BIBLIOTHEEK
Aanwinsten september 2009 119 titels
MUSEA BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER LITERATUUR INSTELLINGENDOCUMENTATIE
MUSEA De kunst van het beleven : onderzoek naar beleving in drie kunstmusea / T. Govers. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 66 p. - Met lit.opg. en bijl. - Scriptie NHTV, internationale hogeschool Breda, Studie Vrijetijdsmanagement. De onderzoeksvraag luidt: 'Hoe kan een (kunst)museum zorgen dat een museumbezoek kan leiden tot een hoge mate van beleving bij de bezoeker?' Aan de hand van experimenten in het Van Abbemuseum in Eindhoven, het Rijksmuseum in Amsterdam en de Wonderkamers in het Gemeentemuseum Den Haag concludeert de auteur dat het inzetten van expliciete storytelling (het letterlijk vertellen van een verhaal door middel van beelden en geschreven of gesproken tekst) in kunstmusea een positieve bijdrage kan leveren aan de beleving van de bezoekers. 069 GOV Museum macht mobil : Impulse zur Förderung der kulturellen Teilhabe älterer Menschen / K. Brandes. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 55 p. : ill. - Met lit.opg. - Master-Thesis Arbeit, Universität für angewandte Kunst Wien, Institut für Kunst und Kulturwissenschaft - Kunstpädagogik, Universitätslehrgang ECM, Exhibition and Cultural Communication Management. Die Arbeit untersucht, mit welchen Konzepten kultureller Bildung Museen älter Menschen ansprechen, ihre Potentiale fördern bzw. nutzen können. Ausgangspunkt sind zwei im Stift Klosterneuburg durchgeführte Projekte und andere Beispiele aus der Vermittlungsarbeit mit SeniorInnen. Ergänzt werden diese durch soziologische Theorien im Kontext von Lebenslangem Lernen. Digitale versie: http://museumsakademie-joanneum.at/museologie/texte/pdf/BrandesMuseummachtmobil.pdf 069 BRA Lokkende huwelijksserviezen : 'ongeoefend' museumpubliek blijft uren hangen / M. Smelt. – 2009. (Museumvisie, vaktijdschrift voor de Nederlandse museumwereld); Vol. 33, nr. 3, herfst 49-51 p.
1
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Het Keramiekmuseum het Princessehof in Leeuwarden betrok potentiële bezoekers intensief bij de samenstelling van de tentoonstelling 'Scherven & geluk'. Het werd een geslaagd experiment. Wat werkt wel en wat niet bij publieksparticipatie? TIJDSCHRIFTEN Londense lessen voor het Rijks : publieksonderzoek Rijksmuseum/Tate Modern. - 2009 (Museumvisie, vaktijdschrift voor de Nederlandse museumwereld); Vol. 33, nr. 3, herfst 46-48 p. De afdeling Educatie van het Rijksmuseum in Amsterdam verrichtte de afgelopen twee jaar onderzoek naar de informatiebehoefte van bezoekers. Tijdens een verblijf van drie maanden in het Londense Tate Modern, najaar 2008, kwam Rijksmuseum-medewerker Renate Meijer in aanraking met een verwante onderzoeksmethode van het Britse bureau Morris Hargreaves McIntyre. Samen met haar Tate-collega's keek zij naar de bruikbaarheid van beide methodes. TIJDSCHRIFTEN
BELEID [Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over Bestuurlijke afspraken OCW, IPO en VNG over het Programmafonds Cultuurparticipatie] / R.H.A. Plasterk, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - 's-Gravenhage : SDU, 2008. - 7 p. - Met bijl.: Bestuurlijke afspraken OCW, IPO en VNG over het Programmafonds Cultuurparticipatie. (Tweede Kamer der Staten-Generaal 2007/2008; 28989 Nr. 74) Brief van 15 april 2008 van minister Plasterk aan de Tweede Kamer met informatie over de bestuursovereenkomst OCW, IPO en VNG over missie en doel van het Programmafonds Cultuurparticipatie en het vervolgtraject dat er toe moet leiden dat het programmafonds op 1 januari 2009 volledig functioneert. De bestuursovereenkomst 'Bestuurlijke afspraken OCW, IPO en VNG over het Programmafonds Cultuurparticipatie', is als bijlage toegevoegd. 351 PLA Europese almanak 2009 / Europese Commissie. Vertegenwoordiging in Nederland. - Den Haag : SDU, 2008. - 337 p. : fig., tab. + cd-rom tusseneditie. - Met reg. - ISBN 978-90-12-12833-9 Informatie over Europese instellingen, informatie- en adviescentra en Europese netwerken, subsidieprogramma's en financiële instrumenten, ambassades van de EU-lidstaten, besluitvormingsprocedures, Europese data, culturele hoofdsteden en themajaren, documentatiecentra en publicaties, Europese begrippen. [CR] 341 EUR [NA] 341 EUR Kerncijfers 2004-2008 : Onderwijs Cultuur en Wetenschap; Bestel in beeld 2008 / R.H.A. Plasterk (auteur van voorwoord), P. Middleton (samensteller) ... [et al.], OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - [Den Haag] : Ministerie van OCW, 2009. - 2 dl. (220, 94 p.) : fig., tab., graf. - Met bijl. - ISBN 978-90-5910-667-3 - ISBN Bestel in beeld: 978-90-5910-125-8. - De jaarboeken zijn verschenen onder de titel 'Onderwijs Cultuur en Wetenschappen in kerncijfers ...' Statistische gegevens en informatie over de belangrijkste ontwikkelingen en prestaties op de beleidsterreinen onderwijs (primair en voortgezet onderwijs, BVE, hoger en wetenschappelijk onderwijs), cultuur (kunsten, media, letteren en bibliotheken, cultureel erfgoed) en wetenschap. Ook worden de Nederlandse prestaties in het onderwijs en de wetenschap vergeleken met die van andere landen. 'Bestel in beeld' is een apart onderdeel van Kerncijfers. In dit deel wordt een selectie gepresenteerd van relevante indicatoren die bij elkaar op hoofdlijnen een beeld geven van de werking van het onderwijs-, cultuur- en wetenschapsbestel. [NA] 354 OND
2
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Key figures 2003-2007 : Education, culture and science / R.H.A. Plasterk (auteur van voorwoord), P. Boswinkel (samensteller), D. de Wit (samensteller), A. van de Ven (samensteller), OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - [Den Haag] : Ministerie van OCW, 2008. - 218 p. : fig., tab., graf. - Met bijl. - ISBN 978-90-5910-346-7 Statistical information (2003-2007) about the expenditure and revenue in the culture sector and the media, performances and ticket sales by subsidised performing arts companies, funding of film productions, share of Dutch films in total box office figures. Includes key figures of public libraries, museums, historic buildings and state archives. Twelfth edition of the Education, Culture and Science Key Figures. [NA] 354 OND Kunst : de voelsprieten van de samenleving : een onderzoek naar de praktijk van het initiërend kunst- en cultuurbeleid van de kleinere gemeenten in Zuid-Limburg / JJ advies en produkties. Ransdaal : JJ advies en produkties, 2006. - 16 p. : tab. - Met lit.opg. In dit rapport wordt onderzocht hoe kleinere gemeenten in Limburg omgaan met hun taak op het terrein van kunst en cultuur. Kleinere gemeenten besteden voornamelijk aandacht aan de amateuristische kunstbeoefening. Daarnaast besteden zij hun geld aan bibliotheken, muziekonderwijs, en gemeenschapsaccommodaties. Ook is onderzocht in hoeverre de kleinere gemeenten een meer initiërende rol vervullen dan wel in de toekomst wensen te vervullen op cultureel gebied. Digitale versie: www.vng.nl/Documenten/Extranet/Cultuur/Algemeen%20kunst%20en%20cultuurbeleid/Kunst_voelsprietensamenl._2007.pdf 351 KUN Methoden van beleidsonderzoekers: creatief en oplossingsgericht / M. Boekenoogen (redacteur) ... [et al.]. - [Den Haag] : Lemma, 2009. - 429 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-5931320-0 Boek geschreven vanuit de dagelijkse praktijk van professionele beleidsonderzoekers. Verschillende praktijkvoorbeelden passeren de revue en zijn verdeeld in drie categorieën: probleemverkenningen, beleidsevaluaties en monitoren. In circa 40 artikelen wordt de praktijk van het doen van onderzoek beschreven. Zo wordt in het artikel 'Koning, keizer, admiraal…: de populariteit van de monitor' ingegaan op vragen als: wat is een monitor en bij welk type beleidsvragen wordt een monitor ingezet? Enkele andere artikelen: 'De kunst van beleidsevaluaties', 'Jongerenwerk van begin tot eind' en 'Monitoren Leids themajaar Rembrandt 2006'. 001 MET De drie P's van Kunstfactor : participatie, promotie en professionaliteit / R. Mazure. - 2009 (Dans magazine); Vol. 27, nr. 2, apr. 46-48 p. Artikel over de beleidsvisie van Kunstfactor, het sectorinstituut dat ontstaan is uit een fusie van vijf landelijke organisaties voor amateurkunst. Er wordt onder andere ingegaan op twee dansprojecten waarbij Kunstfactor is betrokken. TIJDSCHRIFTEN Kunst over de grens / A. Twaalfhoven (hoofdredacteur), T. Minnaert ... [et al.]. - 2009. - Met lit.opg. - Themanummer. (Boekman); Vol. 21, nr. 80, najaar 2-95 p. Kan het internationaal cultuurbeleid de globalisering in de kunstwereld nog bijbenen? Welke deuren opent cultuur in het buitenland? Bijdragen van: Toine Minnaert blikt terug op het internationaal cultuurbeleid; Lodewijk Reijs maakt de actuele balans op van de interdepartementale samenwerking; Truus Gubbels kijkt in de diplomatieke keuken van Buitenlandse Zaken; Christine Delhay breekt een lans voor interculturele samenwerking en culturele diversiteit; Peter van Kester ziet de overheid als
3
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
aanjager van Dutch Design; JaapJan Berg belicht de kracht van de Nederlandse architectuur; Pablo Cabenda zoomt in op popmuziek als exportproduct; Nanda van den Berg bekijkt de internationale dimensie van mode uit de Lage Landen; Femke van Hest onderzoekt de biënnale als graadmeter voor internationaal succes; Dick Molenaar buigt zich over de belastingen op buitenlandse optredens; Het Koninklijk Concertgebouw, Atelier Van Lieshout, jeugdtheatergezelschap Het Filiaal en fotografe Margi Geerlinks beschrijven hun ervaringen over de grens. TIJDSCHRIFTEN Past uw vak in de huidige culturele setting? : cultuurbeleid: samenhang creëren. - 2009 (CJP cultuurkaart magazine); Nr. 1, sept. 16-17 p. Interview met Paul Vogelezang van Cultuurnetwerk Nederland over cultuureducatiebeleid en het creëren van draagvlak en samenhang binnen een school. TIJDSCHRIFTEN
ONDERWIJS The diary of Laura : perspectives on the Reggio Emilia diary / C.P. Edwards (redacteur), C. Rinaldi (redacteur). - St. Paul, USA : Redleaf Press, 2009. - 137 p. : ill. - Met lit.opg. - I.s.m. Reggio Children. - Vert. van: Il diario al nido per fermare la storia dei bambini : storia di Laura, 1983. - ISBN 978-1-933653-52-5 An assemblage of written notes and photographs, Story of Laura, the original diary, chronicles the journey of one child's first months in an infant-toddler program in Reggio Emilia, Italy. It details the progression of young Laura's growth and milestones in the program and offers a perspective on her early child care experience. 371 DIA Education at a glance 2008 : OECD indicators / OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development. - Paris : OECD, 2008. - tab., fig. Indicators used give an up-to-date account of education systems around the world. They provide information on the output of educational institutions and the impact of learning, the policy instruments that shape educational outcomes and how education systems operate and evolve, and the human and financial resources invested in education. [NA] 370 EDU Opleiden in ontwikkelingsgericht perspectief / M. Hogenes (eindredacteur), F. Teunissen (eindredacteur), Wim Wardekker (eindredacteur). - Assen : Van Gorcum, 2009. - XII, 165 p. : ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-232-4493-6 Dit boek geeft een kijkje in de keuken van een zevental pabo's verspreid over het hele land. Al deze pabo's geven ieder op hun eigen manier vorm aan het concept ontwikkelingsgericht opleiden. Het boek is geschreven door opleiders voor opleiders. Het wil andere opleiders inspireren om kritisch naar het eigen handelen te kijken en de studenten een meer zelfstandig onderzoekende rol aan te laten nemen om uiteindelijk een bewuste keus te kunnen maken voor een eigen werkconcept. Daarnaast wordt er in dit boek een theoretisch kader geschetst waarbinnen deze praktijk zich afspeelt. 370 OPL Voorzieningen voor kinderen van 4-12 jaar : stand van zaken en actuele ontwikkelingen / S. Peterink. - Utrecht : Sardes, 2009. - 41 p. - In opdr. van Expertisecentrum Ontwikkeling, Opvang en Onderwijs voor 0-12 jarigen (EC O3). Een overzicht van recente ontwikkelingen rond de voorzieningen voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Er wordt ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen in en rond de school. Aan de orde komen onder
4
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
andere: meerjarenbeleid voor het primair onderwijs, passend onderwijs, evidence based onderwijs, buitenschoolse opvang, de verlengde schooldag, de brede school, dagarrangementen en combinatiefuncties, zorg voor de leerling en rol van de ouders. Digitale versie: www.sardes.nl/simple/download.php?fileId=772 370 PET Wat moet en wat mag in de bovenbouw vmbo / H. van Oostrom (samensteller/redacteur), Stichting Platforms VMBO. - [S.l.] : Stichting Platforms VMBO, 2009. - 34 p. : ill. Deze brochure gaat over wet- en regelgeving in het vmbo en geeft aan waar voor scholen ruimte zit om hun eigen onderwijs vorm te geven. Inhoud: 1. Onderwijsaanbod; 2. Onderwijsvormgeving; 3. Examinering; 4. Onderwijsorganisatie. 377 WAT We are all explorers : learning and teaching with Reggio principles in urban settings / D.R. Scheinfeld, K.M. Haigh, S.J.P. Scheinfeld, L. Gandini (auteur van voorwoord). - New York [etc.] : Teachers College Press, 2008. - 189 p. : fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-8077-4908-1 This publication examines a large, programwide implementation of the Reggio Approach in the United States. The authors provide a description and analysis of a multi-site preschool program serving lowincome Latino and African American children and their families in the Chicago Commons Schools. While focusing on the application, meaning, and value of Reggio Emilia principles in preschool classrooms, the authors describe how those same principles and processes pervade relationships with parents, teacher professional development, and the overall organization of the program. 371 SCH
KUNST EN CULTUUR 360° participatie / M. Bultynck (redacteur), J. Van den Bossche (eindredacteur), Demos, kenniscentrum voor participatie en democratie. - Brussel : Demos, 2009. - 360 p. : fig. - Met lit.opg. In deze publicatie geven 36 auteurs hun kijk op participatie aan cultuur, jeugdwerk en sport. Daarbij komen thema's aan de orde als: burgerschap, gemeenschapsvorming, armoede, inclusie en interculturaliteit binnen het Vlaamse cultuur-, jeugdwerk- en sportbeleid. 700 360 Atlas Haarlem Oost : artistiek onderzoek als aanjager van stedelijke vernieuwing / M. Boterenbrood, R. Borgonjen (redacteur), M. Sonneveld (regisseur). - Rotterdam : Episode publishers, 2009. - 160 p. : ill. + dvd. - ISBN 978-90-5973-119-6 De verborgen bijzonderheden van Haarlem van het bedrijventerrein, de woonwijken en het landschap zijn in het kunstproject 'Kijken naar Haarlem Oost' door bewoners, ondernemers, kunstenaars, ontwerpers en een landschapsarchitect aan de onzichtbaarheid onttrokken met behulp van kaarten, een website, een vraagmachine en een uitgebreid cultureel programma. Deze publicatie brengt dit proces in kaart en pleit voor een multidisciplinaire benadering van gebieden in transformatie. De publicatie kan dienen als inspiratiebron voor kunstbeleid en gemeentelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van stedenbouw. De bijbehorende dvd brengt op filmische wijze de 'genius loci' van Haarlem Oost in kaart en toont het proces van het kunstproject. 700 BOT [DV] 700 BOT Culturele diversiteit in het vak Kunst (algemeen) / P. Min. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 45 p. : fig., tab. Met lit.opg. en bijl. - Praktijkonderzoek Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Master Kunsteducatie.
5
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
De hoofdvraag van het onderzoek luidt: Hoe gaan docenten om met de interculturele invalshoek bij het vak CKV2/Kunst (algemeen) en welke ideeën liggen hieraan ten grondslag? De volgende deelvragen zijn hierbij geformuleerd: 1. Wat is de visie van de docent op culturele diversiteit in de samenleving?; 2. Wat is de mening van docenten Kunst (algemeen)/CKV2 over hun lespraktijk (methodegebruik, type leerstof, invalshoeken voor reflectie) in relatie tot culturele diversiteit?; 3. Welke problemen ervaart de docent bij het behandelen van culturele diversiteit in het curriculum bij CKV2/Kunst (algemeen)? Tot slot aanbevelingen om het vak CKV2/Kunst (algemeen) meer cultureel divers te maken. 700 MIN Developing and revitalizing rural communities through arts and creativity: an international literature review and inventory of resources / N. Duxbury ... [et al.]. - Vancouver : Simon Fraser University, 2009. - Versch. pag. : ill., tab. - Met bijl. - In opdr. van the Creative City Network of Canada. This paper provides an overview of English-language academic research literature and policy related studies with respect to cultural development in rural communities in Canada, Australia, United States of America and Europe. It helps set the stage for rural communities to determine the best approaches to reach out and take advantage of their creative capacity. Case studies are included. Digitale versie: http://creativecity.ca/images/stories/PDFs/CCNCResearch/RuralResearch/ruralcommunities-arts-2009.pdf 700 DEV Expressive arts with elders : a resource / N. Weisberg (redacteur), R. Wilder (redacteur), S.H. Cath (auteur van voorwoord), G. Sigel (auteur van voorwoord). - 2nd ed. - London : Jessica Kingsley, 2001. - 282 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - 1e dr.: Creative arts with older adults: a sourcebook, 1985. - ISBN 978-1-85302-819-9 This book shows how older people who are disoriented or depressed or socially excluded by the process of aging can experience a renewed sense of connectedness and life-affirmation through the expressive arts and arts therapies. The contributors combine an analysis of theoretical considerations around the themes of ageing, society and dementia with practical applications in a diverse range of creative arts including drama, music, art, dance and creative writing. They also include descriptions of innovative inter-generational and cross-cultural projects. 700 EXP Hoe gekleurd wil je het hebben? : over interculturele communicatie en culturele diversiteit in Utrechtse culturele instellingen / M.K. Veenman. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 72 p. - Met lit.opg. en bijl. Afstudeerscriptie Hogeschool Utrecht, Communicatiemanagement. Deze scriptie is geschreven vanuit het spanningsveld tussen het huidige aanbod van de podia en de wens om een divers publiek te bereiken. Het onderzoek spitst zich, vanuit een algemene context, toe op de Utrechtse situatie. Voor het onderzoek is de volgende probleemstelling geformuleerd: Hoe kunnen de communicatie en de programmering van de gemeentelijke culturele podia in Utrecht zorgen voor een toename van publiek van verschillende etnische afkomst? Digitale versie: www.miramedia.nl/scriptiebank/detail.asp?nodeid=390&id=6371 700 VEE Kultur auf Rädern : Kulturvermittlung mit SeniorInnen / E. Kolm (redacteur). - Wien : KulturKontakt Austria, 2008 - 50 p. : ill. - Met lit.opg. 'Kultur auf Rädern' 2005 - 2007 war ein Angebot zur Qualifizierung für SeniorInnen, die mit anderen kulturell aktiv sein wollen. KulturKontakt Austria wendete sich damit an kunst- und kulturinteressierte Menschen im nachberuflichen Leben, die ihre Lebens- und Berufserfahrung für eine ehrenamtliche Tätigkeit nutzen und andere ältere Menschen für kulturelle Aktivitäten begeistern wollen. In der Broschüre sind die Entstehungsgeschichte des Projektes und der Aufbau von drei Seminarreihen
6
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
nachzulesen. Den Hauptteil bilden die Projekte, die die SeniorInnen in Zusammenarbeit mit Fachkräften für Kulturvermittlung/Kulturinstitutionen und für Animation/SeniorInneneinrichtungen verwirklicht haben. Ein Serviceteil versammelt Informationen zu anderen Kulturprojekten mit SeniorInnen, Literatur, Lehrgängen und Ressourcen für dieses Arbeitsfeld. 700 KUL S(O)AP : spanningsvelden in de sociaal-artistieke praktijk / J. Kerremans (redacteur), J. De Ryck (eindredacteur), J. Bilcke ... [et al.]. - Brussel : Demos, 2009. - 247 p. : ill. - Met lit.opg. In deze publicatie komen praktijkverhalen van het sociaal-artistieke werk in Vlaanderen aan de orde. De verhalen belichten het verleden, heden en de toekomst van deze projecten en de spanningsvelden die hierbij ondervonden worden. De publicatie bevat 22 praktijkverhalen van deelnemers, kunstenaars, coördinatoren en onderzoekers uit het sociaal-artistieke veld. Enkele bijdragen: 'Daar en Dan. Gedachten rond sociaal-artistiek werk en het kunstencentrum', 'De meerwaarde. Gemeentelijk beleid en sociaal-artistiek werk', 'Krijtlijnen. Een onderzoek naar de mogelijkheden en grenzen van sociaal-artistiek werk'. 364 SOA Kunstbeoefening in de vrije tijd / A. van den Broek. - 2009 (MMNieuws); Vol. 10, nr. 4, p. 30 Dit artikel is gebaseerd op een hoofdstuk uit 'Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars' (2009) van Andries van den Broek, Jos de Haan & Frank Huysmans. Daarnaast bevat het enkele gegevens uit een reeks vervolgstudies naar kunstbeoefening in de vrije tijd die het SCP in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert. TIJDSCHRIFTEN
KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Creatieve krabbels / Y. Nederkoorn (redacteur), T. van Ruiten (auteur van voorwoord), L. Jonkman (medewerker) ... [et al.]. - Rotterdam : CED-Groep/Onderwijsmuseum, 2007. - 64 p. : ill. 'Creatieve krabbels' bevat lessen muziek en bewegen, beeldende vorming en dramatische vorming voor bij de leerlijnen kunstzinnige oriëntatie. De lessen zijn ontwikkeld door de CED-Groep in samenwerking met het Nationaal Onderwijsmuseum in Rotterdam en verschillende scholen voor speciaal onderwijs. 701 CRE De duizendpoot onder de loep : eindrapport van een onderzoek in opdracht van Cultuurnetwerk Nederland naar de taken van icc'ers en hun tevredenheid over de icc-cursus / P. van der Zant, Bureau ART, Bureau Advies Research Training. - Gouda : Bureau ART, 2009. - 73 p. : tab., graf. - In opdr. van Cultuurnetwerk Nederland. Onderzoek naar de taken van icc'ers (icc= interne cultuurcoördinator), hun tevredenheid over de icccursus en hun wensen voor verdere ontwikkeling. Het onderzoek is uitgevoerd onder 2600 gecertificeerde icc'ers in het primair onderwijs (regulier basisonderwijs en speciaal onderwijs). Enige conclusies: vrijwel alle icc'ers zijn tevreden over de gevolgde icc-cursus (gemiddelde rapportcijfer: 7,6); de belangrijkste taken van de icc'er bestaan uit samenwerken binnen de school, coördineren, plannen ontwikkelen en communiceren; er is een groot verschil tussen de formeel beschikbare uren en het werkelijke aantal uren dat de icc'er besteedt aan icc-taken. 701 ZAN
7
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Eigenzinnige kunstlessen voor het basisonderwijs : een samenwerkingsproject tussen studenten van twee HBO docentenopleidingen : projectplan / C. van Hoorn, A. Pool. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 33 p. : fig., tab. - Met bijl. - In opdr. van Pabo Hogeschool Amsterdam. In dit project ontwierpen Pabo-studenten van de Hogeschool van Amsterdam en studenten Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten samen kunstlessen voor het basisonderwijs. Het doel van het project was om toekomstige (vak)leerkrachten in het basisonderwijs te motiveren en bagage mee te geven om de kunstlessen kwaliteit en inhoud te geven. Met als uitgangspunt de tentoonstelling 'Heilig Vuur' (van december 2008 - april 2009) van het Stedelijk Museum, koos een koppel studenten één facet waarmee zij zelf aan de slag gingen. Zij verdiepten zich in de achtergrond van een werk of kunstenaar en legden verbindingen met hun eigen leefwereld. Ook maakten ze zelf praktisch werk gerelateerd aan de tentoonstelling. 701 HOO Eigenzinnige kunstlessen voor het basisonderwijs : een samenwerkingsproject tussen studenten van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en de pabo, Hogeschool van Amsterdam : projectplan / C. van Hoorn, A. Pool. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 39 p. : ill. Boekje waarin studenten vertellen over hun bijdrage aan het project 'Eigenzinnige kunstlessen voor het basisonderwijs'. Het doel van het project was om leerkrachten in het basisonderwijs te motiveren en het belang van kunstonderwijs te laten inzien. De studenten van de lerarenopleidingen van twee verschillende HBO-opleidingen, de Pabo van de Hogeschool van Amsterdam en de Docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten werkten in dit project samen aan beeldende kunstlessen voor het basisonderwijs. In dit boekje staat een overzicht van de activiteiten binnen het project, een samenvatting van de gemaakte lessen en ervaringen van de studenten. 701 HOO 'Every time you have this conversation you move forward a little bit' : an evaluative report of arts in prison / A. Bamford, H. Skipper, N. Houghton (redacteur), C. Mitten (medewerker), J. Ballard (medewerker). - [Wimbledon] : [The Engine Room], [2008]. - 53 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van: Anne Peaker Centre for Arts in Criminal Justice (APC). This report revisits an earlier study 'NUFF RESPECT: The Creative and Rehabilitative Needs of Black Prisoners' published in July 1998, which presented the findings of a live project conducted in four prisons engaging BME (Black and Minority Ethnic)prisoners in arts projects led by BME artists who were also provided with training as part of the project. The study examined and evaluated the issues pertaining to the live project and situated these in the broader context and wider issues affecting the needs of these groups within the criminal justice sector. Almost a decade later the APC commissioned this report; a scoping review revisiting and reviewing the issues discussed in NUFF RESPECT, tracing both the current methods and impact of policy and practice in the contemporary context while reflecting on the findings and impact of the original report. Digitale versie: http://engineroomcogs.org/component/option,com_docman/task,doc_download/gid,7/Itemid,44/ 701 BAM The expressive arts activity book : a resource for professionals / S. Darley, W. Heath, G.D. Cohen (auteur van voorwoord). - London : Jessica Kingsley, 2008. - 216 p. : ill. - Met lit.opg., bijl. en reg. ISBN 978-1-84310-861-0 This resource comprises a collection of accessible, flexible, tried-and-tested activities for use with people in a range of care settings, to help them explore their knowledge of themselves and to make sense of their experiences. Among the issues addressed by the activities are exploring physical changes, emotional trauma, interpersonal problems and spiritual dilemmas. Featuring individual and group activities of varying difficulty, including card making, painting to music, meditation, and body
8
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
mapping, it also includes real-life anecdotes that bring the techniques to life. It is meant for workers in hospitals, clinics, schools, hospices, spiritual and religious settings, and in private practice. 615 DAR Get it: the power of cultural learning / S. Rogers. - [S.l.] : Culture and Learning Consortium, 2009. 45 p. This report sets out the groundwork for a new approach to culture and learning in England, and is based on the findings of an extensive public consultation among practitioners working across the cultural and learning settings. It was launched at the Royal Society of Arts on 27 April 2009, with a keynote address by Dr Maggie Atkinson. The implied definition of 'culture' within this report is the arts and heritage, embracing artefacts and works of art, literature and the performing arts. The aim is to build a better cultural and educational infrastructure for the effective delivery of cultural learning. Therefore the Culture and Learning Consortium is calling for recognition of cultural learning as a national priority in education, and education as a priority for cultural organisations. Digitale versie: www.cloreduffield.org.uk/cms/user_files/files/C&L_Get_It_Published_Report_03.04.09.pdf 701 ROG Kunsteducatief project 'Hemels' / J. Scholten. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 29 p. : tab. - Met bijl. Verslag in het kader van de Master Kunsteducatie van het kunsteducatief project 'Hemels', een project over religieus erfgoed met het accent op architectuur en kunst. Hierbij kregen leerlingen van groep 7 en 8 van CBS De Wadden in Haarlem les over de godsdiensten Jodendom, Islam en Christendom en de artistieke uitingen van deze godsdiensten. Tijdens een bezoek aan de synagoge, moskee en kerk konden de leerlingen kennismaken met de architectuur en kunst. Vervolgens bouwden de kinderen hun eigen godshuis en volgden de leerlingen workshops op het gebied van muziek/gospel, literatuur/poëzie en beeldende kunst. 701 SCH Kunstredactie: 'Hond in beeld' : project voor de brede school met fotografie en drama / E. van Hoek. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 26 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. Projectverslag van een kunsteducatief project in het kader van de Master Kunsteducatie. Het streven was het ontwikkelen van een interdisciplinair project, genoemd 'de kunstredactie', voor leerlingen van de groepen 5 tot en met 8, dat gericht was op het thema 'hond'. Door middel van het gebruik van drama en fotografie worden diverse aspecten van honden en hun baasjes in beeld gebracht. 701 HOE Master kunsteducatie 2009 / M. Wüst (eindredacteur), Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Amsterdam : AHK, 2009. - 60 p. : ill. Presentatie van de tweede lichting studenten van de masteropleiding Kunsteducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK). Vragen die in de interviews met de studenten gesteld zijn: Waarom ben je aan de master begonnen? Wat heeft het opgeleverd? Digitale versie: www.ahk.nl/fileadmin/download/ahk/kunsteducatie/lichting2009.pdf 701 MAS Musi-matics! : music and arts integrated math enrichment lessons / K.N. Nolan. - Lanham [etc.]: Rowman & Littlefield Education [etc.], 2009. - 135 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - Uitg. in samenw. met: MENC. - ISBN 978-1-57886-979-4 This book offers primary mathematics teachers the necessary tools to teach through the arts. It not only provides lessons to enhance curricular offerings, it also provides guidelines for the development of lessons using arts-integrated materials. 701 NOL
9
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
The qualities of quality : understanding excellence in arts education / S. Seidel ... [et al.]. Cambridge, MA : Harvard Graduate School of Education, 2009. - VII, 121 p. : tab., fig. - Met bijl. en reg. (Project Zero) Understanding the challenge of creating and sustaining high quality formal arts learning experiences for K-12 youth, inside and outside of school is the focus of this research. The study researched and written by S. Seidel, S. Tishman, E. Winner, L. Hetland and P. Palmer focuses on the character of excellence itself and asks three core questions: How do arts educators in the United States including leading practitioners, theorists, and administrators conceive and define high quality arts learning and teaching? What markers of excellence do educators and administrators look for in the actual activities of arts learning and teaching as they unfold in the classroom? and How do program's foundational decisions, as well as its ongoing day-to-day decisions, affect the pursuit and achievement of quality? These questions were investigated through three strands of research: Interviews with leading arts practitioners, theorists and administrators; site visits to exemplary arts programs across a range of settings; and a review of published literature. Digitale versie: www.wallacefoundation.org/KnowledgeCenter/KnowledgeTopics/CurrentAreasofFocus/ArtsParticipatio n/Documents/Qualities-of-Quality-Understanding-Excellence-Arts-Education.pdf 701 QUA RAW = Rap around the world / M. Wensink (auteur van begeleidend materiaal), M. Vreeburg (auteur van begeleidend materiaal). - Amsterdam : Plan Nederland, [2007?]. - 2 dl. : ill. + 2 dvd's Lespakket over kinderen en jongeren die leven in moeilijke omstandigheden in ontwikkelingslanden. Er is een deel voor de onderbouw en een deel voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (vmbo -bkgt/havo/vwo). Beide delen bestaan uit een dvd, een docentenhandleiding en een website. Op de dvd staat een tv-serie waarin een bekende persoon (Ali B voor onderbouw en Najib Amhali voor bovenbouw) naar landen reist en kinderen en jongeren ontmoet die leven in extreem moeilijke omstandigheden. Landen die aan de orde komen zijn onder andere: Colombia, Malawi, Bangladesh, Burkina Faso, Sierra Leone en Senegal. De docentenhandleiding bevat lessuggesties en opdrachten. De lessen sluiten aan bij de vakken aardrijkskunde, maatschappijleer en CKV. Website: www.raparoundtheworld.nl 701 RAW [DV] 701 RAW Readings in primary art education / S. Herne, S. Cox (redacteur), R. Watts (redacteur). - Bristol [etc.] : Intellect, 2009. - 323 p. : fig., ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-84150-242-7 (Readings in art and design education series) This volume provides a renewed emphasis on ideas, issues and research in art and design education in the primary and early years phases. It gathers together work from internationally recognised authors, providing a critical framework to underpin current and developing practice in primary art and design education in the UK and worldwide. Through exploration of debates that have taken place worldwide, it provides a critical framework to support current practice. 701 REA 'When is yesterday coming again?' : creativity matters / A. Bamford, S. Dennis. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 287 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg., bijl. en reg. This report documents phase 1 of the pilot project Creativity Matters, a test within four Children's Centres to determine the impact of embedding creative professionals in early years education. The project was designed to promote the creative capacity of children, and increase access and engagement in the arts, whilst providing high quality, participatory arts and promoting children's
10
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
cultural citizenship. The report gives a background on how the project was developed, as well as the project parameters and the research process. Within the research process a variety of data was collected during the phase 1, both of a quantitative and qualitative nature. The research data include attendance, demographic and achievement-based statistics, as well as written observations, interviews, images, and other forms of documentation. The report provides an analysis of the project over five main areas: results and implications for children; impact on adolescents; impact on teachers and staff; impact on artists; and impact on parents and the community. The analysis also includes general conclusions, project limitations, and areas for further investigation. Digitale versie: http://engineroomcogs.org/component/option,com_docman/task,doc_download/gid,17/Itemid,44/ 159 BAM CAO Kunsteducatie 2009 nu eindelijk een feit: de laatste stand van zaken / H. Stap. - 2009. (KNTV-Magazine); Vol. 12, nr. 64, sept. 12-13 p. De laatste stand van zaken op het gebied van de CAO Kunsteducatie. TIJDSCHRIFTEN Criteria goede productieve opdracht / M-Th. van de Kamp. - 2009. - Met lit.opg. (Kunstzone); Vol. 8, nr. 10, okt. 32-33 p. In het tijdschrift Kunstzone worden veel interessante suggesties gedaan voor productieve opdrachten voor CKV en kunst beeldend, muziek, dans, drama of AV. De vraag wat eigenlijk criteria zouden kunnen zijn voor een goede productieve opdracht, komt niet vaak aan de orde. Veel docenten produceren en formuleren hun eigen opdrachten. Marie-Thérèse van de Kamp doet in dit artikel een voorstel, dat voornamelijk is gebaseerd op de beeldende vakken. TIJDSCHRIFTEN L'Éducation artistique & culturelle de la maternelle au lycée : peinture, théâtre, musique, danse..., 36 expériences pilotes qui ont fait leur preuves / J-M. Lauret (redacteur), O-J. Cohen (redacteur). 2009. - In: tijdschrift Beaux Arts hors-série. - Themanummer. (Nr. aug. 3-146 p.) A l'occasion du cinquantenaire du ministère de la Culture et de la Communication, la délégation au développement et aux affaires internationales (DDAI) a engagé un partenariat avec le magazine Beaux-arts afin de donner un coup de projecteur sur l'activité des établissements nationaux du ministère dans le champ de l'éducation artistique et culturelle. Le hors-série de Beaux-arts rassemble des articles et entretiens rédigés, réalisés ou rassemblés par Jean-Marc Lauret, chef du département de l'éducation, des formations, des enseignements et des métiers et Olivia-Jeanne Cohen, chargée de mission dans ce département. Sommaire: Préambule; S'Ouvrir à d'autres horizons; Rencontrer les oeuves; Éduquer au partimoine; Mettre en rélation avec l'histoire; Mettre en pratique; Guide. TIJDSCHRIFTEN Masteropleiding kunsteducatie / J. de Vuijst. - 2009 (De pyramide); Vol. 63, nr. 4, sept. 42-46 p. In dit artikel wordt de inhoud en werkwijze van de master kunsteducatie aan de ArtEZ Hogeschool uiteengezet. Ter sprake komt het nut en de noodzaak van de masteropleiding, de docentenopleiding voor een kunstvak in historisch perspectief, het doel en de inhoud van de opleiding, de kerndomeinen, de criteria, en sterke en verbeterpunten. TIJDSCHRIFTEN MediaCultuur : media-educatie als onderdeel van de kunstles / E. Heijnen. - 2009 (Kunstzone); Vol. 8, nr. 10, okt. 22-24 p.
11
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Een beschrijving van het project MediaCultuur. MediaCultuur is een initiatief van de VKAV (Vakvereniging voor docenten audiovisueel) in samenwerking met opleidingen Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van drie hogescholen, de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en de Willem de Kooning Academie en diverse (media)kunstinstellingen. Daarnaast participeren 21 VO-scholen in het project. In dit artikel wordt ingegaan op de aanleiding, de doelen en de opzet van het project. De auteur Emiel Heijnen is projectleider van het project MediaCultuur. TIJDSCHRIFTEN Orientierung im kunstpädagogischen Handeln / C. Kirchner, (redacteur), J. Kirschenmann (redacteur). – 2009. - Themanummer. (Kunst + Unterricht); Nr. 334/335, 4-97 p. Didaktik ist ein permanenter Prozess, stets im Diskurs. Gut zehn Jahre nach der letzten Bilanzierung durch Kunst + Unterricht (Doppelheft 'Praxis und Konzept des Kunstunterrichts' 1998 223/224) schaut dieses Doppelheft zurück in die erste Dekade des 21. Jahrhunderts und versucht über Vorschläge und Fragen die Beschreibung der Gegenwart das Fach Kunstunterricht. Inhalt: 1) Einleitung: Praxis und Konzept des Kunstunterrichts - heute : didaktische Orientierungen im kunstpädagogischen Handeln; 2) Thema: Orientierung: Bild, Kunstvermittlung, Politik und Gesellschaft, Geist, Medien, Natur, Körper, Förderung und Kompensation, Künstlerischer Prozess, Forschung; 3) Serie: Analysemethoden : Kunstwissenschaftliche Interpretationsmethoden und ansätze für den Kunstunterricht : Orientierungsstrategien in einer visuell dominierten Kultur. TIJDSCHRIFTEN 'The power to heal us with a smile and a song': senior well-being, music-based participatory arts and the value of qualitative evidence / E. Lally. - 2009 (Journal of arts and communities); Vol 1, nr. 1, 25-44 p. Sweet Tonic is a singing-based participatory arts initiative based in the southwest of Sydney, Australia. This paper reports on a qualitative evaluation of the thirty-week workshop series. It provides qualitative evidence of the outcomes of the programme, linking these to recent debates about 'evidence-based policy' approaches. It argues that, although Sweet Tonic is undoubtedly a beneficiary of the instrumentalist turn in arts policy, this framing also traps the programme into defining its success or failure in instrumentalist terms. It is suggested that, although such accounts are often dismissed as 'anecdotal', in fact the most powerful evidence of the impact of a programme like Sweet Tonic is contained in the accounts of personal experience of participants in the programme. It is therefore necessary to understand the complexities of evidence in cultural policy, and to develop new language to talk about evidence that doesn't unnecessarily privilege quantitative or statistical forms at the expense of qualitative evidence. Digitale versie: www.atypon-link.com/INT/doi/pdf/10.1386/jaac.1.1.25_1 TIJDSCHRIFTEN Sinterklaas te paard : een sinterklaasproject voor groep 3-5 / J. Aalbers. - 2009 (Praxisbulletin); Vol. 27, nr. 2, okt. 32-36 p. Vakoverstijgend themaproject rond het paard van Sinterklaas, met afsluitend circuit tijdens de sinterklaasviering. De activiteiten zijn uitgewerkt per vakgebied. Aan de orde komen o.a. activiteiten op het gebied van taal, rekenen, beeldende vorming, muziek, drama en kunstbeschouwing. Duur van het project: 3 weken. TIJDSCHRIFTEN Taal, toneel en kunst : kijken naar kunst en dan: spelen maar! / E. de Koning, L. Bool. - 2009 (Zone); Vol. 8, nr. 3, sept. 8-11 p.
12
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
In dit artikel beschrijven Esther de Koning en Liesbet Bool hoe je vanuit een kunstwerk tot tal van activiteiten kunt komen. TET-lessen (Taal en Toneel) zijn spel-, kunst- en taallessen in één. Door te kijken naar kunst, hierover uit te wisselen en naar aanleiding daarvan (eigen) verhalen te spelen, ontwikkelen kinderen zowel spel-, taal- als sociale vaardigheden. Esther de Koning en Liesbet Bool, dramaconsulenten bij Stichting Taalvorming, beschrijven hoe zij deze lessen hebben ingezet op de St. Lukasschool in Amsterdam. TIJDSCHRIFTEN Ten talking points for art education / E. Katter. - 2009 (SchoolArts); Vol. 109, nr. 2, Oct. p. 8 Searches for ways to trim school budgets often include discussions about the elimination of art programs. In this article Katter sums up ten points that can help to make the case for the value of art education. TIJDSCHRIFTEN Terug naar school: Junior College Middellande : taal en cultuur als opstap naar schoolsucces / S. Visser. - 2008 (Onderbouw magazine); Nr. 10, nov. 62-63 p. Artikel over het Junior College Middellande in Rotterdam: een combinatie van cultuurprofielschool, vmbo en 100 procent allochtone leerlingen. Het cultuurprofiel is de afgelopen jaren gecombineerd met een ander onderwijskundig accent, namelijk taal. In het kort wordt ingegaan op onderwijsveranderingen en activiteiten op het gebied van taal en cultuur. TIJDSCHRIFTEN Voor altijd vervreemd van cultuur... : fabels en feiten over de effecten van kunsteducatie / F. Haanstra. – 2009. - Met lit.opg. (Kunstzone); Vol. 8, nr. 9, sept. 40-41 p. Kritische kanttekeningen bij één van de stellingen die Anne Bamford in haar onderzoek over de Nederlandse situatie op het gebied van kunsteducatie poneerde, namelijk 'door slechte cultuureducatie een kind ook voor altijd vervreemd kan worden van cultuur'. Haanstra onderzoekt in dit artikel deze stelling nader. TIJDSCHRIFTEN Waar gaan jouw ogen naar toe? : kunstzinnige vorming in ontwikkelingsgericht onderwijs / L. Roof. 2009 (Zone); Vol. 8, nr. 3, sept. 4-7 p. Hoe ontwikkel je kunstzinnige vorming bij leerlingen? Lieke Roof, leerkracht van groep 5-6 op De Groote Wielen in Rosmalen, beschrijft aan de hand van praktijkvoorbeelden drie punten die daarbij van belang zijn: het ontwikkelen van een esthetisch oordeel, het aanleren van vaardigheden en technieken, en het opbouwen van een progressief oeuvre. TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ERFGOED Canongids voor Noord-Holland 2008 / S. Dreschler, V. Roeper, Bureau Erfgoededucatie NoordHolland. - Haarlem : Cultureel Erfgoed Noord-Holland, 2008 - 15 p. : ill. - Met webadressen. De gids geeft een overzicht van relevante projecten en producten, en van plaatsen en organisaties in Noord-Holland die rechtstreeks aansluiten bij één van de vijftig canonvensters. De handreiking is bedoeld voor Noord-Hollandse scholen en docenten. 008 DRE
13
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Is culturele diversiteit vanzelfsprekend of is aandacht vereist? : vervolgmeting erfgoed & culturele diversiteit 2009 : eindrapport / N.E. Stroeker. - Zoetermeer : IOO, 2009. - 106 p. : tab., graf. - In opdr. van Erfgoed Nederland. Welke ontwikkelingen heeft de erfgoedsector in de afgelopen twee jaar doorgemaakt op het gebied van culturele diversiteit? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere activiteiten op het gebied van culturele diversiteit, projecten, samenwerking, deskundigheid, professionalisering en behoeften. Aanleiding voor dit onderzoek is de beleidsvisie die Erfgoed Nederland in 2008 ontwikkelde op het gebied van diversiteit. De kern van deze beleidsvisie is dat culturele diversiteit verankerd moet worden binnen het algemene beleid van de erfgoedinstellingen. Digitale versie: www.erfgoednederland.nl/upload/documenten/eindrap-vervolgmeting-culturelediversiteit-2009 -erfgoed-nederland.pdf 725 STR De canon in het onderwijs : uitgangspunten ter illustratie / J. Vroemen. - 2009 (GM kwadraat); Vol. 9, nr. 35, herfst 14-15 p. Landschap Erfgoed Utrecht heeft verschillende erfgoededucatieprojecten die aansluiten op een aantal vensters van de Nationale Canon. Er zijn projecten voor zowel het basis- als het voortgezet onderwijs. TIJDSCHRIFTEN Hollandse Waterlinie / J. Poll. - 2009 (Kunstzone); Vol. 8, nr. 10, okt. 28-30 p. Beschrijving van het project De Hollandse Waterlinie/Stelling van Amsterdam. Het project is ontwikkeld door Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek (Stichting OGVE) en is bedoeld voor 2-vmbo en maakt onderdeel uit van een breder project over de waterlinies voor groep 5 van de basisschool tot en met 6-vwo. Dit artikel brengt in beeld hoe 'De Hollandse Waterlinie/Stelling van Amsterdam' is uitgevoerd voor een tweede klas vmbo op De Fontein in Bussum. Er is gesproken met Alice Geijsel (Stiching OGVE) en met Ingrid Julsing en Jacob Riepstra (De Fontein). TIJDSCHRIFTEN 'Ônger de panne' : een cultuur-dialectproject / S. Janssen. - 2009 (Zone); Vol. 8, nr. 3, sept. 28-29 p. Beschrijving van het schoolbrede cultuurproject 'Ônger de panne' (onder de pannen) van basisschool de Schalm in Steyl. De titel van het project verwijst naar de kleihistorie van Tegelen. De school werkte in alle groepen aan cultuureducatie door de eigen omgeving te verkennen via diverse thema's en daar verschillende kunstactiviteiten aan te verbinden. Susan Janssen, leerkracht van groep 3, werkte met haar groep aan het thema nachtdieren. TIJDSCHRIFTEN Tell me about: World heritage / J. Lopez. - Paris : UNESCO, 2002. - 48 p. : ill. - Met begrippenlijst en adressen. - Vert. van: Raconte-moi le Patrimoine Mondial. - ISBN 92-3-103873-7 This guide promotes the understanding of what it means to be included on the World Heritage List. It describes the meaning of heritage, the World Heritage Convention, the criteria for choosing sites and their protection. The guide aimes at an audience from 10 years old onwards. 725 LOP Verus crassus! : educatieproject biedt leerlingen inzicht in Romeinse roots / M. Jansen, U. Grote (medewerker), O. Straten (medewerker). - 2009 (Kleio); Vol. 50, nr. 6, sept. 40-41 p.
14
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Bij het educatieve project 'Hoe Romeins ben jij?' of 'Wie Römisch bist du?' maken leerlingen van 10 tot 14 kennis met de Romein in zichzelf en hun omgeving. Drie musea (Museum Het Valkhof in Nijmegen, Archeologisch Park Xanten en Oriëntalis in de Heilig Landstichting) in de grensregio Nijmegen/Xanten werkten samen aan de beleving van het Romeinse verleden. Het materiaal is tweetalig : Nederlands-Duits. Hoe Romeins ben jij als je voor de spiegel staat? Of als je met je vrienden speelt? Hoe Romeins is jouw huis? Aan de hand van deze vragen legt dit project een direct verband tussen de leefwereld van de leerling en het Romeinse verleden van Nederland en Duitsland. Op drie niveaus (groep 6 po; onderbouw vmbo/havo; onderbouw havo/vwo/gymnasium) en aan de hand van negen thema's (eten en drinken; het soldatenleven; uiterlijk en verzorging; thermen; vrije tijd en spelen; handel en ambacht; huis en haard; goden en religie; onderwijs en retoriek) kunnen de leerlingen op zoek gaan naar sporen van de Romeinse cultuur. TIJDSCHRIFTEN
BEELDENDE KUNSTEN Art as an early intervention tool for children with autism / N. Martin. - London [etc.] : Jessica Kingsley, 2009. - 156 p. : ill. - Met bijl., lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-84905-807-0 Information and practical advice on how to design therapeutic art activities for young children with autism. It provides topics such as the basic materials required, safety issues, how to set up a workspace, and ideas for managing difficult behavior. 730 MAR The art teacher's survival guide for elementary and middle schools / H.D. Hume. - 2nd ed. - San Francisco, CA : Jossey-Bass, 2008. - XVII, 494 p. : fig., ill. - Met reg. - ISBN 978-0-4701-8302-1 This book presents easy ways to infuse art into classroom learning. With more than 110 creative art projects in varied types of media - from drawing to digital - plus tips, tools, and curricular resources, it offers everything a teacher needs to know to present an effective arts education program. Meant for classroom teachers K-8 who want to include art projects as part of the content curriculum and art teachers looking for new ideas. It features numerous new projects and draws on multicultural traditions, includes reproducible pages, and provides detailed instructions with illustrations, links to content learning, and modifications for different ages. The 12 chapters cover topics including: 1. Let's teach art; 2. What we teach; 3. Fun with art history and appreciation; 4. Paper; 5. Drawing with pencil, pastels, crayons, and markers; 6. Painting; 7. Printmaking; 8. Multicultural art; 9. Ceramics; 10. Three-dimensional design; 11. Architecture, the built environment (for instance The RietveldSchröder House); 12. Digital media, photography, and video. 730 HUM Design integrations: research and collaboration / S. Poggenpohl (redacteur), K. Sato (redacteur). Bristol : Intellect, 2009. - 306 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-84150-240-3 Design is changing, and to educate the next generation of designers, these changes need to be addressed. In light of the growing role research and interdisciplinary collaboration play in contemporary design performance, this publication calls for an innovative shake up in design education. Contributors, all educators and practitioners, assert that design research is developed through a typology within academic and business contexts, and follows different research theories and strategies. Issues in design collaboration are explored in-depth, with essays on an interinstitutional academic project, cross-cultural learning experiences, and a multi-national health care project, demonstrating the importance of shared values, interdisciplinary negotiated process and clear communication for tomorrow's designers. 745 DES
15
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Over smaak valt te twisten : onderzoek naar waardering van beeldende kunst bij Pabo studenten / L. Gootjes-Klamer. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 25 p. : tab., ill., graf. - Met lit.opg. en bijl. - Onderzoek i.h.k.v. de Master Kunsteducatie aan de AHK Amsterdam. In dit onderzoek staat de volgende vraag centraal: Wat is het verschil in kunstwaardering tussen een eerste en een derdejaars pabostudent gemeten aan de hand van het pentagram model van A. van Meel-Jansen? De bijbehorende deelvragen zijn: Hoe komen vijf aspecten van kunstwaardering aan bod in de esthetische voorkeuren van studenten? En, ervaren de studenten de uitkomst als een goed beeld van hun esthetische waardering? Digitale versie: www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/eerdere_evenementen/posters/Onderzoeksverslag_Lu die.pdf 730 GOO SchoolArt : werkboek cultuureducatie / S.S. Franken (auteur van idee), R. Hayatmohamed (medewerker). - Amersfoort : ISBO, 2009. - 64 p. : ill. + 2 dvd's (2 x 120 min.) - Dvd's en werkboek zijn gerealiseerd i.s.m. de islamitische basisschool As-Soeffah en ISBO (Islamitische Scholen Besturen Organisatie). - Mede mogelijk gemaakt door de Mondriaan Stichting en het Amsterdams Fonds voor de Kunst Tijdens het project SchoolArt worden leraren en leerlingen geleidelijk aan de verschillende vormen van expressie aangeleerd. Hierbij gaat het om teken- en schildertechnieken die goed passen in het Islamitische kader. SchoolArt bestaat uit twee dvd's en werkboek en is bestemd voor het basisonderwijs. De eerste dvd begint met de basisprincipes van het tekenen. Met een speciale techniek, die tekengym heet, leren de leerlingen dat alles wat je ziet opgebouwd is uit mathematische vormen. Aan bod komen onder andere: tekenoefeningen, ontwerpen van een mal of sjabloon, tamponneren en kalligrafie. Op de tweede dvd staan vele schoolprestaties en voorstellingen waarin met behulp van de behandelde technieken decors en kostuums werden gemaakt. Het werkboek bevat 12 hoofdstukken met opdrachten en kopieerbladen. 730 FRA [DV] 730 FRA
MUZIEK Leerorkest : omdat muziek voor iedereen is / E. Prins (auteur van begeleidend materiaal), L. Ferron (producent), Foske Grafijn Media (producent), Stichting Leerorkest. - Amsterdam : Leerorkest, 2008. - Map (brochure + diverse tijdschrift- en krantenartikelen) : ill. + dvd’s (32 min. + trailer) Het Leerorkest is een innovatief muziekeducatieproject van Muziekcentrum Zuidoost (MZO), met als doel jonge kinderen in de Bijlmer de kans te geven een muziekinstrument te leren bespelen. Vier jaar lang krijgen leerlingen van groep 5 t/m 8 les in kleine groepjes op de meest gangbare muziekinstrumenten uit een symfonieorkest. Het project bestaat uit 1) een map waarin opgenomen een brochure met informatie over het Leerorkest en diverse tijdschrift- en krantenartikelen; 2) twee dvd's. De ene dvd bevat een documentaire over het Leerorkest en het eerste officiële concert. De andere dvd is een trailer en bevat een korte impressie van het Leerorkest. Website: www.leerorkest.nl 780 LEE [DV] 780 LEE Model music programs : ideas for everyone / M. Blakeslee, L.C. Brown, A. Opp Hofmann, R. Westlake (auteur van voorwoord). - Lanham [etc.] : Rowman & Littlefield Education/MENC, 2008. - VII, 139 p. : ill. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-1-57886-730-1
16
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
In a nationwide search for model music programs, MENC (The National Association for Music Education), selected twelve programs for special recognition. This publication describes the selected programs in terms of four categories: technology, interdisciplinary and multicultural learning, music for all, and standards-based learning. 780 BLA Music in educational thought and practice : a survey from 800 BC / B. Rainbow, G. Cox (medewerker), P.M. Davies (auteur van voorwoord), P. Dickinson (auteur van inleiding). - 2nd ed. Woodbridge : The Boydell Press, 2007. - X, 430 p. - Met bibliogr. en lit.opg. – Oorspr. uitg.: Aberystwyth, The Boethius Press, 1989. - ISBN 978-1-84383-360-4 A survey of the history of music education from the Greeks to the present day. 780 RAI A new history of jazz / A. Shipton. - 2nd ed. - New York [etc.] : Continuum, 2007. - XI, 804 p. - Met lit.opg. en reg. - 1e dr.: 2001. - ISBN 978-0-8264-2972-8 A historical survey of jazz. Shipton looks also at the major trends in jazz over the last forty years: free jazz, jazz rock, world music influences, and the re-emergence of the popular jazz singer. Contents: Part I: Origins; Part II: From Swing to Bop; Part III: Consolidation of Bebop; Part IV: New Jazz. 785 SHI Pied piper : musical activities to develop basic skills / J. Bean, A. Oldfield. - London [etc.] : Jessica Kingsley, 2001. - 91 p. : fig., ill., tab. - Met reg. - Eerder uitg. door Cambridge University Press, 1991. - ISBN 978-1-85302-994-3 This book describes 78 music activities for groups of children or adults who may have learning difficulties. The emphasis is on using music, rather than learning songs or rhythms, so group members do not need any special skills to be able to participate. Full details are given about any equipment required for the games, as well as suggestions for variations or modifications. 780 BEA Seeking the significance of music education : essays and reflections / B. Reimer. - Lanham [etc.] : Rowman & Littlefield Education, 2009. - VI, 411 p. - Met lit.opg. - Uitg. in samenw. met: MENC, The National Association for Music Education. - ISBN 978-1-60709-236-0 Music educator Bennett Reimer has selected 24 of his previously published articles from a variety of professional journals spanning the past 50 years. During that time, he's tackled generating core values for the field of music education; the core in larger societal and educational contexts; what to teach and how to teach it effectively; what is needing to educate the teachers; the role of research in the profession of music education; and how to improve the future status of music education. 780 REI Research perspectives : thought and practice in music education / L.K. Thompson (redacteur), M.R. Campbell (redacteur), M.R. Hookey (auteur van voorwoord), M.D. Thibeault ... [et al.]. - Charlotte, NC : IAP, 2009. - XIII, 174 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-1-60752-089-4 (Advances in music education research) This publication calls attention to various theoretical and methodological aspects within the expanding field of research in music education. It offers readers ideas and practices that range from international and historical to empirical and philosophical. The essays presented in this volume illuminate the understanding of the peer review process, the importance of artistic vision in research and education, and the notion of complementarity. The studies in part I include early childhood musical development, an international comparison of early childhood preservice teacher knowledge and skills, and a psychohistoric examination of developmentally appropriate practice. Part II is
17
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
comprised of studies focused on psychometrics of motivation, and professional development of practicing music educators. 780 RES Teaching music through performance in jazz / R. Miles (samensteller/redacteur), R. Carter (samensteller/redacteur). - Chicago : GIA, 2008. - XVIII, 589 p. - Met bijl. en reg. - ISBN 978-157999-713-7 A collection of writings on teaching music through jazz performance. Some contributions: 'Why teach jazz?' by Wynton Marsalis; 'A multi-cultural approach to jazz education' by Ronald Carter; 'Rehearsal techniques: a holistic approach integrating composition, improvisation, theory, and cultural considerations in the rehearsal' by Ron McCurdy; 'The rhythm section: the band within the band' by Reginald Thomas; and 'Promoting a high school jazz band' by Ron Modell. In addition, this book includes a teacher resource guide with information on the composer, the composition, historical background, technical requirements, stylistic consideration, musical elements, form and structure, listening suggestions, and additional references. 785 TEA 'Wie niet slim is moet muziek luisteren' : onderzoek naar effecten van muziek op leerprestaties van kinderen / T. van Elk. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 53 p. : graf., ill. - Met lit.opg. en bijl. Afstudeerscriptie Christelijke Hogeschool Ede, Leraar Basisonderwijs. Scriptieonderzoek naar de effecten van het beluisteren van muziek op de leerprestaties van kinderen. Er is allereerst gekeken naar bestaand onderzoek en theorie over dit onderwerp. Daarnaast is een praktijkonderzoek gedaan waarin kinderen van groep 6 tijdens de rekenles passief luisterden naar rustige, instrumentale muziek. Er bleek enig positief effect te zijn, maar de verschillen in resultaten tussen het rekenen met en zonder muziek waren vrij klein. Digitale versie: www.surfsharekit.nl:8080/get/smpid:2773/DS1 780 ELK Geen handicap te groot : Wergelmir Muziekfestival voor kinderen met een beperking / R. van Sabben. - 2009 (Kunstzone); Vol. 8, nr. 10, okt. 6-7 p. Een beschrijving van het Wergelmir Muziekfestival. Het festival is bedoeld voor kinderen en jongeren tot en met 20 jaar. Het muziekfestival wil muzikaal talent van ieder niveau zichtbaar maken en de waarde ervan voor de muzikanten en hun omgeving uitdragen. Tijdens het festival wordt de Wilma Straver-Bos Prijs uitgereikt. Deze door Stichting Wergelmir Muziekdagen nieuw ingestelde prijs wordt toegekend aan een persoon of een instelling die zich op bijzondere wijze inzet voor goed muziekonderwijs voor kinderen en jongeren met een beperking. TIJDSCHRIFTEN In het circus / H. Veerman. - 2009. (De pyramide); Vol. 63, nr. 4, sept. 50-52 p. Les waarbij kinderen een lied over het circus zingen. Ook luisteren ze naar en praten ze over circusmuziek en maken ze een tekening die passend is bij de muziek. TIJDSCHRIFTEN
FILM/MEDIA Animatietechnieken : inspirerende handleiding voor het maken van animatiefilms / M. Murphy. Kerkdriel : Librero, 2009. - 128 p. - Met lit.opg, reg. en woordenlijst. - Oorspr. titel: Beginner's guide to animation. - ISBN 978-90-5764-421-4
18
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
In deze publicatie wordt de techniek om een animatie te maken helder uitgelegd. Een groot aantal technieken passeert de revue, variërend van klei-animatie tot het manipuleren van pixels bij computeranimatie. Alle basisbeginselen worden behandeld, zoals een overzicht van de basisbenodigdheden om thuis 2D- en stop-motion-films te maken, het opzetten van een eenvoudige animatieopstelling, en het monteren van animatiefilms en het toevoegen van geluid en aftiteling. 791 MUR Consuming digital arts : understanding of and engagement with arts in the digital arena amongst the general public / Synovate. - London : Synovate, 2009. - 57 p. : fig. (Digital opportunities research programme) A qualitative research report examining current public attitudes to and experience of arts content online in England. Digitale versie: www.artscouncil.org.uk/downloads/Consuming-digital-arts.pdf 659 DIG Digital content snapshot : a detailed mapping of online presences maintained by Arts Council England's regularly funded organisations / MTM London, Arts Council England. - London : MTM London, 2009. - 48 p. : tab., fig., ill., graf. (Digital opportunities research programme) A detailed overview of the online presences of the 869 arts organisations that receive regular funding from Arts Council England. Digitale versie: www.artscouncil.org.uk/downloads/MTM-snapshot.pdf 659 DIG Digital opportunities research programme : findings from phase 1 / E. Keaney. - London : Arts Council England, 2009. - Ongepag. : ill., fig. (Digital opportunities research programme) Powerpoint presentation summarizing and highlighting the key findings of phase one of the research programme 'Digital opportunities research programme'. Digitale versie: www.artscouncil.org.uk/downloads/Summary-phase-1.pdf 659 DIG The digital world : a review of the evidence / E. Keaney. - London : Arts Council England, 2009. - 25 p. : tab., fig. - Met lit.opg. (Digital opportunities research programme) A summary of existing data and evidence on levels of access to and patterns of use of digital technologies among the public. Digitale versie: www.artscouncil.org.uk/documents/projects/evidencereview_phpbnTigm.pdf 659 DIG Media education in Asia / Ch-K. Cheung (redacteur). - Dordrecht : Springer, 2009. - VIII, 239 p. Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4020-9528-3 Media education in Asia is a relatively young, but rapidly developing part of the curriculum. Research has been conducted and papers have been written on various issues concerning media education in Asia. The dominant models of media education in the world are broadly Western and most are drawn from English-speaking countries. The question is whether a similar pattern exists in Asia, where there may be differences in culture, heritage, beliefs, values, education policy, as well as curriculum and pedagogy. Are educators in Asia following the Western model in developing and implementing media education, or are they devising their own models? With this question in mind, this book sets out to understand the prevailing perspectives regarding media education in various Asian societies. 659 MED
19
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Pedagogisch dossier muziekvideo's: deel 1 - 'de kunst van clips' : grensverleggende beeldtaal in de muziekvideo's van Michel Gondry en Mark Romanek / S. Tambuyzer. - 2009. - Met lit.opg. (Cinemagie); Vol. 48, nr. 268, herfst 4-16 p. In deel 1 wordt ingegaan op de filmtechnische en filmesthetische aspecten van videoclips aan de hand van werk van de clipregisseurs Michel Gondry en Mark Romanek. Het doel van dit dossier is de visuele geletterdheid van jongeren te stimuleren door alledaagse beelden te analyseren. Hoe zijn ze opgebouwd, wat is de relatie tussen beeld en geluid, welke montagetechnieken worden gebruikt? Met lestips. TIJDSCHRIFTEN
THEATER Blauwdruk jeugdtheatermarketing : speciaal voor podia, gezelschappen & orkesten - werkzaam binnen de podiumkunsten - die starten met het bereiken van de doelgroep kinderen / Bureau Promotie Podiumkunsten. - Amsterdam : Bureau Promotie Podiumkunsten, 2009. - 25 p. Stappenplan om tot een volwaardige jeugdtheatermarketing en -programmering te komen. Het is met name bedoeld voor podia en gezelschappen/producenten die starten met jeugd- en familietheatermarketing. 'Jeugd' staat in deze publicatie voor de doelgroep van 4 t/m 12 jaar. Dit format is geactualiseerd in juni 2009 en is een aanpassing van het format uit juni 2005. Digitale versie: www.promotiepodiumkunsten.nl/Beheer/DynamicMedia/beeldmateriaal/hetbureau/expertise/literatuu renonderzoek/MicrosoftWord -Blauwdrukjeugdtheatermarketingjuni2009DEF.pdf 792 BLA Circus op school : acrobatie, evenwicht en jongleren / R. Leper, N. Van Maele. - Leuven [etc.] : Acco [etc.], 2001. - 415 p. : fig. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-334-4607-8 Het boek bevat een theoretisch en een praktisch deel, die bij elkaar aansluiten. Het theoretische situeert circus in het kader van het vak lichamelijke opvoeding. Aanwijzingen worden gegeven voor een ontwikkelingsgerichte begeleiding van circusspel en circusvaardigheden. Pedagogische concepten zoals zelfstandig leren, samenwerkend leren, probleemoplossend leren, ervaringleren, betrokkenheid en zorgverbreding maken deel uit van de gebruikte werkvormen. Het praktische deel bestaat uit achttien lessenreeksen verspreid over de circusdisciplines acrobatie, evenwicht en jongleren. Geschikt voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. 792 LEP Ko piloot : theater voor en door kinderen / L. van Dijck. - Amsterdam : Theaterboek, 2009. – 51 p. ISBN 978-90-78644-10-1 Ko Piloot is een theatertekst die voor (6+) en door (9+) kinderen kan worden gespeeld. 792 DIJ Paving the way : mapping of young people's participatory theatre / Arts Council England. - London : Arts Council England, 2006. - 51 p. This report is the first complete mapping of the youth and participatory theatre sector across England. The aim of the report is to provide a baseline assessment of the range and breadth of youth and participatory theatre provision outside school hours; highlight examples of innovative and good practice; consult with the sector to identify the main issues and where there are gaps in provision; and make recommendations as to how the 'Young People's Participatory Theatre project (YPPT) can strengthen and develop the sector. Digitale versie: www.artscouncil.org.uk/downloads/YPT_main_report.doc 792 PAV
20
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Podia 2007 : cijfers en kengetallen / VSCD, Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties. - Amsterdam : VSCD, 2008. - tab., graf. Jaarcijfers van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). Met aanvullende beschouwing: waartoe financieren de gemeenten podia? Meer publiek, diversiteit en ontwikkeling van de podiumkunsten. 792 POD In actie voor dieren! : handleiding voor het maken van een toneelstuk in het kader van dierendag / M. Sloot-Jongbloed. - 2009 (Praxisbulletin); Vol. 27, nr. 1, sept. 32-36 p. In dit artikel is het toneelstukje 'In actie voor dieren!' uitgewerkt. Het bestaat uit een eenvoudige verhaallijn en is verdeeld in acht scènes. In het toneelstuk gaan kinderen geld inzamelen voor een goed dierendoel. De school is enthousiast, maar dan komt er een kink in de kabel. Kunnen de kinderen de dieren nog wel helpen? Geschikt voor groep 3-6 van het basisonderwijs. TIJDSCHRIFTEN De namaaksinterklaas : handleiding voor het maken van een toneelstuk in het kader van het sinterklaasfeest / M. Sloot-Jongbloed. - 2009 (Praxisbulletin); Vol. 27, nr. 2, okt. 10-14 p. In dit artikel is het toneelstukje 'De namaaksinterklaas' uitgewerkt. Het bestaat uit een eenvoudige verhaallijn en is verdeeld in acht scènes. De grote rollen kunnen het best gespeeld worden door kinderen uit de middenbouw en de kleinere rollen zijn geschikt voor kinderen uit de onderbouw. Doelgroep: groep 1-6 van het basisonderwijs. TIJDSCHRIFTEN Puppetry as community arts practice / E. Lally - 2009 (Journal of arts and communities); Vol. 1, nr. 1, 69-78 p. This project/workshop report introduces the ways Matt Smith and PickleHerring Theatre approaches community puppetry. The report emphasizes the group experience, the participants' play and the levels of creativity in the workshops/projects. The efficacy of puppetry as an important form of community arts practice is given in the summary. Digitale versie: www.atypon-link.com/INT/doi/pdf/10.1386/jaac.1.1.69_1 TIJDSCHRIFTEN
LITERATUUR Boek en jeugd 4-12 jaar 2009 : boeken voor basisschoolkinderen / J. van den Heuvel (eindredacteur). - Leidschendam : Biblion, 2009. - 210 p. - Met reg. en adressen. - Verschijnt jaarlijks. - ISBN 978-90-5483-874-6 Een keuze uit het aanbod van boeken voor kinderen van 4 tot ca. 12 jaar. De boeken zijn verschenen van mei 2008 tot mei 2009. De gids is ingedeeld naar leeftijd: van 4 tot 9 jaar en van 9 tot 12 jaar. Per leeftijdsgroep is een onderverdeling gemaakt in verhalen, prentenboeken, gedichten en versjes en informatieve boeken (tot 9 jaar). Verder zijn er rubrieken met boeken voor beginnende lezers, voor kinderen die lezen op aangepast niveau, strips en informatieve boeken. Tot slot een selectie van vakliteratuur en websites over jeugdliteratuur en lezen. De gids is vanaf voorjaar 2010 online beschikbaar op de website www.boekenjeugdgids.nl. 820 BOE
21
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Boek en jeugd 12+ 2009 : gids voor jeugdliteratuur voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs / W. van der Pennen (eindredacteur). - Leidschendam : Biblion, 2009. - 128 p. - Met reg. en adressen. - Verschijnt jaarlijks. - ISBN 978-90-5483-875-3 Een keuze uit het ruime aanbod van boeken voor jongeren van ca. 12 tot en met 15 jaar. De boeken zijn verschenen van mei 2008 tot mei 2009. De gids is onderverdeeld in fictie en non-fictie. Alle titels worden kort inhoudelijk beschreven. Tot slot een selectie van vakliteratuur en websites over jeugdliteratuur en lezen. De gids is vanaf voorjaar 2010 online beschikbaar op de website www.boekenjeugdgids.nl. 820 BOE Hip hop speaks to children : a celebration of poetry with a beat / N. Giovanni (redacteur). Naperville, VS : Sourcebooks Jabberwocky, 2008. - 72 p. : ill. + cd. - ISBN 978-1-4022-1048-8 This collection of poetry from various poets, several performed by the authors themselves, highlights the use of rhythm and vernacular in hip-hop, rap, and African-American poetry. The 51 pieces - which also include a passage from Martin Luther King's "I Have a Dream" speech - use gospel rhythms, 'hambone' rhythms, jazz and blues rhythms, and language from the fields and the city streets. Artists range from Langston Hughes to Kanye West, from Eloise Greenfield to Queen Latifah. Much of the subject matter focuses on hope, self-esteem, respect for the past, and determination to make a better future. For children ages 9-12. 820 HIP [CM] 820 HIP De jonge jury 2010 / Stichting Lezen, Bulkboek (coördinator). - Rotterdam : Passionate Bulkboek, 2009. - 2 dl. (31, 16 p.) : ill. + affiche. - Totale project bestaat uit een magazine, een handleiding voor het onderwijs en een affiche. - Jonge Jurymagazine is een uitgave van Young & Connected i.s.m. Bulkboek en Stichting Lezen. De Jonge Jury is een leesbevorderingsproject voor jongeren in klas 1 t/m 3 van het voortgezet onderwijs. Het is een campagne die jongeren uitdaagt jeugdboeken uit het jaar ervoor te lezen en daaruit het mooiste boek te kiezen. De vijf boeken die de meeste stemmen krijgen, worden genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury. Het Jonge Jury-lespakket bestaat uit een magazine, een handleiding voor het onderwijs en een affiche. Het magazine bevat interviews met auteurs, beschrijvingen van boeken, thema-artikelen en leestips van jongeren zelf. De handleiding geeft informatie over de opzet van de Jonge Jury en biedt concrete suggesties en tips voor integratie van de Jonge Jury in de lessen fictie. Op het affiche staan afbeeldingen van 15 kerntitels. De website bevat ondersteunend lesmateriaal. Website: www.jongejury.nl 820 JON Leesbevordering in Vlaanderen in kaart gebracht / L. Mertens. - Antwerpen : Wetenschapswinkel Antwerpen/Universiteit Antwerpen, 2009. - 130 p. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Universiteit Antwerpen, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, richting Taal- en Letterkunde Nederlands. Deze masterscriptie werpt enerzijds een licht op de evolutie van en de 'problematiek' rond leesbevordering, en anderzijds geeft het een overzicht van de verschillende leesbevorderende organisaties in Vlaanderen. De onderzoeksvraag bestaat uit vier delen: Welke leesbevorderende organisaties zijn er in Vlaanderen?; Wat is hun missie en visie?; Welke projecten ontwikkelen zij?; Voor welke doelgroep?; Wat is hun drijfveer?; Waar leggen zij hun klemtonen? Digitale versie: www.ua.ac.be/download.aspx?c=*WETWIN&n=78532&ct=72417&e=207832 820 MER The philosophy of literature / P. Lamarque. - Malden, MA [etc.] : Blackwell, 2009. - X, 239 p. : ill. Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4051-2198-9
22
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
(Foundations of the philosophy of the arts; 3) 'Philosophy of literature' provides a comprehensive exploration of this relatively new branch of aesthetics. Central issues in the philosophy of literature are explored in depth, including the idea of literature as art, the nature and ontology of literary works, the modes and assessment of literary interpretation, the role of truth and knowledge in the appreciation of literature, the basis for literary evaluation. Throughout the text, philosophical insights on these themes are illustrated by a variety of literary genres, including excerpts from well-known works of literature as well as works of literary criticism. 820 LAM Het plezier in lezen staat voorop : handleiding voor de organisatie van leesbevorderingsnetwerken / G. Meijer, H. Pilon, A. Smits, A. Langendonk (auteur van voorwoord). - [S.l.] : St. Lezen [etc.], 2009. - 64 p. : graf., ill., tab. - Met bijl. - Uitg. als onderdeel van het landelijk project Kunst van Lezen. I.s.m. VOB, Biblionet Drenthe en Biblionet Groningen. Kunst van Lezen is het leesbevorderingsprogramma van OCW dat uitgevoerd wordt door de Vereniging van Openbare Bibliotheken en Stichting Lezen. Het project is gestart in het najaar van 2008. De openbare bibliotheek vervult een spilfunctie bij het opzetten van leesbevorderingsnetwerken. In Drenthe en Groningen zijn i.s.m. Stichting Lezen goede ervaringen opgedaan met een structurele aanpak van het opzetten van leesbevorderingsprojecten op gemeentelijk niveau. Naar aanleiding hiervan is deze handleiding opgesteld. Hoewel de opzet van ieder netwerk steeds maatwerk is dat sterk afhankelijk is van de grootte en organisatie van de gemeente, is een aantal zaken meer algemeen van aard. Deze publicatie richt zich vooral op uitvoerende netwerken leesbevordering rond het basisonderwijs. Vanuit een goede leesbevorderingsopzet rond het basisonderwijs is het eenvoudiger om bruggen richting vroeg- en voorschoolse educatie en voortgezet onderwijs te slaan. Digitale versie: www.debibliotheken.nl/dsc?c=getobject&s=obj&!sessionid=1odvhoUlCp3Q4aGBJh@OuGE@@hW9pD8 XH5!b8xG5jif5WxRze8Ga59bo5Wz8ZWno&objectid=24083&!dsname=VobExtern 820 MEI BoekStart / E. van der Linden. - 2009 (Leeskraam); Vol. 8, nr. 3, 4-6 p. Boekstart is een leesbevorderingsproject waarbij ouders worden gestimuleerd om met hun kinderen vanaf 3 á 4 maanden bezig te zijn met boeken. Belangrijk is een leescultuur in het gezin te ontwikkelen door boekjes kijken, met boekjes spelen, ontdekken wat een boekje is, begrijpen wat er op een plaatje staat, over plaatjes praten, aanwijzen, luisteren naar een versje en liedjes. TIJDSCHRIFTEN Bookstart wereldwijd als basis voor lezen en bibliotheekgebruik? / I. Bon. - 2009 (Leesgoed); Vol. 36, nr. 4, 167-168 p. Bookstart is het Engelse leesbevorderingsprogramma waarbij gezinnen drie keer een pakketje boeken en andere materialen ontvangen als hun kind tussen de 7 maanden en 4 jaar oud is. In diverse landen, waaronder Nederland, Vlaanderen en Duitsland, worden soortgelijke programma's opgezet. Een inventarisatie. TIJDSCHRIFTEN Naar een Stad op Stelten / Th. Vuik. - 2009 (Kunstzone); Vol. 8, nr. 9, sept. 38-39 p. In Tilburg werd in 2007-2008 het samenwerkingproject 'Stad op Stelten' ontwikkeld, geïnitieerd door de Bibliotheek Midden-Brabant en Cist, de culturele marktplaats in Tilburg. In dit project werkten Stichting Brede School, de buitenschoolse opvang, het sociaal cultureel werk, Cist, lokale instellingen
23
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
en de bibliotheek samen met als doel jonge kinderen met cultuureducatie in aanraking te laten komen. De nadruk lag bij dit project op leesbevordering. TIJDSCHRIFTEN Schrijven is subversief / A. Storm. - 2009 (Boekman); Vol. 21, nr. 80, najaar p. 101 Reactie van Arie Storm, auteur en recensent voor het Parool en Vrij Nederland, op het artikel 'Schrijven kun je leren : onderwijs laat kansen liggen' van Sieneke de Rooij (adviseur Schrijven bij Kunstfactor). TIJDSCHRIFTEN Schrijven kun je leren : onderwijs laat kansen liggen / S. de Rooij. - 2009 (Boekman); Vol. 21, nr. 80, najaar 98-100 p. Nederland heeft voor elke kunstdiscipline vooropleidingen en vakonderwijs waar ervaren professionals jong talent helpen zich te ontplooien en ontwikkelen. Eén artistiek vak is echter mager bedeeld op het gebied van opleidingen, namelijk schrijven. Sieneke de Rooij, adviseur Schrijven bij Kunstfactor, bepleit in dit artikel de terugkeer van een opleiding voor docenten creatief schrijven met als belangrijkste twee pijlers de ontwikkeling van het eigen schrijverschap en training in didactische vaardigheden. Creatief/literair schrijven moet een structurele plek gaan krijgen in hbo's, kunstvakopleidingen en universiteiten. TIJDSCHRIFTEN Taalbeeld beeldtaal / M. Goes (hoofdredacteur), F. Eerhart ... [et al.]. - 2009. - ill. - Themanummer. (Dada); Nr. 65, 6-55 p. Themanummer over beeld en taal. Met beeldgedichten en creatieve opdrachten voor kinderen. TIJDSCHRIFTEN
INSTELLINGENDOCUMENTATIE Afspraken in het kader van de Culturele Sprong in Noord-Limburg : Cultuurconvenant 2009-2014 / Provincie Limburg, Gemeente Venlo Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 30 juni 2009, nr.2009-33512, tot bekendmaking van de uitvoeringsregeling amateurkunst 2009-2012 / Provincie Noord-Holland. Haarlem : Provincie Noord-Holland Cultuureducatie 2009-2012 : versterken door verbinden / Gemeente Haarlemmermeer. Haarlemmermeer : Gemeente Haarlemmermeer Jaarverslag 2008 / Stichting De Kunst, Centrum voor Amateurkunst Noord-Holland. - Alkmaar : De Kunst Jaarverslag 2008 / IPO, Interprovinciaal Overleg. - Den Haag : IPO Jaarverslag 2008 / Erfgoedcentrum Nieuw Land, Flevoland. - Lelystad : Erfgoedcentrum Nieuw Land Jaarverslag 2008 / KCO, Kunst & Cultuur Overijssel. - Zwolle : Stichting Kunst & Cultuur Overijssel Jaarverslag 2008 / Kunststation C, Provincie Groningen. - Winsum : Kunststation C
24
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009
Kadernota podiumkunsten Arnhem 2009-2012 / Gemeente Arnhem. - Arnhem : Gemeente Arnhem Kunst? gewoon doen! = ondernemingsplan / Kunstencentrum Groep. - Groningen : Kunstencentrum Groep, 2009 Nota cultuureducatie Arnhem 2008-2012 : de bakens verzetten / Gemeente Arnhem. - Arnhem : Gemeente Arnhem Plan van aanpak cultuureducatie 2008-2012 / Gemeente Etten-Leur. - Etten-Leur : Gemeente EttenLeur
25
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND SEPTEMBER 2009