BACHELORPROEF-ONDERWERPEN VERSIE ACADEMIEJAAR 2015-2016
In dit document worden een aantal voorbeelden van potentiële onderwerpen gegeven binnen de verschillende zwaartepunten van de opleiding. Het is uiteraard ook mogelijk om zelf een onderwerp naar voor te brengen, maar het voorstel dient afgetoetst te worden met je promotor. Je kiest een promotor binnen de Bacheloropleiding Geografie en Geomatica (een van beide afstudeerrichtingen), en dit in functie van het domein waarin je wil werken. Iedereen van het academisch personeel met een doctorstitel (professoren, doctor-assistenten, FWO-postdocs, enz.) kan in principe promotor zijn van je Bachelorproef. Meerdere promotoren (of copromotoren) zijn niet toegestaan. Aangezien het onderwerp moet aanleunen bij het geheel van de opleiding, kunnen onderwerpen ook aansluiten bij eventuele keuzevakken. De promotor kan vervolgens een begeleider aanstellen uit het assisterend academisch personeel en communiceert dit duidelijk aan jou en de begeleider. De promotor kan in principe iemand zijn die niet aan de Vakgroep Geografie verbonden is, met dien verstande dat hij/zij dan wel een opleidingsonderdeel verzorgt en/of een expertise vertegenwoordigt die inhoudelijk sterk aanleunt bij de Opleiding Geografie & Geomatica.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
1
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. IR. A. DE WULF
1. LASERSCANNING 1.1 Automatische en semi-automatische objectherkenning bij Terrestrische Laserscanning Momenteel is de grootste uitdaging voor de TLS de omzetting van de onregelmatige puntenwolk naar een model, opgebouwd uit vooraf gedefinieerde objecten. Bij automatische omzetting dienen deze objecten echter te worden herkend. Is het mogelijk deze herkenning te verkrijgen, indien enkel de puntenwolk aanwezig is, of dient de dataset te worden aangevuld met bijvoorbeeld fotogrammetrisch materiaal ? 1.2 Terrestrische Laserscanning: Visualisatie van puntenwolken Welke verschillende methodes of manieren zijn er om een puntenwolk afkomstig van een terrestrische laserscan voor te stellen ? Het gaat hier om de puntenwolk als rechtstreeks product van een scan, niet om een bepaald 3D-model dat werd afgeleid uit zo'n puntenwolk. Verschillende mogelijkheden daarbij zijn: enkelvoudige punten met kleurinformatie afkomstig uit digitale foto's, dieptekaart of voorstelling met de specifieke reflectie van de laserstraal, foto gedrapeerd over de puntenwolk, voorstelling van de punten d.m.v. 'splats'... 1.3 Combinatie van laserscandata en digitale beelden Als we digitale foto's (fotogrammetrie) willen combineren met laserscanning is een belangrijke stap in het proces het geautomatiseerd zoeken naar overeenkomstige punten en de oriëntatie tussen deze twee datasets. Wat zijn de recente ontwikkelingen voor een geautomatiseerde en vlotte implementatie van de hiervoor ontwikkelde algoritmes en waar zitten nog knelpunten ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
2
1.4 Stand van zaken met betrekking tot de registratie van laserscandata Het gebruik van target-gebaseerde registratie en object-gebaseerde registratie zijn goed gekend en worden toegepast in verschillende softwarepakketten voor het refereren van statisch terrestrische laserscanning puntenwolken. Voor mobiele toepassingen zal echter gebruik gemaakt worden van real-time registratie met behulp van bewegingssensoren en (absolutie)positioneringsmethodes. De vraag is echter hoe deze methodes precies werken en wat de verschillen in nauwkeurigheid zijn. Daarnaast wordt een overzicht gevraagd rond de recente ontwikkelingen van deze technieken. 2. GNSS (SATELLIETPLAATSBEPALINGSSYSTEMEN) 2.1 Overzicht van DGNSS-systemen voor afgelegen plaatsen De vakgroep Geografie is werkzaam op een aantal zeer afgelegen plaatsen wereldwijd (Altaïregio, Ethiopië, Congo, …) hetzij voor eigen onderzoek, hetzij ter ondersteuning van ander wetenschappelijk werk. In veel gevallen is hierbij een absolute plaatsbepaling noodzakelijk. Welke DGNSS-systemen zijn er hiervoor voorhanden (o.a. Omnistar, Trimble RTX, …) en hoe werken deze systemen ? 2.2 Overzicht van geïntegreerde GNSS-toepassingen binnen GSM’s en smartphones De markt van GSM’s en smartphones is ongelofelijk in beweging en terwijl de prijs van toestellen blijft dalen, groeien de mogelijkheden ervan. Steeds meer toestellen zijn in staat om aan absolute plaatsbepaling te doen met behulp van GNSS, veelal door middel van een GPSantenne en in combinatie met assisted GPS. Bij dit onderwerk wordt een overzicht gevraagd van verschillende toestellen met deze mogelijkheden, een onderzoek naar de antennnes en nauwkeurigheden van dergelijke apparaten, alsook een studie naar de werking van A-GPS. Zijn deze toestellen in staat de concurentie aan te gaan met reguliere handheld GPS-toestellen ?
3. HYDROGRAFIE / BATHYMETRIE - AERIAL LASERSCANNING
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
3
3.1 Vergelijking van zeebodemmodellering met onderwater LiDAR en met airborne LiDAR 3.2 Digitale terreinmodellen die steunen op een gridmodel (matrixmodel) en lokale interpolatie: Nieuwste evoluties qua interpolatiemethodes, geheugenbeheer en update-mogelijkheden 3.3 Stand van zaken betreffende de integratie van multibeam en LiDAR bij de 3D-dataacquisitie van kustgebieden 3.4 Mogelijkheden en beperkingen met betrekking tot het inzetten van laserscanners in UAV’s Afgelopen jaar verschenen de eerste lichtgewicht TLS-scanners onder UAV’s. Het is algemeen geweten dat reguliere airborne laserscanning systemen behoorlijk zware hardware bevatten. Op welke manier is men in staat geweest een dergelijke configuratie compact en lichtgewicht te maken, wat voor additionele sensoren zitten er in UAV-scanners en wat zijn de pros en cons van deze kleine platformen? 4. KALIBRATIE 4.1 Kalibratie van GNSS-apparatuur, elektronische afstandsmeters, van de hoekmeting van totaalstations, software van totaalstations, laserscantoestellen, interferometers, gerobotiseerde totaalstations, ... Opmerking: Het is wel de bedoeling zich hierbij te beperken tot 1 (of hoogstens 2) klasse(n) naar keuze van de hierboven vermelde apparatuur ! 4.2 Overzicht van de methodes van lenskalibratie van fotogrammetrische digitale camera’s, meer in het bijzonder wat betreft het corrigeren van de geometrische vervormingen.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
4
5. FOTOMODELLERING 5.1 Actuele fotomodelleringsmethodes om 2D/3D-objecten te visualiseren De afgelopen 2 of 3 jaar is er software op de markt gekomen die het mogelijk maakt om op basis van foto’s 3D-modellen van objecten te genereren. Een tweetal voorbeelden hiervan zijn AutoDesk PhotoScene Editor of Agisoft PhotoScan. Om de kwaliteit van deze producten te evalueren is het van belang een zicht te hebben op de technieken (Structure from Motion) die binnen deze software gebruikt worden. Welke zijn deze ? • Kwaliteitsanalyse op 3D-Meshes Welke technieken zijn er beschikbaar om de kwaliteit van een 3D-mesh van bijvoorbeeld een archeologisch object of een gevel te beschrijven ? • Mogelijkheden om 3D-fotomodellering te gebruiken bij nauwkeurige deformatiemetingen In welke mate is fotomodellering bruikbaar voor deformatiemetingen van constructies ? Welke zijn de nauwkeurigheden die bereikt kunnen worden ? In welke mate wordt deze techniek nu al toegepast voor deformatiemetingen ? • Het gebruik van UAV’s voor topografische kartering De ontwikkeling van toegankelijke UAV’s in combinatie met fotomodellering is een van de belangrijkste ontwikkelingen in de 3D-data-acquisitie van de afgelopen jaren. Onze vakgroep heeft nu enkele jaren ervaring met het gebruik van UAV’s voor de 3D-modellering van cultureel erfgoed of fysisch-geografische fenomenen. Dit onderzoek richt zich op het gebruik van dergelijke systemen voor klassieke topografische kartering. Welke parameters hebben een invloed op de kwaliteit van orthofoto’s en kunnen beelden, verwerkt in een fotomodelleringsprocedure, opgenomen worden in het productieproces voor topografische kaarten ? Deze vragen worden beantwoord met het oog op de inzetbaarheid van UAV’s voor ‘klassieke’ Landmeetkundige problemen, zoals het opmeten van wegenissen of verkavelingen.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
5
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
6
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. B. DERUDDER
Stel zelf een onderwerp voor die de basis zou kunnen vormen voor een (duidelijk afgebakende) literatuurstudie. Ter inspiratie volgt een lijst met een mix van van mogelijke topics: • Zin en onzin van ‘de sociale mix’ in achterstandswijken • Recente ontwikkelingen in de lietratuur rond ‘gentrificatie’ • Plattelandsvlucht en verstedelijking in China na WO II • Pendel in Vlaanderen versus andere metropolitane regio’s in Europa/de wereld • Het debat over de ongelijkheid in wereldsteden • Chinese wereldsteden in een mondiaal systeem van steden • Methodologiën om stedensystemen in kaart te brengen • Bereikbaarheidsmaten in de studie van stedelijke systemen • De productie van ‘natuur’ • Het gebruik van ‘kritische cartografie’ om mondiale problemen te begrijpen • De continuïteit van onevenwichtige ruimtelijke ontwikkeling in het Verneigd Koninkrijk • Impact van luchthavenuitbreidingen op economisch, ecologisch en sociaal vlak (bvb. recente projecten in Londen, Sydney, etc)
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
7
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. A. FRANKL
Studenten kunnen uit volgende lijst kiezen of, indien gewenst, zelf een onderwerp naar voor brengen. 1. Toepassing en nauwkeurigheden van 3D-fotomodellering in geo-toepassingen. 2. Bodemerosiemodellering: Welke verklarende factoren moet men minimaal in beschouwing nemen ? 3. Hoe benadrukt men best de geomorfologie uit de Digitale Terreinmodellen ? 4. Wat is het belang van bodemerosie in eucalyptusbossen en welke specifieke rol speelt het klimaat en het beheer ? 5. Wat is de efficiëntie van bodemerosiecontrole door hagen, heggen en houtkanten in akkerland ? 6. Hoe wordt de ondergrens van permafrostzones bepaald in koude gebergtes en welke geomorfologische indicatoren zijn hierbij belangrijk ? 7. Wat is het belang van broeikasgasemissies uit thermokarstmeren in de context van klimaatverandering ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
8
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. F. WITLOX
Stel zelf een onderwerp voor die de basis zou kunnen vormen voor een (duidelijk afgebakende) literatuurstudie. Een aantal suggesties:
• Voor- en nadelen aan het Intelligent Mobiliteitsbudget • Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid: implicaties voor Vlaanderen • Zin en onzin van een mobiliteitspanel • Definitie en operationalisering van het begrip “vervoersarmoede” • Rekeningrijden re-visited • Multimodaal vervoer • De impact van een vergrijzende bevolking op mobiliteitsvoorzieningen- en patronen • Leefstijl en transport
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
9
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. N. VAN DE WEGHE
Hieronder vind je een alfabetisch overzicht van titels van bachelorproeven die reeds zijn afgewerkt. Studenten die geïnteresseerd zijn in gelijkaardige onderwerpen kunnen me contacteren voor nadere informatie.
• 3D-GIS • 3D-visualisatie in de tijdgeografie • Bestaande location-based data collection methods in de sportwereld • Biedt GIS een oplossing voor problemen als duurzame ontwikkeling ? • De rol van GIS in het secundair onderwijs • Ethische kwesties van het tracken. RFID, Bluetooth, Cell-Id en videobeelden • Evolutie, technieken en toepassingen van Augmented Reality (AR) • Eye-Tracking als educatief hulpmiddel in het onderwijs • Factoren die de walk- en bikeability van een buurt beïnvloeden • Het gebruik van GoogleEarth • Indoornavigatiemiddelen voor slechtzienden • Intelligente transportsystemen als hulpmiddel in transitielanden • Locatie, omgeving en geheugen als factoren in beweging en migratie van dieren • Locatieprivacy bij plaatsbepalende technologieën: Een zoektocht naar een functioneel en ethisch verantwoord evenwicht • Mobile Augmented Reality (AR): De State of the Art • Rendertechnieken. De verschillen tussen CAD en Gaming • Technieken en ontwikkeling van Location-Based Services (LBS) • Tijdsgeografie: Tijdruimtelijke prisma’s en hun extensies • Vergelijkende literatuurstudie van methodes voor het tracken van voertuigen • Verplaatsingsgedrag van studenten
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
10
• Virtual Reality en CAD • Voorstellen van 3D-stadsmodellen en hun toepassingen • Wayfinding vanuit menselijk perspectief
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
11
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. J. NYSSEN
Actuele geomorfologische processen 1. Waarom is er zo weinig bodemerosie onder loofbossen tijdens de winter ? 2. Ontstaan en processen bij lawine-gletsjers (avalanche-fed glaciers) 3. Onderzoek van lacustriene puinwaaiers voor reconstructies van het paleomilieu 4. Gevolgen van ruilverkaveling op oppervlakkige afstroming en bodemerosie 5. Afzettingssnelheid van sediment in de Maare van de Eifel en extrapolatie van erosiesnelheden in hun gesloten bekkens. 6. “International land deals” of “land grabbing” in Afrika: Gevolgen voor bodemerosie.
Hydrologie en hydrogeomorfologie 7. Gedrag en voorspellen van water en sediment in ravijn-flashfloods 8. Dateren van flashflood-sedimenten: Problemen en oplossingen 9. Verhoging van de rivierbedding (rivieren van eerste en tweede orde) en reactivering van jaarlijkse overstromingen leiden tot het ontstaan van hydrologische bufferzones 10. Hydrologie en hydrogeomorfologie van kleine rivieren in de toendra 11. Het ontstaan van fluviatiele rolkeien in relatie tot rivierregimes en lithologie; focus op Mesozoïsch krijt 12. Gevolgen van aanplanting van phreatofyten voor het drainagenetwerk. Regionale geomorfologie 13. Bodems van wijngaarden op steile hellingen: Regosols, Leptosols, Anthrosols, Technosols, of … ? 14. Het drainagenetwerk van de Sûre en haar zijrivieren Our en Clerve (GHL) in relatie tot structurele geomorfologie en tectoniek
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
12
15. Het uitdrogen van de Middellandse Zee tijdens het Quartair en de gevolgen voor de Nijl (insnijding, regressieve erosie, latere opvulling van de ontstane kloof).
Meteorologie 16. Evaluatie van de NewLocClim-database van de FAO en toepassing op meteorologische datareeksen uit Ethiopië 17. Invalshoek van regendruppels in functie van de windsnelheid en regenparameters 18. Methoden voor het invullen van ontbrekende gegevens in meteorologische datareeksen.
Quartairstudies 19. Temperatuurregimes en sneeuwpakketten op het NW-Europese continent tijdens de Pleistocene ijstijden 20. De midden-Pleistocene “Formation du Fart” of “Formation de Wissant” met bijzondere aandacht voor de bruine klei-afzettingen met varven 21. Reconstructie van de ‘stamboom’ van literatuurbronnen i.v.m. de oorsprong van asymmetrische dalen in NW-Europa.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
13
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. P. DE MAEYER OF DR. K. OOMS
Je kan opteren om zelf een onderwerp voor te stellen in de domeinen GIS en cartografie. Hierbij een aantal ideeën: 3D-NAVIGATIE - Het gebruik van landmarks voor navigatie in 2D en 3D: Verschillen in functie van toepassingen - Toepassingen van landmarks, zowel indoor als outdoor ? - Welke methodes zijn reeds getest om landmarks (automatisch) te herkennen ? - Vergelijking van verschillende voorstellingen voor navigatienetwerken in (2D en) 3D - Grafische variabelen en leesbaarheid van kaarten: parametreerbaar ? BEREIKBAARHEID - De bereikbaarheid van sociale diensten parametreren. Hoe ? CARTOGRAFIE-VISUALISATIE - Voorstellen van fuzzy data op kaarten - De kaart als drager van politieke/commerciële/… boodschap - Voorstellen van dialecten op een kaart - Voorstellen van fluxen op kaarten - How to lie with maps ? Hedendaagse misbruiken van cartografie - NeoCartografie - De relatie tussen informatie-visualisatie, geovisualisatie en cartografie
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
14
CARTOGRAFIE-HISTORISCHE - Transportnetwerken in de 18e eeuw - Een datamodel voor een historisch GIS - Hoe juist is een historische kaart, hoe kan je dat meten ? - Georeferering van historisch kaartmateriaal - De invloed van Frisius op de16de eeuwse cartografie - Reizen van Gerard Mercator. Literatuuronderzoek waarbij tot een visueel resultaat gekomen wordt (kaart met reizen van Mercator) - De cartografische connecties van Mercator. Wat vertelt de literatuur over de entourage van Mercator ? Welke rol spelen figuren als Karel V, Walter Ghim, John Dee, Granvelle, William of Cleve, Erhard Etzlaub, Gemma Frisius, Jacob van Deventer, Franciscus Monachus, Abraham Ortelius en Jodocus Hondius in de carrière van Mercator ? - Het geografische instrumentarium juist vóór de digitale tijd (1830-1960). CARTOGRAFIE – GEBRUIKERSONDERZOEK - Meest gebruikte technieken cartografisch gebruikersonderzoek - Het gebruik van eye tracking in cartografisch gebruikersonderzoek - Review van correctheid van uitgevoerde studies GIS –ARCHEOLOGIE - Standaarden t.b.v. beschrijving van archeologisch GIS - Hoe verregaand wordt met GIS omgegaan in de archeologie GI-MANAGEMENT - Projectbeheersing en planningsmethodes voor GIS - Gebruik en Kwaliteit van Vrijwillig Aangemaakte Geografische Informatie OVERSTROMINGSRISICO’S
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
15
- Schatten van schade aan gebouwen door stormvloed/overstromingen (met focus op GIS) - Overzicht en analyse van kustverdedigingstechnieken (met toepassing Vlaamse kust) - Cartografische visualisatie van overstromingsrisico's RISICO’S - Cartografische visualisatie van risico's - GIS bij bepaling van risico’s GEODESIE - Inventarisatie en analyse van gebruik van data in 18de - 21ste eeuw in België en buurlanden - Inventarisatie en analyse van gebruik van data in Centraal-Afrika TIJDREKENING EN TIJDRUIMTELIJKE ANALYSE - Omgaan met andere tijdrekeningen (Maya, Chinese, …) in tijdruimtelijke analyse (in samenwerking met Prof. Van de Weghe) OF… ideeën die je zelf aanbrengt en die we kunnen goedkeuren. Enkele voorbeelden meer uitgewerkte onderwerpen: Inzetbaarheid van GIS in verschillende fasen van het archeologisch onderzoek Net als in vele andere domeinen wordt ook in archeologie meer en meer gebruik gemaakt van GIS. De mogelijkheden van GIS om ruimtelijke en semantische data van verschillende bronnen te integreren, analyseren en visualiseren biedt ook voor archeologisch onderzoek verschillende voordelen. In deze literatuurstudie wordt nader gekeken naar de inzetbaarheid van GIS in verschillende onderdelen van het archeologisch onderzoek, bv. voorbereiding van opgravingen, tijdens de opgraving, analyse, communicatie naar het publiek, …
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
16
Standaardisatie van archeologische data (opgravingen, bouwkundig cultureel erfgoed,…) voor het gebruik in GIS Datastandaarden dragen bij tot de consistentie van databanken en vergemakkelijken de interoperabiliteit. Het gebruik van een standaard datamodel zou ook in archeologisch onderzoek voordelen kunnen opleveren. Archeologische data zijn echter vrij complex (onzekerheid, meerdere temporele waarden, …) en daardoor bestaat er niet ‘één archeologische data standaard’. Deze literatuurstudie heeft tot doel een overzicht te geven van de verschillende bestaande standaarden voor archeologische data. Verband tussenVirtual Reality modellen en GIS in archeologie Het toenemend gebruik van 3D data-acquisitie technologieën zorgt ook in het domein van archeologie voor een toenemend aantal 3D digitale visualisaties. Virtual Reality modellen zijn computersimulaties die dergelijke 3D-visualisaties mogelijk maken. Meestal gaat echter alle geometrische en semantische informatie van de oorspronkelijke data (bv.welke elementen zijn origineel en welke zijn toegevoegd om tot een ‘spectaculaire’ reconstructie te komen) verloren. In deze literatuurstudie is het de bedoeling na te gaan of virtual reality modellen in archeologie gecombineerd (kunnen) worden met GIS. Interpretatie van visuele gegevens bij gebruik van animaties en interactieve elementen Kaartmateriaal op het web kan je vaak bekijken door gebruik te maken van interacties. Naast het ‘klassieke’ zoomen en pannen bestaan er nog tal van mogelijkheden. Daarnaast wordt er dikwijls gebruik gemaakt van animaties om informatie over te brengen. Deze elementen hebben een invloed naar hoe efficiënt de informatie wordt overgebracht naar de gebruiker. Hieromtrent is de laatste jaren onderzoek gevoerd, waarbij de auteurs het niet altijd eens zijn over de doeltreffendheid van de animaties en interacties. De invloed van de digitale kaarten op de ‘mental map’ Tegenwoordig gebruikt bijna iedereen een GPS om te navigeren (zowel voor de auto, te voet, op de fiets, enz.). Voor het plannen van de route wenden we ons ook tot een site die deze route voor ons uitstippelt. Maar wat is de invloed hiervan op ons oriëntatievermogen en de opbouw van onze mental map ? Gebruik van eye tracking in onderzoeksvelden gerelateerd aan cartografie
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
17
Eye tracking wordt recentelijk terug meer en meer gebruikt in cartografisch onderzoek. Nochtans is er weinig geweten in welke onderzoeksdomeinen de techniek momenteel nog gebruikt wordt en wat daar de belangrijkste bevindingen zijn. Gebruik en Kwaliteit van Vrijwillig Aangemaakte Geografische Informatie. Volunteered geographic information (VGI) of Vrijwillig Aangemaakte Geografische Informatie is het geheel van middelen om geografische informatie aan te maken, samen te stellen en te verspreiden (met behulp van vrijwilligers). Wikimapia, Google Map Marker en Open Street Map zijn hier gekende voorbeelden van. In de literatuur is reeds heel wat voorhanden met betrekking tot dit onderwerp. Doel van het bacheloronderzoek is voornamelijk een literatuurstudie rond het gebruik toepassingen, wetgeving, …en vooral de kwaliteit van deze gegevens die door verschillende individuen zijn aangemaakt. Wat zijn de mogelijkheden/restricties met betrekking tot de licenties van VGI ? Welke toepassingen maken rechtstreeks gebruik van VGI ? Hoe zit het met de volledigheid/nauwkeurigheid van VGI ? Is er een manier om de kwaliteit te meten en te monitoren ? Wat zijn de opportuniteiten/bedreigingen voor steden en gemeenten met betrekking tot het gebruik van VGI ? …
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
18
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. R. GOOSSENS
DOMEIN TELEDETECTIE EN FOTOGRAMMETRIE Studie van de groei van steden in ontwikkelingslanden: bv. Caïro, Kinshasa, Mexico City, … Hoe kunnen satellietbeelden bijdragen tot de monitoring van de groei van steden in ontwikkelingslanden ?
Studie van de ontbossing in ontwikkelingslanden (bv. Centraal-Afrika, het Amazonegebied, Borneo). Hoe kunnen satellietbeelden bijdragen tot het monitoren van ontbossing ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
19
Monitoring van poolijs door middel van beelden afkomstig van de AMSR2-sensor en andere.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
20
Het gebruik van VHR-images als alternatief voor luchtfoto’s voor de kartering van veranderingen in een stedelijk milieu.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
21
Fotogrammetrie als instrument voor kartering bij archeologische opgravingen.
Eigen voorstellen zijn ook altijd welkom, mits de haalbaarheid geëvalueerd kan worden. Deze voorstellen kunnen mondeling besproken en uitgediept worden.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
22
BACHELORPROEF-ONDERWERPEN PROF. DR. V. VAN EETVELDE
1. VOORSTELLEN ONDERWERPEN BACHELORPROEVEN De voorgestelde onderwerpen voor de Bachelorproeven sluiten hoofdzakelijk aan bij de opleidingsonderdelen: “Inleiding landschapskunde” en “Landschapskunde”. Sommige onderwerpen zijn verdiepend en bieden reeds de mogelijkheid om thema’s te behandelen die aan bod komen in Master-cursussen (bv. perceptie, planning, …). Per thema werd een korte omschrijving/kernwoorden gegeven alsook bij welke modules uit welk opleidingsonderdeel dit aansluit. 1.1 Landschapskunde s.s. - Omschrijving thema: Ontwikkeling van het landschapsonderzoek met nadruk op benadering vanuit de geografie, landschappelijke structuren en kenmerken, landschapskartering enanalyse (inclusief terreinobservaties) landschapskarakterisatie, -typologie en -chorologie - Sluit aan bij volgende modules: Definities en begrippen, Bouwstenen, Landschapskartering, Landschapstypologie en –chorologie [Inl.LSK] - Onderwerpgroep 1 - algemeen: o Betekenis van de begrippen landschap, streek, regio, identiteit,…in de Nederlandse, Franse, Engelse, …taal en dialecten. o Studie van bijzondere landschapstypes: bocage, openfield, montado, … o Studie van typologie van boomgaarden: ontstaan, ouderdom, structuur, functies (multifunctionaliteit), … o Toepassen van de landschapskarterings- en evaluatiemethode op bebouwde landschappen. Welke bronnen, technieken, te karteren objecten en attributen, … ? o Symbolische betekenis in een landschap (bv. fetisjbomen, vrijheidsbomen, ...) en hun geassocieerde socio-culturele waarde.
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
23
- Onderwerpgroep 2 – landschap en identiteit: o Wat is landscape identity ? Hoe wordt dit gevormd ? Welke factoren bepalen dit ? Is er een relatie met begrippen zoals regional identity, sense of place o Kan landschap bijdragen tot de regionale identiteit van een streek of tot de identiteit van de gemeenschap? Wat is de relatie tussen landschap en de inwoners in relatie tot identiteit ? o Hoe ervaren, identificeren verschillende groepen zich met een landschap (bv. jongeren versus ouderen, nieuwkomers versus streekbewoners, Belgen versus migranten, …) o Een nieuwe identiteit vormen in een vreemd landschap, hoe kunnen toponiemen hierbij helpen ? (bv. introductie van toponiemen door een groep die tijdelijk/permanent in een voor hen niet-gekende streek vertoeven, cf. geallieerden in de frontzone van WOI). 1.2 Dynamische/historische dimensie van landschap: actuele en historische veranderingen, drijvende krachten - Omschrijving thema: landschapsdynamiek en ontwikkeling, landschapsgenese en geschiedenis in Europa, nederzettingsvormen en territoria; historische geografie; landscape change analysis - Sluit aan bij volgende modules: Definities en begrippen[Inl.LSK]; Nederzettingen en territoria, Grote landschappelijke veranderingen [LSK]; [HG] -Onderwerpen: o Nederzettingstypes in UK, Duitsland, Nederland: Wat zijn verschillen, gelijkenissen, ontstaansgeschiedenis, link met ontginningen van territorium ? o Traditionele landschappen en de biografie van een landschap: Welke tijdslagen en verhalen kan een landschap verbergen ? o Kapitalistische landschappen: Grootgrondbezit en landinrichting in historische periodes o Een versnipperd landschap. Onderzoek naar typologie van processen van versnippering en fragmentatie in het landschap. o Wisselwerking en effecten van toerisme en/of recreatie op landschap. o Transitie (transition theory) toegepast op landschap. Wat betekent transitie ? Hoe te herkennen in het landschap ? Relatie met ruimtelijke interfaces ? o Beschrijving van de landschappelijke evolutie (genese/geschiedenis)van een gebied in binnen- of buitenland, bv. Lassithiplateau (Kreta), …
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
24
o Reconstructie van het landschap na WOI in stad en platteland: Hoe gebeurde dit, welke actoren, hoe pakte de (centrale) administratie dit aan, … o Hoe omgaan met cultuurhistorisch waardevolle landschappen ? Beschermen, behouden, beheren ? o Driving forces van landschapsveranderingen: Hoe te bepalen, methodes, kwalitatieve benaderingen zoals cognitive mapping ? 1.3 Landschapsecologie
-Omschrijving thema: landschapsmetrieken, landgebruik en kleine landschapselementen, klimaatsverandering, landschapsmonitoring, duurzame ontwikkeling -Sluit aan bij volgende modules: Definities en begrippen; Landschapskartering[Inl. LSK]; Landschapsmonitoring; technieken voor analyse landschappelijke veranderingen[LSK]; Landschapsecologie -Onderwerpen: o Hoe is de ecologische footprint te zien in het landschap ? o Wat is de betekenis van ecosystem/landscape services, values, functions ? o Fotografische monitoring van landschappen. Wat ? Nut ? Bruikbaarheid ? (rephotography, herfotografie, recollecting landscapes) o Is duurzame ontwikkeling mogelijk op landschappen die continu veranderen ? o Kwaliteitsmeter voor duurzame landschappen: Op basis van welke criteria (indicatoren) kan de mate van duurzaamheid van een landschap bepaald worden ? 1.4 Landschapsperceptie en –beleving -Omschrijving thema: visuele landschapsanalyse, eye tracking measurements; landschapspreferentie en waardering, landscape economic valuation -Sluit aan bij volgende modules: Definities en begrippen; Bouwstenen [Inl. LSK]; Landschapsperceptie en –beleving [LSZ&D] - Onderwerpen: o Ruimtelijke kwaliteit, landschapskwaliteit, beeldkwaliteit: Zijn dit betekenisvolle en bruikbare concepten ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
25
o Eye tracking en landschapsperceptie: Mogelijkheden, voorbeelden, toepassingen ? Bv. als tool voor ruimtelijke planning, als evaluatie van ruimtelijke ingrepen ? o Methodes voor evaluaties van landschappelijke ingrepen en nieuwe ontwikkelingen (visueel-ruimtelijke aspecten, belevingsaspecten). o Landschap en de participatie van stakeholders: Een zegen of een vloek ? o Landschapsperceptie in stedelijke gebieden: Factoren, methodes, toepassingen. o Hoeveel is een landschap waard ? (landscape economics, econometrische modellen, willingness-to-pay) o Begrippen met betrekking tot visuele analyse van landschap. Wat is de betekenis van vista, zichtpunt, baken, landmarkt, zichtbekken, eye-catcher, … in het landschap ? o Veranderende perceptie/beleving van het landschap door toerisme en recreatie: hebben toeristische en recreatieve activiteiten een visuele impact ? o Ziet iedereen hetzelfde landschap ? Wat is de invloed van persoonlijkheidskenmerken (achtergrond, opleiding, woonplaats, …) op de waarneming en interpretatie van een landschap ? 1.5 Landschapszorg en erfgoed
- Omschrijving thema: platteland, cultuurlandschap als erfgoed, landschapsevaluatie en milieu effect rapportering - Sluit aan bij volgende modules: Definities en begrippen; Bouwstenen [Inl.LSK]; Landschapszorg en erfgoed internationale context; Landschapszorg en erfgoed Vlaamse context [LSZ&D] - Onderwerpgroep 1 - algemeen: o Hoe omgaan met WOI-erfgoed ? Vergelijkende studie van cases i.v.m. ontsluiting < van WOI-sites. o Endangered World Heritage: Wat ? Waarom ? Waar ? Hoeveel ? o Toekomstmogelijkheden van erfgoed: Hoe kunnen erfgoedelementen (bv. boerderijen, kerken, …) nieuwe functies krijgen en wat kunnen de gevolgen zijn voor de landschappelijke (erfgoed)waarden ? o Gebruik van digitale bronnen en methodes voor het ontsluiten van landschappelijk erfgoed. o Relatie tussen intangible heritage en landschap. o Socio-economische betekenis van onroerend erfgoed: Wat houdt dit in ? Hoe te bepalen ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
26
o Welk type landbouwers en eigenaars spelen mee in het platteland ? Welke impact hebben deze op het landschap (bv. "hobbyfarmers" versus grote professionele landbouwers). o Is plattelandsontwikkeling een zegen of een vloek voor het landschap ? o Landbouw in de stad of stadsrand: Mogelijkheden en beperkingen ? Kenmerken ? o Nieuwe vormen van landbouw en hun effecten op landschap (bv. agroparken, stadslandbouw, agroforestry, …) o Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: Hoe komt landschap aan bod in het Groenboek Vlaanderen in 2050: Mensenmaat in een metropool ? o Rol van de “Regionale Landschappen” in geïntegreerde landschapsplanning 1.6 Landschapsplanning, -architectuur en -ontwerp - Omschrijving thema: participatie, landschapsplanning, ruimtelijke planning, landschapsontwerp en–design, ontwerpend onderzoek, (geschiedenis van) landschapsarchitectuur - Sluit aan bij volgende modules: Landschapsplanning; Landschapsarchitectuur [LSZ&D]; landschap en participatie [AVLSK&P] - Onderwerpen: o Hoe vertaal je een (historisch) landschap naar het grote publiek ? Bv. inrichting toeristische of recreatieve routes, hoe maak je het landschap leesbaar, zichtbaar, … o Tuinwijken in Vlaanderen (en elders): Hoe uit de economische situatie zich in het uitzicht, bouwstijl, morfologie van een tuinwijk ? Wat is hun evolutie doorheen de tijd ? (bv. Tuinwijken gekoppeld aan industriële activiteiten, beluiken, armere wijken met zelfvoorzienende tuintjes, rijkere wijken met grote kale grasperken, …) o De eigenheid van de tuin. o Methodieken en mogelijkheden voor PGIS (Participatory GIS): Gebruik van participatieve technieken voor verzamelen van ruimtelijke informatie(zaken laten aanduiden op kaart, interviews, …) om bijkomende, complementaire informatie te bekomen over een gebied. o Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: Hoe komt landschap aan bod in het Groenboek Vlaanderen in 2050: Mensenmaat in een metropool ? o Nieuwe landschappen als mogelijkheid voor energietransitie o Energielandschappen: Hoe kan landschap ingeschakeld worden voor meer duurzame energieproductie en een evenwicht tussen energieproductie en consumptie ? o Zijn tuinen en parken synoniem ?
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
27
o Inpasbaarheid van nieuwe structuren en elementen in het landschap (bv. de windturbines). Is dit nodig ? Mogelijk ? Hoe ? Waar ? o Digitale landschappen: Overzicht van technieken om (historische) landschappen te visualiseren in een digitale omgeving ? 1.7 En andere… Deze lijst is niet limitatief, andere bijkomende onderwerpen zijn mogelijk na overleg. Bijkomende inspiratie kan ook gehaald worden uit eerder afgewerkte onderwerpen of onderwerpen voor MA-proeven (zie:http://www.geoweb.ugent.be/landschapskunde/opleiding/bachelor-en masterproef).
Afkortingen opleidingsonderdelen LSE: Landschapsecologie (MA) Inl. LSK: Inleiding Landschapskunde (2de BA) LSZ&D: Landschapszorg en –design (MA) LSK: Landschapskunde (3de BA) HG: Historische Geografie (MA) PHLSG: Prehistorische Landschapsgenese (MA)
Bachelorproef-onderwerpen academiejaar 2015-2016
28