BIBLIOTHEEK
Aanwinsten oktober 2009 97 titels
MUSEA BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER DANS LITERATUUR OVERIG INSTELLINGENDOCUMENTATIE
MUSEA Familles, écoliers et personnes âgées au musée: recherches et perspectives = Families, schoolchildren and seniors at the museum: research and trends / C. Dufresne-Tassé (redacteur). Paris [etc.] : ICOM-CECA [etc.], 2006. - 318 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. - In samenw. met Université de Montréal. - Tekst in Frans, Engels en Spaans. - ISBN 978-2-89544-105-2 This book presents a stream of occasional visitors, frequent visitors, families, senior citizens, teachers and schoolchildren, while twenty-eight researchers from seven different countries address the task of improving the exhibitions and programs that the museums have to offer them. The texts were prepared for the CECA meetings held in Nairobi (2002), Oaxaca (2003), Seoul (2004) and Banská Stiavnica (2005). A committee of the International Council of Museums, CECA works throughout the world on the development of education and cultural action. 069 FAM Nieuwe Amsterdammers leren van stad en taal / H. Ghorashi ... [et al.], M. van Hoorn (hoofdredacteur). - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2009. - 92 p. : ill., tab., graf. (Cultuur + Educatie; 25) In 2006 startte de gemeente Amsterdam 'Stad en Taal' voor mensen die Nederlands als tweede taal (NT2) leren. Taalverwerving wordt hierin gekoppeld aan een kennismaking met de cultuur en de geschiedenis van de stad. Het Amsterdams Historisch Museum en het Stedelijk Museum ontwikkelden speciale programma's voor nieuwe Amsterdammers. Later volgden het Fotografiemuseum Amsterdam (Foam), het Verzetsmuseum en het Tropenmuseum. Deze publicatie beschrijft, na een algemene inleiding over musea en NT2-leerders en een essay over taal als toegang tot nieuwe werelden, de opbrengsten van 'Stad en Taal'. In twee artikelen worden de resultaten uit onderzoek samengevat. De museumprogramma's blijken bij te dragen aan een thuisgevoel van inburgeraars en bieden de
1
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
basis voor taalverwerving. In het laatste artikel vertellen medewerkers van de deelnemende musea zelf over de opgedane ervaringen. 301 NIE Rethinking learning : museums and young people : a collection of essays / J. Bartholomew ... [et al.]. - Edinburgh : MuseumsEtc, 2009. - 235 p. - Met lit.opg. en index. - ISBN 978-0-9561943-0-5 This book contains case studies written by senior museum and gallery professionals and academics from the USA, Europe and Africa. Examining best practice, it shows how imaginative, responsive services for children and young people can have a transformational effect on a museum and its visitor profile as a whole. Authors recount how, for example - as a direct result of their focus on young people - attendance has increased by 60% in three years, membership has reached record levels, and repeat visits have grown from 30% to 50%. Contains 12 essays, including 'Childish thoughts in museum education', 'Building an education programme' and 'Learning with early years children'. 069 RET
BELEID Adresboekje lokaal cultuurbeleid 2009 / B. Collaert (samensteller), K. De Vos (samensteller). Brussel : Vlaamse Overheid, 2009. - 136 p. - Uitg.: Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen, Afdeling Volksontwikkeling en Lokaal Cultuurbeleid. Bevat contactgegevens van de openbare bibliotheken, de cultuurcentra en de cultuurbeleidscoördinatoren in Vlaanderen die op 31 december 2008 werden gesubsidieerd op basis van het decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid. Ook zijn gegevens van andere organisaties die in het kader van dit decreet actief zijn opgenomen, evenals de gegevens van de eigen cultuurcentra van de Vlaamse Gemeenschap. [NA] 374 ADR Rijksbegroting 2010 / OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Hfdst. VIII. - 'sGravenhage : SDU, 2009. - ISSN 0921-7371 Begroting van de uitgaven en inkomsten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Website: www.rijksbegroting.nl [NA] 351 RIJ
ONDERWIJS Adreswijzer onderwijs en opleidingen : 2009/2010. - Meppel : De Onderwijsgids, 2009. - 678 p. - Met reg. - ISBN 978-90-76976-60-0 Adresgegevens van instellingen, die in Nederland hetzij beleidsmatig, hetzij ondersteunend, uitvoerend of informerend werkzaam zijn in het omvangrijke veld van onderwijs en opleidingen. Opgenomen zijn: Instellingen en organisaties; Scholen/Onderwijsinstellingen; Scholings- en trainingsinstituten; Dagbladen en tijdschriften. [NA] 370 ADR Interdisciplinary curriculum: design and implementation / H. Jacobs Hayes (redacteur), P.C. Conran (auteur van voorwoord), D.B. Ackerman ... [et al.]. - Alexandria, VA : ASCD, 1989. - 97 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - ISBN 0-87120-165-8 This book provides advice for teachers on how best to present material in a manner that connects subject areas to each other.
2
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Digitale versie: www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/contentdelivery/servlet/ERICServlet?accno=ED316506 372 INT Het oeuvre van Pierre Bourdieu / J. Tacq (redacteur). - Antwerpen [etc.] : Garant, 2003. - 149 p. Met lit.opg. - ISBN 978-90-44114379 In deze lezingenreeks wordt het volledige oeuvre van Pierre Bourdieu toegelicht. Alle aspecten uit zijn denken komen aan bod: de antropologie uit de jaren zestig, de onderwijssociologie uit de jaren zeventig, de kunstsociologie, het hoofdwerk 'La Distinction' met de klassenanalyse, de werken over de rol van de intellectuelen, de uitgebreide discussie over de esthetica en tot slot de armoedetheorie. 301 OEU Ooghoogte : portret van een leraar : essays behorende bij het project Onderwijs=Kunst : een initiatief van drie oud-rectoren / P. Kuypers, S. Raes (regisseur). - Eindhoven : Gemeente Eindhoven, 2008. - 238 p. + dvd. - Met bijl. Dit boek beschrijft het onderwijsproject 'Onderwijs=Kunst' dat in 2006 in Eindhoven is begonnen. Doel van dit project is het onderwijs weer de plaats te geven die het verdient door de leraar centraal te stellen. Het project heeft als stelling 'Onderwijs=Kunst'. De hoofdbestanddelen van deze publicatie zijn: 'Een brief aan de minister van OCW', de resultaten uit theoretische groepsgesprekken die cultuurfilosoof Paul Kuypers hield met prominente denkers uit de wereld van onderwijs, kunst en wetenschap, én de dvd 'Magisch moment'. Op deze dvd wordt het vak leraar vergeleken met het vak van kunstenaar. 373 KUY [DV] 373 KUY Podagogy: the iPod as a learning technology / C. Dale, J.M. Pymm. - 2009. (Active learning in higher education; Vol. 10, nr. 1, 84-96 p.) With the growing influence of social media on contemporary society, educators have to adapt new ways of engaging students in the learning process. The use of iPod technologies, as part of this new breed of social media and associated gadgetry, offers fresh opportunities to enhance the student learning experience. As part of a research project entitled Podagogy at the University of Wolverhampton, three projects within the performing arts subjects were undertaken to explore the use of the iPod as a learning technology. This article reports on a number of common themes that have emerged as a process of the research that has been undertaken. These themes offer educators an understanding of how the iPod can be used as a learning technology within their learning and teaching practices. TIJDSCHRIFTEN
KUNST EN CULTUUR Culture, class, distinction / T. Bennett ... [et al.]. - Abingdon [etc.] : Routledge, 2008. - XVIII, 311 p. : fig., tab. - Met lit.opg., bijl. en reg. - ISBN 978-0-415-56077-1 This book forms a contribution to international debates regarding the role of cultural capital in relation to modern forms of inequality. Drawing on a national study of the organisation of cultural practices in contemporary Britain, the authors review Bourdieu's study of the relationships between culture and class in the light of subsequent debates. In doing so they re-appraise the relationship between class, gender and ethnicity, music, film, television, literary and arts consumption, the organisation of sporting and culinary practices, and practices of bodily and self maintenance. 008 CUL
3
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Cultuur- en uitgaansmonitor 2008 : rapportage / S. Heins (redacteur), D. Smeets (redacteur) ; OO&S, Ede. - Ede : Gemeente Ede, 2009. - 28 p. : graf. - Met lit.opg. en bijl. De probleemstelling van dit onderzoek luidt: In hoeverre nemen inwoners van de gemeente Ede deel aan culturele en kunstzinnige activiteiten en op welke wijze kan de cultuurparticipatie worden verbeterd? Hierbij komen de volgende vragen aan de orde: Hoeveel en welke huishoudens nemen deel aan kunstzinnige en culturele activiteiten? Is de cultuurparticipatie toe-/afgenomen ten opzichte van 2006? Wat vindt men van het aanbod van kunst en cultuur in de gemeente Ede? Welke suggesties heeft men voor het verbeteren van het aanbod van kunst en cultuur? De meting werd uitgevoerd in 2008. 700 CUL Cultuur voor iedereen!? : een herhaalde meting naar kunst- en cultuurparticipatie in Drenthe / E. Lange, H. Plat-Lieben (medewerker). - Assen : Provincie Drenthe, 2009. - 59 p. : fig., graf., tab. Met lit.opg. en bijl. Het doel van dit onderzoek is het inzichtelijk maken van beoogde veranderingen tussen 2005 en 2008 in de kunst- en cultuurparticipatie van de Drentse burger. Hierbij gaat het om het gebruik van kunst en cultuur van Drentse bewoners, zowel actief als passief. Ook gaat het om kunst- en cultuurparticipatie in het algemeen maar ook van specifieke groepen. Het gaat hierbij om de groep ouderen, mensen met een relatief laag inkomen en gezinnen met jonge kinderen. Een ander doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de behoefte aan kunst en cultuur. Centrale vragen zijn: a. In welke mate is er sprake van passieve beleving van kunst en cultuur?; b. Welke uitingsvormen zouden moeten worden gestimuleerd? (Waar is meer behoefte aan?); c. In welke mate is er sprake van actieve beoefening van uitingsvormen van kunst en cultuur? Voor alle drie vraagstellingen geldt dat de uitkomsten worden vergeleken met 2005. Digitale versie: www.drenthe.info/dvs/fileadmin/user_upload/kwartaal3_2009/Cultuur_voor_iedereen_DEF.pdf 700 LAN ICT als instrument voor cultuurparticipatie / G. Nulens, T. Raats (medewerker). - Brussel : viWTA, 2008. - 59 p. : ill., graf., fig. - Met lit.opg. Het Vlaamse cultuurparticipatiebeleid richt zich op het bereiken van een groter en andersoortig publiek en het verhogen van de culturele competentie. In dit dossier nam een onderzoeksgroep van Vrije Universiteit Brussel (VUB) een aantal cases uit de erfgoedsector, kunsten, bibliotheeksector, musea, en andere sectoren onder de loep vanuit de vraag hoe ICT als instrument kan dienen voor cultuurparticipatie. Bovendien werd bij verschillende culturele instellingen de verwachtingen rond ICT en cultuurparticipatie gepeild. Thema's die aan bod komen zijn onder meer digitalisering van culturele content, de rol van culturele instellingen binnen recente evoluties, de digitale kloof en de cultuurparticipatiekloof, de veranderende cultuurruimte en de nood aan een hybride cultuurbeleid. Het dossier eindigt met een aantal strategische adviezen voor een potentieel beleid rond ICT en cultuurparticipatie. Digitale versie: www.cjsm.vlaanderen.be/ecultuur/downloads/dossier_ICT_en_cultuurparticipatie_viwta.pdf 700 NUL De poëtische taal van de adolescent : over de schoonheid van het anders-zijn / J. Lutters. Antwerpen [etc.] : Garant, 2009. - 229 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-441-2495-8 Dit boek behandelt de adolescentie in de kunst met behulp van de methodiek genaamd Art Based Learning. 700 LUT
4
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Wat doet die rode vlek daar linksboven? : inleiding in de esthetica / O. Zijlstra, J. Smidt. - Arnhem [etc.] : Terra [etc.], 2007. - 167 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-5897-742-7 Aan de hand van een aantal thema's, zoals 'wat is schoonheid?' en 'welk belang heeft kunst voor ons'?' behandelt de auteur de ideeën over kunst van Plato, eigentijdse denkers en alle belangrijke wijsgeren uit de tussenliggende tijd. 111 ZIJ
KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Arts and cultural education at school in Europe : curricula and initiatives / J. Figel (auteur van voorwoord) ; Eurydice, European Unit. - Brussel : EACEA P9 Eurydice, 2009. - 102 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg., begrippenlijst en adressen. - ISBN 978-92-9201-061-4 This report, which is based on the work of the Eurydice network, presents up-to-date, comprehensive and comparable information on arts education policy in 30 European countries. It gives a detailed picture of the aims and objectives of arts education, its organisation, the provision of extra-curricular activities as well as initiatives for the development of such education at school. It includes information on pupil assessment and teacher education in the arts. The annex presents the planned reforms in the field. As the learning objectives show, arts education has the potential to develop in pupils not only all dimensions related to creativity, but also different personal and social skills and attitudes. However, to bear fruit, arts education has to overcome certain challenges, such as a proportionally low level of taught time, particularly at lower secondary education, and specific difficulties related to assessment. The study draws attention to the importance of collaboration among the various actors in arts education. Digitale versie: eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/113EN.pdf 701 ART Cultuur en onderwijs : nadenken over cultuur, culturele vorming en de bijdrage van de vakleraar / L. Braeckmans (redacteur), A. Verbrugge ... [et al.]. - Gent : Academia Press, 2009. - IV, 216 p. : fig., tab. - Met lit.opg. - Twee artikelen zijn in het Duits geschreven. - ISBN 978-90-382-1394-1 Dit boek bundelt bijdragen van Ad Verbrugge, Valeer van Achter, André De Laet, H. Philippens, Marc Maes, Agnes Claes, Jan Dirk Imelman, Sabine Seichter, Winfried Böhm en Luc Braeckmans. Vanuit telkens andere invalshoeken werpen de auteurs licht op de betekenis van cultuur voor onderwijs. Bevat drie delen. In het eerste deel formuleren twee auteurs de probleemstellingen. De Nederlandse filosoof en cultuurcriticus Ad Verbrugge gaat in op de uitdagingen waar het onderwijs in Nederland voor staat. De Vlaamse auteur Valeer Van Achter vraagt aandacht voor een cultuurpedagogiek als noodzakelijke voorwaarde voor een waardevolle onderwijspedagogiek. Het tweede deel bevat bijdragen van vertegenwoordigers uit het onderwijsveld zelf. In het derde deel worden reflecties geformuleerd door universiteitsprofessoren die actief zijn in de domeinen filosofie en pedagogische wetenschappen. 701 CUL Cultuur leeft en leert : cultuureducatie in primair en voortgezet onderwijs / A. Gerrits, N. van Oorschot. - Den Bosch : KPC Groep, 2009. - 101 p. - Met lit.opg., webadressen en bijl. - In opdr. van Provincie Noord-Brabant. In opdracht van de provincie Noord-Brabant heeft KPC Groep een ondersteuningstraject uitgevoerd voor scholen in het primair onderwijs op het terrein van cultuureducatie. Naast de uitvoering van dit ondersteuningstraject hebben in het kader van deze opdracht ook gesprekken plaatsgevonden met de marktplaatscoördinatoren in de provincie. Zij spelen een cruciale rol bij het krijgen en borgen van structurele aandacht voor cultuureducatie op de scholen binnen hun marktplaats. Zowel bij de
5
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
marktplaatscoördinatoren als ook bij de scholen leefden verschillende vragen. Om antwoord te geven op deze vragen zijn vier katernen geschreven. 1) 'Cultuureducatie in Primair- en Voortgezet Onderwijs' geeft basale informatie over het primair en voortgezet onderwijs en de plaats van cultuureducatie binnen het onderwijs; 2) 'Kiezen voor kwaliteit' gaat in op de kwaliteit van cultureel aanbod. Hoe kan worden vastgesteld of een aanbod kwalitatief goed is en of het geschikt is voor het beoogde doel?; 3) 'Cultuureducatie: een vaste plek in het curriculum'. Hoe kun je cultuureducatie een vaste plek geven in het curriculum van het primair onderwijs?; 4) 'De Brede School en Cultuureducatie' geeft inzicht in de brede school in het algemeen en de koppeling met cultuureducatie in het bijzonder. 701 GER Cultuureducatie en religie / P. Brandon (auteur van inleiding), B. Top (interviewer). - Amsterdam : MOCCA, 2009. - 18 p. - Met lit.opg. Bart Top, publicist, sprak in opdracht van Mocca met een aantal scholen, aanbieders en experts over de verankering van cultuureducatiebeleid met aandacht voor de religieuze en culturele aspecten van de school. De nadruk ligt hierbij vooral op Islamitische scholen en hun omgang met kunst en cultuur. Digitale versie: www.mocca-amsterdam.nl/uploads/docs/info/cultuur_educatie_en_religie.pdf 200 BRA Ieder zijn vak ... : eindrapportage van een marktonderzoek in het primair onderwijs in Delft t.b.v. De VAK, centrum voor de kunsten / F. Mul, P. van der Zant. - Gouda : BART, Bureau Advies Research Training, 2009. - 37 p. : tab., graf. - Met bijl. - In opdr. van De VAK. Hoe tevreden zijn basisscholen in Delft over het aanbod en de dienstverlening van De VAK, centrum voor de kunsten? Wat zijn de wensen en behoeften van de basisscholen voor de toekomst? Bureau ART deed onderzoek naar deze vragen. Het onderzoek bestond zowel uit een vragenlijst, als een reeks interviews met directeuren en interne cultuurcoördinatoren. Enige conclusies: ruim een derde van de scholen heeft geen specifiek budget beschikbaar voor kunst- en cultuureducatie, 85% van de scholen beschikt over een interne cultuurcoördinator (ICC'er), gemiddeld geven de scholen een rapportcijfer 7,7 aan het optreden van De VAK, verreweg de meeste scholen vinden het aanbod van De VAK goed, bijna de helft van de respondenten heeft behoefte aan verdere ondersteuning van De VAK voor de ICC'er(s). Digitale versie: www.bureau-art.nl/publicaties_download.php?id=115 374 MUL Ik zie ik zie, wat jij niet ziet... : wetenschap en kunsteducatie, twee gescheiden werelden? / R. van Dorp. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 100 p. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, Kunstgeschiedenis. In deze scriptie staat de vraag centraal: Is er een verband te ontdekken tussen wetenschappelijke ontwikkelingsmodellen en educatief materiaal van musea en toneelgezelschappen? Om deze vraag te beantwoorden gaat dit onderzoek, na een situatieschets in de eerste twee hoofdstukken, enerzijds in op de wetenschap en anderzijds op de praktijk. Vragen die in dit onderzoek aan de orde komen: Wat zijn de richtlijnen van de overheid voor het kunst- en cultuuronderwijs, wat is de motivatie hiervoor, en hoe kunnen deze richtlijnen worden geïnterpreteerd? Hoe verloopt de samenwerking tussen de scholen en culturele instellingen en hoe is deze in de geschiedenis verlopen? Daarnaast wordt ingegaan op verschillende ontwikkelingsmodellen die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van educatief materiaal. Om de centrale onderzoeksvraag te beantwoorden wordt het educatief materiaal van twee musea (Boijmans van Beuningen en de Kunsthal) en twee toneelgezelschappen (Ro theater en het Onafhankelijk Toneel) uit Rotterdam onder de loep genomen aan de hand van ontwikkelingsmodellen die door Folkert Haanstra zijn beschreven. 701 DOR
6
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Kunsteducatie voor leerlingen met autisme : een verkenning naar de mogelijkheden die de disciplines kunsteducatie en creatieve therapie leveren ter ondersteuning bij de benadering van kinderen met een autisme spectrum stoornis in het onderwijs / A. van Zweden-van Buuren. - [S.l.] : [s.n.], 2008. 29 p. - Met lit.opg., webadressen en bijl. - Praktijkonderzoek Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam, Master Kunsteducatie. Op veel scholen voor speciaal onderwijs heeft cultuureducatiebeleid nog geen specifieke aandacht gekregen, er is geen vastgestelde leerlijn voor de kunstvakken. Dit onderzoek beoogt verworvenheden uit de domeinen van kunsteducatie en creatieve therapie te verkennen met als doel effectieve elementen te identificeren die een bijdrage kunnen leveren aan de theoretische onderbouwing van kunsteducatie voor leerlingen met een autisme spectrum stoornis. De vraagstelling luidt: Kunnen elementen vanuit de creatieve therapie door kunstdocenten ingezet worden om kunsteducatie voor leerlingen met een autisme spectrum stoornis in het voortgezet onderwijs beter te laten aansluiten op hun (ontwikkelings)mogelijkheden? 701 ZWE Kunstmagneet aantrekkelijk : impuls project voor Haagse kunstmagneetscholen : projectverslag / M. Stikvoort. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 45 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Master Kunst- en Cultuureducatie. Dit project werd uitgevoerd in het kader van de Master Kunst- en Cultuureducatie, in opdracht van de Kunstmagneetscholen in Den Haag, in samenwerking met het Koorenhuis, Centrum voor de Kunsten in Den Haag. In de inleiding wordt achtergrondinformatie geven over het project Kunstmagneet in Den Haag, de bredere context van educatiebeleid en de organisatie. Er wordt ook aandacht geschonken aan de huidige situatie van Kunstmagneetscholen in Den Haag en het ontstaan van dit project. 370 STI Kunstvak versus kunstvak : een onderzoek naar de oude en nieuwe stijl kunstvakken in de Tweede Fase / M. Konijn. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 29 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - Praktijkonderzoek Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Master Kunsteducatie. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de factoren die bepalend zijn voor scholen van voortgezet onderwijs bij hun keuze voor een beeldend kunstvak oude stijl of nieuwe stijl. Het onderzoek vond plaats op zes scholen voor voortgezet onderwijs in de provincie Noord-Holland. 701 KON Kunstzinnige vorming 2007 / CBS, Centraal Bureau voor de Statistiek, De Kunstconnectie. - Voorburg [etc.] : CBS [etc.], 2008. - tab. - Voortzetting van: 'Kunstzinnige vorming', als onderdeel van de reeks 'Sociaal-culturele berichten' Deze rapportage kengetallen Kunstzinnige Vorming levert om de twee jaar een landelijk cijfermatig beeld over de omvang, werkzaamheden en bereik van de Centra voor de Kunsten en provinciale instellingen voor kunst en cultuur met kunsteducatie-ondersteunende activiteiten. De cijfers maken een vergelijking mogelijk van deze instellingen met landelijke gemiddelden. Digitale versie: www.cbs.nl/NR/rdonlyres/E040451F-9F6D-4AD3-BBB0E6F5B93CCBB1/0/20052007g86pub.pdf [NA] 701 KUN De nieuwe kunstvakken in de vernieuwde Tweede Fase / A. Algra, F. Martin. - Utrecht : Cevo, 2009. 18 p. Brochure over de wijzigingen vanaf 2009 (voor vwo vanaf 2010) op het gebied van de kunstvakken in de tweede fase, bestemd voor zowel de docenten in de kunstvakken, als de examensecretaris. Naast de verandering van de vaknamen (ckv2 en ckv3 en ckv2/3 zijn vervangen door 'kunst (drama)',
7
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
'kunst (dans)', 'kunst (muziek)', 'kunst (beeldende vormgeving)') zijn er ook veranderingen op het gebied van eindtoetsing (wordt een centraal examen) en de manier waarop dit afgenomen wordt (computerexamen). Naast de opzet en inhoud van de vakken, komt verder aan de orde: de wijze van omgaan met bezemkandidaten ckv2, het digitaal examen, kandidaten met een beperking. Digitale versie: www.cevo.nl/9334000/1/j9vvgltfdwjiovt/vi40b68ivmu8 701 ALG Ontmoeten [dvd] : reportage van het project 'Ontmoeten' Muziekcentrum van de Omroep, 14 februari 2008 / T. Bergsma (regisseur) ; Super 208 Productions (producent), Stichting Papageno, MCO, Muziekcentrum van de Omroep. – Hilversum/[Bussum] : Muziekcentrum van de Omroep, Stichting Papageno, 2008. - ca. 27 min. - In opdr. van Cultura, het culturele themakanaal van de Publieke Omroep. Het project 'Ontmoeten' is een initiatief van Stichting Papageno, een stichting ter ondersteuning van ouders en begeleiders van kinderen met autisme, en het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) in Hilversum. Op basis van Erik Satie's compositie Gnossiennes maakten autistische leerlingen van het speciaal onderwijs en niet-autistische vmbo-leerlingen samen een multidisciplinaire voorstelling. In de week voor de voorstelling hebben de leerlingen workshops Muziek/componeren, Tekst/poëzie, Dans/beweging en Kinetisch schilderen gevolgd. In een kort tijdsbestek leerden de deelnemers veel over de discipline, over zichzelf, over samenwerking met anderen en over deel zijn in een groter geheel. De resultaten van de workshops werden geregisseerd door Tjitske Bergsma en samen met musici van het MCO gepresenteerd op 14 februari in Studio 1 van het Muziekcentrum van de Omroep. [DV] 701 ONT Palet : ckv voor de tweede fase / C. Geljon ... [et al.]. - 3e dr. - Utrecht [etc.] : ThiemeMeulenhoff, 2007-2008. - 9 dl. : ill. + 4 cd's cd-rom Hotel Palet - 1e dr.: 1998. - Bevat basisboek, 4 themakaternen getiteld: De Stad, Feesten, Liefde en Helden en 4 docentenhandleidingen bij de themakaternen. - ISBN 978-90-06-48406-9 Methode voor het vak CKV voor de bovenbouw havo/vwo. Het basisboek fungeert als naslagwerk voor de leerlingen en bestaat uit drie delen: Palet basis, Palet praktisch en Palet tijdbalk. In Palet basis maken leerlingen kennis met de verschillende kunstvormen: theater, film, muziek, beeldende kunst, architectuur, design en literatuur. Palet praktisch bestaat uit checklists voor de verschillende vormen van verslaglegging van een culturele activiteit en andere hulpmiddelen voor de uitvoering van praktische opdrachten. Palet tijdbalk biedt een overzicht van de belangrijkste kunsthistorische ontwikkelingen vanaf 3000 voor Christus tot het heden. De themakaternen bevatten opdrachten. Bij elk themakatern hoort een docentenhandleiding met uitwerkingen en opdrachten en een audio-cd. De themakaternen zijn getiteld: De Stad; Feesten; Liefde; Helden. De bijbehorende cd-rom bevat een interactieve reis door de wereld van kunst en cultuur aan de hand van een virtueel hotel. Website: www.palet-online.nl 701 PAL [CM] 701 PAL [CR] 701 PAL Palet : culturele kunstzinnige vorming voor het vmbo / C. Geljon ... [et al.]. - 3e dr. - Utrecht [etc.] : ThiemeMeulenhoff, 2007. - 2 dl. : ill. - 1e dr.: 2001. - Bevat leerlingenkatern en docentenhandleiding. Methode voor het vak CKV in het vmbo. In het leerlingenkatern komen verschillende kunstdisciplines aan bod: beeldende kunst, toegepaste kunst, bouwkunst, fotografie, dans, muziek, theater, film, animatie, muziek, dans en erfgoed. Per kunstvorm zijn opdrachten en een Kijkwijzer opgenomen. Daarmee bereiden de leerlingen zich voor op een culturele activiteit en maken daar een verslag van. Ter afsluiting van het vak wordt een CKV-certificaat verkregen. De docentenhandleiding bevat achtergrondinformatie over de gebruikte methodiek, de eindtermen, kijk- en luisterwijzers, extra
8
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
opdrachten, een lesbrief oriëntatie op de culturele omgeving, de inhoud van de dvd en daarbij passende lessuggesties en adressen van de steunfunctie-instellingen. Op de dvd 'Bekijk 't met Palet' staan ondersteunende beeldfragmenten bij de kunstvormen die in het leerlingenkatern aan bod komen. Website: www.palet-online.nl 701 PAL [DV] 701 PAL The power of cultural education [dvd] / S. Raes (regisseur) ; IdtV-DITS. - Den Haag : Ministerie van OCW, 2005. - 15 min. - In opdr. van OCW, Cultuur en School en in samenw. met CJP. - Oorspr. titel: 'De kracht van cultuureducatie'. De film 'De kracht van cultuureducatie' brengt in beeld wat cultuureducatie kan betekenen voor de ontwikkeling van leerlingen en voor de sfeer op school. De film gaat ook in op de vraag in hoeverre cultuureducatie zijn weerslag heeft op de samenleving. Ontwikkeld om op scholen of binnen culturele organisaties een discussie op gang te brengen over de effecten van cultuureducatie. [DV] 701 KRA Senioren en cultuureducatie : achtergronden en literatuur / K. Laarakker, J. Poll, M-J. Kommers (hoofdredacteur) ; Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2009. - 48 p. (Zicht op ...; 2009/2) Waar hebben senioren behoefte aan als het gaat om cultuureducatie? Hoe ziet hun cultuurparticipatie eruit en zijn er specifieke factoren die hun cultuurdeelname bepalen? Deze vragen staan centraal in het inleidende artikel van deze 'Zicht op...'. Na de inleiding volgt een geannoteerd literatuuroverzicht over senioren en cultuureducatie. Alle genoemde publicaties in dit overzicht zijn aanwezig in de bibliotheek van Cultuurnetwerk Nederland. Digitale versie: www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/publicaties/pdf/zicht%20op_2009_2_site_def.pdf 300 LAA Something else : het kunstvakonderwijs in 2015 / H. Bosma (auteur van voorwoord), E.H. Swaab ... [et al.]. - Rotterdam : Codarts, 2009. - 76 p. : ill. - ISBN 978-90-51796636 (Codarts Media; 001) Deze uitgave is verschenen ter gelegenheid van het 10-jarige jubileum van Jikkie van der Giessen als voorzitter van het college van bestuur bij Codarts Hogeschool voor de Kunsten. Tien auteurs geven hun visie op het kunstvakonderwijs in Rotterdam in 2015. Bijdragen: 'Kunstvakonderwijs 2015' door Els H. Swaab, 'Een Vlaamse kijk op het kunstvakonderwijs, vandaag en in 2015' door Paul Van Grembergen, 'Eerst de techniek, dan de creatie' door Kristina de Châtel, 'Alle clichés zijn waar' door Jan Willem Luyken, 'De muziek en dans van de exotische mens' door Joep Bor, 'Goosseberries, visualisatietechniek en eigen verantwoordelijkheid' door Anna Aalten, 'Nil Volentibus Arduum' door Peter van den Hurk, 'Reizen in een artistiek landschap' door Frank Heckman, 'Kom maar, vanaf volgende week' door Jörgen van Rijen en Jan Kooijman. 377 SOM Syllabus kunst (algemeen) vwo centraal examen 2010 / H.W. Laan (auteur van voorwoord) ; Cevo. Utrecht : Cevo, 2008. - 18 p. : tab. - Met bijl. De syllabus bestaat uit de tekst examenstof centraal examen kunst (algemeen) (voorheen CKV2), gevolgd door een toelichting van de globale eindtermen voor het centraal examen. De bijlage bevat het examenprogramma kunst (algemeen) havo/vwo. Digitale versie: digischool.kennisnet.nl/attachments/2022873/KUA_vwo_syllabus_2010.pdf 701 SYL
9
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Groeiende aandacht voor kunst door mensen met een beperking / A. Vermeulen-Teebaal. - 2009. ((p)art; Nr. 3, 26-27 p.) Korte impressie van twee bijeenkomsten waar mensen met een beperking centraal stonden. Op 26 maart vond de eerste bijeenkomst plaats in Rotterdam in samenwerking met Cultuurnetwerk Nederland, het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, het Nederlands Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Kunstconnectie, branchevereniging voor kunsteducatie en kunstbeoefening in Nederland. Hier werd een overzicht gegeven van buitenschools aanbod voor alle leeftijden van de Nederlandse Centra voor de Kunsten en Vlaamse academies. De tweede bijeenkomst, de vijfde Dag van de Cultuureducatie bracht presentaties, workshops en voorstellingen van culturele instellingen voor het speciaal onderwijs onder de aandacht. TIJDSCHRIFTEN Millstone or milestone? : the perceived value of cultural studies for art and design students and teachers / N. Ryan. - 2009. - ill. - Met lit.opg. (Art, design & communication in higher education; Vol. 8, nr. 1, 9-25 p.) The aim of this paper is to explore the conceptions held by students and teaching staff about the value of cultural studies to art and design courses. Research methods for this study included a phenomenographic analysis of twelve in-depth interviews with academic staff and forty visual representations produced by students in response to a question about the perceived relationship between cultural studies and their main course of study. Both interview transcriptions and visual images were analysed using a phenomenographic approach in order to ascertain the critical differences in the way that the subject was experienced and valued. This paper discusses the categories of description that emerged and considers the implications of these multiple conceptions for the teaching of cultural studies within art and design courses. TIJDSCHRIFTEN Multimedia kunst slaat brug : hoe... werkwijzen in het atelier / J-W. van den Enden. - 2009. ((p)art; Nr. 3, 22-23 p.) ARTORO in Helmond is een centrum voor beeldende vorming voor verstandelijke beperkten. Zij hebben verschillende ateliers: beeldende vorming, keramiek, druktechnieken, tekenen en schilderen, drama, expressie en multimedia. Jongeren kiezen bijna automatisch voor multimedia. Ouderen die de nieuwe mogelijkheden ontdekken storten zich er volop in. Vanuit de bestaande kunstdisciplines wordt ook gebruik gemaakt van de nieuwe media. Deelnemers ontwikkelen zich tot multidisciplinaire kunstenaars. TIJDSCHRIFTEN Strategie kulturelle Vielfalt / K. Witt (redacteur), M. Fuchs ... [et al.]. - 2009. - Themanummer. (Kulturelle Bildung; Vol. 3, nr. 4, 3-42 p.) Themenheft über kulturelle Bildung und kulturelle Vielfalt. Inhalt u.a.: Wir sind Interkultur? Diversitätsbewusstsein im Querschnitt - work in progress oder Schnee von gestern?; Kulturelle Vielfalt zwischen Politik und Pädagogik: das Übereinkommen über Schutz und Förderung der Vielfalt kultureller Ausdrucksformen; Eine Herausforderung: Kulturelle Vielfalt in internationalen JugendKultur-Begegnungen; 'Was hörst du?' Zum Verhältnis von Musik und kulturelle Identität bei Kindern und Jugendlichem mit Migrationshintergrund; Migrantenorganisationen als Partner der kulturellen Bildungslandschaft in Deutschland; Internationaler Jugendkulturaustausch - für alle zugänglich? TIJDSCHRIFTEN VMBO voor vormgeven en media, Rotterdam : leren hoe je beeld, geluid en drukwerk maakt / L. Welther. - 2009. (Didaktief opinie en onderzoek voor de schoolpraktijk; Vol. 39, nr. 8, okt. 20-21 p.)
10
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Leerlingen op het vmbo voor vormgeven en media in Rotterdam leren drukwerk verzorgen, opmaken en vormgeven op de computer, websites bouwen, films en radio-uitzendingen maken, en theater- en podiumtechniek. Het basisprogramma is hetzelfde als op andere vmbo-scholen. De onderbouwleerlingen krijgen het vak audiovisuele vorming, en het vak techniek staat geheel in het teken van Photoshop, Powerpoint en andere programma's. Er wordt gewerkt met vakoverstijgende projecten waarin grafimediavakken een belangrijke rol spelen. Om toegelaten te worden tot deze streekschool krijgen leerlingen te maken met diverse toelatingseisen. Creativiteit en motivatie zijn belangrijke eisen. TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ERFGOED De canon van Drenthe : 50 ijkpunten uit het rijke verleden van Drenthe / M. Gerding (hoofdredacteur), E. de Vries-Heijboer (redacteur), M. Goslinga (redacteur), E. Brink (redacteur), J. Tichelaar (auteur van voorwoord); Drents Plateau. - Assen : Van Gorcum, 2009. - 97 p. : ill. - Met lit.opg. - In samenw. met Drents Archief, Drentse Historische Verening, Drents Plateau. - ISBN 97890-23245483 Regionale canon van de provincie Drenthe. Deze regionale canon laat zien dat er verschillen in ontwikkelingen zijn in uiteenlopende delen van Nederland. 008 CAN Geschiedenis geven : praktische vakdidactiek voor het basisonderwijs / R. de Bruin, M. Bosua. Assen : Van Gorcum, 2009. - 334 p. - Met reg. - ISBN 978-90-232-4465-3 De publicatie bevat tien hoofdstukken, waarbij elk hoofdstuk een tijdvak behandelt. Binnen ieder hoofdstuk wordt daarnaast aandacht besteed aan de onderwerpen van de canon van Nederland. Alle hoofdstukken starten met een didactisch aspect. Hierin wordt op toegankelijke wijze een algemeen didactisch principe vertaald naar de toepassing bij het vak geschiedenis. Aan de orde komen bijvoorbeeld niet alleen de lesvoorbereiding en de lessenserie, maar ook omgevingsonderwijs en het gebruik van beeldmateriaal. Ook zijn vakoverstijgende lessuggesties en zelfstudieopdrachten opgenomen. Het boek is bedoeld voor zowel pabostudenten als leerkrachten basisonderwijs. 725 BRU Liedjes bij geschiedeniscanon [cd] / M. van der Grint (producent). - Hilversum : Teleac/NOT, 2009. boekje Tien liedjes bij de canonvensters Annie M.G. Schmidt, De Hunebedden, De Eerste Spoorlijn, Anne Frank, Vincent van Gogh, Slavernij, Karel de Grote, Srebrenica, Napoleon en de VOC. In het bijbehorende boekje staan de liedteksten en een aantal suggesties om de liedjes in te zetten bij geschiedenis- en muziekonderwijs in groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. De liedjes lenen zich ook goed voor gebruik in vakoverstijgende projecten, een weeksluiting of kunstproject. De cd bevat ook van elk liedje een karaokeversie. [CM] 008 LIE Nederland van toen tot nu : geschiedenis in gewone taal / F. van Duijn, J. Jacquot ; Commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon. - Amsterdam : Uitgeverij Eenvoudig Communiceren, 2009. - 112 p. : ill. - Met woordenlijst. - ISBN 978-90-8696-067-5 In eenvoudige taal worden de vijftig belangrijkste personen, gebeurtenissen en werken uit de Nederlandse geschiedenis besproken. Dat zijn onderwerpen zoals buitenhuizen, de watersnoodramp, de Tweede Wereldoorlog, Rembrandt, Vincent van Gogh, De Stijl, en Annie M.G. Schmidt. 008 NED
11
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
BEELDENDE KUNSTEN Het geheim van Helene / L. Rood. - Otterlo : Kröller Müller Museum, 2007. - Ongepag. : ill. - ISBN 978-90-72665-04-1 Boek voor kinderen vanaf 12 jaar over Helene Kröller-Müller en haar schilderijencollectie. Het verhaal is gebaseerd op historische gebeurtenissen en de ontstaansgeschiedenis van het Kröller-Müller Museum. 730 ROO In gesprek met het beeld en met elkaar : beschouwen en reflecteren met kinderen / I. Roozen. Enschede : SLO, 2009. - 37 p. : ill. - Met lit.opg. Bestemd voor leraren die met kinderen willen beschouwen en reflecteren op beeldende kunst en vormgeving. De publicatie bestaat uit praktische handreikingen voor een beeldbeschouwingsgesprek, aangevuld met een aantal uitgewerkte lesvoorbeelden. Om het kijken naar en praten over kunst meer richting te geven, staan vijf kernvragen centraal: Wat is je eerste indruk?, Wat zie je?, Wat betekent het?, Hoe weet je dat?, Wat vind je ervan? Digitale versie: www.slo.nl/downloads/2009/In_20gesprek_20met_20het_20beeld.pdf/download 730 ROO Kunst : meer dan 2500 werken van de prehistorie tot nu / A. Graham-Dixon (adviseur), A. Chilvers (medewerker) ... [et al.], J. Mohun (hoofdredacteur). - 's-Graveland [etc.] : Fontaine Uitgevers [etc.], 2009. - 612 p. : ill. - Met woordenlijst en reg. - Oorspr. titel: Art. - Oorspr. uitg.: London, Dorling Kindersley, 2008. - ISBN 978-90-77363-22-5 Een chronologisch overzicht waarin leven en werk van ruim 700 kunstenaars uit alle perioden van de kunstgeschiedenis worden beschreven. De inleiding 'Kijken naar kunst' gaat over hoe kunstenaars kleur, compositie, licht en schaduw, perspectief en verschillende materialen gebruiken om hun ideeën over te brengen. [NA] 730 KUN Mijn eerste stappen in kunst / B. Fontanel. - [S.l.] : Ludion, 2009. - 111 p. : ill. - ISBN 978-90-5544934-7 Dit boek biedt een overzicht van verschillende kunststromingen die belangrijk zijn geweest in de kunstgeschiedenis van de oudheid tot nu. Vragen die hierbij aan bod komen zijn: Wanneer zijn de eerste kunstwerken gemaakt? Waarom tekenden de Egyptenaren gezichten alleen van opzij? Wie was Giotto, wat deed Michelangelo en wat maakte Picasso? Op wat voor materiaal werkten de kunstenaars, en wanneer gingen ze op doek schilderen? Wanneer ging men verftubes gebruiken? Waren die kunstenaars gelukkig met hun vak en hun leven? Inhoud: In de oudheid; De kunst van de Middeleeuwen; De renaissance: het gouden tijdperk van de kunst; De 17e en 18e eeuw: barok en rococo; De 19e eeuw: grote rellen in de kunst; De 20e eeuw: het grote kunstlaboratorium. 730 FON
MUZIEK Collective talent : a study on improvisational group performance in music / J.B. de Jong. - Amsterdam : AUP, 2006. - 215 p. : fig., ill. - Met lit.opg., begrippenlijst en reg. - Proefschrift Universiteit van Amsterdam. - ISBN 978-90-5629-442-7
12
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
This thesis reports on the ways of initiating and supporting talented group improvisation. It addresses the question which interface is needed to generate collectives with collective talent. Inspired by Pask's Conversation Theory, the author has developed a theory for supporting collective talent. The approach and results are not restricted to music, but should yield interest to fields as management & organization and ICT. 785 JON In vier stappen naar een succesvol muzikaal educatief project / R. Krimp. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 58 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Afstudeerscriptie Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Opleiding Docent Muziek. De hoofdvraag van deze scriptie luidt: Wat maakt een muzikaal educatief project voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs in samenwerking met een professioneel ensemble tot een succes voor ensemble, docent én leerling? Voor elke groep worden de vier stappen naar een succesvol project besproken. Tot slot geeft de auteur aanbevelingen voor het welslagen van een muziekeducatieproject. 780 KRI Naar een deltaplan voor het muziekonderwijs : verkenningen naar de mogelijkheden van muziekonderwijs in Amsterdam / A. van Hemel ; Gemeente Amsterdam. DMO. - Amsterdam : Gemeente Amsterdam, 2009. - 30 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. - In opdr. van DMO/Kunst en Cultuur. Eerste stap naar een 'Deltaplan voor het muziekonderwijs'. Doel van dit Deltaplan is om muziekonderwijs mogelijk te maken voor alle leerlingen op de Amsterdamse basisscholen. In deze publicatie is de actuele stand van zaken met betrekking tot muziekeducatie in Amsterdam in kaart gebracht. Doel van deze verkenning was tweeledig. Ten eerste zicht krijgen op het muziekeducatieve aanbod in Amsterdam. Ten tweede de mogelijkheid onderzoeken om het onderwerp op de onderwijsagenda van het rijk te krijgen. Digitale versie: www.dmo.amsterdam.nl/aspx/download.aspx?file=/contents/pages/188567/verkenningmuziekonder wijsmei2009.pdf 780 HEM Popmuziek in een notendop : (bijna) alles wat je altijd wilde weten / G. Kamer. - Amsterdam : Bert Bakker, 2008. - 184 p. - Met reg. - ISBN 978-90-351-2963-4 De geschiedenis van de popmuziek zoals die zich de afgelopen vijftig jaar heeft ontwikkeld wordt chronologisch verteld. Van Elvis tot de Arctic Monkeys worden stromingen, pioniers en sterren in de popgeschiedenis geduid en in perspectief gezet. 785 KAM Zingen zonder zijwieltjes : wereldmuziek voor kinderen vanaf drie jaar / H. Link, R. Iny, T. Olthuis. Vianen [etc.] : The House of Books, 2009. - 44 p. : ill. + cd - ISBN 978-90-443-2389-4 Bundel met veertien liedjes over onderwerpen waar kinderen mee te maken hebben: veters strikken, fietsen, bang zijn in het donker enz. De cd bevat een selectie van liedjes uit de theaterconcerten van het gezelschap Samba Salad. 784 LIN [CM] 784 LIN Collaboration with music: a noteworthy endeavor / S. Cane. - 2009. - Met lit.opg. (Music educators journal; Vol. 96, nr. 1, Sept. 33-39 p.)
13
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Although some music educators might hesitate to do interdisciplinary work with teachers of other subjects for fear of diluting their programs, such cooperation can enhance learning for all and can give music additional recognition within a curriculum. This article contains a number of ideas for collaboration with teachers in other subject areas. TIJDSCHRIFTEN Handel in muziek! : muzikale handelingen / A. van der Heijden. - 2009. (De wereld van het jonge kind; Vol. 37, nr. 2, okt. 26-28 p.) Muzikale activiteiten worden zichtbaar in muzikale handelingen en die komen tot stand via het zelf muzikant zijn en het meedoen aan het musiceren. Om kinderen aan de slag te laten gaan moet de leerkracht zelf de handelingsmogelijkheden kennen. In dit artikel wordt beschreven hoe het (laten) verbinden van verschillende muzikale handelingen de activiteit voor jonge kinderen betekenisvoller kan maken. TIJDSCHRIFTEN Strategies for working with children with cochlear implants / L. Schraer-Joiner, M. Prause-Weber. 2009. - Met lit.opg. (Music educators journal; Vol. 96, nr. 1, Sept. 48-55 p.) Music classes at all levels increasingly include children with adaptive devices such as cochlear implants. This article gives ideas to help educators assist these students so they can benefit from and better enjoy their music learning. TIJDSCHRIFTEN Teaching music to children with autism: understandings and perspectives / R. Hourigan, A. Hourigan. - 2009. - Met lit.opg. (Music educators journal; Vol. 96, nr. 1, Sept. 40-45 p.) As the number of children diagnosed with autism grows, music educators at all levels are faced with the challenge of how to accommodate children with autism in their music classrooms. This article explains many of the nuances associated with autism as well as strategies for the music classroom. TIJDSCHRIFTEN Virtual field experiences for real music classrooms / S.J. Bartolome. - 2009. - Met lit.opg. (Music educators journal; Vol. 96, nr. 1, Sept. 56-59 p.) As the world grows increasingly interconnected, music teachers need a wider array of tools for presenting multicultural music in the classroom. Educators at any level who want to enrich their students' musical understanding can glean ideas and resources from this look at music education through the Virtual Field Experience (VFE). In the context of a VFE, students have the opportunity to engage with a particular musical culture through field recording, pictures, multimedia presentations, teacher-collected artifacts, and authentic instruments. TIJDSCHRIFTEN
FILM/MEDIA Advies Filmsectorinstituut / Raad voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor Cultuur, 2009. - 7 p. Advies van de Raad voor Cultuur aan minister Plasterk van OCW over de realisatie van het sectorinstituut Film. Het achterliggende idee van een sectorinstituut behelst een bundeling van ondersteunende taken (zoals onderzoek, promotie en debat) voor de gehéle sector, waardoor versnippering en overlap wordt tegengegaan terwijl kwaliteit en afstemming wordt bevorderd. Dit alles met het oog op het stimuleren van film en filmcultuur in Nederland. Met een fusie van de
14
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Filmbank, Holland Film, het Nederlands Filmmuseum en het Nederlands Instituut voor Filmeducatie meent de Raad dat een belangrijke eerste stap gezet wordt naar een sectorinstituut Film. Een volgende stap zou moeten bestaan uit het opnemen van nog enkele andere instellingen, zoals bijvoorbeeld de Mediadesk en stichting Filmonderzoek. De Raad voor Cultuur hoopt binnen een jaar het beleidsplan van de fusiepartners tegemoet te zien, waarbij de inhoudelijke vervlechting van bestaande en nieuwe taken beoordeeld kan worden. Digitale versie: www.cultuur.nl/files/pdf/advies/advies_2f5ea6fd-e18c-65e9-bbc800002c8fdce8_2009-10-02_(1).pdf 791 ADV Practices of looking : an introduction to visual culture / M. Sturken, L. Cartwright. – 2nd ed. – Oxford [etc.] : University Press, 2009. – Met lit.opg., begrippenlijst en reg. This book explores the ways we use and understand images. The introduction can be used in courses across a range of disciplines including media and film studies, communications, art history, and photography. The authors examine the diverse range of recent approaches to visual analysis and lead students through key theories on visual culture, providing explanations of the fundamentals of these theories and presenting visual examples of how they function. Using over 175 illustrations, they examine how images - paintings, prints, photographs, film, television, video, advertisements, news images, the Internet, digital images, and images from science - gain meaning in different cultural arenas, from art and commerce to science and the law. They also consider how these images travel globally and in distinct cultures; how they are an integral and important aspect of our lives. The images are analyzed in relation to a range of cultural and representational issues (desire, power, the gaze, bodies, sexuality, ethnicity) and methodologies (semiotics, marxism, psychoanalysis, feminism, postcolonial theory). Central topics such as ideology, the concept of the spectator, the role of reproduction in visual culture, the mass media and the public sphere, consumer culture, and postmodernism are explained in depth. 659 STU Digitale media, kunst en cultuur? / R. Richardson. - 2009. (Van twaalf tot achttien; Vol. 8, okt. 38-39 p.) Digital Playground combineert media- en kunsteducatie in workshops waarbij jongeren zowel hun creativiteit als technische vaardigheden ontwikkelen. In Rotterdam werkt Digital Playground samen met o.a. Museum Boijmans van Beuningen, Kunsthal, Nederlands Architectuurinstituut en Historisch Museum Rotterdam. In workshops maken leerlingen zelf opnames voor een film of fotocollage om die vervolgens met speciaal ontwikkelde software geheel zelfstandig te monteren. Peer education, 'learning by doing' en aansluiting bij de belevingswereld van jongeren zijn de drie educatieve uitgangspunten van Digital Playground. TIJDSCHRIFTEN Vakoverschrijdend en schoolbreed mediawijsheid invoeren werkt in Etten-Leur : in gesprek met kartrekker Sjaak Jansen. - 2009. (Mediacoach; Vol. 2, nr. 4, 20-23 p.) De Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur (KSE) is een cultuurprofielschool die vakoverschrijdend en schoolbreed mediawijsheid heeft geïmplementeerd. Sjaak Jansen, docent tekenen en CKV, is één van de kartrekkers van het mediawijsheidprogramma. In dit artikel komt aan de orde hoe dit programma is ontstaan en wat andere scholen van de KSE kunnen leren. TIJDSCHRIFTEN
15
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
THEATER Concepten en objecten / M. Bleeker ... [et al.] (redacteur), L. van Heteren (auteur van inleiding), WD. Ernst ... [et al.]. - Amsterdam : AUP, 2009. - 115 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-905356-521-6 (Theater topics; 4) In deze publicatie analyseren dertien theaterwetenschappers op verschillende manieren de hedendaagse ontwikkelingen op het gebied van theater en dans. Interdisciplinaire ontwikkelingen, maar veel meer nog de invloed van nieuwe media en technologie in theater en de rol van de toeschouwer, zijn de rode draad in deze publicatie. De publicatie omvat bijdragen die de dualiteit concept-object als uitgangspunt hebben. Deze bijdragen bieden een eerste verkenning van het potentieel aan concepten (oud en nieuw), bezien vanuit theater, dans (of beide) met als doel het analyseren, creëren en begrijpen van hedendaags theater en dans. Iedere bijdrage heeft een specifiek concept als uitgangspunt. Iedere auteur laat daarbij eveneens zien hoe het door hem of haar voorgestelde concept dienst doet als analyse van een specifiek object, of hoe het bijdraagt aan het begrijpen van een specifiek aspect van de theater- en danspraktijk. 792 CON Educatiegids 2009-2010 / NAPK, Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten. - Amsterdam : NAPK, 2009. - 99 p. Een overzicht van het educatieve aanbod van theatergezelschappen in Nederland. [NA] 792 EDU Ik maak theater / M. Nijmanting. - Amsterdam : SWP, 2009. - 64 p. : ill. - Uitg. i.s.m. Theater De Tamboer te Hoogeveen. - ISBN 978-90-8560-561-4 Praktisch lees-, kijk-, en doeboek voor kinderen die theater willen maken. Tips voor het schrijven van een toneeltekst, het regisseren en het acteren. Ook worden adviezen gegeven voor het maken van een decor en kostuums, het voeren van promotie en het omgaan met plankenkoorts. Daarnaast wordt een groep kinderen gevolgd tijdens het maken van hun voorstelling 'Een Midzomernachtdroom', gebaseerd op het toneelstuk van William Shakespeare. In het boek staan ook twaalf interviews met bekende theatermensen. Zij vertellen over hun persoonlijke ervaringen en geven tips voor het maken van een eigen toneelstuk. 792 NIJ Maatschappelijk verantwoord ondernemen in het theater? : een onderzoek naar de betekenis van maatschappelijk verantwoord ondernemen voor een theater en hoe dit vorm kan krijgen in de bedrijfsvoering / H.N. van den Broek. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 96 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, Politicologie, specialisatie Bestuur & Beleid. Hoofdvraag van dit onderzoek luidt: Wat zou maatschappelijk verantwoord ondernemen voor een theater in Nederland kunnen betekenen en hoe kan dit vorm krijgen in de bedrijfsvoering van een theater? Subvragen hierbij zijn: 1. Maakt maatschappelijk verantwoord ondernemen momenteel deel uit van de bedrijfsvoering van het theater en zo ja, in welke mate en op welke gebieden? ; 2. Zijn er vanuit de verschillende stakeholders verwachtingen en/of eisen ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen voor een theater, en zo ja, welke?; 3. Is het wenselijk voor een theater om maatschappelijk verantwoord ondernemen een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering te maken?; 4. Welke mogelijkheden zijn er voor een theater om (meer) aan maatschappelijk verantwoord ondernemen te doen?; 5. Speelt het non-profit karakter van een theater een rol in de verwachtingen, keuzes en mogelijkheden van maatschappelijk verantwoord ondernemen in een theater? 792 BRO
16
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Een voortdurend gesprek : de dialoog van de theaterdramaturg / B. Dieho. - Amsterdam [etc.] : IT&FB [etc.], 2009. - 207 p. : fig., ill. - Met lit.opg. en reg. - Uitg. in samenw. met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. - ISBN 978-90-6403-745-0 Wat doet een theaterdramaturg? Wat heeft een regisseur aan een theaterdramaturg? En wat kan een theaterdramaturg voor een theatergroep betekenen? Dit boek is bedoeld voor (beginnende) dramaturgen en voor regisseurs die willen weten wat zij mogen verwachten van een theaterdramaturg. 792 DIE
DANS Dans in zicht : onderzoek naar het voorkomen van het vak dans in het (speciaal) basisonderwijs in Nederland : meting 2009 / M. Reijntjes. - Amsterdam : Stichting Educatieve Dans, 2009. - 45 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van St. Educatieve Dans en St. Wilmans Winkel Fonds. In deze rapportage wordt verslag gedaan van de meting in 2009 over activiteiten in het schooljaar 2007/2008. Het onderzoek richt zich voornamelijk op directeuren, interne cultuurcoördinatoren (icc'ers) en vakdocenten dans in het (speciaal) basisonderwijs. Aan de hand van een vragenlijst geven deelnemers aan dit onderzoek de werkelijke situatie met betrekking tot dans binnen de eigen school weer. De vragen hebben betrekking op lessen binnen het schoolrooster. De buitenschoolse of naschoolse danslessen vallen buiten het kader van dit onderzoek. Digitale versie: www.st-ed.nl/DansinZichtrapportSTED-WWF.pdf 795 REI Dans mondial : twee dames dansen de wereld rond : Evy Gruyaert en Lien Van de Kelder op dansreis naar Buenos Aires, Rio de Janeiro, Havana, Caïro, Sevilla & Wenen / E. Gruyaert, L. Van de Kelder, I. Hermans (medewerker) ... [et al.]. - Tielt : Lannoo, 2008. - 185 p. : ill. - ISBN 978-90-209-8027-1 Voor het reisprogramma Vlaanderen Vakantieland reisden Evy Gruyaert en Lien Van de Kelder de wereld rond, op zoek naar de roots en de ziel van zes werelddansen: flamenco, tango, buikdansen, salsa, samba en de Weense wals. In het boek is van elke dans een reisverslag van Evy en Lien opgenomen, waarin zij op persoonlijke manier over hun danservaringen vertellen. Aansluitend gaan zes dansspecialisten dieper in op het verhaal en de ziel van elke dans. 795 GRU
LITERATUUR Hoe moeizame lezers bereiken? : onderzoeksrapport / C. Bleuzé. - 2009. - 54 p. - Met lit.opg. en bijl. - Master Universiteit Gent, Opleiding Vergelijkende Moderne Letterkunde. Dit onderzoeksrapport handelt over boeken voor kinderen met leesproblemen tussen negen en twaalf jaar. Sommige kinderen hebben om verschillende redenen leesproblemen en vinden in de bibliotheek of in de boekhandel geen boeken op hun niveau die hen bovendien nog kunnen boeien. De kloof tussen hun interesseveld en hun leesniveau is daarvoor te groot. Veel kinderen haken dan af. In dit onderzoek staat een overzicht van de verschillende soorten leesproblemen. Daarna volgt een uiteenzetting van het huidige aanbod en welke initiatieven al worden ondernomen. Tot slot worden adviezen gegeven op welke wijze verschillende instanties acties kunnen ondernemen om deze kinderen te steunen en het plezier in lezen bij te brengen. Digitale versie: www.boek.be/01/MyDocuments/Hoe_moeizame_lezers_bereiken_onderzoeksrapport.pdf 820 BLE
17
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Literatuur leren lezen in dialoog : lezersvragen als hulpmiddel bij het leren interpreteren van korte verhalen / T. Janssen. - Amsterdam : Vossiuspers UvA, 2009. - 90 p. : fig. - Met lit.opg. en bijl. ISBN 978-90-5629-571-4 (Kohnstamm kennisreeks) Hoe stimuleer je leerlingen in het literatuuronderwijs om een reflecterende leeshouding aan te nemen en literaire teksten diepgaander te verwerken? In dit boekje presenteert Tanja Janssen een didactische aanpak, gebaseerd op het principe van 'dialogisch leren'. De methode omvat twee stappen: de dialoog met de tekst, waarbij de leerling zichzelf vragen stelt tijdens het lezen, en de dialoog met anderen, waarbij leerlingen vragen en hypotheses uitwisselen en ze met elkaar bespreken. Twee experimenten zijn uitgevoerd in het vierde leerjaar van havo/vwo. Door middel van voor- en nametingen werd het volgende onderzocht: de invloed van de aanpak op het leesproces, verhaalinterpretatie en verhaalwaardering van leerlingen. Daarnaast zijn ervaringen van docenten en leerlingen verzameld en in kaart gebracht met behulp van lesobservaties, logboekjes, interviews en vragenlijsten. Het onderzoek wees uit dat de methode het literaire leesgedrag positief beïnvloedde: bij de nameting stelden leerlingen meer vragen tijdens het lezen, hun verhaalinterpretaties vertoonden meer diepgang en zij hadden na afloop meer waardering voor complexe korte verhalen. Ook hadden zij meer oog gekregen voor de meerduidigheid en openheid van literatuur. 820 JAN Van spiegels en vensters : de literaire canon in Nederland : handboek / L. Duyvendak (redacteur), S. Pieterse (redacteur). - Hilversum : Verloren/Open Universiteit Nederland, 2009. - 126 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-8704-074-1 Aan de orde komen de debatten over de literaire canon die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Vijf 'momenten' worden belicht: de eerste helft van de negentiende eeuw,het fin de siècle, het modernisme, het postmodernisme en de recente canondiscussie. 820 VAN Van spiegels en vensters : de literaire canon in Nederland : tekstbundel / L. Duyvendak (redacteur), S. Pieterse (redacteur). - Hilversum : Verloren/Open Universiteit Nederland, 2009. - 197 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-8704-075-8 Aan de orde komen de debatten over de literaire canon die in Nederland sinds de negentiende eeuw tot en met het advies van de commissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Vooral de bespreking van literaire werken die te maken hebben met het debat over de canon komt aan bod. De publicatie belicht ook de positie van de literaire canon aan de hand van theoretische stukken uit het binnen- en buitenland. 820 VAN Woordkok / T. Honig. - Mechelen : Bakermat, 2009. - 101 p. : ill. - ISBN 978-90-5461-477-7 De publicatie laat kinderen van 10 tot 14 jaar op speelse wijze kennismaken met de kracht van poëzie. Het boek Woordkok is onderdeel van een breed project onder dezelfde naam, waartoe ook een website, een toneelstuk en een cd behoren. Website: www.woordkok.nl 820 HON Over schrijven met kinderen / M. Janssen. - 2009. (Schrijven; Vol. 13, nr. 5, okt/nov. 18-19 p.) Sinds 1994 geeft schrijfdocent Miriam Janssen schrijfcursussen (zakelijk en literair) aan volwassenen, voor organisaties en in eigen beheer. Vanaf 2004 geeft zij workshops gedichten en verhalen voor
18
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
kinderen in het basisonderwijs en jongeren in het voortgezet onderwijs. Is er verschil? En wat kunnen volwassenen op dit vlak leren van kinderen? TIJDSCHRIFTEN
OVERIG Brede talentontwikkeling voor alle jeugd in Amsterdam / C. Gehrels (auteur van voorwoord), M. Kuitenbrouwer (auteur van voorwoord) ; Gemeente Amsterdam, DMO. - Amsterdam : Gemeente, 2008. - 64 p. : fig., ill. - Met bijl. en begrippenlijst. Met dit programma biedt Amsterdam alle kinderen en jongeren in de stad de mogelijkheid om hun talenten te ontwikkelen. Het 'Programma Brede Talentontwikkeling en Jong Burgerschap' is een initiatief van 'Jong Amsterdam'. Het programma wordt onder andere uitgevoerd door de stad, stadsdelen, welzijnsinstellingen en scholen. Het biedt activiteiten voor kinderen en jongeren op zes gebieden: Sport; Kunst & Cultuur; Techniek & ICT; Natuur & Wetenschap; Communicatie & Taal; Sociale vaardigheden. 159 BRE Creativiteit & speciale onderwijszorg : een inspirerende combinatie / K. Arnoldussen-Nieuwstraten ... [et al.]. - Antwerpen [etc.] : Garant, 2007. - 90 p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-441-2172-8 Deze publicatie begint met een hoofdstuk over creatief denken. Het gedachtegoed van Edward de Bono is daar de leidraad. Daarna volgen hoofdstukken waarin 'omgaan met leerlingen', 'omgaan met probleemgedrag', 'omgaan met onderwijsvernieuwing' en 'omgaan met creatieve vakken' centraal staan. 159 CRE Creativity : theories and themes: research, development, and practice / M.A. Runco. - Amsterdam [etc.] : Elsevier, 2007. - IX, 492 p. : fig., graf., ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-12-602400-5 Each of the major theoretical perspectives (behavioral, clinical, cognitive, developmental, economic, educational, evolutionary, historical, social, organizational) on creativity is reviewed in this volume. The more important key topics and issues, including those concerning age, sex, and cultural differences, and those dealing with the mad genius and health issues, are also covered. One chapter focuses on enhancement issues, and the last chapter defines creativity and explores how creativity is related to, but distinct from, other important human capacities and behaviors, including invention, innovation, imagination, and adaptability. 159 RUN The future of the Dutch public library: ten years on / F. Huysmans, C. Hillebrink. - Den Haag : SCP, 2008. - 210 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-377-0380-1 This study describes relevant developments within and outside the Dutch public library sector and relates them to each other. Based on these observations, the report outlines two possible futures for the position of the public library in the Netherlands ten years from now. In the first variant, trends continue at the same rate and the public library gradually loses support. In the second possible future, the present trends accelerate and the threats are greater. These two future projections are followed by an analysis of the deficiencies that could arise from a social perspective in both cases. In conclusion, a number of suggestions are put forward for action by the sector and the public authorities to counter these deficiencies. The central focus is on the substantive renewal of the library service. 020 HUY
19
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Fondsenboek 2010 / FIN, Vereniging van Fondsen in Nederland. - 14e ed. - Den Haag [etc.] : FIN [etc.], [2009]. - 555 p. - Met reg. - ISBN 978-90-5730-589-4 Overzicht van fondsen in Nederland die een aanzienlijk deel van hun inkomsten gebruiken voor het onverplicht steun verlenen aan derden. Er zijn fondsen opgenomen op het gebied van: kerk en levensbeschouwing, gezondheidszorg, internationale hulp, milieu, natuurbehoud en dierenbescherming, onderwijs en onderzoek, kunst en cultuur, sport en recreatie, maatschappelijke doelen. Naast adresgegevens zijn van ieder fonds de doelstelling, de aanvraagprocedure en andere relevante gegevens opgenomen voor het indienen van een aanvraag. [NA] 336 FON Handboek Nederlandse pers / S. Hameeteman (eindredacteur). - Schiedam : Nijgh Periodieken, 2009-. - 3 dl. - ISBN 978-90-5570-013-4 Media-informatie over 7000 periodiek in Nederland verschijnende publicaties. [NA] 070 HAN
INSTELLINGENDOCUMENTATIE Activiteitenplan 2010 / 't Platform, Steunpunt Kunsteducatie Midden-Kennemerland, Heemskerk. Heemskerk : 't Platform Beleidsinstrumenten 2009-2012 : bij 'Sociale agenda: sociaal doe je niet alleen' ; bij 'Culturele & museale agenda: cultuur als magneet' / Provincie Drenthe. - Assen : Provincie Drenthe Cultuur continu II : cultuurnota 2009-2012 van de provincie Zeeland / Provincie Zeeland. Middelburg : Provincie Zeeland Cultuur en kunstenaars in Noord-Beveland : onderzoeksnota en beleid 2009-2012 / Gemeente NoordBeveland Eerste kunst- en cultuurnota van de gemeente Noord-Beveland (Zeeland). Deze beleidsnota is bedoeld als globaal plan van aanpak voor de jaren 2009-2012 en bevat drie hoofdlijnen: volkscultuur, groter publieksbereik en kunst & cultuureducatie. Cultuur op de kaart : Cultuurnota 2009-2012 provincie Noord-Holland / Provincie Noord-Holland. Haarlem : Provincie Noord-Holland Erfgoededucatie : set discussiekaarten / Bureau Erfgoededucatie Noord-Holland. – Haarlem : Bureau Erfgoededucatie Noord-Holland, 2009. Jaarverslag 2008 / UCK, Utrechts Centrum voor de Kunsten. - Utrecht : UCK Jaarverslag 2008 / Muziekschool Amsterdam. - Amsterdam : Muziekschool Amsterdam Jaarverslag 2008 / Leeuwenkuil, centrum voor de kunsten, Deventer. - Deventer : Leeuwenkuil Jaarverslag 2008/2009 en werkplan 2009/2010 / Pier K, Vertrekpunt voor kunst en cultuur, Hoofddorp. - Hoofddorp : Pier K Jaarverslag 2007/2008 / Markant, Centrum voor Kunsteducatie Apeldoorn. - Apeldoorn : Markant
20
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009
Jaarverslag 2008 / Art4U, Bergeijk. - Bergeijk : Art4U Maastricht, stad van culturele carrières : de nieuwe koers in het cultuurbeleid in Maastricht / L. zum Vörde. - Maastricht : Gemeente Maastricht, 2009 Samen delen! : programma Cultuurparticipatie Drenthe 2009-2012 / Provincie Drenthe. - Assen : Provincie Drenthe Scoop jaarverslag 2008 / Scoop, Zeeuws Instituut voor Sociale & Culturele Ontwikkeling, Zeeland. Middelburg : Scoop Terugblick : regionale cultuurplannen en creatieve netwerken provincie Groningen / Provincie Groningen. - Groningen : Provincie Groningen, 2009 Werkprogramma 2010 / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad
21
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND OKTOBER 2009