Studiecentrum AANWINSTEN juni 2007

Studiecentrum AANWINSTEN juni 2007 131 titels MUSEA No more sugarcoating! : een nieuw recept voor de inzet van educatieve games in de museale sector / Burger, F. - Utrecht : Universiteit Utrecht, 2006. - 61 p. : tab., ill. - Met lit.opg. en bijl. Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren, Taal- en cultuurstudies. Onderzoek naar educatieve games in Nederlandse musea. Hoofdstuk één inventariseert de aanwezigheid van games op websites van musea. Er wordt aandacht besteed aan de context waarbinnen het spel wordt aangeboden, evenals de rol van de overheid bij de ontwikkeling van de games. In het tweede hoofdstuk komt aan bod wie er verantwoordelijk is voor de inzet van spel in de museale sector en in welke vormen het daar voorkomt. Hoofdstuk drie gaat in op de functies van spel in de museale context. Hoofdstuk vier gaat over het gebruik van het spel als 'sugarcoating'. In het laatste hoofdstuk volgt de conclusie. 069 BUR Van tekstbord tot touchscreen : een onderzoek naar de educatieve activiteiten van museum Boijmans van Beuningen in drie periodes / Deelstra, N. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 115 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, Faculteit Letteren, Kunstgeschiedenis. In deze scriptie wordt een overzicht gegeven van de kunsteducatieve activiteiten in het museum Boijmans Van Beuningen in drie verschillende periodes, namelijk in de beginjaren van het 'nieuwe' museum rond 1935, in de jaren '70 en rond de eeuwwisseling. Naast dit historische overzicht, worden twee deelvragen onderzocht. Ten eerste wordt de ontwikkeling in Boijmans Van Beuningen afgezet tegen de (inter-)nationale ontwikkelingen op kunsteducatief gebied. Ten tweede wordt gekeken op welke manier het museum omgaat met educatie voor moderne en hedendaagse kunst ten opzichte van die voor de 'oude' kunst. 069 DEE Museum educator's handbook / Talboys, G.K. - 2nd ed. - Aldershot : Ashgate, 2005. - 184 p. : tab., fig. - 1e dr. 2000. - Met lit.opg., reg. en bijl. - ISBN 0-7546-4492-8 Guide to setting up and running education services in all types and sizes of museums. It includes advice on use of websites, interactive displays, databases, and other technologies. Furthermore it reassesses funding, curriculum needs and educational policy and gives advice on meeting informal education needs. Meant for teachers and students of museum studies, education specialists, exhibition designers, and other museum staff. 069 TAL Whose muse? : art museums and the public trust / redacteur Cuno, J., McGregor, N., ... [et al.]. Princeton : Princeton University Press, 2006. - 208 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-69112781-1

1 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Brings together five directors of leading American and British art museums who together offer a forward-looking alternative to prevailing views about the role of an art museum. On one hand museums as places of entertainment, leisure, and commerce, on the other hand as socially therapeutic institutions. While their approaches differ, certain themes recur: as museums have become increasingly complex and costly to manage, and as government support has waned, the temptation is great to follow policies driven not by a mission but by the market. However, the directors concur that public trust can be upheld only if museums continue to see their core mission as building collections that reflect a nation's artistic legacy and providing informed and unfettered access to them. 069 WHO Hoeveel apostélen zijn er eigenlijk? / de Vreede, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 29-31 p.) Op 14 september 2006 opende Museum Catharijneconvent in Utrecht opnieuw zijn deuren na een ingrijpende verbouwing. Wat het museum zoal doet op het gebied van educatie, wordt in dit artikel besproken. Zo is er voor het eerst een permanente tentoonstelling voor kinderen en jongeren 'Feest!, weet wat je viert'. De tentoonstelling kan behalve in familieverband ook in schoolverband bezocht worden door onder andere het basisonderwijs en het vmbo. TIJDSCHRIFTEN

CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST Arts organisations in the 21st century : ten challenges / Leadbeater, C. - London : Arts Council England, 2005. - 42 p. - ISBN 0-7287-1103-6 Report on what the Arts Council England could do to help arts organisations respond to the demands of the 21st century and how the arts organisations should respond themselves. Many of the recommendations apply to how arts organisations run themselves: how they manage their creativity, build new audiences, develop strategy, and work in partnerships. One of the central themes is that arts organisations must do more to help one another. Arts organisations learn too little from one another. Peer-to-peer support, mutual problem solving and networking to share resources is rare. The Arts Council needs to create platforms for mutual self-help and to equip arts organisations with tools they can use themselves to address their challenges. The ten challenges discussed are: establishing the value of art; creativity; the shifting audience; diversity and equality; new organisations; commerce and culture; public partnerships; strategy; leadership; and people. 061 LEA Kunst - goed om te doen! / PAK, Platform Amateurkunst. - Utrecht : PAK, 2006. - 3 p. Amateurkunst is een bron van persoonlijke ontwikkeling voor miljoenen mensen en vervult een cruciale rol in het maatschappelijke leven. Amateurkunst is het cement van de samenleving, verbindt mensen en groepen en levert meerwaarde op het gebied van welzijn, integratie, onderwijs en economie. Bovenstaande zinnen geven beknopt de strekking weer van een manifest dat op dinsdagmiddag 10 oktober 2006 door het PAK is aangeboden aan politiek Den Haag. Verschillende mensen uit politiek, bedrijfsleven en cultuur ondertekenden het manifest, waaronder Elco Brinkman, Arjo Klamer en Thomas Rosenboom. Met dit manifest wordt het belang en de waarde van amateurkunst op de kaart gezet, onder andere voor de Tweede Kamer verkiezingen, november 2006. 379 KUN 2 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Profiles kunst + cultuur : 118 ideeën voor samenwerking met culturele organisaties / hoofdredacteur Maatjes, A., Leenaers, M. redacteur, Hardeman, H. projectleider, ... [et al.], van der Laan, M. auteur van voorwoord. - Amstelveen : Lenthe, 2006. - 185 p. : ill. - ISBN 90-75458-36-3 Gids voor bedrijven die op zoek zijn naar samenwerking met de culturele sector. De gids geeft meerdan 100 profielen van culturele organisaties en hun mogelijkheden voor samenwerking met het bedrijfsleven. Daarnaast besteedt deze gids aandacht aan verschillende vormen van samenwerking, trends en kengetallen en bespreekt een aantal best practices. 061 PRO Het virtuele kunstencentrum van de toekomst : zoektocht naar een innovatief webplatform voor virtuele cultuurbeleving / redacteur Michiels, K., redacteur Mechant, P. - [S.l.] : IBBT-VACF, 2007. 264 p. : tab., ill., fig. - ISBN 978-9-0902-1837-3 Het VACF-project (VACF = Virtual Arts Centre for the Future) onderzocht de mogelijkheden naar virtuele cultuurparticipatie door het ontwikkelen van een prototype van een virtueel kunstencentrum van de toekomst. Het Gentse kunstencentrum Vooruit fungeerde hierbij als 'pilot' en laboratorium. Het project realiseerde drie geïntegreerde demonstratiesystemen: een webplatform, een 3Domgeving en een 'customer intelligence'-module. Inhoud: Verslag van een onderzoek naar en uitbouw van een innovatief webplatform voor virtuele cultuurbeleving, Experteninterviews, Gebruikersonderzoek: analyse en evaluatie van het VACF prototype, Het algemene profiel en de behoeften van de virtuele cultuurparticipant, De juridische aspecten van het VACF prototype. 004 VIR

CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Achieving social cohesion in a multicultural Europe - concepts, situation and developments = Quelle cohésion sociale dans une Europe multiculturelle? - concepts, états des lieux et développements / auteur van inleiding Farrell, G., auteur van inleiding Oliveri, F. - Strasbourg : Council of Europe, 2006. - 201 p. + 220 p. : tab. - Tekst in het Engels en Frans. - Met lit.opg. - ISBN 92-871-6033-3 978-92-871-6033-1 (Trends in social cohesion; 18) The development of social cohesion in a multicultural Europe is a key political objective, both vital and attainable, for our modern societies. It can be achieved by transcending the limits of so-called ‘integration' policies, particularly when they take the form of unilateral processes in which migrants and their descendants are not acknowledged as partners in decisions concerning them. 301 ACH The power of art : visual arts: evidence of impact : regeneration, health, education and learning / redacteur Bridgewood, A., Prevista, ... [et al.], auteur van voorwoord Frayling, Ch., onderzoeker Burgess, T. - London : Arts Council England, 2006. - 108 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 0-7287-11877 An analysis and a set of case studies to illustrate the impact of contemporary visual arts in regeneration, health, education and learning. Drawing on research by Prevista, evidence is presented of the impact of visual arts and the important role they have in delivering access and social inclusion across society. Twenty case studies provide detailed pictures of contemporary artists engaging with communities to achieve a range and diversity of outcomes. The report makes a series of recommendations, including the need to establish a framework for consistently measuring social 3 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

impact in the visual arts sector and the application of this framework to collect more robust data on the economic and social contribution made by visual artists in regeneration, health and education. 700 POW Statistisch jaarboek 2007 / CBS, Centraal Bureau voor de Statistiek. - 's-Gravenhage : SDU/CBS, 1993- . - fig., tab. + cd-rom (vanaf 2003). - Eerder verschenen als Statistisch zakboek. - Met reg . ISSN 0924-2686 Actuele cijfers over vrijwel alle aspecten van de Nederlandse samenleving: bevolking, onderwijs, cultuur en vrijetijdsbesteding, gezondheid en maatschappelijk welzijn etc. Aanwezig: 1993-2007 [CR] (0:31) STA [NA] (0:31) STA Tracks : artistieke praktijk in een diverse samenleving / Van Dienderen, A., Janssens, J., Smits, K. Berchem : EPO, 2007. - 327 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-6445-429-5 Hoe gaan kunstenaars en culturele werkers op de werkvloer om met de diversiteit in onze samenleving? Het boek volgt de zoektocht van een twintigtal artistieke praktijken uit Vlaanderen en Brussel, zowel individuele kunstenaars als kunstorganisaties, al dan niet gesubsidieerd, van kleine buurtorganisaties tot grote buurthuizen, uit de stad en de provincie. De publicatie is een gezamenlijk initiatief van het Vlaams Theater Instituut, Kunst en Democratie, Initiatief Beeldende Kunst, Initiatief Audiovisuele Kunst, Muziekcentrum Vlaanderen en het Vlaams Architectuur Instituut. 700 VAN

BELEID Creatief met auteursrecht : auteursrecht binnen cultuuren media gerelateerd onderwijs en de creative industrie / Tensen, J. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - [100 p.] : fig. - In opdr. van Creative Commons Nederland. - Onderzoeksscriptie Hogeschool van Amsterdam, Instituut voor Interactieve Media. - Met lit.opg., webadressen en bijl. Het doel van dit onderzoek was het achterhalen hoe het onderwerp auteursrecht binnen het cultuuren mediagerelateerd onderwijs aan bod komt. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er binnen het cultuuren mediagerelateerd onderwijs behoefte is aan ondersteuning om studenten te onderwijzen in het auteursrecht, in de veronderstelling dat kennis over auteursrecht voor studenten van belang is voor de latere beroepspraktijk in de creatieve industrie. 347 TEN Bestel in beeld 2005 / van der Mijl, J.P. samensteller, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, van de Ven, A. samensteller, van Rijn, J. samensteller. - [Den Haag] : Ministerie van OCW, 2006. - 76 p. : fig., tab., graf. - Met bijl. - ISBN 90-5910-134-0 Statistische gegevens en informatie over de belangrijkste ontwikkelingen en prestaties op de beleidsterreinen onderwijs (primair- en voortgezet onderwijs, BVE, hoger en wetenschappelijk onderwijs), cultuur (kunsten, media, letteren en bibliotheken, cultureel erfgoed) en wetenschap. Ook worden de Nederlandse prestaties in het onderwijs en de wetenschap vergeleken met die van andere landen. Bevat ook een selectie van relevante indicatoren die bij elkaar op hoofdlijnen een beeld geven van de werking van het onderwijs-, cultuuren wetenschapsbestel. [NA] 354 OND 4 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Between cultural theory and policy: the cultural policy thinking of Pierre Bourdieu, Michel de Certeau and Régis Debray / Ahearne, J., Centre for Cultural Policy Studies. - Warwick : University of Warwick, 2004. - 148 p. - Met lit.opg. - ISBN 1-902808-10-X (Research papers; 7) The study explores the cultural policy thinking of three major French theorists. The introduction surveys relations between different types of research and cultural policy making both in the anglophone world and in France, and places the decision to focus on these three thinkers within a wider context of cultural policy research in France. Chapter one traces how the cultural policy reflection of these figures emerges against or negotiates the policy model represented by André Malraux. Chapters two to four move across the oeuvres of Pierre Bourdieu, Michel de Certeau and Régis Debray with a sustained focus on their cultural policy implications and prescriptions. 351 AHE Kerncijfers 2002-2006 : Onderwijs Cultuur en Wetenschap; Bestel in beeld 2006 / Plasterk, R.H.A. auteur van voorwoord, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Wit, D. samensteller,van der Mijl, J.P. samensteller, van de Ven, A. samensteller. - [Den Haag] : Ministerie van OCW, 2007. - 2 dl. (186, 76 p.) : fig., tab. - Met bijl. - De jaarboeken zijn verschenen onder de titel 'Onderwijs Cultuur en Wetenschappen in kerncijfers ...'. - ISBN 978-90-5910-188-3 Statistische gegevens en informatie over de belangrijkste ontwikkelingen en prestaties op de beleidsterreinen onderwijs (primair- en voortgezet onderwijs, BVE, hoger en wetenschappelijk onderwijs), cultuur (kunsten, media, letteren en bibliotheken, cultureel erfgoed) en wetenschap. Ook worden de Nederlandse prestaties in het onderwijs en de wetenschap vergeleken met die van andere landen. 'Bestel in beeld' is een apart onderdeel van Kerncijfers. In dit deel wordt een selectie gepresenteerd van relevante indicatoren die bij elkaar op hoofdlijnen een beeld geven van de werking van het onderwijs-, cultuuren wetenschapsbestel. [NA] 354 OND A key to Dutch history : report by the committee for the development of the Dutch canon / auteur van voorwoord van Oostrom, F., Committee for the Development of the Dutch Canon. - Amsterdam : AUP , 2007. - 228 p. : ill. - Commissioned by the Ministery of Education, Culture and Science, the Netherlands. - Met lit.opg., webadressen en bijl. - ISBN 978-90-5356-498-1 Overview of historical highlights, assembled by a number of specialists in consultation with the Dutch general public. The report is divided in two sections. In section A, the reasons and principles behind the canon are explained. In section B is the canon itself, in fifty windows. 008 KEY Kunst van leven : hoofdlijnen cultuurbeleid / Plasterk, R.H.A., OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : OCW, 2007. - 54 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. Deze notitie van minister Plasterk is de agenda voor het cultuurbeleid in de komende jaren. Hij reageert daarmee op het advies van de Raad voor Cultuur Innoveren, participeren!. De notitie bestaat uit twee delen. In het eerste deel geeft Plasterk een visie op de volle breedte van cultuur : kunsten, cultureel erfgoed en media. Het tweede deel van deze brief staat in het kader van de herijking van de cultuurnotaprocedure stil bij de verantwoordelijkheidsverdeling tussen minister en cultuurfondsen, de aanvraagprocedure 2009-2012 en de verdere inrichting van de visitatieprocedure. 351 PLA


Culturele staalkaart Rotterdam 2007 / Bongers, H., RRKC, Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur, ... [et al.]. - Rotterdam : RRKC, 2007. - 216 p. : tab., ill. - Met bijl. en lit.opg. Sectoranalyses van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. Het is een momentopname van kunst en cultuur in Rotterdam in het voorjaar van 2007. De sectoranalyses hebben het karakter van een sterkte/zwakte analyse. Ze zijn tot stand gekomen in gesprekken met vertegenwoordigers uit de verschillende sectoren. De Rotterdamse Raad heeft de sectoren geanalyseerd en leemtes en kansen gesignaleerd. Elke sectoranalyse wordt afgesloten met een aantal aanbevelingen. 352 CUL Kunst met een gewone k / Vuik, Th. - 2007 (Maandblad voor de beeldende vakken; Vol. 123, nr. 4, juni. 4-6 p.) Vanaf 2005 tot 2008 is het actieplan 'Cultuurbereik' actief. In Brabant worden de gemeentes gevraagd een bijdrage te leveren aan de oprichting van een zogenoemde Marktplaats. Dit is een organisatie die geheel door de gemeente wordt ondersteund. Zij bemiddelt tussen culturele organisaties enerzijds en het onderwijs anderzijds. Een gesprek met Geert Lenders (voormalig actieplanleider Provincie Brabant) en Jan Stoel (marktplaatsleider en coördinator van bureau Cist) over de Brabantse invulling. TIJDSCHRIFTEN Valuing the arts on their own terms? (Ceci n'est pas une pipe) / Bumgarner Gee, C. - 2007. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 108, nr. 3, Jan/Feb. 3-12 p.) Profound differences exists between the ways in which arts educators and artists personally value the arts and the rationales offered via arts advocacy campaigns for public arts support. The author argues that those discrepancies carry grave consequences for K-university arts education. The author describes means by which to better reconcile valuing the arts for their intrinsic qualities with intense political pressure to justify arts education in terms of its alleged ability to improve students' math and reading skills and to address concerns of social justice and economic development. TIJDSCHRIFTEN

ONDERWIJS Anders leren congresboek 2004 / redacteur Zeelenberg, T., Kok, M. redacteur, Beckers, J., ... [et al.]. - Enschede : SLO, 2005. - 111 p. : ill., tab. + cd-rom. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 90-3292216-5 Bundeling artikelen, naar aanleiding van het congres 'Anders Leren 2004', gebaseerd op een nadere studie van een aantal scholen die werken aan anders leren en een aantal artikelen gewijd aan een thema gerelateerd aan anders leren, zoals de inrichting van de leeromgeving. Op de cd-rom is te zien hoe men in de praktijk bezig is met 'Anders Leren' en is er een korte impressie van het congres. 371 AND [CR] 371 AND De brede school in de praktijk : handreiking voor brede scholen in het voortgezet onderwijs / Bontje, D., Studulski, F., van der Vegt, A.L. - [Utrecht] : Sardes, 2006. - 48 p. - Met bijl., lit.opg. en websites.


De auteurs gaan in de handreiking vooral op zoek naar antwoorden op de vraag hoe scholen voor voortgezet onderwjis hun Brede School-aanpak vormgeven. Een strak stappenplan en pasklare antwoorden worden niet gegeven. Daarentegen worden wel verschillende overwegingen besproken die van belang zijn bij het proces om tot een Brede School te komen. Het geheel wordt geïllustreerd met ervaringen van zes brede scholen in het voortgezet onderwijs, die bezocht zijn bij de voorbereiding van de handreiking. 371 BON Education at a glance 2006 : OECD indicators / OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development. - Paris : OECD, 2002- . - tab., fig. Indicators used give an up-to-date account of education systems around the world. They provide information on the output of educational institutions and the impact of learning, the policy instruments that shape educational outcomes and how education systems operate and evolve, and the human and financial resources invested in education. [NA] 370 EDU Key data on education in Europe 2005 / European Commission. - [6e dr.]. - Luxembourg [etc.] : Office for Official Publications of the European Communities [etc.], 2005. - 330 p. : fig., tab., graf. Met bijl. en lit.opg. - ISBN 92-894-9422-0 This publication provides a wide-ranging overview of the functioning of education systems and the participation of young people at all levels of education. It contains 153 indicators in six subjectbased chapters. Besides data on the context, participation in education at all educational levels, graduation rates and human and financial resources, the book also offers detailed information on several key aspects of how education is administered and structured. This applies in particular to decision-making levels, the autonomy of schools and procedures for evaluating the education system. One chapter is also devoted to teaching time, the grouping of pupils and their assessment. Each topic is discussed using information from Eurydice on methods of management and implementation. This is supplemented by statistical material derived from various Eurostat data collections. Certain data obtained from international surveys provide further insight into the topics examined. [NA] 370 KEY Maatschappelijke kosten-batenanalyse brede school : rapport / de Blaay, N., Berenschot, ... [et al.], Oberon, Stichting Atlas voor Gemeenten. - Utrecht : Berenschot [etc.], 2007. - 38 p. : tab. - In opdr. van het ministerie van OCW. Bureau Berenschot heeft in samenwerking met Oberon en de Stichting Atlas voor Gemeenten, een model ontwikkeld dat de kosten en baten van investeringen in een Brede School in kaart brengt. In dit onderzoek wordt de zogenaamde Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) methode toegepast voor investeringen in brede scholen voor het primair en voortgezet onderwijs. Uit de MKBA blijkt dat investeringen in de Brede School over het algemeen maatschappelijk rendabel zijn. Ruim 80% van de maatschappelijke baten zijn het gevolg van betere onderwijsprestaties van de leerlingen op de Brede School, die daardoor later hun kansen op de arbeidsmarkt beter benutten. Indirecte en externe effecten voor de ouders en de veiligheid/leefbaarheid in de wijk voegen daar ongeveer 20% aan toe. 371 MAA


Ontwikkeling door onderzoek : een handreiking voor leraren / Kallenberg, T., ... [et al.]. - Utrecht : Thieme Meulenhoff, 2007. - VII, 254 p. : ill., tab., fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-0695512-5 Reikt leraren een methodiek aan om gevalideerd en betrouwbaar onderzoek te verrichten, bijvoorbeeld naar opvallend gedrag van een individuele leerling, of naar kenmerken en wensen van een groep leerlingen of ouders. De resultaten van het onderzoek worden in eerste instantie gedeeld met het schoolteam. Maar met artikelen en presentaties op conferenties kan de onderzoekende leraar ook bijdragen aan de ontwikkeling van zijn gehele beroepsgroep. Het boek bevat een mix van praktijkvoorbeelden, theoretische achtergronden en praktische toepassingsmogelijkheden en is bedoeld voor gebruik binnen de lerarenopleidingen en binnen schoolteams die willen werken aan hun ontwikkeling. 001 ONT Praktijkonderwijs: kiezen voor je vrije tijd / Poell, J., Huisman-Bakker, M. auteur van voorwoord .'s-Hertogenbosch : Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers [etc.], 2006. - 59 p. : ill. Voor het domein 'vrije tijd' zijn er vier doelen geformuleerd voor de competenties voor zelfstandig handelen in het Praktijkonderwijs: 1. De eigen mogelijkheden en talenten kennen en gebruiken; 2. Keuzes maken die passen bij de eigen mogelijkheden; 3. Lid worden van een club of vereniging in de woonomgeving; 4. Activiteiten ondernemen in de vrije tijd. Acht scholen, verspreid door heel Nederland, laten zien hoe zij die doelen proberen te bereiken. De activiteiten kunnen op muzikaal, sportief of een ander gebied zijn. Vaak op school, onder schooltijd, onder leiding van eigen leerkrachten, maar ook buiten school, of na schooltijd, onder begeleiding van externe begeleiders. Soms wordt er samengewerkt met andere partijen, zoals fitnesscentra, muziekscholen, sportclubs en gemeenten. 373 POE Regelgeving voor de vernieuwde Tweede Fase / Tweede Fase Adviespunt. - Den Haag : Tweede Fase Adviespunt, 2007. - 91 p. : ill. - ISBN 978-90-806613-3-2 Deze uitgave bevat de gewijzigde regelgeving in het kader van de aanpassingen in de bovenbouw van havo en vwo (Tweede Fase) per 1 augustus 2007. Het gaat om de gewijzigde artikelen in: de Wet op het voortgezet onderwijs, het Inrichtingsbesluit, het Eindexamenbesluit, het Staatsexamenbesluit. [NA] 373 REG Zakboek tweede fase : tweede fase oude regeling en vernieuwde tweede fase / Huijssoon, B. auteur van voorwoord, Tweede Fase Adviespunt, van Tooren, M. auteur van voorwoord, Groenewegen, P. auteur van voorwoord. - Den Haag : Tweede Fase Adviespunt, 2007. - 144 p. : ill., tab. - 1e dr.: 1999. - Met internetadressen. - ISBN 978-90-806613-4-9 Het Zakboek heeft vanaf de eerste uitgave als belangrijkste doel gehad op overzichtelijke wijze enin toegankelijke taal de regelgeving voor de Tweede Fase te beschrijven. Daar de veranderingen in de Tweede Fase per 2007 meer dan marginaal zijn is een geheel hernieuwde versie van het Zakboek verschenen. In deel I is een alfabetische lijst van trefwoorden beschrijvingen van onderwerpen op het gebied van de Tweede Fase opgenomen. Vervolgens staat bij elk onderwerp onder 'bronnen' vermeld waar de officiële regelgeving te vinden is. Deel II bevat overzichten en tabellen: Schema's studielast Tweede Fase Oude Regeling en Vernieuwde Tweede Fase, Wegingsvoorschriften Tweede Fase Oude Regeling en Cijfermatige gegevens Tweede fase. [NA] 373 ZAK


Didactische vernieuwing in vo-onderbouw : competentiegericht onderwijs in het mbo / Ensink, J., Wervers, E. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 10-12 p.) Recente wijzigingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs openen veel perspectief voor een moderne, leergerichte didactiek. In dit artikel wordt specifiek gekeken naar de mogelijkheden voor de kunstvakken. Verder komt ter sprake: het werken met scenario's, doorlopende leerlijnen en het ontwikkelen van een nieuwe didactiek voor de kunstvakken. TIJDSCHRIFTEN Een digitale spreidstand / van Steenwijk, P. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 2-5 p.) Docent kunstvakken zet uiteen dat er veel digitale didactische mogelijkheden zijn met het systeem Wikispaces. De theoretische begeleiding van het lesproces wordt digitaal ondergebracht in een wiki. Leerlingen kunnen hun werkstukken digitaal aanleveren. Ook ouders, collega's en coördinatoren kunnen digitaal op 'bezoek' komen binnen de lessen. Voorwaarde is wel dat er voldoende computers aanwezig zijn. Verder komen aan de orde: het zelf creëren van een wiki, benodigde uren voor het ontwikkelen van de wiki, het bijhouden van de wiki, mogelijke ontwikkelingen in de toekomst. TIJDSCHRIFTEN Herkenning en erkenning : competentiegericht onderwijs in het mbo / de Vreede, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 6-10 p.) De mbo-sector krijgt twee jaar extra de tijd om het competentiegericht beroepsonderwijs succesvol in te voeren. Dit betekent een verschuiving van 1 augustus 2008 naar 1 augustus 2010. Twee ROC's, Friesland College en Zadkine in Rotterdam zijn al ver met het doorvoeren van competentiegericht leren binnen de richting Kunst en Cultuur. Zo zijn de signalen uit de praktijk als uitgangspunt genomen en komen cursisten vanaf het eerste jaar via stages en opdrachten in aanraking met praktijksituaties. Ook wordt veel aandacht besteed aan de doorstroming van vmbo via mbo naar hbo en een goede aansluiting op de beroepspraktijk. TIJDSCHRIFTEN

KUNST EN CULTUUR Marketing van Atalanta: infiltreren in de straatcultuur / Ranshuysen, L. - Rotterdam : Letty Ranshuysen, 2006. - 17 p. : tab. - Met lit.opg. Evaluatie van de buzzmarketing rond hiphop-opera Atalanta in Theater Hal 4. In dit rapport wordt voortgeborduurd op het eerder door Onderzoeksbureau Letty Ranshuysen ontwikkelde jongerenmarketingmodel. Ter aanvulling is er een model voor de street art scenes opgesteld. De ingezette pr-middelen en marketingmethoden zijn in kaart gebracht en de gesignaleerde successen en missers zijn vertaald naar aanbevelingen voor cultuurmarketeers die zich op jongeren willen richten . 658 RAN Factsheet cultuurdeelname: voor iedereen? / E-Quality. - Den Haag : E-Quality, 2007. - 7 p. : graf. - Met lit.opg. Onderzoek naar cultuurdeelname in Nederland. In deze factsheet worden feiten, cijfers en beleidsaanbevelingen voor de verhoging van cultuurdeelname uiteen gezet. Zo is één van de aanbevelingen om meer aandacht te besteden aan cultuur in het onderwijs, via bijvoorbeeld 9 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

toegankelijkere producties, cultuureducatie en aandacht voor cultuur in het curriculum van pabo studenten. 700 FAC Strong arts, strong schools : the promising potential and shortsighted disregard of the arts in American schooling / Fowler, Ch. - New York [etc.] : Oxford University Press, 1996. - VII, 226 p . : ill., graf., tab., fig. - Met lit.opg. en reg. In eighteen essays, Fowler demonstrates the importance of the arts in American culture and the necessity of rescuing the arts for the future. Beginning with an overview of the context in which the arts operate, he offers an overview of the state of education and arts education today in the US. He then examines the arts and economics, presenting a researched exposition of the significance of the arts and their relationship to science and industry. Showing how the arts provide a more comprehensive education, he shows why the arts engage students and make learning relevant. Tackling the controversial question of curriculum, Fowler addresses such questions as who should study the arts, which arts, and whose culture should be taught. Citing a neglect of creativity in our culture , he highlights the negligence of the schools in teaching students to be creative and inventive thinkers, and he shows the capacity of the arts to communicate these essential skills. Fowler concludes the book with suggestions for reform and with practical strategies for winning the support of school boards and school administrators. Finally he offers specific recommendations for changing the schools. 700 FOW De kunst van investeren in cultuur / Marlet, G., Poort, J., Laverman, F. - Amsterdam : SEO, 2007. 33 p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-6733-384-9 (SEO-rapporten; 976) Wat is cultuur waard? Op welke wijze en in welke mate kunnen investeringen in cultuur het geluk en de welvaart van een individu, stad, regio of land vergroten? Deze literatuurstudie onderzoekt welke effecten er zoal aan cultuur worden toegeschreven en in welke mate die effecten in geld uit te drukken zijn. 700 MAR De verbindende kracht van kunst : kunst en cultuur in de stedelijke vernieuwing van Amsterdam Nieuw West / Schonewille, J. - Amsterdam : Gemeente Amsterdam, 2007. - 26 p. : ill. De afgelopen vijf jaar had Bureau Parkstad van de gemeente Amsterdam een voortrekkersrol bij het ontwikkelen van initiatieven op het terrein van kunst en cultuur. Ook de komende jaren wordt kunst en cultuur, in het kader van het programma Koers Nieuws West, ingezet als bindende kracht in de stadsdelen van Nieuw West. Verschillende initiatieven en projecten van Bureau Parkstad worden in deze publicatie beschreven. Drie thema's staan hierbij centraal: Kunst in de openbare ruimte, Kunst en cultuur in het primair onderwijs, Kunst en cultuur als instrument voor emancipatie. 700 SCH Underground theory 2002 / eindredacteur Barneveld, M., ... [et al.], redacteur Najand, S. ... [etal.], Vuyk, K., ... [et al.]. - [Arnhem] : Stichting InterArt, 2002. - 131 p. - Eerste deel van de serie 'Underground theory'. (Underground theory; 1) In september 2002 organiseerde stichting InterArt een symposium over de vruchten van het culturele diversiteitsbeleid van Rick van der Ploeg, de actualiteit van de kunsten en hun toekomst in een globaliserende, multi-etnische samenleving. Deze bundel artikelen over de interculturele 10 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

benadering van kunst en cultuur en de ontwikkeling van een interculturele kunsten cultuurkritiek zijn naar aanleiding van dit symposium verschenen. Inhoud: De paradox van de autonomie door K. Vuyk; Over de noodzaak van sociale esthetica door A. de Vries; Cultuur in de informatiesamenleving door B. Mulder; De voorspelbare vernieuwing voorbij door P. Hilhorst; Het beleg van de kunstwereld door M. Barneveld; De Raad tussen droom en daad door T. Brandenbarg; Culturele diversiteit: reële wens of stoute droom? door G. Overdam; Naar een nieuwe culturele identiteit door F. Shayan; Denkend aan Nederlanders door S. Nekuee; Can not speak? door T. Reijnders; Underground theorie en het universitaire discours door K. Zijlmans; Zien, denken, doen door M. Hoogenboom; Hoe maak je van eilanden schiereilanden… door M. Wimmer; De organisatie van de toekomst door H. Ghorashi; en Interculturalisering en media door M. Deuze. 700 UND Talentontwikkeling : een verkenning van het veld / Laarakker, K., Poll, J. - 2007. - Met lit .opg. (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 31-35 p.) Talentontwikkeling staat momenteel sterk in de belangstelling van de culturele en cultuureducatieve sector. De laatste jaren zijn er verschillende talentontwikkelingsorganisaties opgericht. Ook organisaties die al langer bestaan, zoals centra voor de kunsten en het kunstvakonderwijs, gaan zich meer en meer met het onderwerp bezighouden. Cultuurnetwerk Nederland zal daarom de komende tijd het veld gaan verkennen en de auteurs doen in dit artikel een aanzet daarvoor. Centrale vragen hierbij zijn: welke definities en invullingen worden aan het begrip talentontwikkeling gegeven, welke organisaties houden zich er (al) mee bezig, en wat is de plaats van talentontwikkeling in het beleid van de verschillende overheden. TIJDSCHRIFTEN

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Afwisseling : strategievorming in het kunstonderwijs : Bert Groenemeijer - een profiel / samensteller/redacteur Hagoort, G. - Utrecht : HKU, 2007. - 233 p. : ill., tab. - Met lit.opg. Verschenen ter ere van het 20-jarig bestaan van de HKU. - ISBN 978-90-71759-36-9 Profiel van de grondlegger van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Bert Groenemeijer. In deze publicatie wordt geschetst wat Bert Groenemeijer voor de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht heeft betekend. 377 HAG The arts and academic achievement: What the evidence shows : executive summary / Winner, E., ... [et al.]. - Cambridge, MA : REAP, 2005. - 10 p. - Ook verschenen in tijdschrift: Translations 10(2001)1. Executive summary of the full set of articles published in a special issue of 'The Journal of Aesthetic education', Volume 34, nrs 3/4, Fall/Winter, 2000. Guest editors are E. Winner and L. Hetland. Findings are presented of the Project Zero's project REAP - Reviewing Education and the Arts Project - where the effects of arts study on academic achievement was researched. Studies researched were in English, published or unpublished between 1950 and 1999. 701 ART Building creative partnerships = a handbook for schools : could your school be even more creative? / Charlton, H., Creative Partnerships London East. - London : Arts Council England, [2006?]. - 54 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-0-7287-1304-8 11 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

This handbook builds on the experience of Creative Partnerships in over 2500 schools in 36 areas of economic deprivation in England: it offers ways for schools to work with external partners to support imaginative enquiries - bringing the curriculum to life and delivering across and beyond it for whole school change. Creative Partnerships is the Government's flagship creativity programme for schools and young people, managed by Arts Council England. Chapters: What is creative partnership working and what are the benefits?; What is creativity and what is creative learning?; Preparing and funding for partnership working; Project planning; Doing, learning and capturing; Sharing the learning. 701 CHA Identiteitsontwikkeling: een kwestie van smaak? : een verkennende studie naar de bijdrage van CKV1 aan de identiteitsontwikkeling van leerlingen / Deelstra, N. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 40 p. : graf. - Met bijl. en lit.opg. - Praktijk Gericht Onderzoek (PGO) in het kader van de IVLOS lerarenopleiding, Universiteit Utrecht. Op welke manier draagt het vak CKV1 bij of kan het nog meer bijdragen aan de ontwikkeling en identiteit van leerlingen? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek. Bevat de volgende hoofdstukken: Wat is identiteit? Hoe ontwikkelt identiteit zich bij pubers? CKV1 en de ontwikkeling van identiteit bij leerlingen, Praktijkvoorbeeld van scholengemeenschap De Breul in Zeist. 701 DEE Effecten van kunsteducatie in internationaal perspectief / hoofdredacteur van Hoorn, M., Dickinson, R., ... [et al.]. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2007. - 118 p. : ill., tab., graf., fig. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-6997-118-6 (Cultuur + educatie; 18) In januari 2007 werd in Parijs het internationale symposium 'Evaluating the impact of arts and cultural education' gehouden. Centraal op dit symposium stonden programma-evaluaties en transfer van leereffecten van kunsteducatie. Deze publicatie bevat een algemeen overzicht van evaluatieonderzoek in de beeldende vorming en drie verslagen van evaluatieonderzoeken die op het symposium zijn gepresenteerd. In het overzicht worden verschillende vormen van evaluatie van curricula en programma's besproken en wordt transfer, het gebruik van door kunsteducatie verworven kennis en vaardigheden in andere leergebieden en situaties, geëvalueerd. 701 EFF Participatie in cultuureducatie : in het basisonderwijs van Zuid-Holland : een kleine inventarisatie / Hilverda, W., Loket Cultuureducatie Zuid-Holland. - Delft : Loket Cultuureducatie Zuid-Holland, 2007. - 48 p. : ill. - Met lit.opg. - Verschenen in het kader van de OCW-regeling Versterking Cultuureducatie in het primair onderwijs. - ISBN 978-90-78510-03-1 Drie jaar verankering cultuureducatie in Zuid-Holland via de regeling Versterking Cultuureducatie in het primair onderwijs van het Ministerie van OCW. Wat hebben de basisscholen ermee gedaan? Willy Hilverda ging daarvoor op bezoek bij twaalf scholen en sprak met hen over de doelen van de OCW-regeling: visievorming op cultuureducatie, samenwerking met de culturele omgeving en deelname aan cultuureducatieve netwerken. De publicatie geeft ook een beeld van hun toekomstverwachtingen en sluit af met een dubbelinterview van auteur Hilverda met de gedeputeerde van Cultuur van Zuid-Holland en de voorzitter van Loket Cultuureducatie ZuidHolland. 701 HIL


Kinder brauchen Spiel und Kunst : Bildungschancen von Anfang an Ästhetisches Lernen in Kindertagesstätten / redacteur Bockhorst, H. - 2e erweiterte Aufl. - München : KoPäd, 2006. - 182 p. : ill. - Met lit.opg. en auteursreg. - ISBN 978-3-86736-002-9 (Kulturelle Bildung; 2) Die Qualität frühkindlicher Bildung und das Lernen mit Musik, Spiel, Tanz, Literatur und Medien spielen eine entscheidende Rolle für das Aufwachsen. Aber es ist eben kein 'Kinderspiel', Lust am Lernen und Bildung von Anfang an zu sichern. Dieses Buch reflektiert Bildungsprozesse in der frühen Kindheit. Es stellt Konzepte und Praxisprojekte kultureller Bildung vor, die den Bildungsauftrag der Kindertagesstätten unterstützen und die Chancen für ganzheitliches Lernen und Bildung für alle Kinder verbessern können. 701 KIN De kunst van projectonderwijs : vaardigheden in het hoger kunstonderwijs / de Klerk, E.S. - Utrecht : [s.n.], 2007. - 37 p. : graf., tab. - Scriptie IVLOS, Eerstegraads lerarenopleiding CKV1. - Met lit.opg. en bijl. Onderzoek naar in hoeverre de verschillende vaardigheden die in de theorie van het projectonderwijs aan de orde worden gesteld in de praktijk van een bestaand project op de Hogeschool voor de Kunsten ArtEZ ook daadwerkelijk geoefend worden. Een tweede onderzoeksvraag die aan de orde komt is welke specifieke vaardigheden op een kunstacademie een belangrijke rol spelen en hoe deze binnen projectonderwijs gerealiseerd kunnen worden. 377 KLE Schaduw kleurt iedereen hetzelfde / Dario Fo, ondernemers in de kunst. - Poeldijk : Dario Fo, 2006. - 32 p. : ill. + dvd + cd-rom Lesbrief over het ontstaan, de gevolgen en de afschaffing van de slavernij bestemd voor het vmbo. De lesbrief bestaat uit 3 modules en hoort bij de muziektheatervoorstelling 'Schaduw kleurt iedereen hetzelfde', een project van Dario Fo, theaterschool Koperen Kees en slagwerkgroep Anumadutchi. Module 1 behandelt de geschiedenis van de (Nederlandse) slavenhandel tot de afschaffing ervan. Module 2 behandelt de muziektheatervoorstelling zelf. Module 3 ten slotte biedt een overzicht van de aan de voorstelling gekoppelde workshops die gegeven kunnen worden, te weten zang, dans, spel, Afrikaans slagwerk en poëzie. De bijbehorende dvd bevat een registratie van de voorstelling 'Schaduw kleurt iedereen hetzelfde', aangevuld met repetities, workshops en een evaluatie. De cd-rom bevat een docentenhandleiding. De lesbrief kan ingezet kunnen worden in de lessen maatschappijoriëntatie, Nederlands, geschiedenis en culturele en kunstzinnige vorming. 701 SCH [CR] 701 SCH [DV] 701 SCH Understanding the Reggio approach : reflections on the early childhood experience of Reggio Emilia / L., Thornton, Brunton, P. - London : Fulton, 2005. - X, 104 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en reg. ISBN 1-84312-241-3 Analyses the essential elements of the Reggio Approach to early childhood. Furthermore it provides examples from the infant-toddler centres and preschools to illustrate these elements and focuses upon the key ideas that practitioners should consider when reviewing and reflecting on their practice. It also can be used as the basis for 'Continuing Professional Development' and action research. 701 THO


Is kunSTof? / Van Riet, J. - [Brussel] : CANON Cultuurcel, 2007. - 160 p. : ill. (Denkdocumenten; 7) Dit zevende denkdocument van CANON Cultuurcel zoomt in op het project 'KunSTof een kunstenaar in de klas' dat sinds 1999 bestaat. Een kunstenaar komt hierbij op uitnodiging van de leerkracht naar de klas en interpreteert daar in zijn discipline en op zijn eigenzinnige wijze de leerstof. In het beste geval wordt de kunstenaar uitgedaagd, ziet de leerkracht zijn vertrouwde vak in een nieuw licht en steken de leerlingen van alles op. In deze publicatie worden KunSTof-projecten belicht op het gebied van beeldende kunst, fotografie, theater, film, muziek en installatie. 701 VAN Cultuur en innovatie : een vruchtbare maar nog weinig beproefde combinatie / Lubbers, A. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 48, jul. 7-9 p.) Hoewel veel basisscholen bezig zijn met de versterking van cultuur in hun lesprogramma, zijn er, drie jaar na de start van de Regeling Versterking Cultuureducatie Primair Onderwijs, nog maar weinig die het expliciet betrekken bij de innovatie van hun onderwijs. Het Primair Onderwijs Platform Kwaliteit en Innovatie probeert met subsidie deze innovatie te realiseren. TIJDSCHRIFTEN Examen 2007 CKV2 voor havo en vwo / Schepers, A. - 2007 (Maandblad voor de beeldende vakken; Vol. 123, nr. 4, jun. 16-17 p.) Op 28 en 29 maart 2007 vonden de centrale examens CKV2 voor havo en vwo plaats. Scholen hebben de keuze om hun leerlingen kunstvakken oude of nieuwe stijl aan te bieden. Het lijkt vanzelfsprekend dat scholen met een vernieuwende onderwijsvisie, zoals 'De Nieuwste School' in Tilburg, kiezen voor een examen nieuwe stijl. In hoeverre sluit de inhoud van het landelijke examen CKV2 aan bij dit nieuwe onderwijs? TIJDSCHRIFTEN Excursie naar echte kunst / Otten, E., Jurg, H. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 22-24 p.) Beschrijving van de ervaringen met een project waarbij kinderen van een aantal basisscholen in Bennekom een bezoek brengen aan Culturele Vereniging De Kijkdoos. Voordat de excursie plaatsvindt heeft de leerkracht aandacht besteed aan het bezoek aan de kunstgalerie in de les. Tijdens de excursie kunnen de kinderen na een korte introductie eerst rustig zelf rondkijken wat er op de tentoonstelling te zien is. Daarna zijn er een aantal kijkvragen, die de kinderen in groepjes van twee, drie of vier kunnen beantwoorden. In de nabespreking die volgt, gaat het vooral om het leren kijken naar diverse kunstuitingen, deze met elkaar te vergelijken en de woorden vinden om erover te praten. TIJDSCHRIFTEN Kunstenintegratie in de praktijk / Speth, M., van den Berg, R. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 18-20 p.) In 2007 werd voor de vijfde achtereenvolgende keer de 'integratieweek' uitgevoerd. Tweedejaars studenten en docenten muziek van het Conservatorium Maastricht werkten samen met leerlingen en docenten van 3-havo/vwo van de cultuurprofielschool het Bonnefanten College in Maastricht. Dit vakoverstijgende en interdisciplinaire project had als thema straatculturen. Na een week intensief werken op verschillende schoollocaties werd er afgesloten met de voorstelling 'Streetwise'. Een verslag. TIJDSCHRIFTEN 14 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Masterclass EMC² / Hordijk, F. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 34-36 p.) In het kader van de onderwijsvernieuwing van de nieuwe basisvorming is het Erasmus College in Zoetermeer in schooljaar 2005-2006 gestart met het project EMC². Dit tweejarige project streeft naar zelfstandig leren en werken in groepen. De lesstof is ingedeeld in vijf vakoverstijgende leergebieden, waarvan culturele en kunstzinnige vorming er één is. In dit artikel wordt de werkwijze van EMC besproken. TIJDSCHRIFTEN Openbare basisschool Bos en Vaart / Severijnen, M. - 2007 (Katern Primair Onderwijs; Nr. 48, jul. 2-11 p.) Portret van openbare basisschool Bos en Vaart in Haarlem. Bos en Vaart wil cultuureducatie een blijvende plaats geven in het curriculum. Bovendien wil de school een evenwichtig programma waarin alle disciplines van kunst en cultuur aan de orde komen in een doorlopende leerlijn van groep 1 tot en met 8. Er zijn twee coördinatoren, een ICT-coördinator en een cultuurcoördinator. Komend schooljaar maakt de cultuurcoördinator plaats voor twee nieuwe, opgeleide ICC-ers. TIJDSCHRIFTEN Over bachelors en masters / Tamsma, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 2/3, feb/mrt. 6-9 p.) Artikel over veranderingen die de laatste jaren plaatsvonden in de wereld van lerarenopleidingen en de bijbehorende bevoegdheden voor de kunstvakken. TIJDSCHRIFTEN Studenten lerarenopleiding als wegbereiders voor cultuureducatie / Geldermans, A. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 48, jul. 4-6 p.) Na het project Cultuur en School - Pabo's kregen vanaf 2004 ook de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs de kans om met subsidie cultuureducatie een plek te geven in hun curriculum. Op een aantal lerarenopleidingen heeft cultuureducatie een vaste plek gekregen in het curriculum. Nu proberen de opleidingen de scholen voor voortgezet onderwijs warm te maken voor hun projecten. TIJDSCHRIFTEN Van incident naar samenhang : scholen en instellingen werken aan doorlopende leerlijn / Ros, B. 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 48, jul. 10-15 p.) Bij het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en culturele instellingen groeit de behoefte aan een doorlopende leerlijn cultuur, ofwel een logisch en samenhangend pakket aan cultuureducatieve activiteiten gedurende de schoolloopbaan. Een beschrijving van een aantal voorbeelden van doorlopende leerlijnen, waaronder de leerlijn audiovisuele media-educatie ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Filmeducatie (NIF). TIJDSCHRIFTEN Vernieuwde tweede fase biedt meer vrijheid / Severijnen, M. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 48, jul. 16-17 p.)


Een extra keuzevak, het afschaffen van de deelvakken, minder uren voor CKV op het vwo en de vrijheid voor scholen om zelf kunstvakken aan te bieden. Dat zijn belangrijkste wijzigingen van de vernieuwde tweede fase die in augustus 2007 ingaat. TIJDSCHRIFTEN Von grossen und von kleinen Tieren / redacteur Zuther, D. – 2007. - Themanummer. (Kreativ in Kindergarten und Vorschule; Nr. 6, 4-47 p.) Themenheft über Tieren für Kindern von 2 bis 6 Jahren. Inhalt: 1. Singen: Unser Hund Rex, Wirklichalles waschen, Ich möcht ein Fisch im Wasser sein. 2. Musizieren: Farbe wechseln, Nur ein kleines Lied. 3. Hören: Ein Elephant hat's schwer, Erkennst du die Stimme? 4. Gestalten: Tiermasken, Auf einen Deckel, Im grossen Teich. 5. Spielen: Malen, Tanzen, Singen. 6. Vorlesen: Paul und Paula im Zoo. 7. Spielen: Ein Sudoku. 8. Experimentieren: Experimentieren mit Schnecken. TIJDSCHRIFTEN

CULTUREEL ERFGOED Bouwen in Nederland 600-2000 / redacteur Bosma, K.,

... [et al.]. - Zwolle : Waanders, 2007. -

688 p. - Met lit.opg., reg. en bijl. - ISBN 978-90-400-8927-5 Geschiedenis van de architectuur van de vroege Middeleeuwen tot en met de twintigste eeuw in Nederland. Hierbij staan niet de bouwstijlen centraal, maar de veranderende functies en de ontwikkeling van de verschillende soorten gebouwen die daaruit zijn voortgekomen. Daarbij komen door het boek heen in een aantal gebouwen uitgebreid aan bod, die gekozen zijn als treffend voorbeeld voor een bepaald gebouwtype in een bepaalde periode. 720 BOU Erfgoed : de geschiedenis van een begrip / redacteur Grijzenhout, F., van den Berg, P., ... [et al.]. - Amsterdam : AUP, 2007. - VI, 330 p. - Met lit.opg., reg. en bijl. - ISBN 978-90-5356-912-2 (Reeks Nederlandse begripsgeschiedenis; V) Uiteenlopende geschiedenissen van het begrip 'erfgoed' worden gereconstrueerd en geanalyseerd door verschillende auteurs. Sommigen besteden aandacht aan de juridische herkomst en betekenis van het woord en aan de religieuze dimensie ervan. Anderen richten zich op verwante begrippen, zoals 'monument', 'oudheden', of 'erflaters'. Ook wordt er aandacht besteed aan een bepaald werkingsgebied binnen het cultureel erfgoed: archieven, literatuur, architectuur, archeologie, landschap. De bundel wordt afgesloten met een beschouwing over de drang van sommigen om zich af te zetten tegen de erfgoedgedachte. 725 ERF

BEELDENDE KUNSTEN Proeve van vakspecifieke competenties voor studenten aan de lerarenopleiding primair onderwijs : beeldende vormgeving (en cultuureducatie) / van Onna, J., Greven, J.redacteur. - Enschede : SLO, 2005. - 34 p. : tab. - Met lit.opg. Leidraad voor docenten aan de lerarenopleiding primair onderwijs (Pabo) met beschrijvingen van de vakinhoudelijke en vakdidactische competenties voor het vak/vormingsgebied beeldende vormgeving (en cultuureducatie). De beschrijvingen kunnen ook door studenten gebruikt worden. 16 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Ze geven de studenten een bondig overzicht van de aspecten van een vak/vormingsgebied wat betreft kennis, vaardigheden en houdingen in de verschillende dimensies van het leraarschap. 730 ONN De basis van beeldbeschouwen / Schasfoort, B. - Assen : Van Gorcum, 2007. - 194 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-232-4320-5 Inleiding voor (aankomende) docenten beeldende vakken, beeldende vormgeving en beeldonderwijs, waarin het totale gebied van het leren zien onder de loep wordt genomen. Studenten vinden antwoorden op basale vragen en voorbeelden van wat ze in de praktijk tegen kunnen komen. De hoofdstukken hebben vaste onderdelen: achtergrondinformatie met voorbeelden, lessuggesties en (zelf)studieopdrachten. Het boek is binnen elke opleidingsvorm in te zetten (ook voor zelfstudie en bijscholing). 730 SCH Handenarbeid met kinderen van 6-9 jaar : [deel] 2 / Hoekstra, I. - Baarn : Cantecleer, 2006. - 111 p. : ill. - ISBN 978-90-213-3743-2 Een vervolg op 'Handenarbeid met kinderen van 6 tot 9 jaar'. Een groot aantal uitgewerkte ideeën om met kinderen van zes tot negen jaar aan de slag te gaan. De projecten zijn ingedeeld in thema's, zoals herfst, halloween, Sint Maarten, kerst, winter, Valentijn, voorjaar, Pasen, moederdag, vaderdag, zomer, dieren en algemeen. 745 HOE Handenarbeid met kleuters : deel 2 / van Mierlo, Th. - 4e dr. - Baarn : Cantecleer, 2007. - 111 p. : ill. - Cop. 2001. - ISBN 978-90-213-3134-8 Verzamelboek met 100 uitgewerkte ideeën en variatiemogelijkheden. De ideeën zijn ondergebracht in de categorieën: winter, carnaval, voorjaar, Pasen, moederdag, vaderdag, oranjefeest, dieren, zomer, slingers, herfst, Sint Maarten, 5 december, kerstmis en algemeen. Bedoeld voor kleuters van 4 tot 6 jaar. 745 MIE Ausstellen. - 2007. - Themanummer. (Kunst + Unterricht; Nr. 312/313, 4-57 p.) Für den Kunstunterricht ist die Ausstellung nicht nur Vehikel, um Schülerarbeiten zu zeigen - sie ist selbst Anlass zur Gestaltung und Reflexion. Praktische Tipps zur Ausstellungsgestaltung sind im beigelegten Heft zusammengestellt. Aus dem Inhalt: Ausstellen vor der Schule; Das erfundene Museum; Installationen in einer leerstehenden Heilanstalt; Blickwechsel. TIJDSCHRIFTEN Methode ckv3 beeldende vormgeving / Bergstra, T. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 28-29 p.) Methode ckv3 beeldende vormgeving ontwikkeld door docenten van Scholengemeenschap De Nuborgh locatie Lambert Franckens College in Elburg. Zij ontwikkelden onder meer 8 moduleboekjes die aansluiten bij de inhoud van lessen in de onderbouw, waar gebruik gemaakt wordt van Arti. Voor 4 -havo/4-vwo: Ecce Homo, Verbeelding van de ruimte, Helden en heiligen, Mens en machine. Voor 5 -havo/5-vwo: Kleur, Mode, Industriële vormgeving, Ken je klassieken. Boekjes over fotografie en architectuur zijn in de maak. Verder bestaat de methode uit bijlagen (met studievragen en antwoordformulieren), toetsen, correctievoorschriften en puntentellingen. TIJDSCHRIFTEN 17 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Vakdidactiek bacheloropleiding : docent beeldende kunst en vormgeving / Punt, R., van Arendonk, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 13-15 p.) Vakdidactiek maakt samen met de stage en onderwijskunde onderdeel uit van het studiegebied Beroep van de bacheloropleiding docent beeldende kunst en vormgeving van de Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam. De opleiding kent drie studiegebieden: Beeld, Beroep en Theorie. Het didactisch concept van de opleiding is gebaseerd op het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM). In het curriculum zijn drie lijnen te onderscheiden: kennisgestuurd, praktijkgestuurd en studentgestuurd. TIJDSCHRIFTEN

MUZIEK Carnival music in Trinidad : experiencing music, expressing culture / Dudley, S. - Oxford : Oxford University Press, 2004. - 114 p. : ill. + cd (40 min.). - Met reg., lit.opg. en bijl. - ISBN 0-19513833-3 (Global Music Series) Examines the history and aesthetics of calypso, steelband, soca, and other genres, relating musical structure, lyrics, sound, and style to the major roles they play in Trinidadian culture. It also analyzes how the instruments, sounds, and lyrics of Carnival music provide a sense of national and ethnic identity. The cd contains examples of the music discussed in the text. 'Carnival music in Trinidad' is one of several case-study volumes that can be used along with 'Thinking Musically', the core book in the Global Music Series. 780 GLO [CM] 780 GLO Music psychology in education / Hallam, S. - London : Institute of Education, 2006. - 281 p. : tab., fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-85473-716-2 (Bedford Way Papers; 25) It presents all of the research on music psychology of relevance to education. It describes the origins of music and sets out the latest research on music and the brain, the development of musical appreciation in the womb, and the innateness of music to humans. It gives teachers research based tips on the development of technical instrumental and vocal skills, composition and improvisation, practice and performance skills. Though written for teachers, it has useful hints for parents on developing musical ability in their children. It gives advice on parental supervision of practice and the importance of support and encouragement. It also warns parents against forcing teenage musicians to practice. 780 HAL Muziek voor kinderen : een gids voor ouders : Dé gids voor een muzikale opvoeding! / Pinksterboer, H. - Heemstede : Tipbook, 2006. - IX, 230 p. : ill. - Met reg. en websites. - ISBN 978-90 -7619218-5 (Tipboek) Informatie over alle aspecten van muziek maken en leren spelen. Bedoeld voor ouders die alles willen weten over de muzikale opvoeding van hun kinderen. 780 PIN 18 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Betrokkenheid en veelzijdigheid : seminar van opleiders docent muziek / Evelein, F., Sandbrink, A., Rutten, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 22-24 p.) Verslag van een seminar voor opleiders van docenten muziek. Tijdens de dag werden onder andere de volgende thema's besproken: artisticiteit als fundament voor het curriculum, het wel en wee van de major-minor in de opleiding, authentieke leertaken en inbedding in de kunsteducatieve samenleving, interdisciplinair kunstvakonderwijs, muziekvakonderwijs in de Vrije School, coaching in het muziekvakonderwijs, ervaringsgericht leren en opleiden. TIJDSCHRIFTEN Improving music education advocacy / Elpus, K. - 2007. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 108, nr. 3, Jan/Feb. 13-18 p.) Music education has always required advocacy to solidify its place in the school curriculum. In this article the author discusses suggestions for improving advocacy methods and materials. TIJDSCHRIFTEN Kan het ook zo? Zo kan het ook! : over adaptief muziekonderwijs / van Eerden, H. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 3, mei 30-31 p.) Artikel over het toepassen van adaptief leren in een muziekles met voorbeelden. TIJDSCHRIFTEN Modernität alter Schulen / Mäkhinnis, S., ... [et al.]. - 2007. - Themanummer. (Üben & Musizieren. Zeitschrift für Musikschule, Studium, Berufspraxis und Elternhaus; Vol. 24, nr. 3, Jun/Jul. 8-38 p.) Themenheft über Modernität alter Schulen. Inhalt: Aufzeichnungen einer Musikschullehrerin; Was Instrumentalisten von Sängern lernen können (sollten); Hugo Goldschmidt und die italienische Gesangsmethode; Der Rote Faden der Musikalischen Früherziehung. 'Altes' Werk, neu gesehen: Zur Neuausgabe von 'Musik und Tanz für Kinder'; Klangästhetik und Didaktik in Klarinettenschulen des 19. Jahrhunderts. TIJDSCHRIFTEN Muziekles in beweging : in de bovenbouw van het basisonderwijs / van den Berg, R. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 2-5 p.) Over het belang van dans en beweging tijdens muzieklessen in de bovenbouw van het (speciaal) basisonderwijs. Kinderen beleven muzikale activiteiten intensiever wanneer zij niet alleen cognitief maar ook fysiek gestimuleerd worden. Dans en beweging spelen hierbij een grote rol. Er wordt een voorbeeld gegeven hoe dans en beweging in een muziekles geïntegreerd kan worden. TIJDSCHRIFTEN On stage and backstage / de Vreede, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 25-26 p.) Het Koninklijk Concertgebouw en de educatiemedewerkers van het Concertgebouw werken al zeven jaar samen met het project 'On stage and backstage'. Leerlingen uit de bovenbouw van het voorgezet onderwijs bereiden hun bezoek aan het Concertgebouw voor door middel van het kijken naar een video en krijgen daarna de kans een repetitie bij te wonen van het Koninklijk Concertgebouw. Vervolgens kunnen zij het Concertgebouw zelf bezichtigen. TIJDSCHRIFTEN 19 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Platform musicerend leren / Gieles, A. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 3, mei 32-34 p.) Integrale tekst van de toespraak van Arthur Gieles, voorzitter van het Platform Musiceren Leren bij de officiële opening van Kunstfactor, het nieuwe landelijke sectorinstituut voor de amateurkunst. Hij spreekt o.a. over het Platform, de kaalslag van de muziek in het basisonderwijs en de plannen van het Platform. TIJDSCHRIFTEN Samen musiceren en componeren : multidisciplinaire muziekprojecten van het MCO voor het vmbo (deel 3) / Klier, M. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 7/8, jul/aug. 9-11 p.) Derde deel over de muziekeducatieve projecten bij het MCO (Muziekcentrum van de Omroep) in Hilversum. In dit artikel blikt de auteur terug en vooruit op projecten van het MCO na de eerdere beschrijvingen van de projecten 'Wilde nachten' en 'Sun-Dogs'. TIJDSCHRIFTEN Sun-dogs = Straathonden : een multidisciplinair muziekproject voor het vmbo (deel 2) / Klier, M. 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 6, jun. 16-18 p.) Bijna zestig vmbo-leerlingen van het Hilfertsheem Beatrix in Hilversum, deden mee aan het MCOproject: een serie van workshops dans, muziek, poëzie en kostuum met het doel klassieke muziek bij de jeugd bekend te maken. Gebaseerd op de compositie 'Sun-Dogs' van de hedendaagse componist James MacMillan, hebben de leerlingen hun eigen voorstelling 'Straathonden' gemaakt. Een verslag van de workshops en repetities die de leerlingen volgden. TIJDSCHRIFTEN Waar laat ik mijn lumpsum op los? (3) : een 'Musicus in de Klas' / Scheppink, E. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 3, mei 26-29 p.) Artikel over het project ‘Musicus in de Klas', een initiatief van het Houtens Muziek Collectief (HMC) in samenwerking met de gemeente Houten. Het project is kleinschalig. Muziek docenten geven 5 keer per jaar een les van 45 minuten aan kinderen van de groepen 5 en 6 en presenteren een muziekinstrument. TIJDSCHRIFTEN

FILM/MEDIA Media Connection : lessen van kunstdocenten en mediakunstenaars / Heijnen, E. - Amsterdam : AHK, 2007. - 88 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van het lectoraat Kunst- en cultuureducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Dit onderzoek richt zich op de plek van audiovisuele vorming in het voortgezet onderwijs in relatie tot ontwikkelingen in de amateurkunst, de professionele kunst en recent cultuurbeleid. Het onderzoek bestaat uit drie hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk 'Context' gaat in op het belang van audiovisuele vorming en op een aantal recente mediaprojecten in het voortgezet onderwijs in Amsterdam. Het tweede hoofdstuk gaat in op het ontwikkelingsproject Media Connection, speciaal ontwikkeld voor dit onderzoek. Binnen dit project ontwerpen mediakunstenaars lessen samen met docenten uit het voortgezet onderwijs. In het laatste hoofdstuk worden de resultaten van de drie 20 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Media Connection-projecten onderzocht onder de deelnemende leerlingen, docenten en kunstenaars. 790 HEI Researching media and film studies / Clare, V. - Bedfordshire : Auteur Publishing, 2005. - 2 dl. (100 p., ongepag.) : ill., tab. - Met lit.opg., webadressen en bijl. Offers advice on setting up a research environment on Media and Film Studies, provides case studies on this topic to illustrate different methodological approaches and deals with the presentation and assessment of research, whether exam or coursework. Written with specific needs of Media and Film teachers and students. Includes a classroom resource and a teacher's guide. 791 CLA What's up, doc.? : een onderzoek naar de ontwikkeling en hedendaagse kenmerken van de kinderdocumentaire in Nederland / Souren, J.J.P.H. - Utrecht : [s.n.], 2003. - 51 p. - Bachelorscriptie van de Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren, TFTV-wetenschap, specialisatie Film & TV. - Met lit.opg., webadressen en bijl. In- en overzicht van hetgeen er op het gebied van kinderdocumentaires in Nederland is geproduceerd. Vervolgens komen vragen aan de orde als: Wat is een kinderdocumentaire, wat zijn de kenmerken van een kinderdocumentaire, welke definities of verwoordingen worden er gebruikt. Daarnaast wordt er een aantal handvatten aangereikt voor verder (wetenschappelijk) onderzoek. Inhoud: 1. Geschiedenis van de kinderdocumentaire. 2. Theorie van de documentaire. 3. Inventarisatie van kinderdocumentaires van 1998 tot 2003. 4. Analyses. 5. Samenvatting en conclusie. 791 SOU Fotografie als medium interkulturellen Lernens / Holzbrecher, A. - 2007. - Met lit.opg. (Merz; Vol. 51, nr. 3, Jun. 47-52 p.) Trotz seiner didaktischen und pädagogischen Potenziale steht das Medium Fotografie bislang nur selten als Mittel des interkulturellen Lernens im Fokus der Aufmerksamkeit. Nach einer Darstellung ebendieser Potenziale wird daher ihr Einsatz im Rahmen interkultureller Bildung sowohl auf theoretischer Ebene begründet als auch durch praktische Beispiele veranschaulicht. Interkulturelles lernen lässt sich dabei begreifen als die kreative Arbeit am Selbst, bei der Normalisierung einer reflektierten Annäherung an das 'Fremde' im Vordergrund steht. TIJDSCHRIFTEN

THEATER The community performance reader / redacteur Kuppers, P., redacteur Robertson, G., Boal, A., ... [et al.]. - Abington [etc.] : Routledge, 2007. - XVIII, 283 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0415-39231-0 Provides comprehensive teaching materials for community performance studies curriculum. It brings together core writings and critical approaches to community performance work, presenting practices in the UK, US, Australia and beyond. Offering a comprehensive anthology of key writings in the field of community performance, spanning dance, theatre and visual practices. This book can be used as a stand-alone text, or together with its companion volume 'Community Performance: an introduction', to offer an introduction to the field of community performance. 792 COM 21 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Waar horen 'wij' bij? : een onderzoek naar de aard van het engagement in twee 'nieuwe' theaterstromingen: het nieuw geëngageerde theater en community-based theater / Deiman, L. Utrecht : [s.n.], 2007. - 103 p. - Master-scriptie Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Kunsten, Cultuur en Media, specialisatie Kunst, Beleid en Management (Theaterwetenschappen). - Met lit.opg. Onderzoek naar het fenomeen engagement in twee theaterstromingen: het nieuwe geëngageerde theater en community-based theater. In hoofdstuk 1 wordt een antwoord gezocht op de vraag wat er onder engagement verstaan wordt, en wat er zo 'nieuw' aan het hedendaagse engagement is. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 de vraag behandeld wat het nieuw geëngageerd theater is. Hoofdstuk 3 spitst zich toe op een voorlopige definitie voor nieuw geëngageerd theater. Hoofdstuk 4 gaat over een andere stroming geëngageerd theater, community-based theater. In hoofdstuk 5 wordt aan de hand van praktijkvoorbeelden van community-based theater gezocht naar de aard van het engagement van de theatermakers. Hoofdstuk 6 geeft een beeld hoe het engagement in het nieuwe geëngageerde theater zich verhoudt tot het engagement in community-based theater. 792 DEI Community performance : an introduction / Kuppers, P. - Abingdon [etc.] : Routledge, 2007. - XII, 238 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-39229-7 A comprehensive practice-based primer for students and practitioners of community arts, dance and theatre. It offers a toolkit for students interested in running community arts groups. Includes: international case-studies and stories by practitioners and participants; sample exercises, both practical and reflective; study questions; excerpts of illustrative material from theorists and practitioners. It can be used as a standalone text or together with its companion volume 'Community Performance: a reader', to provide an introduction to the field of community arts practice. 792 KUP Een publieke zaak : theater en openbaarheid / redacteur Sonnen, A., redacteur Vuyk, K. Amsterdam : TIN, 2005. - 56 p. : ill. - ISBN 978-90-70892-80-7 Publicatie verschenen naar aanleiding van een conferentie rond het thema 'Openbaarheid' in 2004, georganiseerd door Het Theaterfestival in samenwerking met Theater Instituut Nederland en het lectoraat Nieuwe Theatraliteit van de Toneelacademie in Maastricht. De publicatie vormt een weerslag van de betogen en discussies over het thema theater en politiek. Aan de orde komen: de rol die theater speelt in het openbare leven, het theater en de stad en het belang dat het openbare leven heeft voor het theater. 792 PUB Theater spielen mit Kindern und Jugendlichen : Konzepte, Methoden und Übungen / redacteur Hoffmann, Ch., redacteur Israel, A. - 3., aktualisierte Aufl. - Weinheim [etc.] : Juventa, 2007. - 280 p. : ill. - 1e dr. 1999. - ISBN 978-3-7799-1061-9 Kinder und Jugendliche spielen landauf landab Theater - in Freizeiteinrichtungen, in der Schule und nicht zuletzt im Theater. Geleitet werden diese Gruppen von Menschen verschiedenster Profession : Theaterpädagogen, Lehrern, Theaterwissenschaftlern, professionellen Regisseuren und Schauspielern und Sozialarbeitern. Einige sind in diesem Buch mit Beiträgen versammelt, in denen sie ihre Theaterarbeit mit jungen Spielern beschreiben. Ihre Texte teilen Erfahrungen mit, die aus der eigenen Spielleiterpraxis resultieren. Daher sind die Themen dieses Buches so vielfältig, wie die individuellen Sichten und Ansichten. Dabei berühren alle Beiträge die elementaren Fragen theaterpädagogischer Arbeit. Sie untersuchen Wege vom Spielen zum Theaterspielen, das Verhältnis 22 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

von Fiktion und Wirklichkeit im Theaterspiel mit Kindern und Jugendlichen und vor allem die Funktion des Spielleiters im Prozeß der Erarbeitung einer Aufführung. Der Band vermittelt die praktischen Erfahrungen von Spielleitern für die tägliche Spielleiterpraxis von Lehrern, Theaterpädagogen und Sozialpädagogen, in Jugendfreizeiteinrichtungen, an Schulen, in Ausbildungs- und Kultureinrichtungen. Er liefert vielfältige Anregungen für Übungen und eigene Projekte und macht Mut zum Theater mit jungen Menschen. 792 THE Noordoostenwind / Beeldenstorm : het kan! een andere koers van theater maken / de Boer, A. hoofdredacteur, Bos, M. redacteur, ... [et al.]. - 2007. - Themanummer (De theater nv; Vol. 6, nr. 25, apr. 1-56 p.) Een project waarbij vier in de noordelijke provincies gevestigde toneelverenigingen kans kregen om met professionele regisseurs te werken en een andere manier van theater maken te ervaren. Inhoud: werken met professionele regisseur; keuze voor ander repertoire; verbreden van het publiek; spelen op locatie; aandacht voor de vormgeving; bewerken van een theatertekst; en toekomst. TIJDSCHRIFTEN Podiumkunsten / Twaalfhoven, A. redacteur. - 2007. - Met lit.opg. - Themanummer. (Boekman; Vol. 19, nr. 71, zomer 2-104 p.) Er heerst grote onrust in de gesubsidieerde podiumkunsten. Er komt steeds minder publiek naar de voorstellingen kijken. De oorzaak van deze daling is een scheve verhouding tussen vraag en aanbod. In dit themanummer over de podiumkunsten buigt Hedy d'Ancona zich over de mismatch tussen vraag en aanbod, terwijl Simon van den Berg waarschuwt voor de gevaren van publieksdenken. Willem Bruls stelt het negatieve imago van opera aan de kaak en Sandra Kooke zoek intelligent publiek voor klassieke muziek. Anita Twaalfhoven schetst de spagaat van het jeugdtheater en Marcelle Schots ziet een klimaatverandering in de dans. Biance Bartels brengt de marketing van de musicalwereld in beeld, Rinske Wels zet vraagtekens bij het succes van het cabaret en André Nuchelmans schetst de groeistuipen van de poppodia. Pieter Bots ziet een nieuwe rol voor de theaterkritiek en Niek vom Bruch onderzoekt de theaterwerkplaatsen. TIJDSCHRIFTEN Enhancing peer conflict resolution skills through drama : an experimental study / Catterall, J.S. 2007 (Research in drama education; Vol. 12, nr. 2, Jun., 163-178 p.) This article explores the study of learning through drama in light of contemporary theories of knowledge acquisition. The learning explored includes acquiring content knowledge represented in the topics of dramatization, interpersonal and personal understandings gained through enacting situations, and the development of attitudes and motivations regarding self and others. The article then turns to a controlled experiment informed by the theories discussed. This experiment involved young adolescents over a span of 24 weeks in a drama programme aimed at both teaching dramatic arts and also boosting peer-to-peer conflict resolution skills. Children acted out concepts and created scene studies in which students explored the interplay of ideas; participants also tested the dynamics, rationales and consequences of actions by taking on various roles in conflict situations. They created scenarios in which conflict might be defused. Students wrote, produced, directed and acted in culminating plays at each of three programme sites. TIJDSCHRIFTEN


DANS Proeve van vakspecifieke competenties dans voor studenten aan de Pabo : dans (en cultuureducatie) / Heijdanus-de Boer, E., Swaans, R., redacteur Jacobse, A. - Enschede : SLO, 2007. - 32 p. - Met lit.opg. Hoofdstuk 10 uit de publicatie 'Vakspecifieke competenties voor studenten aan de lerarenopleiding primair onderwijs, Een proeve’ (SLO 2005). Dit hoofdstuk is in 2007 aan de publicatie toegevoegd. Hierin staan beschrijvingen van vakinhoudelijke en vakdidactische competenties voor dans (en cultuureducatie). Ze geven de studenten een bondig overzicht van de aspecten van het vak dans wat betreft kennis, vaardigheden en houdingen in de verschillende dimensies van het leraarschap. 795 HEI Tools for modern dance [dvd] / van der Slik, Y., Vincken, R. - [S.l.] : [s.n.], 2006 Instructie-dvd voor moderne dans. De dvd is bedoelt voor dansers, dansleraren en iedereen die geïnteresseerd is in het ontwikkelen en experimenteren met beweging uit het perspectief van de moderne dans. Bevat een aantal 'tools' die dansdocenten kunnen verwerken in het eigen lesmateriaal. De dvd bestaat uit drie delen. In het eerste deel wordt aandacht besteed aan de voorbereiding, zoals ontspanningoefeningen en houding. Deel 2 behandelt de kubus van Forsythe, een tool om nieuw bewegingsmateriaal te ontwikkelen. Deel 3 gaat over de principes die bepalend zijn voor de bewegingkwaliteit binnen de moderne dans zoals het gebruik van zwaartekracht, off balance, en improvisatie vanuit de dansfrase. [DV] 795 SLI Uitwerking leerlijn CKV3 Dans : voortgezet onderwijs / eindredacteur Breuring, M., ... [et al.], van Breukelen, W., Marsman, P.eindredacteur. - Enschede : SLO, 2007. - 67 p. : ill. - Met bijl. - In opdr. van de NBDK. Vervolg op 'Leerlijn CKV3 Dans' van Lea Schuurmans (SLO 2003). De leerlijn CKV3 Dans geeft een overzicht van lesstofopbouw door middel van leerdoelen voor de laatste twee jaren voor het eindexamen dans havo en vwo. De leerlijn is verdeeld in een theorie- en een praktijkdeel van dans. Beide delen worden behandeld in ieder 6 blokken. Het lesmateriaal is door de auteurs in de eigen lespraktijk ontwikkeld om leerlingen voor te bereiden op het eindexamen dans. 795 UIT Puur plezier : spelsuggesties voor de basisschool / redacteur van der Aalsvoort, G. ... [et al. ] redacteur. - Leuven : Acco, 2006. - 151 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 90-334-5933-7 Wat betekent spel voor de taal-, cognitieve, sociale, emotionele en sensomotorische ontwikkeling van het kind? In het spel kan de leerkracht het kind beter leren kennen en worden ook de andere aspecten van het kind zichtbaar: de mogelijkheden en de beperkingen. De auteurs beschrijven vier manieren van spelen: sensopatisch en sensomotorisch spel, hanterend spel, esthetisch spel en verbeeldend spel. Voor iedere variant geven zij een gedetailleerd overzicht hoe je dit spel kunt gebruiken in de basisschool. Daarbij staat steeds creativiteit en improvisatie centraal. Per spelsoort geven zij aan wanneer een observatie van het kind in spel aandacht vraagt en over welke instrumenten je dan als leerkracht kunt beschikken en hoe je die gericht in kunt zetten. Ten slotte beantwoorden de schrijvers de vraag hoe je met bewust spelen en improviseren in het onderwijs aan de slag kunt gaan. 796 PUU


Current challenges for K-12 dance education and development: perspectives from higher education / Risner, D. - 2007. - Met lit.opg. (Arts education policy review; Vol. 108, nr. 4, Mar/Apr. 17-23) From an administrative perspective, this article investigates equity issues in dance education, and current challenges and opportunities for leadership in postsecondary dance programs involved in teacher education and certification. Of all the arts education disciplines in K-12 schools in the United States today, dance education continues to hold peripheral significance in most schools. TIJDSCHRIFTEN Lucia Marthas (Duivendrecht 1959) / van Kilsdonk, M. - 2007 (Dans; Vol. 25, nr. 3, jun. 10-11 p.) Interview met Lucia Marthas, die in 1983 haar eigen balletschool oprichtte. Al snel groeide deze school uit tot een succesvolle rijkserkende opleiding voor musicaldans op MBO en HBO niveau. Daarnaast is er een vooropleiding en een recreatie-afdeling. TIJDSCHRIFTEN

LITERATUUR Handboek literatuuronderwijs 2007-2008 / samensteller/redacteur van Erve, I., samensteller/redacteur Vlaming, H., eindredacteur Brus, E. - Rotterdam : Bulkboek, 2007. - 144 p. : ill. - Met lit.opg., adressen en reg. - ISBN 978-90-75788-10-5 Het handboek vormt enerzijds het verslag van het symposium 'Dag van het literatuuronderwijs' dat op 1 november 2006 plaatsvond, anderzijds bevat het achtergrondinformatie over de onderwerpen die op die dag aan de orde kwamen. Het centrale thema van het symposium betrof 'Een sterk verhaal. Over kracht en macht van verhalen, werkelijkheid en fictie, lezen als herkenning en verkenning.' Hoofdstukken: De waarheid wil gezegd worden; Een fraaie verzameling maatstaven; Literatuur in alle soorten en maten; Literatuur doen! Ook wordt ingegaan op de canon en visuele geletterdheid. Met dit handboek wordt getracht een beeld te geven van actuele en toekomstige ontwikkelingen in het literatuuronderwijs. 820 HAN Denken met je vingers : schrijven in het Verhalen-Atelier / Kouwenberg, B., Hoogeveen, M., eindredacteur van Wensveen, B. - Leidschendam : Biblion, 2007. - 104 p. : ill., fig. - ISBN 978-905483-677-3 Werkwijze die tot doel heeft leerlingen te laten zien hoe leuk schrijven kan zijn. In het eerste hoofdstuk wordt een inleiding gegeven waarin de uitgangspunten van de werkwijze uiteengezet worden en het didactisch vijffasenmodel wordt uitgelegd. Vervolgens wordt in hoodfstuk 2 een beschrijving gegeven van het Verhalen-Atelier op de De La Reyschool in Den Haag en de meerwaarde van het gebruik van moderne media. Daarna wordt een beeld uit de praktijk geschetst met veel aandacht voor (kunstzinnig) werk dat door kinderen was gemaakt en voorbeelden uit de verschillende didactische fasen. Het 4e hoofdstuk beschrijft een aantal schrijfactiviteiten die gemakkelijk toepasbaar zijn in de praktijk. Tot slot worden een aantal aspecten besproken van de schrijf- en leesontwikkeling van een aantal kinderen in groep 6. Uitgegeven naar aanleiding van het SLO-project 'Schrijven en ICT'. 820 KOU


Lezen in de lengte en lezen in de breedte : de doorgaande leeslijn in wetenschappelijk perspectief / redacteur Schram, D., redacteur Raukema, A-M. - Delft : Eburon, 2007. - 298 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - Cop. 2006. - ISBN 978-90-5972-135-7 (Stichting Lezen reeks; 7) Bundeling van de bijdragen aan het congres 'Lezen in de lengte en lezen in de breedte' dat Stichting Lezen in samenwerking met de faculteit Letteren van de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam organiseerde. Lezen in de lengte staat daarbij voor het longitudinale perspectief: hoe raken kinderen vertrouwd met lezen en hoe kun je dit bevorderen? Sluit de situatie thuis aan op de kinderopvang en de basisschool? En hoe verloopt de overgang naar het voortgezet onderwijs? Lezen in de breedte verwijst naar de relatie tussen lezen en andere vormen van vrijtetijdsgedrag. De congresbundel bevat een overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek, waarbij steeds aandacht wordt besteed aan de betekenis van de resultaten voor de praktijk van leesbevordering. 820 LEZ De Jonge Jury: tussen Pietje Bell en Harry Mulisch / Huijsmans, L. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 48, jul. 18-20 p.) (Uit het projectloket) Het leesbevorderingsproject de Jonge Jury wil leerlingen tussen 12 en 16 jaar actief kennis laten maken met jeugdliteratuur. Tussen augustus en februari lezen de leerlingen een aantal jeugdboeken. Vervolgens stemmen ze op hun favorieten. De winnaar wordt in april op de Dag van de Jonge Jury bekend gemaakt. Het project is ontwikkeld door Stichting Lezen en wordt uigevoerd door Bulkboek. TIJDSCHRIFTEN

INSTELLINGENDOCUMENTATIE 2006 in cijfers / Stichting Kunst en Cultuur Noord-Holland. - Haarlem : Kunst en Cultuur Noord Holland, 2007 Activiteitenplan 2007 / 't Platform, Steunpunt Kunsteducatie Midden-Kennemerland, Heemskerk. Heemskerk : 't Platform Adviesaanvraag Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2009-2012 / Gemeente Den Haag. - Den Haag : Gemeente, 2007 Beleidsplan 2007-2008 / Centrum voor Kunstzinnige Vorming De Terp, Waalwijk. - Waalwijk : De Terp, 2007 Cultura in 2010 : strategisch beleidsplan voor de jaren 2007, 2008 en 2009 / Stichting Cultura, Ede. - Ede : St. Cultura, 2006 Jaarverslag 2005-2006 / CQ, Centrum voor de Kunsten in Zuidoost Drenthe, Emmen. - Emmen : CQ Jaarverslag 2006 / KPC Groep. - 's-Hertogenbosch : KPC Groep Jaarverslag 2005-2006 / 't Platform, Steunpunt Kunsteducatie Midden-Kennemerland, Heemskerk. Heemskerk : 't Platform 26 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND JUNI 2007

Jaarverslag 2006 / Muziekschool Gouda. - Gouda : Muziekschool Jaarverslag 2006 / Muziekschool Leiden en Omstreken, Leiden. - Leiden : Muziekschool, 2005Jaarverslag 2006 / SKV, Stichting voor Kunstzinnige Vorming 'It Toanhûs', Joure. - Joure : It Toanhûs Jaarverslag 2006 / VSB Fonds. - Utrecht : VSB Fonds Jaarverslag 2006 / Stichting Fonds voor de Letteren. - Amsterdam : Stichting Fonds voor de Letteren Jaarverslag 2006 / Kunstgebouw, Stichting Kunst en Cultuur Zuid-Holland. - Rijswijk : Kunstgebouw Jaarverslag 2006 / CJP, Cultureel Jongeren Paspoort. - Amsterdam : CJP Jaarverslag 2006 / Centrum voor Kunstzinnige Vorming De Terp, Waalwijk. - Waalwijk : Centrum voor kunstzinnige vorming De Terp De kracht van Delft : cultureel manifest / Roos, P. - Delft : DOK, 2007 Met een open blik : notulen discussiebijeenkomst 'Met een open blik'-wijkcultuur en participatie, 6 maart 2007 / Gemeente Den Haag. - Den Haag : Gemeente Den Haag, 2007 Over de grens : discussienota gemeentelijk cultuurbeleid 2009-2012 / Gemeente Groningen. Groningen : Gemeente Groningen, 2007 Reactie van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur op stadsvisie Rotterdam, ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030 / RRKC, Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. - Rotterdam : RRKC, 2007 Rijksjaarverslag Hoofdstuk VIII Onderwijs, cultuur en wetenschap 2006 / OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : SDU, 2004- . - ISBN 90-120-989-47 De vonk die overslaat : actieplan wijkcultuur : cultuurbereik, artistieke diversiteit en talentontwikkeling / Gemeente Den Haag. - Den Haag : Gemeente Den Haag, 2007 Voorbereiding bestuurlijk overleg cultuur IPO en VNG 5 juni / IPO, Interprovinciaal Overleg. - Den Haag : IPO, 2007 Werkprogramma 2007 / Kunstenaars&CO. - Amsterdam : Kunstenaars&CO


Studiecentrum AANWINSTEN juni 2007

Recommend Documents