Auteur Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen www.rsvz-inasti.fgov.be
Onderwerp Het sociaal statuut der zelfstandigen. Meewerkende echtgenoten
Datum Februari 2008
Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom, die toebehoren aan bepaalde betrokkenen, en dat er u geen recht wordt verleend op die desbetreffende rechten. M&D Seminars wil u met dit document de nodige informatie verstrekken, zonder dat de in dit document vervatte informatie bedoeld kan worden als een advies. Bijgevolg geeft M&D Seminars geen garanties dat de informatie die dit document bevat, foutloos is, zodat u dit document en de inhoud ervan op eigen risico gebruikt. M&D Seminars, noch enige van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook betreffende het gebruik van dit document en van haar inhoud. © M&D Seminars - 2008
M&D CONSULT BVBA Eikelstraat 38 - 9840 DE PINTE Tel. 09/224.31.46 - Fax 09/225.32.17
[email protected] - www.mdseminars.be
HET SOCIAAL STATUUT DER ZELFSTANDIGEN MEEWERKENDE ECHTGENOTEN Februari 2008 INHOUDSTAFEL Wat is het sociaal statuut van meewerkende echtgeno(o)t(e)?
BLZ.
2
•
Ministatuut
2
•
Maxistatuut
2
Wanneer bent u meewerkende echtgeno(o)t(e)?
3
Wat moet u doen?
3
Wanneer valt u buiten de regeling?
4
•
Uw partner is bedrijfsleider
4
•
U heeft zelf wel eigen socialezekerheidsrechten
4
•
U helpt niet effectief
5
Hoe worden uw bijdragen berekend?
6
•
Ministatuut
6
•
Maxistatuut
6
Kunt u vrijgesteld worden van bijdragen?
7
Kunt u uw loopbaan uitbreiden met extra jaren?
7
Zal u later als koppel meer of minder pensioen ontvangen?
8
Welke bijdrage moet u betalen?
9
Nuttige adressen
13
Wat is het sociaal statuut meewerkende echtgeno(o)t(e)?
van
Sinds 1 januari 2003 is het nieuwe sociaal (en fiscaal) statuut van de meewerkende echtgeno(o)t(e) van toepassing. Een regeling die waarschijnlijk ook voor u van groot belang is, zeker wanneer u uw echtgeno(o)t(e) helpt en u zekerheid wilt hebben wanneer u om een of andere reden alleen zou overblijven. Jarenlang had u als meewerkende echtgeno(o)t(e) helemaal geen eigen rechten in het sociaal statuut van de zelfstandigen. Daarin is geleidelijk aan verandering gekomen: stap 1 : 1 januari 2003: ministatuut verplicht stap 2 : 1 juli 2005: maxistatuut verplicht
• Ministatuut Tot 30 juni 2005 was de meewerkende echtgeno(o)t(e) enkel verplicht aan te sluiten voor het ministatuut. Zo was deze verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en bij moederschap. Voor die risico’s bestonden immers geen afgeleide rechten via de echtgeno(o)t(e) of partner. Werd men ziek, dan kon de helpende partner in de verzekering gezondheidszorgen beschouwd worden als persoon ten laste van de echtgeno(o)t(e). Het speelde geen rol of de echtgeno(o)t(e) zelfstandige in hoofdberoep of bijberoep was. Er was (en is nog steeds) geen leeftijdsgrens van toepassing.
• Maxistatuut Sinds 1 juli 2005 bent u als meewerkende echtgeno(o)t(e) verplicht aan te sluiten voor het maxistatuut. Zo geniet u een grotere dekking dan in het ministatuut: pensioen, gezinsbijslagen, gezondheidszorg, arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en moederschap (geen faillissementsverzekering).
2
Wanneer bent echtgeno(o)t(e)?
u
meewerkende
De wetgever vermoedt dat u meewerkende echtgeno(o)t(e) bent wanneer u de partner van een zelfstandige bent (u bent gehuwd of u heeft een samenlevingscontract), en indien u : 1.
uw partner effectief helpt (regelmatig of minstens 90 dagen per jaar)
2.
en geen eigen inkomen heeft uit een andere beroepsactiviteit, noch een vervangingsinkomen dat recht geeft op een volwaardige dekking in de sociale zekerheid
Beantwoordt het vermoeden aan de realiteit, en helpt u effectief uw zelfstandige echtgeno(o)t(e), dan is het statuut van de meewerkende echtgeno(o)t(e) op u van toepassing.
Wat moet u doen? -
U moet aansluiten bij het socialeverzekeringsfonds echtgeno(o)t(e)-zelfstandige aangesloten is.
-
U sluit aan voor het maxistatuut.
waarbij
ook
uw
Opgelet! Bent u geboren voor 1956, dan is het maxistatuut niet verplicht. U moet dan na 1 juli 2005 enkel aangesloten zijn voor het ministatuut.
3
Wanneer valt u buiten de regeling?
• Uw partner is bedrijfsleider Fiscaal gesproken, kan er geen meewerkinkomen toegekend worden aan de echtgeno(o)t(e) van de persoon die door de Belastingen beschouwd wordt als bedrijfsleider (bedrijfsleiders treden op in naam van de vennootschap waarin ze zonder arbeidsovereenkomst actief zijn). Gevolgen voor het sociaal statuut : indien uw echtgeno(o)t(e) of partner bedrijfsleider is, valt u buiten het toepassingsgebied van het sociaal statuut van de meewerkende echtgeno(o)t(e). Opgelet! In dit geval moet u toch het inlichtingsformulier invullen dat het socialeverzekeringsfonds van uw echtgeno(o)t(e) u toestuurt. Niet vergeten dat u om andere redenen toch onderworpen kunt zijn aan het sociaal statuut van de zelfstandigen. •
De vennootschap en niet uw echtgeno(o)t(e) vergoedt u voor uw hulp: u bent zelfstandige.
•
U bekleedt een mandaat in de vennootschap : u bent zelfstandige.
•
U heeft deelbewijzen en bent actief in de vennootschap : u bent werkend vennoot en als zodanig zelfstandige.
• U heeft zelf wel eigen socialezekerheidsrechten Indien u zelf voldoende eigen rechten opent op sociale zekerheid als nog actieve werknemer, ambtenaar of zelfstandige, of als genieter van een vervangingsinkomen, is de regeling van meewerkende echtgeno(o)t(e) niet op u van toepassing. Opgelet! In dit geval moet u wel het ontvangen inlichtingsformulier invullen.
4
• U helpt niet effectief Indien u uw echtgeno(o)t(e) of partner helemaal niet helpt, of hoogstens toevallig (niet regelmatig en niet meer dan 90 dagen per jaar), is de regeling van meewerkende echtgeno(o)t(e) niet op u van toepassing. Opgelet! In dit geval moet u toch een verklaring op erewoord invullen (géén aansluiting!). U moet die ondertekenen en aangetekend terugsturen naar het socialeverzekeringsfonds van uw echtgeno(o)t(e) of partner.
5
Hoe worden uw bijdragen berekend?
• Ministatuut Uw bijdragen worden berekend op het zelfstandig beroepsinkomen van uw zelfstandige echtgeno(o)t(e), met inbegrip van het fiscaal meewerkinkomen. Uw gezinsinkomen wordt niet opgesplitst. De berekening gebeurt dus op hetzelfde inkomen waarop de bijdragen van uw echtgeno(o)t(e) of partner worden berekend. Hierop wordt een bepaald percentage aangerekend.
• Maxistatuut Uw bijdragen worden berekend op het fiscaal meewerkinkomen dat uw zelfstandige echtgeno(o)t(e) u heeft toegekend. Wanneer u voor het eerst in het maxistatuut stapt, bevindt u zich in een periode van begin van activiteit en betaalt u voorlopige bijdragen. Die worden geregulariseerd zodra het definitieve inkomen bekend is. Om te vermijden dat er in uw eerste 3 jaar van onderwerping op het globale gezinsinkomen van 3 jaar tevoren eigenlijk 2 keer bijdragen zouden betaald worden (de bijdrage van uw geholpen echtgeno(o)t(e), plus uw voorlopige bijdrage) zal uw socialeverzekeringsfonds het forfaitair bedrag waarop uw voorlopige bijdrage berekend wordt, aftrekken van de inkomsten waarop de bijdragen van uw zelfstandige partner berekend worden. Wanneer u en uw partner zich in een periode van begin van activiteit bevinden, betaalt u allebei de voorlopige bijdrage berekend op een forfaitair inkomen. Later zal er een regularisatie gebeuren voor elk van uw bijdragen. -> Voor de bedragen, zie verder in deze brochure, blz. 9
6
Kunt u vrijgesteld bijdragen?
worden
van
In de veronderstelling dat u behoeftig bent, kunt u als meewerkende echtgeno(o)t(e) vrijstelling krijgen bij de Commissie voor vrijstelling van bijdragen. Die vrijstelling kan enkel voor kwartalen waarvoor uw geholpen echtgeno(o)t(e) of partner eveneens vrijstelling verkregen heeft. Uw echtgeno(o)t(e) moet dus eveneens behoeftig zijn.
Kunt u uw loopbaan uitbreiden met extra jaren? Als meewerkende echtgeno(o)t(e) krijgt u voor 2010 de kans om, tegen betaling, uw loopbaan, die dient voor de berekening uw pensioen, uit te breiden met extra jaren. Het gaat om jaren die gelegen zijn voor de inwerkingtreding van het maxistatuut (dus de jaren voor 1 januari 2003). Rekening houdend met uw leeftijd, laat deze maatregel u toe te bewijzen dat uw beroepsloopbaan voldoende jaren telt om aanspraak te kunnen maken op een minimumpensioen. Opgelet! De ingekochte jaren komen niet in aanmerking voor een vervroegd pensioen.
• Voorwaarden -
U bent geboren voor 1 december 1970.
-
U kunt geen 2/3de van een volledige beroepsloopbaan bewijzen in een of meerdere stelsels (werknemer, zelfstandige, openbare sector).
-
U bent aangesloten voor het maxistatuut. Opgelet : Meewerkende echtgenoten geboren voor 1 januari 1956, moeten na 31 december 2002 vrijwillig gekozen hebben voor betaling van bijdragen in het maxistatuut.
-
U was gehuwd met een zelfstandige tijdens de jaren die u wilt inkopen.
-
Voor het jaar waarin u uw aanvraag doet om jaren in te kopen, mag het geherwaardeerde, samengetelde beroepsinkomen van u en uw zelfstandige echtgeno(o)t(e) niet hoger zijn dan 15.000 EUR.
7
-
Voor de jaren die u wilt inkopen, moet u kunnen bewijzen dat u uw echtgeno(o)t(e)zelfstandige effectief geholpen heeft. Dit kan aan de hand van : o o o
het feit dat de fiscus voor de betrokken periode de toekenning van een meewerkinkomen voor u aanvaard heeft geschriften en documenten getuigenverklaringen
Uitzondering : Voor de jaren voor 1 januari 2003 waarin u zich vrijwillig verzekerd had tegen arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en bij moederschap, moet u niet bewijzen dat u uw echtgeno(o)t(e)-zelfstandige effectief geholpen heeft. -
U betaalt de voorziene inhaalbijdragen.
-> Voor de inhaalbijdragen, zie verder in deze brochure, blz. 9
Zal u later als koppel meer minder pensioen ontvangen?
of
Een van de basisideeën van het statuut is dat u als meewerkende echtgeno(o)t(e) volop eigen pensioenrechten moet kunnen opbouwen. De invoering van het maxistatuut mag voor de betrokkenen echter geen verslechtering teweegbrengen op pensioenvlak. In de nieuwe regeling is daarom de garantie ingebouwd dat het statuut van de meewerkende echtgeno(o)t(e) niet tot gevolg zal hebben dat de som van de individuele pensioenen (dat van de zelfstandige partner plus dat van de meewerkende echtgeno(o)t(e)) kleiner zou zijn dan het gezinspensioen waarop men in de oude regeling recht zou hebben. Wie dus voor het pensioen beter af was met de oude regeling dan met het nieuwe statuut, zal een pensioen uitgekeerd krijgen volgens de oude regels. Zeker voor de hogere inkomensgroepen is de nieuwe regeling interessant. De inkomsten waarop het pensioen berekend wordt zijn geplafonneerd op een bedrag van ongeveer 50.000 EUR. Wanneer een hoger gezinsinkomen opgesplitst wordt in 2 afzonderlijke inkomens onder dit plafond, geeft dit als resultaat dat de som van de individuele pensioenen hoger ligt dan het gezinsbedrag vóór de nieuwe regeling.
8
Welke bijdrage moet u betalen? MINISTATUUT
1)
EUR
Voorlopige bijdragen per trimester
Opgelet De meewerkende echtgenoot zelf bevindt zich niet in een periode van begin van bezigheid; enkel wanneer de geholpen zelfstandige zich in een periode van begin van bezigheid bevindt, is er sprake van voorlopige bijdragen Voor de hele periode waarin de geholpen zelfstandige zich in begin van activiteit bevindt:
22,56
0,79 % op een inkomen van 11.420,41 EUR
2)
Definitieve bijdragen per trimester
0,79 % op een inkomen tot 49.315,46 EUR (op een minimum van 11.420,41 EUR) 0,51 % op een inkomen tussen 49.315,46 EUR en 72.675,38 EUR 0 % op een inkomen vanaf 72.675,38 EUR Minimumbijdrage
22,56
Maximumbijdrage
127,18
9
MAXISTATUUT 1) Voorlopige bijdragen per trimester - 1ste jaar - 2de jaar - 3de jaar 2)
EUR
257,12 263,39 269,66
Definitieve bijdragen per trimester
22 % op een inkomen tot 49.315,46 EUR (op een minimum van 5.016,99 EUR) 14,16 % op een inkomen tussen 49.315,46 EUR en 72.675,38 EUR 0 % op een inkomen vanaf 72.675,38 EUR Opmerking : Voor de regularisatie van de periode van begin van activiteit, wordt het percentage van 22 % teruggebracht tot : - 20,50 % voor het 1ste jaar - 21 % voor het 2de jaar - 21,50 % voor het 3de jaar Minimumbijdrage : - 1ste jaar - 2de jaar - 3de jaar - vanaf het 4de volledige kalenderjaar Maximumbijdrage 3)
257,12 263,39 269,66 275,93 3.539,29
Inhaalbijdragen
Tarief = 60 % van de 22 % van de zgn. gehalveerde minimumdrempel waarop de bijdragen Indien u ondertussen allebei in orde bent met de betaling van voor de uw respectievelijke bijdragen, kunt u maximaal 8 kwartalen meewerkende (2 jaar) inkopen. echtgenoten berekend worden met betrekking tot het jaar van de aanvraag. U was al voor 1 januari 2003 gehuwd met een zelfstandige en was toen al vrijwillig verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en voor de sectoren uitkeringen en moederschapsverzekering.
10
MAXISTATUUT
EUR
U was al voor 1 januari 2003 gehuwd met een zelfstandige zonder dat u zelf een eigen beroepsactiviteit uitoefende of een inkomensvervangende tegemoetkoming genoot.
Tarief = 22 % van de zgn. gehalveerde minimumdrempel waarop de bijdrage voor meewerkende echtgenoten berekend wordt voor het jaar van de aanvraag.
Indien u voor die periode kunt bewijzen dat u effectief uw zelfstandige echtgenoot geholpen heeft, en deze voor die jaren in orde is met de betaling van zijn bijdragen, kunt u maximaal 8 kwartalen (2 jaar) tegen voordeeltarief inkopen.
Voor alle andere jaren gelden andere bedragen. Het bedrag Zie tabel ‘Overzicht is dan afhankelijk van de leeftijd op het moment van de inhaalbijdragen per leeftijd’. aanvraag.
11
OVERZICHT INHAALBIJDRAGEN PER LEEFTIJD
12
Leeftijd van de aanvrager (geboortejaar)
Eénmalig te betalen premie per gelijk te stellen kalenderkwartaal (in EUR)
1942
743,9329
1943
723,2285
1944
703,5394
1945
684,7691
1946
666,8333
1947
649,6583
1948
633,1798
1949
617,3411
1950
602,0923
1951
587,3894
1952
573,1934
1953
559,4698
1954
546,1876
1955
533,3196
1956
520,8412
1957
508,7302
1958
496,9669
1959
485,5335
1960
474,4137
1961
463,5928
1962
453,0574
1963
442,7954
1964
432,7955
1965
423,0473
1966
413,5415
1967
404,2691
1968
395,2221
1969
386,3927
1970
377,7740
Nuttige adressen
• Socialeverzekeringsfondsen voor zelfstandigen •
GROEP S – Sociale verzekeringskas voor zelfstandigen 1060 BRUSSEL, Poincarélaan 78 Tel. : 02 555 15 20 – Fax : 02 555 15 45 – E-mail :
[email protected]
•
XERIUS - Sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen 2000 ANTWERPEN, Brouwersvliet 4, bus 2 Tel. : 078 15 00 15 – Fax : 03 226 12 66 – E-mail :
[email protected]
•
SVMB – Nationale sociale verzekeringskas voor middenstand en beroepen 1000 BRUSSEL, Spastraat 8 Tel. : 02 238 04 11 – Fax : 02 230 87 58 – E-mail :
[email protected]
•
PARTENA - Sociale verzekeringen voor zelfstandigen 1000 BRUSSEL, Anspachlaan 1 (Brussels Metropolitan Tower) Tel. : 02 549 73 00 – Fax : 02 223 73 79 – E-mail :
[email protected]
•
ACERTA – Sociaal verzekeringsfonds 2610 WILRIJK, Sneeuwbeslaan 20 Tel. : 03 829 23 10 – Fax : 03 829 23 86 – E-mail :
[email protected]
•
ARENBERG – Sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen 2000 ANTWERPEN, Arenbergstraat 24 Tel. : 03 221 02 11 – Fax : 03 221 02 56 – E-mail :
[email protected]
•
SECUREX INTEGRITY - Vrije sociale verzekeringskas voor zelfstandigen 1140 BRUSSEL, Genèvestraat 4 Tel. : 02 729 92 11 – Fax : 02 705 27 00 – E-mail :
[email protected]
•
ATTENTIA – Sociaal verzekeringsfonds vzw 8200 ST.-ANDRIES BRUGGE, Torhoutsesteenweg 384 Tel. : 050 40 65 65 – Fax : 050 40 65 99 – E-mail :
[email protected]
•
INTERSOCIALE - Sociale verzekeringskas voor zelfstandige beroepen 1120 BRUSSEL, Oorlogskruisenlaan 94 Tel. : 02 247 00 70 – Fax : 02 247 00 99 – E-mail :
[email protected]
•
MULTIPEN - Sociaal verzekeringsfonds voor landbouw, middenstand en vrije beroepen 2800 MECHELEN, Van Benedenlaan 32 Tel. : 015 45 12 11 – Fax : 015 45 12 08 – E-mail :
[email protected] 13
•
HDP - Sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen 1210 BRUSSEL, Kruidtuinstraat 67-75 Tel. : 02 289 68 02 – Fax : 02 289 68 49 – E-mail :
[email protected]
•
STEUNT ELKANDER - Vrij sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen 1140 BRUSSEL, Kolonel Bourgstraat 113 Tel. : 02 743 05 10 – Fax : 02 734 04 79 – E-mail :
[email protected]
•
UCM - Caisse wallonne d'assurances sociales des classes moyennes 5100 NAMUR (WIERDE), Chaussée de Marche 637 Postadres : BP38 – 5100 NAMUR (JAMBES) Tel. : 081 32 06 11 – Fax : 081 30 74 09 – E-mail :
[email protected]
•
Nationale hulpkas voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen 1000 BRUSSEL, Jan Jacobsplein 6 Tel. : 02 546 45 22 – Fax : 02 513 04 13 – E-mail :
[email protected] De diensten van de Nationale Hulpkas zijn gedecentraliseerd en werken in ieder gewestelijk kantoor van het RSVZ.
• Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ) Centraal bestuur 1000 BRUSSEL, Jan Jacobsplein 6
02 546 42 11 Fax 02 511 21 53 E-mail :
[email protected]
Gewestelijke kantoren •
ANTWERPEN 2000 ANTWERPEN, Oudaan 8-10
03 224 46 11 Fax 03 224 46 99
•
BRUSSEL-HOOFDSTAD 1000 BRUSSEL, Waterloolaan 77
02 546 42 11 Fax 02 513 02 95
•
HENEGOUWEN 7000 BERGEN, rue de la Halle 1-5
065 37 54 11 Fax 065 37 54 99
•
LIMBURG 3500 HASSELT, Leopoldplein 16/5
011 85 48 11 Fax 011 85 48 99
•
LUIK 4000 LUIK, rue des Guillemins 113
04 241 50 11 Fax 04 241 50 99
•
LUXEMBURG 6800 LIBRAMONT, rue Jarlicyn 5
061 29 52 11 Fax 061 29 52 99
•
MALMEDY 4960 MALMEDY, place du Châtelet 6
080 79 41 11 Fax 080 79 41 49
14
•
NAMEN 5000 NAMEN, rue Godefroid 35
081 42 51 11 Fax 081 42 51 99
•
OOST-VLAANDEREN 9000 GENT, Koningin Fabiolalaan 116
09 379 49 11 Fax 09 379 49 99
•
VLAAMS-BRABANT 3000 LEUVEN, Vaartstraat 54
016 31 47 11 Fax 016 31 47 99
•
WAALS-BRABANT 1300 WAVER, place des Carmes 12 (bussen 108-110)
010 68 55 11 Fax 010 68 55 99
•
WEST-VLAANDEREN 8200 ST ANDRIES-BRUGGE, Abdijbekepark 2
050 30 53 11 Fax 050 30 53 99
• Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid Directie-generaal Zelfstandigen en Commissie voor vrijstelling van bijdragen Eurostation II – Victor Hortaplein 40, bus 20 1060 Brussel
02 528 64 50 Fax 02 528 69 77
Deze tekst is uiteraard slechts een korte en eenvoudige samenvatting van de voornaamste bepalingen van het sociaal statuut der zelfstandigen. Meer over dit onderwerp kunt u vinden in de volgende uitgaven Officieuze coördinatie van de wetteksten en uitvoeringsbesluiten met betrekking tot het sociaal statuut van de zelfstandigen, Brussel, RSVZ, losbladig Commentaar op het sociaal statuut der zelfstandigen, Brussel, RSVZ, losbladig Het sociaal statuut der zelfstandigen, Brussel, RSVZ en op onze website www.rsvz-inasti.fgov.be.
15
Verantwoordelijke uitgever : Ludo PAEME Administrateur-generaal Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein 6 1000 BRUSSEL Telefoon : 02 546 42 11 Fax : 02 511 21 53
D/2003/1683/3
E-mail :
[email protected]
Eindredactie: februari 2008
Website : www.rsvz-inasti.fgov.be
Editie 2008 (1ste bijwerking)
16
