Adviesrapport Bewegen op het werk

Adviesrapport Bewegen op het werk

Door:

Erwin van der Meij Robin van Leeuwen

School: Opleiding:

Hogeschool Inholland Haarlem Sport&Bewegen, lifestyle en gezondheid

Contact: Datum:

Rik-Jan Modderkolk 29-10-09, Amersfoort

Adviesrapport: bewegen op het werk.

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Werkwijze. .......................................................................................................................... 7 Hoofdstuk. 2 Pon in beeld. ...................................................................................................................... 8 2.1 Pon. ............................................................................................................................................... 8 2.2 Verzuimcijfers en optredende gezondheidsklachten. ................................................................. 10 2.3 Beroepsziekten. .......................................................................................................................... 15 Hoofdstuk 3. Bewegen en gezondheid. ................................................................................................. 20 3.1 Beweegnormen. .......................................................................................................................... 20 3.2 Belang van bewegen. .................................................................................................................. 21 3.3 Belang van bewegen op het werk en effectiviteit van bewegen op het werk. ............................ 22 3.4 Sport- en beweegactiviteiten geschikt voor Pon afdeling F&C. .................................................. 25 3.5 gezondheidsbeleid. ..................................................................................................................... 26 Hoofdstuk 4. Doelgroepanalyse. ........................................................................................................... 29 4.1 Enquête. ...................................................................................................................................... 30 4.2 Groepsinterview. ......................................................................................................................... 32 4.3 Conclusie..................................................................................................................................... 33 Hoofdstuk 5. Sport- en beweegactiviteiten geschikt voor Pon. ............................................................. 34 5.1 Sociaal. ........................................................................................................................................ 34 6.2 Gedrag. ....................................................................................................................................... 35 6.3 Omgeving. ................................................................................................................................... 36 Hoofdstuk 6. Uitgevoerde beweegactiviteit. .......................................................................................... 37 6. 1 Onderbouwing keuze activiteit. .................................................................................................. 37 6.3 Draaiboek. ................................................................................................................................... 39 6.2 Beoordeling. ................................................................................................................................ 39 Hoofdstuk 7. Conclusies en aanbevelingen. ......................................................................................... 40 Hoofdstuk 8. Implementatie. .................................................................................................................. 43 8.1 Draagvlak creëren. ...................................................................................................................... 43 8.2 Structuur van de organisatie. ...................................................................................................... 43 8.3 Factoren die implementatie beïnvloeden. ................................................................................... 44 8.4 Inhoud programma. ..................................................................................................................... 47 8.5 Planning. ..................................................................................................................................... 48 8.6 Begroting. .................................................................................................................................... 50 8.7 Evaluatie...................................................................................................................................... 50 Literatuurlijst. ......................................................................................................................................... 51 Bijlagen. ................................................................................................................................................. 53 Bijlage 1. ............................................................................................................................................ 54 Bijlage 2. ..................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 3. ............................................................................................................................................ 55 Bijlage 4. ............................................................................................................................................ 57 Bijlage 5. ............................................................................................................................................ 60 Bijlage 6. ............................................................................................................................................ 61 Bijlage 7. ............................................................................................................................................ 69 Bijlage 8. ............................................................................................................................................ 75 Bijlage 9. ............................................................................................................................................ 79

2


Samenvatting. Doel van het onderzoek. Er is onderzoek gedaan naar de leestijl van werknemers binnen PON-automotive afdeling F&C. Het doel van dit onderzoek is de leefstijlen die een negatieve invloed op de gezondheid hebben in kaart te brengen. Aan de hand van literatuur onderzoek zijn interventies ontwikkeld die passen bij de doelgroep en een bijdrage leveren aan een verbeterde gezondheid. De interventies en bijbehorende adviezen zijn beschreven in het adviesrapport. Met de inhoud van het adviesrapport kan het gezondheidsbeleid binnen PON-automotive afdeling F&C worden verbeterd. Aangezien sport en bewegen een grote bijdrage levert aan de gezondheid is er een behoeftepeiling naar sport en bewegen op het werk uitgevoerd onder de werknemers van PON-automotive afdeling F&C. Dit onderzoek heeft als doel een geschikte beweegactiviteit ontwikkelen voor PON-automotive afdeling F&C. Aan de hand van het opgestelde draaiboek is de ontwikkelde beweegactiviteit uitgevoerd onder de werknemers van PON-automotive afdeling F&C. Het implementatieplan is geschreven om de beweegactiviteit succesvol binnen de organisatie te implementeren.

Methode van het onderzoek. Tijdens het onderzoek is er een desk research uitgevoerd. Hierbij is gebruik gemaakt van wetenschappelijke literatuur, website, boeken, tijdschriften en lessen. Bij de doelgroep is informatie verkregen door middel van enquêtes (leefstijlscan) en er is een groepsinterview uitgevoerd voor de behoeftepeiling. Er zijn 14 enquêtes ingevuld tijdens de leefstijlscan van de 31 geënquêteerde. Bij het groepsinterview zijn er 20 enquêtes ingevuld. Met het management is dieper op de enquêteresultaten ingegaan middels een interview.

Resultaten uit het onderzoek. Uit het literatuur onderzoek is gebleken dat bij beeldschermmedewerkers (PON-automotive afdeling F&C zijn ook beeldschermmedewerkers) klachten als CANS/RSI en lage rugklachten veel voorkomen. De literatuur geeft ook aan dat sport en bewegen de kans op deze klachten verminderd. Ook blijkt uit onderzoek dat door sport en bewegen het verzuim binnen bedrijven afneemt. Door fittere werknemers stijgt de productiviteit van het bedrijf, stijgt het imago van het bedrijf in positieve zin en krijgen de werknemers een betere binding met elkaar waardoor het werk op de werkvloer beter verloopt (Hildebrandt, D. V.). Ten opzichtte van 2008 is er in 2009 een lichte stijging van het ziekteverzuim binnen PON. Het verzuim van PON vergeleken met de rest van Nederland is gelijk. Er is wel een verschil in verzuim ten opzichtte van bepaalde landen. Het verzuim bij PON-automotive afdeling F&C (4,2%) is hoger tegenover België, Frankrijk, Italië met een gemiddeld verzuim percentage van 2.5%) Uit de leefstijlscan blijkt dat de werknemers van PON-automotive afdeling F&C voldoende aan sporten beweegactiviteiten doen. Het overgrote deel (78,6%) van de afdeling behaalt de NNGB van 30 minuten matig intensief bewegen op tenminste 5 dagen van de week. Verder geven werknemers van PON-automotive afdeling F&C in de enquête aan niet meer te willen bewegen. Uit de leefstijlscan is gebleken dat voor het onderdeel voeding veel winst valt te behalen. Meer dan 92% van de werknemers van PON-automotive afdeling F&C eet voldoende groente desondanks denken de werknemers niet aan het hoeveelheid vet in hun eten, willen het aantal vetten in hun eten niet verminderen en willen ook niet minder vet gaan eten de komende 6 maanden. Ook eten de werknemers van PON-automotive afdeling F&C te weinig fruit en eten ze veel tussendoortjes in de week. Uit de resultaten van de behoeftepeiling is gebleken dat de werknemers behoefte hebben aan een ontspannen activiteit zonder kosten voor de werknemer. Ook is er behoefte aan meer sporten beweegactiviteiten op het werk. Yoga is gekozen tot meest populaire beweegactiviteit.

3


Conclusies en aanbevelingen. Het doen van behoeftepeilingen en leefstijlscans geeft voor een organisatie informatie van de behoefte en noodzaken van de werknemers. Binnen een goed gezondheidsbeleid zal er minimaal 1x per jaar een leefstijlscan en behoeftepeiling uitgevoerd moeten worden om het beleid hier eventueel op aan te passen. Werknemers van de afdeling F&C vinden het prettig om op de werkvloer gebruik te kunnen maken van sport en bewegeegmogelijkheden, daar komt bij dat het sporten en bewegen onder werktijd de beste manier is om de werknemers te stimuleren om deel te nemen aan sporten beweegactiviteiten. Als het om voeding gaat zijn er vele mogelijkheden om de werknemers te bereiken. het uitreiken van een kerstpakket (of ander soort pakket) waar gezonde voeding centraal in staat, ook het uitdelen van gezonde voeding op de werkvloer is een goede manier om werknemers gezond te laten eten. Werknemers kunnen bewust worden gemaakt van de belangen van gezonde voeding door het uitdelen van flyers of hand-outs met voedingsinformatie en door stickers op het bureau van werknemers te plakken waar gezonde voeding centraal in staat. Er kan ook gekozen worden voor een voedingsdeskundige op het werk. De voedingsdeskundige kan een workshop over voeding geven of individuele afspraken maken met werknemers.

4


Inleiding. Werknemers die sporten en bewegen zijn vaak fitter, gezonder en productiever en hebben minder vaak overgewicht dan werknemers niet sporten en bewegen. Toch beweegt 40% van de Nederlandse beroepsbevolking niet of te weinig. Om de werknemers te stimuleren is er een helder gezondheidsbeleid en beweegbeleid nodig. Dit houd in dat bedrijven moeten inventariseren wat zij kunnen doen om hun werknemers gezonder en fitter te houden. Dit beleid moet ervoor zorgen dat er binnen de organisatie verschillende sporten beweegactiviteiten geïmplementeerd kunnen worden. Dit betekend dat er binnen het bedrijf onderzoek verricht moet worden naar de behoefte van de werknemers en kan er gekeken worden naar effectieve sporten beweegactiviteiten op het werk. De onderzoeksvraag luidt dan als volgt; hoe wordt een gezondheidsbeleid en beweegbeleid passend vorm gegeven in een bedrijf? Het adviesrapport dat voor u ligt is ontwikkeld door Erwin van der Meij en Robin van Leeuwen, studenten Sport & Bewegen aan de Hogeschool Inholland. Voor ons project hebben we een onderzoek gedaan bij PON. PON bestaat uit twee onderdelen; PON holdings (bestaande uit PON automotive en PON equipments) + PON participaties en joint ventures. Er is onderzoek gedaan onder PON-automotive, deze houd zich bezig met de distributie, de import en de service van producten. Omdat het bedrijf 10.000 werknemers heeft, en dit te groot is voor ons project, is er gekozen om het project bij één afdeling uit te voeren. De gekozen afdeling is F&C. De afdeling houd zich bezig met de financiën en de controle van de financiën. Er zijn 31 werknemers werkzaam op deze afdeling. De afdeling verricht voornamelijk beeldschermwerk, tijdens dit werk is er weinig beweging, wij verwachtten daarom dat deze werknemers een risicogroep zijn wanneer het gaat om onvoldoende beweging. Het onderzoek is gestart met een deskresearch. Hierbij is wetenschappelijke literatuur onderzocht en zijn er bronnen van internet met actuele informatie bestudeerd. Met de hieruit verkregen informatie kan het project onderbouwd worden. Tijdens het literatuur onderzoek is er gekeken naar het arbeidsverzuim in Nederland, Europa, Amerika en PON-automotive afdeling F&C. Er bestaat een mogelijk verband tussen arbeidsverzuim en te weinig sporten en bewegen. Volgens (TNO, 2007) en (Gool, december 2007) beweegt 40% van de Nederlande werknemers niet of te weinig. Ook is er gekeken naar het gezondheidsbeleid van andere bedrijven zoals; Fortis, ING, NIKE, PHILIPS om te zien hoe andere bedrijven het gezondheidbeleid en beweegbeleid implementeren. Na deze review is er met behulp van een leefstijlscan helder gemaakt hoe het is gesteld met de lifestyle van de werknemers van PON-automotive afdeling F&C. Aan de hand van de resultaten uit de leefstijl scan is er een advies geschreven over de aspecten die extra aandacht nodig hebben binnen PON-automotive afdeling F&C. De resultaten uit de leefstijlscan worden gebruikt om de verbeter punten te kunnen evalueren. Daar komt bij dat er een behoeftepeiling (groepsinterview) is uitgevoerd om de behoefte van de werknemers PON-automotive afdeling F&C te peilen met betrekking tot sport en bewegen. Aan de hand van deze informatie zijn er geschikte beweegactiviteiten voor PON-automotive afdeling F&C ontwikkeld. Uit deze behoeftebepaling is naar voren gekomen wat de afdeling het liefst wil doen aan sporten beweegactiviteiten. De uiteindelijk ontwikkelde activiteit is in een draaiboek helder beschreven. De activiteit is uitgevoerd onder de werknemers van PON-automotive afdeling F&C. Beschrijving van de activiteit vindt u in hoofdstuk 8. De activiteit is geëvalueerd aan de hand van een evaluatieplan om te bepalen of de sporten beweegactiviteit effectief is en wat er eventueel aan verbeterd moet worden om de activiteit wel effectief te laten zijn. Het laatste hoofdstuk van het rapport is het implementatieplan. In het implementatieplan staat nauwkeurig beschreven hoe PON het programma meer bewegen op het werk succesvol kan toepassen binnen de organisatie. In hoofdstuk 1 wordt de werkwijze tijdens het project beschreven. Hoofdstuk 2 geeft een duidelijk beeld van de opdrachtgever PON. In hoofdstuk 3 worden verzuimcijfers nationaal en internationaal vergelijken. In hoofdstuk 4 worden veel voorkomende beroepsziekten beschreven. Daaropvolgend worden in hoofdstuk 5 de belangen van bewegen voor de gezondheid beschreven. In hoofdstuk 6 staan de resultaten van het uitgevoerde onderzoek onder de werknemers beschreven en in hoofdstuk

5


7 worden geschikte sporten beweegactiviteiten voor PON afdeling F&C beschreven. In hoofdstuk 8 vindt u informatie over de uitgevoerde beweegactiviteit, de yogales. In hoofdstuk 9 staan conclusies en adviezen beschreven die voortkomen uit het verrichte onderzoek. Tot slot wordt in hoofdstuk 10 de implementatie beschreven van het project binnen PON.

6


Hoofdstuk 1. Werkwijze. In dit hoofdstuk wordt de wijze van werken tijdens de uitvoering van het project beschreven. Als eerste wordt de opdracht omschreven en de wijze waarop deze uitgevoerd zal worden. Vervolgens wordt de probleemomschrijving beschreven gevolgd door de projectdoelstelling en verwachte resultaten. Opdrachtomschrijving. De opdracht van deze minor is om binnen een zelf gekozen MKB bedrijf een gezondheidsbeleid vorm te geven met het accent op het beweegbeleid. Om dit gezondheidsbeleid vorm te geven wordt er een desk research uitgevoerd. Voor deze research hebben wij gebruik gemaakt van artikelen uit de literatuur, maar ook bronnen van internet met actuele informatie. Een eerste stap hierin is het helder krijgen van de gebruikte termen. Wat wordt er door verschillende onderzoekers verstaan onder lifestyle. En wat wordt door verschillende instanties verstaan onder gezondheidsbeleid. En welke gezondheidsbevorderende activiteiten worden er al uitgevoerd? Verder is het van belang de stand van zaken m.b.t. de lifestyle van de Nederlandse werkende bevolking in kaart te brengen. Daarnaast is een opdracht m.b.v. literatuur te onderzoeken hoe het is gesteld met de lifestyle van werknemers in andere landen. En welke vormen van beweegbeleid in de rest van Europa en Amerika succesvol zijn gebleken. Met deze kennis worden conclusies getrokken hoe het gesteld is met de lifestyle van Nederlandse werknemers t.o.v. werknemers in andere landen. Met aanvullend onderzoek kunnen ook de medewerkers van Pon worden vergeleken met de rest van Nederland en andere landen. Hieruit zal een advies volgen. Door middel van een behoeftepeiling worden de wensen van de doelgroep gepeild. Uiteindelijk zal het resultaat van de behoeftepeiling bepalen welke beweegactiviteit er voor de medewerkers wordt georganiseerd. Hiervoor zal een draaiboek met evaluatie worden ontwikkeld. Door middel van een implementatieplan wordt beschreven hoe het bedrijf zijn beleid m.b.t. bewegen en gezondheid succesvol kan aanpassen binnen de organisatie. Probleemomschrijving. Werknemers die onvoldoende bewegen hebben een hoger en langer ziekteverzuim ten opzichte van werknemers die voldoende bewegen. Uit onderzoek van het TNO en het RIVM is gebleken dat 40% van de Nederlandse werknemers onvoldoende beweegt. Voor onze opdracht zullen wij werkgevers adviseren om hun werknemers voldoende te laten bewegen. Er is binnen de verschillende beroepsgroepen spraken van een positieve houding ten opzichte van voldoende beweging, maar werkgevers besteden er geen of te weinig aandacht aan. Ook zijn er andere factoren die een rol in de gezondheid van werknemers spelen. Bijvoorbeeld (on)gezonde voeding in de kantine, slechte werkplekinrichting en een te hoge werkdruk. Projectdoelstelling. Het gezondheidsbeleid van een MKB bedrijf binnen 3 weken na aanvang project in kaart brengen door middel van desk research, enquêtes en interviews. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten zal er een draaiboek worden ontwikkeld voor een beweegactiviteit die aansluit bij de behoefte van de doelgroep. Voor een structurele verandering binnen de organisatie en gezonde werknemers is er binnen 9 weken na aanvang van het project een adviesrapport geschreven. In dit adviesrapport worden adviezen gegeven welke mogelijkheden er voor de organisatie zijn om de werknemers voldoende te laten sporten en bewegen en welke gezondheidsinterventies geschikt zijn voor de doelgroep. Aan de hand van het geschreven implementatieplan kunnen de adviezen succesvol worden geïmplementeerd binnen de organisatie. Projectresultaten: Het project zal resulteren in een adviesrapport voor PON-automotive afdeling F&C met daarin een implementatieplan.

7


Hoofdstuk. 2 PON in beeld. Het project is uitgevoerd bij PON. In dit hoofdstuk vindt u een uitgebreide beschrijving van het bedrijf PON. Het hoofdstuk begint met een beschrijving van de organisatie van PON. Vervolgens worden de meest voorkomende werkzaamheden beschreven. Daaropvolgend wordt toegelicht waarom het project move your work bij PON is uitgevoerd. In de rest van het hoofdstuk wordt dieper ingegaan op verzuimcijfers en optredende gezondheidsklachten die het meest voorkomen bij PON en in de sector waarin het bedrijf werkzaam is.

2.1 PON. Organisatiestructuur. Het bedrijf waar ons project is uitgevoerd is PON. PON is een grote organisatie die opereert in verschillende branches. In figuur 1 is de structuur van de organisatie PON weergegeven. Aangezien dit een complexe structuur is wordt deze onder het figuur nader toegelicht.

PON Holdings.

PON Automotive.

Participaties en joint ventures.

PON equipment & Power systems Verzekeringen, lease. VW bank, etc.

Import goederen. Retail. Products & services.

Verschillende bedrijven zoals MAN en Linde.

Figuur 1. organisatiestructuur PON.

Toelichting figuur 1. PON bestaat uit PON Holdings + participaties en joint ventures. Onder participaties en joint ventures vallen de verzekeringen, lease en volkswagen bank. PON Holdings bestaat uit twee onderdelen. PON Automotive + PON equipment & Power Systems. PON Automotive bestaat uit de import en distributie van auto onderdelen en service op producten. Onder PON Equipment & Power Systems vallen verschillende dochterbedrijven. Hierbij kunt u denken aan bedrijven die machines bouwen voor de wegenbouw, bedrijven die logistieke vervoersmiddelen bouwen en bedrijven die deze machines onderhouden. Enkele bedrijven die hieronder vallen zijn MAN en Linde. Ons project is uitgevoerd bij PON Automotive op de afdeling Finance & Control. Dit is een afdeling waar 31 medewerkers werkzaam zijn. De dagelijkse werkzaamheden bestaan onder andere uit het bijhouden van cijfers van de in- en verkoop van auto’s. Omdat ons project is uitgevoerd bij PON Automotive afdeling F&C worden de andere onderdelen van PON Holdings niet bij het project betrokken.

8


Werkzaamheden. De werkzaamheden bij PON Automotive zijn afhankelijk van welke functie er uitgevoerd wordt. Er is een distributiegedeelte en een kantoorgedeelte. In het distributiegedeelte wordt voornamelijk fysieke arbeid verricht. Op het kantoorgedeelte wordt voornamelijk beeldschermwerk verricht. In tabel 1 zijn voor de verschillende functies de bijbehorende belastingen beschreven. tillen en dragen

duwen en trekken

belastende (statische) werkhouding X

Monteurs Beeldschermmedewerkers Teamleiders

X

X

X X X

Magazijnmedewerkers

X

Functie/belasting.

Vertegenwoordigers

X

repeterende bewegingen

energetische belasting

trillingen

X X X X

X

Tabel 1; In de volgende tabel wordt beschreven welke functies er binnen Pon-Automotive zijn en welke type belasting daarbij hoort.

Het project move your work is uitgevoerd onder de beeldschermmedewerkers van de afdeling F&C. Zoals in de tabel te lezen is hebben de beeldschermmedewerkers voornamelijk te maken met statische belasting en repeterende bewegingen. Keuze voor PON. PON is een grote organisatie en een succesvol, toonaangevend bedrijf in Nederland en buitenland. Bij PON is de gezondheid en fitheid van werknemers zeer belangrijk. Fitte en gezonde werknemers presteren beter en hebben meer plezier in hun werk. Hier probeert PON een grote bijdrage aan te leveren door hun werknemers te voorzien van goede arbeidsomstandigheden. PON is actief bezig met het stimuleren van een gezonde levensstijl. Dit gebeurt onder andere door middel van de website www.ponfit.nl waar veel informatie te vinden is voor werknemers. Omdat Robin werkzaam is bij PON weet hij dat dit bedrijf investeert in gezonde werknemers. Er is daarom voldoende draagvlak voor een project als move your work. Het schoolproject move your work waarin werknemers worden gestimuleerd om gezond te bewegen en gezond te leven bleek dan ook goed te passen bij PON. Naar aanleiding van het schoolproject is er een afspraak gemaakt met de desbetreffende persoon die bij PON over het gezondheidsbeleid gaat. Dit is Rik-Jan Modderkolk. Uit dit gesprek kwam naar voren dat PON op dit moment veel bezig is met het stimuleren van sport buiten het werk om en een gezonde leefstijl. Voor het project move your work waren voldoende opties om deze uit te gaan voeren bij PON. Zo zijn er op dit moment nog geen beweegmogelijkheden op het werk zelf en is het niet bekend hoeveel interesse er is van de werknemers met betrekking tot sporten beweegactiviteiten. Naar aanleiding van dit gesprek is afgesproken het schoolproject uit te gaan voeren bij een afdeling van PON. De afdeling waar ons project wordt uitgevoerd is F&C. Deze afdeling doet voornamelijk beeldschermwerk en was tijdens de projectperiode beschikbaar om mee te werken aan het schoolproject.

9


Hoofdstuk 3. Verzuim nationaal en internationaal.

lang verzuim excl. zw verlof

totaal verzuim excl.zw verlof

aant. meldingen

rel. meldingsfreq

dgn verzuim

dgn verzuim-zw verlof

aant. medewerkers

kalenderdagen

middel verzuim excl. zw verlof

F&C F&C F&C

Periode [01-01-2008] - [31-12-2008], 366 dagen 366 31 Periode [01-01-2009] - [31-08-2009], 243 dagen 243 31 Periode [01-01-2009] - [31-03-2009], 90 dagen 90 31 Periode [01-04-2009] - [30-06-2009], 91 dagen 91 30

kort verzuim excl. zw verlof

F&C

Periode

Afdeling

In onderstaande tabel staan verzuimcijfers van de afdeling F&C. Deze cijfers zijn van het jaar 2008 en 2009. Zoals te zien is in de tabel is het verzuimpercentage van 2009 hoger als in 2008. In 2008 zijn meer meldingen geweest van verzuim, maar het aantal dagen verzuim is korter dan in 2009. Dit terwijl het jaar 2009 nog niet voorbij is.

0,6

0,6

3,2

4,4

30

1,1

422

422

0,6 1,5 0,2

1,1 0,7 2,2

4,4 3,6 3,8

6,1 5,7 6,1

18 13 4

1 1,9 0,6

522 150 221

393 143 148

Tabel 2; in bovenstaande tabel vindt u de verzuimcijfers binnen Pon automotive afdeling F&C.

10


Ziekteverzuim in de rest van Nederland. Uit onderzoek (Gool, december 2007) is gebleken dat mannen zich minder ziek melden dan vrouwen. Bij mannen is het ziekteverzuim 3,9% en bij vrouwen is dit 4,3%. Ook de tijd (aantal dagen) die voor het verzuim verstrekt wordt is bij vrouwen hoger dan bij mannen. Bij mannen ligt dit op 18 dagen en bij vrouwen op 19,2 dagen. Voor meer informatie zie tabel 3.

Mannen

Vrouwen

Totaal

Ziekteverzuim (%)

3,9

4,3

4,0

Meldingsfrequentie (per jaar)

0,97

1,02

0,99

Verzuimduur (dagen)

18,0

19,2

18,4

Tabel 3; Ziekteverzuim naar geslacht in 2005, exclusief zwangerschapsverlof, inclusief verzuim > 1 jaar.

In het onderzoek is ook gekeken naar leeftijdsverschillen. Hieruit blijkt dat naarmate de leeftijd vordert er meer verzuimt wordt. Werknemers in de leeftijdscategorie 45-54 verzuimen 5,4% terwijl werknemers in de leeftijd van 54-59 jaar 6,4% verzuimen. Als er gekeken wordt naar het aantal dagen dat verzuimt wordt bij werknemers in Nederland zien we dat er in de leeftijd 60+ 35,4 dagen per jaar worden verzuimt. In de leeftijd van 45-54 jaar is het verzuim 22,8 dagen en in de leeftijd van 35-44 is het verzuim 18 dagen. Voor meer informatie over de verzuimcijfers met verschillen in leeftijd zie tabel 4. <25

25-34

35-44

45-54

55-59

60+

Ziekteverzuim (%)

1,6

3,5

4,4

5,5

6,4

5,4

Meldingsfrequentie (per jaar)

0,6

1,1

1,1

1,1

1,0

0,7

Verzuimduur (dagen)

11,5

14,5

18,0

22,8

28,5

35,4

Tabel 4; Ziekteverzuim naar leeftijd in 2005, exclusief zwangerschapsverlof.

11


Uit onderzoek (Gool, december 2007) is gebleken dat er in de financiële sector 4,2% wordt verzuimt door de werknemers. In tabel 5 vind u een grafiek waarin staat waar de financiële sector zich bevind als het gaat om verzuim in vergelijking met andere sectoren.

Tabel 5;Ziekteverzuimpercentages naar bedrijfssector (exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof.

Ziekteverzuim Nederland in vergelijking met buitenland. Uit onderzoek door blijkt dat het verzuim in Nederland (6%) twee keer zo hoog is als in IJsland (2,9%), België (2,9%), Frankrijk (3%), Italië (1,4%), Ierland (1,5%) en Duitsland (1,5%). Ook Zweden, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk hebben een hoog verzuim (tussen de 4% en 6%). Hierbij moet wel gezegd worden dat elk land zijn eigen registratie methode heeft en dat kan afwijken van Nederland (L. Bonato, 2004). Uit onderzoek is gebleken dat de Europese werknemer gemiddeld 7,4 dagen per jaar verzuimt. De landen met de hoogste verzuimcijfers zijn; Bulgarije, Portugal, Noorwegen en Tsjechië. Turkije heeft daarentegen de laagste verzuimcijfers (4,6 dagen per jaar). In de VS lag het gemiddelde op 5,1 dagen verzuim per werknemer per jaar (Mercer, 2008). In een onderzoek van Mercer werden 20 vragen gesteld aan verschillende bedrijven binnen Oost, Noord en Zuid-Europa zodat men kan zien hoe het gesteld is met gezondheidsinitiatieven van bedrijven. •

De respondenten (84%) zijn het eens dat indien de productiviteit verbeterd er meer geld beschikbaar komt voor het gezondheidsbeleid. In Engeland was het percentage hoog (92%) en in frankrijk (59%) laag.

•

Bijna alle respondenten (84%) waren het eens dat verbeterde productiviteit voordelige effecten hebben op de kosten van de gezondheid van de werknemers. In Engeland was dat hoog (92%) en laag in Frankrijk (59%)

12


•

Aantrekking en behoud van top werknemers door een goed gezondheidsbeleid. Gemiddeld 72% was het eens met de stelling. In Noord-Europa waren ze het minder eens (45%) maar in het zuiden waren ze het er meer mee eens (88% in Portugal).

•

De overheden willen de druk op werknemers om gezondheidsvoordelen te behalen verlagen. Werkgevers in alle delen van europa zijn er gemiddeld 51% (meer dan de helft) niet eens met de stelling. Dat zou betekenen dat de gezondheid van werknemers verslechterd en dat de kosten voor de gezondheid toe nemen.

•

Als de kosten blijven stijgen zoals dat nu het geval is (economische crisis), dan verlagen de gezondheidsvoordelen van de werknemers, hierdoor wordt er minder gedaan aan het gezondheidsbeleid. In Oost en Noord-Europa is het overgrote deel er niet mee eens. In ZuidEuropa daarentegen zijn ze het wel eens met de stelling. Over het geheel genomen kan gezegt worden dat Europa er niet mee eens is dat als de kosten stijgen de kosten voor gezondheidsbeleid afnemen.

•

Er wordt gezegt dat de komende jaren de werkgevers meer gaan betalen voor het gezondheidsbeleid. Oost en Noord Europa zijn verdeelt, het ene bedrijf wil wel meer geld uitgeven aan gezondheidsbeleid maar het andere niet. In Zuid-Europa zijn ze het gemiddeld genomen meer eens met de stelling, dus willen wel meer betalen voor het gezondheidsbeleid.

•

Op de vraag wat werknemers denken wat voor percentage het ziekte verzuim is door stress op het werk zegt Oost-Europa (28%), Noord-Europa(58%) en Zuid-Europa (63%) dat minder dan 10% van het verzuim komt door stress.

•

Er werd ook gevraagd wat het percentage is van ziekte en verzuim door slechte spier conditie en een slechte hart en long conditie. 1 van de meest genoemde klachten in een organisatie is stress aan het bewegingsapparaat. Alle delen van Europa geven aan dat zij het hier grotendeels mee eens zijn (Oost-Europa 35%, Noord-Europa 43% en Zuid-Europa 47%) tegen niet mee eens (Oost-Europa 15%, Noord-Europa 21% en Zuid-Europa 21%).

•

Gemiddels 88% van alle ondervraagden denkt dat hun werknemers minder dan 10 dagen per jaar verzuimen.

•

Op de laatste vraag ‘’wat voor percentage van verzuim denk jij dat te maken heeft met medische klachten’’ lagen de antwoorden zeer uiteen. Zo zien we dat verschillende delen van Europa (gemiddeld 28%) het gemiddelde aangeven van minder dan 20% verzuim door medische klachten, en geven andere delen in Europa (26% van de ondervraagden) ook aan dat gemiddeld 80% of meer verzuim komt door medische klachten.

Tabel 6; Hierboven volgt een grafiek waarin is te zien wat voor soorten gezondheidsinitiatieven het meest gebruikt worden.

13


Ziekteverzuim afdeling F&C in vergelijking met de rest van Nederland. Als we de cijfers van de Nederlandse werknemers vergelijken met die van PON-automotive afdeling F&C dan blijkt dat het verzuim in 2008 bij PON-automotive afdeling F&C hoger te liggen. In vergelijking met onderzoek door van Gool (2007) zien we dat PON- automotive afdeling F&C 0,2% hoger ligt dan bij de rest van de financiële sector. Wel moet gezegd worden dat de verzuimcijfers van PON- automotive afdeling F&C uit 2008 komen en dat de cijfers uit de gehele financiële sector door van Gool uit 2007 komen. Ook kunnen we in (tabel 2) zien dat de verzuimcijfers bij PON- automotive afdeling F&C van 2008 tot op heden zijn gestegen. Over de frequentie van ziekmeldingen (2009 t.o.v. 2008) kunnen geen uitspraken worden gedaan aangezien het kalenderjaar 2009 nog niet voorbij is.

14


Hoofdstuk 4. Beroepsziekten. Wat zijn beroepsziekten. Beroepsziekten worden vaak veroorzaakt door arbeidsomstandigheden. De aandoeningen verschillen per werknemer en verschillen per sector. Zo zal een kantoormedewerker (vaak achter computer) andere klachten ondervinden dan een mijnwerker. Elk jaar zijn er ongeveer 50.000 tot 100.000 nieuwe klachten geregistreerd in ons land waarvan er nog geen 6.000 officieel gemeld zijn bij het Nederlands centrum voor beroepsziekte (Spreeuwers D (NCvB), 2008). Beroepsziekte categorieën. • • • • • •

Aandoeningen houding en bewegingsapparaat zie tabel 7 Gehoor aandoeningen Psychische aandoeningen Huid aandoeningen Luchtweg aandoeningen Ziekten van zenuwstelsel (Spreeuwers D (NCvB), 2008)

Uit onderzoek is gebleken dat werknemers uit de financiële sector het meeste hinder ondervinden van psychische aandoeningen (70%). Hierbij moet gezegd worden dat dit de meldingen zijn die geaccepteerd zijn volgens de verschillende arbodiensten. Beroepsziekte dienen door de arbodiensten en bedrijfsartsen wettelijk geregistreerd te worden bij de NCVB (NCVB, 2007). In onderstaande tabel vindt u gegevens over de omvang van beroepsziekten in verschillende sectoren (Driehuizen en Karsten, 2002). . Enkele gegevens uit de sector Beeldschermwerkers Kappers Vleessector

Omvang

Bron

31% 49% 43%

ICT-sector

25%

FNV september 2003 FNV september 2003 FNV september 2003 Nederland ICT november 2003

Tabel ;7 enkele gegevens over beroepsziekte ingedeeld per sector.

15


Meest gemelde ziektebeeld. Uit onderzoek van NCVB (2007) is gebleken dat het meest gemelde ziektebeeld bij de financiële sector CANS is.wordt net wat anders gesteld??? Ook is gebleken dat lage rugklachten zich steeds vaker manifesteren. CANS betekend; Complains Arm, Neck, Shoulder. De oorzaak van CANS kan gevonden worden in de werkdruk en prestatiedrang waardoor er veel druk (stress) komt te staan op de fysieke gesteldheid van de persoon. Er is sprake van CANS als de klachten langer dan 6 weken aanwezig zijn. Ook kan er sprake zijn van dove gevoelens, onaangename pijn en tintelingen op bepaalde punten op het lichaam; tussen schouderbladen, schouderspier, schoudergewricht, elleboog, onderarm, pols en vingers. De klachten van CANS verergeren door snelle fijne bewegingen en lang in dezelfde houding werken, maar ook krachtzetten in de handen en gespannen omstandigheden kunnen de klachten verergeren. Vaak ontstaan de klachten tijdens en na de handeling, bij rust nemen deze klachten af en komen meteen weer terug als er weer in dezelfde houding gewerkt wordt. Factoren die CANS kunnen veroorzaken Als er gekeken wordt naar de activiteiten die CANS kunnen verhogen kan het beste gekeken worden in de richting van precisie bewegingen en eenzijdige bewegingen. Door elke handeling hetzelfde te doen wordt de spier overbelast waardoor er op lange termijn (maar ook op korte termijn) klachten kunnen ontstaan. Die klachten verergeren door statische houdingen en werken in een ongemakkelijke houding. Ook trillingen en veel kracht leveren tijdens werkzaamheden kunnen lijden tot klachten bij de werknemers. Een goede werkomgeving is van belang voor prettig en gezond werken. Ongunstige omstandigheden als bijvoorbeeld teveel zonlicht, overdaad aan geluid, koude tocht of het gebruik van slecht functionerende apparatuur hebben invloed op de houding. Een gespannen of verkrampte houding leidt tot een verminderde doorbloeding, met als gevolg CANS klachten. Omgevingsfactoren kunnen de klachten ook doen verergeren. Slechte samenwerking tussen je collega’s, waardoor werkdruk en stress ontstaat, kan leiden tot gespannen en verkrampte werkhoudingen, met als gevolg CANS klachten. Indien u meer wilt weten over de ziekten verschijnselen van CANS, welke klachten er onder worden verstaan verwijzen wij u door naar bijlage 3.

16


Lage rugklachten. Ook komen lage rugklachten vaak voor in de financiële sector. De lage rugklachten zijn ziektebeelden die samenhangen met: • •

Specifieke lage rugklachten (rugklachten waar een diagnose voor gesteld kan worden) A-specifieke rugklachten (rugklachten waar geen oorzaak van te vinden is) (90% van de gevallen)

Hieronder volgt het beloop van a-specifieke rugklachten; Acute rugklachten hebben een duur van minder dan 6 weken. Na deze 6 weken neemt de waargenomen pijn af. Indien het langer duurt dan 6 weken en korter dan 12 weken dan spreek men van sub-acute rugklachten. Indien de klachten niet weggaan dan is er sprake van chronische rugklachten, de duur van deze rugklachten hebben een tijdsbestek van langer dan 12 weken (Koes, 2006). Voorbeelden van specifieke rugklachten zijn; • • • • • •

Hernia nuclei pulposi (uitstulping van nuclei pulposi die tegen zenuw drukt en pijn veroorzaakt) Infectie Ontsteking Osteoporose (vermindering botdichtheid) Fractuur Tumor

Factoren die lage rugklachten kunnen veroorzaken Lage rugklachten kunnen ontstaan door zowel medische factoren als sociaal economische factoren en persoonsgebonden factoren. Medische factoren; • • •

meerdere voorafgaande rugpijnepisoden (hoge recidieffrequentie) langdurig en sluipend begin van de klachtepisode radiculaire uitstraling

Sociaal-economisch factoren; • • •

lager socio-economisch milieu lager onderwijsniveau alleenwonend

Persoonsgebonden factoren; • •

neurotisch gedrag rookgedrag

Voor meer informatie over de factoren van beroepsziekten verwijzen wij u door naar de bijlage 4.

17


Het is belangrijk om te weten dat sporten beweegactiviteiten kunnen bijdragen aan het verminderen van gezondheidsklachten. Aandoeningen aan het bewegingstelsel (CANS, lage rugklachten) kunnen verminderd/voorkomen worden door de belasting van spieren, pezen en gewrichten te verhogen. Door middel van sporten en bewegen wordt de belasting van spieren, pezen en gewrichten verhoogd en kunnen klachten aan het bewegingstelsel verminderd/voorkomen worden. Psychische aandoeningen als stress en depressies komen voort uit: werkdruk, slechte communicatie tussen werknemers en slechte kwaliteit van leidinggeven. Sporten en bewegen kan bijdrage aan het verminderen van werkdruk doordat de werknemers tijdens het sporten en bewegen ontspannen en hun gedachte niet bij het werk hebben. Door het samen sporten en bewegen ontstaat er meer binding tussen werknemers onderling en tussen werknemers en werkgevers. Verdere gezondheidsklachten die voor kunnen komen zijn huidziektes en aandoeningen aan het ademhalingstelsel (al zal men in de financiële sector weinig werkzaamheden voeren die huidziektes en ademhalingstoornissen veroorzaken). Hierbij moet wel gezegd worden dat huidziektes overgedragen kunnen worden (ziekte werknemer). Ook kunnen werknemers gehoorschade oplopen door veel geluid op de werkvloer. Het bedrijf kan zorgen voor goede isolatie zodat de werknemers niet te veel hinder ondervinden van geluid in of buiten het bedrijf. Eerder genoemde gezondheidsklachten kunnen een bijdrage leveren aan het toenemen van het arbeidsverzuim, sporten en bewegen daarentegen kan een bijdrage leveren aan het afnemen van arbeidsverzuim (Spreeuwers D (NCvB), 2008). Vergelijking beroepsziekte nationaal en internationaal. Aandoeningen van het bewegingsapparaat; Uit onderzoek is gebleken dat de Nederlandse beroepsbevolking minder klachten heeft aan het houdingen beweegapparaat in vergelijking met andere landen. Als het gaat om zelf gerapporteerde prevalentie over rugklachten scoort de Nederlandse bevolking 15%, uit de 27 andere lidstaten is dit gemiddeld 25%. Last van nek, schouders en armen bedraagt bij de Nederlandse bevolking 16% terwijl dat in de totale 27 lidstaten 24% bedraagt (Houtman I, 2006). Psychische aandoeningen; Als het gaat om een burn-out is er uit onderzoek gebleken uit 2005 dat 10% van de Nederlandse bevolking last had van burn-out klachten. Bij depressie en angsten is uit onderzoek naar voren gekomen dat 6% lijdt aan depressies en 10% lijdt aan angst stoornissen. Vergelijking met het buitenland is er niet (Laitinen-Krispijn S). Huidaandoeningen; In Nederland bedraagt (alleen bij risico groepen) de beroepsbevolking die last heeft van huid aandoeningen 30% of meer. Vergelijking met het buitenland is er niet (Olff, 2004). Long en luchtweg aandoeningen; De totale meldingen van long en lucht aandoeningen van Nederlandse werkende bedraagt tussen de 100 en de 150 werkende. Vergelijking in buitenland is er niet (NCVB, 2007). Slechthorendheid; In 2006 zijn er 3,5 miljoen registraties geweest van de Nederlandse beroepsbevolking die last hadden van slechthorendheid. Hierbij moet wel gezegd worden dat de registraties per sector erg uiteen lopen. Zo komen de meest geregistreerde mensen uit de industrie en de bouw sector (Werkgelegenheid & D, 1999). Neurologische aandoeningen;

18


Uit onderzoek is gebleken dat er in 2006, 10 OPS meldingen waren (er is een dalende trend te zien met afgelopen jaren, dit komt door verbeterde arbeidsomstandigheden), 11 gevallen met neuropathie (veelal gevolg van mechanische belasting) en 60 gevallen van het carpaal tunnel syndroom (ook toe te schrijven aan houding en beweegapparaat (NCVB, 2007). Beroeps ziekte door biologische agentia; In 2006 zijn er 111 gevallen van infectie ziekte ‘’opgelopen op het werk’’ gemeld. Er is een dalende trend te zien vanaf 2003. Vergelijkingen met het buitenland zijn er niet (www.rivm.nl) Kanker; In Nederland waren er in 2006 ruim 400 werkende die stierven aan mesothelioom. Dit is vooral toe te schrijven aan asbest. Vergelijkingen met het buitenland zijn er niet (NCVB, 2007). Reproductie stoornissen; Er zijn geen meldingen van reproductie stoornissen in Nederland. Overige aandoeningen; In 2005 zijn er 44 meldingen gedaan van hart en vaat ziekten. De meeste meldingen waren voor de bloeddruk en het syndroom van raynaud. Vergelijking met het buitenland is er niet (NCVB, 2007).

19


Hoofdstuk 5. Bewegen en gezondheid. In dit hoofdstuk worden de gezondheidsvoordelen van bewegen toegelicht. In paragraaf 1 worden de beweegnormen voor gezond beweeggedrag toegelicht. Vervolgens worden de belangen van bewegen in het algemeen en het belang van bewegen op het werk uitgelegd. In de rest van het hoofdstuk worden sporten beweegactiviteiten geschikt voor de afdeling F&C beschreven, gevolgd door de invloed van gezondheidsbeleid binnen bedrijven.

5.1 Beweegnormen. In deze paragraaf worden verschillende normen voor gezond bewegen beschreven. In Nederland worden er drie normen gehanteerd, de NNGB, de fitnorm en de combinorm. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). De NNGB maakt onderscheid in leeftijdscategorieën bij het behalen van de beweegnormen. Om de NNGB te behalen moeten mensen voor een bepaalde tijdsduur een aantal dagen per week matig intensief bewegen. •

•

•

Jongeren (jonger dan 18 jaar) Dagelijks één uur matig intensieve lichamelijke activiteit 5 MET (bijvoorbeeld aerobics of skateboarden) tot 8 MET (bijvoorbeeld hardlopen 8 km/uur)), waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). Volwassenen (18-55 jaar) Dagelijks minstens een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit (tussen de 4 en 6,5 MET), op minimaal 5 dagen per week. Matig lichamelijk actief betekent voor volwassenen bijvoorbeeld stevig wandelen (5 km/uur) of fietsen (16 km/uur). 55-plussers Een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit (tussen de 3 en 5 MET) op tenminste vijf, bij voorkeur alle dagen van de week. Matig intensief betekent voor 55-plussers bijvoorbeeld wandelen in een tempo van 4 km per uur of fietsen met een snelheid van 10 km per uur. Voor niet-actieven, zonder of met beperkingen, is elke extra hoeveelheid lichaamsbeweging zinvol onafhankelijk de intensiteit, duur, frequentie en type.

De fitnorm. Om aan de fitnorm te voldoen moet er tenminste drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten zwaar intensieve activiteiten worden uitgevoerd. Denk hierbij aan hardlopen, voetbal of fitness. De combinorm. De combinorm is een combinatie van beide bovenstaande normen (NNGB en fitnorm). Iemand voldoet aan de combinorm wanneer hij/zij aan tenminste één van de beide normen voldoet. In tabel 9 is aangegeven hoeveel Nederlanders voldoen aan de fitnorm of de combinorm (Wendel-vos en Frenken, 2008). Achtergrond kenmerken Geslacht Man 18-55 Man 55+ Vrouw 18-55 Vrouw 55+ Leeftijd 18-34 35-54

Fitnorm

combinorm

26 55 15 50

58 73 58 65

27 16

61 56

20


55-64 65-74 75+

61 53 32

78 70 47

Tabel 9; percentage Nederlanders van 18 jaar en ouder dat minimaal 3 maal per week gedurende 20 minuten intensief heeft bewogen in 2007 (fitnorm) en het percentage Nederlanders van 18 jaar en ouder dat voldeed aan de combinorm(voldoen ofwel aan de NNGB of fitnorm) in 2007.

5.2 Belang van bewegen. Een toename van sport en beweegactiviteiten kan bijdrage aan een gezonde levensstijl wat er toe kan leiden dat er gezondheidswinst behaalt kan worden. Mensen die onvoldoende aan sporten beweeg activiteiten doen verhogen hun risico’s om bepaalde ziektes te krijgen. Maar lopen ook meer risico’s op een ongunstig beloop van de ziekte en wellicht zelfs sterfte. Onderzoek van het RIVM laat zien dat ongeveer 6% van de sterfte gevallen komt door lichamelijke inactiviteit (Wert, 2008). Zoals in onderstaand grafiek van het RIVM is te zien, tabel 10, zijn er wel degelijk mensen die lichamelijk actief zijn en de fitnorm behalen, maar er valt veel gezondheidswinst te behalen in de categorie 18-54 jaar. Na het twintigste levensjaar neemt de lichamelijke activiteit duidelijk af (Breedveld, 2008). Dat zijn de mensen die in de groei van hun carrière zitten. Vooral doordat men weinig tijd vrij maakt om lichamelijk actief bezig te zijn worden de beweegnormen niet behaald. Het is belangrijk het probleem van inactieve werknemers aan te pakken bij de kern (het bedrijf). Wellicht kan er overeenstemming bereikt worden op het werk zodat werknemers meer de kans krijgen om lichamelijk actief bezig te kunnen zijn. Aan ons de taak om dat te onderzoeken bij PON afdeling F&C. Werknemers van PON afdeling F&C scoren goed op het behalen van de NNGB in vergelijking met de rest van Nederland. Uit onderzoek is gebleken dat 78,6% voldoet aan de NNGB. Dit betekend ook dat meer dan 20% niet aan de NNGB voldoet. Deze groep mensen is een risicogroep om gezondheidsklachten te ontwikkelen. Er is geen onderzoek verricht naar het behalen van de fitnorm.

Tabel 10; Nederlandse bevolking met de leeftijd van 18-54 jaar dat voldoet aan de fitnorm.

21


5.3 Belang van bewegen op het werk en effectiviteit van bewegen op het werk. Uit onderzoek van het TNO is gebleken dat sporten en bewegen gezondheidsvoordelen opleveren. Hierdoor kunnen werknemers beter inzetbaar zijn. Het onderzoek toont ook aan dat werknemers door deel te nemen aan sporten beweegactiviteiten minder verzuimen dan werknemers die niet voldoende aan sporten beweegactiviteiten doen. 40% van de Nederlandse werknemers voldoet niet aan de Nederlandse norm gezond bewegen. Werkgevers kunnen dit voorkomen door middel van sport en bewegen te stimuleren. Dit kan door sport en beweegactiviteiten te stimuleren buiten het werk om, maar sport en beweegactiviteiten op het werk zelf zijn ook een mogelijkheid. Het is niet noodzakelijk om kostbare sporten beweegactiviteiten te ontwikkelen, belangrijker is om te voorzien in de behoefte van werknemers (TNO, 2007). Uit onderzoek is gebleken dat werknemers graag willen sporten op kosten, of deels op kosten, van het bedrijf. Ook willen de werknemers actieve bedrijfsuitjes. Werknemers weten het belang van gezonde voeding en geven ook aan dat zij dit wensen op de werkvloer. Een sportmasseur behoord ook tot de wensen van werknemers, al wordt dit bijna niet aangeboden door bedrijven. In onderstaand tabel zijn resultaten uit het onderzoek zichtbaar (Werkmonitor, 2005). Door werkgever aangeboden versus door werknemer gewenst Mogelijkheid tot wandelen tijdens de lunch Gezonde voeding Douches op het werk Fietsvergoeding Actieve bedrijfsuitjes Pauzesoftware Taakroulatie Sporten deels op kosten werkgever Sporten in sportfaciliteit werkgever Bedrijfssport (voetbal, hockey) Sporten op kosten werkgever Masseur op het werk Geen van bovenstaande

Aangeboden 38% 23% 23% 21% 19% 13% 12% 10% 10% 8% 5% 4% 34%

Gewenst 11% 23% 9% 18% 26% 9% 11% 22% 19% 12% 30% 22% 13%

Tabel11; Door werkgever aangeboden versus gewenste activiteiten door werknemers in Nederland.

Uit onderzoek van het TNO (2007) blijkt dat sportende werknemers met zittend werk in vier jaar gemiddeld 50 dagen minder verzuimen dan werknemers die nooit gesport hebben. Minder verzuim is een voordeel voor zowel werkgevers als werknemers om sport en bewegen als organisatie aan werknemers aan te bieden. Andere voordelen van meer bewegen zijn volgens TNO: • • • • • • •

Minder werknemers met overgewicht Minder uitval van rugklachten, RSI, CANS en psychische klachten Ontspannen en minder gestreste werknemers Meer gemotiveerde werknemers Gezonder, fitter en productievere werknemers Minder verloop en een grotere binding van uw werknemers Positief imago van bedrijf, makkelijker om nieuwe werknemers aan te trekken

Hildebrandt (2007) beschrijft in zijn onderzoek een aantal mogelijkheden van sporten beweegctiviteiten op het werk. De volgende voorbeelden worden genoemd: • • • • • • •

Fitnessruimte in het bedrijf Kortingen verstrekken aan abonnementen Fietsen naar het werk (fietsplan) Lunch wandelen Wandelen onder begeleiding Deelnemen aan sportevenementen Een beweegtest (instrument om te bepalen of uw werknemer voldoende beweegt)

22


Uit onderzoek is gebleken dat het grootste deel van de werknemers in Nederland harder werken wanneer zij aan sporten beweegactiviteiten doen. Van de werknemers die sporten voelt 58% zich fitter en geven aan harder te werken doordat zij sporten. 21% geeft aan dat zij minder gespannen werken. En slechts 7% geeft aan dat het sporten lui maakt. Ook geeft het onderzoek aan dat 45% van de ondervraagde liever alleen sporten dan met een collega. 39% geeft aan dat sporten met een collega juist goed is voor het teamgevoel. Er wordt gezegd dat de productiviteit van de werknemers stijgt die sporten en bewegen, daarnaast kunnen de werkgevers zich onderscheiden door secundaire arbeidsvoorwaarde te creëren binnen het bedrijf. Ondanks deze positieve effecten van sport en beweegactiviteiten wordt er door 72% van de werkgevers geen aandacht besteed aan het stimuleren van sport en beweegactiviteiten. Werkgevers die wel aandacht besteden aan sport en bewegen geven kortingen op sportabonnementen en creëren de benodigde middelen voor sporten beweegactiviteiten binnen het bedrijf. 3% van de werkgevers organiseert sportevenementen voor werknemers. Van de werknemers die wel aan sporten beweegactiviteiten doen, maar dat in vrije tijd doen zonder inmenging van werkgevers, worden de volgende sporten beweegactiviteiten het meest beoefend: het nemen van de trap, fietsen naar werk en wandelen tijdens lunch. Een alternatieve mogelijkheid voor werkgevers om hun werknemers te stimuleren meer te fietsen is het fietsplan (SWZ, 2009). Uit onderzoek van (K.I. Proper) is gebleken dat er een relatie bestaat tussen verzuim en sport activiteiten. In het onderzoek wordt aangegeven dat sporten en bewegen een bijdrage levert aan de gezondheid van werknemers. Zij zeggen ook dat er een relatie bestaat tussen de frequentie en de intensiteit van het sporten en bewegen en verzuim. Dit wil zeggen dat een bepaalde intensiteit behaalt moet worden om het verzuim tegen te gaan. In het onderzoek geven zij aan dat er minimaal 3 keer per week aan sporten en bewegen moet worden gedaan om het verzuim van de werknemers tegen te gaan. De resultaten uit het onderzoek geven ook aan dat; hoe meer er wordt gesport en of bewogen, hoe minder er verzuimt wordt. Zij vonden positieve resultaten bij 3 keer sporten en bewegen gedurende 30-89 minuten. Het onderzoek toont aan dat wernemers die 3 keer per maand sporten gemiddeld 24,44 dagen verzuimen, werknemers die 1-2 keer per week sporten en bewegen verzuimen gemiddeld 17,66 dagen en werknemers die meer dan 3 keer per week sporten verzuimen 17,97. In een onderzoek van Karin Proper en Vincent Hildebrandt worden de verschillen tussen de kosten van een bedrijf en de baten van het bedrijf, met betrekking tot sport en bewegen op het werk, beschreven. Kosten:

Baten;

-apparatuur -faciliteitskosten -contract kosten -productiviteitsverlies

materiele baten; -daling ziekteverzuim -verhoging productiviteit -daling personeelsverloop -daling arbeidsongeschiktheid immateriële baten; -verhoging werktevredenheid -verhoging betrokkenheid werknemers en bedrijf -verbetering bedrijfsimago -daling werkstress

Zoals te zien is wegen de kosten niet op tegen de baten die bedrijven ervaren door sport en bewegen onder werknemers te stimuleren. In een onderzoek van Kerr en Vos bij een Nederlandse bank, waarbij de relatie tussen bedrijfsfitness en verzuim werd onderzocht, kwam naar voren dat de onderzochte groep van 3,7 dagen verzuim per jaar naar 2,3 dagen per jaar is gedaald en de controle groep van 3,7 dagen verzuim naar 3,4 dagen is

23


gedaald. Er kan geconcludeerd worden dat door het stimuleren van sporten en bewegen onder werknemers werkgevers invloed hebben op het verzuim van de werknemers.

24


5.4 Sport- en beweegactiviteiten geschikt voor Pon afdeling F&C. Werknemers bij PON kunnen al van verschillende faciliteiten gebruik maken. Zo heeft PON een website opgericht voor haar werknemers. Hierin kunnen de werknemers zien wat er voor sporten beweegactiviteiten er aangeboden worden door PON. Ook kan men zich via de website aanmelden voor een activiteit. Ook kunnen de werknemers zien welke regelingen er getroffen kunnen worden met PON. Zo kan je met kortingen sporten en kan je verzekering deels de kosten vergoeden. Bij PON kan men de volgende sporten en beweegactiviteiten doen; • • • • • • •

Men kan meedoen aan het Fietsplan PON fit zorgt voor een stappenteller indien men niet meteen wilt hardlopen maar met 10.000 stappen deels fitter wil worden PON fit biedt haar werknemers PON fit Running aan, onder begeleiding van een hardloopcoach Werknemers kunnen zich inschrijven in een Mountain bike clinic Door de toename en interesse voor Golf heeft PON fit ervoor gezorgd dat men ook kan Golfen De werknemers kunnen ook een Schaats clinic volgen En kunnen de werknemers deelnemen aan Hockey

Uit een onderzoek is gebleken dat lunch wandelen op de werkvloer, of buiten, een aantrekkelijke activiteit is voor een bedrijf. Ten eerste zorgt het voor een matig intensieve inspanning, traint men het uithoudingsvermogen, is het nauwelijks blessure gevoelig en draagt het bij aan het behalen van de NNGB. Ook brengt het geen kosten met zich mee, hoeft er geen begeleiding te zijn, wandelt men tijdens de lunch (dus gaat het niet ten koste van werktijd), is men bezig in de buitenlucht en is eten mogelijk tijdens de activiteit (Middelkoop, 2002). De mogelijkheid om naar het werk te fietsen brengt ook vele voordelen met zich mee. Ook bij deze activiteit wordt er matig tot intensief bewogen, trainen de werknemers het uithoudingsvermogen van zowel het hart en longen als de spieren, gewrichten, pezen, banden en botten. Met fietsen wordt een hogere intensiteit van inspanning behaalt dan bij lunch wandelen. De effecten voor het algemene uithoudingsvermogen van het lichaam en het behalen van de NNGB is bij fietsen groter dan bij lunch wandelen. Ook bedrijfsfitness is een keuze die het bedrijf en de werknemer kan maken. Het verschil met lunch wandelen is wel dat het intensiever is en kan men gerichter bepaalde spiergroepen trainen. Nadelen zijn de kosten die bedrijfsfitness met zich mee brengt en de drempel die de werknemer moet overbruggen kan te groot zijn. Indien u meer wilt weten over de beweegactiviteiten die mogelijk een bijdrage kunnen leveren op de werkvloer wordt u doorverwezen naar de bijlage 5 (tabel 9). Ook activiteiten als; power yoga, yoga, pilates, body balance en body vive zijn activiteiten die de werknemers kunnen helpen gezondheidswinst te behalen. De activiteiten zijn gebaseerd op ontspanning maar men gebruikt wel verschillende spiergroepen en het uithoudingsvermogen wordt getraint. Tevens wordt de NNGB behaald, kan er les gegeven worden op locatie en kunnen de werknemers even hun gedachten verplaatsen. Nadeel van deze activiteit is dat er een trainer ingehuurd moet worden en dat er daardoor de kosten kunnen toenemen.

25


5.5 gezondheidsbeleid. Gezondheidsbeleid Nederland volgens de ARBO Het gezondheidsbeleid in Nederland is gericht op samenwerking tussen verschillende sectoren van de volksgezondheid. Het doel is beïnvloeden van determinanten van de gezondheid van de samenleving in Nederland. Gezondheidsbevordering en gezondheidsbescherming voor de Nederlandse bevolking en gezondheidsbeleid vind plaats op regionaal, nationaal en internationaal niveau. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksvragenlijsten om in kaart te brengen hoe het gesteld is in bepaalde sectoren met het gezondheidsbeleid. Zowel de gezondheid effect schatting, quick-scan facet beleid en de determinanten beleid screening. De sociaal economische raad in Nederland onderstreept het belang van gezondheidsbevordering van de werknemers. Zij zeggen dat de werkgevers de werknemers moeten kunnen aanspreken op hun leefstijl. Als de werknemer niet goed functioneert in het bedrijf door zijn levensstijl dan moet de werkgever in staat kunnen worden gesteld om consequenties te geven aan de werknemers. Het FNV zegt dat de werknemers alleen enthousiast meedoen aan een gezondheidbeleid als ze er zeker van zijn dat de anonimiteit voorop staat zodat de werkgever of de verzekeraars de informatie over de werknemer zijn of haar gezondheid niet krijgt in te zien. Ook vrijwillige deelname is van belang voor een succesvol gezondheidsbeleid. Ook bepleit de FNV dat een goed personeelsbeleid bestaat uit arbozorg en gezondheidsmanagement. Er is nog geen wet die zegt dat werkgevers hun werknemers mogen aanspreken op een slecht levensstijl. Wat moet,mag en helpt een werkgever van PON-automotive afdeling F&C om de fysieke belasting te beperken volgens de ARBO wet; De ARBOwet zegt dat de werkgever de organisatie van het werk, het beeldscherm werk na twee uur moet afwisselen met ander werk of een pauze. Ook moet de werkgever zorgen voor de ergonomische inrichting van de werkplek, stoel en tafel moet in hoogte verstelbaar zijn. Het beeldscherm is van goede kwaliteiten in hoogte verstelbaar. De verlichting van de werkplek zorgt voor voldoende licht en contrast tussen beeldscherm en omgeving. De inzet van een documenthouder en het verstrekken van gebruiksvriendelijke software. Daar komt bij dat de werknemers in staat moeten zijn een oogonderzoek te ondergaan voordat zij beginnen met beeldschermwerk, dit geld ook voor het ontstaat van klachten tijdens het beeldschermwerk. Er moet gelet worden op de RI&E en moet er extra aandacht besteedt worden aan het beeldschermwerk en de werknemers moeten in staat zijn informatie te kunnen verkrijgen over de verschijnselen van beeldschermwerk en die risico’s dat beeldschermwerk met zich mee brengt. (Goudswaard A., 2004) Waarmee kan de werkgever zijn werknemers helpen om de belasting van het werk minimaal te houden? Het zorgen voor afwisselend werk, wisselen van houdingen en bijvoorbeeld pauzesoftware instaleren.

26


Gezondheidsbeleid binnen/buitenland. Een studie van het TNO geeft aan dat er een aantal bedrijven voorop lopen als het gaat om gezondheidbeleid. De bedrijven die voorop lopen zijn: ING-Bank, Siemens, Waternet en Provincie Overijssel. In deze paragraag volgen meerdere voorbeelden van internationale en nationale bedrijven die sport, bewegen en gezondheidsbeleid promoten binnen de organisatie: Pon. Pon heeft een beweegbeleid opgezet binnen het bedrijf. Binnen het bedrijf kunnen werknemers zich opgeven via www.ponfit.nl. Pon fit biedt verschillende sporten beweegactiviteiten aan haar werknemers zoals; schaatsen, fietsen, hardlopen, mountainbike, golf, hockey en een stappen manager. Ook is pon fit bezig om hun werknemers te laten fitness in een eigen fitness ruimte. Fortis bank. De Fortis bank heeft een vitaliteit programma opgezet. Het doel van dit programma is om de gezondheid te promoten, 75% van de werknemers beweegt te weinig, 50% heeft overgewicht en de vergrijzing neemt toe. Binnen het programma zijn er 5 stappen; 1. 2. 3. 4. 5.

beweging promoten roken ontraden drinken met mate evenwichtig eten overgewicht vermijden

Fortis steunt de werknemers om te gaan bewegen door fietsen ter beschikking te stellen en aan een fietsplan mee te doen (Friday bikeday) ook kunnen de werknemers stoppen met roken door online nicotine remmers te bestellen. Ook biedt Fortis hun werknemers gezonde voeding aan in de kantine. Cijfers uit een enquête onderzoek tonen aan dat de toename van gezond voedsel toenam naarmate er meer gezonde voeding te bestellen was. Ook wil de Fortis het alcohol op recepties niet verbeiden maar wil dit beperken tot 1 en maximaal 2 drankjes per persoon. De Fortis stelt ook een health check op voor werknemers die hier gebruik van willen maken. (Europe, 2006) Philips. Philips geeft aan dat zij haar werknemers graag zo fit mogelijk houd. Dit doen zij door Philips DirectLife aan te bieden, niet alleen in haar eigen bedrijf maar ook voor de andere bedrijven. Dit apparaat houd de stappen bij van de persoon en meet de bewegingen van de dag. Aan de hand van de resultaten wordt er een 12 weken stappenplan ontwikkeld waarin de werknemers doelen stelt ten aanzien van zijn of haar gezondheid. De resultaten kunnen worden opgeladen naar de computer via een usb stick (Gorissen, 2009). ING Leeuwarden. Postbank medewerkers kunnen vanaf 2005 deelnemen aan het leefstijlprogramma ‘’op je gezondheid’’. Doel van het programma is om de individuele fitheid en gezondheid van de medewerkers te verbeteren door beter beweeggedrag, een gezonder voedingspatroon en een ander rookgedrag. Het programma bestaat uit; 1. 2. 3. 4.

onderzoeksmeting adviesgesprek individuele begeleiding herhaling onderzoek na 1 jaar

Bij het onderzoek wordt het cholesterol gehalte, vetpercentage, bloeddruk en duuruithoudingsvermogen getest (ING, 2005).

27


Nike. Werknemers bij NIKE op het EMEA-(europe, middle east and africa) hoofdkantoor Hilversum kunnen van verschillende sport faciliteiten gebruik maken. Het motto van NIKE is ‘’werk hard, speel hard”. Bij NIKE wordt werken en sporten dagelijks gecombineerd. Dit wordt gedaan om het beste uit de werknemers te halen. De 1700 NIKE werknemers hebben beschikking over een; atletiekbaan, voetbalveld, basketbalveld, twee tennisbanen, indoor sporthal en een fitnessruimte. Ook worden er groepslessen aangeboden zoals yoga en spinning.

28


Hoofdstuk 6. Doelgroepanalyse. In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van het onderzoek dat is gehouden onder de doelgroep. Achtereenvolgens wordt het doel van het onderzoek uitgelegd, de doelgroep waarbij het onderzoek plaats heeft gevonden en de onderzoeksopzet. Doel. Het doel van het onderzoek was om informatie te verzamelen over de doelgroep met betrekking tot de leefstijl en de behoeften om te sporten en bewegen. Naar aanleiding van het leefstijl onderzoek zijn er adviezen opgesteld waarmee de doelgroep gezondheidswinst kan behalen. Uit de resultaten van de behoeftepeiling zijn er beweegactiviteiten voor de doelgroep ontwikkeld. Uit deze beweegactiviteiten is de meest geschikte beweegactiviteit voor de doelgroep uitgevoerd. Doelgroep. Het onderzoek is gehouden onder medewerkers van de afdeling Finance & Control. Deze afdeling houdt de cijfers bij van de verkoop van auto’s. Dit gebeurt door middel van een programma op de computer. De medewerkers verrichten zittend werk. Er zijn 31 mensen werkzaam op de afdeling. De leeftijd varieert van begin 20 tot midden 50. Onderzoeksopzet. Het onderzoek dat is uitgevoerd bestaat uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel bestaat uit verkrijgen van informatie over de doelgroep door middel van een enquête. Tijdens het tweede onderdeel wordt er informatie verzameld over de behoefte van de doelgroep en wordt er dieper op de resultaten ingegaan door middel van een groepsinterview. Leefstijl onderzoek. In de derde week van het programma is een leefstijl vragenlijst onder de medewerkers verspreid, zie bijlage 6. In deze vragenlijst werden vragen gesteld over beweeggedrag, voeding, roken en alcohol. Na deze gegevens geanalyseerd te hebben is een beeld gevormd van de leefstijl van de doelgroep. Nadeel van de schriftelijke vragenlijst is dat er niet dieper op vragen in kan worden gegaan. Wel is het mogelijk om in een korte tijd een grote doelgroep te bereiken (Schreuder, 2005). De enquêtes zijn verwerkt met SPSS. Behoeftepeiling. De behoeftepeiling bestaat uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel is een vragenlijst die onder de medewerkers is afgenomen, zie bijlage 7. Met deze vragenlijst is de behoefte gepeild met betrekking tot sporten en bewegen. Naar aanleiding van de verwerkte vragenlijst is een groepsinterview ontwikkeld, zie bijlage 8. Door middel van een groepsinterview is het mogelijk om dieper op vragen in te gaan. Daarom is een groepsinterview geschikt voor een kwalitatief onderzoek (www.kulueven.be). Dit interview is met de directie van Pon gehouden. Tijdens dit interview is er dieper op de resultaten van de vragenlijst ingegaan. Tijdens dit gesprek wordt bepaald welke beweegactiviteit het meest geschikt is voor de doelgroep en worden randzaken als tijd, datum en locatie afgesproken.

29


6.1 Enquête. In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van de enquête resultaten. Vanuit de resultaten wordt een eerste conclusie getrokken voor een beweegactiviteit op het werk. In hoofdstuk 5 van het adviesrapport wordt advies gegeven welke beweegactiviteiten geschikt zijn voor de afdeling F&C. Resultaten. Van de respondenten heeft 14 de enquêtes volledig naar waarheid in gevuld hiervan waren er 9 man en 5 vrouw. De leeftijden van de werknemers van PON-automotive afdeling F&C zijn: 8 werknemers in leeftijdscategorie 26-35 jaar, 4 werknemers in de leeftijdscategorie van 36-44, 1 werknemer heeft de leeftijdscategorie van 46 en 55 jaar en 1 werknemer heeft de leeftijdscategorie van 56-65 jaar. Meer dan 64% van de werknemers is HBO of hoger geschoold. De overige 36% heeft MBO niveau of lager. Beweeggedrag. 64,3% van de geënquêteerde werknemers vindt dat hij of zij gezond beweegt tegen 28,6% die denken niet voldoende te bewegen. 78,6% van de werknemers die 5 keer per week tenminste 30minuten bewegen. 50% van de werknemers die 1-2 keer per week aan sportactiviteiten doen en dit gedurende minstens 60 minuten volhouden. Op de afdeling F&C zijn er 6 werknemers die per maand tenminste 1-2 keer per week sporten en bewegen gedurende 20 minuten per activiteit. 3 werknemers (21,4%) zegt per maand 3-4 keer per week te sporten gedurende 20minuten. Ook zijn er drie werknemers die meer dan 5 keer per week gedurende 20 minuten aan sport en of beweegactiviteiten doen. Als we kijken naar de Nederlandse norm voor gezond bewegen dan kan gezegd worden dat een groot deel van de werknemers de norm van 30minuten matig intensief bewegen haalt. Daar komt bij dat 71,4% niet van plan is de komende 6 maanden meer te bewegen, vind 42,9% het niet prettig om meer te sporten tegen 50% die dit wel willen. Ook komt uit de enquête naar voren dat de werknemers (85,7%) meer zullen gaan sporten en bewegen als zij dit echt zouden willen Uit de vraag wat voor sportactiviteiten de werknemers in gedachten hadden komt naar voren dat dans door twee werknemers is ingevuld. Als we kijken naar de rest van de enquête heeft deze vraag ons niet verder geholpen want 9 werknemers hebben de vraag niet ingevuld. 71,4% zegt niet gestimuleerd te worden door de omgeving. Het werk van de werknemers van PON-automotive afedeling F&C ziet er zitten/staand uit. Voeding. Van de werknemer van PON-automotive afdeling F&C eet 13(92,9%) meer dan 5x per week groente. 92,9% eet meer dan 5 keer per week fruit. Hier moet bij gezegd worden dat 8 werknemers slechts 1 stuk fruit eten per keer. Er zijn twee werknemers die meer dan twee stuks fruit eten per keer. Ook wordt er 1-2 keer per week een tussendoortje gegeten door 42,9% van de werknemers. 35,7% eet meer dan 5 keer per week tussendoortjes. Er zijn slechts 3 werknemers die geen tussendoortjes eten. 50% van de geënquêteerde zeggen dat zij letten op het hoeveelheid vetten in hun eten. 4 werknemers vinden dat zij weinig vetten eten en 3 werknemers letten niet op het vet in hun voedsel. 78,6% van de werknemers wil niet minder vet gaan eten dan zij nu doen. 92,9% is niet van plan om de komende 6 maanden minder vet te eten. 85,7% zegt dat het hun zal lukken om minder vet te eten als zij dit echt zouden willen. 71,4% van de werknemers zegt dat hun omgeving niet teveel vet eten. 78,6% van de werknemers geeft aan dat hun omgeving hen ook niet stimuleert om minder vet te eten.

30


Roken. 28,5% van de medewerkers rookt. 21,4% rookt sigaretten, 7,1% rookt shag of sigaren. de rest van de geënquêteerde heeft de vraag niet ingevuld. 75% van de rokers is niet van plan de komende 6 maanden te stoppen met roken. 25% is wel van plan om te stoppen met roken de komende 6 maanden. Alcohol. 42,9% drinkt tussen de 0 en 10 glazen alcohol per week. 7,1% drinkt meer dan 21 glazen alcohol per week. 50% drinkt geen alcohol. 100% zegt niet minder te gaan drinken de komende 6 maanden. Verzuim. 21,4% heeft het afgelopen jaar verzuimd door ziekte of ongeval. 78,6% heeft dit afgelopen jaar niet verzuimd. 14,3% heeft 1 keer dit afgelopen jaar verzuimd. 7,1% heeft 4 keer verzuimd het afgelopen jaar. Kruistabellen. De uitkomsten van de enquête zijn door middel van kruistabellen met elkaar vergeleken. Met de kruistabellen is gekeken of er verbanden zijn tussen de verschillende enquête resultaten. Motivatie om meer te gaan bewegen. 12 werknemers geven aan dat zij meer zouden gaan sport en bewegen als zij dit echt zouden willen en 2 werknemers geven aan dat zij dit niet zouden willen. Van die 12 werknemers geven 4 werknemers aan dat zij dit ook van plan zijn, maar 8 werknemers geven aan dat zij dit niet willen. De 2 werknemers die niet echt zouden willen gaan sport en bewegen als zij dit echt zouden willen zijn ook niet van plan om meer te bewegen de komende 6maanden. Bewegen in relatie met gezondheid. 21,4% geeft aan de komende 6 maanden meer aan sporten beweegactiviteiten te gaan doen. Van deze 21,4% geeft 33,3% aan voldoende te bewegen als het om zijn of haar gezondheid gaat. Oftewel 66,7% van deze 21,4% geeft niet aan dat zij voldoende bewegen als het gaat om zijn of haar gezondheid. 71,4% geeft aan de komende 6 maanden niet meer te gaan sporten of bewegen. Van deze 71,4% vind 80% dat hij of zij voldoende beweegt voor een goede gezondheid. De overige 20% van de 71,4% vindt dat hij of zij niet voldoende beweegt voor een goede gezondheid. Voor medewerkers die zelf aangeven niet voldoende te bewegen als het gaat om zijn of haar gezondheid is stimulatie van sport en bewegen met als doel gezondheidswinst een goed middel. Bewegen in relatie met verzuim. 5 werknemers geven aan dat zij het afgelopen jaar hebben verzuimt tegen 9 werknemers die dit niet hebben gedaan. Van de 5 werknemers die verzuimt hadden het afgelopen jaar zijn er 4 werknemers die aangeven meer dan 5 keer per week tenminste 30minuten sporten of bewegen. Van de 9 werknemers die niet verzuimd hebben geven er 7 aan meer dan 5 keer per week tenminste 30minuten te sporten en bewegen. 4 werknemers zijn van plan om de komende 6 maanden meer te sporten en bewegen. 10 werknemers geven aan dat zij dit niet van plan zijn. Van de 4 werknemers die van plan zijn om de komende 6 maanden meer te sporten en bewegen geven er 2 aan dat zij wel gestimuleerd worden en geven er 2 aan dat zij niet gestimuleerd worden. Van de 10 werknemers die dit niet van plan zijn geven er 8 aan dat zij ook niet gestimuleerd worden. 2 werknemers geven aan wel gestimuleerd te worden maar zijn niet van plan om meer te sporten en bewegen.

31


Van de 4 werknemers die aangeven meer willen te gaan sporten en bewegen de komende 6 maanden geven er 2 aan dat zij 1-2 keer per week tenminste 20minuten sporten en bewegen. 1 werknemer sport als 3-4 keer per week gedurende 20minuten en is van plan nog meer te gaan bewegen. 1 werknemer sport en beweegt al 5keer in de week gedurende 20minuten en geeft aan meer te willen bewegen de komende maanden. Van de 10 werknemers die niet van plan zijn meer te bewegen geven er 2 aan dat zij 0 keer per week minstens 20 minuten aan sport en beweeg activiteiten doen. 4 werknemers geven aan dat zijn 1-2 keer per week tenminste 20minuten aan sporten en bewegen doen. 2 werknemers geven aan meer dan 5 keer per week gedurende 20minuten aan sporten en bewegen doen. Ook geven 2 werknemers aan 3-4 keer per week aan sport en bewegen doen. Van de 4 werknemers die roken is er 1 werknemer die 1-2 keer per week aan sport en bewegen doet gedurende 30minuten per keer.Er is 1 werknemer die 3-4 keer per week aan sporten en bewegen doet gedurende 30minuten per keer. 2 werknemers die roken sporten en bewegen meer dan 5 keer per week. Van de 10 die niet roken zijn er 9 werknemers die 5 keer per week of meer gedurende 30minuten sporten en bewegen. Van de 12 werknemers die meer zullen gaan bewegen als zij dit echt willen geven 8 werknemers aan niet van plan zijn de komende 6 maanden meer te gaan sporten en bewegen. 4 werknemers geven aan dat zij wel van plan zijn meer te gaan bewegen de komende 6 maanden. Van de 2 werknemers die niet meer zullen gaan bewegen als zij dit echt willen geven beide aan ook niet van plan te zijn om te gaan sporten en bewegen de komende 6 maanden.

6.2 Groepsinterview. In deze paragraaf staan de resultaten beschreven die uit het schriftelijke interview naar voren zijn gekomen. Aan de hand van deze resultaten is er een keuze gemaakt voor een beweegactiviteit die voor de afdeling F&C wordt georganiseerd. Resultaten. Vragenlijst behoeftepeiling. 90% komt met de auto naar het werk. 10% is bereid om met de fiets naar het werk te komen wanneer dit gestimuleerd wordt. 85% is bekend met de sportactiviteiten die door Pon-fit worden aangeboden. 40% heeft gebruik gemaakt van een sportactiviteit die door Pon-fit is georganiseerd. 95% is geïnteresseerd in sporten op het werk. 70% van de ondervraagde wil in groepsverband sporten. 60% van de ondervraagde wil met collega’s sporten. 80% wordt lid van de sportschool wanneer zij van het werk korting krijgen op een abonnement. 90% is bereid meer te gaan sporten of bewegen wanneer de werkgever financiert. 80% zal gebruik maken van sport- of beweegactiviteiten die tijdens het werk worden aangeboden. 60% wordt extra gestimuleerd wanneer deelname aan sport- of beweegactiviteiten wordt beloond. Gemiddeld zijn de medewerkers van Pon, afdeling F&C bereid om 20€ per maand bij te dragen om sporten op het werk mogelijk te maken. Naar aanleiding van de eerder afgenomen leefstijl vragenlijst zijn er 8 beweegactiviteiten ontwikkeld waaruit de medewerkers konden kiezen. Er is gekozen voor 8 beweegactiviteiten om een breed aanbod te creëren voor medewerkers. Alle 8 beweegactiviteiten dragen bij aan het behalen van gezondheidswinst en zijn uitvoerbaar bij PON. Van de 8 beweegactiviteiten is er een top 3 samengesteld die het meest zijn gekozen door de medewerkers in de behoeftepeiling. De top 3 is als volgt. 1. Power yoga. 2. Zumba. 3. Cardio fitness en fitness circuit training.

32


groepsinterview Uit het groepsinterview zijn de volgende resultaten voortgekomen. De meest geschikte dag om sporten beweegactiviteiten aan te bieden is dinsdag of donderdag. Maandag is de dag net na het weekend en hebben sommige mensen tijd nodig om bij te komen. Woensdag en vrijdag zijn dagen waarop mensen eerder naar huis gaan. Daarom zijn dinsdag en donderdag geschikte dagen. Het tijdstip om extra te sporten en bewegen is in de middag. Mensen zijn niet bereid eerder naar het werk te komen om te sporten of bewegen. Aan het eind van de dag willen mensen graag snel naar huis. Daarom is de middag het meest geschikt om extra te bewegen mits het niet te intensief is i.v.m. met zweten. Pon beschikt over de faciliteiten om sporten beweegactiviteiten bij het bedrijf te organiseren. Pon beschikt over een aantal vergaderzalen. Wanneer deze zalen beschikbaar zijn is dat een goede locatie om groepslessen uit te voeren. Pon beschikt over een mooie buiten omgeving om tijdens zomermaanden buitensporten mogelijk te maken. Deelnemers zijn bereid om een financiële bijdrage te leveren om meer te kunnen sporten of bewegen op het werk. Het bedrag dat zij bereid zijn bij te dragen is gemiddeld 20 € per maand. De beweegactiviteit die voor het project Move Your Work wordt uitgevoerd zal bekostigd worden door de werkgever.

6.3 Conclusie. Uit onderzoek naar de leefstijl van medewerkers is gebleken dat een groot deel van de medewerkers voldoende beweegt, namelijk 78,6%. Er is een kleine groep die niet de dagelijkse beweegnorm haalt. Deze groep medewerkers moet extra gestimuleerd worden om meer te bewegen. De medewerkers van de afdeling F&C eten over het algemeen voldoende groente, fruit daarentegen wordt te weinig gegeten. Ook wordt er onvoldoende gelet op de hoeveelheid vet in het eten. Een aantal medewerkers roken, van deze medewerkers wil 33% stoppen met roken. Uit de behoeftepeiling is naar voren gekomen dat de medewerkers niet meer willen bewegen en geen sportactiviteit willen doen. Aangezien bijna 80% van de medewerkers voldoet aan de NNGB is het voor deze groep niet noodzakelijk om meer te gaan bewegen. Kijkend naar de doelgroep en de werkzaamheden die worden verricht zijn er meerdere activiteiten die voor deze doelgroep geschikt zijn om gezondheidswinst op te doen. Uit deze activiteiten is yoga door de medewerkers gekozen als meest populair. Yoga kan een positieve bijdrage leveren aan de gezondheid. Dit blijkt onder andere uit wetenschappelijk literatuur. Met de directie is gesproken over een geschikte tijd, datum en locatie. De les yoga zal worden uitgevoerd onder werktijd, dit om deelname te stimuleren. Er zal een trainer worden ingehuurd die bij Pon de les op locatie geeft. De les zal worden gehouden op dinsdagmiddag aangezien dan de meeste medewerkers aanwezig zijn.

33


Hoofdstuk 7. Sport- en beweegactiviteiten geschikt voor Pon. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten is er een breed scala aan beweegactiviteiten ontwikkeld voor Pon. De beweegactiviteiten zijn onderverdeeld in drie groepen, sociaal, gedrag en omgeving. Het is mogelijk dat beweegactiviteiten onder meerdere groepen vallen, in dat geval is de beweegactiviteit bij de groep geplaatst vanuit welk oogpunt deze is ontwikkeld. Sociaal. Er zijn een aantal beweegactiviteiten ontwikkeld waarbij het samen bewegen centraal staat. Samen bewegen zorgt voor een betere relatie tussen medewerkers onderling. Ook zijn er een aantal beweegactiviteiten ontwikkeld die gericht zijn op ontspanning, zodat medewerkers beter met stress en werkdruk om kunnen gaan. Gedrag. Uit de doelgroep analyse en de behoefte peiling is gebleken dat medewerkers van de afdeling F&C over het algemeen voldoende bewegen (meer dan 79% voldoet aan de NNGB). Voor de medewerkers die niet voldoende bewegen zijn er een aantal beweegactiviteiten ontwikkeld die een bijdrage kunnen leveren aan het beweeggedrag van deze groep medewerkers. Voor het deel van de medewerkers die wel voldoende bewegen zijn er beweegactiviteiten ontwikkeld die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid of het behouden van de gezondheid. Omgeving. Pon beschikt over een groot bedrijventerrein met een groene omgeving. Omdat Pon over deze middelen beschikt zijn er beweegactiviteiten ontwikkeld die gericht zijn op de omgeving.

7.1 Sociaal. Beweegactiviteiten die gericht zijn op samen met collega’s deel te nemen aan sporten beweegactiviteiten. Samen sporten versterkt de binding tussen collega’s. Power Yoga Doel: het wegnemen van stress en leren ontspannen. Inhoud: medewerkers kunnen tijdens werktijd gebruik maken van een les yoga. Tijdens deze les worden verschillende houdingen aangenomen. De houdingen zorgen voor spanning in de spieren, wanneer er een volgende houding wordt aangenomen treedt er ontspanning op in de eerder gebruikte spieren. Het doen van yoga zorgt voor ontspanning in het hoofd door in gedachte met het lichaam bezig te zijn en niet met het werk. Kosten: 50€ per les*. Per les kunnen maximaal 25 medewerkers deelnemen. Tai Chi. Doel: verbeteren van spieruithoudingsvermogen, wegnemen van spanningen. Inhoud: medewerkers kunnen onder werktijd deelnemen aan een les tai chi. Tijdens deze les worden verschillende bewegingen aangenomen. Tai Chi is een zelfverdedigingssport. De bewegingen zijn dan ook gebaseerd op het weghouden van vijanden. Door te concentreren op de handelingen van het eigen lichaam worden spanningen vanuit buitenaf vermeden. Kosten: 50€ per les*. Per les kunnen maximaal 25 medewerkers deelnemen. Zumba. Doel: stimuleren om te bewegen.

34


Inhoud: een zumba les bestaat uit ritmische dansoefeningen uit latijns amerika. Zumba is een beweegactiviteit gericht op de vrouwelijke medewerkers. Het is wel toegestaan voor mannen om ook deel te nemen. Zumba draagt bij aan het behalen van de NNGB en zorgt voor sterkere rompspieren. Kosten: 50€ per les*. Per les kunnen maximaal 25 medewerkers deelnemen. Pilates. Doel:stimuleren om te bewegen. Inhoud: tijdens een pilates les wordt het lichaam getraind met lichte weerstand. Tijdens de oefeningen worden de spieren op rek gebracht waardoor spieren langer worden. Dit heeft een positieve invloed op gespannen spieren. Pilates draagt bij aan het behalen van de NNGB. Kosten: 50€ euro per les*. Per les kunnen maximaal 25 medewerkers deelnemen. *Kosten zijn gebaseerd op offertes verkregen van externe bedrijven.

7.2 Gedrag. In deze paragraaf worden beweegactiviteiten beschreven die het gedrag van de medewerkers beïnvloedt. Door het aantrekkelijk maken van sportabonnementen en het beschikbaar maken van sportfaciliteiten zal de drempel om meer te gaan bewegen lager worden. Rugscholing Doel: bewustwording m.b.t. het goed gebruiken van de rug tijdens werkzaamheden. Inhoud: In groepsverband wordt een cursus gegeven waarbij medewerkers voorlichting krijgen. Deze voorlichting bestaat uit informatie over de rug, verschillende til technieken en werken in een juiste houding. Kosten: 750,00 € (kosten gebaseerd op één aanbieder van rugscholing). Korting op fitness Doel: De medewerkers stimuleren om meer te gaan bewegen. Inhoud: Om sporten en bewegen te stimuleren kunnen medewerkers van Pon tegen korting een fitnessabonnement aanschaffen. Deze korting kan op twee manieren tot stand komen. Medewerkers kunnen tegen korting een contract afsluiten bij sportschool Theo Meijer Sport, deze sportschool is ongeveer 2km. Van Pon. Voor medewerkers die niet in de buurt van Pon wonen, maar wel willen sporten bij een sportschool in hun woonplaats, kunnen een maandelijkse vergoeding krijgen. Er zal dan moeten worden aangetoond dat deelnemers een contract bij desbetreffende sportschool hebben en op regelmatige basis sporten. Kosten: De kosten zijn afhankelijk van de bijdrage die Pon bereid is te doen. Zwempas Doel: De medewerkers stimuleren om meer te bewegen. Inhoud: de medewerker kan met de zwempas tegen korting zwemmen bij zwembaden die een samenwerking aan zijn gegaan met Pon. Een goede mogelijkheid is de octupus. Dit is een zwembad op ongeveer 1km. Afstand van Pon. Kosten: De kosten zijn afhankelijk van de bijdrage die Pon bereid is te doen.

35


Fietsplan. Doel: De medewerkers op de hoogte brengen van het bestaande fietsplan van Pon en de medewerkers stimuleren om op de fiets naar het werk te gaan. Inhoud: Het fietsplan biedt de mogelijkheid om tegen een gunstige prijs een fiets aan te schaffen. Wel zijn er aantal voorwaarden verbonden aan het fietsplan. Bijvoorbeeld dat de fiets een x aantal keer wordt gebruikt voor woon- werkverkeer. Om het fietsplan te promoten kunnen er informatiefolders worden gemaakt voor de medewerkers. In de informatiefolder wordt aangegeven wat de gezondheidsvoordelen zijn van fietsen. Ook kan er worden verwezen naar de website www.fietsenscoort.nl. Op deze website kan het aantal gefietste kilometers worden bijgehouden. Kosten: Het fietsplan is een bestaand project bij Pon en brengt daarom geen extra kosten met zich mee.

7.3 Omgeving. De volgende beweegactiviteiten zijn gebaseerd op de omgeving van het bedrijf Pon. Lunch wandelen. Doel: De medewerkers door middel van lunch wandelen stimuleren om meer te gaan bewegen. Inhoud: Pon beschikt over een ruime omgeving waar deelnames tijdens pauzes kunnen wandelen. Om het lunch wandelen te promoten kunnen er informatiefolders worden gemaakt. In de informatiefolder wordt informatie gegeven over de gezondheidsvoordelen van lunch wandelen. Ook kan het lunch wandelen worden gestimuleerd door een aantrekkelijke route te maken of het aanbieden van stappentellers. Kosten: Aan lunch wandelen zijn geen kosten verbonden.

36


Hoofdstuk 8. Uitgevoerde beweegactiviteit. Met de medewerkers van de afdeling F&C is een yogales gevolgd. In dit hoofdstuk wordt beschreven waarom de keuze yoga is geworden. Verder in het hoofdstuk wordt de organisatie rondom de beweegactiviteit beschreven. Als laatste deel van het hoofdstuk staat de evaluatie van de beweegactiviteit.

8. 1 Onderbouwing keuze activiteit. Voor de medewerkers van de afdeling F&C is een yogales georganiseerd. De keuze voor yoga is ontstaan uit een aantal factoren waaraan de beweegactiviteit moest voldoen. De volgende factoren hebben bepaald welke activiteit is georganiseerd voor de afdeling F&C. • Leefstijl van de doelgroep. • Behoefte vanuit de doelgroep. • Positieve bijdrage leveren aan de gezondheid. Leefstijl. Uit de leefstijl vragenlijst zijn de volgende resultaten bepalend geweest voor de keuze van de soort beweegactiviteit. Uit onderzoek is gebleken dat 78,6% van de medewerkers voldoet aan de NNGB. Dit is ver boven het Nederlands gemiddelde. Uit onderzoek van TNO (2007) blijkt dat 60% van de werknemers voldoet aan de NNGB. In het onderzoek kwam ook naar voren dat 71,4% van de geënquêteerde geen behoefte heeft om meer te gaan sporten of bewegen. Met deze twee resultaten is besloten geen intensieve sport- of beweegactiviteit uit te voeren. Hiermee richten wij ons tijdens de uitvoering van de beweegactiviteit op de behoefte van de 71,4% medewerkers die geen behoefte hebben om meer te gaan sporten of bewegen en op de 78,6% van de medewerkers die voldoen aan de NNGB. Om in de behoefte van de andere 28,6% medewerkers te voorzien kan PON in de toekomst beweegactiviteiten aanbieden. Deze beweegactiviteiten kunnen ook bijdrage aan het behalen van de NNGB bij de groep medewerkers van 21,4% die niet voldoen aan de NNGB. Behoeftepeiling. In het groepsinterview is dieper ingegaan op de behoeftes van de medewerkers. Er zijn een aantal sporten beweegactiviteiten beschreven waaruit medewerkers konden kiezen. Deze sporten beweegactiviteiten zijn erg verschillend. Er zitten een aantal intensieve beweegactiviteiten tussen. Een aantal ontspannende beweegactiviteiten en een beweegactiviteit waarbij spelvorm belangrijk is. De keuze van de ondervraagde is gevallen op de ontspannende activiteiten. Hierbij werd yoga het vaakst gekozen. Gezondheidsvoordelen. Naar aanleiding van deze resultaten is er besloten om een ontspannende activiteit te organiseren die bijdraagt aan de gezondheid van de werknemers. Vanuit de literatuur is onderzoek gedaan naar de positieve effecten van yoga. Uit dit literatuur onderzoek is naar voren gekomen dat yoga een positieve werking heeft op CANS klachten en werkt aan een goede lichaamshouding. Bij beeldschermmedewerkers zijn CANS en rugklachten de twee meest voorkomende beroepsziekten. Yoga is daarom geschikt bevonden voor de doelgroep omdat het bijdraagt aan de gezondheid en aan de behoefte van de doelgroep. Organisatie. Uit het groepsinterview zijn de volgende resultaten bepalende geweest voor de keuze en organisatie van de beweegactiviteit. Van de ondervraagde wil 70% in groepsverband sporten en 60% wil met collega’s sporten. 90% is bereid meer te gaan sporten of bewegen wanneer de werkgever financiert. 80% zal gebruik maken van sport- of beweegactiviteiten die tijdens het werk worden aangeboden.

37


Vanuit deze resultaten is besloten om de beweegactiviteit dinsdagmiddag te laten plaatsvinden. Om deelname te stimuleren word de yogales onder werktijd gegeven. De yogales zal gebeuren in groepsverband met collega’s. Pon beschikt over de middelen om een beweegactiviteit op het werk te laten plaatsvinden. Er zal een trainer worden ingezet die op locatie de les geeft.

38


8.2 Draaiboek. De beweegactiviteit is uitgevoerd aan de hand van een vooraf opgesteld draaiboek. Dit draaiboek beschrijft de organisatie rondom de beweegactiviteit. In het draaiboek zijn alle taken en planningen beschreven die uitgevoerd moeten worden voor een succesvol verloop van de beweegactiviteit. Voor het draaiboek zie bijlage 9.

8.3 Beoordeling. Evaluatie. In deze paragraaf staat de evaluatie beschreven van de beweegactiviteit. De beweegactiviteit is geëvalueerd aan de hand van een vooraf opgesteld evaluatieformulier. Voor de uitgevoerde evaluatie zie bijlage 10. Resultaten. Aan de yogales hebben 10 medewerkers deelgenomen. Dit is een deelname van 33% van de totale afdeling. Hier is niet bijgenomen dat niet alle medewerkers aanwezig waren op het moment van uitvoering, dat er twee medewerkers aanwezig moesten zijn op de afdeling voor telefoonopname en dat de manager in bespreking was. Voor een eerste les zien wij daarom deze opkomst als een goede opkomst. Uit de evaluatie kwam ook naar voren dat alle medewerkers voldoende informatie hebben verkregen over de beweegactiviteit en hoe zij konden deelnemen. De deelnemers hebben de les als zeer prettig ervaren. Volgens de deelnemers was het een beweegactiviteit die voldeed aan hun behoefte. Ook hadden vele het gevoel dat de yogales hun helpt bij het juist uitvoeren van werkzaamheden, doordat zij bewuster waren van een goede werkhouding. Door de werknemers werden de gezondheidsvoordelen van de beweegactiviteit ervaren. .

39


Hoofdstuk 9. Conclusies en aanbevelingen. In dit hoofdstuk worden conclusies en aanbevelingen gegeven die voortkomen uit eerder gedaan onderzoek. Het onderzoek bestond uit drie onderdelen, een literatuur research, leefstijlanalyse en behoeftepeiling. Per onderdeel van het onderzoek worden in dit hoofdstuk conclusies en aanbevelingen beschreven. Met betrekking tot geschikte sporten beweegactiviteiten voor Pon wordt u verwezen naar hoofdstuk 5. In hoofdstuk 5 staan de meest geschikte sporten beweegactiviteiten voor Pon beschreven. Literatuur research. Uit de literatuur studie is naar voren gekomen dat 40% van alle werknemers in Nederland te weinig aan sport en beweegactiviteiten doet. Dit leidt tot meer ziekteverzuim dan de werknemers die wel voldoen aan de norm van gezond bewegen. Uit onderzoek van het TNO is gebleken dat werknemers die aan sport en beweegactiviteiten doen minder verzuimen, meer gemotiveerd zijn om te werken, betere binding met collega’s en minder klachten ondervinden van het werk. In vergelijking met het buitenland verzuimen de Nederlandse werknemers meer dan landen als IJsland, Noorwegen, België, Frankrijk en Italië. Onderzoek van Mercer laat zien hoe de verschillende delen van Europa denken over het gezondheidsbeleid van hun eigen organisatie. Over het algemeen kan gesteld worden dat bedrijven in de toekomst niet veel geld willen besteden aan het gezondheidsbeleid (exclusief ZuidEuropa die wel extra geld willen uitgeven om het gezondheidsbeleid te verbeteren). Wel denken de bedrijven dat dit wel gaat gebeuren, dit kan vele redenen hebben, maar zal vooral komen doordat werknemers, maar ook vakbonden en overheden, de bedrijven pushen om het gezondheidsbeleid te promoten binnen de organisaties. De meeste bedrijven zijn het eens dat stress en dergelijke gezondheidsklachten op de werkvloer komen door de werkdruk en de slechte samenwerking tussen bedrijven. Gezondheidsbeleid en beweegbeleid stimuleren binnen de organisatie levert de werkgever vele voordelen op. Zo zal het bedrijf productiever worden omdat werknemers meer tevreden zullen zijn. Doordat de werknemers gezonder kunnen worden is bewezen dat zij hier ook gebruik van maken indien het ter beschikking wordt gesteld door het bedrijf (denk aan gezonde voeding en sport abonnementen). Door gezonde werknemers daalt het ziekteverzuim, daalt het percentage met overgewicht, krijgt het bedrijf een betere naam en is het aantrekkelijker om werknemers te kunnen aantrekken. Door een gezondere levensstijl en het promoten van het gezondheid en beweeg beleid zal de samenwerking met collega’s beter verlopen. Uit onderzoek van het TNO (2007) kwam naar voren dat 58% van de ondervraagde zich fitter voelt indien zij deelnemen sporten beweegactiviteiten. Ook geeft 21% van de ondervraagde aan minder gespannen te zijn door het deelnemen aan sporten beweegactiviteiten. Werkgevers hebben invloed op het verzuim van werknemers door het stimuleren van sport en bewegen onder werknemers. Desondanks blijkt dat 72% van de werkgevers geen beleid voert ten aanzien van het stimuleren van sport en bewegen onder werknemers.

40


Leefstijl analyse. Beweeggedrag. Uit de enquête is naar voren gekomen dat maar liefst 78,6% van de geënquêteerde voldoet aan de NNGB. Dit is een goed resultaat in vergelijking met de rest van Nederland. Onderzoek van TNO toont aan dat gemiddeld 60% van de werknemers voldoet aan de NNGB. Ook is naar voren gekomen dat de medewerkers geen behoefte hebben om meer te sporten, daarentegen wordt bewegen op het werk wel gewaardeerd. Omdat medewerkers van Pon voldoen aan de NNGB moeten er beweegactiviteiten worden georganiseerd die niet gericht zijn op het behalen van de NNGB. Een activiteit die op locatie uitgevoerd kan worden en bijdraagt aan een goede gezondheid is yoga. Kijkend naar de type werkzaamheden is het voor Pon aantrekkelijk yoga op het werk aan te bieden. Voor de medewerkers die niet voldoen aan de NNGB, 21,4% zijn beweegactiviteiten als lunch wandelen en bedrijfsfitness interessant. Lunch wandelen is een laagdrempelige activiteit. Om deelname aan lunch wandelen te stimuleren kan Pon de volgende acties verrichten: • Aantrekkelijke routes maken voor lunch wandelingen. • Deelname belonen in de vorm van gratis stuk fruit. • Voorlichting geven aan medewerkers over lunch wandelen en beweegnormen. Aangezien lunch wandelen vrijwel altijd buiten gebeurt is deelname afhankelijk van het weer, bij slecht weer zullen de medewerkers minder snel gaan lunch wandelen. Een activiteit die ook tijdens slecht weer uitgevoerd kan worden is bedrijfsfitness. Voeding Werknemers van Pon afdeling F&C scoren goed wat betreft groente en fruit. Onderdelen waar slecht op werd gescoord zijn tussendoortjes en het vet in voedsel. Uit de enquête blijkt dat 92,9% van de werknemers eten voldoende groente eten. Hetzelfde percentage eet 5 dagen in de week fruit. Hierbij moet gezegd worden dat de norm van twee stuks fruit per dag niet behaald wordt. Aangezien er veelal één stuk fruit per dag wordt gegeten. Meer dan 35% van de medewerkers eet vijf maal per week een tussendoortje zoals snoep, koek of gebak. Slechts de helft van de werknemers let op het vet in hun voedsel. Om medewerkers van Pon gezonder te laten eten kunnen de volgende acties uitgevoerd worden. • Medewerkers worden bewust gemaakt van het belang van gezonde voeding door middel van voorlichting. • In de kantine wordt gezonde voeding verkocht. • Er worden gezonde tussendoortjes verkocht in machines. • Medewerkers kunnen gratis twee stuks fruit per dag krijgen. • Er wordt gezond eten in feest pakketten gestopt, zoals in een kerstpakket. • Er wordt duidelijk aangegeven wat er in de voedingsproducten zit. Bijvoorbeeld door stickers. Roken Van de geënquêteerde rookt minder dan 30%. Roken kan leiden tot hart- en vaatziekte en heeft een slechte invloed op de algehele conditie. Om roken tegen te gaan worden er de laatste jaren door de overheid maatregelen getroffen. Zo heeft iedereen recht op een rookvrije werkplek. Pon zal zijn beleid ook moeten richten op rokende medewerkers. Om roken tegen te gaan kunnen de volgende maatregelen worden getroffen. • Er mag niet onder werktijd worden gerookt. • Er worden geen sigaretten binnen het bedrijf verkocht. • Er is een rookruimte waar rokers kunnen roken. • Medewerkers die willen stoppen met roken kunnen zich aanmelden voor een stoppen met roken cursus. Deze cursus moet jaarlijks door Pon worden aangeboden. Een geschikte tijd om deze cursus te geven is in Januari. Aangezien mensen met goede bedoelingen het nieuwe jaar in gaan.

41


•

Voorlichting geven aan medewerkers over roken.

Verzuim Van de geënquêteerde medewerkers heeft 21,4% het afgelopen jaar één of meerdere dagen verzuimt. Om verzuim tegen te gaan zal het beleid van Pon hierop gericht moeten zijn. Een goed gezondheidsbeleid zal bijdrage aan daling van het ziekteverzuim. Ook draagt sporten en bewegen op het werk bij aan een daling van het ziekteverzuim. Verder is het belangrijk hoe er wordt omgegaan met medewerkers die verzuimen. Om dit te evalueren zal er verder onderzoek moeten worden gedaan naar het verzuimbeleid bij Pon. Aanbevelingen met betrekking tot verzuim worden hieronder gegeven. • Aanvullend onderzoek naar verzuim bij Pon. Door middel van evaluatie van het verzuimbeleid. • Sport- en beweegactiviteiten aanbieden op het werk. o Sporten en bewegen verhoogt de belastbaarheid, hierdoor zal de verzuimnoodzaak afnemen. o Sporten en bewegen op het werk zorgt voor een betere binding met het bedrijf en met collega’s, hierdoor zal de verzuim drempel hoger worden. Behoeftepeiling. Uit de behoeftepeiling is naar voren gekomen dat de medewerkers niet meer willen bewegen en geen sportactiviteit willen doen. Aangezien bijna 80% van de medewerkers voldoet aan de NNGB is het voor deze groep niet noodzakelijk om meer te gaan bewegen. Wel blijkt dat 90% van de medewerkers geïnteresseerd is in bewegen op het werk. Kijkend naar de doelgroep en de werkzaamheden die worden verricht zijn er meerdere activiteiten die voor deze doelgroep geschikt zijn om gezondheidswinst op te doen. Uit deze activiteiten is yoga door de medewerkers gekozen als meest populair. Verder bleken activiteiten als fitness en Zumba populair. Ook zijn medewerkers bereidt gemiddeld 20 euro per maand bij te dragen aan bewegen op het werk. Het blijkt dat medewerkers meer zullen sporten en bewegen wanneer dit door de werkgever wordt aangeboden. Ook zeggen medewerkers meer te gaan sporten en bewegen wanneer de werkgever een financiële bijdrage levert. Om te voorzien in de behoeften van de medewerkers moet Pon de volgende acties uitvoeren. • Aanbieden van beweegactiviteiten op het werk, zoals yoga. • Bijdrage leveren aan sporten fitnessabonnementen. • Samenwerkingsverbanden aangaan met sportbedrijven in de buurt. Zoals zwembaden en tennisverenigingen. • In hoofdstuk 5 is er per onderdeel dieper op ingegaan hoe de sporten beweegactiviteiten geïmplementeerd en uitgevoerd kunnen worden bij Pon.

42


Hoofdstuk 10. Implementatie. Definitie implementatie; Implementatie is een procesmatige en planmatige invoering van vernieuwingen en/of veranderingen van bewezen waarde met als doel dat deze een structurele plaats krijgen in het handelen, in het functioneren of in de structuur van de organisatie. Dit implementatieplan is opgesteld voor een goede uitvoering van het programma move your work. Het implementatie plan is een plan die bedrijven of personen kunnen gebruiken om het programma stapsgewijs succesvol te laten implementeren in de organisatie.

10.1 Draagvlak creëren. Draagvlak creëren bij zowel werkgever als werknemer is belangrijk om het programma move your work te stimuleren. Bij de beleidsbepalers van de organisatie is draagvlak gecreëerd door een gesprek aan te gaan en het opgestelde plan van aanpak om meer bewegen te stimuleren te presenteren. De beleidsbepalers krijgen inzicht in het nut van bewegen op het en de voor- en nadelen van het programma. In een gesprek met de directie worden de voor- en nadelen van het programma besproken en de daarbij behorende kosten en baten. Tijdens dit gesprek kan er bepaald worden door de directie hoeveel zij bereid zijn te financieren in het programma. Door het doen van onderzoek bij de werknemer in de vorm van enquêtes en interviews wordt er al draagvlak gecreëerd doordat de werknemers bewust worden van eigen gedrag en van de voordelen en effecten van bewegen. Het management van de organisatie/afdeling is betrokken bij de interventie doordat zij inzicht krijgen in de uitvoering en uitkomsten van de onderzoeken. Door deze betrokkenheid wordt er motivatie en stimulatie gecreëerd voor een goede uitvoering van het programma. Voor een goede communicatie binnen het bedrijf is het belangrijk dat de afdeling P&O geïnformeerd wordt over het programma. P&O kan vervolgens informatie aan werknemers verschaffen in de vorm van een nieuwsbrief. Op deze manier is er duidelijkheid binnen de organisatie wat er gaande is. Om werknemers te stimuleren meer te bewegen op het werk kunnen er ambassadeurs worden aangesteld. Een ambassadeur is een persoon binnen de afdeling die een voorbeeldrol heeft met betrekking tot het programma. Deze persoon maakt de andere medewerkers van de afdeling enthousiast om mee te doen met het programma.

10.2 Structuur van de organisatie. Om het programma succesvol te laten implementeren is het belangrijk dat er duidelijke structuren binnen de organisatie zijn. In dit hoofdstuk staat beschreven welke structuren er aanwezig zijn voor de uitvoering van het programma meer bewegen op het werk. Opdrachtgever & opdrachtnemer. De opdrachtgevers voor het programma zijn Hogeschool Inholland en Pon. De opdrachtnemers zijn de uitvoerders van het programma. In dit geval Robin van Leeuwen en Erwin van der Meij. De opdrachtgever, in dit geval Pon, is verantwoordelijk voor de volgende punten: • • • •

Het nemen van besluiten. Feedback geven op producten. Het beschikbaar stellen van middelen. Adviseren van de opdrachtnemers.

De uitvoerders van het programma zijn verantwoordelijk voor de volgende punten. • • • • •

Plan van aanpak opstellen. Zorgen voor een goede communicatie tussen leidinggevende, medewerkers en eventuele ambassadeurs. Implementeren van het programma. Coördineren van het programma. Organiseren van het programma.

43


• • •

Het bewaken van de planning. Terugkoppeling naar opdrachtgever. Evaluatie voorbereiden en uitvoeren.

Werkgroep. Voor een goede organisatie rondom het programma move your work is er een werkgroep samengesteld. De werkgroep is samengesteld uit personen die een verschillende rol binnen de groep vervollen. Samen dienen de personen alle rollen te vervullen die nodig zijn om de uitvoering van het programma goed te laten verlopen. Binnen het programma move your work zijn de volgende personen aangesteld: • • • • •

Rik Jan Modderkolk (opdrachtgever, procesbewaker). Brigitte Blauw (P&O, communicatie). Albert Vos (ambassadeur). Erwin van der Meij (opdrachtnemer, uitvoerder). Robin van Leeuwen (opdrachtnemer, uitvoerder).

Ambassadeur. Bij de afdeling waar het programma wordt uitgevoerd wordt één van de medewerkers aangesteld als ambassadeur. Deze medewerker is gemotiveerd om deel te nemen aan het programma en kan ook andere medewerkers motiveren om deel te nemen. Een ambassadeur moet voldoen aan een aantal eigenschappen. De ambassadeur voldoet aan de volgende eigenschappen: • Heeft een gezonde leefstijl of is van plan een gezonder te gaan leven. • Houdt van sporten en bewegen. • Weet wat de belangen zijn van voldoende bewegen. Verantwoordelijkheden voor de ambassadeur: • Enthousiasmeren en motiveren van collega’s. • Meedenken met het programma. • Terugkoppeling geven stand van zaken. Communicatie. Voor een goede communicatie binnen het programma is een medewerker van P&O aangewezen als verantwoordelijke voor de communicatie. Deze medewerker zorgt ervoor dat medewerkers tijdig informatie over het programma ontvangen. Door middel van een goede communicatie zijn medewerkers goed geïnformeerd. Wanneer de medewerkers goed geïnformeerd zijn zal dit leiden tot minder onduidelijkheden en verkeerde ideeën het programma. Ook raken de medewerkers door een goede communicatie betrokken bij het programma. Bijvoorbeeld door het op de hoogte stellen van activiteiten of de voortgang van het project. Door de betrokkenheid zijn de medewerkers gemotiveerder om mee te werken aan het programma. De boodschap die overgebracht dient te worden aan de medewerkers is het volgende; • •

De verschillende onderdelen van het programma. Het onderzoek bij de medewerkers en een beweegactiviteit. De voordelen en het nut van de beweegactiviteit.

10.3 Factoren die implementatie beïnvloeden. In dit hoofdstuk wordt er ingegaan op factoren die implementatie kunnen beïnvloeden. Voor een succesvolle implementatie is het belangrijk op voorhand te weten wat hiervoor nodig is. Als eerste zal de huidige situatie m.b.t. het onderwerp in kaart worden gebracht. Wordt er al aandacht aan besteed

44


aan bewegen op het werk? Vervolgens zullen de doelen en belangen van betrokkene worden vastgesteld. Als laatste zullen belemmerende en bevorderende factoren worden beschreven. Huidige gang van zaken. Pon is een organisatie die veel aandacht besteed aan gezonde werknemers. Om gezonde werknemers te krijgen en houden wordt er aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • Er is een bedrijfsarts en fysiotherapie op het werk. • Er worden sportevenementen georganiseerd voor medewerkers van Pon. • In de kantine is het mogelijk dagelijks één gratis stuk fruit te krijgen. • Er is een website ontwikkeld door Pon waar informatie wordt gegeven over sport, voeding, gezondheid, arbo en evenementen die door Pon worden georganiseerd. • Werknemers gaan op eigen initiatief lunch wandelen. De huidige gang van zaken heeft ervoor gezorgd dat er bij Pon voldoende draagvlak is voor het programma bewegen op het werk. Er wordt veel aandacht besteed aan gezondheid door middel van verschillende activiteiten. Ook worden er sportevenementen georganiseerd. Bewegen op het werk is daarentegen een onderwerp dat (nog) niet voorkomt bij Pon. Met deze wetenschap kan het programma Move Your Work een goede aanvulling zijn op het beleid van Pon. Doelen en belangen. Het programma Move Your Work heeft doelen en belangen vanuit twee kanten. De ene kant is de werkgever die de werknemer stimuleert om gezond te leven en deel te nemen aan het programma. De andere kant is de werknemer die de keuze heeft om wel of niet deel te nemen aan het programma. Voor de werkgever gelden de volgende doelen en belangen; • • •

Fitte werknemers presteren beter op het werk. Werknemers die aan sport en bewegen doen verzuimen minder vaak. Samen sporten en bewegen zorgt voor een verbeterde relatie tussen werknemers onderling.

Voor de werknemers gelden de volgende doelen en belangen. • Gezondheidswinst. • Verbeterde kwaliteit van leven. • Betere contacten met collega’s. • Financieel aantrekkelijk.

45


Bevorderende en belemmerende factoren. Binnen de organisatie Pon zijn verschillende factoren die een succesvolle uitvoering van het programma move your work kunnen bevorderen of juist belemmeren. In deze paragraaf zal per factor worden beschreven waar rekening mee gehouden dient te worden. Persoonskenmerken. Er moet rekening worden gehouden met de verschillende persoonskenmerken van de doelgroep. Door het management kan een inschatting worden gemaakt met wat voor doelgroep de uitvoerders te maken hebben. Op deze wijze kan er onder andere rekening worden gehouden in de benadering van de uitvoerders naar de doelgroep toe. Ook spelen de persoonskenmerken een belangrijke rol bij de uit te voeren beweegactiviteit. Denk hierbij aan individuele activiteiten of groepsactiviteiten die het meest geschikt zijn voor de doelgroep. Motivatie. De motivatie van medewerkers om deel te nemen is belangrijk bij de uitvoering van het programma. Door de deelnemers voldoende te informeren en voor te lichten raken zij betrokken bij het programma. Wanneer de medewerkers het gevoel krijgen dat er van boven wordt opgedragen om deel te nemen aan de beweegactiviteit zal er weinig motivatie zijn. Wanneer de medewerkers bewust worden van het belang van het programma en de voordelen die daarbij komen zullen de medewerkers wel gemotiveerd zijn. Sociale omgeving. Collega’s kunnen elkaar motiveren om deel te nemen aan het programma. Om dit te stimuleren wordt er een ambassadeur aangesteld. Dit is een persoon binnen de afdeling die een voorbeeldfunctie heeft en collega’s stimuleert om deel te nemen aan het programma. Organisatie structuren. Om het programma succesvol te laten zijn moet er een goede organisatie structuur zijn. Een goede organisatie structuur zorgt ervoor dat punten zoals: communicatie rondom het project, bewaken van planning en het beschikbaar stellen van middelen geen problemen veroorzaakt tijdens de uitvoering van het programma. Financiën. Voor aanvang van het programma moet er een begroting zijn. Ook moet er bepaald worden wie er voor de kosten opdraait. Werkgever of werknemer? Wanneer de werknemer zelf een financiële bijdrage moet leveren is de kans op deelname kleiner. Wanneer de werkgever bereid is om een financiële bijdrage te leveren is het belangrijk dat vooraf bekend is wat dit voor de organisatie oplevert.

46


10.4 Inhoud programma. In dit hoofdstuk wordt de inhoud van het programma move your work beschreven. In de eerste paragraaf wordt beschreven wat het doel van het programma is. Verder in dit hoofdstuk wordt beschreven uit welke onderdelen het programma bestaat. In hoofdstuk 5 kunt u verder lezen wat de planning van het programma is en in hoofdstuk 6 staat de begroting beschreven. Doel programma. Het gezondheidsbeleid van een MKB bedrijf binnen 3 weken na aanvang programma in kaart brengen door middel van desk research, enquêtes en interviews. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten zal er een draaiboek worden ontwikkeld voor een beweegactiviteit die aansluit bij de organisatie. Voor een structurele verandering binnen de organisatie en gezonde werknemers zal er binnen 9 weken na aanvang programma een adviesrapport worden geschreven welke mogelijkheden er voor de organisatie zijn om de werknemers voldoende te laten bewegen. Met als uiteindelijk doel fitte werknemers die beter presteren op het werk en minder verzuimen Bewustwording en gedragsverandering. Het programma move your work bestaat uit twee onderdelen. Beide onderdelen leveren een bijdrage aan bewustwording en gedragsverandering. Het eerste onderdeel bewustwording gebeurt door middel van informatieverschaffing aan de werknemers, en het deelnemen aan onderzoeken door de werknemers. Het tweede onderdeel gedragsverandering wordt beïnvloed door het organiseren van beweegactiviteiten op het werk en de werknemers te stimuleren hieraan deel te nemen. Bewustwording. Het onderdeel bewustwording is gericht op het bewust maken van werknemers t.a.v. hun eigen beweeggedrag en het nut van voldoende beweging. Werknemers worden zich bewust van hun eigen beweeggedrag door het meewerken aan een onderzoek. Tijdens dit onderzoek wordt er een enquête afgenomen waarin vragen worden gesteld met betrekking tot het beweeggedrag van de werknemer. De werknemer krijgt feedback op de ingevulde enquête waarin wordt aangegeven of de werknemer voldoende beweegt, waarom dit goed is om te doen en aanvullende tips om meer te gaan bewegen. Gedragsverandering door beweegactiviteiten. Dit onderdeel is erop gericht werknemers meer te laten bewegen en een sociale omgeving te creëren die hieraan meewerkt. Aan de hand van een behoeftepeiling onder de werknemers wordt bepaald welke beweegactiviteiten geschikt zijn voor de doelgroep. Ook wordt er literatuur onderzoek gedaan naar bestaande effectieve beweegactiviteiten. Nadat er bepaald is welke beweegactiviteit geschikt blijkt voor de medewerkers wordt deze georganiseerd. De medewerkers krijgen een uitnodiging om deel te nemen aan de activiteit door middel van een nieuwsbrief. Om deelname te stimuleren wordt de beweegactiviteit onder werktijd uitgevoerd. Voorbeelden van beweegactiviteiten die een bijdrage kunnen leveren aan het beweeggedrag van de medewerkers van Pon (afdeling F&C) zijn; lunch wandelen. Doel: de medewerkers stimuleren om meer te bewegen. Inhoud: Pon beschikt over een groot gebied rondom het kantoorgebouw waar werknemers kunnen wandelen. Het lunch wandelen is een geschikte activiteit omdat deze bijdraagt aan de gezondheid en het behalen van de NNGB. Daarnaast is het prettig voor kantoormedewerkers een frisse neus te halen. Voor Pon is het zaak het lunch wandelen te stimuleren en aantrekkelijk te maken voor medewerkers. Kosten: lunch wandelen brengt geen kosten met zich mee aangezien medewerkers in eigen tijd een wandeling in de omgeving gaan maken.

47


Fitness bijdrage. Doel: de medewerkers stimuleren om meer te bewegen. Inhoud: De medewerkers krijgen een vergoeding voor een lidmaatschap bij de sportschool. Dit kan een vast bedrag zijn voor een willekeurige sportschool. Ook is het mogelijk een samenwerking aan te gaan met een sportschool waarbij contractueel prijsafspraken worden gemaakt. Een financiële bijdrage kan het voor de werknemers aantrekkelijker maken om in de vrije tijd meer te gaan bewegen. Kosten: dit hangt af van de bijdrage die de organisatie bereid is te leveren aan het lidmaatschap.

10.5 Planning. In dit hoofdstuk staat de planning beschreven voor de uitvoering van het programma move your work. In tabel 9 is beschreven welke taak in de desbetreffende week uitgevoerd moet worden. In tabel 10 staat uitgebreid beschreven welke voorbereidende taken er uitgevoerd moeten worden om de hoofdtaak te volbrengen. Taak/Week

Wk 1.

Wk 2.

Wk 3.

Wk. 4

Analyse doelgroep Behoeftepeiling. Literatuur onderzoek. Onderzoek gegevens verwerken. Beweegactiviteiten ontwikkelen. Draaiboek. Deelnemers werven. Beweegactiviteit. Evaluatie. Tabel 9.planning.

X

X X X

X X

X

X

X

X

Wk 5.

Wk 6.

X

X X X

Wk 7.

Wk 8.

X X

X

X

X

Wk 9.

Wk 10.

X X

48


Wat? Analyse doelgroep Vragenlijst opstellen. Vragenlijst afnemen. Behoeftepeiling. Vragenlijst + interview opstellen. Vragenlijst + interview afnemen. Literatuur onderzoek. Literatuur over bewegen bestuderen. Literatuur over ziekteverzuim bestuderen. Literatuur over gezondheidsbeleid bestuderen. Onderzoekgegevens verwerken. Conclusie schrijven leefstijlvragenlijst en behoeftepeiling. Start adviesrapport schrijven a.d.h.v. literatuuronderzoek Beweegactiviteiten ontwikkelen. Scala van beweegactiviteiten geschikt voor doelgroep ontwikkelen. Onderzoek doen naar meest effectieve beweegactiviteit. Definitieve keuze beweegactiviteit. Draaiboek. Gegevens verzamelen. Draaiboek schrijven. Deelnemers werven. Nieuwsbrief opstellen. Nieuwsbrief verspreiden Beweegactiviteit uitvoeren. Trainer huren Zaal huren Materiaal huren Smoothies bestellen Uitvoering Evalueren. Evaluatieformulieren maken. Evalueren met deelnemers. Evalueren met projectteam.

Wie?

Wanneer?

Robin Robin

Week 1. Week 2.

Robin

Week 2.

Robin

Week 3

Erwin

Week 1 + 2

Erwin

Week 3

Erwin

Week 4

Robin

Week 3

Erwin

Week 4

Robin

Week 5

Robin

Week 5

Robin + Erwin

Week 6

Erwin Erwin

Week 6 Week 7

Robin Brigitte

Week 7 Week 8

Robin Erwin Erwin Robin Trainer

Week 6 Week 6 Week 7 Week 7 Week 9

Erwin

Week 6

Robin + Erwin Robin, Erwin, Albert, Rik Jan, Brigitte Evaluatie verwerken. Erwin Tabel 10. uitvoering van taken.

Opmerkingen.

Week 10 Week 10 Week 10

49


10.6 Begroting. In de volgende tabel worden de kosten van het programma move your work beschreven. De kosten zijn gebaseerd op offertes die bij externe bedrijven verkregen zijn. Begroting beweegactiviteit Datum: 27-10-09

Aantal.

Kosten.

Totaal.

Inzet trainer.

1

50€

50€

Huur zaal.

1

0€

0€

Nieuwsbrief maken + verspreiden.

31

0€

Smoothies

31*

0,75€

Totaal.

23,25€ 73,25€

Tabel 10. Begroting.

*gebaseerd op het aantal medewerkers van de afdeling F&C.

10.7 Evaluatie. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de evaluatie van het uitgevoerde programma zal verlopen. De evaluatie bestaat uit twee onderdelen. Onderdeel één is de procesevaluatie. De procesevaluatie evalueert hoe de organisatie rondom het programma is verlopen. Zijn de deelnemers vooraf goed geïnformeerd? Zijn afspraken nagekomen? Enz. Onderdeel twee is de effectevaluatie. Heeft het programma effect gehad op de deelnemers? Aangezien de beweegactiviteit eenmalig wordt uitgevoerd is het niet mogelijk gezondheidseffecten te meten. Wel kan er gemeten of de kennis en bewustwording met betrekking tot een gezonde leefstijl en het belang van bewegen is toegenomen. Onderdeel 1. Procesevaluatie. Zoals beschreven in de inleiding wordt tijdens de procesevaluatie de organisatie rondom het programma geëvalueerd. Hierbij zal het implementatieplan als leidraad dienen. In het implementatieplan staan immers takenplanningen en begrotingen. Aan de hand hiervan kan geëvalueerd worden hoe de uitvoering van de taken zijn verlopen en of de begroting realistisch was. Onderdeel 2. Effectevaluatie. Tijdens onderdeel twee van de evaluatie zal het effect van het programma bij de deelnemers worden geëvalueerd. Dit gebeurt aan de hand van een evaluatie stappenplan, bijlage 8. Uit deze evaluatie zal blijken of de activiteit zijn effecten heeft bereikt. De deelnemers hebben voorafgaand aan het programma een vragenlijst ingevuld. In deze vragenlijst worden vragengesteld over de leefstijl van de deelnemers. Wanneer het programma is afgerond mogen de deelnemers nogmaals deze vragenlijst invullen. Aan de hand van een vergelijking tussen beide vragenlijsten zal het effect m.b.t. kennis en bewustwording zichtbaar worden. Voor de vragenlijst, zie bijlage 6 enquête.

50


Literatuurlijst. Breedveld, K. (2008, maart). Sport en bewegen naar persoonskenmerken. Opgehaald van www.tijdsbesteding.nl/hoelangvaak/vrijetijd/bewegen/persoonskenmerken/20061018.html . Gool, C. v. (december 2007). hoe groot is het ziekteverzuim en de arbeidsongeschiktheid in nederland? volksgezondheid toekomst verkenning, nationaal kompas volksgezondheid . Gorissen. (2009, maart 17). http://www.gorissen.info/Pierre/item/2009/3/17/philips-directlife-jepersoonlijke-bewegingscoach. bewegen, s. (2006). lage rugklachten . Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten De Wervelkolom , p. 2. europe, m. (2006). http://www.move-europe.be/p/CE83EA0D71695EECC12575910048EB37. Opgeroepen op oktober vrijdag, 2009, van www.move-europe.be: http://www.moveeurope.be/p/CE83EA0D71695EECC12575910048EB37 Frings-Dresen, A. J. (mei, 1998). Assessment of mechanical exposure in ergonomic epidemiology. pubmedcentral , 291–299.

Opgeroepen op oktober vrijdag, 2009, van www.gorissen.info : http://www.gorissen.info/Pierre/item/2009/3/17/philips-directlife-je-persoonlijke-bewegingscoach Goudswaard A., G. R. (2004). Goed werkgeverschap en goed werknemerschap. TNO Arbeid . Hildebrandt, D. V. (sd). meer bewegen op het werk. preventie en zorg , 4. Houtman I, S. P. (2006). Arbobalans 2005 : arbeidsrisico’s, effecten en maatregelen in Nederland. hoofddorp : TNO, 2006. In opdracht van Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. ING. (2005, april 18). http://www.ing.nl/particulier/nieuws-enkennis/persberichten/2005/04/20050418_Postbank_Leeuwarden_start_leefstijlprogramma_voor_med ewerkers.aspx. Opgeroepen op oktober vrijdag, 2009, van www.ing.nl: http://www.ing.nl/particulier/nieuws-enkennis/persberichten/2005/04/20050418_Postbank_Leeuwarden_start_leefstijlprogramma_voor_med ewerkers.aspx inholland, h. (2007). reader gezondheidsklachten. haarlem. K.I. Proper, S. v. (sd). dose-respons relation between physical activity and sick leave. Koes BW (Erasmus MC-huisartsgeneeskunde), T. M.-E. (11 december 2006). Wat zijn nek- en rugklachten en wat is het beloop? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, G Wat zijn nek- en rugklachten en wat is het beloop. Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, Gezondheid en ziekte\ Ziekten en aandoeningen\ Bewegingsstelsel en bindweefsel\ Nek- en rugklachten .

L. Bonato, L. l. (2004). work absence in europe, IMF WORKING PAPER EUROPEAN DEPARTMENT. imf. Laitinen-Krispijn S, B. R. (sd). Mental disorders and employee sickness absence : the NEMESIS study. Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study. , 1838-1848.

51


Mercer(2008). Pan european employer health benefit issues. huma resource consulting . NCVB. (2007). signaleringsrapport beroepsziekten . Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid. Olff M, V. G.-J. (2004). Prevalence of trauma and PTSD in the Netherlands. Proceedings of the 20th Annual Meeting of the International Society for Traumatic Stress Studies . optima, e. (sd). http://www.ergooptima.nl/news.php?extend.30. Opgeroepen op oktober vrijdag, 2009, van www.ergooptima.nl: http://www.ergooptima.nl/news.php?extend.30 Spreeuwers D, (2008, december). Beroepsziekten samengevat: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, Gezondheid en ziekte\ Ziekten en aandoeningen\ Beroepsziekten. Opgehaald van http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o3382n16932.html. SWZ. (2009 , mei 14). http://www.arboportaal.nl/gezondheidsmanagement/nieuws/door-sportenwerknemers-79-procent-productiever. Opgeroepen op oktober dinsdag , 2009, van www.arboportaal.nl. TNO, N. N. (2007). meer bewegen kan uw bedrijf winst opleveren. TNO , 16. Wendel-vos en Frenken. (2008). percentage nederlanders van 18jaar en ouder dat minimaal 3 maal per week gedurende 20minuten intensief heeft bewogen in 2007 (fitnorm) en het percentage nederlanders van 18jaar en ouder dat voldeed aan de combinorm (voldoen ofwel de NNGB ofwel de fitnorm . werkgelegenheid, m. v. (sd). http://www.arboportaal.nl/search?SearchableText=beweegbeleid. Opgeroepen op oktober woensdag , 2009, van www.arboportaal.nl. Werkgelegenheid, M. v., & D, H. (1999). Beroepsgebonden allergische luchtwegaandoeningen. Elsevier bedrijfsinformatie . werkmonitor, R. (2005). Blauw research. Wert T van de (NISB), S. M. ( 2008., 11 september). http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o2975n19464.html. Opgehaald van www.rivm.nl.

rsi, s. f. (sd). understanding RSI. Opgeroepen op 11 13, 2009, van www.selfcare4rsi.com: http://www.selfcare4rsi.com/understanding-RSIs.html

52


Bijlagen.

53


Bijlage 1.

54


Bijlage 2.

55


Bijlage 3. Het meest gemelde ziektebeeld op het werk is CANS, oftewel klachten arm nek en schouder. Dit ziektebeeld is een samenhang van verschillende klachten zoals; Bicepspees tendinose Bursitiden rond de elleboog Carpaal tunnelsyndroom Cervicale hernia Cubitaal tunnelsyndroom M. Dupuytren Epicondylitis lateralis cubiti Epicondylitis medialis cubiti Frozen shoulder Guyon kanaalsyndroom Instabiliteit van de schouder Instabiliteit van de elleboog Scheur in het labrum glenoidale Lokale artritis (geen RA) in een gewricht van de bovenste extremiteit Oarsman's wrist Radiaal tunnelsyndroom Raynaud's fenomeen Rotator cuff scheuren Subacromiaal impingementsyndroom (rotator cuff syndroom, tendinosen en bursitiden rond de schouder Sudeckse dystrofie Suprascapulaire compressie Triggerfinger Ziekte van De Quervain

56


Bijlage 4. overzicht van de belangrijkste determinanten bij de belangrijkste beroepsziektecategorieën. Beroepsziekte categorie Voorbeeld(en) van ziekte

Belangrijkste determinant(en)

Aandoeningen van de bovenste ledematen en de nek

KANS

Repeterende handelingen, en aspecten van houding, precisie en kracht tijdens de handelingen.

Slijmbeursontsteking


A-specifieke rugklachten

Lichaamstrillingen, ongunstige houdingen, en tillen

Specifieke rugklachten

Lichaamstrillingen, ongunstige houdingen, en tillen

Rugklachten

Aandoeningen van de onderste ledematen

Psychische stoornissen

Ziekten van de huid

Artrose van de knie en/of Veelvuldig tillen, traplopen, heup knielen, hurken, springen Slijmbeursontsteking


Burn-out / Overspannenheid

Werkdruk en -tempo, vaak in combinatie met persoonlijkheiddsfactoren en privé-situatie

Depressie

Hoge mentale en emotionele taakeisen, vaak in combinatie met hoge werkdruk

Posttraumatische stressstoornis

Traumatiserende gebeurtenissen, zoals (het zien van) geweld (beroving, mishandeling, etc.) of (het zien van) een ongeval

Contacteczeem

Irritantia, zoals water, zeep, organische oplosmiddelen en vloeistoffen afkomstig van plantaardige of dierlijke producten Allergenen, zoals lijmsoorten, conserveermiddelen, rubberadditiva, chromaten, nikkel en bepaalde planten

57


Verder: contact met kunstnagels, haarverf, reinigings- en ontsmettingsmiddelen, verfstoffen, en het dragen van afsluitende handschoenen

Ziekten van de ademhalingswegen

Contacturticaria

Latexproteïnes in latex (natuurlijke rubber, voornamelijk veroorzaakt door het dragen van handschoenen), chlooramine, chloorhexidine, en persulfaten (haarbleekmiddelen).

Huidgezwellen

Goedaardige gezwellen (wratten, bijv.) door blootstelling aan virussen, zoals de 'humane papillomavirussen'; kwaadaardige gezwellen (huidkanker) door blootstelling aan ultraviolet licht

Voorhoofdholteontsteking (sinusitis)

Bacteriële en/of virale infecties en allergenen

Astma

Allergenen van biologische oorsprong (meel, planten, dieren, mijten), blootstelling aan bepaalde enzymen (zeep), bepaalde antibiotica en isocyanaat

Gehoorstoornissen

Beroepsslechthorendheid Lawaaiblootstelling, barotrauma (door luchtdrukverschillen), chemische stoffen (w.o. medicijnen), trillingen en hitte

Aandoeningen door lichaamstrillingen

Lichaamstrillingen

Langdurige blootstelling aan een bepaalde intensiteit van lichaamstrillingen

Hand-armtrillingen

Langdurige blootstelling aan een bepaalde intensiteit van trillingen in handen en/of armen

Chronische Toxische Encephalopathie

Langdurige blootstelling aan hoge concentratiesoplosmiddelen, bestridingsmiddelen, zware metalen, zwavelkool- en zwavelwaterstof. Ook: frequente mechanische beschadigingen aan het hoofd (encephalopathia pugulistica,

Ziekten van het zenuwstelsel

58


bijvoorbeeld in geval van boksen of het koppen van een voetbal)

Infectieziekten

Parkinsonisme

Blootstelling aan oplosmiddelen, bestrijdingsmiddelen en mangaan

Perifere neuropathie

Voortdurende druk op zenuwen, blootstelling aan nhexaan, acrylamide en lood

Ziekte door specifieke ziekmakers (bijv. huidinfecties)

Erysipeloïde

Ziekte door specifieke overdrachtswijze

Hepatitis, MRSA, Tuberculose, ziekte van Lyme, Legionellose

Ziekte door ontbreken van weerstand bij patiënt

Influenza, maagdarminfecties, huidinfecties,

Reproductiestoornissen in Verminderde relatie met het werk vruchtbaarheid

Blootstelling aan cytostatica, warmte, ioniserende straling, anorganisch lood, dibroomchloorpropaan, ethyleendibromide, ethyleenglycolethers, koolstofdisulfide, lasrook, werkdruk, fysieke belasting

Kanker

Mesothelioom

Asbest (effect wordt versterkt als patiënt ook aan tabaksrook wordt blootgesteld).

Blaaskanker

Blootstelling aan aromatische amines, carbon black

Longkanker

Blootstelling aan tabaksrook (effect wordt versterkt als patiënt ook aan asbest is blootgesteld), chroom, nikkel, straling, silica, dieseluitlaatgaseen

Kanker van de neusbijholten

Blootstelling aan hout- en leerstof

59


Bijlage 5. overzicht van de voor en nadelen van de verschillende vormen van beweging voor werknemers. (wit= negatief/nadeel), (lichtgrijs=licht positief/voordeel), (donkergrijs=positief/voordeel).

60


Bijlage 6.

Enquete minor ‘’Move Your Work’’ Door:


Contact persoon:

Rik-Jan Modderkolk

Datum:

16-09-09, Haarlem

61


Beste geënquêteerde, Zoals onlangs in de nieuwsbrief is aangekondigd zal er bij jullie afdeling (F&C) een enquête worden afgenomen. Binnen het Kader van onze opleiding Sport & bewegen hebben wij als studenten Hogeschool INHOLLAND een enquête ontwikkeld die zich richt op de gezondheid en de activiteit van werknemers en werkgevers. De enquête gegevens zullen alleen gebruikt worden door de studenten en PON en zullen in geen geval worden doorgeven aan derde. Deze enquête is ontwikkeld in opdracht van de Hogeschool INHOLLAND door de studenten Erwin van der Meij en Robin van Leeuwen. De enquête bestaat uit een leefstijl check waarin verschillende vragen over leefstijl, voeding, sport en beweeggedrag aan bod zullen komen. De uitkomst van de enquête zal een beeld geven van de vitaliteit van de werknemers op de afdeling F&C. De tijd die nodig is om de enquête in te vullen zal 10 minuten duren. Als studenten van de Hogeschool INHOLLAND werken wij aan het schoolproject “move your work”. Met het project “move your work” worden werknemers gestimuleerd om gezond en fit te leven. Fitte en gezonde werknemers presteren beter op de werkvloer(bron, RIVM). Werknemers die voldoende aan beweging doen zijn minder vaak ziek en korter ziek dan werknemers die onvoldoende bewegen. Uit onderzoek is gebleken dat 40% van de werknemers niet voldoet aan de Nederlandse norm voor gezond bewegen (nngb staat voor dagelijks 30 minuten matig intensief bewegen). Voor meer informatie over werk en gezondheid neem dan een kijkje op de website van www.ponfit.nl op deze website wordt uitgebreid aandacht besteed aan de gezondheid van PON werknemers. Alle geënquêteerde krijgen een persoonlijke terugkoppeling met adviezen op de ingevulde enquête. Dit gebeurt om jullie een beeld te geven van de eigen gezondheidstoestand. Er is met de opdrachtgever afgesproken dat de enquête uitkomsten geheim blijven. Dit houdt in dat enkel de geënquêteerde en de afnemers (de studenten) de ingevulde enquête te zien krijgen. De opdrachtgever krijgt enkel een globale verwerking van de enquête waarin niet naar voren komt hoe er individueel gescoord wordt. Met de onderzoeksresultaten wordt er een beeld gevormd van de situatie van de medewerkers F&C. Eten de werknemers gezonde voeding, bewegen werknemers op dit moment voldoende, wat is de houding van werknemers tegenover het bewegen, zien werknemers zelf mogelijkheden om meer te bewegen? Met deze resultaten wordt er een beeld gevormd van de vitaliteit van de werknemers en kan er een actieplan worden opgesteld om werknemers fitter en gezonder te houden of te krijgen.

62


De enquête zal bestaan uit de volgende onderdelen: Onderdeel 1, persoonsgegevens. Onderdeel 2, gewicht. Onderdeel 3, bewegen. Onderdeel 4, groente en fruit. Onderdeel 5, vet. Onderdeel 6, roken. Onderdeel 7, alcohol. Onderdeel 8, werk. Wij vragen de werknemers om deze enquête naar waarheid in te vullen. Zoals eerder vermeld blijven de enquêteresultaten geheim. Veel succes met het invullen van de enquête! Met vriendelijke groeten, Erwin van der Meij en Robin van Leeuwen Wet bescherming persoonsgegevens. Handtekening:

63


Vragenlijst Invullen van de enquête: - Bij een meerkeuze vraag kruis dan het leegstaande rondje of de ja/nee vragen aan als dat het geval is. - Bij open vragen is er ruimte voor een eigen invulling. Voorbeeld vraag: Wat is de Nederlandse norm voor gezond bewegen? o 15minuten o 30minuten o 45 minuten o 60minuten In geval van een fout antwoord maak het foute antwoord zwart en kruis het goede antwoord aan. Module registratie •

• •

Wat is uw geslacht? ………………………………………………………………………………………………………………… …… Wat is uw geboortedatum? …………………………………………………………………………………………………………. Wat is de hoogste opleiding die u heeft afgemaakt? o Geen opleiding afgemaakt of alleen basisonderwijs o VMBO (LBO, LTS, LEAO, MAVO, leerlingenstelsel) o Middelbaar beroepsonderwijs (bijv. MEAO, MTS, beroepsopleidende leerweg, beroepsbegeleidende leerweg) o HAVO, VWO, HBS, Atheneum, Gymnasium o Hoger beroepsonderwijs (bijv. HEAO, HTS, HBS, kweekschool) en universitair onderwijs

Module gewicht • •

Uw lengte………………………………………………………………………………………………………… Uw gewicht………………………………………………………………………………………………………

Module bewegen •

Vindt u zelf dat u genoeg beweegt als het om uw gezondheid gaat? Ja/nee

•

Als u terugkijkt naar de afgelopen maand, hoeveel dagen per week heeft u dan, verspreid over de dag, tenminste 30 minuten per dag bewogen? Met uitleg…………………………………………………………………………………………………………… ………………………………..………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

•

Als u terugkijkt naar de afgelopen maand, hoeveel dagen per week heeft u dan, verspreid over de dag, tenminste 60 minuten per dag bewogen? Met uitleg…………………………………………………………………………………………………………… ………………………………..………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

64


•

Als u terugkijkt naar de afgelopen maand, hoe vaak per week heeft u dan gedurende tenminste 20 minuten intensief bewogen? Met uitleg…………………………………………………………………………………………………………… ………………………………..………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

•

Bent u van plan om de komende 6 maanden meer te gaan bewegen? Ja/nee

•

Zo ja, welke sport of beweegactiviteit zou u willen doen? ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………….……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………

•

Vindt u het prettig of onprettig om meer te gaan bewegen dan u nu doet? O Prettig O Onprettig

•

Denkt u dat u meer zal gaan bewegen als u dat echt zou willen? Ja/nee

•

Stimuleren mensen in uw omgeving om meer te gaan bewegen? Ja/nee

Module groente en fruit •

Hoeveel dagen per week eet u groente (inclusief rauwkostsalades, groente op brood en groente uit blik)? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Als u op een dag groente eet, hoeveel opscheplepels eet u dan gemiddeld (inclusief rauwkostsalades, groenten op brood en groente uit blik)? Eén opscheplepel staat gelijk aan 50 gram groente. Een schaaltje rauwkost is ongeveer één opscheplepel ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

•

Hoeveel dagen per week eet u fruit (inclusief ongezoet vruchtensap en appelmoes)? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Als u op een dag fruit eet, hoeveel stuks fruit eet u dan gemiddeld? Eén stuk fruit is bijvoorbeeld: een (sinaas)appel, 2 mandarijntjes, maar ook een schaaltje appelmoes, aardbeien, enz. Ook een glas ongezoet vruchtensap telt als één keer fruit ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………

65


Module vet •

Hoe vaak eet u zoete tussendoortjes zoals koeken, gebak, chocolade, snoep, bonbons? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Hoe vaak eet u hartige tussendoortjes zoals patat, frikadel, kroket, chips, pinda’s, saucijzenbroodjes? ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Hoe vet denkt u dat uw dagelijkse voeding is? o ik eet veel vet o ik let niet op de hoeveelheid vet in mijn voeding o ik probeer op de hoeveelheid vet in mijn voeding te letten, maar op sommige dagen eet ik wel veel vet o ik eet weinig vet

•

Zou u minder vet willen gaan eten dan u nu doet? Ja/nee

•

Bent u van plan de komende 6 maanden minder vet te gaan eten? Ja/nee

•

Denkt u dat het u zal lukken om minder vet te gaan eten als u dat echt zou willen? Ja/nee

•

Denkt u eens aan de mensen waar u veel mee omgaat, bijvoorbeeld uw partner, familieleden, kennissen, collega’s. Eten die mensen over het algemeen veel of weinig vet? O Veel O Redelijk veel O Niet veel en niet weinig O Redelijk weinig O Weinig

•

Stimuleren die mensen u wel of niet om minder vet te gaan eten? O Wel O Een beetje O Niet

66


Module roken •

Rookt u? ja/nee

Zo ja, wat rookt u? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………… • Hoeveel rookt u gemiddeld per dag? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… •

•

Bent u van plan de komende 6 maanden te stoppen met roken? Ja/nee

Module alcohol •

Hoeveel glazen alcoholische drank zoals bier, wijn, mixdrankjes, sherry, port en sterke drank drinkt u gemiddeld per week? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Bent u van plan om de komende 6 maanden minder alcohol te gaan drinken? Ja/nee

Module werk •

•

Hoe ziet uw werk eruit met betrekking tot bewegen? o hoofdzakelijk zittend/staand o hoofdzakelijk lopend o ongeveer gelijke tijd zittend/staand en lopend o anders, namelijk; ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Bent u de laatste 12 maanden wel eens van uw werk thuis gebleven wegen ziekte of ongeval? ja/nee

•

Zo ja, Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden het werk verzuimd vanwege ziekte of ongeval? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Zo ja, Hoeveel dagen bent u bij benadering de afgelopen 12 maanden thuis gebleven vanwege ziekte of een ongeval? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

•

Heeft u in de afgelopen 12 maanden last gehad van één of meer langdurige ziekten of aandoeningen? Ja/nee

•

Heeft u de afgelopen 12 maanden regelmatig of langdurig last (pijn, ongemak) gehad in één van de lichaamsdelen die aangegeven zijn in de figuur? Ja/nee?

67


•

Onderstaand vindt u een lijst van gevoelens en gedragingen. Wilt u aangeven hoe vaak u zich zo gevoeld heeft in de afgelopen week door het hokje aan te kruisen dat van toepassing is. o Ik stoorde me aan dingen die me gewoonlijk niet storen o Ik had moeite mijn gedachten bij mijn bezigheden te houden o Ik voelde me gedeprimeerd o Ik had het gevoel dat alles wat ik deed me moeite kostte o Ik had goede hoop voor de toekomst o Ik voelde me angstig o Ik sliep onrustig o Ik was gelukkig o Ik voelde me eenzaam o Ik kon maar niet op gang komen

68


Bijlage 7.

Enquête behoeftepeiling. Door:


Contact persoon:

Rik-Jan Modderkolk

Datum:

10-10-09, Haarlem

69


Beste geënquêteerde. Zoals eerder bekend gemaakt is in de inlichtingsbrief wordt er een enquête afgenomen voor de behoeftepeiling. Met deze enquête wordt er een beeld gevormd voor welke sport en beweegactiviteiten er interesse zijn bij werknemers van de afdeling F&C. De enquête bestaat uit 5 onderdelen. In onderdeel 1 wordt er algemene informatie verzameld die betrekking heeft op sport en beweegactiviteiten. In onderdeel 2 wordt er informatie verzameld over de reiswijze naar het werk. In onderdeel 3 wordt er informatie verzameld over de sportachtergrond van medewerkers. Onderdeel 4 heeft betrekking op de sport en beweegactiviteiten die door Ponfit worden aangeboden. Onderdeel 5 heeft betrekking op de sport en beweegactiviteit die voor het schoolproject “move your work” bij Pon zal worden uitgevoerd. In onderdeel 6 worden er een aantal stellingen voorgelegd. De uitkomst van de enquête zal mede bepalen welke sport en beweegactiviteit er uitgevoerd zal worden bij Pon. Let op! Deze activiteit zal worden uitgevoerd. Vul daarom de enquête zo eerlijk mogelijk in. Het invullen van de enquête neemt ongeveer 10 minuten in beslag. Bij voorbaat dank. Robin van Leeuwen & Erwin van der Meij. Invullen van de enquête. Kruis het goede antwoord aan. Voorbeeldvraag: Ik werk bij Pon? Ja/Nee.

Algemeen. 1. Welke dag(en) van de week is het meest geschikt om (extra) te sporten of bewegen? Ma/Di/Wo/Do/Vrij. 2. Welk tijdstip is het meest geschikt om (extra) te sporten of bewegen? Ochtend/middag/avond. ______Uur 3. Hoeveel keer per week wilt u sporten? 1/2/3/4/5. 4. Hoelang per keer wilt u sporten? 20min./30min./60min. 5. Wilt u in groepsverband sporten of individueel? Groep/individueel. 6. Wilt u met collega’s sporten? Ja/Nee.

70


7. Zijn jullie bereid een financiële bijdrage te leveren voor meer beweegmogelijkheden op het werk? Ja/Nee. 8. Zo ja, hoeveel zijn jullie bereid per maand/week bij te dragen? ______€ per week. ______€ per maand.

Vervoer. 9. Ik kom met het volgende vervoersmiddel naar het werk: Auto/bus/trein/fiets/lopend/anders. 10. Zou u meer met de fiets naar het werk komen als dit gestimuleerd wordt? Ja/nee. Sport. 11. Welke sport beoefend u op dit moment? __________________________________________________________________________________ 12. Hoeveel keer per week doet u dit? 1/2/3/4/5. 13. Hoelang per keer doet u dit? 20min./30min./60min./langer. Sporten via het werk. 14. Bent u bekend met Ponfit? Ja/Nee. 15. Heeft u gebruik gemaakt van de sport of beweegactiviteiten die door Ponfit worden georganiseerd? Ja/Nee. 16. Zo ja, aan welke activiteiten heeft u deelgenomen? Schaatsen/Hardlopen/Hockey/Golf/Mountainbiking. 17. Zo nee, wat is de reden dat u geen gebruik heeft gemaakt van de sport en beweegactiviteiten? __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 18. Bent u geïnteresseerd in sport en beweegactiviteiten die door Ponfit worden georganiseerd? Ja/Nee. 19. Zo ja, aan welke sport en beweegactiviteit zou u willen deelnemen? Schaatsen/Hardlopen/Hockey/Golf/Mountainbiking. Anders namelijk:_________________________ 20. Zo nee, wat is de reden dat u niet geïnteresseerd bent? __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________

71


21. Welke sport en beweegactiviteit mist u bij Ponfit? __________________________________________________________________________________ Sporten op het werk. 22. Bent u geïnteresseerd in sporten op het werk? Ja/nee. 23. Zo nee, wat is de reden dat u niet geïnteresseerd bent? __________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 24. Welke van onderstaande sport en beweegactiviteiten lijkt het u leuk om (eenmalig) kennis mee te maken op het werk? Meerdere antwoorden mogelijk. Voor sport en beweegactiviteiten zie volgende pagina.

72


1. Power Yoga. Traint de kracht, conditie, balans en zorgt voor een goede houding. Werkt tegen stress en geeft een fris hoofd.

2. Cardio Fitness. Fitness gericht op het uithoudingsvermogen.

3. Zumba. Zuid Amerikaanse dans activiteit. Verbeterd de conditie en verbrand calorieën. 4. Tai Chi. Oosterse zelfverdedigingsport. Zorgt onder andere voor ontspanning en een goede houding. 5. Wii fit. Programma op spelcomputer die je in beweging krijgt.

6. Pilates. Verbeterd de conditie,spierkracht en stabiliteit.

7. Houdingstraining. Gericht op het werken en bewegen met een goede houding. 8. Fitness circuittraining. Gericht op conditie en kracht. Je werkt in ongeveer een half uur verschillende fitnessapparaten af. 25. Zijn er andere sport en beweegactiviteiten waar u aan deel zou willen nemen? __________________________________________________________________________________

73


Stellingen. Geef antwoord op de volgende vier stellingen. 1. Wanneer ik via het werk een fitnessabonnement tegen korting kan krijgen wordt ik lid van de sportschool. Eens/Oneens. 2. Wanneer de werkgever financiert ben ik bereid om meer te gaan sporten/bewegen. Eens/Oneens. 3. Als sport tijdens werktijd wordt aangeboden zal ik hier gebruik van maken. Eens/Oneens. 4. Als deelname aan sport beloond wordt is dit voor mij een extra stimulans om meer te sporten/bewegen. Eens/Oneens.

74


Bijlage 8.

Door:


Contact persoon:

Rik-Jan Modderkolk

Datum:

16-09-09, Haarlem

75


Groepsinterview afnameplan. Om de behoeftes van de medewerkers F&C te inventariseren wordt er een groepsinterview gehouden. Dit zal gebeuren aan de hand van de opgestelde vragen. Met dit interview wordt er verdiepend ingegaan op de uitkomsten van de voorafgemaakte enquête. Er wordt informatie verzameld over de interesses van de medewerkers om meer te sporten en bewegen, mogelijkheden om meer te sporten en bewegen en de motivatie van de medewerkers om meer te sporten en bewegen. De vragen zullen betrekking hebben op de volgende onderwerpen: • Sporten & Bewegen. • Financiën. • Tijd. Doel. Het interview dient als hulpmiddel bij het ontwikkelen van een beweegactiviteit voor de werknemers en het schrijven van het adviesrapport voor de werkgever. Tijdens het ontwikkelen van de beweegactiviteit zal rekening worden gehouden met de interesses van de werknemers op het gebied van sport en bewegen. Ook zal de plaats en de tijd van de beweegactiviteit bepaald worden aan de hand van de resultaten van het interview. Om in de toekomst een succesvol beweegprogramma te implementeren wordt er voor de opdrachtgever een adviesrapport geschreven. In dit adviesrapport zullen de resultaten van het interview worden verwerkt. Zo is het voor de opdrachtgever duidelijk of er behoefte is om meer te bewegen. Of werknemers geïnteresseerd zijn om met collega’s te sporten en of ze bereid zijn een financiële bijdrage te doen. Doelgroep. Het interview wordt afgenomen bij de medewerkers van de afdeling F&C. Op deze afdeling wordt voornamelijk zittend werk verricht. De medewerkers variëren in de leeftijd van begin 20 tot midden 50.Er werken in totaal 31 mensen op deze afdeling. Methode. Het interview zal gebeuren in groepsverband. De groep bestaat maximaal uit 8-10 mensen. Er zijn van te voren vragen opgesteld die aan de groep worden voorgelegd. Op deze manier wordt het verloop van het interview grotendeels van te voren bepaald. Het is belangrijk om mensen die minder initiatief tonen het woord te geven. Op deze manier zorgen de afnemers ervoor dat iedereen zijn mening kan geven. De antwoorden van de groep worden door de afnemers genotuleerd. Afnamesituatie. • Deelnemers werven gebeurt ten minste 2 weken van te voren. • Ruimte geschikt voor 8 man. • Ruimte beschikbaar voor 1 uur. • Bord of flap over aanwezig voor notities. • Recorder voor het opnemen van gesprek. • Er zullen 8 mensen deelnemen aan het groepsinterview. Deze groep moet representatief zijn voor de rest van de afdeling. Dit komt neer op een aantal mannen en vrouwen met verschillende leeftijden. • Het interview zal tussen de 15 en 30 minuten duren. Taakverdeling. De afname van het interview gebeurt door Robin en Erwin. Het stellen van vragen gebeurt door Robin. Erwin zal belangrijke punten noteren en eventueel aanvullingen geven waar nodig.

76


Tijdsplanning. (De donker gekleurde vlakken betekenen dat wij de opdrachten in die week af willen hebben). Taken Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Brief sturen naar werknemers Interview controleren door manager en rik-jan modderkolk

Interview versturen Interview ontvangen Interview bestuderen Resultaten vergelijken en verwerken

77


Interviewvragen. Tijdens elk onderdeel van het interview worden er op of aanmerkingen vanuit de geïnterviewde gevraagd door de interviewers. Start interview. • Introductie. •

Kennismakingsronde.

•

Kern.

Onderdeel 1. Sport. Welke sport past bij de afdeling F&C? Willen jullie sporten in groepsverband of individueel? Willen jullie met collega’s sporten? Voorbeelden van interviewers welke mogelijkheden er zijn om meer te sporten en te bewegen. Hierop feedback vragen. • Theo Meijer Sport. Fitnesscentrum. Mogelijkheden om met korting te sporten. •

•

Inhuren van trainer. Sporten op het werk in groepsverband. o

Yoga

o

Zumba

o

Enz.

Buitensporten.

Onderdeel 2. Bewegen. Met welk vervoersmiddel komen de werknemers afdeling F&C naar het werk? Beweegt u tijdens het werk? Zijn er mogelijkheden om tijdens het werk (meer) te bewegen? Voorbeelden van interviewers om meer te bewegen op het werk. Hier feedback op vragen. • Traplopen. •

Lunchwandelen.

•

Enz.

Onderdeel 3. Tijd. Welke dag(en) van de week is het meest geschikt om (extra) te sporten of bewegen? Welk tijdstip is het meest geschikt om (extra) te sporten of bewegen? Hoelang willen jullie minimaal sporten? Hoelang willen jullie maximaal sporten? Tijdstip en duur vaststellen door interviewers. Onderdeel 4. Financieel. Er is op dit moment bekend dat de organisatie bereidt is om eenmalig een trainer in te huren en bijbehorende kosten te betalen. Voor de langere termijn is het belangrijk om te inventariseren waartoe de werknemers bereid zijn. Wie gaat er betalen voor de beweegactiviteit? Zijn jullie bereid een financiële bijdrage te leveren om bewegen op het werk mogelijk te maken? Zo ja, hoeveel zijn jullie bereid per maand/week bij te dragen? Afsluiting. • Samenvatting door interviewers. •

Dankwoord door interviewers.

78


Bijlage 9.

Draaiboek beweegactiviteit. Door:


Contact persoon:

Rik-Jan Modderkolk

Datum:

05-10-09, Haarlem

79


Inhoudsopgave. 1. Projectteam ................................................................................................................................... 81 2. Doelgroep. ..................................................................................................................................... 83 3. Activiteit. ........................................................................................................................................ 84 4. Takenplanning ............................................................................................................................... 85 5. Dagprogramma. ............................................................................................................................ 86 6. Uitgewerkte omschrijving activiteiten. ........................................................................................... 87 7. Begroting. ...................................................................................................................................... 89 8. Evaluatie........................................................................................................................................ 90 9. Locatie. .......................................................................................................................................... 91 10. Communicatie en Pr. ................................................................................................................... 92 11. Materialen.................................................................................................................................... 95

80


1. Projectteam

Namen en telefoonnummers en e-mail van de teamleden:

Naam

Telefoonnummer

E-mail

Erwin van der Meij

06-13671629

[email protected]

Robin van Leeuwen

06-29530011

[email protected]

Power Yoga trainer

Nnb

Nnb

Rik Jan Modderkolk

[email protected]

Brigitte Blauw

[email protected]

81


Organisatieschema: Dit schema geeft de organisatie van ons team weer. Deze organisatie geldt voor zowel het projekt en de uitvoering van de beweegactiviteit.

Procesbewaker: Rik Jan Modderkolk

Contactpersoon doelgroep: Albert Vos

Projectuitvoerders: Robin van Leeuwen & Erwin van der Meij. …………………………………………..

Communicatie: Brigitte blauw

Trainer Lifestyle projects.

Deelnemers: …………………….… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………

Deelnemers:

………………… …. ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… …………

Deelnemers:

Deelnemers:

……………………. ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… …………

……………………. ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… …………

82


2. Doelgroep. Inleiding: De beweegactiviteit is gericht op werknemers van de afdeling F&C van Pon Leusden. De werknemers doen voornamelijk zittend werk achter de computer. De afdeling heeft een verzuimpercentage van ongeveer 6%. Doelgroep: Er werken 31 mensen bij de afdeling F&C. Deze groep bestaat uit 31 mensen waarvan 8 vrouw en 23 man. De leeftijd varieert van 24 tot 56 met een gemiddelde leeftijd van +/-35. Niveau: Het niveau van de werknemers verschilt per individu. Binnen de afdeling werken sportieve types die meerdere dagen per week sporten. Ook zijn er mensen die niet sporten maar wel voldoende bewegen. Ook is er een kleine groep inactieve mensen die niet aan de NNGB voldoen. Mogelijkheden: Aangezien het niveau van de deelnemers per individu verschilt is er gekozen voor een beweegactiviteit waarbij gedifferentieerd kan worden. Er zijn binnen de groep mensen geen beperkingen waardoor eenvoudige bewegingen voor iedereen uit te voeren zijn. Thema: Het thema voor de beweegactiviteit is gezond werken. Door op je werk bewust om te gaan met je gezondheid om te gaan valt er veel winst te halen wat betreft de gezondheid, maar ook wat betreft de werkprestaties. Buiten de beweegactiviteit om worden deelnemers gestimuleerd om gezond te leven door het geven van adviezen op het gebied van leefstijl.

83


3. Activiteit. Aan de werknemers van Pon wordt een les Power Yoga gegeven. Uit onderzoek bij de doelgroep is naar voren gekomen dat de deelnemers geen behoefte hebben aan intensieve sportactiviteiten, maar wel graag meer willen bewegen. Power Yoga is een beweegactiviteit waarbij er een training plaatsvindt die niet per se op hoge intensiteit uitgevoerd dient te worden. Power Yoga gebeurt door middel van oefeningen die voortkomen uit het eigen lichaam. Er zijn daarom geen materialen nodig behalve matten op om te zitten. Een bijkomend voordeel is dat de activiteit op veel locaties kan worden uitgevoerd. De werknemers van afdeling F&C doen voornamelijk zittend werk achter de computer. Veel voorkomende beroepsziekten van deze doelgroep zijn CANS/RSI en rugklachten. De oefeningen van Power Yoga zorgt voor een betere doorbloeding en ontspanning in de spieren, dit heeft een positief effect ter preventie van CANS/RSI. Ook worden deelnemers tijdens een les Power Yoga bewust van de houding en worden de “core-spieren” verstevigd. Deze effecten zijn beide positief ter preventie van rugklachten.

Doel activiteit.

Lichamelijk / motorisch gebied: -

Bewustwording van goede lichaamshouding. Verbeteren van de lichaamshouding. Versterken van de spieren. Met name de core-spieren. Verbeteren van de (spier)conditie. Ontspanning in verkrampte gespannen spieren.

Sociaal-emotioneel gebied: De werknemers raken in een ontspannen sfeer. De gedachten zijn niet bij het werk. Na de activiteit zijn de deelnemers fris van geest en kunnen geconcentreerd aan een nieuwe werkdag beginnen.

84


4. Takenplanning

Inleiding: In de volgende tabel hieronder staan precies alle taken uitgewerkt per teamlid van het team. Bij datum staat de datum waarop de taak af moet zijn.

Taak

Naam Robin

Einddatum Contact leggen sportscholen/trainers.

5 oktober.

Inhuren trainer.

Voor 9 oktober.

Afspraak maken trainer.

8 oktober. 7 oktober.

Offerte opvragen. Erwin

Beschikbare ruimte regelen. Materiaal regelen. Deelnemers werven.

9 oktober. 9 oktober. 5 oktober. 5 oktober.

Promotiemateriaal ontwikkelen en verspreiden. Rik Jan

Goedkeuring geven voor activiteit. Kosten betalen.

Trainer

Brigitte Blauw

5 oktober. 27 oktober.

Ontwikkelen les.

Voor 27 oktober.

Uitvoeren les.

27 oktober.

Communicatie richting medewerkers beweegactiviteit.

Voor 9 oktober

85


5. Dagprogramma. Inleiding: Op de volgende pagina valt het programma af te lezen van de dag waarop de activiteit plaatsvindt.

Programma: -

Naam activiteit:Power Yoga.

-

Begintijd: 11:45.

-

Eindtijd:12:30.

-

Datum:27 oktober.

-

Locatie: Pon leusden. Vergaderzaal 3.

-

Gebeurtenissen + tijdstip:

Gebeurtenis

Tijdstip

Wie

Klaar zetten materiaal. - Muziek - matten

11:30

Robin + Erwin

Welkom deelnemers.

11:40

Robin

Start Power Yoga.

11:45

Trainer

Eind Power Yoga.

12:30

Trainer

Dankwoord.

12:30

Erwin

Beloning voor deelname + evaluatieformulieren uitdelen.

12:35

Evaluatieformulieren ophalen.

12:45

Deelnemers gaan verder met werk of lunch.

12:45

Opruimen materiaal.

12:45

Robin + Erwin

Evaluatie projectteam

13:00

Hele projectteam

Robin + Erwin Robin + Erwin

86


6. Uitgewerkte omschrijving activiteiten. Inleiding: Op deze pagina worden de activiteiten die plaats gaan vinden uitgebreid beschreven. Voor wie: De beweegactiviteit is voor werknemers van de afdeling F&C. De keuze voor de activiteit en de doelgroep is beschreven in hoofdstuk 2 en 3. Aantal: Er zijn 31 werknemers op de afdeling F&C. Wij verwachtten een deelname van ongeveer 20 werknemers tijdens de beweegactiviteit. Dit is gebaseerd op de respons van de enquêtes en de enquêteresultaten. Wat: Om deel te nemen aan de beweegactiviteit kunnen werknemers zich aanmelden bij één van onderstaande personen. - Erwin van der Meij. - Robin van Leeuwen. - Rik Jan Modderkolk. - Albert Vos. Hoe: Aanmelden kan door dit te melden bij bovenstaande personen. Ook hangt er een aanmeldingsformulier op de afdeling waar deelnemers hun naam op kunnen schrijven. Deelnemers kunnen zich ook digitaal aanmelden via het digitale aanmeldingsformulier van de website Ponfit.nl Middelen: Om voldoende deelnemers te werven worden er flyers/posters gemaakt en worden er aanmeldingsformulieren verspreidt. Ook wordt er een nieuwsbrief verspreid waarin informatie over de beweegactiviteit wordt gegeven. Accommodatie: De activiteit vindt plaats in de vergaderzaal bij Pon. Deze zaal beschikt over een open ruimte. In deze ruimte zal muziek worden geïnstalleerd en matten op de grond worden gelegd. Afsluiting: Na afloop van de beweegactiviteit worden deelnemers bedankt voor deelname. Om sport en bewegen te stimuleren krijgen deelnemers een gratis smoothie. Dit in het kader van een gezonde levensstijl. Opruimen: Na afloop van de beweegactiviteit worden de materialen door Robin van Leeuwen en Erwin van der Meij opgeruimd. Evaluatie: De beweegactiviteit zal gebeuren aan de hand van vooraf opgestelde evaluatieformulieren. Onder de deelnemers wordt geëvalueerd of de beweegactiviteit succesvol is en vaker kan worden georganiseerd. Aangezien de beweegactiviteit in eerste instantie eenmalig wordt uitgevoerd is het niet mogelijk om gezondheidseffecten te meten. Met het projectteam wordt de organisatie van de beweegactiviteit geëvalueerd.

87


Veiligheid: Tijdens de beweegactiviteit zijn Robin van Leeuwen en Erwin van der Meij verantwoordelijk voor de veiligheid van de deelnemers. Beide hebben een EHBO certificaat en zijn in staat om eerste hulp te verlenen. Door een veilige omgeving te creëren wordt de kans op ongevallen verkleind. In de zaal zullen geen hinderlijke materialen aanwezig zijn waarover men kan struikelen of vallen. Voorafgaand wordt aan deelnemers gevraagd of zij medische klachten hebben waardoor deelname gevaarlijk kan zijn. Mocht iemand medische klachten hebben dan wordt er gekeken of het veilig is voor de deelnemer om deel te nemen.

88


7. Begroting.

Inleiding: In de volgende tabel vindt u de begroting voor de beweegactiviteit die uitgevoerd zal worden bij Pon.

Begroting beweegactiviteit Datum: 27-10-09 Aantal.

Kosten.

Totaal.

Inzet trainer.

1

50€

50€

Huur zaal.

1

0€

0€

31

0€

31

0,75€

Nieuwsbrief maken + verspreiden.

Smoothies Totaal.

23,25€ 73,25€

89


8. Evaluatie. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de evaluatie van de uitgevoerde beweegactiviteit zal verlopen. De evaluatie bestaat uit twee onderdelen. Onderdeel één is de procesevaluatie. De procesevaluatie evalueert hoe de organisatie rondom de beweegactiviteit is verlopen. Zijn de deelnemers goed geïnformeerd? Zijn afspraken nagekomen? Enz. Onderdeel twee is de effectevaluatie. Heeft de beweegactiviteit effect gehad op de deelnemers? Aangezien de beweegactiviteit eenmalig wordt uitgevoerd is het niet mogelijk gezondheidseffecten te meten. Wel kan er gemeten of de kennis en bewustwording met betrekking tot een gezonde leefstijl en het belang van bewegen is toegenomen. Onderdeel 1. Procesevaluatie. Zoals beschreven in de inleiding wordt tijdens de procesevaluatie de organisatie rondom de beweegactiviteit geëvalueerd. Hierbij zal het draaiboek als leidraad dienen. In het draaiboek staan immers takenplanningen en begrotingen. Aan de hand hiervan kan geëvalueerd worden hoe de uitvoering van de taken zijn verlopen en of de begroting realistisch was. Onderdeel 2. Effectevaluatie. Tijdens onderdeel twee van de evaluatie zal het effect van de beweegactiviteit bij de deelnemers worden geëvalueerd. Dit gebeurt aan de hand van vooraf opgestelde vragenlijsten. De deelnemers krijgen voorafgaand aan het programma move your work een vragenlijst die ingevuld wordt. In deze vragenlijst worden vragengesteld over de leefstijl van de deelnemers. Wanneer het programma is afgerond mogen de deelnemers nogmaals deze vragenlijst invullen. Aan de hand van een vergelijking tussen beide vragenlijsten zal het effect m.b.t. het belang van bewegen zichtbaar worden.

90


9. Locatie.

Inleiding: Op deze pagina wordt de locatie beschreven waar de activiteit gaat plaatsvinden.

Adres: Pon Leusden. Naam Contactpersoon: Rik Jan modderkolk Telefoonnummer: 06-29530011 Kosten: De zaal is van het bedrijf en daarom zijn er geen kosten voor het huren van de ruimte. Bijzonderheden: Pon beschikt over een groot grasveld met vijver op het terrein. Mocht het weer het toelaten dan is het mogelijk om de activiteit buiten uit te voeren. Zomers is het ook mogelijk om de beweegactiviteit buiten uit te voeren. Veiligheid: Om veiligheid van deelnemers te creëren zijn er in de zaal gaan losliggende materialen aanwezig waarover men eventueel kan vallen struikelen. Het is niet toegestaan om zonder toestemming in de zaal rond te rennen of zelf met materialen te gaan tillen en dragen.

91


10. Communicatie en Pr. •

Contactpersoon van ons naar de doelgroep toe: - Naam: Robin van Leeuwen. - Tel: 06-29530011 - Naam: Erwin van der Meij. - Tel: 06-13671629 - Brigitte Blauw - E-mail: [email protected]

•

Contactpersoon van de doelgroep naar ons toe: - Naam: Albert Vos. - Tel: 033-4949528

•

Op de volgende pagina’s staat de nieuwsbrief die we hebben gebruikt om deelnemers te werven.

92


Ontspanningsactiviteit bij Pon!

20 oktober 2009

Beste Brigitte, Hartelijk dank voor het invullen van de enquête. De resultaten zijn bekend en naar aanleiding hiervan is er een activiteit georganiseerd voor de afdeling Finance & Control. ENQUÊTE UITSLAG Werknemers van de afdeling Finance & Control eten erg gezond, maar liefst 9 van de 10 mensen eet voldoende groente. De dagelijkse fruit inname kan beter aangezien er door veel werknemers slechts 1 stuk fruit per dag wordt gegeten. Van de respondenten behalen maar liefst 4 van de 5 werknemers de aanbevolen beweegnorm van 30 minuten bewegen per dag. In de enquête wordt veelvuldig aangegeven dat er geen behoefte is om meer te gaan sporten, daarom is er besloten om een ontspannende activiteit uit te gaan voeren waar niet gesport wordt. KOM IN BEWEGING De keuze is gevallen op yoga. Tijdens yoga is ontspanning en bewustwording van je lichaamshouding het doel. Door de ontspannende werking kun je de rest van de dag met een fris hoofd aan het werk. De bewustwording met het lichaam heeft als voordeel dat onnodige fysieke klachten, zoals RSI, voorkomen kunnen worden doordat spanningen worden vermeden en er aandacht is voor een goede houding. Als je de hele dag met je hoofd bezig bent is het prettig om tijdens een yogales je weer meer bewust te worden van je lichaam. De yogales vindt plaats op dinsdag 27 oktober in Zaal 3 (beneden bij de trap) van 11:45 uur tot 12:15 uur. De groep bestaat uit maximaal 20 deelnemers. Mochten er meer aanmeldingen zijn, dan volgt er een aansluitende yogales van 12:15uur tot 12:45uur. Na afloop staat er een lekkere smoothie voor alle deelnemers klaar.

ONTSPANNING & INSPANNING

93


Yoga is een beweegactiviteit waarin verschillende houdingen worden aangenomen. De houdingen zijn voor iedereen op een eigen manier uitvoerbaar en er is geen goede of foute manier. Je doet het voor jezelf! Door het langzaam uitvoeren van verschillende houdingen ben je bewust bezig met je lichaam in een bepaalde positie te brengen. Dit werkt ontspannend voor de geest en het lichaam. Ervaren yoga deskundige beschrijven dit als "het lichaam van binnen uit masseren". Yoga is niet intensief en kan worden uitgevoerd in dagelijkse kleding. Voor meer informatie over yoga kijk op http://www.yoga-wijzer.nl/watisyoga.html. DEELNAME Alle medewerkers van de afdeling Finance & Control worden uitgenodigd om deel te nemen aan de yogales. Klik hier om je aan te melden. Van het management hebben we toestemming gekregen om de yogales tijdens werktijd te geven. Wij hopen daarom dat iedereen gebruik zal maken van deze kans.

© 2009 PON HOLDINGS

94


11. Materialen. Inleiding: Op deze pagina staat de lijst met materialen die wij denken nodig te hebben bij de uitvoering van onze activiteit. Lijst benodigde Materialen Wat?

Aard?

Matten

zacht en klein.

Hebben we zelf in huis? Nee.

Muziek

CD-speler.

Ja.

Huren/lenen van derden? Wordt door trainer meegebracht

Kosten? Geen.

Wie zorgt ervoor? Robin.

Geen.

Erwin.

95


Bijlage 10. Uitgevoerde evaluatie. Stappenplan evaluatie. Een evaluatie heeft verbanden met de doelstelling van het programma, de situatie van het programma en de beginsituatie van het programma. Er wordt in deze evaluatie gebruik gemaakt van twee verschillende soorten evaluatie; Product evaluatie; om de effectiviteit van de activiteit te kunnen beschrijven moet men weten of de doelstelling ook daadwerkelijk gehaald is. De doelstelling geeft richting aan de activiteit. Tijdens of na de activiteit gaat men na of de doelstelling gehaald is. Dit noemen we ook wel evalueren. Deze vorm van strategie wordt product evaluatie genoemd. Wat zijn de resultaten in relatie met de doelstelling? Procesevaluatie; Bij een procesevaluatie gaat men kijken of de doelgroep de activiteit en de doelstelling van de activiteit begrijpt en zodoende daarmee verder kan gaan. Ook gaat men tijdens de procesevaluatie na of het leerproces tijdens en na de activiteit begrepen wordt. Met de procesevaluatie krijgt men te maken met verschillende stappen zoals; wat is er mis gegaan, waar ligt het aan? Bij procesevaluatie gaat men na wat er fout is gegaan of wat er beter kan tussen start en eindpunt van de activiteit. Uitgevoerde productevaluatie; Stap 1 onderwerp van evaluatie. Wat voor activiteit wordt er geëvalueerd? Yoga. Welke factoren beïnvloeden de activiteit? Deelnemers, trainer, tijd, ruimte, plaats, motivatie. Stap 2 doel evaluatie. Zijn er aanwijzingen voor problemen voor, tijdens of na de activiteit of zijn er verbeteringen mogelijk van de activiteit? (proces evaluatie) Er kunnen problemen ontstaan door middel van te weinig mensen, ongelukken in de ruimte door onveilig optreden (indien we ons houden aan het draaiboek en deze uitvoeren kan er geen onveilige situatie optreden. Vooraf kan men denken om de tafels en stoelen uit de ruimte te plaatsen. Nu waren er voldoende plaatsen beschikbaar maar als er meer werknemers waren bij gekomen dan gepland dan konden de werknemers de les niet bijwonen. Ook was het erg rumoerig om de zaal heen waardoor een deelnemer af en toe zijn concentratie verloor. Volgende keer uitkijken naar een zaal die geluidsdicht is. Stap 3 wat wil men weten over de activiteit die geëvalueerd wordt. Zijn de doelen van de activiteit behaald of kunnen de doelen bijgesteld worden? (proces evaluatie) Ja, de doelstelling werd behaald tijdens de les. De mensen waren erg ontspannen na de les en wisten wat yoga inhield. Ze kregen de informatie over houding en core stability. Ook zeiden de werknemers, die vroeger last hadden van CANS en of lage rugklachten, dat de bedrijfsarts en of fysiotherapeut aangaf dat yoga een goede manier is om het houdingsapparaat te beoefenen. Dus een aantal werknemers hadden al de kennis over yoga. Wordt de activiteit gewaardeerd door de werknemers of zijn er nog verbeter punten? (proces evaluatie) De activiteit is zeer gewaardeerd door de werknemers. Ze zouden graag de les nog een keer willen bijwonen. Nu moeten ze naar een sportschool waar yoga lessen gegeven worden en zitten ze aan een duur abonnement vast. Een aantal deelnemers gaf aan dat dit hun tegenhield om toch deze lessen bij te wonen. Dus wellicht zou het een optie zijn om kortingen te verstrekken aan werknemers van PON die graag yoga of dergelijke andere lessen willen volgen.

96


Stap 4 de evaluatie doelstellingen. Is de activiteit geschikt om het doel te behalen? (product evaluatie) Ja, er wordt verteld over houdingen en core stability. Dit in verband met de klachten die beeldschermwerkers kunnen oplopen tijdens hun werk. Door de kennis die ze tijdens de les kunnen opnemen zijn ze wellicht bereid na te denken over hun houdingen achter de computer. Ook is yoga intensief genoeg en langdurig genoeg om de NNGB van 30 minuten matig intensief bewegen te behalen. Is de wetenschappelijke literatuur in overeenstemming met gegeven activiteit (is wat gezegd wordt in de wetenschappelijke literatuur ook gelijk met de resultaten van de activiteit)? (product evaluatie) In de literatuur wordt wel degelijk verwezen naar Yoga of een dergelijke activiteit om de houdingen te verbeteren tijdens verschillende werkzaamheden. Ook zorgt het voor ontspanning en kunnen mensen hun gedachten even ergens anders plaatsen. Beide hebben een positieve werking op CANS en rugklachten. Aangezien de activiteit eenmalig was is er geen effect te meten m.b.t. deze klachten. Is de activiteit voldoende uitdagend zodat de werknemers de volgende keer weer deelnemen? (proces evaluatie) Na de les yoga hebben we kort de les geëvalueerd. De deelnemers gaven aan dat ze graag nog een les als yoga zouden willen bijwonen. Yoga kan men niet meteen beoefenen, dit moet geleidelijk gebeuren zodat men de kennis verschaft van yoga. Nu is de balans af en toe kwijt en wordt men afgeleid. Indien men zich helemaal laat gaan tijdens de lessen zal men voelen dat het lichaam en de geest erop gaat reageren. Een optie is om yoga nog een aantal keren te laten beoefenen door de werknemers en willicht kortingen te verstrekken voor yoga lessen in de buurt indien men interesse heeft. Hierdoor heeft het bedrijf weer een aantal werknemers bereikt die willen gaan bewegen. Zijn de gegeven oefeningen tijdens de activiteit geschikt voor het doel? (product evaluatie) Ja, de bedrijfsarts en de fysiotherapeut van PON heeft bij verschillende deelnemers CANS en of lage rugklachten verholpen door middel van de zonnegroet. Dit is een oefening voor het gehele lichaam en zorgt voor core stability en een goed houdingsapparaat. In de yoga een hele bekende vorm van bewegen. Zo niet; wat kan er aan gedaan worden? • • • • •

Een mogelijkheid is om na te gaan hoeveel mensen de yoga lessen daadwerkelijk vaker willen uitvoeren. Hierna kunnen kijken voor mogelijkheden zodat de werknemers die meer willen bewegen met yoga dit ook kunnen gaan doen. Dit kan door een bepaalde tijd aan te geven waarop de les wekelijks of maandelijks bijgewoond kan worden door werknemers. (het draaiboek wat ontwikkeld is kan hier ook gebruikt worden). Ook kan er wellicht korting verstrekt worden voor een fitness abonnement waar ook yoga gegeven wordt door deskundige instructeurs. Misschien is het mogelijk om in samenwerking met een fitness centrum waar yoga gegeven wordt een abonnement te kunnen samenstellen (inclusief dergelijke kortingen) voor werknemers die meer aan yoga willen gaan doen.

Stap 5 hoe te evalueren (product evaluatie) • • • •

Interviews Enquêtes Analyse activiteit Observatie formulieren tijdens en na de les

Stap 6 informatie bronnen (wie wordt er bevraagd)? (proces evaluatie) •

Deelnemers activiteit

97


• •

Trainer/instructeur Leidinggevende

Stap 7 wie evalueert (product evaluatie) Onze evaluatie wordt uitgevoerd door de projectuitvoerders onder de deelnemers van de beweegactiviteit. • • •

Studenten Leidinggevende (indien studenten er niet meer zijn en de periode afgelopen is) Trainer/instructeurs (indien studenten er niet meer zijn en de periode afgelopen is)

Stap 8 evaluatie uitvoeren (proces evaluatie) De evaluatie vind op 2 momenten plaats. Bij de start van het project en bij het einde van het project. Dit om te meten welke veranderingen hebben plaatsgevonden door het project. Er wordt geëvalueerd aan de hand van evaluatieformulieren. Deelnemers kunnen deze in eigen tijd invullen. Op welk moment wordt er geëvalueerd? Na de les zal de evaluatie plaatsvinden. Met welke middelen wordt er geëvalueerd? Door middel van een kleine mondelinge evaluatie en door middel van een kleine vragenlijst. Hoe worden de middelen verspreid onder de doelgroep? ‘’Face to face’’ contact of verspreiding via internet? Face to face contact, dit om snel informatie te verkrijgen en zodoende snel te kunnen handelen. Met welke middelen krijgt men de meeste respons? Met de mondelinge ‘’face to face’’ contact krijgen we de meeste respons. Dit omdat we direct in contact zijn met de werknemers. Indien dit niet mogelijk is dan kan men ervoor kiezen om een enquête te laten invullen via de e-mail, let wel op dat dit lang kan duren in verband met werkdruk. In welk tijdsbestek wordt er geëvalueerd en moet men de gevraagde informatie opgeven? Meteen na de les dienen de werknemers hun vragenlijst in te vullen. Dit bedraagt tussen de 5 en 10 minuten. Wie stimuleert en krijgt verantwoordelijkheid over de evaluatie middelen? (wie gaat erover, eindverantwoordelijke)? Erwin van der meij en Robin van Leeuwen. Stap 9 welke vorm van resultaten verwerking van de evaluatie (product evaluatie) Vragen; Welke vorm krijgt de resultaat evaluatie? (evaluatie rapport, spss verwerking, Excel verwerking) De evaluatie wordt vormgegeven in een evaluatie plan. Wie krijgt de bevoegdheid om het resultaat te kunnen bekijken? Erwin van der Meij Robin van Leeuwen

98


Roelof van der Valk (Projectbegeleider) Rik-jan Modderkolk Albert Vos Werknemers PON-automotive afdeling F&C Hoe worden deze onder belanghebbende verspreid? Rapport wordt uitgeprint en ingeleverd bij Rik-jan Modderkolk en wordt digitaal naar de e-mail van Rikjan Modderkolk verstuurd. Indien men het rapport wilt inlezen kan men deze opvragen bij Rik-jan Modderkolk. Stelt men regels op om het resultaat te kunnen bekijken? Ja, er is een goedkeuring nodig van Rik-jan Modderkolk om het rapport in te kunnen zien. Wie is eindverantwoordelijke? Erwin van der Meij Robin van leeuwen Stap10 wat gaat men doen met de resultaten (product en proces evaluatie) Wie beslist wat er gaat gebeuren met het resultaat van de evaluatie? Erwin van der Meij Robin van Leeuwen Rik-jan Modderkolk Wie formuleert en of onderneemt actie voor de verbeterpunten? Erwin van der Meij Robin van Leeuwen Rik-jan Modderkolk Wanneer wordt dit uitgevoerd? Indien er verbeterpunten zijn dan wordt daar zo snel mogelijk op gereageerd. Door wie wordt dit uitgevoerd? Erwin van der Meij Robin van Leeuwen Rik-jan Modderkolk Wie is eindverantwoordelijke? Erwin van der Meij Robin van Leeuwen

99

Adviesrapport Bewegen op het werk

Recommend Documents