ASN Beleggingsfondsen Halfjaarbericht 2013
Een bank met een missie
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
Cover: Waterplezier in Duitsland. Foto: Drenth
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Halfjaarbericht 2013
Inhoud
Verslag van de directie 1 De ASN Beleggingsfondsen in het eerste halfjaar 1.1 Fondsontwikkelingen en kerncijfers 1.2 Algemene vergadering van aandeelhouders 1.3 Fondsdocumentatie 1.4 Fund governance en risicobeleid 1.5 Risico’s 1.6 Beheerkosten
5 6 8 8 9 9 10
2 Duurzaam beleggingsbeleid 13 2.1 Ontwikkelingen duurzaamheidsbeleid 14 2.2 Duurzame selectie 14 2.3 Engagement 18 2.4 Stemmen 18 2.5 CO2-uitstoot 18 2.6 Beleid voor derivaten 19 3 3.1 3.2 3.3
Economie en financiële markten in het eerste halfjaar 2013 Economische ontwikkelingen Financiële markten Vooruitzichten voor het tweede halfjaar 2013
21 22 22 23
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Beleggingsbeleid en -resultaten ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
25 26 28 30 32 35
Halfjaarcijfers 2013 5 Halfjaarcijfers 2013 ASN Beleggingsfondsen N.V 5.1 Balans 5.2 Winst- en verliesrekening 5.3 Kasstroomoverzicht 5.4 Toelichting op de halfjaarcijfers 5.5. Toelichting op de balans 5.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening
37 38 39 40 41 49 52
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5
57 58 66 74 82 90
Halfjaarcijfers 2013 ASN Beleggingsfondsen ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
7. Halfjaarcijfers 2013 ASN Beleggingspools 7.1 ASN Aandelenpool 7.2 ASN Obligatiepool 7.3 ASN Mixpool 7.4 ASN Milieupool 7.5 ASN Small & Midcappool
99 100 116 127 133 143
8
Overige gegevens
155
Beoordelingsverklaring 157
Adresgegevens en personalia 158
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Een bank met een missie De ASN Beleggingsfondsen zijn een initiatief van ASN Bank N.V. Deze heeft zich als onderneming een opdracht gegeven. Inzet van die opdracht is een betere wereld. Dat vraagt volgens de ASN Bank om een samenleving waarin duurzaamheid voorop staat.
De ASN Bank is een onderneming die de duurzaamheid van de samenleving wil bevorderen. Daardoor laat zij zich in haar economisch handelen leiden. Zij ziet het bevorderen van de duurzaamheid van de samenleving als het meewerken aan veranderingen die bedoeld zijn om een einde te maken aan processen waarvan de nadelige gevolgen worden verschoven naar de toekomst, of worden afgewenteld op het milieu, de natuur of kwetsbare bevolkingsgroepen.
Het economisch handelen duidt erop dat de ASN Bank de noodzaak erkent om op lange termijn een rendement te behalen dat haar gezonde voortbestaan waarborgt. En dat zij de noodzaak erkent om de middelen die klanten haar toevertrouwen, te beheren op een wijze die recht doet aan de verwachtingen van klanten hierover.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
4
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
De zorg voor schoon water: drinkwaterbekken van het Amsterdamse waterleidingbedrijf. Foto: S. Swart
1 ASN Beleggingsfondsen in het eerste halfjaar 2013
1.1 Fondsontwikkelingen en kerncijfers
6
In het eerste halfjaar van 2013 herstelde de wereldeconomie zich langzaam van de dip die zich voornamelijk in 2012 voordeed. Het herstel was traag doordat de economie ook in dit eerste halfjaar flinke hobbels moest nemen. De aandelenbeurzen presteerden gedurende het grootste deel van het halfjaar goed. Dat gold ook voor de Europese aandelenmarkt, ondanks de lastige economische omstandigheden in Europa in het eerste halfjaar van 2013. Aanvankelijk was vooral het monetaire stimuleringsbeleid een belangrijke basis voor koersstijgingen. Later stegen de koersen ook omdat de economische cijfers verbeterden. In juni vond echter een forse koerscorrectie plaats. Meer hierover leest u in hoofdstuk 3, Economie en financiële markten.
Rendementen De drie aandelenfondsen onder beheer van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) behaalden in eerste halfjaar van 2013 goede rendementen: het ASN Duurzaam Aandelenfonds 15,65%, het ASN Milieu & Waterfonds 10,57% en het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds 7,97%. Het rendement van het ASN Duurzaam Obligatiefonds was -1,23%. Dankzij het belang in aandelen kwam het ASN Duurzaam Mixfonds uit op een rendement van 6,38%. Op het ASN Duurzaam Obligatiefonds na was het rendement van alle fondsen hoger dan in het eerste halfjaar van 2012.
Het ASN Duurzaam Aandelenfonds behaalde een beter resultaat dan de benchmark (7,80%) (de benchmark of vergelijkingsmaatstaf is een hulpmiddel om de prestaties van beleggingen te vergelijken met soortgelijke beleggingen). De selectie op basis van onze duurzaamheidscriteria pakte gunstig uit: het fonds had een overwogen belang in de sectoren farmacie & gezondheidszorg en duurzame consumptiegoederen, en een onderwogen belang in energie en basisgoederen. Het ASN Milieu & Waterfonds presteerde iets minder dan de benchmark (11,72%). Het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds, dat belegt in ongeveer dertig Europese ondernemingen, presteerde in lijn met de benchmark (8,07%). De onderwogen positie in Italië en het overwogen belang in Nederland zijn er debet aan dat het resultaat van het ASN Duurzaam Obligatiefonds achterbleef bij de benchmark (0,10%). Dankzij de aandelenselectie op basis van duurzaamheidscriteria in de aandelenportefeuille van het ASN Duurzaam Mixfonds kwam dit fonds uit op een beter rendement dan de benchmark (3,54%).
In- en uitstroom De trend in Nederland is dat het aantal beleggers in beleggingsfondsen afneemt. Deze trend hield in het eerste halfjaar van 2013 aan. Toch was de instroom in het ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Aandelenfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds per saldo positief. Bij het ASN Duurzaam Mixfonds en ASN Milieu & Waterfonds vond per saldo een kleine uitstroom plaats.
Kerncijfers Ontwikkeling ASN Beleggingsfondsen ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
Omvang vermogen x € 1.000 30-06-2013 31-12-2012
Aantal uitstaande aandelen
30-06-2012
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2012
358.100
316.503
307.558
5.220.686
5.153.593
5.211.456
115.438
107.583
101.362
4.280.799
3.821.077
3.756.087
129.284
125.931
124.481
1.899.000
1.901.965
1.960.628
213.388
196.342
194.283
10.912.075
10.972.595
11.378.956
45.963
42.295
40.360
1.947.199
1.878.262
1.978.256
862.173
788.654
768.044
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Rendement
Dividend over 2012 in euro's
(Beurs)koers in euro's
op basis van (beurs)koers, inclusief herbelegd dividend
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
30-06-2013
30-06-2012
68,72 26,91 68,16 19,51 23,72
58,30 26,90 63,20 17,01 19,89
Fondsprofielen Hierna zijn de profielen van de beleggingsfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. kort weergegeven. Het prospectus van ASN Beleggingsfondsen N.V. bevat volledige informatie over het beleggings beleid van elk fonds. U vindt dit prospectus op www.asnbank.nl/beleggen > Over de beheerder.
ASN Duurzaam Aandelenfonds: wereldwijd beleggen in aandelen van duurzame ondernemingen Het fonds belegt wereldwijd in aandelen van voornamelijk beursgenoteerde ondernemingen. Wij selecteren ondernemingen die voldoen aan de duurzaamheidscriteria én goede financiële vooruitzichten hebben. Het beleid is vooral gericht op koersstijging. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds is geschikt voor beleggers die het risico van een aandelenbelegging aanvaarden en die streven naar een rendement dat wellicht op langere termijn gemiddeld hoger ligt dan dat van de meeste andere beleggingsvormen, en hierbij een hoger risico aanvaarden.
ASN Duurzaam Obligatiefonds: beleggen in meest duurzame landen Het fonds belegt uitsluitend in euro-obligaties die zijn uitgegeven door overheden die voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Beleggingsfondsen. Het fonds is uniek omdat wij de overheden toetsen op zowel hun sociale en milieuprestaties, als op een fundamenteel financieel criterium, namelijk hun terugbetaalcapaciteit (de verhouding tussen belastinginkomsten en renteverplichtingen van een land). Hoe beter een land scoort op zowel duurzaamheid als terugbetaalcapaciteit, des te meer het fonds belegt in dit land. Het rendement van staatsobligaties ligt op de lange termijn vaak lager dan dat van aandelen. Daar staat tegenover dat de koersen doorgaans stabieler zijn dan aandelenkoersen.
ASN
1,65 0,90 1,95 0,05 0,45
Rendement in % 1e halfjaar 2013 15,65 -1,23 6,38 10,57 7,97
1e halfjaar 2012 9,10 2,28 6,07 6,35 4,99
ASN Duurzaam Mixfonds: wereldwijd beleggen in duurzame aandelen en in obligaties Het fonds belegt in aandelen en obligaties die voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Beleggingsfondsen. De verdeling over beide beleggingscategorieën is in principe 55% obligaties en 45% aandelen. De beheerder kan hiervan beperkt afwijken naar aanleiding van actuele marktomstandigheden. Het risico is lager dan dat op een aandelenfonds door de spreiding over obligaties en aandelen. Dat maakt het fonds geschikt voor beleggers die op langere termijn streven naar een relatief stabiele belegging.
ASN Milieu & Waterfonds: wereldwijd beleggen in ondernemingen die vooroplopen in milieutechnologie Het ASN Milieu & Waterfonds is een sectorfonds. Het belegt wereldwijd in aandelen van beursgenoteerde ondernemingen die veelal technologisch geavanceerde oplossingen bieden voor milieuproblemen. Het fonds belegt in ondernemingen die actief zijn in de sectoren water, afval en duurzame energie. Het fonds is bedoeld voor milieubewuste beleggers die met meer risico willen beleggen en die streven naar een rendement dat wellicht gemiddeld op langere termijn hoger ligt dan dat van de meeste andere beleggingsvormen.
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds: beleggen in Europese kleine en middelgrote duurzame ondernemingen Het fonds belegt in aandelen van Europese kleine tot middelgrote beursgenoteerde ondernemingen. Deze ondernemingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Beleggingsfondsen of moeten daar binnen drie jaar na toelating tot het ASN Beleggingsuniversum aan voldoen. De beheerder zet de bedrijven actief aan om meer werk te maken van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het fonds is geschikt voor beleggers die willen beleggen in kleinere ondernemingen en die het risico
BELEGGINGSFONDSEN
7
van een aandelenfonds aanvaarden. En voor beleggers die streven naar een rendement dat mogelijk op langere termijn gemiddeld hoger ligt dan dat van de meeste andere beleggingsvormen.
1.2 Algemene vergadering van aandeelhouders
8
Op vrijdag 19 april 2013 kwamen ruim achthonderd beleggers naar de Beurs van Berlage voor de algemene vergadering van aandeelhouders van ASN Beleggingsfondsen N.V. Cateautje Hijmans van den Bergh, voorzitter van de raad van commissarissen, opende de vergadering. Vervolgens besprak Bas-Jan Blom, directeur van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V., de markten in 2012 en de rendementen van het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Hij benadrukte dat die rendementen maar een deel van het verhaal zijn. ‘We beleggen volgens onze eigen duurzaamheidscriteria. Dat betekent bijvoorbeeld dat we niet in financieel dienstverleners beleggen, want zij zijn meestal niet transparant over waarin zij het geld op hun beurt investeren. Omdat de financiële sector het in 2012 relatief goed deed op de beurs, kostte dat het ASN Duurzaam Aandelenfonds financieel rendement.’ Het fonds belegt immers niet in financiële waarden op basis van duurzaamheidsoverwegingen. Blom besprak vervolgens de rendementen van de andere fondsen. ‘Het financiële rendement is maar één kant van het verhaal,’ vervolgde Blom. ‘Daarnaast kijken we wat we kunnen betekenen voor het klimaat. De impact van de klimaatverandering is enorm. Vanuit een positieve gedachte willen we daar iets mee doen. We beleggen daarom in zaken die goed zijn voor het klimaat. Bijvoorbeeld in bedrijven die geen grote CO2-uitstoot hebben. En in ondernemingen die niet actief zijn in fossiele brandstoffen, maar voorop lopen als het gaat om energiebesparing en milieumaatregelen. We activeren bedrijven om de juiste keuzes te maken voor hun CO2-besparing. Ook stemmen we op 99 procent van de aandeelhoudersvergaderingen van de ondernemingen waarin we beleggen. Daarbij stemmen we voor maatregelen die positief zijn voor mensenrechten en klimaat, en tegen maatregelen die daar slecht voor zijn.’ Ten slotte kwam de CO2-uitstoot van de beleggingsfondsen in aandelen aan bod. 'Deze daalde ook in 2012 dankzij de selectie van ondernemingen waarin
de fondsen beleggen.’ Op de agenda stond de herbenoeming van twee leden van de raad van commissarissen, voorzitter Cateautje Hijmans van den Bergh en Mijntje Lückerath-Rovers. De beleggers stemden schriftelijk in met hun herbenoeming. De beleggers stelden tevens de jaarrekening vast en stemden in met het beleid van de directie en het toezicht van de raad van commissarissen. Beleggers in de ASN Beleggingsfondsen kunnen de notulen van de vergadering opvragen bij ABB via de ASN Klantenservice op 0800 - 03 80 (gratis), van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 17.30 uur.
1.3 Fondsdocumentatie Per 15 januari 2013 is het prospectus van ASN Beleggingsfondsen N.V. aangepast. Aanleiding hiertoe waren de aanpassingen in het beleggingsbeleid van het ASN Duurzaam Obligatiefonds en het ASN Duurzaam Mixfonds. De documenten Essentiële Beleggersinformatie (EBi) van alle ASN Beleggingsfondsen zijn in januari en in mei geactualiseerd. Dit betrof het toevoegen van de jaarrendementen en de kostenfactoren na goedkeuring van de jaarrekening. U vindt deze documenten op de website van de ASN Bank, www.asnbank.nl/beleggen > Brochures en documenten.
AIFMD Naar aanleiding van de kredietcrisis in 2008 zijn de Europese regels voor het toezicht op beleggingsfondsen uitgebreid. Zo kwam de richtlijn ‘Alternative Investment Fund Managers Directive’, kortweg AIFMD, tot stand. Door de AIFMD komen meer beheerders van beleggingsfondsen onder toezicht. Ook stelt de AIFMD gedetailleerde eisen aan het beheer. De Nederlandse wetgever heeft deze Europese regels vertaald in wetgeving in Nederland. Deze eisen voor het beheer hebben onder andere betrekking op het risicomanagement, uitbesteding en beloningsbeleid. Bovendien moeten beleggingsfondsen een bewaarder hebben die de uitvoering van het fondsbeheer uitgebreid controleert. De nieuwe regels zijn op 22 juli 2013 in werking getreden. Voor beheerders met een bestaande vergunning, zoals ABB voor de ASN Beleggingsfondsen, geldt een overgangstermijn van één jaar. De ASN Beleggingsfondsen en ABB moeten uiterlijk op 22 juli 2014 aan de nieuwe regels voldoen.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
1.4 Fund governance en risicobeleid
een restrictie voor de sectorverdeling. Het fonds bleef daar in de verslagperiode binnen.
ABB heeft een Gedragscode Fund Governance opgesteld voor de (sub)fondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V., het ASN-Novib Microkredietfonds en het ASN Groenprojectenfonds. Deze gedragscode is gebaseerd op de Principles of Fund Governance van DUFAS (Dutch Fund and Asset Management Association). De Gedragscode Fund Governance vindt u op www. asnbank.nl/beleggen > Over de beheerder. ABB heeft in 2012 het beleid voor het risicobeheer vastgesteld en besproken met de raad van commissarissen. Naar aanleiding van de gebruikelijke, jaarlijkse actualisering van het risicobeheerbeleid en de zelfbeoordeling op het gebied van risico in 2012 is het risicobeheerbeleid geactualiseerd en herzien. Vervolgens heeft de directie van ABB het herziene beleid vastgesteld. De actualisering hield onder meer het volgende in: ■ De omschrijving van de risico’s waarvoor beheermaatregelen worden getroffen, is aangevuld. Dit hield onder meer verband met het wegvallen van de Regeling sociaal-ethische projecten. ■ Het beleid is aangepast vanwege de komst van een nieuw directielid van ABB en nieuwe medewerkers. ■ In het beleid is toekomstige wetgeving genoemd: de AIFM-richtlijn. Deze zal de invulling van het risicobeheerbeleid beïnvloeden. ■ De omschrijving van taken die ABB uitbesteedt en de wijze waarop ABB controle uitoefent, is verbeterd.
1.5 Risico’s De belangrijkste financiële risico’s van ASN Beleggingsfondsen N.V. komen voort uit het beheer van de beleggingsportefeuilles. De belangrijkste risico’s zijn het marktrisico, kredietrisico, renterisico, valutarisico en concentratierisico. Deze vijf risico’s beperkt ABB door bij de verschillende fondsen een maximumpercentage per belegging te hanteren. Bij het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn er ook restricties vastgelegd over de regio’s en landen waarin deze fondsen beleggen. De beleggingen van alle fondsen bleven in de verslagperiode ruim binnen de gestelde grenzen. Voor ASN Milieu & Waterfonds geldt ook
ASN
Op het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds is het concentratierisico van toepassing. Dit fonds belegt in een geconcentreerde portefeuille van ongeveer dertig Europese smallcap- en midcapondernemingen. Elke belegging mag maximaal 10% van het fondsvermogen uitmaken. In de verslagperiode bleef het fonds hier ruimschoots onder. Het kredietrisico speelt vooral bij het ASN Duurzaam Obligatiefonds en het ASN Duurzaam Mixfonds. Deze fondsen beleggen in leningen uitgegeven door landen. In januari 2013 is het beleid van deze fondsen aangepast. Hiermee is de restrictie die tot dan toe gold voor de kredietkwaliteit (kredietrating), vervallen. Sinds 15 januari 2013 worden de beleggingen in deze fondsen vastgesteld op basis van de duurzaamheid en de terugbetaalcapaciteit van landen. De combinatie van deze twee criteria bepaalt hoeveel de fondsen in een land beleggen. Het gevolg van dit beleid is dat de kredietkwaliteit van de landen in de twee fondsportefeuilles is veranderd ten opzichte van 2012: op basis van de ratings is het kredietrisico toegenomen. Om het nieuwe beleid te implementeren zijn immers in het eerste halfjaar van 2013 de obligatiebelangen in Duitsland, Frankrijk en Nederland sterk verminderd ten gunste van Oostenrijk, Spanje en België. Dat betekent dat er leningen aan de portefeuille zijn toegevoegd van landen met een BB-rating. Deze landen bevonden zich vorig jaar niet in de portefeuille vanwege de beperking op basis van kredietrating die toen gold. Het aandeel van landen met een AAA-rating is hierdoor afgenomen van 54,6% eind vorig jaar tot 30,4% ultimo juni 2013. ABB accepteert dit risico als gevolg van het aangepaste beleid. Door landen te beoordelen op hun terugbetaalcapaciteit, bepaalt ABB de financiële gezondheid van de landen. Het renterisico speelt voornamelijk bij het ASN Duurzaam Obligatiefonds en het ASN Duurzaam Mixfonds. In het begin van de verslagperiode daalden de marktrentes, maar later in het eerste halfjaar van 2013 stegen zij weer. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door de onrust op de markten over het monetaire beleid van diverse overheden. De rente steeg het meest in de VS, maar ook in Europa. De Duitse tienjaarsrente nam bijvoorbeeld toe van 1,32% tot 1,73%. In de eerste helft van 2013 deden we enkele transacties om de rentegevoeligheid van het fonds maximaal drie maanden te laten afwijken van de benchmark en de renterisico’s beperkt te houden.
BELEGGINGSFONDSEN
9
10
De ontwikkeling van de valutakoersen waarin de beleggingen in een fonds luiden, beïnvloedt de waarde van de beleggingen in het fonds. Dat geldt alleen voor beleggingen die niet in euro’s luiden. In het eerste kwartaal van 2013 had de ontwikkeling van valutakoersen nauwelijks invloed op het resultaat van het ASN Duurzaam Aandelenfonds (en daarmee ook het ASN Duurzaam Mixfonds), het ASN Milieu & Waterfonds en het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Het valutaresultaat van het ASN Duurzaam Aandelenfonds was € 27.000 (negatief), tegen € 136.000 (positief) in het eerste halfjaar van 2012. Het ASN Milieu & Waterfonds en het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds behaalden een klein positief valutaresultaat, tegen een negatief resultaat in de eerste helft van 2012. Bij geen van de fondsen wordt het valutarisico afgedekt. Zowel derivaten als actieve valutaposities zijn niet toegestaan. Beleggingen in het ASN Duurzaam Obligatiefonds (en het obligatiedeel van het ASN Duurzaam Mixfonds) vinden uitsluitend plaats in obligatieleningen die in euro’s noteren. Daardoor heeft dit fonds geen valutarisico. Het verhandelbaarheidsrisico is beperkt doordat de fondsen beursgenoteerd zijn en over het algemeen in goed verhandelbare beleggingen beleggen. ABB bewaakt met behulp van een systeem van risicobeheersingsmaatregelen dat de fondsen in het algemeen en de beleggingsportefeuilles in het bijzonder voortdurend blijven voldoen aan: ■ de randvoorwaarden die in het prospectus zijn vastgelegd, ■ de wettelijke kaders, en ■ de fondsspecifieke interne uitvoeringsrichtlijnen. Dit zijn richtlijnen voor onder meer de mate van spreiding van de portefeuille, de kredietwaardigheid van debiteuren, de kwaliteit van marktpartijen waarmee zaken worden gedaan, en de liquiditeit van de beleggingen. Zo heeft een brede, goede spreiding van beleggingen naar verwachting een dempend effect op onderkende prijsrisico’s. Limietbewaking schept de mogelijkheid om kredietrisico’s te beheersen. Liquiditeitsrisico’s kan ABB beperken door hoofdzakelijk in courante, beursgenoteerde effecten te beleggen. Dit halfjaarbericht heeft onder meer als functie om inzicht te verschaffen in risico’s die zich in het eerste halfjaar van 2013 hebben voorgedaan. Hierboven zijn de belangrijkste risico’s beschreven. Daarnaast vindt u een uitgebreid overzicht van de risico’s in de halfjaarcijfers.
De risico’s ultimo juni worden daarin gekwantificeerd. Tevens kunt u de volgende delen van het directieverslag en de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. raadplegen, alsmede de halfjaarcijfers van de fondsen en van de betreffende beleggingspools: ■ Hoofdstuk 3 van het directieverslag geeft inzicht in de ontwikkeling van de markten. ■ Hoofdstuk 4 beschrijft voor fondsen die in aandelen beleggen, informatie over de grootste belangen en de sector- of landenspreiding van de portefeuille. Voor fondsen die in obligaties beleggen, betreft dit informatie over de duration van de portefeuille. De duration is een maatstaf voor de gevoeligheid van vastrentende portefeuilles voor wijzigingen in de marktrente. ■ Paragraaf 5.4, Toelichting algemeen van ASN Beleggingsfondsen N.V., biedt een beschrijving van de voornaamste risico’s en van de maatregelen van ABB om deze risico’s te beperken. ■ Hoofdstuk 7 beschrijft van elke pool het overzicht van de effectenportefeuille. Dit biedt informatie over de mate van spreiding van beleggingen over landen en sectoren, en per individuele belegging. Daarmee geeft dit overzicht onder meer een indicatie van de prijs- en valutarisico’s.
1.6 Beheerkosten ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. voert de directie en het beheer over de beleggingsfondsen. Hiervoor brengt zij per fonds een vast percentage in rekening. Dit percentage verschilt per fonds en wordt het totalekostenpercentage (TKP) genoemd. Het TKP wordt jaarlijks berekend over het vermogen van elk fonds. Dankzij deze systematiek weet de belegger precies wat de kosten voor het beheer van het beleggingsfonds zijn. De beheerder betaalt uit deze inkomsten op zijn beurt de kosten die samenhangen met de directievoering en het beheer van deze fondsen. Dit zijn de personeelskosten, organisatiekosten, marketingkosten, de kosten van vermogensbeheer en duurzaamheidsonderzoek, administratieve dienstverlening, kosten van distributie, accountantskosten, bewaarloon, overige (advies)diensten en overige kosten. Per 1 januari 2014 worden de distributievergoedingen afgeschaft. Distributeurs zullen aan beleggers deze kosten in rekening brengen. Uitgangspunt van onze beleggingen is bevordering van een duurzame wereld, niet het behalen van het hoogst mogelijke rendement. Daarom ontvangen
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
de vermogensbeheerders geen prestatiebeloning (performance fee).
Lopendekostenfactor Tot en met het halfjaarbericht van 2012 hanteerden wij de total expense ratio (TER) om de kosten in het fonds weer te geven. Recent zijn de regels over kostentransparantie gewijzigd. Volgens artikel 5:2 van de Nadere Regeling gedragsregels financiële ondernemingen (NRgfo) is een toelichting van de lopendekostenfactor (LKF) vereist. De LKF is gelijk aan de totale kosten die ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen. Het verschil tussen de TER en de LKF is de wijze van berekening. Het gemiddelde fondsvermogen bij de TER wordt berekend door het gemiddelde fondsvermogen op vijf meetmomenten te nemen. Bij berekening van de LKF wordt het
gemiddelde fondsvermogen bepaald op basis van de frequentie waarmee de intrinsieke waarde of net asset value (NAV) wordt afgegeven. Alle NAV’s die gedurende het jaar worden afgegeven, worden opgeteld en gedeeld door het aantal afgegeven NAV’s. De LKF geeft daarmee een nauwkeuriger niveau van de kosten weer dan de TER. Deze kosten worden aan de beleggers niet apart in rekening gebracht, maar in de koers van het fonds verrekend. Over de eerste helft 2013 waren de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage van de fondsen als volgt (de TKP is ongewijzigd ten opzichte van het eerste halfjaar van 2012):
11
Fonds
LKF
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
30-06-2013 0,62% 0,48% 0,55% 0,87% 0,87%
TKP* 30-06-2012 0,62% 0,47% 0,55% 0,88% 0,89%
* Op jaarbasis per 30-06-2013
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
1,25% 0,95% 1,10% 1,75% 1,75%
12
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
13
2 Duurzaam beleggings beleid De zorg voor schoon water: zuivering van duinwater. Foto: M. Okhuizen
2.1 Ontwikkelingen duurzaamheidsbeleid
14
De beheerder van de ASN Beleggingsfondsen, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) belegt zowel financieel als maatschappelijk verantwoord. Wij selecteren uitsluitend ondernemingen, instellingen en overheden die bijdragen aan een duurzame samenleving en die financieel solide zijn. Om deze te kunnen selecteren hebben wij onze bijzondere beleggingscriteria geformuleerd. Deze criteria gelden voor de investeringen van de ASN Bank en ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. ABB neemt de bijzondere beleggingscriteria die voor de ASN Bank gelden, in principe integraal over als basis voor zijn beleggingsbeleid. U vindt onze bijzondere beleggingscriteria op www.asnbank.nl > Wat doen wij? > Waar kiezen we voor > Duurzaamheidsbeleid.
ASN Bank Issuepapers De ASN Bank Issuepapers zijn uitwerkingen van de bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank en ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Deze criteria zijn vrij algemeen gesteld. Vooral de toelatingscriteria geven alleen richtlijnen voor de selectie van ondernemingen, instellingen en landen. Daarom werken wij de beleggingscriteria uit in meer praktische issuepapers. Zij geven helderheid over de wijze waarop wij de bijzondere beleggingscriteria moeten interpreteren. Tevens bieden ze de analisten handvatten om onderzoeken uit te voeren. Wij hebben twee soorten issuepapers, namelijk over: 1. onze beleidsthema’s mensenrechten, klimaat en biodiversiteit; 2. de sectoren afvalverwerking, banken en verzekeraars, microfinanciering, risicolanden, staatsobligaties, supranationale instellingen (ontwikkelingsbanken), transport en mobiliteit, waterschappen, woningcorporaties en zorg. U vindt de volledige teksten van de ASN Bank Issuepapers op www.asnbank.nl > Wat doen wij? > Waar kiezen we voor > Duurzaamheidsbeleid.
Toepassing duurzaamheidsbeleid Het duurzaamheidsbeleid vormt de basis van drie activiteiten met betrekking tot de ASN Beleggingsfondsen: ■ Het duurzaamheidsonderzoek en, op basis daarvan, de selectie van ondernemingen, landen en organisaties voor het ASN Beleggingsuniversum.
■ Engagement,
de dialoog met ondernemingen en instellingen met als doel hen bewuster te maken van hun duurzaamheidsprestaties en hen aan te sporen deze te verbeteren. ■ We maken gebruik van de rechten die we als belegger hebben om te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen.
2.2 Duurzame selectie De selectie van duurzame ondernemingen en landen voor het ASN Beleggingsuniversum is een grondig, zorgvuldig proces, dat plaatsvindt volgens een vaste procedure. Het team analisten van de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek beoordeelt continu of beleggingen voldoen aan de bijzondere beleggingscriteria en issuepapers van de ASN Bank en ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. De analisten maken bij hun onderzoek gebruik van informatie van het bedrijf zelf, maar ook van informatie die wordt verstrekt door gespecialiseerde onderzoeksinstellingen, de media, niet-gouvernementele organisaties zoals Amnesty International, en vakbonden. De gespecialiseerde onderzoeksbureaus waarvan het analistenteam gebruikmaakt, zijn het Engelse Eiris en het Nederlandse Sustainalytics. Deze verzamelen allerlei data over de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen wereldwijd. Daarnaast maakt het team gebruik van RepRisk. Deze organisatie verzamelt nieuwsberichten over ondernemingen, zodat de onderzoeker snel kan zien of er sprake is van controversiële kwesties. TruCost, een Engels onderzoeksbureau dat zich gespecialiseerd heeft in het vaststellen van de impact van bedrijfsactiviteiten op het milieu en klimaat, levert informatie over deze impact. Het analistenteam van de ASN Bank bepaalt wat al deze informatie betekent in termen van de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank en de ASN Beleggingsfondsen. Zo nodig doet het aanvullend onderzoek. Na een grondige analyse brengt het team een advies uit aan de ASN Selectiecommissie.
ASN Selectiecommissie De ASN Selectiecommissie bespreekt de afgeronde onderzoeken. Deze commissie bestaat uit de directie van de ASN Bank, de directie van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) en het hoofd van de afdeling Duurzaamheidsbeleid en & -Onderzoek. Zij worden hierover geadviseerd door de analisten van de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek. De ASN Selectiecommissie kwam in het eerste halfjaar van 2013 drie maal bijeen. De ASN Selectiecommis-
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
sie heeft de bevoegdheid een onderneming of land goed of af te keuren voor het ASN Beleggingsuniversum. Na goedkeuring van de ASN Selectiecommissie wordt een onderneming of land opgenomen in het ASN Beleggingsuniversum. De directie van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. besluit vervolgens over toelating van de betreffende onderneming, instelling of land tot het beleggingsuniversum van de ASN Beleggingsfondsen.
Wijzigingen ASN Beleggingsuniversum eerste halfjaar 2013 Wij onderzoeken het beleid en de prestaties van landen en ondernemingen op het gebied van duurzaamheid en duurzame bedrijfsvoering. Daarbij beoordelen we of zij voldoen aan onze bijzondere beleggingscriteria en de ASN Bank Issuepapers die daaruit voortvloeien. Dit onderzoek leidt tot het ASN Beleggingsuniversum, de verzameling van ondernemingen, overheden en instellingen waarin de ASN Beleggingsfondsen mogen beleggen. Wijzigingen in het ASN Beleggingsuniversum vinden plaats door entiteiten (ondernemingen, overheden of instellingen): 1. nieuw toe te laten; 2. te verwijderen na heronderzoek of na overname. Als we entiteiten na heronderzoek handhaven, verandert het beleggingsuniversum uiteraard niet. We streven ernaar om elke onderneming en elk land minimaal een keer per drie jaar opnieuw te onderzoeken. Als uit specifieke informatie blijkt dat dit eerder moet plaatsvinden, vervroegen wij de ‘doorlichting’. Het actuele beleggingsuniversum van elk fonds vindt u op de website van de ASN Bank.
criteria: milieu, sociaal beleid en corporate governance (verantwoord bestuur). De voorlopige status geldt voor ondernemingen die voldoen aan de criteria, maar nog niet op alle punten voldoende scoren. Zij krijgen drie jaar de tijd om het beleid te verbeteren. Via actief engagement stimuleren we de ondernemingen hun duurzaamheidsbeleid te verbeteren. Wanneer zij daar niet in slagen, verwijderen we hen alsnog uit het beleggingsuniversum. In het eerste halfjaar hebben wij 4 ondernemingen definitief toegelaten en 5 voorlopig toegelaten. Wij moesten 9 bedrijven verwijderen, terwijl wij er 25 na onderzoek konden handhaven. ■ Er zijn 2 ondernemingen nieuw toegelaten tot het universum van het ASN Milieu & Waterfonds. Na heronderzoek hebben wij 15 bedrijven gehandhaafd, terwijl wij er 6 hebben verwijderd. ■ Begin 2013 is voor het ASN Duurzaam Obligatiefonds het nieuwe universum van landen vastgesteld. Daarmee vullen we het nieuwe beleid van het ASN Duurzaam Obligatiefonds in. Na deze vaststelling hebben verder geen wijzigingen plaatsgevonden in het eerste halfjaar van 2013.
Ook in het eerste halfjaar van 2013 lichtten we vele ondernemingen en landen door omdat zij nieuw of aan heronderzoek toe waren. In totaal behandelde de ASN Selectiecommissie 212 ondernemingen en landen. Daarvan zijn 145 niet toegelaten tot het ASN Beleggingsuniversum. ■ We
lieten 2 ondernemingen nieuw toe tot het universum van het ASN Duurzaam Aandelenfonds. Van de ondernemingen die zich al in het universum bevonden, hebben wij er na heronderzoek 34 gehandhaafd en 10 verwijderd. ■ Het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds belegt zowel in ondernemingen die definitief zijn toegelaten tot het universum (definitief toegelaten of pass-status) als in bedrijven die voorlopig zijn toegelaten (voorlopig toegelaten of provisional status). Ondernemingen worden definitief toegelaten wanneer zij ruim voldoende scoren op drie
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
15
Overzicht van ondernemingen, landen en instellingen die in het eerste halfjaar van 2013 zijn doorgelicht voor het ASN Beleggingsuniversum Fonds
Nieuw toegelaten
ASN Amadeus IT Holding Duurzaam William Demant Holding Aandelenfonds
16
Na heronderzoek gehandhaafd Adecco Advanced Micro Devices Barrat Developments Berkeley Group BIC Billerud Capital & Counties Properties Coloplast EDP Renovaveis Essilor Global PVQ Se Herman Miller Holmen Ibiden INTU Properties Kesko Metro Group Murata Manufacturing Natura Cosmeticos Ocean Power Technologies Omron Persimmon Randstad Reckitt Benckiser Red Eléctrica De España Renewable Energy Severn Trent Smith & Nephew Solarworld Sonova Taylor Wimpey TDK Terna Verizon Communications
Na heronderzoek verwijderd Applied Materials Cap Gemini Fuji Film Gamesa Grontmij Hess Husqvarna Intel ITV Tomra
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Fonds
Nieuw toegelaten
ASN Milieu & Waterfonds
Acuity Brands Rinnai
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Asos* Barrat Developments Capital & Counties Properties Global PVQ Se Greggs* Nibe Industrier* Nordex* Takkt* William Demant Holding
* toegelaten met voorlopige status; de overige ondernemingen zijn definitief toegelaten
Na heronderzoek gehandhaafd Aixtron Centrotec Sustainable EDP Renovaveis Global PVQ Se GLV Nibe Industrier Nordex Ocean Power Technologies Renewable Energy Severn Trent Solarworld Stericycle United Utilities Vacon Waterlogic
Na heronderzoek verwijderd Gamesa Grontmij Hess LKQ Corp Suez Environnement Tomra
Adecco Agfa Gevaert Berkeley Group BIC Billerud Coloplast EDP Renovaveis Holmen INTU Properties Kesko Lindab International Persimmon Randstad Holding Red Eléctrica De España Severn Trent Solarworld Sonaecom Sonova Taylor Wimpey United Utilities Vacon
Atos Origin Cap Gemini Gamesa Husqvarna ITV Jeronimo Martins Skanska Stockmann Tomra
Uitgebreide informatie staat op www.asnbank.nl. Daar vindt u voor elk fonds een toelichting op de bedrijven en instellingen in het ASN Beleggingsuniversum.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
17
2.3 Engagement Engagement houdt in dat we ondernemingen vragen hun beleid en praktijken duurzamer te maken, en opheldering te geven als er mogelijk sprake is van misstanden. Dat kan op het gebied van milieu zijn, maar misstanden betreffen vaak mensenrechten.
18
In het universum van het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds bevinden zich twee categorieën bedrijven: ondernemingen die ‘voorlopig’ zijn toegelaten tot het universum, en bedrijven die definitief zijn toegelaten. De voorlopig toegelaten ondernemingen scoren nog niet op alle duurzaamheidscriteria een voldoende. Door actief met hen in dialoog te gaan sturen wij aan op verbeteringen. Na drie jaar onderzoeken wij opnieuw of deze ondernemingen definitief kunnen worden toegelaten. De criteria hiervoor zijn gelijk aan die van het ASN Duurzaam Aandelenfonds. Als een onderneming voldoet, laten wij haar definitief toe. Zo niet, dan verwijderen wij de onderneming uit het universum van het fonds (zie ook paragraaf 2.2). In het eerste halfjaar van 2013 voerden wij een dialoog met: ■ 39 ondernemingen uit het universum van het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ■ 44 ondernemingen uit het universum van het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds, ■ 3 ondernemingen uit het universum van het ASN Milieu & Waterfonds. Doordat ondernemingen zich in het universum van meerdere fondsen kunnen bevinden, ging het in totaal om 76 ondernemingen.
2.4 Stemmen Wie belegt in aandelen, heeft ook het recht te stemmen op de voorstellen die aan de orde komen in aandeelhoudersvergaderingen. De ASN Beleggingsfondsen beleggen onder andere in aandelen. Dat geeft stemrecht op de aandeelhoudersvergaderingen van de ondernemingen waarin wij beleggen. Daardoor kunnen wij via de stemrechten die zijn gekoppeld aan de aandelen, invloed uitoefenen op het beleid en management van die ondernemingen. De afgelopen jaren hebben wij ons stemrecht bij steeds meer ondernemingen uitgeoefend op basis van ons eigen duurzame stembeleid. In totaal stemden we in het eerste halfjaar van 2013 op 167 aandeelhoudersvergaderingen volgens het stembeleid van de ASN Beleggingsfondsen: 26 in het eerste kwartaal en 141 in het tweede kwartaal.
Bij 12% van de aandeelhoudersvergaderingen stemden wij volledig in lijn met het management van de onderneming. Bij 88% van de vergaderingen stemden wij minimaal tegen één resolutie. In de meeste gevallen betrof het een stem tegen benoemingen, omdat de onafhankelijkheid van het bestuur niet gewaarborgd was. Dit betrof vooral Japanse bedrijven. Op de tweede plaats stond beloning. Wij willen dat bedrijven de bestuurders niet alleen op financiële criteria beoordelen, maar ook op duurzaamheidscriteria. Door tegen beloningsvoorstellen zonder duurzaamheidscriteria te stemmen oefenen wij druk uit op bedrijven om hun beloningspakketten te herzien. Daarmee stimuleren wij duurzaam gedrag. Meer informatie over het stemgedrag van de ASN Beleggingsfondsen op de aandeelhoudersvergaderingen vindt u op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Waar kiezen we voor? > Duurzaamheid in de praktijk.
2.5 CO2-uitstoot ASNaandelenfondsen Wie belegt in een onderneming, draagt ook bij aan de CO2-uitstoot die bedrijfsactiviteiten genereren – of aan de vermindering daarvan. De ASN Bank selecteert haar beleggingen op basis van duurzaamheidscriteria op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. De effectiviteit van het klimaatbeleid van de ASN Bank meten wij sinds 2007 door de CO2-uitstoot van onze beleggingsfondsen door te rekenen. Wij maken hiervoor gebruik van Trucost, een Engels onderzoeksbureau dat is gespecialiseerd in het vaststellen van de impact van bedrijfsactiviteiten op het milieu. We berekenen de CO2-uitstoot van onze aandelenfondsen niet alleen per jaar, maar ook per halfjaar. Van 2007 tot en met 2012 berekenden we de hoeveelheid CO2 die een onderneming uitstootte per miljoen euro omzet. Het nadeel van deze methode was dat de inflatie de cijfers positief beïnvloedde. Als prijzen stijgen, neemt immers de omzet toe, terwijl de verkopen gelijk blijven. Dat betekende dat de uitstoot van een onderneming per miljoen euro omzet daalde, hoewel haar CO2-uitstoot gelijk bleef. In 2013 hebben we een nieuwe berekeningsmethode ingevoerd. Deze gaat niet meer uit van de omzet, maar van de absolute CO2-uitstoot. Trucost levert informatie over de CO2-uitstoot van elke onderneming waarin onze aandelenfondsen beleggen. Deze vermenigvuldigen we met het procentuele
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
belang dat het fonds heeft in de onderneming. De uitkomsten van alle ondernemingen in een fonds tellen we bij elkaar op. Dit totaal delen we door het aantal belangen dat het fonds in alle ondernemingen samen heeft. Zo komen we op één getal voor elk fonds: een momentopname van de gemiddelde absolute CO2-uitstoot per bedrijf in tonnen per jaar.
De CO2-uitstoot waarvoor het ASN Duurzaam Aandelenfonds in het eerste halfjaar van 2013 verantwoordelijk was, steeg flink ten opzichte van ultimo 2012. Deze stijging werd gedeeltelijk veroorzaakt door het overwogen belang in cyclische aandelen. Zo breidde ABB het belang in Stora Enso, dat een hoge CO2-uitstoot heeft, fors uit.
Doordat we per fonds de gemiddelde absolute CO2uitstoot berekenen, meten we nu de echte invloed van onze beleggingen op de draagkracht van de aarde. Het beleggingsbeleid is formeel aangepast aan deze nieuwe manier van berekenen. We hebben de cijfers van de jaren 2012, 2011 en 2010 volgens deze nieuwe manier herberekend.
Gemiddelde absolute CO2-uitstoot per fonds in tonnen per jaar Fonds ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds ASN Milieu & Waterfonds Geconsolideerd MSCI All World Index*
% beter dan MSCI*
Verschil t.o.v. 2012
88,9%
20,0%
637.108
530.900
327.398
679.904
95,4%
-19,3%
264.226
327.223
308.076
551.586
95,8% 91,4% -
26,6% 20,3% 0,03%
243.107 490.724 5.720.980
192.084 408.009 5.719.005
163.166 273.508 5.788.071
160.773 508.621 5.301.002
30-06-2013 31-12-2012
31-12-2011 31-12-2010
* MSCI All World Index is de vergelijkingsmaatstaf
2.6 Beleid voor derivaten De ASN Beleggingsfondsen staan bloot aan diverse risico’s, die uitgebreid worden beschreven in de toelichting op de halfjaarcijfers. We lichten het beleid voor derivaten hier apart toe. Om principiële redenen maken wij geen gebruik van derivaten en securities lending bij het beheer van de fondsen. Daarvoor hebben wij drie redenen. Ten eerste de rol van derivaten: zij kunnen zowel worden gebruikt om te speculeren als om de risico’s van het beleggen te verminderen. Dat laatste is mogelijk doordat derivaten bescherming kunnen bieden tegen koersdaling. Ook in dit geval is er echter sprake van speculatie.
ASN
Ten tweede is het ons beleid te beleggen in de ‘echte economie’, dat wil zeggen in ondernemingen of landen, niet in afgeleide financiële instrumenten. Alleen bij ondernemingen kunnen wij ons stemrecht uitoefenen en zo het duurzaamheidsbeleid beïnvloeden. Dat is ook de reden dat wij geen securities lending toepassen: wij zouden dan met de aandelen ons stemrecht uit handen geven. Ten derde worden op slechts een beperkt aantal aandelen in ons universum opties uitgegeven. Als wij onze portefeuilles via derivaten zouden willen indekken tegen koersdalingen, zou dat via indexopties moeten gebeuren. Dat is tegen ons beleid, want in indexen bevinden zich voornamelijk ondernemingen die niet voldoen aan onze duurzaamheidscriteria.
BELEGGINGSFONDSEN
19
20
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
3 Economie en financiële markten in het eerste halfjaar 2013
Nederlandse nieuwbouwwijk; bij wonen speelt zowel drinkwater als een goede afvoer van water en belangrijke rol. Foto: Ger Loeffen
3.1 Economische ontwikkelingen In het eerste halfjaar van 2013 herstelde de wereldeconomie zich langzaam van de dip die zich voordeed halverwege de economische cyclus, voornamelijk in 2012. Het herstel was traag doordat de economie ook in dit eerste halfjaar flinke hobbels moest nemen.
Verenigde Staten
22
In de Verenigde Staten begon het jaar met de ‘fiscale afgrond’ die werd veroorzaakt doordat diverse stimuleringsmaatregelen afliepen. In februari dreigde bovendien de ‘sequester’: bezuinigingen die automatisch ingingen tenzij de Democraten en Republikeinen een akkoord bereikten. Alleen al de dreiging hiervan had een negatieve invloed op het vertrouwen van consumenten en producenten. Uiteindelijk vielen de gevolgen van deze maatregelen mee, vooral doordat de private sector in de VS flink groeide. De huizenmarkt herstelde sterk en de banengroei hield aan. Dat legde een stevige bodem onder de economische groei. Deze werd ook gestimuleerd doordat de nieuwe manieren van olieen gaswinning leidden tot een flinke groei van de mijnbouw.
Chinese overheid een eind te maken aan de uit de hand lopende kredietverlening. Als gevolg hiervan liep tegen eind juni de interbancaire rente fors op en droogden kredietmarkten op. In hoeverre dit de economische groei later dit jaar onder druk zet, is nog ongewis. De opkomende economieën hadden eronder te lijden dat het herstel van China uitbleef, zeker omdat dit ook betekent dat de grondstoffenmarkt voorlopig terugloopt. De Japanse economie lijkt uit het dal te kruipen, nu zowel op fiscaal als vooral op monetair gebied voortvarend beleid wordt gevoerd. Consumenten reageerden vrijwel onmiddellijk toen de nieuw aangetreden premier Abe zijn plannen aankondigde. Toen de nieuwe voorzitter van de Bank of Japan nog rigoureuzere plannen aankondigde dan al verwacht, kreeg de economie een extra impuls. Deze werd versterkt dankzij forse daling van de yenkoers en de enorme stijging van de aandelenkoersen.
Inflatie De relatieve zwakte van de grondstoffenmarkten had ook consequenties voor de inflatie. Zowel in Europa als in de Verenigde Staten liep de inflatie behoorlijk terug. Hier en daar stak zelfs de vrees voor deflatie weer de kop op. Dit was voor de ECB een van de redenen om begin mei de rente opnieuw te verlagen.
Europa De economie van de eurozone bleef in recessie gedompeld. Eind 2012 vertoonde zij echter al tekenen van een aanstaande opleving en die werden sterker. Vooral de landen in de periferie leken langzaam voorbij het dieptepunt van hun langdurige, zeer diepe recessies te komen. Ook in Duitsland was er tegen eind juni in de harde cijfers enig herstel zichtbaar. Deze ontwikkelingen vonden plaats ondanks de crisis rond Cyprus. Die maakte in de eerste maanden van 2013 een einde aan de rust die net was teruggekeerd in de eurozone. Belangrijk in deze crisis was dat de lasten voor het eerst niet meer alleen op de belastingbetaler werden afgewenteld, maar ook op de direct belanghebbenden.
Azië Na de langdurige groeivertraging van 2011 en 2012 bleef in China het langverwachte herstel uit. Wel stabiliseerde de groei rond 7,5%. De nieuw aangetreden Chinese leiding verraste met een anticorruptiecampagne. Daarbij werden partijleden en ambtenaren gemaand minder uitbundig hun welvaart tentoon te spreiden. Dat zette een behoorlijke druk op de consumptie. Daarnaast trachtte de
3.2 Financiële markten Vastrentende markten Het stelsel van Amerikaanse centrale banken, de Federal Reserve (Fed), zette in het eerste halfjaar van 2013 zijn verruimende monetaire beleid voort. Begin 2013 werd echter al duidelijk dat de Fed ook nadacht over het moment dat dit beleid afgebouwd zou moeten worden. Vooral na begin mei nam de onrust hierover toe. Eerder in het jaar daalden rentes wereldwijd nog. Dit gebeurde vooral doordat de Japanse regering en centrale bank plannen hadden om een nog ruimer monetair beleid op te zetten dan al in de Verenigde Staten werd uitgevoerd. Dat leidde tot de verwachting dat Japans geld in het buitenland op zoek zou gaan naar een hoger rendement. Daardoor daalde ook de rente in perifere landen van Europa. Zo liep het verschil tussen Italiaanse en Duitse rente terug van 3,2% tot 2,8% en tussen de Spaanse en Duitse zelfs van 4% tot 3%. Het effect van het Japanse beleid ebde langzaam maar zeker weg. Begin mei kreeg de vrees voor een vroegtijdig einde van het Amerikaanse ruime monetaire beleid
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
de overhand. Als gevolg hiervan liep de rente flink op, vooral in de Verenigde Staten. Ook in Europa steeg de rente behoorlijk. De Duitse en Nederlandse tienjaarsrente begonnen het jaar op 1,32%, respectievelijk 1,50%. Zij sloten het halfjaar af op 1,73% en 2,13%. De Amerikaanse tienjaarsrente liep op van 1,75% tot 2,48%.
rein prijs en sloot het halfjaar af op ¥ 99 per dollar. Ten opzichte van het Britse pond won de euro vooral in januari flink terrein door het verschil in monetair beleid tussen de beide valutablokken. Daarna bleef het pond fluctueren tussen £ 0,84 en £ 0,87 per euro. De munt begon het jaar op £ 0,81 per euro en sloot het halfjaar af op £ 0,86.
Aandelenmarkten
Olie en grondstoffen
Gedurende het grootste deel van het halfjaar presteerden de aandelenbeurzen goed. Aanvankelijk was vooral het monetaire stimuleringsbeleid een belangrijke basis voor koersstijgingen. Later ging ook de verbetering van de economische cijfers een rol spelen. Vooral in Japan was het beleid van de centrale bank een belangrijke impuls; de Nikkei steeg tot begin mei met maar liefst 50%. De MSCI USA en MSCI Europe stegen eveneens, maar wat minder uitbundig. In Europa leden vooral de Italiaanse en Spaanse beurzen onder de crisissfeer rond Cyprus. De vrees bestond dat beide landen weer op de radar van financiële markten zouden komen. In mei nam de vrees toe dat de Fed eerder dan verwacht het beleid van quantitative easing zou gaan afbouwen (quantitative easing ofwel kwantitatieve geldverruiming vindt plaats als de centrale bank de geldvoorraad vergroot door effecten, bijvoorbeeld staatsobligaties, te kopen). Dat zette de markten onder druk. Na de Fed-vergadering van juni werd voorzitter Ben Bernanke concreter over de plannen om de monetaire stimulering af te bouwen. In eerste instantie vergrootte dat de onrust nog verder. Aan het eind van het kwartaal nuanceerden diverse leden van het rentecomité van de Fed de nieuwe plannen enigszins. Daarna ontstond er weer enige rust op de financiële markten. In de eerste helft van 2013 steeg de MSCI USA met 15%. De MSCI Europe won 4%, terwijl de MSCI Pacific ruim 9% steeg. De MSCI Emerging Markets daalde met 8%.
De stijging van de olieprijs van eind 2012 zette aanvankelijk versterkt door. In februari keerde de trend. De prijzen van basismetalen kwamen per saldo ook onder neerwaartse druk, inclusief die van koper. Ook gedurende de rest van de verslagperiode bleven grondstofprijzen dalen. De oorzaak was vooral dat de cijfers uit China steeds weer tegenvielen. China is immers de belangrijkste importeur van grondstoffen, waardoor deze economie de prijzen in beweging zet. Eerst heerste nog de verwachting dat de Chinese economie na het Chinese nieuwjaar zou opveren. Geleidelijk aan werd echter duidelijk dat deze opleving uitbleef. Ook de nieuwe Chinese leiding maakte duidelijk dat zij voorlopig geen pogingen zou ondernemen om de economie verder op gang te helpen. De prijzen van grondstoffen als basismetalen liepen daardoor gestaag terug. De olieprijs daalde per saldo van $ 110 tot $ 102 voor een vat Brent-olie, via een tussentijdse prijs van $ 119.
Valuta’s De euro fluctueerde vrij sterk tussen $ 1,28 en $ 1,36. Aanvankelijk boekte de munt winst door het veel ruimere monetaire beleid in de Verenigde Staten. Gedurende de crisis rond Cyprus moest de euro echter weer flink inleveren. In het tweede kwartaal waren de uitslagen minder groot. Per saldo daalde de euro van $ 1,32 tot $ 1,30. De uitslagen van de yen ten opzichte van de dollar waren nog groter. Vanaf een piek van ¥ 86 per dollar daalde de yen vrijwel onafgebroken tot ¥ 104 eind mei. Dit gebeurde onder invloed van de stevige monetaire maatregelen van de Bank of Japan. Daarna zette een technisch herstel in tot ¥ 94. Vervolgens gaf de yen weer ter-
ASN
3.3 Vooruitzichten De internationale conjunctuur blijft in een licht opgaande trend. De Amerikaanse economie heeft iets aan momentum verloren, maar blijft stevig op het herstelpad. In Europa zwakt de recessie af. De leidende indicatoren, die veranderen voordat de economie als geheel een nieuwe weg inslaat, zijn al verbeterd. Nu zijn ook harde cijfers verbeterd, vooral in Duitsland. De Chinese economie heeft aan vaart ingeboet. Het tempo van de economische groei blijft naar westerse maatstaven hoog, maar een versnelling is op korte termijn onwaarschijnlijk. De beleidsmakers willen de investeringen namelijk niet opnieuw aanjagen nu de zorgen over hoge schulden van lagere overheden en staatsbedrijven toenemen. De turbulentie op de financiële markten nam tegen het eind van het eerste halfjaar toe. Naar verwachting zijn de markten de komende tijd wisselvalliger dan dat we de laatste tijd gewend waren. De oorzaak is dat ’s werelds belangrijkste centrale bank, de Fed, heeft aangekondigd de bakens te verzetten. Hierbij
BELEGGINGSFONDSEN
23
is echter slechts sprake van een normalisatie. Het beleid van kwantitatieve geldverruiming was een noodmaatregel om de zwaar aangeslagen economie er weer bovenop te helpen. Dat het economische herstel nu sterk genoeg is om het zonder noodsteun te stellen, is een gunstig teken. Ook geldt dat het tempo van afbouw dat Bernanke voorspiegelde, waarschijnlijk het maximale tempo zal zijn, gezien de betrekkelijk optimistische prognoses over de economische groei, de arbeidsmarkt en de inflatie.
24
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
4 Beleggings- beleid en -resultaten Rivieren spelen een belangrijke rol in het waterbeheer. Zo ook de Hollandse IJssel. Foto: R. van der Meer
4.1 ASN Duurzaam Aandelenfonds Rendement Over het eerste halfjaar van 2013 behaalde het ASN Duurzaam Aandelenfonds op basis van beurskoers een rendement van 15,65% (eerste halfjaar 2012: 9,10%). Dit is inclusief het herbelegde dividend over 2012 van € 1,65 per aandeel (over 2011: € 0,95). De samengestelde benchmark (55% MSCI Europe, 30% MSCI USA, 10% MSCI Japan en 5% MSCI Emerging Markets) won in dezelfde periode 7,80% (eerste halfjaar 2012: 7,01%).
Rendementsbijdragen
26
De selectie op grond van duurzame criteria pakte in het eerste halfjaar bijzonder gunstig uit. Deze criteria leidden tot overwogen belangen in de sectoren farmacie & gezondheidszorg en duurzame consumentengoederen, en sterk onderwogen belangen in de sectoren energie en basisgoederen. Deze sectorallocatie droeg belangrijk bij aan het rendement. Ook de selectie van aandelen voegde waarde toe aan het fonds. Positieve bijdragen aan het rendement kwamen van: ■ Vestas Wind Systems (alternatieve energie, Denemarken, rendement +155%). De koers van het aandeel ging omhoog doordat de eindmarkt voor windmolens aantrok. ■ Renewable Energy (alternatieve energie, Noorwegen, +95%). De koers van dit aandeel steeg dankzij de toename van de vraag naar zonnemodules, vooral in Azië. ■ Persimmon (bouwbedrijf, Groot-Brittannië, +48%). Britse huizenbouwers profiteren er sterk van dat de marktomstandigheden verbeteren door stimulering vanuit de overheid. ■ Barratt Developments (bouwbedrijf, GrootBrittannië, +41%). Voor deze onderneming geldt hetzelfde. ■ GAP (internationale winkelketen in kleding, Verenigde Staten, +37%). ■ Manpower (internationale uitzendorganisatie, Verenigde Staten, +32%). ■ Staples (internationale winkelketen in kantoorartikelen en -inrichting, Verenigde Staten, +43%). Het sentiment rond het aandeel Staples is dit jaar verbeterd. Het bedrijf bevindt zich in een turnaround-situatie. Staples heeft het aantal winkels sterk gereduceerd, waardoor de winstgevendheid zich kan herstellen.
De onderneming die het resultaat het meest afzwakte: ■ Teradata (opslag van ondernemingsdata, Verenigde Staten, -18%). De dalende omzet over de eerste drie maanden was debet aan het koersverlies van Teradata. Daarnaast verwacht het management dat de omzetgroei over geheel 2013 zal uitkomen aan de onderkant van de eerder afgegeven bandbreedte van 6 tot 10%. Positief is dat de belangrijke divisie Big Analytics zich sterk ontwikkelt. Daarom houden wij ons belang in dit aandeel aan.
Portefeuillebeleid Het ASN Duurzaam Aandelenfonds heeft een bottom-up-beleggingsbeleid: uit het duurzame beleggingsuniversum selecteren we aandelen op basis van fundamentele analyse en kwantitatieve factoren. In het eerste halfjaar hebben we enkele beleidswijzigingen doorgevoerd die vooral werden ingegeven door bedrijfspecifieke ontwikkelingen. We kochten aandelen van de volgende ondernemingen: ■ Akzo Nobel (chemie, Nederland). ■ Stora Enso (papierproductie en bosbouw, Finland en Zweden). ■ Reckitt Benckiser (Groot-Brittannië). Dit bedrijf produceert en distribueert vele consumenten-, farmaceutische en voedingsartikelen. De prestaties op het gebied van mensenrechtenbeleid, milieu en ketenbeleid zijn goed. We vergrootten het belang in dit aandeel naar aanleiding van goede kwartaalcijfers. De onderneming profiteert van haar focus op gezondheid en hygiëne, in combinatie met haar sterke positie in groeimarkten. Ondanks de stevige investeringen in reclame blijven de winstmarges van Reckitt Benckiser tot de top van de sector behoren. ■ Randstad (Nederland, uitzendorganisatie). We breidden ons belang in Randstad uit toen duidelijk werd dat de trend van geleidelijke verbetering in de meeste markten waar Randstad actief is, zich doorzet. We verkochten aandelen van onder meer AstraZeneca, Taylor Wimpey en: ■ New York Times (Verenigde Staten, mediabedrijf). Ondanks de inspanningen om het businessmodel te veranderen in een ‘digitaal’ model, blijven de winsten onder druk staan doordat de advertentie-inkomsten afnemen. ■ Pernod Ricard (Frankrijk, drankenproducent). De resultaten vielen tegen en de matige vooruitzichten werden neerwaarts bijgesteld.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Rendement in %
Fonds 15,65 9,10 11,03 7,49 7,32
Eerste halfjaar 2013 Eerste halfjaar 2012 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-1994)
Benchmark* 7,80 7,01 10,19 5,00 7,56
* 55% MSCI Europa, 30% MSCI VS,10% MSCI Japan en 5% MSCI Emerging Markets
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2013 Koers ultimo juni 2012 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Intrinsieke waarde ultimo juni 2013 Dividend over het boekjaar 2012
68,72 58,30 72,75 58,93 68,59 1,65
Fondsontwikkeling
30-06-2013 358,10 5.220.686
Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
Sectorverdeling in % van de portefeuille
25,1
Duurzame consumentengoederen Farmacie & gezondheidszorg Telecommunicatie Technologie Massaconsumentengoederen Basisindustrie Basisgoederen Nutsbedrijven Financiële dienstverlening Beleggingsfondsen
25,1 18,7 12,4 11,8 10,8 10,3 4,8 2,2 2,1 1,8
30-06-3012 307,56 5.211.456
Tien grootste belangen in % van de portefeuille Merck & Co Verizon Communications Vodafone Starbucks Nike Novartis Bristol-Myers Squibb GlaxoSmithKline Novo-Nordisk ASN Venture Capital Fonds N.V.
3,7 3,3 2,9 2,5 2,5 2,4 2,2 2,1 2,0 1,8
Geografische verdeling in % van de portefeuille Europa Verenigde Staten en Canada Verenigd Koninkrijk Azië / Pacific inclusief Japan Opkomende economieën
39,3 30,0 20,6 9,9 0,2
Vooruitzichten We verwachten dat de economie van Europa zal verbeteren vanaf het huidige lage niveau. De groei moet voorlopig echter vooral uit de Verenigde Staten komen. Het gaat steeds beter met de Amerikaanse consumenten. De huizenverkopen nemen toe, evenals het consumentenvertrouwen. De economie van de opkomende landen zwakt af. De bedrijfswinsten in Europa lijken
ASN
langzamerhand de bodem te hebben bereikt. In de Verenigde Staten zet de trend van licht stijgende winsten zich voort. Het aanstaande cijferseizoen zal daar meer duidelijkheid in moeten brengen. Wij verwachten dat analisten voorzichtig optimistisch zijn over de vooruitzichten en winstherzieningen. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds is voorzichtig gepositioneerd om te profiteren van een mogelijk herstel van de economie.
BELEGGINGSFONDSEN
27
4.2 ASN Duurzaam Obligatiefonds Rendement Over het eerste halfjaar van 2013 behaalde het ASN Duurzaam Obligatiefonds op basis van beurskoers een rendement van -1,23% (eerste halfjaar 2012: 2,28%). Dit is inclusief het herbelegde dividend over 2012 van € 0,90 per aandeel (over 2011: € 0,90). De benchmark won in dezelfde periode 0,10% (eerste halfjaar 2012: 3,92%).
Rendementsbijdragen De onderwogen positie in Italië en de overwogen positie in Nederland zijn er debet aan dat het resultaat van het fonds achterbleef bij de benchmark.
28
Portefeuillebeleid In het begin van het jaar is het beleggingsbeleid van het fonds belangrijk aangepast. Het belegt alleen nog in staatsobligaties. Het gewicht van de verschillende landen in de portefeuille wordt bepaald door hun duurzaamheidsscore en hun score op terugbetaalcapaciteit (de verhouding tussen belastinginkomsten en renteverplichtingen van een land). Hoe beter een land scoort op de combinatie van duurzaamheid en terugbetaalcapaciteit, des te meer het fonds belegt in dit land. Als gevolg van dit beleid is het ASN Duurzaam Obligatiefonds overwogen in Nederland en Oostenrijk in vergelijking met de benchmark, en belegt het ook in Ierland en Portugal. Deze laatste twee landen bevinden zich niet in de benchmark. Het beleid leidt tot een duidelijk onderwogen belang in Italië. Daarnaast hanteert het fonds in het nieuwe beleid geen restricties meer ten aanzien van de kredietratings van de staatsobligaties.
diverse landen is toegekend. De rentegevoeligheid (duration) van het fonds wijkt nauwelijks af van die van de benchmark. Voor de juiste afstemming van de duration hebben we in het eerste halfjaar enkele transacties uitgevoerd. Zo ruilden we bijvoorbeeld in april een staatsobligatie van Ierland die afliep in 2015, voor een staatsobligatie met de einddatum in 2023.
Vooruitzichten Nu het vertrouwen in het herstel van de Amerikaanse economie toeneemt, groeit ook het besef dat het beleid van kwantitatieve geldverruiming op enig moment wordt teruggedraaid. Dat heeft de Amerikaanse tienjaarsrente opgestuwd tot meer dan 2,60%. Dat heeft gevolgen voor de rentes elders in de wereld, doordat de Amerikaanse rente wereldwijd wordt gezien als leidraad voor de risicovrije voet. We houden voor de Duitse tienjaarsrente nog steeds een bandbreedte aan van 1,25% tot 1,75% in het derde kwartaal van 2013. Dit wordt ingegeven door de zeer snelle stijging van de Duitse tienjaarsstaatsrente, gecombineerd met de niet zo rooskleurige vooruitzichten voor de economie in de eurozone. We voorzien dat de rentes op een termijn van twaalf maanden kunnen stijgen doordat het economische herstel in de Verenigde Staten doorzet. Dat zal voor de Fed reden zijn om het beleid aan te passen.
De transacties in januari stonden in het teken van de beleidswijziging. We verminderden de belangen in staatsobligaties van Duitsland, Frankrijk en Nederland sterk, ten gunste van Oostenrijk, Spanje en België. We verkochten alle staatsobligaties van Denemarken. Dit land heeft weliswaar een hoge duurzaamheidsscore, maar geeft onvoldoende staatsobligaties in euro’s uit. We namen obligaties van Portugal en Ierland nieuw in de portefeuille op. Omdat het fonds alleen nog in staatsobligaties belegt, verkochten we de weinige belangen in nietstaatsobligaties, waaronder die van de Nederlandse Waterschapsbank. We beleggen de instroom van nieuwe beleggingsgelden naar verhouding van het gewicht dat aan de
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Rendement in %
Fonds -1,23 2,28 2,26 4,30 3,77
Eerste halfjaar 2013 Eerste halfjaar 2012 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-2000)
Benchmark* 0,10 3,92 4,29 5,91 4,97
* iBoxx a Sovereign
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2013 Koers ultimo juni 2012 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Intrinsieke waarde ultimo juni 2013 Dividend over het boekjaar 2012
26,91 26,90 28,44 26,66 26,97 0,90
29 Fondsontwikkeling
30-06-2013 115,44 4.280.799
Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
Creditratings
Vijf grootste debiteuren
in % van de portefeuille AAA AA A BBB
in % van de portefeuille Oostenrijk Nederland Duitsland Frankrijk Spanje
30,5 38,4 14,5 16,6
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
30-06-3012 101,36 3.756.087
19,2 16,8 13,8 11,2 9,4
4.3 ASN Duurzaam Mixfonds Rendement Over het eerste halfjaar van 2013 behaalde het ASN Duurzaam Mixfonds op basis van beurskoers een rendement van 6,38% (eerste halfjaar 2012: 6,07%). Dit is inclusief het herbelegde dividend over 2012 van € 1,95 per aandeel (over 2011: € 1,45). De samengestelde benchmark won in dezelfde periode 3,54% (eerste halfjaar 2012: 5,36%).
Vooruitzichten De vooruitzichten voor de aandelenmarkt vindt u bij het ASN Duurzaam Aandelenfonds (paragraaf 4.1), die van de obligatiemarkt bij het ASN Duurzaam Obligatiefonds (paragraaf 4.2).
Rendementsbijdragen
30
Het ASN Duurzaam Mixfonds belegt voor circa 45% in de ASN Aandelenpool en voor circa 55% in de ASN Obligatiepool. In de verslagperiode compenseerde de koersstijging van aandelen ruimschoots het negatieve rendement van obligaties. De informatie over de rendementsbijdragen van de individuele aandelen en de obligaties vindt u in de paragrafen 4.1 respectievelijk 4.2.
Portefeuillebeleid Begin mei brachten we de categorie aandelen naar een overwogen positie, ten koste van obligaties. Al langere tijd vonden we aandelen aantrekkelijker dan de andere beleggingscategorieën. Het marktsentiment was in onze ogen echter te positief. De aandelenmarkten zouden hierdoor extra gevoelig kunnen zijn voor tegenvallers. Begin mei waren de rentes echter gedaald tot extreem lage niveaus en werd het beleggerssentiment neutraal. Dat was voor ons reden om de stap te zetten naar een overwogen positie in aandelen. In juni nam de turbulentie op de financiële markten toe. Naar verwachting zal de volatiliteit de komende tijd hoger zijn dan in de afgelopen periode, nu ’s werelds belangrijkste centrale bank (de Amerikaanse Federal Reserve) heeft aangekondigd de bakens te verzetten. Onder aanvoering van de Verenigde Staten bevindt de wereldeconomie zich nog steeds in een fase van geleidelijk herstel. Voor aandelen is dat een gunstige situatie. Zij zijn aantrekkelijker gewaardeerd dan alle andere beleggingscategorieën. Het dividendrendement op aandelen is hoger dan zowel het directe rendement op staatsobligaties als het directe rendement op bedrijfsobligaties. Dat is een bijzondere situatie. Door het beleid van kwantitatieve geldverruiming zijn aandelen niet zo kunstmatig duur gemaakt als obligaties. Daardoor kunnen aandelen het beter doen dan obligaties tijdens het afbouwen van dit verruimende beleid. Informatie over de aan- en verkoop van individuele aandelen vindt u in paragraaf 4.1; de wijzigingen in de obligatieportefeuille in paragraaf 4.2.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Rendement in %
Fonds 6,38 6,07 6,53 6,21 2,20
Eerste halfjaar 2013 Eerste halfjaar 2012 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-2000)
Benchmark* 3,54 5,36 7,10 5,83 3,69
* Samengesteld: 55% iBoxx Sovereign, 24,75% MSCI Europe, 13,5% MSCI VS en Canada, 4,5% MSCI Japan en 2,25% MSCI Emerging Markets
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2013 Koers ultimo juni 2012 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2013 Dividend over het boekjaar 2012
68,16 63,20 70,97 63,39 68,08 1,95
31 Fondsontwikkeling
30-06-2013 129,28 1.899.000
Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
Tactische assetallocatie
30-06-3012 124,48 1.960.628
Strategische assetallocatie
in % van de portefeuille ASN Obligatiepool ASN Aandelenpool
52,51 47,49
ASN
in % van de portefeuille Vastrentende waarden euro’s Aandelen wereldwijd
BELEGGINGSFONDSEN
55 45
4.4 ASN Milieu & Waterfonds Rendement Over het eerste halfjaar van 2013 behaalde het ASN Milieu & Waterfonds op basis van beurskoers een rendement van 10,57% (over eerste halfjaar 2012: 6,35%), inclusief herbelegging van het dividend over 2012 van € 0,05 per aandeel (over 2011: € 0,05). De benchmark won over de eerste zes maanden 11,72% (over eerste halfjaar 2012: 7,88%).
Marktontwikkelingen in de milieusector
32
Na een sterk eerste kwartaal ging het tegen het einde van de verslagperiode wat minder. De belegger zat met een aantal macro-economische hoofdbrekens, zoals de vertraging van de groei in China en de mogelijkheid van eerdere afbouw van de monetaire stimuleringsmaatregelen. In Japan lijken de drastische monetaire versoepeling van premier Abe, stimulerende begrotingsmaatregelen en vergaande hervormingen effect te sorteren: er komt weer leven in de Japanse economie. Wereldwijd consolideerden aandelen licht, maar milieuaandelen presteerden krachtig. De milieumarkten sloten het eerste halfjaar dan ook beter af dan de bredere marktindices. Het resultaat van alle subsectoren in onze portefeuille ontwikkelde zich goed. Bij energie-efficiëntie werden sterke bedrijfswinsten geboekt. Vooruitzichten voor betere omstandigheden in de bouw, de consumentenmarkt en industriële eindproducten zorgden voor koerswinsten. De stabilisatie van de prijzen en rationalisatie van de overcapaciteit in de subsector duurzame energie was bemoedigend. We blijven echter voorzichtig. In de sector water was het rendement sterk bij veel van onze beleggingen in infrastructuur en waterreiniging. Dit was te danken aan de combinatie van goede resultaten en het aantrekken van de orderportefeuilles. Bij waterbedrijven was het beeld wisselend. Sommige hadden te kampen met specifieke onzekerheden over de regels en tarieven. Van bedrijven in verontreinigingsbeheersing steeg de koers dankzij aangescherpte milieuregels en conjunctureel herstel van de eindmarkten. De afvalsector deed het relatief minder dan andere sectoren. Vooral onze beleggingen in afvalbeheer en recycling hadden last van de zwakke grondstoffenprijzen. Milieuadviesbureaus kregen met dezelfde tegenwind te maken.
teringen in de zuivering van afvalwater, luchtverontreinigingsbeheersing en bodemsanering. President Obama kondigde in juni het Climate Action Plan aan. Dat plan bestaat vooral uit acties waarvoor de goedkeuring van het Congres niet nodig is. Ondanks de publieke perceptie dat deze agenda stilligt, heeft Obama met zijn indirecte aanpak het klimaatbeleid al flink weten aan te scherpen. Veel van die inspanningen buiten de wetgeving leiden tot een wezenlijk lagere uitstoot van CO2. De belangrijkste focus ligt op de reductie van kolen, die in de Verenigde Staten goed zijn voor zo’n 40% van de CO2-uitstoot. In de sector duurzame energie vinden we de voortgaande herstructurering van de overcapaciteit bemoedigend. Bij waterbedrijven was sprake van fusie- en overnameactiviteit: drie voorwaardelijke biedingen op Severn Trent (VK) leidden in eerste instantie tot een hogere koers. Dat de raad van bestuur de avances afwees vanwege een ‘verschil in waarde’ had weer een koersdaling tot gevolg.
Rendementsbijdragen Positieve bijdragen aan het rendement kwamen vooral van: ■ Vacon (industriële energie-efficiëntie, Finland). De koers steeg nadat de resultaten in het vierde kwartaal van 2012 beter waren dan verwacht. Het aandeel herstelde na de verkoopgolf in het tweede halfjaar van 2012. ■ Vestas Wind Systems (apparatuur voor windenergieopwekking, Denemarken) profiteerde van verbeteringen in de sector duurzame energie. Uit de robuuste eerstekwartaalcijfers blijkt dat Vestas voortgang boekt met de herstructurering. ■ Aqua America (waterbedrijf, VS). De koers steeg na een wijziging in de boekhoudpraktijk die leidde tot een belastingvoordeel. Negatieve bijdragen aan het rendement kwamen vooral van: ■ Sabesp (waterbedrijf, Brazilië) vanwege onzekerheid over de wet- en regelgeving en de zwakke koers van de real ten opzichte van de Amerikaanse dollar. ■ Zumtobel (energie-efficiëntie gebouwen, Oostenrijk). De onderneming had te kampen met een zwakke bouwsector in Europa en interne problemen in verband met de transitie van haar activiteiten naar ledverlichting. ■ Clean Harbors (beheer van gevaarlijk afval, VS) had last van de grondstoffenprijzen.
De verslagperiode stond internationaal in het teken van veel nieuwe (toezichts)regels en voortgang in het klimaatbeleid. China meldde belangrijke inves-
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Portefeuillebeleid Wij kochten aandelen van de volgende ondernemingen: ■ Acuity Brands (energie-efficiëntie gebouwen, VS), marktleider in verlichting in de VS. ■ Beijing Enterprises Water (waterinfrastructuur, Hongkong). Met deze aankoop wilden we een positie in de groeiende markt voor waterbedrijven in Azië verwerven. ■ Rinnai (energie-efficiëntie gebouwen, Japan); deze onderneming kan profiteren van het herstel van de Japanse economie. ■ Kurita (waterreinigingsapparatuur, Japan): hiervoor geldt hetzelfde.
We verkochten de volgende aandelen: Trent (waterbedrijven, VK), omdat de koers fors was gestegen na een overnamebod. In juni zijn we weer in het aandeel gestapt nadat het bod op niets was uitgelopen. ■ LKQ (recycling en afvalverwerking met toegevoegde waarde, VS) omdat het niet meer voldoet aan onze duurzame beleggingscriteria. ■ Suez Environnement (waterbedrijven, Frankrijk) omdat het niet meer voldoet aan onze duurzame beleggingscriteria. ■ TEG Group (afvaltechnologie-apparatuur, VK) om de portefeuille te versterken. ■ Severn
ASN Milieu & Waterfonds
Rendement in %
Fonds 10,57 6,35 7,50 4,93 -2,00
Eerste halfjaar 2013 Eerste halfjaar 2012 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (30-06-2001)
Benchmark* 11,72 7,88 12,91 9,17 1,82
* MSCI World SmallMid Cap (EUR)
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2013 Koers ultimo juni 2012 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2013 Dividend over het boekjaar 2012
19,51 17,01 20,81 16,94 19,56 0,05
Fondsontwikkeling
30-06-2013 213,39 10.912.075
Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
Sectorverdeling
Tien grootste belangen
in % van de portefeuille* Waterbehandeling Duurzame energie Afvalbeheer
in % van de portefeuille Roper Industries Xylem Clean Harbors Kingspan Georg Fisher American Water Works Aqua America SABESP Spirax Sarco Engineering Pennon Group
54 29 17
* Herweging exclusief liquide middelen
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
30-06-2012 194,28 11.378.956
3,7 3,4 3,4 3,3 3,2 3,1 3,0 2,9 2,9 2,7
33
Vooruitzichten Wij verwachten nog altijd dat de groei bescheiden blijft. Wereldwijd stimuleren overheden de economie nog met monetaire maatregelen. Vanwege de sterke Amerikaanse economische cijfers kan de obligatierente echter verder omlaag. Voor de belegger vormt dat een zorg op de korte termijn, maar mogelijk een instapkans in de tweede helft van 2013. De internationale markten kunnen ook de rest van het jaar van positieve vermogensstromen profiteren: veel beleggers houden immers forse liquide posities aan, terwijl ze winst behalen op hun obligatieportefeuilles.
34
Op sectorniveau blijven we positief over die delen van ons beleggingsuniversum die kunnen meeliften op het voortgaande herstel van de sector wonen en renovatie in de Verenigde Staten. Gunstig is ook dat de cijfers van de Amerikaanse industriële productie over het geheel genomen krachtig zijn. Onze voorkeur gaat dan ook uit naar bedrijven die actief zijn in waterinfrastructuur en energie-efficiëntie. We blijven voorzichtig over duurzame energie. Daarnaast hangt het EU-besluit over een eventuele ‘anti-dumpingheffing’ op Chinese zonne-energieapparatuur boven de markt, mogelijk gevolgd door heffingen van China op de import van polysiliconen en zonneapparatuur uit de EU, VS en Zuid-Korea. Dat draagt niet echt bij aan uitzicht op winst.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
4.5 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
■ Gategroup
(voorlopig toegelaten) uit Zwitserland ondervindt nog steeds tegenwind op de Europese markt voor luchtvaartcatering.
Rendement
Portefeuillebeheer
Over het eerste halfjaar van 2013 behaalde het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds op basis van beurskoers een rendement van 7,97% (2012: 18,18%), inclusief herbelegging van het dividend over 2012 van € 0,45 per aandeel (over 2011: € 0,30). De benchmark won in dezelfde periode 8,07% (2012: 24,87%).
We voegden zeven nieuwe aandelen aan de portefeuille toe. Alle zeven bedrijven zijn van hoge kwaliteit en noteren naar onze overtuiging aanzienlijk onder hun intrinsieke waarde: de Britse bedrijven KCOM, Taylor Wimpey en Hammerson; de Duitse ondernemingen Takkt en Leoni; en ten slotte het Franse JC Decaux en het Noorse Veidekke. We verkochten zeven aandelen. Bij Rockwool en Great Portland was de waardering aan de hoge kant geworden. De overige vijf aandelen verkochten we omdat de beleggingspropositie niet zo uitwerkte als verwacht, of omdat de vooruitzichten voor de activiteiten waren veranderd, waardoor de risico’s en onzekerheid waren toegenomen. Dit gold voor Wincor Nixdorf, Zumtobel, Metso, Pfeiffer Vacuum en AMS. We verkochten het belang in Arcadis omdat dit niet langer voldeed aan onze duurzaamheidscriteria.
Marktontwikkelingen De economische omstandigheden in Europa bleven in de eerste helft van 2013 moeilijk. Er was nog steeds een kloof tussen de noordelijke en zuidelijke landen. De werkloosheid bleef alarmerend hoog, vooral onder jongeren. Desondanks presteerden de wereldwijde aandelenmarkten in de eerste helft van 2013 goed. Zij werden gestuwd doordat de risicobereidheid van beleggers toenam en centrale banken wereldwijd ongekende stimuleringsmaatregelen namen. Ook Europese small- en midcaps presteerden, na een goed 2012, in de eerste helft van 2013 wederom zeer goed. Speculatie dat de stimuleringsmaatregelen worden afgebouwd, leidde in juni echter tot een aanzienlijke correctie.
Rendementsbijdrage De best presterende sectoren waren gezondheidszorg en de aan consumenten gerelateerde sectoren. Het slechtst scoorden basismaterialen en olie & gas; hier werden de koersen gedrukt doordat de grondstoffenprijzen daalden. Op landenniveau waren de uitkomsten wisselend: het land dat het beste scoorde, Ierland, deed het zo’n 42 procentpunt beter dan Griekenland, dat het slechtst presteerde. Ook Denemarken deed het goed. De volgende aandelen behaalden het hoogste rendement in het afgelopen halfjaar: ■ Vacon (toegelaten tot het beleggingsuniversum), de Finse producent van energie-efficiënte frequentieregelaars bleef profiteren van goedkopere inkoopmogelijkheden en internationale expansie. ■ De Britse uitvaartonderneming Dignity (voorlopig toegelaten) boekte weer een solide autonome groei en voegde daar waardeverhogende overnames aan toe. De volgende aandelen presteerden het slechtst in het afgelopen halfjaar: ■ Bij het Oostenrijkse bedrijf AMS (voorlopig toegelaten) verliet de CEO het bedrijf na een winstwaarschuwing.
ASN
Vooruitzichten Het terugdraaien van de stimuleringsmaatregelen van de centrale banken wereldwijd vormt zonder twijfel het grootste risico voor het aandelenrendement op korte tot middellange termijn. De fondsportefeuille is evenwichtig opgebouwd om in de meeste marktsituaties bovengemiddeld te kunnen presteren. Als er sprake is van een marktrally die wordt gestuwd door aandelen van lage kwaliteit, is echter niet te verwachten dat de portefeuille de markt verslaat. Op middellange termijn vormt dit echter geen groot risico, gezien het kortstondige karakter van dergelijke rally’s. Wij blijven contact houden met bedrijven om hun transparantie te vergroten en meer focus aan te brengen in hun milieubeheersystemen en -prestaties. We volgen de activiteiten van de bedrijven in onze portefeuille actief. Zo kunnen we niet alleen de risico’s en de kosten beperken, maar het levert ook meer duidelijkheid over beleggingen op. Duurzame innovaties, herwinning van energie, recycling en doelmatig energieverbruik zullen de voornaamste aanjagers zijn voor de winstgevendheid en de duurzaamheid van bedrijven – met of zonder ondersteunende wetgeving. Volgens een rapport van het Internationaal Energieagentschap neemt de primaire energievraag in de wereld met 35% toe tussen 2010 en 2035. Het rapport zet duidelijke maatregelen uiteen om de CO2-uitstoot te verminderen en de temperatuurstijging te beperken. In reactie op dit rapport heeft een groep Europese
BELEGGINGSFONDSEN
35
institutionele beleggers die samen 7,5 biljoen euro beheren, aangedrongen op maatregelen. In 2012 bereikte de CO2-uitstoot die werd veroorzaakt door energieopwekking, een historisch hoogtepunt. Dat maakt weer duidelijk hoe belangrijk het is dat ondernemingen in elke sector energie-efficiëntie in hun activiteiten integreren en maximaliseren. ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Rendement in %
Fonds 7,97 4,99 5,47 2,59 0,68
Eerste halfjaar 2013 Eerste halfjaar 2012 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (30-04-2006)
Benchmark* 8,07 8,50 8,66 3,31 -0,96
* MSCI Europe Small Cap Total Return Index (Verenigd Koninkrijk voor 50% gewogen)
36 Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2013 Koers ultimo juni 2012 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2013 Dividend over het boekjaar 2012
Fondsontwikkeling
23,72 19,89 25,03 20,26 23,60 0,45
30-06-2013 45,96 1.947.199
Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
Sectorverdeling
Tien grootste belangen
in % van de portefeuille Duurzame consumentengoederen Basisindustrie Basisgoederen Farmacie & gezondheidszorg Massaconsumentengoederen Technologie Telecommunicatie Financiële dienstverlening Nutsbedrijven
in % van de portefeuille Dignity Elekta Takkt Galliford Try CAF Huhtamaki Axel Springer Verlag Krones Tom Tailor Domino Printing Sciences
37,1 30,3 8,6 7,7 5,0 3,8 2,9 2,5 2,1
Den Haag, 29 augustus 2013 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Bas-Jan Blom Diane Griffioen ASN Bank N.V., vertegenwoordigd door: Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
30-06-2012 40,36 1.978.256
6,1 4,7 4,4 4,4 4,4 4,1 4,1 4,0 3,8 3,6
Rivieren spelen een belangrijke rol in het waterbeheer. Zicht op de spoorbrug over de Waal. Foto: H. Braam.
5 Halfjaar cijfers 2013 ASN Beleggings fondsen N.V.
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.1 Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Participaties in de beleggingspools
(A*)
863.122
789.550
Vorderingen
(B)
1.397
1.268
Kortlopende schulden
(C)
2.346
2.164
-949
-896
862.173
788.654
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
121.298 654.204 13.972 72.699
118.637 638.792 -58.760 89.985
Totaal
862.173
788.654
Beleggingen
38
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Eigen vermogen
(D)
* De referenties in de balans en de winst- en verliesrekening verwijzen naar de toelichtingen op de betreffende posten. U vindt deze toelichtingen in de paragrafen 5.5 respectievelijk 5.6. Dergelijke referenties staan ook in de hoofdstukken 6 en 7.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.2 Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
(E)
2.787
2.990
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
(F)
75.565
56.714
78.352
59.704
Beheervergoeding
5.653
5.224
Som van de lasten
5.653
5.224
72.699
54.480
Som van de bedrijfsopbrengsten
Lasten
(G)
Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
39
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.3 Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
72.699
54.480
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-2.787 -75.565
-2.990 -56.714
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-37.053 41.833
-11.966 60.371
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-129 182
455 -2.146
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
-820
41.490
50.177 -32.104 -17.253
21.125 -49.976 -12.639
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
820
-41.490
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
40
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.4 Toelichting op de halfjaarcijfers
bedrijf N.V., statutair gevestigd in Utrecht, fungeert als bewaarder van de pools.
ASN Beleggingsfondsen N.V. is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, statutair gevestigd te Den Haag. De vennootschap is opgericht op 2 januari 2001; aandelen van de fondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. worden verhandeld via Euronext Fund Service (EFS). Dit is het handelssysteem voor open-end beleggingsinstellingen die in Nederland zijn geregistreerd en aan NYSE Euronext in Amsterdam zijn genoteerd. De verslagperiode van de vennootschap heeft betrekking op de periode van 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013. ASN Beleggingsfondsen N.V. is een open-end beleggingsinstelling en is opgezet volgens een paraplustructuur. De gewone aandelen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn onderverdeeld in verschillende series aandelen (de ‘fondsen’), waaraan het vermogen van de beleggingsmaatschappij wordt toegerekend. Elk fonds heeft zijn eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel en koersvorming. Ook de administratie van elk fonds is gescheiden door het gebruik van separate rekeningen. Het in een afzonderlijk fonds gestort kapitaal wordt afzonderlijk belegd. Zowel de kosten als de opbrengsten worden per fonds afzonderlijk verantwoord. Waardestijgingen en waardedalingen in de portefeuille van een fonds komen ten goede aan of ten laste van de houders van de desbetreffende serie aandelen. Conform de Wet op het financieel toezicht (Wft) is er sprake van afgescheiden vermogens tussen de verschillende fondsen. De fondsen als zodanig hebben geen rechtspersoonlijkheid; het vermogen is van één en dezelfde rechtspersoon: ASN Beleggingsfondsen N.V. De fondsen beleggen het vermogen van ASN Beleggingsfondsen N.V. in besloten fondsen voor gemene rekening, zogenaamde beleggingspools. In deze pools vindt de uitvoering van het beleggingsbeleid feitelijk plaats. Als ABB van mening is dat bijzondere omstandigheden daartoe noodzaken, kan het de uitgifte of inkoop van aandelen in het belang van ASN Beleggingsfondsen N.V. en haar aandeelhouders beperken of opschorten. ABB treedt op als beheerder van ASN Beleggingsfondsen N.V. en de pools. Pettelaar Effectenbewaar-
ASN
Aan het halfjaarbericht 2013 van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn toegevoegd de halfjaarcijfers 2013 van de afzonderlijke fondsen alsmede van de besloten fondsen voor gemene rekening (de beleggingspools), waarin de vennootschap haar vermogen heeft belegd. De halfjaarcijfers van de fondsen alsmede van de beleggingspools worden geacht onderdeel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van ASN Beleggingsfondsen N.V.
41 Dit halfjaarbericht is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Wet op het financieel toezicht (Wft). Op onderdelen zijn in de halfjaarcijfers bewoordingen gehanteerd die afwijken van de modellen, omdat deze beter de inhoud van de post weergeven. ABB, beheerder van ASN Beleggingsfondsen N.V., heeft een vergunning op grond van artikel 2:65 Wft. ABB, die de directie en het beheer voert over de vennootschap, is een 100%-deelneming van ASN Bank N.V., die statutair is gevestigd te Den Haag. ASN Bank N.V. is een volledige dochter van SNS Bank N.V., onderdeel van SNS REAAL N.V. Per 1 februari 2013 is, door de nationalisatie, de Nederlandse staat de enige aandeelhouder van SNS REAAL N.V. Deze nationalisatie heeft geen invloed op ABB en het beheer van de fondsen.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen in duizenden euro’s en worden de in de balans opgenomen posten gewaardeerd tegen marktwaarde.
Vreemde valuta De rapportage- en functionele valuta van de vennootschap is de euro. Activa en passiva in vreemde valuta’s zijn omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Ultimo verslagperiode werden de volgende wisselkoersen gehanteerd (World Market/Reuters closing spot rates):
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Beleggingsfondsen N.V.
42
Valutakoers t.o.v. de euro 30-06-2013 31-12-2012 Amerikaanse dollar 1,299850 1,3184 Australische dollar 1,42006 1,26989 Braziliaanse real 2,871434 2,699424 Britse pond 0,857025 0,811074 Canadese dollar 1,371277 1,312731 Deense kroon 7,458734 7,460957 Japanse yen 129,120600 113,995456 Noorse kroon 7,936949 7,337226 Singaporese dollar 1,648600 1,610426 Taiwanese dollar 38,957804 38,285018 Zweedse kroon 8,773273 8,576785 Zwitserse frank 1,229853 1,206797
Voor aan- en verkopen gedurende de verslagperiode zijn de transactiekoersen gehanteerd. Voor posten van de winst- en verliesrekening in vreemde valuta geldt eveneens de transactiekoers. Verschillen uit de hoofde van de valutaomrekening worden in de winst- en verliesrekening verwerkt.
Beleggingen Participaties in beleggingspools De beleggingen van de fondsen bestaan uit participaties in de beleggingspools. De participaties in de beleggingspools worden gewaardeerd tegen de intrinsieke waarde per einde verslagperiode. Deze komt overeen met de reële waarde. De participaties worden op dagbasis aangekocht of verkocht tegen de vastgestelde intrinsieke waarde. De beleggingen zijn als liquide te beschouwen. Op grond hiervan is er geen sprake van een directe belegging in incourante beleggingen. De intrinsieke waarde van alle beleggingspools wordt één keer per jaar gecontroleerd door de externe accountant in het kader van de jaarlijkse controle van ASN Beleggingsfondsen N.V.
Transactiekosten Aan de aan- en verkopen van participaties in de beleggingspools zijn geen kosten verbonden.
Criteria opname in de balans
Indirecte beleggingen
Een financieel instrument wordt in de balans opgenomen zodra het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen hieruit naar het fonds zullen vloeien. De reële waarde van een financieel instrument bij eerste opname is gelijk aan de kostprijs van een financieel instrument. Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen als een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle toekomstige rechten op economische voordelen, en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot het financiële instrument aan een derde worden overgedragen.
Aangezien ASN Beleggingsfondsen N.V. haar vermogen belegt in de beleggingspools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo), artikel 122, lid 1, onderdeel g – de halfjaarcijfers van de onderliggende pools opgenomen in het halfjaarbericht. Als een beleggingsinstelling 85 procent of meer belegt in een andere beleggingsinstelling, zijn artikel 122, lid 1a tot en met 1e, artikel 123, lid 1m, 5 en 6 en artikel 124, lid 1i en 1j ook van toepassing op de onderliggende pools. De artikelen 122 tot en met 124 Bgfo vragen een nadere toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening. Dit heeft onder andere een beter inzicht in de beleggingen en in de kosten tot doel. De halfjaarcijfers van de pools worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van ASN Beleggingsfondsen N.V.
Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.
Bepaling reële waarde beleggingen in de onderliggende beleggingspools Transactiekosten Transactiekosten bij aankoop van beleggingen worden als onderdeel van de kostprijs geactiveerd. Zij worden als onderdeel van de ongerealiseerde waar-
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
deveranderingen op beleggingen in de winst- en verliesrekening verantwoord. Aan het einde van de verslagperiode zijn als gevolg hiervan geen transactiekosten geactiveerd. Transactiekosten bij verkoop van beleggingen worden als onderdeel van de ge realiseerde waardeveranderingen verantwoord. Het totaalbedrag aan geïdentificeerde transactiekosten van beleggingen over de verslagperiode wordt, voor zover aantoonbaar, toegelicht in het halfjaarbericht van de beleggingspools, aangezien de feitelijke aan- en verkopen van beleggingen plaatsvinden via de beleggingspools.
Deposito’s worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde is nagenoeg gelijk aan de nominale waarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende instrumenten.
Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De nominale waarde is nagenoeg gelijk aan de marktwaarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende posten.
Verwerking van plaatsing en inkoop van aandelen
Beleggingen met een marktnotering Aandelen, genoteerd aan een effectenbeurs, worden gewaardeerd tegen reële waarde op basis van de meest recente slotkoers in de verslagperiode. Als financiële instrumenten op verschillende effectenbeurzen zijn genoteerd, bepaalt de beheerder de effectenbeurs waarvan de koers wordt gebruikt. Voor vastrentende waarden worden relevante bid quotes gebruikt om de reële waarde te bepalen.
Beleggingen zonder marktnotering Niet aan een effectenbeurs genoteerde en eventuele incourante beleggingen worden gewaardeerd op basis van de meest recente informatie die voor deze beleggingen beschikbaar is en waarover de beheerder beschikt. Dit impliceert dat de waardering van niet-genoteerde en incourante beleggingen gedateerd kan zijn. Als na vaststelling van de intrinsieke waarde van het fonds, maar voor publicatie van het halfjaarbericht, informatie beschikbaar komt die leidt tot een materieel ander inzicht in de intrinsieke waarde die in het halfjaarbericht zou worden gepubliceerd, dan wordt dit in het halfjaarbericht verwerkt en toegelicht. De nadere informatie wordt verwerkt bij de eerstvolgende vaststelling van de intrinsieke waarde. De reële waarde van aandelen wordt bepaald op basis van de intrinsieke waarde. De reële waarde van vastrentende waarden wordt bepaald op basis van de contante waarde van de verwachte kasstromen (rente en aflossingen) op basis van de ultimo verslagperiode geldende marktrente, rekening houdend met het risicoprofiel (kredietrisico, oninbaarheid) en de looptijden.
ASN
Deposito’s
De kosten van toe- en uittreding worden geheel verwerkt in het geplaatste kapitaal en het agio van het desbetreffende fonds.
Op- en afslag bij toe- en uittredingen Bij de uitgifte van aandelen van het fonds wordt de uitgifteprijs van de aandelen ten opzichte van de berekende intrinsieke waarde verhoogd met een opslag; bij de inkoop van aandelen wordt de inkoopprijs verlaagd met een afslag. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het fonds. Deze op- en afslagen dienen vooral om transactiekosten te dekken die bij het fonds in rekening worden gebracht over de beleggingstransacties van het fonds. Deze transactiekosten bestaan uit vergoedingen voor onder andere brokerkosten, waaronder researchkosten, settlementkosten en vergoedingen voor valutaverschillen. De beheerder stelt jaarlijks de op- en afslagen vast op basis van de gemiddelde transactiekosten die representatief zijn voor transacties op de financiële markten in de betreffende beleggingscategorie.
Grondslagen voor de resultaatbepaling Verantwoording van baten en lasten Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
BELEGGINGSFONDSEN
43
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Resultaatbepaling
44
Het resultaat wordt voornamelijk bepaald door de (niet-)gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen gedurende de verslagperiode, onder aftrek van de kosten die aan de verslagperiode zijn toe te rekenen. Daarnaast bestaat het resultaat in de beleggingspools uit de directe beleggingsopbrengsten, zoals interest en dividend. Het dividend is het verdiende bruto contante dividend onder aftrek van provisie en niet-terugvorderbare dividendbelasting. De opbrengsten in de vorm van stockdividend worden als aankoop tegen nihil in de balans verwerkt. De interest is de bruto ontvangen rente op obligaties en deposito’s onder aftrek van provisie. De rente wordt verantwoord in de periode waarop zij betrekking heeft.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen, en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst in operationele (beleggings)activiteiten en financieringsactiviteiten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroomoverzicht wordt het nettoresultaat, door aanpassingen hierop, tot kasstromen herleid. Deze aanpassingen betreffen onder andere correcties op de overlopende posten. De liquide middelen in de fondsen hebben een beginstand en eindstand van nihil. De gelden die van klanten worden ontvangen, worden namelijk direct belegd in participaties van de beleggingspools. Het beleid van de fondsen is erop gericht het beschikbare vermogen volledig te beleggen.
Fiscale aspecten Vennootschapsbelasting ASN Beleggingsfondsen N.V. valt in fiscaal-juridische zin onder de werking van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, zoals nader uitgewerkt in het Besluit beleggingsinstellingen. Dit houdt in dat ASN Beleggingsfondsen N.V. als zogeheten fiscale beleggingsinstelling geen vennootschapsbelasting verschuldigd is (0%-tarief) als zij voldoet aan de voorwaarden die in de wet en het besluit zijn genoemd. Een belangrijke voorwaarde is dat ASN Beleggingsfondsen N.V. het resultaat van de betreffende fondsen, exclusief het (positieve) saldo van koerswinsten en koersverliezen, onder aftrek van een deel van de kosten, binnen acht maanden na afloop van het boekjaar uitkeert aan de aandeelhouders van de betreffende fondsen (doorstootverplichting). Het (positieve) saldo van koerswinsten en koersverliezen op beleggingen in effecten wordt toegevoegd aan de zogeheten herbeleggingsreserve. Een eventueel negatief saldo dient ten laste van de herbeleggingsreserve te komen. De pools zijn niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting; de pools zijn fiscaal transparant. Alle activa en passiva, alsmede de resultaten, worden fiscaal rechtstreeks toegerekend aan de houders van de participaties in de pools, namelijk de fondsen.
Dividendbelasting en buitenlandse bronbelasting ASN Beleggingsfondsen N.V. dient op uitgekeerd dividend aan aandeelhouders in beginsel 15% dividendbelasting in te houden. Op van Nederlandse beleggingen ontvangen dividend wordt in beginsel 15% dividendbelasting ingehouden. Op van buitenlandse beleggingen ontvangen dividend houdt het betreffende land veelal bronbelasting in. Als Nederland een verdrag heeft gesloten met het betreffende bronland om dubbele belasting te voorkomen, kan het bronbelastingtarief mogelijk op grond van dit belastingverdrag worden verlaagd. Afhankelijk van het betreffende belastingverdrag kan ASN Beleggingsfondsen N.V. in beginsel verzoeken om een (gedeeltelijke) teruggaaf van de ingehouden bronbelasting (tot aan het verdragstarief) bij de buitenlandse belastingautoriteiten.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
ASN Beleggingsfondsen N.V. kan in beginsel de Nederlandse dividendbelasting die is ingehouden op ontvangen dividenden, en (resterende) buitenlandse bronbelasting tot maximaal 15% verrekenen met de dividendbelasting die zij moet afdragen over de dividenduitkeringen van ASN Beleggingsfondsen N.V. Dit vindt plaats via de zogenaamde afdrachtvermindering. Deze afdrachtvermindering is met ingang van 1 januari 2013 beperkt. Voor zover er vrijgestelde entiteiten deelnemen in het de fondsen, mag de afdrachtvermindering niet meer worden toegepast ter zake van buitenlandse bronbelasting.
Risico’s en beheersing van risico’s De activiteiten van ASN Beleggingsfondsen N.V. kunnen voor de vennootschap financiële risico’s van verscheidene aard met zich meebrengen. De belangrijkste financiële risico’s van ASN Beleggingsfondsen N.V. komen voort uit het beheer van beleggingsportefeuilles. Aangezien elk fonds een eigen beleggingsbeleid voert, variëren deze risico’s per fonds. Om het beleggingsbeleid uit te voeren belegt elk fonds in participaties van een pool, dan wel (indirect) in participaties van een combinatie van pools waarin de beleggingsportefeuilles zijn ondergebracht. Het risicoprofiel van een fonds is dan ook gelijk aan het risicoprofiel van de pool waarin dit fonds belegt. Deze risico’s bestaan uit koersrisico, marktrisico, renterisico, valutarisico, kredietrisico, verhandelbaarheidsrisico en uitbestedingsrisico. De risico’s komen voort uit het beheren van beleggingsportefeuilles. Het beleid dat de directie van de vennootschap voert ten aanzien van deze risico’s wordt hieronder uiteengezet. De hierna aangegeven risico’s worden nader uitgewerkt in de toelichting op de halfjaarberichten van de beleggingspools. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) heeft in 2012 het risicobeleid voor de ASN Beleggingsfondsen N.V. beschreven en vastgelegd. Dit beleid is in 2013 geëvalueerd en in juni 2013 herzien en vastgesteld. Het beleid identificeert de belang-
ASN
rijkste risico’s die het beheer van beleggingsinstellingen beïnvloeden, zodat passende beheersmaatregelen kunnen worden getroffen. Verder vormen de beleidsuitgangspunten de basis voor het monitoren van de risico’s. Het doel van risicomanagement is drieledig: Beheerste en integere bedrijfsvoering. ■ Naleven van wet- en regelgeving. ■ Handelen in het belang van beleggers c.q. nakomen van de zorgplicht. ■
Het risicomanagementbeleid is verdeeld in de twee onderdelen: 1. Governance De (overkoepelende) bestuurlijke inrichting en organisatie van de risicomanagementprocessen. 2. Risicomanagementproces ■ Risico-identificatie: het vaststellen van de risico’s. ■ Risicobeheersing/limieten: de maatregelen die zijn en worden genomen om de geïdentificeerde risico’s te mitigeren. ■ Risicomonitoring en rapportage. ABB voert jaarlijks een risicoanalyse uit, zowel voor zijn eigen activiteiten als voor de beleggingsfondsen die het beheert.
Koersrisico Het koersrisico is het risico van koersschommelingen op de financiële markten als gevolg van marktrisico, renterisico en valutarisico. Deze risico’s worden hierna toegelicht.
Marktrisico De waarde van financiële instrumenten kan toe- of afnemen als gevolg van marktrisico. Marktrisico’s voor beleggingen in aandelen worden beïnvloed door diverse factoren. Daaronder zijn de vooruitzichten voor de economische groei, het inflatietempo, de prijsontwikkeling op de goederenmarkten (zoals energieprijs) en op de valutamarkten. Hoe sterker deze factoren fluctueren, des te groter is het marktrisico. Marktrisico’s kunnen verschillen per categorie belegging, bijvoorbeeld per deelmarkt, sector, land, regio en debiteur. Naarmate de spreiding over regio’s en sectoren afneemt, neemt het marktrisico toe. Ook de mate van ontwikkeling van het land waarop het beleggingsbeleid is gericht,
BELEGGINGSFONDSEN
45
ASN Beleggingsfondsen N.V.
is van invloed op de omvang van het marktrisico. In zogenoemde opkomende landen met een minder stabiele regering en minder financieel ontwikkelde markten is het marktrisico groter dan in meer ontwikkelde landen. Het beleggingsbeleid van de fondsen en pools is voornamelijk gericht op beleggingen in ontwikkelde landen. Uitzondering hierop is het beleggingsbeleid van het ASN Duurzaam Aandelenfonds en ASN Milieu & Waterfonds. Dit biedt enige ruimte voor beleggingen in opkomende landen en regio’s.
46
Het beleid is gericht op de beheersing van het risico door een limiet te stellen aan het maximale percentage van het vermogen dat wordt belegd in één bedrijf of instelling. Voor de fondsen gelden de volgende beperkingen: Fonds ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Maximumpercentage in één bedrijf 5 5 5 10
In de halfjaarcijfers van de pool waarin de desbetreffende fondsen beleggen, zijn een landenverdeling en een sectorverdeling van de beleggingsportefeuille opgenomen.
Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument wijzigt als gevolg van veranderingen in de marktrente. Dit risico betreft voornamelijk de beleggingen in vastrentende waarden. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds (en daarmee ook het ASN Duurzaam Mixfonds) belegt in vastrentende waarden en is daarom blootgesteld aan renterisico. Een belangrijke factor die marktrentes beïnvloedt, is de marktverwachting van de wijziging van het inflatietempo. Als de kapitaalmarktrente stijgt ten opzichte van de (vaste) couponrente van een obligatie, dan daalt de waarde van deze obligatie en andersom. Hoe langer de gemiddelde resterende rentetypische looptijd (duration) van een portefeuille vastrentende waarden, des te groter is de invloed
van een rentewijziging op de waarde van de portefeuille. Om dit risico te beperken moet de duration van de portefeuille van het ASN Duurzaam Obligatiefonds binnen een vaste bandbreedte blijven ten opzichte van de benchmark. De modified duration is een maatstaf voor de rentegevoeligheid. Bij een modified duration van bijvoorbeeld 3 geldt bij benadering dat de koers 3% stijgt als de rente 1% daalt, en vice versa. De modified duration van het ASN Duurzaam Obligatiefonds is: Modified duration Modified duration benchmark
30-06-2013 6,10
31-12-2012 6,24
6,17
6,35
In de halfjaarcijfers van de pool in hoofdstuk 7 zijn de gemiddelde resterende looptijden opgenomen.
Valutarisico De ontwikkelingen van de valutakoersen waarin de beleggingen in een fonds luiden, voor zover dit niet in euro’s is, beïnvloeden de waarde van de beleggingen in het fonds. De waarde van een valuta ten opzichte van de euro kan de waarde van de beleggingen positief en negatief beïnvloeden. Bij geen van de fondsen wordt het valutarisico afgedekt. Derivaten in de fondsen zijn niet toegestaan. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds belegt uitsluitend in obligatieleningen die in euro’s noteren, waardoor dit fonds geen valutarisico heeft. De beleggingspools beleggen de volgende bedragen in euro’s en vreemde valuta’s: In duizenden euro’s ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool
Beleggingen in euro’s 111.973 180.069 36.762
Beleggingen in vreemde valuta’s 304.098 164.485
20.893
23.080
In de halfjaarcijfers van de pools waarin de desbetreffende fondsen beleggen, staat een specificatie van de beleggingen waaruit blijkt in welke valuta’s is belegd (zie hoofdstuk 7).
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen (overheid) ofwel debiteuren. Het kredietrisico wordt dan ook wel debiteurenrisico genoemd. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Bij een negatieve ontwikkeling kan een debiteur geheel of gedeeltelijk in gebreke blijven (hij kan zijn renteverplichting of aflossingsplicht niet voldoen). Het is ook mogelijk dat de positie van de debiteur zodanig verslechtert dat het resultaat en/ of de vermogenspositie negatieve gevolgen ondervindt. Verschillende rating agencies beoordelen de kredietwaardigheid van debiteuren en overheden. De inschatting van kredietwaardigheid wordt beïnvloed door zowel factoren die gelden voor een bepaalde onderneming, als door factoren die op een bepaalde bedrijfstak van toepassing zijn. Minder gunstige winstvooruitzichten voor een sector kunnen een negatieve invloed hebben op de inschatting van de kredietwaardigheid van alle ondernemingen in die sector. Vanaf 1 januari 2013 is het beleggingsbeleid van het ASN Duurzaam Obligatiefonds (en het obligatiegedeelte van het ASN Duurzaam Mixfonds) aangepast. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds belegt vanaf 15 januari 2013 uitsluitend in staatsobligaties. De beheerder bepaalt het universum van landen. Met ingang van 15 januari 2013 wordt de portefeuille ingericht op basis van de scores die landen behalen op het gebied van duurzaamheid en terugbetaalcapaciteit (de verhouding tussen belastinginkomsten en renteverplichtingen). Hoe beter een land scoort op beide criteria, des te groter is het belang van het land in de portefeuille. Als gevolg daarvan zijn onder meer de eisen voor de minimale rating per obligatielening en de minimale rating van de portefeuille vervallen. Voorts mag het ASN Duurzaam Obligatiefonds niet langer beleggen in bedrijfsobligaties en obligaties uitgegeven door semi-overheidsinstellingen. Doordat het fonds alleen nog in staatsobligaties belegt, vervalt de restrictie van de omvang van maximaal 5% per lening. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds heeft geen beleid voor de kredietrating. De leningen in de
ASN
portefeuille van de ASN Obligatiepool zijn als volgt verdeeld over de kredietratings: Kredietratings in % van de portefeuille AAA AA A BBB BB
30-06-2013
31-12-2012
30,5 38,4 14,5 16,6
54,5 34,4 0,3 10,8 -
De verandering van de kredietrating is het gevolg van de wijziging van het beleid die in januari in het ASN Duurzaam Obligatiefonds is doorgevoerd. De obligatiebelangen in Duitsland, Frankrijk en Nederland werden sterk verminderd, ten gunste van Oostenrijk, Spanje en België. Ook bij de andere fondsen is er sprake van een kredietrisico, voornamelijk voor kortlopende vorderingen als gevolg van verkooptransacties. Het risico van deze kortlopende vorderingen is zeer laag, want de onderliggende activa worden geleverd tegen gelijktijdige ontvangst van het transactiebedrag. Het maximale kredietrisico wordt bepaald door de som van de liquide middelen, de vorderingen en de waarde van de vastrentende beleggingen. Het maximale kredietrisico per pool is als volgt: Pool ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Mixpool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool
Maximaal kredietrisico in duizenden euro’s 4.771 183.899 203 15.142 3.218
Verhandelbaarheidsrisico De mate van verhandelbaarheid van de aandelen van de fondsen hangt voornamelijk samen met de mate van verhandelbaarheid van de financiële instrumenten waarin de fondsen beleggen. Alle fondsen beleggen hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten, merendeels in ontwikkelde economieën. Daarom zijn de financiële instrumenten in het algemeen zodanig verhandelbaar dat aan- en verkopen tijdig kunnen worden uitgevoerd. Voor zover de fondsen mogen beleggen in niet-beursgeno-
BELEGGINGSFONDSEN
47
ASN Beleggingsfondsen N.V.
teerde instrumenten, kan de verhandelbaarheid van de belegging in het fonds afnemen en bestaat het risico dat een positie niet tijdig of tegen een minder gunstige koers kan worden verkocht.
48
De mate van verhandelbaarheid van de financiële instrumenten waarin de fondsen beleggen, hangt onder meer samen met de transactievolumes hiervan op de beurs. De verhandelbaarheid neemt toe naarmate deze volumes groter zijn. Om het verhandelbaarheidsrisico te beperken, beleggen de fondsen in het algemeen in goed verhandelbare, beursgenoteerde effecten. Bij beleggingsbeslissingen wordt onder meer de omzet van de betreffende financiële instrumenten op de beurs meegewogen. Ook meegewogen worden de omvang van het vrij verhandelbare aandelenkapitaal (free float) bij beleggingen in aandelen, en de omvang van de uitstaande lening bij beleggingen in obligaties. Doordat de fondsen beleggen in goed verhandelbare financiële instrumenten, kan ASN Beleggingsfondsen N.V. de uitkering bij inkoop van eigen aandelen tijdig realiseren. De fondsen zijn hierdoor niet blootgesteld aan een significant verhandelbaarheidsrisico. Het is mogelijk dat een fonds in bijzondere omstandigheden voor korte of langere tijd geen aandelen kan uitgeven of inkopen. Dit kan onder meer worden veroorzaakt doordat de beurs waaraan het fonds is genoteerd, NYSE Euronext, niet functioneert (bijvoorbeeld door computerstoringen), of doordat een of meer effectenbeurzen waaraan de beleggingen van het fonds zijn genoteerd, disfunctioneren.
Uitbestedingsrisico en monitoring van risico’s ABB heeft het vermogensbeheer van de pools uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Een overzicht hiervan is opgenomen in paragraaf 5.5, Toelichting op de balans, onder Overige toelichtingen. ABB heeft met deze partijen een vermogensbeheerovereenkomst gesloten waarin de beleggingsrichtlijnen en -restricties zijn vastgelegd. Deze zijn een gedetailleerde, concrete uitwerking van het beleggingsbeleid dat in het prospectus is vermeld. De vermogensbeheerders bewaken door hun risicomanagementsysteem de beleggingsportefeuilles, zodat deze steeds voldoen aan dit beleid. De directie van de vennootschap toetst op basis van de rapportages van de vermogensbeheerders of voldaan wordt aan de overeengekomen beleggingsrestricties. ABB gebruikt hiervoor onder andere ISAE 3402 Type II-verklaringen. De directie bewaakt tevens of de vennootschap voldoet aan wetten en regels, en aan beursvoorschriften. Er vindt periodiek overleg plaats tussen de directie van ABB en Juridische Zaken en Fiscale Zaken. Daarnaast rapporteert de Compliance Officer elk kwartaal over de voortgang van de implementatie van nieuwe wetten en regels. Gedurende de verslagperiode hebben er zich geen overtredingen voorgedaan op dit vlak.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.5 Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in beleggingspools In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 789.550 37.053 -41.833 2.787 75.565 863.122
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2012 t/m 31-12-2012 757.591 30.553 -99.092 7.042 93.456 789.550
Aangezien de vennootschap haar vermogen belegt in onderliggende beleggingspools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de onderliggende beleggingspools opgenomen in het halfjaar bericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van de vennootschap.
Participaties per beleggingspool In duizenden euro’s ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Mixpool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool Totaal
30-06-2013 358.468 115.528 129.401 213.696 46.029 863.122
31-12-2012 316.839 107.670 126.049 196.634 42.358 789.550
30-06-2013 676 721 1.397
31-12-2012 908 360 1.268
(B) Vorderingen Onder de kortlopende vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
49
ASN Beleggingsfondsen N.V.
(C) Kortlopende schulden Onder de kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal
30-06-2013 721 676 949 2.346
31-12-2012 360 908 896 2.164
30-06-2013 358.100 115.438 129.284 213.388 45.963 862.173
31-12-2012 316.503 107.583 125.931 196.342 42.295 788.654
Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
50
(D) Eigen vermogen Het eigen vermogen is als volgt over de fondsen verdeeld: In duizenden euro’s ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
Aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal is verdeeld in (twintig series van in totaal) 78.749.999 gewone aandelen en één prioriteitsaandeel van nominaal € 5,00. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt dus € 393.750.000 en is ongewijzigd ten opzichte van ultimo 2012. Verloop aantal geplaatste aandelen gedurende de verslagperiode:
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Prioriteitsaandeel Totaal
Stand per 1 januari 5.153.593 3.821.077 1.901.965 10.972.595
Uitgegeven aandelen 241.851 601.102 111.346 288.314
Ingekochte aandelen -174.758 -141.380 -114.311 -348.834
Stand per 30 juni 5.220.686 4.280.799 1.899.000 10.912.075
1.878.262
157.217
-88.280
1.947.199
1 23.727.493
1.399.830
-867.563
1 24.259.760
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
118.637 6.999 -4.338 121.298
125.607 6.428 -13.398 118.637
638.792 43.178 -27.766 654.204
675.567 34.365 -71.140 638.792
-58.760 72.732 13.972
9.655 -68.415 -58.760
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
89.985 -72.732 -17.253 72.699 72.699
-55.775 68.415 -12.640 89.985 89.985
Totaal eigen vermogen
862.173
788.654
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Voor het vijfjarenoverzicht verwijzen wij naar de toelichting op de beleggingsfondsen.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
51
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Gerealiseerde waardeverandering van beleggingen De gerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de verkoopopbrengst (inclusief verkoopkosten) de historisch gemiddelde kostprijs in mindering te brengen. Gerealiseerde waardeveranderingen per beleggingsfonds: In duizenden euro’s
52
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
01-01-2013 t/m 30-06-2013 1.668 38 351 564 166 2.787
01-01-2012 t/m 30-06-2012 1.151 578 368 574 319 2.990
(F) Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen De niet-gerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de balanswaarde ultimo verslagperiode de balanswaarde aan het begin van de verslagperiode in mindering te brengen, dan wel de gemiddelde kostprijs van de aankopen gedurende de verslagperiode. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen per beleggingsfonds: In duizenden euro’s ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
01-01-2013 t/m 30-06-2013 45.889 -698 7.430 19.812 3.132 75.565
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
01-01-2012 t/m 30-06-2012 29.951 3.150 7.919 13.045 2.649 56.714
ASN Beleggingsfondsen N.V.
(G) Lasten Totalekostenvergoeding De vennootschap betaalt maandelijks een totalekostenvergoeding aan ABB. Deze kostenvergoeding wordt maandelijks berekend als 1/12e deel van het totalekostenpercentage over het totale fondsvermogen van de fondsen aan het einde van iedere maand. De totalekostenvergoeding dient om alle kosten van het beheer van de fondsen en de pools te dekken, inclusief de vergoeding aan de vermogensbeheerders en administrateur van de pools, de kosten van de fund agent, de kosten van bewaring van de activa, de accountant, het toezicht, de kosten van (fiscaal en juridisch) advies, settlementkosten, de marketingkosten, de kosten van diensten van derden en de beloning van de raad van commissarissen. Een uitzondering hierop zijn de transactiekosten. Dit zijn de directe kosten die samenhangen met de aankoop en verkoop van beleggingen. Deze kosten worden gedekt uit een opslag op de intrinsieke waarde bij een (per saldo) uitgifte van aandelen in ASN Beleggingsfondsen N.V., dan wel een afslag van de intrinsieke waarde bij een (per saldo) inkoop. Uitgangspunt bij de vaststelling van de hoogte van de opslag en afslag is dat ASN Beleggingsfondsen N.V. de transactiekosten dekt die zij gemiddeld op lange termijn maakt bij inkoop of uitgifte van eigen aandelen. Uit oogpunt van transparantie en eenvoud wordt de opslag of afslag uitgedrukt in een vast percentage van de intrinsieke waarde. De hoogte wordt bepaald op basis van reële aan- en verkoopkosten van de financiële instrumenten waarin de fondsen beleggen. ABB kan het betreffende percentage aanpassen als het langetermijngemiddelde als gevolg van marktomstandigheden is gewijzigd. ABB evalueert jaarlijks de kosten van de opslag en afslag. De opslag of afslag komt geheel ten goede aan ASN Beleggingsfondsen N.V. Deze kan daarmee de aankoopkosten en verkoopkosten van de onderliggende financiële instrumenten voldoen. Dit beschermt zittende beleggers in de fondsen tegen de kosten die ASN Beleggingsfondsen N.V. moet maken om eigen aandelen uit te geven of in te kopen. De beheerder hanteert voor de doorberekening van de beheerkosten de methode van het totalekosten percentage. De vergoeding wordt op dagbasis gereserveerd ten laste van het vermogen van het fonds. Beheerkosten per beleggingsfonds: In duizenden euro’s ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
01-01-2013 t/m 30-06-2013 2.165 548 704 1.839 397 5.653
01-01-2012 t/m 30-06-2012 1.897 527 685 1.728 387 5.224
Lopendekostenfactor Tot en met het halfjaarverslag van 2012 hanteerden wij de total expense ratio (TER) om de kosten in het fonds weer te geven. Recent zijn de regels over kostentransparantie gewijzigd. In artikel 5:2 van de Nadere Regeling gedragsregels financiële ondernemingen Wft (NRgfo) is de toelichting van de lopendekostenfactor (LKF) vereist.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
53
ASN Beleggingsfondsen N.V.
De LKF is gelijk aan de totale kosten die ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen. Bij de LKF wordt het gemiddelde fondsvermogen bepaald op basis van de frequentie waarmee de intrinsieke waarde of net asset value (NAV) wordt afgegeven. Alle NAV’s die gedurende de verslagperiode worden afgegeven, worden opgeteld en gedeeld door het aantal afgegeven NAV’s. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in een verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De lopende kosten worden uitgedrukt in procenten van het gemiddelde fondsvermogen van het betreffende fonds in de verslagperiode.
54
Behalve de totalekostenvergoeding worden geen andere kosten aan de fondsen in rekening gebracht. De lopende kosten kunnen afwijken van de totalekostenvergoedingen door fluctuaties in het vermogen en de gehanteerde berekeningssystematiek van de lopende kosten. De lopendekostenfactor (LKF) ten opzichte van het totalekostenpercentage (TKP) per beleggingsfonds: LKF ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obigatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
30-06-2013 0,62% 0,48% 0,55% 0,87% 0,87%
TKP* 30-06-2012 0,62% 0,47% 0,55% 0,88% 0,89%
1,25% 0,95% 1,10% 1,75% 1,75%
* Op jaarbasis per 30-06-2013
Omloopfactor De omloopfactor van de activa geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille van het fonds. Dit biedt inzicht in de mate waarin er actief beheer plaatsvindt in de beleggingsportefeuille. Een eventuele negatieve omloopfactor geeft aan dat de dekking vanuit de op- en afslag hoger is dan de transactiekosten van het fonds. De omloopfactor wordt als volgt berekend: [(Totaal 1 – Totaal 2) / X] * 100 Totaal 1: het totale bedrag aan effectentransacties (effectenaankopen + effectenverkopen) Totaal 2: het totale bedrag aan transacties (uitgifte + inkopen) van deelnemingsrechten van de beleggingsinstelling X: de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen in de fondsen vinden plaats via de corresponderende beleggingspools. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Transactiekosten Bij aan- en verkooptransacties door de vennootschap in de beleggingspools worden geen transactiekosten in rekening gebracht. De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Zij komen indirect ten laste van de vennootschap. Een opgave van de transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
Vijfjarenoverzicht Het vijfjarenoverzicht is per fonds opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van de fondsen.
Accountantskosten De beheerder brengt een totalekostenvergoeding per fonds in rekening. De beheerder betaalt de accountantskosten uit de totalekostenvergoeding. De accountantskosten die bij de beheerder over geheel 2013 in rekening worden gebracht, bedragen € 60.000 (2012: € 60.000). Deze bedragen zijn exclusief btw. De accountantskosten zijn niet verder te kwantificeren per fonds en worden daarom niet verder toegelicht in de halfjaarcijfers van de fondsen.
Werknemers De vennootschap heeft geen werknemers in dienst.
Beloning directie De directie van de vennootschap, ABB, ontvangt geen beloning in de zin van artikel 2:383 BW ten laste van de vennootschap.
Transacties gelieerde partijen Als beheerder van ASN Beleggingsfondsen N.V. treedt ABB op. Alle aandelen van ABB zijn in handen van ASN Bank N.V. Gelieerde ondernemingen zijn ondernemingen die direct of indirect organisatorisch en/of financieel verbonden zijn aan ASN Beleggingsfondsen N.V. Als gevolg van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) worden alle ondernemingen die behoren tot de SNS REAAL Groep aangemerkt als gelieerde partijen. Dit zijn onder andere ASN Bank N.V., SNS Asset Management N.V. en ABB. Transacties met gelieerde partijen die niet marktconform zijn, dienen op grond van het Besluit te worden vermeld. Op grond van wat is bepaald in de Bgfo dienen transacties met gelieerde partijen die voldoen aan de voorwaarden als vermeld in de Bgfo, in het halfjaarbericht vermeld te worden. ■ In de verslagperiode hebben geen transacties met gelieerde partijen plaatsgevonden die niet marktconform zijn. De effectentransacties met gelieerde partijen zijn marktconform. ■ ASN Beleggingsfondsen N.V. heeft de totalekostenvergoeding betaald aan ABB zoals vermeld in de winst- en verliesrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V. Deze totalekostenvergoeding bedroeg in de eerste helft van 2013 € 5.653 duizend en is een marktconforme vergoeding. ■ De bankrekeningen die ASN Beleggingsfondsen N.V. aanhoudt bij gelieerde partijen, worden tegen marktconforme voorwaarden gehouden.
Softdollar-arrangementen en retourprovisies
Beloning raad van commissarissen De leden van de raad van commissarissen ontvangen voor hun werkzaamheden voor ASN Beleggingsfondsen N.V. ieder een jaarlijkse vergoeding van € 5.000, de voorzitter en vicevoorzitter € 7.500. Het fonds is de helft van deze bedragen in het eerste halfjaar van 2013 verschuldigd. Deze bedragen zijn inclusief onkostenvergoeding. In de eerste helft van 2013 vergaderde de raad twee maal.
ASN
Overige toelichtingen
Softdollar-arrangementen betreffen diensten en producten van (financiële) dienstverleners, die in het kader van uitvoering van effectentransacties aan vermogensbeheerders ter beschikking worden gesteld. Deze diensten en producten worden bekostigd uit de opbrengsten van effectentransacties (alle transacties in de ASN Obligatiepool). De softdollar-arrangementen van de betreffende vermogensbeheerders hebben uitsluitend betrekking op researchrapporten. De waarde hiervan is niet te kwantificeren.
BELEGGINGSFONDSEN
55
ASN Beleggingsfondsen N.V.
In de verslagperiode hebben de betreffende vermogensbeheerders geen retourprovisies ontvangen van partijen die effectentransacties hebben uitgevoerd.
Uitbesteding werkzaamheden Ingevolge artikel 124 lid 1 sub g Bgfo wordt hierna een overzicht gegeven van de werkzaamheden voor ASN Beleggingsfondsen N.V. die ABB heeft uitbesteed. In de overeenkomsten met de hierna genoemde partijen zijn onder meer voorschriften opgenomen voor de prestatienorm, de onderlinge informatieverschaffing, de (formele) opzegtermijn en de vergoeding. De beheerder houdt toezicht op de uitbestede werkzaamheden. De procedures hiervoor staan beschreven in het AO/IC-handboek. De vergoeding voor uitbestede werkzaamheden komt volledig ten laste van ABB. ABB stelt altijd het beleggingsbeleid vast op basis waarvan het vermogensbeheer van het betreffende fonds plaatsvindt.
56
Kerntaak Vermogensbeheer
Administratie Bewaring (custodian) Onderzoek beleggingsuniversum
ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Mixpool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool
ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
Partij SNS Asset Management N.V. SNS Asset Management N.V. SNS Asset Management N.V. Impax Asset Management Ltd. Kempen Capital Management (UK) Ltd SNS Asset Management N.V. KAS BANK N.V. ASN Bank N.V., afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek
ABB is steeds bevoegd om de samenwerking met genoemde dienstverlenende instellingen te beëindigen en de taken uit te besteden aan andere bevoegde instellingen, dan wel zelf ter hand te nemen. Van de vermogensbeheerders ontvangt ABB op kwartaalbasis ‘in control’-statements. Voor toezicht op de uitbesteding van de administratie aan SNS Asset Management richt ABB zich op de ISAE 3402-verklaringen, type II. Den Haag, 29 augustus 2013 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Bas-Jan Blom Diane Griffioen ASN Bank N.V., vertegenwoordigd door: Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Waterzuiveringsinstallatie. Foto: W. Pattijn.
6 Halfjaar cijfers 2013 ASN Beleg gingsfondsen
6.1 ASN Duurzaam Aandelenfonds
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
58
Participaties in de ASN Aandelenpool
(A)
358.468
316.839
Vorderingen
(B)
312
414
Kortlopende schulden
(C)
680
750
-368
-336
358.100
316.503
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
26.103 275.840 10.765 45.392
25.768 271.510 -22.446 41.671
Totaal
358.100
316.503
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref.
01-01-2013 01-01-2012 t/m 30-06-2013 t/m 30-06-2012
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
1.668
1.151
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
45.889
29.951
Som van de bedrijfsopbrengsten
47.557
31.102
2.165
1.897
2.165
1.897
45.392
29.205
Lasten Totalekostenvergoeding
(E)
Som van de bedrijfslasten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
59
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
45.392
29.205
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-1.668 -45.889
-1.151 -29.951
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-10.365 16.293
-1.745 18.559
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
102 -70
75 -684
3.795
14.308
16.384 -11.719 -8.460
5.504 -14.878 -4.934
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-3.795
-14.308
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
60
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. (hoofdstuk 5.4), in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in de ASN Aandelenpool, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de ASN Aandelenpool opgenomen in het halfjaarbericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van dit fonds.
61
Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in de ASN Aandelenpool In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 316.839 10.365 -16.293 1.668 45.889 358.468
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
ASN Aandelenpool
Aantal participaties
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
30-06-2013
30-06-2013
6.530.383
31-12-2012
01-01-2012 t/m 30-06-2012 293.586 8.570 -30.866 2.778 42.771 316.839
Belang in %
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
6.642.680 358.468 316.839 Intrinsieke waarde per participatie 54,89 47,70
85,37
84,81
Risico’s en beheersing van risico’s Het risicoprofiel van het fonds is gelijk aan het risicoprofiel van de pool waarin het fonds belegt. Elke pool belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan uit marktrisico, valutarisico en verhandelbaarheidsrisico. We verwijzen naar de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. voor de uitwerking van de risico’s.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Duurzaam Aandelenfonds
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal
30-06-2013 143 169 312
31-12-2012 385 29 414
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
62
(C) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal
30-06-2013 169 143 368 680
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
31-12-2012 29 385 336 750
ASN Duurzaam Aandelenfonds
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
25.768 1.209 -874 26.103
26.879 1.052 -2.163 25.768
271.510 15.175 -10.845 275.840
283.294 11.608 -23.392 271.510
-22.446 33.211 10.765
1.942 -24.388 -22.446
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
41.671 -33.211 -8.460 45.392 45.392
-19.454 24.388 -4.934 41.671 41.671
Totaal fondsvermogen
358.100
316.503
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
63
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Totaal intrinsieke waarde Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Lasten Totaal resultaat
64
Aantal uitstaande gewone aandelen
30-06-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
31-12-2009
358.100
316.503
292.661
318.869
270.068
47.557 2.165 45.392
45.549 3.878 41.671
-15.643 3.811 -19.454
51.398 3.710 47.688
56.523 2.974 53.549
5.220.686
5.153.593
5.375.831
5.454.140
5.358.500
68,59 68,72 1,65
61,41 60,87 0,95
54,44 54,30 0,55
58,46 58,91 0,70
50,40 50,61 1,20
9,11 0,41 8,70
8,84 0,75 8,09
-2,91 0,71 -3,62
9,42 0,68 8,74
10,55 0,56 9,99
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend Waardeveranderingen Bedrijfslasten Totaal resultaat* *
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Lasten In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
2.165
1.897
2.165 346.409
1.897 304.774
0,62%
0,62%
Lasten Totalekostenvergoeding
Lopende kosten Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen Lopendekostenfactor
De beheerder brengt een vast percentage van 1,25% per jaar aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van iedere maand (= totalekostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt. De eventuele afwijking tussen de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage wordt veroorzaakt doordat de lopendekostenfactor wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over de verslag periode, en het totalekostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van iedere maand. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Aandelenpool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de ASN Aandelenpool in hoofdstuk 7.1, paragraaf Omloopfactor.
Transactiekosten De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Een opgave van de geïdentificeerde transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
65
6.2 ASN Duurzaam Obligatiefonds
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
66
Participaties in de ASN Obligatiepool
(A)
115.528
107.670
Vorderingen
(B)
381
218
Kortlopende schulden
(C)
471
305
-90
-87
115.438
107.583
21.404 92.579 2.663 -1.208
19.105 82.032 -1.200 7.646
115.438
107.583
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref.
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
38
578
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-698
3.150
Som van de bedrijfsopbrengsten
-660
3.728
548
527
548
527
-1.208
3.201
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Lasten Totalekostenvergoeding
(E)
Som van de bedrijfslasten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
67
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
-1.208
3.201
-38 698
-578 -3.150
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-14.232 5.714
-3.491 20.422
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-163 166
144 -340
-9.063
16.208
16.735 -3.889 -3.783
5.623 -18.125 -3.706
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
9.063
-16.208
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
68
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in de ASN Obligatiepool, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de ASN Obligatiepool opgenomen in het halfjaarbericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van dit fonds.
69
Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in de ASN Obligatiepool In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 107.670 14.232 -5.714 38 -698 115.528
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeverandering Niet-gerealiseerde waardeverandering Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Obligatiepool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2012 t/m 31-12-2012 114.644 11.057 -26.712 967 7.714 107.670
Belang in %
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
2.694.292
2.494.549
115.528
107.670
62,96
60,84
Intrinsieke waarde per participatie 42,88 43,16
Risico’s en beheersing van risico’s Het risicoprofiel van het fonds is gelijk aan het risicoprofiel van de pool(s) waarin het fonds belegt. Elke pool belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan uit marktrisico, renterisico, valutarisico, kredietrisico en verhandelbaarheidsrisico. We verwijzen naar de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. voor de uitwerking van de risico’s.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Duurzaam Obligatiefonds
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal
30-06-2013 381 381
31-12-2012 71 147 218
30-06-2013 381 90 471
31-12-2012 147 71 87 305
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
70
(C) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
19.105 3.006 -707 21.404
21.084 2.458 -4.437 19.105
82.032 13.729 -3.182 92.579
90.779 11.062 -19.809 82.032
-1.200 3.863 2.663
-738 -462 -1.200
7.646 -3.863 -3.783 -1.208 -1.208
3.244 462 -3.706 7.646 7.646
115.438
107.583
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
71
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Vijfjarenoverzicht Totalen
30-06-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
31-12-2009
115.438
107.583
114.369
119.733
102.946
-660 548 -1.208
8.681 1.035 7.646
4.484 1.240 3.244
1.729 1.134 595
3.356 840 2.516
4.280.799
3.821.077
4.216.752
4.415.711
3.739.459
In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend
26,97 26,91 0,90
28,16 28,13 0,90
27,12 27,18 0,65
27,12 27,09 0,60
27,53 27,53 1,05
Waardeveranderingen Bedrijfslasten Totaal resultaat*
-0,15 0,13 -0,28
2,27 0,27 2,00
1,06 0,29 0,77
0,39 0,26 0,13
0,90 0,22 0,68
In duizenden euro’s Totaal intrinsieke waarde Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Lasten Totaal resultaat
72
Aantal uitstaande gewone aandelen
Per gewoon aandeel
*
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Lasten In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
548
527
548 115.052
527 111.280
0,48%
0,47%
Lasten Totalekostenvergoeding
Lopende kosten Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen Lopendekostenfactor
De beheerder brengt een vast percentage van 0,95% per jaar aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van iedere maand (= totalekostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt. De eventuele afwijking tussen de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage wordt veroorzaakt doordat de lopendekostenfactor wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over de verslag periode, en het totalekostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van iedere maand. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Obligatiepool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de ASN Obligatiepool in hoofdstuk 7.2, paragraaf Omloopfactor.
Transactiekosten De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Een opgave van de geïdentificeerde transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
73
6.3 ASN Duurzaam Mixfonds
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
74
Participaties in de ASN Mixpool
(A)
129.401
126.049
Vorderingen
(B)
203
264
Kortlopende schulden
(C)
320
382
-117
-118
129.284
125.931
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
9.495 123.217 -10.505 7.077
9.510 123.307 -19.773 12.887
Totaal
129.284
125.931
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref.
01-01-2013 01-01-2012 t/m 30-06-2013 t/m 30-06-2012
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
351
368
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
7.430
7.919
Som van de bedrijfsopbrengsten
7.781
8.287
704
685
704
685
7.077
7.602
Lasten Totalekostenvergoeding
(E)
Som van de bedrijfslasten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
75
ASN Duurzaam Mixfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
7.077
7.602
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-351 -7.430
-368 -7.919
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-4.469 8.898
-796 9.230
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
61 -62
97 -330
3.724
7.516
Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
7.651 -7.756 -3.619
3.098 -7.784 -2.830
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-3.724
-7.516
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
76
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in de ASN Mixpool, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de ASN Mixpool opgenomen in het halfjaarbericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van dit fonds.
77
Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in de ASN Mixpool In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 126.049 4.469 -8.898 351 7.430 129.401
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Mixpool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2012 t/m 31-12-2012 124.741 2.994 -15.958 1.001 13.271 126.049
Belang in %
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
2.759.829
2.857.483
129.401
126.049
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 46,89
44,11
Risico’s en beheersing van risico’s Het risicoprofiel van het fonds is gelijk aan het risicoprofiel van de pool(s) waarin het fonds belegt. Elke pool belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan uit marktrisico, renterisico, valutarisico, kredietrisico en verhandelbaarheidsrisico. We verwijzen naar de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. voor de uitwerking van de risico’s.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Duurzaam Mixfonds
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
30-06-2013
31-12-2012
203 203
118 146 264
30-06-2013
31-12-2012
203 117 320
146 118 118 382
Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
78
(C) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
9.510 557 -572 9.495
10.176 418 -1.084 9.510
123.307 7.094 -7.184 123.217
131.162 4.939 -12.794 123.307
-19.773 9.268 -10.505
-15.028 -4.745 -19.773
12.887 -9.268 -3.619 7.077 7.077
-1.915 4.745 -2.830 12.887 12.887
129.284
125.931
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
79
ASN Duurzaam Mixfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Totaal intrinsieke waarde Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Lasten Totaal resultaat
80
Aantal uitstaande gewone aandelen
30-06-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
31-12-2009
129.284
125.931
124.395
136.550
131.102
7.781 704 7.077
14.272 1.385 12.887
-489 1.426 -1.915
12.569 1.485 11.084
16.516 1 1.404 15.113
1.899.000
1.901.965
2.035.246
2.155.977
2.169.719
68,08 68,16 1,95
66,21 65,89 1,45
61,12 60,95 1,40
63,34 63,43 2,25
60,42 60,54 2,35
4,10 0,37 3,73
7,50 0,73 6,77
-0,24 0,70 -0,94
5,83 0,69 5,14
7,61 0,65 6,96
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend Waardeveranderingen Bedrijfslasten Totaal resultaat* *
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Lasten In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
704
685
704 128.626
685 125.481
0,55%
0,55%
Lasten Totalekostenvergoeding
Lopende kosten Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen Lopendekostenfactor
De beheerder brengt een vast percentage van 1,10% per jaar aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van iedere maand (= totalekostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt. De eventuele afwijking tussen de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage wordt veroorzaakt doordat de lopendekostenfactor wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totalekostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van iedere maand. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichtingen op deze beleggingspools in de paragraaf Omloopfactor in de hoofdstukken 7.1 en 7.2.
Transactiekosten De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Een opgave van de geïdentificeerde transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
81
6.4 ASN Milieu & Waterfonds
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen Participaties in de ASN Milieupool
(A)
213.696
196.634
Vorderingen
(B)
259
248
Kortlopende schulden
(C)
567
540
-308
-292
213.388
196.342
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
54.560 121.219 19.072 18.537
54.863 121.865 -1.519 21.133
Totaal
213.388
196.342
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
82
Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref.
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
564
574
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
19.812
13.045
Som van de bedrijfsopbrengsten
20.376
13.619
1.839
1.728
1.839
1.728
18.537
11.891
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Lasten Totalekostenvergoeding
(E)
Som van de bedrijfslasten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
83
ASN Milieu & Waterfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
18.537
11.891
-564 -19.812
-574 -13.045
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-5.183 8.497
-4.741 9.164
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-11 27
77 -615
1.491
2.157
Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
5.685 -6.634 -542
5.148 -6.732 -573
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-1.491
-2.157
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
84
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in de ASN Milieupool, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de ASN Milieupool opgenomen in het halfjaarbericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van dit fonds.
85
Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in de ASN Milieupool In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 196.634 5.183 -8.497 564 19.812 213.696
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Milieupool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2012 t/m 31-12-2012 185.367 6.309 -19.640 1.655 22.943 196.634
Belang in %
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
9.181.549
9.336.120
213.696
196.634
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 23,27
21,06
Risico’s en beheersing van risico’s Het risicoprofiel van het fonds is gelijk aan het risicoprofiel van de pool(s) waarin het fonds belegt. Elke pool belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan uit marktrisico, valutarisico en verhandelbaarheidsrisico. We verwijzen naar de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. voor de uitwerking van de risico’s.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Milieu & Waterfonds
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal
30-06-2013
31-12-2012
152 107 259
248 248
30-06-2013 107 152 308 567
31-12-2012 248 292 540
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
86
(C) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
54.863 1.441 -1.744 54.560
57.404 1.980 -4.521 54.863
121.865 4.244 -4.890 121.219
128.091 5.004 -11.230 121.865
-1.519 20.591 19.072
20.169 -21.688 -1.519
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
21.133 -20.591 -542 18.537 18.537
-21.115 21.688 -573 21.133 21.133
Totaal fondsvermogen
213.388
196.342
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
87
ASN Milieu & Waterfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Totale intrinsieke waarde Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Lasten Totaal resultaat
88
Aantal uitstaande gewone aandelen
30-06-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
31-12-2009
213.388
196.342
184.549
213.703
177.052
20.376 1.839 18.537
24.598 3.465 21.133
-17.621 3.494 -21.115
36.201 3.402 32.799
44.802 1 2.580 42.223
10.912.075
10.972.595
11.480.762
12.023.671
11.761.928
19,56 19,51 0,05
17,89 17,69 0,05
16,07 16,04 -
17,77 17,90 -
15,05 15,13 -
1,87 0,17 1,70
2,24 0,32 1,92
-1,53 0,30 -1,83
3,01 0,28 2,73
3,81 0,22 3,59
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend Waardeveranderingen Bedrijfslasten Totaal resultaat* *
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Lasten In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
1.839
1.728
1.839 210.304
1.728 196.527
0,87%
0,88%
Lasten Totalekostenvergoeding
Lopende kosten Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen Lopendekostenfactor
De beheerder brengt een vast percentage van 1,75% per jaar aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van iedere maand (= totalekostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt. De eventuele afwijking tussen de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage wordt veroorzaakt doordat de lopendekostenfactor wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over de verslag periode, en het totalekostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van iedere maand. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Milieupool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de ASN Milieupool in hoofdstuk 7.4, paragraaf Omloopfactor.
Transactiekosten De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Een opgave van de geïdentificeerde transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
89
6.5 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen Participaties in de ASN Small & Midcappool
(A)
46.029
42.358
Vorderingen
(B)
242
124
Kortlopende schulden
(C)
308
187
-66
-63
45.963
42.295
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
9.736 41.349 -8.023 2.901
9.391 40.078 -13.822 6.648
Totaal
45.963
42.295
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
90
Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
Ref.
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
01-01-2013 01-01-2012 t/m 30-06-2013 t/m 30-06-2012 166 319
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
3.132
2.649
Som van de bedrijfsopbrengsten
3.298
2.968
397
387
397
387
2.901
2.581
Lasten Totalekostenvergoeding
(E)
Som van de bedrijfslasten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
91
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
2.901
2.581
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-166 -3.132
-319 -2.649
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-2.804 2.431
-1.193 2.996
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-118 121
62 -177
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
-767
1.301
3.722 -2.106 -849
1.752 -2.457 -596
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
767
-1.301
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
92
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in de ASN Small & Midcappool, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van de ASN Small & Midcappool opgenomen in het halfjaarbericht. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op het halfjaarbericht van dit fonds.
93
Toelichting op de balans (A) Beleggingen Participaties in de ASN Small & Midcappool In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 42.358 2.804 -2.431 166 3.132 46.029
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Small & Midcappool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2012 t/m 31-12-2012 39.253 1.623 -5.916 641 6.757 42.358
Belang in %
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
30-06-2013
31-12-2012
1.573.217
1.559.548
46.029
42.358
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 29,26
27,16
Risico’s en beheersing van risico’s Het risicoprofiel van het fonds is gelijk aan het risicoprofiel van de pool(s) waarin het fonds belegt. Elke pool belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan uit marktrisico, valutarisico en verhandelbaarheidsrisico. We verwijzen naar de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. voor de uitwerking van de risico’s.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van aandeelhouders Totaal
30-06-2013 242 242
31-12-2012 86 38 124
30-06-2013 242 66 308
31-12-2012 38 86 63 187
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
94
(C) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan aandeelhouders Te betalen totalekostenvergoeding Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
9.391 786 -441 9.736
10.064 520 -1.193 9.391
40.078 2.936 -1.665 41.349
42.241 1.752 -3.915 40.078
-13.822 5.799 -8.023
3.310 -17.132 -13.822
6.648 -5.799 -849 2.901 2.901
-16.535 17.132 -597 6.648 6.648
45.963
42.295
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
95
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Totale intrinsieke waarde Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Lasten Totaal resultaat
96
Aantal uitstaande gewone aandelen
30-06-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
31-12-2009
45.963
42.295
39.080
54.766
34.887
3.298 397 2.901
7.398 750 6.648
-15.696 839 -16.535
16.279 774 15.505
11.226 491 10.735
1.947.199
1.878.262
2.012.820
1.997.004
1.787.277
23,60 23,72 0,45
22,52 22,39 0,30
19,42 19,20 -
27,42 27,48 0,25
19,52 19,52 0,70
1,69 0,20 1,49
3,94 0,40 3,54
-7,80 0,42 -8,21
8,15 0,39 7,76
6,28 0,27 6,01
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend Waardeveranderingen Bedrijfslasten Totaal resultaat* *
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal uitstaande aandelen aan het eind van de verslagperiode.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening (E) Lasten In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
397
387
Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen
397 45.545
387 43.439
Lopendekostenfactor
0,87%
0,89%
Lasten Totalekostenvergoeding
Lopende kosten
De beheerder brengt een vast percentage van 1,75% per jaar aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van iedere maand (= totalekostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt. De eventuele afwijking tussen de lopendekostenfactor en het totalekostenpercentage wordt veroorzaakt doordat de lopendekostenfactor wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over de verslag periode, en het totalekostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van iedere maand. De lopende kosten van een beleggingsfonds omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Small & Midcappool. Daarom verwijzen wij voor de omloop factor naar de toelichting van de ASN Small & Midcappool in hoofdstuk 7.5, paragraaf Omloopfactor.
Transactiekosten De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingspools van het fonds zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. Een opgave van de geïdentificeerde transactiekosten is opgenomen in de toelichting per beleggingspool in hoofdstuk 7.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
97
98
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
7 Halfjaarcijfers ASN Beleggingspools De zorg voor schoon water: waterzuiveringsinstallatie. Foto: W. Pattijn.
7.1 ASN Aandelenpool
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
(A)
416.071
370.624
Vorderingen
(B)
2.123
2.332
Liquide middelen
(C)
2.647
1.075
Kortlopende schulden
(D)
925
438
3.845
2.969
419.916
373.593
Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
150.233 213.895 55.788
159.698 159.545 54.350
Totaal
419.916
373.593
Overige activa
100
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(E)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
Dividend
7.839
7.983
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
6.448
6.927
41.529
22.159
-27 -1
136 -3
-
-
55.788
37.202
Opbrengsten uit beleggingen
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Rente rekening-courant Som van de bedrijfsopbrengsten Resultaat
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
101
ASN Aandelenpool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
55.788
37.202
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-6.448 -41.529
-6.927 -22.159
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-66.601 69.131
-116.673 129.967
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
209 487
-348 -181
11.037
20.881
15.595 -25.060
4.111 -26.566
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-9.465
-22.455
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
1.572 1.075
-1.574 2.473
Liquide middelen eind van de verslagperiode
2.647
899
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
102
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans (A) Beleggingen
103
In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 370.624 66.601 -69.131 6.448 41.529 416.071
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2012 t/m 31-12-2012 347.739 226.824 -244.834 18.169 22.726 370.624
In de verslagperiode zijn geen transacties uitgevoerd door gelieerde partijen.
Effectenportefeuille De onderstaande specificaties van de beleggingsportefeuille en de sector- en landenverdeling van de portefeuille geven inzicht in het koersrisico en het valutarisico. Beleggingen per 30 juni 2013; marktwaarde in duizenden euro’s.
Indeling in landen Aantal
Marktwaarde
Aandelen Nederland 107.339 76.171 42.305 32.563 977.026 291.453 109.618 459.659 301.651 66.477
AKZO NOBEL ASM LITHOGRAPHY HOLDING HEINEKEN KONINKLIJKE DSM KONINKLIJKE KPN KONINKLIJKE PHILIPS NV RANDSTAD HOLDING REED ELSEVIER STMICROELECTRONICS WOLTERS KLUWER
4.649 4.617 2.071 1.630 1.560 6.104 3.453 5.884 2.088 1.081 33.137
Nederland niet-beursgenoteerd 10.692 ASN VENTURE CAPITAL FONDS (CERTIFICATE)
Totaal aandelen Nederland 1
Zie pagina 9 en 106
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
7.612 7.612 40.749
ASN Aandelenpool
Aantal
België (EUR)
Marktwaarde
Aandelen Europa (exclusief Nederland)
38.663 BEKAERT 13.912 BELGACOM
945 240 1.185
Denemarken (DKK)
104
18.671 90.863 71.636 50.232 188.734 8.300
CARLSBERG AS-B COLOPLAST-B NOVO-NORDISK -B NOVOZYMES -B VESTAS WIND SYSTEMS WILLIAM DEMANT HOLDING
1.284 3.914 8.577 1.235 2.060 527 17.597
ADIDAS AG CONERGY AG HENKEL AG & CO KGAA HESS AG METRO PHOENIX SONNENSTROM PUMA SOLARWORLD AXEL SPRINGER VERLAG
6.049 182 6.169 0 1.753 41 96 108 93 14.491
Duitsland (EUR) 72.755 508.753 85.384 40.000 72.095 28.178 444 235.298 2.849
Finland (EUR) 71.998 KESKO OYJ-B SHS 27.010 LASSILA & TIKANOJA 653.473 STORA ENSO -R
1.538 362 3.365 5.265
Frankrijk (EUR) 3.026 246.360 27.482 50.915 53.876 81.817 477.702 47.104 21.090 355.523
BIC CARREFOUR CASINO GUICHARD PERRACHON ESSILOR INTERNATIONAL JC DECAUX SA LEGRAND SA ORANGE S.A. PERNOD-RICARD SEB SA TECHNICOLOR - REGR
233 5.206 1.978 4.162 1.129 2.916 3.472 4.013 1.311 1.088 25.508
Italië (EUR) 1.077.600 TERNA SPA
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
3.440 3.440
ASN Aandelenpool
Aantal
Marktwaarde
Aandelen Europa (exclusief Nederland) (vervolg) Noorwegen (NOK) 3.878.011 RENEWABLE ENERGY CORP AS
1.092 1.092
Portugal (EUR) 102.360 PORTUGAL TELECOM -REG
306 306
Spanje (EUR) 191.487 224.303 46.355 86.490 492.952
AMADEUS IT HOLDING SA-A SHS EDP RENOVAVEIS SA INDITEX RED ELÉCTRICA DE ESPAÑA TELEFÓNICA
4.702 884 4.396 3.654 4.853 18.489
2.540 5.297 3.636 3.378 1.305 7.006 1.850 1.085 8.744 3.439 36 423 3.168 1.455 3.061 1.997 3.771 7.483 3.360 996 1.615 2.059 12.301 5.775 85.780
Verenigd Koninkrijk (GBP) 18.140.052 145.723 1.006.546 135.835 197.362 1.942.004 484.801 381.951 454.734 604.811 8.510.034 116.093 791.672 141.104 609.153 146.174 273.687 137.985 603.003 51.295 188.322 1.842.582 5.611.872 441.140
ACCSYS TECHNOLOGIES PLC* ASTRAZENECA BARRATT DEVELOPMENTS BERKELEY GROUP HOLDINGS-UNIT BRITISH LAND COMPANY BT GROUP CAPITAL & COUNTIES PROPERTIES ELECTROCOMPONENTS GLAXOSMITHKLINE HAMMERSON HIBU PLC INTU PROPERTIES PLC KINGFISHER LAND SECURITIES GROUP MARKS & SPENCER GROUP PEARSON PERSIMMON RECKITT BENCKISER GROUP REXAM SEVERN TRENT SMITH & NEPHEW TAYLOR WIMPEY VODAFONE GROUP WPP PLC
Zweden (SEK) 125.330 193.703 135.086 249.690 410.426
BILLERUD KORSNAS ELECTROLUX HENNES & MAURITZ -B SVENSKA CELLULOSA -B TELIASONERA
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
906 3.740 3.394 4.790 2.046 14.876
105
ASN Aandelenpool
Aantal
Zwitserland (CHF) 54.247 44.539 8.025 2.485 180.722 7.420 4.255
Marktwaarde
Aandelen Europa (exclusief Nederland) (vervolg) ADECCO -REG COCA-COLA HBC ** GEORG FISCHER -REG GIVAUDAN-REG NOVARTIS -REG SONOVA HOLDING AG SWISSCOM -REG
Totaal aandelen Europa (exclusief Nederland)
106
2.375 800 2.719 2.463 9.860 605 1.431 20.253 208.282
Aandelen Verenigde Staten (USD) 695.200 52.800 270.567 237.000 38.000 190.700 83.331 94.600 427.994 211.592 19.100 362.930 252.672 438.165 209.560 376.700 123.100 53.100 359.800 45.800
Australië (AUD)
ADVANCED MICRO DEVICES BECTON DICKINSON & CO BRISTOL-MYERS SQUIBB CO CA EDWARDS LIFESCIENCES CORP GAP GREEN MOUNTAIN COFFEE ROASTERS MANPOWER GROUP MERCK & CO NIKE -CL B OCEAN POWER TECHNOLOGIES INC OFFICE DEPOT SALESFORCE.COM STAPLES STARBUCKS CORP SYMANTEC CORP TERADATA CORP UNITED NATURAL FOODS INC VERIZON COMMUNICATIONS VF Totaal aandelen Verenigde Staten
2.182 4.014 9.302 5.220 1.965 6.122 4.812 3.988 15.294 10.366 24 1.081 7.422 5.346 10.558 6.512 4.757 2.206 13.934 6.802 121.907
Aandelen rest van de wereld
747.219 INFINGEN ENERGY
134 134
Brazilie (BRL) 58.500 NATURA COSMETICOS SA
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
972 972
ASN Aandelenpool
Aantal
Canada (CAD)
Marktwaarde
Aandelen rest van de wereld (vervolg)
53.200 BALLARD POWER SYSTEMS*** 112.232 THOMSON REUTERS
74 2.809 2.883
Japan (JPY) 101.300 44.500 103.400 96.400 43.300 270.000 72.900 89.700 290.000 82.200 52.800 289.000 3.326 94.900 600.500 62.400 406.000 306.000
ADVANTEST ASAHI HOLDINGS INC ASICS ASTELLAS PHARMA BENESSE HOLDINGS INC DAI NIPPON PRINTING CO EAST JAPAN RAILWAY COMPANY IBIDEN CO KUBOTA KURITA WATER INDUSTRIES MURATA MFG CO NSK NTT DOCOMO INC OMRON CORPORATION PANASONIC CORP TDK TOKYU CORP TOPPAN PRINTING CO
1.280 516 1.258 4.024 1.199 1.897 4.353 1.075 3.252 1.338 3.087 2.124 3.969 2.170 3.707 1.655 2.042 1.633 40.579
Singapore (SGD) 223.000 STARHUB LTD
565 565
Totaal aandelen rest van de wereld Som van de beleggingen *
Genoteerd aan de beurs in Londen in EUR.
**
Genoteerd aan de beurs in Londen in GBP.
***
Genoteerd aan de beurs in Canada in USD.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
45.133 416.071
107
ASN Aandelenpool
Indeling in sectoren Aantal
Valuta
Marktwaarde
Auto’s 53.200 BALLARD POWER SYSTEMS
USD
74 74
EUR EUR CHF EUR DKK GBP EUR SEK
2.540 4.649 2.463 1.630 1.235 3.360 3.365 906 20.184
JPY USD
1.199 10.558 11.757
USD SEK EUR GBP GBP USD USD
6.122 3.394 4.396 3.168 3.061 1.081 5.346 26.568
EUR EUR
1.978 1.538 3.516
USD DKK USD EUR GBP CHF DKK
4.014 3.914 1.965 4.162 1.615 605 527 16.802
Basisgoederen
108
18.140.052 107.339 2.485 32.563 50.232 603.003 653.473 125.330
ACCSYS TECHNOLOGIES PLC AKZO NOBEL GIVAUDAN-REG KONINKLIJKE DSM NOVOZYMES -B REXAM STORA ENSO -R BILLERUD KORSNAS
Consumentenservicebedrijven 43.300 BENESSE HOLDINGS INC 209.560 STARBUCKS CORP
Detailhandel 190.700 135.086 46.355 791.672 609.153 362.930 438.165
GAP HENNES & MAURITZ -B INDITEX KINGFISHER MARKS & SPENCER GROUP OFFICE DEPOT STAPLES
Detailhandel voeding 27.482 CASINO GUICHARD PERRACHON 71.998 KESKO OYJ-B SHS
Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg 52.800 90.863 38.000 50.915 188.322 7.420 8.300
BECTON DICKINSON & CO COLOPLAST-B EDWARDS LIFESCIENCES CORP ESSILOR INTERNATIONAL SMITH & NEPHEW SONOVA HOLDING AG WILLIAM DEMANT HOLDING
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Aantal
Valuta
Marktwaarde
Duurzame consumptiegoederen 72.755 103.400 1.006.546 135.835 193.703 211.592 600.500 273.687 444 1.842.582 355.523 45.800 21.090
ADIDAS AG ASICS BARRATT DEVELOPMENTS BERKELEY GROUP HOLDINGS-UNIT ELECTROLUX NIKE -CL B PANASONIC CORP PERSIMMON PUMA TAYLOR WIMPEY TECHNICOLOR - REGR VF SEB SA
EUR JPY GBP GBP SEK USD JPY GBP EUR GBP EUR USD EUR
6.049 1.258 3.636 3.378 3.740 10.366 3.707 3.771 96 2.059 1.088 6.802 1.311 47.261
JPY GBP USD GBP USD CHF DKK
4.024 5.297 9.302 8.744 15.294 9.860 8.577 61.098
USD JPY EUR EUR NOK
2.182 1.280 4.617 2.088 1.092 11.259
EUR CHF JPY JPY EUR JPY EUR DKK EUR EUR EUR EUR
945 2.719 3.252 1.338 2.916 2.124 41 2.060 0 182 108 6.104 21.789
Farmacie & biotechnologie 96.400 145.723 270.567 454.734 427.994 180.722 71.636
ASTELLAS PHARMA ASTRAZENECA BRISTOL-MYERS SQUIBB CO GLAXOSMITHKLINE MERCK & CO NOVARTIS -REG NOVO-NORDISK -B
Halfgeleiders 695.200 101.300 76.171 301.651 3.878.011
ADVANCED MICRO DEVICES ADVANTEST ASM LITHOGRAPHY HOLDING STMICROELECTRONICS RENEWABLE ENERGY CORP AS
Kapitaalgoederen 38.663 8.025 290.000 82.200 81.817 289.000 28.178 188.734 40.000 508.753 235.298 291.453
BEKAERT FISCHER (GEORG)-REG KUBOTA KURITA WATER INDUSTRIES LEGRAND SA NSK PHOENIX SONNENSTROM VESTAS WIND SYSTEMS HESS AG CONERGY AG SOLARWORLD KONINKLIJKE PHILIPS NV
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
109
ASN Aandelenpool
Aantal
Valuta
Marktwaarde
Media 270.000 DAI NIPPON PRINTING CO 306.000 TOPPAN PRINTING CO
JPY JPY
1.897 1.633 3.530
EUR AUD USD EUR GBP EUR
884 134 24 3.654 996 3.440 8.472
GBP GBP GBP GBP GBP
1.305 3.439 1.455 1.850 423 8.472
EUR GBP
1.129 5.775 6.904
AMADEUS IT HOLDING SA-A SHS CA SALESFORCE.COM SYMANTEC CORP
EUR USD USD USD
4.702 5.220 7.422 6.512 23.856
ELECTROCOMPONENTS IBIDEN CO MURATA MFG CO OMRON CORPORATION TDK TERADATA CORP
GBP JPY JPY JPY JPY USD
1.085 1.075 3.087 2.170 1.655 4.757 13.829
EUR GBP EUR JPY EUR SGD CHF EUR SEK
240 7.006 1.560 3.969 306 565 1.431 4.853 2.046
Nutsbedrijven
110
224.303 747.219 19.100 86.490 51.295 1.077.600
EDP RENOVAVEIS SA INFINGEN ENERGY OCEAN POWER TECHNOLOGIES INC RED ELÉCTRICA DE ESPAÑA SEVERN TRENT TERNA SPA
Onroerend goed 197.362 604.811 141.104 484.801 116.093
BRITISH LAND COMPANY HAMMERSON LAND SECURITIES GROUP CAPITAL & COUNTIES PROPERTIES INTU PROPERTIES PLC
Reclame 53.876 JC DECAUX SA 441.140 WPP PLC
Software & services 191.487 237.000 252.672 376.700
Technologie 381.951 89.700 52.800 94.900 62.400 123.100
Telecommunicatiediensten 13.912 1.942.004 977.026 3.326 102.360 223.000 4.255 492.952 410.426
BELGACOM BT GROUP KONINKLIJKE KPN NTT DOCOMO INC PORTUGAL TELECOM -REG STARHUB LTD SWISSCOM -REG TELEFÓNICA TELIASONERA
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Aantal
Telecommunicatiediensten (vervolg)
359.800 VERIZON COMMUNICATIONS 5.611.872 VODAFONE GROUP 477.702 ORANGE S.A.
Valuta
Marktwaarde
USD GBP EUR
13.934 12.301 3.472 51.683
JPY JPY
4.353 2.042 6.395
GBP EUR EUR CAD EUR GBP
1.997 5.884 93 2.809 1.081 36 11.900
EUR BRL GBP SEK
6.169 972 7.483 4.790 19.414
DKK EUR USD EUR EUR EUR USD GBP
1.284 5.206 4.812 2.071 1.753 4.013 2.206 800 22.145
CHF JPY EUR EUR USD EUR
2.375 516 233 362 3.988 3.453 10.927
EUR
7.612 7.612
Transport 72.900 EAST JAPAN RAILWAY COMPANY 406.000 TOKYU CORP
Uitgeverijen 146.174 459.659 2.849 112.232 66.477 8.510.034
PEARSON REED ELSEVIER AXEL SPRINGER VERLAG THOMSON REUTERS WOLTERS KLUWER HIBU PLC
Verzorgingsproducten 85.384 58.500 137.985 249.690
HENKEL AG & CO KGAA NATURA COSMETICOS SA RECKITT BENCKISER GROUP SVENSKA CELLULOSA -B
Voeding en dranken 18.671 246.360 83.331 42.305 72.095 47.104 53.100 44.539
CARLSBERG AS-B CARREFOUR GREEN MOUNTAIN COFFEE ROASTERS HEINEKEN METRO PERNOD-RICARD UNITED NATURAL FOODS INC COCA-COLA HBC
Zakelijke dienstverlening 54.247 44.500 3.026 27.010 94.600 109.618
ADECCO -REG ASAHI HOLDINGS INC BIC LASSILA & TIKANOJA MANPOWER GROUP RANDSTAD HOLDING
Niet-beursgenoteerde aandelen 10.692 ASN VENTURE CAPITAL FONDS (CERT.)
Som van de beleggingen
ASN
416.071
BELEGGINGSFONDSEN
111
ASN Aandelenpool
Landenverdeling Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013
112
121.907 85.780 40.749 40.579 25.508 20.253 18.489 17.597 14.876 14.491 5.265 3.440 2.883 1.185 1.092 972 565 306 134 416.071
%
Verenigde Staten van Amerika Verenigd Koninkrijk Nederland Japan Frankrijk Zwitserland Spanje Denemarken Zweden Duitsland Finland Italië Canada België Noorwegen Brazilië Singapore Portugal Australië
29,3 20,6 9,8 9,8 6,1 4,9 4,4 4,2 3,6 3,5 1,3 0,8 0,7 0,3 0,3 0,2 0,1 0,1 0,0 100,0
Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Nederland Japan Frankrijk Zwitserland Spanje Denemarken Zweden Duitsland Finland Italië Canada België Noorwegen Brazilië Singapore Portugal Australië 0
5
10
15
20
25
30
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Sectorallocatie Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 61.098 51.683 47.261 26.568 23.856 22.145 21.789 20.148 19.414 16.802 13.829 11.900 11.757 11.259 10.927 9.132 8.472 7.612 6.904 6.395 3.530 3.516 74 416.071
%
Farmacie & biotechnologie Telecommunicatiediensten Duurzame consumptiegoederen Detailhandel Software & services Voeding en dranken Kapitaalgoederen Basisgoederen Verzorgingsproducten Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Technologie Uitgeverijen Consumentenservicebedrijven Halfgeleiders Zakelijke dienstverlening Nutsbedrijven Onroerend goed Certificates ASN Venture Capital Fonds N.V. Reclame Transport Media Detailhandel voeding Auto's
14,8 12,5 11,5 6,4 5,7 5,3 5,2 4,8 4,7 4,0 3,3 2,9 2,8 2,7 2,6 2,2 2,0 1,8 1,7 1,5 0,8 0,8 0,0 100,0
Farmacie & biotechnologie Telecommunicatiediensten Duurzame consumptiegoederen Detailhandel Software & services Voeding en dranken Kapitaalgoederen Basisgoederen Verzorgingsproducten Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Technologie Uitgeverijen Consumentenservicebedrijven Halfgeleiders Zakelijke dienstverlening Nutsbedrijven Onroerend goed Certificates ASN Venture Capital Fonds N.V. Reclame Transport Media Detailhandel voeding Auto's 2
4
6
8
10
12
Aandeel in portefeuille in %
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
14
16
113
ASN Aandelenpool
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2013 265 17 944 897 2.123
31-12-2012 95 619 1.618 2.332
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
114
(C) Overige activa Liquide middelen Als liquide middelen worden alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken aangemerkt. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
(D) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2013 782 143 925
31-12-2012 438 438
Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
(E) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
159.698 15.595 -25.060 150.233
192.400 13.760 -46.462 159.698
159.545 54.350 213.895
178.011 -18.466 159.545
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
54.350 -54.350 55.788 55.788
-18.467 18.467 54.350 54.350
Totaal fondsvermogen
419.916
373.593
Gestort kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Kredietrisico Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vorderingen en liquide middelen. In het geval van de ASN Aandelenpool betreft dit: € 4,8 miljoen.
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
01-01-2013 t/m 30-06-2013 23,42%
Omloopfactor
01-01-2012 t/m 30-06-2012 59,47%
Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen. De trans actiekosten in de verslagperiode, voor zover deze identificeerbaar en kwantificeerbaar waren, bedroegen € 138.893 (eerste halfjaar 2012: € 230.107).
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
115
7.2 ASN Obligatiepool
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
(A)
180.069
172.921
Vorderingen
(B)
3.915
3.635
Liquide middelen
(C)
-85
543
Kortlopende schulden
(D)
381
136
3.449
4.042
183.518
176.963
Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
111.123 73.468 -1.073
103.495 59.334 14.134
Totaal
183.518
176.963
Overige activa
116
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(E)
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
3.246
3.342
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-1.177
884
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-3.142
1.719
-
1
Som van de bedrijfsopbrengsten
-1.073
5.946
Resultaat
-1.073
5.946
Opbrengsten uit beleggingen Rente obligaties, leningen
Overige bedrijfsopbrengsten Rente rekening-courant
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
117
ASN Obligatiepool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
-1.073
5.946
1.177 3.142
-884 -1.719
-164.293 152.826
-34.555 51.057
-280 245
-2.196 1.750
-8.256
19.399
21.307 -13.679
7.696 -27.422
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
7.628
-19.726
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-628 543
-327 546
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-85
219
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
118
Aankoop van beleggingen Verkopen en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans (A) Beleggingen
119
In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2013 t/m 30-06-2013 172.921 164.293 -149.324 -3.502 -1.177 -3.142 180.069
01-01-2012 t/m 31-12-2012 176.988 81.467 -65.057 -28.276 784 7.015 172.921
In de verslagperiode zijn geen aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen.
Effectenportefeuille Onderstaande tabel geeft inzicht in het renterisico. De modified duration geeft een indicatie wat de percentuele waardemutatie van de portefeuille zou zijn bij een wijziging van de marktrente van één procent.
30-06-2013 2,65% 3,73% 8,04 6,10
Effectief rendement Couponrendement Gemiddeld resterende looptijd Modified duration
31-12-2012 2,05% 3,35% 8,38 6,24
De onderstaande specificaties van de beleggingsportefeuille en de sector-, landen- en ratingverdeling van de portefeuille geven inzicht in het koersrisico, valutarisico en kredietrisico.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN Obligatiepool
Beleggingen per 30 juni 2013; in duizenden euro’s. Nominale waarde
Looptijd
Marktwaarde
BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË
2005-2015 2004-2035 1998-2028 2002-2017 1995-2015 2013-2018 2010-2016 2010-2020 2009-2019 2012-2032 2010-2041 2011-2021 2012-2022 2011-2026
772 940 643 1.541 531 990 1.394 1.397 1.604 494 795 1.151 1.800 664 14.716
Staatsobligaties
120
720 750 500 1.310 470 1.000 1.320 1.250 1.420 450 700 1.000 1.570 570
3,75% 5% 5,5% 5,5% 8% 1,25% 2,75% 3,75% 4% 4% 4,25% 4,25% 4,25% 4,5%
2.320 1.600 1.000 1.000 820 250 810 1.340 620 2.000 2.660 300 1.400 1.400 500 3.300
3,75% 4% 4,25% 4,25% 4,75% 5,5% 5,625% 6,25% 6,25% 0,5% 1,75% 2,5% 3% 3,25% 3,25% 3,75%
DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND
2004-2015 2006-2016 2004-2014 2007-2039 2003-2034 2000-2031 1998-2028 1994-2024 2000-2030 2012-2017 2010-2015 2012-2044 2010-2020 2011-2021 2010-2042 2008-2019
2.446 1.775 1.041 1.344 1.136 364 1.160 1.918 958 2.000 2.754 301 1.577 1.604 582 3.813 24.773
1.150 1.530 2.100 180 450 390 1.000 600 1.500 1.810 500 350
3% 3,5% 3,75% 4% 4% 4,75% 5,75% 6% 8,5% 0,75% 2,5% 2,75%
FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK
2005-2015 2005-2015 2007-2017 2005-2055 2006-2038 2004-2035 2001-2032 1994-2025 1992-2023 2012-2014 2010-2020 2012-2027
1.219 1.619 2.323 201 506 484 1.385 811 2.311 1.822 525 345
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
Nominale waarde
Looptijd
Marktwaarde
2011-2021 2010-2020 2010-2060 2008-2018 2009-2041
1.094 2.240 335 2.535 512 20.267
Staatsobligaties (vervolg) 1.000 2.000 300 2.200 420
3,25% 3,5% 4% 4,25% 4,5%
FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK
1.280 1.840
5% IERLAND 5,4% IERLAND
2010-2020 2009-2025
1.366 1.991
2.000
5,9% IERLAND
2009-2019
2.245
2.400 1.000 1.000 2.170 1.500
4,5% 3,9% 4,5% 4,5% 4,6%
IERLAND IERLAND IERLAND IERLAND IERLAND
2007-2018 2013-2023 2012-2015 2004-2020 1999-2016
2.548 982 1.052 2.262 1.605 14.051
200 800 940 380 740 430 620 1.130 800 750 60 280 900 840 10
4% 4,25% 4,25% 5% 5,25% 5,25% 3% 4% 4,25% 4,5% 4,75% 5% 5,75% 5,5% 6%
ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË
2005-2037 2004-2015 2003-2019 2003-2034 2002-2017 1998-2029 2010-2015 2010-2020 2011-2014 2010-2026 2008-2023 2007-2039 2001-2016 2012-2022 2000-2031
179 830 969 384 797 448 630 1.137 823 744 62 281 971 902 11 9.168
3.970 1.500 2.480 3.300 1.790 2.000 1.840 500 2.000 2.500 1.200 2.840
3,25% 4% 4% 4,5% 5,5% 7,5% 2,25% 2,5% 2,75% 3,5% 3,75% 4%
NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND
2005-2015 2005-2037 2006-2016 2007-2017 1998-2028 1993-2023 2012-2022 2012-2033 2009-2015 2010-2020 2010-2042 2009-2019
4.207 1.862 2.736 3.778 2.463 2.959 1.890 492 2.078 2.825 1.466 3.277 30.033
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
121
ASN Obligatiepool
Nominale waarde
Looptijd
Marktwaarde
OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK
2013-2023 2005-2015 2006-2021 2005-2020 2012-2044 2009-2014 2012-2022 2012-2062 2006-2016 2007-2037 2004-2014 2007-2017 2008-2019 2009-2026 1997-2027
289 2.436 3.500 3.022 529 2.020 2.460 735 2.933 2.470 1.751 3.702 4.901 1.817 1.777 34.342
PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL PORTUGAL
2005-2015 2005-2021 2006-2037 2006-2016 2007-2017 2003-2014 2009-2014 2009-2019 2010-2020 2008-2023
2.407 1.431 975 2.087 2.058 1.021 1.734 1.518 1.427 1.181 15.839
SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE
2006-2017 2005-2037 2004-2015 2007-2040 2001-2032 1998-2029 2010-2016 2012-2015 2009-2019 2012-2018 2009-2041 2008-2024 2010-2020 2011-2022 2011-2026
1.831 420 1.800 360 384 645 2.405 1.207 1.265 2.128 183 498 1.581 1.502 671 16.880
Staatsobligaties (vervolg)
122
300 2.290 3.100 2.620 500 1.940 2.200 600 2.650 2.000 1.680 3.250 4.200 1.430 1.230
1,75% 3,5% 3,5% 3,9% 3,15% 3,4% 3,4% 3,8% 4% 4,15% 4,3% 4,3% 4,35% 4,85% 6,25%
2.460 1.680 1.400 2.140 2.140 1.010 1.740 1.620 1.550 1.330
3,35% 3,85% 4,1% 4,2% 4,35% 4,375% 3,6% 4,75% 4,8% 4,95%
1.800 490 1.740 380 360 590 2.380 1.180 1.250 2.050 200 500 1.530 1.380 620
3,8% 4,2% 4,4% 4,9% 5,75% 6% 3,25% 3,75% 4,3% 4,5% 4,7% 4,8% 4,85% 5,85% 5,9%
Som van de beleggingen
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
180.069
ASN Obligatiepool
Landenverdeling Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 34.342 30.033 24.773 20.267 16.880 15.839 14.716 14.051 9.168 180.069
%
Oostenrijk Nederland Duitsland Frankrijk Spanje Portugal België Ierland Italië
19,0 16,6 13,8 11,3 9,4 8,8 8,2 7,8 5,1 100,0
Oostenrijk
Nederland
Duitsland
Frankrijk
Spanje
Portugal
België
Ierland
Italië 0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Aandeel in portefeuille in %
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
123
ASN Obligatiepool
Sectorallocatie Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013
%
180.069 Staat(sgegarandeerd) 180.069
100,0 100,0
Ratingverdeling Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013
124
54.806 68.335 0 26.048 30.880 180.069
%
AAA AA A BBB Overig
30,5 37,9 0,0 14,5 17,1 100,0
Aflossing van de beleggingen Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 1.021 72.233 67.620 39.195 180.069
%
Aflossing binnen één jaar Aflossing tussen één en vijf jaar Aflossing tussen vijf en tien jaar Aflossing na tien jaar
0,6 40,0 37,6 21,8 100,0
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen rente obligaties Totaal
30-06-2013 107 3.808 3.915
31-12-2012 228 3.407 3.635
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
(C) Overige activa Liquide middelen Als liquide middelen worden alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken aangemerkt. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
(D) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2013 381 381
31-12-2012 136 136
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
103.495 21.307 -13.679 111.123
121.711 21.105 -39.321 103.495
59.334 14.134 73.468
52.497 6.837 59.334
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
14.134 -14.134 -1.073 -1.073
6.837 -6.837 14.134 14.134
Totaal fondsvermogen
183.518
176.963
Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
(E) Fondsvermogen In duizenden euro’s
Gestort kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Kredietrisico Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vastrentende beleggingen, vorderingen en liquide middelen. In het geval van de ASN Obligatiepool betreft dit: € 183,9 miljoen.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
125
ASN Obligatiepool
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool. Vanwege de beleidswijziging per 15 januari 2013 heeft de beheerder de beleggingsportefeuille gemuteerd, waardoor de omloopfactor is toegenomen.
Omloopfactor
126
01-01-2013 t/m 30-06-2013 150,60%
01-01-2012 t/m 30-06-2012 26,84%
Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen. De trans actiekosten zijn niet toegelicht, omdat de kosten onvoldoende identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
7.3 ASN Mixpool
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
(A)
129.401
126.049
Vorderingen
(B)
203
264
Kortlopende schulden
(C)
203
264
-
-
129.401
126.049
42.349 79.271 7.781
46.778 64.998 14.273
129.401
126.049
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(D)
Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
127
ASN Mixpool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
838
672
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
6.943
7.615
Som van de bedrijfsopbrengsten
7.781
8.287
Resultaat
7.781
8.287
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
128
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Mixpool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
7.781
8.287
-838 -6.943
-672 -7.615
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-12.303 16.732
-6.572 15.006
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
61 -61
97 -97
4.429
8.434
Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
4.469 -8.898
796 -9.230
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-4.429
-8.434
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
129
ASN Mixpool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans
130
(A) Beleggingen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013 126.049 12.303 -16.732 838 6.943 129.401
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2012 t/m 31-12-2012 124.741 15.238 -28.203 1.962 12.311 126.049
In de verslagperiode zijn geen transacties uitgevoerd door gelieerde partijen.
Effectenportefeuille In duizenden euro’s
30-06-2013 Intrinsieke waarde 67.953 61.448 129.401
ASN OBLIGATIEPOOL ASN AANDELENPOOL Totaal
% 52,5 47,5 100,0
31-12-2012 Intrinsieke waarde 69.294 56.755 126.049
% 55,0 45,0 100,0
Voor een nadere specificatie van de beleggingen en inzicht in de risico’s verwijzen we naar de toelichting op de betreffende beleggingspools.
Assetallocatie
ASN OBLIGATIEPOOL
ASN AANDELENPOOL
0
10
20
30
40
50
60
70
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Mixpool
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen van de pools Totaal
30-06-2013 203 203
31-12-2012 118 146 264
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
(C) Kortlopende schulden
131
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
30-06-2013 203 203
31-12-2012 264 264
ASN Mixpool
(D) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
46.778 4.469 -8.898 42.349
59.743 2.993 -15.958 46.778
64.998 14.273 79.271
65.487 -489 64.998
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
14.273 -14.273 7.781 7.781
-489 489 14.273 14.273
Totaal fondsvermogen
129.401
126.049
Gestort kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves 132
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Kredietrisico Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vorderingen en liquide middelen. In het geval van de ASN Mixpool is dit € 203 duizend. Het is mogelijk dat de pool kredietrisico loopt via de beleggingen in de onderliggende beleggingspools. Voor dit risico verwijzen wij naar de toelichting van de betreffende beleggingspools.
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats in de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van deze beleggingspools.
Transactiekosten De ASN Mixpool belegt in participaties van de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. De kosten van de onderliggende beleggingstransacties van de ASN Mixpool zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties van de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. Een opgave van de transactiekosten is opgenomen in de toelichting van de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
7.4 ASN Milieupool
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
(A)
201.247
191.127
Vorderingen
(B)
5.656
2.061
Liquide middelen
(C)
9.486
3.695
Kortlopende schulden
(D)
2.693
249
12.449
5.507
213.696
196.634
Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
153.153 40.167 20.376
156.467 15.570 24.597
Totaal
213.696
196.634
Overige activa
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(E)
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
133
ASN Milieupool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
Dividend
2.717
2.945
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
4.697
1.803
12.959
8.993
3 -
-124 3
Som van de bedrijfsopbrengsten
20.376
13.620
Resultaat
20.376
13.620
Opbrengsten uit beleggingen
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen 134
Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Rente rekening-courant
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieupool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
20.376
13.620
Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-4.697 -12.959
-1.803 -8.993
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-33.238 40.774
-25.102 25.000
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-3.595 2.444
-2.663 342
9.105
401
Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
5.183 -8.497
4.740 -9.164
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-3.314
-4.424
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
5.791 3.695
-4.023 4.975
Liquide middelen eind van de verslagperiode
9.486
952
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
135
ASN Milieupool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans
136
(A) Beleggingen In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2013 t/m 30-06-2013 191.127 33.238 -40.774 4.697 12.959 201.247
01-01-2012 t/m 31-12-2012 178.942 54.946 -63.151 5.450 14.940 191.127
In de verslagperiode zijn geen aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen.
Effectenportefeuille De onderstaande specificaties van de beleggingsportefeuille en de sector- en landenverdeling van de portefeuille geven inzicht in het koersrisico en het valutarisico. Beleggingen per 30 juni 2013; marktwaarde in duizenden euro’s. Aantal
Marktwaarde
Aandelen Nederland 442.632 GRONTMIJ Totaal aandelen Nederland
1.408 1.408
Aandelen Europa (exclusief Nederland) Denemarken (DKK) 114.210 NOVOZYMES -B 12.930 ROCKWOOL INTL A/S-B SHS 271.675 VESTAS WIND SYSTEMS
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
2.808 1.389 2.965 7.162
ASN Milieupool
Aantal
Duitsland (EUR)
Marktwaarde
Aandelen Europa (vervolg)
233.217 AIXTRON 525.772 INFINEON TECHNOLOGIES
3.004 3.381 6.385
Finland (EUR) 189.044 LASSILA & TIKANOJA 349.452 UPONOR 109.686 VACON
2.533 4.019 5.588 12.140
Ierland (EUR) 689.233 KINGSPAN GROUP
7.051 7.051
Noorwegen (NOK) 687.785 TOMRA SYSTEMS
4.463 4.463
Oostenrijk (EUR) 49.220 MAYR-MELNHOF KARTON 264.549 ZUMTOBEL AG
4.066 2.037 6.103
Spanje (EUR) 565.160 EDP RENOVAVEIS SA 558.736 FLUIDRA SA
2.228 1.447 3.675
Verenigd Koninkrijk (GBP) 566.424 148.387 768.960 1.510.713 256.676 2.604.367 193.856 656.925
HYDRO INTERNATIONAL JOHNSON MATTHEY PENNON GROUP PLC RPS GROUP SEVERN TRENT SHANKS GROUP SPIRAX-SARCO ENGINEERING UNITED UTILITIES GROUP PLC
608 4.550 5.783 3.561 4.984 2.401 6.078 5.243 33.208
Zweden (SEK) 456.561 NIBE INDUSTRIER -B
5.480 5.480
Zwitserland (CHF) 20.064 GEORG FISCHER-REG 22.004 GEBERIT
6.799 4.192 10.991
Totaal aandelen Europa (excl. Nederland)
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
96.658
137
ASN Milieupool
Aantal
Marktwaarde
Aandelen Verenigde Staten (USD)
138
18.500 208.167 264.570 87.617 298.724 183.400 3.000.000 104.561 132.565 283.154 94.360 81.580 64.028 154.165 352.200
Brazilië (USD)**
ACUITY BRANDS INC AMERICAN WATER WORKS CO INC AQUA AMERICA BADGER METER CALIFORNIA WATER SERVICE GRP CLEAN HARBORS INC HALOSOURCE INC - REG S* IDEX CORP ITRON ORMAT TECHNOLOGIES POWER INTEGRATIONS ROPER INDUSTRIES STERICYCLE WATTS WATER TECHNOLOGIES -A XYLEM INC-W/I Totaal aandelen Verenigde Staten
1.075 6.603 6.369 3.003 4.484 7.129 1.190 4.328 4.327 5.123 2.944 7.796 5.440 5.377 7.299 72.487
Aandelen rest van de wereld
760.380 SABESP
6.090 6.090
Canada (CAD) 612.420 GLV INC-A 309.796 PURE TECHNOLOGIES LTD
1.429 1.046 2.475
Hongkong (HKD) 14.220.000 BEIJING ENTERPRISES WATER
3.921 3.921
Israël (GBP)*** 521.355 AMIAD WATER SYSTEMS
1.998 1.998
Japan (JPY) 217.900 154.360 129.900 18.000
DAISEKI CO LTD HORIBA KURITA WATER INDUSTRIES RINNAI
2.930 4.334 2.114 984 10.362
Singapore (SGD) 3.691.750 HYFLUX LTD
2.799 2.799
Taiwan (TWD) 2.250.000 EPISTAR CORP
Totaal aandelen rest van de wereld Som van de beleggingen
3.049 3.049 30.694 201.247
* Genoteerd aan de beurs in Brazilië in USD. ** Genoteerd aan de beurs in Londen in GBP. *** Genoteerd aan de beurs in New York in GBP.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieupool
Landenverdeling Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 72.487 33.208 12.140 10.991 10.362 7.162 7.051 6.385 6.103 6.090 5.480 4.463 3.921 3.675 3.049 2.799 2.475 1.998 1.408 201.247
%
Verenigde Staten van Amerika Verenigd Koninkrijk Finland Zwitserland Japan Denemarken Ierland Duitsland Oostenrijk Brazilië Zweden Noorwegen Hongkong Spanje Taiwan Singapore Canada Israël Nederland
36,1 16,6 6,0 5,5 5,1 3,6 3,5 3,2 3,0 3,0 2,7 2,2 1,9 1,8 1,5 1,4 1,2 1,0 0,7 100,0
Verenigde Staten van Amerika Verenigd Koninkrijk Finland Zwitserland Japan Denemarken Ierland Duitsland Oostenrijk Brazilië Zweden Noorwegen Hongkong Spanje Taiwan Singapore Canada Israël Nederland 0
5
10
15
20
25
30
Aandeel in portefeuille in %
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
35
40
139
ASN Milieupool
Sectorallocatie Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 80.617 55.682 30.455 12.378 11.424 9.707 984 201.247
%
Kapitaalgoederen Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening Halfgeleiders Basisgoederen Technologie Duurzame consumptiegoederen
40,0 27,7 15,1 6,2 5,7 4,8 0,5 100,0
140
Kapitaalgoederen
Nutsbedrijven
Zakelijke dienstverlening
Halfgeleiders
Basisgoederen
Technologie
Duurzame consumptiegoederen 0
5
10
15
20
25
30
35
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
40
45
ASN Milieupool
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2013 107 2.870 836 1.843 5.656
31-12-2012 258 1.803 2.061
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
141
(C) Overige activa Liquide middelen Als liquide middelen worden alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken aangemerkt. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
(D) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
30-06-2013 2.540 153 2.693
31-12-2012 249 249
ASN Milieupool
(E) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
156.467 5.183 -8.497 153.153
169.797 6.309 -19.639 156.467
15.570 24.597 40.167
33.191 -17.621 15.570
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
24.597 -24.597 20.376 20.376
-17.621 17.621 24.597 24.597
Totaal fondsvermogen
213.696
196.634
Gestort kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves 142
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Kredietrisico Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vorderingen en liquide middelen. In het geval van de ASN Milieupool betreft dit: € 15,1 miljoen.
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
Omloopfactor
01-01-2013 t/m 30-06-2013 28,66%
01-01-2012 t/m 30-06-2012 18,40%
Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen. De trans actiekosten in de verslagperiode, voor zover deze identificeerbaar en kwantificeerbaar waren, bedroegen € 174.950 (eerste halfjaar 2012: € 95.940).
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
7.5 ASN Small & Midcappool
Balans In duizenden euro’s
Ref.
30-06-2013
31-12-2012
Beleggingen
(A)
43.973
41.255
Vorderingen
(B)
1.198
481
Liquide middelen
(C)
2.020
708
Kortlopende schulden
(D)
1.162
86
2.056
1.103
46.029
42.358
Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
43.265 -533 3.297
42.891 -7.931 7.398
Totaal
46.029
42.358
Overige activa
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
(E)
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
143
ASN Small & Midcappool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
884
1.121
-250
627
2.661
1.223
2 -4.245 3.297
-3 3.114 2.968
3.297
2.968
Opbrengsten uit beleggingen Dividend
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen 144
Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Resultaat Som van de bedrijfsopbrengsten Resultaat
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN Small & Midcappool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 30-06-2012
3.297
2.968
250 -2.661
-627 -1.223
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-13.645 13.338
-5.113 7.148
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-717 1.076
-282 -148
938
2.723
2.804 -2.430
1.193 -2.997
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
374
-1.804
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
1.312 708
919 427
Liquide middelen eind van de verslagperiode
2.020
1.346
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Nettokasstromen uit operationele activiteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
145
ASN Small & Midcappool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, grondslagen voor de waardering van activa en passiva en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans
146
(A) Beleggingen In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2013 t/m 30-06-2013 41.255 13.645 -13.338 -250 2.661 43.973
01-01-2012 t/m 31-12-2012 38.636 19.439 -22.693 1.515 4.358 41.255
In de verslagperiode zijn geen aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen.
Effectenportefeuille De onderstaande specificaties van de beleggingsportefeuille en de sector- en landenverdeling van de portefeuille geven inzicht in het koersrisico en het valutarisico. Beleggingen per 30 juni 2013; marktwaarde in duizenden euro’s. Aantal
Marktwaarde
Aandelen Nederland 18.999 KONINKLIJKE DSM Totaal aandelen Nederland
951 951
Aandelen Europa (exclusief Nederland) Denemarken (DKK) 34.135 COLOPLAST-B 38.751 NOVOZYMES -B
1.236 953 2.189
Duitsland (EUR) 33.124 30.174 5.707 57.617 173.374 106.403
KRONES AG LEONI PUMA AXEL SPRINGER VERLAG TAKKT AG TOM TAILOR HOLDING AG
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
1.805 1.150 1.234 1.888 2.011 1.747 9.835
ASN Small & Midcappool
Aantal
Marktwaarde
Aandelen Europa (excl. Nederland) (vervolg) Finland (EUR) 132.497 HUHTAMAKI OYJ 25.534 VACON
1.891 1.301 3.192
Frankrijk (EUR) 43.910 JC DECAUX SA 32.954 VALEO
920 1.591 2.511
Italië (EUR) 261.655 INDESIT CO SPA
1.502 1.502
Noorwegen (NOK) 232.709 VEIDEKKE ASA
1.363 1.363
Spanje (EUR) 6.070 CAF 21.567 RED ELÉCTRICA DE ESPAÑA
1.991 911 2.902
Verenigd Koninkrijk (GBP) 202.246 175.132 227.075 183.850 196.091 1.351.201 335.674 1.151.150
ASHTEAD GROUP PLC DIGNITY PLC DOMINO PRINTING SCIENCES PLC GALLIFORD TRY PLC HAMMERSON KCOM GROUP PLC STAGECOACH GROUP PLC TAYLOR WIMPEY
1.523 2.787 1.653 2.005 1.115 1.285 1.235 1.286 12.889
Zweden (SEK) 36.143 AXFOOD 184.933 ELEKTA -B SHS 446.144 HEMTEX AB
1.156 2.150 191 3.497
Zwitserland (CHF) 57.066 COCA-COLA HBC * 76.405 GATEGROUP HOLDING AG 10.363 SULZER -REG
1.025 844 1.273 3.142
Totaal aandelen Europa (excl. Nederland)
43.022
Som van de beleggingen
43.973
* Genoteerd aan de beurs in Londen in GBP.
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
147
ASN Small & Midcappool
Landenverdeling Marktwaarde in duizenden euro's
148
12.889 9.835 3.497 3.192 3.142 2.902 2.511 2.189 1.502 1.363 951 43.973
Beleggingen per 30 juni 2013
%
Verenigd Koninkrijk Duitsland Zweden Finland Zwitserland Spanje Frankrijk Denemarken Italië Noorwegen Nederland
29,2 22,4 8,0 7,3 7,1 6,6 5,7 5,0 3,4 3,1 2,2 100,0
Verenigd Koninkrijk Duitsland Zweden Finland Zwitserland Spanje Frankrijk Denemarken Italië Noorwegen Nederland 0
5
10
15
20
25
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
30
35
ASN Small & Midcappool
Sectorallocatie Marktwaarde in duizenden euro's Beleggingen per 30 juni 2013 11.261 4.022 3.949 3.795 3.386 2.787 2.741 1.888 1.653 1.285 1.235 1.156 1.115 1.025 920 911 844 43.973
%
Kapitaalgoederen Duurzame consumptiegoederen Detailhandel Basisgoederen Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Consumentenservicebedrijven Auto's Uitgeverijen Technologie Telecommunicatiediensten Transport Detailhandel voeding Onroerend goed Voeding en dranken Reclame Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening
25,7 9,2 9,0 8,6 7,7 6,3 6,2 4,3 3,8 2,9 2,8 2,6 2,5 2,3 2,1 2,1 1,9 100,0
149
Kapitaalgoederen Duurzame consumptiegoederen Detailhandel Basisgoederen Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Consumentenservicebedrijven Auto's Uitgeverijen Technologie Telecommunicatiediensten Transport Detailhandel voeding Onroerend goed Voeding en dranken Reclame Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening 0
5
10
15
Aandeel in portefeuille in %
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
20
25
30
ASN Small & Midcappool
(B) Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen van de pools Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2013 243 441 111 403 1.198
31-12-2012 38 9 7 427 481
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
150
(C) Overige activa Liquide middelen Als liquide middelen worden alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken aangemerkt. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
(D) Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden is opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2013 1.162 1.162
Schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
31-12-2012 86 86
ASN Small & Midcappool
(E) Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2013 t/m 30-06-2013
01-01-2012 t/m 31-12-2012
42.891 2.804 -2.430 43.265
47.185 1.622 -5.916 42.891
-7.931 7.398 -533
7.764 -15.695 -7.931
Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
7.398 -7.398 3.297 3.297
-15.695 15.695 7.398 7.398
Totaal fondsvermogen
46.029
42.358
Gestort kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging aan/onttrekking uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Kredietrisico Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vorderingen en liquide middelen. In het geval van de ASN Small & Midcappool betreft dit: € 3,2 miljoen.
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
01-01-2013 t/m 30-06-2013 47,68%
Omloopfactor
01-01-2012 t/m 30-06-2012 18,55%
Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen. De trans actiekosten in de verslagperiode, voor zover deze identificeerbaar en kwantificeerbaar waren, bedroegen € 66.652 (eerste halfjaar van 2012: € 37.499).
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
151
Toerekenbare nettovermogenswaarde en resultaat beleggingspools
Aantal participaties
Nettovermogenswaarde per participatie van de pool in euro’s
Toerekenbare nettovermogenswaarde in duizenden euro’s
Toerekenbaar resultaat in duizenden euro’s
54,90
358.468 61.448 419.948
47.557 8.231 55.788
47,70
316.838 56.755 373.593
46.093 8.257 54.350
42,88
115.529 67.953 183.482
-660 -413 -1.073
43,16
107.670 69.294 176.964
8.599 5.535 14.134
46,89
129.401 129.401
7.781 7.781
44,11
126.049 126.049
14.273 14.273
ASN Aandelenpool
152
30-06-2013 ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Mixpool Totaal
6.530.383 1.119.419 7.649.802
31-12-2012 ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Mixpool Totaal
6.642.680 1.189.895 7.832.575
ASN Obligatiepool 30-06-2013 ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Mixpool Totaal
2.694.292 1.584.762 4.279.054
31-12-2012 ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Mixpool Totaal
2.494.549 1.605.444 4.099.993
ASN Mixpool 30-06-2013 ASN Duurzaam Mixfonds ASN Bank Totaal
2.759.829 1 2.759.830
31-12-2012 ASN Duurzaam Mixfonds ASN Bank Totaal
2.857.483 1 2.857.484
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Toerekenbare nettovermogenswaarde en resultaat beleggingspools
Aantal participaties
Nettovermogenswaarde per participatie van de pool in euro’s
Toerekenbare nettovermogenswaarde in duizenden euro’s
Toerekenbaar resultaat in duizenden euro’s
23,27
213.696 213.696
20.376 20.376
21,06
196.634 196.634
24.597 24.597
46.029
3.297
46.029
3.297
42.358
7.398
42.358
7.398
ASN Milieupool 30-06-2013 ASN Milieu & Waterfonds ASN Bank Totaal
9.181.549 1 9.181.550
31-12-2012 ASN Milieu & Waterfonds ASN Bank Totaal
9.336.120 1 9.336.121
ASN Small & Midcappool 30-06-2013 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
1.573.217
ASN Bank Totaal
1 1.573.218
29,26
31-12-2012 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
1.559.548
ASN Bank Totaal
1 1.559.549
ASN
27,16
BELEGGINGSFONDSEN
153
154
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
8 Overige gegevens Vervoer over water is een goed alternatief voor wegtransport. Foto: W. Oskam.
8
Overige gegevens
Bijzondere zeggenschapsrechten Volgens de statuten heeft de houder van het prioriteitsaandeel het recht om een bindende voordracht op te stellen voor de benoeming van bestuurders en commissarissen. Een wijziging van de statuten of een besluit tot ontbinding van de vennootschap kan slechts worden genomen op voorstel van de houder van het prioriteitsaandeel. Bij liquidatie van de vennootschap wordt, na voldoening van alle schulden, allereerst het nominale bedrag van het prioriteitsaandeel terugbetaald. Deze maatregel is genomen om het bijzondere karakter van ASN Beleggingsfondsen N.V. te beschermen. Dit karakter blijkt onder meer uit de duurzame beleggingscriteria die voor de fondsen gelden.
156
ASN Bank N.V., gevestigd te Den Haag, houdt het prioriteitsaandeel. Het bestuur van ASN Bank N.V. bestaat uit: Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Bestuurdersbelangen Conform artikel 122 lid 2 Bgfo geeft onderstaand overzicht het totale persoonlijke belang weer dat de leden van de directie van ABB, volgens opgave van de betrokkenen, hebben gehad bij iedere belegging van ASN Beleggingsfondsen N.V. per begin en einde van de verslagperiode. Omschrijving: belegging in de ASN Beleggingsfondsen ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Gemeenschappelijk belang in aantallen 30-06-2013 64 251
Gemeenschappelijk belang in aantallen 31-12-2012 62 251
217
213
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
Beoordelingsverklaring
Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van ASN Beleggingsfondsen N.V. Opdracht Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen tussentijdse financiële informatie per 30 juni 2013 van ASN Beleggingsfondsen N.V. te Den Haag bestaande uit de balans per 30 juni 2013 en de winst-en-verliesrekening over de periode 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013 met de toelichting beoordeeld. De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de tussentijdse financiële informatie in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394 ‘Tussentijdse berichten’. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie op basis van onze beoordeling.
Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de tussentijdse financiële informatie verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 2410 ‘Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de accountant van de entiteit’. Een beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af.
Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie per 30 juni 2013 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394, ‘Tussentijdse berichten’. Utrecht, 29 augustus 2013 KPMG Accountants N.V.
W.L.L. Paulissen RA
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
157
Personalia en adresgegevens
Vermogensbeheerders SNS Asset Management N.V. Croeselaan 1 3521 BJ Utrecht
ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Impax Asset Management Ltd Norfolk House 31 St James’s Square London SW1Y 4JR Verenigd Koninkrijk
Bezuidenhoutseweg 153 2594 AG Den Haag Postbus 93514 2509 AM Den Haag Telefoon 070 - 356 93 33 ASN Klantenservice: 0800 - 0380 (gratis) www.asnbank.nl Handelsregister KvK Den Haag 27143242
Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. 158
Bas-Jan Blom Diane Griffioen
Kempen Capital Management (UK) Ltd. 41 Melville Street Edinburgh EH3 7JF Verenigd Koninkrijk
Agent KAS BANK N.V. Nieuwezijdsvoorburgwal 225 1012 RL Amsterdam
en ASN Bank N.V., vertegenwoordigd door: Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Raad van commissarissen ASN Beleggings fondsen N.V. Cateautje Hijmans van den Bergh (voorzitter) Kees Koedijk (vicevoorzitter) Mijntje Lückerath-Rovers Roland van Geest Nico Roozen
Bewaarder Pettelaar Effectenbewaarbedrijf N.V. Croeselaan 1 3521 BJ Utrecht Postbus 8000 3503 RA Utrecht
Accountant KPMG Accountants N.V. Rijnzathe 14 3454 PV De Meern
Halfjaarbericht 2013 ASN Beleggingsfondsen
ASN
BELEGGINGSFONDSEN
ASN
BELEGGINGSFONDSEN