STUDIECENTRUM
Aanwinsten juni 2008 170 titels
ICT Nieuwe links in het gezin : de digitale leefwereld van tieners en de rol van hun ouders / Duimel, M., de Haan, J. - Den Haag : SCP, 2007. - 161 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Tevens samenv. in het Engels. - ISBN 978-90-377-0287-3 (SCP-Publicatie; 2007/2) Een verslag van een onderzoek onder tieners in het voortgezet onderwijs en hun ouders. De publicatie biedt een brede kijk op de digitale leefwereld van tieners en de plaats die de ouders daarin innemen. Het bezit van ICT in gezinnen wordt omschreven en er wordt gedetailleerd ingegaan op het computer- en internetgebruik van tieners en ouders, en de kennis van de ouders over het gedrag van de tieners op internet. Hun computervaardigheden worden onderling vergeleken: bestaat er bijvoorbeeld zoiets als een digitale gezinskloof? Ook wordt het sociale leven van tieners online beschreven en tot slot wordt ingegaan op hun veiligheid op internet en de rol die ouders kunnen spelen bij het waken daarover. 004 DUI 'Under construction' : cultuur in een netwerksamenleving, 14-15 februari 2008, Vrije Universiteit Brussel / Vrije Universiteit Brussel. Cultuurlab/IBBT-SMIT, CHIPS. - Brussel : Vrije Universiteit [etc.], 2008. - 18 p. Verslag van de conferentie. Het programma van de conferentie omvatte zowel theorie als praktijk. Conferentie-sessies werden ingedeeld in drie sporen: onderzoeksresultaten, cases & concepts, en hands on. In het spoor 'Onderzoeksresultaten' werd recent onderzoek uit Vlaanderen en Nederland voorgesteld. Hierbij kwam zowel de aanbodzijde als de gebruikerszijde aan bod. Het spoor 'Cases & concepts' bracht enerzijds vanuit een aantal e-cultuur cases reflectie op gang rond verdere implicaties op cultuurbeleving en creatie. Anderzijds werden hier ook een aantal buzzwords (denk bijv. aan Cultuur2.0) besproken. Het derde spoor 'Hands on' bood een aantal heel praktische workshops rond het zelf maken van een blog, een podcast of een wiki. Naast deze drie sporen vonden er plenaire sessies plaats die de brede problematiek rond e-cultuur trachtten te vatten en de discussie rond ecultuuronderzoek, e-cultuurbeleid en e-cultuurpraktijk probeerden te voeden. 004 UND Kunst en digitalisering / Twaalfhoven, A.redacteur, Knoop, R. ... [et al.]. - 2008. - Met lit.opg. Themanummer. (Boekman; Vol. 20, nr. 75, zomer 2-128 p.) De digitalisering heeft in de kunstwereld voor een ware revolutie gezorgd. Zowel de creatie, consumptie als conservatie van kunst zijn hier ingrijpend door veranderd. Dit themanummer over kunst en digitalisering brengt de ins en outs van de digitale kunstwereld breed in beeld. Riemer Knoop buigt zich over de traagheid van het e-culturele overheidsbeleid en Jos de Haan onderzoekt de virtuele voorkeuren van jongeren. Marco de Niet maakt zich sterk voor erfgoed online en André Waardenburg zoomt in op het audiovisueel erfgoed. Willem Wijgers ziet nieuwe kansen voor marketing in de podiumkunsten en Pablo Cabenda laat zien hoe games de kunstwereld veroveren. Daarnaast een interview met mediakunstenaar Michel Koelink en een dubbelinterview met David
1
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Garcia en Gust De Meyer, respectievelijk hoogleraar Digitale cultuur en hoogleraar Communicatiewetenschap. Verder bijdragen van Paul Rutten, Joppe Gloerich, Koos Zwaan en François Stienen. In de serie e-praktijk aandacht voor voorbeelden van zowel traditionele als populaire cultuur op internet. TIJDSCHRIFTEN White heat or blue screen? : digital technology in art & design education / Radckyffe-Thomas, N. 2008 (The international journal of art & design education; Vol. 27, nr. 2, 158-167 p.) This article reviews international research on the adoption of ICT in school and colleges. It specifically looks at examples of good practice in art and design education and reviews trends in technology to determine the benefits and limitations for future practice. Evident is that art-specific ICT training is needed as technology is redefining art itself. This would require a fundamental reorganisation of educational organisations with technical and creative tutors working collaboratively in Art-ICT. TIJDSCHRIFTEN Erfgoed, e-cultuur en de wet van de traagheid / Knoop, R. - 2008 (Boekman; Vol. 20, nr. 75, zomer 6-12 p.) Sinds de Raad voor Cultuur medio 2003 de nota 'eCultuur: van i naar e' publiceerde, is uitgebreid gesproken en nagedacht over de relatie tussen de digitaliseringsgolf en de wereld van kunst en cultuur. Vijf jaar en vele initiatieven later constateert de auteur dat er een hoop is gebeurd, maar dat de overheid nog te traag reageert op digitalisering van kunst en cultuur. TIJDSCHRIFTEN Virtuele vreugde of verdriet : nieuwe media en de cultuurparticipatie van jongeren / de Haan, J. 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 75, zomer 30-34 p.) De virtuele wereld van de generatie die na 1980 is geboren bestaat vooral uit msn, games en het downloaden van muziek. Het is nog maar de vraag of jongeren ook de digitale weg naar de culturele rijkdom uit het verleden weten te vinden. Draagt internet bij aan de verdringing van de traditionele cultuur door de populaire cultuur? TIJDSCHRIFTEN
CANON Canon in het onderwijs : een nulmeting / van der Vegt, A.L. ... [et al.], medewerker Haanstra, F. Utrecht : Sardes [etc.], 2008. - 46 p. - Met bijl. - In opdr. van het ministerie OCW. Onderzoek naar de stand van zaken met betrekking tot de canon en de behoefte aan ondersteuning bij het gebruik van de canon. De centrale vragen hierbij zijn onder meer: Wat is het kennisniveau over het fenomeen canon, in relatie tot het onderwijs? Zijn docenten uit het primair en voortgezet onderwijs op de hoogte van het bestaan van de canon? Weten zij bijvoorbeeld dat de canon wordt ingevoerd in de kerndoelen? In welke mate zijn scholen al begonnen met het gebruik van de canon en op welke manier gebeurt dit? Welke middelen worden bij het onderwijzen van de canon ingezet? Zijn de docenten bekend met de mogelijkheden van de website Entoen.nu of met de mogelijkheden om voor canononderwijs samen te werken met culturele instellingen? Hebben docenten uit het primair en voortgezet onderwijs behoefte aan meer of andere informatie over de canon? Bestaat er in het onderwijsveld behoefte aan ondersteuning voor het geven van passend canononderwijs, bijvoorbeeld in de vorm van nascholing, handreiking, lesstof? 008 CAN
2
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
De Canonkaravaan deed Noord-Holland aan : verslag van de bijeenkomst van de Canonkaravaan in Haarlem, 28 mei 2008 / van der Zant, P., Bureau ART, Bureau Advies Research Training. - [S.l.] : Bureau ART, 2008. - 10 p. Op 28 mei deed de Canonkaravaan van de Nederlandse geschiedenis Haarlem (Noord-Holland) aan. De Canonkaravaan bestaat uit een reeks van zestien conferenties over de canon voor het onderwijs en culturele instellingen. Alle provincies worden aangedaan en de vier grote steden. De conferenties zijn vooral bedoeld als stimulans om in het onderwijs met de canon aan de slag te gaan. In dit verslag een impressie van het verloop, de inhoud en de opbrengsten van de bijeenkomst in Haarlem. Digitale versie: http://www.bureau-art.nl/publicaties/erfgoed_en_geschiedenis_20.doc 008 ZAN Een canon voor de Europese cultuur / Bevers, T. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 70, voorjaar 6-15 p.) Onderzoek naar de inhoud van de kunstvakken in het middelbaar onderwijs van diverse lidstaten. Aande hand van het onderzoek stelde Ton Bevers een Europese canon samen van componisten en beeldend kunstenaars. TIJDSCHRIFTEN
TALENTONTWIKKELING Tweeluik talentontwikkeling: startend talent : deel 2: talentontwikkeling; de stap van selfmade talent naar het professionele culturele werkveld / Wieringa, F., RRKC, Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. - Rotterdam : RRKC, 2007. - [4 p.] De Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur en Netwerk CS organiseerden een tweeluik over het fenomeen talentontwikkeling. Dit is het verslag van het tweede debat van woensdag 10 oktober 2007 waar de vraag centraal stond of er voor jonge talentvolle kunstenaars zonder scholing (selfmade talenten) plek is in de professionele kunstwereld. En zou een land met een diverse bevolkingssamenstelling een rijk cultureel aanbod moeten hebben dat gebracht wordt door kunstenaars met diverse achtergronden? Onder leiding van Farid Tabarki debatteerden de volgende personen: Laurien Saraber, onderzoeker, publicist en adviseur; Alida Dors, breakdancer, actrice en theatermaker Solid Ground Movement; Dave Schwab, artistiek coach en programmeur Productiehuis Lantaren/Venster en Amy Gale, oprichter en artistiek leider Dansateliers. 159 WIE Niet van de straat / Mazure, R. - 2008 (Dans; Vol. 26, nr. 3, jun, 20-22 p.) Artikel over De Kweekvijver. De Kweekvijver is een trainingstraject waarin jonge straattalenten zonder kunstvakopleiding opgeleid worden tot peergroupleiders of communityartist waardoor zij in staat zijn hun discipline (street- en breakdance, graffiti, rap en dj'ing) over te dragen op andere jongeren. De jongeren worden opgeleid om workshops te geven op scholen of wijkcentra. De Kweekvijver is in 2003 gestart op initiatief van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). TIJDSCHRIFTEN Oefening baart kunst / Busato, V. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 19-23 p.) Of het nu gaat om wetenschap, literatuur, sport of kunst: op elk gebied zijn er uitzonderlijke talenten. Hoe wordt iemand expert op zijn of haar vakgebied? TIJDSCHRIFTEN
3
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Onder Professoren : 'De student moet centraal staan' / Twaalfhoven, A. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 62-65 p.) Interview met Wijnand Wijnen, van 1977 tot 1999 hoogleraar Ontwikkeling en Onderzoek van Hoger Onderwijs aan de Universiteit Maastricht. Hij ziet het kunstonderwijs als voorbeeld voor de onderwijsvernieuwing. Binnen het kunstonderwijs houdt men zich specifiek bezig met ontplooiing van talent. Men heeft oog voor verschillen tussen studenten en biedt hun meer ruimte om zich langs een eigen weg te ontplooien. Ook wordt er tijdens het leerproces feedback gegeven in plaats van na afloop daarvan. TIJDSCHRIFTEN De mythe van het onbedorven natuurtalent / Gosschalk, J., interviewer Twaalfhoven, A. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 60-61 p.) Interview met Job Gosschalk, directeur van Kemna Casting, over hoe ver je komt als acteur als je geen opleiding achter de rug hebt. TIJDSCHRIFTEN Je talent vinden bij ISH / de Voogd, B. - 2008 (Werelddans; Vol. 27, nr. 2, 20-22 p.) Beschrijving van projecten van het opleidingsinstituut van stichting ISH. ISH biedt opleidingen en reintegratietrajecten op verschillende culturele terreinen voor Amsterdamse jongeren. In oktober 2007 is het talentontwikkelingstraject FAME-ISH gestart in samenwerking met het ROC van Amsterdam en de Montessori Scholengemeenschap Amsterdam. Er zijn opleidingen te volgen in verschillende vormen van straatcultuur, zoals skaten, breakdance, hiphop, rap, beatbox. Jongeren krijgen zo de kans om zich onder begeleiding van topdocenten verder te bekwamen in dans, sport, theater en muziek. TIJDSCHRIFTEN
MUSEA/BIBLIOTHEKEN Kunstbibliotheken in Nederland : tien korte schetsen / redacteur Koot, R., redacteur Nijhoff, M., redacteur Scheltjens, S. - Leiden : Primavera Pers, 2007. - 175 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-905997-055-7 Publicatie ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Overleg Kunsthistorische Bibliotheken (OKBN). In dit boek wordt een overzicht gegeven van tien kunstbibliotheken. Na een korte inleiding over de geschiedenis van het OKBN wordt in historische opstellen uitgelegd hoe deze bibliotheken zijn ontstaan, wie de belangrijke bibliothecarissen waren en wat er in hun collecties te vinden is. 020 KUN Museums in motion : an introduction to the history and functions of museums / Alexander, E.P., Alexander, M. - 2nd rev. ed. - Lanham [etc.] : Altamira, 2008. - XIII, 352 p. - Met lit.opg. en reg. [1e dr.: 1979]. - ISBN 978-0-7591-0508-9 This volume covers the history of museums by type, art, natural history, and anthropology, science, history, botanical gardens, zoos, and those for youth, followed by a section on museum functions, from collecting to public service, to the museum profession. It focuses on European and US museums and discusses future challenges at the end of each chapter. The late Edward Alexander most recently served as professor of museum studies at the University of Delaware. The book is a revision of his 1979 text. His daughter, Mary Alexander, is a museum educator and administrator. She has updated information on museum practice and provided more current references. 069 ALE
4
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Recoding the museum : digital heritage and the technologies of change / Parry, R. - London : Routledge, 2007. - 166 p. : fig., ill. - ISBN 978-0-415-35388-5 (Museum meanings) Why has it taken so long to make computers work for the museum sector? And why are museums still having some of the same conversations about digital technology that they began back in the late 1960s? Does there continue to be a basic 'incompatibility' between the practice of the museum and the functions of the computer that explains this disconnect? This book offers a history of museum computing. It attempts to explain a series of essential tensions between curatorship and the digital realm. It reveals how through the emergence of standards, increased co-ordination, and celebration of the 'virtual', the sector has experienced a broadening of participation, a widening of creative horizons and has helped to define a new cultural role for museums. 069 PAR Publieksonderzoek / Lambers, A., ... [et al.]. - 2008. - Themanummer. (Museumpeil; Nr. 29, voorjaar 3-39 p.) Themanummer over de verschillende manieren van publieksonderzoek. Enkele artikelen: Er is meer dan turven en tellen van Ank Lambers; Een bezoekersstudie voor minder dan €10,- van Rebecca Schoeters; Doe onderzoek- publieksonderzoek welteverstaan van Doreen Pijnenburg-Timmers; Breng je doelgroepen in kaart met MOSAIC van Girbe Buist; Over Kylie en de dj's. Musea leggen hun oor te luisteren bij het publiek van Hildegarde Van Genechten; En wat wil de bezoeker? van Veronique Vandekerchove; Publieksonderzoek in een virtuele omgeving van Gerdie Borghuis; De Gratis Museumdag in Gelderland van Gabriëlle de Nijs Bik en Dorine Stijkel; Publieksonderzoek Erfgoeddag Vlaanderen 2007 van Roel Daenen en Jeroen Walterus; Je weet wie je bezoeker is, En dan? Interview met prof. dr. Dirk Noordman van Jan Sparreboom; Het bereik van het verleden van Frank Huysmans en Jos de Haan; Museummonitor van Jan Sparreboom. TIJDSCHRIFTEN Een wielrenner in het museum : cross-overs laten leerlingen kunst persoonlijker beleven / Vermeulen, I. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 9-11 p.) Twee voorbeelden van multidisciplinaire projecten die ontwikkeld werden voor het onderwijs. Het eerste voorbeeld 'Dancing with the Arts' werd ontwikkeld door het museum Kröller-Müller Museum en Introdans. Leerlingen van het voortgezet onderwijs gebruiken beeldende kunst als inspiratiebron voor de danskunst. Het tweede voorbeeld betreft een samenwerkingsverband van Het Nijmeegs Museum Het Valkhof en de theatergroep Kwatta. Zij ontwikkelden een project voor leerlingen van groep 5 tot 8 over de vraag: wat is nu eigenlijk kunst? TIJDSCHRIFTEN Looking to learn: museum educators and aesthetic education / Blume, N. ... [et al.]. - 2008. - Met lit.opg. (The journal of aesthetic education; Vol. 42, nr. 2, Summer 83-100 p.) Museum education. Aesthetic education. How are they similar? How do they differ? How do they relate to each other? What are their goals? Museum educators working with classroom and art teachers, are often asked these questions. 'What do you DO?' is probably the most frequently asked question of all, and the answer is complex. TIJDSCHRIFTEN
5
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST Amateurkunstbeleid OK : handreiking voor gemeenten / Kunstfactor, VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - Utrecht : Kunstfactor, 2008. - 189 p. : ill. - Met bijl. - ISBN 978-90-8857002-5 Het eerste deel van de handreiking biedt aanknopingspunten voor een gemeentelijk amateurkunstbeleid. Allereerst een beschrijving van amateurkunst en een inhoudelijke verkenning van 'het veld'. Vervolgens komt aan de orde: ontwikkelingen en trends, de spelers in het veld, beleidsinstrumenten en een stappenplan gemeentelijk amateurkunstbeleid. Ter inspiratie en illustratie volgen een aantal voorbeelden uit de praktijk. Het tweede deel bevat bijlagen met relevante achtergrondinformatie, zoals een model subsidieverordeningen en tips voor een goed amateurkunstbeleid. Digitale versie: http://www.vng.nl/Documenten/vngdocumenten/2008_lbr/Amateur_Kunstbeleid.pdf 379 AMA Zorg voor kwaliteit : zelfevaluatie kwaliteitskader kunsteducatie & amateurkunst / De Kunstconnectie. - Utrecht : De Kunstconnectie, 2007. - 22 p. Deze zelfevaluatie is gebaseerd op het Kwaliteitskader kunsteducatie & amateurkunst en is bedoeld om directie, management en medewerkers van instellingen voor kunsteducatie en/of amateurkunst voor te bereiden op een audit (kwaliteitstoetsing). De zelfevaluatie bestaat uit 3 onderdelen: 1. De eigenlijke zelfevaluatie; 2. Een toelichting op de vragen; 3. Een rekenmodel waarmee een inschatting te maken is op de kans voor certificering. 374 ZOR Een nieuwe financieringsvorm voor CvK's / Noordman, D. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 1/2, p. 5) De Commissie Cultuurprofijt heeft in het rapport 'Meer draagvlak voor cultuur' laten zien welke mogelijkheden er zijn voor instellingen die door het rijk worden gesubsidieerd om eigen inkomsten te verwerven. Dat is gemakkelijker gedaan voor musea en producerende kunstinstellingen dan voor centra voor de kunsten. Het minieme eigen vermogen van de kunsteducatiestichtingen wordt door hen als een van de belangrijkste beperkende factoren voor het ondernemerschap gezien. Dit betekent dat het eigen vermogen d.w.z. risicodragende vermogen van CvK's snel omhoog moet. TIJDSCHRIFTEN
CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Social impact of the arts-project : working papers / Stern, M. ... [et al.]. - Philadelphia : University of Pennsylvania, 1994-2002. - Versch.pag. : 3 dl. The Social Impact of the Arts Project is a research center at the University of Pennsylvania School of Social Policy & Practice. SIAP conducts research on the role of arts and culture in American cities with a particular interest in strategies for arts-based revitalization. Since 1994, SIAP has focused on developing empirical methods to fasten the links between cultural engagement and community wellbeing. This is a collection of 17 working papers of research carried out since 1994 until 2002. Digitale versie: http://www.sp2.upenn.edu/SIAP/ 301 SOC Cultural transitions in Southeastern Europe : the creative city: crossing visions and new realities in the region / redacteur Svob-Dokic, N. - Zagreb : Culturelink Network, 2007. - II, 251 p. : ill., fig., tab. - ISBN 978-953-6096-42-8
6
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
(Culturelink; 11) A collection of papers from the course on 'Cultural transitions in Southeastern Europe. The creative city: crossing visions and new realities in the region'. This was the sixth in the series of postgraduate courses organised by the Department for Culture and Communication of the Institute for International Relations (IMO) in Zagreb since 2000. The course presented nine case studies from the region, showing a diversity of problems and solutions. Some of the problems being faced are: lack of city regeneration policies; deficiency of training of public administrators; and lack of education programs for cultural managers in the creative industries. 330 CUL Rotterdamse jongeren in hun vrije tijd : quickscan / de Vries, C., COS, Centrum voor Onderzoek en Statistiek, Bik, M. - Rotterdam : COS, 2006. - 56 p. : tab. - In opdr. van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) en de dienst Jeugd Onderwijs en Samenleving (JOS) gemeente Rotterdam. Een beschrijving van het vrijetijdsgedrag van jongeren (leeftijdsgroep van 13 t/m 25 jaar) vergeleken met dat van oudere Rotterdammers (vanaf 26 jaar). De jongeren worden onderling vergeleken op basis van leeftijd, geslacht, etnische achtergrond en voornaamste tijdsbesteding. De verschillende onderwerpen die aan bod komen zijn: tijdsbesteding in het algemeen, cultuurdeelname, uitgaan, sporten, vrijwilligerswerk en waardering voor Rotterdam. 331 VRI Gemeenschapskunst aan het Waterlooplein / Kokkelmans, T. - 2008 (TM; Vol. 12, nr. 3, apr. 48-49 p.) Beschrijving van het educatieve project 'Marco Polo in Amsterdam' van Tan Dun dat onder leiding staat van de Nederlandse Opera. Bij dit omvangrijke project zijn middelbare scholieren, studenten kunstvakopleidingen, koren, kunstinstellingen en gewone Amsterdammers betrokken. Hiermee is het project een voorbeeld van 'community art'. TIJDSCHRIFTEN Stem geven aan een ongehoorde groep / Kal, D. - 2007. - In: tijdschrift Deviant. (Nr. 53, jun. 16-18 p.) Interview met Sandra Trienekens over haar onderzoek naar sociaal geëngageerde kunst. In dit gesprek komt ook de databank projecten community arts ter sprake, die door Cultuurnetwerk wordt beheerd. Wat is gemeenschapskunst en wat kan het betekenen voor kwartiermakers die werken aan een 'inclusieve' samenleving, waarin ruimte, aandacht en waardering staat voor diversiteit in burgerschap? TIJDSCHRIFTEN Medioren, een (her)ontdekking voor de culturele sector / Ansems, M. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 1/2, 21-22 p.) Nederland telt momenteel vijf miljoen vijftigplussers en jaarlijks komen er honderdduizenden bij. De groep tussen 50 en 65 wordt ook wel medioren genoemd en vormt een aantrekkelijke doelgroep voor marketeers in de culturele sector. Het gemiddeld inkomen van medioren ligt 30% hoger dan personen onder de 50 jaar. Hoe bereik je deze mensen? In 2006 is een onderzoek verricht naar de cultuurparticipatie onder Brabantse senioren getiteld 'Senioren en cultuur'. Naar aanleiding van dit onderzoek is UITmarketingburo samen met de Brabantse theaters een marketingproject gestart om collectief nieuw publiek te bereiken onder Brabantse medioren. TIJDSCHRIFTEN Kunst veredelt, de minister verdeelt : kunst en publiek in Vlaanderen / van der Hoeven, Q. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 72, najaar 13-19 p.)
7
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Vergelijking tussen Nederland en Vlaanderen op het gebied van kunst en participatie. Naast een aantal overeenkomsten bestaat er ook een aantal verschillen. TIJDSCHRIFTEN 'Nederlanders kijken nauwelijks over de grens' / Schmitz, J. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. 20-21 p.) De Waag Society en het MUZ theater zijn beide bezig met het opbouwen van internationale connecties. Een verslag. TIJDSCHRIFTEN
BELEID Model meerjaren convenant prestaties budgetsubsidie privaatrechtelijke kunsteducatie-instellingen / VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Kunstconnectie. – Utrecht/Den Haag : Kunstconnectie/VNG, 2007. - [7 p.] Het bestuur van de Kunstconnectie ging op 20 juni akkoord met het samen met de VNG opgestelde model. Instellingen die het model kunnen gebruiken zijn: centra voor de kunsten, muziekscholen, creativiteitscentra e.d. Het model vormt de grondslag voor kwalitatieve en kwantitatieve afspraken tussen gemeenten en instellingen op lokaal niveau. 336 MOD Subsidies: kiezen en (ver)delen : onderzoek naar de beleidsrelevantie van subsidies voor sport en cultuur / Rekenkamercommissie 's Hertogenbosch. - 's Hertogenbosch : [s.n.], 2008. - 39 p. : tab., fig. - Met bijl. De centrale onderzoeksvraag van deze publicatie luidt: Hoe beleidsrelevant zijn de uitgangspunten, keuzes en beslissingen op het gebied van subsidies voor cultuur en sport in 's-Hertogenbosch? Om deze vraag te beantwoorden, worden de beleidskaders voor subsidiebeleid, sport en cultuur beschreven. Daarnaast wordt ingegaan op de relatie tussen de kaders voor sport en cultuur enerzijds en het subsidiestelsel anderzijds. Ten slotte worden de subsidieprocessen voor sport en cultuur beschreven aan de hand van een aantal cases. Digitale versie: http://gemeenteraad.s-hertogenbosch.nl/cms/attachments/96D34F3A-5056-A95746D18390F175F9F7.pdf 336 SUB Fondsenwerving : een handleiding voor lokale organisaties, stichtingen en verenigingen / Verstegen, M.C.G. - Bergen : Publimix, 2007. - 128 p. : ill. - Met lit.opg., reg. en adressen. - ISBN 978-9074312-15-8 Praktische handleiding met een tien stappenplan voor het opzetten van een professionele fondsenwerving. Aan de orde komen de diverse vormen van fondsenwerving zoals sponsoring, donateurwerving, giftencampagne, evenementen zoals loterijen, benefietconcerten, collectes, sportwedstrijden etc. Geschreven voor besturen en directies van kleinschalige lokale nonprofitorganisaties. 336 VER Evaluatierapport: Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur / voorzitter Kramer, H., Evaluatiecommissie Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. - Rotterdam : RRKC, 2007. - 14 p. Met bijl. - In opdr. van de gemeente Rotterdam. Evaluatie van het functioneren van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur over de periode 2005-juli 2007. Het verslag bestaat uit vier onderdelen: 1. Algemene constateringen; 2. Bevindingen
8
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
uit gehouden interviews met vertegenwoordigers van betrokken organisaties uit de Rotterdamse culturele sector; 3. Beoordeling door de commissie; 4. Aanbevelingen. 350 EVA Absoluut modern : cultuur en beleid in Vlaanderen / De Pauw, W., auteur van voorwoord Elias, W. Brussel : VUB Press, 2007. - 307 p. : ill. - Met lit.opg. en webadressen. - ISBN 978-90-5487-432-4 Introductie op de algemene principes van het Vlaamse cultuurbeleid en onderzoek naar de artistieke vernieuwing en een op vernieuwing gesteund cultuur- en podiumkunstenbeleid. Inhoud: 1. Evolutie van het Vlaamse cultuurbeleid; 2. Het Vlaamse karakter van het cultuurbeleid; 3. De principes van het cultuurbeleid; 4. Cultuurbeleid en ideologie; 5. Vernieuwing: mecenaat, markt en overheid; 6. Het schone, het nieuwe en het sublieme; 7. Vernieuwing: de visie van de podiumkunstenaars. 351 DEP Governor's commission on the arts in education : findings and recommendations / Education Commission of the States. - Denver : ECS, 2006. - 12 p. This report offers a summary of state arts policies; examines policymakers' perspectives on the arts in education and the tools they need to promote the arts in education; reviews existing research on the benefits of learning on and through the arts; and identifies areas in which additional research is needed. The report closes with suggestions for future action on the part of the Education Commission of the States (ECS). Digitale versie: http://www.ecs.org/clearinghouse/69/42/6942.pdf 351 GOV Im Labyrinth der Kulturzuständigkeit: ein Handbuch : Die Kulturverwaltung der Länder, des Bundes und der Europäischen Union / redacteur Zimmermann, O., redacteur Schulz, G., auteur van voorwoord Fuchs, M. - Berlin : Deutscher Kulturrat, 2005. - 148 p. - Met reg. - ISBN 3-934868-10-X Wer ist für Kultur in den Kommunalen Spitzenverbänden, in den Ländern, beim Bund und in der Europäischen Union zuständig? In diesem Buch sind die Namen und Anschriften der für Kultur Verantwortlichen zusammengestellt. Das Handbuch stellt Transparenz in den komplizierten Strukturen der Kulturpolitik und Kulturförderung in Deutschland her. [NA] 350 IML Innovate, participate! : a cultural policy agenda for the Netherlands / Raad voor Cultuur. - The Hague : Raad voor Cultuur (Netherlands' Council for Culture), 2007. - 41 p. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-71853-25-8 This publication contains an analysis of current social developments, at both national and international level, followed by recommendations for future cultural policy. The document is intended as a source of inspiration/input for the new Minister of Education, Culture and Science, who took office in February, Mr Ronald Plasterk. During the course of 2007, the Minister will publish his policy document on cultural policy for the years ahead. Digitale versie: http://www.cultuur.nl/files/pdf/Innovate,%20participate.pdf 351 INN Van marge naar mainstream : essay over mediabeleid en culturele diversiteit 1998-2008 / Leurdijk, A., auteur van voorwoord van Kranendonk, J. - Den Haag : OCW, 2008. - 92 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. OCW heeft vanaf 1999 een actief beleid gevoerd rond het thema 'media en minderheden' met als uitgangspunt dat de veranderingen in de samenstelling van de Nederlandse bevolking zichtbaar dienen te zijn in het aanbod, de makers en het publiek van de media. In dit essay worden de
9
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
ontwikkelingen en initiatieven uit de afgelopen negen jaar tegen het licht gehouden. Ook komt het functioneren van de media in de multiculturele samenleving aan bod. Digitale versie: http://www.minocw.nl/documenten/81238_38020_Mediabeleid.pdf 351 LEU Stage on stage : the impact of public policies on the performing arts in Europe / eindredacteur van Hamersveld, I., eindredacteur Smithuijsen, C. - Amsterdam : Boekman, 2008. - 240 p. - Met lit.opg. ISBN 978-90-6650-091-4 (Boekmanstudies) This publication describes the relationship between governments and performing arts in European countries over the past fifteen years. It offers both a pan-European overview and national portraits of fifteen EU member states, depicting a lively, dynamic performing arts scene. It also reveals what's happening behind the scenes: oversupply, with thousands of performing artists unable to find proper jobs, seeking additional income elsewhere. Despite the generosity of governments at all levels, public money comes either in insufficient quantities, or is spent inefficiently. In order to survive, performing arts organizations in Europe must adapt to ongoing changes in the artistic, commercial and political climate. 'State on stage' shows how performing arts professionals manage to combine commercial entrepreneurship with the political skills needed to operate in a government environment. 351 STA Instrumentarium specifiek museumbeleid / Swaab, E.H., Raad voor Cultuur, Weeda, K. - Den Haag : Raad voor Cultuur, 2008. - Versch.pag. Aandachtpunten van de Raad voor Cultuur bij het nieuwe instrumentarium voor het specifiek (instellingsgericht) museumbeleid. Musea zoeken manieren om de behoeften van de samenleving op een nieuwe manier in te vullen. De Raad voor Cultuur wil musea stimuleren niet alleen te investeren in de vergroting van het publieksbereik, maar ook in de kwaliteit van tentoonstellingen en in nieuwe kennis- en collectienetwerken. Het regelmatig vervangen van de vaste presentatie van de eigen collecties vraagt om investeringen die vanuit de exploitatiesubsidies nauwelijks meer zijn op te brengen. De Raad adviseert de minister daarvoor vierjaarlijks 28 miljoen euro extra beschikbaar te stellen en die te verdelen in het kader van het subsidieplan. 351 SWA Kerncijfers 2003-2007 : Onderwijs Cultuur en Wetenschap; Bestel in beeld 2007 / auteur van voorwoord Plasterk, R.H.A, samensteller Boswinkel, P. ... [et al.], OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - [Den Haag] : Ministerie van OCW, 2008. - 2 dl. (218, 80 p.) : fig. , tab., graf. - Met bijl. - De jaarboeken zijn verschenen onder de titel 'Onderwijs Cultuur en Wetenschappen in kerncijfers ...' Statistische gegevens en informatie over de belangrijkste ontwikkelingen en prestaties op de beleidsterreinen onderwijs (primair- en voortgezet onderwijs, BVE, hoger en wetenschappelijk onderwijs), cultuur (kunsten, media, letteren en bibliotheken, cultureel erfgoed) en wetenschap. Ook worden de Nederlandse prestaties in het onderwijs en de wetenschap vergeleken met die van andere landen. 'Bestel in beeld' is een apart onderdeel van Kerncijfers. In dit deel wordt een selectie gepresenteerd van relevante indicatoren die bij elkaar op hoofdlijnen een beeld geven van de werking van het onderwijs-, cultuur- en wetenschapsbestel. 354 OND Nicolien van Vroonhoven en Ineke Strouken over volkscultuur en cultuurbeleid / van der Zeijden, A. 2008 (Volkscultuur magazine; Vol. 3, nr. 1, voorjaar 4-8 p.)
10
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Interview met Nicolien van Vroonhoven, Tweede Kamerlid voor het CDA, en Ineke Strouken, directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur over cultuurbeleid en de kracht van volkscultuur. De regering stelt ten doel cultuurparticipatie te bevorderen waaronder veel aandacht voor amateurkunst en volkscultuur. Een Programmafonds Cultuurparticipatie is ingesteld die samenwerking tussen rijk, provincies en gemeenten moet stimuleren. TIJDSCHRIFTEN Staatssecretaris Timmermans: 'Ik wil de closing of the Dutch mind openbreken' / Schüring, J. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. 18-19 p.) Staatsecretaris van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans, verantwoordelijk voor het internationaal cultuurbeleid, geeft zijn visie op het belang van kunsteducatie. Hij pleit voor een goede samenwerking tussen Buitenlandse Zaken en OCW waar het onderscheid tussen intrinsiek of instrumenteel gebruik van kunst geen belemmering moet zijn. TIJDSCHRIFTEN Barrièrres voor een beeldenstormer / Kooke, S. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 72, najaar 46-51 p.) Met het Actieplan Cultuurbereik deed staatssecretaris Rick van der Ploeg een poging een groter en diverser publiek voor de kunst te interesseren. Hij vond dat kunstenaars en kunstinstellingen te ver afstonden van hun publiek. Wat doet de nieuwe minister van cultuur, Ronald Plasterk, met de conclusies die je uit het Actieplan kunt trekken? Plasterk heeft in een toespraak te kennen gegeven dat kunst een intrinsieke waarde heeft en niet puur als middel tot een maatschappelijk doel moet worden gebruikt. TIJDSCHRIFTEN Ministerie blijft cultuureducatie in het PO stimuleren / Geldermans, A. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 6-8 p.) Uit de 'Eindrapportage monitor regeling Versterking Cultuureducatie in het Primair Onderwijs' blijkt dat meer scholen meer culturele projecten uitvoeren, dat de meerderheid een Interne Cultuurcoördinator (ICC'er) heeft aangesteld, veel nieuwe samenwerkingsverbanden met culturele instellingen zijn ontstaan en dat scholen meer vakoverstijgend werken. Volgens het onderzoek bestaan er nog wel grote verschillen tussen scholen maar het feit dat scholen zich richten op het ontwikkelen en schriftelijk vastleggen van cultuureducatiebeleid is positief. De regeling loopt in 2008 af, maar het ministerie heeft besloten het budget van 10,90 euro per leerling voort te zetten. Het geld wordt duidelijk zichtbaar gemaakt in de lumpsum, maar er worden geen voorwaarden meer aan gebonden. Scholen zijn wel verplicht te laten zien waaraan zij het geld hebben uitgegeven. TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP Creative finance / alternatieve financiering : thema / de Nijs, P. ... [et al.]. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 1/2, 1-35 p.) Themanummer over creatieve bedrijfsvoering en cultureel ondernemerschap naar aanleiding van het op 31 januari 2008 verschenen rapport 'Meer draagvlak voor cultuur' van de Commissie Cultuurprofijt. De kern van dit advies, dat de Commissie heeft uitgebracht aan minister Plasterk, is dat culturele instellingen in de nabije toekomst aanzienlijk ondernemender te werk moeten gaan en veel meer eigen inkomsten moeten gaan derven. Ingegaan wordt op de vraag: 'Wat kunnen culturele instellingen doen om naast subsidie meer eigen inkomsten te verwerven? TIJDSCHRIFTEN
11
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Cultuur heeft profijt van het verwerven van meer eigen inkomsten / de Nijs, P. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 1/2, 3, 5 p.) Culturele instellingen moeten in de nabije toekomst aanzienlijk ondernemender te werk gaan en veel meer eigen inkomsten verwerven. Dat is de kern van het advies dat de Commissie Cultuurprofijt op 31 januari jl. heeft uitgebracht aan minister Plasterk. Met meer eigen inkomsten kan de kunstensector de bezuiniging van tien miljoen euro opvangen die het ministerie van OCW per 1 januari 2009 (de start van een nieuwe 'Cultuurnotaperiode') wil realiseren. Tegenover deze bezuinigingen plaatst de minister een investering van 15 miljoen euro, die ten goede komt aan de sectoren die bijdragen aan de bezuinigingen. TIJDSCHRIFTEN Een systeem van stick en carrot / de Nijs, P., Heling, M. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 1/2, 17-19 p.) Overzicht van de plannen van de Commissie Cultuurprofijt, in de vorm van een interview met voorzitter Martijn Sanders. In het rapport 'Meer draagvlak voor cultuur' geeft de Commissie Cultuurprofijt aan dat de cultuursector ondernemender te werk moet gaan en veel meer eigen inkomsten moet gaan derven. TIJDSCHRIFTEN De kunstenaar als ondernemer / Huiskens, L. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 81-83 p.) Veel kunstenaars klagen dat het kunstvakonderwijs hen slecht voorbereidt op de beroepspraktijk. Hoe zou een goede voorbereiding eruit moeten zien? TIJDSCHRIFTEN Leren focussen / Gubbels, T. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 76-80 p.) Als je als kunstenaar met succes een opleiding hebt afgerond, is dat nog geen garantie dat je het ook redt in de kunstwereld. Om kunstenaars op weg te helpen bij zelfstandig ondernemerschap biedt Kunstenaars&CO cursussen aan. Een gesprek met Joost Heinsius en Lucie Huiskens. TIJDSCHRIFTEN
ONDERWIJS Leerkracht in beeld : ontwikkelingsgericht onderwijs: theorie, onderzoek en praktijk / redacteur de Haan, D., redacteur Kuiper, E., van Oers, B. ... [et al.]. - Assen : Van Gorcum, 2008. - X, 241 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-232-4388-5 Artikelen over de rol van de leerkracht in het basisonderwijs vanuit het perspectief van Ontwikkelingsgericht Onderwijs, zowel in theorie, onderzoek en praktijk. 28 Auteurs hebben bijdragen geleverd gericht op vier uitgangspunten betreffende OGO: meer emotie in de school, meer participatie in de school, meer taal en reflectie in de school en de kwaliteit van de leerkracht. De informatie richt zich expliciet op de dagelijkse praktijk van actief, constructief leren. Deze vorm van leren vraagt een authentieke leeromgeving, ziet leren als een actief proces en een sociale activiteit en vraagt een veranderende rol van de leerkracht (van kennis overdragen naar het begeleiden van leerprocessen). 373 LEE
12
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Onderwijsverslag over het jaar 2006/2007 / Inspectie van het onderwijs. - Utrecht : Inspectie van het onderwijs, 1993- . - Omslagtitel. - Met lit.opg. Per onderwijssector is er aandacht voor o.m.: kwaliteitszorg, onderwijskundige ontwikkelingen, programmering, doelgroepen, rendement, internationalisering, organisatie en bestuur, emancipatie, doorstroming en deelname. 351 VER
MEDIA De kwetsbare kijker : een culturele geschiedenis van televisie in Nederland : academisch proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de rector magnificus prof. dr. J. Zwemmer ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de aula der Universiteit op dinsdag 26 juni 2007, te 12.00 uur / Crone, V.C.A. - Amsterdam : Vossiuspers UvA, 2007. - 302 p. - Met lit.opg . en bijl. ISBN 978-90-5629-483-0 De kwetsbare kijker is een discoursanalyse. Onderzocht wordt de wijze waarop er over de rol van televisie in de Nederlandse samenleving is gediscussieerd in kranten en tijdschriften. Vanaf de eerste publicaties over televisie tot op de dag van vandaag herarticuleren wetenschappers, politici, ouders en beleidsmakers de overtuiging dat televisie het vermogen heeft om de kijker te corrumperen, en mits in de juiste handen, te verlichten. In dit onderzoek wordt beschreven hoe deze veronderstelling het proces van betekenisgeving bepaalt, waarmee televisie haar plaats krijgt in de politiek, cultuur, beleid en het dagelijks leven. 654 CRO Convergence culture : where old and new media collide / Jenkins, H. - New York [etc.] : New YorkUniversity Press, 2006. - XI, 308 p. : ill. - Met lit.opg., reg. en begrippenlijst. - ISBN 978-08147-4281-5 This book is about the relationship between three concepts: media convergence, participatory culture and collective intelligence. It explores how collective meaning-making within popular culture is starting to change the ways religion, education, law, politics and advertising operate. 659 JEN New media and the future of media education / Burn, A. - 2008 (MEJ; Nr. 43, Summer 6-9 p.) Contemporary debates about how media education and media studies might respond to the challenges and opportunities of new media are dominated by the forms of social networking and participatory internet culture of web 2.0. The author addresses these concerns, and also identifies other developments of digital media, in particular, the sets of authoring technologies which have permitted the contemporary generation of media students to become producers of their own media texts. TIJDSCHRIFTEN
KUNST EN CULTUUR The creative worker : new perspectives for the arts in Europe / redacteur Tiller, Ch. - [S.l.] :[s.n.], 2007. - 61 p. : ill. - ISBN 0-9542048-5-9 This publication looks at work and changing practice from the point of view of artists, employers, and cultural thinkers from six countries: Austria, Finland, Ireland, the Netherlands, Poland and the United
13
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Kingdom. These countries are involved in the European project 'Transmission'. Arts organisations, training institutions, individual artists and networks across Europe work together in the project to address questions as: What kind of responses are European training institutions making to the changing landscape of employment and working patterns for today's artists and what are the implications for European cultural policy? 700 CRE Kunst in netwerken : artistieke selecties in de hedendaagse dans en de beeldende kunst / Gielen, P. 2e dr. - Heverlee-Leuven : Lannoo, 2008. - 262 p. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-209-5559-0 Waarom hebben sommige kunstenaars succes en andere niet? Wat is doorslaggevend in selectieprocessen binnen de professionele kunstwereld? Via een cultuursociologische analyse wordt nagegaan hoe maatschappelijke factoren artistieke processen beïnvloeden. De rol van de kunstexperts ,vriendschapsrelaties en professionele contacten wordt onderzocht. De theorieën van Bourdieu, Heinich en de Actor Netwerk Theorie worden hierbij besproken. Tegelijkertijd wordt een overzicht gegeven van de hedendaagse dans en beeldende kunst in Vlaanderen. 700 GIE Effecten van ouders en school op cultuurparticipatie in de periode van adolescentie tot jongvolwassenheid : resultaten van een longitudinaal dubbel contextueel model / Nagel, I., Ganzeboom, H.B.G. - Amsterdam : Aksant, 2008. - 69-89 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - In: Multi-actor data in survey onderzoek : bijdragen aan het DANS symposium van 17 januari 2007. - ISBN 978-905260-292-9 (DANS Symposium publicaties; 3) Een analyse van de relatieve invloed van het ouderlijk milieu en de school voor voortgezet onderwijs op cultuurparticipatie van jongvolwassenen (25-35 jaar oud) via een longitudinaal dubbel contextueel model. Dit model schat de totale invloed van ouders en school door overeenkomsten in cultureel gedrag tussen siblings (broers/zussen) en schoolgenoten te berekenen op twee momenten in de levensloop: vroege adolescentie (op 14-jarige leeftijd) en jongvolwassenheid (rond 30-jarige leeftijd). Dit paper vormt een bijdrage aan het DANS (Data Archiving and networked Services) symposium en is een bewerking van hoofdstuk 5 van Nagel's dissertatie 'Cultuurdeelname in de levensloop', Universiteit Utrecht, 2004. Een eerdere versie verscheen als: 'Participation in legitimate culture: the effects of family and school from adolescence to adulthood', The Netherlands Journal of Social Sciences; Vol. 38 (2002) Nr. 2, 102-120 p. 700 NAG Sharing diversity : national approaches to intercultural dialogue in Europe : study for the European Commission / projectleider Wiesand, A.J., ERICarts, European Research Institute for Comparative Cultural Policy and the Arts. - Bonn : ERIC, 2008. - 2 dl. (154, 156 p.). - Met lit.opg. en bijl. How do national governments across Europe address Intercultural Dialogue (ICD)? This study maps out national approaches, policies or strategies in Europe towards ICD. From January to December 2007, ERICarts worked with 10 key experts, two special advisors and a research network of correspondents in 34 countries to address questions such as: How is ICD as a concept understood? Who are the main actors involved in its promotion? What challenges do the sectors face in their work? Can we speak of legal or policy frameworks for ICD? If so, what are the main rationales for developing ICD policies? According to which criteria could such policies, programmes and projects be assessed? The researchers collected and reviewed mainly existing information and data related to ICD from a number of European as well as national studies. 700 SHA
14
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Een wereld te winnen voor de kunstsector / Heinsius, J. ... [et al.]. - 2007. - fig. (Boekman; Vol. 19, nr. 72, najaar 6-12 p.) Artikel over het publieksonderzoek uitgevoerd door Motivaction in opdracht van Kunstenaars&CO, dat een nieuw licht werpt op de rol van kunst in het leven van de Nederlander. Het onderzoek richt zich niet alleen op de professionele kunst maar ook op amateurkunst, het maken van een stedentrip of het bezoeken van een dance party. TIJDSCHRIFTEN
KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Discussienota hoger kunstonderwijs in Vlaanderen: een toekomst in academisch en professioneel perspectief / Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. - Brussel : [s.n.], 2008. - 12 p. Bij de invoering van de bachelor-masterstructuur in Vlaanderen heeft het hoger kunstonderwijs (HKO) er voor gekozen om alle kunstopleidingen van twee cycli om te vormen naar academische bachelors en masters. Was de keuze voor academisch hoger kunstonderwijs op het eerste gezicht logisch, de consequenties ervan nadien waren veel minder vanzelfsprekend. Om een antwoord op de vragen rond de structuur en het profiel van het hoger kunstonderwijs van de toekomst te krijgen, heeft het departement onderwijs in Vlaanderen een verkenning gedaan naar de stand van zaken in een aantal Europese landen waaronder Engeland, Nederland, Finland en Zweden. De conclusies van deze internationale verkenning worden in deze publicatie uiteengezet. Digitale versie: http://www.ond.vlaanderen.be/HOGERONDERWIJS/discussienota_Hoger_Kunstonderwijs_in_Vlaander en2008 -03-19.doc 377 DIS Hello creative world : entrepreneurship in arts education / redacteur Hagoort, G., redacteur ... [et al.], Arets, D., ... [et al.], coördinator Oostinjen, A. - Utrecht : HKU, 2008. - 144 p. : ill. - Met teksten in het Frans, Duits, Engels en Nederlands. - ISBN 978-90-71759-38-3 Deze publicatie gaat voornamelijk over ondernemerschap in het onderwijs en onderwijs in ondernemerschap. De diverse artikelen uit Frankrijk, Duitsland, Engeland en Nederland benaderen deze thematiek vanuit een theoretische én praktische invalshoek. In het eerste hoofdstuk is bovendien een klein onderzoek opgenomen naar ondernemerschap in het onderwijs uitgevoerd door de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. De publicatie is het resultaat van het Europese samenwerkingsproject ECCE (Economic Clusters of Cultural Enterprises) en is gekoppeld aan het congres 'Hello creative world' dat plaatsvond op 24 april 2008. Digitale versie: http://central.hku.nl/~annefloo/Hello_Creative_World.pdf 700 HEL Kijk ik kan zilver maken : het grote kunsteducatie kijk-en leesboek / Monsma, D. - Rotterdam : SKVR/Lemniscaat, 2008. - 112 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-47701040 In deze publicatie geeft Dirk Monsma, directeur SKVR, zijn ideeën over kunsteducatie. Hij is van mening dat kunsteducatie een unieke bijdrage levert aan de ontwikkeling van kinderen en dat het kinderen meer zelfvertrouwen geeft. Scholen moeten een visie ontwikkelen op kunsteducatie. Monsma pleit ervoor dat deze visie tot stand komt in nauwe samenwerking met kunstenaars. Immers: kunst maak je alleen met kunstenaars. Naast het verhaal van Monsma zijn interviews opgenomen met kunstdocenten en andere betrokkenen uit het veld. 701 MON
15
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Loopbaanleren in mbo kunstonderwijs : werk maken van maatwerk in brede mbo-beroepskwalificaties / Hoogeveen, H. - Enschede : SLO, 2008. - 138 p. - Met bijl. Er is nog relatief weinig bekend over de wijze waarop in het mbo vorm wordt gegeven aan kunstonderwijs. De ervaringen die SLO binnen het mbo heeft opgedaan met het vormgeven van kunstonderwijs, komen voort uit een meerjarige ondersteuningsrelatie met het zogenoemde kunstencluster van het ROC van Amsterdam. Deze ervaringen worden in deze uitgave weergegeven. De publicatie wordt ingeleid met een drietal hoofdstukken over respectievelijk de arbeidsmarkt, het mbo-kunstonderwijs en het kunstonderwijs in de beroepskolom. Hierna volgen twee praktijkvoorbeelden waarin de ervaringen met het ontwerpen, ontwikkelen en invoeren van een tweetal kunstopleidingen worden beschreven: 1. de opleiding Kunst, Cultuur en Amusement en 2. de opleiding Dans. Beide opleidingen worden aangeboden door het ROC van Amsterdam. Vervolgens worden ervaringen van direct betrokkenen beschreven. Tot slot reflecties, conclusies en aanbevelingen. 377 HOO Een onderzoeksagenda cultuureducatie : achtergronden en literatuur / hoofdredacteur Kommers, MJ., redacteur Haanstra, F., redacteur van Hoorn, M. auteur van inleiding Werkgroep Onderzoeksagenda Cultuureducatie Cultuurnetwerk Nederland. Bureau Informatie & Documentatie. Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2008. - 44 p. (Zicht op ...; 2008/2) Onder de noemer 'Bouwstenen voor curricula cultuureducatie' wordt in deze Zicht op... een tot artikel bewerkte versie van de onderzoeksagenda voor cultuureducatie gepresenteerd. Allereerst wordt in deel 1 de kloof tussen theorie en onderwijspraktijk geschetst. De voorgestelde onderzoeksagenda wordt kort samengevat in deel 2 en in deel 3 uitvoering inhoudelijk beschreven. Het vierde en laatste deel beschrijft de bredere context van de onderzoeksagenda, de ontstaansgeschiedenis en de status en uitvoerbaarheid. Het literatuuroverzicht na dit artikel bevat onderzoeken naar kunst- en cultuureducatie van 2006 en 2007, die aanwezig zijn in het studiecentrum van Cultuurnetwerk Nederland. 701 OND Pegasus' vlucht gevolgd. Cultuur en School 1997-2007: doelstellingen, onderzoek en resultaten / hoofdredacteur van Hoorn, M., van der Grinten, M. ... [et al.]. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2008. - 135 p. : ill., tab., graf., fig. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-6997-122-3 (Cultuur + Educatie; 21) Het Cultuur-en-Schoolbeleid is sinds 1997 een belangrijk beleidsthema van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. In dit themanummer wordt in vier artikelen aandacht besteed aan tien jaar Cultuur en School. Er wordt verslag gedaan van literatuuronderzoek, veldraadpleging en beleidsonderzoek naar dit landelijke beleidsproject. De vier artikelen zijn: Doelen en streven Cultuur en School van Piet Hagenaars; Twaalf jaar beleidsonderzoek ten behoeve van Cultuur en School van Teunis IJdens; Evaluatie van de regeling Versterking cultuureducatie in het primair onderwijs van Karin Hoogeveen & Anne Luc van der Vegt; Cultuureducatie in het voorgezet onderwijs van Michiel van der Grinten & Claudy Oomen. De publicatie kwam tot stand in samenwerking met gastredacteur dr. Teunis IJdens van IVA Beleidsonderzoek en Advies te Tilburg. 701 PEG CKV-bonbesteding schooljaar 2006-2007 / Sintenie, J., CJP, Cultureel Jongeren Paspoort. Amsterdam : CJP, 2008. - 27 p. : graf., tab., fig. Overzicht van de besteding van CKV-bonnen in het schooljaar 2006-2007. Er worden algemene bestedingscijfers in percentages, aantallen en in euro's gegeven. Daarnaast komt de bonbesteding op
16
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
schoolniveau (vmbo, havo, vwo, speciaal onderwijs, onderbouw, praktijkonderwijs), per provincie en in de culturele sector komt aan bod. 701 SIN De Cultuurkaart / eindredacteur Henfling, M. - 2008. - Themanummer (CJP cultuureducatie magazine; Vol. 4, zomer 1-20 p.) Praktische informatie over de Cultuurkaart die in het schooljaar 2008/2009 wordt ingevoerd. De Cultuurkaart vervangt de CKV-bonnen/vouchers. Naast achtergrondinformatie is er ook een interview met minister Plasterk te lezen en de uitkomsten van een onderzoek naar bonbesteding in het jaar 2006-2007. TIJDSCHRIFTEN De laatsten der generalisten : de opleiding tot architect / Hannema, K. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 66-70 p.) Hoe wordt je architect? De universitaire opleiding Bouwkunde in Delft of Eindhoven, dan wel een studie aan een van de zes Academies voor Bouwkunst, vormt een stevige basis. Belangrijk discussiepunt binnen het onderwijs is de relatie tussen theorie en praktijk. TIJDSCHRIFTEN De docentschap als kroon : de babyboom, het kunstonderwijs en de kunsten / Vuyk, K. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 14-18 p.) Sinds de jaren zestig groeide het aantal studenten in de kunstvakken met sprongen. Om hen les te geven, zijn toen massaal jonge, onervaren kunstenaars voor de klas gezet. Die generatie docenten gaat nu met pensioen. Moeten nu opnieuw jonge, onervaren kunstenaars het onderwijs in, of moet men daarnaast een beroep doen op kunstenaars met praktijkervaring? TIJDSCHRIFTEN Over de grenzen / van Helden, G-J. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 86-90 p.) Hoe staat het sinds de invoering van de bamastructuur met de academisering van het kunstonderwijs in Nederland en Vlaanderen? Op basis van een selectieve, internationale vergelijking doet de auteur aanbevelingen voor de verdere ontwikkeling in de Lage Landen. TIJDSCHRIFTEN Partnerships and local K-12 arts education policy development: significant beginnings / Colley, B.D. 2008. - tab., fig. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 109, nr. 5, May/Jun. 9-18 p.) The author presents reviews that identify success factors in music and arts education partnerships between cultural institutions and K-12 schools. She incorporates the evaluation of one Massachusetts partnership, Arts Can Teach (ACT), to examine the connection between partnerships and K-12 artsprogram policy decisions. ACT is a collaborative effort among Boston's Wang Center for the Performing Arts, the Lynn Public Schools, and LynnArts, which matched music specialists and teachers in other disciplines with practicing artists for one year partnerships. Success factors of the ACT partnership are considered in terms of their similarity to success factors from the literature on music education partnerships. The author discusses implications for increasing and sustaining music and arts education programming and local arts education policy development. TIJDSCHRIFTEN Somber, maar ook hoopvol : gedachten over het kunstonderwijs / de Ruiter, F. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 6-13 p.)
17
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Het kunstonderwijs in Nederland is, ondanks alle relevante pogingen en incidentele successen, hopeloos ouderwets. De vaak negentiende eeuwse onderwijsmethodiek, verstarde docenten en achterlopende investeringen in nieuwe technologie schrikken de talentvolle jongeren af. In dit artikel doet de auteur negen voorstellen om het kunstonderwijs te redden. TIJDSCHRIFTEN D: Out of the blue : samen werken aan een belevenisproject / Berendse, M. -2008 (Uit het projectloket) (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 18-19 p.) Beschrijving van het project 'Zinzones: Out of the Blue'. 2700 scholieren creëren in 8 leegstaande panden een wereld voor de virtuele figuur 'D'. Onderbouwscholieren van het vmbo, havo en vwo werken samen met professionele kunstenaars in zes verschillende workshops: percussie, film, dans, kledingontwerp, interieurontwerp of voertuig bouwen. De allerbeste creaties worden gehuldigd. CULTUURNETWERK : TIJDSCHRIFTEN Basisschool De Heijcant / van der Ree, Y. - 2008 (Katern Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 2-11 p.) Portret van basisschool De Heijcant in Schijndel. Deze school probeert de lesstof zoveel mogelijk te vervangen door cultuureducatieve activiteiten in de omgeving. Twee weken per schooljaar staat de school helemaal in het teken van cultuur tijdens de culturele themaweken. Tijdens de themaweken worden alle expressievakken en de gymlessen geclusterd en kunnen zo in hun geheel besteed worden aan het thema. Ook zijn leerkrachten vrij om hun taal- en rekenlessen thematisch in te vullen. CULTUURNETWERK : TIJDSCHRIFTEN Toeval gezocht alla Reggio Emilia / van Ham, G.J. - 2008 (Museumvisie, vaktijdschrift voor de Nederlandse museumwereld; Vol. 32, nr. 2, zomer 50-53 p.) Scholen, leerkrachten, beeldend kunstenaars, het Stedelijk Museum CS Amsterdam en kinderen uit de provincie Noord-Holland toonden hoe je cultuureducatie op een hoger plan kunt tillen met de expositie 'Toeval gezocht', waarin objecten van het kunstenaarsduo Heringa/Van Kalsbeek als inspiratiebron dienden. Uitgangspunt hierbij vormde hierbij de Reggio Emilia-benadering. TIJDSCHRIFTEN Van critical friends tot keurmerk : veel aandacht voor kwaliteit cultuureducatie / Twaalfhoven, A. 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 12-17 p.) Wat is een kwalitatief goede culturele school en wat is een kwalitatief goede culturele instelling? Wat zijn de bouwstenen die het verschil maken zodat cultuureducatie echt beklijft? Het ministerie van OCW vroeg een communicatiebureau om mee te denken over kwaliteitsverbetering in het primair onderwijs. Samen met leerkrachten en medewerkers van cultureel instellingen gingen zij kritisch met elkaar in gesprek. Andere voorbeelden van aandacht voor kwaliteit is de oprichting van de Vereniging CultuurProfielscholen in 2007 en het project kwaliteitszorg van de branchevereniging Kunstconnectie die ca. 200 centra's, muziekscholen en provinciale instellingen voor kunst en cultuur vertegenwoordigt. TIJDSCHRIFTEN Wat je ver haalt, is lekker : de opleiding tot architect / de Vries, A. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 71-75 p.) De Nederlandse opleidingen voor beeldende kunst en vormgeving verschillen in een cruciaal opzicht van de buitenlandse: je kunt hier geen universitaire mastertitel halen, noch promoveren. Toch komen
18
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
veel buitenlanders op ons kunstonderwijs af. Hoe komt het dan dat de praktijk zo kritisch oordeelt over het kunstonderwijs, en hoe terecht is die kritiek? TIJDSCHRIFTEN Internationale praktijkvoorbeelden van cultuureducatie / Dieleman, C. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. 14-15 p.) Praktijkvoorbeelden van cultuureducatie in drie landen: de Verenigde Staten - programma Learning through Art (LTA), het Verenigd Koninkrijk - programma Creative Partnerships, en Vlaanderen waar het onderwijssysteem een grote mate van vrijheid kent. In de voorbeelden is te zien hoe ieder land cultuureducatie benadert in de traditie van hun eigen samenleving. TIJDSCHRIFTEN Onderwijs, cultuur en politiek in gesprek over Bamford / Pelgrom, E. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. p. 17) Een impressie van de presentatie van het rapport van Anne Bamford in Den Haag op 13 november 2007. Bij de presentatie waren o.a. aanwezig: Willem Elias, hoogleraar sociale en culturele agogiek aan de Vrije Universiteit van Brussel, Mike Philips van de Tate Gallery, hoofd educatie van het Concertgebouw Marga Helmich en Helle Beknes, beleidsmedewerkster van het Deense ministerie van onderwijs. TIJDSCHRIFTEN Succesvolle creatievelingen, geen mislukte kunstenaars / Jongenelen, S. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. 28-29 p.) Beschrijving van twee bijscholingsprogramma's voor kunstenaars. Het Europese programma 'Transmission' had als doelstelling de vaardigheden van kunstenaars in andere sectoren in te zetten zoals bijvoorbeeld in het onderwijs, de gezondheidszorg, het gevangeniswezen en in de zakenwereld. In Nederland zette Kunstenaars & Co in samenwerking met de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten een eenjarige leergang op, Kunstenaars in de Samenleving (KIS).Tijdens de opleiding leren kunstenaars ontdekken in welke andere sectoren ze tot hun recht zouden kunnen komen. Het project Zin in Taal van twee Nederlandse kunstenaars is ook een voorbeeld hoe kunstenaars ingezet kunnen worden. Zij ontwikkelden een methode voor ongeletterde migranten. TIJDSCHRIFTEN Symfonie voor iedereen : onder lectoren / Stienen, F. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 72, najaar 40-45 p.) In dit artikel komen twee lectoren aan het woord. Peter van den Hurk is lector Community Arts aan Codarts, Hogeschool voor de Kunsten in Rotterdam. Zijn opdracht als lector is het onderzoeken van de inhoudelijke en structurele voorwaarden waar een curriculum Community Art aan moet voldoen. Van hem wordt verwacht dat hij handvatten aandraagt voor het inpassen van zo'n opleiding binnen de bestaande opleidingsstructuur van een hbo. Merlijn Twaalfhoven is lector PopKunst aan het ArtEZ Conservatorium in Arnhem. Zijn opdracht als lector behelst 'het onderzoeken hoe kunst meer in de wereld kan staan'. TIJDSCHRIFTEN De kunst is zelf te leren : het autodidacte als eindterm van het hoger (beeldend) kunstonderwijs / Elias, W. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 42-46 p.) Selectie aan de poort van het kunstonderwijs lijkt niet zinvol: het is immers lastig van tevoren te
19
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
bepalen wie wel en wie niet geroepen is tot een carrière in de kunst. Dat roept de vraag op wat de precieze functie van kunstonderwijs is. TIJDSCHRIFTEN Kunst waarderen - kun je dat leren? / Twaalfhoven, A. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 72, najaar 73-77 p.) Het project Cultuur en School laat iedere leerling kennismaken met kunst en cultuur. De auteur gaat in dit artikel in op het feit dat de overheid het onderwijs de meeste touwtjes in handen geeft. Wat zijn hiervan de gevolgen? Niet alleen organisatorisch, ook inhoudelijk is de kunsteducatie toegespitst op het onderwijs. Volgens de auteur zou de educatie rond kunst moeten beginnen bij de gevoelens, gedachten, wensen of fantasieën die kunst bij kinderen losmaken en niet zozeer bij leerdoelen, die meer een variant zijn op de manier waarop volwassenen kunst beschouwen. De auteur pleit er dan ook voor om meer na te denken over de vraag wat het kinderpubliek zelf graag zou willen bij een kunstbezoek. TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ERFGOED Een nieuw huis voor Muis Mus : avonturen in huis Sonneveld / Hagenaars, H. - Amsterdam [etc.] : Valiz [etc.], 2008. - 44 p. : ill. - In samenw. met Stichting Volkskracht Historische Monumenten, Rotterdam en Nederlands Architectuurinstituut, Rotterdam. - ISBN 978-90-78088-20-2 Prentenboek uitgegeven naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van het huis. Het huis Sonneveld in Rotterdam werd in opdracht van de familie Sonneveld ontworpen door het architectenbureau Brinkman en Van der Vlugt in de stijl van Het Nieuwe Bouwen. Het verhaal gaat over een muis die na zijn winterslaap tot de ontdekking komt dat er een huis op zijn holletje is gebouwd: hij gaat op ontdekkingstocht door Huis Sonneveld. Het boek is bestemd voor kinderen van 6 tot 10 jaar. 720 HAG The uses of heritage / Smith, L. - Abington [etc.] : Routledge, 2006. - XIV, 351 p. : fig., ill., tab. Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-31831-0 Examining international case studies including USA, Asia, Australia and New Zealand, the author identifies and explores the use of heritage throughout the world. Challenging the idea that heritage value is self-evident, and that things must be preserved because they have an inherent importance, the author demonstrates that heritage value is not inherent in physical objects or places, but rather that these objects and places are used to give tangibility to the values that underpin different communities and to assert and affirm these values. 725 SMI Erfgoedverenigingen en volkscultuur ontcijferd : inzichten over historische en 'volkscultuur' verenigingen als onderdeel van het Vlaamse erfgoedlandschap / Walterus, J. - Brussel : VCV, 2003. 120 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. Studie naar de omvang van de sector volkscultuur, de aard van de verenigingen en de initiatieven, en de organisatievormen binnen de sector en aan de grensgebieden ervan. Het onderzoek maakte onderdeel uit van het project Alpha, 'Een kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar het actuele historisch, volks- en heemkundig landschap van Vlaanderen', uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het project liep van 1 december 2000 tot 30 september 2002 en omvatte verschillende onderzoeksgebieden, waaronder dit onderzoek. 725 WAL
20
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Nadenken over immaterieel erfgoed / van der Zeijden, A. - 2008 (Volkscultuur magazine; Vol. 3, nr. 1, voorjaar 9-15 p.) Verslag van de internationale conferentie 'Between objects and ideas. Rethinking the role of intangible heritage', gehouden in maart 2008 in Gent. UNESCO roept op immaterieel erfgoed te beschermen en te promoten. Besproken is hoe dit het beste vorm kan krijgen. TIJDSCHRIFTEN Van horen zeggen [dvd] : mondelinge geschiedenis in de praktijk / De Wever, B. ... [et al.], redacteur Crul, Ch., redacteur Rzoska, B Vlaams Centrum voor Volkscultuur; Universiteit Gent. - Schaarbeek : VCV, 2005. - Projectengids (72 p.). - ISBN 90-7709411-3 Wat is mondelinge geschiedenis? Hoe begin je aan een project mondelinge geschiedenis? Hoe interview je een getuige en hoe ontsluit je interviews? Deze en andere vragen komen aan de orde op de dvd en de bijbehorende projectengids. Op de dvd staan voorbeelden van een identificatiefiche, contract, vragenlijst, themalijst, educatieve quiz en presentaties voor in de klas. In de projectengids is een handleiding voor het opzetten van projecten mondelinge geschiedenis opgenomen. [DV] 725 VAN
BEELDENDE KUNSTEN Muziek aan de muur : muzikale voorstellingen in de Nederlanden (1500-1700) / de Jongh, E. - Zwolle : Waanders, 2008. - 112 p. : ill. - ISBN 978-90-400-8470-6 Publicatie verschenen bij de tentoonstelling 'Muziek - gespeeld en verbeeld' gehouden van 26 april t/m 31 augustus 2008 in het Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch. In 'Muziek aan de muur' beschrijft Eddy de Jongh de geschiedenis van de betekenissen van muziek in de Nederlandse schilderen prentkunst tussen omstreeks 1500 en 1700. 730 JON De snor van Dalí / Komrij, G., redacteur Cornelissen, S., auteur van idee Pijbes, W. - Zwolle : Waanders, 2005. - Ongepag. : ill. - Uitg. in samenw. met Kunsthal Rotterdam. - ISBN 90-400-9075-0 (Kinder-kunstboeken) In dit kinderkunstboek laat Gerrit Komrij je kennismaken met de schilder Salvador Dalí. Het boek is geschreven voor kinderen die meer te weten willen komen over deze kunstenaar en het surrealisme. 730 KOM Villa Zebra, een methode : beeldende kunst met en voor kinderen / eindredacteur Wartna, F., eindredacteur den Daas, J., Konings, F. ... [et al.]. - Rotterdam : Villa Zebra, 2008. - 40 p. : ill. ISBN 978-90-810705-2-2 Verslag van een expertmeeting over de methode van Villa Zebra. Opgenomen is een terugblik op het onderzoek en de ontwikkeling van de tentoonstellingsprojecten en een weergave van de gesprekken die Fianne Konings had met de kunstenaars over de totstandkoming van de tentoonstelling HUIS. Tot slot is een verslag van de discussies met de deskundigen opgenomen. 730 VIL Tekenend onderzoek : studie naar de effecten van leeftijd en motivatie op de beeldende ontwikkeling van kinderen : onderzoeksverslag / Wisseborn, A. - Amsterdam : Universiteit van Amsterdam, 2004. - 21 p. : graf., tab. - Met lit.opg. In dit onderzoek is gekeken naar het effect van leeftijd en motivatie op de mate van creativiteit. Hiervoor werd gebruik gemaakt van Davis' U/L-vormige theorie van de negatieve relatie tussen leeftijd en de beeldende ontwikkeling van kinderen. Deze werd gekoppeld aan de theorie van Amabile
21
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
over de positieve invloed van intrinsieke motivatie op de mate van creativiteit. Proefpersonen (N=151) in drie leeftijdsgroepen (4-5, 7-8 en 11-12 jaar) werden verdeeld over een intrinsieke en een extrinsieke conditie. Hierin maakten zij een tekentaak. De tekeningen werden beoordeeld op symboolgebruik, compositie en expressie door drie experts op het gebied van kunst en creativiteit. Digitale versie: http://dare.uva.nl/document/16488 741 WIS De zonnebloemen van Van Gogh / van Blerk, R. - 2008 (Praxisbulletin; Vol. 25, nr. 10, jun. 12-16 p.) Een beroemd schilderij van Van Gogh is onderwerp van kunstbeschouwing. Beschrijving van een beeldend project voor groep 5-8 met creatieve werklessen rond schildertechnieken en textuur. Eindproduct is een tentoonstelling. TIJDSCHRIFTEN Opt for Art 1995-2000 / redacteur Godfrey, F. - [2002]. – Themanummer. – Speciale uitgave van Engage getiteld 'Engageplus'. (Engage; 1-36 p.) The project 'Opt for Art' had the aim of inspiring young people to consider art as a GCSE (General Certificate of Secondary Education) subject. The project served for five years and involved at least eighteen different galleries and arts organisations, and over a hundred different schools in Wales. The project was funded by the Arts Council of Wales. TIJDSCHRIFTEN
MUZIEK Music lab : en educatief product bestemd voor poppodia in Nederland / Hutte, R., Nandoe, Ch. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 53 p. : fig. - Met lit.opg. en webadressen. - Masterscriptie Hogeschool InHolland, Rotterdam. Studierichting CMV. Scriptie over het educatieve project 'Music LAB', dat ontwikkeld werd naar aanleiding van het verschijnsel dat de ckv-besteding bij poppodia minimaal was. Jongeren bleken niet goed te beseffen dat een bezoek aan een poppodium ook een culturele activiteit is. Uitgangspunt vormde de leertheorie van Kolb. Digitale versie: http://inholland.surfsharekit.nl:8080/fedora/get/smpid:1672/musiclab-master.pdf 780 HUT Determinanten van muziekvoorkeur : literatuuronderzoek naar persoonlijkheids- en sociologische factoren die ten grondslag liggen aan de muzikale voorkeur / Zuidgeest, M. - [S.l.] : [s.n.], 2004. Ongepag. - Scriptie Universiteit Amsterdam. Faculteit der Maatschappij en Gedragswetenschappen, afdeling Psychologie. Programmagroep Klinische Psychologie. Literatuuronderzoek naar de werking van muziek op het individu. Waarom reageren individuen op een bepaalde manier op muziek? Het identificeren van muziekvoorkeur was hierbij het uitgangspunt. Het doel was het verwerven van kennis, begrip en inzichten over de persoon achter de muziek. 780 ZUI Bridging musical understanding through multicultural musics / Blair, D.V., Kondo, S. - 2008 (Music educators journal; Vol. 94, nr. 5, May 50-55 p.) Exploring music from other cultures is essential and valuable because of the bridges of understanding it creates among peoples and because of the expanding world of sound that enriches our musical
22
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
lives. Bridges between what children know and new knowledge are best made when both cultures are respected. A lesson plan for the Japanese song 'Sakura' is included. TIJDSCHRIFTEN Kinderkoor Academie Nederland: niet drillen, maar vormen / Scholten, D. - 2008. - In: Zing magazine (Nr. 21, jul/aug. 14-16 p.) Interview met Silvère van Lieshout, directeur van de Kinderkoor Academie Nederland (KAN) gevestigd in Den Haag. De KAN is een particuliere zangopleiding voor kinderen en heeft drie kinderkoren (4 tot 16 jaar) en twee jeugdkoren (16 tot 20 jaar). De KAN werkt met de methode Jong Leren, uitgedacht door Van Lieshout en verzorgt ook scholing voor dirigenten van kinderkoren en studenten kinderkoordirectie. TIJDSCHRIFTEN Klaviergarten : Klavierunterricht mit Vorschulkindern / Vogt-Kluge, I. - 2008 (Üben & Musizieren. Zeitschrift für Musikschule, Studium, Berufspraxis und Elternhaus; Vol. 25, nr. 3, Jun/Jul. 34-37 p.) Instrumentalunterricht mit Vorschulkindern wird immer häufiger nachgefragt. Didaktik und Methodik solch eines frühen Unterrichts sind jedoch noch wenig ausgearbeitet. Nur in sehr seltenen Fällen sind vierjährige Kinder schon nach denselben Konzepten zu unterrichten wie fünf- oder sechsjährige, denn in diesen Jahren vollziehen sich gewaltige Entwicklungsschritte. Im Oktober 2005 startete Irene VogtKluge das erste Projekt 'Klaviergarten' mit vierjährigen Vorschulkindern. Vogt-Kluge ist als Klavierlehrerin und Fachbereichsleiterin an der Musikschule Freiburg tätig. TIJDSCHRIFTEN De stille revolutie van de Rockacademie / van der Plas, J. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 50-53 p.) Na bijna tien jaar na de introductie van de Rockacademie kan de balans opgemaakt worden over de inpassing in het hbo en de acceptatie van de opleiding in het werkveld. Jaarlijks vragen zo'n 1200 belangstellenden een informatiepakket aan en proberen er 400 daadwerkelijk toegelaten te worden. Uiteindelijk kunnen er tussen de zestig en zeventig studenten aangenomen worden. TIJDSCHRIFTEN Student-centered instruction: involving students in their own education / Brown, J.K. - 2008 (Music educators journal; Vol. 94, nr. 5, May 30-35 p.) Student-centered instruction has been a topic in education for some time, but what does it really mean? How can an educator create and teach in a student-centered classroom without losing control of the learning environment? What curricular models incorporate the principles of student-centered learning? How can music teachers make effective use of this model? Two models are described: Comprehensive Musicianship through Performance (CMP) and Arts PROPEL. TIJDSCHRIFTEN Music teachers' lateral knowledge / Barrett, J.R. - 2007 (Bulletin of the Council for Research in Music Education; Nr. 174, Fall 7-23 p.) Music teacher's curricular knowledge has been studied in disciplinary contexts but not in relation to the ways teacher utilize knowledge of disciplines outside of their primary specializations to form valid interdisciplinary connections (lateral knowledge), or how this knowledge is constructed in contexts of practice. The purpose of this study was to examine the dimensions of music teachers' lateral knowledge and to describe how teachers draw on this knowledge to plan interdisciplinary experiences for students. Participants in the study were five urban elementary and middle school music teachers. TIJDSCHRIFTEN
23
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Musik für Kinder / Rossel, H. ... [et al.]. - 2008. - Themanummer. (Üben & Musizieren. Zeitschrift für Musikschule, Studium, Berufspraxis und Elternhaus; Vol. 25, nr. 2, Apr/Mai 6-27 p.) Inhalt: Gute Musik für Kinder : Der Medienpreis LEOPOLD des Verbands deutscher Musikschulen von Hendrike Rossel; Domino macht Kinder froh : Bei den Hessischen Rundfunks-Kinderkonzerten finden Kinder einen eigenen Zugang zu fremdartiger Musik von Niels Kaiser; Katz und Maus : Kinderstück mit Tiefendimension: Erik Saties 'Les quatre-coins' von Ludwig Striegel; Wir Kinder vom Kleistpark : Chancen der musikalischen Förderung in der Kindertagesstätte von Elena Marx. TIJDSCHRIFTEN Symposium on international policies on early childhood music education: local and global issues revealed, Part 2 / redacteur Custodero, L.A., redacteur Cheng-Hafteck, L. - 2008. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 109, nr. 3, Jan/Feb. 3-61 p.) The November/December 2007 issue of Arts Education Policy Review introduces early childhood music policies in Brazil, England, Kenya, Puerto Rico, South Africa and the United States. This issue, Part 2 describes early childhood music policies in Australia, China, Scandinavia (Denmark, Norway and Sweden), Korea, Israel and Taiwan. TIJDSCHRIFTEN Symposium on international policies on early childhood music education: local and global issues revealed, Part 1 / redacteur Custodero, L.A., redacteur Cheng-Hafteck, L. - 2007. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 109, nr. 2, Nov/Dec. 3-61 p.) The articles in this issue introduce early childhood music policies in Brazil, England, Kenya, Puerto Rico, South Africa and the United States. Part 2 (Arts Education Policy Review; Vol. 109, Nr. 3, Jan/Feb. 2008) describes early childhood music policies in Australia, China, Scandinavia (Denmark, Norway and Sweden), Korea, Israel and Taiwan. TIJDSCHRIFTEN Understanding what it means for older students to learn basic musical skills on a keyboard instrument / Taylor, A., Hallam, S. - 2008 (Music education research; Vol. 10, nr. 2, Jun. 285-306 p.) As part of an ongoing case study research, eight older learners with modest keyboard skills explored what their musical skills meant to them during conversation-based repertory grid interviews. Although this study was very small scale, findings suggest that lifelong musical experience, expectations and understanding profoundly affect adult motivation for learning a musical instrument. By choosing what to learn and how to do it, and satisfying their need for achievement, enjoyment and self-confidence, older keyboard learners can use their music learning to construct a dynamic musical identity as part of their self-fulfilment. TIJDSCHRIFTEN The 'open-earedness' hypothesis and the development of age-related aesthetic reactions to music in elementary school children / Kopiez, R., Lehmann, M. - 2008. - graf., tab. - Met lit.opg. (British journal of music education; Vol. 25, nr. 2, Jul. 121-138 p.) This study investigates age-related changes in musical preference in elementary school children. The tolerance towards unconventional musical styles has been called 'open-earedness' (Hargreaves, 1982), and it is assumed to decline with increasing age. Musical preferences of 186 students from grade 1 to 4 (age range: 6-10 years) were measured by using a 5-point iconographic rating scale. Eight sound examples were presented in a sound questionnaire. Results showed a decline of openearedness for unconventional music (classical, ethnic and avant-garde music) from grade 1 to 2 (age:
24
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
7-8 years). However, this effect disappeared when classical music was excluded from data analysis. Only a few absolute rejections of unconventional musical styles were found, and the mean preference ratings did not exceed the neutral mean range. Future studies will have to consider additional factors of influence to make clear predictions about the point in time when this transition occurs. TIJDSCHRIFTEN Leertheorie als basis van vaktherapie : functieanalyse toegepast binnen muziektherapie / Starniske, G. - 2008 (Tijdschrift voor vaktherapie; Vol. 4, nr. 2, 25-30 p.) Kunnen processen die zich binnen de muziektherapie afspelen, worden geanalyseerd en verklaard vanuit meer algemeen wetmatigheden zoals deze zijn geformuleerd in de leertheorie? Aan de hand van een zevental casussen wordt gepoogd de hypothese te toetsen dat de leertheorie voldoende proefondervindelijke procedures biedt om processen die zich in de klinische praktijk als muziektherapeut voordoen. TIJDSCHRIFTEN
FILM Tracking the reel world : a survey of audiovisual collections in Europe / de Klijn, E., de Lusenet, Y. Amsterdam : European Commission on Preservation and Access, 2008. - 149 p. : tab., graf. .- Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-6984-546-3 Tracking the reel world presents the results of a study on audiovisual collections undertaken in the framework of the TAPE (Training for audiovisual Preservation in Europe) project. This report is based on data collected from hundreds of organizations from all over Europe, most of them archives, libraries, museums (and research) institutes that hold audiovisual recordings as minority collections. This is a report on preservation and access of sound and moving image materials outside the broadcasting sector and large audiovisual archives. The report documents how non -specialist institutions employ new technology for preservation and access of audiovisual materials and concludes that uncertainties about the rapidly evolving digital environment make progress hesitant. 790 KLI Audiovisueel onderwijs: de knop omdraaien : audiovisuele onderwijsondersteuning voor de lerarenopleiding (academiejaar 2006-2007) / Wauters, R., Van Hulle, J. - Brussel : CANON Cultuurcel [etc.], 2008. - 80 p. : ill., tab. - In opdr. van CANON Cultuurcel en IAK/BAM. - Met lit.opg. In 2005 gaf de minister van Onderwijs, Vorming en Werk, Frank Vandenbroucke, aan dat er antwoorden gezocht moesten worden op de aanbevelingen van het onderzoek 'Audiovisuele vorming in het Vlaamse onderwijs' (2004). Naar aanleiding hiervan werd onder meer een projectgroep 'Audiovisuele onderwijsondersteuning voor de lerarenopleiding' uitgeschreven. Vijf projecten van lerarenopleidingen, die tot doel hadden de multimediale geletterdheid van zowel studenten binnen de lerarenopleiding als de kinderen die erbij betrokken werden te verbeteren, werden geselecteerd. Het rapport doet verslag van deze projecten, waarbij zowel de winstpunten en als de valkuilen door studenten, lectoren, een journalist en een externe onderzoeker werden opgetekend. 790 WAU Net echt : over feit en fictie in films : lesmateriaal voor leerlingen 10-13 jaar / Veerkamp, M. - [S.l.] : Stichting Filmset, [2006]. - [16 p.] : ill. + dvd. - Met bijlage voor docenten: antwoorden en hulpmiddelen. Lesmateriaal voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. 'Net echt' bestaat uit een lesboekje met opdrachten en een dvd met filmfragmenten uit heden en
25
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
verleden, waarmee leerlingen spelenderwijs leren wat het verschil tussen feit en fictie is. Ondertussen krijgen ze informatie over de geschiedenis van de cinema en ze leren wat het is om zelf een film te schrijven en regisseren. 791 VEE [DV] 791 VEE
THEATER De Meervoudige Intelligentie theorie binnen Jongerentheater 020 : een onderzoek naar de principes van de Meervoudige Intelligentie theorie en de toepassing daarvan in de praktijk van Jongerentheater 020 / Drittij, D. - Amsterdam : [s.n.], 2007. - 64 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - Masterthesis Vrije Universiteit Amsterdam, Onderwijspedagogiek. In deze masterthesis wordt de Meervoudige Intelligentie (MI) theorie in verband gebracht met Jongerentheater 020. De volgende vraag is onderzocht: Welke principes van de MI theorie past Jongerentheater 020 toe bij de ontwikkeling van talent binnen hun onderwijssetting? 792 DRI Ethnodrama : an anthology of reality theatre / redacteur Saldana, J. - Walnut Creek [etc.] : Rowman & Littlefield, 2005. - XVI, 230 p. : ill. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 0-759-10813-7 A collection of ethnodramas that could be used for teaching and instruction. The author provides examples of three types of reality theatre: monologue, dialogue, and ethnodramatic extension, including the full text from seven of these productions. Through examples, this publication teaches both qualitative researchers and producers of theatre important lessons about how to entertain audiences while also informing them about important social issues. 792 ETH Developmental Transformations : kennismaking met en implementatie van een dramatherapiemethode / Van den Bossche, D., Baars, M. - 2008 (Tijdschrift voor vaktherapie; Vol. 4, nr. 2, 3-8 p.) De definitie van Developmental Transformations is: een op improvisatie gebaseerde dramatherapiemethode, waarbij spel ontstaat via spontaan opkomende bewegingen, geluiden, woorden, beelden en scènes die volgens het proces van de vrije associatie voortdurend worden getransformeerd. In dit artikel worden de voornaamste basisprincipes beschreven alsmede barrières, richtlijnen en suggesties voor een succesvolle ontwikkeling in Nederland. TIJDSCHRIFTEN Dikke kabouters en domme leerkrachten / Twaalfhoven, A. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 71, zomer 75-78 p.) Het Nederlandse jeugdtheater is toonaangevend in de wereld. De gesubsidieerde kwaliteitsproducties lijden echter onder de commerciële successen van Kabouter Plop en K3 en de censuur van onderwijzers in het basisonderwijs. Het is volgens de auteur de taak van de overheid dit tij te keren. TIJDSCHRIFTEN Theater en scholing : drie verschillende manieren van scholing : hbo, kaderopleiding en alternatief / Witteveen, M. - 2008 (De theater nv; Vol. 7, nr. 29, mrt. 11-15 p.) Drie regisseurs vertellen over hun opleiding. Suzanne van Empel afgestudeerd aan ArtEZ hogeschool voor de kunsten, opleiding docent drama; Wilbert van den Heuvel deelnemer aan de Kaderopleiding
26
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Theaterregisseur voor de Amateurkunst in Arnhem; en Kitty Korebrits deelnemer aan HET OM in Limburg. TIJDSCHRIFTEN Theatrale verbeelding in een internationale context / van Bakelen, M.P. - 2007 (SICAmag; Nr. 36, dec. 22-23 p.) Bij elke theatereducatieve activiteit staat de relatie tussen de 'echte' werkelijkheid en de theatrale werkelijkheid centraal. Zijn er deelnemers uit verschillende landen, dan springt die verhouding nog meer in het oog door uiteenlopende visies en werkwijzen die daarover bij de partners bestaan. Wie heeft deelgenomen aan uitwisselingsprojecten kent naar de verrassing over andere inzichten en werkwijzen, ook de teleurstelling als de opvatting achterhaald lijkt of de werkwijzen niet 'compatible' blijken te zijn. Een korte analyse aan de hand van enkele internationale theaterprojecten van de afgelopen jaren. TIJDSCHRIFTEN Van ontwikkelen naar selecteren : theaterwerkplaats in beweging / vom Bruch, N. - 2007. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 19, nr. 71, zomer 92-99 p.) Theaterwerkplaatsen en productiehuizen hebben tot doel talent van de theateropleidingen te selecteren en te ondersteunen in hun ontwikkeling tot zelfstandige makers. Hoe succesvol zijn ze de afgelopen jaren geweest, en hoe ziet hun rol in de toekomst eruit? TIJDSCHRIFTEN 'Men doet wat men kan en zodoende blijft er heel wat liggen' : gedachten bij de opleiding van toneelmakers / Zonneveld, L. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 54-59 p.) De relatie tussen opleiding en beroepspraktijk van toneelmakers in Nederland is weerbarstig. Vernieuwing in de opleiding kan op commentaar van de oude garde rekenen. Daarmee schrijft men echter talentvolle theatermakers voortijdig af. TIJDSCHRIFTEN Hoe lokaal moet lokaal theater zijn? / Brans, H. - 2007 (De theater nv; Vol. 6, nr. 28, dec. 16-17 p.) Wat is lokaal theater? En hoe zou de link met mondiaal theater eruit moeten zien? En hoe verhoudt Community theater met lokaal theater? En wat is het verschil tussen lokaal theater en locatietheater? En wat is 'glokaliteit?' Een beschouwing. TIJDSCHRIFTEN Inspelen op ramadan : drama, beeldend werken en wereldoriëntatie in samenhang / WouterseSchmitz, M. - 2008 (Praxisbulletin; Vol. 25, nr. 10, jun. 30-34 p.) Themaproject over de ramadan waarin de verteltafel centraal staat. Spelend leren leerlingen van groep 3-5 over rituelen en regels met als doel: meer respect en begrip voor elkaar. Een beschrijving van de activiteiten van week tot week. Bestemd voor scholen met een multiculturele populatie. TIJDSCHRIFTEN Jongerentheater tussen wal en schip / Schmitz, J. - 2008 (TM; Vol. 12, nr. 3, apr. 42-45 p.) Eind jaren tachtig ontstond het jongerentheater uit een tekort aan podia voor multiculturele jonge makers en spelers. Groepen als Jongerentheater 020, Rotjong, Rotterdams Lef en DOX maken
27
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
sindsdien vernieuwende voorstellingen met en voor jongeren over thema's als culturele en religieuze spanningen, discriminatie, toekomstdromen en liefde. De Raad voor Cultuur heeft in 'Innoveren, participeren' (beleidsadvies voor cultuurnota 2009-2012) geadviseerd het jongerentheater niet als aparte categorie op te nemen in de basisinfrastructuur. Dit betekent echter niet een ontkenning van hun artistieke waarde. TIJDSCHRIFTEN De Krakeling wil eeuwig jong blijven / Zwaneveld, B. - 2008 (TM; Vol. 12, nr. 2, mrt. 16-18 p.) Het Amsterdamse jeugdtheater De Krakeling bestaat 25 jaar. Welke veranderingen hebben plaats gevonden? Welke functie vervult het voor de jeugdtheatergezelschappen? En voor het publiek van de sterk veranderde stad? TIJDSCHRIFTEN Multimodal literacy and theater education / Jensen, A. Petersen. - 2008. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 109, nr. 5, May/Jun. 19-26 p.) In this article, the author explores the possibilities of teaching and learning through multiple-literacies in an arts environment. Acknowledging that technologies have a profound effect on our society, and often outpace our ability to properly assess or understand their implications, the author asserts that young people can become critical and active agents in their interactions with new media. Arts education, specifically theater education, is uniquely positioned to substantially contribute to these interactions between teachers and students that acknowledge and explore the new forms of literacy that are essential to navigating our contemporary culture. To this end, the author calls on arts educators to effectively engage with their students' multimodal concerns through interactions that value new multimodal literacies. TIJDSCHRIFTEN
DANS Interactief choreografie spel / Dumon, D., auteur van idee Swinnen, A. - Tilburg : CVA, 2006 . - 29 p. : fig., ill., tab. + dvd + 27 speelkaarten. - Maakt onderdeel uit van het concept 'Snel aan de slag met podiumdanseducatie'. - Bestaat uit een handleiding, een spel kaarten en een dvd. - Met lit.opg. (Dans-idee-pakketten; 2) Interactief Choreografie Spel biedt dansdocenten, dansmakers en choreografen de mogelijkheid de complexiteit van het proces van choreograferen op een speelse manier inzichtelijk te maken. Het geeft dansers de mogelijkheid om deelgenoot te zijn van het creërende proces. Ook het publiek krijgt een interactieve rol aangeboden. Het publiek heeft door middel van dit spel de gelegenheid om mee te componeren en deel te nemen aan een onderdeel van het choreografische proces. Het spel is op drie manieren te gebruiken: als spel, als choreografische werkvorm of als instrument voor andere activiteiten. Op de bijbehorende dvd zijn voorbeelden te zien. 795 DUM [DV] 795 DUM The reflective dancer : ICT support for practical training = De reflectieve danser : ICT ondersteuning voor de praktische training / Leijen, Ä. - Utrecht : Universiteit Utrecht, 2008. - 184 p. : fig., tab. Proefschrift Universiteit Utrecht. - Tevens samenv. in het Nederlands en Estisch. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-393-4823-9 This study focuses on exploring how web-based ICT applications can be used to enhance teaching and learning in practical dance classes in higher education. This central research question was split up into
28
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
five research questions: 1. How suitable is a virtual learning environment for carrying out learning assignments in dance education? 2. How do pedagogical aspects of the e-courses influence students' satisfaction with their learning processes and outcomes in these e-courses? 3. Which specific pedagogical aims should a web-based ICT application facilitate in practical dance classes? 4. How can a web-based ICT application facilitate supporting the processes of students' reflection in practical dance classes? 5. In what ways does a web-based ICT application facilitate supporting students in describing, evaluating and relating processes of reflection in practical dance classes? 795 LEI Voorstellingen in de maak / Luteijn, A., Swinnen, A. - Tilburg : CVA, [2006]. - 23 p. + cd-rom. - Met 11 werkkaarten. (Dans-idee-pakketten; 1) Dit pakket biedt werkvormen in 11 stappen die bedoeld zijn om dansdocenten te stimuleren bij het maken van eindvoorstellingen, montagevoorstellingen of theatrale producties. Het bevat diverse opdrachten en praktische tips uit de dans- en theaterwereld voor het maken van een voorstelling en geeft inzicht in de opbouw en structuur van een grote dansproductie. Bij een aantal opdrachten horen werkkaarten die als losse kaarten achterin het boekje te vinden zijn. Op de bijbehorende cd-rom staan de werkkaarten in printversie, muziekfragmenten voor diverse opdrachten, een fragment uit het ballet Giselle, en een interview met en een reportage over Adriaan Luteijn. 795 LUT [CR] 795 LUT Bewegung(s) forme(l)n : Tänze gestalten mit Kindern, Jugendlichen, Erwachsenen / Priesner, V. Hersbruck : Klimperbein, 2005. - 138 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 3-9809236-5-7 Dieses Handbuch vermittelt inhaltliche und methodische Ideen für den tanzpädagogischen Unterricht. Teil I: Hintergründe; Teil II: Anregungen für die Praxis einer tänzerischen Grundausbildung. 795 PRI Dansend ondernemerschap in het amateurveld : tips, suggesties en voorbeelden uit de praktijk van Stichting Eye-Wash Productions / auteur van idee Swinnen, A., auteur van idee Wouters, E., redacteur Embrechts, A., CVA Centrum voor Amateurkunst, Noord-Brabant. - Tilburg : CVA, 2008. 43 p.: ill., tab. (Dans-idee-pakketten; 8) Aan de hand van de ervaringen van Eye-Wash Productions laat dit Dans-Idee-Pakket zien welke stappen je kunt zetten om meer optredens mogelijk te maken dan je op voorhand denkt. Vragen die aan de orde komen bij het bereiken van een groter publiek bij een amateurdansvoorstelling zijn: Hoe vind je speelplekken? Hoe ontmoet je de juiste contacten? Hoe benader je programmeurs? Hoe zorg je dat jouw voorstelling in het oog schiet en past in een programma of festival waar de organisatoren nog nooit van je dansgroep hebben gehoord? 795 SWI Een spagaat tussen theorie en praktijk : de dansvakopleidingen / Schots, M. - 2007 (Boekman; Vol. 19, nr. 73, winter 38-41 p.) De danskunst heeft zich de afgelopen decennia in zeer uiteenlopende richtingen ontwikkeld. Die diversiteit wordt weerspiegeld in het dansvakonderwijs. De meningen lopen uiteen als het gaat om de vraag over welke bagage een ontluikend danstalent moet beschikken. TIJDSCHRIFTEN
29
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Gabriel Smeets: 'De kunstenaar legt nieuwe verbanden' / van den Broek, M. - 2008 (TM; Vol. 12, nr. 3, apr. 8-12 p.) Gabriel Smeets werd twee jaar geleden benoemd tot artistiek leider van de School voor Nieuwe Dansontwikkeling (SNDO), een afdeling van de Theaterschool Amsterdam. Hij is in 2008 gastcurator van festival Springdance. Een interview met Smeets over zijn ervaringen en ambities op het gebied van moderne dans. TIJDSCHRIFTEN
LITERATUUR Jongeren schrijven wat en waar? : een inventarisatie van de schrijfactiviteiten voor jongeren, najaar 2007-voorjaar 2008 / de Boer, A., redacteur de Rooij, S. - Utrecht : Kunstfactor, 2008. - 22 p. Landelijke inventarisatie van schrijfactiviteiten voor jongeren vanaf het najaar 2007 tot en met het voorjaar van 2008. Voor deze inventarisatie zijn alle centra voor de kunsten en alle provinciale kunsten cultuurinstellingen getoetst op hun aanbod op het gebied van creatief schrijven en jongeren. In de publicatie wordt een overzicht gegeven van schrijfwedstrijden, workshops, cursussen, projecten, festivals, online podia en activiteiten bij kunsteducatie-instellingen. Digitale versie: http://www.kunstfactor.nl/files/Inventarisatie-jongeren-schrijven.pdf 820 BOE Leesbevordering en fictie in het basisonderwijs : een inventarisatie van empirisch onderzoek in het perspectief van leerplanontwikkeling / Bonset, H., Hoogeveen, M. - Enschede : SLO, 2008. - 59 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - In samenw. met Stichting Lezen Nederland, Stichting Lezen Vlaanderen, SCO-Kohnstamminstituut, Nederlandse Taalunie. In deze inventarisatie wordt een overzicht gegeven van empirisch onderzoek dat verricht is naar leesbevordering in het basisonderwijs. Deze inventarisatie heeft betrekking op Nederland, Vlaanderen en Suriname en bestrijkt het tijdvak 1969 tot en met 2004. Centraal in deze inventarisatie staat het lezen van fictionele teksten zoals verhalen, gedichten, prentenboeken afkomstig uit de jeugdliteratuur. Digitale versie: http://www.slo.nl/themas/00015/leesbevordering/1.4099.0069_Leesbevordering_en_fictie_in_het_ba sisonderwijs.pdf/ 820 BON Jongeren schrijven : creatief schrijven tussen 12 en 18 jaar : onderzoeksverslag / Rebel, S., Nationale Jeugdraad. - Utrecht : Nationale Jeugdraad, 2008. - 19 p. : fig., tab., ill. - Met bijl. - In opdr. van en in samenw. met Kunstfactor Schrijven. In dit onderzoek naar het schrijfgedrag van jongeren komt naar voren hoe jongeren creatief met woorden omgaan, waarover ze schrijven, wie hen inspireert en waar ze hun teksten publiceren. Uit het onderzoek blijkt dat vijf van de tien jongeren actief met schrijven bezig zijn. Hun voorkeur gaat uit naar het schrijven van brieven en dagboeken, poëzie en korte verhalen. Digitale versie: http://www.kunstfactor.nl/assets/files/Rapport-jongeren-Schrijven.pdf 820 REB Literatuur lezen en onderwijzen / Schram, D. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - Ongepag. - Met lit.opg. Rede van Dick Schram uitgesproken op 6 juni 2008 bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Literatuurwetenschap en bijzonder hoogleraar Leesgedrag vanwege Stichting Lezen aan de Faculteit der Letteren van de Vrije Universiteit Amsterdam. In deze rede wijst Dick Schram erop dat Literatuurwetenschap een discipline is die zich met literatuur in het algemeen, dus niet met een
30
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
bepaalde literatuur, bezighoudt. Zij richt zich onder andere op het functioneren van literatuur in de maatschappij en de betekenis van literatuur voor lezers. Ook het leren lezen is een belangrijk thema; het gaat dan vooral om het literatuuronderwijs. Digitale versie: http://www.lezen.nl/files.php?file_id=342 820 SCH Prentenboeken in de kleuterklas : narrativiteit in een interactief perspectief / van de Velde, K. - [S.l.] : [s.n.], 2005. - 132 p. : tab., fig. + dvd. - Met lit.opg. en bijl. - Scriptie Universiteit Gent, Taal en Letterkunde Germaanse Talen Een scriptie over 'Prentenboeken in de kleuterklas' met als doel inzicht te bieden in, enerzijds, de manier waarop de vertelronde interactief gestructureerd wordt en, anderzijds, in de manier waarop kleuters een voorgelezen verhaal individueel verwerken. Belangrijke elementen die naar voren komen zijn: de narratieve structuur, performance en contextualisering. 820 VEL [DV] 820 VEL Het oog van de meester : een onderzoek naar de literaire ontwikkeling van havo- en vwo-leerlingen in de tweede fase van het voortgezet onderwijs / Witte, Th. - Delft : Eburon, 2008. - 611 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Cop. Stichting Lezen. - Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen. Met samenv. in het Engels. - ISBN 978-90-5972-246-0 (Stichting Lezen reeks; 12) Waarom moet je lezen wat je nog niet kunt begrijpen? Deze vraag ligt ten grondslag aan dit onderzoek en duidt de problemen in het literatuuronderwijs. Deze zijn enerzijds didactisch en anderzijds maatschappelijk van aard. Het didactische probleem is dat er weinig bekend is over het literaire ontwikkelingsproces van havo- en vwo-leerlingen. Hierdoor sluiten de aangereikte en soms verplichte boeken vaak niet aan bij de leerlingen. Het maatschappelijke probleem is dat het literatuuronderwijs in de media regelmatig ter discussie staat en er getwijfeld wordt aan de taak leerlingen voldoende literaire bagage mee te geven. Er is echter weinig onderzoek bekend over de concrete resultaten van het literatuuronderwijs op havo en vwo. De auteur beschrijft niet alleen hoe het literaire ontwikkelingsproces bij adolescenten verloopt en welke fasen daarin kunnen worden onderscheiden, maar biedt tevens een didactische 'gereedschapskist' waarmee docenten kunnen bepalen welke boeken en opdrachten voor een bepaald niveau geschikt zijn. De case studies naar stimulerende en remmende factoren in het ontwikkelingsproces resulteren in een reeks handelingsoriëntaties, do's and don'ts, voor docenten waarmee zij de leerlingen met verschillende niveaus en achtergronden naar een hoger niveau kunnen helpen klimmen. 820 WIT Lezen in het VMBO / eindredacteur Marreveld, M. - 2008. - Katern (Didaktief opinie en onderzoek voor de schoolpraktijk; Vol. 38, nr. 6, juni 1-24 p.) In 2007 schreven Stichting Lezen en de CED-Groep een prijsvraag uit voor docenten die vmboleerlingen konden inspireren tot het lezen. Praktijkverhalen van negen prijswinnaars. Plus een essay van Frans Willem Korsten, hoogleraar in Rotterdam, over de revoluties die Nederland de afgelopen decennia ondergaan heeft en de consequenties die het (literatuur)onderwijs daaruit moet trekken. TIJDSCHRIFTEN De leescoördinator / Walta, J. - 2008 (JSW; Vol. 92, nr. 10, jun. 16-17 p.) Een beschrijving van het doel en de taken van een leescoördinator in het basisonderwijs. TIJDSCHRIFTEN
31
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
OVERIG Kinderen leren filosoferen : praktijkboek voor leraren / Bartels, R. - Utrecht : Agiel, 2007. - 143 p. : fig., ill., tab. - ISBN 978-90-77834-29-9 Wat is kinderfilosofie? Waarom filosoferen met kinderen? Hoe begeleid je kinderen in het basisonderwijs in het leren filosoferen? Dit boek vertelt de verhalen van acht leraren die ieder op hun eigen wijze met deze vragen aan de slag zijn gegaan in hun klas. Waarom, wat motiveert hen ermee te beginnen en om door te gaan? Hoe doen ze het? Wat ervaren de kinderen in hun groepen? Geschreven voor leerkrachten in de basisschool en pabostudenten, die belangstelling hebben voor filosoferen met kinderen. Bevat handreikingen voor de praktijk en stage. Ook de belangrijkste achtergronden van kinderfilosofie worden beschreven. 100 BAR Frames of mind : the theory of multiple intelligences / Gardner, H. - 2nd ed. - New York : Basic Books, 2004. - XLVI, 440 p. : fig., tab. - 1st ed.: 1983. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-46502510-7 The basic question the author sought to answer was: Is intelligence a single thing or various independent intellectual faculties? He demonstrates that there exist many human 'intelligences', common to all cultures - each with its own pattern of development and brain activity, and each different in kind from the others. Gardner identifies eight core intelligences: linguistic, logical mathematical, spatial, bodily-kinesthetic, musical, interpersonal, intrapersonal and the naturalistic intelligence. 159 GAR Statistisch jaarboek 2008 / CBS, Centraal Bureau voor de Statistiek. - 's-Gravenhage : SDU : CBS, 1993- . - fig., tab. + cd-rom (vanaf 2003). - Eerder verschenen als Statistisch zakboek. - Met reg. ISSN 0924-2686 Actuele cijfers over vrijwel alle aspecten van de Nederlandse samenleving: bevolking, onderwijs, cultuur en vrijetijdsbesteding, gezondheid en maatschappelijk welzijn etc. [CR] (0:31) STA [NA] (0:31) STA Je vak in schema's : Deel 1: vaktherapie binnen een kader van schematherapie / Blokland-Vos, J., van Mook, C. - 2008 (Tijdschrift voor vaktherapie; Vol. 4, nr. 2, 17-23 p.) Drie vaktherapeuten beschrijven vanuit dramatherapie, beeldende therapie en psychomotorische therapie hun ervaringen met tien jaar schematherapie volgens de methode van Jeffrey Young. De begrippen schema, modus, copingstijl, limited reparenting en gently pushing worden uitgelegd en in verband gebracht met de vaktherapeutische praktijk binnen een setting van klinische psychotherapie. Verder wordt er vooral aandacht gegeven aan de meerwaarde die vaktherapie biedt binnen de experientiële tak van de schematherapie. TIJDSCHRIFTEN CJP zet jongeren in als marktonderzoekers / Lubbers, A. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 53, jul. 4-5 p.) Het CJP heeft tien jongeren opgeleid tot onderzoeker/gespreksleider. Uit de eerste onderzoeken blijkt dat jongeren aan leeftijdgenoten minder sociaal wenselijke antwoorden geven. Het CJP wil hiermee de culturele sector gaan adviseren over jongerenmarketing. TIJDSCHRIFTEN
32
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
INSTELLINGENDOCUMENTATIE 'Hij is van beeld gemaakt' : cultuureducatie primair onderwijs 2008-2012 stadsdeel Oost Watergraafsmeer / Gemeente Amsterdam stadsdeel Oost-Watergraafsmeer. - Amsterdam : Gemeente Amsterdam, 2008. - 17 p. Cultuur is kracht : ontwerp Cultuurnota 2009-2012 / Provincie Utrecht. - Utrecht : Provincie Utrecht, 2008. - 26 p. Cultuurstad Groningen : gewoon bijzonder! : ontwerpnota 2009-2012 / Gemeente Groningen. Groningen : Gemeente Groningen, 2008. - 150 p. Cultuurvisie 2008-2020 : concept / Gemeente Breda. - Breda : Gemeente Breda, 2008. - 48 p. Hoe zie je dat? : poster kunsteducatie en erfgoededucatie / Kunst Centraal, (provincie) Utrecht, Landschap Erfgoed Utrecht. – Bunnik/De Bilt : Kunst Centraal/Landschap Erfgoed Utrecht, 2008 Jaarverslag 2007 / 't Platform, Steunpunt Kunsteducatie Midden-Kennemerland, Heemskerk. Heemskerk : 't Platform Jaarverslag 2007 / Prins Claus Fonds. - Den Haag : Prins Claus Fonds Jaarverslag 2007/ Centrum voor de Kunsten Eindhoven. - Eindhoven : Centrum voor de Kunsten Jaarverslag 2007 / Erfgoed Nederland. - Amsterdam : Erfgoed Nederland Jaarverslag 2007 / Stichting Fonds voor de Letteren. - Amsterdam : Stichting Fonds voor de Letteren Jaarverslag 2007 / Kunstgebouw, Stichting Kunst en Cultuur Zuid-Holland. - Rijswijk : Kunstgebouw Jaarverslag 2007 / Edu-Art Gelderland, Stichting Ondersteuning Kunst- en Cultuureducatie. - Arnhem : Edu-Art Gelderland Kans op kunst : plan van aanpak voor de versterking van de amateurkunst / Akkermans, H.J.M., Scholten, S., Westerhof, O. - Utrecht : Kunstfactor, 2007. - 24 p. Kiezen voor kunst : kadernota Kunst en cultuur 2007-2011 : stadsdeel Bos en Lommer / Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Bos en Lommer. - Amsterdam : Gemeente Amsterdam, 2007. – 32 p. Museumbeleid 2008-2011 / Postelmans, J.H.C., Provincie Noord-Brabant. – Den Bosch : Provincie Noord-Brabant, 2007. - 24 p. Thema's kunst & cultuur : donatiebeleid VSBfonds 2008 / VSB Fonds. - [S.l.] : VSB Fonds, 2008. - 2 p. Tweede voortgangsrapportage Nota Continu Cultuur : Kunst en Cultuur Ede 2006-2009 / Gemeente Ede. - Ede : Gemeente Ede, 2007 Uitgangspuntennotitie Cultuurplan 2009-2012 provincie Limburg / Provincie Limburg. - Maastricht : Provincie Limburg, 2007. - 18 p.
33
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008
Vak M : talentenvoorziening : Werkplan 2007-2008 / Keunstwurk, Friesland. - Leeuwarden : Keunstwurk, 2007. - 21 p. Vak M is opgezet voor jonge mensen met een meer dan gemiddeld talent op het gebied van muziek in Friesland en is een initiatief van de convenantpartners: Centra voor de Kunsten Sneek, Drachten, Heerenveen, Leeuwarden en Keunstwurk. Het doel van Vak M is om talentvolle jonge mensen in een zo vroeg mogelijk stadium van hun musiceren, op professionele wijze te begeleiden en te ondersteunen waarbij gekeken wordt naar de mogelijkheden en ambities van de cursist. In dit werkplan wordt de opzet en werkwijze van Vak M toegelicht. Voortgangsrapportage Nota Continu Cultuur : Kunst en Cultuur Ede 2006-2009 / Gemeente Ede. Ede : Gemeente Ede, 2007. – Ongepag. Wijzigingen financieringsstructuur en verantwoordelijkheden Beeldende Kunst en Vormgeving na 2008 : verslag bijeenkomst Cultuurnetwerk Noord-Holland, 12 februari 2008 / Cultuurnetwerk NoordHolland. - Haarlem : Cultuurnetwerk Noord-Holland, 2008. - 7 p. Wijzigingen financieringsstructuur en verantwoordelijkheden : beeldende kunst en vormgeving na 2008 : een schets van diverse publicaties / Cultuurnetwerk Noord-Holland. - Cultuurnetwerk NoordHolland, 2008. - 21 p.
34
AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2008