April 2014
Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers
Het mysterie van MH370 Mediagekte
Pilotenstaking Lufthansa
Kan ik een restschuld meefinancieren?
VLIEG is sinds jaar en dag een begrip in de luchtvaartwereld. Wilt u een persoonlijk en vakkundig advies, twijfel dan niet en neem contact op met Jelle Veldkamp of Bert Llama. Zij staan u graag terzijde.
h y p ot h eKe n
020 645 05 52
[email protected]
een logisch antwoord op al uw vragen. Hypotheken
Verzekeringen
Makelaardij
Als u uw huis verkoopt en een hypotheek wilt afsluiten voor een nieuwe woning, wilt u dit natuurlijk wel doen onder de beste condities. Wat zijn de mogelijkheden als u met een restschuld blijft zitten en welke hypotheekverstrekker biedt de beste voorwaarden? En waar kunt u terecht voor een onafhankelijk, degelijk op maat gesneden advies?
Pensioenen
VLIEG HypotHEkEn Amsterdamseweg 490 1181 BW Amstelveen
www.vlieg.nl
april 2014 steevast p. 2 voorwoord p. 3 het mysterie van mh370 p. 4
van het bestuur p.16 van de ledenraad p.35
pilotenstaking lufthansa p. 10 mediagekte p. 12 kunst op schiphol p. 15
1
steevast Steven Verhagen,
Zoektocht
@VNVPresident
voorwoord
Bemoedigend Nog steeds is het een mysterie waar de MH370 is gebleven. Het is onacceptabel dat een vliegtuig van enkele honderden miljoenen dollars en uitgerust met vele vormen van communicatietechnologie zo moeilijk of zelfs niet traceerbaar is. Het vinden van het toestel is voor de nabestaanden van passagiers en bemanning en voor het onderzoek naar de oorzaak een absolute must. Dit werd ook uitgesproken tijdens de 69ste IFALPA-conferentie in Panama die eind maart werd gehouden, waarbij ook de Maleisische collega’s aanwezig waren. Een gezamenlijke verklaring riep dan ook op tot het tegengaan van wilde speculaties en tot het uitrusten van vliegtuigen met moderne middelen om de traceerbaarheid te verhogen. Een ander zeer veelbesproken onderwerp was de hand over hand toenemende wereldwijde oneerlijke concurrentie. In de Verenigde Staten wordt enorm veel gedaan en slaan de vliegervereniging ALPA International en de luchtvaartmaatschappijen regelmatig de handen ineen in een lobby om de overheid te overtuigen van de noodzaak om een ‘level playing field’ te creëren. Zij lijken daar rondom het regelgevingontduikende Norwegian Air International redelijk succesvol in, aangezien het Amerikaanse Department of Transportation nu de Europese Commissie aan de tand voelt of het allemaal wel klopt wat er in Europa gebeurt. Wij weten het antwoord al, maar gelijk hebben is één ding, gelijk krijgen een ander.
Het eerste bemoedigende signaal komt uit Spanje, waar de Madrileense overheid nu ook eindelijk begint in te zien dat de teloorgang van Iberia en het onlangs hernoemde Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas gestopt moet worden. Door luchthavenbelasting te verlagen wil men de concurrentiekracht van Iberia en het vliegveld verhogen, want Madrid ziet in dat Barajas zonder Iberia helemaal kan inpakken. De parallel met Schiphol is snel gemaakt. Nu lijkt er nog niet zoveel aan de hand. Maar voorkomen is beter dan genezen. Vandaar dat de VNV met andere nationale partijen in en buiten de luchtvaart een stevige coalitie aan het vormen is. Om de Nederlandse luchtvaartsector te behoeden voor de ondergang als gevolg van onevenredig groeiende staatsbedrijven in bijvoorbeeld het MiddenOosten, is een krachtig geluid nodig richting overheid, politiek en media. Bemoedigend is ook dat deze maand, na lange voortrajecten met respect voor elkaar en behoud van een goede relatie met de bedrijven, drie cao-akkoorden zijn gesloten, voor ArkeFly, CHC HN en de KLM FA. Als slagroom op de taart qua bemoediging ontving ik net voor de terugreis uit Panama een brief van de Stichting AVB waarin deze het hoger beroep inzake de opzegging van het Ringvaart Akkoord (RVA) intrekt. Hopelijk is hiermee het juridisch wapengekletter ten einde en kunnen we ons gezamenlijk inzetten voor behoud van werkgelegenheid.
Francis van Haaff, hoofdredacteur
T
erwijl het stof van de gemoederen in ledenraden, fora en rechtszaken heel langzaam lijkt neer te dwarrelen, zouden we bijna over het hoofd zien dat er ondertussen wel grote arbeidsvoorwaardelijke successen worden geboekt. De nieuwe cao’s bij ArkeFly, CHC en KLM Flight Academy zijn voor de bedrijven, de vliegers bij die bedrijven en de VNV mijlpalen waar veel werk achter schuilgaat. De redactie wil ook uitzoeken hoe de vlag er in het cao-traject voor de Martinair-vliegers bij hangt, maar daar lijkt het nu in april nog te vroeg voor. Bij het in elkaar zetten van deze Bok staakten onze collega’s van Lufthansa. De eerste reactie die velen van ons hebben is: mooi, onrust bij de concurrent. Toch is het niet onverstandig te kijken wat daar nou echt gebeurt. Want hoe dan ook, vroeger of later, krijgen wij vast ook met soortgelijke problemen te maken. We kunnen er maar beter goed naar kijken en luisteren. En zoals altijd: de nuances en de waarheid verschillen nogal in de berichten. Wij zochten naar de waarheid vanuit de vakbond: Vereinigung Cockpit. Wat blijkt: we hebben ook veel gemeen in het geschil dat de vliegers en al het per-
soneel overigens hebben met Lufthansa. En waar bij ons in geschillen over bijvoorbeeld de pensioenleeftijd wordt gewezen naar het Prigge-arrest, wordt door de VC gewezen op rechtszaken die bij ons zijn gevoerd over de pensioenleeftijd. Het IFALPA-congres dat net is geweest in Panama is het podium waar erkend wordt dat we het best maar goed op de hoogte kunnen zijn van elkaars problemen. In het bestuursgedeelte leest u daar over. U kunt ook op het net IFALPA direct opzoeken. Een wereld op zich. Lang dacht de redactie dat er niks te zeggen zou zijn over de mysterieuze verdwijning van Malaysian vlucht 370. En dat is in zekere zin ook zo. Er is nog niet veel bekend, en er is bij het ter perse gaan van deze Bok nog niets van het vliegtuig gevonden. Ik hoop dat dat wel het geval is als deze Bok in de bus valt, of kort erna. Maar als we er in deze Bok niks over zouden schrijven zou het kunnen zijn dat er helemaal niets nieuws meer bij komt. Het zou met het leegraken van de batterijen stil worden. Dan zou het zoeken waarschijnlijk nog lang doorgaan maar zou het ook kunnen zijn dat er nooit meer iets gevonden wordt.
Ons ging het nu om het circus van de berichtgeving, om het nog niet zo precies zijn van alle technieken en mogelijkheden. Moge de zoektocht naar MH370 maar gauw slagen en de zoektocht naar wat er gebeurd is beginnen. De zoektocht naar de waarheid.
Ook in Europa moeten we de handen fermer ineenslaan om de oneerlijke concurrentie tegen te gaan. De VNV is dan ook een zeer stevig pleitbezorger van versterkte samenwerking van de Europese luchtvaartsector op dit dossier. De structuur van Europa maakt echter dat er ook veel deelbelangen zijn en daarmee soms verdeeldheid heerst.
2
3
Het mysterie van MH370 en hoe iedereen er toch wat over te vertellen heeft Tekst: Pim Lamers
D
e afgelopen weken kan het niemand ontgaan zijn, zeker niet iemand die zelf in de luchtvaartsector werkt. Op 8 maart is een Boeing 777 van Malaysian Airlines zo goed als spoorloos verdwenen. Met name aan het grote publiek is niet uit te leggen hoe aan de ene kant mensen zich zorgen maken dat geheime diensten en internetbedrijven juist alles en iedereen kunnen lokaliseren, terwijl een 300 ton wegende machine van meer dan 60 bij 60 meter spoorloos kan verdwijnen.
D
e media springen maar al te graag in dit mysterie; zenders als CNN lijken hun dagen ermee te vullen. De ene expert na de andere wordt geraadpleegd, om vervolgens de ene na de andere (complot)theorie te lanceren. Ook de Nederlandse media doen graag mee aan het verspreiden van allerlei theorieën, waarbij hele en halve experts gretig ondervraagd worden in allerlei praatprogramma’s.
Na meer dan 50 jaar werd het mysterie van de ‘Star Dust’ in het jaar 2000 definitief opgelost. Dit past in een lange traditie. Al sinds de oudheid gaan er verhalen rond over wat er is gebeurd met bijvoorbeeld schepen, die nooit meer teruggevonden zijn nadat ze de veilige haven hadden verlaten. Ook in de luchtvaartgeschiedenis van langer geleden zijn er vliegtuigen verdwenen, wat volop leidde tot speculaties over wat er gebeurd kon zijn.
6
Amelia Earhart De verdwijning van de Lockheed Electra van Amelia Earhart boven de Stille Oceaan in 1937 is een zeer bekend mysterie. Earhart was al wereldberoemd omdat ze onder andere als eerste vrouw solo de Atlantische Oceaan was overgevlogen. In 1937 poogde ze als eerste vrouw rond de wereld te vliegen. Op die tocht ging het mis. Earhart en haar navigator Fred Noonan kwamen niet aan op het eilandje Howland in de Stille Oceaan, en zijn ondanks verschillende zoektochten nooit teruggevonden. De verdwijning werd een bron van speculatie. Earhart en Noonan zouden bijvoorbeeld door de Japanners voor spionnen zijn aangezien en geëxecuteerd. De Japanners waren toen al, in aanloop naar de Tweede Wereldoorlog, heimelijk bezig hun expansie in dit gebied voor te bereiden en zouden overvallen zijn door de ‘pottenkijkers’. Sommigen vonden dit toch wel heel ongeloofwaardig, dus werd de plausibeler theorie bedacht dat Earhart en Noonan door buitenaardse wezens ontvoerd zijn om lichtjaren verderop een planeet met mensen te bevolken. Deze theorie verklaart naadloos meteen een aantal andere verdwijningen. Veel minder geloofwaardig is natuurlijk de theorie dat Earhart en Noonan met de hen beschikbare techniek uit 1937 navigatiefouten hebben gemaakt, en het eiland Howland in de onmetelijke oceaan gemist hebben. Uiteindelijk zijn ze daardoor na hun brandstof verstookt te hebben in de oceaan beland en gezonken naar de kilometers diepe bodem, waar ze zelfs met de huidige techniek tot op heden niet teruggevonden zijn.
Gletsjer Soms wordt een mysterieuze verdwijning na zeer lange tijd alsnog opgelost. In 1947 verdween boven Chili de ‘Star Dust’, een Britse Avro Lancastrian, gedurende een vlucht van Buenos Aires naar Santiago de Chile. Met name het mysterieuze laatste bericht met het woord ‘stendec’ als boodschap was voer voor speculatie. Talloze theorieën werden gelanceerd, van sabotage, spionage, of toch maar weer die buitenaardse wezens met hun mensenproject. Bergbeklimmers vonden in 1998 op de Tupungato-berg in Chili een Rolls-Royce Merlin motorblok op een gletsjer. De Lancastrian had vier Merlin-motoren, dus werd een verband met de ‘Star Dust’ uiteindelijk gelegd. Onderzoekers spoedden zich naar de gletsjer, en na meer dan 50 jaar werd het mysterie van de ‘Star Dust’ in het jaar 2000 definitief opgelost. Navigatiefouten, veroorzaakt door een ongewoon sterke straalstroom op de vlieghoogte, zorgden ervoor dat de ‘Star Dust’ ruim voor de bestemming Santiago de Chile was gaan zakken. Het toestel was onfortuinlijk bovenin een gletsjer gevlogen, en meteen onder het ijs verdwenen. Pas na 50 jaar kwam het onderaan de gletsjer, door het natuurlijke smeltproces, letterlijk weer boven water.
Maar Fossett’s vliegtuigje was antiek en beschikte slechts over een notoir onbetrouwbaar model ELT. Een modern verkeersvliegtuig zou toch niet zomaar moeten kunnen verdwijnen. Air France Meer recentelijk was er in 2009 de verdwijning van Air France AF447, een Airbus A330 die midden boven de Atlantische Oceaan verdween. Een verdwijning die initieel even mysterieus was als die van MH370. Ook hier was geen noodsignaal verzonden en kwamen er onduidelijke ACARS-berichten uit het vliegtuig gedurende de laatste minuten. Al snel sloeg iedereen dan ook wild aan het speculeren over wat er met AF447 was gebeurd. Na een aantal dagen werden er wrakstukken aangetroffen, en werd duidelijk dat het toestel in zee was gestort, met de tragische dood van alle inzittenden tot gevolg. Wat de oorzaak van deze fatale crash was, bleef voer voor speculatie. Airbus en de omgekomen vliegers werden om de beurt in het verdomhoekje gezet.
De verdwijning van Air France 447 was initieel even mysterieus als die van MH370. Pas na een technisch hoogstaande zoektocht werden twee jaar later de zwarte dozen met hun verlossende informatie over wat er was gebeurd gevonden, en kwam aan alle speculatie grotendeels een einde.
Fosset Verdwijningen in die jaren gebeurden in een tijd waarin de techniek op navigatie- en communicatiegebied nog ver weg stond van het huidige niveau. Tegenwoordig is het natuurlijk een stuk lastiger om een modern vliegtuig van de aardbodem te doen verdwijnen. De beroemde miljardair en recordbrekende avonturier Steve Fossett verdween in 2007 met een sportvliegtuigje boven Nevada. Een grote zoektocht na zijn verdwijning bracht wel acht al decennia eerder vermist geraakte vliegtuigen terug, maar Fossett bleef verdwenen in het dunbevolkte en onherbergzame Nevada. Pas ruim een jaar later werden door een toevallige wandelaar persoonlijke spullen teruggevonden, waarna later ook het vliegtuigwrak en stoffelijk overschot van Fosset werden ontdekt.
MH370 De verdwijning van MH370 is daarentegen een stuk mysterieuzer, en leidde al heel snel tot wilde speculaties. Van begin af aan is een terreurdaad nadrukkelijk naar voren geschoven als oorzaak. In het begin waren twee Iraanse passagiers die reisden met gestolen paspoorten verdacht. Nader onderzoek wees uit dat de twee waarschijnlijk op een vals paspoort reisden om in een Europees land asiel aan te kunnen vragen, en puur toevallig op de noodlottige vlucht zaten. In eerste instantie leek het vliegtuig door een catastrofale oorzaak of een aanslag in de lucht uit elkaar te zijn gevallen en in zee terechtgekomen op de plek en het moment waarop het verdween. Na een dagenlange zoektocht werd in dit gebied niets gevonden. De speculaties beperkten zich voornamelijk tot een bomaanslag of een technisch mankement wat het hele vliegtuig ter plekke zou hebben verwoest. Afgeweken route Langzaamaan kwamen er steeds meer berichten dat het vliegtuig ook na het verdwijnen van de radar te zien was gebleven op primaire militaire
MH370 Registration: 9M-MRO Serial number: 28420 Line number: 404 Ordered: 1996; 1998 – MAS changed the variant Built: 2002 Engine: 2 x Rolls-Royce Trent 892 engines Max Take-off weight: 632,500lbs Nov 2002 conducted a sale & leaseback transaction for the aircraft with Penerbangan Malaysia Berhad Term completion due: 31/05/2014 Configuration: 35 Business Class, 247 economy class Last check: A-check 23 February 2014 Bron: Flightglobal data and news services
radarsystemen. Ook zou het vliegtuig een geheel andere route dan de origineel geplande hebben genomen. Maleisië en haar buurlanden vertrouwen elkaar blijkbaar niet erg, want militaire informatie werd tergend langzaam gedeeld. Duidelijk is dat men niet graag wil laten zien welke capaciteiten men heeft op radar- en inlichtingengebied. Toen duidelijk werd dat vlucht MH370 totaal van zijn route was afgeweken begonnen de media helemaal op stoom te komen. Allerlei media nodigden experts uit op allerlei gebieden. Experts op het gebied van satellietfotografie, die verklaarden hoe precies moderne satellieten waren in het opsporen van dingen. Maar in het geval van MH370 bleek dan wel dat je precies van tevoren moet weten wat je nu eigenlijk wilt zoeken, want achteraf kon het vliegtuig niet op foto’s teruggevonden worden. Of willen sommige landen, zo suggereerden bepaalde experts, niet laten weten dat ze het vliegtuig gezien hebben op
7
Benno Baksteen
...vertelt desgevraagd aan de redactie hoe hij zich heeft voorbereid op zijn optreden bij Pauw & Witteman. Hoe komt hij zinnig over, zonder dat hij steeds moet erkennen dat ook hij niet weet wat er met de Malaysian B777 is gebeurd? “Hoewel het adviescollege DEGAS (Dutch Expert Group Aviation Safety) na bezuinigingen niet actief gesteund wordt, bestaat het nog wel en is het actief op aanvraag. Vanuit mijn functie als DEGAS-voorzitter en met algemene kennis van de luchtvaart kan ik er voor zorgen dat het speculatieve verhaal niet te wild wordt of zelfs ontspoort. Dat is bijvoorbeeld deels bij de Bijlmerramp wel gebeurd, vooral bij de enquête.” “Ik zit al een tijdje in de kaartenbak van de media. Natuurlijk weet ik lang niet alles, maar ik kan, net als elke vlieger, wel met een bepaalde blik naar informatie kijken. Het is de uitdaging de informatie die voorhanden is voor het publiek zo te versimpelen dat het te snappen is en tegelijkertijd niet onwaar. Door de media, mijn netwerk en de literatuur goed bij te houden heb ik altijd wel redelijk wat informatie bij de hand.” “Wat er is gebeurd aan boord van MH370 is nog lang niet te zeggen, als we daar ooit achter komen. Waar het toestel ongeveer moet liggen is wel min of meer te berekenen, maar het gebied is door noodzakelijke aannames en foutmarges eigenlijk veel te groot om gericht te zoeken. Als straks het toestel geen noodsignalen meer uitzendt wordt het stil. En dan kan het heel lang stil blijven. Het gebied is vele malen groter dan destijds bij de AF447 en de kosten voor het zoeken bedragen al gauw € 20 miljoen per jaar. Wie wil dat betalen als het de vraag is of men de machine ooit nog vindt?”
hun satellietbeelden om hun militaire geheimen niet prijs te geven? Zolang er niets duidelijk is, blijft er alle ruimte voor dit soort theorieën. Steeds verder En toen liet de Maleisische regering weten dat apparatuur aan boord van MH370 bewust uitgeschakeld zou zijn. Nu waren de vliegers opeens hoofdverdachten in de verdwijning geworden. Het Britse communicatieconcern Inmarsat had ondertussen uitgevonden dat het vliegtuig nog zeven uur lang gegevens had uitgewisseld met hun satellieten. Dit was natuurlijk groot nieuws, zeker toen Inmarsat ook nog aan de ontvangsthoek van het signaal een boog over de aarde kon trekken met waar het vliegtuig zich toen bevond.
De experts kwamen eigenlijk vertellen dat ze niks weten. Het mysterie werd gek genoeg juist groter daarmee, want het vliegtuig kon nu van Kazachstan tot ergens ver op de Indische Oceaan, ver ten westen van Australië zijn.
8
Talkshows Een interessante kijk op hoe de verdwijning in de media wordt behandeld geeft de bekende talkshow Pauw & Witteman. De eerste twee weken na de verdwijning werden bijna dagelijks experts uitgenodigd. Paul Riemens van Luchtverkeersleiding Nederland legde uit hoe een vliegtuig van de radar verdwijnt. Waarom dat nou gebeurd was kon hij natuurlijk niet verklaren, hoe graag het publiek dit ook wilde weten. ‘Onze’ eigen Arthur van den Hudding moest uitleggen door wat
voor reden de mogelijke gebeurtenissen plaats zouden kunnen hebben gehad. Van den Hudding slaagde er in zonder al te veel speculatie een zo goed mogelijke vliegtechnische uitleg aan het publiek te geven. Maar ondanks verschillende pogingen van de presentatoren konden ze ook van hem geen antwoord krijgen wat er nu gebeurd was. Uiteindelijk kwam dan Nederlands beroemdste en bij het publiek zeer vertrouwde luchtvaartexpert ook in de talkshow: Benno Baksteen. Echter, ook Benno Baksteen liet zich niet verleiden tot wilde speculaties en hield het bij een voor het publiek begrijpelijke uitleg van vliegtechnische begrippen.
gemaakt vanuit het grote publiek gezien. Zolang de experts geen duidelijkheid kunnen geven over de gebeurtenissen zal het speculeren in de media doorgaan.
Alles blijft speculatie, en de kans is groot dat dit altijd zo zal blijven. Op het moment van schrijven is er nog steeds niets echt duidelijk over het lot van MH370. Uit onderzoek zou blijken dat tien procent van de ongevallen met een vliegtuig op kruishoogte het gevolg is van een zelfmoordmissie, waarbij in het verleden ook vliegers de daders zijn geweest. Maar nog steeds is een puur technische oorzaak niet geheel uit te sluiten. Alles blijft speculatie, en de kans is groot dat dit altijd zo zal blijven. Bij AF447 duurde het al twee jaar om de recorders vanaf 4.000 meter diepte omhoog te halen, ondanks dat er wel een redelijk idee was waar het vliegtuig terecht was gekomen. Bij MH370 is zelfs dat niet duidelijk, en het is nog maar de vraag of dit ooit duidelijker gaat worden. De Australische luchtmacht beschikt over geavanceerde radarsystemen die via weerkaatsing tegen de ionosfeer ver over de horizon kunnen kijken en wellicht grote stukken van de Indische oceaan nauwgezet kunnen onderzoeken. Zouden ze stiekem weten waar MH370 gevlogen heeft en terechtgekomen is, maar willen ze deze informatie niet delen met hun Aziatische buren om zich niet teveel in de technologische en militaire kaart
te laten kijken? Het speculeren over het lot van MH370 levert uit zichzelf meer speculatie op! Hoogstandje Als de laatste positie van MH370 ooit duidelijk zal worden, dan is het vinden van de recorders nog steeds een enorme opgave. Het hoogstandje van het terugvinden van de recorders van AF447 zal dan nog eens zwaar overtroffen moeten worden. En als dat dan gebeurt, dan resteert nog een levensgroot probleem. De voice recorder van MH370 zal hooguit twee uur geluid uit de cockpit hebben opgenomen, en dat zijn waarschijnlijk de laatste twee uren dat de machine heeft gevlogen. Als waar is dat het toestel nog bijna zeven uur na het laatste contact in de lucht is gebleven, is juist die informatie belangrijk van wat er zo’n zeven uur voor de laatste opname is gebeurd. Het moment waarop MH370 verdwenen lijkt te zijn, zal dan zeer waarschijnlijk niet op de opname staan.... Helaas is het waarschijnlijk dat het mysterie rond MH370 niet snel of misschien wel nooit helemaal opgelost zal worden. Dit leidt en zal leiden tot vele (complot)theorieën over wat er gebeurd is, de ene nog waanzinniger dan de andere. Tot de buitenaardse wezens van vorige verdwijningen aan toe. De nabestaanden van de 239 inzittenden zullen triest genoeg niet snel de zekerheid en rust krijgen die ze hoort toe te komen.
Speculatie Het verbazende is dat in allerlei media de wildste theorieën ondertussen als waarheden worden gepresenteerd, terwijl juist de experts zich erg op de vlakte houden. De experts kwamen eigenlijk vertellen dat ze niks weten. Een flauwe associatie met het typetje dr. R. Clavan, Oost-Europadeskundige uit de sketches van Van Kooten en De Bie, is snel
9
Pilotenstaking Lufthansa Tekst: Vereinigung Cockpit, vertaling Paul van de Riet
E
10
en driedaagse staking van cockpitpersoneel bij Lufthansa. Vereinigung Cockpit besloot tot een werkonderbreking van 2 april 00:00 tot 4 april 23:59 uur. In het ultimatum dat op 20 maart afliep, gaven de piloten van Lufthansa, Lufthansa Cargo en Germanwings een duidelijk signaal af. Zij stemden met 99,1% voor het, desnoods door middel van werkonderbrekingen, afdwingen van een nieuwe cao over de regeling vervroegd pensioen. Ook in de toekomst moet het voor piloten, die tientallen jaren een hoge werkbelasting ervaren, mogelijk zijn om voortijdig en uit eigen wil met pensioen te gaan.
Waarom willen de piloten staken? De piloten staken niet voor hogere salarissen. Onderwerp van het geschil is de regeling vervroegd pensioen. Nadat Lufthansa in het kader van maximalisering van de winst de afgelopen opeenvolgende jaren steeds meer winstgevende banen vanuit Duitsland naar het buitenland heeft verschoven, is zij het afgelopen jaar begonnen met een aanval op de sociale voorzieningen van alle Lufthansamedewerkers. Die aanval treft niet uitsluitend de piloten, maar daar wordt wel mee begonnen.
Waarom verzetten de piloten zich zo fel? Vliegers die al 20, 30 jaar in dienst zijn voelen zich bedrogen. Bij hun indiensttreding was het een onderdeel van de overeenkomst om vanaf 55 jaar met pensioen te kunnen gaan. De daarvoor benodigde sommen geld waren door de jaren heen een vast deel van het salaris. Nu, kort voor hun afscheid, probeert het management een streep door deze regeling te trekken, en ze feitelijk te dwingen tot acht jaar langer door te werken. Daarmee worden ook complete toekomstplannen teniet gedaan.
Voor elke piloot wordt tijdens het dienstverband geld in een potje gestort, dat het mogelijk maakt om vanaf 55 jaar met pensioen te kunnen gaan. Mensen worden allemaal verschillend oud en de fysieke belasting voor een piloot zijn op grond van de continue tijdsverschuivingen, nachtvluchten, zware roosters, klimaatwisselingen, etc. zeer hoog. Derhalve moeten piloten zelf kunnen beslissen of zij hier nog wel tegen opgewassen zijn. Dat is ook in het belang van de veiligheid van passagiers, want wie wil er met piloten vliegen die zich niet fit voelen, maar uit financiële overwegingen doorvliegen.
Staan drie dagen van staken daar nog wel mee in verhouding? De voorzieningen die voor deze regeling getroffen zijn en die het management zich graag toe-eigent bedragen meer dan een miljard euro. De financiële verleiding is voor het management dus heel groot, maar daarnaast ook van groot strategisch belang om bij verdere besprekingen concessies van cabine- en grondpersoneel op het vlak van sociale voorzieningen te verlangen. Het gaat om meer, veel meer.
Het afschaffen van de regeling is voor het management interessant, omdat in het kader van deze bepalingen voor de medewerkers gespaard geld niet uitbetaald hoeft te worden. Dat is echter een eenmalig effect.
Om de gevolgen voor passagiers te minimaliseren heeft de VC via IFALPA bovendien gevraagd aan piloten van buitenlandse luchtvaartmaatschappijen om het uitvoeren van extra vluchten te ondersteunen.
Het management van Lufthansa heeft een voorstel gedaan. Waarom gaat Vereinigung Cockpit daar niet op in? Kan Lufthansa het zich nog veroorloven een dure regeling voor vervroegd pensioen in stand Het management stelt zich op als een wolf in te houden in een markt met moordende concur- schaapskleren. In het openbaar probeert men zich als bereid tot onderhandelen op te stellen. rentie? De regeling vervroegd pensioen is voor Lufthansa Daarvan is aan de onderhandelingstafel helaas niets te merken. Zo werden in de laatste drie bijna kostenneutraal. Dat volgt uit het feit dat de ronden steeds weer dezelfde eisen neergelegd, oudere medewerkers een hoger salaris ontvandie in feite betekenen dat de piloten de komende gen dan de jongere. Gaan de oudere medewerkers met vervroegd pensioen, dan worden in hun jaren minstens tot het 63e levensjaar door moeten werken en daarmee geen mogelijkheid meer plaats jonge piloten aangenomen en opgeleid. hebben om indien gewenst vervroegd uit dienst Dat drukt de kosten per gemiddelde piloot en te treden. Het voorstel van VC, waarbij de kosten daarmee ook de cockpitpersoneelskosten. op het huidige niveau gehandhaafd worden, wordt door het management niet serieus in overweging Waarom wil het management de regeling dan genomen; daarentegen wordt aan de eigen eisen afschaffen? vastgehouden. Het management van Lufthansa wil de winst, en daarmee het dividend van de aandeelhouders, Denken jullie helemaal niet aan de passagiers? enorm verhogen. Daartoe zijn in het kader van Natuurlijk denken wij aan de passagiers en het bezuinigingsprogramma ‘SCORE’ door het bedrijf alle cao’s van alle Lufthansa-medewerkers betreuren de ongemakken. Het is in de dienstverlening niet mogelijk om een staking te eenzijdig opgezegd. Naast het reguliere vliegerpensioen (met 63) kent het cockpit- en cabineper- organiseren zonder dat mensen daardoor getroffen worden. Het is de verantwoordelijkheid soneel een regeling vervroegd pensioen, die van Lufthansa om haar agressieve, tegen het het uittreden voor de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar mogelijk maakt. Deze is nodig, omdat personeel gerichte, winstvergrotende koers op te geven en een constructieve weg in te slaan. Op het piloten wettelijk niet is toegestaan tot deze die manier kunnen stakingen voorkomen worden. leeftijd door te werken.
11
Mediagekte D
e berichtgeving over het verdwijnen van vlucht MH370 is waanzinnig. Feiten en theorieën worden als gelijkwaardig naar buiten gebracht. Waarheidsvinding lijkt vaak niet belangrijk meer. De raarste verhalen brengen de meeste lezers.
De media hebben bestaansrecht. Nieuwsvoorziening is een groot goed om meer dan één reden. Het geeft een beeld van de wereld waarin we leven. Het is een manier om een boodschap te verspreiden. En het heeft een (zelfbenoemde) controlerende taak. Allemaal waardige rollen op zich. Maar soms lijken de media ook op die rare oom of buurman tijdens een verjaardagsfeest. De man die niet schroomt om zonder kennis uit te leggen hoe de wereld in elkaar zit. Zijn verhalen op dat moment weet te onderbouwen, maar de volgende keer het tegenovergestelde beweert. Een normaal gesprek is er niet mee te voeren. Het is een eigenwijze, egocentrische, schizofrene man. De eerste berichten Na de eerste berichten over de verdwijning van vlucht MH370 begonnen de wereldmedia aan hun taak. Berichtgeving van het gebeuren. Beelden van huilende familieleden. Woordvoerders die de officiële standpunten verkondigden. De eerste dag werd op die manier makkelijk gevuld.
Van de voorzichtige antwoorden maakt de krant een schreeuwende kop zonder nuance. Ook de tweede dag ging volgens verwachting. Beelden van de zoekactie. Nogmaals beelden van een persconferentie. Archiefmateriaal. Hoe vaak heeft dit type vliegtuig een ongeluk gehad? Hoe vaak heeft Malaysian ongelukken gehad? Welke ongelukken lijken op dit ongeluk?
12
Op dag drie werden de media ongeduldig. Hoe kan het dat er na 48 uur nog niets gevonden is? Nadat de passagierslijst is vrijgegeven, blijkt dat
twee van de namen niet kloppen. Twee passagiers zijn met een gestolen paspoort gaan vliegen. Terrorisme!, schreeuwen de krantenkoppen meteen. Als blijkt dat de passagiers met gestolen paspoorten uit Iran komen, is duidelijk waarom het vliegtuig verdwenen is: Een kaping door moslimterroristen.
De twee vliegers zijn intussen verdachten geworden. Een dag later weet de Telegraaf het ook zeker: ‘Crash Boeing door explosie’. Met de weinige informatie die er is gaat de Telegraaf naar luchtvaartexperts Baksteen en Horlings. Er wordt gevraagd naar een reactie en van de voorzichtige antwoorden maakt de krant een schreeuwende kop zonder nuance. Het lijkt alsof ze half-om-half gehakt als runderbiefstuk probeert te verkopen. Het klopt een beetje, maar lijkt er in de verste verte niet op. De volgende dag is het al niet veel beter. Zonder noemenswaardige nieuwe feiten moet er toch iets de wereld in geholpen worden. Gelukkig was er een dame uit Australië die zich herinnerde dat zij twee jaar geleden in de cockpit mocht zitten tijdens een vlucht. Haar amateuristische vakantiekiekjes gingen de hele wereld over. Want als het begint met het uitnodigen van een blonde dame in de cockpit, waar eindigt het dan? ‘s Avonds vertelde Humberto Tan in zijn talkshow dat hij ook wel eens in een cockpit heeft gezeten. Echte conclusies trekt hij niet, maar hij wilde het toch even gezegd hebben. De Telegraaf meldt intussen dat een aanslag toch onwaarschijnlijk is. Die informatie hadden ze van Interpol. Satellietfoto’s en huiszoekingen Op 12 maart zijn er satellietfoto’s waar mogelijk
brokstukken op te zien zijn. Een Chinese satelliet heeft namelijk iets gezien in de Zuid-Chinese Zee. Vliegtuigen en schepen worden naar de plek gestuurd. Tegelijkertijd wordt ook gemeld dat iemand bij Nieuw-Zeeland een brandend vliegtuig in zee heeft zien storten. Ook zijn er berichten dat er een laag vliegend vliegtuig is gezien bij de Malediven. Elk bericht wordt even serieus naar buiten gebracht. Wat er op de satellietfoto is gezien blijkt niet van een vliegtuig te zijn en dus gaan de media weer op zoek naar een nog gekker verhaal. Wanneer een deskundige genoemd wordt in een rare theorie is het geloofwaardiger, dus reist men af naar de TU Delft. Daar wordt iemand gevonden die met veel ‘maar’ en ‘als’ wel wil zeggen dat het vliegtuig ergens stiekem geland zou kunnen zijn. De twee vliegers zijn in de tussentijd verdachten geworden. Huiszoekingen vinden plaats en privé-informatie komt op de voorpagina te staan. Smullen voor de media. Een van de vliegers heeft thuis een simulator staan. Er wordt gemeld dat daar een oefening op de Malediven in staat. Wat volgens de pers weer een bevestiging is voor de eerdere melding vanaf het eiland. Aanslag in Nederland Ondertussen vindt in Nederland de Nuclear Security Summit (NSS) plaats. Dit, in combinatie met het verdwenen vliegtuig, geeft een nieuwe
impuls aan de vele complottheorieën. Zo zou het vliegtuig ergens in een woestijn staan om tijdens die top als wapen gebruikt te gaan worden. Een terroristische aanslag in Nederland! Zelfs Dick Berlijn, de oud-commandant van de Nederlandse Strijdkrachten, laat zich voor het karretje van de Telegraaf spannen en roept dat het een mogelijkheid is.
Toch lijkt de Nederlandse pers zich nog in te houden. Bij De Wereld Draait Door hadden ze onderwijl een mini-opera over de ramp gemaakt. Tergend werden daar de laatste woorden van de vliegers op muziek gezet. Nog geen twee weken na de ramp. Toch lijkt de Nederlandse pers zich nog in te houden vergeleken met Amerikaanse nieuwszenders. Daar worden theorieën over zwarte gaten, Bermuda-driehoeken en buitenaards ingrijpen zonder gêne besproken. Op het moment van schrijven is nog altijd niets bekend over de oorzaak of locatie van vlucht MH370. Dat is op zich nieuws genoeg. Dat een mysterie de aandacht blijft trekken, is begrijpelijk. Maar het gebeurde op zich is al bijzonder. Daar hoeven op dit moment geen moslimterroristen, opera’s of buitenaardse wezens aan worden toegevoegd.
13
kunst op schiphol Tekst en foto: Nick Vording
Rob Birza – Vier Seizoenen (1997) – B-pier
Voor veel passagiers is vliegen een groot avontuur. Je verlaat je veilige huisje en stapt in een buis. Even later kom je in een wondere wereld terecht. Een moderne Alice in Wonderland. Die andere wereld zit vol mensen die uit hun eigen buizen zijn gekomen. Mensen die je niet kan verstaan en in vreemde kleding rondlopen. Ze negeren je allemaal. En opeens zijn daar de poortwachters van de B-pier. De vier seizoenen van Rob Birza. De poortwachters lijken in de eerste instantie aardig door de wisselende kleuren. Ze hebben elk een eigen gezichtsuitdrukking. Ze lijken vrolijk, maar als je goed kijkt zijn ze dat niet. Het is geen Disneyland hier. Het is een wachtkamer naar de volgende buis. Er lopen ook mensen rond die de hele tijd op hun horloge kijken en bang zijn te laat te komen. Net als het witte konijn in Alice in Wonderland. Deze mensen in blauwe pakken met gele strepen moet je volgen. Op weg naar de volgende buis.
M a a r t 2 0 1 4!
P a g i n a 11
K E E P I N TOUCH
GVGTrophy op dinsdag 10 juni 2014 Voor de vijfde maal wordt de strijd om de Gepensioneerde Vliegers Golf Trophy (GVGT) georganiseerd. Dit jaar wederom op de baan van Burggolf te Purmerend (www.burggolf.nl). Deze baan heeft maar liefst 45 holes en een hotel met 100 kamers. Kenmerkend voor de baan zijn de waterpartijen, strategisch geplaatste bunkers en de grote greens.
Handelsbanken sponsort het evenement met KLM Flight Operations en FATCO als sponsors van de prijzen. Dit eendaagse golfevenement staat open voor alle gepensioneerde vliegers van KLM, Martinair en Transavia. Inzet is een wisselprijs, de GVGT Trophy, een kunstwerk ontworpen door Menno Meijer. De eerste editie in 2010 op het Rijk van Nunspeet werd gewonnen door Maarten van Poll. In
2011 was Edo Brandt de winnaar op Burggolf Purmerend. In 2012 op dezelfde baan won Hans van de Bosch. 2013 leverde op Liemeer John van Roest als blije winnaar op. De wedstrijdvorm is Stableford met volledige handicapverrekening. GVB of NGF-handicap is vereist, de maximum handicap is 36. Van de GVB-ers wordt verwacht dat zij een reële speelsterkte opgeven. Er wordt gestreden in twee categorieën, actieve en niet-actieve handicappers. Buggyrijders dienen zelf bij Burggolf Purmerend op eigen kosten een buggy te reserveren; de beschikbaarheid is beperkt. De deelnamekosten bedragen € 100,– inclusief BBQ. Voor de partners van de deelnemers en de niet-golfende
vanaf 17:00 uur, zijnde de borrel en BBQ. De prijs hiervoor is vastgesteld op € 50,– p.p. Er is een overnachtingsarrangement beschikbaar in het Hampshire Golfhotel Waterland op de baan, telefonisch te reserveren via 0299-481666 onder vermelding van ‘GVGT’. Prijzen € 79 voor een eenpersoonskamer en € 99 voor een tweepersoonskamer inclusief ontbijt.
gepensioneerde vliegers bestaat de mogelijkheid in te schrijven voor het sociale gedeelte van
GVGT 2014. Het wordt weer een mooie golfdag!
dit evenement
Aanmelden gaarne vóór 25 mei 2014 via website van de VGV, www.vgv-ned.nl onder de button GVGT. Betalingen gaarne op rekening NL31ABNA051.49.50.498, ten name van F. Kwaaitaal, onder vermelding van
Jim van Beusekom, Frans Kwaaitaal en Maarten Coster
Vereniging van Gepensioneerde Verkeersvliegers
