Bachelorproef Toeristisch ondernemen Academiejaar Opleiding Toerisme- en recreatiemanagement Bruno Fadholi Dorien Put Tine Vermeulen

Bachelorproef Toeristisch ondernemen Academiejaar Opleiding Toerisme-‐ en recreatiemanagement 2014 -‐ 2015

Bruno Fadholi Dorien Put Tine Vermeulen

Voorwoord

Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 2 Inhoud ..................................................................................................................................................... 4 Inleiding .................................................................................................................................................. 1 1) Omgevingsanalyse .......................................................................................................................... 8 Meso-‐omgeving: doelgroepomschrijving ............................................................................................ 8 1

Beschrijving van onze klant ..................................................................................................... 8

2

Hoe groot is onze doelgroep? ................................................................................................. 8

3

Wat is hun koopgedrag nu? .................................................................................................... 8

Meso-‐omgeving: sector en concurrenten ........................................................................................... 9 1

2

Onze concurrenten: sterke en zwakke punten ....................................................................... 9 1.1

NMBS ............................................................................................................................... 9

1.2

Reisbureau ...................................................................................................................... 9

1.3

Treinreiswinkel Nederland .............................................................................................. 9

Onze partners .......................................................................................................................... 9

Macro-‐omgeving: trends ................................................................................................................... 10 1

Economische factoren ........................................................................................................... 10

2

Sociale factoren ..................................................................................................................... 10

3

Technologische factoren ....................................................................................................... 10

4

Ecologische factoren ............................................................................................................. 10

5

Trends bij de concurrentie .................................................................................................... 10

6

Inspelen op trends ................................................................................................................ 10

2) Marketingplan ............................................................................................................................... 10 Product en merk ............................................................................................................................... 10 Plaats ................................................................................................................................................. 11 Prijs en distributie ............................................................................................................................. 12 1

Prijs ........................................................................................................................................ 12

2

Distributie .............................................................................................................................. 13

Promotie ........................................................................................................................................... 13 1

2

Marketingcommunicatiemiddelen en –media ...................................................................... 13 1.1

Brochure ........................................................................................................................ 13

1.2

Online communicatie .................................................................................................... 13

1.3

Offline communicatie .................................................................................................... 15

Tevreden klanten .................................................................................................................. 15

3) Organisatieplan ............................................................................................................................. 16 Mission statement ............................................................................................................................ 16 Visie ................................................................................................................................................... 16 Ondernemingsvorm .......................................................................................................................... 16 1

Eenmanszaak of vennootschap? ........................................................................................... 16

2

Type vennootschap ............................................................................................................... 17

Organigram ....................................................................................................................................... 18 Verantwoordelijkheden .................................................................................................................... 18 Personeel .......................................................................................................................................... 18 Bijscholing ......................................................................................................................................... 19 Opstartformaliteiten ......................................................................................................................... 19 1

Vestigingsvereisen ................................................................................................................. 19

2

Administratieve formaliteiten ............................................................................................... 19 2.1

Openen van een zichtrekening ...................................................................................... 20

2.2

Opmaken van de statuten ............................................................................................. 20

2.3

Registratie en bekendmaking ........................................................................................ 20

2.4

Activering BTW-‐hoedanigheid ....................................................................................... 20

2.5

Andere vergunningen of registratie voor bepaalde activiteiten ................................... 21

2.6

Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds ................................................................ 21

2.7

Aansluiten bij een ziekenfonds ..................................................................................... 21

2.8

Afsluiten van verplichte / facultatieve verzekeringen ................................................... 21

4) Prijsberekening reizen ................................................................................................................... 23 Reis 1: rondreis Zwitserland .............................................................................................................. 23 Reis 2: 10-‐daagse Spanje-‐Portugal .................................................................................................... 29 5) Bibliografie .................................................................................................................................... 34

Inleiding

1) Omgevingsanalyse Meso-‐omgeving: doelgroepomschrijving 1

Beschrijving van onze klant

RailShop heeft een grote doelgroep, namelijk de volledige Belgische markt. Het is zo dat wij als bedrijf reizen zullen maken op maat van de klant. Natuurlijk zullen we ook een aantal standaardreizen aanbieden, maar ook hieraan zullen steeds op een eenvoudige manier wijzigingen aangebracht kunnen worden. De reeds gemaakte reizen zijn toegespitst op drie groepen namelijk de jongeren, de gezinnen en de senioren. Iedere groep heeft zijn eigen wensen en behoeften, daarom zullen de pakketten tevens verschillen van elkaar. Jongeren wensen eerder een budgetvriendelijke reis in ietwat minder comfortabele hotels en met verschillende activiteiten. Families zullen dan weer eerder opteren voor een reis waarin kindvriendelijke hotels, pretparken, speeltuinen, zwembaden en dergelijke een leuke mix vormen. Ouderen willen een luxueuze reis die meer mag kosten met als centrale elementen natuur, cultuur en rust. Voor elke doelgroep bieden wij voor ieder wat wils in een standaardpakket aan. Aanpassingen zijn altijd mogelijk en natuurlijk kunnen wij ook voor een fantastische à la carte-‐reis zorgen.

2

Hoe groot is onze doelgroep?

Volgens een rapport van de NMBS (NMBS, 2014) heeft de NMBS 7,86 miljoen internationale reizigers. We zullen ons dan ook richten op deze groep van reizigers. Daarnaast is ook een deel van de toeristen die nu met een ander transportmiddel dan de trein reizen onze doelgroep. De grootte hiervan is moeilijk in te schatten.

3

Wat is hun koopgedrag nu?

Onze doelgroep heeft verschillende mogelijkheden: o

Ze kopen hun biljetten aan het loket bij de NMBS. Hierbij moeten ze zelf al goed weten waarheen ze willen, wat ze wensen te doen en hoe het spoorwegsysteem precies in elkaar zit. Wanneer ze een hotel verkiezen, zullen ze dat zelf apart moeten boeken. Een voordeel voor NMBS is dat zij natuurlijk een grote kennis hebben over de spoorinfrastructuur. We kunnen echter bemerken dat ze vooral kennis beschikken over het nationale spoornet.

o

Ze kopen hun biljetten via een reisbureau. Hierbij kan de klant wel een hotel boeken maar kan hij kan dan weer niet rekenen op specifieke treinkennis van een bediende uit het reisbureau. Meestal is het zo dat een reisbureau zich niet zal richten op treinreizen aangezien dit een sector is die minder gevraagd is. Bijgevolg is hun kennis over dit soort reizen minder diepgaand.

2014-‐2015

Bachelorproef Toeristisch Ondernemen

8

o

Ze stellen hun reis helemaal zelf samen. Dit is een ingewikkeld, tijdrovend proces. Daarnaast zal de reiziger op problemen stoten die enkel ter plaatse kunnen worden opgelost. Hierdoor moet de hij op reis vertrekken terwijl deze niet tot in de details voorbereid is. Dit kan de hem tegenhouden om te vertrekken of hij kan tijdens de reis grote problemen ondervinden waardoor de reis als een flop eindigt.

o

Ze kopen hun complete reis in de treinreiswinkel in Nederland. Deze treinreiswinkel kunnen we beschouwen als onze ultieme concurrent, maar omdat deze zich in Nederland bevindt kunnen we deze ook als partner beschouwen. Aangezien wij ongeveer hetzelfde product op de markt zullen brengen als de Nederlandse treinreiswinkel zal die vooral de Nederlandse markt voor zijn rekening nemen en zullen wij de Belgische markt aanspreken.

Meso-‐omgeving: sector en concurrenten 1

Onze concurrenten: sterke en zwakke punten

1.1

NMBS Zwakke punten

Sterke punten

Hotel apart boeken

Specifieke treinkennis

Enkel informatie via loket

Grote bekendheid Vanzelfsprekendheid voor treinreis 1.2

Reisbureau Zwakke punten

Sterke punten

Geen specifieke treinkennis

Hotel boeken is mogelijk Goede toeristische kennis (pakketreis,…) 1.3

Treinreiswinkel Nederland

Sterke punten Biedt volledig product aan

Zwakke punten Geografisch ver voor Belgisch publiek Weinig bekendheid in België

2

Vooral kennis over nationaal net

Onze partners

Wij zullen samenwerken met de NMBS, DB, SNCF, hotels, luchtvaartmaatschappijen en ferrymaatschappijen.

2014-‐2015


9

Macro-‐omgeving: trends 1

Economische factoren

De liberalisering van het treinverkeer zal ervoor zorgen dat er verschillende bedrijven op dezelfde sporen actief zullen zijn. Hierdoor zullen er prijsverschillen zijn terwijl dezelfde weg afgelegd wordt.

2

Sociale factoren

Tegenwoordig wil men meer bestemmingen zien, maar dit alles moet op een unieke manier gebeuren. Reizigers willen geen standaardvakantie meer die iedereen doet. Ze zijn op zoek naar iets wat ‘tailor-‐made’ is.

3

Technologische factoren

De aanleg van hogesnelheidslijnen stijgt.

4

Ecologische factoren

Duurzaam reizen zit in de lift. Mensen zoeken andere, groene manieren van reizen.

5

Trends bij de concurrentie

Tegenwoordig rekent men dossierskosten of een fee aan voor de administratiekosten.

6

Inspelen op trends

Wij zullen reizen op maat maken, rekening houdend met de behoeften en de wensen van onze klant. Daarnaast zullen we ons flexibel opstellen tegenover de klant en wensen we mee te zijn met de laatste nieuwe ontwikkelingen door ervoor te zorgen dat elk ‘nieuwtje’ bij ons geboekt kan worden.

2) Marketingplan Product en merk RailShop is een treinreiswinkel waar de klant pakketreizen en ook losse tickets kan kopen om met de trein een volledige reis te maken, via verschillende routes, naar verschillende plaatsen. We creëren zowel vaste treinreispakketten als op maat gemaakte treinreizen. De reis wordt dus door ons gecreëerd, waarin vervoer en verblijf centraal staan. Ons basisproduct bestaat uit de uitgewerkte treinreizen, onze extra’s bestaan vooral uit losse internationale treintickets. Onze grootste concurrenten zijn uiteraard NMBS, de Treinreiswinkel in Nederland en algemene reisbureaus. Van NMBS onderscheiden we ons doordat wij niet enkel losse tickets verkopen, maar ook volledige treinreizen, eventueel zelfs op maat gemaakt. Van de Treinreiswinkel onderscheiden we ons door het feit dat wij ons in België vestigen en dus vooral inspelen op de Belgische markt. Van algemene reisbureaus onderscheiden we ons dan weer door onze hoge kennis van treinreizen. Reisbureaus werken enkel op maat bij gekende bestemmingen, zij beschikken niet over een specifieke kennis van treinen. Je zou dus kunnen zeggen dat onze RailShop een combinatie is van onze drie concurrenten.

2014-‐2015


10

Onze naam en bijhorend logo spreekt voor zich. We kozen voor een groene kleur die verwijst naar één van onze belangrijkste waarden: duurzaamheid. Daarnaast kozen we voor een spoorweg in ons logo omdat een spoorweg een duidelijk kenteken is voor ons product. We kozen ervoor om dit spoorweg te laten krullen omdat dit qua vormgeving mooi en speels oogt. Aan onze naam koppelen we de volgende belangrijkste waarden: duurzaamheid, tailor-‐made, betrouwbaarheid, makkelijk en snel, kwaliteit, uniek en creatief.

Plaats We kiezen voor een bedrijfsvastgoed in Brussel, omdat onze hoofdstad centraal gelegen is en makkelijk te bereiken is vanuit de andere hoeken van België. Om specifieker te zijn, is het pand dicht gelegen bij het station van Brussel. Deze ligging is uiteraard ideaal omdat wij treinreizen en treintickets verkopen. De oppervlakte van deze gelijkvloerse ruimte bedraagt 45m², wat zeker voldoende is voor een bedrijf met twee tot drie werknemers. Er is voldoende plaats om ons product te kunnen verkopen aan de klant(en). Daarnaast beschikt deze ruimte over een groot doorkijkvenster, wat de promotie en verkoop kan stimuleren. Achteraan het gebouw is een privéparking beschikbaar. De kostprijs bedraagt zo’n 960 euro per maand, wat zeker schappelijk is.

2014-‐2015


11

http://immo.vlan.be/nl/Detail/Kantoor/te-‐ huur/1000/Brussel/(VAC50489)?utm_source=part_requpropinf&utm_medium=email&utm_content=property&utm_campai gn=automail_nl

Prijs en distributie 1

Prijs

Onze prijs zullen we vastleggen aan de hand van volgende formule: de prijs van de treinreis + mark up (met een afronding rond 10%) + dossierkosten. Het prijsniveau is echter afhankelijk van het product per doelgroep. Onze producten voor jongeren zullen eerder een discountprijs krijgen, terwijl onze producten voor senioren dan weer een prestigeprijs betalen. De betaling zal cash of via bancontact gebeuren, of via online banking wanneer de klant via onze website een reservatie maakt. Wat betreft kortingen, prijsdiscriminatie of prijspromoties, zijn we afhankelijk van onze leveranciers. Wel werken we zeker met een referalprogramma. Hierbij krijgen klanten een bonus in de vorm van een bepaalde korting of bepaalde gadgets wanneer ze iemand doorverwijzen naar onze RailShop.

2014-‐2015


12

2

Distributie

Onze producten kunnen aangekocht worden op twee manieren. Via onze website kan de klant de populaire reizen en losse treintickets kopen. Dit zal gebeuren via het systeem van het White Label Programma van NMBS. Er wordt dus gewerkt met een directe betaling. In onze RailShop is er een volledig aanbod met focus op à la carte, waardoor de klant dus op maat gemaakte treinreizen kan kopen. Ook hier betaalt de klant direct met cash of bancontact. We werken niet met een voorschot. We zullen gebruik maken van een directe distributie, aangezien wij over de kennis beschikken. Anderen kunnen moeilijk ons product verkopen. Daarnaast werken we ook direct omdat we verwachten dat een groot aandeel van onze klanten een op maat gemaakte reis wil. De kosten voor onze distributie zullen bestaan uit de kosten voor de ontwikkeling van onze website, de kosten van de programma’s en eventuele postkosten.

Promotie 1

Marketingcommunicatiemiddelen en –media

1.1

Brochure

Onze gekozen marketingcommunicatiemiddelen en -‐media bestaan in de eerste plaats natuurlijk uit een uitgebreide brochure waarin onze vaste treinreispakketten verwerkt zijn. Deze brochure is voor elk van onze doelgroepen een goed communicatiemiddel. Op www.flyer.be hebben we de prijs berekend voor 2 500 brochures in A5-‐formaat. Iedere brochure zal twaalf pagina’s tellen: -‐ -‐

Twee pagina’s per standaard treinreis. We hebben vier standaard reizen, dat zorgt dus al voor acht pagina’s in totaal; Vier pagina’s voor extra info: wie zijn wij, contact en dergelijke.

De totaalprijs voor dit promotiemateriaal komt neer op 843,37 euro. (zie bijlage 1) 1.2

Online communicatie

Een tweede belangrijk middel is onze website, die niet enkel handig is voor verkoop maar ook voor reclame. Op het web zullen we verder ook gebruik maken van andere internetreclame via social media (Facebook en Twitter) en google ads (via woorden zoals: “treinticket”, “treinreis”, “railshop”,…). Deze internetreclame zal vooral onze doelgroep van de jongeren bereiken. o

Facebook

We zullen werken met Facebook om via dit kanaal Railshop meer onder de aandacht te brengen en klanten naar het bedrijf te lokken. (www.facebook.com) We zullen een Facebook pagina hebben waarop we minstens drie posts per week zullen zetten over onze reizen, bestemmingen of promoties. Af en toe zullen we ook een wedstrijd organiseren waarbij we een gadget of kortingscode weggeven aan mensen die een promotiefoto of post delen. Op deze

2014-‐2015


13

manier komt ons bedrijf ook bij de vrienden van mensen die onze pagina leuk vinden onder de aandacht. We zullen dit kanaal vooral gebruiken voor de reizen die gericht zijn op jongere mensen. Om nieuwe mensen naar onze Facebook pagina en bedrijfswebsite te lokken zullen we ook gebruik maken van de rechtstreekse advertentiemogelijkheden van Facebook. Met een budget van maximum 4 euro per dag kunnen we bij Facebook 35 à 40 kliks naar onze website kopen van potentiële klanten. We moeten enkel betalen wanneer iemand effectief op onze advertentie klikt. (zie bijlage 2) Via Facebook adverteren zorgt er ook voor dat we de aandacht op specifieke reizen kunnen vestigen. Voor 25 euro per week kunnen we bijvoorbeeld een post over een nieuwe reis die we hebben uitgewerkt onder de aandacht brengen bij bijna alle Belgische jongeren tussen 17 en 30 jaar die op hun Facebook profiel hebben aangegeven dat ze van reizen houden. (zie bijlage 3). Het voordeel van Facebook adverteren is dat we ons advertentiepubliek zeer specifiek kunnen instellen. Zo kunnen we er voor zorgen dat een rondreis gepromoot wordt bij exact de juiste doelgroep van deze rondreis, waardoor we zeer effectief kunnen zijn in de promotie ervan. (De advertentie van een rondreis door Italië kunnen we bijvoorbeeld enkel tonen aan mensen die Italië als interesse op Facebook hebben). Facebook adverteren is ook zeer flexibel. We kunnen namelijk op elk moment een campagne beginnen of bijsturen. Omdat we rechtstreeks met Facebook werken moeten we ook geen vergoedingen betalen aan tussenpersonen. Om de totale kost per jaar te berekenen van het adverteren op Facebook maken we volgende inschattingen: -‐ -‐

We betalen 4 euro per dag voor kliks om potentiële klanten naar onze website te lokken. Dit brengt het totaal op een bedrag van 1 460 euro per jaar (365 dagen). We zullen 12 keer in het jaar gedurende een volledige week een post plaatsen om een reis te promoten. Hiervoor betalen we 25 euro per week wat het totaal brengt op 300 euro per jaar.

De totale kost voor het adverteren op Facebook komt dan op 1 760 euro per jaar. o

Google Adwords

Om de Google Adwords te kunnen gebruiken, zullen we werken via Indito. Indito is marktleider in online adverteren voor kmo's via Google. Ze beschikken over een ruime ervaring in sales en marketing zowel online als offline. Ons bedrijf kan hier dus zeker gebruik van maken. (www.indito.be) Dankzij Indito hebben we een overzicht van duidelijke prijzen, zonder verborgen kosten, zonder percentages op klik-‐kosten. De opstart bedraagt 400 euro, waarin inbegrepen: -‐ -‐

Bepalen van de campagnedoelstellingen; Zoekwoorden en advertentieteksten opstellen;

2014-‐2015


14

-‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐

Relevante advertentiegroepen maken; Verschijningsregio bepalen; Selecteren van de juiste landingspagina's; Bepalen van de beidstrategie; Invoeren van de campagne instellingen; Activatie van uw Adwords account; Activeren van de conversiecode.

Voor de maintenance betalen we dan nog eens 150 euro, waarin inbegrepen: -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐

Optimaliseren van de kost per klik; Perfectioneren van advertenties en keywords; Opvolgen van de beidstrategie; Opvolgen klikken, weergaves en posities; Opmaak rapportering; Optimaliseren en verlagen prijs per conversie; Opvolging concurrentie; Opmaak marketingadvies.

De laatste kost is een maandelijks bedrag dat we wensen te spenderen aan online adverteren via Google. Dit is vrij te bepalen en er bestaat geen minimum-‐ of maximumbudget. Wel wordt ons aangeraden om als beginnend bedrijf een dagbudget tussen 10 euro en 50 euro in te stellen. Wij opteren voor een kost van 30 euro per maand, om toch voldoende kliks te kunnen garanderen en tegelijkertijd rekening te houden met ons budget. In totaal zullen we voor de Adwords éénmalig 550 euro betalen, namelijk opstartkosten, en per maand betalen we 30 euro. 1.3

Offline communicatie

Omdat bovenstaande social media echter onvoldoende zijn om klanten te lokken, zullen we ook gebruik maken van een traditioneler communicatiemiddel, namelijk een stand op het Vakantiesalon in Brussel. Verder rekenen we nog op positieve en gratis mond-‐tot-‐mondreclame. Op www.vakantiesalon.be deden we een aanvraag voor een stand. Na berekening komt dit op een bedrag van 2 595 euro. (zie bijlage 4) De vervoerskosten worden verrekend in onze jaarlijkse vervoerskosten, maar zullen goed meevallen aangezien ons bedrijf ook in Brussel gevestigd is. Na een algemene berekening zal ons communicatiebudget minstens 5 558,37 euro per jaar moeten bedragen. Hieronder vallen de kosten van de brochure, de jaarlijkse kosten van internetreclame en de kosten van een standje op het Vakantiesalon. De opstartkosten van de Google Adwords worden hier niet bij gerekend aangezien deze slechts één keer betaald dienen te worden.

2

Tevreden klanten

Een belangrijk doel is het hebben van tevreden klanten. Deze creëren en behouden we mede door een kwaliteitsvol product op maat aan te bieden via vriendelijk en professioneel personeel dat een

2014-‐2015


15

hoge kennis van het product bezit. Daarnaast proberen we zo snel mogelijk een antwoord op al hun vragen te bieden. Wanneer ze terugkeren van hun treinreis, zullen we ze via een enquête vragen of ze al dan niet tevreden waren, wat er eventueel minder was en hoe wij onszelf dan zouden kunnen verbeteren. Feedback van de klant is uiterst belangrijk om de klant het beste van het beste te kunnen aanbieden. Indien er klachten zouden zijn, zullen we deze uiteraard professioneel behandelen en de klant proberen tegemoet te komen. Om onze klanten tevreden te houden en herhaalaankoop te stimuleren, werken we met een referalprogramma. Zoals eerder vermeld geven we de klant hierbij een beloning, namelijk een bepaalde korting of bepaalde gadgets, wanneer ze iemand doorverwijzen naar onze RailShop en ons dus een nieuwe klant bezorgen. Via dit referalprogramma stimuleren we ze dan ook om aan mond-‐ tot-‐mondreclame te doen en eventueel zelfs reviews te schrijven.

3) Organisatieplan Mission statement Bij RailShop leveren we de klant een perfect uitgewerkt treinproduct waarbij we de klant volledig tegemoet komen in zijn specifieke wensen en behoeften. Wij streven naar een langetermijnrelatie met onze klanten en leveranciers waarbij kwaliteit, maximale tevredenheid, vertrouwen en duurzaamheid centraal staan. Hierbij steunen we op een hecht team van medewerkers die alle ruimte krijgen om hun passie voor de job uit te dragen.

Visie Bij RailShop streven we ernaar een vaste waarde te worden binnen de treinreizen door als bedrijf een persoonlijke service te bieden en te blijven groeien.

Ondernemingsvorm De informatie in volgende onderdelen is gebaseerd op bronnen www.belgium.be en www.economie.fgov.be en SBB Startersgids.

1

Eenmanszaak of vennootschap?

De eerste keuze bij het kiezen van een ondernemingsvorm gaat tussen een eenmanszaak en een vennootschap. Beide hebben voor -‐en nadelen. Bij een eenmanszaak is het grote voordeel dat het eenvoudig op te richten is en dat er geen vereist startkapitaal is. Bij een vennootschap is het grote voordeel dan weer dat men slechts gedeeltelijk aansprakelijk is en dat het fiscaal statuut veel voordeliger is. Het nadeel van een eenmanszaak is dat men onbeperkt aansprakelijk is. Als de zaak dan failliet gaat, verliest men ook alles op privévlak. Het nadeel van een vennootschap is dan weer dat er een minimum kapitaal vereist is en de opstartprocedure complexer en duurder is.

2014-‐2015


16

Nadat we de voor -‐en nadelen hebben bekeken van een eenmanszaak en vennootschap zijn we samen tot een besluit gekomen. We zullen een vennootschap oprichten omdat dit het voordeligst is voor onze onderneming. De kosten van het vereiste minimumkapitaal zullen verdeeld worden onder de zaakvoerders. We kiezen voor een handelsvennootschap met rechtspersoonlijkheid waardoor onze onderneming zijn eigen kapitaal, rechten en plichten zal hebben.

2

Type vennootschap

In België zijn er verschillende vormen van handelsvennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Onze keuze is uiteindelijk gevallen op de klassieke vennootschapsvorm BVBA. De voornaamste reden hiervan is het feit dat het minimumkapitaal van 18 600 euro maar ten belope van 6 200 euro volstort dient te worden. Dit is financieel erg aantrekkelijk aangezien deze kost onder de drie zaakvoerders verdeeld zal worden. De reden waarom we niet kiezen voor een NV is omdat het minimumkapitaal van 61 500 euro, te volstorten ten belope van 61 500 euro, zeer hoog is. De speciale vormen van de BVBA werden niet gekozen omwille van onderstaande redenen: -‐ -‐

E-‐BVBA1 werd niet gekozen aangezien we het bedrijf met drie personen opstarten. S-‐BVBA2 werd niet gekozen omdat 1 euro niet echt realistisch is voor het starten van een onderneming. Bij het opstarten van een onderneming worden er immers kosten gemaakt die het best door de vennootschap kunnen gedragen worden. Tevens is het vrij moeilijk om een lening te verkrijgen. Banken zijn totaal niet happig om krediet te verstrekken aan ondernemingen die niet de minste buffer hebben.

1 2

Eenpersoons Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid Starter Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid

2014-‐2015


17

Organigram

Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheden worden als volgt verdeeld: Bruno Fadholi zal als algemene directeur de touwtjes in handen nemen. Met zijn uitgebreide kennis over treinreizen is hij in staat om voor iedere soort klant een op maat gemaakte reis te verzorgen en elke nodige info te verlenen. De promotie en communicatie omtrent onze producten zal gebeuren door Dorien Put. Haar sociale en communicatieve vaardigheden garanderen voldoende potentiële klanten. Tine Vermeulen zal dankzij haar sterke financiële vaardigheden de uitgaven en inkomsten van ons bedrijf in kaart brengen en in evenwicht houden om zo een gezond bedrijf te garanderen.

Personeel De informatie in volgende onderdeel is gebaseerd op bronnen www.economie.fgov.be, www.rsz.fgov.be en www.securex.eu. Wij hebben besloten om geen personeel in dienst te nemen. De redenen hiervoor zijn: -‐ -‐

De grootte van ons bedrijf. We zijn niet groot genoeg. De controle over ons bedrijf. We werken liever alleen om de volledige controle over ons bedrijf te houden.

2014-‐2015


18

-‐

-‐

De hoge arbeidskosten. De arbeidskost van een werknemer is niet enkel het netto-‐loon, maar bestaat uit het brutoloon + de werkgeversbijdrage aan de RSZ. Deze werkgeversbijdrage aan de RSZ is vrij hoog, namelijk ongeveer 32% van het brutoloon. De administratieve lasten zoals: o aansluiten bij de RSZ; o een Dimona3-‐aangifte indienen; o aansluiten bij een kinderbijslagfonds en een vakantiefonds; o afsluiten van een arbeidsongevallenverzekering; o een arbeidsovereenkomst opmaken en een arbeidsreglement opstellen.

Omdat we maar een klein bedrijf zijn, kunnen de taken goed verdeeld worden en moet er geen personeel aangenomen worden.

Bijscholing Onze partner NMBS biedt een gratis opleiding aan omtrent computerprogramma’s voor treinreizen. Om te kunnen starten en onze ICT-‐vaardigheden uit te breiden zullen wij, alle drie de personeelsleden binnen ons bedrijf, deze opleiding volgen. Van verdere officiële bijscholing is er voorlopig nog geen sprake. Aangezien er weinig tot geen reële bijscholingen voor treinreizen bestaan, zal Bruno zijn zeer uitgebreide kennis regelmatig zelfstandig updaten en delen met de rest van het team. Ook zullen we ons regelmatig informeren bij onze partners, de Treinreiswinkel in Nederland en NMBS in België. Zo kan ieder personeelslid zijn of haar kennis regelmatig bij te schaven.

Opstartformaliteiten De informatie in volgende onderdelen is gebaseerd op de bronnen www.ikwilstarten.be, www.admb.be, www.belgium.be, www.decofis.be, www.economie.fgov.be, www.unizo.be en SBB Startersgids.

1

Vestigingsvereisen

Voor men een reisbureau kan opstarten moet men aan bepaalde voorwaarden voldoen: -‐ -‐ -‐ -‐

Men moet minstens 18 jaar oud zijn; Men moet burgerrechten bezitten; Men moet handelingsbekwaam zijn; Men dient te beschikken over basiskennis bedrijfsbeheer.

De vestigingsvereisten zijn voor ons geen enkel probleem. Alle vennoten zijn ouder dan 18 jaar, in het bezit van de burgerrechten, handelingsbekwaam en in het bezit van een getuigschrift bedrijfsbeheer.

2

Administratieve formaliteiten

Het voldoen aan de vestigingsvereisten wil nog niet zeggen dat men meteen van start kan gaan. Men moet eerst nog onderstaande administratieve formaliteiten vervullen: 3

Déclaration Immédiate/Onmiddellijke Aangifte

2014-‐2015


19

-‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ 2.1

Openen van een zichtrekening; Opmaken van de statuten; Registratie en bekendmaking; Activeren BTW-‐hoedanigheid; Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds; Aansluiten bij een ziekenfonds; Afsluiten verplichte/facultatieve verzekeringen. Openen van een zichtrekening

Het openen van een zichtrekening dient te gebeuren op naam van onze firma (RailShop). Op deze zichtrekening dient het te volstorten minimumkapitaal van 6 200 euro te worden gestort. 2.2

Opmaken van de statuten

De oprichting van een BVBA dient te gebeuren via een notariële akte. Voor de oprichting van ons bedrijf werd een notaris ingeschakeld. De notaris is belast met de opmaak van de statuten en het verlijden van de akte. In de statuten staan Bruno Fadholi, Dorien Put en Tine Vermeulen als oprichters vermeld. Het maatschappelijk kapitaal van 18 600 euro is vertegenwoordigd door 186 aandelen op naam zonder nominale waarde waarop voor 100 euro per aandeel wordt ingetekend. Elke oprichter verkrijgt 62 aandelen en het vereist oprichtingskapitaal van 6 200 euro dient door elke oprichter volstort te worden ten belope van 2 066,67 euro. In de statuten worden alle vennoten als statutair zaakvoerder aangesteld. Het financieel plan, bankattest van storting van het vereiste oprichtingskapitaal evenals het bewijs van kennis bedrijfsbeheer werd door ons aan de notaris bezorgd. Deze documenten zijn nodig voor het verlijden van de akte. 2.3

Registratie en bekendmaking

De notaris zorgt, binnen de 15 dagen, voor de registratie van de oprichtingsakte bij de Federale Overheidsdienst Financiën alsmede voor de neerlegging van het uittreksel van de oprichtingsakte bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel. Vanaf dat moment verkrijgt onze vennootschap haar rechtspersoonlijkheid. De griffie van de Rechtbank van Koophandel zorgt op zijn beurt, binnen de 15 dagen, voor de publicatie van de akte in het Belgisch staatsblad. Hij zorgt tevens voor de invoering van de identificatiegegevens van de onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Hierdoor verkrijgt onze onderneming een uniek ondernemingsnummer. Dit ondernemingsnummer dient verplicht op alle akten, facturen, aankondigingen, brieven en andere stukken aangebracht te worden. 2.4

Activering BTW-‐hoedanigheid

Nadat we handelshoedanigheid gekregen hebben, moeten we de BTW-‐hoedanigheid aanvragen. Dit dient te gebeuren bij de BTW-‐administratie van onze regio met opgave van het gekozen BTW-‐stelsel.

2014-‐2015


20

Wij hebben gekozen voor de kwartaalaangifte omdat onze omzet kleiner is dan 1 000 000 euro. Indien onze omzet groter zou zijn dan 1 000 000 euro, zou een maandaangifte verplicht zijn. Eens doorgevoerd is het ondernemingsnummer geactiveerd als BTW-‐identificatienummer. 2.5

Andere vergunningen of registratie voor bepaalde activiteiten

Voor ons bedrijf was het tot 1 januari 2014 verplicht een vergunning Reisbureau te bezitten. Aangezien we ons bedrijf opstarten na 1 januari 2014 is dit voor ons niet meer van toepassing. 2.6

Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

Zowel de vennootschap als de drie zaakvoerders dienen zich verplicht aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds binnen 90 dagen na aanvang van de beroepsactiviteit. Als zaakvoerder en werkende vennoot van een vennootschap wordt men immers beschouwd als een zelfstandige. Door de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds hebben we recht op gezinsuitkeringen, pensioen en ziekteverzekering. Als tegenprestatie dienen er sociale bijdragen betaald te worden. Driemaandelijks door onszelf en één keer per jaar door de vennootschap. De aansluiting is gebeurd bij het Acerta Sociaal Verzekeringsfonds, Industriepark-‐Noord 27 te 9100 Sint-‐Niklaas. 2.7

Aansluiten bij een ziekenfonds

Om in orde te zijn met de ziekteverzekering, moet ieder van ons zich eveneens aansluiten bij een ziekenfonds. Wanneer men bijvoorbeeld naar de dokter gaat, zorgt het ziekenfonds voor de terugbetaling hiervan. Als men al aangesloten is, moet men een wijziging melden van zijn statuut. 2.8

Afsluiten van verplichte / facultatieve verzekeringen

De verplichte verzekeringen zijn: -‐

-‐

-‐

Burgerlijke aansprakelijkheid beroep Deze verzekering wordt afgesloten om de schade te vergoeden die een derde oploopt door onze fout. Dergelijke verzekering beschermt ons tegen eisen van schadevergoeding die derden tegen ons instellen in het kader van de uitoefening van onze activiteiten. De verzekering kan gezien worden als de “familiale verzekering” van ons bedrijf. Verzekering financieel onvermogen Deze verzekering wordt door de Belgische wetgeving opgelegd. Het afsluiten gebeurt via een aansluiting bij het Garantiefonds Reizen. Dankzij deze verzekering krijgt de reiziger zijn reis terugbetaald of wordt hij, indien nodig, zonder kosten vanuit het buitenland gerepatrieerd wanneer ons bedrijf failliet gaat voor of tijdens het verblijf. Brandverzekering. Deze verzekering wordt afgesloten om onze onderneming te beschermen tegen risico’s zoals brand, storm, waterschade, glasbreuk en natuurrampen.

De facultatieve verzekeringen zijn: -‐

Verzekering gewaarborgd inkomen of bedrijfsleidersverzekering

2014-‐2015


21

-‐

Deze verzekering wordt afgesloten voor alle drie de zaakvoerders om iedereen te beschermen tegen ongeschiktheid wegens ziekte of ongeval. De verzekering zorgt ervoor dat men bij ziekte of ongeval over een inkomen kan beschikken. Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen. Deze verzekering wordt afgesloten om te sparen voor extra pensioen voor later. Het pensioen dat we als zelfstandige verkrijgen, ligt immers een stuk lager dan dat van een werknemer. Dat verschil kan tot 40% bedragen. Dit aanvullend pensioen bovenop ons wettelijk pensioen, biedt ons de mogelijkheid om onze levensstijl na ons pensioen te behouden.

2014-‐2015


22

4) Prijsberekening reizen Reis 1: rondreis Zwitserland Dag 1: Reis vanuit Brussel naar Chur per ICE hogesnelheidstrein en Eurocity. De trein rijdt in Duitsland een hele tijd langs de prachtige rijn. Aankomst in Chur in de namiddag, dit is de hoofdstad van het kanton Graubunden, waar u nog de avond vrij heeft. Verblijf in Chur in Romantik hotel Stern Dag 2: Reis met de Bernina Express panoramatrein van Chur naar Tirano (Italië), deze trein gaat zowel over de Albulla pas als de Bernina Pas (hoogste bergpas met een treinverbinding in Europa). De trein rijdt onderweg over 196 bruggen en 55 tunnels. Deze spoorlijn is Unesco werelderfgoed U reist in een comfortabele panoramawagen met airco, er is ook een snack en drankenservice tijdens de rit. Rond de middag komt u aan in Tirano, waar u tijd heeft om in een van de authentieke Italiaanse restaurantjes te eten, waarna u verder reist per trein naar Milaan. De treinrit naar Milaan gaat langs het prachtige comomeer. De rest van de avond heeft u vrij in Milaan, en het is mogelijk om hier nog een of meerdere dagen extra te blijven (op aanvraag). Verblijf in Milaan in Hotel Aosta Dag 3 ’S morgens vertrekt u vanuit Milaan per Eurocity trein naar Locarno in Zwitserland, waar u een rit maakt met de kleinschalige Centrovalli panoramatrein naar Domodossola in Italië. Vanaf Domodossola gaat het via de Simplontunnel naar Brig, waar u de Matterhorn Gotthard Bahn neemt naar Zermatt. Dit is een gezellig en autovrij alpendorpje aan de voet van de Matterhorn. Verblijf in Zermatt in hotel Helvetia

2014-‐2015


23

Dag 4 Reis met de gornergatbahn naar de top van de Gornetgat. Deze ligt net naast de bekende Matterhorn, en vanaf hier heeft u een uitzicht over 29 bergtoppen van meer dan 4000 meter! U heeft er toegang tot een speciaal uitzichtplatform. De treinrit gebeurt in een open rijtuig (bij slecht weer zijn er ook gesloten rijtuigen). ’s Middags reist u terug richting Zermatt, en daarna gaat het langs de Lötschbergpas verder richting Interlaken, een grote stad midden in Zwitserland. Verblijf in Interlaken in hotel Alphorn Dag 5 Dit is het toppunt, en dat mag je letterlijk en figuurlijk nemen. Vandaag is er een trip geplant met de Jungfraujochbahnen naar de top van de Jungfrau. De jungfraujochbahn is de hoogste spoorlijn in Europa! Aan het station op de top van de Jungfrau (gelegen op 3454 meter) is er een spectaculair uitzicht over gletsjers en bergtoppen. In de namiddag gaat u terug richting Interlaken, waarna u in een panoramawagen van de Golden Pass line verderreist naar Montreux in Franstalig Zwitserland. Vanaf Montreux reist u naar Geneve met een gewone trein, deze trein rijdt een groot stuk langs het meer van Geneve

2014-‐2015


24

Verblijf in Geneve in hotel central

Dag 6 Terugreis vanuit Geneve naar België per TGV. ’s Morgens stapt u in Geneve op een rechtstreekse TGV naar Lille, waar u 4 uur later al bent. Vanuit Lille is het nog 30 minuten naar Brussel. De aankomst in Brussel in rond de middag. Op aanvraag is het ook mogelijk om pas ’s middags in Geneve te vertrekken, zodat u ’s avonds in Brussel aankomt, maar hierbij zijn meer overstappen vereist.

2014-‐2015


25

Prijsberekening Variabele kosten in Euro Product Interrail pass Swiss Half fare card Aanreisticket Interrail naar grens Reservatie ICE/EC Chur Reservatie Bernina Express Ticket 50% Brig-‐Zermatt Gornetgatbahn (geen commissie) Ticket 50% Zermatt-‐Interlaken Jungfraujochbahn (geen commissie) Reservatie Interlaken ost-‐Montreux Reservatie TGV Ticket Lille-‐Brussel Romantik hotel stern Chur Hotel Aosta Milaan Hotel Helvetia Zermatt Hotel Alphorn Interlaken Hotel central Geneve Totale kosten:

Prijs in EUR na aftrek van de eventuele 3% NMBS commissie of 10% hotelcommissie 256,08 95,06 15,52 8,73 7,76 14,26 35,00 31,23 82,00 11,34 15,52 17,46 67,50 45,90 48,60 45,00 49,50 846,46

Berekening totaalprijs Product

Bedrag

Markup +2,73% BTW reisbureau +0,15% garantiefonds

120,65 27,12 1,49

Dossierskosten 21% BTW op dossierskosten Totale dossierskosten

12,40 2,20 15,00

Totaal 967,11 993,51 995,00

Algemeen totaal inclusief dossierskosten 1010,00 euro

Winst op reis 120,65 markup + 12,40 dossierskosten Totale winst: 133,05 euro

2014-‐2015


26

2014-‐2015


27

2014-‐2015


28

Reis 2: 10-‐daagse Spanje-‐Portugal Programma: Reis van 10 dagen naar Spanje en Portugal waarbij de belangrijkste steden bezocht worden. Reizen tussen de steden in Spanje en Portugal gebeuren met hogesnelheidstreinen, en de reistijd is nooit langer dan 2 à 3 uur per treinrit. In deze reis wordt ook 2 keer gebruik gemaakt van een nachttrein. Steden die bezocht worden: -‐ Porto (1 dag) -‐ Lissabon (2 dagen) -‐ Sevilla (1 dag) -‐ Madrid (1 dag) -‐ Valencia (1 dag) -‐ Barcelona (2 dagen) Dag 1 Overdag treinreis naar Irun (dorp op de Frans-‐Spaanse grens) 's nachts nachttrein vanaf Irun naar Portugal Dag 2 Dagtrip per hogesnelheidstrein naar Porto Overnachting Lissabon Dag 3 Lissabon Overnachting Lissabon Dag 4 Lissabon Treinreis per nachttrein naar Spanje Dag 5 Dagtrip per hogesnelheidstrein naar Sevilla Overnachting Madrid Dag 6 Madrid Overnachting Madrid Dag 7 Treinreis Madrid-‐Valencia Hele dag in Valencia Treinreis Valencia-‐Barcelona Overnachting Barcelona

2014-‐2015


29

Dag 8 Barcelona Overnachting Barcelona Dag 9 Barcelona Overnachting Barcelona Dag 10 Treinreis van Barcelona naar België via Parijs

2014-‐2015


30

Prijsberekening voor jongeren (-‐26) Variabele kosten Product voor jongeren -‐26 Interrail pass Ticket pass tarief TGV Brussel-‐CDG Reservatie TGV CDG-‐Bordeaux Reservatie TGV Bordeaux-‐Irun Reservatie nachttrein Irun-‐Lissabon Reservatie nachttrein Lissabon-‐Madrid Reservatie AVE Madrid-‐Sevilla Reservatie AVE Sevilla-‐Madrid Reservatie AVE Madrid-‐Valencia Reservatie Euromed Valencia-‐Barcelona Reservatie TGV Barcelona-‐Parijs Ticket Thalys Parijs-‐Brussel Turim Luxe Hotel Lissabon 2 nachten NH Hotel Madrid Practico 2 nachten Hotel Capri by Freser Barcelona 3 nachten Totale kosten:

Prijs in EUR na aftrek van de eventuele 3% NMBS commissie of 10% hotelcommissie 168,24 28,13 8,73 8,73 28,13 28,13 9,70 9,70 9,70 6,31 25,71 49,47 49,50 62,10 117,45 609,73


Bedrag


118,27 19,88 1,12


12,40 2,20 15,00

Totaal 728,00 747,88 749,00



2014-‐2015


31

Prijsberekening voor volwassenen Variabele kosten Product voor volwassenen Interrail pass Ticket pass tarief TGV Brussel-‐CDG Reservatie TGV CDG-‐Bordeaux Reservatie TGV Bordeaux-‐Irun Reservatie nachttrein Irun-‐Lissabon Reservatie nachttrein Lissabon-‐Madrid Reservatie AVE Madrid-‐Sevilla Reservatie AVE Sevilla-‐Madrid Reservatie AVE Madrid-‐Valencia Reservatie Euromed Valencia-‐Barcelona Reservatie TGV Barcelona-‐Parijs Ticket Thalys Parijs-‐Brussel Turim Luxe Hotel Lissabon 2 nachten NH Hotel Madrid Practico 2 nachten Hotel Capri by Freser Barcelona 3 nachten Totale kosten:

Prijs in EUR na aftrek van de eventuele 3% NMBS commissie of 10% hotelcommissie 256,08 28,13 8,73 8,73 28,13 28,13 9,70 9,70 9,70 6,31 25,71 49,47 49,50 62,10 117,45 697,57


Bedrag


127,63 22,53 1,27


12,40 2,20 15,00

Totaal 825,20 847,73 849,00



2014-‐2015


32

2014-‐2015


33

5) Bibliografie ABTO. (2014, november 27). FAQ -‐ Ben ik beschermd tegen het faillissement van een tour operator of reisbureau? Opgehaald van www.abto.be: http://www.abto.be/website/FAQ_nl.htm#24 Acerta. (2014, november 27). Startvoorwaarden. Opgehaald van www.ikwilstarten.be: http://www.ikwilstarten.be/voorbereiden/startvoorwaarden ADMB. (2014, november 27). Aansprakelijkheidsverzekering beroep. Opgehaald van www.admb.be: http://www.admb.be/nl/verzekeringen/aanbod/aansprakelijkheidsverzekering-‐beroep ADMB. (2014, november 27). Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen. Opgehaald van www.admb.be: http://www.admb.be/nl/verzekeringen/aanbod/vrij-‐aanvullend-‐pensioen-‐ voor-‐zelfstandigen Belgische Federale Overheidsdienst. (2014, november 27). Vennootschapsvormen. Opgehaald van www.belgium.be: http://www.belgium.be/nl/economie/onderneming/oprichting/vennootschapsvormen/ Decofis. (2014, november 27). Verzekering gewaarborgd inkomen. Opgehaald van www.decofis.be: http://www.decofis.be/starter.php?cat=34 Decofis. (2014, november 27). Welke administratieve formaliteiten moet u in orde brengen. Opgehaald van www.decofis.be: http://www.decofis.be/starter.php?cat=30 Facebook. (2015, januari 2). Opgehaald van www.facebook.com. FOD Economie. (2014, november 27). Aanwerving van personeel. Opgehaald van www.economie.fgov.be: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/oprichting/Demarches_en treprendre/Engagement_personnel/#.VHew1el8P4g FOD Economie. (2014, november 27). Brandverzekering en natuurrampen. Opgehaald van www.economie.fgov.be: http://economie.fgov.be/nl/consument/Verzekering/brandverzekering/#.UrBIaxVgWpo FOD Economie. (2014, november 27). Reizen, toerisme. Opgehaald van www.economie.fgov.be: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/specifieke_domeinen/reizen_toerisme/#.VHev9 fl5OSp FOD Economie. (2014, november 27). Zich vestigen als zelfstandige. Opgehaald van www.economie.fgov.be: http://economie.fgov.be/nl/modules/publications/general/zichvestigen_fr.jsp GFG. (2014, november 27). Waarom als reisbureau kiezen voor GfG? . Opgehaald van www.gfg.be: http://www.gfg.be/nl/professionals/waarom-‐gfg/

2014-‐2015


34

Immovlan. (2014, october 11). Kantoor te huur in Brussel (1000). Opgehaald van www.immo.vlan.be: http://immo.vlan.be/nl/Detail/Kantoor/te-‐ huur/1000/Brussel/(VAC50489)?utm_source=part_requpropinf&utm_medium=email&utm_ content=property&utm_campaign=automail_nl NMBS. (2014, Maart 27). NMBS & U. Opgeroepen op November 4, 2014, van www.belgianrail.be/nl/corporate: http://www.belgianrail.be/nl/corporate/Presse/~/media/1AA545F3B87E407BB936738C7388 9F0E.ashx Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. (2014, november 27). Aangiften, bijdragen en verplichtingen. Opgehaald van www.rsz.fgov.be: http://www.rsz.fgov.be/nl/werkgevers-‐en-‐de-‐ rsz/aangiften-‐bijdragen-‐en-‐verplichtingen#Bijdragen Securex. (2014, november 27). Welke bijdragen betaalt de werkgever bovenop het brutoloon? Opgehaald van www.securex.eu: http://www.securex.eu/lex-‐ go.nsf/vwFicheByCategory_nl/8FC72DB00DAA2144C12579F800258ED3?OpenDocument#.V HexZ_l5OSp UNIZO. (2014, november 27). Als ik als zelfstandige wil starten welke formaliteiten moet ik dan vervullen? Opgehaald van www.unizo.be: http://www.unizo.be/uwzaakstarten/kennisnet/faq/als_ik_als_zelfstandige_wil_starten_wel ke_formaliteiten_moet_ik_dan_vervullen.html?thema=39 VIDTS, H. (2012). SBB Startersgids. Leuven: SBB. Zenito. (2014, november 27). Wie moet aansluiten? Opgehaald van www.zenito.be: http://www.zenito.be/nl/boekhouder-‐accountant/wie-‐moet-‐aansluiten#.VHeu-‐fl5OSo

2014-‐2015


35

Bijlage 1: kostprijs brochure

2014-‐2015


1

Bijlage 2: Facebook adverteren -‐ posts

2014-‐2015


2

Bijlage 3: Facebook adverteren -‐ kliks

2014-‐2015


3

Bijlage 4: kostprijs stand Vakantiesalon Brussel

2014-‐2015


4

Bachelorproef Toeristisch ondernemen Academiejaar Opleiding Toerisme- en recreatiemanagement Bruno Fadholi Dorien Put Tine Vermeulen

Recommend Documents