ASN Beleggingsfondsen Halfjaarbericht 2011
1
Een bank met een missie
Bij de foto’s in dit halfjaarbericht De Verenigde Naties hebben 2011 uitgeroepen tot het jaar van de bossen. Wij hebben een duidelijke visie op wat wij willen bereiken met onze investeringen als het om bos gaat. Dat is vastgelegd in de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit. Bossen zijn niet alleen een bron van inspiratie en ontspanning, ze zijn ook essentieel voor onze welvaart. Van de bossen ontvangen wij allerlei diensten en producten. Ze leveren grondstoffen, zoals zuurstof, hout, voedsel en medicijnen. Ze beschermen de bodem tegen erosie en houden water vast. En ze regelen de neerslag op mondiaal en lokaal niveau. Bovendien bieden ze onderdak aan tachtig procent van de plant- en diersoorten. Het verdwijnen van bos bedreigt deze diensten en producten steeds meer. Daarom houden wij bij onze investeringen rekening met het belang van het bos. Zo investeren we niet in bedrijven of activiteiten die bossen bedreigen. En juist wel in bedrijven en landen die duurzaam bosbeheer toepassen. Maar verantwoord beheer van bos heeft ook betrekking op mensenrechten. Volgens schattingen van de Verenigde Naties wonen er wereldwijd driehonderd miljoen mensen in het bos. In totaal zijn 1,6 miljard mensen direct van bos afhankelijk voor hun voortbestaan. Vaak zijn dit juist arme mensen. Daarom is het behoud van bos voor ons niet alleen een milieukwestie, maar ook een sociaal vraagstuk. De foto’s in dit jaarverslag laten vele facetten van het bos zien. Van de mensen en dieren die er wonen tot de economische bedrijvigheid die dankzij bos mogelijk is. En natuurlijk de bomen zelf, want – alle noodzakelijke micro-organismen, planten en dieren ten spijt – zonder bomen is er geen bos.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Halfjaarbericht 2011
Inhoud
Verslag van de directie
1 1.1 1.2 1.3
Economie en financiële markten in de eerste helft van 2011 Economische ontwikkelingen Financiële markten Vooruitzichten
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Ontwikkelingen ASN Beleggingsfondsen Fondsontwikkelingen Vergaderingen van aandeelhouders en participanten ASN Venture Capital Fonds Fondsdocumentatie
8 9 10 12 12
3 3.1 3.2 3.3 3.4
Duurzaam beleggingsbeleid Stemmen Beleggingsuniversum Dialoog CO2-uitstoot
13 14 15 16 16
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7
Beleggingsresultaten ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds ASN Groenprojectenfonds ASN-Novib Microkredietfonds
17 18 20 22 23 25 26 27
5
Halfjaarcijfers 2011 ASN Beleggingsfondsen N.V.
29
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5
Halfjaarcijfers 2011 ASN-beursfondsen ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
43 44 51 58 65 72
7. 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5
Halfjaarcijfers 2011 ASN Beleggingspools ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Mixpool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool
79 80 97 108 115 125
8
Overige gegevens
134
Beoordelingsverklaring
135
9
Halfjaarcijfers 2011 ASN Groenprojectenfonds
136
10 Halfjaarcijfers 2011 ASN-Novib Microkredietfonds
152
Bijlage 1 Wijzigingen in het beleggingsuniversum Bijlage 2 Algemene gegevens Bijlage 3 Personalia en adresgegevens
170 174 176
4 5 5 7
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Een bank met een missie De ASN Bank N.V. heeft zich als onderneming een opdracht gegeven. Inzet van die opdracht is een betere wereld. Dat vraagt volgens de ASN Bank om een samenleving waarin duurzaamheid voorop staat.
Deze bedrijfsfilosofie van de ASN Bank is verwoord in een mission statement, dat luidt als volgt: ‘De ASN Bank is een onderneming die de duurzaamheid van de samenleving wil bevorderen en zich in haar economische handelen daardoor laat leiden. De bank ziet het bevorderen van de duurzaamheid van de samenleving als het meewerken aan veranderingen die bedoeld zijn om een einde te maken aan processen waarvan de nadelige gevolgen worden verschoven naar de toekomst, of worden afgewenteld op het milieu, de natuur of kwetsbare bevolkingsgroepen.
Het economische handelen duidt op de erkenning van de noodzaak om op lange termijn een rendement te behalen dat het gezonde voortbestaan van de ASN Bank waarborgt en op de erkenning van de noodzaak om de aan de ASN Bank toevertrouwde middelen te beheren op een wijze die recht doet aan de verwachtingen van cliënten hierover.’
1 E conomie en financiële markten in de eerste helft van 2011
1.1 Economische ontwikkelingen In het eerste halfjaar van 2011 werd duidelijk dat de wereldeconomie de snelle groei achter zich liet die was ingezet met de herstelfase na de diepe recessie van 2008-2009. Duitsland boekte in het eerste kwartaal nog een sterke economische groei van maar liefst 6% op jaarbasis. Dat cijfer werd echter wat vertekend door inhaalproductie in de bouw na het strenge winterweer eind 2010. De Verenigde Staten boekten al een wat normalere groei, mede door vermindering van de bouwactiviteiten vanwege aanhoudend koud weer. Intussen gaven de leidende economische indicatoren aan dat de groei in de volgende kwartalen wat zou terugvallen. Opmerkelijk was dat de terugval van deze indicatoren in Duitsland juist heel gering bleef, zeker gezien het aanhoudend hoge groeitempo, vooral in de industrie. De Duitse economie nam andere economieën in de eurozone op sleeptouw. Het effect daarvan op de economieën van de perifere landen (Ierland, Portugal, Spanje, Italië en Griekenland) bleef echter vooralsnog beperkt. De Griekse en Ierse economie bleven steken in een hardnekkige recessie. De economische groei van Portugal zakte weer in de rode cijfers.
Onzekerheden In het eerste kwartaal nam ongerustheid over de inflatie toe, mede onder invloed van oplopende grondstoffenprijzen, zoals die van olie. Deze ongerustheid maakte gaandeweg plaats voor bezorgdheid over de diepte van de aanstaande groeivertraging. De bezorgdheid werd mede gevoed doordat de Chinese monetaire autoriteiten de groei van de economie en van de kredietverlening bleven afremmen. Ook andere opkomende economieën kregen er steeds meer last van dat de hoge groei voortduurde, mede door een toevloed van kapitaal, terwijl de prijzen opliepen. Dat noopte tot verkrappend monetair beleid, met alle risico’s van dien. Deze ontwikkeling vergrootte de onzekerheid over de economische groei, want de opkomende markten, vooral China, zijn inmiddels de belangrijkste groeimotor van de wereldeconomie. De Japanse economie werd in april getroffen door de drievoudige ramp: een aardbeving, gevolgd door een tsunami en nucleaire ramp. Dat boorde elke hoop op een hernieuwde economische opleving voorlopig de grond in. Doordat er productie uitviel en gebrek aan onderdelen ontstond, voelden later ook andere delen van de wereldeconomie het effect van de ramp.
Inflatie De inflatie steeg in alle regio’s in meer of mindere mate. Deze stijging werd vooral gedreven door hogere kosten van voedsel en energie. De hogere energieprijzen werden mede veroorzaakt door de Arabische revolutie. Deze vergrootte de risico’s rond olieproductie en -leveranties. Vooral de uitval van de Libische olieproductie was hierin een belangrijke factor. Los van de voedsel- en energieprijzen begon echter ook de kerninflatie geleidelijk op te lopen.
1.2 Financiële markten Zorgen over de Griekse schulden en het gevaar van besmetting van andere eurolanden bepaalden vanaf mei het sentiment. Griekenland dreigde failliet te gaan nadat er twijfel was ontstaan over de betaalbaarstelling van de vijfde steuntranche aan Griekenland. Deze steuntranche van de ECB, de Europese Commissie en het IMF bedraagt 12 miljard euro. Aanleiding voor de twijfel was dat de inning van belastinginkomsten en het privatiseringsprogramma van de Grieken niet volgens planning verlopen. Bovendien is voor de herfinanciering van de Griekse schulden een tweede hulppakket noodzakelijk. Tot opluchting van de financiële markten stemde het Griekse parlement eind juni in met een ingrijpend saneringspakket. Daardoor kan de vijfde tranche uitbetaald worden, zodat Griekse wanbetaling voorlopig afgewenteld is.
Obligaties Vanwege het oplopen van de inflatie kondigde de ECB in het eerste kwartaal een renteverhoging aan. Deze werd in april doorgevoerd. In de laatste vergadering van het eerste halfjaar gebruikten de ECB-bankiers het woord ‘vigilance’, een teken dat zij een renteverhoging in juli voorbereiden. Mede onder invloed hiervan, maar vooral door de sterke groeicijfers liep de rente in de eurozone aanvankelijk op. De rente steeg vanaf het dieptepunt van 2,9% naar 3,5% medio april. Deze stijging was het gevolg van opgelopen inflatieverwachtingen in de eurozone en de toegenomen risicobereidheid onder beleggers. Door de toenemende ongerustheid over de voortgang van de economische groei zette de rente vervolgens een daling in. Zij belandde zelfs onder de 2,9% en kwam aan het einde van de verslagperiode uit op 3,03%: 7 basispunten hoger dan ultimo december 2010. De rentemarges op bedrijfsobligaties namen over de hele linie af. Onder invloed van positieve macrocijfers en sterke bedrijfsresultaten presteerden be-
5
drijfsobligaties vooral in het eerste kwartaal sterk. Het tweede kwartaal presteerden zij echter zwak vanwege de oplaaiende schuldencrisis. In de Verenigde Staten zakte de lange rente vooral in het tweede kwartaal ver weg, maar zij veerde in de laatste week sterk op. Mogelijk speelde het einde van het tweede kwartaal hierin een rol. Waarschijnlijker is dat de laatste economische cijfers, vooral de ISM-index (de inkoopmanagersindex), de zorgen over een al te grote groeivertraging wat wegnamen. Over de hele periode daalde de Amerikaanse tienjaarsrente met vijftien basispunten tot 3,16%.
Aandelen
6
Ook de aandelenmarkten lieten twee gezichten zien. In het eerste kwartaal stuwde optimisme over de aanhoudend sterke economische groei de aandelenmarkten op. Dat leidde in de meeste markten tot een hoogtepunt in februari. Daarna zette een gestage daling in. De beurzen van de opkomende markten overtroffen de startwaarde van het jaar nauwelijks. Zij bleven achter bij de meeste andere markten. Een uitzondering was uiteraard Japan, waar na de ramp begin maart flink wat van de koersen afging.
De Amerikaanse beurs boekte als enige grote MSCI-index per saldo winst: zij steeg met 5,2%. De Europese MSCI-index steeg 0,2%, terwijl de MSCI Emerging Markets daalde met 3,3% en de MSCI Pacific met 4,9%.
Valuta’s De euro won flink aan kracht ten opzichte van de dollar. Dat was niet alleen te danken aan de sterke prestatie van de Duitse economie, maar vooral aan het verschil in monetair beleid. De ECB heeft duidelijk gemaakt dat zij de rente het komende jaar gaat verhogen. Een dergelijk beleid ligt in de Verenigde Staten echter nog over de horizon. Zelfs de escalerende onrust over de Griekse problemen in juni drukte de euro niet noemenswaardig. Per saldo steeg de munt van $ 1,34 tot $ 1,45.
Grondstoffen De grondstofprijzen stegen aanvankelijk onder invloed van de sterke economische groei. Later liet de Arabische revolutie de olieprijs nog eens extra stijgen. Toen deze revolutie in het tweede kwartaal niet verder escaleerde, daalde ook de olieprijs geleidelijk
MSCI Europa
Prijs van een vat Brent-olie in US-dollars
105
130
100
120
95
110
90
100
85
Jan
Feb
Mrt
April
Mei
Juni
90
Jan
MSCI Verenigde Staten 1600
1300
1500
1250
1400
1200
1300
Jan
Feb
Mrt
April
Mei
Juni
1200
Jan
Feb
MSCI Azië (inclusief Japan) 600
580
560
540
520
Jan
Feb
Mrt
April
Mei
Mrt
April
Mei
Juni
Prijs van een troy ounce goud in US-dollars
1350
1150
Feb
Juni
Juli
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Mrt
April
Mei
Juni
weer uit vrees voor een lagere groei. De International Energy Agency hielp deze ontwikkeling nog een handje door noodvoorraden te verkopen. Per saldo steeg de olieprijs van $ 93 per vat Brentolie tot $ 113, na een tussentijdse top van $ 126.
1.3 Vooruitzichten Na de diepe inzinking in 2008-2009 zetten de meeste economieën de groeispurt in die gebruikelijk is in de herstelfase. Deze is nu achter de rug. Normaliter volgt dan de consolidatiefase. De economieën wereldwijd groeien niet meer zo hard. Het is echter onwaarschijnlijk dat dit gaat uitmonden in een zware economische inzinking. Ten eerste past een terugval die later wegebt, in het normale cyclische patroon. Ten tweede zet de stijging van de energieprijzen, die de groei zou kunnen remmen, niet door.
Aandelen In deze fase van economisch herstel doen aandelen het doorgaans goed, zonder dat de koersen spectaculair stijgen. In het tweede kwartaal van 2011 is de waardering van aandelen, naar maatstaven van koers-winstverhouding en dividendrendement, nog wat aantrekkelijker geworden. Een risico vormt de oververhitting en daarmee gepaard gaande verkrappingsmaatregelen in de opkomende landen, vooral China. Dit risico is de afgelopen tijd echter eerder kleiner dan groter geworden. Ook gunstig is dat de situatie in het Midden-Oosten en Noord-Afrika niet verder lijkt te escaleren. Er is een tweede steunpakket van de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds voor Griekenland in de maak. Daardoor ebt de onrust over de Europese schuldenproblematiek de komende maanden mogelijk weer wat weg. Omdat de waardering is verbeterd en wij de risico’s lager inschatten, zijn wij positief over aandelen.
Obligaties Onder invloed van groeivrees is het directe rendement op obligaties te ver weggezakt. We verwachten dat de effectieve rentes stijgen als meer beleggers ervan overtuigd raken dat de huidige groeiverzwakking niet de opmaat is voor een nieuwe recessie. We verwachten dat de ECB het refi-tarief (de korte herfinancieringsrente voor banken) de komende twaalf maanden tot 2% zal verhogen. Daardoor kan ook de lange rente stijgen.
Regio’s Bij de keuze voor regio’s hebben we een voorkeur voor Europa, ten koste van de VS. Op dit moment zijn Europese aandelen goedkoper dan gemiddeld in de afgelopen jaren. Bovendien presteert de Europese economie per saldo beter dan de Amerikaanse. Daar staat tegenover dat de lage dollarkoers de concurrentiepositie van Europese bedrijven aantast. Dat kan leiden tot teleurstellende winsten, wat mogelijk in het nadeel van Europese aandelen gaat werken. Beleggers lijken echter al veel rekening te houden met het valuta-effect. De opkomende markten zijn ongetwijfeld voor de lange termijn een aantrekkelijke regio. Voor de korte termijn vinden we de waardering te hoog. Dat weegt des te zwaarder omdat ook de monetaire verkrapping in deze landen de koersen in de weg kan blijven zitten. Wel lijken veel opkomende landen goed op weg om het inflatieprobleem onder controle te krijgen, zonder dat ze de economische groei al te veel geweld aandoen. We kiezen daarom voor een neutrale positie in de opkomende markten en de Pacific-regio.
7
2 O ntwik kelingen ASN Beleggings fondsen
2.1 Fondsontwikkelingen Naamswijziging Met ingang van maandag 16 mei 2011 hebben wij de namen van vijf van de zeven ASN-beleggingsfondsen gewijzigd. Het doel van deze naamswijziging is het duurzame karakter van de fondsen ook in de namen tot uiting te laten komen. Daardoor is nu voor beleggers duidelijker waar de fondsen voor staan: voor een duurzaam beleggingsbeleid, dat rekening houdt met mens, natuur en milieu. Dit duurzame beleid kwam onvoldoende tot uiting in de fondsnamen. Daarom is het woord ‘duurzaam’ toegevoegd aan de namen van vier fondsen: ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Ook de naam van het ASN-Novib Fonds is gewijzigd, namelijk in ASN-Novib Microkredietfonds. Deze naam geeft beter aan waarin het fonds belegt: in microfinancieringsinstellingen die kredieten verschaffen aan kleine ondernemers in ontwikkelingslanden. Zij krijgen daarmee de kans een zelfstandig bestaan op te bouwen. De namen van het ASN Milieu & Waterfonds en ASN Groenprojectenfonds geven al voldoende weer dat het om duurzame fondsen gaat. Daarom zijn deze niet veranderd.
Oude fondsnaam
Fondsnaam per 16 mei 2011
ASN Aandelenfonds
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Obligatiefonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Mixfonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Small & ASN Duurzaam Midcapfonds Small & Midcapfonds ASN-Novib Fonds ASN-Novib Microkredietfonds ASN Milieu & ASN Milieu & Waterfonds Waterfonds ASN Groenprojecten- ASN Groenprojectenfonds fonds De beurzen hadden het in het eerste halfjaar van 2011 moeilijk door alle zorgen over de economische ontwikkeling, in het bijzonder de toekomst van de eurozone. Toch bleef de belangstelling van beleggers voor duurzaam beleggen onverminderd groot. Ondanks de netto-instroom van e 29,5 miljoen nam het totaal beheerde vermogen van alle zeven ASN-fondsen uiteindelijk af met e 19,7 miljoen. Het eerste halfjaar van 2011 was dan ook voor de groei van het totale vermogen een mindere periode voor de ASN-fondsen.
Groei Omvang vermogen x e 1.000
(Beurs)koers in e
Aantal uitstaande participaties
30-6-2011 31-12-2010 30-6-2011 31-12-2010 30-6-2011 31-12-2010 Beursgenoteerde fondsen: ASN Duurzaam 311.319 318.869 55,71 58,91 5.540.519 5.454.140 Aandelenfonds ASN Duurzaam 145.285 119.733 26,43 27,09 5.486.556 4.415.711 Obligatiefonds ASN Duurzaam 130.830 136.550 60,99 63,43 2.140.390 2.155.977 Mixfonds ASN Milieu & 205.930 213.703 16,71 17,90 12.263.033 12.023.671 Waterfonds ASN Duurzaam 51.955 54.766 24,70 27,48 2.064.332 1.997.004 Small & Midcapfonds Niet-beursgenoteerde fondsen: ASN Groen- 316.127 353.186 25,14 25,86 12.572.806 13.656.741 projectenfonds ASN-Novib 193.686 178.059 53,84 54,84 3.575.907 3.236.463 Micro- kredietfonds Totaal 1.355.132 1.374.866
Groei in %
1,6% 24,3% -0,7% 2,0% 3,4%
-7,9% 10,5%
9
ASN-beursfondsen De beursgenoteerde ASN-fondsen – ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds – lieten een mooie instroom van nieuw geld zien. Alleen het aantal participaties van het ASN Duurzaam Mixfonds daalde licht. De grootste instroom realiseerde opnieuw het ASN Duurzaam Obligatiefonds (+ e 28,7 miljoen). De prestaties van de beursgenoteerde fondsen waren echter negatief. Zeker aan het begin van het jaar rendeerden zij minder dan de verschillende vergelijkingsmaatstaven. Daardoor nam de fondsomvang van alle beursfondsen af, met uitzondering van het ASN Duurzaam Obligatiefonds.
ASN-Novib Microkredietfonds
10
Als enige ASN-fonds presteerde het ASN-Novib Microkredietfonds positief. Niet alleen was het resultaat van dit fonds positief, er stroomde ook veel nieuw geld naar het fonds (+ e 18,3 miljoen). Dat is het bewijs dat de belangstelling voor het beleggen in microkredieten aan populariteit blijft winnen. De overheidsbeslissing van 2010 om de heffingskorting op maatschappelijke beleggen in vier jaar af te bouwen, bleek niets af te doen aan die belangstelling. Wij hopen dat de groei van het ASN-Novib Microkredietfonds in het tweede halfjaar van 2011 zodanig doorzet dat het fonds groeit tot een omvang van ruim e 200 miljoen. Dat zou een prachtig resultaat zijn, vooral omdat het fonds mensen in ontwikkelingsgebieden ondersteunt bij het opbouwen van een zelfstandig bestaan.
ASN Groenprojectenfonds Het beheerd vermogen van het ASN Groenprojectenfonds ontwikkelde zich in de verslagperiode negatief. De rente liep de eerste maanden nog op, wat het rendement negatief beïnvloedde. Daarnaast speelde ook de afbouw van de heffingskorting voor maatschappelijke beleggingen een rol. Samen veroorzaakten deze ontwikkelingen een uitstroom van e 27,7 miljoen. Daardoor was het fonds maar heel beperkt in staat om nieuwe, duurzame investeringen te doen. Dat is bijzonder jammer, zeker nu de overheid minder investeert in de verduurzaming van Nederland.
Prijzen Positief nieuws was dat het ASN Milieu & Waterfonds opnieuw een prijs heeft gewonnen, en wel de FD Morningstar Award over 2010 in de categorie sectorfondsen. Opnieuw bewees dit fonds dat voor een fonds dat strikte duurzame criteria hanteert, een goed resultaat haalbaar is.
2.2 Vergaderingen van aandeelhouders en participanten Op donderdag 28 april 2011 vond de algemene vergadering van aandeelhouders van de ASN-beleggingsfondsen plaats. Zoals gebruikelijk ontvingen wij de beleggers in de Beurs van Berlage te Amsterdam. Aangezien de naamswijziging (zie paragraaf 2.1) op dat moment nog niet had plaatsgevonden, duiden wij in het volgende verslag de fondsen met hun ‘oude’ naam aan.
Vergadering participanten ASN-Novib Fonds Bas-Jan Blom, directeur ASN Beleggingsfondsen, ging in op de uitstekende resultaten van het ASN- Novib Fonds in 2010. Er was veel nieuw geld in het fonds gestroomd, ondanks de aangekondigde afbouw van de heffingskorting door de regering. ‘De participanten zitten in het ASN-Novib Fonds vanwege hun idealen. Dankzij u kon het fonds een recordbedrag van e 57 miljoen aan nieuwe leningen uitzetten’, zei hij. Het rendement van het ASN-Novib Fonds over 2010 was bijzonder goed. ‘Dat kwam deels door de stijging van de dollarkoers’ legde Blom uit. ‘Bovendien hoefden we geen enkele slechte lening af te schrijven. Er is géén hogere rente berekend aan de klanten van de microfinancieringsinstellingen.’ De vragen van participanten gingen onder meer over ‘overkreditering’. Die ontstaat als mensen in ontwikkelingslanden meerdere kredieten hebben en die niet kunnen afbetalen. Mark van Doesburgh van projectbeheerder Triple Jump legde uit dat het lastig is een goed beeld te krijgen van overfinanciering. In ontwikkelingslanden zijn geen instellingen zoals het BKR, die kredieten registreren. Maar in India en Bangladesh, waar overkreditering een probleem is, zit het ASN-Novib Fonds niet. In Nicaragua en Bosnië, waar het probleem ook speelt, heeft het fonds het belang afgebouwd. De beleggers vroegen ook waarom het fonds niet actiever is in Afrika. Volgens Rick van der Ploeg, voorzitter van de Raad van Toezicht, wil het fonds meer beleggen in Afrika. Maar er zijn daar nog maar weinig sterke microkredietinstellingen. Bovendien is investeren er lastig vanwege de zwakke lokale valuta’s. Afrika heeft de aandacht van de Raad van Toezicht en de fondsbeheerder. Jacqueline Zapata, riskmanager van CRECER, gaf een presentatie over deze Boliviaanse MFI. CRECER richt zich op vrouwen, niet alleen omdat zij de pijlers van de maatschappij zijn, maar ook omdat zij economisch en sociaal kwetsbaar zijn. Daarbij maakt CRECER – in tegenstelling tot veel andere microfinancierings-
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
instellingen (mfi’s) – geen onderscheid op basis van geloof, cultuur of politieke voorkeur. CRECER combineert kredietverlening met opleiding over bijvoorbeeld voeding, huishouding, lezen en schrijven en financiën. De medewerkers van CRECER gaan bij de vrouwen thuis langs, spreken hun taal en bieden persoonlijke dienstverlening.
Vergadering participanten ASN Groen projectenfonds ‘Het ASN Groenprojectenfonds deed het in 2010 wat minder dan in 2009’, begon Bas-Jan Blom zijn toelichting op de cijfers. ‘Helaas was het rendement licht negatief. Dit had te maken met twee zaken. Ten eerste de afbouw van de heffingskorting door de regering. Deze korting was deels verwerkt in de koers. Die moesten we aanpassen, evenals de waardering van de leningen. Ten tweede de rentestijging sinds september. Die heeft een negatief effect op de koers doordat het ASN Groenprojectenfonds leningen tegen een vaste rente uitzet. Maar de beleggers profiteerden wel van het fiscale voordeel, dat in 2010 nog 2,5% was.’ Blom benadrukte dat de heffingskorting weliswaar wordt afgebouwd, maar dat de Regeling groenprojecten nog steeds bestaat. ‘Het fonds gaat dus volop door met duurzame financieringen.’ Op een vraag vanuit de zaal antwoordde Blom dat hij positief is over de toekomst en concurrentiepositie van het ASN Groenprojectenfonds. ‘Het concurrentievoordeel ten opzichte van reguliere banken neemt wat af. Er blijft echter ook na 2013 een fiscaal voordeel van 1,2%. Daardoor kunnen we groene leningen met een concurrerende rente ten opzichte van “wit” geld blijven verstrekken.’ Dorine Putman, beleidsmedewerker van de ASN Bank, hield vervolgens een korte presentatie over groene investeringen. Ze begon haar presentatie met een vraag aan de zaal: wie woont er in een volledig energiezuinig huis? Dat bleken zeven van de honderden aanwezigen te zijn. Putman: ‘Wij proberen woningbouwcorporaties zover te krijgen dat ze hun huizen duurzaam maken. Het verschil tussen de groene en witte rente trekt ze over de streep. Woningen duurzaam maken is niet alleen goed voor het klimaat, maar is ook maatschappelijk belangrijk. Want mensen met woningen die een G-label hebben, krijgen in de toekomst steeds hogere energierekeningen. We zijn momenteel bezig met een plan om heel AmsterdamZuid zelfvoorzienend te maken wat betreft energie. En we lobbyen om de btw te laten schrappen voor grote, duurzame-energieprojecten.’ Als antwoord op haar vraag aan de participanten waarin het ASN Groenprojectenfonds moet investeren, noemden deze afvalverwerking en zonne-energie.
Vergadering aandeelhouders ASN Beleggingsfondsen NV ‘2010 was een succesvol jaar voor de meeste ASNbeleggingsfondsen’, meldde directeur ASN Beleggingsfondsen Bas-Jan Blom aan de aandeelhouders van de beursgenoteerde fondsen (ASN Aandelenfonds, ASN Obligatiefonds, ASN Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Small & Midcap Fonds). Hij lichtte de resultaten toe. Vervolgens ging hij in op de positie van duurzaam beleggen in 2011. ‘Ooit was de ASN Bank de enige, nu maken we deel uit van een groeiende markt. In 2010 werd er in Nederland 20% meer belegd, maar in duurzame fondsen 22% meer dan in 2009. Wanneer je de beleggingen in fiscale fondsen niet meetelt, werd zelfs 28% meer duurzaam belegd dan in 2009. Van alle beleggingen in fondsen is 3,9% duurzaam. Duurzaam beleggen is dus geen hype meer, maar een onstuitbare trend. Wat maakt de ASN-beleggingsfondsen nu uniek?’ vervolgde Blom. ‘Wij maken eigen, duidelijke keuzes en stellen eigen grenzen. Dat onderscheidt onze fondsen van andere. We doen een extra stap: we beleggen bijvoorbeeld niet alleen in hernieuwbare energie, maar kijken ook of de betrokken bedrijven de mensenrechten respecteren en hun ketenverantwoordelijkheid nemen.’ De ASN Beleggingsfondsen gaan eveneens een stap verder doordat ze hun CO2uitstoot beperken. De grafiek die Blom liet zien, toonde aan dat de geconsolideerde uitstoot van de drie aandelenfondsen ook in 2010 was gedaald.
Themalezing over het duurzaamheidsbeleid van de ASN Bank De themalezing werd gehouden door Piet Sprengers, hoofd Duurzaamheidsbeleid van de ASN Bank, en Mariëtta Smid, senior adviseur duurzaamheidsbeleid. Zij gaven een toelichting op het duurzaamheidsbeleid van de ASN Bank en de ontwikkeling daarvan. Sprengers: ‘In de jaren negentig formuleerden we ons duurzame beleid in de bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank. Dat beleid is nu verder uitgewerkt in issuepapers. De kern van ons duurzaamheidsbeleid is de belofte aan u: uw geld komt op de goede plek terecht. Dus wel bij eerlijke handel en duurzame energie, en niet bij kinderarbeid en wapenhandel. Wij willen bijdragen aan de verduurzaming van de economie en de samenleving. Ons duurzaamheidsbeleid helpt daarbij. Dat is nooit af; we scherpen het voortdurend aan. Uitgangspunten van ons duurzaamheidsbeleid zijn internationale verdragen, zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Klimaatverdrag van Kyoto en het Verdrag inzake Biodiversiteit. Maar aan de basis van dit alles staat het streven naar rechtvaardigheid, zoals beschreven in het Brundtland-rapport
11
in 1987. Dat wil zeggen: een eerlijke verdeling van de welvaart, tussen mensen nu en tussen huidige en toekomstige generaties. Dat kan alleen met behoud van de natuur en een schoon milieu. We hebben een ideaalbeeld van de duurzame wereld van 2050’, vervolgde Sprengers. ‘Voor onze beleggingsfondsen selecteren we bedrijven die doen wat nodig is om dat ideaal te bereiken. Dat zijn niet alleen bedrijven in bijvoorbeeld duurzame energie. Maar ook ondernemingen die zorgen voor eerlijke handel, gezondheidszorg en woningbouw.’
12
Mariëtta Smid legde vervolgens uit hoe het duurzaamheidsbeleid op vier manieren in de praktijk wordt gebracht: door het goed- of afkeuren van ondernemingen en landen voor het beleggingsuniversum; de dialoog met ondernemingen die nog niet of niet meer voldoende duurzaam zijn; en stemmen door de ASN-beleggingsfondsen op de aandeelhoudersvergaderingen van ondernemingen waarin zij beleggen. Deze drie punten komen in hoofdstuk 3 van dit halfjaarbericht aan de orde. Ten vierde neemt de ASN Bank stelling in maatschappelijk debatten. ‘We zijn bijvoorbeeld terughoudend over gentechnologie’, legde Smid uit. ‘We vragen ons af: wie profiteert hiervan? De boeren die de producten verbouwen, of grote concerns die het gemodificeerde zaad leveren? Nu is het zo dat bijvoorbeeld Monsanto er rijk van wordt, en de boeren zelf nauwelijks. Een ander voorbeeld van stellingname was onze brief aan Kamerleden over het investeren in clusterbommen. Die zijn in Nederland verboden, maar je mag er wel in investeren. In onze brief vroegen wij Kamerleden te stemmen voor een motie van PvdA en SP om het investeren in clusterbommen te verbieden. Die motie kwam er doorheen en ligt nu bij de regering. Zo geven we uw en onze idealen een stem.’
2.3 ASN Venture Capital Fonds Veel duurzame ontwikkelingen vinden wereldwijd plaats in kleinere ondernemingen die (nog) niet beursgenoteerd zijn. De ASN Bank vindt het belangrijk duurzame ontwikkeling te stimuleren door te beleggen in dergelijke ondernemingen. Daarom verstrekken wij durfkapitaal (venture capital) via ASN Venture Capital Fonds. De ASN Aandelenpool belegt in alle aandelen ASN Venture Capital Fonds. Pettelaar Effectenbewaarbedrijf N.V. is bewaarder van de ASN Aandelenpool en houdt als zodanig alle aandelen van ASN Venture Capital Fonds. Daarmee is Pettelaar Effectenbewaarbedrijf N.V. de enige aandeelhouder
van de vennootschap. Het economische eigendom van de aandelen ASN Venture Capital Fonds berust bij de participanten in de ASN Aandelenpool. ASN Venture Capital Fonds belegt niet rechtstreeks in kleine ondernemingen, maar doet dat via duurzame beleggingsfondsen die zijn gespecialiseerd in durfkapitaal. Wij selecteren deze beleggingsfondsen zorgvuldig op duurzaamheid en financiële soliditeit. Door te beleggen via deze gespecialiseerde fondsen maken wij gebruik van de expertise en ervaring van fondsbeheerders. In het eerste halfjaar van 2011 namen wij twee nieuwe venture-capitalfondsen op in de portefeuille van ASN Venture Capital Fonds: Aureos Healthcare Fund en Cleantech Europe II (A) LP. Aureos Healthcare Fund investeert in kleine en middelgrote ondernemingen in Afrika, die actief zijn in de gezondheidszorg en duurzaam opereren. Bijvoorbeeld klinieken, ziekenhuizen, laboratoria, farmaceutische bedrijven en opleidingen op medisch gebied. Cleantech Europe investeert in Europese ondernemingen die een technologie hebben ontwikkeld die commercieel interessant is, en waarvan zij het intellectuele eigendom bezitten. Dit betreft bijvoorbeeld afvalbeheer, zonne-energie en torrefactie. Dit laatste is een thermische behandeling om brandstof te maken van biomassa. De fondsen in de portefeuille van het ASN Venture Capital Fonds deden in het eerste halfjaar diverse interessante investeringen. Zo investeerde Aloe Environment Fund II in Polygenita, een duurzame producent van PET (polyethyleentereftalaat). Chrysalix Energy III Ltd investeerde in Agilyx. Dit bedrijf ontwikkelt kleine, goedkope systemen om ruwe olie te maken van gemengd plastic afval. Het plastic hoeft daarvoor niet gesorteerd en van tevoren bewerkt te worden.
2.4 Fondsdocumentatie Per 16 mei 2011 zijn de prospectussen van ASN Beleggingsfondsen N.V., ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Groenprojectenfonds geactualiseerd. Deze actualisatie houdt verband met wijzigingen in de namen van de fondsen (zie paragraaf 2.1). Ook zijn de financiële resultaten over 2010 van deze fondsen in de prospectussen opgenomen. Ten slotte zijn in het prospectus van ASN Beleggingsfondsen N.V. tevens de gewijzigde statuten van ASN Beleggingsfondsen N.V. opgenomen waarmee de Algemene vergadering van Aandeelhouders op 28 april 2011 heeft ingestemd. U vindt de prospectussen op de website van de ASN Bank, www.asnbank.nl > Beleggen > Beleggingsfondsen > onder de Overige informatie bij elk fonds.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
3 D uurzaam beleggings beleid
3.1 Stemmen Wie belegt in aandelen, heeft ook het recht te stemmen op de voorstellen die aan de orde komen in aandeelhoudersvergaderingen. De ASN Beleggingsfondsen beleggen onder andere in aandelen en hebben daarmee dus stemrecht. Sinds 2005 maken de fondsen gebruik van hun stemrecht. In het begin van het verslagjaar hebben wij het stembeleid weer geactualiseerd en de stemprocedure verder verbeterd. Wij maken nu gebruik van het stemadvies op maat van Governance for Owners. Dit sluit volledig aan op het duurzame stembeleid van de ASN Beleggingsfondsen. Sinds het begin van 2010 rapporteren wij het stemgedrag van de ASN Aandelenfondsen niet meer op kwartaalbasis, maar kunt u het van dag tot dag volgen via onze website.
14
Het aantal aandeelhoudersvergaderingen waarop de ASN Beleggingsfondsen stemden, nam af van 199 in de eerste helft van 2010 tot 177 in de eerste helft van 2011. Deze afname had twee oorzaken. Wegens technische problemen moesten we vier vergaderingen missen. Ook vonden er minder vergaderingen plaats als natuurlijk gevolg van wisselingen in de portefeuilles. De aan- of verkoop van aandelen vindt soms op een zodanig moment plaats, dat wij de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van het betreffende bedrijf niet kunnen meemaken. Dat was de voornaamste oorzaak van de daling van het aantal aandeelhoudersvergaderingen waarop wij stemden. Evenals in 2010 stemden wij in de meeste gevallen tegen de voorgestelde beloning van bestuurders, omdat een relatie tussen hun beloning en duurzame doelstellingen van hun onderneming ontbrak. Meer informatie over het stemgedrag van de ASN Beleggingsfondsen op aandeelhoudersvergaderingen vindt u op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Waar kiezen we voor? > Duurzaamheid in de praktijk > Stemmen.
3.2 Beleggingsuniversum
Aandelenfonds, achttien tot het universum van het ASN Duurzaam Small & Midcap Fonds en twee tot het universum van het ASN Milieu & Waterfonds. Enkele voorbeelden treft u aan in Bijlage 1. We lieten één nieuw bedrijf toe tot het universum van het ASN Duurzaam Obligatiefonds. • Van de ondernemingen in het universum van het ASN Duurzaam Aandelenfonds hebben wij er na heronderzoek elf gehandhaafd, terwijl wij er één verwijderden. • Het ASN Duurzaam Small & Midcap Fonds belegt zowel in ondernemingen die definitief zijn toegelaten tot het universum (pass-status) als in bedrijven die voorlopig zijn toegelaten (provisional status). Ondernemingen worden definitief toegelaten wanneer zij ruim voldoende scoren op drie criteria: milieu, sociaal beleid en verantwoord bestuur (corporate governance). De voorlopige status geldt voor ondernemingen die op twee van deze drie criteria een voldoende scoren. Zij krijgen twee jaar de tijd om ook het derde onderdeel te verbeteren tot een voldoende. Wij gaan hierover met deze ondernemingen in dialoog. Door deze actieve vorm van engagement stimuleren we kleine tot (middel)grote ondernemingen om hun duurzaamheidsbeleid te verbeteren. Wanneer zij daar niet in slagen, verwijderen we hen alsnog uit het beleggingsuniversum van het fonds. In de eerste helft van 2011 moesten wij drie bedrijven verwijderen, terwijl wij er zeventien konden handhaven. • In het beleggingsuniversum van het ASN Milieu & Waterfonds zijn na heronderzoek dertien bedrijven gehandhaafd, terwijl wij er drie hebben verwijderd. • In het beleggingsuniversum van het ASN Duurzaam Obligatiefonds hebben wij na heronderzoek twee bedrijven verwijderd. • De lijst met goedgekeurde banken vindt u op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Waar gaat uw geld naartoe? > Beleggingsfondsen > Universum ASN Obligatiefonds.
Het eerste halfjaar van 2011 lichtten we weer vele ondernemingen door om te beoordelen of zij aan onze bijzondere beleggingscriteria voldoen. Dit betrof zowel nieuwe ondernemingen waarin we nog niet belegden, als bedrijven die zich al in de portefeuilles van onze fondsen bevonden. Tijdens de vergaderingen van de ASN Selectiecommissie kwamen in totaal 134 ondernemingen, instellingen en landen aan de orde. Hiervan zijn twee nieuw toe- gelaten tot het universum van het ASN Duurzaam
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Overzicht van doorgelichte ondernemingen: Uitgebreidere informatie staat op www.asnbank.nl > Nieuw toegelaten ASN Infosys Technologies Duurzaam Wipro Aandelenfonds
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Go-Ahead Group** Husqvarna* Telenet Group Holding** Transcom Worldwide* Emmi AG** Eniro** Amer Sports* Ahlstrom* Mecom Group* St. Modwen Properties** Experian* Logitech International* Galliford Try* Michael Page International** De La Rue* Greencore Group* BWT* Phoenix Solar*
ASN Milieu & Waterfonds
SMA Solar Technologies Waterlogic
ASN Tennet Duurzaam Obligatiefonds
Wat doen wij > Waar gaat uw geld naartoe? > Beleggingsfondsen.
Na herscreening gehandhaafd Asahi Holdings Kurita Water Industries Arcadis DSM Capital & Counties Properties Capital Shopping Centres Group Phoenix Solar NY Times Thomson Reuters Tata Consultancy Services Astellas Pharmas
Na herscreening verwijderd
Atos Origin Solaria Energia Sulzer Pfeiffer Vacuum Technology Metso Sabaf Frigoglass Persimmon Cofinimmo Adecco Pennon Group Sulzer Skanska Arcadis AT&S Austria Technologie & Systemtechnik Cargotec Lassila & Tikanoja
RPS Group Hochtief Bellway
Interseroh Mayr-Melnhof Karton Kurita Water Industries Renewable Energy Corp ASA BWT Phoenix Solar BioteQ Environmental Technologies Gelsenwasser Clean Harbors Mueller Water Products LKQ Corp Spirax-Sarco Engineering
IDEX Corp Insituform Technologies Chloride Group
* definitief toegelaten ** toegelaten met voorlopige status
RPS Group
Deutsche GenossenschaftsHypothekenbank Elia
15
3.3 Dialoog
16
hebben wij er uiteindelijk dertien verwijderd uit het universum van het ASN Milieu & Waterfonds.
In het eerste halfjaar van 2011 voerden wij met in totaal 45 bedrijven uit het ASN-universum een dialoog. Deze dialogen betroffen hun prestaties of beleid op het gebied van milieu of mensenrechten. Als na heronderzoek blijkt dat een bedrijf achterblijft met zijn duurzaamheidsbeleid of niet meer voldoet aan onze beleggingscriteria, stellen wij het bedrijf daarover vragen. Ook kunnen wij het verzoeken zijn beleid aan te passen of de uitvoering ervan te verbeteren. Deze dialoog voerden wij in de eerste helft van 2011 met negen bedrijven uit het universum van het ASN Duurzaam Aandelenfonds. Tevens voerden wij een dialoog met 32 bedrijven uit het universum van het ASN Duurzaam Small & Midcap Fonds. Daarbij gaat het ook om bedrijven die nog niet op alle duurzaamheidscriteria een voldoende scoren. Zij zijn daarom voorlopig toegelaten tot het universum. Door actief met hen in dialoog te gaan sturen wij aan op verbeteringen. Wanneer deze zich niet binnen twee jaar voordoen, verwijderen wij het bedrijf uit het universum van het fonds. Hetzelfde geldt voor het ASN Milieu & Waterfonds. In de portefeuille van dit fonds bevinden zich veel relatief jonge, kleine bedrijven die zeer duurzame technologieën op de markt brengen. Helaas ontbreekt het hun vaak aan mensenrechten- en ketenbeleid. Wij zijn sinds 2009 met deze ondernemingen in gesprek om het management aan te sporen beleid te formuleren over deze twee aspecten. In de eerste helft van 2011 hebben wij de gesprekken met de laatste vier bedrijven afgerond. Van de achtenveertig bedrijven waar wij de dialoog mee zijn begonnen,
3.4 CO2-uitstoot Wie belegt in een onderneming, investeert ook in de CO2-uitstoot die bedrijfsactiviteiten genereren – of in de vermindering daarvan. De ASN Bank selecteert haar beleggingen op basis van duurzaamheidscriteria op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. De effectiviteit van het klimaatbeleid van de ASN Bank meten wij sinds 2007 door de CO2-uitstoot van onze beleggingsfondsen door te rekenen. Wij maken hiervoor gebruik van Trucost, een Engels onderzoeksbureau dat is gespecialiseerd in het vaststellen van de impact van bedrijfsactiviteiten op het milieu. Tot 31 december 2010 verminderde de CO2-uitstoot van de fondsen duidelijk. De eerste helft van 2011 laat een ander beeld zien. De CO2-uitstoot van de geconsolideerde portefeuille is licht gestegen. Vooral de sterke stijging van de CO2-uitstoot van het ASN Duurzaam Aandelenfonds was hier debet aan. De verwachting is dat de economie verbetert. Daarom houdt de fondsbeheerder een overwogen belang aan in cyclische bedrijven. Dit zijn bedrijven die als eerste profiteren van het aantrekken van de economie. Voorbeelden van cyclische bedrijven zijn Koninklijke DSM, Stora Enso en Umicore. Ze zijn actief in chemie, bosbouw en metaaltechnologie. Zulke activiteiten hebben een forse impact op het klimaat.
CO2-uitstoot in tonnen per miljoen euro omzet Fonds
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds ASN Milieu & Waterfonds Geconsolideerd MSCI All World Index (benchmark)
verbetering t.o.v. 31-12-10 -37,00% 26,40%
30-06-11 262 240
31-12-10 191 326
31-12-09 213 343
31-12-08 239 403
31-12-07 293 473
-4,70% -17,60% -
356 290 -
340 250 511
338 261 515
344 277 555
639 392 491
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
4 Beleggings- resultaten
4.1 ASN Duurzaam Aandelenfonds Rendement In het eerste halfjaar van 2011 behaalde het ASN Duurzaam Aandelenfonds op basis van beurskoers een rendement van -4,52%. Dat is inclusief het herbelegde dividend van e 0,55 per aandeel. De benchmark rendeerde in dezelfde periode -1,60%.
18
Het ASN Duurzaam Aandelenfonds heeft een relatief groot belang in de technologiesector. Veel bedrijven in deze sector ondernemen namelijk duurzaam. Dit overwogen belang in technologieaandelen pakte in het eerste halfjaar van 2011 echter negatief uit. Het rendement op deze aandelen bleef achter bij dat van de benchmark. Dit verlies werd deels gecompenseerd doordat het fonds uit duurzaamheidsoverwegingen relatief weinig belegt in aan grondstoffen gerelateerde aandelen, en niet in financiële dienstverleners. Van de individuele aandelen sprong opnieuw Green Mountain Coffee Roasters (rendement +154%) er positief uit, evenals Rhodia (+27%) en Adidas (+13%). De snel groeiende koffieverkoper Green Mountain Coffee Roasters (GMCR) heeft als motto ‘brewing a better world’. GMCR creëert zowel een betere wereld als toegevoegde waarde voor aandeelhouders. De winst in het tweede kwartaal van het gebroken boekjaar 2011 was 170% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. In dezelfde periode verdubbelde de omzet. Bovendien verhoogde het management de omzet- en winstprognoses voor de rest van het jaar. Ook Adidas verhoogde zijn verwachtingen voor 2011. Vooral het geherstructureerde merk Reebok presteert goed. Daarnaast profiteert deze op een na grootste producent van sportkledij van de sterke groei in China en Rusland. Het Franse Rhodia droeg flink positief bij aan het portefeuillerendement. Begin april ontving het chemiebedrijf een overnamebod van sectorgenoot Solvay uit België. Het bod is in contanten en geniet de steun van de raad van bestuur van Rhodia. Wij verkochten een groot deel van het belang in Rhodia nadat de koersen waren gestegen als reactie op het bod. De investeringen in Accsys Technologies (-76%), Staples (-36%) en Nokia (-38%) droegen in het eerste halfjaar van 2011 negatief bij aan het fondsrendement. Accsys Technologies maakte onverwacht een emissie van aandelen bekend. Hierdoor trad er een verwatering op voor bestaande
aandeelhouders. Dat drukte de aandelenkoers van Accsys Technologies. Met de opbrengst van de emissie wil het bedrijf de productiecapaciteit voor het modificeren van hout voor de fabriek in Arnhem met vijftig procent vergroten. Ook is het werkkapitaal gestegen doordat de vraag naar de producten van Accsys Technologies is toegenomen. Gegeven de positieve vooruitzichten en het zeer duurzame karakter van het bedrijf, hebben wij ingeschreven op de uitgifte van nieuwe aandelen.
Portefeuillebeleid Gezien de fase in de economische cyclus waarin we ons bevinden, legden we in het afgelopen halfjaar meer nadruk op cyclische aandelen. We verwachten dat het economische herstel zich verder doorzet na de dip die zich, zoals gebruikelijk, halverwege de cyclus voordoet. Het herstel kan zich ontwikkelen tot een groei die aanhoudt. Daarom kochten wij aandelen Stora Enso, Holmen, Adidas, Applied Materials en Barratt Developments. Andere belangrijke aankopen waren Smith & Nephew en Whole Foods Markets. Smith & Nephew is een wereldspeler op het gebied van producten en service voor wondbehandeling, huidverzorging, infuus- en brandwondenzorg. Smith & Nephew scoort in zijn sector hoog wat betreft maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het heeft een preventiesysteem dat is gericht op de veiligheid van de patiënt. Het milieubeleid wordt ondersteund door informatie over specifieke doelen voor het beheer van afvalstoffen. Smith & Nephew is bovendien sociaal betrokken. Het promoot actief de toegang tot gezondheidsproducten voor patiënten in ontwikkelingslanden. Ook financieel zijn de prestaties van Smith & Nephew indrukwekkend. De goede eerstekwartaalresultaten die het begin mei bekend maakte, onderschrijven dat. De biologische supermarkt Whole Foods Markets profiteert van de trend naar natuurlijke en gezonde producten in de Verenigde Staten. Bovendien is het bedrijf innovatief; het introduceert regelmatig nieuwe producten waarmee het marktaandeel wint. Wij namen winst op het aandeel Rhodia. Ook verkochten we aandelen uit de defensieve telecommunicatiesector. De CO2-uitstoot van ASN Duurzaam Aandelenfonds was 80 ton per miljoen euro omzet groter dan op 31 december 2010. Per ultimo juni bedroeg de CO2uitstoot 271 ton. Dit was het gevolg van de toename van het belang in cyclische ondernemingen.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Rendement in % Fonds -4,52 17,87 3,78 0,58 -2,26 6,61
1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Laatste tien jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-1994)
Benchmark* -1,60 16,16 2,08 -0,81 -0,75 7,32
* 60% MSCI Europa, 30% MSCI VS en 10% MSCI Japan
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s ultimo juni 2011 Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen ultimo juni 2011
Sectorverdeling in % van de portefeuille Duurzame consumentengoederen Technologie Farmacie en gezondheidszorg Basisindustrie Basisgoederen Massaconsumentengoederen Telecommunicatie Financiële dienstverlening Nutsbedrijven Beleggingsfondsen
55,71 58,91 60,34 50,85 0,55 311 56,19 5.540.519
Tien grootste belangen 23,1 17,0 16,3 15,0 8,0 7,1 6,7 3,1 2,2 1,5
in % van de portefeuille Novartis Starbucks Intel Novo-Nordisk Verizon Merck & Co Applied Materials Sap Green Mountain Coffee Roasters Salesforce.com
3,1 2,8 2,7 2,6 2,5 2,5 2,3 2,3 2,2 2,1
Geografische verdeling in % van de portefeuille Europa Verenigde Staten en Canada Azië en de Pacific
60,2 30,0 9,8
Cyclische bedrijven stoten in de regel meer CO2 uit dan defensieve bedrijven, vooral papierbedrijven zoals Stora Enso en Holmen. Het Zweedse Holmen neemt verantwoordelijkheid voor mens en milieu. Het heeft een uitstekend, groepsbreed milieubeleid en milieumanagementsysteem. Relevante onderdelen zijn gecertificeerd, productiebedrijven en bosbouw volgens de ISO 14001-normen voor milieu. Alle eigen bosbouw van Holmen is bovendien gecertificeerd volgens de normen van het Forest
Stewardship Council (FSC) en Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC). Holmen neemt veel verantwoordelijkheid voor zijn keten van toeleveranciers. Het onderhoudt duurzame relaties met de leveranciers van de producten.
Markt en vooruitzichten Gunstige macro-economische cijfers en fraaie bedrijfswinsten zorgden begin dit jaar voor een stijging van de aandelenkoersen. In Europa waren de macro-
19
20
cijfers overwegend positief. Begin april maakte het Amerikaanse ministerie van arbeid bekend dat er 216.000 banen bij waren gekomen. De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, verwacht voor dit jaar een groei van de Amerikaanse economie tussen 3,4 en 3,9%. Zij verwacht een werkloosheidpercentage van 8,8 tot 9%. Vlak voor de meervoudige ramp in Japan leek de economie er aan de vooravond van een hernieuwde economische opleving te staan. Leidende indicatoren verbeterden en de exporten trokken weer wat aan. Dankzij de ontwikkeling van de lonen en de werkgelegenheid namen de consumentenbestedingen toe. De gevolgen van de aardbeving en de daarop volgende tsunami en kernramp drukten de economische groei echter flink. Het gevolg is dat het land opnieuw in een recessie is beland. De bedrijven die cijfers publiceerden, werden veelal met koersstijgingen beloond. Over het algemeen compenseerde de omzetgroei de daling van de winstmarges van bedrijven. Deze cijfers weerspiegelden het economische herstel tot mei.
Wereldwijd hebben de economieën hun groeitempo verloren. Het is echter onwaarschijnlijk dat dit gaat uitmonden in een zware economische inzinking. Ten eerste past een terugval – die later weer wegebt – in het normale patroon van de economische cyclus. Ten tweede zet de stijging van de energieprijzen als groeiremmende factor niet door. Aandelenmarkten presteren normaal gesproken niet spectaculair in dit deel van de cyclus, maar stijgen wel. De waarderingen zijn in de afgelopen periode aantrekkelijker geworden. Tegelijkertijd lijken belangrijke risico’s wat te zijn verminderd, zoals het risico dat op een harde landing van de Chinese economie en escalatie van de Europese schuldencrisis. Vanwege de gunstigere waardering en de inschatting van lagere risico’s zijn we positief over aandelen voor het komende halfjaar.
In mei en juni kregen de financiële markten het flink voor de kiezen. Zorgen over de Griekse schulden en het gevaar van besmetting van andere eurolanden bepaalden vanaf mei het sentiment. Een faillissement van Griekenland dreigde nadat er twijfel was ontstaan over de betaalbaarstelling van de volgende steuntranche van 12 miljard euro van de ECB, de Europese Commissie en het IMF aan Griekenland. Tot opluchting van de financiële markten stemde het Griekse parlement eind juni in met een ingrijpend saneringspakket. Daardoor kan de vijfde tranche uitbetaald worden. Griekse wanbetaling is hiermee afgewenteld. Maar de markt werd niet alleen getroffen door de eurocrisis. Er heerste ook onzekerheid over het doorzetten van de mondiale economische groei. In korte tijd kwamen er tegenvallende macrocijfers uit de Verenigde Staten, China en Europa.
Rendement
De prijzen op de grondstoffenmarkt daalden stevig. Daardoor daalden ook de koersen van aandelen in de sector basisgoederen. Als reden voor het inzakken van de grondstofprijzen werd veelal de angst voor een wereldwijde economische afkoeling genoemd, een ‘dubbele dip’ in de economie. Ook technologieaandelen werden hierdoor geraakt. De aandelenkoersen van financiële dienstverleners liepen schade op vanwege de kans op afboekingen op Grieks staatspapier. Defensieve sectoren als farmacie & gezondheidszorg en massaconsumentengoederen deden het goed.
4.2 ASN Duurzaam Obligatiefonds Het ASN Duurzaam Obligatiefonds behaalde in de eerste helft van 2011 op basis van beurskoers een rendement van -0,03 %. Dat is inclusief het herbelegde dividend van e 0,65 per aandeel. De benchmark behaalde een rendement van 0,02%. Het rendement werd sterk positief beïnvloed doordat het fonds niet belegde in Portugal, als gevolg van onze negatieve visie. Ook onze positionering in Ierland werkte positief uit, evenals de tactische verlagingen van de rentegevoeligheid. Het fonds verloor relatief rendement op de belangen in Belgisch en Frans staatspapier.
Portefeuillebeleid Gedurende de verslagperiode namen we diverse tactische belangen in staatsobligaties. Zo brachten we begin februari het overwogen belang in Italië tijdelijk terug tot neutraal. Ook namen we in maart een kortstondig belang in Spaans vijfjaarsstaatspapier. Beide beleggingen droegen positief bij aan het relatieve rendement. Verder vergrootten we het onderwogen belang in Ierland tot neutraal vanwege de aantrekkelijke waardering. We zetten de onderweging in Belgisch staatspapier daarentegen sterker aan. Niet alleen vanwege de politieke impasse in België, maar ook omdat de markten de stabiliteit van het land mogelijk op de proef zouden stellen na het beroep van Portugal op de European Financial Stability Facility (EFSF). In mei reduceerden we deze onderweging weer toen de rentemarges opliepen.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Rendement in % Fonds -0,03 0,54 4,34 3,06 3,58 3,68
1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Laatste tien jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-2000)
Benchmark* 0,02 1,16 5,09 3,77 4,64 4,56
* iBoxx Sovereign
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s ultimo juni 2011 Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen ultimo juni 2011
26,43 27,09 28,53 26,26 0,65 145 26,48 5.486.556
Sectorverdeling
Vijf grootste debiteuren
in % van de portefeuille Overheid Semi-overheid Bedrijfsobligaties Obligaties met onderpand
in % van de portefeuille Italië Duitsland Frankrijk Nederland Spanje
95,1 2,0 2,0 0,9
23,3 19,4 14,8 14,1 12,5
Creditratings Cashflowverdeling en looptijd Modified duration Modified duration benchmark
5,63 5,96
In lijn met onze rentevisie verkortten we in maart tijdelijk de gewogen gemiddelde looptijd (duration) van de portefeuille. Toen in april de rente steeg, namen we winst op deze positie. Vervolgens verkortten we in mei de duration weer. Deze positie hield het fonds in de rest van de verslagperiode aan. In juni namen wij uit tactisch oogpunt een overwogen belang in Spaans vijfjaarsstaatspapier, dat relatief gunstig was gewaardeerd. We namen winst op onze tactische onderweging in Belgisch staatspapier bij oplopende risicopremies. Deze transacties zijn gefinancierd uit Duits staatspapier. We handhaven het maximaal onderwogen belang in Portugees staatspapier, omdat de kans bestaat dat de kredietrating van het land daalt tot ‘sub-investment grade’.
in % van de portefeuille AAA AA A BBB
54,8 41,5 1,4 2,3
We voegden diverse bedrijfsobligaties van duurzame ondernemingen toe aan het ASN Duurzaam Obligatiefonds, bijvoorbeeld van Telecom Italia en Casino Guichard. Behalve in de thuismarkt Italië is Telecom Italia een flinke marktpartij in Brazilië. Dat legt extra druk op het sociale en milieubeleid. Daarin heeft Telecom Italia voldoende voorzien. Het beschermt zijn medewerkers en lokale gemeenschappen en heeft een opvallend goed ketenbeleid. Casino, een Franse supermarktketen, hanteert een strikt mensenrechtenbeleid. Ook neemt Casino zijn verantwoordelijkheid voor de keten doordat het eisen aan zijn toeleveranciers stelt voor mensenrechten en milieu.
21
Markt en vooruitzichten
22
Net als in 2010 domineerde de Europese schuldencrisis het financiële nieuws in de eerste helft van 2011. Portugal moest noodgedwongen voor hulp aankloppen bij de European Financial Stability Facility (EFSF). Griekenland bleek dringend verlegen om een tweede noodlening. Binnen de PIIGS-landen – de Europese landen met een relatief hoge staatsschuld – tekent zich inmiddels een tweedeling af. Sinds begin januari lijken Spanje en Italië zich los te maken van Portugal, Ierland en Griekenland. De marges op staatsobligaties van Portugal, Ierland en Griekenland stijgen nog altijd tot recordhoogtes. De marges op Spaans en Italiaans papier zijn echter gematigder. De Duitse tienjaarsrente steeg gedurende de verslagperiode licht. Tussentijds bereikte zij een hoogtepunt van 3,51% doordat de inflatieverwachtingen in de eurozone opliepen en de risicobereidheid van beleggers toenam. Doordat de schuldencrisis weer oplaaide en de macrocijfers tegenvielen, nam de risicoaversie bij beleggers toe. Daardoor daalde de rente tegen het einde van de verslagperiode tot 3,03%. Al met al steeg zij met zeven basispunten ten opzichte van eind 2010. We voorzien dat de Duitse tienjaarsstaatsrente de komende twaalf maanden tussen 3,50 en 4% zal liggen. Deze visie is gebaseerd op de relatief hoge waardering van Duits staatspapier, oplopende inflatieverwachtingen en de aanhoudende economische groei. In ons landenbeleid zijn we overwogen in Nederland en Spanje ten opzichte van Frankrijk en Portugal.
4.3 ASN Duurzaam Mixfonds Rendement Het ASN Mixfonds behaalde over het eerste halfjaar van 2011 op basis van beurskoers een rendement van -1,66%. Dat is inclusief het herbelegde dividend van e 1,40 per aandeel. De benchmark rendeerde in de verslagperiode -0,68%. De aandelenportefeuille heeft een relatief groot belang in de technologiesector. Veel bedrijven in deze sector ondernemen namelijk duurzaam. Dit overwogen belang in technologieaandelen pakte in het eerste halfjaar van 2011 echter negatief uit. Het rendement op deze aandelen bleef achter bij dat van de benchmark. Dit verlies werd deels gecompenseerd doordat het fonds uit duurzaamheidsoverwegingen relatief weinig belegt in aan grondstof-
fen gerelateerde aandelen, en niet in financiële dienstverleners. Van de individuele aandelen sprong opnieuw Green Mountain Coffee Roasters er positief uit (rendement +154%; zie paragraaf 4.1), evenals Rhodia (+27%) en Adidas (+13%).
Portefeuillebeleid Begin januari bouwden wij een deel van de overwogen positie in aandelen af, ten gunste van obligaties. Wij verwachtten dat het te grote optimisme van beleggers de aandelenmarkten gevoelig zou maken voor tussentijdse correcties. Dat bleek later ook zo te zijn. Ultimo juni bevond het economische herstel zich in de meer gevorderde fase. Daarin gedijen aandelen doorgaans goed, zonder dat de koersen spectaculair stijgen. De waardering van aandelen, gemeten naar koers-winstverhoudingen en dividendrendement, is de afgelopen tijd nog wat aantrekkelijker geworden. Bovendien schatten wij in dat de risico’s dalen. Daarom veranderen wij het licht overwogen belang van aandelen in een normale overweging. Dit gaat ten koste van obligaties: zij gaan van een licht onderwogen belang naar een normale onderweging. Onder invloed van angst over de economische groei is het directe rendement van obligaties te ver weggezakt. We verwachten dat de effectieve rentes stijgen als beleggers ervan overtuigd raken dat de huidige groeiverzwakking tijdelijk is en niet de opmaat vormt voor een nieuwe recessie. Gezien de fase in de economische cyclus waarin we ons bevinden, legden we in het afgelopen halfjaar meer nadruk op cyclische aandelen. In de obligatieportefeuille namen we diverse tactische belangen in staatsobligaties. We namens diverse bedrijfsobligaties op in het fonds van bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Voorbeelden hiervan zijn ondermeer Telecom Italia en Casino Guichard (zie paragraaf 4.2). In lijn met onze rentevisie verkortten we in maart tijdelijk de gewogen gemiddelde looptijd (duration) van de portefeuille. Toen in april de rente steeg, namen we winst op deze positie. Vervolgens verkortten we in mei de duration weer. Deze positie hield het fonds in de rest van de verslagperiode aan.
Markt en vooruitzichten De vooruitzichten voor de aandelenmarkt vindt u in paragraaf 4.1; die voor de obligatiemarkt in paragraaf 4.2.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Rendement in % Fonds -1,66 8,56 4,75 2,50 1,40 1,06
1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Laatste tien jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (31-12-2000)
Benchmark* -0,68 7,86 4,13 2,03 2,65 2,81
* iBoxx Sovereign en 60% MSCI Europa, 30% MSCI VS en 10% MSCI Japan
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s ultimo juni 2011 Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen ultimo juni 2011
Tactische assetallocatie in % van de portefeuille ASN Obligatiepool ASN Aandelenpool
60,99 63,43 64,27 59,90 1,40 131 61,12 2.140.390
Strategische assetallocatie 54,39 45,61
4.4 ASN Milieu & Waterfonds Rendement Het ASN Milieu & Waterfonds behaalde over het eerste halfjaar van 2011 op basis van beurskoers een rendement van -6,65%. Daarmee presteerde het minder dan de MSCI World Small Caps Index (-2,3%) en de FTSE EO Water Tech Index (-1,1%), maar beter dan de FTSE ET50 (-10,5%). Het resultaat was solide in vergelijking met dat van andere fondsen in de milieusector. De aanhoudende stroom fusie- en overnameactiviteiten (M&A) droeg het hele eerste halfjaar positief bij aan de resultaten. Twee houdstermaatschappijen zijn overgenomen door grotere concerns uit de sector die willen profiteren van de groei op de milieumarkten. Twee deelsectoren sprongen er als sterkste uit. In de milieusector bleken waterbedrijven goed opgewassen tegen het volatiele marktklimaat dankzij hun defensieve eigenschappen. Onderzoeks- en controlebedrijven presteerden goed op basis van hun laat-cyclische eigenschappen. Hoewel het beurssentiment na de ramp in Fukushima kort opleefde, vielen de resultaten van onderne-
in % van de portefeuille Vastrentende waarden euro’s Aandelen wereldwijd
55 45
mingen in duurzame energie in de gehele verslagperiode tegen. De oorzaken waren de voortdurende onzekerheid over regelgeving en overcapaciteit in de wind- en zonne-energiesector. Ook duurzameenergieondernemingen in Azië presteerden matig door zorgen over de macro-economie en zwakke resultaten in deelsectoren.
Marktontwikkelingen Ontwikkelingen in de wetgeving, wereldwijde macro-economische gebeurtenissen en activiteit in het bedrijfsleven beïnvloedden de milieumarkten positief in het eerste halfjaar. De nasleep van de ramp in Fukushima werkte door op de energieagenda. Dat had positieve gevolgen voor de sectoren duurzame energie en energie-efficiëntie. Zo stopte Japan zijn plannen om het aandeel kernenergie in de energiemix uit te breiden van 30 tot 50%. Duitsland kondigde plannen aan om alle kerncentrales uiterlijk in 2022 te sluiten. De vooruitzichten voor duurzame energie op de lange termijn werden ook versterkt doordat de energieprijzen stegen. Bovendien veroorzaakte de aanhoudende onrust in het MiddenOosten hernieuwde aandacht voor alternatieven voor fossiele brandstoffen.
23
24
De hevige overstromingen in de Verenigde Staten en Australië en droogtes in Noord-Europa trokken de aandacht van beleidsmakers naar de watersector. Zo heeft Ofwat in het Verenigd Koninkrijk de kwaliteitsnormen voor drinkwater aangescherpt. Het Environmental Protection Agency in de Verenigde Staten kondigde een initiatief aan om de waterinfrastructuur in steden te vernieuwen. Een andere positieve ontwikkeling in het eerste halfjaar van 2011 was dat het twaalfde vijfjarenplan van China definitief werd. Dit bevat doelstellingen voor investeringen tot maximaal USD 300 miljoen in waterbeheer, terugdringing van energieverbruik met 16% per bbp-eenheid en uitbreiding van windenergie en zonne-energie met 70 respectievelijk 5 gigawatt. Ook Europa nam daadkrachtige besluiten, met doelstellingen van 20% duurzame energie en een verbetering van de energie-efficiëntie van 20% in 2020 (op basis van ramingen uit 2007 en bij
gelijkblijvende omstandigheden). Deze zijn voor alle EU-lidstaten aangekondigd.
Vooruitzichten De aandacht van overheden en beleggers voor de milieusector nam toe door gebeurtenissen wereldwijd, zoals de ramp in Fukushima, politieke instabiliteit in het Midden-Oosten en regionale droogtes en overstromingen. De duurzame-energiesector blijft zwak. Dit onderstreept het belang van spreiding van beleggingen in de milieusector, zoals het ASN Milieu & Waterfonds hanteert. Hoewel de vooruitzichten voor Azië nog steeds on- zeker zijn, blijft beleggen in de Aziatische milieumarkten voor de lange termijn aantrekkelijk. De waardering van de portefeuille ligt nog altijd aan de onderkant van de historische bandbreedte. De winstverwachtingen zijn redelijk en de M&A-activiteit houdt aan. Daarom menen wij dat het fonds voor
Rendement in % Fonds -6,65 18,31 2,71 2,39 -3,95
1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (30-06-2001)
Benchmark* -2,06 31,67 7,64 2,62 -0,02
* MSCI World Small Cap World EUR
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s ultimo juni 2011 Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen ultimo juni 2011
Sectorverdeling in % van de portefeuille Water Energie Afvalverwerking
16,71 17,90 18,27 15,06 0,00 206 16,79 12.263.033
Tien grootste belangen 49,9 29,0 21,1
in % van de portefeuille Nalco Watts Water Technologies Horiba NIBE Telvent Severn Trent LKQ Corp Suez Environnement California Water Service Badger Meter
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
3,8 3,5 3,5 3,4 3,1 3,1 3,0 2,9 2,7 2,6
de langere termijn een aantrekkelijke beleggingsmogelijkheid vormt. Het ASN Milieu & Waterfonds blijft duurzaamheid proactief benaderen. Het licht nieuwe bedrijven grondig door en beoordeelt bestaande deelnemingen systematisch opnieuw. Het fonds blijft actief bij ondernemingen betrokken om een best practice te garanderen die overeenstemt met de ethische ASNcriteria. Het aantal milieufondsen neemt toe. Daartussen blijft het ASN Milieu & Waterfonds een unieke plaats innemen. Dat is te danken aan het lange trackrecord van consistente prestaties, de gespreide beleggingsbenadering die zowel op water, energie en afval is gericht, en de aanhoudende focus op ondernemingen die zich uitsluitend op het milieu richten. De unieke aard van het fonds wordt weerspiegeld in de prijzen die het heeft gewonnen voor zijn duurzaamheid (Gouden Stier) en voor zijn prestaties als beleggingsfonds (Lipper).
nam af met 9,8%. Ter vergelijking: de HSBC Smaller Europe (Half UK) Index daalde met 2,2% en de Kempen/ASN Smaller Europe SRI Index met 2,3%. De ondernemingen in de portefeuille die de afgelopen jaren voor de koersstijging van het fonds verantwoordelijk waren, presteerden in het eerste halfjaar van 2011 niet goed meer. Omdat wij beleggen voor de lange termijn, verkocht de fondsmanager slechts enkele van deze aandelen. Vooral bedrijven met activiteiten in de Europese consumentensector presteerden niet goed. Vermoedelijk verandert dat de komende tijd niet. Over het algemeen waren de bedrijfsberichten echter goed. Dat gaf steun aan de aandelenkoersen. Wij voegden in de verslagperiode vijf aandelen aan de portefeuille toe: Mediaset España (voorlopig goedgekeurd), Sulzer (definitief goedgekeurd), Valeo (definitief goedgekeurd), Michael Page (voorlopig goedgekeurd) en Logitech (definitief goedgekeurd). We verkochten de belangen in Geberit, Randstad en Bekaert.
Marktontwikelingen
4.5 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Rendement Na het zeer sterke jaar 2010 ging het fonds in januari 2011 slecht van start. Helaas maakte het zijn verlies in de vijf maanden daarna niet goed. Het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds behaalde in de eerste helft van 2011 op basis van beurskoers een rendement van -10,12%. De intrinsieke nettowaarde
De eerste helft van 2011 kenmerkte zich door tegenstrijdigheden. Aan de ene kant bleven de opkomende economieën zich krachtig ontwikkelen. Zij waren de motor achter de groei van de wereldeconomie. Tegelijkertijd wezen veel macro-economische cijfers van de ontwikkelde landen erop dat het herstel van de grote recessie van 2008-2009 voortduurde. Daar stond tegenover dat het lastig bleek de impuls van het herstel te verleggen van de publieke naar de particuliere sector. Dat uitte zich in aanhoudende, ernstige problemen in de economieën van veel landen in de Europese periferie.
Rendement in % 1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (30-04-2006)
Fonds -10,12 42,35 4,65 3,58 1,11
Benchmark* -2,16 21,20 2,98 -0,29 -2,74
* HSBC Smlr Europe PR EUR
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s ultimo juni 2011 Intrinsieke waarde per aandeel ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen ultimo juni 2011
24,70 27,48 27,65 20,36 0,00 52 25,17 2.064.332
25
26
Sectorverdeling
Tien grootste belangen
in % van de portefeuille Basisindustrie Duurzame consumentengoederen Basisgoederen Massaconsumentengoederen Farmacie en gezondheidszorg Technologie Nutsbedrijven
in % van de portefeuille Leoni Cargotec Coloplast Axel Springer Verlag Valeo Pfeiffer Vacuum Technology Metso Novozymes Nobia Rockwool
37,9 36,2 8,0 5,1 4,7 4,5 3,6
Een van de belangrijkste ontwikkelingen in het eerste halfjaar was dat de VN Mensenrechtenraad de Guiding Principles for Business and Human Rights (Beginselen voor ondernemen en mensenrechten) onderschreef. Dat biedt een wereldwijde standaard om mensenrechtenrisico’s bij bedrijfsactiviteiten te voorkomen en aan te pakken. Ondernemingen die in bekende risicolanden actief zijn, moeten nagaan welke risico’s zij lopen, zodat zij de naleving van mensenrechten beter kunnen waarborgen. Een van de belangrijkste redenen voor ondernemingen om dit te doen is bescherming van hun reputatie. Veel ondernemingen in de portefeuille van het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds lopen een risico op schending van mensenrechten via hun leveranciersketen. Het Zwitserse Sulzer (definitief goedgekeurd) is een voorbeeld van een bedrijf dat de monitoring van mensenrechten in de portefeuille goed aanpakt. Deze technische onderneming is lid van het Global Compact van de VN. Hoewel Sulzer een kleine inkoper is, kiest het zijn leveranciers met zorg. Het evalueert hun mensenrechtenprestaties regelmatig op basis van leveranciersaudits, bezoeken en monitoring. Wij bespreken per sector met alle ondernemingen welke de mensenrechtenrisico’s zij in hun leveranciersketen lopen. We ontwikkelen de uitgangspunten en kaders verder om deze dialoog beter te kunnen voeren.
Vooruitzichten We zijn positief gestemd over de komende kwartalen. Wij menen dat de portefeuille zeer goed gepositioneerd is om te profiteren van de ontwikkelingen in de komende zes maanden en daarna.
4.6 ASN Groenprojectenfonds Rendement Het rendement van het ASN Groenprojectenfonds
5,8 4,8 4,7 4,7 4,3 4,2 4,1 4,0 4,0 3,9
ontwikkelde zich in het eerste halfjaar negatief: het kwam uit op -1,22%. Dit was vooral een gevolg van de rentestijging gedurende een groot deel van het eerste halfjaar, die werd veroorzaakt door de perikelen in de eurozone. Zoals aangegeven in hoofdstuk 2, stroomde er veel geld uit het fonds. Waarschijnlijk hangt dit deels samen met de afbouw van de heffingskorting op maatschappelijke beleggingen tot nihil in 2014. Beleggers in het ASN Groenprojectenfonds blijven echter profiteren van de vrijstelling van vermogensrendementsheffing van 1,2% over groene beleggingen. Deze vrijstelling geldt tot maximaal e 55.476 (2011) aan maatschappelijke beleggingen per persoon.
Portefeuillebeleid In het eerste halfjaar van 2011 verstrekte het ASN Groenprojectenfonds zes kredieten van in totaal circa e 12 miljoen. Het fonds financierde vier projecten in de sector duurzaam bouwen. De meest opvallende financiering was het duurzame deel van kantoorgebouw Villa Flora te Venlo, dat volgens het cradle-tocradle-concept wordt gebouwd als onderdeel van de Floriade 2012. Ook financierde het fonds het duurzame nieuwbouwproject ‘de Weide Meerkerk’ te Zederik, vijf duurzame nieuwbouwwoningen in Doorn en 33 nieuwbouwappartementen te Houten. Tevens financierde het fonds twee projecten in de sector decentrale energievoorziening. In het voorjaar van 2011 financierde het de installatie voor warmte-koudeopslag van het kantoorgebouw Spool- derwerk in Zwolle. De Belgische energieleverancier Electrabel gaat dit gebouw huren als nieuw hoofdkantoor. Het tweede is een zonne-energieproject op het eiland Texel. Dit is geïnitieerd door TexelEnergie. Deze organisatie wil heel Texel van duurzame energie voorzien, zoveel mogelijk opgewekt uit lokale energiebronnen. TexelEnergie gaat op vier daken van bedrijven fotovoltaïsche panelen plaatsen met een vermogen van 175 kilowattpiek in totaal.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Rendement in % 1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Laatste tien jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (15-11-1995)
Kerncijfers in euro’s -1,22 -0,34 1,94 1,60 2,50 3,13
Sectorverdeling in % van de portefeuille Decentrale energievoorziening Duurzaam bouwen Windenergie Overige groenprojecten Biovergisting Niet-groene projecten
Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Hoogste koers in twaalf maanden Laagste koers in twaalf maanden Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s Intrinsieke waarde ultimo juni 2011 Aantal geplaatste aandelen
25,14 25,86 26,62 25,02 0,40 316,13 25,14 12.572.806
Vijf grootste debiteuren 28,8 28,1 26,2 12,4 3,3 1,2
4.7 ASN-Novib Microkredietfonds Rendement Het ASN-Novib Microkredietfonds heeft het eerste halfjaar een rendement van 2,53% behaald. Dit is inclusief het dividend van e 2,35 dat in mei werd uitgekeerd. Daarmee heeft het fonds goed gepresteerd, zeker gezien het feit dat het actief is in landen en regio’s waar de onzekerheden en risico’s groot zijn.
in % van het fondsvermogen ING Bank Groen Stichting Groenfonds Eneco Stichting Wooninvest Staedion Vastgoed
18,6 9,7 7,4 3,7 3,2
de Kaukasus en Midden-Amerika, is een gedeeltelijke voorziening getroffen van e 1,3 miljoen. De uitzettingen namen het eerste halfjaar per saldo toe met e 14 miljoen.
Vooruitzichten Gezien het grote aantal goedkeuringen in het eerste half jaar verwacht Triple Jump dat het aantal uitzettingen in de tweede helft van 2011 sterker zal stijgen. We verwachten dat het aantal leningen aan en investeringen in MFI’s in Afrika in 2011 duidelijk zal toenemen.
Marktontwikkelingen en portefeuillebeleid Het voorzichtige herstel in het laatste halfjaar van 2010 zette zich door in de eerste zes maanden van 2011. In vrijwel alle regio’s waar het ASN-Novib Microkredietfonds leningen heeft uitstaan, neemt de vraag uit de markt duidelijk toe. De groeiende concurrentie tussen aanbieders veroorzaakt echter dat de marges voor het fonds dalen. De Balkan-landen hebben het nog steeds moeilijk omdat economisch herstel er uitblijft. De kwaliteit van de leningenportefeuilles van de MFI’s in de portefeuille van het ASN-Novib Microkredietfonds is gemiddeld onveranderd in vergelijking met eind vorig jaar. In het eerste halfjaar van 2011 kwamen drie MFI’s in de portefeuille in problemen. De gedelegeerd beheerder, Triple Jump, volgt de ontwikkelingen bij deze MFI’s nauwgezet. Per 30 juni 2011 had een van deze MFI’s een achterstand in de aflossing, terwijl een andere een achterstand had in de rentebetaling. Op de leningen aan deze MFI’s, die actief zijn in
Rendement in % 1e halfjaar 2011 2010 Laatste drie jaar (gemiddeld per jaar) Laatste vijf jaar (gemiddeld per jaar) Laatste tien jaar (gemiddeld per jaar) Gemiddeld per jaar sinds start (14-06-1996)
2,53 6,29 5,34 4,40 3,10 2,81
Kerncijfers in euro’s Koers ultimo juni 2011 Koers ultimo 2010 Dividend over het boekjaar 2010 Fondsomvang in miljoenen euro’s Aantal geplaatste aandelen
53,84 54,84 2,35 193,69 3.575.907
27
Geografische verdeling
Vijf grootste debiteuren
in % van de portefeuille Zuid-Amerika Azië Centraal Amerika Oost-Europa Afrika
in % van het fondsvermogen Oikocredit WWB Popayan Crear Arequipa Hattha Kaksekar Ltd. (HKL) Finca Azerbaijan
37,0 32,8 14,9 8,8 6,5
28
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
3,3 2,1 2,1 1,9 1,9
5 Halfjaar cijfers 2011 ASN Beleggings-
fondsen N.V.
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.1 Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
848.128
846.487
822
1.419
-
-
3.631
4.285
-2.809
-2.866
845.319
843.621
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
137.474 725.871 9.657 -27.683
130.232 694.199 -88.481 107.671
Totaal
845.319
843.621
Beleggingen Participaties beleggingspools
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
30
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.2 Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-392
2.129
Toerekenbaar resultaat beleggingspools
-21.696
35.590
Som van de bedrijfsopbrengsten
-22.088
37.719
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat beleggingspools
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
31
Lasten Beheervergoeding
5.595
5.046
Som van de bedrijfslasten
5.595
5.046
-27.683
32.673
Resultaat
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.3 Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-11 t/m 30-06-2011
01-01-10 t/m 30-06-2010
-27.683
32.673
392 21.696
-2.129 -35.590
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-57.713 33.984
-39.833 36.961
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
597 -654
418 -315
-29.381
-7.815
65.636 -26.722 -9.533
48.728 -29.387 -11.526
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
29.381
7.815
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
32
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
-
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.4 Toelichting op de halfjaarcijfers ASN Beleggingsfondsen N.V. is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, opgericht op 2 januari 2001 en in Amsterdam ter beurze genoteerd. De verslagperiode van de vennootschap heeft betrekking op de periode van 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011. ASN Beleggingsfondsen N.V. functioneert als een open-end beleggingsinstelling. Zij kan besluiten, wanneer bijzondere omstandigheden daartoe noodzaken, de inkoop van aandelen op te schorten. Aan het halfjaarbericht 2011 van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn de halfjaarcijfers 2011 van de fondsen toegevoegd, alsmede de halfjaarcijfers van de besloten fondsen (de beleggingspools) voor gemene rekening, waarin de vennootschap haar vermogen heeft belegd. Deze worden geacht onderdeel uit te maken van de toelichting op de halfjaarcijfers van ASN Beleggingsfondsen N.V. De vennootschap is een fiscale beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969. De ASN Beleggingspools zijn besloten fondsen voor gemene rekening. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. is beheerder van de beleggingspools. Dit halfjaarbericht is opgesteld in overeenstemming met de Wet op het financieel toezicht (Wft), met modellen zoals opgenomen in het Besluit modellen jaarrekening van 22 december 2005, en met het Burgerlijk Wetboek 2 titel 9. Op onderdelen zijn in de halfjaarcijfers bewoordingen gehanteerd die afwijken van de modellen omdat zij beter de inhoud van de post weergeven. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het inzicht dat is vereist op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo), artikel 122 tot en met 124 – de halfjaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de halfjaarrekening. Deze halfjaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de halfjaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. heeft een vergunning op grond van artikel 2:65 Wft.
Waarderingsgrondslagen Tenzij anders is vermeld, zijn alle bedragen in duizenden euro’s en zijn de posten die in de balans zijn opgenomen, gewaardeerd tegen marktwaarde. Omrekening van activa en passiva in vreemde valuta’s geschiedt tegen de geldende World Market/ Reuters closing spot rates per balansdatum (zie voor de valutakoersen de paragraaf financiële risico’s). Transacties in vreemde valuta’s zijn in de winst- en verliesrekening verantwoord tegen de koers op de transactiedatum.
Beleggingen Participaties beleggingspools De participaties in de beleggingspools worden gewaardeerd tegen de intrinsieke waarde per einde verslagperiode, inclusief de toegerekende resultaten. Aan de aan- en verkopen van poolparticipaties zijn voor ASN Beleggingsfondsen N.V. geen kosten verbonden. De intrinsieke waarde is gelijk aan de reële waarde. Obligaties Ter beurze genoteerde waardepapieren en afgeleide instrumenten worden gewaardeerd tegen de laatst bekende beurskoers. Waardepapieren waarvan een (recente) beurskoers ontbreekt of waarvan de koersvorming niet representatief wordt geacht, worden gewaardeerd tegen de geschatte marktwaarde. Bij de bepaling van de geschatte marktwaarde worden marktconforme waarderingsmethoden toegepast. Als een notering van de waardepapieren ontbreekt, kan de marktwaarde worden benaderd door uit te gaan van de meest recente marktnotering. Daarbij wordt rekening gehouden met marktontwikkelingen. De marktwaarde kan in voorkomende gevallen ook worden bepaald aan de hand van de marktwaarde van vergelijkbare beleggingen waarvoor wel een actieve markt, met regelmatige marktnotering, bestaat. De aankoopkosten van beleggingen worden verwerkt als onderdeel van de verkrijgingprijs van de beleggingen. De verkoopkosten worden als onder-
33
ASN Beleggingsfondsen N.V.
deel van de gerealiseerde waardeveranderingen bij verkoop verwerkt. (Certificaten van) aandelen en aan aandelen gerelateerde producten De toepassing van de waarderingsgrondslag voor beleggingen resulteert in een waardering tegen actuele koersen. De aankoopkosten van beleggingen worden verwerkt als onderdeel van de verkrijgingprijs van de beleggingen. Verkoopkosten worden als onderdeel van de gerealiseerde waardeveranderingen bij verkoop verwerkt.
34 Waardeveranderingen Waardeveranderingen van beleggingen (gerealiseerde en niet-gerealiseerde) worden in de resultatenrekening verantwoord. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De nominale waarde is nagenoeg gelijk aan de marktwaarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende posten. Verwerking van plaatsing en inkoop van aandelen De bedragen die uit hoofde van plaatsing van aandelen zijn ontvangen en uit hoofde van inkoop van aandelen zijn betaald, worden geheel verwerkt in het geplaatste kapitaal en het agio van het desbetreffende fonds. Intrinsieke waarde De intrinsieke waarde is berekend als de waarde van de activa minus de waarde van de kortlopende schulden. De waarden van de activa en kortlopende schulden worden bepaald zoals in de grondslagen omschreven.
Grondslagen voor de resultaatbepaling Het resultaat wordt voornamelijk bepaald door de aan de vennootschap toekomende delen van het resultaat (waardeveranderingen) van de besloten fondsen over de verslagperiode, onder aftrek van de aan verslagperiode toe te rekenen kosten.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende het eerste halfjaar beschikbaar zijn gekomen, en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst in operationele (beleggings-)activiteiten en financieringsactiviteiten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroomoverzicht wordt de nettowinst door middel van aanpassingen hierop tot kasstromen herleid.
Risicofactoren Aan het beleggen in fondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn (financiële) risico’s verbonden. Hierna worden risicofactoren vermeld die voor beleggers in de fondsen van betekenis en relevant zijn in het licht van de gevolgen en de waarschijnlijkheid ervan. Dit houdt tevens in dat niet alle mogelijke risicofactoren zijn vermeld. De risicofactoren die voor elk specifiek fonds van betekenis en relevant zijn (het risicoprofiel), zijn vermeld in de beschrijving van het beleggingsbeleid die in het supplement van desbetreffende fonds is opgenomen. De activiteiten van ASN Beleggingsfondsen N.V. kunnen voor ASN Beleggingsfondsen N.V. en de diverse fondsen financiële risico’s van verscheidene aard met zich meebrengen. De belangrijkste financiële risico’s van ASN Beleggingsfondsen N.V. komen voort uit het beheer van beleggingsportefeuilles. Aangezien elk fonds een eigen beleggingsbeleid voert, variëren deze risico’s per fonds. Ter effectuering van het beleggingsbeleid belegt elk fonds in participaties van een pool, dan wel (indirect) in participaties van een combinatie van pools waarin de beleggingsportefeuilles zijn ondergebracht. Het risicoprofiel van een fonds is dan ook afhankelijk van het risicoprofiel van de pool(s) waarin dit fonds belegt. Elke pool belegt in een samenstel van financiële instrumenten met daarbij behorende risico’s, die voortvloeien uit het beleggingsbeleid dat voor deze pool geldt. Door deze risicofactoren kan de waarde van de beleggingen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zowel stijgen als dalen. Als gevolg hiervan kunnen beleggers mogelijk minder terugkrijgen dan zij hebben ingelegd, of hun gehele inleg verliezen.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Rendementsrisico Het rendementsrisico is het risico dat het rendement van de belegging over de periode van aankoopmoment tot verkoopmoment niet vaststaat op een eerder moment dan het verkoopmoment, noch op enigerlei wijze door ASN Beleggingsfondsen N.V. wordt gegarandeerd. Voorts staat niet op enigerlei wijze vast, noch wordt op enigerlei wijze door ASN Beleggingsfondsen N.V. gegarandeerd, dat de beleggingsdoelstelling van een fonds zal worden bereikt. Het rendementsrisico is het gevolg van niet voorzienbare waardefluctuaties van de beleggingen en/of niet voorzienbare fluctuaties van de directe opbrengsten van de beleggingen (voornamelijk dividenden en interest). De waarde van de beleggingen fluctueert met koerswijzigingen van de financiële instrumenten waarin wordt belegd. Alle financiële instrumenten staan bloot aan het risico van koerswijzigingen. Koerswijzigingen kunnen het gevolg zijn van algemene risicofactoren (marktrisico’s) en van specifieke risicofactoren die alleen gelden voor een individuele belegging (specifieke risico’s). De gevolgen van marktrisico’s zijn in veel gevallen van grotere invloed op de waardeontwikkeling van gespreide beleggingsportefeuilles dan de gevolgen van specifieke risico’s.
Marktrisico Marktrisico’s kunnen verschillen per categorie belegging en deelmarkt in een bepaalde categorie. Binnen de categorie aandelen verschillen de marktrisico’s per sector (sectorrisico) en per land (landenrisico). Binnen de categorie vastrentende waarden verschillen de marktrisico’s per soort debiteur (overheidsobligaties versus bedrijfsobligaties). De ratings van de verschillende obligatieleningen vindt u in hoofdstuk vier van dit verslag. De hieronder beschreven marktrisico’s hebben betrekking op beleggingscategorieën die voor de pools relevant zijn, namelijk aandelen en vastrentende waarden. Zowel marktrisico’s als specifieke risico’s nemen toe door beperking van de spreiding van de beleggingen tot een bepaalde regio en/of sector en/of door de keuze van individuele beleggingen. Risico’s kunnen verder toenemen wanneer gebruik wordt gemaakt van (geschreven) optieposities, als belegd wordt met geleend geld of als financiële instrumenten worden verkocht die een pool niet
bezit (short selling). Het beleggingsbeleid van de fondsen en pools sluit het beleggen met geleend geld uit, evenals het verkopen van financiële instrumenten die de pools niet bezitten. Met andere woorden, short selling is niet toegestaan. Evenmin staat het beleggingsbeleid het schrijven van opties toe. Door dit beleid is er in beginsel geen risico dat beleggingstransacties zouden kunnen leiden tot een negatieve waarde van de beleggingsportefeuille en er een negatief fondsvermogen ontstaat in een fonds of pool. Voor de segmentatie van de beleggingen verwijzen wij naar de informatie in de (half)jaarcijfers van de pool(s) waarin het betreffende fonds belegt. Marktrisico aandelen Marktrisico’s voor beleggingen in aandelen worden beïnvloed door diverse factoren, waaronder de vooruitzichten voor de economische groei, het inflatietempo, de prijsontwikkeling op de goederenmarkten (energieprijs) en valutamarkten. Hoe groter de fluctuatie in de ontwikkeling van deze factoren, des te groter het marktrisico is. Naarmate de spreiding over regio’s en sectoren afneemt, neemt het marktrisico toe. Voorts is de mate van ontwikkeling van het land waarop het beleggingsbeleid is gericht, van belang voor de omvang van het marktrisico. In zogenoemde opkomende landen met een minder stabiele regering en minder ontwikkelde markten in financiële instrumenten is het marktrisico groter dan het geval is in meer ontwikkelde landen. Het beleggingsbeleid van de fondsen en pools is voornamelijk gericht op beleggingen in ontwikkelde landen. In de halfjaarcijfers van de pool(s) waarin de desbetreffende fondsen beleggen is een landenverdeling van de beleggingenportefeuille opgenomen. Marktrisico vastrentende waarden De waarde van beleggingen in vastrentende waarden fluctueert als gevolg van veranderingen in marktrentes. Voor veranderingen in marktrentes is de marktverwachting van de wijziging van het inflatietempo een belangrijke factor. Stijgt de kapitaalmarktrente ten opzichte van bijvoorbeeld de (vaste) couponrente van een obligatie, dan daalt de waarde van de obligatie en andersom. Hoe langer de gemiddelde looptijd van een portefeuille vastrentende waarden, des te groter is het marktrisico. Ter beperking van deze risico’s geldt een vaste band-
35
ASN Beleggingsfondsen N.V.
breedte als toegestane afwijking van de gemiddelde (rentetypische) looptijd van de portefeuille, de zogenoemde duration, ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf. De duration geeft niet alleen de gemiddelde looptijd weer, maar is ook een maat voor de rentegevoeligheid. Een hoge duration geeft bij een stijging van de rente meer daling van de koers dan een lage duration. Bij een duration van 3 geldt als benadering dat bij een rentedaling van 1% de koers 3% stijgt en vice versa. De duration van de vastrentende waarden vindt u in hoofdstuk 4.2.
36
Specifieke risico’s Specifieke risico’s hebben betrekking op de risico’s dat de ontwikkeling van de koers van een geselecteerde individuele belegging in werkelijkheid in negatieve zin afwijkt van wat ten tijde van de aankoop van de belegging is ingeschat. Dit risico houdt verband met de mate van effectiviteit van effectenresearch (onderzoek), de daarop gebaseerde analyses en met het tijdig nemen en uitvoeren van beleggingsbeslissingen. De aanpak van het proces van selectie van beleggingen staat in de beschrijving van het beleggingsbeleid van de betreffende fondsen en pools. De specifieke risico’s nemen toe naarmate de beleggingen minder zijn gespreid. Om dit risico te beperken gelden voor elke pool spreidingsmaatstaven. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) monitort de feitelijke uitvoering van het beleggingsbeleid aan de hand van periodieke beleggingsrapportages en -resultaten van de vermogensbeheerder.
Relatief rendementsrisico De waardefluctuaties van de beleggingen van een fonds kunnen in positieve en negatieve zin afwijken van die opgenomen in de vergelijkingsmaatstaf van dat fonds (relatief rendementsrisico). Bij een negatieve afwijking bestaat het risico dat de doelstelling van een fonds niet wordt gehaald. Om deze risico’s te beheersen, hanteert ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) prestatienormen voor de betreffende vermogensbeheerders en beleggingsrestricties met betrekking tot de uitvoering van het vermogensbeheer. Deze beleggingsrestricties hebben als doel het bewerkstelligen van voldoende mate van spreiding van de beleggingen over regio’s, bedrijfstakken, bedrijven en/of beleggingscategorieën (mixfondsen). Bij beleggingen van fondsen in aandelen
worden restricties met betrekking tot de mate van afwijking van de samenstelling van de portefeuille ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf (tracking error restricties) toegepast. Bij beleggingen van fondsen in vastrentende waarden worden restricties toegepast met betrekking tot de gemiddelde looptijd van de portefeuille (duration restrictie).
Inflatierisico Het algemene risico van inflatie houdt in dat de beleggingsopbrengsten worden aangetast door waardevermindering van de munteenheid via inflatie. In het verleden is gebleken dat bij beleggingen in zakelijke waarden (aandelen, vastgoed) de kans dat deze aantasting van de beleggingsopbrengsten op lange termijn wordt gecompenseerd door een hoger beleggingsrendement, groter is dan wanneer belegd wordt in vastrentende waarden (obligaties, liquiditeiten). In geval van inflatie zijn de nominale beleggingsopbrengsten van beleggingen in vastrentende waarden hoger dan de beleggingsopbrengsten na aftrek van het effect van inflatie, de zogenoemde reële beleggingsopbrengsten. In de koers van vastrentende waardepapieren is in beginsel rekening gehouden met een verwachte ontwikkeling van het inflatietempo. Het inflatierisico bij beleggingen in vastrentende waarden houdt dan in dat desbetreffende beleggingsopbrengsten onvoldoende zijn voor compensatie van de werkelijke inflatie. Dit risico is niet afgedekt in ASN Obligatiepool.
Valutarisico De waarde van beleggingen in aandelen en vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de valutakoersen waarin de betreffende beleggingen luiden, voor zover dit niet in euro’s betreft. Bovenop het marktrisico komt dan het risico dat met betrekking tot de valuta wordt gewonnen of verloren. De waarde van een valuta kan zodanig dalen ten opzichte van de euro dat een positief beleggingsresultaat (meer dan) teniet wordt gedaan. Bij geen van de pools wordt het valutarisico afgedekt. In de halfjaarcijfers van de pools waarin de desbetreffende fondsen beleggen is opgenomen in welke valuta de beleggingen luiden. De beleggingen die niet in euro’s luiden, zijn onderhevig aan valutarisico.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
De valutakoersen die ultimo juni 2011 werden gehanteerd (World Market/Reuters closing spot rates) zijn als volgt:
Valutakoersen Land Australië Canada Denemarken Japan Noorwegen Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Zweden Zwitserland
Koers t.o.v. de euro 1,354241 1,39925 7,458898 117,089886 7,779098 0,90308 1,44985 9,148626 1,220774
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door een positieve of negatieve ontwikkeling van de kredietwaardigheid van desbetreffende uitgevende instellingen, de debiteuren. Het kredietrisico wordt dan ook wel debiteurenrisico genoemd. Voor de kredietwaardigheid is de door de markt gemaakte inschatting van de kans op tijdige voldoening van rente- en aflossingsverplichtingen door de debiteur bepalend. De inschatting wordt niet alleen beïnvloed door factoren die gelden voor een bepaald bedrijf, maar ook door factoren die meer specifiek op een bepaalde bedrijfstak van toepassing zijn. Minder gunstige winstvooruitzichten voor een sector kunnen een negatieve invloed hebben op de inschatting van de kredietwaardigheid van alle bedrijven in die sector. Ter beperking van dit kredietrisico gelden restricties voor de samenstelling van de vastrentende portefeuilles met betrekking tot spreiding over verschillende debiteurencategorieën, de minimale kwaliteit van de debiteur (rating) en voor de omvang van de beleggingen per debiteur. De creditratings die op de vastrentende portefeuille van toepassing zijn, vindt u in hoofdstuk 4.2.
Concentratierisico Een pool kan zijn beleggingen concentreren in ondernemingen die opereren in hetzelfde land, dezelfde regio of sector, in dezelfde markt, of concentreren in een bepaalde onderneming. Als gevolg hiervan is de spreiding van de beleggingsporte-
feuille van de betreffende pool beperkt. De oorzaak van concentratie van de portefeuille kan het gevolg zijn van het gevoerde beleggingsbeleid. Daarnaast kan een concentratierisico zijn veroorzaakt door de omvang en samenstelling van het beleggingsuniversum dat voor belegging beschikbaar is. Een kleiner beleggingsuniversum leidt tot geringere spreidingsmogelijkheden dan een groter universum. Het concentratierisico houdt dan in dat bepaalde gebeurtenissen die de onderneming(en) raken van grotere invloed zijn op de waarde van de beleggingsportefeuille van de pool dan wanneer de mate van concentratie geringer is.
Tegenpartijrisico Een uitgevende instelling of een andere tegenpartij kan in gebreke blijven. Bij aan- en verkooptransacties van financiële instrumenten zullen over het algemeen slechts kortlopende vorderingen ontstaan. Daardoor is het risico laag, aangezien levering plaatsvindt tegen (vrijwel) gelijktijdige ontvangst van de tegenprestatie. Voorts is er tegenpartijrisico bij valutatransacties. Deze risico’s worden beperkt door selectie van tegenpartijen met voldoende kredietwaardigheid.
Verhandelbaarheidsrisico De mate van verhandelbaarheid van de aandelen van de fondsen hangt voornamelijk samen met de mate van verhandelbaarheid van de financiële instrumenten waarin de fondsen beleggen. Alle fondsen beleggen hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten, merendeels in zogenoemde ontwikkelde landen. In het algemeen is dan ook sprake van een zodanige verhandelbaarheid van financiële instrumenten dat aan- en verkopen van financiële instrumenten tijdig kunnen worden uitgevoerd. De mate van verhandelbaarheid van de financiële instrumenten waarin wordt belegd, hangt onder meer samen met de transactievolumes op de beurs. Deze nemen toe naarmate deze volumes groter zijn. De verhandelbaarheid is van invloed op de hoogte van de feitelijke aankoop- en verkoopkoersen. Ter beperking van de verhandelbaarheidrisico’s wordt belegd in goed verhandelbare, beursgenoteerde effecten met uitzondering van het belang in het ASN Venture Capital Fonds. Bij beleggingsbeslissingen wordt onder meer de omzet op de beurs van de betreffende financiële instrumenten meegewogen.
37
ASN Beleggingsfondsen N.V.
38
Tevens wordt de omvang van het vrij verhandelbare aandelenkapitaal (free float) bij beleggingen in aandelen en de omvang van de uitstaande lening bij beleggingen in obligaties meegewogen. Deze hoge mate van verhandelbaarheid vormt tevens de basis om de uitkering bij inkoop van eigen aandelen door ASN Beleggingsfondsen N.V. tijdig te kunnen realiseren. Onder bijzondere omstandigheden zal een fonds voor korte of langere tijd geen aandelen kunnen uitgeven of inkopen. Oorzaken hiervan kunnen onder meer zijn het disfunctioneren van de beurs (bijvoorbeeld door computerstoringen) waaraan het fonds is genoteerd (Euronext Amsterdam) of het disfunctioneren van een of meer effectenbeurzen, waaraan de beleggingen van het fonds zijn genoteerd.
Overige risico’s Risico bij afwikkeling effectentransacties Het risico bij afwikkeling van transacties in financiële instrumenten betreft het risico dat een afwikkeling via een betalingssysteem niet plaatsvindt zoals verwacht, doordat de betaling of levering van de verkochte respectievelijk gekochte financiële instrumenten door een tegenpartij niet of niet op tijd of zoals verwacht plaatsvindt (settlement risk). Alle transacties in financiële instrumenten van vermogensbeheerders worden uitsluitend afgewikkeld na constatering van de voldoende omvang en juistheid van de tegenwaarde. Levering vindt uitsluitend plaats tegelijk met de ontvangst van de opbrengst (levering tegen betaling). Betaling van gekochte financiële instrumenten vindt uitsluitend plaats tegelijk met de ontvangst van de gekochte financiële instrumenten. Bewaargevingsrisico De activa van de pools worden bewaard door een bewaarder in de zin van de Wft. In beginsel bestaat het risico van verlies van in bewaring gegeven activa als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of frauduleuze handelingen van de bewaarnemer of van een onderbewaarnemer. Ter beperking van dit risico heeft de bewaarder interne controlemaatregelen getroffen en stelt kwaliteitseisen aan geselecteerde (onder)bewaarnemers.
Wijzigingsrisico belastingregimes Het wijzigingsrisico met betrekking tot belastingregimes houdt in hoofdlijnen in dat een overheid de belastingwetgeving in ongunstige zin voor een fonds of een pool verandert, waardoor de waarde van de beleggingsportefeuille en/of de waarde van het fondsvermogen van een fonds of pool op een of andere wijze negatief worden beïnvloed. Het is niet uitgesloten dat de wet of wetsinterpretatie verandert, al dan niet met terugwerkende kracht. Het is daardoor mogelijk dat additionele belastingen verschuldigd worden, inclusief eventuele bronheffingen op betaalbaar gestelde dividenden of rente, die niet voorzienbaar waren ten tijde van het uitbrengen van het prospectus of ten tijde van aankoop, waardering of verkoop. Dit risico neemt toe naarmate meer wordt belegd in landen met minder stabiele regeringen en democratische procedures bij de totstandkoming van (belasting)wetgeving. De pools beleggen in overwegende mate in landen waar deze minder gunstige externe factoren niet van toepassing zijn. Niettemin geldt het wijzigingsrisico belastingregimes voor alle beleggingen in alle landen. Risico ongedeeld fondsvermogen ASN Beleggingsfondsen N.V. is één juridische entiteit met een ongedeeld vermogen. Dit betekent dat een eventueel negatief vermogenssaldo van een fonds gevolgen kan hebben voor de andere fondsen. Met name geldt dit bij het doen van uitkeringen. alsmede in het geval van vereffening van een fonds waarbij een eventueel negatief vermogenssaldo wordt omgeslagen over de andere fondsen. Gezien de aard van de beleggingen en gezien het feit dat de financiering van de beleggingen van ieder fonds overwegend met fondsvermogen geschiedt, is een dergelijke gebeurtenis in de praktijk nagenoeg uitgesloten. Uitbestedingsrisico Er is sprake van uitbesteding van het beheer aan externe partijen. Hierbij bestaat het risico dat een partij waaraan is uitbesteed, niet voldoet aan de verplichtingen die met haar zijn overeengekomen. ABB toetst periodiek partijen waaraan werkzaamheden zijn uitbesteed.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Monitoring risico’s ABB heeft het vermogensbeheer van de pools uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Met deze partijen is een vermogensbeheerovereenkomst gesloten waarin de beleggingsrestricties zijn uitgewerkt. Deze beleggingsrestricties zijn een gedetailleerde en concrete uitwerking van de restricties aan het beleggingsbeleid die in het prospectus zijn vermeld. De vermogensbeheerders bewaken door hun risicomanagementsysteem de beleggingsportefeuilles, zodat deze steeds voldoen aan bedoelde restricties. ABB toetst op basis van rapportages van de vermogensbeheerders of voldaan wordt aan de overeengekomen beleggingsrestricties.
39
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.5 Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in beleggingspools In duizenden euro’s
40
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
01-01-2011 t/m 30-06-2011 846.487 57.713 -33.984 -22.088 848.128
01-01-2010 t/m 31-12-2010 718.460 76.149 -66.298 118.176 846.487
30-06-2011 311.319 145.285 130.830 205.930 51.955 845.319
31-12-2010 318.869 119.733 136.550 213.703 54.766 843.621
Vorderingen De vorderingen worden nader toegelicht en gespecificeerd in de toelichting op de jaarcijfers van de fondsen.
Liquide middelen Als liquide middelen worden alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken aangemerkt.
Kortlopende schulden
De kortlopende schulden worden nader toegelicht en gespecificeerd in de toelichting op de halfjaarcijfers van de fondsen.
Fondsvermogen
Het fondsvermogen is als volgt over de fondsen verdeeld: In duizenden euro’s ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Totaal
Geplaatst aandelenkapitaal Het maatschappelijke kapitaal is verdeeld in (twintig series van in totaal) 78.749.999 gewone aandelen en één prioriteitsaandeel van elk nominaal e 5,00. Het maatschappelijke kapitaal bedraagt dus e 393.750.000 en is ongewijzigd ten opzichte van ultimo 2010.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Beleggingsfondsen N.V.
Verloop aantal aandelen gedurende de verslagperiode:
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Prioriteitsaandeel Totaal
Stand per 1 januari 5.454.140 4.415.711 2.155.977 12.023.671 1.997.004
Uitgegeven aandelen 187.790 1.221.058 66.591 526.011 325.118
Ingekochte aandelen 101.411 150.213 82.178 286.649 257.790
Stand per 30 juni 5.540.519 5.486.556 2.140.390 12.263.033 2.064.332
1 26.046.504
2.326.568
878.241
1 27.494.831
41 In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
130.232 11.633 -4.391 137.474
124.085 15.405 -9.258 130.232
694.199 54.003 -22.331 725.871
668.925 69.973 -44.699 694.199
-88.481 98.138 9.657
-201.091 112.610 -88.481
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
107.671 -98.138 -9.533 -27.683 -27.683
124.136 -112.610 -11.526 107.671 107.671
Totaal fondsvermogen
845.319
843.621
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
ASN Beleggingsfondsen N.V.
5.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening Opbrengsten Waardeveranderingen De opbrengsten betreffen de gerealiseerde en nietgerealiseerde waardeveranderingen van de participaties.
Rentebaten 42
Onder rentebaten wordt de ontvangen rente op de rekening courant verantwoord.
Beheerkosten In de jaarrekening wordt geen aansluiting gemaakt tussen het werkelijke kostenpercentage (total expense ratio) en het kostenpercentage dat in het prospectus is opgenomen. De beheerder hanteert voor de doorberekening van de beheerkosten de methode van het totale kostenpercentage, waardoor er geen verschil bestaat tussen de werkelijke total expense ratio en de total expense ratio in het prospectus.
Vijfjarenoverzicht
Het vijfjarenoverzicht is per fonds opgenomen in de toelichting op de halfjaarcijfers van de fondsen.
Werknemers
De vennootschap heeft geen werknemers in dienst.
Beloning directie
De directie van de vennootschap, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V., ontvangt geen beloning ten laste van de vennootschap. Den Haag, 29 augustus 2011 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
6 Halfjaar cijfers 2011 ASN-beursfondsen
6.1 ASN Duurzaam Aandelenfonds
Balans
In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
312.293
319.877
106
137
-
-
1.080
1.145
-974
-1.008
311.319
318.869
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
27.702 291.187 1.942 -9.512
27.271 286.606 -42.696 47.688
Totaal
311.319
318.869
Beleggingen Participaties in ASN Aandelenpool
Vorderingen Overige activa 44
Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Winst- en verliesrekening
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-64
1.112
Toerekenbaar resultaat ASN Aandelenpool
-7.508
14.926
Som van de bedrijfsopbrengsten
-7.572
16.038
Beheervergoeding
1.940
1.787
Som van de bedrijfslasten
1.940
1.787
-9.512
14.251
In duizenden euro’s
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat ASN Aandelenpool
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Lasten
Resultaat
45
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-9.512
14.251
64 7.508
-1.112 -14.926
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-8.364 8.376
-8.721 14.819
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
31 -65
55 -34
-1.962
4.332
10.828 -5.816 -3.050
11.298 -11.874 -3.756
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
1.962
-4.332
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
46
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de jaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de jaarrekening. Deze jaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de jaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
47
Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in ASN Aandelenpool In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 319.877 8.364 -8.376 -7.572 312.293
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
ASN Aandelenpool
01-01-2010 t/m 31-12-2010 270.922 20.689 -23.132 51.398 319.877
Aantal participaties
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
Belang in %
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
7.408.060
7.407.761
312.293
319.877
83,92
83,00
Intrinsieke waarde per participatie 42,16 43,18
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van participanten Totaal
30-06-2011 72 34 106
31-12-2010 137 137
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn de direct opeisbare banktegoeden begrepen.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
48
In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan participanten Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011 34 72 974 1.080
31-12-2010 137 1.008 1.145
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
27.271 938 -507 27.702
26.793 2.165 -1.687 27.271
286.606 9.890 -5.309 291.187
282.215 21.147 -16.756 286.606
-42.696 44.638 1.942
-92.489 49.793 -42.696
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
47.688 -44.638 -3.050 -9.512 -9.512
53.549 -49.793 -3.756 47.688 47.688
Totaal fondsvermogen
311.319
318.869
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
1.940
1.787
1.940 313.849
1.787 284.927
0,62%
0,63%
Lasten Beheervergoeding*
Total expense ratio Totale lasten (inclusief rentelasten) Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen Total expense ratio** *)
De beheerder brengt een vast percentage aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal (=totaal kostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt.
**) D e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gewogen gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de (corresponderende) beleggingspools. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de beleggingspools op pagina 79.
49
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Intrinsieke waarde Af: waarde prioriteitsaandelen
50
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
311.319 311.319
318.869 318.869
270.068 270.068
205.952 205.952
314.992 314.992
-7.572 1.940 -9.512
51.398 3.710 47.688
56.523 2.974 53.549
-105.485 -5 3.020 -108.510
1.698 -3 4.162 -2.467
5.540.519
5.454.140
5.358.500
4.950.899
4.775.740
In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend
56,19 55,71 0,55
58,46 58,91 0,70
50,40 50,61 1,20
41,60 40,98 1,75
65,96 65,92 0,80
Koersresultaat
-1,37
9,42
10,55
-21,31
0,36
Bedrijfslasten Totaal resultaat*
0,35 -1,72
0,68 8,74
0,56 9,99
0,61 -21,92
0,87 -0,51
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande gewone aandelen
Per gewoon aandeel
*)
Het totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
6.2 ASN Duurzaam Obligatiefonds
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
145.630
120.021
260
306
-
-
605
594
-345
-288
145.285
119.733
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
27.432 118.275 -737 315
22.078 94.886 2.174 595
Totaal
145.285
119.733
Beleggingen Participaties in ASN Obligatiepool
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
51
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
3
118
Toerekenbaar resultaat ASN Obligatiepool
956
2.834
Som van de bedrijfsopbrengsten
959
2.952
Beheervergoeding
644
555
Som van de bedrijfslasten
644
555
Resultaat
315
2.397
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat ASN Obligatiepool
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
52
Lasten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
315
2.397
-3 -956
-118 -2.834
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-30.389 5.739
-18.857 5.035
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
46 11
93 -56
-25.237
-14.340
Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
32.744 -4.001 -3.506
20.395 -3.576 -2.479
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
25.237
14.340
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
53
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de jaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de jaarrekening. Deze jaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de jaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
54
Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in ASN Obligatiepool In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 120.021 30.389 -5.739 959 145.630
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Obligatiepool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2010 t/m 30-06-2010 103.193 27.023 -11.924 1.729 120.021
Belang in %
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
3.757.073
3.112.412
145.630
120.021
67,12
62,70
Intrinsieke waarde per participatie 38,76 38,56
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van participanten Totaal
30-06-2011 105 155 260
31-12-2010 27 279 306
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn de direct opeisbare banktegoeden begrepen.
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan participanten Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011
31-12-2010
155 105 345 605
279 27 288 594
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
22.078 6.105 -751 27.432
18.697 5.194 -1.813 22.078
94.886 26.639 -3.250 118.275
79.596 23.595 -8.305 94.886
2.174 -2.911 -737
2.137 37 2.174
595 2.911 -3.506 315 315
2.516 -37 -2.479 595 595
145.285
119.733
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
55
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
644
555
644 129.948
555 113.371
0,50%
0,49%
Lasten Beheervergoeding*
Total expense ratio Totale lasten (inclusief rentelasten) Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen
56
Total expense ratio** *)
De beheerder brengt een vast percentage aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal (=totaal kostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt.
**) D e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gewogen gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de (corresponderende) beleggingspools. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de beleggingspools op pagina 79.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Intrinsieke waarde Af: waarde prioriteitsaandelen
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande gewone aandelen
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
145.285 145.285
119.733 119.733
102.946 102.946
76.892 76.892
77.578 77.578
959 644 315
1.729 1.134 595
3.356 840 2.516
7.511 -3 728 6.780
1.443 -6 714 723
5.486.556
4.415.711
3.739.459
2.766.340
2.966.649
26,48 26,43 0,65
27,12 27,09 0,60
27,53 27,53 1,05
27,80 27,80 0,75
26,15 26,12 1,00
0,18 0,12 0,06
0,39 0,26 0,13
0,90 0,22 0,68
2,72 0,26 2,46
0,49 0,24 0,25
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend Koersresultaat Bedrijfslasten Totaal resultaat*
*) H et totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
57
6.3 ASN Duurzaam Mixfonds
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
131.190
136.930
86
274
-
-
446
654
-360
-380
130.830
136.550
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
10.702 136.900 -15.027 -1.745
10.781 137.819 -23.134 11.084
Totaal
130.830
136.550
Beleggingen Participaties in ASN Mixpool
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
58
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-9
257
Toerekenbaar resultaat ASN Mixpool
-1.015
5.590
Som van de bedrijfsopbrengsten
-1.024
5.847
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat ASN Mixpool
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
59
Lasten Beheervergoeding
721
734
Som van de bedrijfslasten
721
734
-1.745
5.113
Resultaat
ASN Duurzaam Mixfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-1.745
5.113
9 1.015
-257 -5.590
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-1.634 6.350
-1.000 6.054
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
188 -208
85 -87
3.975
4.318
Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
4.119 -5.117 -2.977
4.894 -4.385 -4.827
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-3.975
-4.318
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
60
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de jaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de jaarrekening. Deze jaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de jaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
61
Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in ASN Mixpool In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 136.930 1.634 -6.350 -1.024 131.190
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Mixpool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2010 t/m 30-06-2010 131.467 2.948 -10.054 12.569 136.930
Belang in %
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
3.349.206
3.468.877
131.190
136.930
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 39,17
39,47
30-06-2011
31-12-2010
32 54 86
97 177 274
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van participanten Totaal
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Duurzaam Mixfonds
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden is opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan participanten Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011
31-12-2010
54 32 360 446
177 97 380 654
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
10.781 332 -411 10.702
10.849 550 -618 10.781
137.819 3.787 -4.706 136.900
138.560 6.297 -7.038 137.819
-23.134 8.107 -15.027
-33.420 10.286 -23.134
11.084 -8.107 -2.977 -1.745 -1.745
15.113 -10.286 -4.827 11.084 11.084
130.830
136.550
62
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Mixfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
721
734
721 133.318
734 133.912
0,54%
0,55%
Lasten Beheervergoeding*
Total expense ratio Totale lasten (inclusief rentelasten) Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen Total expense ratio** *)
De beheerder brengt een vast percentage aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal (=totaal kostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt.
**) D e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gewogen gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van deze beleggingspools op pagina 79.
63
ASN Duurzaam Mixfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
130.830 130.830
136.550 136.550
131.102 131.102
126.870 126.870
156.950 156.950
-1.024 721 -1.745
12.569 1.485 11.084
16.516 1 1.404 15.113
-17.727 1 1.506 -19.232
2.528 8 1.797 739
2.140.390
2.155.977
2.169.719
2.266.104
2.377.128
Per gewoon aandeel In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend
61,12 60,99 1,40
63,34 63,43 2,25
60,42 60,54 2,35
55,99 55,51 1,85
66,03 66,01 0,90
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat*
-0,48 0,34 -0,82
5,83 0,69 5,14
7,61 0,65 6,96
-7,82 0,66 -8,48
1,06 0,76 0,30
Intrinsieke waarde Af: waarde prioriteitsaandelen
64
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande gewone aandelen
*) H et totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
6.4 ASN Milieu & Waterfonds
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
206.832
214.650
112
455
-
-
1.014
1.402
-902
-947
205.930
213.703
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
61.315 136.476 20.169 -12.030
60.118 133.416 -12.630 32.799
Totaal
205.930
213.703
Beleggingen Participaties in ASN Milieupool
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
65
ASN Milieu & Waterfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-189
460
Toerekenbaar resultaat ASN Milieupool
-10.017
9.308
Som van de bedrijfsopbrengsten
-10.206
9.768
Beheervergoeding
1.824
1.635
Som van de bedrijfslasten
1.824
1.635
-12.030
8.133
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat ASN Milieupool
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
66
Lasten
Resultaat
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-12.030
8.133
Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
189 10.017
-460 -9.308
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-8.780 6.392
-8.913 8.646
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
343 -388
128 -92
-4.257
-1.866
9.128 -4.871
9.307 -7.441
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
4.257
1.866
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen
67
ASN Milieu & Waterfonds
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de jaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de jaarrekening. Deze jaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de jaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
68
Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in ASN Milieupool In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 214.650 8.780 -6.392 -10.206 206.832
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Milieupool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2010 t/m 30-06-2010 177.836 16.519 -15.906 36.201 214.650
Belang in %
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
10.771.609
10.652.312
206.832
214.650
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 19,20
20,15
30-06-2011
31-12-2010
112 112
455 455
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van beleggingspools Te vorderen van participanten Totaal
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Milieu & Waterfonds
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn de direct opeisbare banktegoeden begrepen.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden is opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan participanten Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011
31-12-2010
112 902 1.014
455 947 1.402
69
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
60.118 2.630 -1.433 61.315
58.810 5.430 -4.122 60.118
133.416 6.498 -3.438 136.476
130.872 11.532 -8.988 133.416
-12.630 32.799 20.169
-54.853 42.223 -12.630
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
32.799 -32.799 -12.030 -12.030
42.223 -42.223 32.799 32.799
Totaal fondsvermogen
205.930
213.703
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
ASN Milieu & Waterfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
1.824
1.635
1.824 211.196
1.635 184.979
0,86 %
0,88%
Lasten Beheervergoeding*
Total expense ratio Totale lasten (inclusief rentelasten) Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen
70
Total expense ratio** *)
De beheerder brengt een vast percentage aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal (=totaal kostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt.
**) D e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gewogen gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de (corresponderende) beleggingspools. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de beleggingspools op pagina 79.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieu & Waterfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Intrinsieke waarde Af: waarde prioriteitsaandelen
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
205.930 205.930
213.703 213.703
177.052 177.052
121.406 121.406
193.566 193.566
-10.206 1.824 -12.030
36.201 3.402 32.799
44.802 1 2.580 42.223
-67.727 -4 2.706 -70.437
3.923 -2 2.531 1.390
12.263.033
12.023.671
11.761.928
10.774.598
10.930.242
In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend
16,79 16,71 -
17,77 17,90 -
15,05 15,13 -
11,27 11,04 -
17,71 17,75 -
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat*
-0,83 0,15 -0,98
3,01 0,28 2,73
3,81 0,22 3,59
-6,29 0,25 -6,54
0,36 0,23 0,13
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande gewone aandelen
Per gewoon aandeel
*) H et totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal aandelen dat aan het eind van de verslagperiode uitstond.
71
6.5 ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Balans 30-06-2011
31-12-2010
52.183
55.009
258
247
-
-
486
490
-228
-243
51.955
54.766
Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
10.322 43.034 3.310 -4.711
9.984 41.472 -12.195 15.505
Totaal
51.955
54.766
In duizenden euro’s
Beleggingen Participaties in ASN Small & Midcappool
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
72
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-133
182
Toerekenbaar resultaat ASN Small & Midcappool
-4.112
2.932
Som van de bedrijfsopbrengsten
-4.245
3.114
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Toerekenbaar resultaat ASN Small & Midcappool
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
73
Lasten Beheervergoeding
466
335
Som van de bedrijfslasten
466
335
-4.711
2.779
Resultaat
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-4.711
2.779
133 4.112
-182 -2.932
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-8.546 7.127
-2.342 2.407
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-11 -4
57 -46
-1.900
-259
8.817 -6.917 -
2.834 -2.111 -464
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
1.900
259
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
74
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Inkoop van aandelen Uitgekeerd dividend
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Toelichting
Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling. Aangezien dit fonds zijn vermogen belegt in onderliggende pools, zijn – in het kader van het vereiste inzicht op basis van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 122 tot en met 124 – de jaarcijfers van die onderliggende pools opgenomen in de jaarrekening. Deze jaarcijfers worden geacht deel uit te maken van de toelichting op de jaarrekening van dit fonds. Voor de structuur van de fondsen en pools verwijzen wij naar bijlage 2.
Toelichting op de balans Beleggingen Participaties in ASN Small & Midcappool In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 55.009 8.546 -7.127 -4.245 52.183
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Toerekenbaar resultaat Stand ultimo periode
Aantal participaties
ASN Small & Midcappool
Intrinsieke waarde in duizenden euro’s
01-01-2010 t/m 30-06-2010 35.042 8.970 -5.282 16.279 55.009
Belang in %
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
30-06-2011
31-12-2010
1.789.079
1.745.074
52.183
55.009
100,00
100,00
Intrinsieke waarde per participatie 29,17
31,52
30-06-2011
31-12-2010
258 258
247 247
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van participanten Te vorderen van beleggingspools Totaal
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
75
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden is opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan beleggingspools Te betalen aan participanten Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011
31-12-2010
258 228 486
247 243 490
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
9.984 1.627 -1.289 10.322
8.936 2.066 -1.018 9.984
41.472 7.190 -5.628 43.034
37.682 7.402 -3.612 41.472
-12.195 15.505 3.310
-22.466 10.271 -12.195
15.505 -15.505 -4.711 -4.711 -4.711 51.955
10.735 -10.271 -464 15.505 15.505 15.505 54.766
76
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Nominaal geplaatst kapitaal Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Agio Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen Ingekochte aandelen Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
466
335
Totale lasten (inclusief rentelasten) Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen
466 54.165
335 37.768
Total expense ratio**
0,86 %
0,89%
Lasten Beheervergoeding*
Total expense ratio
*)
De beheerder brengt een vast percentage aan vergoeding bij het fonds in rekening voor het beheer. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal (=totaal kostenpercentage). Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die de beheerder voor het fonds maakt.
**) D e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gewogen gemiddelde fondsvermogen over de verslagperiode, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de (corresponderende) beleggingspools. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van de beleggingspools op pagina 79.
77
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s Intrinsieke waarde Af: waarde prioriteitsaandelen
78
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
51.955 51.955
54.766 54.766
34.887 34.887
21.463 21.463
46.651 46.651
-4.245 466 -4.711
16.279 774 15.505
11.226 491 10.735
-22.311 -1 594 -22.906
-923 -1 570 -1.494
2.064.332
1.997.004
1.787.277
1.538.102
1.710.636
In euro’s Intrinsieke waarde Beurskoers Dividend
25,17 24,70 -
27,42 27,48 0,25
19,52 19,52 0,70
13,95 13,93 0,15
27,27 27,31 -
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat*
-2,05 0,23 -2,28
8,15 0,39 7,76
6,28 0,27 6,01
-14,51 0,39 -14,90
-0,54 0,33 -0,87
Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande gewone aandelen
Per gewoon aandeel
*) H et totale resultaat per aandeel is berekend op basis van het aantal uitstaande aandelen aan het eind van de verslagperiode.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
7
Halfjaar- cijfers 2011 ASN Beleg- gingspools
7.1 ASN Aandelenpool
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Beleggingen
368.572
381.880
Vorderingen
1.984
2.203
1.664
1.358
87
47
3.561
3.514
372.133
385.394
Kapitaalrekening Overige reserves Onverdeeld resultaat
203.066 178.011 -8.944
207.383 115.256 62.755
Totaal
372.133
385.394
Overige activa Liquide middelen
80
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
6.405
5.948
-4.398
6.810
-10.865
7.096
-87 1
136 -8
Som van de bedrijfsopbrengsten
-8.944
19.982
Resultaat
-8.944
19.982
Opbrengsten uit beleggingen Dividend
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Rente rekening-courant
81
ASN Aandelenpool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
Resultaat
-8.944
19.982
Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
4.398 10.865
-6.810 -7.096
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-171.870 169.915
-135.919 144.107
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
219 40
-3.219 3.799
4.623
14.844
10.190 -14.507
12.460 -25.528
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-4.317
-13.068
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
306 1.358
1.776 -1.173
Liquide middelen eind van de verslagperiode
1.664
603
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten
82
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op het halfjaarbericht van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans Beleggingen
83
In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2011 t/m 30-06-2011 381.880 171.870 -169.915 -4.398 -10.865 368.572
01-01-2010 t/m 30-06-2010 330.920 325.673 -328.922 13.868 40.341 381.880
Effectenportefeuille Beleggingen per 30 juni 2011; beurswaarde in duizenden euro’s.
Indeling naar land Aantal
Beurswaarde
Aandelen Nederland 6.672 95.673 214.061 36.551 320 132.937 87.132 57.999 62.761
AKZO NOBEL ARCADIS ASM LITHOGRAPHY HOLDING GRONTMIJ HEINEKEN KONINKLIJKE DSM KONINKLIJKE KPN RANDSTAD HOLDING REED ELSEVIER
290 1.614 5.437 502 13 5.950 874 1.849 581 17.110
Nederland niet-beursgenoteerd 7.658 ASN VENTURE CAPITAL FONDS (CERTIFICATE) 1
Totaal aandelen Nederland 1
Zie pagina 12 en 92.
5.665 5.665 22.775
ASN Aandelenpool
Aantal
België (EUR)
Beurswaarde
Aandelen overig Europa
67.371 BEKAERT 160.000 HANSEN TRANSMISSIONS INT 156.499 UMICORE
3.537 64 5.886 9.487
Denemarken (DKK) 109.475 NOVO-NORDISK -B 37.493 NOVOZYMES -B
9.474 4.207 13.681
Duitsland (EUR) 84
133.283 232.250 123.364 28.178 585 198.742 129.764
ADIDAS AG DEUTSCHE TELEKOM -REG HENKEL AG & CO KGAA PHOENIX SONNENSTROM PUMA SAP SUNWAYS
7.290 2.512 5.905 477 126 8.298 497 25.105
Finland (EUR) 199.825 NOKIA 696.933 STORA ENSO -R
893 5.043 5.936
Frankrijk (EUR) 52.473 154.790 25.759 68 119.329 161.067 210.376 44.141 69.094 201.165
BIC CAP GEMINI CARREFOUR CASINO GUICHARD PERRACHON FRANCE TELECOM JC DECAUX SA LEGRAND SA RHODIA SA - REGR SEB SA TECHNICOLOR - REGR
3.497 6.254 730 4 1.750 3.560 6.110 1.381 4.992 847 29.125
Griekenland (EUR) 5.943 COCA-COLA HELLENIC BOTTLING
110
110
Italië (EUR) 579.194 TELECOM ITALIA
556 556
Noorwegen (NOK) 189.787 TOMRA SYSTEMS
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
1.146 1.146
ASN Aandelenpool
Aantal
Beurswaarde
Aandelen overig Europa (vervolg) Spanje (EUR) 18.633 GAMESA CORP TECNOLOGICA 141.948 RED ELECTRICA DE ESPANA
104 5.908 6.012
Verenigd Koninkrijk (GBP) 19.007.052 99.664 3.847.196 288.901 925.456 2.823.885 15.793 21.401 863.568 371.922 34.870 2.037.690 519.762 316.253 527.680 152.231 46.141 790.581 4.951.573 232.341 656.860
ACCSYS TECHNOLOGIES PLC ASTRAZENECA BARRATT DEVELOPMENTS BERKELEY GROUP HOLDINGS-UNIT BRITISH LAND COMPANY BT GROUP CAPITA GROUP CAPITAL SHOPPING CENTRES GROUP ELECTROCOMPONENTS GLAXOSMITHKLINE HAMMERSON KINGFISHER LAND SECURITIES GROUP NORTHUMBRIAN WATER GROUP PLC PEARSON PERSIMMON RECKITT BENCKISER GROUP SMITH & NEPHEW TAYLOR WIMPEY WHITBREAD WPP PLC
2.043 3.430 4.865 4.120 6.241 6.301 125 94 2.607 5.494 186 6.029 4.906 1.456 6.872 813 1.758 5.822 2.071 4.155 5.673 75.061
Zweden (SEK) 404.476 104.471 10.509 79.200 134.698 92 90.251
ALFA LAVAL BILLERUD ELECTROLUX HENNES & MAURITZ -B HOLMEN SHARES HUSQVARNA AB TELIASONERA
6.026 757 173 1.888 2.904 0 458 12.206
Zwitserland (CHF) 99.191 11.912 274.285 385
ADECCO -REG FISCHER (GEORG)-REG NOVARTIS -REG SONOVA HOLDING AG
Totaal aandelen overig Europa
4.380 4.510 11.571 25 20.486 198.911
85
ASN Aandelenpool
Aantal
Beurswaarde
Aandelen Verenigde Staten (USD)
86
99.866 1.173.237 950.700 272.167 96.400 78.083 134.681 662.741 404.020 167.100 378.394 73.446 161.700 230 75.118 151.665 374.960 5.200 363.800 146.600
ADOBE SYSTEMS ADVANCED MICRO DEVICES APPLIED MATERIALS BRISTOL-MYERS SQUIBB CO EDWARDS LIFESCIENCES CORP GAP GREEN MOUNTAIN COFFEE ROASTERS INTEL CORP INTERFACE -CL A MANPOWER GROUP MERCK & CO NIKE -CL B OCEAN POWER TECHNOLOGIES INC OFFICE DEPOT SALESFORCE.COM STAPLES STARBUCKS CORP TIMBERLAND COMPANY -A VERIZON COMMUNICATIONS WHOLE FOODS MARKET Totaal aandelen Verenigde Staten
2.166 5.657 8.531 5.436 5.797 975 8.292 10.129 5.398 6.183 9.210 4.558 398 1 7.719 1.653 10.213 154 9.342 6.415 108.227
Aandelen rest van de wereld Australië (AUD) 1.236.103 INFINGEN ENERGY
319 319
Brazilie (BRL) 21.000 NATURA COSMETICOS SA
361 361
Canada (CAD) 163.500 BALLARD POWER SYSTEMS 74.332 THOMSON REUTERS
179 1.924 2.103
Japan (JPY) 33.900 82.600 32.700 160.000 57.500 257.000 121.500 50.400 41.600 92.400 167.000 2.268
ASAHI HOLDINGS INC ASTELLAS PHARMA BENESSE HOLDINGS INC DAI NIPPON PRINTING CO EAST JAPAN RAILWAY COMPANY KUBOTA KURARAY COMPANY KURITA WATER INDUSTRIES MURATA MFG CO NIKON NSK NTT DOCOMO INC
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
474 2.198 965 1.234 2.259 1.556 1.219 1.029 1.901 1.491 1.140 2.770
ASN Aandelenpool
Aantal 67.800 66.400 333.300 176.000 136.400 249.000 151.800 32.900 388.000 193.000 92.200
OLYMPUS OMRON CORPORATION PANASONIC CORP SEKISUI HOUSE SEVEN & I HOLDINGS SHARP CORP SONY CORPORATION TDK TOKYU CORP TOPPAN PRINTING CO YAMAHA CORP
Totaal aandelen rest van de wereld Som van de beleggingen
Beurswaarde 1.564 1.264 2.789 1.121 2.513 1.555 2.745 1.239 1.107 1.025 718 35.876 38.659 368.572
87
ASN Aandelenpool Beleggingen per 30 juni 2011, ingedeeld naar sector: Aantal
Valuta
Beurswaarde
Auto’s 163.500 BALLARD POWER SYSTEMS
USD
179 179
SEK EUR EUR CHF EUR EUR GBP JPY JPY EUR JPY EUR
6.026 1.614 3.537 4.511 104 501 64 1.556 1.029 6.110 1.140 477 26.669
CHF JPY EUR GBP JPY USD USD EUR NOK JPY
4.380 474 3.497 125 1.234 5.398 6.183 1.849 1.147 1.025 25.312
EUR GBP GBP SEK SEK USD JPY JPY GBP EUR EUR JPY JPY JPY GBP EUR USD JPY
7.290 4.865 4.120 173 0 4.558 1.491 2.790 813 126 4.992 1.121 1.555 2.745 2.071 847 154 719 40.430
Kapitaalgoederen
88
404.476 95.673 67.371 11.912 18.633 36.551 160.000 257.000 50.400 210.376 167.000 28.178
ALFA LAVAL ARCADIS BEKAERT FISCHER (GEORG)-REG GAMESA CORP TECNOLOGICA GRONTMIJ HANSEN TRANSMISSIONS INT KUBOTA KURITA WATER INDUSTRIES LEGRAND SA NSK PHOENIX SONNENSTROM
Zakelijke dienstverlening 99.191 33.900 52.473 15.793 160.000 404.020 167.100 57.999 189.787 193.000
ADECCO -REG ASAHI HOLDINGS INC BIC CAPITA GROUP DAI NIPPON PRINTING CO INTERFACE -CL A MANPOWER GROUP RANDSTAD HOLDING TOMRA SYSTEMS TOPPAN PRINTING CO
Duurzame consumptiegoederen 133.283 3.847.196 288.901 10.509 92 73.446 92.400 333.300 152.231 585 69.094 176.000 249.000 151.800 4.951.573 201.165 5.200 92.200
ADIDAS AG BARRATT DEVELOPMENTS BERKELEY GROUP HOLDINGS-UNIT ELECTROLUX HUSQVARNA AB NIKE -CL B NIKON PANASONIC CORP PERSIMMON PUMA SEB SA SEKISUI HOUSE SHARP CORP SONY CORPORATION TAYLOR WIMPEY TECHNICOLOR - REGR TIMBERLAND COMPANY -A YAMAHA CORP
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Aantal
Valuta
Beurswaarde
Consumentenservicebedrijven 32.700 BENESSE HOLDINGS INC 374.960 STARBUCKS CORP 232.341 WHITBREAD
JPY USD GBP
965 10.213 4.155 15.333
EUR EUR JPY USD
729 4 2.513 6.416 9.662
EUR USD EUR
110 8.292 13 8.415
USD JPY GBP CHF
5.797 1.564 5.822 25 13.208
EUR BRL GBP
5.905 362 1.758 8.025
ACCSYS TECHNOLOGIES PLC AKZO NOBEL BILLERUD HOLMEN SHARES KONINKLIJKE DSM KURARAY COMPANY NOVOZYMES -B RHODIA SA - REGR STORA ENSO -R UMICORE
EUR EUR SEK SEK EUR JPY DKK EUR EUR EUR
2.043 290 757 2.904 5.949 1.219 4.207 1.381 5.042 5.886 29.678
JC DECAUX SA PEARSON REED ELSEVIER THOMSON REUTERS WPP PLC
EUR GBP EUR CAD GBP
3.560 6.872 581 1.924 5.673 18.610
Detailhandel voeding 25.759 68 136.400 146.600
CARREFOUR CASINO GUICHARD PERRACHON SEVEN & I HOLDINGS WHOLE FOODS MARKET
Voeding en dranken 5.943 COCA-COLA HELLENIC BOTTLING 134.681 GREEN MOUNTAIN COFFEE ROASTERS 320 HEINEKEN
Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg 96.400 67.800 790.581 385
EDWARDS LIFESCIENCES CORP OLYMPUS SMITH & NEPHEW SONOVA HOLDING AG
Verzorgingsproducten 123.364 HENKEL AG & CO KGAA 21.000 NATURA COSMETICOS SA 46.141 RECKITT BENCKISER GROUP
Basisgoederen 19.007.052 6.672 104.471 134.698 132.937 121.500 37.493 44.141 696.933 156.499
Media 161.067 527.680 62.761 74.332 656.860
89
ASN Aandelenpool
Aantal
Valuta
Beurswaarde
Farmacie & biotechnologie 82.600 99.664 272.167 371.922 378.394 274.285 109.475
ASTELLAS PHARMA ASTRAZENECA BRISTOL-MYERS SQUIBB CO GLAXOSMITHKLINE MERCK & CO NOVARTIS -REG NOVO-NORDISK -B
JPY GBP USD GBP USD CHF DKK
2.197 3.430 5.436 5.494 9.210 11.571 9.474 46.812
GBP GBP GBP GBP
6.241 94 186 4.907 11.428
USD SEK GBP USD USD
975 1.888 6.029 1 1.653 10.546
USD USD EUR USD EUR
5.656 8.531 5.437 10.129 497 30.250
ADOBE SYSTEMS CAP GEMINI SALESFORCE.COM SAP
USD EUR USD EUR
2.166 6.254 7.719 8.297 24.436
ELECTROCOMPONENTS MURATA MFG CO NOKIA OMRON CORPORATION TDK
GBP JPY EUR JPY JPY
2.607 1.901 893 1.263 1.239 7.903
GBP EUR EUR EUR JPY EUR
6.301 2.512 1.750 874 2.770 556
Onroerend goed 90
925.456 21.401 34.870 519.762
BRITISH LAND COMPANY CAPITAL SHOPPING CENTRES GROUP HAMMERSON LAND SECURITIES GROUP
Detailhandel 78.083 79.200 2.037.690 230 151.665
GAP HENNES & MAURITZ -B KINGFISHER OFFICE DEPOT STAPLES
Halfgeleiders 1.173.237 950.700 214.061 662.741 129.764
ADVANCED MICRO DEVICES APPLIED MATERIALS ASM LITHOGRAPHY HOLDING INTEL CORP SUNWAYS
Software & services 99.866 154.790 75.118 198.742
Technologie 863.568 41.600 199.825 66.400 32.900
Telecommunicatiediensten 2.823.885 232.250 119.329 87.132 2.268 579.194
BT GROUP DEUTSCHE TELEKOM -REG FRANCE TELECOM KONINKLIJKE KPN NTT DOCOMO INC TELECOM ITALIA
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Aandelenpool
Aantal
Valuta
Beurswaarde
Telecommunicatiediensten 90.251 TELIASONERA 363.800 VERIZON COMMUNICATIONS
SEK USD
458 9.342 24.563
JPY JPY
2.259 1.107 3.366
AUD GBP USD EUR
319 1.455 398 5.910 8.082
EUR
5.665 5.665
Transport 57.500 EAST JAPAN RAILWAY COMPANY 388.000 TOKYU CORP
Nutsbedrijven 1.236.103 316.253 161.700 141.948
INFINGEN ENERGY NORTHUMBRIAN WATER GROUP PLC OCEAN POWER TECHNOLOGIES INC RED ELECTRICA DE ESPANA
Niet-beursgenoteerde aandelen 7.658 ASN VENTURE CAPITAL FONDS1
Som van de beleggingen 1
Zie pagina 12 en 92.
368.572
91
ASN Aandelenpool
ASN Venture Capital Fonds De beleggingen van het ASN Venture Capital Fonds worden gewaardeerd op de reële waarde. Beleggingen in beursgenoteerde effecten worden gewaardeerd tegen de laatste beurskoers. Niet-beursgenoteerde effecten worden gewaardeerd op basis van de laatst bekende intrinsieke waarde van deze beleggingen. Beleggingen per 30 juni 2011; intrinsieke waarde in duizenden euro’s.
92
Aantal 60.601 616.023 7.955 4.147 776.182 165.657 555.340 9.694 3.473 607.477 860.753 20.000 3.500 5.472 750.000
ALOE ENVIRONMENT FUND 2 AUREOS AFRICA FUND CHRYSALIX ENERGY II US CHRYSALIX ENERGY III US CLEAN TECHNOLOGY FUND II CLEANTECH EUROPE II DIF INFRASTRUCRURE FUND 2 DIF RENEWABLE ENERGY FUND ENVIRONMENTAL TECHNOLOGIES FUND FE GLOBAL ASIA CLEAN ENERGY 4 FE GLOBAL ASIA CLEAN ENERGY SV GLOBAL COOLING BV CUM PREF GOODWELL MICROFINANCE DEVELOPMENT ORION ENERGY SYSTEMS INC SUSTAINABLE ENERGY VENTURES Beleggingen
Valuta EUR USD USD USD USD EUR EUR EUR GBP USD USD EUR EUR USD EUR
Waarde 619 443 509 294 195 105 554 1.074 293 422 509 91 281 15 84 5.488
Liquide middelen Totaal
160 5.648
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Datum intrinsieke waarde 19-04-2011 20-05-2011 13-06-2011 14-06-2011 21-06-2011 13-04-2011 21-06-2011 06-05-2011 22-06-2011 20-06-2011 15-06-2011 30-01-2009 17-05-2011 30-06-2011 24-12-2010
ASN Aandelenpool
Landenverdeling
108.227 75.061 35.876 29.125 25.105 22.775 20.486 13.681 12.206 9.487 6.012 5.936 2.103 1.146 556 361 319 110 368.572
Beleggingen per 30 juni 2011 Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Japan Frankrijk Duitsland Nederland Zwitserland Denemarken Zweden België Spanje Finland Canada Noorwegen Italië Brazilië Australië Griekenland
% 29,3 20,4 9,7 7,9 6,8 6,2 5,6 3,7 3,3 2,6 1,6 1,6 0,6 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 100,0
Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Japan Frankrijk Duitsland Nederland Zwitserland Denemarken Zweden België Spanje Finland Canada Noorwegen Italië Brazilië Australië Griekenland 0
5
10
Aandeel in portefeuille in %
15
20
25
30
93
ASN Aandelenpool
Sectorallocatie
94
46.812 40.430 30.250 29.678 26.669 25.312 24.563 24.436 18.610 15.333 13.206 11.428 10.546 9.662 8.415 8.082 8.025 7.903 5.665 3.366 179 368.572
Beleggingen per 30 juni 2011 Farmacie & biotechnologie Duurzame consumptiegoederen Halfgeleiders Basisgoederen Kapitaalgoederen Zakelijke dienstverlening Telecommunicatiediensten Software & services Media Consumentenservicebedrijven Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Onroerend goed Detailhandel Detailhandel voeding Voeding en dranken Nutsbedrijven Verzorgingsproducten Technologie Niet-beursgenoteerde aandelen Transport Auto's
% 12,6 11,0 8,2 8,1 7,2 6,9 6,7 6,6 5,0 4,2 3,6 3,1 2,9 2,6 2,3 2,2 2,2 2,1 1,5 0,9 0,1 100,0
Farmacie & biotechnologie Duurzame consumptiegoederen Halfgeleiders Basisgoederen Kapitaalgoederen Zakelijke dienstverlening Telecommunicatiediensten Software & services Media Consumentenservicebedrijven Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Onroerend goed Detailhandel Detailhandel voeding Voeding en dranken Nutsbedrijven Verzorgingsproducten Technologie Niet-beursgenoteerde aandelen Transport Auto's
0
3
6
9
12
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
15
ASN Aandelenpool
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen:
Te vorderen van de fondsen Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2011 58
31-12-2010 223
(looptijd korter dan 1 jaar)
628
429
(looptijd korter dan 1 jaar)
1.298 1.984
510 1.041 2.203
(looptijd langer dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
Liquide middelen
95
Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2011 87 87
31-12-2010 47 47
ASN Aandelenpool
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
207.383 10.190 -14.507 203.066
216.722 29.878 -39.217 207.383
115.256 62.755 178.011
44.879 70.377 115.256
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
62.755 -62.755 -8.944 -8.944
70.377 -70.377 62.755 62.755
Totaal fondsvermogen
372.133
385.394
Kapitaalrekening Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves 96
Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Omloopfactor Omloopfactor
2011 84,27%
2010 69,63%
Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
7.2 ASN Obligatiepool
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Beleggingen
212.885
186.873
Vorderingen
4.610
4.378
11
259
529
77
4.092
4.560
216.977
191.433
Kapitaalrekening Overige reserves Onverdeeld resultaat
163.175 52.497 1.305
138.936 49.558 2.939
Totaal
216.977
191.433
Overige activa Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
97
ASN Obligatiepool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
4.048
3.767
-409
551
-2.338
529
2 2
1 7
Som van de bedrijfsopbrengsten
1.305
4.855
Resultaat
1.305
4.855
Opbrengsten uit beleggingen Rente obligaties, leningen
Gerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen 98
Overige bedrijfsopbrengsten Rente rekening-courant Overige bedrijfsopbrengsten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
Resultaat
1.305
4.855
Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
409 2.338
-551 -529
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-103.356 74.597
-110.339 90.491
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-232 452
-10 85
-24.487
-15.998
34.474 -10.235
27.303 -11.565
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
24.239
15.738
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-248 259
-260 552
11
292
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
Liquide middelen eind van de verslagperiode
99
ASN Obligatiepool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op het halfjaarbericht van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans
100
Beleggingen In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2011 t/m 30-06-2011 186.873 103.356 -74.427 -170 -409 -2.338 212.885
01-01-2010 t/m 30-06-2010 169.055 252.750 -229.063 -1.136 93 -4.826 186.873
Effectenportefeuille Beleggingen per 30 juni 2011; in duizenden euro’s. Nominale waarde
Beurswaarde
Staatsobligaties 500 6.450 500 300 7.600 5.200 3.200 5.400
5,50% 5,00% 4,00% 3,75% 3,50% 3,25% 2,75% 1,75%
NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND
1998-2028 2001-2011 2005-2037 2010-2042 2010-2020 2005-2015 2009-2015 2010-2013
607 6.457 510 293 7.760 5.387 3.260 5.411 29.685
600 700 2.550 350 3.000 4.750
5,50% 5,00% 4,25% 4,25% 4,25% 3,50%
BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË
1998-2028 2004-2035 2011-2021 2010-2041 2003-2013 2011-2017
667 732 2.581 323 3.116 4.705 12.124
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Obligatiepool
Nominale waarde
Beurswaarde
Staatsobligaties (vervolg) 800
1,75% DENEMARKEN
2010-2015
777 777
1.900 1.925 500 1.700 2.450 1.800 600 300 1.200 1.750 10.000 500 1.050 700 3.620 8.400
6,50% 6,25% 6,25% 5,50% 4,75% 4,50% 4,25% 4,00% 3,75% 3,75% 3,75% 3,50% 3,25% 3,00% 2,25% 1,25%
DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND
1997-2027 1994-2024 2000-2030 2000-2031 2008-2040 2003-2013 2007-2039 2005-2037 2003-2013 2006-2017 2004-2015 2009-2019 2010-2042 2010-2020 2010-2020 2009-2011
2.572 2.504 673 2.112 2.866 1.879 648 310 1.251 1.869 10.600 525 952 705 3.423 8.401 41.290
3.150 1.317 1.170 4.500 800 800 220 4.500 1.100 1.250 2.400 2.000 7.250
5,50% 5,00% 4,75% 4,50% 4,50% 4,25% 4,25% 4,00% 4,00% 3,75% 3,75% 3,50% 3,25%
FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK
1998-2029 2001-2011 2002-2012 2008-2013 2009-2041 2007-2017 2007-2023 2006-2038 2005-2055 2007-2017 2007-2012 2005-2015 2006-2016
3.734 1.332 1.218 4.747 841 859 232 4.375 1.048 1.309 2.431 2.082 7.442 31.650
2.550 500
5,90% IERLAND 5,00% IERLAND
2009-2019 2010-2020
1.704 314 2.018
4.550 4.000 1.400 3.350 4.150 2.000
6,50% 5,75% 5,25% 5,00% 4,75% 4,50%
1997-2027 2002-2033 1998-2029 2007-2039 2002-2013 2004-2020
5.094 4.105 1.386 3.079 4.269 1.993
ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË
101
ASN Obligatiepool
Nominale waarde
Beurswaarde
Staatsobligaties (vervolg)
102
500 5.300 2.000 2.780 3.700 5.000 5.925 1.800 3.450
4,25% 4,25% 4,25% 4,25% 4,00% 4,00% 3,75% 3,75% 3,50%
ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË
2007-2012 2003-2013 2004-2015 2008-2013 2010-2020 2007-2017 2010-2021 2006-2016 2009-2014
511 5.414 2.032 2.838 3.526 4.978 5.487 1.781 3.443 49.936
600 1.200 750 1.500 1.000 2.500 1.000
6,25% 5,00% 4,30% 4,15% 4,00% 3,90% 3,50%
OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK
1997-2027 2002-2012 2004-2014 2007-2037 2006-2016 2005-2020 2005-2015
767 1.241 796 1.485 1.057 2.596 1.038 8.980
4.200 4.100 3.000 3.500 9.950 2.500
6,15% 5,90% 4,85% 3,90% 3,80% 3,25%
SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE
1997-2013 2011-2026 2010-2020 2007-2012 2006-2017 2010-2016
4.376 4.115 2.889 3.537 9.462 2.347 26.726
Totaal staatsobligaties
203.186
Overige obligaties 690 550 100 NLG 1.700 200 1.500 300 700 1.500 500 200 650 660
8,13% 7,50% 6,38% 5,75% 5,50% 5,20% 4,73% 4,63% 4,50% 4,50% 4,38% 4,25% 3,88%
DEUTSCHE TELEKOM KPN CASINO GUICHARD NED INVESTBK CASINO GUICHARD ELEVEN CITIES CASINO GUICHARD TENNET LAND NIEDERSACHS CAISSE D'AMORT CASINO GUICHARD METRO FRANCE TELECOM
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
2002-2012 2009-2019 2008-2013 1997-2012 2009-2015 2003-2071 2011-2021 2011-2023 2008-2011 2008-2013 2010-2017 2010-2017 2010-2020
725 657 106 813 212 1.508 293 715 1.507 526 202 666 648
ASN Obligatiepool
Nominale waarde
Beurswaarde
Overige obligaties (vervolg) 600 500
3,75% BK NED GEMEENTEN 2,93% SIENA MORTGAGES
2006-2013 2010-2070
621 500
Totaal overige obligaties
9.699
Som van de beleggingen
212.885
103
ASN Obligatiepool
Landenverdeling
104
50.437 43.462 34.724 33.637 26.726 12.124 8.980 2.018 777 212.885
Beleggingen per 30 juni 2011 Italië Duitsland Nederland Frankrijk Spanje België Oostenrijk Ierland Denemarken
% 23,7 20,4 16,3 15,8 12,6 5,7 4,2 0,9 0,4 100,0
Italië
Duitsland
Nederland
Frankrijk
Spanje
België
Oostenrijk
Ierland
Denemarken 0
5
10
15
20
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
25
ASN Obligatiepool
Sectorallocatie
204.693 2.030 2.007 1.960 1.479 715 212.885
Beleggingen per 30 juni 2011 Staat(sgegarandeerd) Telecommunicatiediensten Financiële instellingen Banken Consumentenservicebedrijven Nutsbedrijven
% 96,2 1,0 0,9 0,9 0,7 0,3 100,0
105 Staat(sgegarandeerd)
Telecommunicatiediensten
Financiële instellingen
Banken
Consumentenservicebedrijven
Nutsbedrijven
0
20
Aandeel in portefeuille in %
40
60
80
100
ASN Obligatiepool
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen rente obligaties Te vorderen rente leningen Totaal
30-06-2011 185 4.425 4.610
31-12-2010 371 4.001 6 4.378
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
106
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2011 529 529
31-12-2010 77 77
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Obligatiepool
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
138.936 34.474 -10.235 163.175
124.046 40.064 -25.174 138.936
49.558 2.939 52.497
43.539 6.019 49.558
2.939 -2.939 1.305 1.305
6.019 -6.019 2.939 2.939
216.977
191.433
Kapitaalrekening Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
Omloopfactor Omloopfactor
2011 65,81%
2010 87,02%
Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
107
7.3 ASN Mixpool
Balans 30-06-2011
31-12-2010
Beleggingen
131.189
136.929
Vorderingen
86
274
-
-
86
274
-
-
131.189
136.929
66.725 65.487 -1.023
71.442 52.918 12.569
131.189
136.929
In duizenden euro’s
Overige activa Liquide middelen
108
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen Kapitaalrekening Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Mixpool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011 48
01-01-2010 t/m 30-06-2010 1.053
Niet-gerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen
-1.071
4.794
Som van de bedrijfsopbrengsten
-1.023
5.847
Resultaat
-1.023
5.847
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
109
ASN Mixpool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-1.023
5.847
-48 1.071
-1.053 -4.794
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-5.910 10.627
-12.185 17.240
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
188 -188
85 -85
4.717
5.055
Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
1.634 -6.351
1.000 -6.055
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-4.717
-5.055
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-
-
Liquide middelen eind van de verslagperiode
-
-
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
110
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Mixpool
Toelichting GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING, RESULTAATBEPALING EN KASSTROOMOVERZICHT De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op het halfjaarbericht van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans Beleggingen In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
111 01-01-2011 t/m 30-06-2011 136.929 5.910 -10.627 48 -1.071 131.189
01-01-2010 t/m 30-06-2010 131.467 22.228 -29.335 1.840 10.729 136.929
Effectenportefeuille Beleggingen per 30 juni 2011; in duizenden euro’s. Aantal participaties 1.419.539 ASN AANDELENPOOL (CERTIFICATE) 1.840.685 ASN OBLIGATIEPOOL (CERTIFICATE) 3.260.224
Intrinsieke waarde 59.842 71.347 131.189
ASN Mixpool
Verdeling over aandelen en obligaties Beleggingen per 30 juni 2011 71.347 ASN Obligatiepool 59.842 ASN Aandelenpool 131.189
% 54,4 45,6 100,0
112
ASN Obligatiepool
ASN Aandelenpool
0
10
20
30
40
50
60
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Mixpool
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen van de fondsen Te vorderen dividend Totaal
30-06-2011 54 32 86
31-12-2010 177 97 274
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
Liquide middelen Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
113
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan de fondsen Te betalen aan de pools Totaal
30-06-2011 32 54 86
31-12-2010 97 177 274
ASN Mixpool
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
71.442 1.634 -6.351 66.725
78.549 2.947 -10.054 71.442
52.918 12.569 65.487
36.402 16.516 52.918
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
12.569 -12.569 -1.023 -1.023
16.516 -16.516 12.569 12.569
Totaal fondsvermogen
131.189
136.929
Kapitaalrekening Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves 114
Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Omloopfactor De omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. De feitelijke aan- en verkopen van beleggingen vinden plaats via de ASN Aandelenpool en de ASN Obligatiepool. Daarom verwijzen wij voor de omloopfactor naar de toelichting van deze beleggingspools op pagina 96 en 107.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
7.4 ASN Milieupool
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Beleggingen
197.068
203.725
Vorderingen
1.993
2.172
8.100
8.753
349
1
9.744
10.924
206.812
214.649
Kapitaalrekening Overige reserves Onverdeeld resultaat
183.848 33.191 -10.227
181.458 -3.009 36.200
Totaal
206.812
214.649
Overige activa Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
115
ASN Milieupool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
2.103
1.793
-545
2.541
-11.702
5.337
-104 21
91 5
Som van de bedrijfsopbrengsten
-10.227
9.767
Resultaat
-10.227
9.767
Opbrengsten uit beleggingen Dividend
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen 116
Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Rente rekening-courant
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieupool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-10.227
9.767
545 11.702
-2.541 -5.337
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-32.281 26.691
-17.769 13.993
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
179 348
-242 54
-3.043
-2.075
8.781 -6.391
8.913 -8.645
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
2.390
268
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-653 8.753
-1.807 7.984
Liquide middelen eind van de verslagperiode
8.100
6.177
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Nettokasstromen uit operationele activiteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
117
ASN Milieupool
Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans Beleggingen 118
In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2011 t/m 30-06-2011 203.725 32.281 -26.691 -545 -11.702 197.068
01-01-2010 t/m 30-06-2010 168.475 47.303 -44.465 7.343 25.069 203.725
Effectenportefeuille Beleggingen per 30 juni 2010; beurswaarde in duizenden euro’s. Aantal
Beurswaarde
Aandelen Nederland 174.767 ARCADIS 147.544 GRONTMIJ 278.356 WAVIN NV-W/I Totaal aandelen Nederland
2.948 2.024 2.896 7.868
Aandelen overig Europa België (EUR) 3.204.504 HANSEN TRANSMISSIONS INT
1.277 1.277
Denemarken (DKK) 28.862 NOVOZYMES -B 23.110 ROCKWOOL INTL A/S-B SHS 147.212 VESTAS WIND SYSTEMS
3.239 1.946 2.358 7.543
Finland (EUR) 181.786 LASSILA & TIKANOJA 265.335 UPONOR 103.776 VACON
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
2.196 3.035 4.499 9.730
ASN Milieupool
Aantal
Beurswaarde
Aandelen overig Europa (vervolg) Frankrijk (EUR) 52.592 SECHE ENVIRONNEMENT 411.753 SUEZ ENVIRONNEMENT SA
3.356 5.664 9.020
Ierland (EUR) 643.542 KINGSPAN GROUP
4.376 4.376
Noorwegen (NOK) 582.607 TOMRA SYSTEMS
3.520 3.520
Oostenrijk (EUR) 35.921 MAYR-MELNHOF KARTON 172.035 ZUMTOBEL AG
2.924 3.114 6.038
Spanje (EUR) 1.064.050 EDP RENOVAVEIS SA 522.736 FLUIDRA SA 223.456 TELVENT
4.840 1.464 6.134 12.438
Verenigd Koninkrijk (GBP) 384.345 405.254 1.394.093 370.951 2.604.367 188.961 705.000 70.500 7.552.135
HYDRO INTERNATIONAL PENNON GROUP PLC RPS GROUP SEVERN TRENT SHANKS GROUP SPIRAX-SARCO ENGENEERING TEG ENVIRONMENTAL TEG GROUP RIGHTS TEG LN EXTRA RIGHTS
615 3.132 3.785 6.046 3.686 4.187 88 21.539
Zweden (SEK) 558.068 NIBE INDUSTRIER -B
6.680 6.680
Zwitserland (CHF) 30.670 GEBERIT
Totaal aandelen Europa overig
5.005 5.005 87.166
Aandelen Verenigde Staten (USD) 588.756 252.810 339.770 202.017 407.524 71.290
ACTIVE POWER AMERICAN WATER WORKS CO INC AQUA AMERICA BADGER METER CALIFORNIA WATER SERVICE GRP CLEAN HARBORS INC
995 5.135 5.151 5.154 5.259 5.077
119
ASN Milieupool
Aantal
Beurswaarde
Aandelen Verenigde Staten (USD) (vervolg)
120
118.315 330.580 224.399 389.834 224.694 116.539 138.320 84.780 52.138 189.100 285.455
ITRON LKQ CORP MUELLER WATER PRODUCTS -A NALCO HOLDING ORMAT TECHNOLOGIES PENTAIR POWER INTEGRATIONS ROPER INDUSTRIES STERICYCLE TETRA TECH INC WATTS WATER TECHNOLOGIES -A Totaal aandelen Verenigde Staten
3.930 5.949 616 7.477 3.411 3.244 3.666 4.871 3.205 2.935 6.972 73.047
Rest van de wereld Australië (AUD) 3.964.691 TRANSPACIFIC INDUSTRIES
2.386 2.386
Brazilië (USD) 74.830 CIA SANEAMENTO BASICO DE-ADR
3.080 3.080
Canada (CAD) 438.501 1.519.000 553.820 330.036
BALLARD POWER SYSTEMS BIOTEQ ENVIRONMENTAL TECH GLV INC-A PURE TECHNOLOGIES LTD
481 749 2.632 901 4.763
Israël (GBP) 360.000 AMIAD FILTRATION SYSTEMS
733 733
Japan (JPY) 259.200 DAISEKI CO LTD 311.760 HORIBA 153.300 KURITA WATER INDUSTRIES
3.597 6.923 3.132 13.652
Singapore (SGD) 1.810.750 HYFLUX LTD
2.025 2.025
Taiwan (TWD) 1.148.000 EPISTAR CORP
2.348 2.348
Totaal rest van de wereld
28.987
Som van de beleggingen
197.068
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Milieupool
Landenverdeling
73.047 21.539 13.652 12.438 9.730 9.020 7.868 7.543 6.680 6.038 5.005 4.763 4.376 3.520 3.080 2.386 2.348 2.025 1.277 733 197.068
Beleggingen per 30 juni 2011 Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Japan Spanje Finland Frankrijk Nederland Denemarken Zweden Oostenrijk Zwitserland Canada Ierland Noorwegen Brazilië Australië Taiwan Singapore België Israël
% 37,1 10,9 6,9 6,3 4,9 4,6 4,0 3,8 3,4 3,1 2,5 2,4 2,2 1,8 1,6 1,2 1,2 1,0 0,7 0,4 100,0
Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Japan Spanje Finland Frankrijk Nederland Denemarken Zweden Oostenrijk Zwitserland Canada Ierland Noorwegen Brazilië Australië Taiwan Singapore België Israël 0
5
10
Aandeel in portefeuille in %
15
20
25
30
35
40
121
ASN Milieupool
Sectorallocatie
122
71.961 46.571 34.563 13.640 11.754 6.134 6.015 5.949 481 197.068
%
Beleggingen per 30 juni 2011 Kapitaalgoederen Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening Basisgoederen Technologie Software & services Halfgeleiders Detailhandel Auto's
36,5 23,6 17,6 6,9 6,0 3,1 3,1 3,0 0,2 100,0
Kapitaalgoederen Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening Basisgoederen Technologie Software & services Halfgeleiders Detailhandel Auto's 0
5
10
15
20
25
30
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
35
40
ASN Milieupool
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Vorderingen uit hoofde van effecten-transacties Te vorderen van de fondsen Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2011 48 485 1.043 417 1.993
31-12-2010 455 378 961 378 2.172
Liquide middelen
123
Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare banktegoeden.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Schulden uit hoofde van effectentransacties Te betalen aan de fondsen Totaal
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd langer dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
30-06-2011 237 112 349
31-12-2010 1 1
ASN Milieupool
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
181.458 8.781 -6.391 183.848
180.845 16.519 -15.906 181.458
-3.009 36.200 33.191
-47.812 44.803 -3.009
Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
36.200 -36.200 -10.227 -10.227
44.803 -44.803 36.200 36.200
Totaal fondsvermogen
206.812
214.649
Kapitaalrekening Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves 124
Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat
Omloopfactor Omloopfactor
2011 20,65%
2010 7,65%
Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
7.5 ASN Small & Midcappool
Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Beleggingen
51.225
52.164
Vorderingen
393
425
Liquide middelen
823
2.420
Kortlopende schulden
258
-
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
958
2.845
52.183
55.009
Kapitaalrekening Overige reserves Onverdeeld resultaat
48.665 7.763 -4.245
47.246 -8.515 16.278
Totaal
52.183
55.009
Overige activa
Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
125
ASN Small & Midcappool
Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
1.280
675
-803
502
-4.700
1.919
-24 2 -4.245 -4.245 -4.245 -4.245
16 2 3.114 3.114 3.114 3.114
Opbrengsten uit beleggingen Dividend
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen 126
Overige bedrijfsopbrengsten Valutaresultaat Rente rekening-courant Resultaat Som van de bedrijfsopbrengsten Resultaat Resultaat
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Small & Midcappool
Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-4.245
3.114
803 4.700
-502 -1.919
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-13.125 8.561
-4.072 2.468
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
32 258
-93 -34
-3.016
-1.038
8.545 -7.126
2.341 -2.406
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
1.419
-65
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-1.597 2.420
-1.103 1.965
823
862
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Nettokasstromen uit operationele activiteiten
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties
Liquide middelen eind van de verslagperiode
127
ASN Small & Midcappool Toelichting Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V., in de paragrafen kasstroomoverzicht, waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling.
Toelichting op de balans Beleggingen 128
In duizenden euro’s Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2011 t/m 30-06-2011 52.164 13.125 -8.561 -803 -4.700 51.225
01-01-2010 t/m 30-06-2010 32.916 12.861 -9.131 1.480 14.038 52.164
Effectenportefeuille Beleggingen per 30 juni 2011; beurswaarde in duizenden euro’s. Aantal
Beurswaarde
Aandelen Nederland 64.300 IMTECH NV 23.344 KONINKLIJKE DSM Totaal aandelen Nederland
1.568 1.045 2.613
Aandelen Europa overig Denemarken (DKK) 22.890 COLOPLAST-B 18.200 NOVOZYMES -B 23.900 ROCKWOOL INTL A/S-B SHS
2.397 2.042 2.012 6.451
Duitsland (EUR) 25.400 74.382 25.376 7.416 70.359 27.500
HOCHTIEF LEONI PFEIFFER VACUUM TECHNOLOGY PUMA SPRINGER (AXEL) VERLAG WINCOR NIXDORF
1.463 2.963 2.165 1.592 2.396 1.331 11.910
Finland (EUR) 69.931 CARGOTEC -B SHARE 53.300 METSO OYJ
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
2.471 2.088
ASN Small & Midcappool
Aantal
Beurswaarde
Aandelen Europa overig (vervolg) Finland (EUR) 64.458 STOCKMANN OYJ ABP-B SHARE 41.900 VACON
1.260 1.816 7.635
Frankrijk (EUR) 21.256 IMERYS 46.859 VALEO
1.033 2.206 3.239
Griekenland (EUR) 56.573 COCA-COLA HELLENIC BOTTLING
1.048 1.048
Italië (EUR) 204.383 INDESIT CO SPA 55.710 SABAF
1.400 1.105 2.505
Noorwegen (NOK) 107.500 EKORNES ASA
1.686 1.686
Oostenrijk (EUR) 92.300 ZUMTOBEL AG
1.671 1.671
Spanje (EUR) 168.100 GESTEVISION TELECINCO SA 44.300 RED ELECTRICA DE ESPANA
1.007 1.844 2.851
Verenigd Koninkrijk (GBP) 224.210 MICHAEL PAGE INTERNATIONAL 408.956 RPS GROUP
1.328 1.110 2.438
Zweden (SEK) 64.740 AXFOOD 1.531.333 HEMTEX AB 450.162 NOBIA
1.573 862 2.042 4.477
Zwitserland (CHF) 125.000 LOGITECH INTERNATIONAL-REG 15.496 SULZER -REG
965 1.736 2.701
Totaal aandelen overig Europa
48.612
Som van de beleggingen
51.225
129
ASN Small & Midcappool
Landenverdeling
130
11.910 7.635 6.451 4.477 3.239 2.851 2.701 2.613 2.505 2.438 1.686 1.671 1.048 51.225
Beleggingen per 30 juni 2011 Duitsland Finland Denemarken Zweden Frankrijk Spanje Zwitserland Nederland Italië Verenigd Koninkrijk Noorwegen Oostenrijk Griekenland
% 23,3 14,9 12,5 8,7 6,3 5,6 5,3 5,1 4,9 4,8 3,3 3,3 2,0 100,0
Duitsland Finland Denemarken Zweden Frankrijk Spanje Zwitserland Nederland Italië Verenigd Koninkrijk Noorwegen Oostenrijk Griekenland 0
5
10
15
20
Aandeel in portefeuille in %
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
25
ASN Small & Midcappool
Sectorallocatie
16.991 5.782 5.169 4.163 4.120 3.404 2.438 2.397 2.296 1.844 1.573 1.048 51.225
Beleggingen per 30 juni 2011 Kapitaalgoederen Duurzame consumptiegoederen Auto’s Detailhandel Basisgoederen Media Zakelijke dienstverlening Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Technologie Nutsbedrijven Detailhandel voeding Voeding en dranken
% 33,2 11,3 10,1 8,1 8,0 6,6 4,8 4,7 4,5 3,6 3,1 2,0 100,0
Kapitaalgoederen Duurzame consumptiegoederen Auto's Detailhandel Basisgoederen Media Zakelijke dienstverlening Dienstverlening & apparatuur gezondheidszorg Technologie Nutsbedrijven Detailhandel voeding Voeding en dranken 0
5
10
Aandeel in portefeuille in %
15
20
25
30
35
131
ASN Small & Midcappool
Vorderingen
Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen van de fondsen Te vorderen dividend Te vorderen dividendbelasting Te vorderen dividendbelasting Totaal
30-06-2011 48 84 261 393
31-12-2010 247 71 107 425
Liquide middelen 132
Onder liquide middelen zijn de direct opeisbare banktegoeden begrepen.
Kortlopende schulden
Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen aan de fondsen Totaal
30-06-2011 258 258
31-12-2010 -
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd langer dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
ASN Small & Midcappool
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
47.246 8.545 -7.126 48.665
43.557 8.971 -5.282 47.246
-8.515 16.278 7.763
-19.740 11.225 -8.515
16.278 -16.278 -4.245 -4.245
11.225 -11.225 16.278 16.278
52.183
55.009
Kapitaalrekening Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging aan overige reserves Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
Omloopfactor Omloopfactor
2011 11,06%
2010 4,73%
Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingspool.
133
8
Overige gegevens
Transacties gelieerde partijen
134
Als beheerder van ASN Beleggingsfondsen N.V. treedt op ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Alle aandelen van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. zijn in handen van ASN Bank N.V. Ingevolge het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen worden de ASN Bank, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. en Stichting SNS Beleggersgiro aangemerkt als gelieerde partijen met betrekking tot ASN Beleggingsfondsen N.V. Op grond hiervan dienen zij de transacties die in het Besluit zijn genoemd, te vermelden. In het eerste halfjaar van 2010 hebben geen transacties met gelieerde partijen plaatsgevonden, behalve de door ASN Beleggingsfondsen N.V. betaalde beheervergoeding aan ASN Belegingsinstellingen Beheer B.V. zoals vermeld in de winst- en verliesrekening van ASN Beleggingsfondsen N.V.
SNS Asset Management N.V. maakt voor het uitvoeren van effectentransacties gebruik van een geselecteerd aantal brokers. Deze brokers stellen de vermogensbeheerder in dit verband diverse diensten ter beschikking, die zij bekostigen uit de opbrengsten van uitgevoerde effectentransacties (alle transacties in de ASN Oligatiepool). Deze diensten zijn dan ook aan te merken als een softdollar-arrangement.
Meldingen WMZ (Wet melding zeggenschap) In de verslagperiode zijn geen zeggenschapsmeldingen ontvangen.
Uitbesteding werkzaamheden Ingevolge artikel 124 lid 1 sub g Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen van de Wet op het financieel toezicht geven wij hierna een overzicht van de werkzaamheden voor ASN Beleggingsfondsen N.V. die ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. heeft uitbesteed. In de overeenkomsten met de hierna genoemde partijen zijn onder meer voorschriften opgenomen voor de prestatienorm, de onderlinge informatieverschaffing, de (formele) opzegtermijn en de vergoeding. De beheerder houdt toezicht op de uitbestede werkzaamheden. De procedures hiervoor staan beschreven in het AO/IC-handboek.
Kerntaak Vermogens beheer
Administratie Bewaarder
ASN Aandelenpool ASN Obligatiepool ASN Milieupool ASN Small & Midcappool
Partij SNS Asset Management N.V. SNS Asset Management N.V. Impax Asset Management Ltd. Kempen Capital Management N.V. SNS Asset Management N.V. KAS BANK
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
Beoordelingsverklaring
Aan: de aandeelhouders van ASN Beleggingsfondsen N.V. Opdracht Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 van ASN Beleggingsfondsen N.V. te Den Haag bestaande uit de balans en de winst-en-verliesrekening met de toelichting beoordeeld. De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de tussentijdse financiële informatie in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394 “Tussentijdse Berichten”. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie op basis van onze beoordeling.
Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de tussentijdse financiële informatie verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 2410, “Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit”. Een beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af.
Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394, “Tussentijdse berichten”. Utrecht, 29 augustus 2011 KPMG ACCOUNTANTS N.V.
135
W.L.L. Paulissen RA
136
9 H alfjaar cijfers ASN Groenprojectenfonds
ASN Groenprojectenfonds
9.1 Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
266.872
287.972
4.781
3.567
46.097
92.620
1.023
30.973
49.855
65.214
316.727
353.186
Geplaatst kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
323.483 -3.144 -3.612
351.243 3.116 -1.173
Totaal
316.727
353.186
Beleggingen Vastrentende waarden
Vorderingen Overige activa Liquide middelen
Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
Fondsvermogen
137
ASN Groenprojectenfonds
9.2 Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
3.662
4.269
-237
-838
-6.047
2.702
615
378
-2.007
6.511
Beheervergoeding
1.605
1.785
Som van de bedrijfslasten
1.605
1.785
-3.612
4.726
Opbrengsten uit beleggingen Rente leningen, hypotheken
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen 138
Overige bedrijfsopbrengsten Rente rekening-courant Som van de bedrijfsopbrengsten
Lasten
Resultaat
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
9.3 Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
-3.612
4.726
237 6.047
838 -2.702
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-3.900 18.716
-64.570 75.886
Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden
-1.214 -29.950
11.810 -13.159
Nettokasstromen uit beleggingsactiviteiten
-13.676
12.829
Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Uitgekeerd dividend
5.087 -32.847 -5.087
11.633 -3.797 -6.705
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
-32.847
1.131
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-46.523 92.620
13.960 57.618
Liquide middelen eind van de verslagperiode
46.097
71.578
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
139
ASN Groenprojectenfonds
9.4 Toelichting op de halfjaarcijfers Het ASN Groenprojectenfonds is een fonds voor gemene rekening naar Nederlands recht, opgericht op 15 november 1995. Het fonds is niet genoteerd aan enige beurs. De verslagperiode is de periode van 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011.
140
Deze halfjaarcijfers zijn opgesteld in overeenstemming met Burgerlijk Wetboek 2 titel 9, de modellen die zijn opgenomen in het Besluit modellen jaarrekening van 22 december 2005, en met de Wet op het financieel toezicht (Wft). Op onderdelen zijn in de halfjaarcijfers bewoordingen gehanteerd die afwijken van de modellen omdat deze beter de inhoud van de post weergeven. De beheerder van het ASN Groenprojectenfonds, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V., heeft een vergunning op grond van artikel 2:67 van de Wet op het financieel toezicht. Het ASN Groenprojectenfonds heeft de status van fiscale beleggingsinstelling zoals bedoeld in artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, zoals nader is uitgewerkt in het Besluit beleggingsinstellingen. Dit houdt in dat het ASN Groenprojectenfonds geen (0%) vennootschapsbelasting verschuldigd is als het voldoet aan de voorwaarden die in de wet en het Besluit beleggingsinstellingen worden genoemd. Een van die voorwaarden is dat het fonds de winst die voor uitdeling beschikbaar is, binnen acht maanden na afloop van het boekjaar aan de participatiehouders uitkeert (de doorstootverplichting). Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen in duizenden euro’s vermeld.
Waarderingsgrondslagen Beleggingen De beleggingen in het ASN Groenprojectenfonds worden gewaardeerd op de reële waarde. Beleggingen in beursgenoteerde effecten worden gewaardeerd tegen de laatst bekende beurskoers van de verslagperiode.
De reële waarde van groenleningen, inclusief groenhypotheken, wordt bepaald op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen. Daarbij worden de resterende looptijd en mogelijkheid van vervroegde aflossing in acht genomen. Bij de bepaling van de contante waarde van de toekomstige kasstromen wordt rekening gehouden met het fiscale voordeel dat de particuliere belegger kan hebben door te beleggen in een groenfonds, door per lening een afslag op de rentecurve te bepalen. De gehanteerde rekenrente is de marktrente voor vergelijkbare financieringen waarbij de kasstromen en de looptijden hiervan in overeenstemming zijn met die van de lening. Deze wordt eventueel verhoogd met een risico-opslag voor specifieke debiteurenrisico’s. Zonodig wordt hierop een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. Niet-groenleningen, inclusief hypotheken, worden op dezelfde wijze gewaardeerd als groenleningen, maar zonder rekening te houden met het belastingvoordeel.
Overige activa en passiva De overige vorderingen en kortlopende schulden zijn nagenoeg gelijk aan de nominale waarde. De nominale waarde is nagenoeg gelijk aan de marktwaarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende posten.
Grondslagen voor de resultaat bepaling Baten en lasten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Het resultaat bestaat uit in de verslagperiode gerealiseerde transactieresultaten, de opgelopen renten en de kosten die in rekening zijn gebracht bij participanten, onder aftrek van de kosten die aan de verslagperiode zijn toe te rekenen.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende het eerste halfjaar beschikbaar zijn gekomen en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen zijn gesplitst naar operationele (beleggings)activiteiten en financieringsactiviteiten.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroomoverzicht wordt de nettowinst door middel van aanpassingen hierop tot kasstromen herleid. Deze aanpassingen betreffen correcties op de overlopende posten.
Financiële risico’s Hierna worden de risicofactoren vermeld die voor beleggers in het ASN Groenprojectenfonds van betekenis en relevant zijn in het licht van de gevolgen en de waarschijnlijkheid daarvan. Dit houdt tevens in dat niet alle mogelijke risicofactoren zijn vermeld. De waarde van de beleggingen in het fonds kan zowel stijgen als dalen. Beleggers kunnen mogelijk minder terugkrijgen dan zij hebben ingelegd of hun gehele inleg verliezen. De gemiddelde waardering van de beleggingen ultimo juni 2011 bedroeg 99,32 % van de nominale waarde.
Rendementsrisico Het rendementsrisico betreft het risico dat het rendement van de belegging over de periode van aankoopmoment tot verkoopmoment niet op een eerder moment dan het verkoopmoment vaststaat, noch op enigerlei wijze door ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) wordt gegarandeerd. Het rendementsrisico is het gevolg van niet voorzienbare waardefluctuaties van de beleggingen en/of de directe opbrengsten van de beleggingen (renteopbrengsten) en kan variëren op grond van de keuzes die mogelijk zijn op grond van het beleggingsbeleid.
de marktontwikkelingen daartoe aanleiding geven, kan de beheerder besluiten dit af te dekken door middel van termijn-, optie- en futuretransacties. Bij het ASN Groenprojectenfonds was gedurende de verslagperiode geen sprake van enige afdekking.
Debiteurenrisico De beleggingen van het fonds bestaan in overwegende mate uit onderhandse leningen aan overheden, ondernemingen en non-profit organisaties. Bij het verstrekken van onderhandse leningen bestaat het risico dat de kredietnemer niet aan de renteen/of aflossingsverplichtingen kan voldoen. ABB beheerst dit risico door bij de selectie van beleggingen de kredietwaardigheid van de debiteur en de kwaliteit van het management van de onderneming waaraan het fonds een krediet verstrekt te beoordelen. Daarnaast zijn de kredieten vaak gedekt door onder meer hypotheek- of pandrechten, borgstellingen of garanties van derden (bijvoorbeeld het Waarborgfonds Sociale Woningbouw). Verder wordt het risico beperkt doordat een belegging in één project in beginsel niet meer dan 15% van het vermogen van het fonds mag bedragen. Voor de leningen in de portefeuille van het ASN Groenprojectenfonds gelden de volgende resterende looptijden:
Looptijd < 1 jaar 1- 5 jaar > 5 jaar Totaal
Nominale waarde (in duizenden euro’s) 24.980 133.552 113.401 271.933
Procentueel 9% 49 % 42 % 100 %
Marktrisico/renterisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden fluctueert als gevolg van veranderingen in marktrentes. Voor veranderingen in marktrentes is verandering in de verwachte wijziging van het inflatietempo een belangrijke factor. Stijgt de kapitaalmarktrente ten opzichte van bijvoorbeeld de (vaste) couponrente van een lening, dan daalt de waarde daarvan en andersom. Hoe langer de gemiddelde looptijd van een portefeuille vastrentende waarden, des te groter is het marktrisico. Door de gekozen waarderingssystematiek fluctueert de waarde van de beleggingen in het fonds met de marktrente. Als
Inflatierisico Het algemene risico van inflatie houdt in dat de beleggingsopbrengsten worden aangetast door waardevermindering van de munteenheid via inflatie. In het verleden is gebleken dat bij beleggingen in zakelijke waarden (aandelen, vastgoed) de kans dat deze aantasting van de beleggingsopbrengsten op lange termijn wordt gecompenseerd door een hoger beleggingsrendement groter is dan ingeval belegd wordt in vastrentende waarden (obligaties, liquiditeiten).
141
ASN Groenprojectenfonds
Liquiditeitsrisico en verhandelbaarheid
142
Bij het fonds is de verhandelbaarheid van de participaties gering omdat het vermogen van het fonds wordt belegd in leningen die gelet op hun specifieke karakter matig tot slecht verhandelbaar zijn. Hierdoor bestaat eveneens het risico dat het fonds niet de mogelijkheid heeft om voldoende financiële middelen vrij te maken om aan zijn verplichtingen ten aanzien van aan- en verkoop van participaties te kunnen voldoen. Om dit risico te beperken wordt minimaal 10% van het fondsvermogen zodanig belegd of anderszins aangehouden in overeenstemming met de Wft dat dit snel liquide kan worden gemaakt. ABB is bevoegd op enig moment de mogelijkheid tot toe- en/of uittreding te beperken, te wijzigen of te beëindigen en/of hieraan overige voorwaarden te verbinden. Het fonds zal in dat geval voor korte of langere tijd geen participaties kunnen uitgeven of inkopen.
Risico van inflexibiliteit Participanten kunnen met betrekking tot een participatie niet eerder dan zes maanden na verwerving daarvan uittreden uit het fonds.
voor het fonds verandert, waardoor de waarde van de beleggingsportefeuille en/of de waarde van het fondsvermogen op een of andere wijze negatief worden beïnvloed. Het is niet uitgesloten dat de wet of wetsinterpretatie verandert, al dan niet met terugwerkende kracht. Het is daardoor mogelijk dat additionele belastingen verschuldigd worden, inclusief eventuele bronheffingen met betrekking tot betaalbare gestelde dividenden of rente, die niet voorzienbaar waren ten tijde van het uitbrengen van het prospectus of ten tijde van aankoop, waardering of verkoop van participaties.
Concentratierisico Het fonds kan zijn beleggingen concentreren in eenzelfde land, regio of sector. Als gevolg hiervan is de spreiding van de beleggingsportefeuille van het fonds beperkt. Het concentratierisico houdt in dat bepaalde gebeurtenissen die de belegging(en) raken van grotere invloed zijn op de waarde van de beleggingsportefeuille van het fonds naamate de concentratie hoger is. In de toelichting op de balans zijn de beleggingen van het fonds opgenomen, uitgesplitst in sectoren.
Bewaargevingsrisico
Groene-instellingrisico Het fonds is aangewezen als een groene instelling in het kader van de Regeling Groenprojecten 2010. De belangrijkste voorwaarde waaraan het fonds tot behoud van deze status moet voldoen, is dat zijn doel en feitelijke werkzaamheden voor ten minste 70% bestaan uit direct of indirect verstrekken van kredieten ten behoeve van projecten die de status van groenproject hebben verkregen overeenkomstig de criteria die zijn vastgesteld in deze regeling. Indien het fonds op enig moment minder dan 70% van zijn middelen in groenprojecten heeft belegd, dan kan dit tot fiscale heffingen leiden bij het fonds. Een blijvend tekort aan erkende groenprojecten kan tot verlies van de status van groene instelling leiden, hetgeen de fiscale voordelen voor de aandeelhouder doet vervallen zoals elders beschreven. Op 30 juni 2011 was 84,2% van de middelen in erkende groenprojecten belegd.
Wijzigingsrisico belastingregimes Het wijzigingsrisico met betrekking tot belastingregimes houdt in hoofdlijnen in dat de Nederlandse overheid de belastingwetgeving in ongunstige zin
De activa van het fonds worden bewaard door een bewaarder in de zin van de Wft. In beginsel bestaat het risico van verlies van in bewaring gegeven activa als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of frauduleuze handelingen van de bewaarnemer of van een onderbewaarnemer. Ter beperking van dit risico heeft de bewaarder interne controlemaatregelen getroffen en stelt kwaliteitseisen aan geselecteerde (onder)bewaarnemers.
Uitbestedingsrisico Er is sprake van uitbesteding van het beheer aan externe partijen. Hierbij bestaat het risico dat een partij waaraan is uitbesteed niet voldoet aan de met haar overeengekomen verplichtingen. ABB toetst periodiek partijen aan wie werkzaamheden zijn uitbesteed.
Monitoren van de risico’s ABB heeft het vermogensbeheer uitbesteed aan de afdeling Duurzame Financieringen van de ASN Bank. Dit gebeurt door middel van een actief debiteurenbeleid en monitoring van de ondernemingen waaraan het fonds krediet verstrekt. Deze afdeling rapporteert aan de directie van ABB.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
9.5 Toelichting op de balans Beleggingen In duizenden euro’s Groene beleggingen Niet-groene beleggingen
01-01-2011 t/m 30-06-2011 266.573 299 266.872
01-01-2010 t/m 31-12-2010 284.037 3.935 287.972
284.037 3.595 -15.409 -22 -5.628 266.573
287.789 2.513 48.728 -47.881 -2.574 -4.538 284.037
3.935 305 -3.307 -215 -419
6.782 -2.513 848 -1.407 234 -9
299
3.935
Groene beleggingen Stand per 1 januari Overboeking naar/van niet-groene beleggingen Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
Niet-groene beleggingen Stand per 1 januari Overboeking naar/van niet-groene beleggingen Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode Kredieten per 30 juni 2011; marktwaarde in duizenden euro’s. Plaats
Marktwaarde
Windenergie Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens Windmolens
Amsterdam Culemborg Delfzijl-Zuid Den Bosch Easterlittens Harlingen Idsegahuizum Julianadorp Lelystad Middelburg/Borssele Ouderkerk a/d Amstel Rotterdam Rozenburgse Landtong Wonseradeel Zeewolde
6.187 2.408 4.779 5.158 220 561 582 189 2.557 3.739 609 1.359 9.561 224 101
143
ASN Groenprojectenfonds
Plaats
Marktwaarde
Windenergie (vervolg) Windmolens Andijkerwind ASN Groenbank N.V. NIB Capital Bank Rezelman Windpark De Graaf BV Windpark Martens Windpark van Luna
144
Zutphen Andijk Den Haag Den Haag Anna Paulona Oosterhout Oosterhout Utrecht 26,17%
2.251 1.041 1.984 8.270 900 2.575 7.584 6.990 69.829
3,22%
5.180 86 105 943 122 2.161 8.597
29,32%
329 2.348 23.277 3.140 272 804 1.447 861 137 1.326 7 258 350 785 458 750 488 830 618 1.121 73 193 38.365 78.237
Biovergisters Bio-Energie Veendam VOF BioGast Amsterdam B.V. Biogast Exploitatie Beverwijk B.V. Biologische Industriële Reststoffenverwerking B.V. VOF Waterpark Wieringermeer Waterstromen Steenderen B.V.
Veendam Haarlem Beverwijk Lichtenvoorde Wieringerwerf Lochem
Decentrale energievoorziening Woningstichting Bergh Brabant Water N.V. Eneco Holding N.V. Gemeente Amsterdam Geo-Dongen B.V. Lichtstad Energie B.V. HVC Meerwarmte B.V. Poortambacht Energie C.V. Stichting Texels Museum Stichting Wooninvest Tezon B.V. Vaanster IV B.V. Centric Vaanster IV B.V. Laurenshof Vaanster IV B.V. Maastoren Vaanster VII BV Meesterwerk Vaanster VIII B.V. Vaanster XI B.V. Voorst Energie Warmte-koude-installatie ZON Energie Sculpturen Breda B.V. ZON Energie Duurzame Energieprojecten B.V. ZON Energie Middelburg B.V. ING Groenbank N.V.**
Montferland Den Bosch Rotterdam Amsterdam Leusden Eindhoven Alkmaar Rijssen De Koog Leidschendam-Voorburg Den Burg Bilthoven Bilthoven Bilthoven Bilthoven Bilthoven Bilthoven Zwolle Amsterdam Spanbroek Wognum Middelburg Diverse locaties
Duurzaam bouwen ASN Bank, Groene Hypotheken Diverse particulieren Far West Gemeente Haarlem
Den Haag Amsterdam Haarlem
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
242 693 4.943 2.027
ASN Groenprojectenfonds
Plaats
Marktwaarde
Duurzaam bouwen (vervolg) Algemeen Verbond van Volkstuinders Verenigingen in Nederland Maaskant Wonen Patrimonium Woonstichting Patrimonium Woonstichting Stichting Betuwse Combinatie Vastgoed Stichting Goed Wonen Zederik Stichting Kleurrijk Wonen Stichting Oost Flevoland Woondiensten Stichting Portaal Stichting Viveste Stichting Westambacht Stichting Wonen Zuid Stichting Woonconcept Stichting Wooninvest Stichting Woonpunt Villa Flora* Woningbouwvereniging Staedion Woningstichting Simpelveld ING Groenbank N.V.**
Utrecht
151
Stein Amsterdam Veenendaal Culemborg Lexmond Culemborg Dronten Baarn Houten Monster Roermond Meppel Leidschendam-Voorburg Gulpen Venlo Den Haag Kerkrade Diverse locaties 27,52%
495 1.829 2.442 249 735 504 1.734 6.517 2.341 518 2.037 4.430 10.297 386 -366 10.107 861 20.282 73.454
12,27%
1.035 232 92 687 34 5.778 24.877 32.735
1,50%
358 448 806 426 83 569 339 234 650 107 4.020
100,0%
266.872
Overige groenprojecten F. van Lanschot Bankiers Grasland Landbouwbedrijf Landbouwbedrijf Molen, waterkracht Natuurontwikkelingsproject Biesbosch Stichting Groenfonds
Ridderkerk Stompwijk Lelystad Nijmegen Mechelen Hoevelaken Hoevelaken
Niet-groene portefeuille ASN Bank Bio-Energie Veendam niet-groen gedeelte Landbouwbedrijf Landbouwprojecten niet-groen gedeelte Lichtstad Energie C.V. SNS Bank Voorst Energie Waterstromen Steenderen Windmolens niet groen gedeelte ZON Energie Duurzame Energieprojecten
Totaal beleggingen *
Den Haag Veendam Lelystad Wijdenes Eindhoven Den Bosch Zwolle Lochem Spanbroek
De lening aan Villa Flora staat volledig in bouwdepot. Gedurende de bouw van het project worden
145
ASN Groenprojectenfonds
de bouwnota’s uit het bouwdepot betaald. Aangezien bouwdepots in het fonds op nominaal worden gewaardeerd en de waardering van deze lening onder nominaal is, staat deze lening voor een negatief bedrag in de boeken. Aan een aantal andere leningen is ook een bouwdepot gekoppeld. Het tegoed op het bouwdepot wordt in die gevallen in de halfjaarrekening op de lening van de desbetreffende debiteur in mindering gebracht. Het totale saldo op de bouwdepots bedroeg per ultimo juni 2011 e 9.273 duizend. Over de bouwdepots werd in de eerste helft van 2011 e 66 duizend rente vergoed. ** B etreft een uitzetting bij Postbank Groen N.V. die in 2005 is geplaatst. Hieraan zijn groene leningen van Postbank Groen N.V. in duurzaam bouwen verbonden. Inmiddels is de tenaamstelling gewijzigd in ING Groenbank N.V.
146
Per 30 juni 2011 was de modified duration van de beleggingen van het ASN Groenprojectenfonds 2,6 jaar. De gemiddelde rente op de leningen uit de portefeuille van het fonds bedroeg 2,69%. De gemiddelde waardering van de beleggingen ten opzichte van de nominale waarde bedroeg per 30 juni 2011 99,32%.
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te vorderen lossingen Te vorderen rente Totaal
30-06-2011 2.849 1.932 4.781
31-12-2010 770 2.797 3.567
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken. Conform het prospectus wordt minimaal een tiende deel van het vermogen zodanig belegd dat dit snel liquide kan worden gemaakt. Dat vindt onder andere plaats via een rekening ASN Sparen Extra bij de ASN Bank met een marktconforme rente die, naast het saldo op de rekening-courant, de vereiste liquiditeit garandeert. De rentevergoeding op ASN Sparen Extra bedroeg in de verslagperiode 2,5% (2010: 2%).
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s Te betalen inzake verstrekte leningen Te betalen beheervergoeding Totaal
30-06-2011 233 790 1.023
31-12-2010 30.081 892 30.973
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
Fondsvermogen In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
13.656.741 203.256 -1.287.191 12.572.806
13.406.037 689.419 -438.715 13.656.741
351.243 5.087 -32.847 323.483
344.693 18.096 -11.546 351.243
3.116 -6.260 -3.144
-1.098 4.214 3.116
-1.173 6.260 -5.087 -3.612 -3.612
10.919 -4.214 -6.705 -1.173 -1.173
316.727
353.186
Verloop aantal participaties: Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Geplaatst kapitaal 147
Stand per 1 januari Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand ultimo periode
Overige reserves Stand per 1 januari Toevoeging uit/aan onverdeeld resultaat Stand ultimo periode
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Toevoeging uit/aan overige reserves Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode Totaal fondsvermogen
Uit de detaillering van de halfjaarcijfers van het ASN Groenprojectenfonds op 30 juni 2011 blijkt een waarde per participatie van e 25,19. De gepubliceerde waarde per 30 juni bedroeg e 25,14. Het verschil van e 0,05 per participatie is te verklaren doordat er bij het opstellen van het halfjaarbericht nog één correctie is doorgevoerd in de cijfers. Deze correctie is verwerkt in de intrinsieke waarde van 22 juli 2011.
147
ASN Groenprojectenfonds
9.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
1.605
1.785
1.605 331.652 0,48%
1.785 357.522 0,50%
-4,62%
34,97%
Lasten Beheervergoeding
Total expense ratio Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen Total expense ratio*
148
Omloopfactor** *)
e afwijking tussen de expense ratio en het totale kostenpercentage (zoals opgenomen in bijlage 2) D wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over het boekjaar, en het totale kostenpercentage over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal.
**) D eze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille. Dat geeft een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt berekend als het percentage dat het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties, uitmaakt van de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds. De expense ratio betreft de beheervergoeding in procenten van het gemiddelde fondsvermogen. Het gemiddelde fondsvermogen is berekend als het rekenkundige gemiddelde van het fondsvermogen per 31 december 2010, 31 maart 2011 en 30 juni 2011, waarbij 31 december 2010 en 30 juni 2011 voor de helft worden meegenomen en 31 maart 2011 geheel wordt meegenomen.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
316.727
353.186
354.514
343.594
385.269
3.662 -6.284 615 1.605 -3.612
8.238 -6.887 1.072 3.596 -1.173
9.126 3.701 1.507 3.415 10.919
9.359 6.799 1.305 3.424 14.039
10.957 -2.942 199 3.688 4.526
12.572.806
13.656.741
13.406.037
13.166.474
15.079.357
(in euro’s) Intrinsieke waarde Afgifteprijs Dividend
25,14 25,14 0,40
25,86 25,85 0,50
26,44 26,44 0,50
26,10 26,06 0,50
25,55 25,57 0,50
Interest Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat*
0,29 -0,50 0,05 0,13 -0,29
0,60 -0,50 0,08 0,26 -0,08
0,68 0,28 0,11 0,25 0,82
0,71 0,52 0,10 0,26 1,07
0,73 -0,20 0,01 0,24 0,30
Intrinsieke waarde Interest Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande participaties
Per participatie
*) H et totale resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal participaties dat aan het eind van het boekjaar uitstond. Den Haag, 29 augustus 2011 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
149
ASN Groenprojectenfonds
9.7 Overige gegevens Transacties gelieerde partijen
150
Als beheerder van het ASN Groenprojectenfonds treedt op ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Alle aandelen van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. zijn in handen van de ASN Bank N.V. Ingevolge de Wet op het financieel toezicht worden de ASN Bank, Stichting SNS Beleggersgiro en SNS bank N.V. (100% aandeelhouder van de ASN Bank) aangemerkt als grote beleggers in het ASN Groenprojectenfonds. Op grond hiervan dienen de in het Besluit genoemde transacties te worden vermeld. In de verslagperiode hebben geen relevante transacties plaatsgevonden. Alle relevante transacties vinden tegen marktconforme condities plaats. Ultimo juni 2011 had de ASN Bank geen participaties in het ASN Groenprojectenfonds. Alle transacties van de ASN Bank geschieden via het beleggersgirosysteem en vonden uitsluitend plaats terzake van in- en verkoop van deelnemingsrechten.
Uitbesteding werkzaamheden Ingevolge artikel 124 lid 1 sub g Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen van de Wet op het financieel toezicht wordt onderstaand een overzicht gegeven van de werkzaamheden die ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. heeft uitbesteed. In de overeenkomsten met de hierna te noemen partijen zijn onder andere bepalingen opgenomen over de prestatienormen, onderlinge informatieverschaffing, de (formele) opzegtermijn en de vergoeding. Kerntaak Vermogensbeheer Administratie
Partij ASN Bank N.V. SNS Asset Management N.V.
Bestuurdersbelangen Geen van de leden van de directie van de beheerder en van de raad van toezicht heeft een persoonlijk belang in een belegging die wordt aangehouden door het ASN Groenprojectenfonds. Den Haag, 29 augustus 2011 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN Groenprojectenfonds
Beoordelingsverklaring Aan: de participanten in het ASN Groenprojectenfonds
Opdracht Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 van ASN Groenprojectenfonds te Den Haag bestaande uit de balans en de winst-en-verliesrekening met de toelichting beoordeeld. De beheerder van het fonds is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de tussentijdse financiële informatie in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394 “Tussentijdse Berichten”. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie op basis van onze beoordeling.
Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de tussentijdse financiële informatie verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 2410, “Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit”. Een beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af.
Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394, “Tussentijdse berichten”. Utrecht, 29 augustus 2011 KPMG ACCOUNTANTS N.V.
151
W.L.L. Paulissen RA
10 Halfjaar cijfers 2011 ASN-Novib
Microkredietfonds
10
ASN-Novib Microkredietfonds
10.1 Balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Participaties in Oikocredit International Share Foundation Participaties in microfinancieringsinstellingen Derivaten Achtergestelde leningen Kredieten Af: voorziening oninbaarheid kredieten
6.324 2.664 4.265 6.366 122.299 -1.258 140.660
6.200 4.799 -1.959 5.370 111.428 125.838
ASN Sparen Zakelijk Som van de beleggingen
49.949 190.609
45.813 171.651
2.701 502 3.203
1.899 129 2.028
Liquide middelen
1.109
5.369
Kortlopende schulden
1.235
989
Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
3.077
6.408
Activa min kortlopende schulden
193.686
178.059
Geplaatst kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat
187.775 684 5.227
169.445 373 8.241
Totaal
193.686
178.059
Beleggingen
Vorderingen Vorderingen uit hoofde van beleggingen Overige vorderingen Som van de vorderingen
Overige activa
153
ASN-Novib Microkredietfonds
10.2 Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
2.619 5.264 82 505
293 4.290 123 243
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
-1
-19
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
74
1.275
1 -61
33 -33
8.483
6.205
Beheervergoeding Dotatie aan voorziening oninbaarheid kredieten
1.998 1.258
1.445
Som van de bedrijfslasten
3.256
1.445
Resultaat
5.227
4.760
Opbrengsten uit beleggingen Opbrengsten participaties Rente op (achtergestelde) leningen Afsluitprovisie leningen Rente op ASN Sparen Zakelijk
154
Overige bedrijfsopbrengsten Rente op liquide middelen Valutaresultaat Som van de bedrijfsopbrengsten
Lasten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
10.3 Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
5.227
4.760
-14 -142
19 -1.262
Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen
-29.693 9.633
-30.062 10.068
Mutaties in activa en passiva: Mutatie voorziening Vorderingen Kortlopende schulden Kortlopende schulden Nettokasstromen uit operationele activiteiten
1.258 -1.175 246 246 -14.660
-450 83 83 -16.844
Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Uitgekeerd dividend
24.938 -6.608 -7.930
21.857 -3.707 -4.805
Nettokasstromen uit financieringsactiviteiten
10.400
13.345
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode
-4.260 5.369
-3.499 16.341
Liquide middelen eind van de verslagperiode
1.109
12.842
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat Aanpassing om het resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
Kasstromen uit financieringsactiviteiten
155
ASN-Novib Microkredietfonds
10.4 Toelichting op de halfjaarcijfers Het ASN-Novib Microkredietfonds is een fonds voor gemene rekening naar Nederlands recht, opgericht op 14 juni 1996. Per 11 december 1999 is het fonds omgevormd van een besloten fonds tot een openend beleggingsfonds. Het ASN-Novib Microkredietfonds is niet genoteerd aan enige effectenbeurs. Dit verslag heeft betrekking op de periode van 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011.
156 Deze halfjaarcijfers zijn opgesteld in overeenstemming met het Burgerlijk Wetboek 2 titel 9, de modellen die zijn opgenomen in het Besluit modellen jaarrekening van 22 december 2005, en met de Wet op het financieel toezicht (Wft). Op onderdelen zijn in de halfjaarcijfers bewoordingen gehanteerd die afwijken van de modellen omdat zij beter de inhoud van de post weergeven. De beheerder van het fonds, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V., heeft een vergunning als bedoeld in artikel 2:65 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het ASN-Novib Microkredietfonds heeft de status van fiscale beleggingsinstelling zoals bedoeld in artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, zoals nader is uitgewerkt in het Besluit beleggingsinstellingen. Dit houdt in dat het ASN-Novib Microkredietfonds geen (0%) vennootschapsbelasting verschuldigd is als het voldoet aan de voorwaarden die in de wet en het Besluit beleggingsinstellingen worden genoemd. Een van die voorwaarden is dat het fonds de winst die voor uitdeling beschikbaar is, binnen acht maanden na afloop van het boekjaar aan de participatiehouders uitkeert (de doorstootverplichting).
Waarderingsgrondslagen Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen in duizenden euro’s en worden de in de balans opgenomen posten gewaardeerd tegen marktwaarde. Omrekening van activa en passiva in vreemde valuta geschiedt tegen de geldende World Market/Reu-
ters closing spot rates per balansdatum (zie voor de valutakoersen de paragraaf Financiële risico’s). Valutaresultaten zijn een onderdeel van de prijsvorming van de beleggingen en worden als zodanig in de winst- en verliesrekening verwerkt. Transacties in vreemde valuta’s zijn in de winst- en verliesrekening verantwoord tegen de koers op transactiedatum.
Verstrekte leningen Verstrekte leningen worden gewaardeerd op reële waarde. Leningen die moeten worden verhandeld op een actieve en gereglementeerde markt, worden gewaardeerd tegen de meest recente marktnotering. Leningen waarvoor geen actieve markt bestaat, worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van eventuele voorzieningen voor verwachte oninbaarheid. Gezien het specifieke karakter van de leningen wordt deze waardering geacht een benadering te zijn van de reële waarde.
Deelnemingen Deelnemingen die niet duurzaam ten dienste van de eigen werkzaamheid gehouden kapitaalbelangen in MFI’s zijn, worden gewaardeerd op basis van reële waarde. Deelnemingen die effecten betreffen met een notering aan een actieve, gereglementeerde effectenbeurs, worden gewaardeerd tegen de laatste beurskoers. Voor participaties die geen effecten betreffen met een notering aan een actieve, gereglementeerde effectenbeurs, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de rendementswaarde en/ of de intrinsieke waarde. Daarbij wordt rekening gehouden met factoren die relevant kunnen zijn in relatie tot het doel waarvoor het fonds de belegging aanhoudt. Baten en lasten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben. Het resultaat bestaat uit de rentes die in de verslagperiode zijn opgelopen, en de gedeclareerde dividenden, onder aftrek van de kosten die aan de verslagperiode zijn toe te rekenen.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende het eerste halfjaar beschikbaar zijn gekomen en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst naar operationele (beleggings)activiteiten
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
en financieringsactiviteiten. Als liquide middelen worden aangemerkt alle onmiddellijk opeisbare tegoeden bij banken. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroomoverzicht wordt de nettowinst door middel van aanpassingen hierop tot kasstromen herleid.
Financiële risico’s Investeren in ontwikkelingslanden brengt in het algemeen hogere risico’s met zich mee dan investeren in eigen land. Hierna worden de risicofactoren vermeld die voor beleggers in het fonds van betekenis en relevant zijn in het licht van de gevolgen en de waarschijnlijkheid daarvan. Dit houdt tevens in dat niet alle mogelijke risicofactoren zijn vermeld. De waarde van de beleggingen in het ASN-Novib Microkredietfonds kan zowel stijgen als dalen en beleggers kunnen mogelijk minder terugkrijgen dan zij hebben ingelegd of hun gehele inleg verliezen.
Rendementsrisico Het rendementsrisico betreft het risico dat het rendement van de belegging over de periode van aankoopmoment tot verkoopmoment niet op een eerder dan het verkoopmoment vaststaat, noch op enigerlei wijze door ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) wordt gegarandeerd. Het rendementsrisico is het gevolg van niet voorzienbare waardefluctuaties van de beleggingen en/of de directe opbrengsten van de beleggingen (renteopbrengsten) en kan variëren op grond van de keuzes die mogelijk zijn op grond van het beleggingsbeleid.
Marktrisico De tussentijdse veranderingen in marktrentes hebben geen invloed op de waarde van de beleggingen in het fonds doordat het bij dit fonds om kredieten gaat met een vast rentepercentage die nominaal worden gewaardeerd. Voor deelnemingen wordt wel tussentijds de waarde bepaald. De waarde van deelnemingen kan hierdoor fluctueren. Bij de tussentijdse waardebepaling van deelnemingen wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de rendementswaarde en/of intrinsieke waarde, rekening houdend met factoren die relevant kunnen worden
geacht in relatie tot het doel waarvoor de belegging wordt aangehouden.
Debiteurenrisico De beleggingen van het fonds bestaan uit het verstrekken van onderhandse leningen aan of deelnemingen in MFI’s. Bij het verstrekken van onderhandse leningen of nemen van deelnemingen door het fonds bestaat het risico dat MFI’s niet aan de rente- en/of aflossingsverplichtingen kunnen voldoen dan wel de deelnemingen in waarde dalen en de posities niet tegen een redelijke prijs kunnen worden geliquideerd. De MFI’s dragen vervolgens het kredietrisico van hun cliënten en treffen daar hun eigen voorzieningen voor. Het grootste risico is het landenrisico. Economische malaise en politieke instabiliteit gekoppeld aan vergaande geldontwaarding kunnen leiden tot het onvermogen van MFI’s om aan hun verplichtingen te voldoen. ABB probeert dit risico te beperken door een brede spreiding van de beleggingen over werelddelen en landen en door kredieten te verstrekken aan instellingen die enig trackrecord hebben. Omdat het uitwinnen van gestelde zekerheden, gelet op de landen waarin de MFI’s zijn gevestigd, niet geborgd is, is er sprake van een extra kredietrisico. Verder wordt het risico beperkt doordat een belegging of financiering in één MFI of in één land in beginsel niet meer dan 15% van het gehele fondsvermogen van het fonds zal beslaan. In het directieverslag zijn overzichten van de geografische verdeling en van de vijf grootste debiteuren in het fonds opgenomen. In de toelichting op de balans is tevens een overzicht van de beleggingen opgenomen onder toevoeging van het land waarin de desbetreffende MFI actief is. Per 30 juni 2011 hadden alle debiteurenposities een looptijd van korter dan een jaar.
Valutarisico De waarde van de beleggingen wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de koersen van de valuta’s waarin de betreffende beleggingen luiden, voor zover deze niet in euro’s luiden. De waarde van een valuta kan zodanig dalen ten opzichte van de euro dat een positief beleggingsresultaat (meer dan) teniet wordt gedaan. Het valutarisico wordt ingeperkt door overwegend te beleggen in leningen en deelnemingen in harde valuta’s of equivalenten
157
ASN-Novib Microkredietfonds
daarvan. Het fonds dekt de beleggingen in andere valuta dan de euro grotendeels af, onder andere door derivatentransacties te verrichten. De kosten van het afdekken van deze risico’s komen ten laste van het fonds. Deze kosten worden gepresenteerd als valutaresultaten. Per 30 juni 2011 hanteerde het fonds de volgende valutakoersen:
Valutakoersen 158
Koers t.o.v. de euro 0,69021687 0,00187096 0.87680073 0,00016601 0,00038387 0,41509277 0,08744622 0,03593193 0,01523355 0,01603646 0,05873543 0,00448376 0,24852500
Verenigde Staten Armenië Azerbeidzjan Cambodja Colombia Georgië Guatemala Honduras Kirgizië Macedonië Mexico Nigerië Peru
Valutarisico Valutaexposure US-dollar Lokale valuta’s Totaal
Bruto 98.711 25.633
Valutatermijnaffaires 97.734 19.167
Netto 977 6.466
124.344
116.901
7.443
Liquiditeitsrisico en verhandelbaarheid Bij het fonds is de verhandelbaarheid van de participaties gering omdat het vermogen van het fonds wordt belegd in leningen en deelnemingen die gelet op hun specifieke karakter matig tot slecht verhandelbaar zijn. Hierdoor bestaat eveneens het risico dat het fonds niet de mogelijkheid heeft om voldoende financiële middelen vrij te maken om aan haar verplichtingen ten aanzien van aan- en verkoop van participaties te kunnen voldoen. Om dit risico te beperken wordt mi-
nimaal 10% van het fondsvermogen zodanig belegd of anderszins aangehouden in overeenstemming met de Wft dat dit snel liquide kan worden gemaakt. ABB is bevoegd op enig moment de mogelijkheden tot toe- en of uittreden te beperken, te wijzigen of te beëindigen en/of hieraan overige voorwaarden te verbinden. Het fonds zal in dat geval voor korte of langere tijd geen participaties kunnen uitgeven of inkopen.
Risico van inflexibiliteit Participanten kunnen met betrekking tot een participatie niet eerder dan zes maanden na verwerving daarvan uittreden uit het fonds.
Sociaal-ethisch-instellingrisico Het fonds heeft per 1 januari 2004 van de belastingdienst de status van sociaal-ethische instelling verkregen. De belangrijkste voorwaarde waaraan het fonds tot behoud van deze status moet voldoen, is dat zijn doel en feitelijke werkzaamheden voor ten minste 70% bestaan uit direct of indirect beleggen van vermogen in erkende sociaal-ethische projecten. Indien het fonds op enig moment minder dan 70% van zijn middelen in erkende sociaal-ethische projecten heeft belegd, dan kan dit tot fiscale heffingen leiden bij het fonds. Een blijvend tekort aan erkende sociaal-ethische projecten kan tot verlies van de status van sociaal-ethische instelling leiden, hetgeen de fiscale voordelen voor de aandeelhouder doet vervallen zoals elders beschreven. Op 30 juni 2011 was 72,8% van de middelen in erkende sociaal-ethische projecten belegd.
Wijzigingsrisico belastingregimes Het wijzigingsrisico met betrekking tot belastingregimes houdt in hoofdlijnen in dat een overheid de belastingwetgeving in ongunstige zin voor het fonds verandert, waardoor de waarde van de beleggingsportefeuille en/of de waarde van het vermogen van het fonds op een of andere wijze negatief worden beïnvloed. Het is niet uitgesloten dat de wet of wetsinterpretatie verandert al dan niet met terugwerkende kracht. Het is daardoor mogelijk dat additionele belastingen verschuldigd worden,
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
inclusief eventuele bronheffingen met betrekking tot betaalbaar gestelde dividenden of rente, die niet voorzienbaar waren ten tijde van het uitbrengen van het Prospectus of ten tijde van aankoop, waardering of verkoop van participaties. Dit risico neemt toe naarmate meer wordt belegd in landen met minder stabiele regeringen en democratische procedures bij de totstandkoming van (belasting)wetgeving.
Inflatierisico Het algemene risico van inflatie houdt in dat de beleggingsopbrengsten worden aangetast door waardevermindering van de munteenheid via inflatie. In het verleden is gebleken dat bij beleggingen in zakelijke waarden (aandelen, vastgoed) de kans dat deze aantasting van de beleggingsopbrengsten op lange termijn wordt gecompenseerd door een hoger beleggingsrendement groter is dan ingeval belegd wordt in vastrentende waarden (obligaties, liquiditeiten).
Concentratierisico Het fonds kan zijn beleggingen concentreren in eenzelfde land, regio of sector. Als gevolg hiervan is de spreiding van de beleggingsportefeuille van het fonds beperkt. Het concentratierisico houdt in dat bepaalde gebeurtenissen die de belegging(en) raken van grotere invloed zijn op de waarde van de beleggingsportefeuille van het fonds naarmate de concentratie hoger is.
Bewaargevingrisico De activa van het fonds wordt bewaard door een bewaarder in de zin van de Wft. In beginsel bestaat het risico van verlies van in bewaring gegeven activa als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of frauduleuze handelingen van de bewaarnemer of van een onderbewaarnemer. Ter beperking van dit risico heeft de bewaarder interne controlemaatregelen getroffen en stelt kwaliteitseisen aan geselecteerde (onder)bewaarnemers.
Uitbestedingsrisico Er is sprake van uitbesteding van het beheer aan externe partijen. Hierbij bestaat het risico dat een partij waaraan is uitbesteed niet voldoet aan de met
haar overeengekomen verplichtingen. ABB toetst periodiek partijen aan wie werkzaamheden zijn uitbesteed.
Risico bij afwikkeling effectentransacties Het risico bij afwikkeling van transacties in financiële instrumenten betreft het risico dat een afwikkeling via een betalingssysteem niet plaatsvindt zoals verwacht, omdat de betaling of levering van financiële instrumenten door een tegenpartij niet of niet op tijd of niet zoals verwacht plaatsvindt.
Monitoren van de risico’s ABB heeft het projectbeheer van het fonds uitbesteed aan Triple Jump. Met deze partij is een overeenkomst gesloten, waarin criteria zijn vastgesteld waaraan investeringen door het fonds moeten voldoen. Deze criteria zijn een gedetailleerde en concrete uitwerking van de in het Prospectus vermelde restricties aan het beleggingsbeleid. ABB toetst op basis van rapportages van de projectbeheerder of voldaan wordt aan de overeengekomen criteria.
159
ASN-Novib Microkredietfonds
10.5 Toelichting op de balans In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
Participaties Oikocredit International Share Foundation Participaties in microfinancieringsinstellingen Derivaten Achtergestelde leningen Kredieten Af: voorziening oninbaarheid kredieten
6.324 2.664 4.265 6.366 122.299 -1.258
6.200 4.799 -1.959 5.370 111.428 -
Subtotaal ASN Sparen Zakelijk
140.660 49.949 190.609
125.838 45.813 171.651
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
6.200 124 6.324
6.152 48 6.200
4.799 316 -2.593 142 2.664
3.852 947 4.799
-1.959 6.224 4.265
205 -2.164 -1.959
Beleggingen
160
In duizenden euro’s
Verloop participaties in Oikocredit International Share Foundation Boekwaarde begin periode Aankopen Verkopen Boekwaarde einde periode
Verloop participaties in microfinancieringsinstellingen Boekwaarde begin periode Aankopen Verkopen Ongerealiseerde waardeveranderingen Boekwaarde einde periode
Verloop derivaten Stand begin periode Ongerealiseerde waardeveranderingen Stand einde periode
De waarde van de beleggingen van het ASN-Novib Microkredietfonds wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de koersen van de valuta’s waarin de betreffende beleggingen luiden, voor zover deze niet in euro’s luiden. Het ASN-Novib Microkredietfonds dekt de beleggingen in andere valuta dan euro grotendeels af door derivatentransacties te verrichten. In deze halfjaarcijfers worden de beleggingen gewaardeerd op de koers per 30 juni 2011 van de desbetreffende valuta. De waarde van de derivaten wordt apart gepresenteerd.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
5.370 1.512 -516 6.366
5.024 346 5.370
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
111.428 23.605 -7.040 -5.694 122.299
71.466 52.979 -14.986 16 1.953 111.428
-1.258 -1.258
405 -405 -
Verloop achtergestelde leningen Boekwaarde begin periode Verstrekkingen Aflossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Ongerealiseerde waardeveranderingen Boekwaarde einde periode
In duizenden euro’s
Verloop kredieten Stand begin periode Verstrekkingen Aflossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Ongerealiseerde waardeveranderingen Stand einde periode
Verloop voorziening oninbaarheid kredieten Balanswaarde op 1 januari Dotaties Onttrekkingen Stand ultimo periode
In de eerste helft van 2011 is de uitzettingenportefeuille van het ASN-Novib Microkredietfonds met ruim 12% gegroeid (verstrekkingen minus aflossingen). Deze groei hield ongeveer gelijke tred met die van het geplaatste kapitaal. In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
45.813 4.136 49.949
18.952 26.861 45.813
Verloop ASN Sparen Zakelijk Stand begin periode Dotaties Onttrekkingen Stand einde periode
Conform het prospectus wordt minimaal een tiende deel van het vermogen zodanig belegd dat dit snel liquide kan worden gemaakt. Dat vindt onder andere plaats via een spaarrekening ASN Sparen Extra met een marktconforme rente. Deze garandeert, samen met het saldo op de rekening-courant ASN Sparen, de vereiste liquiditeit. De rentevergoeding bedroeg in de verslagperiode gemiddeld 2,35% (2010: in de eerste tien maanden van 2010 2% en in de laatste twee maanden 2,3%). In het eerste halfjaar van 2011 zijn er veel participaties ASN-Novib Microkredietfonds uitgegeven (per saldo een bedrag van e 18.330 duizend). De beheerder slaagde erin om de ingelegde gelden grotendeels (ruim 86%) ook weer in leningen en participaties uit te zetten, zodat het saldo op de rekening ASN Sparen Zakelijk geen grote mutatie laat zien.
161
ASN-Novib Microkredietfonds
Beleggingsportefeuille Kredieten
162
In duizenden euro’s
Land
ACCESS BANK NIGERIË ACCESS BANK TAJIKISTAN ACCESS BANK TANZANIA AGENCY FOR FINANCE KOSOVO AGROCAPITAL AL SOL ALTER MODUS AMC EL SALVADOR ASOCIACION ADRI APOYO INTEGRAL AZERCREDIT BAI TUSHUM BANCO PROCREDIT BRAC, AFRICAN LOAN FUND CAJA MAYNAS COMIXMUL CONFIANZA CONSTANTA CRAC LUREN CREAR AREQUIPA CREAR TACNA CRECER CREDAGRO CREDICOMUN CREDIT CREDO CREZCAMOS S.A. D’ MIRO ECUADOR DEMIR BANK D-FRIF ECOFUTURO EDPYME ALTERNATIVA EDPYME CREDIVISIÓN EDPYME SOLIDARIDAD ENCONFIANZA ESPOIR FAMA FATEN PALESTINE FIE GRAND PODER FINCA ECUADOR FINCA AZERBEIDZJAN
Nigerië Tadzjikistan Tanzania Kosovo Bolivia Mexico Servië-Montenegro El Salvador Costa Rica El Salvador Azerbeidzjan Kirgizië Ecuador
Waarde per 30-06-2011 1.367 666 713 500 1.036 437
Peru Honduras Peru Georgië Peru Peru Peru Bolivia Azerbeidzjan Mongolië Cambodja Georgië Colombia Ecuador Azerbeidzjan Bolivia Peru Peru Peru Peru Mexico Ecuador Nicaragua Palestijnse gebieden Argentinië Ecuador Azerbeidzjan
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
1.208 1.380 2.071 2.071 2.278 3.451 877 690 1.035 690 2.067 2.761 4.002 1.380 3.451 690 772 1.045 2.071 1.515 3.451 3.451 345 345 1.727 1.035 2.069 1.380 1.380 690 345 1.380 2.071 3.691
Waarde per 31-12-2010 719 300 500 1.124 450 400 1.312 2.248 2.473 3.747 1.143 749 1.124 749 2.998 4.299 1.499 3.748 1.499 795 1.140 2.248 1.524 2.248 3.748 375 750 1.874 1.124 1.499 1.499 1.499 375 375 1.499 2.249 3.984
ASN-Novib Microkredietfonds
In duizenden euro’s
Land
FINCA KIRGIZIË FINCA ARMENIË FINCA GEORGIË FINCA KOSOVO FINCA MEXICO FINCA QUATAMALA FINDEV AZERBAIJAN FONDESURCO FONDO DESAROLLO LOCAL FUNBODEM FUNDACION AMANACER FUNDACION CAMPO FUNDACION PARA EL DESAROLLO EMPRESAFUNDESER GENESIS EMPRESARIAL HATTHA KAKSEKAR LTD HERMANDAD DE HONDURAS IMON INVIRTIENDO SA DE CV SOFOM ENR KENYA WOMEN FINANCIAL TRUST KLF KAZAKHSTAN KOSOVO ENTERPRISE PROGRAM LOLC MICRO FINANCE LTD MCO ARNUR CREDIT MIKROFIN MITRA BISNIS KELUARGA MUSHUC RUNA NUEVO VISION OPPORTUNITY ALBANIA PARTNER PRIZMA PRO MUJER BOLIVIA PRO MUJER MEXICO PRO MUJER PERU PROCREDIT SEF TPC CAMBODIA WWB POPAYAN XAC BANK Totaal kredieten
Kirgizië Armenië Georgië Kosovo Mexico Guatamala Azerbeidzjan Peru Nicaragua Bolivia Columbia El Salvador Guatemala Nicaragua Guatemala Cambodja Honduras Tadzjikistan Mexico Kenia Kazakhstan Kosovo Sri Lanka Kazachstan Bosnië Indonesië Ecuador Peru Albanië Bosnië Bosnië Bolivia Mexico Peru Macedonië Armenië Cambodja Colombia Mongolië
Waarde per 30-06-2011 2.242 1.038 1.380 1.000 2.071 1.380 966 1.035 2.071 1.380 408 1.035 1.380 207 1.399 1.369 339 1.035 994 3.500 2.042 1.000 3.451 679 2.250 504 3.451 2.758 1.000 1.500 1.380 987 1.035 1.976 1.042 1.564 4.141 1.726 122.299
Waarde per 31-12-2010 2.434 1.135 1.499 1.000 2.248 1.049 1.124 2.249 1.499 1.124 225 1.469 1.486 368 3.500 1.000 3.748 2.250 3.748 2.249 1.000 2.500 1.500 1.124 1.940 1.703 4.497 1.874 111.428
163
ASN-Novib Microkredietfonds
Achtergestelde leningen
164
In duizenden euro’s
Land
ACLEDA CREDO FINCA KOSOVO FINCA MICROFINANCE FUND B.V. HATTHA KAKSEKAR LTD IMON Totaal achtergestelde leningen
Cambodja Georgië Kosovo Cambodja Tadzjikistan
Waarde per 30-06-2011 690 690 500 2.071 1.380 1.035 6.366
Waarde per 31-12-2010 749 749 500 2.248 1.124 5.370
Waarde per 30-06-2011 350 1.337 977 6.324 8.988
Waarde per 31-12-2010 1.325 1.519 993 962 6.200 10.999
Waarde per 30-06-2011 4.265 -1.258 3.007
Waarde per 31-12-2010 -1.959 -1.959
140.660
125.838
Participaties In duizenden euro’s
Land
Al Sol BAI TUSHUM CONFIANZA CREAR AREQUIPA HATTHA KAKSEKAR LTD OIKOCREDIT Totaal participaties
Mexico Kirgizië Peru Peru Cambodja
Overige uitzettingen In duizenden euro’s
Land
Derivaten Voorziening oninbaarheid kredieten Totaal Totaal uitzettingen
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s Vorderingen uit hoofde van beleggingen Overige vorderingen Totaal
30-06-2011 2.701 502 3.203
31-12-2010 1.899 129 2.028
(looptijd korter dan 1 jaar) (looptijd korter dan 1 jaar)
De vorderingen uit beleggingen bestaan voor het grootste deel uit de lopende rente op leningen.
Fondsvermogen
165
In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 31-12-2010
169.445 24.938 -6.608 187.775
117.443 61.077 -9.075 169.445
373 8.241 -7.930 684
424 4.754 -4.805 373
Geplaatst kapitaal Stand begin periode Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand einde periode
Overige reserves Stand begin periode Toevoeging uit onverdeeld resultaat* Uitgekeerd dividend Stand einde periode *) Het onverdeelde resultaat betreft de nog uit te keren winst.
Verloop aantal participaties gedurende de verslagperiode In duizenden euro’s Stand per 1 januari 2011 Uitgegeven participaties Ingekochte participaties Stand per 30 juni 2011
Aantal participaties 3.236.463 489.045 -149.601 3.575.907
Kortlopende schulden De kortlopende schulden bestaan voornamelijk uit de nog af te rekenen beheervergoeding over het tweede kwartaal.
ASN-Novib Microkredietfonds
9.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening In duizenden euro’s
01-01-2011 t/m 30-06-2011
01-01-2010 t/m 30-06-2010
1.998
1.445
1.998 185.694
1.445 131.160
1,08% -1,75% -1,75%
1,10% 3,39% 3,39%
Lasten Beheervergoeding
Total expense ratio Totale lasten Gemiddeld fondsvermogen over twee kwartalen
166
Total expense ratio* Omloopfactor ** Omloopfactor ** *)
De afwijking tussen de total expense ratio en het percentage jaarlijkse kosten (zoals opgenomen in Bijlage 2) wordt veroorzaakt doordat de expense ratio wordt berekend over het gemiddelde fondsvermogen over twee kwartalen en het percentage jaarlijkse kosten over het fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. Daarnaast wordt bij de jaarlijkse kosten uitgegaan van de maximale kosten voor het projectbeheer, te weten 3% van maximaal 90% van het vermogen dat in projecten is uitgezet. Het feitelijke percentage uitzettingen lag gedurende de verslagperiode hieronder.
**) D eze omloopfactor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille en biedt daardoor een indruk van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor geeft het totale bedrag aan effectentransacties min het totale bedrag aan transacties van participaties weer als percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
Vijfjarenoverzicht Totalen In duizenden euro’s
30-06-2011
31-12-2010
31-12-2009
31-12-2008
31-12-2007
193.686
178.059
122.621
86.451
80.393
8.470 73 -60 3.256 5.227
10.302 1.111 24 3.196 8.241
6.530 793 154 2.723 4.754
5.521 -213 -171 1.838 3.299
3.745 -51 -249 1.736 1.709
3.575.907
3.236.463
2.274.439
1.620.554
1.538.421
In euro's Intrinsieke waarde Afgifteprijs Dividend
54,16 53,84 2,35
55,02 54,84 2,00
53,91 53,55 2,00
53,35 53,40 1,10
52,26 52,16 0,60
Opbrengst uit beleggingen Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat*
2,37 0,02 -0,02 0,91 1,46
3,18 0,35 0,01 0,99 2,55
2,87 0,35 0,07 1,20 2,09
3,41 -0,13 -0,11 1,13 2,04
2,43 -0,03 -0,16 1,13 1,11
Intrinsieke waarde Opbrengsten uit beleggingen Koersresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal resultaat Aantal uitstaande participaties
Per participatie
*)
Het totale resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
167
ASN-Novib Microkredietfonds
10.7 Overige gegevens Bestuurdersbelangen Geen van de leden van de directie van de beheerder en van de Raad van Toezicht heeft een persoonlijk belang in een belegging die het ASN-Novib Microkredietfonds aanhoudt of in het ASN-Novib Microkredietfonds.
Transacties gelieerde partijen
168
Als beheerder van het ASN-Novib Microkredietfonds treedt op ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Alle aandelen van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. zijn in handen van de ASN Bank N.V. Ingevolge het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen worden de ASN Bank en Stichting SNS Beleggersgiro aangemerkt als gelieerde partijen met betrekking tot het ASN-Novib Microkredietfonds. Op grond hiervan dienen zij de in het besluit genoemde transacties te vermelden. In de verslagperiode hebben geen transacties plaatsgevonden.
Den Haag, 29 augustus 2011 Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
ASN-Novib Microkredietfonds
Beoordelingsverklaring Aan: de participanten in het ASN-Novib Micro kredietfonds
Opdracht Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 van ASNNovib Microkredietfonds te Den Haag bestaande uit de balans en de winst-en-verliesrekening met de toelichting beoordeeld. De beheerder van het fonds is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de tussentijdse financiële informatie in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394 “Tussentijdse Berichten”. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie op basis van onze beoordeling.
Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de tussentijdse financiële informatie verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 2410, “Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit”. Een beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af.
Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met de in Nederland geldende Richtlijn voor de jaarverslaggeving 394, “Tussentijdse berichten”. Utrecht, 29 augustus 2011 KPMG ACCOUNTANTS N.V.
169
W.L.L. Paulissen RA
Bijlage 1 Wijzigingen in het beleggingsuniversum Toegelaten tot het beleggingsuniversum van het ASN Aandelenfonds
pakt Infosys de logistiek, gebouwen en datacenters aan.
Verwijderd: RPS Group ≈≈
Benesse Holdings (Japan)
170
Regelmatig nemen wij nieuwe ondernemingen, landen en instellingen op in het beleggingsuniversum van de ASN-fondsen. Ook verwijderen wij ondernemingen, landen en instellingen die niet meer voldoen aan onze bijzondere beleggingscriteria. U vindt het beleggingsuniversum per ASN-fonds op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Waar gaat uw geld naartoe? > Beleggingsfondsen. Hierna vindt u enkele voorbeelden van wijzigingen in het beleggingsuniversum gedurende het eerste halfjaar van 2011.
≈≈
ASN DUURZAAM AANDELENFONDS Nieuw toegelaten: Infosys ≈≈
≈≈
≈≈
≈≈
Activiteiten Infosys Technologies Ltd geeft advies en verleent diensten op het gebied van it, design, softwareontwikkeling, systeemintegratie en procesmanagement. Infosys is onder andere actief in de financiële dienstverlening, productie, telecom en kleding. Het bedrijf is gevestigd in Bangalore, India, en heeft ongeveer 127.000 medewerkers. Mensen- en arbeidsrechten Hoewel Infosys geen op zichzelf staand mensenrechtenbeleid heeft, onderschrijft het bedrijf het Global Compact van de VN. Het probeert via een campagne het bewustzijn bij medewerkers over mensenrechten te vergroten. Infosys heeft een gedetailleerd, uitgebreid antidiscriminatiebeleid. Het biedt gelijke kansen aan werknemers met verschillende achtergronden. Er werken momenteel medewerkers van zeventig nationaliteiten bij Infosys, van wie 32 procent vrouw is. Ketenverantwoordelijkheid Infosys maakt zoveel mogelijk gebruik van lokale leveranciers. Het bedrijf heeft recent een inkoopbeleid opgesteld met aandacht voor mensenrechten en milieu. Milieu Infosys zegt verantwoord gebruik van natuurlijke hulpbronnen te maken. Dat heeft onder andere geleid tot een efficiënt kader voor het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Met behulp daarvan
≈≈
≈≈
≈≈
Activiteiten De Britse RPS Group is een adviesgroep op het gebied van milieu, gezondheid, veiligheid en risico’s. Zij adviseert opdrachtgevers in de commerciële en overheidssector op het gebied van wetenschap, ruimtelijke ordening en ontwerp. RPS Group opereert in Ierland, Groot-Brittannië, de VS, Brazilië, Maleisië, Indonesië, Australië en Nederland. In 2009 heeft het bedrijf 123 projecten uitgevoerd op het gebied van milieu en gezondheid. Mensen- en arbeidsrechten De RPS Group zet zich in voor maatschappelijk verantwoord gedrag, zoals blijkt uit de maatschappelijke beleidsregels die zij heeft ingevoerd. Deze beleidsregels bestaan uit een goed uitgewerkt emancipatie- en antidiscriminatiebeleid. Een ander aspect van het sociale beleid is het arbobeleid. Dit beschrijft verantwoordelijkheden en doelstellingen, analyseert ongevallen, en omvat de aanwezigheid van arbo-deskundigen bij alle belangrijke activiteiten, OHSAS 18001-certificering voor diverse locaties, systemen waarmee activiteiten worden gecontroleerd om de naleving te garanderen en opleiding van medewerkers. Milieu Het milieubeleid is voornamelijk gericht op de ontwikkeling van duurzame gebouwen en advisering over de implementatie van duurzame technologieën. Doelstellingen van het interne milieubeleid zijn vermindering van het energieverbruik en de zakenreizen per vliegtuig en het gebruikmaken van groene energie. Ketenverantwoordelijkheid Sociale en ethische aspecten zijn niet opgenomen in het ketenbeleid. Reden voor afwijzing RPS Group geeft geen antwoord op vragen over mensenrechten, zoals vrijheid van vereniging, de gedragscode en het beperkte interne beleid voor milieu. Tevens kan het bedrijf niet aantonen dat het de regels naleeft, want controle- en verificatie-methodes ontbreken.
ASN DUURZAAM SMALL & MIDCAPFONDS Nieuw toegelaten: Ahlstrom ≈≈
Activiteiten De Finse onderneming Ahlstrom OYJ ontwikkelt en produceert high performance-papier en composietmateriaal van vezel voor industriële toepassingen. De materialen van Ahlstrom worden in
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
≈≈
≈≈
≈≈
≈≈
veel verschillende alledaagse producten gebruikt, zoals filters, poetsdoekjes, vloermateriaal en tape. Het bedrijf heeft 39 productievestigingen in veertien landen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) Mvo-kwesties zijn voornamelijk milieukwesties zoals ontbossing, biodiversiteit, klimaatverandering en vermindering van gebruik van natuurlijke grondstoffen als hout, grond en water. De overige belangrijke kwesties zijn mensen- en werknemersrechten en verantwoord distributieketenbeheer. De onderneming heeft een uitgebreide gedragscode op haar website gepubliceerd. Er is enige informatie beschikbaar over sponsoring van maatschappelijke initiatieven. Mensen- en arbeidsrechten Het personeelsbeleid is intern in te zien. Ahlstrom zet zich in voor een veilige, gezonde werkplek en staat geen discriminatie toe. Voor bepaalde werknemers zijn er opleidingprogramma’s. De onderneming is voor sommige van haar vestigingen OHAS 18001-gecertificeerd en is bezig aan certificatie van de overige vestigingen. Ahlstrom heeft het Global Compact van de Verenigde Naties ondertekend. Ketenverantwoordelijkheid Ahlstrom heeft zijn leveranciers gescreend, zodat zeker is dat zij zich houden aan dezelfde uitgangspunten voor maatschappij en milieu als Ahlstrom zelf. Milieu Ahlstrom doet verslag van zijn milieuprestaties. Het wil zijn uitstoot in de lucht, het water en de bodem zoveel mogelijk terugdringen en zuinig omgaan met grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen. De meeste vestigingen zijn ISO 14001-gecertificeerd. De meeste Ahlstromfabrieken zijn gecertificeerd voor ‘chain of custody’. Daardoor kunnen de grondstoffen worden gevolgd van bos tot eindproduct. Ahlstrom erkent het belang van duurzaam bosbeheer. Het koopt alleen pulp van bedrijven die gecertificeerd zijn of dat binnen afzienbare tijd worden. Met behulp van externe certificeringsinstanties krijgt Ahlstrom zekerheid dat een bos volgens internationaal erkende duurzaamheidsnormen wordt beheerd. Ahlstrom verschaft duidelijke informatie over de certificering van zijn fabrieken over de hele wereld.
Verwijderd: Bellway ≈≈
Activiteiten The Bellway Group is een van de grootste huizenbouwers in het Verenigd Koninkrijk. Kernactiviteiten zijn onder meer: grondacquisitie, financiering,
≈≈
≈≈
≈≈
planning, architectuur, ontwerp, bouwbeheer, marketing en klantenservice. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) Bellway heeft een geïntegreerd algemeen beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en een specifiek beleid voor bijvoorbeeld het milieu en gelijke kansen. Het volledige beleid is openbaar en Bellway rapporteert erover in het jaarverslag. De onderneming zet zich vooral in voor arbokwesties, die van groot belang zijn in de branche waarin zij actief is. Tevens is Bellway sterk betrokken bij de lokale gemeenschap. Het streeft ernaar betaalbare woonruimte aan te bieden en in onbruik geraakte, vaak vervuilde industriële gebieden opnieuw te ontwikkelen. Milieu Bellway heeft een solide milieubeleid. Het pakt de klimaatverandering aan en presteert steeds beter als het gaat om afvalproductie. Ook bouwt Bellway steeds meer ecologische woningen en huizen die zijn gebouwd met duurzame energie. Reden van afwijzing Bellway heeft onvoldoende vooruitgang geboekt om zijn positie in het ASN-universum te behouden. Wij hebben de onderneming aangespoord zich in een gedragscode te verplichten zich voor belangrijke ethische waarden in te zetten. Dat zou leiden tot duidelijke verantwoordelijkheden voor werknemers en leidinggevenden. Ook had Bell- way dan sancties op niet-naleving en een controlesysteem kunnen invoeren. Wij hebben Bellway ook verzocht wat uitgebreider over zijn voortgang te rapporteren. Omdat Bellway onvoldoende gehoor heeft gegeven aan deze verzoeken en suggesties, hebben wij het verwijderd uit het universum.
ASN MILIEU EN WATERFONDS Nieuw toegelaten: SMA Solar Technology ≈≈
≈≈
Activiteiten SMA Solar Technology AG levert apparatuur die zonne-energie omzet in elektriciteit (converters). Het Duitse bedrijf heeft productiefaciliteiten in onder andere risicolanden als China, de Tsjechische Republiek, Griekenland, India, Korea en de Verenigde Arabische Emiraten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) SMA Solar Technology heeft het VN Global Compact ondertekend. Ook erkent het bedrijf de gedragscode van de German Association of Materials Management, Purchasing and Logistics. Deze gedragscode is gebaseerd op het VN Global Compact, de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), de Universele Verklaring
171
≈≈
≈≈
172
van de Rechten van de Mens, de VN-verdragen ter bescherming van de rechten van het kind en voor de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen, en de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. Hiermee committeert het bedrijf zich te handelen in overeenstemming met eerlijke, ecologisch verantwoorde en ethische principes, mensenrechten, standaarden voor de bescherming van de gezondheid en het milieu en eerlijke arbeidsstandaarden, en zich te verzetten tegen corruptie, valse mededinging en kinder- en slavenarbeid. Ketenverantwoordelijkheid SMA Solar Technology verwacht van zijn leveranciers dat zij ook aan de gedragscode voldoen. Milieu Duurzaam milieumanagement en gebruik van natuurlijke hulpbronnen is een essentieel onderdeel van de missie van SMA Solar Technology. De locatie in Niestetal is ISO 14001-gecertificeerd. Vanwege de duurzaamheid van zijn gebouwen en productiefaciliteiten is SMA Solar Techno- logy toegelaten tot de Klimaschutz- und Energie- effizienzgruppe der deutschen Wirtschaft (het Duitse Partnerschap voor klimaatbescherming en energie-efficiëntie). Ook is het bedrijf lid van het project CO2-neutraal deelstaatsbestuur van de federale overheid van Hesse.
≈≈
≈≈
ASN DUURZAAM OBLIGATIEFONDS Nieuw toegelaten: TenneT ≈≈
≈≈
Verwijderd: Idex ≈≈
≈≈
Activiteiten IDEX Corporation is een Amerikaans bedrijf met een breed scala aan producten. Het maakt industriële pompen, meetgereedschap, precisievloeistof en gaspompen voor de gezondheids- en onderzoekssector. IDEX fabriceert precisiepompen en gereedschap om kleurstoffen en dranken toe te dienen en te mengen. Ook produceert het pompen en reddingsgereedschap voor brandweer en veiligheidsapplicaties. Het bedrijf heeft bijna zesduizend werknemers. Het is actief in risicolanden zoals Brazilië, China, India, Jordanië, Mexico, Puerto Rico, Rusland en Singapore. Mensen- en arbeidsrechten IDEX controleert op corruptie en de naleving van wetten en regels op het gebied van internationale import en export. Het heeft een managementteam voor milieu-, gezondheids- en veiligheidszaken. Dit stuurt de businessunits aan op deze thema’s. Iedere businessunit onderhoudt zijn eigen veiligheidsprogramma’s. IDEX heeft zich verplicht alle werknemers gelijk te behandelen. Ook selecteert het nieuwe werknemers op objectieve wijze, ongeacht ras, kleur, nationale origine, religie, leeftijd, handicap of enige andere
eigenschap die is beschermd door de wet. Een negatieve kanttekening is dat onderneming geen informatie beschikbaar stelt over specifiek beleid met betrekking tot vakbondsvrijheid. Milieu Het milieubeleid van IDEX heeft drie focusgebieden: energie-efficiënt ondernemen, watermanagement en volledige invoering van de milieustandaarden ISO 14001. Reden voor afwijzing IDEX levert geen informatie in hoeverre de productiefaciliteiten in risicolanden China en India milieucriteria betrekken bij het ondernemingsbeleid. Daardoor is het niet transparant in zijn ketenaansprakelijkheid.
≈≈
≈≈
Activiteiten TenneT is de eerste grensoverschrijdende elektriciteitstransporteur van Europa. Met twintigduizend kilometer aan hoogspanningsverbindingen en 35 miljoen eindgebruikers in Nederland en Duitsland behoort TenneT tot de top vijf van elektriciteitstransporteurs van Europa. De belangrijkste taak van TenneT is de distributie van elektriciteit in Nederland en een deel van Duitsland. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) Volgens de ASN Bank wordt elektriciteit een van de belangrijkste energiedragers van de toekomst. Om een duurzame energievoorziening te realiseren is het belangrijk energie in de vorm van elektriciteit duurzaam op te wekken, bijvoorbeeld door wind en zon. Maar ook een goede distributie van die elektriciteit is daarbij cruciaal. TenneT kan daarin een belangrijke rol spelen. Het erkent die rol ook nu al. Zo draagt het actief bij aan de integratie van duurzame elektriciteit in bestaande systemen. TenneT vult zijn mvo-beleid breed in. Zo houdt het bijvoorbeeld rekening met de omgeving waarin het werkt. Ook publiceert het een duurzaamheidsverslag conform de GRI-richtlijnen. Mensen- en arbeidsrechten De voornaamste belanghebbenden van TenneT zijn klanten, medewerkers, bewoners in de buurt van de installaties, diverse overheden en maatschappelijke organisaties. TenneT intensiveert vooral het contact met lokale groepen en bewoners die in hun buurt te maken krijgen met installaties (vaak kabels) van TenneT. Klimaat en biodiversiteit TenneT heeft een uitgebreid beleid voor verschillende aspecten van klimaat en biodiversiteit. Daarin komen onder meer energieverlies, emissies
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
van gevaarlijke stoffen en elektromagnetische straling aan de orde. TenneT doet daarvan uitgebreid verslag. Ook voert het overleg met het WNF en met Birdlife International over onderwerpen op het gebied van biodiversiteit.
Verwijderd: Deutsche Genossenschafts Hypothekenbank Het ASN Obligatiefonds belegt niet in banken en verzekeraars omdat zij weinig transparant zijn over hun investeringen en financieringen. Wel kan het fonds beleggen in obligaties die zijn samengesteld uit woninghypotheken. Daarom was het Duitse DG HYP (Deutsche Genossenschafts Hypothekenbank) goedgekeurd. Bij heronderzoek is echter gebleken dat deze instelling ook investeert in commercieel vastgoed. Daarom hebben wij DG HYP verwijderd uit het universum van het ASN Duurzaam Obligatiefonds.
173
Bijlage 2 Algemene gegevens Kosten bij toe- en uittreden Opslagen Bij de aan- en verkoop van de beursfondsen wordt een (beperkte) op- en afslag gehanteerd. Deze bedraagt voor het ASN Duurzaam Obligatiefonds 0,05%, voor het ASN Duurzaam Mixfonds 0,10% en voor het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds 0,15%. De op- en afslag zijn aan elkaar gelijk.
Transactiekosten
174
Bij aan- en verkoop van een van de vijf beursgenoteerde fondsen via de beleggingsrekening van de ASN Bank brengen wij een transactieprovisie van 0,4% in rekening. Bij aankopen boven de e 50.000 gelden lagere tarieven volgens onderstaande staffel: Voor het gedeelte tussen e 50.001 e 100.001 e 150.001 boven e 200.000
- e 100.000 - e 150.000 - e 200.000 0,0%
0,3% 0,2% 0,1% 0,0%
De kosten van beleggingstransacties voor de beleggingsportefeuille van de fondsen zijn verwerkt in de aan- en verkoopprijs van deze beleggingen.
Jaarlijkse kosten De directie brengt elk fonds jaarlijks een vergoeding voor het beheer in rekening. Dit wordt berekend over het totale fondsvermogen aan het eind van ieder kwartaal. Dit percentage bedraagt voor:
ASN Duurzaam Aandelenfonds ASN Duurzaam Obligatiefonds ASN Duurzaam Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Duurzaam Small & Midcapfonds ASN Groenprojectenfonds ASN-Novib Microkredietfonds
Jaar 1,25%
Halfjaar 0,63%
0,95%
0,47%
1,10% 1,75%
0,55% 0,88%
1,75%
0,88%
1,00% 0,70%
0,50% 0,35%
Uit deze vergoeding worden alle kosten vergoed die voor het fonds worden gemaakt. Deze last is in de halfjaarcijfers terug te vinden in de vorm van
één bedrag. Als naar het oordeel van de directie de ontwikkelingen het nodig maken dit percentage te verhogen, maakt zij dit drie maanden van tevoren in advertenties bekend, conform de daaraan gestelde voorwaarden. De directie brengt het ASN-Novib Microkredietfonds naast de beheervergoeding tevens kosten in rekening voor het projectbeheer.
JURIDISCHE STRUCTUUR ASN Beleggingsfondsen N.V. is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, die is opgezet volgens een zogenaamde paraplustructuur. ASN Beleggingsfondsen N.V. is een open-end beleggingsinstelling en is opgezet volgens een paraplustructuur. Dit houdt in dat het aandelenkapitaal van ASN Beleggingsfondsen N.V. is onderverdeeld in verschillende series aandelen, de fondsen). Ieder fonds heeft zijn eigen beleggingsbeleid en een specifiek rendements- en risicoprofiel dat daaraan is verbonden. De fondsen als zodanig hebben geen rechtspersoonlijkheid; het vermogen is van één en dezelfde rechtspersoon: ASN Beleggingsfondsen N.V. De fondsen beleggen het vermogen van ASN Beleggingsfondsen N.V. in besloten fondsen voor gemene rekening, de zogenaamde beleggingspools. In deze beleggingspools vindt de feitelijke uitvoering van het beleggingsbeleid plaats.
TOEZICHT De ASN Beleggingsfondsen staan onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Voor het aanbieden van deelnemingsrechten in beleggingsinstellingen vereist de Wet op het financieel toezicht dat de beheerder van die beleggingsinstellingen beschikt over een vergunning voor het beheren van beleggingsinstellingen. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. beschikt over een dergelijke vergunning.
TRANSPARANTIERICHTLIJNEN VAN DE VBDO Speciaal voor duurzame beleggingsfondsen heeft de VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling) de zogenaamde Transparantie Richtlijnen ontwikkeld. De ASN Beleggingsfondsen hebben de Transparantie Richtlijnen direct onderschreven en vanaf het begin actief meegewerkt aan
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
de totstandkoming ervan. Deze Transparantie Richtlijnen geven geen waardeoordeel over de mate van duurzaamheid van de ondertekenaar. Wel verplichten zij het beleggingsfonds openheid te bieden over de wijze waarop het zijn duurzame karakter vorm geeft in het selectie– en beleggingsbeleid. De Transparantie Richtlijnen fungeren als een gedragscode voor duurzame beleggingsfondsen die zich richten op particuliere beleggers. Doel van de richtlijnen is consumenten te helpen beoordelen of duurzame beleggingsfondsen daadwerkelijk invulling geven aan hun duurzame uitgangspunten. Eind 2004 is besloten de Transparantie Richtlijnen een Europees karakter te geven. Eurosif, de Europese VBDO, heeft de Transparantie Richtlijnen integraal overgenomen als ‘Eurosif Transparancy Guidelines for the retail SRI Fund Sector’. De ASN Beleggingsfondsen hebben in november 2004 deze richtlijnen officieel ondertekend.
175
Bijlage 3 Personalia en adresgegevens Directie ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Bas-Jan Blom en directie ASN Bank: Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Raad van Commissarissen ASN Beleggingsfondsen N.V. en Raad van Toezicht ASN Groenprojectenfonds Cateautje Hijmans van den Bergh (voorzitter) Kees Koedijk Mijntje Lückerath-Rovers Ted Strop-von Meijenfeldt
176
Raad van Toezicht ASN-Novib Fonds Rick van der Ploeg (voorzitter) Meine Pieter van Dijk Jan Verheij Gera Voorrips
Vermogensbeheerders SNS Asset Management N.V. Pettelaarpark 120 5216 PT ‘s-Hertogenbosch
Impax Asset Management Ltd. 6-8 Sackville Street London W1S 3DG, United Kingdom
Kempen Capital Management N.V. Beethovenstraat 300 1077 WZ Amsterdam
Projectbeheerder ASN-Novib Fonds Triple Jump B.V. Nachtwachtlaan 20 1058 EA Amsterdam
Projectbeheerder ASN Groenprojectenfonds ASN Bank, afdeling Duurzame Financieringen Alexanderstraat 28 2514 JM Den Haag
Bewaarder
Pettelaar Effectenbewaarbedrijf N.V. Pettelaarpark 120 5216 PT ’s-Hertogenbosch
Accountant
KPMG Accountants N.V. Rijnzathe 14 3454 PV De Meern
Halfjaarbericht 2011 ASN Beleggingsfondsen
175