Aanwinsten september 2008

STUDIECENTRUM

Aanwinsten september 2008 175 titels

MUSEA Draaiboek beleidsplanning voor musea : handleiding tot het vermijden van uitschuivers / coördinator Verhaert, T., Geukens, A. ... [et al.]. - Berchem : Culturele Biografie Vlaanderen, 2007. - 42 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en adressenlijst. Handleiding voor musea die een langetermijnvisie uitwerken en daarom een beleidsplan maken. Het biedt een eerste houvast voor het beleidsplanningsproces. Aan de hand van 18 stappen worden alle vereisten voor een beleidsplan behandeld. Digitale versie: www.faronet.be/files/pdf/pagina/beleidsplanning_voor_musea.pdf 069 DRA Eerste hulp bij kunst / samensteller Molhoek, H., Stedelijk Museum Amsterdam, samensteller Hulshoff Pol, R. - Amsterdam : Stedelijk Museum, [2005]. - Ongepag. : ill. Deze publicatie helpt kinderen bij het gericht kijken naar kunst. De kinderen beantwoorden specifieke vragen over een kunstwerk dat ze zelf uitkiezen uit de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam. 701 EER Ins Museum / Czech, A. ... [et al.]. - 2008. - Themanummer. (Kunst + Unterricht; Nr. 323/324, 4-57 p.) Kunst + Unterricht greift nach zehn Jahren das Thema des Museumsbesuches (Heft 218 Dezember 1997) wieder auf: Warum sollen wir mit unserer Schulklasse überhaupt ins Museum gehen? Wann lohnt sich der Besuch? Wie kann dem Museumsbesuch mehr werden als ein kulturelles 'Intermezzo' am Wandertag oder auf Klassenfahrt? Die Autoren stellen neuen Tendenzen und Formen der Zusammenarbeit von Schule und Museum vor, die auf aktuelle Veränderungen in beiden Institutionen reagieren. Der Material-Teil beschäftigt sich mit Verhaltensmustern im Museum: Methoden der Annäherung an Museumsobjekte. Auch enthält das Heft einen Exkurs zum Thema: Kunstlehrer werden - Kunstlehrer sein. TIJDSCHRIFTEN Let's play : on engaging children's imaginations / Nathan, I. - 2005 (Engage; Nr. 16, Winter 44-49 p.) Author describes strategies for developing the imaginations of very young children: making the familiar strange, using minimal props, making room for the unplanned. The more open-ended the project, the more engaging it seems to be for the children; this requires flexible spaces as well as flexible teachers. Author is a visual artist and founder of Cambridge Curiosity and Imagination (CCI) initiative. TIJDSCHRIFTEN

1

AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2008

Main street as art museum : metaphor and teaching strategies / Vallance, E. - 2007 (The journal of aesthetic education; Vol. 41, nr. 2, Summer 25-38 p.) A walk down Main Street can be very much like a stroll through a museum gallery - visually rich, inviting unexpected choices, aesthetically rewarding. This article explores the concept of shop windows as visually ordered compositions, much like paintings and other art objects, and suggests some approaches to applying this concept in teaching a range of subjects and styles of art in both classrooms and actual museums. The parallels between the museum experience and the windowshopping experience suggest connections for art educators and, more importantly, for their students. TIJDSCHRIFTEN Museum basics / Ambrose, T., Paine, C. - London [etc.] : ICOM [etc.], 2007. - XI, 319 p. : ill., tab. Met lit.opg., begrippenlijst, bijl. en reg. - 1st ed.: 1993. - ISBN 0-415-05770-1 A basic guide to all aspects of museum work and staff experience from museum organization, through collections management and conservation, to audience development and education. 069 AMB Museumeducatie in de praktijk : trendrapport museumeducatie 2007 / projectleider Hagenaars, P., Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2008. - 198 p. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-6997-123-0 Het doel van dit trendonderzoek is om de stand van zaken in de eerste jaren van deze eeuw in kaart te brengen en deze te vergelijken met die in het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw, zoals beschreven in het 'Trendrapport museumeducatie' (Haanstra & Oostwoud Wijdenes) van 1996. Het educatieve werk in musea is veranderd. Sinds de verschijning van het vorige trendonderzoek, zijn musea meer ingebed in de lokale culturele en maatschappelijke infrastructuur. Zij onderhouden niet langer incidenteel, maar op reguliere basis contacten met het basis- en voortgezet onderwijs. Dit is één van de conclusies uit het trendrapport. De publicatie is bestemd voor musea, onderwijs en betrokken overheden. 069 MUS Ontwikkelingen in de belangstelling voor musea : de cultuurparticipatie van de Nederlandse bevolking in de periode 1950 tot 2005 toegespitst op musea nader onderzocht / Wegerif, A. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 57 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - Masterthesis Erasmus Universiteit Rotterdam, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Sociologie van Kunst en Cultuur. In dit onderzoeksverslag wordt de vraag gesteld hoe trends en ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan in bezoekersaantallen en in het bereik van de musea onder de Nederlandse bevolking in de periode 1950 tot en met 2005 kunnen worden verklaard. Ter verklaring van deze ontwikkelingen in het museumbezoek en -bereik zijn twaalf hypothesen geformuleerd. Hierbij is bijzondere aandacht geschonken aan de invloed van het prijs- en subsidiebeleid en aan de invloed van het cultuur- en onderwijsbeleid. Digitale versie: ep.eur.nl/scripties/bitstream/2105/4409/1/Masterthesis.pdf 069 WEG Stad en taal : Focus op Amsterdam / samensteller Ernst, M., Amsterdams Historisch Museum, samensteller Beukenhorst, W., samensteller van der Lippe, M. - Amsterdam : Amsterdams Historisch Museum, 2008. - 10 dl. : ill. 'Stad en Taal' is de overkoepelende naam waaronder verschillende Amsterdamse musea speciale programma's aanbieden voor cursisten 'Nederlands als tweede taal' (Nt-2) en inburgeringstrajecten. Het Amsterdams Historisch Museum is één van die musea. De musea willen een brug slaan tussen de cursisten, de stad Amsterdam en kunst en cultuur. Wie in een nieuw land is komen wonen, vergelijkt die nieuwe omgeving bewust en onbewust met het land van herkomst. Voor nieuwe Amsterdammers

2


is het interessant nader kennis te maken met Amsterdam en het verleden. Het programma 'Focus op Amsterdam' biedt die kennismaking aan. De inhoud is gebaseerd op vier thema's, die gekoppeld zijn aan vier afbeeldingen uit het museum. De thema's zijn: wonen, werken, vervoer en vrije tijd. Het programma bestaat uit een voorbereidende les, een museumbezoek en een verwerkingsles. Het lesmateriaal bevat: docentenhandleiding, museumafbeeldingen met achtergrondinformatie, woordenschatoefeningen, antwoordenvel, spreekvaardigheidsoefening, formulier tijdschriftartikel, plaatjesvel, voorblad en folder. 069 STA Stad en taal : Kind & Opvoeding / samensteller Ernst, M., Amsterdams Historisch Museum, samensteller Beukenhorst, W., samensteller Boucetta, Z. - Amsterdam : Amsterdams Historisch Museum, 2007. - 9 dl. : ill. 'Stad en Taal' is de overkoepelende naam waaronder verschillende Amsterdamse musea speciale programma's aanbieden voor cursisten 'Nederlands als tweede taal' (Nt-2) en inburgeringstrajecten. Het Amsterdams Historisch Museum is één van die musea. De musea willen een brug slaan tussen de cursisten, de stad Amsterdam en kunst en cultuur. In 'Kind & Opvoeding' doen cursisten kennis op over 'opvoeden' in de geschiedenis. Dat gebeurt aan de hand van de museumcollectie van het Amsterdam Historisch Museum en het gebouw waarin het museum is gehuisvest, het voormalige Burgerweeshuis. Het verbeteren van de Nederlandse taal is geïntegreerd in de context van het onderwerp. De rode draad binnen het programma 'Kind & Opvoeding' wordt gevormd door 5 thema's: liefde, opleiding, geloof, familie en gezondheid. Het project bestaat uit een voorbereidende les, een museumbezoek en een verwerkingsles. Het totale lespakket bestaat uit: docentenhandleiding, folder, afbeeldingen van objecten in het museum, 30 foto's op briefkaartformaat, woordenlijst, opvoedingschijf, cirkel (A3 formaat), teksten bij de 5 thema's en evaluatieformulier. 069 STA Stad en taal : Mijn Mokum / samensteller Ernst, M., Amsterdams Historisch Museum, samensteller Beukenhorst, W., samensteller van der Lippe, M. - Amsterdam : Amsterdams Historisch Museum, 2007. - 13 dl. : ill. 'Stad en Taal' is de overkoepelende naam waaronder verschillende Amsterdamse musea speciale programma's aanbieden voor cursisten 'Nederlands als tweede taal' (Nt-2) en inburgeringstrajecten. Het Amsterdams Historisch Museum is één van die musea. De musea willen een brug slaan tussen de cursisten, de stad Amsterdam en kunst en cultuur. In 'Mijn Mokum' maken de deelnemers kennis met de geschiedenis van de stad. In het programma komen een aantal markante plekken in het centrum van de stad aan bod: de Dam, de grachtengordel, het Paleis, Damrak en Rokin en uiteraard het museum, dat gehuisvest is in het voormalige Burgerweeshuis. Het programma bestaat uit vier delen: voorbereidende les, museumles, stadswandeling en verwerkingsles. Het lesmateriaal bevat: docentenhandleiding, museumafbeeldingen, stadsfoto's met achtergrondinformatie, 50 woordkaartjes, 66 zinnenkaartjes, woordenschatoefeningen, antwoordenvel, voorblad Elfjes en verhalen, formulier Elfjes, formulier Verhaal, plaatjesvel en folder. 069 STA Stad en taal : Ontmoet kunst / redacteur Reinders, A., van Gastel, M., Hulshoff Pol, R. - Amsterdam : Stedelijk Museum, 2007. - 111 p. : ill. + docentenhandleiding/lesmateriaal (25 p.) 'Stad en Taal' is de overkoepelende naam waaronder verschillende Amsterdamse musea speciale programma's aanbieden voor cursisten 'Nederlands als tweede taal' (Nt-2) en inburgeringstrajecten. Het Stedelijk Museum is één van die musea. De programma's bestaan uit voorbereidende lessen, een museumbezoek en een afsluitende opdracht. De musea willen een brug slaan tussen de cursisten, de stad Amsterdam en kunst en cultuur. 'Stad en Taal' is een project waarbinnen het Stedelijk Museum onderzoekt hoe het een ontmoetingsplaats kan zijn voor mensen met internationale wortels.

3


Cursisten, taaldocenten, kunstenaars, studenten, wetenschappers en museummedewerkers werkten samen aan het programma 'Ontmoet kunst' tijdens een proefjaar. De publicatie heeft een dubbelfunctie: een werkboek voor cursisten NT-2 en een inzicht in de verschillende achtergronden van het project. Ook is het onderzoek naar cultuurparticipatie én taalverwerving, dat wordt gedaan in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit, opgenomen. 069 STA Symposium: The future of the art museum : curatorial and educational perspectives / auteur van inleiding Siedell, D.A., Ulmer, S. ... [et al.]. - 2007 (The journal of aesthetic education; Vol. 41, nr. 2, Summer 1-25 p.) Includes the following articles: Museums in transition: thoughts from an empiricist by S.Ulmer; Museum education and the project of interpretation in the twenty-first century by R. Burnham and E. Kai-Kee; Experience or interpretation: "What you see is not what you read" by K. Ottman; Now what? by E.M. Celaya; and Reply to my commentators by D. Carrier. TIJDSCHRIFTEN

CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST 50pk, marketingproject voor de vijftig+-markt : 'de sleutel is ont-moeten!'. - 2008 (Kunstconnected; Nr. 11, sept. 6-7 p.) Interview met André Kok, één van de projectleiders van 50pk.. Kunstgebouw, stichting kunst en cultuur Zuid-Holland organiseerde in de 50 pk. cultuurmaand workshops en een conferentie voor management en directie van centra voor de kunsten en kunstinstellingen over marketingstrategieën voor de 50+ markt. Tussen 2015 en 2020 zal 47% van de Nederlandse bevolking 50+ zijn. TIJDSCHRIFTEN Amateurkunst in Eindhoven : inventarisatie en aanbevelingen : concept / Stevens, J.C.F., Manders, S. - BMC, 2008. - 37 p. : tab. - Met bijl. - In opdr. van gemeente Eindhoven. In deze publicatie is de stand van zaken geïnventariseerd betreffende het amateurkunstbeleid en de amateurkunstvoorzieningen in Eindhoven. Op basis daarvan kan gemeente Eindhoven aanbevelingen doen over de wijze waarop de amateurkunst in de gemeente zo goed mogelijk en passend bij deze tijd in te richten is. Van alle amateurkunstvoorzieningen die gemeente Eindhoven subsidieert, worden de activiteiten, de subsidiëring, de locatie en samenwerkingsverbanden genoemd. Daarnaast wordt gekeken naar de relatie tussen amateurkunst en cultuureducatie en wordt kort ingegaan op het nieuwe programmafonds Cultuurparticipatie, het landelijk beleid en het provinciaal beleid. Digitale versie: www.eindhoven.nl/web/file?uuid=aee4166e-59ca-4f45 -a364bdb040124a56&owner=e4ce69a8-6570-4b06-9919-2009e2927cdd&contentid=40270 379 STE Amateurkunst ook zelf de boer op / Krieger, B. - 2008 (MMNieuws; Vol. 10, nr. 6/7, sept. 31-32 p.) Artikel over het beleid dat de gemeente Rotterdam voert ten aanzien van amateurkunst als onderdeel van het programma 'Cultuurparticipatie'. De amateurkunstsector zou in de toekomt een minder (financieel) afhankelijke positie moeten gaan innemen van de gemeente door een meer marktgerichte houding aan nemen en meer te gaan samenwerken met andere instellingen. TIJDSCHRIFTEN Sectorverkenning amateurkunst in Noord-Brabant : provinciaal rapport / Edelmann, E., van Bommel, M. - Tilburg : PON, 2008. - 96 p. : tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-5049-441-0

4


Deze rapportage beschrijft de Brabantse amateurkunstsector anno 2007 en is gebaseerd op verschillende onderzoeken. De belangrijkste twee vragen die beantwoord worden, zijn: Wat is de daadwerkelijke omvang van de amateurkunstbeoefening in Noord-Brabant, uitgesplitst naar de belangrijkste disciplines? En op welke wijze kan het Centrum voor Amateurkunst Noord-Brabant deze amateurkunstbeoefening ondersteunen? De publicatie bevat hoofdstukken over actieve cultuurparticipatie en amateurkunst, allochtone amateurkunstbeoefening, het aanbod van amateurkunstverenigingen, gesprekken met amateurverenigingen, centra voor kunsteducatie, het Centrum voor Amateurkunst Noord-Brabant (CVA). 379 EDE Kans op kunst: financiële vertaling : de programma's uit Kans op kunst doorgerekend : rapport / Scholten, S. - Leusden [etc.] : BMC, 2008. - 15 p. - In opdr. van Kunstfactor. Bijlage bij het rapport 'Kans op kunst'. Kunstfactor, het sectorinstituut voor de amateurkunst, wil graag samen met het veld de amateurkunst stimuleren. In 'Kans op kunst' is beschreven welke programma's daarvoor worden voorgesteld. In dit rapport worden deze programma's financieel vertaald. 379 SCH Kans op kunst : plan van aanpak voor de versterking van de amateurkunst : rapport / Akkermans, H.J.M., Scholten, S., Westerhof, O. - Leusden [etc.] : BMC, 2008. - 24 p. : fig., tab. - In opdr. van Kunstfactor. Een analyse van de meerwaarde van de amateurkunst en de positie van de amateurkunst in de samenleving. Vervolgens geeft het rapport aan hoe via vier concrete investeringsprogramma's gewerkt kan worden aan een vitale sector, talentontwikkeling, samenwerking met andere sectoren en de professionele kunst en een betere presentatie en positionering van de amateurkunst. 379 SCH Koren op de molen : eindrapportage van een marktonderzoek in het primair en voortgezet onderwijs in Den Haag t.b.v. Koorenhuis, centrum voor kunst en cultuur / Mul, F., Bureau ART, Bureau Advies Research Training, van der Zant, P. - Gouda : Bureau ART, 2008. - 59 p. : tab., fig. - Met bijl. - In opdr. van het Koorenhuis. Onderzoek onder alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs in Den Haag. In het onderzoek werd aan de scholen gevraagd een oordeel te geven over het Koorenhuis (zowel het aanbod voor de scholen als de organisatie en de communicatie met de scholen). Ook werden wensen en behoeften van scholen voor de komende jaren geïnventariseerd. Het onderzoek bestond uit een schriftelijke en digitale enquête die naar alle scholen werd gezonden, aangevuld met telefonische en persoonlijke interviews. Uit het onderzoek blijkt dat scholen voor primair onderwijs gemiddeld een rapportcijfer 7,4 geven aan het Koorenhuis, scholen voor voortgezet onderwijs gemiddeld een 8. Digitale versie: www.bureau-art.nl/publicaties/cultuureducatie_32.doc 701 MUL

BELEID Advies artist-in-residence programma / Sorgdrager, W., Brandenbarg, J.A. - Den Haag : Raad voor Cultuur, 2001. - 9 p. (Adviezen Raad voor Cultuur) Brief aan de staatssecretaris van OCenW F. van der Ploeg van de Raad voor Cultuur van 19 december 2001 over zijn advies omtrent het Artists-in-Residence programma. Het programma maakt deel uit

5


van het internationaal cultuurbeleid. Het voorziet dat een aantal buitenlandse kunstenaars op uitnodiging in Nederland komen werken en wonen. 351 SOR Advies Raad voor Cultuur inzake artist-in-residence programma / van der Ploeg, F. - Zoetermeer : Ministerie van OCenW, 2002. - 3 p. Brief van de staatssecretaris van OCenW, F. van der Ploeg aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal over het advies van de Raad voor Cultuur inzake het Artists-in-Residence programma. Het programma maakt deel uit van het internationaal cultuurbeleid. Het voorziet dat een aantal buitenlandse kunstenaars op uitnodiging in Nederland komen werken en wonen. Bijgevoegd is een evaluatieverslag van de Commissie van Deskundigen over het programma met aanbevelingen voor verbeteringen van het programma. 351 PLO Art for life's sake : Dutch cultural policy in outline / Plasterk, R.H.A. - The Hague : Dutch Ministry of Education, Culture and Science, 2007. - 64 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. The Dutch Ministry of Education, Culture and Science has released an English translation of its forward cultural policy agenda. The report describes the cultural policy agenda of the Netherlands government. It is the Minister's response to the recommendations the Council for Culture made in its advisory report 'Innovate, participate!'. 'Art for life's sake' is divided into two sections. The first section looks at the full spectrum of 'culture': the arts, cultural heritage and the media. The second section includes the division of responsibilities between the Culture Minister and the cultural funds, the 2009-2012 application procedure, and the structure of the external review process, all part of the Ministry's reassessment of cultural policy procedure. 351 PLA Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012 : Eindrapport van het project 'Inventarisatie cultuur- en mediaonderzoek 2000-2006' in opdracht van het DirectoraatGeneraal Cultuur en Media van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap / redacteur IJdens, T., IVA, Beleidsonderzoek en Advies, redacteur Hagenaars, P., Cultuurnetwerk Nederland, van Hoorn, M. ... [et al.]. - Utrecht [etc.] : Cultuurnetwerk Nederland [etc.], 2008. - tab., fig. + 5 dl. (96, 54, versch.pag., 76, 130 p.). - Met bijl. Eindrapport van het project 'Inventarisatie cultuur- en mediaonderzoek 2000-2006' dat in opdracht van het ministerie van OCW is uitgevoerd door Cultuurnetwerk Nederland en IVA Beleidsonderzoek en Advies. Het project heeft als doel het kennisnetwerk van het Directoraat-Generaal Cultuur en Media rond cultuur- en mediabeleid te versterken mede door de relatie tussen beleid, onderzoek en het veld te verbeteren. In 2008 zal een onderzoeksagenda voor de periode 2009-2012 wordt geformuleerd. In het eindrapport worden negen onderzoekslijnen vastgesteld en worden drie typen kennisvragen onderscheiden: vragen over inhoud, beleidsverantwoording en beleidsvernieuwing. Deze onderzoekslijnen vormen samen met het onderscheid tussen drie typen kennisvragen de basis voor de onderzoeksagenda. Een aantal aanbevelingen voor de kennisagenda 2009-2012 worden in het eindrapport gegeven. Het rapport bestaat uit vijf onderdelen: het eindrapport en vier bijlagen: A. Inventarisatie van kennisvragen en van het kennisnetwerk van het DG Cultuur en Media; B. Bibliografische inventarisatie van sinds 2000 in Nederland gepubliceerd onderzoek over een tiental beleidsrelevante thema's; C. Een selectieve bespreking van onderzoek met het oog op een onderzoeksagenda voor de langere termijn; en D. Een inventarisatie van belangrijke beleidsissues en daarmee samenhangend onderzoek in een aantal andere landen. 354 BOU

6


Meerjarig perspectief cultuur / van der Ploeg, F., OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. - Zoetermeer : Ministerie van OCenW, [2001]. - 13 p. : tab. - Met bijl. Brief aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal van staatssecretaris van Cultuur, F. van der Ploeg van 30 november 2001 over het meerjarig perspectief voor cultuur. 351 PLO [Reactie] Rapport Commissie Cultuurprofijt: Meer draagvlak voor Cultuur / Plasterk, R.H.A. – Den Haag : Ministerie van OCW, 2008. - 13 p. Reactie van minister Plasterk van OCW op het rapport van de Commissie Cultuurprofijt 'Meer draagvlak voor cultuur'. In dit rapport staat het versterken van ondernemerschap van culturele instellingen centraal. De minister onderschrijft dit uitgangspunt en formuleert een drietal beleidsvoornemens: 1. Een betere benutting van verdienvermogen: normen van eigen inkomsten; 2. Het ondersteunen van ondernemend gedrag: matching en ontwikkeling; 3. Integrale beoordeling in 2012: kwaliteit én ondernemerschap. 700 PLA Voor de eeuwigheid? : over collectiebeleid in Nederland / samensteller/redacteur Hermans, R., Mondriaan Stichting ... [et al.], Erfgoed Nederland, projectleider de Neef, T., Luiten, G. ... [et.al.]. Amsterdam [etc.] : NAi Uitgevers [etc.], 2008. - 304 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-5662649-5 Met deze publicatie willen de Mondriaan Stichting en Erfgoed Nederland een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van een bredere visie op collectievorming in Nederland. Vijfentwintig directeuren van erfgoedinstellingen, beleidsmakers en experts geven in deze publicatie hun opinie over de rol die Collectie Nederland, het publiek en collega-instellingen in hun verzamelbeleid spelen. Hoe komen collecties tot stand? Wie bepaalt wat wordt aangekocht? En wie bepaalt wat Collectie Nederland is? 351 VOO

ONDERWIJS De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs 2006 / Ramaekers, G.W.M. - Den Haag : HBO-raad, 2007. - 80 p. : graf., tab. - ISBN 978-90-6390-254-4 (HBO-Monitor; 2006) Dit onderzoek brengt de arbeidsmarktintrede van afgestudeerde hbo'ers in kaart. Het rapport bevat informatie over alle sectoren van het hoger beroepsonderwijs, waaronder het kunstonderwijs. Deze studie betreft afgestudeerden uit het examenjaar 2004-2005. Via een enquête worden vragen gesteld over o.a. de afgesloten hbo-opleiding, de huidige arbeidsmarktpositie, eventueel gevolgd onderwijs na het afstuderen, de inschatting door de afgestudeerden van het eigen competentieniveau en over het oordeel over de gevolgde hbo-opleiding. Twee hoofdstukken worden gewijd aan twee specifiek thema's. Het eerste themahoofdstuk besteedt aandacht aan afgestudeerden van het hbo in de 18 steden met de 40 probleemwijken die volgens het kabinet extra aandacht behoeven. In het tweede themahoofdstuk worden afgestudeerden vergeleken met afgestudeerden in Vlaanderen, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. 377 ARB Brede scholen in Brabant : 2007 / samensteller/redacteur Smets, J., Provincie Noord-Brabant, samensteller/redacteur Stultjens, E., PON, Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in NoordBrabant. - Den Bosch : Provincie Noord-Brabant, 2007. - 27 p. : fig., graf., ill., tab. - ISBN 978-905049-417-5

7


Deze brochure geeft de resultaten weer van een onderzoek naar brede scholen in Brabant uitgevoerd door het PON in opdracht van de provincie Noord-Brabant. Er staan feiten en cijfers in over brede scholen in Brabant en er wordt een vergelijking gemaakt met het in 2004 gehouden PON-onderzoek naar bredeschoolontwikkeling. 371 BRE Een hele toer : ervaringen van schoolleiders en docenten met de vernieuwing van de onderbouw VO / Voncken, E., Derriks, M., Ledoux, G., medewerker Sleegers, P., medewerker de Kock, J. - Amsterdam : SCO-Kohnstamm Instituut, 2008. - 159 p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-6813-850-4 (SCO-rapport; 794) Het rapport beschrijft het proces van de vernieuwing van de onderbouw bij schoolleiders, bij docenten, het functioneren van teams en van de netwerken en hun bijdrage aan de vernieuwing. 373 VON Het leren van zeer moeilijk lerenden : leerstijlen / Timmers-Huigens, D., Damen, L.H. - Enschede: SLO, 2005. - 57 p. Een beknopte beschrijving van de belangrijkste uitgangspunten die bij het ontwikkelen van onderwijsmiddelen voor zeer moeilijk lerendenl een rol spelen. Die uitgangspunten zijn: burgerschapsparadigma, ervaringsordening, ontwikkelingsgericht onderwijs, spelend leren, narrativiteit en coöperatief leren. Daarnaast bevat het een uitgebreid literatuuronderzoek naar leerstijlen van zeer moeilijk lerenden. Digitale versie: www.slo.nl/downloads/archief/Het_leren_van_zeer_moeilijk_lerenden.pdf 376 TIM De structuur van de brede school : een handreiking voor maatwerk / Wielders, J., PON, Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant. - Tilburg : PON, 2008. - 44 p. : fig. - Met bijl. In opdr. van de provincie Noord-Brabant. - ISBN 978-90-5049-438-0 Het doel van deze studie is om een handreiking te bieden aan mensen die betrokken zijn bij de vormgeving van brede scholen. Er worden inzichten gegeven over mogelijk te kiezen structuurmodellen, de rol die de gemeente kan spelen, de positie van klanten en gebruikers en recente ontwikkelingen binnen de randomgeving van brede scholen. Met deze studie wordt beoogd de discussie omtrent dit onderwerp te stimuleren en het proces van besluitvorming te versterken. 371 WIE Wat gaan we doen? : inspirerende ideeën voor activiteiten rondom bso en school / Bogers, C., Overduin, C. - Maarssen : Elsevier, 2007. - 96 p. : ill. - ISBN 978-90-352-2966-2 Praktische handleiding voor professionals in de kinderopvang of het onderwijs die werken met kinderen van 4 tot 12 jaar. Het geeft ideeën en legt uit hoe je middels netwerken een bron van activiteiten kunt aanboren in de omgeving van buitenschoolse opvang en school. Het boek is onderverdeeld in verschillende thema's, zoals de buurt, koken, beroepen, kunst, techniek, natuur en sport. Elk hoofdstuk begint met een grote activiteit die veel voorbereiding vergt en vaak langer dan een dag duurt. Daarna volgen enkele kleinere activiteiten, die met de grote activiteit te combineren zijn, maar ook apart uitgevoerd kunnen worden. Aan het eind van het hoofdstuk worden extra tips gegeven. 701 BOG

8


EXAMENS CSE beeldend havo 2008 / Wensing, M. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 9-11 p.) Bespreking van het examen beeldende vakken havo 2008. Aan bod komen o.a. de inhoud, het aantal deelnemers en de resultaten. TIJDSCHRIFTEN CSE beeldend vwo 2008 / Hermans, P. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 12-14 p.) Bespreking van het examen beeldende vakken vwo 2008. Aan bod komen o.a. de inhoud, het aantal deelnemers en de resultaten. Het vwo-examen 2008 had als thema 'De gedroomde wereld, utopische ideeën in kunst en architectuur' en was een herhaling van het thema van 2006. TIJDSCHRIFTEN CSE muziek, dans en drama vmbo 2008 : van beeldschermexamen naar volledig digitaal examen / Denissen, H. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 20-24 p.) In dit artikel een verslag van de digitale afname, de reguliere afname en de resultaten van het centraal schriftelijk examen muziek, dans en drama 2008. TIJDSCHRIFTEN Examen CKV2 havo 2008 / Doevendans, T. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 4-5 p.) Bespreking van het examen CKV2 havo 2008. Aan bod komen o.a. de inhoud, de normering, het aantal deelnemers en de resultaten. TIJDSCHRIFTEN Examen CKV2 vwo 2008 / Wensing, M. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 6-8 p.) Bespreking van het examen CKV2 vwo 2008. Aan bod komen o.a. de inhoud, de normering, het aantal deelnemers en de resultaten. TIJDSCHRIFTEN Examen vmbo beeldend 2008 : verzameld, beeldende kunst en verzamelingen / Knüppe-Hüsken, M. 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 15-17 p.) Bespreking van de examens beeldende vakken vmbo 2008. Aan bod komen o.a.: thema, aantal deelnemers per vak (tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen en audiovisuele vormgeving), normering en resultaten. TIJDSCHRIFTEN Themanummer: examens. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 4-24 p.) Evaluatie van de examens beeldende vakken vmbo, havo en vwo 2008, CKV2 havo en vwo 2008 en het centraal schriftelijk examen muziek, dans en drama vmbo 2008. Ook de bevindingen van de docenten komen aan de orde. TIJDSCHRIFTEN

9


KUNST EN CULTUUR Art and society : topical questions : the 'new technologies', funding and artistic education = L'art et la société : nouvelles technologies, financement et éducation artistique, questions d'actualité / samensteller Wagner, T., auteur van inleiding Mayor, F. - Parijs : UNESCO, 1999. - 239 p. Presented at the world congress on the implementation of the recommendation concerning the status of the artist. The congress was held in Paris in 1997 and organised by UNESCO, the French Ministry of Culture and Communication and the Getty Conservation Institute. Themes discussed include new technologies, funding, cultural policies and artistic education. 700 ART Art for our sake : the artistic importance of community arts / Matarasso, F. - Whitby : [s.n.], 2005. 8 p. Paper given at 'The Sorcerer's Apprentice', a community arts conference held in Whitby, Yorkshire on the 28th of April 2005. The author explains why community arts matter and what it needs. He also gives an example of a program he worked on in South East Europe called 'Living Heritage'. He concludes his paper by recommending that community groups be provided with their own directly managed arts funds. 301 MAT Cultureel ondernemerschap : over het onderzoek naar de vrijheid van kunst maken en de vrijheid van ondernemen : oratie 6 juni 2007 / Hagoort, G. - Utrecht : Universiteit Utrecht/HKU, 2007. - 69 p. Met lit.opg. - Oratie Universiteit Utrecht/Hogeschool voor de Kunsten, vakgebied Kunst en Economie/Cultureel Ondernemerschap. - ISBN 978-90-71759-37-6 De creatieve industrie vormt binnen en buiten Nederland in toenemende mate de context voor het cultureel ondernemen van kunstenaars, vormgevers en kunstmanagers. Theorievorming binnen dit vakgebied vindt echter niet of nauwelijks plaats. In zijn oratie schetst Hagoort een onderzoeksgebied dat deze leemte opvult. In 2006 is Giep Hagoort als eerste hoogleraar Kunst en Economie in Nederland benoemd aan de Universiteit Utrecht, faculteit der Kunsten. Digitale versie: www.uu.nl/uupublish/content/Oratie_Hagoort.pdf 700 HAG Cultuur web : culturele infrastructuur en netwerken in de provincie Noord-Holland / Clemens, H., MOB vormgeving en educatie, Snelleman, M. - Haarlem : Provincie Noord-Holland, 2000-2001. - 3 dl. (42, 47, 26 p.). - In opdracht van Provincie Noord-Holland. - Ontbrekende stukken: plan van aanpak deel I en interviewverslagen. Onderzoek naar de bestaande netwerken en samenwerkingsverbanden in Noord-Holland tussen culturele instellingen, scholen, ondersteuningsinstellingen en gemeenten. Om de bestaande netwerkvorming zo efficiënt en effectief mogelijk op elkaar af te stemmen is een plan van aanpak opgesteld. Het onderzoek is in twee delen uitgevoerd: boven het kanaal en onder het kanaal. 353 CLE Diversity / redacteur Raney, K., auteur van voorwoord Panayiotou, T., Shah, R. ... [et al.]. - 2006. Themanummer (Engage; Nr. 19, Autumn 2-57 p.) Eight articles deal with the following questions: What are the current strategies for embedding diversity in art institutions? How do gallery educators, artists, curators, funders engage with the diversity agenda? Where does the discussion need to go? What are the obstacles? TIJDSCHRIFTEN

10


Extreem! : verslag activiteiten de Kunstbende Zeeland 2006 / Bekers, A. - Middelburg : Scoop, 2006. - 19 p. : ill. - Met krantenknipsels. De Kunstbende-editie van 2006 had als thema 'extreem'. De belangrijkste doelstellingen voor 2006 waren: De vergroting van de naamsbekendheid; Geografische spreiding van de Kunstbende over Zeeland; Professionalisering van faciliteiten, zoals podium en techniek. 700 BEK Here, there and everywhere : the cultural value of imagination / Balshaw, M. - 2005 (Engage; Nr. 16, Winter 37-43 p.) Author considers the argument that creative thinking is vital for 21st century learning, for the knowledge economy and for societal health in general. She gives an overview of the national Creative Partnerships scheme in England and a case study of a gallery-school collaboration in Birmingham, which suggests the transformative power of imaginative work. TIJDSCHRIFTEN Hoe krijg je die zalen vol? : een onderzoek naar potentiële doelgroepen voor culturele instellingen en het mediagedrag van deze groepen / Olgers, J. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - Ongepag . : tab., graf. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, Afdeling Communicatiewetenschap. Deze scriptie geeft inzicht in de potentiële doelgroepen voor musea en voor de podiumkunsten. Daarnaast is het mediagedrag van de desbetreffende doelgroepen onderzocht. Het onderzoek 'Een brede kijk op de belangstelling voor kunst en cultuur' van onderzoeksbureau Motivaction vormt de basis voor deze scriptie. Digitale versie: dare.uva.nl/document/97803 700 OLG How the arts measure up : Australian research into social impact / Williams, D. - Stroud : Comedia, 1996. - Ongepag. A paper on an Australian national research report 'Creating social capital' about the long term benefits arising from community based arts funding. The paper discusses the outcomes of the research and discusses why these outcomes are important and how community based, collaborative arts projects can produce these results. 301 WIL Inclusive Europe? : horizon 2020 : proceedings / Inkei, P. ... [et al.]. - Budapest : Kultúrpont Iroda, 2006. - V, 189 p. Proceedings of the conference 'Inclusive Europe? Horizon 2020', Budapest, 17-19 November, 2005. The conference about the role of culture in the construction of the new Europe was a follow-up of 'A Soul for Europe', held in Berlin in November 2004 and the conference 'Les rencontres pour l'Europe de la culture', held 2 Mai-3 Mai 2005 at the Comédie-Française in Paris. Topics discussed included: cultural democracy and globalisation; cultural democracy and European integration; democracy, culture and citizenship; combating exclusion and building inclusion. 351 INC Kulturtheorie: Digitale Spiele und Künstlerische Existenz / Buschkühle, C.-P. - Oberhausen : Athena, 2007. - 219 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89896-282-7 (Die Welt als Spiel; 1) Im diesen Band wird das Spiel als markantes Element der postmodernen Gesellschaft untersucht. Dabei stehen nicht Eventkultur und elektronische Spiele im Vordergrund, vielmehr wird das Spiel als charakteristische Eigenschaft des selbstbestimmt handelnden Subjekts aufgefasst. In dem Maße, in dem fortschreitende Entwicklungen der digitalen Technologien auf unterschiedlichen Gebieten dieses

11


humanistische Ideal gefährden, gewinnen Fragen nach Eigenschaften und Chancen eines schöpferischen Individuums und seiner Lebenskunst neue Bedeutung. 701 BUS Met creativiteit werken aan participatie : verkennend onderzoek / Nauta, K., van de Wakker, A. . Tilburg : PON, 2008. - 32 p. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-5049-437-3 Verkennend onderzoek naar de mogelijke bijdragen die kunst, cultuur en creativiteit kunnen leveren aan de versterking van de maatschappelijke participatie van bevolkingsgroepen. Centraal staan de vragen: Wat gebeurt er in Brabant op het terrein van cultuur, economie en participatie? Wat is de betekenis ervan? Wat betekent dat voor een mogelijke rol/betrokkenheid van de provincie NoordBrabant en het PON? 301 NAU Using narrative inquiry to explore the impact of art on individuals / White, T.R., Hede, A-M. - 2008. Met lit.opg. (The journal of arts management, law and society; Vol. 38, nr. 1, Spring 19-35 p.) Discourse about the impact of art has been prominent in academic and arts industry discourse over the past two decades. Contention in the discourse has led to the call for new research frameworks that place the experience of the individual as central to understanding the impact of art. The authors present the background of this discourse and outline narrative inquiry as a research method that elicits individual experiences. The authors present the findings of a narrative inquiry and establish that the way individuals experience art and its impact is far broader in scope than previous research suggests. TIJDSCHRIFTEN

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Achieving social and cultural educational objectives through art historical inquiry practices / Chanda, J. - 2007 (The journal of aesthetic education; Vol. 41, nr. 4, Winter 24-39 p.) In spite of the recommendations that art history be explored as a discipline of inquiry, much of the art history investigations that take place in the classroom focus on understanding the artist through his/her biography and understanding the work of art through analysis of style and formal description. While such practices bring to light the artist's intention in his or her art, these approaches do not provide enough information to generate meaning and speculate about what social and cultural elements may have caused the work of art to look the way it does or the effects it may have had at the time of its creation. Art historical inquiry process, which refers to the use of authentic activities such as asking questions, collecting and analyzing data and others, allows individuals to explore, examine, and facilitate the drawing of conclusions about the significance and place of visual imagery and material objects in the societies from which they come. In this article, the author discusses the value of studying visual images and material objects using authentic art history inquiry processes to uncover meanings, and by extension the value of these meanings within general education. TIJDSCHRIFTEN Ästhetisches Lernen : Fachdidaktische Grundfragen und praxisorientierte Konzepte im interdisziplinären Kontext von Lehrerbildung und Schule / Vorst, C. ... [et al.]. - Frankfurt am Main [etc.] : Peter Lang, 2008. - 266 p. : graf., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-631 -55714-3 In Zeiten der Standardisierung und Reduktion von Bildungsinhalten auf abprüfbare Kompetenzen haftet der Forderung nach ästhetischer Bildung eine gewisse Realitätsferne an. Und doch ist nicht zu

12


übersehen, dass ästhetisches Lernen in der wissenschaftlichen Diskussion, so auch in der fachdidaktischen Forschung, zunehmend ins Zentrum des Interesses rückt. Auch die Herausgeberinnen und Autoren dieses Bandes plädieren für eine verstärkte ästhetische Sensibilisierung - und zwar aus der Sicht so unterschiedlicher Fächer wie Bildende Kunst, Deutsch, Musik, Sport, Textiles Gestalten und Theologie. Die Beiträge liefern sowohl theoretische Grundlagen zu Stellenwert und Funktion ästhetischen Lernens in den verschiedenen Disziplinen als auch Themenbeispiele, die für die Umsetzung ästhetischer Konzepte in Universität und Schule genutzt werden können. 701 AES Art and climate change / redacteur Raney, K., auteur van voorwoord Steinmann, G., Haley, D. ... [et al.]. - 2008. - Themanummer (Engage; Nr. 21, Spring 2-59 p.) How have artists, educators, curators, museums and galleries responded to climate change? What forms of art and its mediation are evolving along with our understanding of the crisis? What are the potentials and pitfalls of the art-science collaboration? Perhaps the overarching question is: what exactly do art and art education have to offer? Articles include the work of 'eco-artists', collaborative art projects, creating green exhibitions and the role of education in dealing with climate change. TIJDSCHRIFTEN Celebrating the art making of children with autism / Furniss, G.J. - 2008. - Met lit.opg. (Art education; Vol. 61, nr. 5, Sept. 8-12 p.) This article addresses the art process of some celebrated artists with autism, such as Nadia, Stephen Wiltshire and Jessica Park. There is a limited amount of literature and research in the field of art education on children with autism who demonstrate talent and skill in the visual arts. When engaged in artmaking, some children with autism demonstrate repetitive behavior and a narrow area of interest. Artmaking for some children with autism may be an opportunity to learn in the arts, as well as an opportunity to learn other subjects through the arts. TIJDSCHRIFTEN Computer als creatief gereedschap : Kan het kunstonderwijs zonder computer? - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 39-41 p.) Steeds vaker wordt de computer ingezet als creatief gereedschap in professionele creatieve en kunstzinnige settings. Geldt dit ook voor de kunstvakken in het onderwijs anno 2008? Vorig jaar heeft SLO geïnventariseerd hoe docenten beeldende vakken de computer inzetten als creatief gereedschap en wat hun behoeften daarbij zijn. De overgrote meerderheid van kunstdocenten geeft aan de computer niet of nauwelijks te gebruiken vanwege praktische en beleidsmatige problemen. SLO gaat zich nu met vier scholen buigen over hoe ICT op een creatieve en zinvolle wijze kan worden geïntegreerd in een leerplan kunst. TIJDSCHRIFTEN Creative learning : strategy for art and culture in education 2007-2010 / auteur van voorwoord Vegar Solhjell, B., Ministry of Education and Research, Norway. - Oslo : Ministry of Education and Research, 2007. - 55 p. : ill., tab. - Met lit.opg. The Norwegian Ministry of Education and Research has produced the strategy 'Creative learning' which serves as an important basic document in the work the National Centre for Art and Culture in Education. This is the first strategy for art and culture in education. The National Centre for Art and Culture in Education will be responsible for the implementation of the strategy. The main task of the centre is to offer support to heads of schools and kindergartens, teachers and pre-school teachers in their daily work with aesthetic subjects, art subjects and aesthetics. The main goal of the strategy is

13


developing cultural, aesthetic and creative competence among children, pupils and employees of kindergartens and institutions of basic training and higher education. 351 CRE Cultural participation and time restrictions explaining the frequency of individual and joint cultural visits / Kraaykamp, G., van Gils, W., Ultee, W. - 2008 (Poetics; Vol. 36, nr. 4, Aug. 316-332 p.) Research on cultural participation has as yet paid little attention to restrictions of time. This study uses time constraints related to the working hours of couples to explain the frequency of their individual as well as joint high-brow cultural participation. With data on 5438 respondents from four large-scale surveys in the Netherlands, it shows that individuals in couples where both partners hold a full-time job visit significantly fewer high-brow cultural events than people in couples with other work arrangements. Especially men who work part-time seem to participate in culture more compared to men who work full time. Moreover, in households where the husband works part-time, the wife's cultural participation is higher too. For joint attendance at high-brow cultural events the authors find no evidence that working hours hamper visits. This indicates that full-time working couples probably prioritize their joint cultural participation; as cultural activities attended together are unaffected by their longer working hours. TIJDSCHRIFTEN Cultuureducatie in het Amsterdams voortgezet onderwijs : een onderzoek naar cultuureducatie in het Amsterdams voortgezet onderwijs, uitgevoerd in opdracht van het expertisenetwerk MOCCA in het voorjaar 2007 / Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2007. - 26 p. : tab. - Met lit.opg. MOCCA wil de komende jaren de ontwikkelingen in beleidsmatige groei wat betreft cultuureducatie in het Amsterdams (voortgezet) onderwijs stimuleren en volgen. In dit onderzoek is op hoofdlijnen geïnventariseerd in hoeverre cultuureducatie verankerd is in het Amsterdams voortgezet onderwijs in het schooljaar 2006-2007 en hoe cultuureducatie op school georganiseerd is. De onderzoeksopzet is deels een replicatie van het onderzoek in het basisonderwijs en de onderbouw vmbo (Damen & Haanstra 2006). De volgende vragen komen aan bod: Hoeveel en welke culturele activiteiten worden door scholen ondernomen? Hoeveel scholen hebben een cultuureducatiebeleid en visie op cultuureducatie? Hoeveel scholen hebben een budget, taakuren, cultuurcoördinator of faciliteiten voor cultuureducatie? Daarnaast komen vragen aan de orde over de bemiddelende rol van expertisenetwerk cultuureducatie MOCCA: Welk soort bemiddeling verwachten of willen scholen? Welke kenmerken van een cultuureducatief aanbod verwachten of willen scholen? 701 CUL Cultuureducatie in het primair onderwijs : eindrapportage monitor regeling Versterking Cultuureducatie in het Primair Onderwijs / Hoogeveen, K., van der Vegt, A.L. - Utrecht : Sardes, 2008. - 56 p. : ill., graf. - In opdr. van het ministerie van OCW. - ISBN 978-90-5563-086-8 Wat is er de afgelopen jaren gebeurd op het terrein van cultuureducatie in het basisonderwijs en heeft de regeling 'Versterking Cultuureducatie in het Primair Onderwijs' tot het gewenste resultaat geleid? Sardes voerde een driejarig monitoronderzoek uit onder scholen die subsidie kregen. Deze rapportage geeft een beeld van de ontwikkeling die scholen doormaakten van 2004 tot en met 2007. Digitale versie: www.sardes.nl/simple/download.php?fileId=650 701 HOO Cultuureducatie in Midden-Drenthe 2007 : een onderzoek naar cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs in de gemeente Midden-Drenthe, uitgevoerd in opdracht van de gemeente

14


Midden-Drenthe in het najaar 2007 / van Hoorn, M., Maaijwee, J-P. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2007. - 22 p. : tab. - Met lit.opg. - In opdr. van de gemeente Midden-Drenthe. Inventarisatie op hoofdlijnen hoe cultuureducatie op 24 scholen voor basisonderwijs en drie scholen voor voortgezet onderwijs in de gemeente Midden-Drenthe georganiseerd was in het schooljaar 20062007. Ook werd onderzocht in hoeverre cultuureducatie verankerd is in het Midden-Drenthse onderwijs. De vragen die aan bod komen zijn: Wat gebeurt er op het gebied van cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs in Midden-Drenthe? Hoe wordt dit georganiseerd en gerealiseerd? Hebben scholen cultuureducatiebeleid en visie op cultuureducatie? Hoeveel scholen hebben een budget, taakuren, cultuurcoördinator of faciliteiten voor cultuureducatie? 701 HOO Cultuurspoor PO / Kunststation C. - Winsum : Kunststation C, 2008. - 2 p. : tab. Handleiding om basisscholen te helpen bij het maken van een cultuureducatieplan. Het 'Cultuurspoor' omvat de drie elementen kunst, erfgoed en media. Het stappenplan start met een inventarisatie van de culturele omgeving, middelen en expertise en culturele activiteiten van groepen. Vervolgens denkt de school na over een visie op cultuureducatie. Deze onderwijsvisie vormt samen met de analyse van de huidige cultuureducatie de basis van het cultuureducatieplan. 701 CUL Cultuurspoor VO / Kunststation C. - Winsum : Kunststation C, 2008. - 2 p. : tab. Handleiding om scholen voor het voortgezet onderwijs te helpen bij het maken van een cultuureducatieplan. Het 'Cultuurspoor' omvat de drie elementen kunst, erfgoed en media. Het stappenplan start met een inventarisatie van de culturele omgeving, middelen en expertise en culturele activiteiten van groepen. Vervolgens denkt de school na over een visie op cultuureducatie . Deze onderwijsvisie vormt samen met de analyse van de huidige cultuureducatie de basis van het cultuureducatieplan. 701 CUL A curious blindness to the obvious : culture, creativity and regeneration / Little, M. - 2005 (Engage; Nr. 17, Summer 36-44 p.) Author summarises the stages that the regeneration agenda in England has gone through, and the lessons that have been learned. He describes the Creative Partnerships model and tries to account for its success. TIJDSCHRIFTEN Cursus cultuureducatie voor ambtenaren / samensteller Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht [etc.] : Cultuurnetwerk Nederland [etc.], 2008. - Versch. pag. : tab., ill., fig. - Met lit.opg. - In opdr. van de decentrale werkgroep Cultuur en School. Een gemeente kan alleen cultuureducatiebeleid formuleren als zij kan bouwen op een onderliggende cultuurvisie en als zij verbindingen weet te leggen tussen onderwijs, sociaal cultureel werk, stedelijke inrichting en economie. Welke infrastructuur heb je nodig om cultuureducatiebeleid handen en voeten te geven, met wie kun je samenwerken? Om antwoord op deze vragen te kunnen geven, is een cursus ontwikkeld voor ambtenaren die zich bezighouden met cultuureducatie. De cursus wordt gegeven door provinciale instellingen kunst en cultuur. De bijbehorende cursusmap behandelt in zeven hoofdstukken de volgende onderwerpen: 1) Begrippen, 2) Onderwijsbeleid, 3) Financiering, 4) Onderwijspraktijk: kerndoelen, 5) Brede school en andere samenwerkingsvormen, 6) Overig (o.a. verantwoordelijkheid voor cultuureducatie), 7) Infrastructuur. 351 CUR

15


Educating artists for the future: learning at the intersections of art, science, technology and culture / redacteur Alexenberg, M., Wilson, S. ... [et al.]. - Bristol [etc.] : Intellect, 2008. - 344 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-1-84150-191-8 In this publication, thinkers in higher education in art and design offer directions for educating artists for a post-digital future. A culturally diverse range of art educators focus on teaching their students to create artworks that explore the complex balance between cultural pride and global awareness. They demonstrate how the dynamic interplay between digital, biological, and cultural systems calls for alternative pedagogical strategies that encourage student-centred, self-regulated, participatory, interactive, and immersive learning. This publication charts the diaphanous boundaries between art, science, technology, and culture that are reshaping art education. 377 EDU Het echte belang van praktisch leren werken / Schönau, D. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 37-39 p.) Bespreking van de onderzoekspublicatie 'Studio thinking : the real benefits of visual arts education' van Lois Hetland e.a., uitgegeven door Teachers College Press in New York (2007). Het onderzoek is voortgekomen uit de wens meer zicht te krijgen op wat nu de werkelijke bijdrage is van de kunstvakken in het onderwijs. De auteurs bouwen in deze studie voort op eerdere studies, waarin zij onderzoek hebben gedaan naar de leereffecten van kunsteducatie. TIJDSCHRIFTEN Elementary students quilting through social studies / Bennett, L. - 2008 (The journal of aesthetic education; Vol. 42, nr. 1, Spring 90-99 p.) This article describes how to make class quilts using social studies themes. Families, friends, the school, local or national history, state or national symbols, and social issues are among the themes of quilts made by first through fifth grade students. The quilts become a lasting record of the students' depictions of the theme under study. The lessons learned by the students and teachers are shared and additional resources are provided to extend the experiences of elementary students quilting through social studies. TIJDSCHRIFTEN Gaining the arts advantage : lessons from school districts that value arts education / redacteur Longley, L., AEP, Arts Education Partnership. - Washington, D.C. : President's Committee on the arts and humanities, 1999 Report of a two year study featuring case studies and profiles of 91 school districts throughout the United States of America that are recognized for offering arts education throughout their schools. It identifies the critical factors needed to implement and sustain comprehensive arts education. It stresses the essential role of community involvement and partnerships. 701 GAI Internationale cultuureducatie / auteur van inleiding Brandon, P., MOCCA, expertisenetwerk cultuureducatie. - Amsterdam : MOCCA, 2008. - 42 p. : ill., tab. - Met bijl. Met ingang van het schooljaar 2008-2009 ondersteunt gemeente Amsterdam vier jaar lang de internationalisering van cultuureducatie voor scholen voortgezet onderwijs met de Stimuleringsregeling Internationalisering Cultuureducatie. Met deze publicatie biedt MOCCA, expertisenetwerk cultuureducatie Amsterdam, een overzicht van de uitgangspunten voor een gedegen opzet van een internationaal cultuureducatie project. Het is een weergave van gesprekken met scholen die projecten hebben uitgevoerd en met culturele organisaties die zich bezig houden met advies, ondersteuning en training bij internationale uitwisseling. Het overzicht is geschreven voor

16


Amsterdamse scholen. De aanbevelingen zijn echter ook geschikt voor elke school en geven suggesties en inspiratie voor nieuwe projecten. Digitale versie: www.moccaamsterdam.nl/uploads/docs/info/mocca_internationale_cultuureducatie_2008_ lr.pdf 701 INT Involvement in the arts and success in Secondary School / Catterall, J.S. - Washington : Americans for the Arts, 1998. - 11 p. This paper describes relationships between student involvement in the arts and academic achievement. The analysis is based on a longitudinal study of 25,000 secondary school students. This paper presents the first reported analysis of information in this national survey. The first section describes student participation rates in eighth and tenth grades in various school and communitybased arts activities such as school band or drama productions, arts classes in school, and art-related lessons outside of school. The second section describes academic performance levels and selected behaviors and attitudes of students at grades eight and ten, for two student groups with different experiences with the arts: one group is students reporting high levels of overall involvement in the arts; the other is students with low arts involvement. A different analytical strategy is used in the third section. Here, relationships between involvement in the arts and achievement are examined, this time for children from homes in the lowest quartile of the family income and parent education spectrum. The achievement differences between high and low-arts youth within this economically disadvantaged group remain significant. Moreover, the importance of consistent involvement in the arts shows up in increased advantages for arts-rich (even though economically poor) youngsters by the tenth grade. Digitale versie: www.americansforthearts.org/NAPD/files/9393/Involvement%20in%20the%20Arts%20and%20Succe ss%20in%20Secondary%20School%20('98).pdf 701 CAT Kulturelle Bildung im Ganztag an der Hauptschule Perlacher Strasse : Dokumentation über das erste Jahr gemeinsamer Ganztagsgestaltung : ein Projekt von Hauptschule Perlacher Straße München, PA/Spielen in der Stadt e.V., Institut für Angewandte Kulturelle Bildung e.V., Kultur- und Schulservice München / auteur van voorwoord Zacharias, W., Wenzlik, A. ... [et al.]. - München : Hauptschule Perlacher Straße, 2007. - 55 p. : ill. - Met lit.opg. Dokumentation über das erste Jahr gemeinsamer Ganztagsgestaltung des mit dem BKJ-Kulturpreises MIXED UP 2007 ausgezeichneten 'Modellprojektes Ganztagsklasse an der Hauptschule Perlacher Straße' Oktober 2006 - Juli 2007. Die Dokumentation umfasst u.a. Stand und Perspektiven der Ganztagschulentwicklung in Bayern, Kulturelle Bildung im Ganztag an der Hauptschule Perlacher Straße und Erfahrungsberichte aus der Praxis. Digitale versie: www.lebenlernen.org/8_dokumente/literatur_dokumentation/kulturelle-bildung-imganztag_hps.pdf 371 KUL Kunstpädagogik: Theorie und Praxis künstlerischer Bildung / Buschkühle, C.-P. - Oberhausen : Athena, 2007. - 343 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89896-283-4 (Die Welt als Spiel; 2) Dieser kunstpädagogische Band erforscht Merkmale einer künstlerischen Existenz und eines künstlerischen Denkens als Zielperspektiven für eine zeitgenössische künstlerische Bildung. Untersuchungen zur Gegenwartskunst im Bereich der neuen Medien sowie zur Theorie der künstlerischen Produktion vertiefen die Bestimmungen von Eigenschaften und Herausforderungen

17


einer künstlerischen Pädagogik. Die Arbeit mündet in einer Theorie der Ziele, Inhalte und Methoden künstlerischer Bildung sowie in einer umfangreichen Darstellung ihrer Praxis, welche künstlerische Projekte zu unterschiedlichen Themen in verschiedenen Jahrgangsstufen vorstellt. 701 BUS Measuring student learning in art education / Gruber, D.D. - 2008. - Met lit.opg. (Art education; Vol. 61, nr. 5, Sept. 40-45 p.) In this article the author explores the idea of measuring student learning in art education and endorses a method of assessment for use by art teachers. TIJDSCHRIFTEN Niets is zeker : op zoek naar het authentieke in kunsteducatie / Mols, P., auteur van voorwoord Bergman, V. - Helmond : BISK, 2008. - 100 p. : ill. - In opdr. van Brabants instituut voor school en Kunst. - ISBN 978-90-74499-02-6 Deze publicatie vertelt over een zoektocht die is ondernomen door medewerkers van het Brabants instituut voor school en Kunst (BisK). Een zoektocht naar de kern, de essentie, het authentieke van kunsteducatie. Waar gaat het nu eigenlijk om bij kunsteducatie? Wat zijn de drijfveren om met kunsteducatie bezig te zijn? Wat moeten kinderen aan kunst beleven en ervaren? De publicatie bestaat uit drie delen: 1) De zoektocht, 2) Gesprekken (met Folkert Haanstra, Peggy Saey, Harry Gankema), 3) Reflectie. 701 MOL Onderzoek in cultuureducatie : conferentie brengt onderzoekers en anderen bij elkaar / Damen, M-L., Laarakker, K. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 42-42 p.) In juni 2007 organiseerde Cultuurnetwerk Nederland de eerste Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie plaats. Vanwege het succes volgde op 19 juni 2008 de tweede editie. Een verslag van deze conferentie. Op het onderzoeksdeel van de site van Cultuurnetwerk Nederland is een Portal Onderzoek (POC) ingericht. Deze website is de plek voor onderzoekers om hun projecten te tonen. Ook is de portal, net als de conferentie, bedoeld om samenwerking en uitwisseling tussen onderzoekers gemakkelijker te maken. TIJDSCHRIFTEN Smaakmaker : beleids- en actienota over cultuureducatie voor smakers en makers binnen het Vlaams cultuur- en jeugdbeleid / Anciaux, B. - Brussel : Vlaamse Overheid, 2008. - 76 p. : ill., graf., tab., fig. Beleids- en actienota over cultuureducatie binnen het kader van het Vlaams cultuur- en jeugdbeleid. Het betreft een referentiekader, een overzicht van de inspanningen die momenteel worden geleverd en een aantal concrete actiepunten voor de toekomst. Deze beleidstekst besteedt aandacht aan het begeleiden, stimuleren, faciliteren en ondersteunen van zoveel mogelijk mensen op het gebied van cultuurparticipatie. Daarmee sluit cultuureducatie naadloos aan bij het participatiebeleid in Vlaanderen, dat accenten legt op zowel het deelhebben (makers) als deelnemen (smakers). Digitale versie: www.cjsm.vlaanderen.be/cultuurbeleid/docs/nota_cultuureducatie_def_web.pdf 351 ANC Stad op Stelten smaakt naar meer / van den Berg, F. - 2008 (Bibliotheekblad; Vol. 12, nr. 16/17, 28 aug. 20-21 p.) Het Tilburgse project Stad op Stelten is er op gericht om kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar kennis te laten maken met cultuur. Het project verbindt binnen- en buitenschools leren op het gebied van leesbevordering, mediawijsheid en cultuureducatie. De culturele activiteiten die worden georganiseerd komen tot stand door een uniek samenwerkingsverband tussen de wijkbibliotheken, de scholen, het

18


sociaal cultureel werk, musea en professionals zoals kunstenaars, dichters en schrijvers uit Tilburg. Uit de evaluatie van het project blijkt dat 80% van de deelnemers het een succes vindt. Momenteel wordt een handleiding geschreven, zodat het project overdraagbaar wordt naar andere wijken in Tilburg en daarbuiten. TIJDSCHRIFTEN Teaching art from a global perspective / Zimmerman, E. - [S.l.] : ERIC, 1990. - 7 p. In global education programs, emphasis on commonalties shared by all peoples and the understanding and appreciation of differences within various cultures and subcultures may provide strong rationales for those who wish to teach art in a social context. Global education should not be viewed as a discipline with particular content or subject matter, rather it should be seen as an approach to the study of culture that can focus on international concerns or those related to study of students' own local communities. To prepare students to be citizens in a global age, educational efforts need to be undertaken to bring about changes in content, social context, and methods through which cultural values are taught. These changes in terms of a social context include moving from 1) a mono-national context to a multinational context; 2) a mono-cultural context to a multicultural context; and 3) a school-bound context to a community involving context. Art teaching is discussed from multinational, multicultural, and community-based contexts and as part of global education. A reference list is included. 700 ZIM TeilHabeNichtse : Chancegerechtigkeit und kulturelle Bildung / redacteur Maedler, J., Bartelheimer, P. ... [et al.]. - München : Kopaed, 2008. - 175 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-86736-0340 (Kulturelle Bildung; 4) Mit ihren subjektorientierten Aktivitäten bieten die Akteure der Kulturvermittlung Kindern und Jugendlichen ein weites Feld für Persönlichkeitsentwicklung und Selbstwertstärkung. Doch mit ihren Angeboten erreichen die Pädagog/innen in Kulturhäusern und Kunstschulen, Theatern und Musikverbänden maximal noch die Mittelschicht und längst nicht alle Teile der Gesellschaft gleichermaßen. Welche Ursachen die soziale Exklusion für unsere Gesellschaft hat, wie die Potenziale kultureller Bildung breitenwirksamer zugänglich zu machen sind, in welcher gesellschaftlichen Verantwortung Kulturarbeit steht, ob sich strukturelle und inhaltliche Defizite aufheben lassen und wie kulturelle Bildung Partizipation und Chancengerechtigkeit erreichbar macht, sind die zentralen Fragen, denen die Autorinnen und Autoren in ihren Beiträgen nachgehen. Neben diesen Diskursen stellt dieser Band Praxisbeispiele gelingender integrativer Kulturpädagogik vor. 700 TEI "Tracing change" / Carrington, S., Hope, S. - 2005 (Engage; Nr. 17, Summer 55-65 p.) This transcript from a roundtable discussion makes the point that the regeneration agenda requires a participatory model of art. Tracing Change was a research project into the role of artists in social change and planning. TIJDSCHRIFTEN Young people and agency / redacteur Raney, K., auteur van voorwoord Matarasso, F., Addison, N. ... [et al.]. - 2008. - Themanummer (Engage; Nr. 22, Summer 2-75 p.) How are young people enabled to participate in contemporary art and gallery culture and what are the vehicles and strategies for this? Where do the challenges and tensions lie? What are the conditions that encourage young learners to be self-directed? What are the challenges involved in

19


working with vulnerable young people? If partnership between organisations is important in working with young people of all kinds, what makes for dynamic partnerships? Contents: Young people and agency (editorial) by K. Raney; The Berwick Road Gallery: The role of context by H. Ward; Agency in gallery and art education by N. Addison; The seriousness of games; Art, young people and learning by F. Matarasso; Tate Forum: On the evolution of a peer-led programme by R. Sinker; Making art matter by L. McVeigh; Three artists views by S. Mayes, S. Woolham and L. Weddle; This is not a school photograph: Agency, authenticity and self-identity in the compulsory school photographic selfportrait by P. Meecham; Making connections: Widening participation in the arts for young people through dynamic partnerships by K. Edmonds; Virtual lives: Young people, new media and voice by S. Hiett and K. Hickling; Costs and benefits of young peoples advocacy in the art gallery by V. Sekules. TIJDSCHRIFTEN

CULTUREEL ERFGOED De Canonkaravaan deed Zuid-Holland aan : verslag van de bijeenkomst van de Canonkaravaan in Lisse, 25 juni 2008 / van der Zant, P., Bureau ART, Bureau Advies Research Training. - [S.l.] : Bureau ART, 2008. - Ongepag. : ill. Op 25 juni deed de Canonkaravaan van de Nederlandse geschiedenis de provincie Zuid-Holland aan. De locatie van de bijeenkomst vond plaats op het landgoed Keukenhof in Lisse en werd georganiseerd door Kunstgebouw, Erfgoedhuis Zuid-Holland en Probiblio. Naast aandacht voor de canon, waren er ook workshops te volgen en was er een informatiemarkt. De Canonkaravaan bestaat uit een reeks van zestien conferenties over de canon voor het onderwijs en culturele instellingen. Alle provincies worden aangedaan en de vier grote steden. De conferenties zijn vooral bedoeld als stimulans om in het onderwijs met de canon aan de slag te gaan. Digitale versie: www.erfgoednederland.nl/upload/documenten/verslag_canonkaravaan_zuidholland.pdf 008 ZAN Culturele canonvorming : verslag van de rondetafel op 13 juni 2007 van 17.00-19.00 uur in de Voordrachtzaal van de Boekmanstichting / verslaglegger Hendriks, M., Boekmanstichting. Amsterdam : Boekmanstichting, 2007. - 4 p. Naar aanleiding van het verschijnen van de webpublicatie 'Culturele canonvorming: een eerste inventarisatie', waarin verscheidende initiatieven uit het culturele veld zijn belicht, belegde de Boekmanstichting op verzoek van het Theater Instituut Nederland op 13 juni 2007 een rondetafelbijeenkomst. Aan tafel zat een aantal vertegenwoordigers van culturele instellingen die bezig zijn met canonvorming. Zij spraken met elkaar over de praktische en methodologische aspecten die met de canonvorming samenhangen. 008 CUL Erfgoed & burgerschap : integratie, identiteit, gezondheid, politiek en mediawijsheid : 50 inspirerende lesideeën / Warmer, M., redacteur Berendsen, M., eindredacteur Roeper, V. - Haarlem : Cultureel Erfgoed Noord-Holland, 2008. - Ongepag. : ill. Deze waaier bevat 50 ideeën voor de bovenbouw van het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs. Alle lessen gaan over erfgoed en burgerschap, een thema dat raakvlakken heeft met verschillende leergebieden. Elk blad bevat een nieuwe les en beschrijft stap voor stap hoe leerkrachten hun les kunnen opbouwen, met wie zij hiervoor kunnen samenwerken en waar zij terecht kunnen voor informatie. De lessen zijn ingedeeld in drie erfgoedgebieden: 'erfgoed van jezelf', 'erfgoed in je omgeving' en 'erfgoed van iedereen'. Hiermee wordt de relatie van de leerling met de erfgoedbronnen aangegeven: gaat het over het verhaal van het kind zelf, zijn familie, zijn directe

20


omgeving? Gaat het over het eigen dorp, de eigen wijk of stad, of eigen regio? Of over grote gebieden: Nederland of zelfs de wereld? 725 WAR PjER staat op eigen benen : eindevaluatie van het driejarig project Plan Je Eigen Ruimte (PjER) van Erfgoed Nederland / van der Zant, P., Bureau ART, Bureau Advies Research Training. - Gouda : BART. - 45 p. : tab. - Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Nederland. Plan je Eigen Ruimte (PjER) is een project voor leerlingen in het voortgezet onderwijs die het vak aardrijkskunde volgen. De leerlingen gaan aan de slag als planoloog en ontwerpen plannen voor (her )-inrichtingsvraagstukken in hun eigen omgeving. Doel van het project was dat in het schooljaar 2007/08 in iedere provincie in Nederland een omgevingsgebonden (digitale) leeromgeving beschikbaar zou zijn voor het vak aardrijkskunde. Erfgoed Nederland gaf in 2006 aan Bureau ART de opdracht om PjER te evalueren. Dat gebeurde zowel bij de start en tijdens de uitvoering van het landelijk project (in de periode 2006-2008) als aan het eind (zomer 2008). Dit rapport bevat de eindevaluatie. Aan de orde komen: de deelnemers, de opzet van de evaluatie, de nulmeting, het proces, het behalen van de doelstellingen en de rol van Erfgoed Nederland. Digitale versie: www.bureau-art .nl/publicaties/erfgoed_en_geschiedenis_24.doc 725 ZAN Zeeuwse Onderwijsdag Cultuureducatie en de Canon / Pootjes, J. - 2008 (Zeeuws erfgoed; Vol. 7, nr. 3, sept. 6-7 p.) Op 4 juni 2008 vond de Zeeuwse Onderwijsdag Cultuureducatie plaats. Deze dag viel samen met de Canon-karavaan, die Zeeland aandeed. Het belangrijkste onderwerp van de conferentie was de Canon van Nederland. In dit artikel een impressie van de dag. TIJDSCHRIFTEN

BEELDENDE KUNSTEN The BLOCK reader in visual culture / redacteur Bird, J. ... [et al.]. - London [etc.] : Routledge, 1996. XIV, 342 p. : fig., ill. - Met lit.opg., bijl. en reg. - ISBN 0-415-13989 -9 Between 1979 and 1989, BLOCK initiated and responded to key debates in visual and cultural studies, publishing writings by artists, art and design historians and cultural theorists. The journal's editors and contributors furthered the critical tradition in art history, responded to the work of contemporary artists, and brought the concerns of new cultural and critical theory to the study of art and design history. This publication brings together classic writings by leading cultural theorists and artists first published in this journal and which are now unavailable, providing an resource for the teaching and study of art and design as well as theory and cultural studies. 730 BLO Body knowledge and curriculum : pedagogies of touch in youth and visual culture / Springgay, S., auteur van voorwoord Irwin, R. - New York [etc.] : Peter Lang, 2008. - XV, 144 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4331-0281-3 This publication examines student understandings of body knowledge in the context of creating and interrogating visual art and culture. It illustrates a six-month research study conducted in an alternative secondary school in a large urban city. During the research project, students created a number of visual art works using a diversity of material explorations as a means to think through the body as a process of exchange and as a bodied encounter. It can be used for courses in curriculum theory, art education, qualitative research methodologies, visual culture and pedagogies, and feminist

21


theory. Appropriate for advanced undergraduate students, pre-service teacher education students, and graduate students, the book provides an interdisciplinary investigation into body research. 730 SPR Geloof in talent : eerste voorwaarde voor ontwikkeling van talent / Hessel, L. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 46-48 p.) Leerlingen uit het speciaal onderwijs ontbreekt het vaak aan zelfvertrouwen. Ze worden aangesproken op talenten die niet hun sterkste kant zijn en ze dragen ook een stigma mee. Beeldende vakken bieden bij uitstek de mogelijkheid om dit patroon te doorbreken, omdat leerlingen dan andere talenten kunnen laten zien. Bij het Amman College te Rotterdam, een school voor voortgezet speciaal onderwijs, is er een grote beeldende vakgroep die alle ruimte en faciliteiten krijgt om leerlingen te laten schitteren. Juist het speciaal onderwijs, met kleine klassen, biedt bij uitstek de kansen voor talentontwikkeling bij de leerlingen. Een praktijkverhaal van Louise Hessel, docent beeldende vorming op het Amman College. TIJDSCHRIFTEN Grundlagen des Kunstunterrichts : eine Einführung in die kunstdidaktische Theorie und Praxis / Eid, K., Langer, M., Ruprecht, H. - 6e Aufl. - Paderborn : Ferdinand Schöningh, 2002. - 283 p. : fig., ill., tab. - 1e dr.: 1994. - Met lit.opg. en registers. - ISBN 978-3-8252-1051-9 Dieser Band gibt einen zusammenfassenden Überblick über die Grundlagen des Kunstunterrichts. Die Abschnitte: Wahrnehmung, Ästhetik, gestalterische Grundlagen, Geschichte der Kunstpädagogik und Entwicklung der Kinderzeichnung behandeln das theoretische Umfeld und führen zum praxisbezogenen Teil, in dem die Autoren auf die Unterrichtssituation eingehen und die Ziele, Inhalte und Verfahren des Fachs behandeln. 730 EID Hollands glorie [dvd] : hoogtepunten uit de Nederlandse architectuurgeschiedenis / samensteller/redacteur Vlot, M., producent Tijdsbeeld Media, samensteller/redacteur Boezeman, T. [S.l.] : NostalgieNet [etc.], 2008. - 2 dl.; ca. 120 min. - Bevat 2 dvd's. De dvd's schetsen een beeld van de ontwikkeling van de architectuur in Nederland vanaf de jaren twintig tot eind jaren zeventig. De filmfragmenten zijn afkomstig van de archieven van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Er zijn beelden te zien van het werk van architecten al Berlage, Blom en Rietveld. Daarnaast zijn er ook beelden te zien van de Amsterdamse School, de wederopbouw, en het eerste flatgebouw in Nederland. [DV] 720 HOL Ict in combinatie met beeldende vorming in de onderbouw : 'Tekenen met de computer is hartstikke leuk!' / de Korte, M. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 53 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - Scriptie PABO Utrecht, Hogeschool Domstad. De probleemstelling luidt: Op welke manieren kunnen ICT en beeldende vorming geïntegreerd en toegepast worden binnen de kleuterklas? De volgende deelvragen komen aan de orde: Hoe kan ICT op een juiste manier toegepast worden binnen de klas en de school?; Waaruit bestaat een beeldende vormingsles?; Wat is de ontwikkeling van kleuters met betrekking tot beeldende vorming?; Welk ICT -materiaal kan gebruikt worden bij beeldende vorming? Het onderzoek is uitgevoerd op de St. Aloysiusschool te Gouda. Digitale versie: www.gerarddummer.nl/weblog/meesterstuk_beeldende_vorming.pdf 730 KOR

22


Kijk, een huis! : lespakket groep 1-4 / Thomése, M. - Groningen : Kunststation C, 2008. - 4 dl.: ill. Dit lespakket leert kinderen gericht te kijken naar verschillende typen woonhuizen. De pop Lena neemt de leerlingen mee in de wereld van huizen. Eerst laat zij met behulp van de praatplaat verschillende soorten huizen van haar dorp zien: van woonboot tot deftige borg. Hierna wordt er een serie opdrachten en werkbladen aangeboden om meer inzicht te krijgen in de materialen en het bouwen. Met een kijkwijzer gaan leerlingen vervolgens op stap in hun eigen omgeving. Hun ervaringen worden verdiept in een verwerkingsles. Het lespakket is bedoeld voor de groepen 1 tot en met 4 van de basisschool en sluiten onder andere aan bij de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie (kerndoel 54, 55 en 56). Digitale versie: www.kunststationcultuur.nl/front/index.php?id=86&gids_prod_id=12163&gids_from=0 720 THO De kunst van de pure geest : een ckv3 opdracht over de invloed van andere culturen op de westerse kunst / de Bruin, P.C., medewerker Dinsbach, G. - Enschede : SLO, [200?]. - Ongepag. - In opdracht van SLO, projectgroep ICT en beeldende vorming Een lesvoorbeeld voor ckv3 leerlingen in 5 vwo. Leerlingen onderzoeken niet-westerse kunstuitingen. Op basis van dit onderzoek maken leerlingen een eigen beeldend werk. 730 BRU Research / redacteur Raney, K., Biggs, I. ... [et al.]. - 2006. - Themanummer (Engage; Nr. 18, Winter 3-78 p.) This issue looks at research methods used in the visual arts. Contents: Research by K. Raney (editorial); Art as research, doctoral education and the politics of knowledge by I. Biggs; En-quire: learning through action research by B. Taylor; TAP: Teacher Artist Partnership by A. Ledgard; Researching gallery education: recognising complexity and exploring collaboration by E. Pringle; Field of enquiry: but what are we supposed to be doing? by R. Sinker, V. de Rilke and H. Hollands; Method in our madness: why we need to value research in art gallery education by V. Sekules, C. Blickem and C. Peel; Interview with Faisal Abdu'Allah - gallery education as research by K. Raney; Quests driven by questions: creative research as a learning methodology by B. McKenzie; 5x5x5 = Creativity by P. Hay and M. Fawcett; On audio tours: an unknown quantity by L. Tallon; Designing narrative and interpretative tools by H. Gottlieb and H. Simonsson; and Changing direction: research and the gallery director by S. Foster. TIJDSCHRIFTEN Samen zijn we eruit gekomen : vaktherapie beeldend in de praktijk / Klamer, M., Caminada, G. 2008. - Met lit.opg. (De wereld van het jonge kind; Vol. 36, nr. 1, sept. 2-6 p.) Artikel over de samenwerking tussen een vaktherapeut beeldend en het reguliere basisonderwijs. Als leerkracht van de basisschool kun je regelmatig te maken hebben met kinderen waarvan de ontwikkeling dreigt vast te lopen. Dat kan diverse oorzaken hebben. Maar wat doe als een (jong) kind niet goed onder woorden kan brengen wat er aan de hand is? Hulp van een vaktherapeut beeldend kan voor alle betrokkenen veel betekenen. In het speciaal, maar ook in het regulier onderwijs. TIJDSCHRIFTEN

23


MUZIEK Codes & ambities : over hiphopcultuur en de bezoekers van de SKVR-jongerenactiviteiten / Trienekens, S., medewerker Sanderse, J. - Rotterdam : SKVR, 2008. - 52 p. - Met lit.opg. - In opdr. van de SKVR. Onderzoek naar de codes en ambities van de Rotterdamse jongeren die deelnemen aan de jongerenactiviteiten van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). Het onderzoek omvat: 1. Inleiding; 2. Het inzicht geven in door hiphop geïnspireerde jongerenactiviteiten van de SKVR; 3. De geschiedenis van de hiphop; 4. Verschillende stromingen in hiphop in de VS en Nederland; 5. Codes in de Nederlandse en Rotterdamse straatcultuur; 6. De Rotterdamse jongeren en hun creatieve ambities; 7. Dialoog tussen cultuureducatie (SKVR) en door hiphop geïnspireerde jongeren. Hierin worden aanbevelingen gedaan over het samenbrengen van jongerencultuur en instellingen voor cultuureducatie. 785 TRI Experienced music teacher perceptions of professional development throughout their careers / Conway, C.M. - 2008. - Met lit.opg. (Bulletin of the Council for Research in Music Education; Vol. 176, Spring 7-18 p.) The purpose of this study was to examine the perceptions of experienced music teachers (N=19) regarding professional development throughout their careers. Data included interviews with midcareer teachers, veteran teachers, a focus group with some of the veteran teachers and the principal investigator's log. Findings support past research in that teachers perceived informal interactions with other music teachers as the most powerful form of professional development. Findings also suggest that professional development needs of music teachers may change throughout their careers. Implications of the findings are explored and suggestions for future research are provided. TIJDSCHRIFTEN Historical perspectives in music sociology / DeNora, T. - 2004 (Poetics; Vol. 32, nr. 3-4, Jun/Aug. 211-221 p.) Over the past twenty years, historical perspectives in music sociology have linked music to a wide range of social processes. These include the material culture of performance and reception, distribution organisation, critical discourse and music education, the social shaping of musical style, the politics of taste and patronage, and the changing nature of the musical audience, music reception, reputation, authenticity, innovation. This work has partially overlapped with 'new musicology' and its deconstruction of the idea of aesthetic autonomy. More recently, new topics have been drawn into the frame including: music as a medium of political action, music's role in relation to the history of science and the body, and music as a technology of identity and memory. In all of these areas, music's presence is highlighted as a resource for social ordering, in particular as an agent of psychocultural change. TIJDSCHRIFTEN In search of important research questions in music education: the case of the United States / Conway, C.M. - 2008. - Met lit.opg. (Bulletin of the Council for Research in Music Education; Vol. 176, Spring 31-44 p.) This study attempted to identify important research questions in music education as collectively expressed by experienced researchers in the United States. Music education professors at major research universities (N=24) responded to questions concerning what the most important research questions in music education were. Results are presented in five themes: nature of music education research, methodological concerns, foundational topics, specific topics, and cross-regional and international data. TIJDSCHRIFTEN

24


Jukebox : meer met muziek : deel 1 en deel 2, vmbo, vmbo-t, havo/vwo / Arets, W., Vogel, J., ter Steege, J. - Arnhem : Lambo, 2006-2007. - 6 dl. : ill. + 11 cd's + cd-rom 'Score Perfect Lite'. - Bevat leerlingenboek deel 1 en deel 2 vmbo, leerlingenboek deel 1 en deel 2 vmbo-t, havo/vwo en deel 1 en deel 2 docentenhandleiding vmbo, havo/vwo. - Uitg. cd-rom: Nijmegen : Music Solutions. Muziekmethode voor de vernieuwde onderbouw van het voortgezet onderwijs. De methode bevat 4 hoofdstukken en is opgezet rondom eigentijdse speelstukken. Alle aspecten van muziek worden behandeld: algemene muziekleer (zowel klassiek als pop), wereldmuziek, musiceren op instrumenten, zingen en rappen. Met luister-, theorie- en presentatieopdrachten. De bijbehorende cd-rom 'Score Perfect Lite' bevat het muzieknotatie-programma voor de pc. 780 JUK [CM] 780 JUK [CR] 780 JUK Kicking the habitus : power, culture and pedagogy in the secondary school music curriculum / Wright, R. - 2008 (Music education research; Vol. 10, nr. 3, Sept. 389-402 p.) Within a theoretical framework drawn from sociologists of education Bourdieu and Bernstein, this paper examines some of the findings of an ethnographic case study conducted with a secondary school music teacher and one class of her pupils in Wales. This teacher attracted 25% of Year 10 (14year-old) pupils to study music as an optional subject against a national background of 8% average. The study attempted to examine the lived experiences of the participants in music at home and school. Teacher and pupils had much to say about music teaching and learning in the classroom and beyond. Much of the success of this particular music curriculum model appeared to stem from the teacher's ability to empathise with her pupils' musical interests and recontextualise the National Curriculum for music to reflect these. TIJDSCHRIFTEN Klankbeelden van 20ste-eeuwse muziek : praktische opdracht culturele en kunstzinnige vorming 3 (muziek) / Stolwijk, A. - Enschede : SLO, 2001. - Versch. pag. Een lessenserie voor 5 vwo over muziek uit de 20ste eeuw. Bestaat uit zes blokken met een totale studiebelasting van 30 SLU. Docentenhandleiding en leerlingenmateriaal. 780 STO Klankimprovisaties : met nieuw ontwikkelde instrumenten / Francken, F. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 31-32 p.) Het vak Muziekfenomenen en improvisatie wordt op de Opleiding docent muziek van Hogeschool Helicon in Zeist gedurende vier jaar gegeven. Uitgangspunt is dat in ieder mens een musicus leeft. En dat door het oefenen van vrij muzikaal spel deze muzikaliteit, die er al is, in het doen en ervaren tevoorschijn wordt gelokt. Voor een evenwichtige lichamelijke, emotionele, cognitieve en sociale ontwikkeling, is het wekken en voeden van deze muzikale mens een voorwaarde. De auteur is docent aan de muziekopleiding en de euritmieopleiding van de antroposofische Hogeschool Helicon. Op deze school wordt muziekvakonderwijs vanuit vrijeschool pedagogie gegeven. TIJDSCHRIFTEN Klinkende geschiedenis [cd] : hoorcollege over de westerse muziekgeschiedenis / Samama, L., producent NRC Handelsblad Academie, auteur van inleiding van Nispen tot Sevenaer, F.C., producent Home Academy Publishers. - [Rotterdam] : NRC Handelsblad, 2008. - 8 cd's (8x ca. 60 min. ) + tekstboekje. - Uitg. tot stand gekomen i.s.m. Studium Generale TU Delft. - ISBN 978-90-8530 -026-7 Geschiedenis van de westerse klassieke muziek: beginnend bij de kunstuitingen van de troubadours in Frankrijk tot de moderne composities van de 20e eeuwse componisten. Daarnaast komen de

25


belangrijkste periodes aan bod waaronder de barok, de Weense Klassieken, de romantiek en de 20e eeuw. Leo Samama illustreert zijn college met muziekfragmenten. [CM] 780 SAM Mijn broertje is een wonderkind / Mathot, L., medewerker Koopman, T. - [S.l.] : Antoine Marchand, 2007. - 60 p. : ill. + cd. - ISBN 978-90-8749-007-2 Beschrijft de avonturen die de kinderen Mozart meemaken tijdens een grote concertreis door Europa. Achter elk verhaal staan weetjes over muziekinstrumenten, hoe je musicus wordt en over het leven in de tijd van Nannerl en Wolfgang Mozart. Op de bijbehorende cd staan verschillende muziekfragmenten van vader en zoon Mozart, gekozen en gespeeld door Ton Koopman en The Amsterdam Baroque Orchestra. Geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. 785 MAT The music educator's professional knowledge / Jorquera Jaramillo, M.C. - 2008 (Music education research; Vol. 10, nr. 3, Sept. 347-359 p.) Professional knowledge in teaching is broadly based on personal knowledge. It is therefore important to build teachers' development out of their initial knowledge. The idea of a sociogenesis of educational knowledge, teacher knowledge and training models as well as teaching models are the basis of this study. It aims to diagnose the knowledge attested by four teachers, how the components of this knowledge relate to the events and experiences of their cultural and musical education, and how they explain their professional knowledge. In-depth interviews with four teachers were carried out. The interview content and some features of the vocabulary were analysed. The results show that two teachers have a wide range of interrelated knowledge, although it is apparently unrelated to their classroom experience. The other two teachers have a 'closed' cognitive system, which is centred on their own practical experience. TIJDSCHRIFTEN Musical preference, identification, and familiarity : a multicultural comparison of secondary students from Singapore and the United Kingdom / Teo, T., Hargreaves, D.J., Lee, J. - 2008. - graf. - Met lit.opg. (Journal of research in music education; Vol. 56, nr. 1, Spring 18-32 p.) The authors investigate whether there were significant differences in preferences for, familiarity with, and identification of Chinese, Malay, and Indian music between adolescent students from Singapore (n=78) and the United Kingdom (n=53). Also explored are the relationships among these three variables. The results reflect the influence of culture and education on students' cognitive-affective responses to different ethnic musical styles. TIJDSCHRIFTEN Non-music specialist trainee primary school teachers' confidence in teaching music in the classroom / Seddon, F., Biasutti, M. - 2008 (Music education research; Vol. 10, nr. 3, Sept. 403-421 p.) Prior research has revealed that non-music specialist trainee primary school teachers lack confidence in teaching music in spite of changes to teacher training and the introduction of music in the National Curriculum in England. The current study investigated the effects on non-music specialist trainee primary teachers' confidence to teach music in the classroom after having experienced six keyboardbased 'blues activities'. Participants were videotaped as they worked with music technology and a 'remote facilitator'. Improvements in their confidence to teach music in the primary school classroom were reported. The results also revealed improvements in participant perceptions of their own musicality when compared with 'other musicians' and links between perceptions of their own musicality and prior musical experience. TIJDSCHRIFTEN

26


Een pianist als pianoleraar : een onderzoek naar de aansluiting van het conservatoriumonderwijs op de beroepspraktijk van pianodocenten op de muziekschool / de Graaf, B. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 70 p. - Met lit.opg. en bijl. - Scriptie Universiteit van Amsterdam, Muziekwetenschap. Allereerst wordt de geschiedenis van het conservatoriumonderwijs in Nederland aan de hand van drie conservatoria onderzocht: Koninklijk Conservatorium in Den Haag, het Utrechts Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam. Vervolgens worden de onderwijskundige curricula en afdelingen van de drie conservatoria beschreven. Daarna worden de bevindingen van pianodocenten en studenten besproken. Hoe vinden zij dat ze zijn voorbereid op de muziekschoolpraktijk? Tot slot wordt ingegaan op hoe de aansluiting tussen conservatorium en beroepspraktijk zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld en hoe deze aansluiting kan worden verbeterd. 780 GRA Pop and folk music : stock-taking of new trends / redacteur Dobbs, J. - [S.l.] : ISME, 1983. - 200 p. ISBN X900308523 (ISME Seminars; 1983 X) Papers of the international seminar on 'Pop and folk music: stock-taking of new trends' held in July 1982 in Trento, Italy. [MU] 780 ISM Popmuziek in de bovenbouw / van Mook, L. - 2008 (De pyramide; Vol. 62, nr. 2, mrt. 14-16 p.) De auteur laat kinderen uit groep 7 en 8 al luisterend kennismaken met de opbouw van popmuziek aan de hand van het poplied 'Hurt' van Christina Aguilera. TIJDSCHRIFTEN Popmuziek (2) in de bovenbouw van de basisschool / van Mook, L. - 2008 (De pyramide; Vol. 62, nr. 4, aug. 38-39 p.) In de eerste aflevering (Pyramide; Vol. 62, 2008, nr. 2, p. 14-16) heeft de auteur uiteengezet hoe de docent kinderen in de hoogste groepen van de basisschool met meer interesse en diepgang kan laten luisteren naar popmuziek. Hierbij is gebruik gemaakt van het poplied 'Hurt' van Christina Aguilera. Het doel van dit lesvoorbeeld in aflevering 2 is dat kinderen een poplied kunnen analyseren en zodanig voorbereiden, dat zij een 'cd-spreekbeurt' over een eigen gekozen poplied voor de klas houden. TIJDSCHRIFTEN Radio Afrika door Samba Salad / Vermeulen-Teebaal, A. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 33-34 p.) Een beschrijving van de workshop 'Radio Afrika' die wordt gegeven door Herman Link en Rita Iny. Zij zijn de drijvende kracht achter Samba Salad, een internationaal gezelschap van musici, theatermakers en kunstenaars. Radio Afrika is een workshop in de vorm van een hoorspel, waarbij kinderen een verhaal als het ware illustreren met muziek. Samba Salad wil kinderen op een associatieve manier kennis laten maken met (uitheemse) muziekinstrumenten. Het project is geschikt voor groep 3 tot en met 6 van het basisonderwijs. TIJDSCHRIFTEN The state of music in secondary schools : the principal's perspective / Abril, C.R., Gault, B.M. - 2008. - tab. - Met lit.opg. (Journal of research in music education; Vol. 56, nr. 1, Spring 68-81 p.) The purpose of this study was to profile secondary school music programs in the United States and investigate principals' perceptions of those curricula. A survey form was sent to 1000 secondary school principals, yielding a 54% rate. That form was designed to answer the following questions:

27


What is the profile of secondary music programs in the United States? How effective do principals think music programs are in helping student attain specific learning outcomes and broad educational goals? To what degree do certain variables (e.g. standardized tests, teachers, parents) impact a given music program? Ninety-eight percent of the respondents indicated that their school offered music courses, yet 34% required music. There were significant differences in the diversity of course offerings based on school socioeconomic status profiles. Standardized tests and 'No child left behind' were thought to have the most negative impact on music programs. TIJDSCHRIFTEN Teaching improv in your jazz ensemble : a complete guide for music educators / Poulter, Z.B., auteur van voorwoord Hill, W.L. - Lanham [etc.] : Rowman & Littlefield, 2008. - VII, 233 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - Uitg. i.s.m. MENC. - ISBN 978-1-57886-818-6 This book presents scholarly research, professional performance techniques, and nuts-and-bolts rehearsal strategies, all of which will help teachers bring the joy of improvisation more fully into the jazz ensemble class. Over 180 arrangements of jazz standards are indexed to correlate with the sequence of improvisation study. Complete lead sheets are provided for each chart so teachers can determine the exact improvisational requirements of the charts before purchasing them. 785 POU Those amazing musical instruments / Helsby, G., medewerker Alsop, M. - Naperville : Sourcebooks Jabberwocky, 2007. - 176 p. : ill. + cd-rom. - Met woordenlijst en reg. - ISBN 978-1-4022-0825 -6 From the cello to the clarinet to the trumpet to the drums, This book takes readers on a musical tour, with notes on the history, construction and sounds of the instruments from each of the major instrument 'families'. The interactive cd-rom includes individual musical samples giving readers an audible taste of each instrument, as well as full orchestra pieces showing how they play together. 785 HEL [CR] 785 HEL Welchen Musikunterricht braucht die Grundschule? : Konzeptionelle und unterrichtsspezifische Beiträge zu einem nachhaltigen Musikunterricht / redacteur Fuchs, M., redacteur Brunner, G., Spychiger, M. ... [et al.]. - Essen : Die Blaue Eule, 2006. - 221 p. : fig., graf., ill., tab. - ISBN 389924-173-8 Der Musikunterricht in der Grundschule befindet sich derzeit in einer Umbruchssituation. Mit der Ausbildung spezifischer Schulprofile, der zunehmenden Einrichtung von Ganztagesschulen, unterschiedlichen Formen der Kooperation mit Vereinen und Musikschulen, besteht auch für die Musikpädagogik die Chance, ihren Standort zu reflektieren und neu zu definieren. Die hier abgedruckten Beiträge sind auf einer Fachtagung an der Pädagogischen Hochschule Freiburg mit dem Motto dieses Buches 'Welchen Musikunterricht braucht die Grundschule?' im Januar 2006 vorgestellt und diskutiert worden. Sie setzen sich auseinander mit allgemeinen Gesichtspunkten des Musiklernens, mit dem Spannungsverhältnis zwischen konstruktiven und instruktiven Wegen der Musikvermittlung, zwischen fachspezifischen und integrativen Ansätzen, mit besonderen Wegen und Methoden musikalischen Lernens sowie mit Fragen der Musiklehrerfortbildung. 780 WEL Welt@musik : Musik interkulturell / auteur van voorwoord Frisius, R. - Mainz [etc.] : Schott Musik International, 2004. - 408 p. : fig., ill. - Veröffentlichungen des Instituts für Neue Musik und Musikerziehung Darmstadt Band 44. - ISBN 3-7957-1834-1 Die Dokumentation der 57. Arbeitstagung des Instituts für Neue Musik und Musikerziehung Darmstadt bringt Beiträge zu interkulturellen Aspekten bei Komponisten westlicher Neuer Musik sowie bei Musikerinnen und Musikern aus anderen Kontinenten und Kulturkreisen (u.a. aus China, Indien, Afrika , Lateinamerika, Griechenland und der Türkei). Inhalt: I. Grundfragen; II. Foren: Forum Ästhetik: Das

28


Neue und das Fremde - Interkulturalität in der ästhetischen Diskussion; Forum Analyse: Musik der Welt - Weltmusik? Neue Ansätze musikalischer Analyse; Forum Musikpädagogische Theorie: Fremde Kulturen - neue Erfahrungen, Perspektiven für die Musikpädagogik; Forum Jazz: Innovative und Populäre Musik; Forum Musikwissenschaftliche Praxis: Strukturell oder interkulturell? Neues Musikdenken - Neues Musikhören; Forum Musikpädagogische Praxis: Interkulturelle Projekte mit Schülern; III. Begegnungen mit Komponisten. 780 WEL

FILM/MEDIA Begeleid zelfstandig leren : Pirates of the Caribbean voor de les engels / Verbeek, J. - 2008 (Cinemagie; Vol. 47, nr. 263, zomer 4-10 p.) Uitwerking van een serie van vijf lessen over de films 'Pirates of the Caribbean' van regisseur Gore Verbinski. Bestemd voor leerlingen van de bovenbouw in het voortgezet onderwijs. Lessen zijn ook een oefening in begeleid zelfstand leren. TIJDSCHRIFTEN Empowerment through media education : an intercultural dialogue / redacteur Carlsson, U. ... [et al.]. - Göteborg : NORDICOM, 2008. - 272 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-91-89471-56-6 Many teachers, parents and policy-makers are concerned about the negative influence they believe media exert on young people. The media, however, are also valued as social and cultural resources. It is in this complex context that the importance of media literacy and media education must be seen. But when issues such as these are discussed, all too often the frame of reference is the media culture of the Western world. There is an urgent need for the agenda to become open to non-Western thoughts and intercultural approaches. This book is based on international conferences on media education in Riyadh and Paris 2007. Scholars and other experts present conclusions from experiences and research to date on media education from a variety of perspectives and different cultures. 659 EMP Hand-out naar aanleiding van de kenniskringgesprekken over film en nieuwe media : voor VMBO / Bakker, M., medewerker Smelik, A. - Amsterdam : MOCCA, [2007]. - 18 p. - Met lit.opg., webadressen en bijl. In deze hand-out wordt geschetst hoe beeldgeletterdheid kan worden bereikt door zowel het kijken naar films en video's en daarover te leren en te praten (receptief) als door het maken van films, foto's en nieuwe mediaprojecten (actief). Hiermee ontwikkelen leerlingen inzicht en vaardigheden. De hand-out is bedoeld voor (CKV)docenten en cultuurcoördinatoren voor de basisvorming VMBO. Hij is eveneens bestemd voor aanbieders op het gebied van film, fotografie (audiovisuele media) en nieuwe media. Bevat ook een essay, getiteld 'Extreme make-over: tussen feit en fictie' van Anneke Smelik, hoogleraar Visuele Cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Digitale versie: moccaprijs.nl/Website%20documenten/kenniskring/Film%20en%20nieuwe%20media.pdf 659 BAK 'Het is gewoon leuk om te experimenteren' : verkenning op het gebied van audiovisuele media onder Zeeuwse jongeren / samensteller Elstak, I., samensteller de Kraker, P. - Middelburg : Scoop, 2008. 15 p. : graf. - In opdr. van de Provincie Zeeland. In 2006 heeft de Provincie Zeeland de beleidslijn audiovisuele amateurkunst vastgesteld. In deze beleidsnotitie wordt geconstateerd dat binnen de amateurkunst een toenemende aandacht is voor audiovisuele media. Bij de huidige generatie jongeren maken audiovisuele media een vanzelfsprekende deel uit van hun leven. Maar binnen het onderwijs is de invloed en het gebruik van

29


audiovisuele en digitale media nog klein. In opdracht van de Provincie Zeeland doet Scoop onderzoek naar de wensen en (leer)behoefte van jongeren op het gebied van audiovisuele media, zowel binnenals buitenschools. De vraag daarbij is hoe audiovisuele amateurkunst gestimuleerd kan worden. 790 HET Het kan: mediawijsheid op school : leerplan audiovisuele vorming / samensteller Jansen, S., adviseur van Dixhoorn, F. - Hilversum : Teleac/NOT, 2007. - 31 p. : ill., tab. - Met begrippenlijst en (web)adressen. - Bewerking van het leerplan van de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur. Praktische handreiking voor scholen die op weg zijn om audiovisuele vorming en mediawijsheid in hun curriculum te integreren. De uitgave van dit leerplan voor mediawijsheid kwam tot stand door een samenwerking tussen de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur (KSE), een cultuurprofielschool met vakoverstijgend en schoolbreed mediaonderwijs als uitgangspunt, en Schooltv. 659 HET Is er nog iets leuks vanavond? : het groot Nederlands televisieboek / van der Veer, B. - Baarn :United Media Company, 2007. - 232 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-8669-057-2 Geschiedenis van de Nederlandse televisie, vanaf het begin in 1951, met per jaar een overzicht van de belangrijkste televisiegebeurtenissen en -programma's. 654 VEE Methodisch kijken : aspecten van onderzoek naar film- en beeldcultuur / redacteur Pauwels, L. Leuven/Voorburg : Acco, 2007. - 231 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-334 -6614-4 Deze bundel biedt een nieuwe kijk op het onderzoek van de hedendaagse film- en beeldcultuur. De nadruk ligt op het ontwikkelen van instrumenten en inzichten die de concrete analyse van beeldproducten en gerelateerde praktijken (de productie en consumptie) tegelijk verruimen en verdiepen. Negen thema's worden behandeld: een analysemodel voor de visuele component van de filmische vertelling; een visie over de specifieke rol en mogelijkheden van filmanalyse; een voorstel om de analyse van dialoogscènes als een didactisch schaalmodel voor de hele film te hanteren; een analyse van de blijvende invloeden van het postmodernisme op de hedendaagse cinema; een discussie van het sociaal-culturele onderzoekspotentieel van het internet als hedendaagse vorm van materiële (visuele) cultuur; een typologie van het veelvormige reality tv fenomeen; een pleidooi voor de creatie van succesvolle grensoverschrijdende scenario's; een blik op de wereld van de audiovisuele vertaling en ondertiteling als crosscultureel paspoort van de film; en ten slotte, aandacht voor het onderzoek van de filmconsumptie vanuit diverse contexten. 791 MET Paranoid Park : klaar voor de klas: een vakoverschrijdend project voor de derde graad ASO / van Vessem, E. - 2008 (Cinemagie; Vol. 47, nr. 262, lente 6-14 p.) Bespreking van de film 'Paranoid Park' van de regisseur Gus Van Sant. Artikel geeft achtergrondinformatie en bespreekt de thema's uit de film. Suggesties worden gegeven hoe docenten deze film het best in de klas kan behandelen. Bestemd voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. TIJDSCHRIFTEN Ratatouille : iedereen kan koken - of clichés en boodschappen in een kinderfilm / Van Baelen, I.2008 (Cinemagie; Vol. 47, nr. 262, lente 21-28 p.) Bespreking van de film 'Ratatouille' van de regisseur Brad Bird. De film is geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Suggesties worden gegeven hoe deze film in de klas kan worden behandeld. TIJDSCHRIFTEN

30


'We feed the world' en 'Our daily bread' : wat we eten en waar het vandaan komt / van Vessem, E. 2008 (Cinemagie; Vol. 47, nr. 262, lente 29-37 p.) Bespreking van twee documentaires over de herkomst van ons voedsel. De beide regisseurs Erwin Wagenhofer en Nicolaus Geyrhalter gebruiken verschillende stijlen. Terwijl de ene regisseur beelden en gesproken tekst gebruikt, gebruikt de tweede regisseur alleen beelden. Documentairestijlen worden besproken en een korte schets van de geschiedenis van de documentaires vanaf de Tweede Wereldoorlog wordt gegeven. TIJDSCHRIFTEN

THEATER Cross-over : kunst, media en technologie in Vlaanderen / redacteur Huybrechts, L., auteur van inleiding Nevejan, C., Snelting, F. ... [et al.]. - Leuven [etc.] : LannooCampus [etc.], 2008. - 224 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-209-7850-6 Hedendaagse kunstenaars werken met de materialen van hun tijd: het internet, gps, RFID of nanotechnologie. Samen met programmeurs, vormgevers en onderzoekers creëren ze nieuwe uitdrukkingsvormen, nieuwe relaties met het publiek en nieuwe vormen van bewaren en ontsluiten. Films op het internet, virtuele ervaringen in het theater, culturele plekken die live met elkaar verbonden worden, verhalen in de vorm van games, installaties, interactieve poëzie behoren tot de mogelijkheden. 700 CRO Engelen in Amsterdam / Raposo de Haas, K. - 2008 (Kunstzone; Vol. 7, nr. 9, sept. 43-45 p.) In het jaarlijks terugkerend festival 'Tamtam' presenteert Toneelgroep Amsterdam (TA) zich aan een zo breed mogelijk publiek. Prominent onderdeel van het festival is het onderdeel TA-junior - voorheen T4U - waarin zes middelbare scholen uit verschillende Amsterdamse wijken hun eigen jongerenversie maken van de toneelvoorstelling die in 'Tamtam' centraal staat. Dit jaar was dat 'Angels in America'. Een belangrijke doelstelling van TA is dan ook het geven van een kwaliteitsimpuls aan het cultuuronderwijs op scholen waar het 'theaterpubliek van de toekomst' wordt opgeleid. TIJDSCHRIFTEN Multi-generations : jong ontmoet oud / Veerkamp, M. ... [et al.]. - 2008. - Themanummer. (De theater nv; Vol. 7, nr. 31, jul. 11-25 p.) Een overzicht van verschillende theaterprojecten waarbij jongeren en ouderen met elkaar in contact komen. TIJDSCHRIFTEN Theatraal document / documentair theater : praktische opdracht culturele en kunstzinnige vorming 3 (drama) / Coppens, H. - Enschede : SLO, 2001. - Versch. pag. Een lessenserie om te onderzoeken wat overeenkomsten en verschillen zijn tussen kunst en nietkunst bij Drama. Het is een voorbeeld voor het werken met deelleerplannen voor CKV3 Drama. Deze serie bestaat uit een docentenhandleiding en leerlingenmateriaal. 792 COP Uses of civilising claims : three moments in Britisch theatre history / Lee, H-K. - 2008 (Poetics; Vol. 36, nr. 4, Aug. 287-300 p.) During the last ten years British cultural policy has seen a remarkable rise in the discourse of culture's civilising and governing powers, which are commonly called the 'social impacts' of culture. Existing

31


analyses present two contrasting views that see this phenomenon as a) the instrumentalisation of culture or b) an example of culture's inherent governmentality. This article attempts to suggest an alternative analytical framework by pointing out historical intersections between the claims of culture's civilising function and the development of cultural field in Bourdieu's sense. For this purpose, the use of civilising claims at three moments in the British theatre history is investigated and the following is discussed. First, the claims' implementation tended to be shaped primarily by professional and artistic intentions such as the pursuit of social respectability, aesthetic excellence and autonomy. Second, as powerful rhetoric, the claims justified new institutional arrangements, which led to the establishment of the theatre as non-commercial, subsidised and exclusive high art. It is concluded that the analysis of contemporary cultural policy should consider such historical consequences of culture's civilising claims, which now set an important context where the policy is perceived and implemented. TIJDSCHRIFTEN

DANS '5 minuten voor aanvang' [dvd] : wat gebeurt er allemaal in de uren voor de voorstelling? / Meekers Uitgesproken Dans. - Rotterdam : Meekers Uitgesproken Dans. - lesbrief (4 p.); 13 min. De dvd laat zien wat dansers en technici doen vóór de 5 minuten voor aanvang van de voorstelling 'Murph': wakker worden, ontbijten, naar het theater, decor neerzetten, licht inhangen, beamer stellen, attributen klaar leggen, warming up, stemoefeningen doen, lunch, kostuums aantrekken, en de laatste aanpassingen van de choreograaf aanhoren. Met bijbehorende lesbrief. [DV] 795 5MI 'The making of' [dvd] : werken aan een dansvoorstelling / Meekers Uitgesproken Dans. - Rotterdam : Meekers Uitgesproken Dans, 2008. - lesbrief (3 p.); 15 min. Deze dvd laat zien wat de dansers van dansgezelschap Meekers en de choreograaf Arthur Rosenfeld en repetitor Ana Teixidó op een repetitiedag van de voorstelling 'Poedelprijs' allemaal doen. In de ochtend krijgen de professionele dansers een moderne dansles. Daarna werken ze aan de voorstelling. Met bijbehorende lesbrief. [DV] 795 MAK Van rap tot Rattle [dvd] : een dodelijk dans / regisseur Grube, T., Berliner Philharmoniker, regisseur Sanchez Lansch, E. - Berlin : Boomtownmedia/RBB/Arte, [2004?]. - 54 min. - Zie ook: 'Rhythm is it!' orginele documentaire op 3 dvd's. Een documentaire over het educatieve project van Sir Simon Rattle and Roystone Maldoom waarbij 250 Berlijnse kinderen tussen de leeftijd van 8 tot begin 20 met 25 verschillende nationaliteiten leren dansen op de muziek van Stravinsky's Le Sacre du Printemps. Documentaire is uitgezonden bij het televisieprogramma ‘Het uur van de wolf' van de NPS in maart 2008. Met Nederlandse ondertiteling. [DV] 795 GRU Wat is dans? : lesbrief / Meekers Uitgesproken Dans. - Rotterdam : Meekers Uitgesproken Dans, 2008. - 4 p. : ill. Informatie over dans als podiumkunst in het algemeen en over het dansgezelschap Meekers Uitgesproken Dans in het bijzonder. Vragen die in deze lesbrief aan de orde komen zijn onder meer: Wat is dans? Hoe wordt een dansvoorstelling gemaakt? Wat houdt het beroep van danser in? Ook wordt kort ingegaan op het dansgezelschap Meekers Uitgesproken Dans. 795 WAT

32


LITERATUUR Boek en jeugd 4-12 jaar 2008 : boeken voor basisschoolkinderen / van den Heuvel, J. eindredacteur .- Leidschendam : Biblion, 2008. - 212 p. - Met reg. en adressen. - Verschijnt jaarlijks. - ISBN 97890-5483-827-2 Een keuze uit het aanbod van boeken voor kinderen van 4 tot ca. 12 jaar. De boeken zijn verschenen van mei 2007 tot mei 2008. De gids is ingedeeld naar leeftijd: van 4 tot 9 jaar en van 9 tot 12 jaar. Per leeftijdsgroep is een onderverdeling gemaakt in verhalen, prentenboeken, gedichten en versjes en informatieve boeken (tot 9 jaar). Verder zijn er rubrieken met boeken voor beginnende lezers, voor kinderen die lezen op aangepast niveau, strips en informatieve boeken. Tot slot een selectie van vakliteratuur en websites over jeugdliteratuur en lezen. De titels zijn vanaf voorjaar 2008 online beschikbaar op de website www.boekenjeugdgids.nl. Website: www.boekenjeugdgids.nl 820 BOE Boek en jeugd 12+ 2008 : gids voor jeugdliteratuur voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs / van der Pennen, W. eindredacteur. - Leidschendam : Biblion, 2008. - 133 p. - Met reg. en adressen. - Verschijnt jaarlijks. - ISBN 978-90-5483-828-9 Een keuze uit het ruime aanbod van boeken voor jongeren van ca. 12 tot en met 15 jaar. De boeken zijn verschenen van mei 2007 tot mei 2008. De gids is onderverdeeld in fictie en non-fictie. Alle titels worden kort inhoudelijk beschreven. Tot slot een selectie van vakliteratuur en websites over jeugdliteratuur en lezen. De titels zijn vanaf voorjaar 2008 online beschikbaar op de website www.boekenjeugdgids.nl. Website: www.boekenjeugdgids.nl/ 820 BOE Kinderboekenweek 2008: poëzie : 'De dichter is een tovenaar' / Walta, J. - 2008 (JSW; Vol. 93, nr. 1, sept. 12-17 p.) Het thema van de Kinderboekenweek 2008 is poëzie. Dit artikel belicht plaats en functies van poëzie in het basisonderwijs en reikt lessuggesties aan om de Kinderboekenweek op school vorm te geven. TIJDSCHRIFTEN Leeskr8! [dvd] : Lees jij? Ja... ik lees! / G4 openbare bibliotheken, producent Studio A mediamelange. - [Leidschendam] : NBD/Biblion, 2007. - ca. 10 min. - In opdr. van de openbare bibliotheken van de 4 grote steden: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Leeskr8 heeft tot doel om het plezier in lezen te stimuleren bij vmbo-leerlingen van 12-16 jaar en ze beter bekend te maken met de bibliotheek. In deze film vertellen acht tieners wat ze graag lezen en waarom, en op welke manier ze de openbare bibliotheek gebruiken. De film maakt onderdeel uit van het multimediale leesbevorderingsproject Leeskr8! Het project bestaat uit de film en een website. Op de website kunnen docenten en bibliothecarissen interactieve lessen samenstellen en informatie vinden over de opbouw van de les. Website:leerkr8.leeskr8.nl/ [DV] 820 LEE Praktisch met poëzie : werken met gedichten in de bibliotheek en op school / Lems, M. - 2008 (Leesgoed; Vol. 35, nr. 6, 216-219 p.) Praktische tips en suggesties voor leerkrachten die iets met poëzie en kinderen willen doen. TIJDSCHRIFTEN

33


Subsidieregeling programma leesbevordering 2008-2011 / Plasterk, R.H.A., OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : CFI, 2008. - 8 p. (OCW-regelingen) Het doel van het programma leesbevordering is dat er door meer mensen meer en beter gelezen wordt.Bij leesbevordering wordt gedacht aan het aanjagen, het ondersteunen en (laten) ontwikkelen van activiteiten en producten die erop gericht zijn kinderen en jongeren te verleiden tot actief leesgedrag en literaire participatie. De subsidieregeling is dan ook bedoeld als extra impuls voor en als aanvulling op het reguliere leesbevorderingsbeleid als onderdeel van het cultuurbeleid. Digitale versie: www.cfi.nl/Public/CFIonline/Images/Subsidiereg%20prog%20Leesbevordering%202008 -2011_tcm2-102029.pdf 820 PLA To read or not to read : a question of national consequence. - Washington : National Endowment for the Arts, 2007. - 99 p. : ill., fig., tab. - Met uitgebreide samenv. (Research division report; 47) This report is a comprehensive analysis of reading patterns of children, teenagers, and adults in the United States. 'To read or not to read' assembled data on reading trends from more than 40 sources, including federal agencies, universities, foundations, and associations. The compendium expands the investigation of the NEA's landmark 2004 report, 'Reading at risk', and reveals recent declines in voluntary reading and test scores alike, exposing trends that have severe consequences for American society. 820 TOR Uitgelezen jeugdliteratuur : ontmoetingen tussen traditie en vernieuwing / Joosen, V., Vloeberghs, K. - Leuven [etc.] : LannooCampus [etc.], 2008. - 248 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-8079339-2 Handboek over de belangrijkste genres en vraagstellingen die een rol spelen in de hedendaagse kinderen jeugdliteratuur. Het bevat tien hoofdstukken: 1. Door volwassenen gemaakt: het kinderboek, het kind; 2. Fantasieverhalen; 3. Sprookjesbewerkingen; 4. Dierenverhalen; 5. De (nieuw-)realistische roman en het prentenboek; 6. De initiatieven voor adolescenten; 7. Historische roman; 8. Kinder- en jeugdliteratuur over de Holocaust; 9. Geïllustreerde kinderboeken en prentenboeken; 10. Jeugdliteratuur en vertaling. Het is opgebouwd rond tien ontmoetingen: van het samenspel tussen woord en beeld in het prentenboek tot de confrontatie tussen heden en verleden in de historische roman. Theoretische perspectieven worden concreet in verband gebracht met het meest recente werk van auteurs en illustratoren als David Almond, Dirk Bracke, Carll Cneut, Pieter Gaudesaboos, Charlotte Kerner, J.K. Rowling, Carry Slee, Daan Remmerts de Vries, Sylvia Vanden Heede, Edward van de Vendel en Klaas Verplancke. 820 JOO Van passie tot publicatie : het beste uit tien jaar Schrijven Magazine / redacteur Lembeeckx, Chr. Amsterdam [etc.] : Augustus, 2008. - 239 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-457-0137-0 Bloemlezing naar aanleiding van het tienjarige bestaan van het tijdschrift 'Schrijven Magazine'. Van passie tot publicatie beschrijft het schrijfproces aan de hand van artikelen en interviews van de afgelopen tien jaar uit het magazine. 820 VAN Verdomd, de jeugd leest wél! / Akveld, J. - 2008 (Lezen; Vol. 3, nr. 3, 28-29 p.) Jongeren aan het lezen krijgen is een lastige opgave. De Jonge Jury, een leesbevorderingscampagne van Stichting Lezen, probeert hier verandering in te brengen. Jongeren van 12 tot 16 jaar mogen hun stem uit brengen op de beste jeugdboeken van het afgelopen jaar. De vijf boeken met de meeste

34


stemmen worden genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury, het boek met de meeste stemmen wint. TIJDSCHRIFTEN Voorlezen in de bovenbouw / van Koeven, E. - 2008 (JSW; Vol. 93, nr. 1, sept. 34-37 p.) In de onderbouw van het basisonderwijs is voorlezen heel gewoon. Maak hoe vaak wordt er eigenlijk voorgelezen in de bovenbouw? En welke boeken kiezen leerkrachten? In dit artikel gaat het over voorleesgedrag in het basisonderwijs en de aandacht voor jeugdliteratuur op de lerarenopleiding. Ook wordt ingegaan op de specifieke aspecten van voorlezen in de groepen 6, 7 en 8. TIJDSCHRIFTEN Wijziging van de subsidieregeling programma leesbevordering 2008-2011 / Plasterk, R.H.A., OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : CFI, 2008. - 4 p. (OCW-regelingen) Deze regeling verhoogt het subsidieplafond in de 'Subsidieregeling programma leesbevordering 2008 -2011' van 13 juni 2008. Tevens krijgen de Stichting Lezen en de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), in het kader van het leesbevorderingsbeleid van de rijksoverheid, de gelegenheid om een vervolgsubsidie aan te vragen voor de jaren 2009, 2010, en 2011. Digitale versie: www.cfi.nl/Public/CFI online/Images/MLBLB200855962%20Wijziging%20regeling%20programma%20Leesbevordering%20 2008-2011_tcm2 -104037.pdf 820 PLA

OVERIG Europese subsidies maken het mogelijk : cultuur, vriendschappen en een ervaring voor het leven . 2008 (Kunstconnected; Nr. 11, sept. 14-15 p.) Met subsidie van de EU – Youth in Action werd het mogelijk voor jongeren van Kunstencentrum Jerusalem in Venray en jongeren van Kultuurskole in Sortland, Noorwegen elkaar te ontmoeten. In 2006 kwamen Noorse jongeren naar Nederland en vervolgens werd in 2007 een tegenbezoek georganiseerd. Jongeren volgden workshops repeteerden samen. Daarnaast werden de jongeren geconfronteerd met elkaars cultuur en rituelen . TIJDSCHRIFTEN Kinderen en jongeren met een handicap en hun vrijetijdsbesteding : onderzoek jeugdwerk met kinderen en jongeren met een handicap: aanbod versus doelpubliek / Bracke, G., Universiteit Gent Vakgroep Sociale Agogiek. - [Gent] : [Provinciebestuur Oost-Vlaanderen], [2006]. - 70 p. - Met lit.opg. - In opdr. van Provincie Oost-Vlaanderen. Het betreft een onderzoek naar wat het jeugdwerk kan betekenen voor kinderen en jongeren met een handicap. Het aanbod bereikt de kinderen en jongeren met een handicap vaak niet of omgekeerd, kinderen en jongeren met een handicap kunnen het aanbod niet bereiken. Het onderzoek is gedaan aan de hand van een 50-tal interviews met de doelgroep zelf. 331 BRA

35


INSTELLINGENDOCUMENTATIE Beleidsplan Kunstfactor 2009-2012 : publieksversie / Kunstfactor. - Utrecht : Kunstfactor Beleidsplan Nationaal Archief 2007-2010 : geschiedenis ontdekken / Nationaal Archief. - Den Haag : Nationaal Archief De C van de RACM : wat doet de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten voor het cultuurlandschap / RACM, Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten. Amersfoort : RACM Cultuur voor het (op)scheppen : beleidsplan 2009-2012 / Kunststation C. - Groningen : Kunststation C Cultuurmanifest O.NL : 2009-2012 : culturele kracht door regionale verscheidenheid / Cultuurconvenant Oost-Nederland. - Arnhem : Cultuurconvenant Oost-Nederland Factor C : de culturele toekomst van Breda 2008-2020 / Gemeente Breda. - Breda : Gemeente Breda Inhoudelijk jaarverslag 2007 / Factorium, Tilburg. - Tilburg : Factorium Jaarbericht 2007 / Bibliotheekservice Fryslan, Friesland. - Leeuwarden : Bibliotheekservice Fryslan Jaarverslag 2007 / Triade, Centrum voor Kunsteducatie Den Helder. - Den Helder : Triade Jaarverslag 2007 / Centrum voor de Kunsten De Werkschuit De Bilt/Zeist, Zeist. - Zeist : De Werkschuit Jaarverslag 2007 / Centrum voor de Kunsten A7, Heerenveen. - Heerenveen : Centrum voor de Kunsten A7 Jaarverslag 2007 / Wherelant, Centrum voor de Kunsten, Purmerend. - Purmerend : Wherelant Jaarverslag 2007 / Kunstencentrum Jerusalem, Venray. - Venray : Kunstencentrum Jerusalem Jaarverslag 2007 / Centrum voor Kunstzinnige Vorming De Terp, Waalwijk. - Waalwijk : Centrum voor kunstzinnige vorming De Terp Jaarverslag cultuureducatie primair en voortgezet onderwijs : schooljaar 2007 / Kunst Centraal, (provincie) Utrecht. - Utrecht : Kunst Centraal Overzicht toekenningen 2e helft 2008, Actieplan Cultuurbereik Drenthe / Provincie Drenthe. - Assen : Provincie Drenthe Overzicht van projecten van scholen in het basis- en voortgezet onderwijs in de provincie Drenthe,die in het kader van het Actieplan Cultuurbereik subsidie hebben gekregen. Bij elk project wordt vermeld: de aanvrager, de titel van het project, de desbetreffende geldstroom van het Actieplan, het toegekende bedrag en de samenwerkende partijen. Toonaangeven en samenspelen : beleidsplan 2009-2012 / Stedelijke Muziekschool Groningen. Groningen : Stedelijke Muziekschool Groningen

36


Uitvoeringsprogramma cultuur 2008 / Provincie Zuid-Holland. - Den Haag : Provincie Zuid-Holland Werkprogramma 2009 / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad Wonderlijke noodzaak : meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2009-2012 / Gemeente Den Haag. – Den Haag : Gemeente Den Haag

37


Aanwinsten september 2008

Recommend Documents