Alles naar wens? Onderzoeksrapport Deel II. De opzet van een belevingsonderzoek over de warme maaltijdvoorziening voor een GGZ-instelling. E

Naam: Els Bulten Studentnr.: 411218 Titel: Alles naar wens ? Afstudeerorganisatie: Multi Cuisine Arnhem Trefwoord 1: Cliënttevredenheidsonderzoek Trefwoord 2: Maaltijdvoorziening Trefwoord 3: Geestelijke Gezondheidszorg(GGZ) Geheimhouding: Nee Academie Diedenoort Facility Management Docentbegeleider: Mevr. G. Hofstee Studiejaar: 2008-2009 Datum: 9 januari 2009

Alles naar wens ? De opzet van een belevingsonderzoek over de warme maaltijdvoorziening voor een GGZ-instelling

Onderzoeksrapport Deel II

E. Bulten

Alles naar wens? Onderzoeksrapport deel II

Inhoudsopgave

Bijlagen behorend bij rapport deel A Organogram de Gelderse Roos ...................................................................... 3 1. 2. Organogram GPW ........................................................................................ 4 3. Organogram AFO......................................................................................... 5 4. Plattegrond GPW ......................................................................................... 6 5. Samenvatting rapport Eikenhorst .................................................................. 7 6. Overzicht psychiatrische diagnosen de Gelderse Roos ...................................... 9 7. Overzicht psychosen ...................................................................................11 Bijlagen behorend bij rapport deel B 8. Ontwikkelingsfasen CQ-index .......................................................................12 9. Enquête Gelderse Roos ...............................................................................13 10. Klachtenoverzicht Gelderse Roos ..................................................................15 Bijlagen behorend bij rapport deel D 11. Samenvatting (focus)groepgesprekken deel 1 ................................................16 12. Operationalisatie begrippen .........................................................................19 13. Conceptvragenlijst ......................................................................................20 14. Focusgroepverslag deel 2 ............................................................................25 15. Non-respons pilot .......................................................................................28 16. Frequentietabellen ......................................................................................29 17. Vragenlijst Algemene versie .........................................................................38 18. Vragenlijst Doven, Phoenix, WKW.................................................................42 19. Vragenlijst Eikenhorst .................................................................................46 20. Vragenlijst Herstellingsoord, Zonnelust (bulk) ................................................50 21. Vragenlijst Ouderen ....................................................................................54 Overige bijlage 22. Uitwerkingen interviews ..............................................................................58

Multi Cuisine Arnhem – E. Bulten

Januari 2009

2


1. Organogram de Gelderse Roos


Januari 2009

3


2.

Organogram GPW


Januari 2009

4


3.

Organogram AFO


Januari 2009

5


4.

Plattegrond GPW


Januari 2009

6


5.

Samenvatting rapport Eikenhorst

Dit is een samenvatting van enkele resultaten van het eindrapport van mevr. N. Boevink met als titel: “Het ontwikkelen van een methode om een exit-interview onder de doelgroep verstandelijk beperkte mensen te kunnen verrichten.” Dit rapport heeft zij geschreven als onderdeel van haar afstudeertraject (2007) van de opleiding Sociale Pedagogische Hulpverlening aan de Hogeschool Windesheim te Zwolle. Allereerst wordt in dit onderzoek er vanuit gegaan dat het niveau van de cliënten op Eikenhorst onder te verdelen is1, zie onderstaande tabel: Beperking Licht Matig Ernstig Diep

Ontwikkelingsleeftijd (jaren) 6 – 11 4–6 2–4 <2

IQ 50 – 69 35 – 49 20 – 34 < 20

Naar aanleiding van een vragenlijst die onder de medewerkers van Eikenhorst is gehouden en enkele gesprekken met medewerkers van Eikenhorst komt naar voren dat het merendeel van de cliënten van Eikenhorst zich op het beperkingniveau licht en matig bevinden. Op deze categorie is dit onderzoek ook gebaseerd, hier was namelijk ook de meeste informatie over te vinden. In de aanbevelingen wordt dan ook gezegd nog een ander onderzoek naar die specifieke doelgroep te houden. In dit onderzoek wordt de Cliënt Satisfactie Monitor aangepast voor deze doelgroep van de Eikenhorst. Voor de groep matig beperkte mensen is slechts de helft van de vragen van de oorspronkelijke vragenlijst overgenomen (in verband met concentratieproblemen en spanningsboog) en in gemakkelijker taalgebruik omgezet. Voor de groep licht beperkte mensen zijn alle vragen overgenomen maar in gemakkelijker taalgebruik omgezet. Bovendien zijn voor beide groepen de antwoordschalen van zes mogelijkheden teruggebracht naar drie: “ja”, “nee” en “weet ik niet”. Er wordt geadviseerd dat de vragenlijsten mondeling worden afgenomen, zodat de cliënten zich alleen op de antwoorden te hoeven concentreren. Het gebruik van pictogrammen en/of smileys om de antwoorden visueel mee te maken is aan te raden. Naast deze aanpassingen is er ook een speciale versie van de vragenlijst gemaakt voor familieleden of begeleiders die direct betrokken zijn bij de cliënt. Er wordt aangegeven dat de vragenlijsten voor de cliënt en die voor de familie in combinatie het beste (waarheidsgetrouwe) beeld weergeven. Voor de cliënten van de Eikenhorst is vertrouwen en veiligheid erg belangrijk. Daarom moet overwogen worden of er een ondersteuner(verpleging of vertrouwenspersoon) bij kan zijn. Naast bovenstaande conclusies worden er in het rapport ook tips gegeven voor tijdens een interview met een cliënt: Algemeen • De cliënt mag ieder moment aangeven te willen stoppen met de afname van het interview; • Leg in begrijpelijk taal ut dat de anonimiteit wordt gewaarborgd; • Houd controle over het gesprek, houd de tijd in de gaten en bepaald hoe het gesprek verloopt; • Laat zien dat de geïnterviewde de belangrijkste persoon is (hij/zij is de deskundige die opgenomen is geweest op de afdeling Eikenhorst); • Toon interesse in het verhaal van de cliënt; 1 Met kanttekening dat deze definitie gebaseerd op IQ te simpel is omdat hierbij geen rekening is gehouden met functioneren van de persoon in relatie tot zijn sociale omgeving


Januari 2009

7


• • • •

Toon sympathie en begrip bij moeilijke momenten; Geef je eigen mening niet, vraag de cliënt wat hij of zij er van vindt; Let goed op of de cliënt begrijpt wat jij bedoelt, leg het anders nog eens met andere woorden uit; Accepteer als de cliënt zegt “ik weet het niet”.

Sfeer en bejegening: 1. Erken dat de cliënt het misschien moeilijk vind om te zeggen dat hij/zij het antwoord op de raag niet weet of de vraag niet begrijpt. Geef letterlijk aan dat het niet erg is; 2. Neem de cliënt serieus, geef hem/haar zelfvertrouwen en stel hem/haar op het gemak; 3. Stel steeds het welbevinden van de cliënt meer centraal dan de onderzoeksvragen


Januari 2009

8

6.

Overzicht psychiatrische diagnosen de Gelderse Roos

2

2 1 2

2

10

1 5

1 6

10 7

3 1 3 2

1

2 8

1 4 2 4 2

1 2 1 4 1 1

3 9 2 8 2 23

2 1

3

15

1 5 5

3

1

34 3 2 25 2 5

3 1 1 1

81 14 1 17

1

2

11 9

2 2 2 1

5 6 2

8 12

1

1

3

2 3 1

8

1

3

1

10

7

18 7 1

1 1

2

3 3 1

3 1 1

19 6

1

Totaal

Veluwe Vallei volwassenen

Veluwe Vallei ouderen

Veluwe Vallei doven

GPW WKW

GPW volwassenen

1 3 2 3 2 4

1

1

GPW Phoenix

2 4

GPW ouderen

Schizofrenie ongedifferentieerd Schizofrenie resttoestand Schizoaffectieve stoornis Waanstoornis Psychotisch NAO Psychotisch door middel Stemmingsstoor- Depressie nis Bipolaire stoornis Dysthymie (milde depressie) Stemmingsstoornis NAO NAO = Niet Anderszins Omschreven

GPW FPA

Schizofrenie en andere psychosen

GPW Eikenhorst

Stoornissen door alcohol en drugs

Delier (delirium) Dementie: Vasculair Alzheimer Middelen Cognitieve stoornis NAO Afhankelijkheid middelen (alcohol) Amnestisch alcohol Schizofrenie gedesorganiseerd Schizofrenie paranoïd type

Arnhem volwassenen

Arnhem ouderen

Psychoorganische stoornissen

Veluwe Vallei herstellingsoord

Stoornissen

17 17 15 149 19 8 64 3 33 2 84 39 12 4


5 1

6 1 2

1

22

1

2 3 1

1 1 1

1

12

3

2

2 1 2

1

1 Somatisatie- en conversiestoornis Hypochondrie

Eetstoornis Slaapstoornis Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornis NAO Borderline Narcistisch Autisme e.d. Aanpassingsstoornis

1

1

1

3

1

7 1 2 2

8 3

24 8 1 8 52

1 1

1

1 1

1 2 3 2 1

6

1

4 1

1 1

4 2

2

1 27

1

16

Totaal

Veluwe Vallei volwassenen

1

Veluwe Vallei ouderen

Veluwe Vallei doven

GPW WKW

GPW volwassenen

GPW Phoenix

GPW ouderen

GPW FPA

Paniekstoornis Fobiëen Dwangstoornis Post traumatische stressstoornis Gegeneraliseerde angststoornis Angststoornis NAO

GPW Eikenhorst

Dissociatieve stoornis Somatoforme stoornis

Arnhem volwassenen

Arnhem ouderen

Angststoornis

Veluwe Vallei herstellingsoord

Stoornissen

2 4

NAO = Niet Anderszins Omschreven


Januari 2009

10

7. Overzicht psychosen Psychosen

Functionele

schizofrenie

Organische

niet-schizofrene psychosen

Paranoïd type

Schizofreniforme stoornis

Gedesorganiseerd (hebefreen) type

Schizo-affectieve stoornis

Katatoon type

Kortdurende psychotische stoornis

Ongedifferentieerd type

Gedeelde psychotische stoornis

Psychosen als gevolg van hersenstoornissen

Psychosen als gevolg van lichamelijke aandoeningen

Psychosen als gevolg van middelengebruik

Grootheidswaan Jaloersheidwaan

Resttoestandtype

Waanstoornis

Paranoïde waan Somatische waan

Psychosen bij andere psychiatrische aandoening zoals stemmingsstoornis

Bron: Vandereycken, 2004

Erotische betrekkingswaan


8.

Ontwikkelingsfasen CQ-index

4 Fasen Een CQ Index vragenlijst doorloopt 4 fasen voordat hij gereed is. Deze fasen zijn: •

Voorbereidingsfase: het opstellen van een onderzoeksplan; het afbakenen van de doelgroep voor wie de vragenlijst bedoeld is; het vaststellen van de methode voor steekproeftrekking.

•

Constructiefase: het opstellen van een itempool op basis van focusgroepgesprekken en/of bestaande vragenlijsten en het samenstellen van een eerste versie van de vragenlijst, die vervolgens empirisch getest kan worden.

•

Psychometrische testfase: het uittesten van de vragenlijst onder 300 tot 1200 patiënten; non-respons analyses; itemanalyse (frequenties, missing values); uitvoeren van psychometrische analyses schaalconstructie (betrouwbaarheidsanalyse); resulterend in een herziene, veelal kortere versie van de vragenlijst.

•

Fase discriminerend onderzoek: multilevel analyse bedoeld om vast te stellen of met de vragenlijst statistische significante verschillen tussen verzekeraars of zorgaanbieders of zorgnetwerken kunnen worden aangetoond; eventueel resulterend in het toekennen van sterren (*= beneden gemiddeld, **= gemiddeld, ***= boven gemiddeld) als keuze-informatie voor consumenten.


Januari 2009

12


9.

Enquête Gelderse Roos

Ik vul dit formulier in

O tijdens de maaltijd

Soep

O na de maaltijd ja

nee

De smaak van de soep is goed

O O O O O

O O O O O

Vlees

ja

nee

Het vlees is gaar

O O O O O O

O O O O O O

Aardappelen of pasta of eenpansgerecht en stamppot

ja

nee

O O O O O O

O O O O O O

Ik heb de soep gekregen als op de menukaart staat Ik heb voldoende soep gekregen De temperatuur van de soep is goed De kleur van de soep is goed

Ik heb het vlees gekregen dat op de menukaart staat Ik heb voldoende vlees gekregen De temperatuur van het vlees is goed De kleur van het vlees is goed De smaak van het vlees is goed

Ik heb gekregen wat op de menukaart staat Ik heb voldoende gekregen De temperatuur is goed De kleur is goed De smaak is goed Het gerecht is gaar Groente Ik heb de groente gekregen die op de menukaart staat Ik heb voldoende groente gekregen De temperatuur van de groente is goed De kleur is goed De smaak is goed De groente is gaar


Januari 2009

ja

nee

O O O O O O

O O O O O O 13


Toetje Ik heb het toetje gekregen dat op de menukaart staat Ik heb voldoende gekregen De temperatuur is goed De kleur is goed De smaak is goed Maaltijd Ik geef DEZE MAALTIJD een rapportcijfer:

ja

nee

O O O O O

O O O O O

2

5\6\7\8\9\10. De omgeving

Ja

O O O O

De tafel is schoon Het servies is schoon Het bestek is schoon De sfeer aan tafel is goed Algemeen Ik ben tevreden over de voeding. ZO NIET:WAAROM NIET…………………… ………………………………………………

nee

O O O O

Ja

Nee

O

O

svp het ingevulde formulier terugsturen naar: Nan Schennink, coördinator Voeding, Gemini

Hartelijk dank voor uw medewerking!


Januari 2009

14


10.

Klachtenoverzicht Gelderse Roos

Aard van de klacht Kar verkeerd ingeladen (warm/koud kant verkeerd) Gekregen menu kwam niet overeen met aangevraagde menu Maaltijden of extra verstrekkingen van afdelingen door elkaar in kar (een paar maaltijden van afdeling A wordt in de kar van afdeling B bezorgt en andersom) Extra verstrekkingen niet bijgeleverd Maaltijd afbesteld maar toch gekregen Maaltijd besteld maar niet gekregen Te kleine porties Transport (kar gevallen oid, opgelost door opnieuw te maken) Tijdens transport maaltijden geknoeid Verhuisd van afdeling maar maaltijd op oude afdeling Ontbreken 1 maaltijdcomponent (geraspte kaas) Consistentie klopt niet (gemalen, grof, etc) Vegetarisch dieet en niets als vleesvervanging gekregen Alcohol beperkt dieet, maar toch advocaat toetje Verjaardagsmenu besteld maar gewoon menu gekregen Naambordjes van afdeling van etenskarren verkeerd Bestek te weinig Lauwe soep Koude maaltijd Product (extra verstrekking) over datum Totaal


Januari 2009

Hoe vaak komt de klacht voor? lllll lllll (10) lllll lll (8) lllll ll (7)

lllll l (6) llll (4) lll (3) lll (3) lll (3) lll (3) ll (2) ll (2) ll (2) l (1) l (1) l (1) l (1) l (1) l (1) l (1) l (1) 61

15


11.

Samenvatting (focus)groepgesprekken deel 1

De gesprekken zijn gevoerd met enkele leden van de patiëntenraad van de Gespecialiseerde Psychiatrie Wolfheze (GPW), twee cliënten van de ouderenafdeling van de GPW en twee cliënten van de volwassenenafdeling van Arnhem. Dit is een samenvatting van de drie gesprekken die hebben plaatsgevonden.2 Doel van de besprekingen Het bespreken van de aspecten die van invloed zijn op de (beleving van de) warme maaltijd (voor cliënten) en de mate van belang hierin. Er werd tijdens de gesprekken als eerst de vraag gesteld: Wat zijn aspecten die invloed hebben op de kwaliteit en beleving van de maaltijd ? Vervolgens werd met de cliënten de aspectenlijst bekeken die uit het onderzoeksrapport over onderwerpen (B) kwam. Hierover werden de volgende vragen gesteld: • • • •

In hoeverre dekken deze aspecten de kwaliteitseisen ? Welke aspecten zijn van belang en welke minder ? Welke aspecten zijn overbodig en welke ontbreken ? Zijn de termen die worden gebruikt duidelijk ?

Algemene opmerkingen Bij ieder gesprek was het lastig om de cliënten te laten nadenken over de dekking van de aspecten in het onderzoek en het belang van de aspecten. In plaats daarvan gaven de cliënten vaak hun mening over het onderwerp. Open vraag Op de open vraag wordt door de cliënten zelf geantwoord zonder dat zij de aspectenlijst hebben gezien. Dit zijn dus antwoorden die bij hen zelf opkomen en nemen daardoor een belangrijke plek in. De antwoorden van de deelnemers aan de drie verschillende gesprekken die hebben plaatsgevonden waren: 1. Smaak van de maaltijd 2. Gaarheid van de producten 3. Presentatie / Verzorgd uitzien van de maaltijd 4. Portiegrootte van de maaltijd 5. Variatie 6. Temperatuur 7. Mogelijkheid eigen keus maken 8. Rust aan tafel Bespreking onderwerpen en aspecten Interactie verpleging Met het aspect (interactie) verpleging hebben de meeste deelnemers niets te maken. Diegenen die er wel mee te maken hadden noemden de manier waarop de maaltijd geserveerd en afgeruimd wordt en hulp bij het eten van de maaltijd de belangrijkste onderdelen. Persoonlijke verzorging en inmenging bij de gesprekken aan tafel worden door de cliënten als niet van belang zijnde beoordeeld en kunnen geschrapt worden. Interactie met medecliënten Uit de groepsgesprekken komt naar voren dat de cliënten dit onderdeel in verschillende mate belangrijk vinden. De drie aspecten sfeer in de groep, rust aan tafel en ergeren aan

2

De uitwerking per gesprek is te vinden in dit rapport, bijlage 22


Januari 2009

16


groepsgenoten (ervaren overlast) dekken dit onderwerp. Er wordt wel aangegeven dat sfeer in de groep erg wisselend kan zijn en moeilijk te meten. Voldoende tijd om maaltijd te eten De cliënten zijn het er over eens dat dit een belangrijk aspect is bij de beleving over de warme maaltijd. De ervaringen hierin zijn wisselend, de één vindt dat dit voldoende is en de ander niet. Tijdstip waarop de maaltijd gegeten wordt Dit aspect werd door de deelnemers als niet belangrijk geacht. Eenieder vond het prima dat de maaltijden werden geserveerd op een vaste tijd en hadden geen behoefte hierin te veranderen. De deelnemers vinden dit onderwerp niet echt belangrijk voor het onderzoek. Klachten Iedereen heeft wel eens klachten over het eten, maar dit wordt niet altijd gemeld. Ze weten over het algemeen dat dit kan bij de verpleging. Bij diegenen die wel eens een klacht hebben doorgegeven hebben hiervan wel terugkoppeling gehad, maar het had slechts een kortdurend effect. Dit onderwerp wordt door de deelnemers verschillend gewaardeerd. Menukeuzeformulier Het menukeuzeformulier neemt een belangrijke plek in bij de tevredenheid over de maaltijd. Duidelijkheid, leesbaarheid, variatie en de naamgeving worden als de belangrijkste aspecten daarvan beschouwt. Voldoende tijd om in te vullen wordt op dit onderdeel overbodig geacht. Op het menukeuzeformulier kan niks ingevuld worden over portiegrootte, hierdoor is dit aspect ook overbodig. Hygiëne en verzorging Hygiëne en verzorging van de maaltijd als een belangrijk aspect gewaardeerd. Dit is vooral gericht op het servies, bestek en de dienbladen (de tafels en vooral de stoelen worden van minder belang geacht). De term reinheid wordt onduidelijk geacht, advies is om hier ‘schoon’ te gebruiken. Klimaat, muziek, aankleding, comfort Al deze items worden overbodig geacht of vertonen overeenkomsten met andere items. Kwaliteit producten Variatie in het menu Dit is een belangrijk punt volgens de deelnemers, maar vertoont overeenkomsten met het onderwerp variatie bij het menukeuzeformulier. Suggestie is om dit slechts eenmaal voor te laten komen. Er wordt hier nog wel extra genoemd dat het verjaardagmenu ook belangrijk is bij dit aspect. Dieet De deelnemers zijn het er over eens dat bij een dieetmenu de aspecten van de maaltijd (variatie, smaak, etc.) ook goed moeten zijn. Omdat een dieet vaak een ander menu heeft, kan hier wellicht apart naar gevraagd worden. Presentatie Alle deelnemers geven aan dat dit een erg belangrijk onderdeel is: dit nodigt uit om te eten (of niet). Voorstel van enkele deelnemers is om niet de term presentatie van de maaltijd te gebruiken maar of de maaltijd er smakelijk uitziet en/of het er verzorgd uitziet.


Januari 2009

17


Portiegrootte De deelnemers geven aan dat dit een belangrijk onderdeel is en dit zeker meegenomen moet worden in het onderzoek. Enkele deelnemers geven aan dat dit het beste per component gevraagd kan worden. Smaak Dit is één van de belangrijkste onderdelen van het onderzoek wordt aangegeven door alle deelnemers. Het werd ook al in de open vraag genoemd. Temperatuur Dit aspect werd ook al genoemd bij de beantwoording van de open vraag. De mening over de temperatuur kan het beste per component gegeven worden volgens de deelnemers. Kleur Door de meeste deelnemers aan de gesprekken werd dit aspect niet belangrijk genoeg geacht voor het onderzoek. Ook diegenen die wel waren te spreken over dit aspect, vonden andere aspecten zoals smaak, temperatuur en gaarheid belangrijker. Geur De meningen over dit onderwerp lopen erg uiteen. De een vindt dat het net zoals presentatie stimulerend werkt (of niet). De volgende acht het niet van belang omdat er veel verschillende geuren door elkaar zijn door verschillende menu’s. Gaarheid Alle deelnemers zijn het er over eens dat dit een erg belangrijk onderwerp is en zeker moet worden opgenomen in het onderzoek. Verzoek is om dit per component te doen. Juistheid van de maaltijd Door iedereen wordt het belangrijk gevonden dat hetgeen wat besteld is ook daadwerkelijk geleverd word. Dit is zowel op menuniveau als op componentniveau belangrijk. Er wordt aangegeven dat, als het verkeerd geleverd wordt, er meestal een (blauwe) excuusbrief wordt meegestuurd. Dit kan eventueel meegenomen worden in het onderzoek. Consistentie Bij alle deelnemers wordt deze term in eerste instantie niet begrepen. Sommigen verwarren het ook met gaarheid van de producten. Om verwarring te voorkomen in het onderzoek wordt aangeraden er een duidelijke uitleg bij te geven of het überhaupt niet op te nemen (naar dit laatste gaat de voorkeur).


Januari 2009

18


12. Eigenschapsbegrip Service & dienstverlening

Operationalisatie begrippen Dimensie Klachten Reactie / Suggestie Menukeuzeformulier

Groep en omgeving

Kwaliteit producten

Kwaliteit totale maaltijd

Kwaliteit component soep, vlees, groente, aardappelen/pasta/ rijst, samengesteld gerecht, jus/saus, toetje


Indicator Weten waar Afhandeling Weten waar Gemakkelijk in gebruik Leesbaarheid Naamgeving van de gerechten Menukeuzeformulier keuze Verjaardagmenu voldoende keuze Voldoende tijd om te eten Welk tijdstip Tevredenheid tijdstip Medecliënten rust Medecliënten overlast Hygiëne tafel Hygiëne dienblad Hygiëne servies Hygiëne bestek

Meetinstructie Weet u hoe u klachten over de warme maaltijd moet melden ? Bent u tevreden over de afhandeling van de klacht ? Weet u hoe u een reactie/suggestie kunt doorgeven ? Het formulier is gemakkelijk in te vullen Het formulier is goed leesbaar Het is duidelijk wat met de naamgeving van de gerechten bedoeld wordt Het menukeuzeformulier biedt voldoende keuze Het verjaardagmenu biedt voldoende keuze Er is voldoende tijd om de warme maaltijd te eten Op welk tijdstip eet u de warme maaltijd ? Ik ben tevreden over het tijdstip van de warme maaltijd Er is voldoende rust in de groep Er is overlast van tafelgenoten De tafel is schoon Het dienblad is schoon Het servies is schoon Het bestek is schoon

Presentatie van de maaltijd Juistheid van de maaltijd 1 Juistheid van de maaltijd 2 Variatie Dieet Smaak Gaarheid Temperatuur Portiegrootte / hoeveelheid Geur

De maaltijden zien er verzorgd uit De maaltijden komen overeen met wat is besteld (menukeuzeformulier) De maaltijden komen overeen met de menukaart (op het dienblad) De maaltijden zijn gevarieerd Maakt u gebruik van een dieet ? Zo ja, welke ? De smaak is goed / voldoende / matig / slecht De gaarheid is goed / voldoende / matig / slecht De temperatuur is te warm / goed / te koud De hoeveelheid is te veel / goed / te weinig De geur is goed / voldoende / matig / slecht

Januari 2009

19


13.

Conceptvragenlijst Beleving van de warme maaltijd

De Gelderse Roos is continu bezig met verbeteringen in de organisatie. Dit geldt ook voor de warme maaltijdvoorziening. Multi Cuisine Arnhem is de leverancier van de warme maaltijden. Wij voeren daarom dit onderzoek voor de Gelderse Roos uit. Omdat u als gebruiker van de warme maaltijd het beste inzicht heeft in de maaltijdvoorziening, willen wij u om uw mening vragen. Uw antwoorden zullen gebruikt worden om verbetering in de warme maaltijdvoorziening aan te brengen. Het is daarom belangrijk dat u kritisch bent en eerlijk voor uw mening uit komt. Uw antwoorden zullen anoniem verwerkt worden. Het invullen van de vragenlijst Alle vragen hebben betrekking op de afgelopen twaalf maanden. Het kan zijn dat uw huidige behandeling korter dan twaalf maanden duurt. U kunt de vraag dan beantwoorden voor deze periode. Er zijn een aantal vragen waarbij u ´ja´ of ´nee´ kunt antwoorden door het vakje dat links van het antwoord staat aan te kruisen. Het is mogelijk dat bepaalde vragen op u niet van toepassing zijn. In de lijst wordt dan met een pijl aangegeven met welke vraag u kunt verdergaan: Ja Nee Ga verder met vraag 10 Daarnaast zijn er stellingen over de warme maaltijd. Geef bij elke stelling aan in welke mate u het eens bent met de stelling door het vakje aan te kruisen. Geheel Tamelijk Beetje Beetje Tamelijk Geheel mee eens mee eens mee eens mee oneens mee oneens mee oneens

Na een groep van vragen en/of stellingen is er ruimte om uw antwoorden kort toe te lichten. Deze informatie is erg belangrijk: zo komen we meer te weten over wat u wilt en wat er volgens u verbeterd kan of moet worden. Als u een specifieke vraag wilt toelichten, vermeld dan het vraagnummer in de toelichting. Beantwoord de lijst vraag voor vraag. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat om uw mening en ervaringen.


Januari 2009

20


Algemene vragen 1.

Bent u een man of een vrouw ?

2.

Wat is uw leeftijd ?

3. 4.

Man ______

Menukeuzeformulier (Dit is een formulier waarmee een individuele keuze voor de warme maaltijd gemaakt kan worden) Ontvangt u een menukeuzeformulier ? Ja Nee Ga verder met vraag 9

Vult u het menukeuzeformulier zelf in ?

Ja Geheel mee eens

5. 6. 7. 8.

9. 10.

Vrouw

Nee Ga verder met vraag 9 Tamelijk mee eens

Beetje mee eens

Beetje Tamelijk mee mee oneens oneens

Geheel mee oneens

Het formulier is goed leesbaar Het formulier is gemakkelijk in te vullen Het formulier biedt voldoende keuze Het is duidelijk wat met de naamgeving van de gerechten bedoeld wordt Wanneer een patiënt jarig is tijdens de opname bij de Gelderse Roos is er de mogelijkheid te kiezen uit een speciaal verjaardagmenu. Kent u het verjaardagmenu ? Ja Nee Ga verder met vraag 13

Heeft u het verjaardagmenu ooit gehad?

Ja Geheel mee eens

Nee Ga verder met vraag 13 Tamelijk mee eens

Beetje mee eens

Beetje Tamelijk Geheel mee mee mee oneens oneens oneens

11.

Het verjaardagmenu biedt voldoende keuze

12.

Op- of aanmerkingen over het menukeuzeformulier en het verjaardagmenu:_____ _______________________________________________________________________________

13.

Groep en omgeving (tijdens de warme maaltijd) middag(± 12.30 uur) Wanneer eet u de warme maaltijd ? Geheel mee eens

14.

Tamelijk mee eens

Beetje mee eens

avond(± 17.30 uur) Beetje Tamelijk Geheel mee mee mee oneens oneens oneens

15. 16. 17.

Ik ben tevreden over het tijdstip van de warme maaltijd Er is voldoende tijd om te eten Er is voldoende rust in de groep Er is overlast van tafelgenoten

18. 19. 20. 21.

De tafel is schoon Het dienblad is schoon Het servies is schoon Het bestek is schoon

22.

Op- of aanmerkingen over de groep en omgeving: _________________________ _______________________________________________________________________________


Januari 2009

21


23.

Kwaliteit van de warme maaltijd Maakt u gebruik van een dieet of aangepaste maaltijd ? Ja Welke is dit: Vegetarisch Nee Zonder varkensvlees Zonder zout Gemalen Anders, namelijk _____________________________ Wilt u uw mening geven over de verschillende aspecten van een maaltijd ? Met ‘samengesteld gerecht’ worden onder andere stamppotten en bami/nasigerechten bedoeld. Hoeveelheid

24.

Temperatuur Smaak

Gaarheid

Geur

Soep

te veel goed te weinig

te warm goed te koud

goed voldoende onvoldoende slecht



Vlees (vegetarisch)






Groente
















Jus / Saus






Toetje






Aardappelen / pasta / rijst Samengesteld gerecht Bami/nasi / stamppot


Januari 2009

22


Geheel Tamelijk mee mee eens eens

25. 26. 27. 28. 29.

Beetje mee eens

Beetje Tamelijk Geheel mee mee mee oneens oneens oneens

De maaltijden zien er verzorgd uit De maaltijden zijn gevarieerd De maaltijden komen overeen met wat is besteld op het menukeuzeformulier De maaltijden komen overeen met de menukaarten3 Op- of aanmerkingen over de kwaliteit van de warme maaltijd:________________ _______________________________________________________________________________

31.

Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd Weet u hoe u een reactie/suggestie aan Ja Nee Ga verder met vraag 32 Multi Cuisine Arnhem door kunt geven ? Heeft u dat wel eens gedaan ? Ja Nee

32. 33. 34.

Weet u hoe u een klacht kan melden ? Heeft u wel eens een klacht gemeld ? Bent u tevreden over de afhandeling ?

35.

Indien u niet tevreden over de afhandeling van de klacht bent, waarom ?________

30.

Ja Ja Ja

Nee Ga verder met vraag 36 Nee Ga verder met vraag 36 Nee

_______________________________________________________________________________

36.

Totaaloordeel maaltijdvoorziening Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijdvoorziening over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de maaltijdvoorziening:

3

De menukaart is de kaart die op het dienblad wordt bijgeleverd.


Januari 2009

23


Evaluatie Als u zo vriendelijk wilt zijn deze laatste vragen ook nog in te vullen? Dit is belangrijke informatie voor het evalueren van de vragenlijst. Mede naar aanleiding van de antwoorden op deze vragen worden er aanpassingen gedaan (om het nog duidelijker of gemakkelijker te maken). 1.

Hoe lang duurde het invullen van de vragenlijst ? Minder dan 10 minuten 11 tot en met 20 minuten 21 tot en met 30 minuten 31 tot en met 40 minuten Langer dan 40 minuten

2.

Hoe vond u het om deze vragenlijst in te vullen? Zeer makkelijk Makkelijk Niet moeilijk, niet makkelijk Moeilijk Zeer moeilijk

3.

Indien u moeilijk of zeer moeilijk heeft ingevuld, wat vond u er dan moeilijk aan ? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de vragenlijst:

Hartelijk bedankt voor het invullen van de vragenlijst


Januari 2009

24


14.

Focusgroepverslag deel 2

Gespreksverslag bespreking conceptvragenlijst met patiëntenraad van de GPW Datum: 18 december 2008 Algemeen De patiëntenraad houdt één keer in de maand een vergadering in de Vlinder (vrijetijdsgebouw te Wolfheze). Het eerste agendapunt op de vergadering was de bespreking van het belevingsonderzoek over de warme maaltijd. Er waren van de patiëntenraad acht leden aanwezig en daarnaast de ondersteuner van de patiëntenraad vanuit de Gelderse Roos, dhr. G. Wilbrink. Doel van het gesprek Naar aanleiding van resultaten uit (theorie) onderzoeken (vermeld in het rapport deel A en B) en de eerste (focusgroep)gesprekken met cliënten is er een conceptvragenlijst opgesteld. Het doel van deze bijeenkomst is het bespreken van deze conceptvragenlijst. Allereerst om een algemene indruk te krijgen om vervolgens dieper op de onderwerpen in te gaan: Algemene indruk van de vragenlijst: • Hoe lang heeft u ongeveer gedaan over het invullen van de lijst / wat vond u van de lengte van de vragenlijst? • Vond u het een gebruiksvriendelijke vragenlijst? • Wat viel u op aan de vragenlijst? • Is de instructie bij de vragenlijst duidelijk? Per onderwerp (algemene vragen, menukeuzeformulier, groep en omgeving, kwaliteit van de maaltijd, reacties suggesties en klachten) • Zijn de vragen begrijpelijk? • Passen de antwoorden bij de vragen? • Zijn er vragen overbodig? • Welke aanvullingen en opmerkingen kunnen worden gemaakt? Indruk van de bijeenkomst De patiëntenraad was de avond van te voren uit eten geweest vanwege de feestdagen. Er heerste daardoor een ietwat uitgelaten maar ontspannen sfeer tijdens de bijeenkomst. Twee van de leden van de raad waren al eerder bij een gesprek betrokken geweest en toonden nu ook een grote inzet. Maar ook de overige leden waren enthousiast en vonden het prettig bij dit onderzoek betrokken te worden. De patiëntenraad is een vertegenwoordiging van (ex)patiënten van de GPW. Hierdoor is het een groep van patiënten uit verschillende hoeken. Patiënten uit de langdurige volwassenenzorg, de ouderenzorg en ook mensen die beschermd wonen via de GPW. Hierdoor had niet iedereen ervaring met de warme maaltijd zoals die nu door Multi Cuisine Arnhem geserveerd wordt, maar ze konden wel allen een beoordeling geven over de vragenlijst. De tijd die nodig was voor de bespreking van de vragenlijst was langer dan van te voren was gepland. Dit kwam enerzijds omdat de vragenlijst niet van tevoren naar de leden van de raad was gestuurd (een communicatiefout). Anderzijds was het voor sommige deelnemers moeilijk om niet hun mening te geven over de onderwerpen maar een oordeel over de opzet en inhoud van de vragenlijst. Algemene indruk vragenlijst De leden van de patiëntenraad vonden het over het algemeen een redelijk gebruiksvriendelijke vragenlijst. Het lettertype was groot genoeg (zou kleiner kunnen) en de op-


Januari 2009

25


maak was redelijk. Wel vonden ze dat de pagina’s erg gevuld waren en het aantal vragen aan de hoge kant. De instructie bij de vragenlijst was duidelijk voor de leden, maar de hoeveelheid tekst schrok de mensen wel enigszins af. Er wordt voorgesteld om de term maaltijdvoorziening te vervangen door warme maaltijden, dit is gemakkelijker. De leden geven aan dat een 6-punts antwoordschaal wel veel gevraagd is. Zij zien liever minder mogelijkheden zodat het gemakkelijker wordt. Één iemand komt met de optie van rapportcijfers, maar door de anderen wordt dit juist afgeraden omdat men dan te veel moet nadenken over wat er ingevuld moet worden. De meerderheid wil het liefst een kruisje zetten tussen zo min mogelijk opties. Wanneer de verschillende antwoordschalen de revue passeren wordt aangeraden een 3-, 4-, of 5-punts antwoordschaal te gebruiken. Een aantal mensen zeggen dat een neutraal antwoord mist, maar hier is niet iedereen het over eens. Onderwerp: Algemene vragen De twee vragen zijn duidelijk voor de leden. Er wordt gevraagd waarom er naar de leeftijd gevraagd wordt, mensen zijn wellicht terughoudend in het beantwoorden van deze vraag. Na uitleg over de motivatie van deze vraag en de benadrukking over de anonimiteit van de vragenlijst stemmen de leden met deze vraag in. Onderwerp: Menukeuzeformulier Over vragen 3 t/m 7 zijn geen opmerkingen. De antwoordschaal dient hier dus wel aangepast te worden. Stelling 8 kan wellicht anders gesteld worden volgens enkele deelnemers aan het gesprek. De stelling is op zich wel duidelijk, maar het is misschien beter als de stelling slechts één regel op het papier in neemt. Als voorbeelden worden genoemd: De gerechten hebben duidelijke namen / de beschrijving van de gerechten zijn duidelijk / de namen van de gerechten zijn duidelijk. Het stuk over het verjaardagmenu vinden de deelnemers erg belangrijk. Er wordt aangegeven dat dit aspect zeker in het onderzoek moet blijven. Onderwerp: Groep en omgeving De vragen 13 t/m 16 worden door de leden van de raad goedgekeurd. Over vraag 17 ontstond een discussie. Wat houdt overlast in? Is het wel handig om een negatief geformuleerde vraag op te nemen tussen alle positieve vragen? Heeft het (te) veel overlap met vraag 16? De meningen hierover zijn verdeeld: de meerderheid is voorstander om de vraag te laten vervallen, maar er zijn ook mensen die deze vraag wel belangrijk vinden (die ondervinden zelf vaak overlast van medecliënten). Ook word als optie genoemd deze vraag te vervangen door een vraag over sfeer. Er wordt geen overeenstemming bereikt tussen de leden over deze vraag. Door een van de leden word gevraagd waarom er niks is opgenomen over de begeleiding en of dit wellicht nog een optie is. Er wordt uitgelegd dat het voor alle verschillende afdelingen erg wisselend is of de begeleiding een rol speelt in het proces rondom de maaltijd. Uiteindelijk is het waarschijnlijk maar een kleine groep van de totale populatie waarbij dit een rol speelt. Bovendien is het moeilijk zo’n onderwerp in een vragenlijst te verwerken en is het de vraag of je er goede resultaten mee behaalt. Vraag 18 t/m 22 worden door de leden van de raad goedgekeurd. Er wordt wel de vraag gesteld door enkele leden waarom de schoonheid van de tafel ook wordt meegenomen aangezien dit geen aspect is waarop Multi Cuisine Arnhem invloed heeft. Ik heb daarna


Januari 2009

26


uitgelegd dat niet alleen Multi Cuisine Arnhem belang heeft bij dit onderzoek maar ook (de facilitaire organisatie van) de Gelderse Roos. Onderwerp: Kwaliteit van de warme maaltijd De vraag over een dieet (nr. 23) werd goed bevonden door de deelnemers aan het gesprek. Over vraag 24 is een tijd gesproken. Allereerst gaven twee deelnemers aan dat hier de optie ‘niet van toepassing’ miste. De overige deelnemers stemden hier mee in. Daarnaast werd ook nog genoemd dat ‘vlees (vegetarisch)’ beter allebei op normale grootte getypt konden worden. En in plaats van het gebruik van de haakjes om ‘vegetarisch’ heen het gebruik van een (/) zoals ook bij ‘aardappelen / pasta / rijst’ het geval is. Vervolgens werd aangegeven dat de aspecten ‘hoeveelheid, temperatuur, smaak, gaarheid en geur’ tussendoor nog een keer neergezet moesten worden. Dan hoeft men niet de hele tijd omhoog te kijken over welk aspect het gaat. Dit geeft meer duidelijkheid. De meerderheid van de deelnemers gaf te kennen dat ze deze vraag wel erg druk vonden overkomen op de pagina. Wellicht kan er iets gedaan worden aan de hoeveelheid of opmaak zodat het minder druk overkomt geven de deelnemers aan. Over het aspect geur ontstaat een discussie. Enkele raadsleden vinden dit een overbodig aspect terwijl anderen het juist wel belangrijk vinden bij de beleving van de maaltijd. Men bereikt hier geen overeenstemming in. Over vragen 25 t/m 29 zijn enkele opmerkingen van de deelnemers: bij vraag 27 moet een optie ‘niet van toepassing’ toegevoegd worden. En bij 26, 27 en 28 een ‘weet niet’ optie. Onderwerp: Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd De deelnemers merken bij vraag 30 op dat het voor hen wel duidelijk is waar dit over gaat maar dat er wellicht een kort tekstje met uitleg er bij gevoegd kan worden. Dit geldt ook voor vraag 32. De andere vragen bij dit onderwerp zijn duidelijk en behoeven geen verandering. Onderwerp: Totaaloordeel maaltijdvoorziening De deelnemers geven aan dat de term maaltijdvoorziening ook hier het beste vervangen kan worden door het gewoon warme maaltijden te noemen. Deze vraag en bijbehorende antwoordmogelijkheid wordt door de leden van de raad verder goedgekeurd. Afsluiting Na de bespreking van de onderwerpen van de vragenlijst is nogmaals gevraagd naar overige opmerkingen over de vragenlijst. Één deelnemer merkte op of er misschien gevraagd moest worden of mensen zelf koken. Indien ja of dat dan (ook) lekker was of wellicht een vraag met een vergelijking tussen de maaltijden die zelf gekookt worden en de maaltijden van Multi Cuisine Arnhem. De andere deelnemers vonden dit niet zo interessant. Vervolgens werd de samenwerking met de patiëntenraad kort geëvalueerd. De samenwerking werd als positief ervaren en de cliënten stelden het op prijs bij de opzet van dit onderzoek betrokken te worden. Hierna is het gesprek afgesloten en is de patiëntenraad verder gegaan met andere vergaderpunten.


Januari 2009

27


15.

Non-respons pilot

Hieronder zijn de redenen van non-respons bij de pilot op de Braamberg te Arnhem weergegeven: • Cliënt was niet aanwezig • Cliënt was niet in staat om mee te werken (te veel problemen / slecht aanspreekbaar / te weinig concentratie) • Cliënt vermoedde dat het te moeilijk is en wilde daarom niet meewerken • Cliënt had geen zin om mee te werken

Ouderen groep 1 (gesloten) Totaal 10 cliënten opgenomen – 5 meegewerkt, 5 niet: • 2 cliënten (v) waren niet in staat om mee te werken • 2 cliënten (v) (m) waren niet aanwezig • 1 cliënt (v) had geen zin om mee te werken Ouderen groep 2 (gesloten) Totaal 9 cliënten - 5 meegewerkt, 4 niet: • 2 cliënten (v) waren niet aanwezig • 2 cliënten (v) hadden geen zin om mee te werken Ouderen groep 3 (open) Totaal 11 cliënten - 7 meegewerkt, 4 niet: • 1 cliënt (m) was niet aanwezig • 1 cliënt (v) vermoedde dat het te moeilijk was en wilde daarom niet meewerken • 2 cliënten (v) hadden geen zin om mee te werken

Volwassenen groep 1 (gesloten) Totaal 11 cliënten - 4 meegewerkt, 7 niet: • 1 cliënt (v) was niet aanwezig • 2 cliënten (v) waren niet in staat om mee te werken • 4 cliënten (2m, 2v) hadden geen zin om mee te werken Volwassenen groep 2 (flex) Totaal 10 cliënten - 6 meegewerkt, 4 niet: • 2 cliënten (v) hadden geen zin om mee te werken • 2 cliënten (v, m) waren niet aanwezig Volwassenen groep 3 (open) Totaal 10 cliënten - 6 meegewerkt, 4 niet: • 2 cliënt (m, v) waren niet aanwezig • 1 cliënt (m) had geen zin om mee te werken • 1 cliënt (v) vermoedde dat het te moeilijk was en wilde daarom niet meewerken


Januari 2009

28


16.

Frequentietabellen

afdeling Valid

Arnhem ouderen

Frequency 17

Percent 48,6

Valid Percent 48,6

Cumulative Percent 48,6

15

42,9

42,9

91,4 100,0

Arnhem volwassenen Wolfheze LZV Total

3

8,6

8,6

35

100,0

100,0

geslacht Valid

man

Frequency 13

Percent 37,1

Valid Percent 37,1

Cumulative Percent 37,1 100,0

vrouw

22

62,9

62,9

Total

35

100,0

100,0

leeftijd Valid

18

Frequency 1

Percent 2,9

Valid Percent 3,0


20

1

2,9

3,0

6,1

26

1

2,9

3,0

9,1

28

1

2,9

3,0

12,1

29

1

2,9

3,0

15,2

30

1

2,9

3,0

18,2

32

1

2,9

3,0

21,2

33

1

2,9

3,0

24,2

34

1

2,9

3,0

27,3

39

1

2,9

3,0

30,3

42

1

2,9

3,0

33,3

46

1

2,9

3,0

36,4

48

1

2,9

3,0

39,4

53

1

2,9

3,0

42,4

54

1

2,9

3,0

45,5

60

2

5,7

6,1

51,5

61

1

2,9

3,0

54,5

63

4

11,4

12,1

66,7

64

2

5,7

6,1

72,7

67

2

5,7

6,1

78,8

68

1

2,9

3,0

81,8

70

2

5,7

6,1

87,9

71

2

5,7

6,1

93,9

72

1

2,9

3,0

97,0

76

1

2,9

3,0

100,0

33

94,3

100,0

2

5,7

35

100,0

Total Missing Total

System

ontvangen menukeuzeformulier Frequency Percent Valid ja 30 85,7 nee 5 14,3 Total 35 100,0


Valid Percent 85,7


14,3

100,0

100,0

Januari 2009

29


zelf invullen menukeuzeformulier Frequency Valid ja 27 nee 2 Missing

Percent 77,1

Valid Percent 93,1


5,7

6,9

Total

29

82,9

100,0

n.v.t.

5

14,3

System

1

2,9

Total Total

6

17,1

35

100,0

leesbaarheid menukeuzeformulier Valid

Frequency 16

Percent 45,7

Valid Percent 61,5


tamelijk mee eens

5

14,3

19,2

80,8

beetje mee eens

4

11,4

15,4

96,2 100,0

geheel mee eens

tamelijk mee oneens

1

2,9

3,8

Total

26

74,3

100,0

n.v.t.

7

20,0

System

2

5,7

Total

9

25,7

35

100,0

gemakkelijk invullen menukeuzeformulier Frequency Valid geheel mee eens 14 tamelijk mee eens 7

Percent 40,0

Valid Percent 53,8


20,0

26,9

80,8

Missing

Total

beetje mee eens

2

5,7

7,7

88,5

beetje mee oneens

1

2,9

3,8

92,3 100,0

tamelijk mee oneens

2

5,7

7,7

Total

26

74,3

100,0

n.v.t.

7

20,0

System

2

5,7

Total

9

25,7

35

100,0

voldoende keuze menukeuzeformulier Frequency Valid geheel mee eens 13 tamelijk mee eens 6

Percent 37,1

Valid Percent 50,0


17,1

23,1

73,1

Missing

Total

beetje mee eens

5

14,3

19,2

92,3

beetje mee oneens

1

2,9

3,8

96,2 100,0

tamelijk mee oneens Missing

1

2,9

3,8

Total

26

74,3

100,0

n.v.t.

7

20,0

System

2

5,7

Total

9

25,7

35

100,0

Total


Januari 2009

30


naamgeving menukeuzeformulier Valid

Frequency 9

Percent 25,7

Valid Percent 34,6


tamelijk mee eens

8

22,9

30,8

65,4

beetje mee eens

3

8,6

11,5

76,9

beetje mee oneens

3

8,6

11,5

88,5

tamelijk mee oneens

2

5,7

7,7

96,2 100,0

geheel mee eens

geheel mee oneens Missing

1

2,9

3,8

Total

26

74,3

100,0

n.v.t.

7

20,0

System

2

5,7

Total

9

25,7

35

100,0

Total kennen verjaardagmenu Frequency Valid ja 7 nee 28 Total

Percent 20,0

35

verjaardagmenu gehad Frequency Valid ja 4 nee 3 Missing

Valid Percent 20,0


80,0

80,0

100,0

100,0

100,0

Percent 11,4

Valid Percent 57,1


8,6

42,9

Total

7

20,0

100,0

n.v.t.

28

80,0

35

100,0

Total

voldoende keuze verjaardagmenu Valid

Missing

Frequency 2

Percent 5,7

Valid Percent 50,0

beetje mee oneens

1

2,9

25,0

75,0

geheel mee oneens

1

2,9

25,0

100,0

Total

4

11,4

100,0

n.v.t.

31

88,6

35

100,0

geheel mee eens

Total menukeuzeformulier opmerkingen Frequency Percent Valid wel 5 14,3 niet 30 85,7 Total

35

100,0


Valid Percent 14,3


85,7

100,0

100,0

wanneer maaltijd Valid

middag

Frequency 34

Percent 97,1

Valid Percent 97,1


avond

1

2,9

2,9

Total

35

100,0

100,0


Januari 2009

31


tevreden over tijdstip Valid

Frequency 21

Percent 60,0

Valid Percent 60,0


tamelijk mee eens

3

8,6

8,6

68,6

beetje mee eens

3

8,6

8,6

77,1

beetje mee oneens

3

8,6

8,6

85,7

geheel mee oneens

5

14,3

14,3

100,0

35

100,0

100,0

geheel mee eens

Total voldoende tijd voor eten Valid

Frequency 28

Percent 80,0

Valid Percent 80,0


tamelijk mee eens

4

11,4

11,4

91,4

beetje mee eens

2

5,7

5,7

97,1

tamelijk mee oneens

1

2,9

2,9

100,0

35

100,0

100,0

geheel mee eens

Total rust in groep Valid

Frequency 20

Percent 57,1

Valid Percent 60,6


tamelijk mee eens

8

22,9

24,2

84,8

beetje mee eens

2

5,7

6,1

90,9

beetje mee oneens

2

5,7

6,1

97,0 100,0

geheel mee eens

geheel mee oneens Missing

1

2,9

3,0

Total

33

94,3

100,0

n.v.t.

1

2,9

System

1

2,9

Total

2

5,7

35

100,0

Total overlast tafelgenoten Valid

Missing

Frequency 3

Percent 8,6

Valid Percent 9,4


tamelijk mee eens

4

11,4

12,5

21,9

beetje mee eens

1

2,9

3,1

25,0

beetje mee oneens

3

8,6

9,4

34,4

tamelijk mee oneens

6

17,1

18,8

53,1

geheel mee oneens

15

42,9

46,9

100,0

Total

32

91,4

100,0

n.v.t.

1

2,9

System

2

5,7

geheel mee eens

Total Total

3

8,6

35

100,0

schone tafel Valid

geheel mee eens tamelijk mee eens Total

Missing

System

Total


Frequency 28

Percent 80,0

Valid Percent 82,4


6 34

17,1

17,6

100,0

97,1

100,0

1

2,9

35

100,0

Januari 2009

32


schoon dienblad Valid

Frequency 22

Percent 62,9

Valid Percent 64,7


tamelijk mee eens

7

20,0

20,6

85,3

beetje mee eens

3

8,6

8,8

94,1 100,0

geheel mee eens

beetje mee oneens Total Missing

System

2

5,7

5,9

34

97,1

100,0

1

2,9

35

100,0

Frequency 28

Percent 80,0

Valid Percent 82,4


tamelijk mee eens

3

8,6

8,8

91,2

beetje mee eens

2

5,7

5,9

97,1 100,0

Total schoon servies Valid

geheel mee eens

beetje mee oneens Total Missing

System

Total

1

2,9

2,9

34

97,1

100,0

1

2,9

35

100,0

schoon bestek Frequency Valid

Valid Percent

Cumulative Percent

77,1

79,4

79,4

14,3

14,7

94,1

1

2,9

2,9

97,1

1

2,9

2,9

100,0

34

97,1

100,0

27

tamelijk mee eens

5

beetje mee eens beetje mee oneens Total Missing

Percent

geheel mee eens

System

Total groep en omgeving opmerkingen Frequency Percent Valid wel 6 17,1 niet 29 82,9 Total

1

2,9

35

100,0

Valid Percent 17,1


82,9

100,0

35

100,0

100,0

Frequency 10

Percent 28,6

Valid Percent 28,6


gebruik dieet Valid

ja nee

25

71,4

71,4

Total

35

100,0

100,0

welk dieet Valid

vegetarisch zonder varkensvlees ...

Missing

Frequency 2

Percent 5,7

Valid Percent 20,0


3

8,6

30,0

50,0 100,0

5

14,3

50,0

Total

10

28,6

100,0

n.v.t.

25

71,4

35

100,0

Total


Januari 2009

33


hoeveelheid per component soep hoeveelheid 1

te veel goed te weinig Total

vlees hoeveelheid

3

samengesteld gerecht hoeveelheid 3

jus/saus hoeveelheid 3

2

groente hoeveelheid 1

aardappelen hoeveelheid

toetje hoeveelheid

24

27

24

28

25

18

28

4 29

2 31

8 33

4 35

5 33

10 31

5 33

temperatuur per component soep temperatuur 2

vlees temperatuur 1

groente temperatuur 1

goed

23

29

30

te weinig Total

3 28

1 31

2 33

te veel

1

samengesteld gerecht temperatuur 2

jus/saus temperatuur 1

34

30

29

33

35

1 33

1 31

33

aardappelen temperatuur

toetje temperatuur

smaak per component soep smaak 18

vlees smaak 21

groente smaak 18

aardappelen smaak 24

samengesteld gerecht smaak 24

jus/saus smaak 27

toetje smaak 28

voldoende

10

8

12

10

6

4

4

onvoldoende Total

1 29

2 31

3 33

1 35

3 33

31

1 33

soep gaarheid 20

vlees gaarheid 25

groente gaarheid 19

aardappelen gaarheid 26

samengesteld gerecht gaarheid 27

jus/saus gaarheid 22

toetje gaarheid 12

7

6

9

9

5

5

1

31

5 33

35

1 33

27

13

soep geur 14

vlees geur 18

groente geur 15

aardappelen geur 18

samengesteld gerecht geur 20

jussaus geur 17

toetje geur 13

7

6

8

6

4

4

3

24

1 24

24

1 22

16

goed

gaarheid per component

goed voldoende onvoldoende Total

1 28

geur per component

goed voldoende onvoldoende Total

1 22

24

verzorgd uitzien maaltijd Valid

geheel mee eens tamelijk mee eens

Missing

Frequency 21

Percent 60,0

Valid Percent 61,8


10

28,6

29,4

beetje mee eens

2

5,7

5,9

97,1

999

1

2,9

2,9

100,0

Total

34

97,1

100,0

System

Total


1

2,9

35

100,0

Januari 2009

34


gevarieerde maaltijd Valid

geheel mee eens

Frequency 17

Percent 48,6

Valid Percent 54,8


11

31,4

35,5

90,3

1

2,9

3,2

93,5 100,0

tamelijk mee eens beetje mee eens beetje mee oneens Missing

2

5,7

6,5

Total

31

88,6

100,0

n.v.t.

2

5,7

System

2

5,7

Total Total

4

11,4

35

100,0

overeenkomen menukeuzeformulier Frequency Valid geheel mee eens 12 tamelijk mee eens 9

Missing

Percent 34,3

Valid Percent 46,2


25,7

34,6

80,8

beetje mee eens

1

2,9

3,8

84,6

beetje mee oneens

1

2,9

3,8

88,5

tamelijk mee oneens

3

8,6

11,5

100,0

Total

26

74,3

100,0

n.v.t.

4

11,4

System

5

14,3

Total Total

9

25,7

35

100,0

overeenkomen menukaart Valid

geheel mee eens

Frequency 20

Percent 57,1

6 26

tamelijk mee eens Total Missing

System

Total maaltijd opmerkingen Frequency Valid wel 14 niet 21 Total

Percent 40,0

35

weten hoe reactie doorgeven Frequency Valid ja 11 nee 22 Total Missing Total

33

System


17,1

23,1

100,0

74,3

100,0

9

25,7

35

100,0

Valid Percent 40,0


60,0

60,0

100,0

100,0

100,0

Percent 31,4

Valid Percent 33,3


62,9

66,7

100,0

94,3

100,0

2

5,7

35

100,0


Valid Percent 76,9

Januari 2009

35


reactie gegeven Valid

Frequency 5

Percent 14,3

nee

6

Total

11

n.v.t.

22

62,9

2

5,7

ja

Missing

System Total

Valid Percent 45,5


17,1

54,5

100,0

31,4

100,0

24

68,6

35

100,0

weten hoe klacht doorgeven Frequency Valid ja 11 nee 23

Percent 31,4

Total

Total Missing

34

System

Valid Percent 32,4


65,7

67,6

100,0

97,1

100,0

1

2,9

35

100,0

Frequency 4

Percent 11,4

nee

5

Total

9

n.v.t.

23

65,7

Total klacht gemeld Valid

ja

Missing

System

Valid Percent 44,4


14,3

55,6

100,0

25,7

100,0

3

8,6

26

74,3

35

100,0

tevreden klachtafhandeling Frequency Valid ja 3 nee 1

Percent 8,6

Total Total

Missing

Valid Percent 75,0


2,9

25,0

Total

4

11,4

100,0

n.v.t.

28

80,0

System Total Total

3

8,6

31

88,6

35

100,0

open ruimte klachten Frequency Valid wel 2 niet 33

Percent 5,7

Valid Percent 5,7


94,3

94,3

100,0

100,0

100,0

rapportcijfer maaltijdvoorziening Frequency Percent Valid 1 1 2,9 6 6 17,1

Valid Percent 2,9


17,1

20,0

Total

35

7

7

20,0

20,0

40,0

8

16

45,7

45,7

85,7

9

4

11,4

11,4

97,1

10

1

2,9

2,9

100,0

35

100,0

100,0

Total


Januari 2009

36


overige opmerkingen Frequency Valid wel 10 niet 25 Total

Percent 28,6

35

Valid Percent 28,6


71,4

71,4

100,0

100,0

100,0

evaluatie hoeveel tijd Valid

Frequency 25

Percent 71,4

Valid Percent 71,4

11 tot 20 minuten

9

25,7

25,7

97,1

21 tot 30 minuten

1

2,9

2,9

100,0

35

100,0

100,0

Percent 11,4

Valid Percent 11,4


65,7

65,7

77,1

17,1

17,1

94,3 100,0

minder dan 10 minuten

Total evaluatie moeilijkheidsgraad Frequency Valid zeer makkelijk 4 makkelijk 23 niet makkelijk, niet moeiljk

6

moeilijk Total evaluatie opmerkingen Frequency Valid wel 4 niet 31 Total

2

5,7

5,7

35

100,0

100,0


Percent 11,4

Valid Percent 11,4


88,6

88,6

100,0

100,0

100,0

35

evaluatie hoe ingevuld Valid

Frequency 15

Percent 42,9

Valid Percent 42,9


mondeling

20

57,1

57,1

100,0

Total

35

100,0

100,0

zelf ingevuld


Januari 2009

37


17.

Vragenlijst Algemene versie

Beleving van de warme maaltijd De Gelderse Roos is continu bezig met verbeteringen in de organisatie. Dit geldt ook voor de warme maaltijden. Multi Cuisine Arnhem maakt de warme maaltijden. Wij voeren daarom dit onderzoek voor de Gelderse Roos uit.

Wij willen graag weten wat u goed vind aan de warme maaltijden en wat beter kan. Het is daarom belangrijk dat u kritisch bent en eerlijk voor uw mening uit komt.

Uw antwoorden zullen anoniem verwerkt worden.

Het invullen van de vragenlijst Alle vragen hebben betrekking op de afgelopen 12 maanden. Het kan zijn dat uw huidige behandeling korter duurt. U kunt de vraag dan beantwoorden voor deze periode. Er zijn een aantal vragen waarbij u ‘ja’ of ‘nee’ kunt antwoorden. Kruis dan het vakje links aan. Het is mogelijk dat bepaalde vragen op u niet van toepassing zijn. Ga dan verder zoals aangegeven staat na de pijl, zoals in het voorbeeld: Ja

Nee Ga verder met vraag 10

Er zijn ook stellingen over de warme maaltijd. Geef hier aan in welke mate u het eens of oneens bent door het vakje aan te kruisen: Helemaal eens

Eens

Niet eens / niet oneens

Oneens

Helemaal Oneens

Na een groep van vragen en/of stellingen is er ruimte om uw antwoorden toe te lichten. Deze informatie is voor ons erg belangrijk: zo komen we meer te weten over wat u wilt en wat er volgens u verbeterd kan worden. Als u een specifieke vraag wilt toelichten, vermeld dan het vraagnummer in de toelichting.

Beantwoord de lijst vraag voor vraag. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat om uw mening en ervaringen.


Januari 2009

38


Algemene vragen 1.


2.


Man

Vrouw

_______

Menukeuzeformulier (Dit is een formulier waarmee een individuele keuze voor de warme maaltijd gemaakt kan worden) 3.

Ontvangt u een menukeuzeformulier ?

Ja


4.


Ja


Helemaal eens

5.

Het formulier is goed leesbaar

6.

Het formulier is gemakkelijk in te vullen

7.

Het formulier biedt voldoende keuze

8.

Het is duidelijk wat met de naam van de gerechten bedoeld wordt

9.

De maaltijden komen overeen met wat is besteld op het menukeuzeformulier

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

Als een cliënt/patiënt jarig is, kan een speciaal verjaardagmenu gekozen worden. 10.

Kent u het verjaardagmenu ?

Ja


11.


Ja


Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

12.


13.

Op- of aanmerkingen over het menukeuzeformulier en het verjaardagmenu:__________________ _______________________________________________________________________________

Groep en omgeving (tijdens de warme maaltijd) 14.

middag (± 12.30 uur)

Wanneer eet u de warme maaltijd ?

Helemaal eens

15.

Ik ben tevreden over het tijdstip van de maaltijd

16.

Er is voldoende tijd om te eten

17.

Er is voldoende rust in de groep

Eens

avond (± 17.30 uur)

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

18.

Het dienblad is schoon

19.

Het servies is schoon

20.

Het bestek is schoon

21.

Op- of aanmerkingen over de groep en omgeving: ______________________________________ _______________________________________________________________________________


Januari 2009

39


Kwaliteit van de warme maaltijd 22.

Maakt u gebruik van een dieet of aangepaste maaltijd ? Welke is dit: Ja Vegetarisch Nee

Zonder varkensvlees Zonder zout Gemalen Anders, namelijk _____________________________

Wilt u uw mening geven over de verschillende aspecten van een maaltijd ? 23. Soep n.v.t.

Hoeveelheid te veel goed te weinig

Temperatuur te warm goed te koud

Smaak goed voldoende onvoldoende slecht

Gaarheid te gaar goed te weinig gaar

Vlees / Vegetarisch n.v.t.




te gaar goed te weinig gaar

Groente n.v.t.









Samengesteld gerecht zoals bami/nasi/stamppot n.v.t.





Jus / Saus n.v.t.





Toetje n.v.t.




Aardappels / pasta / rijst n.v.t.


Januari 2009

40


Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

24.

De maaltijden zien er verzorgd uit

25. 26.

De maaltijden zijn gevarieerd De maaltijden komen overeen met de menukaarten4

27.

Op- of aanmerkingen over de kwaliteit van de warme maaltijd:_____________________________ _______________________________________________________________________________

Reacties, suggesties en klachten Aan de achterkant van de menukaart4 is ruimte om een (positieve) reactie of suggestie te schrijven over de warme maaltijd. Nee Ga verder met vraag 30 Ja 28. Wist u van deze mogelijkheid ? 29.

Heeft u zo wel eens iets doorgegeven ?

Ja

Nee

30.

Een officiële klacht over de warme maaltijd kunt u doorgeven aan de begeleiding/verpleging. Nee Ga verder met vraag 34 Wist u van deze mogelijkheid ? Ja

31.

Heeft u wel eens een klacht gemeld ?

Ja


32.

Bent u tevreden over de afhandeling ?

Ja

Nee

33.

Indien u niet tevreden over de afhandeling van de klacht bent, waarom ?_____________________ _______________________________________________________________________________

Totaaloordeel warme maaltijden 34.

Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijden over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de warme maaltijden:

Hartelijk bedankt voor het invullen van de vragenlijst 4



Januari 2009

41


18.

Vragenlijst Doven, Phoenix, WKW

Beleving van de warme maaltijd

De Gelderse Roos wil goede zorg leveren aan u. Dat geldt ook voor de warme maaltijden. Multi Cuisine Arnhem maakt de warme maaltijden. Wij willen graag weten wat u goed vindt aan de warme maaltijden en wat er beter kan. Daarom doen wij dit onderzoek.


Het invullen van de vragenlijst De vragen gaan over de afgelopen twaalf maanden. Als u niet zo lang hier bent, gaat het over een kortere periode.

Er zijn vragen waarbij u ‘ja’ of ‘nee’ kunt antwoorden. Kruis dan het vakje links aan. Als je ‘nee’ aankruist, ga dan verder zoals aangegeven staat na de pijl. Zoals in het voorbeeld: Ja


Er zijn ook verschillende uitspraken over de warme maaltijd. Geef hier aan of u het er mee eens of oneens bent: Helemaal eens

Eens

☺


Oneens

Helemaal oneens

Als u bij een bepaalde vraag nog iets extra’s kwijt wilt, dan kunt u dat invullen bij de opof aanmerkingen.



Januari 2009

42


Algemene vragen 1.


2.


Man

Vrouw

_______

Menukeuzeformulier (Dit is een formulier waarmee een individuele keuze voor de warme maaltijd gemaakt kan worden) 3.

Ontvangt u een menukeuzeformulier ?

Ja


4.


Ja


Helemaal eens

5.

Het formulier is goed leesbaar

6.


7.

Het formulier biedt voldoende keuze

8.

Het is duidelijk wat met de naam van de gerechten bedoeld wordt

9.

De maaltijd klopt met wat u besteld op het menukeuzeformulier

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

☺ ☺ ☺ ☺

☺

Als een cliënt/patiënt jarig is, kan een speciaal verjaardagmenu gekozen worden. Nee Ga verder met vraag 13 10. Kent u het verjaardagmenu ? Ja Nee Ga verder met vraag 13 11. Heeft u het verjaardagmenu ooit gehad? Ja Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

☺

Oneens

Helemaal oneens

12.


13.

Op- of aanmerkingen over het menukeuzeformulier en het verjaardagmenu:___________________ _______________________________________________________________________________




Helemaal eens

Eens


Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

☺ ☺ ☺

☺ ☺ ☺

15.


16.


17.


18.


19.


20.


21.



Januari 2009

43




Zonder varkensvlees Zonder zout Gemalen Anders, namelijk _______________________________

Wilt u uw mening geven over de verschillende onderdelen van een maaltijd ? 23. Soep n.v.t.










Groente n.v.t.









Samengesteld gerecht zoals bami / nasi / stamppot n.v.t.





Jus / Saus n.v.t.





Toetje n.v.t.






Januari 2009

44


Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

☺ ☺ ☺

Oneens

Helemaal oneens

24.


25.

De maaltijden zijn gevarieerd

26.

De maaltijden zijn hetzelfde als op de menukaarten5

27.


Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd Aan de achterkant van de menukaart5 is ruimte om een (positieve) reactie of suggestie te schrijven over de warme maaltijd. Nee Ga verder met vraag 30 28. Wist u van deze mogelijkheid ? Ja 29.

Heeft u op deze manier wel eens iets doorgegeven?

Ja

Nee

30.

Een officiële klacht over de warme maaltijd kunt u doorgeven aan de begeleiding/verpleging. Nee Ga verder met vraag 34 Wist u van deze mogelijkheid ? Ja

31.


Ja


32.

Bent u tevreden over hoe het is opgelost ?

Ja

Nee

33.

Indien u niet tevreden over de oplossing van de klacht bent, waarom ?______________________ _______________________________________________________________________________

Totaaloordeel maaltijd 34.

Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijd over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de maaltijd:




Januari 2009

45


19.

Vragenlijst Eikenhorst


U bent opgenomen op de Gelderse Roos, afdeling Eikenhorst. De Gelderse Roos wil goede zorg leveren aan u. Dat geldt ook voor het warme eten. Multi Cuisine Arnhem maakt de maaltijden. Daarom doe ik dit onderzoek. Multi Cuisine Arnhem wil graag weten wat u van het warme eten vindt. Weten wat u goed vindt en wat er beter kan. Ik hoef uw naam niet te weten, het is anoniem.

Het invullen van de vragenlijst De vragen gaan over de afgelopen twaalf maanden. Als u niet zo lang hier bent, gaat het over een kortere periode.

U kunt de vragen met “ja”, “neutraal” of “nee” beantwoorden. Antwoordkaart er bij pakken en laten zien

Ja

Neutraal

Nee

☺

Weet niet

Als u bij een bepaalde vraag nog iets extra’s kwijt wilt, dan kunt u me dat gewoon vertellen.

Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat om uw mening en ervaringen.


Januari 2009

46


Algemene vragen 1.


2.


Man

Vrouw

Niet vragen, maar zelf aankruisen

_______

Menukeuzeformulier Dit is een formulier waarmee een keuze voor de warme maaltijd gemaakt kan worden exemplaar van het menukeuzeformulier laten zien. Antwoordkaarten erbij pakken. 3.

Krijgt u een menukeuzeformulier ?

Ja


4.


Ja


5.

Het formulier is goed te lezen

6.


7. 8.

Het formulier heeft voldoende keuze Het is duidelijk wat met de naam van de gerechten bedoeld wordt (bijvoorbeeld goulash)

Ja

Neutraal

Nee

☺ ☺ ☺

☺

Weet niet

Wanneer u jarig bent kunt u kiezen uit een speciaal verjaardagmenu. 9.

Kent u het verjaardagmenu ?

Ja


10.


Ja


Ja

Neutraal

Nee

☺

Weet niet

11.

Het verjaardagmenu heeft voldoende keuze

12.

Op- of aanmerkingen over het menukeuzeformulier en het verjaardagmenu:__________________ _______________________________________________________________________________

Groep en omgeving (tijdens de warme maaltijd) middag (± 12.30 uur)


13.


14.

Ik ben tevreden over het tijdstip van de warme maaltijd

15.


16.


17.


18.


19.


20.

Op- of aanmerkingen over de groep en omgeving: _________________________ _______________________________________________________________________________


Januari 2009

Ja

Neutraal

Nee

☺ ☺ ☺

☺ ☺ ☺

Weet niet

47



Heeft u een dieet of aangepaste maaltijd ? Welke is dit: Ja Vegetarisch Nee


Wilt u over het warme eten uw mening geven ? Bijpassende antwoordkaart erbij pakken 22.

Hoeveelheid

Temperatuur

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud

Vlees /

te veel

te warm

Vegetarisch

goed

goed

te weinig

te koud

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud

Soep n.v.t.

n.v.t. Groente n.v.t.

Hoeveelheid Aardappels /pasta/rijst n.v.t. Bami / nasi / stamppot e.d. n.v.t. Jus / Saus n.v.t.

Toetje n.v.t.

Temperatuur

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud

te veel

te warm

goed

goed

te weinig

te koud


Januari 2009

Smaak

☺

lekker

☺

lekker

☺

lekker

neutraal niet lekker



Smaak

☺

lekker

☺

lekker

☺

lekker

☺

lekker





48


Ja

Neutraal

Nee

☺ ☺

Weet niet

23.


24.

De maaltijden zijn elke dag anders

25.

Op- of aanmerkingen over de kwaliteit van de warme maaltijd:____________________________ _______________________________________________________________________________

Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd Aan de achterkant van de menukaart is ruimte om een (positieve) reactie of suggestie te schrijven over de warme maaltijd. Hierbij een exemplaar van de menukaart pakken. 26.

Wist u dit ?

Ja


27.

Heeft u dat wel eens gebruikt ?

Ja

Nee

Wanneer u ergens echt niet tevreden over bent, dan kunt u dit doorgeven aan de begeleiding/verpleging. 28.

Weet u hoe u een klacht kan melden ?

Ja


29.


Ja


30.


Ja

Nee

31.


Totaaloordeel maaltijdvoorziening 32.

Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijd over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de warme maaltijd:

Hartelijk bedankt voor het meewerken ! Multi Cuisine Arnhem – E. Bulten

Januari 2009

49


20.

Vragenlijst Herstellingsoord, Zonnelust (bulk)

Beleving van de warme maaltijd De Gelderse Roos is continu bezig met verbeteringen in de organisatie. Dit geldt ook voor de warme maaltijden. Multi Cuisine Arnhem maakt de warme maaltijden. Wij voeren daarom dit onderzoek voor de Gelderse Roos uit.

Wij willen graag weten wat u goed vind aan de warme maaltijden en wat beter kan. Het is daarom belangrijk dat u kritisch bent en eerlijk voor uw mening uit komt.





Eens


Oneens

Helemaal Oneens




Januari 2009

50


Algemene vragen 1.


2.


Man

Vrouw

_______




Helemaal eens

Eens


Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

4.


5.


6.


7.





Wilt u uw mening geven over de verschillende aspecten van een maaltijd ? 9. Soep n.v.t.



Vlees / vegetarisch n.v.t.


Groente n.v.t.











Januari 2009

51




Samengesteld gerecht zoals bami / nasi / stamppot n.v.t.


Jus / Saus n.v.t.

Toetje n.v.t.














Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

10.


11. 12.

De maaltijden zijn gevarieerd De maaltijden komen overeen met de menukaarten6

13.


Reacties, suggesties en klachten Aan de achterkant van de menukaart4 is ruimte om een (positieve) reactie of suggestie te schrijven over de warme maaltijd. 14.

Wist u van deze mogelijkheid ?

Ja


15.


Ja

Nee

6

De menukaart is de kaart die wordt bijgeleverd waarop het menu staat aangegeven.


Januari 2009

52


Een officiële klacht over de warme maaltijd kunt u doorgeven aan de begeleiding/verpleging. 16.

Wist u van deze mogelijkheid ?

Ja


17.


Ja


18.


Ja

Nee

19.


Totaaloordeel warme maaltijden 20.

Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijden over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend

Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de warme maaltijden:

Hartelijk bedankt voor het invullen van de vragenlijst


Januari 2009

53


21.

Vragenlijst Ouderen


De Gelderse Roos is continu bezig met verbeteringen in de organisatie. Dit geldt ook voor de warme maaltijden. Multi Cuisine Arnhem maakt de warme maaltijden. Wij voeren daarom dit onderzoek voor de Gelderse Roos uit. Wij willen graag weten wat u goed vindt aan de warme maaltijden en wat beter kan. Het is daarom belangrijk dat u kritisch bent en eerlijk voor uw mening uit komt. Uw antwoorden zullen anoniem verwerkt worden.




Eens


Oneens

Helemaal Oneens


Beantwoord de lijst vraag voor vraag. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat om uw mening en ervaringen. Multi Cuisine Arnhem – E. Bulten

Januari 2009

54


Algemene vragen 1.


2.


Man

Vrouw

______

Menukeuzeformulier (Dit is een formulier waarmee een individuele keuze voor de warme maaltijd gemaakt kan worden)

3. 4.

Ontvangt u een menukeuzeformulier ? Vult u het menukeuzeformulier zelf in ?

Ja Ja Helemaal eens

5. 6. 7. 8. 9.

Nee Ga verder met vraag 10 Nee Ga verder met vraag 10 Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

Het formulier is goed leesbaar Het formulier is gemakkelijk in te vullen Het formulier biedt voldoende keuze Het is duidelijk wat met de naam van de gerechten bedoeld wordt De maaltijden komen overeen met wat is besteld op het menukeuzeformulier Als een cliënt/patiënt jarig is, kan een speciaal verjaardagmenu gekozen worden. Kent u het verjaardagmenu ? Ja Nee Ga verder met vraag 13

10. 11. Heeft u het verjaardagmenu ooit gehad?

Ja Helemaal eens

Nee Ga verder met vraag 13 Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

12. Het verjaardagmenu biedt voldoende keuze 13. Op- of aanmerkingen over het menukeuzeformulier en het verjaardagmenu:_____ _______________________________________________________________________________

Groep en omgeving (tijdens de warme maaltijd) middag(± 12.30 uur) 14. Wanneer eet u de warme maaltijd ? Helemaal eens

Eens

avond(± 17.30 uur)

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

15. Ik ben tevreden over het tijdstip van de warme maaltijd 16. Er is voldoende tijd om te eten 17. Er is voldoende rust in de groep 18. Het dienblad is schoon 19. Het servies is schoon 20. Het bestek is schoon 21. Op- of aanmerkingen over de groep en omgeving: _________________________ _______________________________________________________________________________


Januari 2009

55


Kwaliteit van de warme maaltijd 22. Maakt u gebruik van een dieet of aangepaste maaltijd ? Ja Welke is dit: Vegetarisch Nee Zonder varkensvlees Zonder zout Gemalen Anders, namelijk _____________________________ Wilt u uw mening geven over de verschillende aspecten van een maaltijd ? 23. Soep n.v.t.










Groente n.v.t.







Aardappels /pasta/rijst n.v.t.



Bami/nasi/ stamppot e.d. n.v.t.





Jus / Saus n.v.t.





Toetje n.v.t.





Januari 2009

56


Helemaal eens

Eens

Niet eens/oneens

Oneens

Helemaal oneens

24. De maaltijden zien er verzorgd uit 25. De maaltijden zijn gevarieerd 26. De maaltijden komen overeen met de menukaarten7 27. Op- of aanmerkingen over de kwaliteit van de warme maaltijd:________________ _______________________________________________________________________________

Reacties, suggesties en klachten

28. 29.

Aan de achterkant van de menukaart4 is ruimte om een (positieve) reactie of suggestie te schrijven over de warme maaltijd. Wist u van deze mogelijkheid ? Ja Nee Ga verder met vraag 30


Ja

Nee

Een officiële klacht over de warme maaltijd kunt u doorgeven aan de begeleiding/verpleging. Wist u van deze mogelijkheid ? Ja Nee Ga verder met vraag 34

30. 31. 32.

Heeft u wel eens een klacht gemeld ? Bent u tevreden over de afhandeling ?

Ja Ja

Nee Ga verder met vraag 34 Nee

33. Indien u niet tevreden over de afhandeling van de klacht bent, waarom ?________ __________________________________________________________________ Totaaloordeel warme maaltijden 34. Welk rapportcijfer geeft u de warme maaltijden over het algemeen ? 1 zeer slecht 2 slecht 3 zeer onvoldoende 4 onvoldoende 5 bijna voldoende 6 voldoende 7 ruim voldoende 8 goed 9 zeer goed 10 uitmuntend Ruimte voor overige opmerkingen, klachten en aanbevelingen over de warme maaltijden:




Januari 2009

57


22.

Uitwerkingen interviews

Arnhem, de Braamberg Cliënten volwassenen (focusgroep) ...................................................................59 Krechting, B., teamleider ouderen .....................................................................62 Scholten, A. en J. Bakker, teamleiders volwassenen ...........................................64 Wijdeven, M. van de, facility manager ...............................................................67 Gespecialiseerde Psychiatrie Wolfheze Bos, H., afdelingmanager Eikenhorst en WKW ....................................................69 Bussel, C. van, GZ-psycholoog Eikenhorst..........................................................71 Dijkstra, H., afdelingmanager FPA en Phoenix ....................................................73 Havers, H., diëtiste .........................................................................................75 Koetsier, M., teamleider Dubbele Diagnose Kliniek ..............................................77 Mourits, A., afdelingmanager LZO .....................................................................79 Norel, H. van, afdelingmanager LZV ..................................................................81 Patiënten, plein 9 (focusgroep) .........................................................................83 Schennink, N., coördinator voeding ...................................................................86 Smit, A., senior wetenschappelijk medewerker GRIP ...........................................88 Veluwe Vallei Brouwer, C., afdelingmanager ouderen ..............................................................92 Hoof, A. van, afdelingmanager volwassenen .......................................................94 Kaatee, W., facility manager ............................................................................97 Manen, E. van, teamleider doven ......................................................................99 Romeijn, M., staffunctionaris communicatie......................................................101 Schot, L., teamleider herstellingsoord..............................................................103 Vries, J. de, teamleider ouderen .....................................................................105 Andere organisaties GGZ Lentis...................................................................................................107 GGZ Meerkanten...........................................................................................109 GGZ Nijmegen ..............................................................................................110 Symfora Groep .............................................................................................111


Januari 2009

58


Cliënten volwassenen (focusgroep) Deelnemers: twee cliënten van de open groep van de volwassenen in de Braamberg Datum: 20 november 2008 Doel van de bespreking Het bespreken van de aspecten die van invloed zijn op de warme maaltijd (voor cliënten) en hierin de mate van belang aanbrengen. Algemene opmerkingen De afspraak was gemaakt met enkele cliënten van de open groep van de volwassenen te Arnhem, in totaal 3. Een van de deelnemers was uiteindelijk niet aanwezig dus het gesprek heeft met twee deelnemers plaatsgevonden. Het gesprek met de cliënten vond plaats in een aparte gespreksruimte van de afdeling. Zij waren erg enthousiast en vertelden openhartig. Soms was het ook lastig om de cliënten te sturen naar het afwegen van belangen over de verschillende aspecten in plaats van hun mening er over te geven. Maar uiteindelijk werd het wel begrepen en zijn er nuttige dingen naar voren gekomen. Bespreking van de aspecten In eerste instantie werd de open vraag gesteld: Wat zijn aspecten die invloed hebben op de kwaliteit van de maaltijd en uw beleving daarvan? Hierop antwoorden de deelnemers met: • De temperatuur • Presentatie • Variatie Vervolgens werden verschillende aspecten van de van te voren opgestelde lijst besproken. Vragen aan de deelnemers hierbij waren: • In hoeverre dekken deze aspecten de kwaliteitseisen? • Welke aspecten zijn van belang en welke minder? • Welke aspecten zijn overbodig en welke ontbreken? • Zijn de termen die worden gebruikt duidelijk ? Service en dienstverlening Interactie met de verpleging De cliënten vonden dit aspect niet echt belangrijk omdat dit bij hun niet van toepassing was. Interactie met medecliënten De deelnemers aan het gesprek vinden belangrijk dat er rust aan tafel is. Sfeer in de groep telt ook wel mee bij de beleving van de warme maaltijd. Voldoende tijd om maaltijd te eten Dat er voldoende tijd is om de maaltijd te nuttigen vinden de deelnemers erg belangrijk. Ze geven aan dat dit niet altijd het geval is omdat zij de laatste groep zijn waar het eten langskomt. Het is wel eens voorgekomen dat er slechts een kwartier over is om de maaltijd te eten voordat de therapieën beginnen. Tijdstip waarop de maaltijd gegeten wordt De deelnemers zijn gewend aan de tijdstippen waarop de maaltijd genuttigd wordt en zijn hier tevreden mee. Bovendien geven ze aan dat het eten van de maaltijd in de middag wel fijn is omdat dit energie geeft en dit nodig is voor de therapieën die in de middag


Januari 2009

59


plaatsvinden. Ze vinden het dan ook niet van belang om dit aspect in het onderzoek mee te nemen. Klachten De cliënten geven aan dat dit wel een belangrijk punt is. Ze hebben beide wel eens een klacht ingediend bij de begeleiding maar zeggen hier weinig terugkoppeling van terug te krijgen. Ook bij de diëtiste is wel eens wat aangegeven en dan word de wijziging één dag doorgevoerd om vervolgens weer ‘vergeten te worden’. Menukeuzeformulier De deelnemers vinden zelf het formulier gemakkelijk om in te vullen en duidelijk. Ze vinden dit onderdeel wel erg belangrijk, omdat dit vrijheid geeft aan de cliënten doordat ze zelf de keuze kunnen maken. De deelnemers geven aan dat niet altijd duidelijk is wat met de naamgeving van de gerechten wordt bedoeld. Er is wel een boekje ergens op de afdeling aanwezig waar de uitleg van de gerechten in vermeld staan, maar deze is niet gemakkelijk voor handen. Daarnaast geven de deelnemers aan dat er wel veel tijd ligt tussen het invullen van de formulieren en wanneer de maaltijd geserveerd wordt (2 weken). Ze weten dan niet meer wat ze elke dag kunnen krijgen. De deelnemers zouden het op prijs stellen als er elke week een menuoverzicht beschikbaar komt waar de menu’s voor die week op staan vermeld. De deelnemers zijn niet bekend met het verjaardagmenu. Hygiëne en verzorging Dit onderdeel is voor de cliënten belangrijk, het nodigt uit tot eten. Het gaat dan vooral om servies, bestek en het dienblad. De cliënten geven aan dat er bij het bestek een aparte dessertlepel mist, het is niet fijn hiervoor de soeplepel te gebruiken. Ook geven ze aan dat het dienblad vaak erg warm is om aan te pakken en te serveren. Klimaat, muziek, aankleding, comfort Deze punten zijn niet van belang.

Kwaliteit producten Variatie in het menu Door de deelnemers wordt aangegeven dat dit een dubbel punt is. Deze kan het beste bij het menukeuzeformulier genoemd worden en hier worden verwijderd. Dieet Dit is niet van toepassing bij deze cliënten en zij kunnen hier dus ook slecht een oordeel over geven. Presentatie Bij de open vraag was ook al genoemd dat presentatie van de maaltijd erg belangrijk is. De cliënten zijn tevreden over de presentatie zoals het nu is (bij Multi Cuisine Arnhem). Zij zijn van mening dat dit altijd een aandachtspunt moet blijven, omdat het moet uitnodigen om te eten. Voorbeeld: als de soep over het hele dienblad verspreid ligt, nodigt dit niet uit. Portiegrootte De deelnemers melden dat het bij deze groepen volwassenen vaak te kleine porties zijn. Er is op het menukeuzeformulier geen mogelijkheid om grotere porties te kiezen, waardoor mensen soms nog wel trek hebben. Mocht er een maaltijd over zijn omdat diegene met verlof is dan wordt deze verdeeld onder de cliënten.


Januari 2009

60


Smaak Dit aspect is uiteraard een zeer belangrijk aspect in een belevingsonderzoek volgens de deelnemers. Ze zijn wel van mening dat dit erg persoonlijk is en daardoor wellicht moeilijk te onderzoeken. Temperatuur De temperatuur van de maaltijden is een belangrijk aspect volgens de deelnemers. Ze geven aan dat de wagens vaak verkeerd beladen zijn waardoor het toetje warm is en de maaltijd koud. Het toetje moet dan weggegooid worden en iedere cliënt moet de maaltijd alsnog in de magnetron doen. Dit komt de kwaliteit en beleving van de maaltijd niet ten goede. Kleur Dit aspect wordt niet erg belangrijk geacht door de deelnemers. Geur Dit aspect wordt net zo beleefd als de presentatie, men wordt uitgenodigd als de maaltijd lekker ruikt. Het is dus wel een aspect dat redelijk belangrijk is. Gaarheid De deelnemers vinden dit een belangrijk aspect van de maaltijd. De gaarheid van producten bepaald of de maaltijd al dan niet smaakt. Juistheid van de maaltijd De deelnemers zijn het unaniem eens dat dit een belangrijk onderdeel is. Het komt wel eens voor dat er de verkeerde maaltijd geleverd wordt of een deel ervan (andere groenten bijvoorbeeld). Meestal wordt door Multi Cuisine Arnhem er een blauw briefje bij geleverd met excuses erop. Het komt echter de laatste tijd wel vaker voor dat er een verkeerd bestelde maaltijd (of gedeelte van de maaltijd) komt en ook soms zonder excuusbrief. Hierdoor worden de cliënten minder tevreden en de deelnemers geven aan dat het niet alleen voor hen geldt, maar voor de gehele groep. Consistentie Dit aspect geeft onduidelijkheid: wat wordt met consistentie bedoeld? De deelnemers zijn het er over eens dat dit aspect niet meegenomen hoeft te worden.


Januari 2009

61


Krechting, B., teamleider ouderen Naam: Bart Krechting Functie: Teamleider ouderen Arnhem Datum: 27-10-2008 Algemeen Dhr. Krechting is teamleider van de kliniek ouderen te Arnhem (Braamberg). Als teamleider heeft dhr. Krechting een faciliterende, ondersteunende en coachende functie ten opzichte van de behandelaars en verpleging die gezamenlijk en in hun discipline inhoudelijk bezig zijn met de individuele cliëntenzorg op de verschillende groepen. Dhr. Krechting denkt ook inhoudelijk mee wanneer dit nodig is, hij heeft een verpleegkundige opleiding gehad. Wat betreft de warme maaltijd heeft dhr. Krechting geen specifieke taken. Hij geeft aan geen klachten te horen van de cliënten. Dhr. Krechting vertelt dat er in het verleden ook een soort meting over de kwaliteit van de warme maaltijd is geweest. Er werd dan een extra maaltijd geleverd die gegeten kon worden door de begeleiding. Deze persoon mocht dan vervolgens de maaltijd beoordelen. Afdeling De kliniek ouderen in de Braamberg kent drie groepen: Ouderen 1, Ouderen 2 en Ouderen 3. De groepen 1 en 2 zijn gesloten groepen en groep 3 is een open groep. Afhankelijk van hoe ver iemand is in zelfstandigheid en omgaan met de problematiek worden ze op een groep geplaatst. Het komt ook voor dat cliënten verhuizen van de ene naar de andere groep. Er is geen andere differentiatie tussen de drie groepen van de ouderenkliniek. Alle drie de groepen hebben een capaciteit van 10 à 11 mensen. De cliënten in de kliniek ouderen zijn mensen vanaf 60 jaar met problemen die een psychiatrische oorzaak hebben. Het kunnen zowel mensen zijn die al langdurige psychiatrische klachten hebben maar het kunnen ook mensen zijn die pas op latere leeftijd te maken krijgen met psychiatrische problematiek. De psychiatrische problemen bij deze afdeling zijn divers van aard. Dhr. Krechting geeft aan dat depressies veel voorkomen. Naast de depressie komen ook vaak psychoses en cerebraal organische problemen voor. Wat typisch is aan deze afdeling ouderen is dat het beeld vaak multipathologisch is, er spelen dan meerdere problemen een rol(ook van somatische aard). De maaltijden worden op de ouderenafdelingen in de middag genuttigd, rond 12.30 uur. Dit vindt meestal plaats op gezamenlijke basis, er zijn soms uitzonderingen als dat nodig is (bijvoorbeeld in verband met rust tijdens de maaltijd). De maaltijd vormt op deze afdelingen een belangrijk onderdeel van de structuur van de dag. De verpleging is tijdens de maaltijd aanwezig. Beleving van de warme maaltijd Bij de beleving van de warme maaltijd denkt dhr. Krechting aan de temperatuur van de maaltijd, rust en sfeer aan tafel, de smaak en goede kwaliteit van de maaltijd en dat er voldoende tijd is om de maaltijd te eten. Vooral de rustige, prettige en sociale omgeving vindt dhr. Krechting belangrijk. Invloed (psychiatrische) problematiek op beleving van de maaltijd Ouderen hebben vaker te kampen met somatische problemen dan volwassenen. Het komt voor dat de cliënten op deze afdeling geholpen moeten worden met het eten of kauw en slikproblemen hebben waardoor de maaltijd moet worden aangepast. Dhr. Krechting geeft aan dat de psychiatrische problematiek zeker van invloed is op de beleving van de warme maaltijd. Als voorbeeld noemt hij dat depressieve mensen vaak al geen zin hebben in de maaltijd. Slecht eten en drinken komt (mede door de klachten) voor op deze afdeling, maar voor anderen is de maaltijd wel een leuke, sociale activiteit.


Januari 2009

62


Benadering cliënten Deze groep ouderen met psychiatrische problematiek is wat betreft de benadering voor het onderzoek wat lastig. De ene persoon zal wel goed reageren op benadering en kan een enquête wel goed invullen, de volgende persoon niet. Dit is erg persoonsafhankelijk. Dhr. Krechting geeft aan dat het misschien goed is om het onderzoek op twee manieren te doen, namelijk een onderdeel dat de patiënten invullen en een deel dat door de verpleging wordt ingevuld. Zodat patiënten die het niet zelf in kunnen vullen of daar hulp bij nodig is, dat hiervoor ook een alternatief beschikbaar is. De open groep zal wat dat betreft beter benaderbaar zijn dan de twee gesloten groepen. Ook moet er opgepast worden voor het aantal vragen (niet te veel) en het niveau van de vragen (niet te moeilijk), geeft dhr. Krechting aan.

Dhr. Krechting vertelt dat hij zojuist een afspraak heeft gehad met twee mensen die ook meewerken aan een onderzoek omtrent voeding. Dat onderzoek is meer gericht op het observeren wat en hoeveel de mensen eten in de loop van de opname. Daarnaast wordt dan ook het bloedbeeld en dergelijke bekeken en kunnen er vergelijkingen getrokken worden. Één van die twee mensen wil in het kader van haar studie (verpleegkunde) nog een onderzoekje ernaast uitvoeren. Hierbij zal waarschijnlijk de focus eveneens liggen op de beleving van de maaltijden. Haar naam is Christa van der Velden en er kan via de email contact met haar worden opgenomen.


Januari 2009

63


Scholten, A. en J. Bakker, teamleiders volwassenen Naam: André Scholten en Juanita Bakker Functie: Teamleiders volwassenen Arnhem Datum: 29-10-2008 Het gesprek begint met dhr. Scholten. Even later voegt Mevr. Bakker, ook een teamleider van de volwassenen zich ook bij het gesprek. Algemeen Dhr. Scholten en Mevr. Bakker zijn beide teamleiders van de afdeling volwassenen te Arnhem. In eerste instantie was dhr. Scholten verantwoordelijk voor de gehele kliniek volwassenen. Dit bleek echter een te groot takenpakket voor één persoon en daarom is er besloten dit takenpakket te verdelen over twee teamleiders. De taken van de twee teamleiders zijn verdeeld in aandachtsgebieden: de open groep en aansturing van de behandelaren (dhr. Scholten) en de gesloten groep en het secretariaat (mevr. Bakker). Dhr. Scholten geeft aan een verpleegkundige achtergrond te hebben en zodoende kan hij zich in geval van crisis ook inzetten op de afdeling. Zijn primaire activiteiten als teamleider zijn echter het faciliteren van aspecten rondom de zorg zodat de behandelaren hun werk kunnen doen (methodiek, dossiervorming). Dhr. Scholten geeft aan dat hij geen taken heeft m.b.t. voeding. Hij verteld dat hij de laatste tijd geen klachten heeft gehoord wat betreft de voeding. In het verleden waren er wel wat klachten dat de porties te klein waren maar de diepvriesmaaltijden worden goed beoordeeld. Mevr. Bakker beaamt deze punten. Er wordt gebruik gemaakt van diepvriesmaaltijden omdat de capaciteit van de etenskarren af en toe te klein is voor het aantal maaltijden dat nodig is. De kar kan namelijk 12 maaltijden bevatten en het komt voor dat er 13 of soms zelf 14 cliënten zijn opgenomen. Deze maken dan gebruik van een diepvriesmaaltijd. Een andere reden voor het gebruik van diepvriesmaaltijden is dat de doorstroming van de cliënten op deze afdeling erg snel kan zijn en daardoor kan het voorkomen dat de mutatie (in het voedingsadministratiesysteem) nog niet heeft plaatsgevonden en er daardoor nog geen maaltijd beschikbaar is voor de cliënt. In dit geval wordt er ook een diepvriesmaaltijd bereid voor de cliënt. Afdelingen De afdeling volwassenen in Arnhem bestaat uit drie groepen: Volwassenen 1, 2 en 3. Op deze groepen zijn cliënten opgenomen in de leeftijd vanaf 18 tot 59 jaar (een enkele uitzondering is mogelijk, dit is afhankelijk van het levenstempo van de cliënt). De totale capaciteit van deze afdeling is 39 cliënten waarvan 36 bedden standaard bij de afdeling horen en 3 bedden als speciale mogelijkheden. De opnameduur op deze afdelingen is kort tot middellang. Het kan zijn dat mensen maar enkele dagen zijn opgenomen, maar opnames van 3 maanden tot een jaar komen ook voor. Op deze afdeling is vaak sprake van psychotische problematiek bij manische of schizofrene mensen. Daarnaast komt ook persoonlijkheidsproblematiek regelmatig voor. Wat er op deze afdeling minder voorkomt zijn mensen met depressies, vooral de mildere vorm. Een zwaardere vorm van depressie komt hier wel voor, vaak in combinatie met psychotische componenten. Op de groepen wordt in principe gezamenlijk gegeten maar er zijn wel uitzonderingen, dit is individueel bepaald (meestal de prikkelgevoeligheid). De maaltijd wordt meestal in de middag genuttigd. De reden hiervoor is dat het praktisch gezien het beste haalbaar was in verband met distributie en met de keukenassistentie. De teamleiders geven aan dat er wel over gesproken is om naar de avond te gaan voor deze afdeling. Ze vinden dit een belangrijk onderwerp en zien dit graag terug in het onderzoek.


Januari 2009

64


Autonomie is een belangrijk onderwerp binnen deze afdeling. Het is dan ook de bedoeling dat de cliënten zo veel mogelijk zelf de menukeuzeformulieren invullen. De teamleiders vertellen dat het ook voor komt dat cliënten het zelf willen invullen maar het eigenlijk niet kunnen, hulp van de begeleiding is dan mogelijk. In geval van strijd met de cliënt wordt er ook wel voor gekozen het aan de cliënt over te laten. Als er dan foutief is gekozen maakt het eigenlijk niet veel uit want dan wordt sowieso menu A geleverd. Volwassenen 1 is een gesloten groep. Op deze groep is gewoon gedeelte en een gescheiden gedeelte namelijk de Intensieve Zorg Eenheid(IZE). De IZE bestaat uit een soort huiskamer met aangepaste meubels en materialen waardoor veiligheids aspect groot is. Daarnaast bevindt zich een ruimte met een klassieke separeer en een aangepaste separeerruimte die vaak als IZE slaapkamer wordt gebruikt. Fysiek gezien hebben we op de gesloten groep 15 bedden inclusief separeer en IZE slaapkamer. Hier is één op één begeleiding aanwezig. Op de gewone groep zijn er 2 begeleiders aanwezig. Vanwege de hoge mate van veiligheid, bescherming en intensieve zorg die op deze afdeling geboden wordt komt het regelmatig voor dat cliënten gedwongen worden opgenomen door middel van een IBS of een RM. Volwassenen 2 is een flexgroep. Afhankelijk van de personen die op deze afdeling zijn opgenomen is de groep open of gesloten, meestal is de afdeling open. Deze groep heeft een capaciteit van 12 bedden en één bed voor de BOR/TOR. De meeste opnames geschieden op vrijwillige basis, maar ook een RM komt op deze groep voor. Volwassenen 3 is een open groep. Deze groep heeft 12 bedden beschikbaar en één bed voor de BOR/TOR. Naast de vrijwilliger opnames op deze groep worden ook cliënten met een RM op deze groep geplaatst. De BOR/TOR (Bedden op recept) is een constructie die gekoppeld is aan bepaalde behandelmodules, hiervoor zijn twee bedden beschikbaar. Een van die behandelmodules is een DGT behandeling (voor mensen die vaak persoonlijkheidsproblematiek). Deze cliënten hebben de optie om (in geval van crisis) op eigen initiatief een bed te betrekken voor opname, zonder tussenkomst van een behandelaar. Daarnaast is er ook nog de vorm waarbij deze bedden op recept beschikbaar zijn voor bepaalde cliënten waarbij dit in een contract is vastgelegd. Dit contract is tussen de cliënt en de afdeling, hierin staat vermeld onder welke omstandigheden en voor welke duur deze bedden beschikbaar zijn voor hen. Deze twee bedden vallen buiten de capaciteit van 12 bedden binnen de afdeling. Er zijn op de afdeling volwassenen twee crisisbedden. Deze bedden zijn gekoppeld aan de crisisdienst, deze opereert binnen de Gelderse Roos maar is wel een apart onderdeel. Zij beoordelen of mensen opgenomen moeten worden in geval van crisis voor maximaal een week. Deze twee bedden vallen onder de capaciteit van de 12 bedden van de afdelingen 2 en 3. Beleving van de warme maaltijd De cliënten op deze afdeling komen veelal vanaf een gewone thuissituatie. Ze zijn daardoor meestal gewend om in de avond te eten en zullen ook de maaltijd vergelijken met die van thuis. Dit beïnvloed de beleving van de warme maaltijd. Ze geven aan dat er wel geprobeerd wordt een ontspannen sfeer te creëren tijdens de maaltijd. De verpleging grijpt in wanneer één van de cliënten de maaltijd ernstig aan het verstoren is. De sfeer in de groep kan variëren van gezellig tot ijzig stil. Sfeer is daarmee ook een aspect van de beleving van de warme maaltijd. Zoals al eerder aangegeven is de portiegrootte bij deze groepen van belang (aangezien hier in het verleden klachten over zijn geweest). De teamleiders zijn daarnaast van mening dat wanneer ik wil weten welke aspecten van de warme maaltijd van belang zijn voor de cliënten, dit het beste aan de cliënten zelf kan vragen.


Januari 2009

65


Invloed (psychiatrische) problematiek op beleving van de maaltijd Dhr. Scholten en mevr. Bakker geven aan dat mensen met depressieve klachten vaak een negatieve beleving hebben. Daar tegenover staan dan weer mensen met manische klachten die alles heel positief in kunnen zien. Zij geven aan dat dit elkaar waarschijnlijk wel zal opheffen. Benadering cliënten Het is van tevoren van belang om met de verpleging te bespreken hoe de stand is op dat moment: is het een goed moment om de groep te benaderen, wie wel of wie niet? Als de verpleging weet dat je komt kunnen ze dit ook al van tevoren aangeven bij de groep. Een consumptietijd zoals bij de thee of de koffie zou een geschikt moment kunnen zijn. Er moet dan wel rekening mee gehouden worden dat cliënten vaak (vooral in de ochtend) therapieën hebben. Er moet uiteraard aan de cliënten gevraagd worden of ze mee willen werken geven de teamleiders aan. Wanneer zij hierop ingaan kan het beste eerst besproken worden of dat moment geschikt is of dat er een ander moment geprikt moet worden (i.v.m. therapieen). Ook kan aangegeven of de cliënt het liefst een enquête zelf invult of dat een mondeling interview een betere aanpak is. De teamleiders achten de cliënten op de open groep en flexgroep goed benaderbaar voor medewerking aan het onderzoek. Bij de cliënten op de gesloten groep moet nog meer op individuele basis bekeken worden of ze goed benaderbaar zijn. Wat betreft vragen moet het niet te moeilijk zijn en niet te lang. Veel mensen kunnen zich niet al te lang concentreren, dit zal ik vanzelf merken in een gesprek zeggen de teamleiders. Het kan (daardoor) ook voorkomen dat mensen tijdens een gesprek het al willen afbreken. Maar het gros van de mensen zal wel voor zoiets een aardig gesprek kunnen voeren. Alleen een vragenlijst die opgestuurd wordt zal niet snel ingevuld worden. Een persoonlijke aanpak zal de respons vergroten.


Januari 2009

66


Wijdeven, M. van de, facility manager Naam: Maria van de Wijdeven Functie: Facility Manager Arnhem Datum: 14-10-2008 Mevr. van de Wijdeven heeft als Facility Manager in deze vestiging de taak om de klachten te verzamelen. Daarnaast is ook de borging van de HACCP belangrijk en de verantwoordelijkheid daarvoor ligt ook bij haar. De locatie in Arnhem kent vele afdelingen voor deeltijd- en ambulante zorg verteld Mevr. van de Wijdeven. Daarnaast heeft deze locatie ook klinische zorg voor volwassenen en ouderen. De kliniek volwassenen bestaat uit drie afdelingen/groepen die genummerde zijn (volwassenen 1, 2 en 3) en heeft in totaal een capaciteit van 36 bedden. Als het echt nodig is kunnen er in deze kliniek nog 3 extra bedden ingezet worden. De kliniek ouderen bestaat ook uit drie afdelingen (ouderen 1, 2 en 3) en heeft in totaal een capaciteit van 29 bedden. In deze kliniek zijn er nog 2 extra bedden om in te zetten als het echt nodig is. In beide klinieken word in de middag de warme maaltijd genuttigd. Mevr. van de Wijdeven verteld dat deze locatie twee afdelingmanagers heeft. De ene afdelingmanager heeft de verantwoordelijk voor alle ambulante zorg. De andere afdelingmanager heeft de klinieken en de deeltijdzorg onder zich. De klinieken zijn dus opgedeeld in afdelingen en onder de afdelingmanager vallen daar de teamleiders. De kliniek volwassenen heeft twee teamleiders en de kliniek ouderen één. Mevr. van de Wijdeven zal de contactgegevens van de teamleiders e-mailen naar de afstudeerder zodat daar ook gesprekken kunnen volgen. In tegenstelling tot de andere locaties van de Gelderse Roos wordt hier het eten in andere karren geleverd. Op de andere locaties worden de maaltijden via een handig systeem en met één trek aan een hendel van de maaltijdkarren in een regenereerkast gezet. In Arnhem worden er karren gebruikt die bij aflevering door Multi Cuisine Arnhem met een stekker in een speciaal contact worden gezet. Ze worden daardoor in die karren zelf verwarmd. Medewerkers van de facilitaire afdeling transporteren vervolgens deze karren naar de afdelingen. Wanneer de karren daar zijn gearriveerd nemen de verpleegkundigen het vervolgens over maar hoeven dus niet meer te zorgen dat de maaltijd warm wordt. Er zijn weinig tot geen klachten over de voeding zelf en mensen vinden het (tot nu toe) heel lekker, geeft Mevr. van de Wijdeven aan. Ze vraagt zich af of er een soort smaakgewenning zal optreden. Ze weet dat dit fenomeen ontstaat bij diepvriesmaaltijden; als men een jaar lang diepvriesmaaltijden achter elkaar eet smaken alle maaltijden min of meer hetzelfde. Als dat bij de maaltijden van Multi Cuisine Arnhem ook het geval is dan verwacht ze wel iets meer klachten van de cliënten. Maar ze denkt dat dit niet het geval zal zijn omdat Multi Cuisine Arnhem de componenten vers inkoopt. Ze maakt hier de vergelijking met de maaltijd van thuis, dan is het ook vaak vers en treedt er ook geen smaakgewenning op. Mevr. van de Wijdeven geeft aan dat er (nog steeds) wel klachten zijn over het moment van aanleveren. Er is afgesproken met Multi Cuisine Arnhem dat de karren met maaltijden om 11.00 ’s ochtends uiterlijk worden afgeleverd. Zodat het vervoer van de ruimte waar de karren worden aangeleverd en de afdelingen op een vast tijdstip kan plaatsvinden. De medewerkers die daar verantwoordelijk voor zijn moeten nu vaak een tijd wachten tot de karren er zijn. Alle klachten die voorkomen, zowel maaltijdinhoudelijk als transport, worden gemeld aan het bedrijfsbureau van Multi Cuisine Arnhem.


Januari 2009

67


Bij beleving van de warme maaltijd denkt Mevr. van de Wijdeven in eerste instantie aan de presentatie van de maaltijd (hoe ziet het er uit, ziet het eruit om op te eten), de temperatuur (is het warm genoeg) en de smaak. Wanneer doorgevraagd wordt geeft ze ook aan dat de sfeer in de groep en rust aan tafel zeker bevorderlijk zal zijn voor de beleving van de maaltijd. Mevr. van de Wijdeven geeft aan dat beleving van de warme maaltijd wel iets ingewikkelds is. Zij hoorde van haar medewerkers dat in de kliniek volwassen zij “min of meer de maaltijd naar binnen schrokken”. Binnen 20 minuten is het eten op en staan de karren al weer buiten. Dat is erg snel en geeft ook een andere sfeer in de groep en beleving van de warme maaltijd uiteraard.


Januari 2009

68


Bos, H., afdelingmanager Eikenhorst en WKW Naam: Harm Bos Functie: Afdelingmanager Eikenhorst en WKW Datum: 10-10-2008 Algemeen De afspraak begint iets later omdat er op dat moment een calamiteit was. De teamleiders van twee afdelingen zouden ook aanwezig zijn bij dit gesprek maar de ene is verhinderd vanwege de calamiteit, de ander is druk bezig op de afdeling in verband met onderbezetting. Als afdelingmanager houdt dhr. Bos zich vooral bezig met de bedrijfsmatige kant van de afdelingen (budget, resultaten, processen). Ook het aansturen van de teamleiders valt onder zijn verantwoording. De inhoud van de zorg is de verantwoordelijkheid van de psychiaters. Afdelingen Dhr. Bos is afdeling manager van de afdelingen: • Eikenhorst • Afdeling Winkler Kliniek Wolfheze o Unit I in Duet, Erica A + B o Unit II in Plein 3 + 4 Al deze afdelingen zijn gericht op kortdurende behandeling (en diagnostiek) van maximaal een jaar. In een heel enkel geval komt het voor dat de opname langer duurt omdat er (nog) geen geschikte vervolgvoorziening (wonen of opname) voor de cliënt is. Eikenhorst (in gebouw Duet) is een afdeling waarbij de cliënten een psychiatrische aandoening hebben en daarbij ook een verstandelijke handicap. De afdeling heeft de beschikking over 20 bedden verdeeld over één open groep en één gesloten groep. Het niveau van de cliënten ligt tussen en 1½ en 11 jaar. De middenmoot van de cliënten zit op het niveau van een 5 à 6 jarige. Niet iedereen van deze afdeling zal kunnen deelnemen aan het onderzoek, maar er zullen ook cliënten zijn die wel kunnen en willen deelnemen geeft dhr. Bos aan. Een vragenlijst is bij deze doelgroep waarschijnlijk geen goede optie. Wanneer een enquête mondeling wordt afgenomen is dit wel mogelijk, het moet alleen niet al te lang duren. Wat betreft de maaltijdkeuzeformulieren is het voor dhr. Bos onduidelijk door wie deze ingevuld worden (begeleiding, cliënten of eventueel familie). WKW Unit I (in gebouw Duet) is een afdeling waar cliënten zijn opgenomen die te kampen hebben met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) in combinatie met psychiatrische problematiek. Deze cliënten zijn over het algemeen goed aanspreekbaar maar hebben vaak last van aandacht- en functiestoornissen. Hierdoor is het belangrijk dat meewerking aan onderzoek bij hen rustig verloopt en er geen onnodige prikkels worden gegeven. WKW Unit I Erica A en Erica B zijn combinatiegroepen van cliënten met psychiatrische problematiek en Niet Aangeboren Hersenletsel of Korsakov. WKW Unit II Plein 3 en Plein 4 zijn twee opnameafdelingen voor mensen met het syndroom van Korsakov. Dit syndroom ontstaat wanneer er sprake is van overmatig alcoholgebruik én ondervoeding waardoor er een tekort is aan vitamine B1. Hierdoor ontstaat er onherstelbaar hersenletsel welke kan leiden tot onder andere geheugenstoornissen. Deze doelgroep is in principe een gemakkelijke groep volgens dhr. Bos en zijn er goede contactmogelijkheden.


Januari 2009

69


Beleving van de warme maaltijd Bij de vraag waar aan gedacht wordt bij een belevingsonderzoek over de warme maaltijd antwoord dhr. Bos: • Presentatie • Temperatuur • Geur • Smaak (proeven welke groente het is en niet dat alle groenten hetzelfde smaken) • Portiegrootte • Keuzemogelijkheid Dhr. Bos geeft aan dat de maaltijden van MCA over het algemeen beter worden beoordeeld door de cliënten dan die van Sodexho, maar dat er wel eens een klacht komt dat er te kleine porties zijn en dat de jus opgedroogd is. De smaak wordt over het algemeen goed gevonden. Invloed psychiatrische problematiek op beleving van de maaltijd Dhr. Bos geeft aan dat de psychiatrische problematiek op deze afdelingen erg divers is. Hij geeft aan dat deze problematiek op zich niet heel erg van invloed zal zijn, behalve dat de beoordeling waarschijnlijk positiever uitpakt dan het in werkelijkheid is. Benadering cliënten Bij de informatie over de afdelingen op de vorige pagina wordt per afdeling al enigszins aangegeven wat wel en niet kan wat betreft de benadering van de cliënten voor het belevingsonderzoek. Daarnaast geldt voor deze groepen dat wanneer het onderzoek hier plaatsvindt het beste even met de teamleider contact op kan worden genomen. Dan kan in overleg een goede datum gekozen worden (in verband met bezetting en samenstelling groep). En dan kan er vast bij de cliënten aangegeven worden wat er staat te gebeuren zodat het niet onverwacht komt. Ongeacht de methode die gekozen wordt voor dit onderzoek, het moet niet te lang en uitgebreid zijn maar kort en beperkt, geeft dhr. Bos aan. Er kan mogelijk wel naar een rapportcijfer gevraagd worden bij deze afdelingen, behalve bij Duet Eikenhorst. Dhr. Bos geeft aan dat een antwoordmogelijkheid als eens/oneens wat lastiger in gebruik zou kunnen zijn dan goed, matig/voldoende en slecht.


Januari 2009

70


Bussel, C. van, GZ-psycholoog Eikenhorst Naam: Carmen van Bussel Functie: GZ-psycholoog Eikenhorst Datum: 17-12-2008 Doel In dit gesprek zal de vragenlijst voor het belevingsonderzoek over de warme maaltijd besproken worden. Er zal gekeken worden of de gebruikte zinnen en woorden duidelijk zijn voor de doelgroep verstandelijk gehandicapten en hoe dit aangepast kan worden. Algemeen Mevr. van Bussel is GZ-psycholoog op de afdeling Eikenhorst en heeft zodoende kennis van deze doelgroep. Er heeft al eerder (5-11-2008) een kort gesprek plaatsgevonden, dit was meer algemeen van aard en voor het verkrijgen van het rapport van Nicole Boevink8. Mevr. van Bussel was enthousiast om ook in deze fase, het daadwerkelijk aanpassen van de vragenlijst voor deze doelgroep, betrokken te worden. Mevr. van Bussel geeft nogmaals aan dat het invullen van een vragenlijst erg lastig is en dit beter mondeling afgenomen kan worden. Het wijzigen van de tekst is dus niet zozeer voor de cliënten zodat ze het zelf kunnen invullen, maar vooral als basis voor de enquêteur die het gaat afnemen. Mocht het toch de bedoeling zijn dat het schriftelijk afgenomen wordt, dan moet er veel minder tekst op een pagina te komen staan. Dus eigenlijk dan elk onderwerp apart op een pagina. Er zijn te veel antwoordmogelijkheden voor deze doelgroep zoals het in de algemene vragenlijst staat. Mevr. van Bussel haakt aan bij het rapport van Nicole Boevink dat hier het beste gekozen kan worden voor een ‘ja’, ‘nee’ en ‘weet niet’ optie, eventueel aangevuld met ‘neutraal’. Inleiding vragenlijst De inleiding van de vragenlijst is voor de patiënten van Eikenhorst veel te gecompliceerd. Mevr. van Bussel doet een aantal voorstellen voor een versimpeling van de tekst. Het moet echt een “jip & janneke taal” worden, aldus mevr. van Bussel: korte zinnen en gemakkelijke begrippen. Algemene vragen Dit is duidelijk. Menukeuzeformulier Mevr. van Bussel stelt voor een menukeuzeformulier mee te nemen, zo kan duidelijk gemaakt worden waar het over gaat. Vraag 5 kan beter geformuleerd worden als: ‘het formulier is goed te lezen’. Bij vraag 8, over de naamgeving van de gerechten, stelt mevr. van Bussel voor om i.p.v. ‘naamgeving’ ‘naam’ te gebruiken. Maar vooral belangrijk bij deze vraag is het gebruik van voorbeelden. Groep en omgeving Deze vragen zijn duidelijk. Kwaliteit van de warme maaltijd Bij de vraag over de mening van de aspecten van de maaltijd vraagt mevr. van Bussel zich af of de cliënten wel weten wat gaarheid is. Dit kan eventueel geschrapt worden uit de vragenlijst. 8

Boevink, 2007


Januari 2009

71


Bij het aspect smaak moeten de antwoordmogelijkheden veranderd worden in ‘lekker’ en ‘niet lekker’ i.p.v. ‘goed, voldoende, onvoldoende, slecht’. Het woord ‘samengesteld gerecht’ moet niet gebruikt worden, maar gewoon de voorbeelden ‘bami/nasi’ en ‘stamppot’. De vraag over ‘gevarieerdheid van de maaltijden’ moet aangepast worden, geeft mevr. van Bussel aan. Zoiets als: ‘de maaltijden zijn elke dag anders/verschillend’. Bij de vraag of de maaltijden overeenkomen met het menukeuzeformulier en de menukaart meent mevr. van Bussel dat dit niet haalbaar is voor deze doelgroep. Ze adviseert deze vragen niet op te nemen in de versie voor Eikenhorst. Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd Mevr. van Bussel vraagt zich af of cliënten hiermee bekent zijn. Er kan wel naar gevraagd worden. Totale maaltijdvoorziening I.p.v. maaltijdvoorziening het gebruik van het woord maaltijd. Verder is het goed. Afsluiting Mochten er vragen zijn, dan kan contact opgenomen worden met mevr. van Bussel.


Januari 2009

72


Dijkstra, H., afdelingmanager FPA en Phoenix Naam: Hedser Dijkstra Functie: Afdelingmanager Wolfheze Datum: 20-10-2008 Algemeen Dhr. Dijkstra is afdelingmanager in Wolfheze. Als afdelingmanager is dhr. Dijkstra integraal verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van de afdelingen die onder hem vallen(personeel, middelen, productie, ondersteuning, etc.). Samen met de afdelingbehandelaar vormt hij de afdelingsleiding. Dhr. Dijkstra geeft aan dat sinds Multi Cuisine Arnhem de warme maaltijd levert, hij weinig tot geen negatieve dingen hoort over de maaltijd. De invoering van het keuzemenu is ook een hele verbetering geweest. De cliënten die maaltijden van Multi Cuisine Arnhem krijgen vullen zelf de menukeuzeformulieren in en zij eten ook gezamenlijk met elkaar. Afdelingen De afdeling Forensische Psychiatrie Afdeling (FPA) Kompas is een besloten afdeling. De cliënten die hier komen hebben een justitiële titel. Dat zijn psychiatrische patiënten die iets gedaan hebben waardoor ze met justitie in aanraking zijn gekomen en die dan door de rechter een juridische titel krijgen opgelegd. Door de juridische titel worden de mensen gedwongen om een behandeling te volgen. Er is een verschil met een TBS oplegging, dat zijn mensen die dwangverpleging krijgen opgelegd. Dat kan op de FPA Kompas ook voorkomen maar meestal zijn hier cliënten met alle overige juridische titels. Dit zijn mensen die meestal al psychiatrisch ziek waren en die met justitie in aanraking zijn gekomen maar niet detentiegeschikt zijn. De meerderheid van de cliënten op deze afdeling is van het mannelijk geslacht (80%) tegenover de minderheid vrouwen (20%). De leeftijd van de cliënten is minimaal 18 jaar. De behandelduur op deze afdeling is per cliënt erg wisselend, de gemiddelde behandelduur ligt ongeveer op 2 jaar. Binnen de afdeling FPA Kompas bevinden zich drie groepen en een woning: Kompas 1 is een gesloten unit waar maximaal 7 cliënten kunnen worden opgenomen. De cliënten kunnen zich alleen binnen de ruimtes van de unit bewegen. De cliënten op deze groep eten vaak de maaltijden van MCA. Er zijn meerdere tafels zodat ze bij elkaar kunnen zitten maar er ook de mogelijkheid is om apart aan een tafel te zitten. Bij Kompas 2 en 3 is er op beide groepen plek voor maximaal 8 cliënten. Deze groepen bevinden zich in hetzelfde besloten gebouw maar de cliënten mogen zich wel tussen de twee groepen en de ruimtes die zich daar bevinden verplaatsen. Op deze groepen wordt vaker door de cliënten zelf gekookt maar ook nog wel maaltijden van MCA afgenomen. Klimop A is een twee-onder-een-kap resocialisatiewoning waar plek is voor 3 cliënten. Met de cliënten op deze groep is slechts eenmaal per dag (telefonisch) contact. De cliënten in deze woning zorgen meestal zelf voor hun warme maaltijden. Phoenix is ook een afdeling die onder dhr. Dijkstra valt. Op deze afdeling verblijven ook mensen met een juridische titel of mensen die vanuit Kompas daarheen verhuizen. Maar daarnaast is het ook een landelijk centrum voor vluchtelingen en asielzoekers met psychiatrische problematiek. Deze afdeling heeft dus cliënten met vele verschillende culturen en achtergronden. Dit vertaald zich in meerdere talen die gesproken worden en een totaal andere wensen voor de maaltijd. De opnameduur van deze afdeling is gemiddeld korter dan een jaar. Het kan voorkomen dat het langer duurt, dit ligt meestal aan het feit dat cliënten dan nog niet kunnen doorstomen naar een vervolgvoorziening.


Januari 2009

73


Deze afdeling bestaat uit vier groepen. Niet alle groepen maken gebruik van de maaltijden van Multi Cuisine Arnhem. Phoenix 1 is een gesloten groep voor 8-10 cliënten, zij maken vaak gebruik van maaltijden van MCA. De cliënten op deze groep zijn vaak nog niet in staat om zelf voor hun maaltijd te zorgen. Phoenix 2 is een half open groep. De cliënten maken facultatief gebruik van de maaltijden van MCA. Phoenix 3 en 4 zijn open groepen en maken over het algemeen geen gebruik van de maaltijden van MCA maar bereiden zelf de maaltijd. Beleving van de warme maaltijd Op de afdeling Kompas wordt eten (de warme maaltijd) ook vaak ingezet als een middel (therapie) verteld dhr. Dijkstra. Het uiteindelijke doel van opname is resocialisatie waarbij de cliënten op zichzelf kunnen wonen of in een vervolgvoorziening. Om dat te kunnen bereiken moeten de cliënten zelfstandig worden en voor zichzelf kunnen zorgen. Dit houdt in dat niet altijd maaltijden van MCA worden afgenomen, maar de maaltijd de verantwoordelijkheid is van de cliënten. Het doen van boodschappen, hanteren van een budget, de maaltijd zelf kunnen bereiden (koken), leren samenwerken en taken verdelen zijn daarbij belangrijke handelingen. Het zelf bereiden van de maaltijden gebeurt vooral op Kompas 2 en 3. Doordat de maaltijd zelf gemaakt wordt, is er een hele andere beleving van de maaltijd. De afdeling Phoenix is multicultureel. Elke cultuur heeft andere aspecten bij de warme maaltijd die belangrijk zijn en er worden dan ook veel verschillende gerechten gekookt. De beleving van de maaltijd is dus ook per cultuur verschillend doordat de maaltijd een andere positie inneemt en het verwerven van eten is anders. “Als je uit Somalië komt”, legt dhr. Dijkstra uit, “dan heeft eten een hele andere betekenis dan bij ons” (Nederlanders). Invloed psychiatrische problematiek op beleving van de maaltijd Dhr. Dijkstra geeft aan dat hoe ‘zieker’ je bent, hoe minder je bezig bent met de maaltijd. Als mensen erg bezig zijn in hun hoofd dan is het eten meer een behoeftebevrediging. Eten gebeurt dan omdat het moet. Dan is de maaltijd heel iets anders dan wanneer iemand wat meer oog heeft voor de omgeving en kan kiezen wat hij/zij wil. Die persoon zal dan een heel andere respons geven dan de eerstgenoemde persoon. Benadering cliënten Het is per persoon erg veranderlijk wat een goede manier voor benadering is. Dhr. Dijkstra geeft aan dat er in het verleden enquêtes zijn geweest (van mevr. Schennink) en dat deze erg wisselend werden ingevuld. Als er gekozen wordt voor een enquête dan is het er belangrijk dat het simpel en kort is (het niveau moet niet overschat worden). Gezichtjes (smilies) zou een optie kunnen zijn voor een antwoordschaal dit is ook universeel. Zeker op Phoenix moet goed gekeken worden naar wat er gebruikt gaat worden voor methode in verband met de verschillende talen. Het moet echt simpel zijn en er moet universele taal gebruikt worden als Phoenix er ook bij betrokken wordt. Dhr. Dijkstra verteld dat de resultaten van de centrale cliënten monitoring aangeven dat de respons van de cliënten van de afdeling Kompas erg laag is. Hij legt uit dat de cliënten gedwongen worden opgenomen. Dit zou een reden kunnen zijn waardoor de respons laag is. Dhr. Dijkstra geeft nogmaals aan dat een interview of enquête echt simpel moet zijn zodat duidelijk is waar naar gevraagd wordt. Mensen zijn wel meer gewend om een enquête in te vullen.


Januari 2009

74


Havers, H., diëtiste Naam: Harriët Havers Afdeling: Diëtetiek, Wolfheze Datum: 7 oktober 2008, 16.00 uur De afdeling diëtetiek valt onder de Behandel Ondersteunende Afdeling (BOA) in Wolfheze. Een cliënt komt bij de afdeling diëtetiek wanneer hij/zij een verwijzing van de huisarts heeft. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer er sprake is van overgewicht of diabetes waardoor er een aangepast dieet moet worden voorgeschreven. Nadat met het dieet gestart is vindt een periodiek overleg plaats tussen de diëtiste en een verpleegkundige van de betreffende afdeling. Mevr. Havers is van mening dat de psychische problematiek wel invloed heeft op de beleving van de warme maaltijd. Iemand die bijvoorbeeld depressief is zal in de meeste gevallen iets negatiever over de warme maaltijd denken dan iemand die daar geen last van heeft. Maar Mevr. Havers geeft wel aan dat algemeen heersende mening van de clienten van de Gelderse Roos over de maaltijd meestal hetzelfde is, ongeacht de ziektebeelden. Ze verteld dat toen MCA net was begonnen met het leveren van maaltijden de cliënten aangaven erg enthousiast te zijn. Inmiddels is de gemiddelde mening weer iets naar beneden bijgesteld. Wanneer gevraagd wordt aan Mevr. Havers waar zij aan denkt bij de ‘beleving van de warme maaltijd’ noemt zij de volgende onderwerpen: • Hoe mensen erbij zitten • Hoe de maaltijd eruit ziet wat betreft consistentie (gemalen ziet er minder prettig uit) • Hoe de maaltijd eruit ziet wat betreft normale verdeling (groente, vlees aardappelen), goede portiegrootte, kleur • Of datgene wat besteld is ook daadwerkelijk aanwezig is • De sfeer aan tafel • Of er (voldoende) rust is aan tafel • Hoe smakelijk de mensen eten Bij de vraag aan Mevr. Havers op welke manier de cliënten het beste benaderd kunnen worden is zij van mening dat cliënten in een face-to-face interview hun mening goed kunnen weergeven ten aanzien van de warme maaltijd. Wel geeft ze aan dit te doen in overleg met de verpleegkundigen van de afdeling. Ze twijfelt of cliënten uit zichzelf een enquête zouden invullen en opsturen wanneer zij deze zouden krijgen (sommige wel, sommige zeker niet). Wanneer er iemand mee zou gaan om de enquêtes uit te delen en helpen met invullen zou er al meer reactie(respons) komen vanuit de cliënten. Mevr. Havers vertelt dat in principe elke afdeling gezamenlijk in de huiskamer de warme maaltijd nuttigt. Er worden soms uitzonderingen gemaakt indien nodig. De meeste afdelingen die maaltijden afnemen van MCA serveren de maaltijd in de middag, een enkele afdeling eet in de avond de maaltijden van MCA. Mevr. Havers geeft hierna aan dat zij het tijdstip van de warme maaltijd ook belangrijk vindt in de beleving van de warme maaltijd.

De afdeling diëtetiek is een onderzoek aan het opzetten in samenwerking met het GRIP. Het onderzoek heeft als doel te bepalen of een opname bij/in de Gelderse Roos van invloed is op de voedingstoestand van de oudere cliënt (60+/65+). Een oudere cliënt die nieuw opgenomen wordt binnen de Gelderse Roos wordt in eerste instantie door een arts-assistent gescreend. Hierbij moet gedacht worden aan waardes


Januari 2009

75


als gewicht, lengte, welke medicatie gebruikt wordt en bloedproeven. Daarnaast vindt er ook een screening plaats door een diëtiste. Zij bekijkt wat de huidige voedingstoestand is door te kijken welke voedingsgewoonten iemand heeft en welke dieetproducten tijdens de opname zullen worden gebruikt. Om het voedingspatroon te blijven monitoren wordt aan de verpleegkundige van de afdeling gevraagd om de cliënt te screenen. Dit moet gebeuren aan de hand van een screeningslijst waarin onder andere gevraagd wordt de consumptie letterlijk bij te houden. Verdere onderwerpen van de screeningslijst worden nog niet genoemd omdat er alleen nog een conceptuele versie beschikbaar is9. De screening door de verpleegkundigen is op dit moment dan ook nog niet functioneel. Iedere cliënt die meewerkt aan het onderzoek wordt een half jaar lang gescreend. In totaal zal dit onderzoek (minimaal) een jaar in beslag nemen.

9

Wanneer er een definitieve versie is, zal er een kopie aan de afstudeerder worden verstrekt.


Januari 2009

76


Koetsier, M., teamleider Dubbele Diagnose Kliniek Naam: Marina Koetsier Functie: teamleider Datum: 05-11-2008 Algemeen Mevr. Koetsier is teamleider van de Dubbele Diagnose Kliniek. De Dubbele Diagnose Kliniek is een afdeling van de Iriszorg (verslavingszorg) waar patiënten behandeld worden die verslavingsproblemen én psychiatrische problemen hebben. Deze groep patiënten kan vaak niet adequaat behandeld worden bij alleen de verslavingszorg of alleen de psychiatrische zorg en daarom is deze kliniek Dubbel Diagnose ook opgericht. De Dubbel Diagnose Kliniek is in eerste instantie gevestigd op het terrein van de GPW omdat het vanuit de wet een vereiste was voor deze groep om op het terrein van een psychiatrische ziekenhuis te zitten. Inmiddels is deze wet veranderd maar zit de Dubbele Diagnose Kliniek nog steeds op het terrein van de GPW in het gebouw Zonnelust. Binnenkort zal deze afdeling verhuizen naar het gebouw Lantaarn omdat daar betere faciliteiten voor de patiënten zijn (nu zijn het tweepersoons kamers, daar zijn eenpersoons kamer aanwezig). In de toekomst is het door de wijziging van de wetgeving ook mogelijk dat deze afdeling naar de locaties van de Iriszorg zelf gaat verhuizen. Als teamleider is mevr. Koetsier verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van deze afdeling. Zij schept de voorwaarden waardoor het behandelteam en de verpleegkundigen hun taak kunnen uitvoeren. Binnen de Dubbel Diagnose afdeling is een facilitaire medewerker van de Iriszorg aanwezig. Deze zorgt ervoor dat de maaltijden vanuit de karren in de regenereerkasten komen en vervolgens geserveerd worden aan de groepen. Afdeling De Dubbele Diagnose Kliniek is opgedeeld in twee groepen met een totale capaciteit van 22 bedden. De gemiddelde opnameduur op deze afdeling is 3 tot 6 maanden. In de kliniek worden mensen opgenomen die zowel verslavingsproblemen als psychiatrische problemen hebben. Deze verslavingsproblemen kunnen in allerlei vormen voorkomen, zoals verslavingen met alcohol, cannabis, cocaïne of combinaties hierin. Gokverslavingen komen niet zo vaak voor, deze groep wordt vaker op andere groepen op locaties van de Iriszorg zelf behandeld. Op deze afdeling worden de patiënten behandeld en daarbij is het uitgangspunt om alles weer te normaliseren. Momenteel worden de maaltijden op deze afdeling geportioneerd geleverd. Vanwege het traject van normaliseren wat op deze afdeling plaatsvindt is het de bedoeling dat de levering van maaltijden in bulkvorm worden omgezet. Terwijl nu de patiënt een individuele keuze maakt voor de maaltijd zal het dan in gezamenlijk overleg gebeuren. De maaltijden worden over het algemeen wel gezamenlijk genuttigd, onder begeleiding van een sociotherapeut of de verpleging. De maaltijd wordt in de middag gegeten omdat dit vanwege praktische redenen gemakkelijker is. Mevr. Koetsier zou het wel interessant vinden om te weten of de voorkeur van de patiënten uitgaat naar de middag of de avond. Groep 1 is een gesloten groep en heeft ruimte voor 10 patiënten. Vanwege de geslotenheid van deze groep komen patiënten met een RM of een justitiële titel altijd eerst op deze groep terecht. Vervolgens kan het wel zo zijn dat diegene doorgroeit naar groep 2. De patiënten op deze groep hebben wat betreft psychiatrische problematiek vaker psychotische toestandsbeelden of schizofrene problemen dan andere problemen. Wat dat betreft is dit een kwetsbare groep. Groep 2 is een besloten groep en hier kunnen 12 patiënten worden opgenomen. De beslotenheid biedt veiligheid voor die patiënten die het nodig hebben maar voor andere patiënten is er wel de mogelijkheid om de afdeling te verlaten. Ze hebben ook een open


Januari 2009

77


terras of kunnen via de voordeur het pand verlaten. Natuurlijk is dit wel in overleg met de verpleging. De patiënten op deze groep hebben wat betreft psychiatrische problematiek vaak te maken met persoonlijkheidsstoornissen. Beleving van de warme maaltijd Mevr. Koetsier verteld dat de verslavingsproblemen vaak wel bepaalde fysieke gevolgen hebben. Door de verslaving van drugs en alcohol worden bepaalde dingen anders beleefd, zoals smaakbeleving door de rem van de gevoeligheid van smaakpapillen. Dit heeft als gevolg dat veel mensen die met die problemen te maken hebben hun eten pittiger maken door veel sambal, zout en peper erbij te gebruiken. Op deze afdeling worden de patiënten behandeld en daarbij is het uitgangspunt om alles weer te normaliseren. Structuur in de dag is daarbij erg belangrijk en de maaltijden vormen daar een onderdeel van. De patiënten worden gestimuleerd om weer een normaal voedingspatroon te krijgen met twee keer een broodmaaltijd en een warme maaltijd. Dit was in de situatie voor opname niet altijd het geval en daarom is het voor iedere patiënt persoonlijk hoe hij/zij dit nu beleeft. Uitgaande van de doelstelling om de levensstijl en gewoontes van de patiënten te normaliseren wordt er ook regelmatig gekookt. Vaak vindt dit plaats in de weekenden. Benadering patiënten Mevr. Koetsier geeft aan dat op de afdeling zelf ook (tevredenheids)onderzoeken worden uitgevoerd. Dit gebeurt zowel door middel van interviews als met vragenlijsten. Beide opties zijn dus mogelijk bij deze doelgroep. Fysiek aanwezig zijn voor interviews of introductie met betrekking tot het onderzoek moet wel in overleg met de teamleider of verpleging gebeuren vanwege de toestand van de groepen op dat moment. Er kan dan overlegd worden wat een geschikt moment is. Wat betreft de vragen en het taalgebruik in het onderzoek moet het niet te moeilijk zijn.


Januari 2009

78


Mourits, A., afdelingmanager LZO Naam: Arthur Mourits Functie: Afdelingmanager GPW Datum: 22-10-2008 Algemeen Dhr. Mourits is afdelingmanager van de Langdurige Zorg Ouderen (LZO) van GPW. Hij stuurt de vier teamleiders aan van de units en een teamleider van de therapie en het behandelteam. Bij de andere afdelingmanagers van GPW was het zo dat er naast de afdelingmanager een afdelingbehandelaar stond. Hier is dat (wegens omstandigheden) niet het geval. Naast het aansturen van de teamleiders is dhr. Mourits verantwoordelijk voor de bedrijfsmatige kant van de afdeling (financiën etc.). Afdelingen Onder de afdeling Langdurige Zorg Ouderen vallen de Triade groepen (1 t/m 6) en Plein 1/2, 7/8, 9/10. Al deze afdelingen hebben cliënten in de leeftijd vanaf 60+ met psychiatrische en/of gedragsproblematiek. Er zijn enkele uitzonderingen wat betreft de leeftijd, deze jongere cliënten hebben dan wel te kampen met dezelfde problematiek als de 60+’ers (bijvoorbeeld somatisch erg slecht). Dit is een afdeling voor langdurige zorg voor ouderen, dit betekent dat de cliënten een opnameduur kennen van langer dan 3 maanden. De meeste cliënten komen vaak vanaf een andere afdeling binnen de Gelderse Roos of vanuit het ziekenhuis. De werkelijke verblijfsduur van de cliënten binnen deze afdeling is sterk wisselend. Het doel van de afdeling is om de cliënten weer terug in de maatschappij te krijgen of door te plaatsen naar andere voorzieningen, het is immers een behandelafdeling geeft dhr. Mourits aan. Maar het gebeurt wel eens dat iemand intensieve behandeling nodig blijft hebben en voor jaren of zelfs de rest van zijn of haar leven op deze afdeling blijft. De totale capaciteit van de afdeling LZO is 145 bedden. Alle units binnen deze afdeling nuttigen de warme maaltijd in de middag. Er wordt op de afdelingen hoofdzakelijk gezamenlijk gegeten. Dhr. Mourits geeft aan niet precies te weten of de cliënten zelf de keuze maken voor het menu of dat dit in overleg/door de verpleging gebeurt. Hij zegt dat de teamleiders dit wel zullen weten. Triade Het gebouw Triade huisvest afdelingen met een besloten karakter. Dit betekent dat de afdelingen in principe allemaal afgesloten zijn met deuren met een slot. Maar er zijn ook cliënten die de beslotenheid niet nodig hebben, deze kunnen van de afdeling af in overleg met verpleging. Triade 1 heeft een capaciteit van 16 bedden en Triade 2 van 15 bedden. Deze twee groepen vormen samen één unit. Op Triade 3 is er plek voor 16 cliënten en op Triade 4 is er plek voor 15 cliënten. Ook deze twee groepen vormen samen één unit. Deze unit heeft vaak cliënten waarbij somatische problematiek een grotere rol speelt. Groep 5 van Triade kan 14 cliënten opnemen en Triade 6 biedt ruimte voor 13 cliënten. Cliënten op deze unit wordt (nog) meer structuur geboden dan op de andere units. Er zitten daarom vaak cliënten met een wat zwaardere psychiatrische problematiek die specifiek meer structuur nodig hebben. Plein Op de afdeling Plein worden over het algemeen cliënten geplaatst waarbij resocialisatie op redelijk korte termijn mogelijk is. De doorstroming van cliënten is hierdoor hoger dan bij de Triade afdelingen. Plein 1 en 2 is een aaneengeschakeld gebouw waar twee groepen zijn gehuisvest. Deze unit is open. Er zijn op deze afdeling plek voor 10, respectievelijk 11 cliënten.


Januari 2009

79


Op Plein 7 en 8 kunnen op beide groepen 11 cliënten worden opgenomen. Dit zijn open groepen. Plein 9 en 10 is (meestal) een gesloten unit. Hier kunnen in totaal 14 mensen worden opgenomen. Beleving van de warme maaltijd Bij de vraag waaraan dhr. Mourits denkt bij de beleving van de warme maaltijd denkt hij aan de ervaring die cliënten hebben tijdens de maaltijd. Daarbij noemt hij presentatie van de maaltijd als erg belangrijk onderdeel. De maaltijd kan nog zo goed zijn, maar als het er niet uit ziet of er niet prettig met de cliënt wordt omgegaan kan dit van invloed zijn op de beleving van de maaltijd. Doordat de cliënten ouder zijn, is er ook sprake van somatische problematiek. Hierdoor komt het vaker voor dat de maaltijd een andere consistentie heeft dan de normale maaltijd. Ook komt het voor dat cliënten geholpen moeten worden bij het eten. Dit heeft invloed op de beleving van de maaltijd. Invloed (psychiatrische) problematiek op beleving van de maaltijd Dhr. Mourits geeft aan dat de groep oudere cliënten die op deze afdeling verblijven niet erg mondig zijn. Hij verteld: “Ze zullen niet snel klagen ook al is de maaltijd niet te pruimen”. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar het gros van de cliënten zal zijn/haar mond er over houden. Daarnaast zijn er op deze afdeling vaak cognitieve problemen. Het geheugen werkt bijvoorbeeld niet bij iedereen even goed. Als er dan gevraagd wordt naar de maaltijd denkt iemand misschien wel aan een maaltijd toen hij/zij 13 jaar was. Dan komt er een heel ander antwoord dan bedoeld werd. Benadering cliënten Dhr. Mourits geeft aan dat er niet zomaar op een groep binnen gelopen kan worden of een enquête kan worden afgegeven. Dit zal in samenspraak met de teamleider of verpleging van de afdeling moeten. Een persoonlijke aanpak waarbij een enquêteur aanwezig is die kan helpen met invullen of een praatje maakt zal meer respons geven dan alleen enquêtes die ingevuld moeten worden. Hierbij moet ook bekeken worden met de teamleider over verpleging wie benaderbaar is of niet. Groepsinterviews acht dhr. Mourits niet goed haalbaar voor de groepen van de LZO, alleen eventueel op plein 1/2.


Januari 2009

80


Norel, H. van, afdelingmanager LZV Naam: Henk van Norel Functie: Afdelingmanager Wolfheze Datum: 15-10-2008 Algemeen Dhr. van Norel is afdelingmanager van de Langdurige Zorg Volwassenen (LZV) te Wolfheze. Als afdelingmanager draagt hij zorg voor de bedrijfsmatig kant. Hij schept de randvoorwaarden waarbinnen de zorgbehandelingen kunnen plaatsvinden. Voorbeelden van zijn taken als afdelingmanager zijn werving en selectie van medewerkers en budgetverantwoordelijkheid. Naast hem staat een afdelingbehandelaar en deze draagt zorg voor de behandelinhoudelijke kant. Samen vormen zij de afdelingsleiding en zijn verantwoordelijk voor de afdeling. Onder de Langdurige Zorg Volwassenen vallen de afdelingen Octaaf en het Socio Therapeutisch Centrum (STC). Cliënten komen op deze afdeling terecht als zij al ambulant zijn behandeld en klinisch zijn gediagnosticeerd. Vaak betekent dit dat de cliënt al een lange tijd in behandeling is of steeds weer terugkeert naar de opname (met periodes waarin ze thuis zijn en het goed gaat). Afdelingen Octaaf bestaat uit 8 groepen (Octaaf 1 t/m 8) die over 4 units zijn verdeeld. Unit A, bestaande uit de groepen 1 en 4, is een gesloten unit met een groepsomvang van 2x 8 clienten. De overige units zijn open en hebben een groepsomvang van 10-13 personen. In deze units bevinden zich cliënten met wat zwaardere psychiatrische problematiek en daarom is er hier 24 uur per dag zorg aanwezig. Het uiteindelijke doel van deze afdelingen is terugkeer in de maatschappij. Het STC bestaat uit 10 twee-onder-een-kap-woningen voor 3 à 4 cliënten en één woning voor een groep van 10 cliënten. De cliënten in deze woningen zijn een stap verder en functioneren op hoger niveau dan de cliënten in octaaf. De cliënten in het STC zijn veelal bezig met een resocialisatietraject en daardoor erg zelfstandig. Begeleiding is hier dan ook niet 24 uur aanwezig maar gaat ’s avonds (± 22.00 uur) naar huis en komen ’s ochtends (± 07.30 uur) terug. Hierdoor wordt er een appèl gedaan op de cliënten op het zelf proberen op te lossen van problemen. De maaltijden worden op deze afdelingen meestal in de middag genuttigd. Hier wordt zo nu en dan van afgeweken als een cliënt dan een therapie of andere afspraak heeft. Het is op deze afdelingen geen standaard om als groep te eten maar dit wordt individueel bepaald. In het behandeltraject wordt gekeken of het voor de cliënt belangrijk is om met een groep te eten of juist niet. Beleving van de warme maaltijd Dhr. van Norel geeft aan dat de warme maaltijd voor deze doelgroep erg belangrijk is. Mensen op deze afdelingen zijn vaak voor langere tijd opgenomen en dan zijn de primaire behoeften belangrijke punten in een dag, hieronder valt de warme maaltijd ook. Eten (van de warme maaltijd) is iets waar men plezier uit haalt, daarom willen de cliënten dit vaak doen. Bovendien leiden een aantal medicijnen ook nog tot overgewicht. Bij beleving van de warme maaltijd denkt dhr. van Norel aan de smaak van het eten en of het veilig en gezellig is tijdens de maaltijd. Invloed psychiatrische problematiek op beleving van de maaltijd De psychiatrische problematiek is zeker van invloed op de beleving van de warme maaltijd volgens dhr. van Norel. Dit is ziekte gerelateerd, iemand die paranoïde is zal misschien het idee hebben dat het eten is vergiftigd. Dit heeft nogal impact op de beleving die iemand heeft.


Januari 2009

81


Benadering cliënten Dhr. van Norel geeft aan dat eigenlijk een individuele persoonsgerichte aanpak nodig is. De ene cliënt is de andere niet en dit vraagt ook om verschillende benaderingen. Interviews acht dhr. van Norel minder geschikt voor de meeste cliënten maar een enquête met persoonlijke benadering is beter geschikt. Maar eigenlijk is dit ook weer per persoon verschillend. Daarom adviseert hij sowieso van tevoren met de teamleider contact op te nemen wanneer het onderzoek daar plaatsvindt. Dan kan er besproken worden wie op dat moment wel of niet goed benaderbaar is. Omdat bij veel cliënten de informatieverwerking verstoord is of er concentratieproblemen zijn zal het onderzoek kort en simpel moeten zijn, geeft dhr. van Norel aan.


Januari 2009

82


Patiënten, plein 9 (focusgroep) Deelnemers: Mevr. Raasing, Mevr. Daniel Datum: 20 november 2008 Doel van de bespreking Het bespreken van de aspecten die van invloed zijn op de warme maaltijd (voor cliënten) en hierin de mate van belang aanbrengen. Algemene opmerkingen Van tevoren vond er een kort gesprek met de teamleider van Plein 1-2, 7-8, 9 plaats, Dhr. Schilt. Hij gaf aan dat hijzelf en één van de twee deelnemers ook heeft meegewerkt aan het proefpanel bij de selectie van leveranciers. Beide deelnemers zijn kritisch als het gaat om de maaltijd en komen goed voor mening uit. Dhr. Schilt geeft aan dat hij het belangrijk vindt dat naar de mening van de cliënten gevraagd wordt. Het gesprek met de cliënten vond plaats in een aparte gespreksruimte van Plein 9. Zij waren erg enthousiast en vertelden openhartig. Af en toe werd er enigszins van het onderwerp afgedwaald, maar dan werden ze door elkaar of door mij daarop gewezen. Soms was het ook lastig om de cliënten te sturen naar het afwegen van belangen over de verschillende aspecten in plaats van hun mening er over te geven. Al met al is dit toch aardig gelukt. Bespreking van de aspecten In eerste instantie werd de open vraag gesteld: Wat zijn aspecten die invloed hebben op de kwaliteit van de maaltijd en uw beleving daarvan? Hierop antwoorden de deelnemers met: • Verzorgd uitzien van de maaltijd (presentatie) • Rust aan tafel • Gaarheid van de producten Vervolgens werden verschillende aspecten van de van te voren opgesteld lijst besproken. Vragen aan de deelnemers hierbij waren: • In hoeverre dekken deze aspecten deze kwaliteitseisen? • Welke aspecten zijn van belang en welke minder? • Welke aspecten zijn overbodig en welke ontbreken? Service en dienstverlening Interactie met de verpleging De cliënten vonden dit aspect minder belangrijk dan anderen. De manier waarop de verpleging de maaltijd serveert en waarop geholpen wordt met het eten vinden ze daarin nog het belangrijkst, de anderen worden overbodig bevonden. Interactie met medecliënten De deelnemers aan het gesprek vinden beide belangrijk dat er rust aan tafel is. Sfeer in de groep telt ook wel mee bij de beleving van de warme maaltijd maar is iets minder belangrijk, ze geven aan dat ook erg wisselend kan zijn (afhankelijk van de groepssamenstelling). Voldoende tijd om maaltijd te eten Dat er voldoende tijd en rust is om de maaltijd te eten vinden de deelnemers erg belangrijk. Tijdstip waarop de maaltijd gegeten wordt


Januari 2009

83


De deelnemers zijn gewend aan de tijdstippen waarop de maaltijd genuttigd wordt en zijn hier tevreden mee. Ze vinden het dan ook niet van belang om dit aspect in het onderzoek mee te nemen. Klachten De deelnemers geven aan dat er niet vaak klachten zijn. Mocht dit wel het geval zijn, dan geven ze dit aan bij de verpleging. Er is hier weinig ervaring mee, maar ze weten dus wel waar ze terecht kunnen. Dit hoeft wat hun betreft niet meegenomen te worden in het onderzoek. Menukeuzeformulier De deelnemers vinden zelf het formulier gemakkelijk om in te vullen en duidelijk. Ze vinden dit onderdeel wel erg belangrijk, omdat dit vrijheid geeft aan de cliënten doordat ze zelf de keuze kunnen maken. Variatie, goede leesbaarheid en gemakkelijkheid om in te vullen zijn belangrijke items. Hygiëne en verzorging Dit onderdeel is voor de cliënten belangrijk, het nodigt uit tot eten. Het gaat dan vooral om servies, bestek en het dienblad. Klimaat, muziek Deze punten zijn niet van belang. Aankleding Dit punt vertoont veel overeenkomst met presentatie van de maaltijd en wordt daardoor overbodig geacht. Kwaliteit producten Variatie in het menu Variatie in het menu is een belangrijk aandachtspunt. Dit is ook al genoemd bij het menukeuzeformulier. Het verjaardagsmenu vergt echter nog wat aandacht volgens de deelnemers, dit opnemen in het onderzoek is dus wenselijk. Dieet Een van de deelnemers heeft zelf een dieet. Ze is hier tevreden over, ook over de variatie. Het is wel belangrijk dat ook bij diëten voldoende keuze is. Presentatie Bij de open vraag was ook al genoemd dat presentatie van de maaltijd erg belangrijk is. De cliënten zijn tevreden over de presentatie zoals het nu is (bij Multi Cuisine Arnhem). Zij zijn van mening dat dit altijd een aandachtspunt moet blijven, omdat het moet uitnodigen om te eten. Voorstel is om het niet presentatie te noemen maar of de maaltijd er verzorgd uitziet. Portiegrootte De deelnemers zijn tevreden over de portiegrootte, al is het voor de één vaak te veel. Ze zijn het eens over het feit dat het in ieder geval genoeg moet zijn, dat is wel belangrijk. Smaak Dit aspect is uiteraard een zeer belangrijk aspect in een belevingsonderzoek volgens de deelnemers. Ze zijn wel van mening dat dit erg persoonlijk gebonden is. Temperatuur De temperatuur van de maaltijden is een belangrijk aspect volgens de deelnemers. Kleur Dit aspect wordt niet erg belangrijk geacht door de deelnemers.


Januari 2009

84


Geur Dit aspect wordt enigszins belangrijk geacht, al zijn andere aspecten als gaarheid en temperatuur belangrijker. Gaarheid De deelnemers vinden dit een erg belangrijk aspect van de maaltijd. Ze zijn ook van mening dat dit per component van de maaltijd bekeken moet worden (aardappels, groente, vlees) omdat dit per soort erg wisselend kan zijn. Juistheid van de maaltijd De deelnemers vinden die een belangrijk aspect. Consistentie Ze vinden dit aspect een erg verwarrend begrip: wat wordt er precies mee bedoeld? Als er voor gekozen wordt dit in het onderzoek op te nemen moet er in ieder geval een uitleg bij het begrip komen. Zij vinden dit zelf niet erg belangrijk.


Januari 2009

85


Schennink, N., coördinator voeding Naam: Nan Schennink Functie: coördinator voeding Datum: 10-09-2009 Organisatie - zorgafdelingen Octaaf 1 t/m 8: Dit zijn redelijke zware afdelingen waarvan drie gesloten. Bloemenafdelingen (TIM): Deze afdelingen zijn vrij zelfstandig. Ze wonen begeleid op het terrein (met dagelijks bezoek van verpleegkundige). Kompas 1, 2, 3, Klimop A: forensische psychiatrie Phoenix: Transcultureel centrum (eet ’s avonds) Vier afdelingen in totaal, bij één afdeling wordt de voeding vanuit MCA verzorgd, de andere afdelingen koken zelf. Duet WKW 1 (winkler kliniek), Erica A + B, Plein 3 + 4: Korsakoff patiënten (hersenletsel door alcohol) Duet WKW 2: Niet Aangeboren Hersenbeschadiging Duet eikenhorst: Lichamelijk, verstandelijk en psychische beperkte cliënten Plein 1, 2, 7, 8, 9, Triade 1 t/m 6: Oudere psychiatrische patiënten Triade eet ‘s avonds Zonnelust: Afdeling van Iriszorg die huren een pand van Wolfheze. Deze patiënten hebben een dubbeldiagnose. Dit is een psychiatrisch probleem en drugs of alcohol verslaving. In Lunteren zit er ook een afdeling die bij de Gelderse Roos hoort. Deze zal eind 2008 begin 2009 verhuizen naar nieuwbouw op het terrein van Wolfheze. Zij zullen gebruik gaan maken van de diensten van MCA in de vorm van bulkmaaltijden. OP deze afdeling worden de patiënten maximaal 3 maanden opgenomen, in tegenstelling tot de rest van het terrein. Organisatie: Locatie Gespecialiseerde Psychiatrie Wolfheze (GPW) • Afdeling Facilitaire Ondersteuning (AFO) Zie organogram AFO • Behandel Ondersteunende Afdeling (BOA) o Dietetiek o Kleine poli met o.a. prikpost, apotheek, Hoofd voeding Nan Schennink: Mevr. Schennink behandelt de dagelijkse gang van zaken omtrent voeding. Hiervoor heeft zij veel contact met de leveranciers MCA voor de warme maaltijden en DeliXL voor versproducten zoals melk, boter, beleg etc. Ook worden bij DeliXL de ingrediënten besteld voor de groepen die zelf koken. Bij DeliXL kan er door de verpleegkundigen alleen worden uit een standaardlijst. Met MCA heeft mevr. Schennink veel contact over het menu (samen met diëtetiek) en wanneer er producten niet geleverd zijn of er andere problemen spelen. Ook de klachten worden besproken door mevr. Schennink en MCA. Daarnaast houdt mevr. Schennink zich bezig met de factuurcontrole. Ook de HACCP (controle) speelt een belangrijke rol in haar functie als hoofd voeding.


Januari 2009

86


Om dit allemaal te bewerkstelligen heeft mevr. Schennink veel contact met zowel de teamleiders van de andere afdelingen binnen de afdeling AFO en met de verpleegkundigen van de afdelingen. Verleden Tot de aanbesteding waaruit MCA naar voren is gekomen was Sodexho de leverancier. Er werd toen gebruik gemaakt van gekoppeld koken in de centrale keuken die op het terrein van Wolfheze aanwezig is. In eerste instantie was er sprake van ‘eten wat de pot schaft’, sinds twee jaar wordt er gebruik gemaakt van een keuzemenu. De klanttevredenheid is sindsdien gestegen van 75% naar 90%. Onderzoek Mevr. Schennink heeft in het verleden zelf onderzoek gedaan naar de tevredenheid van de patiënten. Zij heeft een tijdlang een wekelijkse korte enquête gehouden, elke keer op een andere dag (week 1 op maandag, week 2 op dinsdag, week 3 op woensdag etc.) De patiënten en verpleegkundigen werden murw door de frequentie van de vragenlijsten en er kwam steeds minder respons (slechts 20 – 25 % van de gestuurde enquêtes). Vooral de afdelingen met oudere psychiatrische patiënten en forensische psychiatrie stopten met reageren. Er is in deze enquête bewust gekozen voor een antwoord schaal met eens/oneens, zodat er niet te veel keuze is (voor een lastige doelgroep). In deze enquête zijn de componenten (soep, vlees, zetmeel, groente) apart opgenomen. Er kan dan sprake zijn van goede beoordeling op de componenten terwijl het totaaloordeel lager ligt. Maar dan is wel duidelijk dat het in ieder geval niet aan het eten op zich ligt. Daarom is in de enquête ook het onderdeel omgevingsfactoren bewust opgenomen, om dit onderscheid te kunnen maken. Men beoordeelde de maaltijd ook naar aanleiding van of het servies schoon was, de tafel opgeruimd etc. Men geeft ook wel eens aan dat bijvoorbeeld de portie te klein is en daarom wordt een negatieve totaalbeoordeling van de maaltijd gegeven, terwijl de componenten apart wel hoog scoren. Er is besloten het belevingsonderzoek uit handen te geven zodat ze er zelf geen tijd en energie meer in hoefden te steken, Facilitair Management heeft dit besloten, mevr. Schennink kreeg het achteraf te horen. Bovendien is er weinig kennis aanwezig omtrent klanttevredenheidsonderzoeken. Doel van het belevingsonderzoek is om met de resultaten suggesties te kunnen doen voor verbetering van de maaltijden. Om de patiënten die langdurig opgenomen zijn, in ieder geval daar mee tevreden te stellen. Overig: Mevr. Schennink heeft minimaal 1x per jaar met de vier managers van de afdelingen apart een soort kwaliteitsproef. De Gelderse Roos heeft een eigen kwaliteitsbureau, gericht op de psychiatrie: Gelderse Roos Interne Professionalisering. Iedere cliënt die bij de Gelderse Roos opgenomen wordt krijgt via de email een vragenlijst toegestuurd bij de intake. Wanneer zij weer met ontslag gaan krijgen zij nogmaals een vragenlijst. Deze vragenlijsten gaan over de kwaliteit van de zorg. GRIP heeft nu in samenwerking met diëtetiek een nieuw onderzoek gestart met de titel Voeden en gevoed worden. Dit gaat over welke invloed voeding heeft op het psychiatrische proces van de cliënten. Volgens mevr. Schennink geeft de cliëntenraad aan wél inspraak te willen hebben rondom de voeding, maar voert in de praktijk weinig uit. Zij zijn wel betrokken geweest bij de aanbesteding voor de proeverij. Sommige afdelingen: verpleegkundigen wel mee te maken, vanwege groepsvoeding. En regenereerkasten aanzetten. Bepaalde afdelingen helpen ze om keuze menu’s in te vullen.


Januari 2009

87


Smit, A., senior wetenschappelijk medewerker GRIP Naam: Annet Smit Functie: Senior wetenschappelijk medewerker GRIP Datum: 28-10-2008 Na de uitleg over het project laat Mevr. Smit weten dat ze verbaasd is dat dit project totaal buiten het GRIP om is opgezet. Ze heeft eerder niks gehoord dat er een dergelijke vraag was omtrent voeding in cliënttevredenheid in de klinische zorg. Mevr. Smit geeft aan dat het GRIP zich ook aan het oriënteren is op cliënttevredenheid binnen de klinische zorg: Wat zijn nou aspecten van cliënttevredenheid die je niet ziet in de ambulante zorg maar wel in de klinische zorg? En voeding is daar natuurlijk ook een onderdeel van. GRIP Ik draag aan dat ik weet van het project i.s.m. met diëtetiek (Onderzoek met als doel te bepalen of een opname in de Gelderse Roos van invloed is op de voedingstoestand van de oudere cliënt (60+) ) maar hier is mevr. Smit niet bij betrokken en geeft te kennen dat ze er ook niets van af weet. De Raad van Bestuur van de Gelderse Roos heeft een opdracht gegeven om de effecten van (klinische) zorg in kaart te brengen verteld mevr. Er is gekozen voor Gelderse Roos breed de zorgmonitor te gebruiken. Dat heeft twee aspecten: • Het meten van tevredenheid en ervaringen van cliënten over de zorg • Het meten van de resultaten van de zorg De focus van deze zorgmonitor ligt op de ambulante zorg, dit is ook de grootste groep. Met bijna 80% tot 90% van alle behandelingen die er binnen de Gelderse Roos gebeuren, vinden plaats in ambulante settingen. Voor de klinische zorg is het monitoren van tevredenheid ook erg belangrijk geeft mevr. Smit aan, maar dit is er nog niet bij de Gelderse Roos. Het moet nog meer duidelijk worden wat er dan precies gemeten moet worden en hoe dit vervolgens plaats kan vinden, hoe het uitgevoerd kan worden. Wel is er reeds gestart met een aantal deelprojecten, zoals op de Forensische Psychiatrie Afdeling waar mensen ook verblijven. Daar is een project gestart met als onderwerp dwang en drang en hoe mensen dat ervaren. Dit is één van de verblijfaspecten die alleen in de klinische zorg en niet in de ambulant zorg voorkomt. Mevr. Smit verteld dat de GPW mee werkt in de pilot van de CQ index voor de langdurige zorg of de verblijfspsychiatrie. Dus als het goed is zijn er een aantal afdeling van GPW waar dit uitgeprobeerd wordt. Volgens haar zijn hier ook enkele vragen over voeding in opgenomen. Er zijn twee versies van deze vragenlijsten: 1 voor de verblijfspsychiatrie en 1 voor de langdurige zorg. Wat het verschil is tussen die twee is niet duidelijk. Tom Zeewald is de directeur van de GPW en heeft ook plaats in de stuurgroep Zorgmonitoren. Mevr. Smit geeft aan dat zover zij weet, hij de contactpersoon m.b.t. de pilot is. Cliënt Satisfactie Monitor (CSM) De CSM is afgeleid van een onderzoek/vragenlijst van de auteurs Aarsse en van den Brink. De CSM is gericht aan iedereen die met de Gelderse Roos te maken krijgt, maar het accent ligt op de ambulante en deeltijdzorg. Er zijn wel 10 vragen extra voor mensen die opgenomen zijn geweest. Geen enkele hiervan is een vraag over voeding. De CSM bevindt zich op dit moment in een overgangsfase. De CSM in de ouderenzorg gaat voorlopig verder met een papieren versie terwijl de overigen (indien een emailadres bekend is) via internet gaan. Wanneer de overgang is naar de Regionale Zorgmonitor wordt alles via internet afgehandeld. Het GRIP heeft in de tijd van het opzetten van een instrument om de tevredenheid over de zorg te meten geadviseerd dat de CSM een goed instrument is om het globaal te meten. Maar dat als er specifiekere resultaten moeten zijn (bijvoorbeeld gericht op het be-


Januari 2009

88


handeloordeel) er toch nog iets naast opgezet moet worden (individueler, andere methodiek). Mevr. Smit geeft aan dat veel onderzoeken in de psychiatrie zijn gericht op de ambulante zorg en minder op het verblijf. Maar ook in dat spectrum worden wel onderzoeken gedaan. Bijvoorbeeld een vragenlijst voor mensen die beschermd wonen (is ook een vorm van verblijf). Ze geeft ook aan dat er nog een vragenlijst is die belangrijk is in deze branche, namelijk de KWAliteit van ZOrg op de gesloten psychiatrische OPname (KWAZOP) door auteur Nijssen. Ze denkt dat er hier ook een onderdeel over voeding en verzorging is opgenomen (Hoe schoon is het hier, etc.?). De CSM bestaat al enkele jaren. In eerste instantie was bedacht dat de ingevulde lijsten door een scanner konden worden gehaald. Dat levert dan een databestand op waarop analyses konden worden uitgevoerd. Het nadeel hiervan was dat het een moeilijk programma was waarmee de scanner werkte en het ook weinig flexibel was. Overig De enquêtes van Nan Schennink komen kort ter sprake. Ik geef aan dat er een lage respons was op een gegeven moment. Er is bij de CSM voor gekozen om niet met reminders te werken, dat verklaart enigszins de lagere respons. Overigens heeft de internetmodule een betere respons dan de papieren versie. Reminders zorgen voor een hogere respons (minstens 2 reminders). Ik geef aan dat ik door middel van gesprekken met teamleiders, afdelingmanagers en het lezen van het intranet een overzicht heb van de verschillende afdelingen en doelgroepen die er zijn binnen de Gelderse Roos. Mevr. Smit verteld dat er bij de afdeling Octaaf op een gegeven moment een project “Klare Taal” is geweest. Minke Simonis is teamleider van deze afdeling en heeft een aantal jaar geleden het project uitgevoerd. Hierbij was de bedoeling om de mening van clienten op een heel basaal niveau boven tafel te krijgen. Voeding was in dat project ook een belangrijk onderdeel, het scoren van de kwaliteit van de maaltijd door middel van rapportcijfers. Daarnaast waren er ook open vragen waar ruimte was voor een toelichting. De cliëntenraad heeft bij dit project ook inbreng gehad. Mevr. Smit raadt aan om met haar ook contact op te nemen. Hierna vertel ik dat bij mijn project ook de cliëntenraad wordt betrokken. In eerste instantie met twee leden van de raad voor het bespreken van de onderwerpen en om de prioritering daarin aan te geven. Vervolgens wil ik het concept belevingsonderzoek voorleggen aan de gehele cliëntenraad. Mevr. Smit beaamt dat dit een goede aanpak is, omdat het toch over de meningen van de cliënten gaat. Opzet onderzoek Mevr. Smit adviseert om een aantal verschillende versies te maken van het onderzoek. De reden die zij hiervoor aandraagt is omdat met name de meer gespecialiseerde groepen een eigen benadering nodig hebben. Niet elke afdeling zal uit de voeten kunnen met een vragenlijst. Als voorbeeld noemt zij de groepen waar patiënten met Korsakov en een hersenbeschadiging verblijven of de afdeling Eikenhorst. Eikenhorst Wanneer de afdelingen met de eigen specifieke kenmerken worden besproken komt ook de afdeling Eikenhorst naar voren. Mevr. Smit benadrukt dat dit een erg lastige doelgroep is. Zij weet dat er een SPH student is geweest in het verleden die onderzoek heeft gedaan op welke manieren cliënttevredenheid kan worden gemeten bij deze doelgroep. Zij heeft onder andere gekeken naar het gebruik van pictogrammen of smilies. De naam van deze student is Nicole Boevink en zij werd begeleid door Carmen Bussel van de afdeling Eikenhorst.


Januari 2009

89


Triade Op deze afdeling zitten ouderen met zware psychiatrische problematiek. Bedlegerigheid komt hier ook vaak voor en die mensen houden zich veel minder bezig met eten en hun eigen kostje. Ik geef aan dat in dit kader ook het onderwerp dieet belangrijk is. Als mensen bijv. op Triade door lichamelijke problemen of slikproblemen een gemalen maaltijd krijgen, heeft dit invloed op de beleving van de warme maaltijd. Mevr. Smit geeft aan dat het onderwerp belangrijk is vanuit mijn gezichtspunt, maar of hier de juiste informatie over wordt ingevuld is de vraag. Er zullen cliënten zijn die niet weten of en wat voor dieet ze hebben en dan zou de hulp van de verpleging nodig zijn. En het is juist de bedoeling dat het puur vanuit cliëntperspectief opgezet wordt. Ze stelt vervolgens de vraag hoe belangrijk het antwoord op zo’n vraag is voor het onderzoek en of het dus moet worden meegenomen. Hoe gedetailleerd moet het onderzoek worden. Antwoordschalen Wat betreft antwoordschalen geeft mevr. Smit aan dat een rapportcijfer natuurlijk een mooie weergave geeft van de tevredenheid van cliënten. Vragen naar een cijfer moet wel van 1 t/m 10 zijn en niet zoals in de enquêtes van mevr. Schennink van 5 t/m 10, dit geeft een vertekend beeld. Het beste is bij een rapportcijfer het gebruik van een lijntje waarop de respondent een streepje kan zetten. Ook wordt een thermometer gebruikt voor het geven van rapportcijfers. Nadeel van rapportcijfers is dat het wel de mate van tevredenheid weergeeft, maar niet waarom dat zo is. Wanneer beleving gemeten moet worden, is een ruime antwoordschaal het meest voor de hand liggend. Om de mensen toch verschillende mogelijkheden te geven die het beste bij hun beleving passen. Een schaal van helemaal mee eens tot helemaal mee oneens in een 5- of 6 puntsschaal. Mevr. Smit geeft aan dat haar ervaring is dat cliënten wel met meerpuntsschalen kunnen omgaan, als het maar duidelijk is waar het antwoord op slaat. Een heldere vraagstelling en een daarbij passende antwoordschaal. Opdeling ouderen/volwassenen In de CSM zijn de twee schalen waarin het opgedeeld wordt de ouderen en de volwassenen. Ik vraag aan mevr. Smit of zij denkt dat ik deze opdeling ook kan gebruiken in mijn onderzoek. Mevr. Smit geeft aan dat er bij de verblijfspsychiatrie wel een vertekend beeld zal komen wat betreft leeftijd. Er zitten relatief veel ouderen omdat die zijn opgenomen in de tijd dat men minder terughoudend was met opnames. Het beleid is sinds die tijd meer gewisseld naar het voorkomen van opnames. Maar er is een groep die er toen al was, die eigenlijk ook al niet meer weg komt. Die groep heeft weinig tot geen referentie buiten het GGZ om, dus kunnen de vergelijking van de maaltijd ook niet maken met hoe het thuis was. Ik stel voor om dit te ondervangen dan met vragen op welke afdeling iemand is opgenomen en/of naar de opnameduur. Mevr. Smit antwoord dat ook bij dit onderwerp dan goed gekeken moet worden of dit per cliënt gevraagd moet worden, of dat dit op afdelingsniveau goed genoeg is. Enquêtes kunnen genummerd worden om de anonimiteit te waarborgen. De afdeling kan ook een rol spelen in dat nummer. Zodat wel duidelijk vast te stellen is waar de betreffende enquête vandaan komt. Tweetrapsmodel Mevr. Smit geeft aan dat het bij onderzoek ook vaak het tweetrapsmodel wordt gebruikt: eerst een globale meting om daarna er dieper op in te gaan. Bijvoorbeeld eerst een globale vragenlijst. Als uit de resultaten dan naar voren komt dat een bepaald onderwerp erg verschillend is gewaardeerd (uiteenlopend bij rapportcijfers van 2-8) of juist alles heel slecht is gewaardeerd kan er verdere actie worden ondernomen met een andere methode. Bijvoorbeeld door middel van kwalitatieve (diepte)interviews, focusgroepen of een soort consumentenpanel. Dit kan meer achtergrond informatie of een verklaring opleveren (hoe komt het dat daar zoveel diversiteit ontstaat, waar zit het dan precies in?) Dit kan vervolgens ook in aanbevelingen worden opgenomen.


Januari 2009

90


Wanneer we de uitzetting van vragenlijsten bespreken geeft mevr. Smit aan dat bij een persoonlijke benadering (enquêteur) de validiteit van de resultaten ter sprake komt. Mensen zullen dan toch eerder een 7 geven dan de 6 die ze in het hoofd hadden. Daartegenover staat dat er wel meer respons komt met een persoonlijke benadering dan met een losse vragenlijst. Psychiatrische problematiek Mevr. Smit geeft aan dat de psychiatrische problematiek zeker van invloed is op de beleving van mensen. En dat dit ook doorgetrokken kan worden op de beleving van de warme maaltijd. Een van de kernsymptomen van mensen met een depressie is een verminderde eetlust. Ook de antidepressiva die vaak bij dit ziektebeeld voorgeschreven heeft als bijwerking effect op de eetlust. Psychiatrische diagnoses & beleving Om te ondervangen of de antwoorden van een cliënt voortkomen uit de beleving die afhankelijk is van een ziektebeeld stel ik voor om in het onderzoek te vragen naar de clientkenmerken (diagnose ziektebeeld of klachten). Mevr. Smit begrijpt waarom ik dat wil doen voor het onderzoek maar dat het niet te realiseren is. De diagnose die de cliënt in zijn/haar hoofd heeft, kan anders zijn dan de behandelaar heeft gesteld. Het kan ook zo zijn dat mensen van zichzelf überhaupt niet vinden dat ze ziek zijn. Daarnaast is het ook een erg zwaar onderwerp voor een onderzoek naar voeding. Wel geeft mevr. Smit aan dat de algemene invloed van ziektebeelden meegenomen kan worden in het onderzoek. De zorgadministratie zou een overzicht kunnen geven welke diagnoses er vooral voorkomen, dan is het niet op patiëntniveau maar op de verblijfspsychiatrie niveau. Dan kan er gesteld worden van 70% van de diagnoses psychotische stoornissen, dat zijn veel mensen die jarenlang veel medicatie gebruiken. Anti-psychotische medicatie heeft als bijwerking moeilijkheden met slikken. Eten zal daardoor anders beleeft worden. De literatuur bij de beoordeling van de resultaten gebruiken: welke diagnoses voor welke dingen zorgen. Medicijnen & beleving Medicijnen zijn ook van invloed op de beleving: enerzijds zijn ze van invloed op de eetlust en anderzijds veranderen sommige medicijnen ook de smaak, verteld mevr. Smit. Er kan wel vanuit gegaan worden dat de meeste mensen die zijn opgenomen gebruik maken van medicijnen, dus dat de beleving bij iedereen daardoor beïnvloedt wordt. Ook de vraag of mensen bepaalde medicijnen gebruiken is niet realistisch voor de klinische zorg. Vaak weten mensen niet welke dit precies zijn. Mevr. Smit geeft aan dat er standaard vanuit gegaan kan worden dat er sprake is van medicijngebruik onder de cliënten. Doordat iedereen dat heeft (ook al zullen er verschillen zijn in de medicatie) wordt het effect ervan in zo’n onderzoek wel tegen elkaar weggestreept: omdat de hele groep medicijnen heeft kan er vanuit gegaan worden dat de beoordeling op dat vlak op zich hetzelfde voltrekt. Het algemeen oordeel zou hierdoor ook lager kunnen zijn (dan normaal in zulk soort onderzoeken). Mevr. Smit geeft aan dat er wellicht literatuur te vinden is over dit onderwerp op Pubmed, een grote elektronische Amerikaanse database met medische literatuur. Via de digitale mediatheek van de Gelderse Roos op intranet kan dit geopend worden. Goede zoektermen zouden dan kunnen zijn: foodexperience and medication of psychiatric diagnoses and food.


Januari 2009

91


Brouwer, C., afdelingmanager ouderen Naam: Corine Brouwer Functie: Afdeling manager Ede Datum: 09-10-2008 Algemeen Mevr. Brouwer is afdelingmanager in Ede (Veluwe Vallei) van de ouderenzorg. Hieronder vallen twee ambulante teams, één deeltijdzorg team en één kliniek. Hierdoor is in een bepaald opzicht de functie van mevr. Brouwer wat breder, er is een grotere en/of andere doelgroep dan wanneer je afdelingmanager van alleen klinieken bent. Als afdelingmanager is Mevr. Brouwer financieel- en budgetverantwoordelijk, stelt plannen op voor de afdeling, etc. Afdeling(en) en (psychiatrische) problematiek Er is in Ede één afdeling klinische zorg voor ouderen, dit is afdeling C. Mevr. Brouwer geeft aan dat zij liever kliniek ouderen hoort in plaats van afdeling C. Zij vindt het anders namelijk erg onpersoonlijk klinken en voor haar werkt het gebruik van die termen niet prettig. Ook voor de cliënten en de familie van de cliënten is ‘afdeling C’ niet helder en prettig wordt er kliniek of afdeling ouderen gebruikt. Het specifieke kenmerk van deze doelgroep is dat het ouderen (60+/65+) zijn. Doordat de cliënten ouder zijn hebben zij vaak te kampen met meervoudige problematiek. Dit houdt in dat de cliënten naast de psychiatrische problematiek ook andere ‘problemen’ hebben, vaak op somatisch vlak. Bijvoorbeeld dat de cliënten suikerziekte hebben of een heup gebroken hebben in het verleden en daardoor slechter lopen. Veel ouderen hebben ook niet hun eigen tanden meer. Dit kan een reden zijn om de maaltijd aan te passen (bijvoorbeeld zachtere groenten, kleinere porties, andere consistentie). Mevr. Brouwer schat in dat door oorzaken als lichamelijke gebreken of door medicijnen ouderen het eten vaak droog vinden en er daardoor wel eens extra appelmoes wordt aangevraagd om dit te compenseren. Mevr. Brouwer geeft aan dat als ik dit soort dingen specifiek wil weten bij de teamleider van de kliniek ouderen moet zijn. Angststoornissen en depressies zijn psychiatrische ziektebeelden die vaak voorkomen bij de cliënten van deze afdeling, ook vaak in combinatie. Daarnaast komen ook wel persoonlijkheidsstoornissen en psychoses voor maar in mindere mate. Ouderen hebben daarnaast ook veel verlieservaringen. Als je 70 bent heb je niet nog een hele toekomst voor je liggen: vaak het verlies van partner, vrienden of kennissen, en de kinderen die al lang de deur uit zijn. Ouderen slikken vaak (veel) medicatie is volgens landelijk onderzoek vastgesteld verteld mevr. Brouwer. Dit heeft ook invloed op smaak en/of eetlust. Beleving van de warme maaltijd Mevr. Brouwer geeft aan dat zij de warme maaltijd en alles daaromheen ziet als een vorm van sociale interactie. Beleving van de maaltijd zit wat betreft mevr. Brouwer ook in een kleedje op de tafel en heeft niet alleen met de maaltijd op zich te maken. De maaltijd kan ook met een therapeutisch inzicht bekeken worden. Of bijvoorbeeld het kleedje op tafel huiselijkheid moet uitstralen waardoor mensen zich thuis voelen. De vraag is daarbij; is dat wenselijk in een ziekenhuis? Mensen verblijven in hier toch tijdelijk om daarna weer naar de maatschappij terug te keren. In een verpleeghuis is dat een andere kwestie, mensen wonen daar. Hoe gezellig je het maakt hangt af van de therapeutische setting die je neer wilt zetten. Verder geeft Mevr. Brouwer aan dat belangrijk is bij de maaltijd zelf: • Geur • Visueel/presentatie (niet alles door elkaar geschud, maar op de goede plek)


Januari 2009

92


• • • •

Kleur Smaak Temperatuur Portiegrootte

Mevr. Brouwer vindt ook een maaltijd in bulk een aantrekkelijker idee dan de maaltijd per persoon geportioneerd op een dienblad zoals het nu gaat. Ze zegt wel dat ze dan vooral aan de gezelligheid denkt en niet aan de praktische uitvoerbaarheid. Benadering cliënten Mevr. Brouwer geeft aan dat ouderen net zo goed betrokken willen worden bij het onderzoek als dat volwassenen dat zouden willen. Dit zal op het moment van onderzoek individueel bepaald moeten worden. Een interview of iets dergelijks zou best kunnen plaatsvinden, denkt mevr. Brouwer, maar daarbij moet wel rekening worden gehouden dat sommige ouderen wat trager zijn. Daarmee bedoeld ze niet trager van begrip maar dat alles gewoon iets langzamer gaat: het lopen gaat langzamer dus soms gaat het denken ook langzamer. Maar dat betekent niet dat ze dom zijn. Daarnaast hebben deze cliënten wat meer tijd nodig om aan dingen te wennen. Mevr. Brouwer geeft aan dat voor zo’n onderzoek daarom een goede voorbereiding nodig is op de afdeling. Van te voren een gesprek bij de teamleider wat de bedoeling is van het onderzoek en of de teamleider het eerst met de cliënten die er dan zijn gaat bespreken. Ook kan dan een afspraak gemaakt worden wat een handig moment is om het onderzoek uit te voeren (uitgaande van een interview of enquête). Zodat de afdeling en de cliënten worden meegenomen in het traject en niet worden overdonderd. Mevr. Brouwer geeft aan dat een digitale manier van onderzoek voor deze doelgroep niet erg handig is (het zou eventueel wel kunnen, maar heeft niet de voorkeur). Mocht er gebruik gemaakt worden van een enquête op papier dan is het voor de cliënten op deze afdeling belangrijk dat het goed leesbaar is, dus niet een te klein lettertype. Ze benadrukt nogmaals dat als er cliënten moeten worden benaderd voor het onderzoek er het beste even contact kan plaatsvinden met de teamleider.


Januari 2009

93


Hoof, A. van, afdelingmanager volwassenen Naam: Ans van Hoof Functie: Afdelingmanager Ede Datum: 09-10-2008 Algemeen Mevr. Van Hoof is afdelingmanager van de volwassenen kliniek in Ede. Als afdelingmanager is zij verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. Dit betekent dat mevr. Van Hoof verantwoordelijk is voor het budget, inzetten van personeel, welke ontwikkelingen er moeten plaatsvinden of welke scholing nodig is voor het personeel, en draag zorgt voor het behalen van doelen en resultaten. De functie van afdelingmanager is op tactisch/strategisch niveau en zij moet verantwoording afleggen aan de locatiedirectie. Onder de afdelingsmanager staan de teamleiders van de afzonderlijke afdelingen. Afdelingen De volwassenen kliniek in Ede is onderverdeeld in de opname afdelingen: A, B, D, E en F. In totaal is er op deze afdelingen plek voor 44 cliënten. De afdelingen zien er als volgt uit: Afdeling A. Deze afdeling heeft een capaciteit van 12 bedden. Het is een gesloten unit waar vaak mensen gedwongen worden opgenomen (IBS). Zij zien zelf niet in dat ze ziek zijn en hebben acuut hulp nodig. Op deze afdeling is er vaak sprake van psychotische stoornissen met acute toestandsbeelden. Afdeling B: Op deze afdeling zijn 9 bedden beschikbaar. Cliënten worden hier opgenomen voor een korte periode. Op deze afdeling wordt vaak een individuele aanpak gehanteerd. Mevr. Van Hoof geeft aan dat doordat de cliënten op deze afdeling alleen een korte opname hebben, zij waarschijnlijk minder kritisch ten opzichte van de maaltijd zijn. Op deze afdeling is er vaak sprake van cliënten in een stabielere fase (ten opzichte van afdeling A) van een psychotische stoornis of stemmingsstoornis. Afdeling D: Deze afdeling kan beschikken over 9 bedden. Opname op deze afdeling is voor een langere periode. Mevr. Van Hoof geeft aan dat de cliënten vaak gefocust zijn op basale dingen doordat de opname voor langere duur is. Met de basale dingen bedoeld zij: Hoe ziet de kamer er uit? Hoe is het eten? Het doel van deze afdeling is vooral een resocialisatie zodat cliënten weer terug kunnen naar hun situatie zoals die was. Een goede dagindeling is hierbij van belang en de (warme) maaltijd vormt daarin een belangrijk onderdeel. Op deze afdeling zijn relatief vaak mensen met psychotische stoornissen. Afdeling E: Het aantal bedden op deze afdeling is 9. De opnameduur bij deze afdeling is kort. De cliënten op afdeling E zijn erg mondig, kritisch en zij komen, over het algemeen, beter voor hun belangen op dan op andere afdelingen het geval is. Zij zijn goed in staat om hun mening te geven en op een genuanceerde manier. Zij zullen als groep meer initiatief nemen en bijvoorbeeld eerder naar leiding stappen als er een klacht is over het eten. Het ziektebeeld op deze afdeling is vaak een stemming- of angststoornis, ook regelmatig in combinatie met een persoonlijkheidstoornis. Afdeling F: Op deze afdeling zijn er maximaal 5 bedden beschikbaar. Mevr. Van Hoof noemt deze afdeling “bedden op recept”. Een afdeling waarbij cliënten maximaal een week aanwezig zijn. Zij zijn dan al ambulant in behandeling en dit blijft zo tijdens en na de opname. Over het algemeen zijn dit mondige mensen waarbij het gewoon even teveel is geworden.


Januari 2009

94


Een korte opname is tot 3 maanden en een lange opname heeft een duur tot maximaal één jaar, maar meestal is de cliënt al eerder met ontslag. Cliënten kunnen ook verhuizen tussen de afdelingen, bijvoorbeeld een cliënt komt op afdeling A binnen maar verhuisd dan als de geslotenheid van die afdeling niet meer nodig is. Beleving van de warme maaltijd Mevr. Van Hoof denkt bij beleving van de warme maaltijd aan: • Lekker eten • Gevarieerd • Gezond • Genoeg (portie) • Individuele keuzes kunnen maken (Dit laatste is vooral heel belangrijk omdat mensen die opgenomen worden vaak al veel verliezen aan vrijheid, men raakt de regie kwijt over zijn/haar leven. Eten is iets heel basaals en daarom is het prettig dat ze in ieder geval daar een keuze in hebben.) Mevr. Van Hoof geeft aan dat er op elke afdeling geprobeerd wordt gezamenlijk te eten. Er zijn wel uitzonderingen als de individuele cliënt het niet aankan om met de groep te eten of als de groep het niet aankan als bepaalde mensen er bij zijn (er wordt wel geprobeerd een oplossing hierin te zoeken). Er wordt geprobeerd de maaltijd zo ontspannen mogelijk te laten verlopen, het moet een ontspannend moment van de dag zijn een prettig moment. De sfeer van de groep, de samenstelling van de groep en de begeleiding van de groep is daarbij van belang. Maar het is ook van belang hoe dingen eruit zien. Mevr. Van Hoof vindt het persoonlijk fijner als de maaltijd op een bord ligt en niet in bakjes bijvoorbeeld. Invloed psychiatrische problematiek op beleving van de maaltijd De medicijnen die cliënten krijgen hebben zeker invloed op de beleving van de warme maaltijd volgens Mevr. Van Hoof. De psychiatrische problematiek heeft sowieso invloed op beleving: beleving van zichzelf en ook op eten. Maar hier is geen standaard voor, bijvoorbeeld: door depressie gaan sommige mensen heel veel eten terwijl andere mensen het eten totaal niet meer smaakt. Cliënten met waanideeën kunnen daar invloed van hebben op de beleving van de warme maaltijd. Het komt voor dat zij denken dat ze vergiftigd worden met het eten bijvoorbeeld. Mevr. Van Hoof is van mening dat de cliënten kunnen zeggen wat ze vinden, ook al is dat ingekleurd door de ziekte. Maar dat is dan wel zoals ze het vinden en beleven. Als ze vinden dat het te koud of te klef is, mag er vanuit gegaan worden dat dat zo beleefd wordt. Volgens Mevr. Van Hoof is dit juist ook een doelgroep die het fijn vindt als er naar hun mening wordt gevraagd. Benadering cliënten Mevr. Van Hoof geeft aan dat het belangrijk is, als er naar de mening van de cliënten over de warme maaltijd wordt gevraagd, het niet te lang na de maaltijd zelf te vragen. Als er nu wordt gevraagd naar wat er vorige week gegeten is dan is dat moeilijker te beantwoorden dan als het over de maaltijd gaat die je net hebt gehad. Daarnaast moet er rekening gehouden worden met de concentratie en spanningsboog van de cliënten door niet te veel willen in zo’n onderzoek (niet te veel vragen stellen of een te lange enquête bijvoorbeeld). Niet te veel en niet te moeilijk. Het moet toegankelijk zijn voor mensen. Ook een neutraal, algemeen woordgebruik is van belang. En wat ook heel erg belangrijk is voor de cliënten, zegt mevr. Van Hoof, is dat het anoniem moet zijn. Mevr. Van Hoof geeft aan dat de cliënten op de volwassenen afdelingen in principe tot veel in staat zijn, als het in ieder geval maar goed van te voren aangekondigd is. Van


Januari 2009

95


tevoren goed informatief zijn wat er staat te gebeuren die week/dag/avond. De cliënten kunnen dan bijvoorbeeld ook bedenken die week/dag/avond goed op te letten tijdens het eten zodat ze daadwerkelijk hun mening kunnen geven. Van tevoren afspreken met de teamleider wanneer het onderzoek gaat plaatsvinden en ter plekke zelf overleggen met de begeleiding hoe het op dat moment er voor staat is belangrijk. Mevr. Van Hoof geeft aan dat op de open groepen een groepsgesprek veel informatie zal opleveren. Op de gesloten groep zou dit eventueel wel mogelijk zijn, maar dat hangt erg van de groep op dat moment af. Mocht er gekozen worden voor individuele interviews dan is dit wel mogelijk, mits er begeleiding bij aanwezig is. Mensen kunnen bang worden als ze een interview krijgen, zij kunnen het heel spannend vinden. Een vragenlijst is ook een optie, maar ook met goede begeleiding. Mevr. Van Hoof raadt aan om één onderzoeksopzet te gebruiken maar dan wel steeds te kijken per groep: hoe doen we dat, iets bedenken of aanvullen waardoor het voor die groep gemakkelijker maakt om de informatie te geven.


Januari 2009

96


Kaatee, W., facility manager Naam: Wilma Kaatee Functie: Facility Manager Ede Datum: 29-09-2008 De vestiging Ede (Veluwe Vallei) heeft meerdere locaties verdeeld in daggroepen en ambulante zorg en afdelingen waar mensen opgenomen zijn(en dus de warme maaltijd nuttigen). De locaties zijn: Ede – De Riethorst Lunteren – Herstellingsoord (komt op Wolfheze vanaf jan/feb 2009) Lunteren – Centrum voor Psychotherapie (eigen keuken dus zelf warme maaltijd verzorgen) De structuur van de facilitaire organisatie Veluwe Vallei ziet er ongeveer als volgt uit:

Locatie directie

Facilitair Manager

Assistent FM Ede

Lunteren

Huismeesters

Huismeesters

Receptie

Koks

Voedingsassistenten

Schoonmaak

Etc.

Tuindienst

Een overzicht van de opname afdelingen die zich in Ede bevinden (het gemiddeld opgenomen cliënten is 75): Afdeling A Een gesloten afdeling, soms ook forensisch psychiatrische cliënten Afdeling B Volwassenen (18 t/m 65) Afdeling C Ouderen (65+) Afdeling D Volwassenen Afdeling E Volwassenen Afdeling F Volwassenen Afdeling G Doven Afdeling gbulkBulk: soepen voor daggroepen Iedere afdeling eet in de avond de warme maaltijd, dit is op een vast tijdstip. Er zijn voor afdelingen (inclusief de ambulante- en deeltijdzorg) drie afdelingmanagers. Voor de volwassenenzorg is dit Mevr. A. van Hoof, voor de ouderenzorg is dit Mevr. C. Brouwer en voor de dovenafdeling is er ook een aparte afdelingmanager. Deze persoon verlaat binnenkort deze functie en daar komt een nieuwe medewerker voor in de plaats. Onder de afdelingmanagers vallen vervolgens de teamleiders per afdeling.


Januari 2009

97


Een opname in Ede heeft altijd als doel om terugkeer naar de maatschappij mogelijk te maken geeft mevr. Kaatee aan. De opname kan daardoor variëren van een dag tot een maximaal een jaar. De voedingsassistenten zorgen ervoor dat de menukeuzeformulieren bij de cliënten komen en helpen indien nodig met het invullen. Vervolgens retourneren de voedingsassistenten deze bij de receptie. Hier worden de formulieren dan opgehaald door Multi Cuisine Arnhem wanneer zij ook de karren van de vorige dag meenemen. De receptiemedewerkers in Ede werken door tot in de avond, daardoor is er voor hen ook een maaltijd die geleverd wordt door Multi Cuisine Arnhem. Het herstellingsoord in Lunteren is voor opnames van 6-12 weken (kortdurig). Het herstellingsoord maakt nu gebruik van de aanwezige keuken en koks aldaar. Wanneer deze afdeling verhuisd naar Wolfheze gaat er ook gebruik gemaakt worden van de maaltijden van Multi Cuisine Arnhem. Er zal dan in bulk afgenomen worden voor de hele groep gezamenlijk.


Januari 2009

98


Manen, E. van, teamleider doven Naam: Esther van Manen Functie: Teamleider doven Datum: 31 oktober Algemeen Mevr. van Manen is teamleider van de klinische- en deeltijdzorg van de afdeling doven. Zij is hiërarchisch leidinggevende van alle medewerkers binnen de bovenstaande afdeling. Zij faciliteert zodat de mensen hun werk kunnen doen (jaargesprekken, beleidslijnen uitzetten, etc.). Daarnaast is zij ook inhoudelijk verantwoordelijk voor de zorg die geleverd wordt, zij heeft dan ook een verpleegkundige achtergrond. Mevr. van Manen heeft geen taken met betrekking tot de warme maaltijd. Ze geeft wel aan dat wanneer dat er gebruik gemaakt wordt van diepvriesmaaltijden hier niet positief op gereageerd wordt (in geval van plotselinge opname). Afdeling In de kliniek doven is een capaciteit van 14 bedden en een gemiddelde opnameduur van 3 maanden. De medewerkers van deze afdeling moeten allen gebarentaal leren als zij dit nog niet kunnen. 50% van de medewerkers is zelf doof of slechthorend. De groep die in deze kliniek is opgenomen is in de leeftijd vanaf 18 jaar. Daarnaast zijn de cliënten in deze groep doof, slechthorend, horend met tinitus (een sterke vorm van oorsuizen) of een combinatie van blind en doof/slechthorend. Er is onderscheid tussen mensen die vanaf de geboorte doof zijn en de mensen die plotseling doof zijn geworden (bijvoorbeeld door een hersenvliesontsteking). Deze eerste groep kan vaak door middel van gebarentaal en vingerspelling of liplezen communiceren. Bij deze groep mensen is de gebarentaal de eerste taal en de Nederlandse taal pas de tweede. Bij de tweede groep mensen is communicatie lastiger, dan wordt er vaak een schrijftolk ingezet. In deze groep komen alle psychiatrische ziektebeelden voor en kan iedereen worden opgenomen. Onder de opnames bevinden zich dus ook regelmatig allochtonen en soms clienten met een verstandelijke beperking. Ook sociale problematiek of ernstige eenzaamheidsproblematiek kan op deze afdeling een rol spelen. Mevr. van manen geeft aan dat de menukeuzeformulieren vaak door de verpleging en de cliënten worden ingevuld. De warme maaltijd wordt op gezamenlijke basis gegeten in de avond en de verpleging is daarbij ook aanwezig. De cliënten worden aan tafels gezet op basis van dezelfde auditieve beperkingen, mits ze hier zelf ook mee instemmen. Dit wordt zo gedaan om de communicatie te stimuleren onder de cliënten. Beleving van de maaltijd Mevr. van Manen geeft aan dat mensen die doof zijn of slechthorend vaak meer visueel zijn ingesteld. Ze kan niet met zekerheid zeggen of dit ook invloed heeft op de beleving van de maaltijd. Ze geeft daarnaast aan dat de sfeer aan tafel soms nogal wisselend is omdat de communicatie nogal ingewikkeld is. Mensen met dezelfde auditieve beperkingen worden vaak bij elkaar gezet aan tafel om de communicatie (en de sfeer dus ook) te stimuleren. Belangrijke aspecten van de maaltijd vindt mevr. van Manen: een goede presentatie, dat mensen kunnen kiezen, het lekker uitzien van de maaltijd, een maaltijd met verse producten, smaak van de maaltijd. Invloed van psychiatrische problematiek op beleving van de maaltijd Wanneer iemand in de war is door de problematiek wordt de maaltijd waarschijnlijk wel anders beleefd. Sowieso het invullen van een vragenlijst of iets dergelijks zal daardoor vaak toch wat lastig gaan, geeft mevr. van Manen aan.


Januari 2009

99


Benadering cliënten Mevr. van Manen geeft aan dat er bij deze doelgroep goed op het taalgebruik gelet moet worden. Mensen die vanaf de geboorte doof zijn kennen geen abstracte begrippen (bijvoorbeeld een woord als relativeren, uitdrukkingen en gezegden,) of moeten expliciet benoemd worden zoals het woord ‘sfeer’ uitsplitsen in ‘gezelligheid’ en ‘ergeren aan andere mensen aan tafel’. Ze geeft te kennen dat wanneer de opzet voor het onderzoek af is, dit het beste besproken kan worden met een collega die zelf doof is geboren (Mevr. Romeijn). Dan kan worden bekeken of het taalgebruik in het onderzoek voor deze afdeling begrijpelijk is of aangepast moet worden. Het gebruik van bepaalde antwoordschalen en rapportcijfers kan ook het beste met haar overlegd worden. Daarnaast geeft mevr. van Manen ook aan dat als het onderzoek mondeling wordt afgenomen er ook een of meerdere tolken aanwezig moeten zijn. Een tolk kan van tevoren aangevraagd worden maar dit moet op tijd gedaan worden (een termijn van enkele weken aanhouden). Mevr. van Manen geeft aan dat er voor mij (dit onderzoek) geen kosten aan zit verbonden omdat het uiteindelijk toch ten behoeve van de cliënten is. Wat betreft het tijdstip van het benaderen van de cliënten noemt mevr. van Manen de groepsmomenten zoals thee of koffie drinken. Een keer in de week op woensdag is er een themabespreking in de avond, dit zou een mogelijkheid kunnen zijn. Het is belangrijk om van tevoren te overleggen met mevr. van Manen of de begeleiding wanneer de cliënten het beste benaderd kunnen worden (een datum en tijd afspreken).


Januari 2009

100


Romeijn, M., staffunctionaris communicatie Naam: Marie Romeijn Functie: Staffunctionaris communicatie, Veluwe Vallei (doven) Datum: 22-12-2008 Doel In dit gesprek zal de vragenlijst voor het belevingsonderzoek over de warme maaltijd besproken worden. Er zal gekeken worden of de gebruikte zinnen en woorden duidelijk zijn voor de doelgroep doven en hoe dit aangepast kan worden. Algemeen Mevr. Romeijn is zelf vanaf de geboorte doof. Zij heeft dan ook geregeld dat er een doventolk aanwezig is tijdens het gesprek. De communicatie verliep prima en mevr. Romeijn was enthousiast om mee te werken. Inleiding vragenlijst Mevr. Romeijn is van mening dat de inleiding van de vragenlijst erg veel tekst bevat. Ze vindt dat dit beter mondeling kan worden verteld door het introductiepraatje van de enquêteur uit te breiden. Hierin kan dan het beste het meeste van de inleiding verteld worden: de aanleiding van het onderzoek en het invullen van de vragenlijst. Er moeten wel duidelijke voorbeelden van de antwoordmogelijkheden op deze pagina opgenomen worden. Mevr. Romeijn heeft een aantal wijzigingen wat betreft het taalgebruik op deze pagina. Er wordt ook gesproken over de antwoordmogelijkheden. Mevr. Romeijn legt uit dat dit soms lastig kan zijn voor enkele cliënten10. Ze adviseert om daarom gebruik te maken van pictogrammen of smileys. Algemene vragen Dit is duidelijk en er hoeft niks aan veranderd te worden. Menukeuzeformulier Mevr. Romeijn weet zelf niet wat voor formulier een menukeuzeformulier is(zij heeft er ook niet mee te maken uiteraard). Na een uitleg begrijpt ze wat het inhoudt. Ze adviseert hierna om een exemplaar van een menukeuzeformulier mee te nemen, zodat er naar verwezen kan worden. Mevr. Romeijn zegt dat ‘naamgeving’ (van de gerechten van het menukeuzeformulier) een erg onduidelijke term is en dit beter veranderd kan worden in ‘naam’. Groep en omgeving Al deze items zijn duidelijk. Kwaliteit van de warme maaltijd Het woord ‘aspecten’ bij vraag 24 is enigszins vaag en onduidelijk en kan beter vervangen worden door ‘onderdelen’, verteld mevr. Romeijn. Bij vraag 27 en 28 zijn de termen ‘komen overeen’ niet eenvoudig verklaarbaar. Mevr. Romeijn adviseert dit te veranderen in bijvoorbeeld: ‘De maaltijd klopt met wat u besteld heeft (op het menukeuzeformulier)’.

10

Op deze afdeling wordt meestal gesproken over cliënten i.p.v. patiënten.


Januari 2009

101


Reacties, suggesties en klachten over de warme maaltijd De woorden ‘over de afhandeling’ bij vraag 34 zijn niet duidelijk genoeg. Hier kan beter ‘hoe het is opgelost’ gebruikt worden. Dan moet tevens vraag 35 aangepast worden met ‘oplossing’ in plaats van afhandeling. Totale maaltijdvoorziening Deze vraag is op zich duidelijk. Alleen het woord ‘maaltijdvoorziening’ kan beter gewoon genoemd worden als ‘maaltijd’ (zowel in het onderwerp, de vraag en bij de ruimte voor opmerkingen).

Afsluiting Wanneer het onderzoek gaat plaatsvinden op de groep, dient eerst contact opgenomen te worden met de teamleider. Maar mevr. Romeijn geeft aan dat ze het ook wel prettig vind als zij er ook bij betrokken wordt. Ze kan dan ook kijken of er wellicht meer dan één tolk nodig is op de groep. Begeleiding van een tolk kan aangevraagd worden via de email: [email protected]. Het beste is om dit gelijk te doen wanneer een datum bekend is. 3 à 4 weken van tevoren is een mooie termijn om hier zekerheid in te hebben verteld mevr. Romeijn. Mevr. Romeijn geeft ook aan dat de tijd die nodig is om deze groep te ondervragen waarschijnlijk meer is dan normaal (vanwege langzamere communicatie via tolk etc.). Er moet zeker de dubbele tijd voor gepland worden. Mevr. Romeijn geeft aan dat ze het prettig vond dat zij hierbij kon helpen. Mochten er nog vragen zijn dan kan contact met haar worden opgenomen.


Januari 2009

102


Schot, L., teamleider herstellingsoord Naam: Larry Schot Functie: Teamleider Herstellingsoord te Lunteren Datum: 28-10-2008 Algemeen Het herstellingsoord te Lunteren valt onder de vestiging Veluwe Vallei met Mevr. Kaatee als facilitair manager. Dhr. Schot is teamleider van de begeleidende dienst (zorginhoudelijke kant) en teamleider van de facilitaire dienst (bedrijfsmatige kant) van het Herstellingsoord te Lunteren. Bij andere afdelingen binnen de Gelderse Roos is het zo dat die twee functies gescheiden zijn, hier is het met opzet gecombineerd. Dit is zo gekomen doordat mevr. Kaatee als facilitair manager slechts een halve dag per week aanwezig is op deze locatie waardoor er te weinig facilitaire ondersteuning was. Daarom is besloten dat dhr. Schot naast de zorginhoudelijke kant van deze afdeling ook de dagelijkse facilitaire (bedrijfsmatige) kant onder zijn verantwoordelijkheid kreeg. Afdelingen Het Herstellingsoord is nu nog gevestigd in Lunteren maar door opzegging van de verhuurtermijn door de verhuurder was deze afdeling gedwongen naar een andere locatie op zoek te gaan, verteld dhr. Schot. De uitkomst lag gelegen in nieuwbouw op het terrein van de Gespecialiseerde Psychiatrie Wolfheze. Deze locatie zal tegen januari/februari 2009 betrokken worden. De huidige locatie heeft de beschikking over een eigen keuken met kok en de maaltijd worden dus op locatie gemaakt. Dit zijn bulkmaaltijden voor de gehele groep (schalen met aardappelen, schalen met groente en schalen met vlees per tafel). Wanneer het herstellingsoord verhuisd naar GPW zal zij gebruik gaan maken van maaltijden van Multi Cuisine Arnhem, ook in de vorm van bulk. Er wordt voor cliënten gekozen wat er op tafel komt en het is een kwestie van ‘eten wat de pot schaft’. Uiteraard zijn er wel mogelijkheden voor diëten. De warme maaltijd wordt in de middag genuttigd op gezamenlijke basis. Tijdens de warme maaltijd is er één medewerker van de begeleiding aanwezig, hij/zij maakt óók gebruik van de maaltijd. Doordat de maaltijden in bulk door de eigen keuken worden gemaakt op deze locatie wordt er eigen servies en bestek gebruikt. Er is voor de werkzaamheden in het eetgedeelte (het dekken en voorbereiden van de broodmaaltijden en de warme maaltijd) een keukenassistent. Daarnaast is er sprake van corveediensten door de cliënten waarbij de tafels worden afgeruimd en de afwas gedaan. Dit zal ook na de verhuizing op deze manier plaatsvinden. De corveediensten zijn per tafel ingedeeld. Er is in de huidige locatie een vaste tafelindeling, maar deze is niet op enige wijze gedifferentieerd. Na de verhuizing naar GPW worden de tafels per 7 personen ingedeeld. De porties van Multi Cuisine Arnhem worden namelijk per drie personen geleverd. Dit houdt dan in dat er 2x 3 porties en één dieetportie aan een tafel worden genuttigd, respectievelijk 7 cliënten. De mensen in het Herstellingsoord worden voor 6 tot maximaal 12 weken opgenomen en behandeld. Er is soms sprake van heropnames, mensen die voor de tweede keer worden opgenomen binnen dezelfde afdeling. Meestal is er door de korte opnameduur elke drie maanden sprake van een totaal andere populatie. In principe komen alle leeftijden vanaf 18 jaar voor, de meerderheid valt in de leeftijd van 30-50 jaar. Dhr. Schot geeft aan dat de cliënten overwegend van de vrouwelijke sekse zijn, de verdeling is gemiddeld 40 vrouwen ten opzichte van 10 mannen. De totale capaciteit van het herstellingsoord is 52 bedden. Dit is niet opgedeeld in aparte groepen maar alle 52 cliënten vormen samen één groep. De cliënten hebben allen een eigen slaapkamer en kunnen daarnaast in gemeenschappelijke ruimtes vertoeven. Beleving van de warme maaltijd


Januari 2009

103


De mensen op deze afdeling komen van een thuissituatie af en verblijven maar tijdelijk op de afdeling. De warme maaltijd zal dus snel vergeleken worden met de maaltijd zoals die thuis was. Dhr. Schot geeft aan dat voor deze cliënten vooral variatie, hoeveelheid en smaak belangrijke factoren van de maaltijd zijn. Daarnaast schat dhr. Schot dat de eerste maanden na de verhuizing de cliënten zullen moeten wennen aan de maaltijdvoorziening van Multi Cuisine Arnhem in plaats van door eigen koks. De beleving van de maaltijd zal hierdoor wel anders worden. Dhr. Schot schat in dat de tevredenheid hierdoor de eerste paar maanden lager zal zijn maar dat dit in de loop der tijd zal bijtrekken tot normale proporties. Bij mensen die voor het eerst worden opgenomen na de verhuizing is hiervan uiteraard geen sprake. Invloed (psychiatrische) problematiek op beleving van de maaltijd De cliënten op deze afdeling hebben doorgaans een lichte depressie, angststoornissen of zijn opgenomen om het thuismilieu even te ontlasten, verteld dhr. Schot. Er is dus sprake van lichte problematiek op deze afdeling en geen (zware) psychiatrische klachten. Doordat de cliënten slechts lichte problematiek ondervinden zal de beleving van de warme maaltijd hierdoor niet erg anders zal zijn dan normaal, geeft dhr. Schot aan. Het is daardoor ook een kritische groep. Benadering cliënten Dhr. Schot geeft aan dat deze groep goed te benaderen is voor medewerking aan het onderzoek doordat er slechts sprake is van lichte problematiek. Meerdere methoden van onderzoek (enquête, interviews etc.) zijn mogelijk bij deze doelgroep.


Januari 2009

104


Vries, J. de, teamleider ouderen Naam: Jaap de Vries Functie: Teamleider kliniek ouderen Veluwe Vallei Datum: 31 oktober Algemeen Dhr. de Vries is teamleider van de kliniek ouderen van de Veluwe Vallei. De achtergrond van dhr. de Vries ligt in de verpleegkunde en als teamleider is hij dan ook zowel zorggericht als ondersteunend gericht. De belangrijkste taak in zijn functie is het aansturen van het multidisciplinaire team op de afdeling. Hij heeft geen specifieke taken met betrekking tot voeding. Sowieso voert dhr. de Vries zijn functie overdag uit en de maaltijd wordt op deze afdeling in de avond genuttigd dus hij heeft er op die manier ook weinig mee te maken. Dhr. de Vries geeft aan geen klachten te horen over de maaltijd van cliënten of verpleging. Wel hoort hij af en toe wat over logistieke problemen. Wanneer er plotselinge mutaties plaatsvinden (bijvoorbeeld een crisisopname op zaterdag) dan is de maaltijd meestal niet op tijd geregeld. Dan wordt er gebruik gemaakt van diepvriesmaaltijden van de kliniek volwassenen. Maar hij geeft aan dat deze van mindere kwaliteit zijn. Afdeling De kliniek ouderen in de Veluwe Vallei heeft een capaciteit van 16 bedden. De bezetting hiervan schommelt vaak van 13-16 personen. De cliënten op deze groep zijn over het algemeen 60+, een uitzondering komt voor als de problematiek leeftijdsgerelateerd is en overeenkomt met die van ouderen. Deze afdeling is gespecialiseerd in diagnosticeren en behandeling van mensen met ernstige psychiatrische problematiek, eventueel in combinatie met somatische klachten. De opnameduur op deze groep is gemiddeld ongeveer 6 à 7 weken maar dit kan variëren van 2 à 3 weken tot een paar maanden. Een langere opname duur komt vaak doordat er dan nog geen vervolgvoorziening gereed is. Meestal gaan mensen terug naar de thuissituatie maar ook een verpleeg- of verzorgingshuis behoren tot de opties. Een enkeling wordt doorverwezen naar de Gespecialiseerde Psychiatrie Wolfheze. Bij de ouderenpsychiatrie is er meestal niet alleen een psychiatrisch toestandsbeeld aan de orde, maar ook leeftijdsgerelateerde problematiek. Vaak zijn dit lichamelijke kwaaltjes die erbij komen kijken. Somatische problematiek kan ook weer de oorzaak zijn van psychiatrische problemen, dhr. de Vries geeft als voorbeeld: “een chronische blaasontsteking bij iemand kan zich uiten in heel verward gedrag. Bij iemand die in zo’n toestand binnen komt op de afdeling is het dus belangrijk om uit te zoeken, wat waarbij hoort.” De psychiatrische toestandsbeelden variëren op deze afdeling maar dhr. de Vries geeft aan dat een depressie en persoonlijkheidsproblematiek de hoofdmoot vormen. De warme maaltijd word in de avond genuttigd in een gezamenlijke setting. De verpleegkundigen zijn hierbij aanwezig om te helpen. Er is niet per se gekozen om de maaltijd ‘s avonds te eten, dit is gewoon doorgezet vanuit de vorige situatie. Dhr. de Vries geeft aan dat de avond wel zijn voorkeur heeft omdat in de avond de cliënten vaak rustiger zijn en er dan ook voldoende tijd is om de maaltijd te nuttigen. Cliënten hoeven dan niet meer naar therapieën toe en dergelijke. Ook maatschappelijk gezien is het eten van de maaltijd in de avond beter geaccepteerd dan overdag. Beleving van de warme maaltijd Dhr. de Vries geeft aan dat hij de presentatie van de maaltijd belangrijk vindt. Dat mensen daardoor al dan niet zin krijgen in het eten. Het moet er uitnodigend uitzien. De smaak heeft natuurlijk ook een belangrijke rol. Invloed psychiatrische problematiek op de beleving


Januari 2009

105


De problematieken die bij deze cliënten een rol spelen hebben zeker invloed op de beleving van de maaltijd. Dit hangt ook af van het toestandsbeeld, geeft dhr. de Vries aan. Bijvoorbeeld bij mensen met een zware depressie daar zijn de vitale functies verdwenen of niet meer zichtbaar, het eetgenot is daardoor ook weg. Mensen willen vaak ook niet meer eten. Vanuit de verpleging worden de cliënten daarom ook gestimuleerd: sturing en coaching om ze toch weer beter aan het eten te krijgen. Benadering cliënten Dhr. de Vries geeft aan dat er eenmaal per week op donderdag een themagesprek is. Dit zou een goede mogelijkheid zijn om de gehele groep te benaderen (met het thema voeding). Er kan dan bijvoorbeeld een groepsgesprek gehouden kunnen worden, maar ook het gezamenlijk invullen van een enquête is een mogelijkheid. Individuele benadering van de cliënten voor een vraaggesprek is lastiger omdat de mensen toch al erg belast zijn met hun eigen problemen. Contact met de begeleiding en/of teamleider van te voren is belangrijk. Dan kan er bij de groep al aangegeven worden hoe en wat. In overleg met de begeleiding kan dan ook besproken worden of er cliënten zijn met stabiele of juist instabiele toestandsbeelden die dus wel of niet goed benaderbaar zijn.


Januari 2009

106


GGZ Lentis Naam organisatie: Lentis Naam contactpersoon: Tom Weyenberg Functie contactpersoon: Manager voeding & horeca, Facilitair Bedrijf Datum: 02-10-2008 1. Organisatie Lentis is een concern met verschillende zorggroepen en centrale ondersteunende diensten. Tussen de zorggroepen en diensten is sprake van een klant-leveranciersrelatie waarbij afspraken worden vastgelegd in een Service Level Agreement (SLA). De verschillende zorggroepen van Lentis zijn verspreid over Groningen (Noord, Zuid, West, Oost en Centraal) en de kop van Drenthe. De zorggroepen zien er als volgt uit11: Welnis richt zich op de zakelijke en de individuele markt voor burgers met verbeterwensen en/of enkelvoudige problemen die vanuit een zeer klantgerichte dienstverlening behandeld willen worden. Linis is sterk lokaal/regionaal verankerd en gericht op mensen van alle leeftijden met psychiatrische kwetsbaarheid waarbij het maatschappelijk functioneren en participeren en de kwaliteit van leven in het geding is. Axenza is landelijk toonaangevend voor specifieke doelgroepen c.q. specialistische en topreferente zorg. De zorggroep biedt samen met anderen een landelijke dekking van doelgroepspecifieke topreferente geestelijke gezondheidszorg. Dignis richt zich op levensfase gebonden zorg voor ouderen met psychiatrische, psychogeriatrische of somatische problematiek, of een combinatie daarvan. Forint met daarin de Van Mesdagkliniek, richt zich op mensen die mede ten gevolge van psychiatrische en/of verslavingsproblemen in aanraking zijn c.q. dreigen te komen met de strafrechter. De groep combineert een humane beveiliging en ‘state of the art’ zorg. Deze zorggroepen leert dat het concern Lentis meerdere doelgroepen en soorten zorg levert. 2. Warme maaltijd Binnen het concern Lentis zijn een aantal organisaties op vele locaties te vinden. Voor een aantal locaties is het zo dat zij zelf de warme maaltijd bereiden en aan hun klanten leveren (bijvoorbeeld verzorgingshuis Harikheem van de zorggroep Dignis). Andere locaties hebben de warme maaltijd uitbesteed zoals ouderenpsychiatrie ’t Vondelhuys van de zorggroep Dignis. Zij hebben de maaltijd uitbesteed aan Oosterlengte, een ketenzorgleverancier die onder andere een maaltijdservice aanbiedt. 3. Beleving van de warme maaltijd Dhr. Weyenberg geeft aan dat er op dit moment door twee van de leveranciers een enquête wordt gehouden onder de klanten. De leveranciers hebben dit zelf opgezet en dhr. Weyenberg heeft hier geen invloed op gehad. De eerste leverancier met een enquête is Oosterlengte. Zij hebben het opstellen en uitvoeren van de schriftelijke enquête laten uitvoeren door een zelfstandig bedrijf in Advies, Research, Gezondheidszorg en Ouderenbeleid (ARGO). Dit bedrijf is gelieerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Er zijn ruim 20 vragen opgesteld die vooral betrekking hebben op de kwaliteit van de verschillende componenten van de warme maaltijden en op de klachtafhandeling. Daarnaast waren er een aantal vragen gericht op mogelijk in de toe11

Website Lentis: http://www.lentis.nl/


Januari 2009

107


komst aanvullende services op het gebied van de maaltijdvoorziening. De antwoordmogelijkheden waren ‘altijd, meestal, soms en nooit’. Deze enquête is in 2004, 2006 en in 2008 gehouden. Naar aanleiding van de metingen worden maatregelen voorgesteld. Het effect hiervan komt dan in de volgende meting naar voren. De tweede enquête is opgezet en uitgevoerd door de organisatie Trias, dit is een eenmalige schriftelijke enquête geweest. De enquête is bij de cliënten terecht gekomen door ze mee te leveren met de warme maaltijd. De respons was vrij hoog (72 %). Er zijn in deze enquête slechts 13 vragen. Een belangrijk onderdeel is een vraag naar de beoordeling over de maaltijdcomponenten over de hoeveelheid en smaak. Gevolgd door een algemeen cijfer over de maaltijden (smakelijkheid). Ook word in deze enquête aandacht besteed aan het menukeuzeformulier. Dhr. Weyenberg geeft aan een onderzoek naar de beleving van de cliënten over de warme maaltijd in de toekomst organisatiebreed en structureel te willen opzetten. Hij zou dan ook graag de resultaten van dit afstudeerproject willen zien.


Januari 2009

108


GGZ Meerkanten Naam organisatie: GGZ Meerkanten Naam contactpersoon: Lidy van Elderen Functie contactpersoon: Manager facilitaire dienst Datum: 19-09-2008 1. Organisatie GGZ de Meerkanten biedt geestelijke gezondheidszorg op de Noord- en West-Veluwe en in Flevoland. Er zijn veel vestigingen voor ambulante of deeltijdzorg. Voor klinische zorg zijn er ook veel verschillende locaties. De Meerkanten heeft verschillende doelgroepen: jongeren, volwassenen, ouderen, een aantal groepen met specialistische zorg voor specifieke ziektebeelden en verslavingszorg. 2. De warme maaltijd Bij GGZ de Meerkanten wordt de bereiding van de warme maaltijd in eigen beheer uitgevoerd. 3. Beleving van de warme maaltijd GGZ de Meerkanten vindt de mening van de cliënten over de warme maaltijd belangrijk. Zij willen graag weten wat er speelt en proberen voortdurend te verbeteren. Om dit te bewerkstelligen is er in eerste instantie een menucommissie waarin ook vertegenwoordigers van de cliëntenraad deelnemen. Naast de gebruikelijke bijeenkomsten van de menucommissie organiseert zij ook met enige regelmaat een ‘open inloop’. Een soort spreekuur waar cliënten naar toe konden komen om hun gedachten te ventileren, klachten te melden maar waar ook positieve opmerkingen terecht kwamen. Ook zijn dagelijks de chef-kok en de 1e medewerker telefonisch en per e-mail beschikbaar voor eventuele opmerkingen vanuit cliënten. Daarnaast zijn er vanuit de facilitaire dienst in samenwerking met andere diensten (zoals de afdeling diëtetiek) regelmatig projecten rondom voeding. Er is daardoor regelmatig extra aandacht omtrent de voeding. En tot slot is er ook een in het kwaliteitszorgsysteem verankerde klachtenprocedure waar cliënten met hun klachten terecht kunnen. Er is voor deze manier gekozen omdat het een persoonlijke manier van werken is. De cliënten worden er immers op meerdere mogelijke manieren bij betrokken. Een enquête of iets dergelijks is wel de revue gepasseerd maar snel van de hand gewezen omdat het een hoop tijd, verwerking en papier kost. Bovendien vonden zij dit een te onpersoonlijke manier.


Januari 2009

109


GGZ Nijmegen Naam organisatie: GGZ Nijmegen Naam contactpersoon: Daan Loogman Functie contactpersoon: Stafmedewerker Datum: 02-10-2008 1. Organisatie GGZ Nijmegen is, zoals de naam al aangeeft, onder andere gevestigd in Nijmegen. Daarnaast is zij in de regio verspreid op vele andere locaties voor ambulante- en deeltijdzorg. Klinische afdelingen zijn vooral te vinden in Nijmegen zelf. GGZ Nijmegen biedt diverse klinische zorgafdelingen aan voor volwassenen en ouderen, specialistische langdurige zorg. Sinds 2004 vormen de stichting forum GGZ Nijmegen, stichting GGZ Nijmegen en de Pompestichting (TBS-kliniek) samen een concern. In Januari 2009 zal dit concern bestuurlijk fuseren met de Gelderse Roos onder de naam Pro Persona. 2. De warme maaltijd Bij deze GGZ zijn er eigen keukens aanwezig waar de warme maaltijd wordt bereid voor de cliënten. 3. Beleving van de warme maaltijd Bij het GGZ Nijmegen wordt, sinds dit jaar, een algemeen klanttevredenheidsonderzoek gehouden in de vorm van een enquête. In deze enquête komen uiteenlopende onderwerpen aan bod. In het item ‘leefgroep’ met het kopje ‘leefklimaat’ wordt één vraag gesteld betreffende het eten. Dit gaat echter niet specifiek over de warme maaltijd. De vraag luidt als volgt: “Ik ben tevreden over het eten”. Er kan vervolgens geantwoord worden met: • Eens • Deels eens • Deels oneens • Oneens Dhr. Loogman geeft aan dat er bewust is gekozen voor een antwoordschaal met een even aantal mogelijkheden zodat men niet uit gemakzucht alle vragen neutraal invult. De keuze voor 4 antwoordmogelijkheden is met opzet gekozen vanwege de doelgroep. Met 4 keuzemogelijkheden is er niet te veel en niet te weinig keuze is het gemakkelijk in te vullen en ziet het geheel (de vragenlijst zelf) er overzichtelijk uit. Kort, krachtig en overzichtelijk is wel zo handig met mensen met een psychiatrische achtergrond. Dhr. Loogman geeft aan dat er betere antwoordschalen mogelijk zijn voor enquêtes (zoals een kruisje zetten op een lijn van bijvoorbeeld 10 cm lang – dit geeft ‘een gevoel’ nog beter aan). Maar dat is vaak lastiger voor deze doelgroep en geeft bovendien veel meer werk voor de verwerking van de enquêtes. Het invullen van de enquête geschiedt, uiteraard, op vrijwillige basis. GGZ Nijmegen streeft naar een hoge respons en vraagt daarom expliciet in een brief aan de staf van de betreffende afdelingen om de patiënten te stimuleren de lijst in te vullen en te wijzen op het nut van het invullen van de enquête. Ook wordt aan hen gevraagd eventueel te helpen bij het invullen van de vragenlijst indien de cliënt dit wenst. Dhr. Loogman beseft dat de aanwezigheid van een persoonlijk begeleider de validiteit van de resultaten kan beïnvloeden, maar toch is hiervoor gekozen om de respons te stimuleren. Als er een begeleider gewenst is geeft deze nogmaals aan dat het gaat over de mening van de patiënt en hij/zij ook echt dient aan te geven wanneer hij/zij ergens niet tevreden over is. De werkelijke respons is nog niet bekend omdat de resultaten nog niet bekend zijn gemaakt op het moment van het gesprek. Wel geeft dhr. Loogman aan dat de inschatting is dat de respons vrij hoog was.


Januari 2009

110


Symfora Groep Naam organisatie: Symfora Groep Naam contactpersoon: Falco Ligtlee Functie contactpersoon: Hoofd voeding Datum: 24-10-2008 1. Organisatie De Symfora Groep is een centrum voor geestelijke gezondheidszorg en heeft vestigingen in Almere, Amersfoort, Hilversum, Laren en Veenendaal. Zij bieden ambulante behandeling, deeltijdbehandeling en klinische behandeling voor de doelgroepen kinderen en jeugd, volwassenen en ouderen. Ook hebben zij enkele vormen van specialistische zorg: symfort, werk en psyche; autisme; herstellingsoord; korsakov/neuropsychiatrie en een specialistisch centrum psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. De klinische behandeling heeft een capaciteit van ongeveer 860 bedden, dit is inclusief beschermd wonen. 2. De warme maaltijd De warme maaltijd wordt bij de Symfora Groep in eigen keuken bereid door middel van ontkoppeld koken (800 maaltijden per dag). Dit doen zij via twee systemen: • single portions / porselein / regenereren contact warmte in systeem van Electro calorique • multi portions / disposabel / regenereren hete lucht in systeem van temp rite 3. Beleving van de warme maaltijd Dhr. Ligtlee geeft aan dat bij elke cliënt die voor het eerst komt een intake wordt afgenomen. Hierin worden enkele vragen gesteld aan de cliënt die gericht zijn op de zorg. Bij het verlaten van de zorg vindt er een zogenaamde outtake/exitgesprek plaats. Bij de exitgesprekken die worden gevoerd met de cliënten wordt gebruik gemaakt van de GGZ-thermometer voor volwassenen. Deze vragenlijst is in 2 delen opgedeeld. Het eerste deel betreft vragen omtrent de zorgverlening. Waardering over informatie, hulpverlening, inspraak, resultaat van de behandeling etc. Het tweede deel bevat specifieke vragen over de instelling waar de vragenlijst wordt afgenomen. Dit gaat gedeeltelijk over de activiteiten die worden aangeboden in deze instelling maar er is ook een gedeelte over algemene zaken. Nooduitgangen, veiligheid, en facilitaire zaken komen hier aan de orde. Er is één enkele vraag over de maaltijd opgenomen en dit is gesplitst in ontbijt, warme maaltijd en een dieetmaaltijd. Er is daarnaast wel de mogelijkheid uitleg te geven indien een minder positief antwoord is gegeven. Naast de GGZ thermometer maakt de Symfora Groep gebruik van direct info met behulp van het project “kok op de afdeling”. Dit wil zeggen dat er tijdens een kookdemo op de afdeling naar de maaltijd beleving bij de patiënten wordt gevraagd. Hierin komt vooral de vraag stelling: - Wat vind u van de maaltijd - Welk gerecht en/of component meest populair, en waarom? - Welk gerecht en/of component minst populair, en waarom?


Januari 2009

111

Alles naar wens? Onderzoeksrapport Deel II. De opzet van een belevingsonderzoek over de warme maaltijdvoorziening voor een GGZ-instelling. E

Recommend Documents