Agenda van de Bestuurscommissie Grote Zaal van 3 juni 2014 Agenda voor de bijeenkomst in de Bestuurscommissie Grote Zaal Datum: Aanvang:
dinsdag 3 juni 2014 21:00
2 Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s (pdf) notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s (pdf)
1
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Directie: A-besluit Afdeling: Behandelend ambtenaar: Telefoon:
Strategie en Beleidsrealisatie Wonen en Leven M. Schravendeel 30 299
Paraaf Portefeuillehouder:
Paraaf Directeur:
Besluit Algemeen Bestuur
Datum agendering: Besluitnummer: Portefeuille:
3 juni 2014
INT-14-00349 / Z-14-04177 Gebiedsgericht werken
2
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Stadsdeel West
Pagina 2 van 3
A-besluit Besluitnr:
Onderwerp: Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s Planning van de bespreking en besluitvorming - Oordeelvorming Datum: 3 juni 2014 - Besluitvorming Datum: Het Algemeen Bestuur besluit kennis te nemen van de notitie ‘Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s’ met een eerste inventarisatie van de mogelijke bouwstenen voor de Gebiedsagenda’s als discussie- en inspiratiedocument. Korte samenvatting: (max. 10 regels) Bijgevoegd is ter informatie en ter inspiratie voor uw eerste discussie over de Gebiedsagenda’s op 3 juni de notitie ‘Eerste contouren van de gebiedsagenda’s’ waarin per vakgebied is beschreven: - een eerste globale uitwerking van de startnotitie ‘Meer ruimte voor West’; - speerpunten van ingezet stedelijk beleid; - lopende programma- en beleidsdoelen uit de begroting 2014 met gevolgen voor 2015 en - actiepunten uit de buurten gesorteerd naar vakgebied. Het resultaat van uw beraadslaging zal worden verwerkt in de Gebiedsagenda’s, zoals deze in concept aangeleverd worden voor de meningsvormende sessie op 17 juni 2014. Op 1 juli 2014 – de laatste vergadering voor het zomerreces – is gepland de Gebiedsagenda’s definitief door het AB worden bekrachtigd, zodat deze als afwegingskader voor de Centraalstedelijke begroting kunnen worden aangeleverd. Bestuurlijke achtergrond (aanleiding en context): De kern van de Stadsdelen Nieuwe Stijl wordt gevormd door het gebiedsgericht werken. De stedelijke werkwijze die is afgesproken om het gebiedsgerichte werken vorm te geven is via de gebiedscyclus. Deze cyclus begint met een gebiedsanalyse (in uw bezit), gevolgd door een daarop gebaseerde gebiedsagenda met prioriteiten, een gebiedsplan waarin staat hoe de opgave zal worden aangepakt en een monitor die inzicht geeft in het resultaat van de inspanningen. Het gebiedsagenda - waarvan de totstandkoming nu voorligt - is het aangewezen product om in samenspraak met bewoners, ondernemers en maatschappelijk partners de gebiedsvragen te prioriteren. Reden van het besluit: Inzichtelijk maken van de integrale gebiedsopgave en de prioritering van knelpunten, kansen en initiatieven. Kosten, baten en dekking: Afhankelijk van hoe de discussie verloopt en welke prioriteiten worden toegveoegd, geaccentueerd of afgevoerd, zal in de Gebiedsagenda voor zover mogelijk de financiele consequentie van de (gehonoreerde) gebiedsvraag duidelijuk worden. Voorbereiding en adviezen: Deze notitie is breed ambtelijk voorbereid. Uitkomsten inspraak en/of maatschappelijk overleg: Onderdeel van de notitie is het toetsen en spiegelen van bestuurlijke ambities, lopend beleid en stedelijke voornemens aan actiepunten, zoals die voorkomen op de dit voorjaar
3
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Stadsdeel West
Pagina 3 van 3
A-besluit Besluitnr:
4
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Directie Strategie en beleidsrealisatie Afdeling Wonen en leven
Meer ruimte voor West: eerste contouren van de Gebiedsagenda’s Inspiratie- en informatiedocument voor de strategische discussie in het Algemeen Bestuur op 3 juni over de uitwerking van Meer ruimte voor West en de ingrediënten voor de gebiedsagenda’s.
5
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 2 van 50
Inleiding Hoewel de verkiezingen nog maar net achter de rug zijn en de inkt van onze startnotitie ‘Meer ruimte voor West’ nauwelijks droog, past het wat ons betreft uitstekend bij de voortvarende aanpak die ons deze bestuursperiode voor ogen staat om direct samen met u in de volle breedte aan de slag te gaan. Een eerste aanzet om de richting te bepalen en de inhoud te verkennen van het prachtige werk dat wij de komende jaren mogen verrichten, ligt voor u. De centraalstedelijke begrotingscyclus, die op zeer korte termijn al input van de stadsdelen vraagt voor de begroting 2015, daagt ons uit in een stroomversnelling met bewoners, bedrijven, maatschappelijk partners en vanzelfsprekend met u een serieuze gebiedscyclus te doorlopen. Eerst maar eens een jaartje aanzien, nadenken en uitbroeden, past nu eenmaal niet bij het ambitieniveau dat wij gezamenlijk hebben omarmd. Deze notitie is een eerste aanzet om te komen tot de drie Gebiedsagenda’s van West. Hierbij wordt per vakgebied een suggestie gedaan voor een eerste globale uitwerking van de startnotitie ‘Meer ruimte voor West’ en worden de speerpunten benoemd van ingezet stedelijk beleid, de lopende programma- en beleidsdoelen uit de begroting 2014 met gevolgen voor 2015 en de actiepunten uit de buurten. Deze actiepunten zijn ontleend aan de conceptagenda’s van de buurt (gesorteerd naar thema) en overige buurtsignalen. Let wel; om u een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald, zijn de agenda’s van de buurt onbewerkt in de notitie opgenomen. Bij het vaststellen van de Gebiedsagenda’s later, zullen de agendapunten wel worden voorzien van een waardering. De notitie is bedoeld om u inzicht te verschaffen in de ingrediënten, zoals die tot nu toe zijn geïnventariseerd (groen en rijp, concreet en abstract, uitgewerkt en ruw) en als discussie- en inspiratiedocument voor de vergadering van het Algemeen Bestuur (AB) op 3 juni. Het Dagelijks Bestuur nodigt u uit om samen de kernopgaven te identificeren, nieuwe kansen en initiatieven aan te dragen en accenten te verleggen. Het resultaat van deze vergadering zal worden verwerkt in de Gebiedsagenda’s, zoals u deze in concept aangeleverd zult krijgen voor onze meningsvormende sessie op 17 juni 2014. Deze notitie is globaal ingedeeld op volgorde van de vakgebieden, zoals die uit de programmabegroting is te herkennen en nog niet naar de drie gebieden van West, omdat het AB immers eerst naar meer strategische keuzes wordt gevraagd. Op 1 juli 2014 – de laatste vergadering voor het zomerreces - hopen wij dat de Gebiedsagenda’s definitief door het AB zullen kunnen worden bekrachtigd, zodat deze als afwegingskader voor de centralestedelijke begroting kunnen worden aangeleverd.
2
6
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 3 van 50
Gebiedscyclus De kern van de Stadsdelen Nieuwe Stijl wordt gevormd door het gebiedsgericht werken. Hierbij ligt de nadruk op het samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners werken aan de opgaven, die ook gezamenlijk in beeld worden gebracht. Dit gebeurt altijd integraal, dus over alle domeinen heen. Gebiedsgericht werken is sterk verweven met de veranderende rol van de overheid. Die kiest steeds vaker voor een faciliterende rol of treedt op als procesbegeleider. De stedelijke werkwijze die is afgesproken om het gebiedsgerichte werken vorm te geven is via de gebiedscyclus. Deze cyclus begint met een gebiedsanalyse, gevolgd door een daarop gebaseerde gebiedsagenda met prioriteiten, een gebiedsplan waarin staat hoe de opgave zal worden aangepakt en een monitor die inzicht geeft in het resultaat van de inspanningen. De gebiedsanalyses zijn in het voorjaar van dit jaar in een stedelijk afgesproken vorm voor alle drie de gebieden van West opgesteld en aan u verzonden. Op basis van de gebiedsanalyse – die dit jaar vanwege de versnelde procedure nu nog in light vorm is opgesteld, maar waarvoor een ontwikkelopgave loopt om dit in volgende jaren vele malen grondiger en diepgravend aan te pakken – worden gebiedsagenda’s opgesteld waarin de gebiedsvraag wordt geadresseerd en prioriteiten zullen worden aangegeven. De gebiedsagenda behelst veel meer dan de in de buurten opgehaalde problemen, wensen en kansen alleen. De gebiedsagenda’s voor dit jaar zijn samengesteld uit: • De via lokale netwerken van bewoners, ondernemers en instellingen ‘opgehaalde’ agenda’s van de buurt. • Opbrengsten van de introductiesessies / kennismaken met de buurt bijeenkomsten van DB en AB • Oogst van de door het stadsdeel georganiseerde participatie-ontwikkeltrajecten en het symposium ‘Gewoon in Amsterdam West’ (NSOB). Op 25 juni is een bijeenkomst gepland om de deelnemers te betrekken in de uitwerking van de actiepunten., najaar 2013 – april 2014; • Naar gebied te vertalen uitwerking van de ambities uit het bestuurlijk startdocument ‘Meer ruimte voor West’; • De lopende projecten die in voorbereiding en in uitvoering zijn in de verschillende gebieden; brondocument begroting 2014; • Een afstemmingsronde voor de lokale netwerken (bewoners en organisaties) om te reageren op de conceptagenda’s, april - juni 2014; • En de resultaten van de toetsingsronde door het Algemeen Bestuur: 3 en 17 juni 2014. De Gebiedsplannen (het derde cyclusproduct) die volgen op de Gebiedsagenda’s bevatten de uitwerking van de geprioriteerde kernopgaven van de gebiedsagenda met de inhoudelijke uitwerking van de bestuurlijke ambities en de financiële vertaling daarvan op hoofdlijnen. Het opstellen van de gebiedsplannen staat op de rol voor zomer en najaar.
3
7
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 4 van 50
Inhoudsopgave
1. Gebiedsagenda West, domein openbare orde en veiligheid 2. Gebiedsagenda West, domein openbare ruimte en verkeer 3. Gebiedsagenda West, domein economie 4. Gebiedsagenda West, domein jeugd en onderwijs 5. Gebiedsagenda West, domein zorg en welzijn 6. Gebiedsagenda West, domein cultuur 7. Gebiedsagenda West, domein duurzaamheid 8. Gebiedsagenda West, domein wonen en stedelijke ontwikkeling 9. Gebiedsagenda West, domein gebiedsgericht werken en participatie
4
8
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 5 van 50
Hoofdstuk 1
Gebiedsagenda West, domein openbare orde en veiligheid In vrijheid en vrede kunnen leven. Je prettig voelen in de buurt waarin je woont, je vrij bewegen op straat, je kunnen uiten in wie je bent en je veilig weten in je huis, het voor jou belangrijkste stukje Amsterdam. Voor de bescherming van deze essentiële waarden moet je als burger op de overheid kunnen vertrouwen. Dat is de reden dat ook in de startnotitie Meer ruimte voor West veiligheid zo prominent als aandachtsgebied is opgenomen. De meest recente Veiligheidsindex laat zien dat het relatief veilig is in West. Ten opzichte van 2012 zien we een verbetering van de objectieve veiligheid in West, terwijl de stedelijke de index gelijk is gebleven. De bewoners melden nog wel veel overlast. Het gaat dan om meldingen burengerucht en overlast van groepen - jongeren, dronken mensen op straat, personen op straat lastig gevallen, geluidsoverlast. Bijna alle buurten in West kleuren wat dat betreft ‘oranje’. Een aantal buurten kleurt nog ‘rood’. In de Da Costabuurt hebben bewoners vooral last van de buren, terwijl bewoners in de Helmers/Vondelbuurt juist meer overlast hebben van overige incidenten. Daarnaast valt op dat het aantal inbraken in de Kolenkit relatief hoog is. De subjectieve cijfers tonen aan dat bijna alle bewoners zich inmiddels veilig voelen in West. De subjectieve index bestaat uit drie onderdelen: vermijding, onveiligheidsbeleving en buurtproblemen. Met name in de Van Galenbuurt zijn bewoners zich een stuk veiliger gaan voelen. Zoomen we in op de drie achterliggende indicatoren dan zien we dat het onderdeel onveiligheidsbeleving in de Kolenkit-, Landlust- en de Hoofdweg e.o. nog relatief onveilig scoort. De buurtagenda onderstreept het geschetste beeld. Samenvattend is er: - zorg over het toenemend aantal woninginbraken; - zorg over burenruzies; - zorg over toename straatroven en geweld op straat; - zorg over twijfelachtige horeca. En ervaren bewoners - spanningen tussen jeugd en volwassenen en tussen bevolkingsgroepen; - overlast door onder andere alcoholisme, drugs en coffeeshops; - overlast van jeugd (ook pestgedrag); - overlast van voertuigcriminaliteit (auto-inbraak, diefstal van fietsen en scooters). Ingezet stedelijk beleid Top 600 Plegers van high-impact delicten (geweld, overvallen, straatroof, woninginbraak) worden steviger aangepakt. Dat vraagt een intensivering van de aanpak van de (jeugd)criminaliteit op een breed terrein: opsporing, vervolging, snel straffen en consequent handhaven en uitvoeren van straffen, naast intensivering van preventie gericht op risicojongeren ter voorkoming van (voortdurende) criminaliteit. Het programma kent samengevat drie hoofdlijnen, waarin de generaal preventieve werking van het strafrecht (je laat crimineel gedrag wel uit je hoofd als je weet dat je voor een paar jaar de gevangenis ingaat) nadrukkelijk wordt gecombineerd met (na)zorg en preventiemaatregelen ter voorkoming van instroom van onderop. West levert zorgcoördinator in het Veiligheidshuis en procesregisseur Top600. Treiteraanpak Snel en zichtbaar een einde maken aan treitersituaties is het doel van deze stedelijk ingezette aanpak. Slachtoffers van intimidatie in de woonomgeving weten zich beschermd door de overheid. We voorkomen dat zij gaan verhuizen. Treiteraars veranderen hun gedrag en stoppen met het intimideren van buren of buurtbewoners. Als
5
9
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 6 van 50
andere oplossingen niet werken, is het uiteindelijk de dader die (gedwongen) verhuist. West levert een stadsdeelregisseur Treiteraanpak. Polarisatie en radicalisering Op dit moment wordt stedelijk gewerkt aan een verdere uitwerking aanpak radicalisering en polarisatie. Inzet is een meer informatiegestuurde, integrale aanpak. West sluit aan en kent het Actieplan Vrij West, gericht op het tegengaan van discriminatie, polarisatie en radicalisering. High-impact delicten Speciale aandacht wordt stedelijk gericht op het tegengaan van geweld, overvallen, straatroof en woninginbraken, vanuit de zorg rond georganiseerde criminaliteit met liquidaties overdag als gevolg met grote impact op de buurt, als ook rond verharding van kleine criminaliteit door vermenging van wapens en geweld. West levert o.a. extra toezicht (donkere maanden), levert bijdrage inbraakpreventie, investeert in veilig ondernemen en is deelnemer aan pilot woningovervallen. Inzet op criminele jeugdgroepen en jeugdoverlast Om de jeugdoverlast aan te pakken zet West acties in zowel op het gebied van preventie, zorg en samenlevingsopbouw, fysieke maatregelen als op het gebied van repressie en crisisbeheersing. Belangrijke thema’s: geweld achter de voordeur, vrouwenhandel/prostitutie en veilig ondernemen (Veiligheidsplan Amsterdam 2012 – 2014).
Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018 Nog onbekend
Lokaal beleid openbare orde en veiligheid Buurtveiligheid Het aantal woninginbraken blijft hoog. Het tegengaan van woninginbraken is daarom in 2012 tot ‘high impact crime’ benoemd in regionale en stedelijke veiligheidsplannen. We continueren onze inzet op het terugdringen van het aantal woninginbraken. De focus van de aanpak ligt op de zogeheten ‘hotspots’, de plaatsen waar sprake is van concentratie van deze vorm van criminaliteit. Zo zorgt ongerichte politiesurveillance niet voor minder woninginbraken, maar gerichte surveillance op hotspots daarentegen wel. Ook zorgen vrijblijvende preventieadviezen, nieuwsbrieven en folders door de brievenbus of via internet niet voor meer preventieve maatregelen door bewoners. Gerichte acties in gebieden met veel woninginbraken, in samenwerking met politie en woningcorporaties, echter wel. Ook richten we onze aandacht op overlastgevende panden, zoals massagesalons waar een vermoeden van vrouwenhandel is, drugspanden, overlastgevende coffeeshops en shishalounges. BuurtVeiligheidsTeams en BuurtPraktijkTeams zijn actief in buurten waar de veiligheid onder druk staat, met name in gebieden in De Baarsjes en Bos&Lommer. Waar nodig zetten we extra toezicht in (JeugdPreventieTeams met name in Bos&Lommer, straatcoaches in heel West). Vanuit buurtbudgetten worden bewoners ondersteund bij preventieve maatregelen om de veiligheid in de eigen buurt te vergroten. Overlast Overlastgedrag komt in soorten en maten en speelt op binnen allerlei doelgroepen, van mensen met een verslavingsproblematiek tot rondhangende jongeren. Om overlast aan te pakken worden acties ingezet zowel op het gebied van preventie, zorg en samenlevingsopbouw, fysieke maatregelen als op het gebied van repressie en crisisbeheersing. Enerzijds wordt dus perspectief geboden en anderzijds wordt curatief of repressief ingegrepen waar nodig. Buurtbewoners en buurtprofessionals zijn vaak degenen die ongewenst gedrag als eersten signaleren. Toegespitst op overlastgevende jeugd zijn in de buurten waar sprake is van veel risicofactoren, overlastlocaties en jeugdgroepen, (tijdelijke) buurtgerichte jeugdnetwerken actief die specifieke acties inzetten gericht op het versterken van het pedagogisch klimaat op straat en het stoppen van grensoverschrijdend gedrag. Laagdrempelige acties in de buurt via bewoners, sociale netwerken, buurtprofessionals als jongerenwerkers, straathoekwerk, sportbuurtwerk, participatiemedewerkers van ABC, zijn eerst aangewezen om ongewenste gedragingen van kinderen en jongeren om te buigen in meer positief gedrag.
6
10
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 7 van 50
Wanneer deze interventies niet leiden tot de gewenste verandering van gedrag, worden extra maatregelen ingezet. Denk daarbij aan de inzet van de buurtagent, verscherpt toezicht door JeugdPreventieTeams en straatcoaches en BuurtVeiligheidsTeams. Hiermee heeft het stadsdeel lokale middelen in handen om jeugdoverlast in kaart te brengen en om deze aan te pakken (via APV, aanspreken, gezinsbezoeken van straatcoaches). Een aantal buurten in West kenmerkte zich door gestapelde problematiek op het gebied van armoede, leefbaarheid en onveiligheid. Daar waar onveiligheid jarenlang de boventoon voerde en de reguliere aanpak niet werkte is in West in twee buurten een BuurtPraktijkTeam ingezet (Columbusplein en Landlust). De BPT-werkprincipes zijn ook actief in andere buurten, zoals rond het Jan Maijenplein, Bosleeuw-Midden, Gibraltarbuurt en mogelijk Spaarndammerbuurt (Suikerplein). Een BuurtPraktijkTeam is een tijdelijke intensieve aanpak ingezet voor een langere periode, gericht op het herstel van gezag en het vertrouwen van bewoners. Als er signalen zijn van zorg dienen jongeren en hun gezinnen toe geleid te worden naar meer specialistische voorzieningen. We verbinden de signalen van straat, school en achter de voordeur met elkaar en stimuleren dat partijen in samenhang hulp inzetten voor kinderen, jongeren en hun ouders. Wanneer er sprake is van aanhoudend grensoverschrijdend gedrag, gaan we over tot repressieve maatregelen in de vorm van zwaardere zorg of straf. De aanpak van jongeren met strafbare feiten is belegd in het Veiligheidshuis. Tot slot kunnen we ook bestuurlijke maatregelen inzetten. Discriminatie/Polarisatie/Radicalisering In West kan iedereen houden van wie hij of zij wil houden, dragen wat hij of zij wil dragen en geloven in wie en wat hij of zij wil geloven. Met het actieprogramma Vrij West willen we discriminatie, polarisatie en radicalisering tegengaan in West. Het bestuur is voornemens het Actieprogramma Vrij West daadkrachtig voortzetten. Hiervoor komt het bestuur later dit jaar met een update van de aanpak. Zorg is er op het gebied van polarisatie. Radicalisering willen dit bestuur preventief aanpakken, verharding van het maatschappelijk klimaat lokaal dempen (bijvoorbeeld discussies rondom uitspraken Wilders en het effect daarvan op bewoners in West), project weerbare meiden voortzetten (radicalisering van moslim-meiden tegengaan), instrument ontwikkelen om periodieke riskbased analyses te kunnen maken samen met centrale stad, aanhaken bij stedelijke antidiscriminatiebeleid en campagne, tegenstellingen en polarisatie bespreekbaar maken, niet alleen tussen jong en oud, allochtoon en autochtoon, kopers en huurders, rijk en arm. In lijn met de heroriëntatie Vrij West blijven we investeren in onze partners. Dit geldt voor partners uit het ‘breedtenetwerk’, zoals het Joods Marokkaanse Netwerk Amsterdam, de vrouwennetwerken, moskeeën en Pink West, als voor partners uit het ‘dieptenetwerk’. Dit zijn professionals die ons van relevante informatie voorzien, zodat onze informatiepositie en signalering verbetert. Van belang blijft ook de inzet op vaak schrijnende gevallen van hatecrimes en treitergevallen. Aangezien het in West relatief gezien vaak gaat om homoseksuele slachtoffers die gediscrimineerd worden, organiseren we ook activiteiten om dit probleem preventief aan te pakken. Het stadsdeel investeert in herdenkingen en vieringen: De Februaristaking, de 4-5 mei herdenking en viering, de slavernijherdenking, Pride Walk (start van de Gaypride) zijn allemaal activiteiten en momenten die de thematiek van Vrij West raken en die de afgelopen jaren structureel zijn herdacht of gevierd. Veilige winkelgebieden Begin 2011 is West gestart met het project Aanpak veilige winkelgebieden. Directe aanleiding was de onrust bij ondernemers en bewoners na de gewelddadige overval op juwelier Fred Hund, die daarbij is omgekomen. De inzet in West ziet er sindsdien op hoofdlijnen als volgt uit: Inzet extra toezicht tijdens de donkere maanden. In de donkere maanden vinden de meeste overvallen plaats. Daarom zetten we dan, samen met de politie, extra toezicht in. Extra inzet in de winkelgebieden waar het minder goed gaat met de veiligheid (objectief en/ of subjectief). Nazorg na een winkeloverval. O.a. bieden we een veiligheidsscan aan. Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Via KVO-projecten stimuleren we de samenwerking tussen stadsdeel, politie en ondernemers in het winkelgebied. Het streven is om het huidige veiligheidsniveau vast te houden en waar nodig, via gezamenlijke inzet, te verbeteren. Huiselijk geweld Huiselijk geweld is in onze samenleving en ook in West een vaak verborgen, maar zeer ernstig probleem. Huiselijk geweld is ook een veiligheidsprobleem van de eerste orde, juist de onzichtbaarheid is een wezenlijk kenmerk. Het blijft dus van belang hier West-breed op in te blijven zetten.
7
11
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 8 van 50
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied openbare orde en veiligheid -
Sfeer op straat verbeteren (verbeteren subjectieve index) Inbraakpreventie Sociale veiligheid Tegengaan van discriminatie O.a. door inzet van BuurtPraktijkTeams, straatcoaches en door experimenteren met het invoeren van een buurtbudget om te komen tot preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid Inzet op integraal veiligheidsbeleid
De inzet op het gebied van Veiligheid nu, sluit nauw aan op stedelijke ambities, de opbrengst vanuit de buurt zoals in onderstaande tabel is weergegeven, als ook op de startnotitie Meer Ruimte voor West. Dat betekent de komende periode blijvende inzet op: - Buurtveiligheid (oa inbraken, woningovervallen, motorvoertuigencriminaliteit). - Discriminatie/polarisatie/radicalisering (onder andere spanningen tussen ouderen en jongeren en tussen bevolkingsgroepen). - Jeugdoverlast - (in heel West, sterk in Bos&Lommer en De Baarsjes). - Aanpak veilige winkelgebieden (onder andere vanwege straatroven, winkelovervallen). - Huiselijk Geweld (preventief trainen herkennen signalen). De geschetste problematiek raakt (in meer of mindere mate) alle buurten in West. Ook de ingezette acties worden in samenhang stadsdeelbreed uitgevoerd (denk aan toezicht, aanpak winkelgebieden, woningovervallen, inzet op jeugdgroepen). Om een integraal veiligheidsbeleid te waarborgen is het raadzaam de beschikbare budgetten niet op te knippen naar buurtniveau (met instemming van OOV). Uitgaande van de budgetten nu, wordt de inzet op het gebied van veiligheid grotendeels bekostigd uit structureel budget (programma 2: Openbare Orde en Veiligheid).
Aandachtspunten uit de buurten Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking. Buurt Onderwerp Bos & Lommer Landlust Gibraltarbuurt
Gulden Winckel
Robert Scott Laan van Spartaan
Inzet blijft nodig rond Karel Doormanplein (BPT). Overlast jeugd. Overlast van drank-, drugs gebruik in openbare ruimte. Woninginbraken. Jeugdoverlast. Burenruzies. Problemen met kinderen en jongeren met betrekking tot pestgedrag. Er is sprake van een toename van spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen. Bestrijden criminaliteit, preventie (auto) inbraak. De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks sprake van sociale samenhang. Bestrijden criminaliteit: m.n. inbraak woningen (politie keurmerk wonen voldoet niet meer) Problemen rond parkeergarage Tribune (inbraak auto’s)
De Baarsjes Alle buurten
Zorgen zijn er over sommige coffeeshops (overloop uit Nieuw-West, zoals bijv. bij Boerenjongens) en twijfelachtige horeca in de buurt. Beide hebben een
8
12
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 9 van 50
Chassébuurt
Mercatorbuurt Noord
Mercatorbuurt Zuid Postjesbuurt (mn Antillenplein en Paramariboplein)
aanzuigende werking op jongeren van buiten en geven overlast in de buurt. Veel jonge kinderen zijn alleen op straat en vertonen daar overlastgevend en grensoverschrijdend gedrag (onder andere pesten, vernielen, blowen, etcetera). Blijven inzetten op melden. Inbraakpreventie Inzet BPT Opsporen criminaliteit en initiatieven vanuit de buurt op dit gebied zoals de Buurt Betrokken Bewoners. Aanpak overlast: onder andere overlast door horeca, coffeeshops, jeugd. Angst bewoners verwachte fiets- en parkeerdrukte door komst Chassékerk en Westermoskee. Blijven inzetten op melden. Inbraakpreventie. Drugsoverlast. Jongerenoverlast. In de John Franklinstraat hangen alcoholisten en daklozen. Verminderen van de overlast van de dubieuze horeca en coffeeshops. Bewoners geven aan dat jongerenoverlast op de pleinen in de Postjesbuurt is afgenomen. Daar is afgelopen jaren hard aan gewerkt. Ook in 2014 en 2015 blijft dit een punt van aandacht.
Westerpark Staatsliedenbuurt Marcantibuurt Spaarndammerbuurt Westergasfabriek
‘Hotspots’ jeugdoverlast Van Beuningenplein. Marcanti-College: het speelt al meerdere jaren dat de scholieren van het MarcantiCollege zorgen voor overlast in de buurt. In de Spaarndammerbuurt is sprake van jeugdoverlast. Bezoekersstromen, geluidsoverlast
Oud-West Helmersbuurt
Da Costabuurt
J. de Bosch Kemperpad; hang-/indrinkjongeren in avond en nacht. Andreasveld; hang-/indrinkjongeren op/bij picknicktafels in avond en nacht. Bewoners die jongeren niet meer durven aanspreken en elke avond gesleep met de picknicktafels want iedereen wil ze ver weg hebben. Da Costaplein, overlast hangjongeren en alcoholisten.
Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen toe te voegen. Buurt Onderwerp Bos & Lommer Landlust
Gibraltarbuurt Gulden Winckel Kolenkit
Ervaren jeugdoverlast is hoger dan gemiddeld. Veel woninginbraken. Enkele hotspots jeugdoverlast. Spanningen tussen jeugd en volwassenen neemt toe. Relatief veel jongeren in Top 600. Sociale problematiek. Er is een overlastgevende groep. Overlast m.n. rond zwembadje en Gibraltarstraat (rondhangen, dealen en alcoholgebruik). Opkomende jeugdgroep Hertspieghelplein. Overlast jeugd. Inbraak woningen. Overlast alcoholisten Bos&Lommerweg. Opkomende groep Schaapherderstraat (nu rustig).
9
13
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 10 van 50
De Baarsjes Alle buurten
Geuzenbuurt Mercatorbuurt Noord
Zorgen zijn er over sommige coffeeshops (overloop uit Nieuw-West, zoals bijv. bij Boerejongens) en twijfelachtige horeca in de buurt. Beide hebben een aanzuigende werking op jongeren van buiten en geven overlast in de buurt. Inbraken. Jan Maijenplein. Inzet op jongerenoverlast en leefbaarheid (BPTwerkprincipes).Nu vooral armoede en sociale problematiek.
Westerpark Spaarndammerbuurt Westergasfabriek Volkstuinen
Pestgedrag jeugd Suikerplein. Bezoekersstromen, geluidsoverlast. Alcoholisten in het Westerpark. Volkstuinen: gevoel van onveiligheid.
Oud-West Helmersbuurt Bellamybuurt
Overlast jeugd rond Huygenscollege. Overlast alcoholisten
10
14
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 11 van 50
Hoofdstuk 2
Gebiedsagenda West, domein openbare ruimte en verkeer De druk op de openbare ruimte in West neemt steeds meer toe. Het gaat hier ook om een van de meest dichtbebouwde deel van de stad met een toenemend aantal bewoners en woningen. Dat uit zich in een steeds intensiever gebruik van parken, pleinen, wegen en vooral fietspaden en fietsparkeervoorzieningen. Daarbij tonen bewoners steeds meer betrokkenheid bij ‘hun’ openbare ruimte. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de verbetering van de openbare ruimte. Veel straten en pleinen zijn opnieuw ingericht en hebben de kwaliteit van de openbare ruimte enorm verbeterd. Maar we zijn er nog niet. Door de autonome uitrol van het centrumgebied zal de druk op de verschillende functies van de openbare ruimte in West de komende jaren naar verwachting verder toenemen. Dit is het meest zichtbaar in de buurten tegen de binnenstad, Westerpark en Oud West. De openbare ruimte moet dus intensief beheerd en de inrichting moet optimaal de gevraagde functies faciliteren. Dit vraagt om het werken aan een hoogwaardige inrichting en excellent beheer van straten, parken en pleinen en om het constant kunnen inspelen op de vraag van de gebruikers. Het bestuur heeft hierbij in eerste instantie een viertal prioriteiten, te weten het bieden van oplossingen voor het gebrek aan fietsparkeerruimte op straat, het toepassen van flexibele inrichtingsmodellen door middel van onder andere dubbelgebruik van parkeerruimte, het stimuleren van zelfbeheer door bewoners en ondernemers en het toepassen van nieuwe vormen van participatie bij de planvorming en het beheer. We komen de komende periode met plannen waarin we deze ideeën verder uitwerken. Speciale aandacht vraagt de openbare ruimte in de stedelijke vernieuwingsgebieden, zeker nu de nieuwbouwontwikkelingen stagneren. In de Kolenkitbuurt, Gulden Winckelbuurt en de Robert Scottbuurt moet extra aandacht voor de kwaliteit openbare ruimte, de achterblijvende aandacht voor de woningkwaliteit compenseren. Hiervoor is de komende jaren relatief veel financiële ruimte gereserveerd. Met name in de Kolenkit zal worden geëxperimenteerd om de bewoners nog actiever te betrekken bij de inrichting van hun eigen straat. Verder is de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan de inrichting van speelvoorzieningen en groen. Dit verbeterproces is nog in volle gang en kan nog een intensiveringslag maken door nog meer in te spelen op wensen van bewoners. Naast een hoge kwaliteit van de openbare ruimte streeft het stadsdeel naar een optimale bereikbaarheid en het verleiden van bewoners, ondernemers en bezoekers tot duurzame mobiliteit. Het verminderen van het aantal auto’s in het straatbeeld en het stimuleren van minder autogebruik zijn de belangrijkste ambities. Hiervoor is een aantal maatregelen in gang gezet, zoals de aanleg ven buurtgarages (incl. de herprofileringen waar de parkeerplaatsen van straat verdwijnen) en de invoer van ringparkeren. Dit proces krijgt de komende jaren verder vorm als garages worden opgeleverd en de straten er omheen worden heringericht, zoals de Frederik Hendrikbuurt en de Bellamy-Borgerbuurt. In de komende gesprekken met de centrale stad is in dit verband een tweetal onderwerpen urgent. Ten eerste: is de huidige verdeling van sturingsmiddelen op het gebied van parkeren juist, als de oplossingen vooral gebiedsgericht tot stand moeten komen. Met name de centrale bevoegdheid voor het bepalen van de hoogte van parkeervergunningplafonds en deelvergunninggebieden is hierbij een discussiepunt. Het tweede is de verantwoordelijkheid voor het Parkeerfonds. Op dit moment zijn er afspraken dat de besteding van het Parkeerfonds in ieder geval tot 2016 is belegd bij het stadsdeel. Deze afspraak is even logisch als noodzakelijk als we de kwaliteit van de openbare ruimte in West willen behouden en versterken en als we de gebiedsvraag – de kerntaak van het stadsdeel – van een serieus antwoord willen blijven voorzien. In de nieuwe
11
15
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 12 van 50
bevoegdhedenverdeling ligt de verantwoordelijkheid voor het doen van uitgaven bij de centrale stad en ook de bevoegdheid tot het bepalen van vergunningtarieven. Dit laatste was ook voorheen het geval, maar de centrale stad liet zich bij het vaststellen ervan terecht leiden door de keuze van de stadsdelen. Wij gaan ervan uit dat deze lijn wordt gecontinueerd. Zou dat anders worden, dan dient zich een groot risico aan, aangezien in de meerjarenbesteding van het fonds rekening is gehouden met een door het stadsdeel besloten tariefverhoging tot 2018 van 75%. Mocht dit niet (geheel) doorgaan, dan ontstaat er een tekort in de meerjarenraming van het fonds en zal de gebiedsvraag niet meer adequaat kunnen worden geadresseerd.
Ingezet stedelijk beleid 1. Uitvoering Puccini methode: alle herinrichtingsplannen voldoen aan de richtlijnen Puccini wat betreft materiaalgebruik; 2. Mobiliteitsplan Amsterdam: afwegingskader verkeersnetten, aandacht voor de doorstroming in de stad met het accent op de stadsstraten. Dit kan consequenties hebben voor de hoeveelheid parkeerruimte in de stadstraten; 3. Samenwerkingsconvenant stad-stadsdelen Parkeerplan Amsterdam: uitgangspunten minder auto’s op straat, afname bezettingsgraad (minder zoektijd), kortere wachtlijsten. Bijdrage van West aan het Parkeerplan is de ontwikkeling van de Singelgrachtgarage; 4. Meerjarenplan Fiets incl. ontwikkeling doorgaande routes. Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018 Nog onbekend
Lopende programmadoelen/beleid stadsdeel (volgens begroting 2014) 1. Minder geparkeerde auto’s in het straatbeeld: a. Aanleg buurtparkeergarages de Hallen/herprofileringen Bellamy-/Borgerbuurt. b. Aanleg Singelgrachtgarage/herprofileringen Frederik Hendrikbuurt. c. Invoeren ringparkeren. Realiseren parkeerruimte aan de ring en opheffen vrijkomende parkeerplaatsen in de buurt ten gunste van verbetering openbare ruimte. d. Stimuleren autodelen. Op dit moment worden autodeelorganisaties gefaciliteerd met een voor hen gereserveerde parkeerplaats als zij kenbaar maken een deelauto in West toe te voegen. e. Onderzoek Surinamepleingarage als buurtparkeervoorziening. 2. Meer fietsgebruik, uitvoering Fietsparkeernota tot 2015: a. Uitbreiding aantal fietsparkeerplekken in de openbare ruimte. b. Verwijdering fietswrakken. c. Uitbreiding inpandige fietsparkeerplekken. 3. Verbetering verkeersveiligheid: a. Opheffen black spots. b. Uitbreiding vrijliggende fietspaden langs hoofdnet auto. c. Verbetering verkeersveiligheid rond scholen (schouwen). d. Experimenten gedragsbeïnvloeding als onderdeel van programma Slimmer Reizen. 4. Verbetering uitvoering parkeerbeleid, nota Parkeerbeleid 2012-2020: a. Wachtlijsten verkorten, opschonen vergunning bestanden. b. Parkeerdruk niet op laten lopen, handhaving 1:1 compensatie, waar nodig plafond verlagen. c. Betalingsgraad verhogen, kwaliteit handhaving verbeteren. d. Beschikbaarheid parkeermeters verhogen. 5. Openbare ruimte meer uitnodigend: a. Aanleg postzegelparkjes, meer straatgroen, stimuleren geveltuinen en moestuinen. b. Uitvoering Sport- en Speelplekken actieplan 2012-2015, investering € 250.000 per jaar. c. Groen en verharding voldoen aan CROW kwaliteitsnorm B wat betreft inrichting en onderhoud. d. Na herinrichtingen voldoet de Openbare ruimte aan de Puccini richtlijnen. e. Openbare ruimte wordt schoner/ gebruikers bewuster. Vooral inzet op schoonheid rond containers als belangrijke bron van overige vervuiling (hotspotaanpak, adoptanten). Nadruk op handhaving.
12
16
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 13 van 50
f.
Openbare ruimte wordt groener, uitvoering Groenstructuurplan 2012. Voor de periode 2015-2018 verder investeren in parken, recreatieve routes, ecologie en groen in de straat (postzegelparkjes). Westpoortgebied nog niet onderzocht. g. Zelfbeheer openbare ruimte draagt bij aan de ontwikkeling van de eigen identiteit van de straat en de buurt. Veel van bovenstaande ambities moeten worden gerealiseerd in het regulier dagelijks beheer van de openbare ruimte (grijs/groen/speelvoorzieningen/straatmeubilair). Het kwaliteitsniveau hiervan is gebaseerd op CROW kwaliteitsnormering en wordt voor het grootste deel gefinancierd uit de algemene middelen. Deze budgetten worden als bestaand beleid 2014 doorgezet naar de begroting 2015. De stedelijke ambitie is om via een nieuwe ramingsystematiek een nieuwe verdeling van de beheerbudgetten te maken op basis van een stedelijk gedifferentieerde kwaliteitsnormering binnen het te ontwikkelen assetmanagement. Dit kan consequenties hebben voor de budgetten van West. Een overzicht van de lopende projecten in de openbare ruimte, in voorbereiding of in uitvoering, is terug te lezen in de stadsdeelbegroting van 2014
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied openbare ruimte en verkeer met voorgestelde acties 1. Een schone, hele, veilige openbare ruimte samen met iedereen, bewoners, ondernemers en gebruikers. Gebruik maken van zelfbeheer, sociale firma’s en bedrijven: zie thema’s uit agenda’s van de buurt; 2. Meer ruimte voor fietsers: meer parkeerplekken (10.000), daar waar dat volgens de gebiedsanalyses het hardst nodig is: Er wordt dit jaar een actieplan aan het AB voorgelegd, waarin wordt aangegeven hoe en waar de 10.000 extra fietsparkeerplekken moeten worden gerealiseerd en wat de kosten zijn; 3. Nieuwe doorgaande fietsroutes in samenwerking met aangrenzende stadsdelen en centrale stad; 4. Verkeer veiliger met betere doorstroming en minder CO2 uitstoot. Extra aandacht voor gevaarlijk gedrag verkeersdeelnemers en buurten autoluw: Verbetering doorstroming is onderdeel van Mobiliteitsplan Amsterdam in samenwerking met de stadsdelen. We continueren de verkeersschouwen rond scholen, gedragsacties samen met de politie; 5. Verdere vergroening openbare ruimte - zie ook initiatieven in agenda’s van de buurt en uitvoering Groenstructuurplan; 6. Uitbreiding mogelijkheden elektrisch rijden en carsharing. Uitbreiding netwerk elektrische oplaadpunten faciliteren; 7. Persoonlijke benadering om ringparkeren te stimuleren. Vrijkomende ruimte op straat in nauw overleg met de buurt herinrichten met prioriteit voor fietsparkeren; 8. Beheer openbare ruimte duurzaam en diervriendelijk. Vergroting biodiversiteit en stimulering stadslandbouw. Sluit aan op de uitwerking van het Groenstructuurplan; 9. Duurzame initiatieven van bewoners zo veel mogelijk faciliteren; 10. Versterken ecologische waarde Brettenzone. Aansluiten op Programma Landschapspark De Bretten door de ontbrekende schakels in de route van stad naar strand te realiseren en vooral de verbindingen met de omliggende woongebieden te verbeteren; 11. Doorgaan met hotspotaanpak en stimuleren afvalscheiding. Plaatsing, capaciteit containers en inzamelfrequentie aanpassen aan behoefte in de buurt. Investeringsplan met in 2015 als eerste de containers in De Baarsjes vervangen, capaciteit uitbreiden, differentiëren naar scheidingsfractie en waar nodig in aantal uitbreiden. Agenda’s van de buurt De agenda’s van de buurt 2014, die zijn verzameld door de afdeling Wijken, bevatten een groot aantal voorstellen ter verbetering van de openbare ruimte en verkeer. De wijkmanagers hebben onderscheid gemaakt tussen een aantal algemene aandachtspunten en specifiek naar de buurten toe te wijzen wensen. Algemene opgehaalde aandachtspunten: - Meer aandacht voor handhaving overlast zwerfvuil en vervuiling containers (hotspots) - Daarnaast vraagt de buurt in 2015 een investering om 1100 adoptanten te begeleiden.
13
17
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 14 van 50
-
Stimuleren van bewonerszelfbeheer groen en geveltuintjes. Voorstel om per gebied een budget ” kleine projecten” vrij te maken om snel in te kunnen spelen op benodigde kleine onderhoudsingrepen en om snel tegemoet te kunnen komen aan wensen in de buurt
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking. Buurt Onderwerp Westerpark Staatsliedenbuurt GWL
FH-buurt
Marcanti-eiland Spaarndammerbuurt
Zeeheldenbuurt Het Westerpark
Extra groen van Bossepad, beheerd door bewoners Uitvoering van masterplan van de koepelvereniging voor de vergroening openbare ruimte. Ondersteuning door beschikbaar stellen projectleider Ondersteuning zelfbeheer openbare ruimte Inrichten speelplek Eerste Hugo de Grootstraat Vergroenen pleintje Gilles van Ledenberghstraat 3 Extra fietsparkeerstroken Hugo de Grootplein Opknappen Van Oldebarneveldstraat thv verpleeghuis de Poort, vooruitlopend op herprofilering in ….. Herinrichting Frederik Hendrikstraat als gevolg van schade door boomwortels en aanpassing aan 1-richtingssituatie a.g.v. herinrichting plantsoen. Groot onderhoud wandelpromenade en groen langs water. Spaarndammerstraat wordt niet aantrekkelijk gevonden en niet veilig genoeg voor fietsers. Uitbouwen en versterken Brediustuinen als buurtcommunity. Houtrijkstraat schoffeltuintjes, aanpakken negatieve uitstraling Overlast hondenpoep Nova Zemblastraat en omgeving Westzaanplantsoen en Zaanhof/Zaanstraat Extra bomen in bakken Nova Zemblastraat Veilige fiets-/wandelverbinding Houtmankade Vergroenen pleintje zonder naam met geveltuinen en bakken Coördinatie/begeleiding bewoners bij beheer en schoonhouden park Schouw t.b.v. opknapbeurt voor straatmeubilair, speelvoorzieningen etc. Diverse maatregelen als gevolg van het intensieve gebruik van het park met evenementen
De Baarsjes Mercatorbuurt-Noord Postjesbuurt
Chassebuurt
Stimuleren zelfbeheer voortuintjes Vespuccistraat en Mercatorstraat Het adopteren van geveltuintjes door andere actieve bewoners. Een website van beschikbare geveltuintjes opzetten. Tegengaan van fietsers op de stoep Baarsjesweg en Antillenplein door bv het plaatsen van paaltjes Vervanging lichtmasten Paramariboplein Overlast scooterparkeren Paramariboplein. Speciale scooterparkeerplaatsen? Budget uit SAP voor verbeteren/vergroenen speelplek Postjeskade/de Tulp i.s.m. Akros/BSO. Wens om plek te vergroten. Voldoende budget voor beiden? Afvalplekken bij De Tulp, Corantijnstraat en Antillenplein opnemen in hotspotaanpak en adoptanten werven. Integrale aanpak inrichting en gebruik Witte de Withplein: zelfbeheer, meer groen, fietsprobleem, verlichting, zitbanken verplaatsen, water- en stroomvoorzieningen, activiteiten, aanpak vervuiling, betrekken omliggende partners, Kortenaerplein: in overleg met de buurt oplossing zoeken voor problemen in het gebruik. Verbeter verkeersveiligheid
14
18
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 15 van 50
Mercatorbuurt Zuid
Does-Tromp- Geuzenbuurt
Inrichting Piri Reisplein i.s.m. de buurt Herontwikkeling Chassekerk en nieuwe inrichting Chasseplein: afspraken maken met de buurt over gebruik van het gebouw en het plein. Inpandige fietsenstalling? Herinrichting Admiralengracht en van Brakelstraat: betrekken van initiatieven van de buurt zoals kanoschool en kinderactiviteiten van Brakenstraat Meer aandacht voor vervuiling van de pleinen door honden en duiven Verfraaien van scootsafes Verder uitbouwen van groenprojecten van de buurt zoals buurtmoestuin Tagrijn, Stadsboomgaard Mid West en beplanten boomkransen Magalhaensplein. Verfraaiing Columbusplein met meer kleur/groen: hagen langs hekken. Oplossingen bedenken voor parkeeroverlast fietsen en brommers op het trottoir Afsluiten Krommertstraat vanuit Jan Evertsenstraat. Aanpassing verkeercirculatie.
Oud West Helmersbuurt
Cremerbuurt
Vondelparkbuurt
Da Costabuurt
Verbeteren Kanaalstraat tussen Nic. Beetsstraat/JP Heijestraat door omzetten van parkeerplaatsen in openbare ruimte. Halvering aantal parkeerplaatsen. Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag Verbetering groen rond basketbalterrein WG-terrein e Vergroening 1 C. Huygensstraat met plantenbakken Oplossing probleem laad- en losplek NH-hotel Stadhouderskade. Aansluiten bij herinrichting Leidseplein. Fietsparkeerprobleem bewoners Overtoom overall en bij drukke voorzieningen in het bijzonder bij plus vergroening d.m.v. plantenbakken e Verkeersituatie Furore 1 C. Huygensstraat a.g.v. hotelfunctie. Overtoom kruising J.P. Heijestraat n.a.v. dodelijk ongeval en al veel eerdere ongeval problemen. . Bosboom Toussaintstraat verkeersonveilige situatie voor fietsers bij pleintje. Verkeersremmende maatregelen Nic. Beetsstraat/Kanaalstraat Postzegelparkje Nic. Beetsstraat. Buurt is tegen. Hennetjesbrug/Nic. Beetsstraat. Motie ontsluiting fietspad. Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag Herinrichten schoolplein Annie MG Schmidtschool i.s.m. de buurt plus semiopenbaar maken. Afsluiten P.Langendijkstraat tussen Brederode en Wilhelminastraat t.b.v. speelstraat. Veiliger situatie basisschool. Compensatie parkeerplekken ringparkeren? Herinrichten JP Heijestraat. Vervanging tegels door klinkers, 30 km straat, plantenbakken toevoegen. Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag Verkeersveiligheid Overtoom. Flitspalen op alle kruispunten, zie ook Helmersbuurt Extra fietsdoorsteek Overtoom/Vondelpark t.h.v. her te bestemmen Reade. Ontlasting Kattenlaan. Toename overlast op Rijtuigenhof n.a.v. bestemmingswijziging naar wonen. Last van doorloop naar Vondelpark, zwerfvuil, fietsparkeren, geluidsoverlast. Rol ontwikkelaar. Oplossing? Herbestemming ROC Zocherstraat naar woningen. Bestemming binnenterrein naar schooltuinen. Verdeeldheid in de buurt n.a.v. geluidsoverlast. Is in behandeling. Ander punt is de vrees voor parkeeroverlast door extra woningen, is ongegrond. Gevolg is langere wachtlijst parkeervergunning. Verbetering buitenruimte OBS De Waterkant: meer fietsparkeerruimte, overlast leempaden, Vergroening Jacob van Lennepstraat t.h.v. nr. 7. Er is al contact met LO. Verkeersveiligheid rond school Nassaukade/Jacob van Lennepstraat, is naar gekeken. Markering aangebracht en er komt nog bebording n.a.v. schouw.
15
19
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 16 van 50
Bellamybuurt
Oversteek Kinkerstraat/Ten Katestraat. Wordt meegenomen in herprofilering Ten Katestraat. Opknappen schoolplein Het Winterkoninkje n.a.v. verzoek ouders en school. Speeltoestellen, bestrating, bankjes, verplaatsing grof vuilplek. Zij komen met plan. Vanuit SAP alleen meer aandacht voor 0-6 jaar. Opknappen speelplein Vlinderboom Nic. Beetsstraat . Plan iom ouders en school. Ligt bij LO. Budget? Afvalprobleem straten rond Ten Katemarkt.
Bos en Lommer Gulden Winckelbuurt Erasmusparkbuurt
Veel overlast van vuil o.a. van de markt. Beter benutten van potentie van het park, experimenteren met zelfbeheer, bewonersinitiatieven.
16
20
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 17 van 50
Hoofdstuk 3
Gebiedsagenda West, domein Economie Stadsdeel West is één van de meest dynamische, goed bereikbare en veelzijdige delen van Amsterdam. Een plek die bruist van ondernemerschap en creativiteit, met een gevarieerd aanbod aan voorzieningen. West wordt steeds aantrekkelijker om te wonen, te werken en te verblijven. Er liggen kansen om dit verder uit te bouwen. West heeft aantrekkelijke parels, trekkers en gebieden die overlopen van energie. Omliggende en nabijgelegen buurten kunnen hier meer van profiteren. De inzet is om met verschillende stakeholders te bekijken hoe de gevestigde parels en al aanwezige energie in de gebieden een impuls kunnen geven aan omliggende buurten. Of andersom, juist actief op zoek gaan naar trekkers om gebieden een impuls te geven en meer verbindingen te leggen met de omgeving. Vanaf 1 januari 2015 wordt een deel van het bedrijventerrein Westpoort aan stadsdeel West (gebied Westerpark) toegevoegd. Extra kansen worden gezien in cross overs tussen West en Westpoort. De inzet is om bedrijvigheid op Westpoort beter aan te laten sluiten op West en bedrijven in West ook beter te verbinden met dit bedrijventerrein. Als onderdeel van een groter gebied zet West daarnaast in op een betere aansluiting met de ontwikkelingen en initiatieven aan het IJ en in het Noordzeekanaalgebied. In West worden vervolgstappen gezet in een verdere verbetering in het functioneren van de Ten Katemarkt en de Bos en Lommermarkt. Een van de acties is een pilot in voorbereiding voor verzelfstandiging van de Ten Katemarkt. Daarnaast zien we in West een sterke opkomst van nieuwe marktinitiatieven. Nieuwe, vaak tijdelijke marktconcepten op andere locaties dan de gevestigde dagmarkten, met een andere doelgroep, aanvullend of exclusief productaanbod. Hieraan blijkt veel behoefte, zowel bij ondernemers als bij het publiek. Verbetering van markttijden door deze aan te passen op de behoefte van het publiek, kan marktondernemers stimuleren tot vernieuwing. De winkelgebieden, met hun divers aanbod aan winkels en horeca, worden redelijk tot goed gewaardeerd. Kansen voor verdere verbeteringen liggen in de uitstraling van gevels en openbare ruimte en aantrekken van nieuwe winkel- en horecaconcepten. De opkomende, tijdelijke marktconcepten kunnen eveneens extra kansen bieden voor bedrijvigheid in nabijgelegen (winkel)gebieden. Een nieuw marktconcept als Made in Amsterdam in de passage van De Hallen bijvoorbeeld kan wat betekenen voor de aangrenzende Kinkerstraat, maar ook een stimulans zijn voor de naastgelegen Ten Katemarkt. De ambachtseconomie kent momenteel een opleving. West wil de vestiging van ambachtelijke bedrijven in het gebied graag stimuleren. Het biedt extra kansen voor economische ontwikkeling in West en kan buurten een eigen identiteit en daarmee extra impuls geven als vestigings- en verblijfsgebied. Meer ambachtelijke bedrijven in West betekent ook meer mogelijkheden voor vakopleidingen, stages en werkgelegenheid.
Ingezet stedelijk beleid Stedelijk en regionaal beleid economie De overall focus van het stedelijk/regionaal economisch beleid is: • Zorgen voor een gezond ondernemersklimaat voor nationale en internationale bedrijven in de Metropoolregio Amsterdam • Strategie en interventies ontwikkelen voor de versterking en vernieuwing van de Amsterdamse economie samen met regionale overheden, kennisinstellingen en Vernieuwen en versterken economische structuur van de Metropoolregio Amsterdam. • Internationale acquisitie van bedrijven en talenten, en de vermarkting van Amsterdam als aantrekkelijke metropool.
17
21
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 18 van 50
Voor de detailhandel, hotelontwikkeling en toerisme is specifiek sectorbeleid geformuleerd. De Amsterdam Economic Board is opgericht door overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen in de Metropoolregio Amsterdam. De doelen van de Board zijn om Amsterdam in de top 5 van sterke Europese vestigingsregio’s en daarmee een positie veroveren als een belangrijk knooppunt van handel, mensen en informatie, en groei van welvaart en werkgelegenheid. De focus van de Board ligt op 8 kansrijk geachte economische topsectoren. De Board richt zich daarbij op een duurzame economische groei en innovatie in de Metropoolregio Amsterdam, het stimuleren van samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheid en het wegnemen van obstakels die de groei van kansrijke clusters belemmeren. In het Stedelijk Amsterdams Ondernemers Programma staan concrete doelstellingen en acties om ondernemerschap in de stad te stimuleren en een gunstig klimaat te creëren voor het ontstaan, aantrekken en groeien van ondernemingen. Jaarlijks wordt een agenda opgesteld. Het huidige lopende programma 2011-2014 is gericht op: sterkere ondernemers, meer gekwalificeerd personeel, een betere toegang tot financiering voor ondernemers, een betere dienstverlening en afstemming tussen ondernemers en overheid, meer geschikte bedrijfshuisvesting, veiliger kunnen ondernemen, een prettige woon/leefomgeving en een betere bereikbaarheid.
Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018 Nog onbekend
Lopende programma/projecten Economie begroting 2014 (incl. doorlopende (rest)posten naar 2015) • Winkelgebieden: maatwerk in winkelstraatmanagement waarbij in alle gebieden aandacht voor schoonheel-veilig, verbeteren economisch functioneren en verhogen organisatiegraad ondernemers. Dit betekent inzet op aanpak leegstand, bijdragen in verbeteringen uitstraling van winkelpanden, bijdragen aan ondernemersinitiatieven om winkelstraat aantrekkelijker/bekender te maken e.d. • Markten: verbetering economisch functioneren dagmarkten, verbeteringen in marktbeheer, (experimenten) nieuwe marktinitiatieven, (voorbereiding) fysieke verbeteringen openbare ruimte als opmaat naar een verzelfstandiging. • Bedrijfsruimten en bedrijventerreinen: faciliteren/verbinden partijen in matching vraag en aanbod bedrijfsruimten, stimuleren (tijdelijke) vestiging van creatieve ondernemers in leegstaande panden. • Horeca en toerisme: maatwerk in vestiging horeca, ruimte voor nieuwe concepten, mengformules en kwaliteitshoreca, aansluiting bij gezamenlijke marketingactiviteiten Amsterdam. • Dienstverlening: vereenvoudiging regelgeving - aansluiting bij stedelijke procesoptimalisatie voor vermindering administratieve regel/lastendruk. • Duurzaam ondernemen: energiescans +advies verduurzaming ondernemingen MKB en evenementen, duurzame Amsterdammers prijs(DAM-prijs) • Sociaal ondernemen: creëren leer/werkplaatsen voor jongeren Stadsdeel West - Startnotitie Meer Ruimte voor West • Werkloosheid terugdringen: bieden van stageplaatsen + onze opdrachtgevers vragen hetzelfde te doen. • Economische ontwikkeling als emancipatiemachine. Dat geldt voor alle doelgroepen, jongeren, vrouwen en werklozen. Een goed netwerk moeten we versterken. Dat moet optimaal zijn. • Ondernemers moeten de ruimte krijgen. Regels en handhaving belangrijke instrumenten om zaken in goede banen te leiden. Op beide terreinen vooral een houding van “ja, mits” in plaats van “nee, tenzij”. Een pragmatische opstelling vanuit het stadsdeel. Verbeteren dienstverlening nodig. West streeft naar afschaffen van bepaalde regels en versoepelen van de handhaving op een aantal terreinen. Inzet voor vergunningvrij ondernemen voor alcoholvrije horeca. Onderzoeken mogelijkheden om soepeler om te gaan met bestemmingsplannen, vergunning systematiek en openingstijden. Altijd in overleg met de buurten. • Uitbreiding kansenzones naar bijvoorbeeld Kinkerstraat en Bos en Lommerweg, zodat die met Europees geld in de lift worden gezet.
18
22
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 19 van 50
• Warenmarkten worden – in overleg met de centrale stad en marktondernemers verzelfstandigd. West vraagt een pilot aan bij de Centrale Stad voor de Ten Katemarkt.
Aandachtspunten uit de buurtagenda´s Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financieel uitwerking. Gebied Onderwerp Westerpark Schaepmanplein (winkelstrip) Staatsliedenbuurt Geen belangrijk winkelgebied, maar uitstraling wel bepalend voor de buurt > Verbeteren uitstraling. Bos en Lommer Markt Bos en Lommerplein als trekpleister Experimenteerruimte creëren om de markt, Bos en Lommerplein een economische, culturele boost te geven. Promotie Laan van Spartaan – economische impuls De buurt lijkt nog niet goed aangesloten bij rest B&L. Voorzieningen worden door overige B&L-bewoners nog maar weinig gebruikt en zijn minder bekend. Veel voorzieningen (sport, horeca) zijn echter buurtoverstijgend. Promotieactiviteiten nodig. De Baarsjes Creatieve en ambachtelijke bedrijvigheid De Baarsjes: 1. Beeldenroute door creatieve ondernemers in oktober. 2. Stimuleren bedrijvigheid in Witte de Withstraat en rond Piri Reisplein 3. Bij leegstand actief inzetten op creatieve/ambachtelijke invulling 4. Stimuleren en faciliteren gezamenlijke initiatieven van creatieve ondernemers om meer levendigheid en promotie Witte de Withstraat + verder verbeteren uitstraling (o.a. feestverlichting) Herontwikkeling Chassékerk/inrichting Chasséplein Chassékerk als economische impuls voor de buurt (zie impuls focusgebieden) Stimuleren werkgelegenheid Chassébuurt, vooral verbeteren kansen arbeidsmarkt jongeren. Oud West Parkeervergunning startende ondernemers Da Costabuurt Startende ondernemers moeten lang op hun parkeervergunning wachten. Het kost en veel geld om dagelijks een dagkaart te kopen, aanhangende de vergunningverlening. De kosten lopen vaak hoog op, waardoor de ondernemer in financiële problemen komt. Alle buurten Stimuleren van meer bedrijvigheid in de buurt o.a. door wijkondernemingen. Hierbij ook extra aandacht voor de werkgelegenheid van jongeren in de buurt. Een goed voorbeeld: corporatie Mid West. De Oosterleeschool in Orteliusstraat ook een plek waar dit mogelijk is. Wijkondernemingen – Op pijl houden van sociale draagkracht van de wijk door te investeren in de bestaande en zich ontwikkelende wijkondernemingen. Met DWI zoeken naar verdere mogelijkheden om mensen met uitkering in wijkondernemingen te laten experimenteren met ondernemen.
19
23
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 20 van 50
Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen/ toe te voegen. Gebied Onderwerp Westpoort-Sloterdijk Transitie: Transitie Sloterdijk 1 naar SD-West per 1 januari 2015. Opgaven op het gebied van parkmanagement, accountmanagement en marketing Stedelijk geraamd budget op € 500.000/jaar voor gehele Westpoortgebied. Bos en Lommer Bos en Lommerplein/markt Fase 2 van traject verbetering functioneren B&Lplein/markt = vooral fysieke technisch onderzoek/planvoorbereiding. Verwachte start 2 helft 2014 na bestuurlijke goedkeuring o.b.v. intentieovereenkomst met belangrijkste stakeholders. Budget benodigd voor (projectleider/ technische onderzoekskosten, bijeenkomsten bewoners/ondernemers e.d. Fase 3 = uitvoeringsfase. Na instemming raad (co)financiering fysieke investeringen B&L-plein (voorzien voor 2015) Bos en Lommer/ Oud-West / De Baarsjes Bedrijvenplint Jan van Galenstraat Bijdrage in de verbetering van de uitstraling van winkelpanden woningcorporatie Eigen Haard (tussen Admiralengracht en Admiraal de Ruyterweg). Eigen Haard vraagt aan West een bijdrage van ongeveer 1/3 van de bouwkosten. Oud West - De Baarsjes Kansen werkervaring voor jongeren Inzet capaciteit vanuit Jongeren Service Punt voor begeleiding van ca. 20 jongeren naar werkervaringplekken in De Hallen, waaronder House of Denim. Postjesweg Rochdale en De Key willen gezamenlijk de uitstraling van de gehele winkelplint Postjesweg verbeteren. Dit vraagt een forse investering van de corporaties. West wordt gevraagd om een bijdrage van circa 1/3 in de bouwkosten. Reclame-uitingen luifels Jan Eef - Subsidiebijdragen op nieuwe reclame luifels Jan Eef. Tijdens de opknapbeurt van de gevels in de Jan Eef wordt alle aanwezige reclame verwijderd. Ondernemers kunnen subsidie krijgen voor het plaatsen van nieuwe reclame. Hiervoor wordt een aanvulling op de reguliere subsidieregeling voor verbetering uitstraling winkelpanden gevraagd om te voorkomen dat er geen budget resteert voor het stimuleren van verbeteringen aan winkelpanden in de andere winkelgebieden in West. Luifels Jan Eef - Uitbreiding luifelproject Jan Eef: opknappen meer luifels. Het lopende luifelproject Jan Eef voorziet in verbetering van de gevels in het afgebakende gebied tot aan de Admiralengracht. Het deel tussen Admiralengracht en Admiraal de Ruyterweg maakt geen deel uit van het project. Inmiddels wil de eigenaar van dit deel van de straat ook graag aan de slag en vraagt een bijdrage van het stadsdeel. Voor de SD-bijdrage is extra budget nodig. West alle buurten Capaciteit team economie SD West Naast actief winkelstraat/accountmanagement is op stadsdeel niveau ook capaciteit nodig voor taken als vertaling economisch beleid in uitvoeringsprogramma’s, bijdragen aan planvorming in transitie/focusgebieden,
20
24
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 21 van 50
BP-wijzigingen/vestigingsvoorstellen, met stakeholders uitwerken acties economische stimulering, bijdragen aan gebiedscyclus (gebiedsanalyses, plannen en monitoring) e.d. Door verschillende bezuinigingstrajecten resulteert te weinig capaciteit om alle EZ-taken voor het stadsdeel uit te voeren c.q. beleidscapaciteit “schoon door de poort” over te hevelen naar RVE. Aanvulling is nodig om ongedekte 1,6 FTE te borgen! Economische impuls focusgebieden Met verschillende stakeholders nagaan hoe parels en aanwezige energie beter in te zetten als economische impuls voor omliggende gebieden (bv Chassékerk, De Hallen, Vondel CS, Westergasfabriek). Of juist actief op zoek naar trekkers om gebieden impuls te geven c.q. meer verbindingen te leggen met omgeving; bv Laan van Spartaan en bedrijventerreinen in West. (Westerkwartier, Landlust en vanaf 1-1-2015 Sloterdijk1/Westpoort). Markten Nodig: aanvulling incidenteel budget voor extra 8 uur per week voor 2014+2015. vanwege: • Aantal uren marktmanager voor Ten Katemarkt, Bos en Lommermarkt en tijdelijke marktinitiatieven in West eerder te laag geschat • Extra uren nodig voor begeleiding pilot verzelfstandiging Ten Katemarkt • Markttaken die op SD-niveau blijven na reorganisatie meer dan voorzien. Vanaf 2016 inzet structurele inzet nodig. Promotie West Budget is nodig voor de bijdrage van West aan stedelijke en lokale promotieacties. Intentie is de Westergasfabriek, De Hallen, Vondelpark, en andere parels in West prominent te promoten. Maar daarnaast ook kleine initiatieven van onderaf in de belangstelling zetten. Veilig ondernemen Initiatieven die de veiligheid in winkelgebieden en op bedrijventerreinen verbeteren, worden gestimuleerd en ondersteund. Concrete mogelijkheden worden nog nader uitgewerkt. (zie programma veiligheid) Versterken ambachtelijke bedrijvigheid De ambachtseconomie is een stimulans voor economische ontwikkeling. Het creeert kansen voor vakopleidingen en werkgelegenheid. West wil vestiging van ambachtelijke bedrijven in West graag stimuleren. West kent al een subsidieregeling voor Creatieve en Ambachtelijke bedrijvigheid (CeAB). De subsidieregeling is nu alleen beschikbaar in Baarsjes en Bos en Lommer. Deze wordt uitgebreid naar heel West en wordt vooral ingezet om ambachtelijke bedrijven te stimuleren zich in West te vestigen. West / Amsterdam Duurzaam ondernemen In aanvulling op bestaande initiatieven is de intentie is om de link tussen economie en duurzaam te versterken. Dit wordt nog nader worden uitgewerkt. Het gevraagde budget is voor de bijdrage van West aan de jaarlijkse, stedelijke prijs “Duurzame Amsterdammers in het MKB” (DAM-prijs).
21
25
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 22 van 50
Hoofdstuk 4
Gebiedsagenda West, domein Onderwijs en Jeugd Er was eens een kind in stadsdeel West. Er zijn veel kinderen in stadsdeel West. Hun uitgangspositie is niet vanzelfsprekend rooskleurig. Als je opgroeit in een migrantengezin of met werkloosheid en armoede, in een samenleving die je vaak met argusogen bekijkt, valt het niet mee om op een positieve en constructieve manier aan je eigen toekomst te werken. In West willen we deze kinderen kansen en ruimte geven, om hun talenten te ontwikkelen, om mee te doen door stages en werk en door zelf verantwoordelijkheid te leren dragen. Talentontwikkeling biedt kinderen en jongeren kansen om te ontdekken waar hun talent en passie ligt. Voor jongere kinderen vindt dat vooral plaats op de brede school. In het jongerenwerk en met jongerenparticipatie krijgen jongeren de ruimte om initiatieven te ontplooien en hun plaats in de samenleving in te nemen. Meidenwerk neemt daarin een speciale plaats in. We zoeken daarbij ook de dwarsverbanden door jongeren uit te dagen mee te denken over de openbare ruimte, verbindingen te leggen met kunst en cultuur en mogelijkheden te stimuleren voor stages en werk. In de buurtagenda’s komen veel onderwerpen aan de orde die om actie vragen. We willen daarbij verder kijken dan de korte termijn en overlastbestrijding. De scholen, de mensen in de buurten en de ouders, we zijn samen aanspreekbaar op het bieden van kansen en op het bijsturen van negatief gedrag. Scholen zijn belangrijke instellingen in de buurt, waarmee we continu in gesprek zijn en blijven. Het schoolgebouw, het schoolplein en het pedagogisch klimaat hebben een wisselwerking met de buurt. De school gaat de buurt in en neemt deel aan buurtactiviteiten, en de buurt komt de school in en brengt (vrijwillige) ondersteuning mee en een aanbod voor onder- of naschoolse activiteiten. Een positief opvoedklimaat is de kern van ons jeugdbeleid en de aanpak van de Vreedzame Wijk is hiervoor de kapstok. Met het stimuleren van democratisch burgerschap geven we zo voor het jeugdbeleid op een aansprekende manier vorm aan het buurtgericht werken. We gaan door met het ingezette beleid van de afgelopen jaren. Maar we gaan op onderdelen de accenten verleggen met nieuwe ideeën en kaders. Deze uitgangspunten, de ambities uit de startnotitie en de acties uit de buurtagenda’s lijken focus te vragen op: 1. Vreedzaam 2. Gezond gewicht 3. Kindpakket armoede 4. Vrijwilligersvergoeding BTO 5. Mentoraten 6. Jongerenparticipatie 7. Behoefteonderzoek jongeren Oud West 8. Ambulant jongerenwerk
Ingezet stedelijk beleid • • • •
'Om het kind! Visie hervorming zorg voor de jeugd' (2012); Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) (2013); Jong Amsterdam 2 (2010), de lokaal educatieve agenda van de gemeente Amsterdam; Jongerenwerk Nieuwe Stijl : dit beleidskader is gebaseerd op de Wmo, Welzijn Nieuwe Stijl en de inbreng van een brede werkgroep bestaande uit de welzijnsinstellingen die zich o.a. inzetten voor jeugd, stadsdelen en centrale stad.
22
26
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 23 van 50
•
Actieplan Jeugdwerkeloosheid: de doelstelling van het Actieplan is het terugdringen van werkloosheid onder jongeren tot 27 jaar. In dit Actieplan richten we ons vooral op de groeiende groep jongeren die een grotere afstand moet overbruggen om deel te kunnen nemen aan de arbeidsmarkt.
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018 nog onbekend
Lopende programmadoelen stadsdeel 1. Betere schoolresultaten: a. Voor- en vroegschool (nu centraal) b. Brede scholen, regie bij het onderwijs c. Onderwijshuisvesting (nu centraal) 2. Talentontwikkeling: a. Onderschoolse en naschoolse BTO-activiteiten. b. Jongerenwerk en meidenwerk 3. Gezonde jeugd: a. Decentralisatie jeugdzorg, proeftuin A-Z (centraal per 2015) b. OKC’s (centraal per 2015) c. Gezond gewicht; d. Kindpakket armoede 4. Aandacht voor burgerschap en veiligheid: a. Positief opvoedklimaat, Vreedzame wijken b. Jongerenparticipatie, c. Jeugdwerkloosheid en schuldenproblematiek, Talentenbeurs
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied onderwijs en jeugd 1. Positief en duidelijk opvoedklimaat: kinderen en jongeren in West mogen weten waar ze aan toe zijn: ze zijn allemaal welkom, ze horen erbij als volwaardige buurtbewoners, ze krijgen alle kansen en ze verzieken het niet voor anderen. Met de aanpak Vreedzame scholen en Vreedzame wijken gaan we die uitgangspunten vorm geven. Met eigen verantwoordelijkheid voor kinderen en jongeren zelf, en een gezamenlijke inzet van de bewoners en instellingen in de wijken. De ouder- en kindadviseurs sluiten hierop aan en versterken het pedagogisch klimaat in de wijk. 2. Vrijetijdsbesteding: we zetten ons in voor een actieve vrijetijdsbesteding waarbij jongeren bijvoorbeeld betrokken worden bij buurtactiviteiten of zelf de buurt ingaan en kijken waar ze een bijdrage kunnen leveren of iets kunnen organiseren 3. Naschoolse activiteiten: de basisscholen bepalen zelf welke activiteiten ze hun kinderen willen aanbieden en betrekken daarbij waar mogelijk aanbieders en instellingen uit de buurt. De brede talentontwikkeling die we hiermee stimuleren sluit aan op het tiener- en jongerenwerk en op de principes van Vreedzaam. We ondersteunen bij het wegnemen van bureaucratische obstakels en subsidies vooral naar doelstellingen te verlenen (sturen op wat, niet op hoe). 4. Jongerenparticipatie: jongeren zijn volwaardige buurtbewoners en we willen ze uitdagen hun rol op te pakken en mee te denken, niet alleen over hun eigen onderwerpen maar ook over thema’s die in de buurt spelen. 5. Weekendscholen: kinderen die wat extra ondersteuning nodig hebben kunnen deelnemen aan groeps- of individuele mentoraten. Basisscholen geven deze behoefte aan. Ouders kunnen met de school overleggen wanneer ze vinden dat hun kind hiermee geholpen zou zijn. 6. Pilot peuterschool met/zonder taalachterstand: het beleid hiervoor gaat centraal maar het stadsdeel wil graag een rol spelen bij het bieden van een pilotlocatie voor zo’n peuterschool. 7. Cultuur- en milieueducatie stimuleren: aanbieders en instellingen uit de buurt willen we de weg wijzen naar de scholen om in het onder- of naschoolse aanbod te worden opgenomen.
23
27
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 24 van 50
Aandachtspunten uit de buurten Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking. Buurt Thema Omschrijving / Kernopgaves Westerpark Staatslieden buurt
Jeugd & Onderwijs
Frederik Hendrikbuurt – Hugo de Grootbuurt
Veiligheid, sociale cohesie, jeugd
Spaarndammerbuurt
Jeugd & Onderwijs/ veiligheid
De CITO score (531,8) van de Staatsliedenbuurt is lager dan de gemiddelde CITO score in heel Amsterdam (534). ‘hotspots’ jeugdoverlast Van Beuningenplein. We hanteren hier een BPT achtige aanpak gaat goed maar verdient blijvende aandacht, omdat het plein als een belangrijke ontmoetingsplek kan worden gezien. Ook aandacht voor Vreedzaam in West (programma dat probleemgedrag op scholen helpt terug te dringen). Extra inzet nodig vanuit Vreedzaam in West. Marcanti-College: het speelt al meerdere jaren dat de scholieren van het Marcanti-College zorgen voor overlast in de buurt. Ondanks meerdere bewustwordingsprojecten geïnitieerd vanuit de school maar ook vanuit het stadsdeel blijft dit probleem bestaan. In de Spaarndammerbuurt is sprake van jeugdoverlast. Een deel v.d. oplossing zou kunnen zijn een bewustwordingscampagne uitvoeren voor en met de jeugd m.b.t. de vervuiling -vernieling - inrichting OR en wat zij kunnen betekenen [verdienen] i.s.m. buitendienst Ivm jeugdoverlast is extra aandacht nodig voor [hang]jeugd mogelijkheden om hen bezig te houden en te binden aan de buurt het gaat dan zowel ontmoeting en ontspanning voor de jeugd en door ouders/bewoners gedragen start gemaakt in 2013 en er is medewerking van Ad van Deventer / buurtbewoners / politie en volta ijdockzz en buurteam jeugd
Oud West Helmersbuurt
Veiligheid
Veiligheid
Bellamybuurt
Armoede
Sociaal
Borgerbuurt
Armoede
Oud-West Alle buurten
Sport & Jeugd, Jongerenen
J. de Bosch Kemperpad; hang-/indrinkjongeren in avond en nacht. Aanpak: extra aandacht bikers politie, inzet straatcoaches, bewoners die zelf Andreasveld (op WG); hang-/indrinkjongeren op/bij picknicktafels in avond en nacht. Bewoners die jongeren niet meer durven aanspreken en elke avond gesleep met de picknicktafels want iedereen wil ze ver weg hebben. Extra aandacht bikers van politie, inzet straatcoaches. Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in Borgeren Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. In Havelaar komt groep Marokkaanse vrouwen die met hun handen in het haar zitten. Hun zonen geven zoveel problemen dat ze niet meer weten wat ze moeten. Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in Borgeren Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. In vergelijking met de andere wijken in West is het sportaanbod voor jeugd, jongeren en speciale aandachtsgroepen in Oud West te triest
24
28
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 25 van 50
speciale aandachtsgroep en Tieners en jongeren
voor woorden, terwijl het aantal bewoners met gezondheidsklachten (kinderen en ouderen) boven het Amsterdams gemiddelde is.
Armoede / Samen Doen / OKT met bijzondere aandacht voor gezinnen. Activering Veiligheid
Veel huishoudens kampen met hoge huurachterstand, schulden. Kinderen groeien op in minima huishoudens. Negatieve invloed. Relatief hoog percentage minima huishoudens.
Er is onvoldoende plek voor jongeren om te chillen in Oud West. Ook het activiteitenaanbod voor tieners en jongeren is niet groot.
Bos en Lommer Landlust
Gibraltarbuurt
Onderwijs/ loopbaanontwikkeling Sociale cohesie – activeren bewoners Zelfbeheer bewoners Speeltuin Armoede / Samen Doen /OKT
Robert Scottbuurt
Veiligheid & Sociale cohesie
Gulden Winckelbuurt
Pedago-gisch klimaat verbeteren. Integrale aanpak: Samen Doen / BPT / OKT / Bewoners / Buurtcoördinator Armoedebestrijd ing (Samen Doen; OKT) Speeltuinvereni ging de Boom
Robert Scottbuurt
Veiligheid & Sociale cohesie
Ondanks verbetering veiligheid op het Karel Doormanplein (inzet BPT) blijft inzet nodig bij overlast jeugd bij speelplekken en op straat. Schoolprestaties zijn zwak, waardoor doorstroming naar vervolgopleiding en werk beperkt zijn. Groep actieve bewoners is klein. Komt veel druk te liggen op deze groep. Menskracht nodig voor toezicht bij speelplekken. Speeltuinvereniging heeft geen achterban en geen aansluiting bij de buurt.
Veel minima huishoudens en een-ouder gezinnen; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks sprake van sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter bevorderingen van openheid openbare ruimte en gebouwen rondom het Robert Scottplein, het ROC in het bijzonder. Problemen met kinderen en jongeren m.b.t. pestgedrag. Hoe ga je met elkaar om? Opvoedondersteuning. Stimuleren en faciliteren toezicht/ activiteiten door ouders bij speelplaatsen. Voortzetten huidige aanpak die vruchten begint af te werpen.
Veel minimahuishoudens (langdurig), veel uitkeringsgerechtigden; kinderen groeien op in minimahuishoudens, grote schuldenproblematiek. Hoge concentratie Multi probleem gezinnen. Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid. Er moet duidelijkheid komen tussen het stadsdeel en de speeltuinvereniging over het eigendom, het opknappen en huurcontract van het speeltuingebouw De Boom. Dit zal kosten met zich meebrengen en vraagt aandacht komende tijd. De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks sprake van sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter bevorderingen van openheid openbare ruimte en gebouwen rondom het Robert Scottplein, het ROC in het bijzonder.
25
29
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 26 van 50
Kolenkitbuurt
Bos en Lommer breed
Onderwijs / Participatie Jongeren Jongeren – werkloosheid Participatie Kinderen en Jongeren
Huisvesting Jongeren
Hoog percentage gewichtsleerlingen en lage Cito-score, dit vormt geen goede basis voor doorstroming naar beroepsonderwijs en werk. Veel jongeren, veel vroegtijdige schoolverlaters. Jongeren zijn niet goed ‘in beeld’ het blijkt moeilijk om met hen in contact te komen. Ondanks inspanningen van professionals. Jongeren worstelen met een negatief zelfbeeld en stigmatisering. Veel kinderen en jongeren groeien op in een gezin met weinig inkomen en vaak weinig perspectieven. Vaak zijn mensen langdurig werkloos. Bos en Lommerbreed signaleren wij dat de m.n. kinderen en jongeren met een niet westerse achtergrond kampen met een negatief zelfbeeld, weinig gevoel van eigenwaarde. Contact leggen met informele netwerken blijkt moeilijk voor professionals. In Bos en Lommer wordt geïnvesteerd in studentenhuisvesting. Maar voor jongeren die niet studenten blijkt nauwelijks aanbod te zijn.
Baarsjes Mercatorbuurt-Noord
Veiligheid
Sociale cohesie
Postjesbuurt
Pleinen
Pedagogisch klimaat verbeteren. Integrale aanpak: Samen Doen / BPT / OKT / Bewoners / Buurtcoördinator Armoedebestrijd ing ( Samen Doen; OKT)
Veiligheid incl. verkeersveiligheid. De subjectieve veiligheid is nog steeds slechter dan de objectieve veiligheid in de Mercatorbuur_Noord. Blijven inzetten op melden, inbraakpreventie, drugsoverlast, jongerenoverlast. In de John Franklinstraat hangen alcoholisten en daklozen. Blijvend inzetten op wekelijkse bijeenkomsten voor meiden in de voormalige kosterswoning. Verbinding leggen tussen meesteropleidingcoupeur en de buurtbewoners. De opleiding verzorgt samen met bewoners workshops restyling van kleding. • Bewoners geven aan dat jongerenoverlast op de pleinen in de Postjesbuurt is afgenomen. Daar is afgelopen jaren hard aan gewerkt. Ook in 2014 en 2015 blijft dit een punt van aandacht. • De hoeken van het Antillenplein vormen een ingewikkelde manier om fietsen tegen te gaan. Hier moet een andere oplossing voor worden gevonden. • Bewoners op het Paramariboplein wensen vervanging van oude lantaarnpalen op het plein en wensen dezelfde lantaarnpalen als die langs de Kostverlorenkade aan de overkant. • Er staan veel scooters op het Paramariboplein: inrichten van speciale scooterparkeerplaatsen. Integrale aanpak Witte de Withplein Aanpassingen in de openbare ruimte (meer groen met zelfbeheer, fietssluisjes, meer verlichting, verplaatsing banken, aanleggen water en stroom). Sociale, culturele en kinderactiviteiten. Tegengaan vuil op straat. Inzet pedagogisch klimaat op het plein en in de gezinnen. Inzet Ouder- en kindadviseur. Voortzetten samenwerking bewoners, ondernemers,Ymere en professionals en betrekken van Moskee Nour.
Aanpak armoede en isolatie en verder ontwikkelen De Wending In de Chassébuurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens, speelt schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door taalachterstand geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder ontwikkelen ingezette aanpak en samenwerking Samen Doen/ BPT/ OKC/ ABC/ BOOT en bewoners.
26
30
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 27 van 50
Stimuleren werkgelegenheid, vooral verbeteren kansen arbeidsmarkt jongeren. De Wending (ruimte Cordaan) verder ontwikkelen als ontmoetingsplek en plek voor kwetsbare mensen uit de buurt (combinatie zorg en welzijn). Sociale cohesie
Stimuleren van buurtnetwerken en verbinden verschillende groepen zoals Geef om de Jan Eef, Bedrijvige vrouwen, Cinebaars, creatievengroep De Wending, Buurt Betrokken Bewoners, Moskeeën en netwerken van ouders rond scholen. Stimuleren bewonersinitiatieven gericht op kinderactiviteiten, jongeren, ouderen en gezondheid
Baarsjes breed Armoede
Jeugd
Veel gezinnen kampen met armoede. Vaak zijn er schulden. Doel is om de lopende inzet in 2015 intensiveren en verbreden, door vooral de netwerken rondom arme gezinnen te versterken en de zelfredzaamheid van deze gezinnen te versterken. Daarnaast investeren in werkgelegenheid en het vergroten van kansen op de arbeidsmarkt van jongeren Veel jonge kinderen zijn alleen op straat en vertonen daar overlastgevend en grensoverschrijdend gedrag (onder andere pesten, vernielen, blowen, etc.). Doel is het pedagogisch klimaat in de buurt en in de gezinnen waar deze kinderen vandaan komen te verbeteren en vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan. Dit speelt vooral in de Chassébuurt en de Mercatorbuurt Noord en Zuid Zorgen zijn er over de vele coffeeshops en de twijfelachtige horeca in de buurt. Deze hebben een aanzuigende werking op jongeren van buiten. Dit zorgt voor verkeerde verleidingen. Het aantal coffeeshops in de buurt moet minder worden.
27
31
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 28 van 50
Hoofdstuk 5
Gebiedsagenda West, domein zorg en welzijn Mensen willen zelf vorm geven aan hun leven. De meesten kunnen dat zelf, zo nu en dan met hulp uit de eigen vertrouwde omgeving. Anderen hebben meer hulp en ondersteuning nodig. Op het domein van zorg en welzijn gaat het uiteindelijk om het vergroten van de maatschappelijke participatie in ons stadsdeel. Bewoners zijn daarbij op de eerste plaats zelf aan zet. Tegelijkertijd spreken de cijfers over bijv. armoede in sommige buurten boekdelen. We blijven ons daarom inzetten om armoede en sociaal isolement aan te pakken, om zelfredzaamheid te bevorderen, etc. Maar ook waar ondersteuning en hulp nodig is gaat het ons om de eigen kracht van mensen. Iedereen heeft een talent. Dat is onze basishouding. De decentralisatie van de Jeugdzorg, van een deel van de AWBZ en de nieuwe participatiewet bieden kansen om lokaal maatwerk te leveren en daarbij de mensen zelf te betrekken. De grootste uitdaging komt op het sociaal domein voort uit deze decentralisaties. Daarop moeten centrale stad en stadsdelen voorsorteren. Stadsdeel West wil dat uitdrukkelijk doen samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Tegelijkertijd moeten daarbij omvangrijke rijksbezuinigingen opgevangen worden.
Ingezet stedelijk beleid De centrale stad heeft programma’s in gang gezet om de decentralisaties voor te bereiden. Het is de taak van het stadsdeel om per gebied de samenhang in de uitvoering tussen die verschillende acties tot stand te brengen. Het gaat om ingrijpende veranderingen in dienstverlening aan bewoners en om het vergroten van het aandeel van bewoners in het werken aan oplossingen van maatschappelijke problemen. Wij willen kijken naar het geheel van deze veranderingen en vooral naar wat dit betekent voor bewoners. Dit doen we omdat we vanuit dat perspectief willen kijken naar de kwaliteit en effectiviteit van de uitvoering en ‘als ogen, oren en handen van het stadsdeel’ signalen willen geven aan de centrale stad. Op die manier dragen we bij aan de ontwikkeling van het beleid door de centrale stad én aan de verbetering van de uitvoering, zowel onze eigen uitvoering als die van de centrale stad en andere partners. Eén van de stedelijke programma’s is het ‘Startgebied Samenwerking Sociaal Domein’ (voorheen de zgn. 3D-pilot). In ieder stadsdeel komt een startgebied. West heeft deze uitdaging enthousiast opgepakt, omdat er al veel van waarde is ontwikkeld, waarop we verder kunnen en willen bouwen. In West is Bos en Lommer het startgebied waar gewerkt wordt aan een effectieve uitvoering gericht op de nieuwe taken die met de decentralisatie bij de gemeente komen. Daarin proberen we op een nieuwe manier te werken aan de dienstverlening in nauw contact met de inwoners. Wij zetten in op een zo eenvoudig mogelijke organisatie van hulpverlening dicht bij de mensen. Daarvoor willen we regie voeren op de uitvoering door professionele instellingen. Alles wat we in dit startgebied voor elkaar krijgen willen we vervolgens in de andere wijken invoeren en daarbij willen we uiteraard ook leren van wat er in andere stadsdelen is ontwikkeld. Zo dragen we met elkaar bij aan de ontwikkeling van een Amsterdams uitvoeringsmodel. We doen dit immers met en voor onze bewoners samen met de andere stadsdelen en de centrale stad.
Coalitieakkoord Amsterdam 2014 - 2018 nog onbekend
Lopende programma’s en beleidsdoelen Tijdens de verbouwing van het sociaal domein en de stedelijke organisatie zorgt West voor het ontwikkelen van de zelfredzaamheid en de eigen kracht. Wie daarbij steun nodig heeft krijgt dat van ons. Wij bevorderen de
28
32
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 29 van 50
wederkerigheid om netwerken tussen de inwoners tot stand te brengen en daarmee bij te dragen aan een cultuur waarin mensen iets voor elkaar kunnen en willen betekenen. Wij blijven actieve bewoners faciliteren en ondersteunen. De agenda van de buurt is voor die ondersteuning één van de richtinggevende instrumenten. ABC is de maatschappelijke dienstverlener voor West. Wij gaan door met de integratie van het collectieve en individuele welzijn in integrale sociale teams. Voor de nieuwe groepen die door de decentralisaties onder de verantwoordelijkheid van de gemeente komen hebben we extra aandacht, vooral voor allochtone ouderen en licht verstandelijk beperkten en hun mantelzorgers. Op het terrein van de nieuwe participatiewet zien we als ons aandeel dat mensen die niet snel een baan vinden een zinvol alternatief wordt geboden om mee te doen en erbij te horen.
Uitwerking startnotitie Meer ruimte voor West Het stadsdeel is een goede partner van de centrale stad. Wij willen de ogen, oren en handen van de stad zijn, ook op het Sociaal Domein. Op uitvoerend niveau komt alles samen: decentralisaties, reorganisatie van het ambtelijk apparaat en de nieuwe bestuurlijke opzet en taakverdeling in de stad. Het gaat ons daarbij vooral om: • Het versterken van persoonlijke netwerken. • Het ondersteunen van allerhande initiatieven die bijdragen aan een goede zorg en het terugdringen van eenzaamheid. • Het leren kennen van al onze bewoners die zorg hebben of bijna krijgen, door met vrijwilligers de wijken in te gaan en activiteiten te ontplooien. • Kansen en ontwikkeling van de dragende samenleving. • Een vanuit het perspectief van bewoners doelmatige en doeltreffende organisatie van de uitvoering in het sociaal domein, met de nadruk op de hulp en zorgverlening Daarom houden we een pleidooi voor een zo eenvoudig en eenduidig mogelijke aansturing in het sociaal domein, voor simpele procedures, administratie en instrumenten en voor een goed afgestemde inzet van het budget van stad en stadsdeel. West wil een goede uitvoering realiseren. Daarbij hoort dat wij de kaders die de stad gaat stellen goed operationaliseren en samenbrengen met wat er in onze wijken leeft. Daarbij hoort als gezegd ook dat wij vanuit de lokale uitvoering signalen afgeven over de effectiviteit en werkbaarheid van de stedelijke voorstellen. Wij staan voor een dynamische samenwerking tussen bewoners, maatschappelijke organisaties een de stadsdeelorganisatie. We willen onze rol als regisseur inzetten om die dynamiek te versterken gericht op het scheppen van kansen en oplossen van problemen. Wij beseffen dat het nuttig en nodig is om te sturen op gegevens, maar ook dat staat wat ons betreft ten dienste van de dynamiek tussen de mensen die samen de problemen aanpakken. Vanuit dit perspectief dragen wij bij aan het landen van de uitkomsten van de decentralisaties in ons stadsdeel en spannen wij ons in om die te verbinden met de informele hulpverlening. Actieve bewoners ondersteunen: faciliteiten Actieve bewoners zijn het sociale kapitaal van West. Een actieve samenleving, de basis van de dragende samenleving, dat zijn bewoners in buurten en wijken die zich inzetten voor elkaar en voor hun leefomgeving. Dat willen we stimuleren, o.a. door goede faciliteiten. West stelt in elke wijk één grote accommodatie beschikbaar waar van alles kan en waar professionals indien nodig en gewenst actieve burgers ondersteunen. Dat zijn de vier multifunctionele accommodaties (MFA’s). Daarnaast zijn er vier Huizen van de Buurt. Daar wordt een verbinding gelegd tussen welzijn en zorg. In de Baarsjes worden de functies van het Huis van de Buurt niet in één gebouw geconcentreerd. Daar wordt het Huis van de Buurt als netwerk door ontwikkeld, waarbij er gebruik wordt gemaakt van meerder accommodaties verspreid over de wijk. Door de decentralisaties wordt de gemeente verantwoordelijk voor nieuwe doelgroepen. Daardoor zal er meer vraag zijn naar ruimte voor ondersteunende activiteiten in de buurten dicht bij de bewoners. Dat betekent dat het nodig is om het ondersteuning- en zorgaanbod fijnmaziger aan te bieden dan nu mogelijk is met de vier MFA’s en de vier Huizen van de Buurt. Wij willen daarvoor zo veel mogelijk gebruik maken van bestaande accommodaties die naar hun ligging geschikt zijn en waar mogelijkheden zijn om de benodigde activiteiten onder te brengen. We denken dat het gebiedsplan een goed instrument is om te kijken naar de evenwichtige spreiding van
29
33
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 30 van 50
accommodaties in de wijken. Het gaat daarbij om vragen als: in welke gebieden is gelet op de vraag nog ruimte nodig? En waar zijn binnen bestaande accommodaties kansen om ondersteuning- en zorgaanbod te laten plaats vinden? Daarnaast zijn er in West buurtkamers. Dat zijn kleinere accommodaties die door bewoners beheerd worden. In principe moeten zij zelf door de activiteiten die daar plaatsvinden de middelen verwerven voor de huur en het beheer. Veel van de buurtkamers draaien nu met tijdelijke startsubsidies. We willen bij het kijken naar de spreiding van vraag en aanbod van accommodaties in het gebiedsplan ook de mogelijkheid onderzoeken om van buurtkamers gebruik te maken om daar activiteiten onder te brengen. Wellicht kan dat het verdienmodel van een buurtkamer een bredere basis geven. Mensen helpen – hulp en zorg Stadsbreed blijven wmo-voorzieningen overeind (o.a. voor mantelzorgers). Er zijn al veel mensen die anderen helpen, maar dat zal nog meer nodig worden. Als de grootste uitdaging zien we het mobiliseren van bewoners om anderen te helpen. Wij steunen daarbij op een gebiedsgerichte aanpak, maar zullen ook bevorderen dat mensen op basis van thematische interesse (eenzaamheid, taal) zich voor anderen inzetten. Ontmoeting is in ons beleid geen doel op zich, maar kan als middel bijvoorbeeld bijdragen aan het bestrijden van eenzaamheid. In gebieden met meer problemen zetten wij meer capaciteit in. West houdt een aantal voorzieningen in stand, zoals bijv. voor dagbesteding, die in de toekomst wellicht onder de bevoegdheid van de centrale stad gaan vallen. Dat doen wij om ze te behouden, zodat ze van betekenis kunnen zijn bij de uitvoering van de nieuwe taken die de lokale overheid krijgt door de decentralisaties. Het doorbreken van sociaal isolement is voor ons een prioriteit. Dat is bij uitstek een probleem dat wordt opgelost doordat mensen met elkaar van betekenis willen zijn voor elkaar. Die dynamiek willen we versterken. Professionele ondersteuning is vooral gericht op het faciliteren van bewoners die zich daarvoor willen inzetten. Het gaat ons steeds om concrete activiteiten waarin mensen elkaar vinden om voor anderen iets te betekenen. Dat willen we als stadsdeel faciliteren. Mensen helpen – participatie Stadsdeel West zorgt ervoor dat mensen die niet snel werk kunnen vinden een alternatief hebben (trede 1 en 2). Dat gebeurt door plekken bij welzijns- en zorgorganisaties en enkele gespecialiseerde voorzieningen die West onderhoudt. Wat goed werkt is de participatiecoach die mensen goed kan doorverwijzen en indien dat mogelijk is op een traject richting werk kan zetten. West wil ook een goede verbinding tussen het welzijnsterrein en het bedrijfsleven bevorderen. De stad is en blijft verantwoordelijk voor het in stand houden van het bestaansminimum. Wij willen daar bovenop een steentje aan bij dragen door ondersteuning van de voedselbank en de vrijwilligersprojecten die daarmee verbonden. Bovendien: omdat taal zo belangrijk is voor participatie houden wij collectief en waar nodig individueel taalaanbod in stand. De functie van de taalwijzer willen we behouden, wellicht gaat de verantwoordelijkheid hiervoor over naar de centrale stad. Mensen centraal De bewoners zijn aan zet! Dat maken wij waar door de uitvoering samen met bewoners te doen en ook de professionals de ruimte te geven om met en voor de bewoners te werken. Wij willen kijken wat buurttenders kunnen betekenen op het sociaal domein, bijv. door met bewoners te kijken of en hoe zij zelf een maatschappelijk probleem aanpakken. Daarbij kunnen wij ondernemende bewoners kansen bieden op die manier bij te dragen aan het ontwikkelen van activiteiten of het helpen van mensen die dat nodig hebben. Tegelijkertijd zullen we steeds daarbij als centrale overheid verschillende belangen moeten afwegen. Dat betekent dat wij knopen doorhakken als dat nodig is. Daar zijn wij steeds transparant over.
Agenda’s van de buurten Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
30
34
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 31 van 50
Buurt
Onderwerp
Omschrijving
Westerpark Staatslieden buurt
Marcanti-eiland:
Spaarndammerbuurt
Houthaven
Westerpark breed
Sociaal Isolement,
In de Staatsliedenbuurt wonen veel mensen met een verstandelijke beperking of psychische problemen. Ook is er veel armoede. Er zijn wel mensen die bereid zijn zich in te zetten voor mede buurtbewoners zonder een groot netwerk. Maar ook rond dit thema moet meer aandacht komen, juist nu. De wens is dat parkeren voor mantelzorgers gratis wordt. Sociale cohesie, Via de partners ABC en Cordaan is er aan het licht gekomen dat isolement, er een groep bewoners op het eiland vereenzaamd zijn. Deze participatie moeten betrokken worden in de buurt op één of andere manier. Dit gebeurt nu al door Cordaan die hen uitnodigt om in hun inloophuis aan de Marcanti laan te komen eten gezamenlijk met hun eigen cliënten. Sociaal Isolement / Voor het verbinden van oude en nieuwe bewoners is het nodig om zorgvraag in te zetten op het versterken van gezamenlijke activiteiten. Daarbij behoeven vrouwen bijzondere aandacht. Sociaal Isolement / In de Spaarndammerbuurt wonen veel ouderen en er is sprake van zorgvraag sociaal isolement. De aandacht voor ouderen moet worden bevorderd en de aansluiting bij de activiteiten in de buurt. Dit kan door samenwerking van het ABC team en de Bogt en aansluiten bij initiatieven in de buurt: optimaliseren en uitbreiden. zeggenschap aan Opzetten van de pilot ‘Buurttender’ Het idee is dat door middel van de buurt / een aanbesteding een maatschappelijke taak kan worden buurttender opgepakt door bewoners en sociale ondernemers. Het gaat hierbij erom dat de ‘best man for the job’ het ‘probleem’ oppakt. Er komt een bijeenkomst waarin bewoners kunnen mee denken over de tender. (hier opgenomen vanwege de ondersteuningsbehoefte en de nauwe relatie met welzijn.) Participatie Participatie trajecten houthaven in gang zetten Voor huidige en toekomstige bewoners. juist nu omdat er zoveel gebeurd en op stapel staat.O.a. participatie asielzoekerscentrum Vindplaatsen en Er is een mix van nieuwe stedelingen en niet-westerse herkenbare Amsterdammers. Qua sociale cohesie scoort Westerpark matig. activiteit. In de oudere buurten van Westerpark ligt het besteedbaar Wederzijdse huishoudinkomen over het algemeen onder het gemiddelde voor werving. Amsterdam en West. Het is van belang om te investeren in ‘plekken’. Deze plekken zijn belangrijk, omdat mensen elkaar daar kunnen ontmoeten, of om hulp kunnen vragen, wanneer het gaat om zorg of begeleiding, van wat voor soort dan ook.
Oud-West Bellamybuurt
Armoede
Armoede
Sociaal
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in de Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. Ondanks cijfers blijkt uit contacten met bewoners en netwerken dat er sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral onder ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond. In Havelaar komt groep Marokkaanse vrouwen die met hun handen in het haar zitten. Hun zonen geven zoveel problemen dat ze niet meer weten wat ze moeten.
31
35
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 32 van 50
Borgerbuurt
Armoede
Armoede
Oud-West breed
Ouderen Gezondheid
Bewonersgestuurde wijkontwikkeling
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in de Borgerbuurt leven op bijstandsniveau; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. Uit contacten met bewoners en netwerken komt naar voren dat er sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral onder ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond. In Oud West wonen meer ouderen dan in de andere wijken van West. Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid is een probleem. Obesitas, stress zijn veel voorkomende klachten bij bewoners. Inzetten op bewustwording en gedragsverandering m.b.t. gezond leven. Kans voor een actieve groep bewoners om zich te ontwikkelen tot wijkondernemers die zich richten op de activering van bewoners en bewustwording.
Bos en Lommer Landlust
Gibraltarbuurt
Gulden Winckelbuurt
Erasmuspark buurt
Armoede in huishoudens met gevolgen voor kinderen. Activering. Sociale cohesie
Sociale cohesie – activeren bewoners Zelfbeheer bewoners Speeltuin Armoede in huishoudens met gevolgen voor kinderen. Armoede in huishoudens met gevolgen voor kinderen. Ouderen Sociale cohesie Cultuur
Armoedebestrijdin g Gezondheid
Sociale cohesie
Robert Scottbuurt
Ouderen
Veel huishoudens kampen met hoge huurachterstand, schulden. Kinderen groeien op in minima huishoudens. Negatieve invloed. Relatief hoog percentage minima huishoudens.
Spanning tussen verschillende groepen bewoners in de buurt: kopers en huurders. Meer kansrijk en minder kansrijk. Relatief lage score op tevredenheid in de buurt. Groep actieve bewoners is klein. Komt veel druk te liggen op deze groep. Menskracht nodig voor toezicht bij speelplekken en zelfbeheer speeltuin.
Veel minima huishoudens en een-ouder gezinnen; veel uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep. Veel minimahuishoudens (langdurig), veel uitkeringsgerechtigden; kinderen groeien op in minimahuishoudens, grote schuldenproblematiek. Hoge concentratie Multi problem gezinnen. Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid. Er is sprake van een toename van spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen. Verbinden door culturele activiteiten (niet meteen problematiseren) en de buurtkamer als ontmoetingsplek inzetten. Behoort tot de minst arme buurten. Gesignaleerd wordt niettemin dat er sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral onder ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond. Obesitas, stress zijn veel voorkomende klachten bij m.n. groep Marokkaanse en Turkse bewoners. Inzetten op bewustwording en gedragsverandering m.b.t. gezond leven. Meer bewoners activeren om zich in te zetten voor de buurt. Verbindingen leggen met VVE’’s in de buurt (sterk en minder sterk samenbrengen). Relatief hoog percentage ouderen in de buurt. Is een groep die in
32
36
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 33 van 50
Kolenkitbuurt
Laan van Spartaan
Bos en Lommer breed
Ouderen Armoedebestrijdin g – Participatie naar werk Participatie naar werk Sociale cohesie
Kinderen en Jongeren (relatie met welzijn volwassenen) Zorg en Mantelzorg
de toekomst meer zorg en aandacht zal vragen. Toename van ouderen met een niet -westerse achtergrond die in een isolement verkeren. Veel minima huishoudens, hoogste van West, hoog percentage langdurig werklozen en uitkeringsgerechtigden Deel van bewoners Kolenkit zijn in Laan van Spartaan komen wonen. Het zijn de meer kwetsbare groepen. L.v.S. is een buurt in ontwikkeling, bewoners willen elkaar leren kennen en zoeken naar een vorm om elkaar te informeren, activiteiten te organiseren en verbinding met aanwezige voorzieningen te maken. Veel kinderen en jongeren groeien op in een gezin met weinig inkomen en vaak weinig perspectieven. Vaak zijn mensen langdurig werkloos. Bos en Lommerbreed signaleren wij dat de m.n. kinderen en jongeren met een niet westerse achtergrond kampen met een negatief zelfbeeld, weinig gevoel van eigenwaarde. Contact leggen met informele netwerken blijkt moeilijk voor professionals. Het vergroten van het bereik van de groep verstandelijk beperkten . Onderzoek naar netwerken rondom deze groep. Extra inzet op mantelzorgers, in het bijzonder de mantelzorgers met een niet westerse achtergrond. Gezien de uitrol van de integrale pilot 3D zal op deze groep een grote aanspraak worden gedaan. Ouderen: behoefte aan laagdrempelige activiteiten en ontmoeting.
De Baarsjes Mercatorbuurt-Noord
Armoede met bijzondere aandacht voor gezinnen. Activering Taalbeheersing Sociale cohesie en participatie
Postjesbuurt
Sociale Cohesie
Chassébuurt
Pedagogisch klimaat verbeteren. Integrale aanpak: Samen Doen / BPT / OKT / Bewoners / Buurtcoördinator Armoedebestrijdin g
Aanpak armoede en isolatie en verder ontwikkelen portiekgesprekken In de buurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens, speelt schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door taalachterstand geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder ontwikkelen ingezette aanpak en samenwerking BPT,ABC en bewoners. Flankerend taalaanbod. Blijvend inzetten op wekelijkse bijeenkomsten voor meiden in de voormalige kosters- woning. Verbinding leggen tussen meesteropleidingcoupeur en de buurtbewoners. De opleiding verzorgt samen met bewoners workshops restyling van kleding. • Contacten leggen met Burennetwerk Amsterdam • Bewoners willen enquêtes houden in zijn woonblok om de vraag en het aanbod naar hulp in kaart te brengen. Vervolgens wil hij dat vraag en aanbod proberen te koppelen. Sociale, culturele en kinderactiviteiten Inzet pegagogisch klimaat op het plein en in de gezinnen. Inzet Ouder- en kindadviseur. Voortzetten samenwerking bewoners, ondernemers,Ymere en professionals en betrekken van Moskee Nour.
Aanpak armoede en isolatie. In de Chassébuurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens, speelt schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door taalachterstand geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder
33
37
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 34 van 50
ontwikkelen ingezette aanpak en samenwerking Samen Doen/ BPT/ OKC/ ABC/ BOOT en bewoners. De Wending (ruimte Cordaan) verder ontwikkelen als ontmoetingsplek en plek voor kwetsbare mensen uit de buurt (als onderdeel van een netwerk Huis van de Buurt; combinatie zorg en welzijn).
Mercatorbuurt- Zuid
De Baarsjes breed
Taalbeheersing
Flankerend taalaanbod
Sociale cohesie
• Stimuleren van buurtnetwerken en verbinden verschillende groepen zoals Geef om de Jan Eef, Bedrijvige Vrouwen, Cinebaars, creatieven, groepen in Wending, Buurt Betrokken Bewoners, Moskeeën en netwerken van ouders rond scholen. • Stimuleren bewonersinitiatieven gericht op kinderactiviteiten, jongeren, ouderen en gezondheid Een buurtgericht aanpak voor sociaal isolement en armoede.
Armoedebestrijding Sociale cohesie
• Meer bewoners activeren om zich in te zetten voor de buurt. Verbindingen leggen met VVE’’s in de buurt (sterk en minder sterk samenbrengen). • Stimuleren van activiteiten van bewoners (bijvoorbeeld de Buurtouders) op het Columbusplein. Hierbij ook de vereniging Jacob Maris betrekken. • Stimuleren van initiatieven die de saamhorigheid in de buurt versterken o.a. het West’ival Wijkonderneminge Op peil houden van de sociale draagkracht van de wijk door te n investeren in de bestaande en zich ontwikkelende wijkondernemingen. Met DWI zoeken naar verdere mogelijkheden om mensen met uitkering in wijkondernemingen te laten experimenteren met ondernemen. Sociale tweedeling Tegengaan van sociale tweedeling in het gebied door verbindingen te leggen tussen kansrijke en kansarme bewoners, tussen verschillende initiatieven en netwerken. Zorg Op pejl houden en integreren van zorgaanbod in de wijk door te investeren in vrijwilligers, mantelzorgers en de verbinding van netwerken zorg en welzijn. Verbinden hulpverleningnetwerken met buurtnetwerken Armoede Veel gezinnen kampen met armoede. Vaak zijn er schulden. Doel is om de lopende inzet in 2015 intensiveren en verbreden, door vooral de netwerken rondom arme gezinnen te versterken en de zelfredzaamheid van deze gezinnen te versterken. Daarnaast investeren in werkgelegenheid en het vergroten van kansen op de arbeidsmarkt van jongeren. Eenzaamheid/ Er is veel eenzaamheid onder ouderen en weinig plekken waar zij vergrijzing elkaar kunnen ontmoeten. Doel is beter aanbod te realiseren van kleinschalige dagopvang/dagbesteding plekken voor ouderen.
34
38
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 35 van 50
Hoofdstuk 6
Gebiedsagenda West, domein cultuur Kunst is van wezenlijk belang voor mensen: door muziek, een voorstelling of een schilderij worden mensen geraakt, ontroerd en geprikkeld. Kunst zet aan tot dialoog, reflectie en kritiek en is daarmee van grote betekenis voor de identiteit van Amsterdammers. Aandacht voor kunst en cultuur draagt bij aan de creativiteit en vernieuwing in West. We herkennen dit in onszelf en willen dan ook een breed palet aan culturele en kunstzinnige uitingen ondersteunen; gewoon, om van te genieten. Stadsdeel West wil een plek zijn waar kunstenaars, culturele organisaties en creatieve ondernemers zich graag vestigen en waar talent en ondernemerschap kunnen groeien en bloeien. Behalve de intrinsieke waarde van kunst en cultuur richten we ons op instellingen en initiatieven die een verbinding aangaan met bewoners en de economie in West. De drie hoofddoelen, vastgelegd in de nota Ruimte voor creativiteit, zijn: een kwalitatief goede, culturele infrastructuur, meer mensen die deelnemen aan kunst en cultuur en groei van creatief ondernemerschap in het stadsdeel. De afgelopen jaren is er veel veranderd in de culturele sector. Met minder middelen en nieuw beleid zijn keuzes gemaakt die van grote invloed zijn op de verdere ontwikkeling van de kunst- en cultuursector. Op macroniveau zien we door landelijke en stedelijke ontwikkelingen dat de sector fors onder druk staat en dan vooral de diversiteit van het culturele aanbod. Die druk zet de sector in beweging; er is een omslag gaande naar een cultuursector die minder afhankelijk is van de overheid. Positief is dat een aantal culturele instellingen uit West een positieve waardering van de 1 Kunstraad ontving en daarmee in het stedelijke Kunstenplan zijn opgenomen . We nemen op lokaal niveau bij kleinere instellingen die niet voor financiering uit het Kunstenplan in aanmerking komen, nog steeds positieve bewegingen waar. Theatergroep Jong Rast vormde zich na het wegvallen van subsidie om tot De Gasten, een stichting nu via sponsoring eigen inkomsten probeert te verwerven. Het ZID theater en Muzenis zetten met fondsen alles op alles om hun werk in de buurt te kunnen blijven uitvoeren. De creatieve bedrijvigheid en evenementen op het Westergasfabriekterrein gaan ondanks de economische crisis onverminderd door. Ook het Erasmuspark en het Stenen Hoofd ontwikkelen zich de laatste jaren als culturele buitenplaats en bovenlokale publiekstrekker.
Ingezet stedelijk beleid 1. In het Kunstenplan (KP) staat welke Amsterdamse culturele instellingen de komende jaren subsidie van de gemeente ontvangen. Via het Kunstenplan 2013-2016 krijgen 141 Amsterdamse kunstinstellingen vanaf 2013 voor vier jaar subsidie, voor een gezamenlijk bedrag van jaarlijks € 82,6 miljoen. 2. Er is in het huidige KP voor gekozen om de positie van Amsterdam als internationale cultuurstad te versterken en meer Amsterdammers te laten profiteren van kunst en cultuur. 3. Dit Kunstenplan is de voltooiing van een vernieuwde procedure waarmee het gemeentebestuur voor de verdeling van het geld een sterkere visie ontwikkelt op de rol van kunst en cultuur in de stad. Die visie is gebaseerd op de Hoofdlijnennota, een verkenning door de Kunstraad, adviezen van twee Kunstschouwen en een vooruitblik van het College. 4. Het college zet in op ambities cultuureducatie waarbij in 2014 alle Amsterdamse basisschoolkinderen één uur per week muziekles in de klas krijgen. In het 2016-2017 wordt dit verbreed naar iedere week drie uur
1
Museum het Schip, Podium Mozaïek, Veem Theater, Ketelhuis, MC theater, WG Frascati (en NASA / voorheen Smart Project Space; sinds zomer 2013 failliet
35
39
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 36 van 50
cultuuronderwijs. Naast muziekles is er dan ook aandacht voor beeldende kunst, erfgoed en andere kunstvormen. 5. De afgelopen jaren is door gemeente, Rijk en private partijen veel geïnvesteerd in nieuwe cultuurgebouwen en onderhoud aan de al bestaande gebouwen. Veel van deze instellingen hebben onlangs de deuren ge(her)opend. Met onder meer de nieuwe centrale bibliotheek (OBA), de Stadsschouwburg, het Eye Filminstituut, het Stedelijk Museum, het Rijksmuseum, het Muziekgebouw aan 't IJ en De Appel beschikt Amsterdam nu over een stevig fundament voor de toekomst. De komende periode ligt de nadruk dan ook minder op het financieren van gebouwen en meer op de cultuurinstellingen en hun aanbod.
Lopende beleids- en programmadoelen en projecten Evenementen dragen bij aan het verbeteren van het imago van stadsdeel West. Er is geïnvesteerd in de hardware in het Erasmuspark en op het Mercatorplein. Die investeringen zijn gedaan om de culturele programmering beter te kunnen faciliteren. De investeringen zijn waardevol als er sprake is van continuïteit en er voldoende middelen zijn voor de programmering. WestWaarts en het grachtenfestival in het Erasmuspark trekken elk jaar meer bezoekers en geven het park een heel eigen sfeer. Op het Mercatorplein organiseert het FOAM elk jaar een expositie van hoogstaande kwaliteit. Het filmfestival Westival was ook in 2013 weer een groot succes. Nieuwe initiatieven moeten altijd weer op zoek naar financiële middelen om het evenement mogelijk te maken. Naast het financieel bijdragen, faciliteert het stadsdeel deze initiatieven in hun zoektocht vooral via een koppeling met onze lokale netwerken. Evenementen op vier pleinen en parken: De evenementen op het Westergasfabriekterrein worden goed bezocht en trekken grote aantallen bezoekers uit de hele stad en ver daarbuiten. Het Stenen Hoofd heeft zich met evenementen zoals Ome Ad en Pluk de nacht ontwikkeld tot een bovenlokale publiekstrekker. De uitbreiding van Terrasmus en podiumdelen voor het Eikenbosje in het Erasmuspark zijn in gebruik en op het Mercatorplein worden ieder jaar in samenwerking met het Amsterdams Fotografie Museum (FOAM) tentoonstellingen georganiseerd (Galerie Mercator). Culturele infrastructuur met buurtpodia en -theaters: Podium Mozaïek - Bos en Lommer ZID theater – Bos en Lommer Filmhuis Cavia - Westerpark Zaal100 - Westerpark Muzenis - Westerpark Kunst openbare ruimte (KOR): We zien bij bewoners veel belangstelling voor (nieuwe) kunst in de openbare ruimte. Bewoners, kunstenaars en professionals worden altijd - afhankelijk van de aard van de opdracht betrokken bij de totstandkomingprocessen. Voorbeelden van het verfraaien van openbare ruimte en bewoners laten kennismaken met beeldende kunst zijn de onderdoorgang A10 (Bos en Lommer), Ten Katestraat (Oud-West), Surinameplein (Baarsjes) en Frederik Hendrikplantsoen (Westerpark). Door het organiseren van kunstprojecten in, met en voor de buurt krijgen (vooral) aandachtsgebieden een impuls tot ontwikkeling en verbetering. De afgelopen jaren financierden we dit met ISV middelen, in 2014 uit het interventiepakket Kolenkit. Onderdeel hiervan dit is het programma Mode en ambacht waarbij vrouwen en meisjes met verschillende achtergronden aan een creatief en ambachtelijk netwerk op gebied van mode worden gekoppeld. Wij zetten bij investeringen aan eigen panden een deel daarvan in voor kunst en creativiteit. In aandachtsgebied Bos en Lommer richten wij ons op de programmering van onder meer Podium Mozaïek en ZID en het programma Mode en Ambacht. Bij de subsidietoekenning aan onze culturele instellingen die we structureel financieren - dat zijn 5 podia w.o. Podium Mozaïek - dringen we ieder jaar meer aan op het leveren van inspanningen om bezoekersaantallen en eigen inkomsten te vergroten. Daarmee werken we tegelijkertijd aan twee doelstellingen; ‘meer deelname’ en ‘ontwikkelen creatief ondernemerschap’. We willen dat alle jonge inwoners uit West – het publiek en de maker van de toekomst – op regelmatige basis een theater in West bezoeken. In 2015 organiseren we voor de 12de keer het talententraject Best of the West, dat wordt medegefinancierd door Ymere. In 2014 zijn Creatief en Ondernemend middelen beschikbaar.
36
40
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 37 van 50
Wij trekken iconen naar West en proberen die te behouden. Iconen zijn instellingen en locaties met een grootstedelijke, nationale en/of internationale uitstraling. Ze zijn bekend bij een groot publiek, trekken veel aandacht en worden door grote aantallen mensen bezocht. In 2011 telden wij naast het Westergasfabriekterrein ook nieuwkomers zoals De Nieuwe Liefde en het Muziekpakhuis. Doorgebroken als icoon is daar ook Museum ’t Schip. Het stadsdeel werkt samen met Eigen Haard en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties aan de uitbreiding van het museum en legt een verbinding met omliggende bedrijven in bijvoorbeeld het Westelijke havengebied (Westpoort). Ook werken we verder aan de samenwerking van nieuwe en ‘oude’ iconen, zoals VondelCS in het voormalige Vondelparkpaviljoen, de Hallen en het Westergasfabriekterrein.
Startnotitie Meer Ruimte voor West • •
•
Kunst en cultuur als verbinder, aanjager (bij versterken netwerken), maar ook vliegwiel voor economische impulsen. Betekent dat kunst en cultuur niet altijd rendabel moet zijn. Festivals passen bij bruisend karakter van West. Specifiek in Westerpark geldt dat er goed gecommuniceerd wordt naar de buurt dat opbrengsten festivals o.a. worden gestoken in onderhoud park. Niveau 2013 qua decibelnormen en aantal toegestane festivals, wordt gehandhaafd. Met de buurt in overleg over manieren om waar mogelijk de grasmat te ontzien en andere vormen van overlast aan te pakken. Bijkomende kosten voor rekening van ondernemers. West zet zich in voor binnenhalen en behouden van beeldbepalende en karakteristieke festivals.
Aandachtspunten uit de buurtagenda´s Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking. Gebied Onderwerp De Baarsjes KOR: Meer kunst in de openbare ruimte Oud-West. Kunst in de straten, aandacht voor historie etc. Stimuleren creatieve en ambachtelijke bedrijvigheid Witte de Withstraat • Creatieve ondernemers Witte de Withstraat organiseren in oktober een beeldenroute. • Bij leegstand actief inzetten op creatieve/ ambachtelijke invulling. • Stimuleren en faciliteren van gezamenlijke initiatieven van creatieve ondernemers om meer levendigheid/ promotie Witte de Withstraat te krijgen en uitstraling nog verder te verbeteren. KOR: In de Doesbuurt is er uit de buurt een initiatief gekomen om de blinde muur in de Krommertstraat op te knappen. Deze muur mist inmiddels op enkele plekken stenen die los kwamen te zitten. Er is nu een tijdelijk kunstwerk vanuit Mode en Ambacht aangebracht dat geleidelijk weer af bladdert. Voor een permanent kunstwerk is nu geen budget meer gereserveerd, maar blijft wel een vraag vanuit de buurt Bos en Lommer Buurtgebonden cultuur: In een gebied met diverse en vaak gestapelde problemen is het vaak zoeken naar een goede manier om mensen te bereiken. Een creatieve, kunstzinnige aanpak kan een enorme impact hebben op bewoners en een verbindende kracht generen. Voorbeelden als Atelier Habitat en het Operaproject BOOM zijn hier goede voorbeelden van. Westerpark
37
41
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 38 van 50
Programmeren plein en park: Het is van belang om te investeren in ‘plekken’. Deze plekken zijn belangrijk, onder meer omdat mensen elkaar daar kunnen ontmoeten of om hulp kunnen vragen, wanneer het gaat om zorg of begeleiding, van wat voor soort dan ook. Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen toe te voegen. Gebied Onderwerp Bos en Lommer/ De Baarsjes Kunst in aandachtsgebied; Met kunstprojecten in, met, voor de buurt (community art) krijgen aandachtsgebieden een impuls tot ontwikkeling en verbetering. Interventiepakket Kolenkit (ISV € 150.000) valt na 2014 weg. Voor continuering kunst in de aandachtsgebieden is aanvulling budget nodig. West (alle buurten) Cultuureducatie 12+ / Buurtgebonden culturele activiteiten We zien in 2014 een groeiende vraag zowel vanuit professionals als vanuit wijken voor Kunst in met voor de buurt en Cultuureducatie 12+. Het structurele budget voor 2014 is in april van dat jaar al geheel belegd. Om mensen met goede ideeën niet af te wijzen en net als in 2014 met collega’ s en buurtagenda’s van wijken te kunnen blijven optrekken, wordt dit budget in 2014 en 2015 opgehoogd KOR/ parkeerfonds: Ook in 2015 willen we minimaal 1 herprofileringsproject aanwijzen dat gedekt wordt met middelen uit het parkeerfonds. Kunst als verbinder, aanjager & versterken netwerk Faciliteren en stimuleren van samenwerking tussen mediapartners West (bijv Hallen/ Westergas, VondelCS), de jaarlijkse cultuurtafel (met AVRO en culturele partners) en verbinding op gebied van tolerantie, gezamenlijke historie en diversiteit. Binnenhalen beeldbepalende en karakteristieke festivals Voortbouwend op het succes van het cultureel programmeren van pleinen en parken zoeken we naar festivals en events waarmee we West profileren als cultureel, vrijzinnig en tolerant stadsdeel. Maatschappelijk en cultureel vastgoed Huurders uit de creatieve en innovatieve sector kunnen veelal geen marktconforme huur betalen maar dragen wel bij aan onze ambities: West creatief en ondernemend. Kunst openbare ruimte (KOR) nieuwe werken Het is onze ambitie om ieder jaar een kunstwerk toe te voegen aan de openbare ruimte. De voorbereidende werkzaamheden van diverse kunstwerken zijn momenteel in voorbereiding. Het proces neemt veel tijd in beslag, er wordt overlegd met bewoners, een kunstenaar geselecteerd, waarna het maakproces van start gaat. Kosten worden gedekt met middelen die zijn opgebouwd uit restanten van vorige jaren is opgenomen ion de reserve en moeten hiervoor gereserveerd blijven. Het opgebouwd restantbudget uit oud ISV is € 97.759. Kunst openbare ruimte beheer/ onderhoud De grote buitenbeeldcollectie moet er goed uitzien en vraagt om middelen voor beheer en onderhoud. Dit draagt bij aan een hoogwaardige kwaliteit van de openbare ruimte in West. Dit rest-budget is daarvoor nodig. Baarsjes Ontwikkeling Mercatorplein Geïnspireerd door het succes van Cultuurpark Westergasfabriek zijn de afgelopen jaren vier parken en pleinen ontwikkeld. Een daarvan, het Mercatorplein, kreeg een beeldend cultureel profiel mee; In galerie Mercator kunnen het hele jaar door
38
42
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 39 van 50
culturele manifestaties plaatsvinden. Sinds 2012 wordt samengewerkt met het FOAM (Fotografie museum Amsterdam) voor een periode van drie jaar. Het restantbudget is € 28.817. Dit wordt ingezet voor de huur van frames voor exposities. Bos en Lommer Programmering Erasmuspark / Overkapping Eikenbosje Geïnspireerd door het succes van Cultuurpark Westergasfabriek zijn de afgelopen jaren vier parken en pleinen ontwikkeld. Een daarvan, het Erasmuspark, is door Stadsdeel West als cultureel podium ontwikkeld. Er is daar de afgelopen jaren een programma aangeboden dat past in het culturele profiel van het park: familiair en buurtgericht. Twee in de buurt gevestigde organisaties hebben dit programma voor een groot deel vorm gegeven: Podium Mozaïek en Terrasmus. De infrastructuur is aangepast om culturele activiteiten makkelijker te kunnen programmeren, o.m. met een buitenpodium in het Eikenbosje. De beschikbare middelen worden ingezet voor een overkapping van dit buitenpodium. Westerpark Uitwerking verkeersplan WGF Hiermee wordt de toegang tot het park verbeterd. Project is lopende.
39
43
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 40 van 50
Hoofdstuk 7
Gebiedsagenda West, domein duurzaamheid West staat voor een duurzame en gezonde leefomgeving voor haar bewoners. Internationale klimaatdoelstellingen zijn wat West betreft geen ver-van-mijn-bed show, maar onderstrepen het belang dat ook wij in Amsterdam en dus ook in West onze bijdrage willen en moeten leveren aan een wereld die wij beter willen achterlaten voor onze kinderen. De uitstoot van CO2, NO2 en fijn stof moet verder omlaag. Dit doen we onder andere door energietransitie te bevorderen, verduurzamen van de bestaande woningvoorraad en bij nieuwe bouwplannen te streven naar klimaat neutrale nieuwbouw. Dat is goed voor het terugdringen van de uitstoot én voor de portemonnee van (minima)huishoudens en kleine ondernemers. De opgave ten aanzien van verduurzaming is groot en we kunnen dit niet zonder partners. Gelukkig zien we steeds vaker dat bewoners en (maatschappelijke) organisaties zelf initiatieven nemen. Zo zijn er al een aantal energie coöperaties in oprichting en onderzoeken bewoners van het GWL terrein de mogelijkheden voor lokale duurzame energieopwekking. We gaan door met het stimuleren en faciliteren van dit soort initiatieven. Er is veel ruimte voor zonne-energie in West. Dit willen we zoveel mogelijk benutten. Op ruim 13 basisscholen in West zijn al zonnepanelen gelegd. Scholen en eigen gebouwen waar nog geen zonnepanelen op liggen, willen we ook voorzien. Informeren en adviseren over energiebesparing draagt bij aan bewustwording en leidt tot het nemen van maatregelen. Bijna 30% van de ondernemers in het midden en klein bedrijf die een gratis energiescan hebben ontvangen, heeft ook daadwerkelijk maatregelen getroffen. De focus ligt tot eind 2014 op de winkelstraten van West. We willen de focus verleggen naar bedrijventerrein Landlust en Westerkwartier. Bewoners met lage inkomens worden het hardst getroffen door stijgende energieprijzen en krijgen een gratis energieadvies met energiebesparende producten. Met het oog op verduurzaming van de particuliere woningvoorraad, bieden we verenigingen van eigenaren een maatwerk-energieadvies. Maatregelen die we voorstaan om de buurten autoluw te maken (parkeren aan de ring, elektrisch rijden), zullen ook bijdragen aan de verbetering van de (lokale) luchtkwaliteit. In West is nog een aantal knelpunten waar mogelijk niet op tijd aan de normen voor luchtkwaliteit wordt voldaan. Om de luchtkwaliteit in de Jan van Galenstraat te verbeteren is de noordelijke ingang van het Food Center verbeterd. De bedrijven zijn nu aan zet om de afspraken uit het milieuconvenant na te komen. De Spaarndammertunnel draagt in belangrijke mate bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit in de omgeving van de Tasmanstraat en de Spaarndammerdijk. Voor de overige knelpunten dringen we bij het college aan op maatregelen. De verduurzaming van het eigen wagenpark zetten we door.
Ingezet stedelijk beleid Amsterdam Beslist duurzaam, Duurzaamheidprogramma 2011 / 2014; Amsterdam Uitgesproken Duurzaam, Perspectief voor 2040; Energiestrategie Amsterdam 2040; Zonvisie Amsterdam . Doelstelling is om in 2025 de CO2-uitstoot met 40% te verminderen ten opzichte van 1990. Door energiebesparing, het lokaal opwekken van duurzame energie en efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen neemt de CO2-uitstoot van de stad af. Amsterdam zet in op energiebesparing in bestaande gebouwen, nieuwbouw klimaatneutraal, duurzame elektriciteit en duurzame warmte. Klimaatneutraal bouwen (2010): vanaf 2015 is alle nieuwbouw klimaatneutraal. Bij (plan)ontwikkeling Houthaven, Kolenkit en het Food Center Amsterdam is dit het uitgangspunt. Schone lucht voor Amsterdam en de beleidswijziging naar aanleiding van de evaluatie:
40
44
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 41 van 50
a. locatie specifieke maatregelen voor mogelijke knelpunten luchtkwaliteit. In West zijn dat de Jan van Galenstraat, Haarlemmerweg, Tasmanstraat/Spaarndammerdijk en de Overtoom. b. faciliteren elektrisch vervoer door netwerk van elektrische oplaadpunten aan te leggen.
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018 onbekend
Lopende beleids- en programmadoelen conform begroting 2014: -
Gezonde leefomgeving en verbetering van het buitenklimaat: o Faciliteren openbare oplaadpunten voor elektrische auto’s. o Stimuleren aanleg van groene daken. Tot 1 januari 2015 uitvoering subsidieregeling bij het stadsdeel, daarna vinden we andere wegen de aanleg verder te stimuleren. o Bedrijven adviseren over energiebesparing. Eind 2014 zijn ondernemers van alle winkelstraten een gratis energiescan aangeboden. In de hervormingsagenda is opgenomen dat MKB-bedrijven een energiescan kunnen aanvragen bij de gemeente. o Stimuleren en bevorderen energietransitie: ondersteuning onderzoeksprojecten woonboten Houthaven en GWL terrein naar duurzame energie, ondersteuning opzetten van energie coöperaties (twee projecten in Oud West). De kansen voor toepassen van stadswarmte en WKO in West zijn in kaart gebracht (Kansenkaart thermische infrastructuur Stadsdeel West). De twee meest belovende kansen worden nu concreet uitgewerkt. De subsidieregeling Zon XL (zonnepanelen voor collectieven, budget provincie Noord Holland) is in maart 2014 gesloten maar de subsidieregeling is nog niet uitgeput. Overwogen wordt om deze opnieuw open te stellen in West. o Verbeteren bestaande woningvoorraad (naar label B of C): uitvoeren van actieprogramma Duurzaam wonen. Daarnaast uitvoering van de subsidieregeling woningisolatie (gelden provincie Noord Holland).
-
Afval wordt gescheiden ingezameld: uitvoering plan van aanpak Verbetering afvalscheiding o Verhoging percentage gescheiden ingezameld papier, kunststof, textiel en kca. Het volledige afvalcontainerpark wordt de komende jaren vernieuwd. Dit geeft de mogelijkheid om een optimale spreiding te realiseren van de containers voor papier, glas, kunststof en textiel. Dit maakt het voor de bewoners makkelijker de verschillende afvalfracties op korte afstand van hun woning in te leveren.
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied duurzaamheid: -
-
Duurzaam bouwen is het uitgangspunt. Energieneutraal bouwen met duurzame materialen. Ook bij renovatie is duurzaamheid een uitgangspunt. Kostenbesparing voor bewoners door energiebesparende maatregelen. Bij (plan)ontwikkeling Houthaven, Kolenkit en het Food Center Amsterdam is klimaatneutraal bouwen het uitgangspunt. Met uitvoering van het actieprogramma duurzaam wonen is de afgelopen periode de particuliere woningvoorraad verbeterd. Gelden van de provinciale subsidieregeling duurzame energie maatregelen bestaande bouw zijn ingezet voor woningisolatie en zonnepanelen. De subsidieregeling woningisolatie is nog niet uitgeput. Bewoners met lage inkomens worden het hardst getroffen door stijgende energieprijzen en krijgen een gratis energieadvies met energiebesparende producten. Dit project wordt uitgevoerd met ISV-gelden en in 2014 afgerond. In de begroting 2014 is budget gereserveerd voor een vervolgtraject energieadviezen. Een zinvol vervolg hierop zou kunnen zijn: o Uitwerken vervolgprogramma duurzaam wonen (zie domein stedelijke ontwikkeling/wonen) o Subsidie woningisolatie voortzetten. Budget provincie Noord Holland. Duurzame initiatieven van bewoners zo veel mogelijk faciliteren Voor 2014 is de subsidieregeling Duurzame initiatieven West nog van kracht. Daarnaast worden enkele initiatieven op gebied van energietransitie en het oprichten van energie coöperaties ondersteund. Wij zijn voornemens om gebiedsgericht duurzame initiatieven vanuit de buurten verder te versterken, daarvoor extra middelen vrij te maken en nieuwe methoden te ontwikkelen die passen binnen het stedelijk kader
41
45
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 42 van 50
-
Met verkeersmaatregelen wordt gewerkt aan doorstroming en verminderen van CO2 uitstoot en fijn stof, de mogelijkheden voor elektrisch rijden en carsharing worden uitgebreid, het beheer van de openbare ruimte gebeurt duurzaam en diervriendelijk. West richt zich op het vergroten van de biodiversiteit, de afname van fijn stof en het stimuleren van stadslandbouw.
Aandachtspunten uit de buurten Milieu en duurzaamheid komen nauwelijks in de agenda’s van de buurten voor, met uitzondering van groen (dit onderdeel komt in de Gebiedsagenda domein openbare ruimte aan de orde). Naast de hierboven genoemde activiteiten zijn in onderstaand tabel de (bekende) initiatieven op gebied van milieu en duurzaamheid die in de wijken gaande zijn, opgenomen. Buurt Onderwerp Westerpark GWL: Ondersteuning onderzoek energietransitie in het kader van het actieprogramma Duurzaam Wonen Houthavens.ecostroom: oprichten energie coöperatie met gebruik van dak bedrijf Woonboten Houthaven: Ondersteuning onderzoek naar mogelijkheden van energietransitie en energiebesparingmogelijkheden bij woonboten Klimaatneutraal is het uitgangspunt bij de herstructurering van het Food Center Amsterdam en de bouw van Houthaven Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Spaarndammerbuurt en Marcanti Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Hugo de Groot, Frederik Hendrik, Spaarndammerstraat, Van Limburg Stirum). Voor 2015 focus op ondernemers Westerkwartier. Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Jan van Galenstraat, Haarlemmerweg en Tasmanstraat/Spaarndammerdijk Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor Amsterdamse scholen is basisschool Westerpark al voorzien. Oud West e
Aanleg groen dak 200 m2 binnenterrein tussen Overtoom en 1 Helmersstraat. Aanleg groen dak 1200 m2 panden Da Costakade Bewoners van Helmersbuurt richten een energie coöperatie op (Zon op Helmers) en plaatsen zonnepanelen op het dak van de Wackersacademie (eigendom gemeente) Zelfbouwproject aan de Elizabeth Wolffstraat wil een dak van het stadsdeel gebruiken voor zonnepanelen Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Borgerbuurt en Bellamybuurt e Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (1 Constatijn Huygens, Bilderdijk, Kinker, De Clercq, Jan Pieter Heije, Overtoom). Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor Amsterdamse scholen zijn de volgende basisscholen al voorzien: Annie MG Schmidt, De Kinkerbuurt, De Waterkant, Het Winterkoninkje en Leonardo da Vinci. Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Overtoom Baarsjes Buurthuis Corantijn wil pand op duurzame en energiebesparende wijze opknappen Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Jan Evertsen, Jan van Galen, Postjesweg, Mercatorplein). Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor Amsterdamse scholen zijn basisschool De Roos en Joop Westerweel al voorzien. Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Mercatorbuurt Noord en Zuid
42
46
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 43 van 50
Bos en Lommer Klimaatneutraal is het uitgangspunt bij nieuwbouw Kolenkit, Laan van Spartaan aangesloten op stadswarmte Duurzame voorbeeldwoning Woutertje Pietersestraat Biovergister Gascoland: bio energie uit brood. Initiatief van kunstenaarscollectief Cascoland en Pink Pony Express Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Jan van Galen, Bos en Lommerweg/-plein). Voor 2015 focus op ondernemers Landlust. Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor Amsterdamse scholen zijn de volgende basisscholen al voorzien: Bos en Lommer, Narcis Querido, Tijl Uilenspiegel, El Amien (2 locaties) en de (voormalige) Mansveldtschool. Energieadvies aan bewoners met lage inkomen: focus op Kolenkit, Gibraltarbuurt, Robert Scottbuurt, Gulden Winckelbuurt en Landlust. Bos en Lommer / Baarsjes / Westerpark Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Jan van Galenstraat
43
47
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 44 van 50
Hoofdstuk 8
Gebiedsagenda West, domein wonen en stedelijke ontwikkeling West ligt gunstig binnen Amsterdam en heeft bijzondere kenmerken. Het stadsdeel is goed bereikbaar met het (openbaar) vervoer, ligt tussen Schiphol en Haven, kent een grote diversiteit aan woonmilieus en voorzieningen en heeft een belangrijk aandeel in de stedelijke economie. Daarnaast is West het dichtst bevolkte stadsdeel van Amsterdam en krijgt steeds meer grootstedelijke allure. Stadsdeel West is meer dan de “som van de afzonderlijke buurten”. Velen investeren graag in een stadsdeel waar nog veel mogelijk is. West wil daar adequaat op inspelen en ruimte bieden voor nieuwe ontwikkelingen. Ondanks het positieve beeld blijft er aandacht nodig om de kwaliteit van de woningvoorraad op peil te houden en ruimte te bieden aan de woonbehoefte van huishoudens in verschillende inkomensgroepen en levensfases. Dit vraagt om een diverse en duurzame woningvoorraad op wijkniveau. Sinds 2011 nemen de financiële middelen van het Rijk voor stedelijke vernieuwing verder af. Deze ISV-middelen (Investeringsfonds Stedelijke Vernieuwing) stoppen in 2015, het stadsdeel kan de resterende middelen nog inzetten tot en met 2016. Dat betekent dat er de komende jaren meer sprake moet zijn van een integrale afweging van de beschikbare middelen, waarbij het werken aan een goede balans tussen sociale huur, middenhuur, vrije sector en koop prioriteit heeft..
Ingezet stedelijk beleid en stadsdeelbeleid wonen en stedelijke ontwikkeling • • • • • • •
'Wonen in de Metropool', woonvisie Amsterdam tot 2020 Structuurvisie Amsterdam 2040 - Economisch Sterk en Duurzaam (februari 2011) 'Bouwen aan de Stad II'; afspraken tussen centrale stad, stadsdelen, Amsterdamse federatie van woningcorporaties en Huurdersvereniging Amsterdam (2011). Hervorming Stedelijke Vernieuwing: focusgebieden en interventiepakketten (2012) Gebiedsstrategie Sloterdijk (2012) Transformatiestrategie Havenstad - Sterke stad - slimme haven (juli 2013) Strategisch Plan (B&W - 2013)
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018 onbekend
Lopende beleids- en programmadoelen conform begroting 2014 Stadsdeel beleidskaders 1. Huizen in West, Woonvisie voor Stadsdeel West 2012 – 2016 (2012) 2. Actieprogramma duurzaam wonen (2012) 3. Flexibel en globaal bestemmen (2012) 4. Transformatie leegstand Kantoren en bedrijfspanden in West West wil graag een diverse woningvoorraad - goedkoop, middel en duur - huur en koop - voor jong en oud met of zonder zorgvraag. West is een divers stadsdeel en wil dat graag blijven. We willen graag duurzame woningen van goede kwaliteit in een prettige woonomgeving. De openbare ruimte en met name de parken worden steeds meer ervaren als een verlengde van de woonkamer. West zet in op het verbeteren van de bestaande woningvoorraad, in stedelijke vernieuwingsprojecten als de Kolenkit of Robert Scottbuurt, locatieontwikkeling zoals in het Food Center of de Houthaven maar ook met een kleinschalige inzet op individuele slechte panden in het stadsdeel.
44
48
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 45 van 50
Dat betekent dat het stadsdeel enerzijds inzet op alternatieve ontwikkelingsstrategieën en anderzijds op nieuwe partners om gestrande bouwplannen los te trekken. Door middel van programmawijzigingen of flexibiliteit in bestemmingsplannen, maar ook door actief andere ontwikkelaars te zoeken kunnen bouwplannen die stil staan gereactiveerd worden We stimuleren particulier opdrachtgeverschap, zowel in de nieuwbouw als bestaande bouw. We faciliteren het transformatie van bedrijfsgebouwen ten behoeve van woonruimte bv voor studenten of andere woon(werk)vormen, onder andere door meer flexibiliteit in bestemmingsplannen(bv in het GAK gebouw). De kwaliteit van de woningvoorraad in het stadsdeel is zeer wisselend. Het stadsdeel stelt middelen beschikbaar om de kwaliteit van met name particuliere eigenaren of particuliere verhuurders te verbeteren. Hier worden twee instrumenten op ingezet, enerzijds het actief aanschrijven van eigenaren van slechte woningen en anderzijds het stimuleren van eigenaren door middel van ondersteuning bij woningverbetering. In de afgelopen jaren zijn de eigenaren van een tweehonderdtal slechte panden aangeschreven en gedwongen hun eigendom op orde te maken. Helaas komen er ook steeds weer slechte panden bij en zal deze aanpak gecontinueerd moeten worden willen we de kwaliteit waarborgen. Het ondersteunen van eigenaars om over te gaan tot woningverbetering heeft goed gewerkt. Het stadsdeel zal vooral procesmatige en inhoudelijke ondersteuning bieden aan huiseigenaren. Denk hierbij ook aan het ondersteunen van VVE’s zodat ze een goed onderhoudprogramma ontwikkelen en aan het bieden van energieadvies aan huurders. In het stadsdeel lopen nog 3 stedelijke vernieuwingsprojecten, met een grote mate van samenhang tussen de projecten. De projecten in de Kolenkit, Robert Scottbuurt en de Bosleeuw Midden zijn alle drie integrale projecten met een aanpak zowel in de fysieke en sociale hoek. De Kolenkit is ook pilot-buurt n het kader van de decentralisaties in het sociaal domein, de “3D’s”. De kolenkitbuurt is aangewezen als focusgebied in het kader van de hervorming stedelijke vernieuwing. De stedelijke vernieuwingsprojecten worden zoveel mogelijk conform de planning (bv het ambitieboekje “Samen werken aan een mooie Kolenkitbuurt”) afgerond. In het stadsdeel is op dit moment sprake van de ontwikkeling van een viertal grootstedelijke woonmilieus: de Houthavens, de Hallen, de Laan van Spartaan en het Food Center. In de Houthaven wordt een 100% klimaatneutrale wijk gerealiseerd met maximaal 2.250 woningen en 90.000 m² niet-woonfuncties. De Houthaven vormt een ongedeelde buurt met de Spaarndammerbuurt. Voorzieningen, scholen, winkels en medisch centrum worden gedeeld of vernieuwd. Het project de Hallen bestaat uit de herontwikkeling van het rijksmonument 2 Tramremise, ca. 16.000 m , en de bouw van ca. 400 woningen, waarvan ca. 70 in de sociale huur. Zowel onder de Tramremise als de woningbouw komen parkeergarages. In 2014 worden de eerste delen van de Nieuwbouw Zuid en de Tramremise opgeleverd en gaan de voorbereidingen voor de realisatie van de Nieuwbouw Noord van start. De ontwikkeling van de Laan van Spartaan tot een hoogwaardige nieuwe moderne veilige en stedelijke woonwijk waar wonen, sport, onderwijs en zorg samengaan vordert gestaag. Uiteindelijk telt de wijk in 2017 ruim elfhonderd woningen. In het project Food Center Amsterdam (FCA) wordt de locatie wordt omgevormd tot een modern en duurzaam bedrijventerrein, met een deels openbare gerestaureerde monumentale Markthal, woningen en voorzieningen. In het kader van de ruimtelijke agenda west wordt gewerkt aan het de lange termijn ontwikkeling van kansrijke acties en gebieden in het stadsdeel. Dat kan gaan om concrete ontwikkelingen, bijvoorbeeld de transformatie van grote gebouwen zoals het Elseviergebouw in de scholendriehoek of de toekomst voor de ING-gebouwen aan de Haarlemmerweg. Daarnaast richt het zich op de ontwikkelingen binnen het stadsdeel, al dan niet in relatie met omliggende stadsdelen, zoals de ontwikkeling van de Jan Evertsenstraat tot een “stadsstraat” - een levendige verbinding tussen centrum en Nieuw West (Sloterplas). Tenslotte staat het stadsdeel voor een aantal grootschalige ontwikkelingen in het kader van de structuurvisie Amsterdam, waarbij vanaf 2015 delen van het industrieterrein Sloterdijk 1 bij het stadsdeel worden gevoegd en waar een gemende ontwikkeling is voorzien. Bestemmingsplannen, de plannen die nu al in procedure zijn (Singelgracht, Amundsen en binnenkort ABC) zullen doorlopen in 2015. De overige plannen zijn in voorbereiding en nog niet in procedure en zullen zeker doorlopen in 2015. Voor de ontwikkeling van de bestemmingsplannen is een inzet van de RVE R&B noodzakelijk. We gaan ervan uit dat de kosten voor de ontwikkeling van de bestemmingsplannen door de RVE gedragen wordt.
45
49
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 46 van 50
Naam Singelgrachtgarage ABC-gebouw Nieuwpoortstraat Amundsenhof Foodcenter Uitwerkingsplannen Wijzigingsplan Augustinuspoort Taxiopstelstrook Landlust en Gibraltarbuurt Oud-West De Baarsjes 2006
Aanleiding Ontwikkeling Ontwikkeling Ontwikkeling zelfbouwkavel Uitwerking door B&W Ontwikkeling Ontwikkeling n.a.v. besluit gemeenteraad Actualisatie Actualisatie Actualisatie
Uiterlijke vaststelling Geen Geen Geen Geen Geen Geen 30-3-2015 4-10-2015 19-12-2016
De stadsdeelportefeuille vastgoedobjecten gaat in 2015 over naar de centraalstedelijke RVE-V. Voor het stadsdeel raakt dat vooral aan ambities die in ‘eigen’ vastgoed (vanuit gebiedsanalyses of andere programma’s) gerealiseerd moeten worden en niet al stedelijk geprogrammeerd staan. Extra inkomsten zijn voor RVE, kosten voor het stadsdeel. Er komt wel een soort stedelijk investeringsfonds of vereveningsfonds waarmee extra inkomsten uit vastgoed weer beschikbaar komen voor stadsdelen.
Startnotitie Meer Ruimte voor West West met zijn tien vierkante kilometers is één van de dichtstbevolkte stukken van Nederland. Dat levert een ongekende dynamiek en energie op, zeker in het ruimtelijke economisch domein. Om de schaarse ruimte optimaal te benutten is goede samenwerking vereist; voor elkaar en met elkaar • • • • • • • • •
West wil gemengde buurten met een goede balans tussen sociale woningbouw, middeldure - en dure woningen, tussen huur- en koopwoningen. Voor elke fase in het leven moet er een geschikte woning zijn. Er worden meer woningen gebouwd die relatief schaars zijn. Dat is goed voor de doorstroming. Speciale aandacht is er voor jongeren- en ouderenhuisvesting. Zelfbouw en alternatieve woonvormen hebben onze aandacht. Alternatieve en tijdelijke invulling van lege kavels en wordt, waar mogelijk, gefaciliteerd met als doel een levendige buurt. Transformatie leegstaande gebouwen wordt, waar mogelijk, gefaciliteerd met als doel een levendige buurt. Duurzaam bouwen is het uitgangspunt. We willen kostenbesparingen voor de bewoners realiseren door energiebesparende maatregelen, vooral bij corporatiewoningen. Veel unieke pareltjes van architectuur, die we graag beschermen
Uitgewerkt naar geografische inzet zou West focus kunnen kiezen op: • Landschapspark De Bretten beter verbinden naar centrum (Haarlemmerplein) en Nieuw West. • Inzetten op de metropolitane kwaliteiten van de gehele groene en recreatieve zone. • Een Groot Westerpark logisch onderdeel laten zijn en maken van ruimtelijke ontwikkelingen, zoals omschreven in Structuurvisie 2040, de Transformatiestrategie Havenstad en de Visie Noordzeekanaalgebied (NZKG). • De ontwikkelopgave voor Sloterdijk 1 zou hiervan ook moeten kunnen profiteren; wonen en werken in het groen. Aandacht voor gewenste diversiteit en rafeligheid in deze belangrijke groene scheg
Aandachtspunten uit de buurten Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
46
50
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 47 van 50
Buurt
Onderwerp
Robert Scottbuurt De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks sprake van sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter bevorderingen van openheid openbare ruimte en gebouwen rondom het Robert Scottplein, het ROC in het bijzonder. Vondelbuurt Rijtuigenhof en Zocherstraat. Twee transformaties naar woningen. Bezwaar vanuit de buurt. Projectmanager stadsdeel bij betrokken Bos&Lommer Er wordt geïnvesteerd in studentenhuisvesting, te weinig aandacht voor jongerenhuisvesting Opm: Uit de evaluatie v.d. woonvisie blijkt dat in de periode 2010-2014 plm. 10x zoveel woningen voor studenten (1844) als voor jongeren gerealiseerd zijn (116)
47
51
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 48 van 50
Hoofdstuk 9
Gebiedsagenda West, domein Gebiedsgericht Werken en Participatie Binnen dit programma ontwikkelen we concrete nieuwe instrumenten om de kansen in West te pakken en problemen op te lossen. In West gaan wij natuurlijk fullspeed door met gebiedsgericht werken. Daarnaast ontwikkelen we nieuwe spannende instrumenten. Samen met bewoners, ondernemers en organisaties. In de vorige hoofdstukken stond de inhoud, binnen dit programma ontwikkelen we instrumenten om die inhoud uit te kunnen voeren. We willen graag meer mensen betrekken bij onze besluitvorming en de uitvoering. Zo gaan we nieuwe vormen van communicatie ontwikkelen om bewoners te laten weten wat er waar speelt. We hebben in West bijvoorbeeld veel studenten wonen, hoe kunnen we die laten meedenken over de inrichting van de openbare ruimte? Hoe bereiken we hen beter? Als overheid onderhouden we pleinen, maar misschien kunnen ondernemers het samen met bewoners beter en efficiënter. Zij mogen het overnemen als ze goede plannen hebben. Zij krijgen het recht te bieden op dergelijke projecten. Via online communicatie verbreden en versterken we inspraak, op basis van nieuwe technieken. Ook de besluitvorming gaat samen met bewoners worden verbeterd. We hebben nu al de Agenda’s van de Buurt, waar op buurtniveau bewoners en ondernemers aangeven wat het stadsdeel moet aanpakken. Dat gaat van openbare ruimte tot het pesten op de pleinen, van veiligheidsthema’s tot armoedeproblematiek. Online kunnen we dat nog veel breder toepassen en daar gaan we dan ook plannen voor uitwerken. Belangrijk is dat we vooral veel experimenteren en daarvan leren. Zodat we steeds verbeteren. Daarom werken we samen met kennisinstellingen om ook te meten en te analyseren wat goed gaat en beter kan. Wij willen de proeftuin van de stad worden! Hierna wordt een eerste (instrumentele) aanzet gegeven welke beleidsdoelen en ambities, lopende projecten en activiteiten meegenomen worden in de (door)ontwikkeling van het gebiedsgericht werken in West.
Ingezet stedelijk beleid gebiedsgericht werken 1. De maatschappelijke opgave is leidend voor de inzet en werkwijze van de organisatie (opdracht Stedelijk programma Gebiedsgericht Werken). 2. Gebiedsgericht Werken: ‘Van buiten naar binnen werken, in vertrouwen samen bouwen aan de stad. Met Amsterdammers, ondernemers en andere partners analyseren en ontwikkelen wat nodig is, loslaten wat anderen doen, onvoorziene kansen snel verzilveren en uitvoering geven aan beleid dat aansluit bij de maatschappelijke opgaven, de energie en de doelgroepen van een gebied.‘ 3. Gebiedscyclus: er worden op basis van gebiedsanalyses van ‘harde’ en ‘zachte’ informatie gebiedsagenda’s en gebiedsplannen gemaakt. Door monitoren wordt bij een volgende analyse duidelijk wat er wel en niet werkt. Het proces van de gebiedscyclus is in 2015 uitgewerkt en verankerd in een gebiedsgerichte aanpak van clusters, resultaat verantwoordelijke eenheden (rve) en stadsdelen. 4. Gebiedsbegroting: inzicht in (overheids-)investeringen waardoor het voor burgers en ondernemers gemakkelijker wordt om zelf initiatieven te nemen, bepaalde taken over te nemen en mee te denken. 5. Er komen buurtbegrotingen in de hele stad en in 2017 is er een uniforme wijze van gebiedsgericht begroten, verankerd in de stedelijke P&C-cyclus. 6. Gebiedsgerichte informatie: uniforme informatiehuishouding voor gebiedsgericht werken ( deelbaar, schaalbaar en vergelijkbaar) passend bij de stedelijke gebiedsindeling.
48
52
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 49 van 50
7. Vaste werkwijzen / procedures voor gebiedsgericht samen werken tussen rve’s en stadsdelen in 2015 (lerend en verbeterend bouwen aan mogelijk gestandaardiseerde werkwijzen).
Lopende programmadoelen stadsdeel Voor buurtgericht werken en participatie gelden de volgende maatschappelijke doelen: 1. Optimale participatiemogelijkheden. 2. De burger stuurt de buurt binnen bestuurlijke kaders met optimale burgerparticipatie. …te bereiken door ontwikkelen, verbeteren en borgen van: - ophalen en uitvoeren van de agenda van de buurt, - het ondersteunen van bewonersinitiatieven en het hiervoor beschikbaar stellen van (buurt)budget, - ontwikkeling van (vergaande) burgerparticipatie (co-creatie), - blijvend ruimte creëren en stimuleren bewoners-gestuurde wijkontwikkeling, zoals trusts en sociaal ondernemerschap (coproductie) met speciale aandacht voor: regelvrije ruimte, soepelere regels/prijzen m.b.t. maatschappelijk vastgoed, verdienmodellen (en betaling zzp'ers versus vrijwilligers), wijkondernemingen gericht op mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, - ‘professionaliseren’ van regiegroepen (vertrouwen versus control), - buurtgericht organiseren van geldstromen/buurtenders, - inzet zzp’ers in relatie tot welzijnswerk en buurtgericht organiseren van welzijnswerk, - zelfbeheer in de openbare ruimte, - buurtgestuurd handhaven, - coördinatie op aanpak: hotspots, gescheiden afvalinzameling en adoptanten, - ambtenaren (en bestuurders) meer naar buiten/houding en gedrag van ambtenaren. Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied van gebiedsgericht werken en participatie: Doorontwikkeling lopende programmadoelen; 1. Uitbouwen buurtbudgetten; meer innovatieve instrumenten toepassen (bijv. buurttenders, buurtfora) en buurtbudget voor preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid, 2. interactieve buurtbegrotingen en bestedingen beter inzichtelijk maken, 3. (door)ontwikkelen ‘social engineering’ (vormen maatschappelijk aanbesteden), 4. liquid democracy en buurtfora: experimenteren nieuwe vormen en instrumenten van participatie en democratie om burgers uit te dagen met nieuwe voorstellen te komen, burgers beter te betrekken en mee te laten praten bij politieke besluitvorming (medezeggenschap bevorderen en vereenvoudigen). 5. naar buiten; buurtombudsman: ieder commissielid adopteert eigen wijk (ogen, oren en handen).
Aandachtspunten uit de buurten: Algemene aandachtspunten: opbrengst workshops symposium ‘Gewoon, in Amsterdam West’ ( NSOB) Concrete voorstellen voor een meerjarig werkprogramma bestaat onder meer uit de volgende onderdelen: 1. Ideeën, initiatieven en aanbevelingen die gekoppeld zijn aan de planning van het wijkmanagement en gerealiseerd kunnen worden via de flexibele budgetten (aanvulling gebiedsagenda). 2. Voorts zijn ideeën gelanceerd, die niet financieel gedekt worden, maar wel gerealiseerd kunnen worden via facilitering, ondersteuning en co-creatie vanuit het stadsdeel. 3. Er zijn nieuwe ideeën en uiteenlopende voorstellen gedaan (van klein tot middelgroot), waarvoor geen dekking bestaat in de huidige begroting. Ter realisatie van deze projectvoorstellen en ideeën zijn extra middelen nodig of uit de financiële ruimte die nog in de begroting zit. 4. Ten slotte voortzetting of continuering van lopende projecten/ trajecten, zoals het leertraject participatie (competentieontwikkeling/ leren doen) t.b.v. bewoners, ambtenaren, ondernemers, politici etc. en de verdere uitwerking van onderzoeksrapport UvA (meten effecten van participatie).
49
53
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 50 van 50
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden voorzien van een waardering en een financiële uitwerking. Buurt Onderwerp West (alle buurten) Voortzetten (structureel) fonds voor buurtmedia (incidenteel in 2014) Voortzetten (structureel) fonds voor wijkondernemingen (incidenteel in 2014) Buurtgericht handhaven (wanneer niet opgenomen in werkwijze en formatie Handhaving). Buurtbudget preventieve maatregelen veiligheid (1) Realisatie van nieuwe ideeën en projecten NSOB (1) Experimenten liquid democracy Continuering bestaande leertrajecten participatie Diversiteit cofinanciering Procesmatige ondersteuning (o.a. effectmeting etc.)
50
54