www.rotterdam.nl 0800-1545 stadswinkel
Aanvullend onderzoek Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011
Binnenstadsmonitor 2011
Gemeente Rotterdam Servicedienst Centrum voor Onderzoek en Statistiek Blaak 34 3011 TA Rotterdam
T (010) 267 1500 E
[email protected] I www.rotterdam.nl/onderzoek
Centrum voor Onderzoek en Statistiek
Postadres: Postbus 21323 3001 AH Rotterdam
Centrum voor Onderzoek en Statistiek
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011
Rapportage
Marn van Rhee en Margriet Heessels Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) januari 2012 In opdracht van Bureau Binnenstad
© Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: Marn van Rhee en Margriet Heessels Project: 3504 Prijs: € 10
Adres: Blaak 34, 3011 TA Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) 267 15 00 Telefax:(010) 267 15 01 E-mail:
[email protected] Website:www.rotterdam.nl/onderzoek
2
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
INHOUD
Samenvatting en conclusies 1
5
Inleiding
13
1.1 1.2 1.3
13 13 14
Aanleiding Onderzoeksopzet Leeswijzer
2
Literatuurstudie
15
3
Resultaten bestaande COS-onderzoeken
19
3.1 Probleemvraag Omnibus 19 3.2 Irritatie top 10 - PZR 20 3.3 Resultaat Metropoolenquête (10-3240) 21 3.4 Communicatieonderzoek Rotterdam Centraal (10-3307) 22 3.5 Quickscan Clubcircuit Rotterdam (10-3327) 23 3.6 Het Rotterdamse Stadspanel over het kunst- en cultuurbeleid en bezuinigingen daarop (11-3457) 24 3.7 VTO 2009 (10-3263) 25 3.8 Conclusie 26
4
5
Resultaten aanvullende gegevens en extern onderzoek
29
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
Meldingen buitenruimte Parkeren Gastvrije stad Bezoekers aan de binnenstad Koopstromenonderzoek 2011 Conclusie
29 30 31 34 35 37
Resultaten Panelonderzoek
39
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8
39 41 42 44 47 48 51 53
Imago van de binnenstad Bezoekmotief Sterke punten binnenstad Zwakke punten binnenstad Sterke en zwakke punten per kwartier Aantrekkelijke plekken Verbeterplekken Conclusie
Bijlagen
55
A
Internetenquête
56
B
Achtergrondgegevens respondenten
73
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
3
C
Probleemvraag Omnibus naar opleidingsniveau en leeftijd
74
D
Verblijven in de stad en het imago van de stad uitgesplitst
75
E
Uitsplitsing sterke en zwakke punten naar leeftijd
77
F
Uitsplitsing sterke punten per aspect
78
G
Uitsplitsing zwakke punten per aspect
80
H
Sterke en zwakke punten per kwartier
83
4
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Samenvatting en conclusies Aanleiding In juni 2011 is het Programmaplan Binnenstad 2010-2014 gepresenteerd. Het Programmaplan Binnenstad is een uitwerking en concretisering van de ambities van het college. Tevens is het een aanvulling op en een actualisering van het ‘Binnenstadsplan 2008 – 2020’. Voor de uitvoering van het Binnenstadsplan wordt gewerkt volgens het principe van programmasturing. Om zicht te krijgen op de ontwikkeling van de beoogde effecten heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) in opdracht van Bureau Binnenstad (Stadsontwikkeling) een monitor opgesteld. Uit deze monitor bleek dat het (winkel)bezoek aan- en de waardering voor de binnenstad nog niet de gewenste opgaande lijn laat zien. Bureau Binnenstad heeft aan het COS gevraagd nader onderzoek te doen om zodoende beter zicht te krijgen op de satisfiers en dissatisfiers van bewoners en bezoekers van de Rotterdamse binnenstad. In deze rapportage wordt de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd. Onderzoeksopzet Het doel van het onderzoek was inzicht krijgen in de satisfiers en dissatisfiers van de binnenstad. In dit onderzoek zijn satisfiers factoren die leiden tot tevredenheid: het zijn factoren die respondenten goed aan de binnenstad vinden. Dissatisfiers zijn factoren die leiden tot ontevredenheid: het zijn factoren die respondenten niet goed vinden aan de binnenstad. Een overzicht van de satisfiers en dissatisfiers geeft een beeld van hoe de binnenstad aantrekkelijker kan worden gemaakt, zodat er meer bezoekers naar de binnenstad komen en die dan ook positiever waarderen. Voor dit onderzoek is een aantal instrumenten ingezet, te weten: • een beperkte literatuurstudie waarbij is gezocht naar relevante onderzoeken op het gebied van aantrekkelijke binnensteden; • een secundaire analyse van bestaande data met betrekking op de binnenstad: hierbij is gebruik gemaakt van bestaande COS-onderzoeken, externe onderzoeken en gegevens als aanvulling op de Binnenstadsmonitor 2011; • een digitale vragenlijst afgenomen onder binnenstadbewoners en Rotterdamse bezoekers aan de binnenstad via Digitaal Stadspanel Rotterdam (DSR). Onder meer is gevraagd naar sterke en zwakke punten van de binnenstad en de aangename en te verbeteren plekken. 1.492 Rotterdammers zijn uitgenodigd voor het onderzoek en heeft 553 bruikbare vragenlijsten opgeleverd. Dit is een respons van 37%. Factoren die een binnenstad aantrekkelijk maken Volgens Marlet (2009) is een aantrekkelijke woonstad in Nederland een stad met veel cultuur en goede horeca in een fraaie binnenstad, gecombineerd met veel koopwoningen, weinig criminaliteit, en veel werk en natuur in de omgeving van die stad. Zoomen we in op de binnenstad dan blijkt volgens De Lange (2005) dat de aantrekkelijkheid van de binnenstad voor een belangrijk deel in de combinatie van verschillende functies en gebruikers ligt. De veelzijdige mix van toerisme, winkelen, wonen en werken, al dan niet in combinatie met een historische omgeving, moeten daarom het basisbeginsel van elke binnenstad zijn. Daarnaast biedt een aantrekkelijke binnenstad ruimte voor contact en uitwisseling tussen verschillende
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
5
gebruikers. De binnenstad is hierdoor een publiek domein, waar spontane gebeurtenissen en belevenissen kunnen plaatsvinden. De mix van gebruikers maakt de binnenstad aantrekkelijk. De aanwezigheid van de vele mensen vormt een deel van het vermaak in de binnenstad (De Lange, 2005). Uit de literatuur blijkt dat meerdere factoren een rol spelen om een binnenstad aantrekkelijk te maken. Uit de bestudeerde onderzoeken komen de volgende factoren die een binnenstad aantrekkelijk maken: • Multifunctionaliteit: veelzijdige mix van toerisme, winkelen, wonen en werken; • Ruimte voor contact en ontmoetingen; • Mix van gebruikers gericht op een breed publiek; • Woonattracties: goede horeca, veel cultuur, vrijetijdsvoorzieningen; • Kwalitatief winkelaanbod (ook voor doelgerichte aankopen van bewoners); • Niet-commerciële voorzieningen (voor bewoners) ; • Bereikbaar met openbaar vervoer en auto (inclusief goede parkeermogelijkheden); • Evenementen en speciale attracties; • Voldoende werk; • Voldoende woningen; • Versterken van het onderscheidend vermogen van de binnenstad; • Fraaie binnenstad met uitstraling: daarbij zorgen voor aantrekkelijke openbare ruimte; • Aanpak van leegstand; • Veiligheid. Secundaire analyse Een nadere bestudering van zeven bestaande onderzoeken van het COS resulteert vooral in dissatisfiers van de binnenstad. Bewoners van de binnenstad ervaren overlast en onveiligheid, vuil op straat en verkeersproblematiek als belangrijkste problemen en irritaties (Omnibusenquête 2006-2011 en het onderzoek naar de Irritatie top-10 2011). Uit het Communicatieonderzoek Rotterdam Centraal (2010) wordt duidelijk dat de bewegwijzering rondom Centraal Station een punt is dat blijvende aandacht verdient. Het Centraal Station is immers voor een deel van de bezoekers het eerste contact met Rotterdam en het is de toegangspoort tot de binnenstad van Rotterdam. Een andere dissatisfier is dat Rotterdam volgens een deel van de jongere leden van het Digitaal Stadspanel Rotterdam te weinig leuke uitgaansgelegenheden of feesten heeft en uitgaan wordt door sommige Rotterdammers als onveilig ervaren (Quickscan Clubcircuit Rotterdam, 2010). De Rotterdammers die iets missen in het Rotterdamse cultuuraanbod (34%) geven vooral aan popconcerten of een groot poppodium, een gezelliger stadscentrum en kleinschalige festival te missen (Het Rotterdamse Stadspanel over het kunst- en cultuurbeleid en de bezuinigingen daarop, 2010). Voor bewoners uit Den Haag zijn winkelen, bezoek aan cafés en restaurants en bezoek aan sportwedstrijden en concerten de belangrijkste redenen om naar Rotterdam te komen. Deze motieven kunnen dan ook als satisfiers worden benoemd door Haagse bezoekers (Enquête Metropoolregio, 2010). Een derde van de Rotterdammers vindt dat er te weinig terrasjes zijn in de binnenstad en ongeveer de helft van de Rotterdammers vindt dat niet het geval. De resultaten van 2011 zijn 6
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
vergelijkbaar met 2009. Het aandeel Rotterdammers dat vindt dat er te weinig terrasjes zijn in het centrum is onder de terrasgangers groter (Vrijetijdsomnibusenquête 2009 en 2011). Aanvullende gegevens en extern onderzoek Na de afronding van de binnenstadmonitor is een aantal extra gegevens aangeleverd en zijn er gegevens geactualiseerd. Deze gegevens zijn in deze rapportage opgenomen. Bewoners kunnen bij Gemeentewerken meldingen doorgeven over de buitenruimte. In 2010 deden zij dit vooral over afval, openbare verlichting, wegen en plakken/kladden. Als aanvulling op de bezetting in de gemeentelijke parkeergarages (opgenomen in de Binnenstadsmonitor) is door Stadstoezicht het aantal transacties en de totale opbrengst voor het parkeren op straat aangeleverd. Opvallend is dat zowel in de vakantieperiode in de zomer als in de herfstvakantie het aantal transacties en de totale opbrengst voor het straatparkeren in de binnenstad dalen ten opzichte van andere periodes. In het najaar van 2011 is het onderzoek Meest Gastvrije Stad uitgebracht. Rotterdam stond in 2011, net als in 2009, op de 18e plek, één plaats lager dan in 2010. De andere drie grote steden scoren beter dan Rotterdam. De meest gastvrije stad in Nederland was in 2010 en 2011 Den Bosch en in 2009 Haarlem. Als toelichting op de ranking van Rotterdam staan in het onderzoek een top 5 en een flop 5. De top 5 voor Rotterdam bestaat uit: openingstijden van winkels, winkelgebieden, bereikbaarheid met het openbaar vervoer naar de stad, diversiteit in het restaurantaanbod en diversiteit in het winkelaanbod. In de flop 5 voor Rotterdam staan: bereikbaarheid met de auto, hygiëne, parkeren, werkzaamheden en groenvoorziening. De score voor de meest gastvrije stad is opgebouwd uit 27 verschillende aspecten. Ten opzichte van andere steden staat Rotterdam op de eerste plaats bij de aspecten bereikbaarheid met het openbaar vervoer in de binnenstad en de openingstijden van horeca, winkels en cultureel aanbod. Ook komt Rotterdam in de top 5 bij de bereikbaarheid van het openbaar vervoer naar de stad en de informatievoorziening bij het openbaar vervoer. Voor 17 aspecten geldt echter dat Rotterdam op plaats 15 of lager staat. Bij de groenvoorziening, vriendelijkheid op straat en het gevoel van veiligheid staat Rotterdam op de laatste plaats. Vanaf 2010 voert Locatus jaarlijks een passantentelling uit in het Centrum van Rotterdam. Voor die tijd was het eens in de twee jaar. Bij het verschijnen van de Binnenstadsmonitor 2011 waren de resultaten van 2011 nog niet beschikbaar. Dat is nu wel het geval. Het geschatte aantal weekbezoekers voor het hele kernwinkelgebied in 2011 bedraagt 556.000 bezoekers. Dit komt neer op een stijging met 4% ten opzichte van 2010. Maandag is de rustigste dag van de week en vrijdag en zaterdag zijn de drukste dagen. In navolging van 2004 is eind 2011 het Koopstromenonderzoek gepresenteerd. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek voor Rotterdam Centrum zijn: • Rotterdam Centrum trekt relatief veel klanten vanuit de omliggende gemeenten Schiedam en Capelle en vanuit de rest van Nederland; • Voor niet-dagelijkse artikelen komt 57% van de omzet uit Rotterdam zelf en 43% van buiten Rotterdam; • In de dagelijkse branche komt 84% van de omzet uit Rotterdam zelf en 16% van buiten Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
7
Rotterdam. In dit onderzoek is consumenten ook gevraagd om de aankoopplaats die men het vaakst bezoekt voor de dagelijkse boodschappen of voor het winkelen te beoordelen op zeven criteria. Bereikbaarheid met het openbaar vervoer en compleetheid van het winkelaanbod scoren zowel in Rotterdam Centrum als in de andere drie binnensteden goed. De bereikbaarheid per auto en de parkeermogelijkheden scoren minder goed. Rotterdam scoort echter op deze beide aspecten beter dan de andere drie binnensteden. Ook in het onderzoek Gastvrije stad scoort Rotterdam beter dan de andere drie grote steden op de bereikbaarheid van de binnenstad per auto. Panelonderzoek Voor dit onderzoek is een vragenlijst uitgezet onder leden van het Digitaal Stadspanel Rotterdam. Aan bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers aan de binnenstad zijn stellingen over het imago van binnenstad voorgelegd, is gevraagd wat zij goed en niet goed vinden aan de binnenstad en welke plekken zij aantrekkelijk vinden en welke verbeterd moeten worden. De deelnemers aan het onderzoek kregen dertien imagostellingen voorgelegd over de binnenstad (zie figuur 5.1 en 5.2). Zeer positief reageren Rotterdammers op de stellingen dat het in de binnenstad overdag aangenaam verblijven is en dat het aangenaam winkelen is. Op stellingen over de prachtige skyline, de hoeveelheid mooie bruggen in de binnenstad, de mooie moderne gebouwen en de aantrekkelijkheid van de binnenstad vanwege het water reageren Rotterdammers ook uitermate positief. Beduidend minder positief zijn de reacties op de stelling dat het ’s avonds aangenaam verblijven is in de binnenstad. Overdag lijkt de binnenstad dus duidelijk een plek waar mensen zich thuis voelen, terwijl dat ’s avonds aanzienlijk minder is. Rotterdammers zijn het beduidend vaak oneens met de stellingen dat de binnenstad mooie pleinen heeft of voldoende groen. Het winkelaanbod, het openbaar vervoer en de architectuur zijn volgens de Rotterdammers de drie sterkste punten van de binnenstad. Het uitgaansaanbod en de sfeer worden ook nog door een groot aandeel Rotterdammers goed gevonden. Bewoners van de binnenstad vinden vaker dan Rotterdamse bezoekers dat het openbaar vervoer, de architectuur, het onderhoud van de buitenruimte en de parkeermogelijkheden goed zijn aan de Rotterdamse binnenstad. Veel van deze aspecten ervaren zij als bewoner van de binnenstad vrijwel dagelijks. Bezoekers zijn juist positiever over het uitgaansaanbod. Vervuiling, parkeren, overlast door werkzaamheden, inrichting buitenruimte en het groen zijn de belangrijkste aspecten die Rotterdammers niet goed vinden aan de binnenstad. Ook het onderhoud van de buitenruimte, de sfeer, de veiligheid en het feit dat de binnenstad te weinig een mix is van functies zijn aspecten aan de binnenstad die door de Rotterdammers relatief vaak als niet goed worden ervaren. Ook hier wordt duidelijk dat bewoners van de binnenstad een aantal aspecten anders ervaren dan Rotterdamse bezoekers. Zo vinden bewoners vaker dan Rotterdamse bezoekers de inrichting van de buitenruimte, het groen en de geluidsoverlast niet goed aan de binnenstad. Rotterdamse bezoekers vinden juist de vervuiling, het parkeren, de veiligheid en het feit dat de binnenstad te weinig een mix is van functies niet goed aan de binnenstad. Aan de bewoners van de binnenstad en de Rotterdamse bezoekers is gevraagd wat zij 8
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
aantrekkelijke plekken in de binnenstad vinden. Veel bewoners en bezoekers noemen (delen van) het Scheepvaartkwartier, de Witte de Withstraat, het Park bij de Euromast en de Oude Haven. Opvallend is dat de meeste aantrekkelijke plekken in de binnenstad plekken zijn met een vooroorlogse bebouwing. Veel genoemde redenen voor aantrekkelijke plekken zijn dat er (veel) groen is, gezelligheid, sfeervol, de aanwezigheid van restaurants en cafés en de rust. Aanvullend op de aantrekkelijke plekken is gevraagd naar verbeterplekken in de binnenstad. Er zijn drie plekken die duidelijk bovenaan staan in de lijst met verbeterplekken. Dat zijn de Lijnbaan, de Coolsingel en het Schouwburgplein. Het Centraal Station en de Hoogstraat worden ook wat vaker genoemd. Veel genoemde suggesties ter verbetering zijn: meer groen, autovrij of autoluw maken, andere winkels, ander of beter horeca-aanbod en meer of betere terrassen. Overzicht satisfiers en dissatisfiers De volgende tabel geeft een overzicht van de belangrijkste satisfiers en dissatisfiers uit de andere COS-onderzoeken, aanvullende gegevens, extern onderzoek en het panelonderzoek.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
9
Bestaande onderzoeken COS
Tabel: Belangrijkste satisfiers en dissatisfiers uit de verschillende onderzoeken Satisfiers Dissatisfiers Type Onderdeel Omnibusenquete* Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast Verkeersproblematiek Vervuiling in de openbare ruimte Irritatie top-10 PZR* Vuil op straat Verkeer en parkeren Overlast en onveiligheid Metropoolenquete* Winkelen Cafés en restaurants Sportwedstrijden en concerten Rotterdam Centraal Bewegwijzering rondom Centraal Station Quickscan Clubcircuit*
Te weinig leuke uitgaansgelegenheden of feesten Uitgaan in Rotterdam wordt door sommige Rotterdammers als onveilig ervaren
Stadspanel over het kunsten cultuurbeleid en bezuinigingen daarop *
Bij bezoek kunst en cultuur in Rotterdam: lagere toegangsprijzen, betere informatie, prettigere en veiligere omgeving op straat.
Aanvullende resultaten & externe onderzoek
VTO Meldingen Buitenruimte
Gastvrije Stad 2011
Koopstromenonderzoek 2011
Internetpanel
Imagostellingen
Sterke en zwakke punten
Openingstijden van winkels Winkelgebieden Bereikbaarheid met het openbaar vervoer naar de stad Diversiteit in restaurantaanbod Diversiteit in winkelaanbod Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Compleetheid winkelaanbod Sfeer en uitstraling Aanbod daghoreca Veiligheid winkelomgeving Overdag aangenaam verblijven Aangenaam winkelen Aantrekkelijke evenementen Prachtige skyline Mooie bruggen Veel mooie moderne gebouwen Winkelaanbod Openbaar vervoer Architectuur Uitgaansaanbod
Rotterdammers missen popmuziekconcerten of groot poppodium, een gezelliger stadscentrum en kleinschalige festivals. Aantal terrasjes Afval Openbare verlichting Wegen Plakken/kladden Bereikbaarheid met de auto Hygiëne Parkeren Werkzaamheden Groenvoorziening Bereikbaarheid met de auto Parkeermogelijkheden
's Avonds verblijven Pleinen Groen
Vervuiling Parkeren Overlast bouwwerkzaamheden Inrichting buitenruimte Groen
*Dit zijn onderzoeken waarbij de antwoorden de gehele stad betreffen. Bij de eerste twee onderzoeken is een selectie gemaakt van de binnenstadsbewoners. De antwoorden zijn dus niet 1-op-1 toe te passen op de binnenstad maar geven wel een indicatie.
10
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Conclusie Wanneer we de resultaten uit de bestaande COS-onderzoeken, de aanvullende gegevens, de externe onderzoeken en het panelonderzoek combineren, worden de belangrijkste satisfiers en dissatisfiers voor de binnenstad duidelijk. De belangrijkste satisfiers van de binnenstad zijn: • Winkelaanbod (o.a. divers, compleet en openingstijden) • Bereikbaarheid met openbaar vervoer • Architectuur en de skyline van Rotterdam • Uitgaansaanbod • Overdag aangenaam verblijven Vooral de eerste vier aspecten kunnen als unique selling points voor de binnenstad worden aangemerkt. Het vijfde aspect is een voorwaarde voor het verblijven in de binnenstad en moet dus vooral in stand worden gehouden. De meest genoemde dissatisfiers zijn: • Vervuiling • Verkeer (bereikbaarheid met de auto) • Parkeren • Gevoel van onveiligheid (vooral ’s avonds) • Werkzaamheden De eerste vier aspecten zijn duidelijk aspecten die kunnen leiden tot ontevredenheid. Wanneer ze goed worden ingevuld leiden ze niet zo zeer tot een hogere tevredenheid, maar vallen ze niet meer op of vindt men het normaal. Vervuiling (met name door zwerfvuil, volle prullenbakken en kauwgom op straat) kan op korte termijn worden aangepakt. Het vergroten van de autobereikbaarheid van de binnenstad en de parkeermogelijkheden zijn aspecten die vooral voor (Rotterdamse) bezoekers van belang zijn. Het laatste aspect ‘werkzaamheden’ is een aspect wat zich gedeeltelijk vanzelf oplost wanneer het merendeel van de grote bouwwerkzaamheden is afgerond. In de tussentijd kan natuurlijk wel iets gedaan worden aan het ervaren van overlast door werkzaamheden, door bijvoorbeeld duidelijkere informatie of routing. Uit de verschillende onderzoeken blijkt dat alle doelgroepen grofweg dezelfde satisfiers en dissatisfiers hebben. Veel genoemde redenen voor aantrekkelijke plekken zijn dat er (veel) groen is, gezelligheid, sfeervol, aanwezigheid van restaurants en cafés en rust. Deze plekken zijn vooral plekken met een vooroorlogse bebouwing. Veel genoemde suggesties ter verbetering van plekken zijn meer groen, autovrij of autoluw maken, andere winkels, ander of beter horeca-aanbod en meer of betere terrassen. Geadviseerd wordt zowel de aspecten van de aantrekkelijke plekken als de aspecten ter verbetering mee te nemen bij de aanpak van plekken in de binnenstad. Al met al lijkt het er op dat de opbouw van de binnenstad na de oorlog geleid heeft tot een binnenstad met een prachtige skyline, waar het echter ontbreekt aan een juiste functiemenging. In de binnenstad wordt teveel gewerkt en te weinig gewoond en het ontbreekt er aan voldoende aangename openbare verblijfsplekken.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
11
Naast de opsomming van de belangrijkste satisfiers en dissatisfiers kan geconcludeerd worden dat het in de binnenstad ontbreekt aan voldoende aangename groene en autoluwe verblijfsruimten, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Er moet wat gedaan worden aan een sterkere menging van functies om daarmee de binnenstad aantrekkelijker te maken. Dit is een aspect wat meer tijd kost om te verbeteren dan een aspect als vervuiling. Ook moet er gewerkt worden aan het verblijfsklimaat in de binnenstad ‘s avonds.
12
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
1
Inleiding
1.1
Aanleiding
In juni 2011 is het Programmaplan Binnenstad 2010-2014 gepresenteerd. Het Programmaplan Binnenstad is een uitwerking en concretisering van de ambities van het college. Tevens is het een aanvulling op en een actualisering van het ‘Binnenstadsplan 2008 – 2020’. Voor de uitvoering van het Binnenstadsplan wordt gewerkt volgens het principe van programmasturing. Om zicht te krijgen op de ontwikkeling van de beoogde effecten heeft Bureau Binnenstad (Stadsontwikkeling) het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) gevraagd een monitor op te stellen. Uit deze monitor bleek dat het (winkel)bezoek aan- en de waardering voor de binnenstad nog niet de gewenste opgaande lijn laat zien. Bureau Binnenstad heeft aan het COS gevraagd nader onderzoek te doen om zodoende beter zicht te krijgen op de satisfiers en dissatisfiers van bewoners en bezoekers van de Rotterdamse binnenstad. In deze rapportage worden de resultaten van dit aanvullende onderzoek gepresenteerd.
1.2
Onderzoeksopzet
Het doel van het onderzoek was inzicht krijgen in de satisfiers en dissatisfiers van de binnenstad. In dit onderzoek zijn satisfiers factoren die leiden tot tevredenheid: het zijn factoren die respondenten goed aan de binnenstad vinden. Dissatisfiers zijn factoren die leiden tot ontevredenheid: het zijn factoren die respondenten niet goed vinden aan de binnenstad. Een overzicht van de satisfiers en dissatisfiers geeft een beeld van hoe de binnenstad aantrekkelijker kan worden gemaakt, zodat er meer bezoekers naar de binnenstad komen en die dan ook positiever waarderen. Voor dit onderzoek is een aantal instrumenten ingezet, te weten: • een beperkte literatuurstudie waarbij is gezocht naar relevante onderzoeken op het gebied van aantrekkelijke binnensteden; • een secundaire analyse van bestaande data met betrekking op de binnenstad; • een digitale vragenlijst die is afgenomen onder binnenstadbewoners en Rotterdamse bezoekers van de binnenstad via Digitaal Stadspanel Rotterdam (DSR). Gevraagd is onder meer naar sterke en zwakke punten van de binnenstad en aangename en te verbeteren plekken. Literatuuronderzoek Er is een beperkt literatuuronderzoek uitgevoerd, waarbij is gezocht naar relevante onderzoeken op het gebied van (aantrekkelijke) binnensteden. Daaruit zijn indicatoren gekomen die de aantrekkelijkheid van een binnenstad kunnen beïnvloeden. Deze indicatoren kunnen wellicht aanknopingspunten ter verbetering opleveren. De conclusies uit dit deel van het onderzoek betreffen steden en binnensteden in het algemeen. Secundaire analyse Bij de secundaire analyse is gebruik gemaakt van resultaten uit bestaande onderzoeken van het COS. Bij deze onderzoeken zijn vragen gesteld over de binnenstad of zijn gegevens Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
13
bijgehouden die betrekking hebben op de binnenstad. De resultaten zijn in deze rapportage gebundeld en geven in meer of mindere mate informatie over de satisfiers en dissatisfiers van bewoners en bezoekers van de Rotterdamse binnenstad. Daarnaast is een aantal gegevens uit de Binnenstadsmonitor 2011 geactualiseerd en zijn aanvullende gegevens opgenomen. Internetvragenlijst Een deel van de leden van het Digitaal Stadspanel Rotterdam (DSR) is uitgenodigd voor deelname aan een vragenlijst over de binnenstad. Zowel bewoners van de binnenstad als bezoekers aan de binnenstad uit Rotterdam is gevraagd naar de sterke en zwakke punten van - en de gewenste verbeteringen voor de binnenstad. De vragenlijst is opgenomen in bijlage A. In totaal zijn 1.492 Rotterdammers uitgenodigd voor het onderzoek. Het onderzoek heeft 553 bruikbare vragenlijsten opgeleverd, wat neerkomt op een respons van 37%. Tabel 1.1 geeft een overzicht van de respons per type doelgroep. Tabel 1.1: Respons internetvragenlijst per type groep
Type doelgroep Bewoners binnenstad Rotterdamse bezoekers Totaal
Uitzet 392 1.100 1.492
Respons Absoluut Percentage 160 41% 393 36% 553 37%
In het DSR zijn alle groepen van de Rotterdamse bevolking vertegenwoordigd. Niettemin is de respons – en daarmee de uitkomsten – niet geheel representatief voor de hele Rotterdamse bevolking. Het geeft wel een goed beeld van de mening van verschillende groepen (bewoners en bezoekers) van dit onderzoek. In de respons zijn oververtegenwoordigd: hoger opgeleiden, autochtonen en Rotterdammers tussen de 45 en 65 jaar oud. Gezien de selectief getrokken steekproef (meer bewoners van de binnenstad) en de ondervertegenwoordiging van jongeren zijn de resultaten gewogen naar buurt en leeftijd. In bijlage B staat een overzicht van de achtergrondkenmerken van de respondenten. Uit de gegeven antwoorden blijkt dat zij de vragenlijst serieus hebben ingevuld.
1.3
Leeswijzer
Hoofdstuk twee van deze rapportage behandelt de resultaten van de literatuurstudie. In hoofdstuk drie en vier worden de resultaten van de secundaire analyse gepresenteerd. Hoofdstuk drie bevat daarbij gegevens van bestaande COS-onderzoeken en in hoofdstuk vier staan gegevens die als aanvulling op - of actualisering van de gegevens uit de Binnenstadsmonitor 2011 kunnen worden beschouwd. Tot slot bevat hoofdstuk vijf de resultaten van het panelonderzoek.
14
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
2
Literatuurstudie
Voor dit onderzoek is een beperkte literatuurstudie gedaan, waarbij via het internet gezocht is naar relevante onderzoeken op het gebied van aantrekkelijke binnensteden. Met deze literatuurstudie wordt antwoord gegeven op de vraag welke factoren een binnenstad aantrekkelijk maken. Dit onderdeel van het onderzoek beschrijft dan ook steden en binnensteden in het algemeen, en gaat dus niet specifiek over Rotterdam. Voor deze literatuurstudie is gebruik gemaakt van de volgende documenten: • het boek “De aantrekkelijke stad” van Gerard Marlet (2009) aan de hand van de samenvatting door Willem Vroege van de Gemeente Den Haag; • de afstudeerscriptie “Op weg naar een aantrekkelijke binnenstad?” van Maike de Lange (2005); • het juryrapport voor de Beste Binnenstad 2011-2013 van Detailhandel Nederland (2011); • een analyse van Ecorys voor de gemeente Leiden waarbij gekeken is welke functionele en ruimtelijke aspecten een binnenstad aantrekkelijk maken (2008) http://gemeente.leiden.nl/fileadmin/files/Projecten/Programma_Binnenstad/Downloads/ Ontwikkelingspotenties_Binnenstad.pdf. Aantrekkelijke (binnen)stad algemeen Volgens Marlet (2009) is een aantrekkelijke woonstad in Nederland een stad met veel cultuur en goede horeca in een fraaie binnenstad, gecombineerd met veel koopwoningen, weinig criminaliteit, en veel werk en natuur in de omgeving van die stad. Zoomen we in op de binnenstad dan blijkt volgens De Lange (2005) dat de aantrekkelijkheid van de binnenstad voor een belangrijk deel in de combinatie van verschillende functies en gebruikers ligt. De veelzijdige mix van toerisme, winkelen, wonen en werken, al dan niet in combinatie met een historische omgeving, moeten daarom het basisbeginsel van elke binnenstad zijn. Deze multifunctionaliteit onderscheidt de binnenstad van monofunctionele (en vaak private) ruimten zoals attractieparken en meubelboulevards. Multifunctionaliteit (verzorgingsfunctie, vrijetijdsfunctie, publieke functie, woonfunctie) staat dus aan de basis van een aantrekkelijke binnenstad. Daarnaast biedt een aantrekkelijke binnenstad ruimte voor contact en uitwisseling tussen verschillende gebruikers. De binnenstad is hierdoor een publiek domein, waar spontane gebeurtenissen en belevenissen kunnen plaatsvinden. De mix van gebruikers maakt de binnenstad aantrekkelijk. De aanwezigheid van de vele mensen vormt een deel van het vermaak in de binnenstad (De Lange, 2005). Onderzoeken uitgesplitst Marlet De belangrijkste conclusies ten aanzien van een aantrekkelijke stad uit het onderzoek van Marlet zijn als volgt samen te vatten: • De aantrekkelijke stad is de stad die werk én woonattracties biedt. • In een stad van waaruit veel banen binnen acceptabele tijd te bereiken zijn, is de voorraad menselijk kapitaal groter. • Een stad met veel woonattracties – zoals cultureel aanbod, historische binnenstad en hoogwaardige horeca – trekt een creatieve, hoogopgeleide bevolking aan. • In steden met veel human capital neemt de werkgelegenheid bij bestaande bedrijven meer toe, vestigen zich meer nieuwe bedrijven en starten meer mensen een eigen Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
15
bedrijf. De samenstelling van de bevolking in een stad is de cruciale schakel tussen agglomeratievoordelen en woonattracties enerzijds, en de lokale economie anderzijds. Niet het bedrijfsleven maar de bevolking vervult in een stad een spilfunctie. • Steden met een diverse sectorale structuur doen het over het algemeen economisch beter. • Files hangen negatief samen met economische groei. Passen we het bovenstaande toe op de binnenstad dan lijken werk en woonattracties belangrijke speerpunten voor Rotterdam. •
Ecorys Voor de gemeente Leiden heeft Ecorys in 2008 de volgende vraag beantwoord: Welke functionele en ruimtelijke aspecten maken een binnenstad aantrekkelijk? De aspecten die genoemd worden, zijn: 1. Richten op een breed publiek: Binnensteden kunnen een sterkere positie verkrijgen door zich op een breed publiek te richten. Gezinnen met kinderen, ouderen, toeristen en zakelijke bezoekers zijn belangrijke doelgroepen. De aanwezigheid van functionele deelgebieden leidt tot herkenbaarheid en binding wat uiteindelijk voor hogere bezoekfrequenties zorgt. Hiervoor kunnen deelgebieden als A1-gebied, hoogwaardig kwalitatieve gebieden en dwaalgebieden met vooral zelfstandige detailhandel voorzieningen als voorbeeld dienen. 2. Kwaliteitsverbreding: Het voorzieningenaanbod moet van goede kwaliteit zijn, met een goede uitstraling en van alle prijsniveaus. Alle categorieën consumenten kunnen pas dan naar tevredenheid hun inkopen doen. Het merendeel van het publiek richt zich op de mainstream producten, maar de aanwezigheid van bijzondere artikelen wordt ook gewaardeerd. 3. Evenementen en speciale attracties: Het organiseren van evenementen zoals festivals, muziekevenementen, themajaren en bloemenmarkten kan een positieve invloed hebben op de economische resultaten van de binnensteden. 4. Versterking onderscheidend vermogen: De aanwezigheid van typische lokale kenmerken die de unique selling points van de binnenstad zijn. Hierbij kan gedacht worden aan bekende warenhuizen in bijzondere gebouwen, flagshipstores (nieuwe formules) en lokale bedrijven met geheel eigen uitstraling. 5. Versterking woonfunctie binnensteden: Binnensteden hebben van oudsher een woonfunctie. Door de nabijheid van het openbaar vervoer, de voorzieningen en de sfeer is het wonen in de binnensteden aantrekkelijk. Inwoners van de binnenstad verhogen de sociale veiligheid en zorgen ook na sluitingstijd van de voorzieningen voor een levendig karakter. 6. Scheppen van ruimte: het gebrek aan ruimte voor vestiging van publiekverzorgende voorzieningen is een van de grootste bedreigingen voor de binnenstad. Veel partijen worden hierdoor genoodzaakt om buiten het centrum of zelfs buiten de gemeentegrenzen naar ruimte te zoeken. Herontwikkeling schept mogelijkheden voor het realiseren van nieuwe voorzieningen. 7. Een aantrekkelijke openbare ruimte: door het opwaarderen van de kwaliteit van de openbare ruimte wordt het onderscheidend vermogen van binnensteden bevorderd. Een aantrekkelijke en goed onderhouden openbare ruimte is het visitekaartje voor de gemeente en voor inwoners en bezoekers. Ook verhoogt een hoge kwaliteit van de 16
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
openbare ruimte de waarde van het vastgoed en zal de bereidheid van eigenaren om te investeren in de kwaliteit van het vastgoed toenemen. 8. Verbeteren bereikbaarheid en parkeermogelijkheden: Deze twee aspecten behoren tot de ‘hot issues’ van de binnenstedelijke problematiek. Een goede (regionale) bereikbaarheid zowel met de auto als met het openbaar vervoer én het bieden van voldoende parkeermogelijkheden bepalen in sterke mate de aantrekkelijkheid voor inwoners en bezoekers van de binnensteden. Hierbij is het van groot belang dat de parkeerplaatsen op een duidelijke manier worden aangegeven en dat ze op een logische wijze aansluiten op zowel de binnenstedelijke voorzieningen (zoals het kernwinkelgebied) als op de aankomstroutes vanuit de regio (Ecorys, 2008) De Lange De Lange geeft aan dat de belangrijkste doelgroep van elke binnenstad de lokale bevolking is. De inwoners van een stad vormen een omvangrijk deel van het draagvlak voor voorzieningen en de bezoekfrequentie is over het algemeen hoog. Daarnaast hebben de bewoners een ambassadeursfunctie. Ze moeten eerst zelf tevreden zijn met ‘hun’ binnenstad, voordat de binnenstad verkocht kan worden aan doelgroepen van verder weg. Het aantrekken van regionale en bovenregionale bezoekers is van belang, omdat deze doelgroepen over het algemeen meer besteden tijdens een binnenstadsbezoek. De inwoners van de stad stellen deels andere eisen aan de binnenstad dan bezoekers uit de regio of van verder weg. Zo bezoeken zij de binnenstad niet alleen als een vorm van vrijetijdsbesteding, maar doen zij ook doelgerichte aankopen en maken zij gebruik van de nietcommerciële voorzieningen. De binnenstad moet voor hen een plaats zijn waar zij zich thuis voelen (sense of place) en waar zij andere mensen kunnen ontmoeten. Met name voor de lokale bevolking moet de binnenstad daarom een publiek domein zijn. Voor de regionale en bovenregionale bezoekers is de vrijetijdsfunctie van de binnenstad doorgaans het meest belangrijk. Zij bezoeken de binnenstad om recreatief te winkelen (funshoppen), vanwege de cultuurhistorische waarde of om van overige vrijetijdsvoorzieningen, zoals musea en evenementen, gebruik te maken. De keuze voor een binnenstad is hierbij steeds meer gebaseerd op de sfeer, die de binnenstad uitstraalt, en het beeld dat de binnenstad bij de consument oproept. De Beste Binnenstad 2011-2013 Het Juryrapport Beste Binnenstad 2011-2013 van Detailhandel Nederland geeft ook een indicatie voor aspecten die een binnenstad aantrekkelijk maken. Bij de beoordeling was de ontwikkeling van de binnenstad in de periode 2009-2011 doorslaggevend. Daarbij is rekening gehouden met ruimtelijk economische ontwikkeling, uistraling, aanpak van leegstand, veiligheid en de mate van samenwerking tussen binnenstedelijke actoren. Eindhoven is verkozen tot Beste Binnenstad 2011-2013. De jury prijst de heldere positionering van de stad en de vastberadenheid van publieke en private partners om de stad verder te ontwikkelen. Kennis, innovatie, technologie en creativiteit zijn kernwaarden die voortdurend houvast bieden en richting geven. De kernwaarden worden opgepakt door ondernemers waardoor regelmatig nieuwe retail- en horecaconcepten worden gepresenteerd aan het publiek. Andere sterke aspecten van Eindhovense binnenstad zijn de internationale waardering en de aansprekende evenementen.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
17
Factoren die een binnenstad aantrekkelijk maken Zoals uit de voorgaande tekst blijkt spelen meerdere factoren een rol spelen om een binnenstad aantrekkelijk te maken. Een aantal factoren komt bij de verschillende onderzoeken terug. Wanneer een uitgebreider literatuuronderzoek wordt gedaan, zullen wellicht meer factoren worden genoemd. Uit de bovenstaande onderzoeken is de volgende lijst met factoren op te stellen: • Multifunctionaliteit: veelzijdige mix van toerisme, winkelen, wonen en werken • Ruimte voor contact en ontmoetingen • Mix van gebruikers gericht op een breed publiek • Woonattracties: goede horeca, veel cultuur, vrijetijdsvoorzieningen • Kwalitatief winkelaanbod (ook voor doelgerichte aankopen van bewoners) • Niet-commerciële voorzieningen (voor bewoners) • Bereikbaar met openbaar vervoer en auto (inclusief goede parkeermogelijkheden) • Evenementen en speciale attracties • Voldoende werk • Voldoende woningen • Versterken van het onderscheidend vermogen van de binnenstad • Fraaie binnenstad met uitstraling: daarbij zorgen voor aantrekkelijke openbare ruimte • Aanpak van leegstand • Veiligheid
18
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
3
Resultaten bestaande COS-onderzoeken
In dit hoofdstuk worden resultaten besproken uit bestaande COS-onderzoeken. Al deze onderzoeken geven informatie over de binnenstad. Aan het einde van elk onderzoek worden telkens de satisfiers en de dissatisfiers opgesomd.
3.1
Probleemvraag Omnibus
Jaarlijks wordt in de Omnibusenquête aan Rotterdammers gevraagd wat de belangrijkste problemen in Rotterdam zijn die met voorrang moeten worden aangepakt. Respondenten mogen daarbij maximaal drie problemen in eigen woorden formuleren. Voor dit onderzoek is een selectie gemaakt voor de bewoners van de binnenstad. Aandachtspunt hierbij is dat het gaat om ervaren problemen in heel Rotterdam. De resultaten zijn dus niet 1-op-1 toepasbaar op de binnenstad. Tabel 3.1: Belangrijkste problemen die in Rotterdam met voorrang moeten worden aangepakt volgens bewoners van de binnenstad (meerdere antwoorden mogelijk), 2006 - 2011 Probleem 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast
70%
68%
56%
51%
64%
49%
Verkeersproblematiek
31%
31%
31%
35%
33%
38%
Vervuiling en beheer openbare ruimte
29%
28%
31%
32%
28%
32%
Bevolking(ssamenstelling)
16%
16%
15%
18%
16%
21%
Jeugdproblematiek
19%
15%
22%
20%
17%
19%
Kwantiteit/ kwaliteit overige voorzieningen
6%
13%
14%
18%
14%
14%
Werkloosheid/arbeidsongeschikth./armoede/e.d.
15%
11%
8%
6%
9%
11%
Overige problemen
14%
2%
7%
3%
3%
9%
Overige overlast
5%
8%
5%
10%
5%
8%
Kwantiteit/kwaliteit openbaar groen
6%
9%
7%
9%
6%
8%
Verpaupering/verloedering wijken
8%
7%
10%
13%
6%
6%
Woningproblematiek
7%
11%
6%
7%
7%
6%
Luchtvervuiling/milieu
6%
12%
11%
9%
6%
6%
Gemeentelijke lasten/gemeentel. zaken/overheden
4%
1%
4%
5%
10%
5%
Verkeerde stedebouwkundige plannen
3%
4%
5%
7%
7%
2%
Kwantiteit/kwaliteit speelgelegenheid Bron: Omnibusenquête 2006-2011
2%
0%
1%
1%
0%
1%
Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast is volgens de bewoners van de binnenstad het vaakst genoemde probleem dat in Rotterdam met voorrang moet worden aangepakt. Ten opzichte van 2006 is dit probleem in 2011 beduidend minder vaak genoemd. Andere veelgenoemde problemen zijn verkeersproblemen (o.m. parkeren, bereikbaarheid), vervuiling en het beheer van de openbare ruimte, de bevolkingssamenstelling en de jeugdproblematiek. Vergeleken met het Rotterdamse gemiddelde worden verkeersproblemen en problemen met de bevolkingssamenstelling door de binnenstadsbewoners vaker genoemd. Wanneer de antwoorden van 2009, 2010 en 2011 bij elkaar worden opgeteld is een analyse van de meest genoemde problemen naar opleiding en leeftijd te maken. In bijlage C staat deze uitsplitsing. In het kort de belangrijkste verschillen: • Bewoners van de binnenstad met een laag opleidingsniveau ervaren criminaliteit,
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
19
• • •
•
• •
onveiligheid en drugsoverlast en vervuiling en beheer van de openbare beduidend vaker als een belangrijk probleem dat moet worden aangepakt. Bewoners van de binnenstad met een middelbaar opleidingsniveau noemen de jeugdproblematiek wat vaker als belangrijk probleem. Hoog opgeleide binnenstadbewoners noemen de kwantiteit en kwaliteit van de overige voorzieningen en de bevolking vaker als aan te pakken problemen. Binnenstadbewoners in de leeftijd van 16 tot en met 24 jaar vinden criminaliteit, onveiligheid en drugoverlast en jeugdproblematiek beduidend vaker een belangrijk probleem dat aangepakt moet worden. Vervuiling en beheer van de openbare ruimte noemen zij juist minder vaak als probleem dan andere leeftijdsgroepen. Het aandeel 25 tot en met 44-jarigen dat een bepaald aan te pakken probleem noemt, komt voor de meeste problemen overeen met gemiddelde van alle leeftijden. Ze noemen de verpaupering van wijken en het openbaar groen iets vaker dan gemiddeld als probleem. De 45-plussers vinden de vervuiling en het beheer van de openbare ruimte vaker een probleem dan de jongere leeftijdsgroepen. 65-plussers noemen verkeersproblematiek minder vaak als een probleem dan andere leeftijdsgroepen.
Dissatisfiers bewoners van de binnenstad: • Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast • Verkeersproblematiek • Vervuiling in de openbare ruimte
3.2
Irritatie top 10 - PZR
In het voorjaar van 2011 is in opdracht van Publiekszaken Rotterdam (PZR) onder Rotterdammers onderzoek gedaan naar de grootste irritaties wanneer men denkt aan de dienstverlening van de gemeente. Voor dit onderzoek is een selectie gemaakt van de bewoners van het Stadscentrum, aandachtspunt hierbij is dat het gaat om ervaren irritaties van de gemeente in zijn geheel. De resultaten zijn dus niet 1-op-1 toepasbaar op de binnenstad, maar veelal betreffen irritaties ook de eigen woonomgeving.
20
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Tabel 3.2: Waar ergeren bewoners zich het meest aan wanneer ze denken aan de dienstverlening van de gemeente (meerdere antwoorden mogelijk), 2011 Rotterdam Irritatie Centrum Rotterdam
Vuil op straat
44%
48%
Verkeer en parkeren
39%
41%
Overlast en onveiligheid
24%
32%
Stoepen en straatmeubilair, zoals bankjes, straatlantarens en fietsenrekken
23%
19%
Groenvoorzieningen, zoals bomen, grasveldjes en parken
17%
15%
De manier waarop de gemeente omgaat met bewoners
16%
12%
Gemeenteambtenaren
12%
12%
Cultuurvoorzieningen, zoals buurthuizen, theaters en festivals
8%
6%
Stadswinkels
8%
4%
Speelplekken voor kinderen
5%
6%
Sportvoorzieningen, zoals voetbalvelden en zwembaden
1%
2%
Anders
20%
17%
Ik heb geen irritaties over de dienstverlening van de gemeente
11%
9%
n (aantal respondenten)
199
2.011
Bron: Onderzoek Irritatie top 10, COS
Bewoners van Rotterdam Centrum ergeren zich het meest aan vuil op straat, verkeer en parkeren, overlast en onveiligheid en de stoepen en het straatmeubilair. Ten opzichte van alle Rotterdammers ergeren zij zich wat minder aan overlast en onveiligheid en vuil op straat, en juist meer aan de stoepen en het straatmeubilair en de manier waarop de gemeente met de bewoners omgaat. Bewoners van Rotterdam Centrum die iets anders noemen, ergeren zich onder meer aan de stadswachten, communicatie vanuit de gemeente en geparkeerde fietsen op stoepen en pleinen. Dissatisfiers bewoners van de binnenstad: • Vuil op straat • Verkeer en parkeren • Overlast en onveiligheid
3.3
Resultaat Metropoolenquête (10-3240)
In het najaar 2010 heeft het COS samen met de gemeente Den Haag een onderzoek gedaan als input voor een conferentie met de Metropoolregio Rotterdam – Den Haag als thema. Hiervoor is een enquête gehouden onder leden van de digitale Stadspanels van deze gemeenten. Deze enquête gaf inzicht in de mate waarin Rotterdammers en Hagenaars verschillende voorzieningen gebruiken, werken en naar school gaan in andere gemeenten van het metropoolgebied. Het gaat hier om het gebruik van voorzieningen in de hele stad, en dus niet in de binnenstad in het bijzonder. De resultaten uit het onderzoek hebben alleen betrekking op Rotterdammers en Hagenaars van 20 jaar en ouder. Ze zijn door statistische weging in ieder geval representatief voor wat betreft de leeftijdsverdeling van de Rotterdamse en Haagse bevolking van 20 jaar en ouder.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
21
Voorzieningen In de volgende tabel is het bezoek van Rotterdammers en Hagenaars aan verschillende gemeenten om te winkelen of voor een bezoek aan café/restaurant weergegeven. Tabel 3.3: Bezoek aan winkels en cafés/restaurants in de afgelopen 12 maanden (gepercenteerd over bewoners die in de afgelopen 12 maanden hebben gewinkeld of cafés/restaurants hebben bezocht)
Rotterdam Den Haag Delft Schiedam of Vlaardingen Dordrecht Leiden Zoetermeer Elders in Zuid-Holland Elders in Nederland
winkelen Rotterdammers Hagenaars 98% 30% 35% 98% 16% 27% 14% 3% 11% 2% 8% 15% 4% 15% 23% 24% 39% 42%
café/restaurants Rotterdammers Hagenaars 96% 29% 37% 96% 19% 28% 12% 3% 11% 3% 11% 19% 3% 8% 25% 21% 42% 47%
Van de Rotterdammers die in de afgelopen 12 maanden hebben gewinkeld, deed 35% dit (onder meer) in Den Haag. Van de winkelende Hagenaars deed 30% dit (onder meer) in Rotterdam. Van de Rotterdammers die in de afgelopen 12 maanden een café/restaurant bezochten, deed 37% dit (onder meer) in Den Haag. Andersom bezocht 29% van de café/restaurant bezoekende Hagenaars (onder meer) café/restaurants in Rotterdam. In de enquête is ook gevraagd naar bezoek aan cultuurvoorzieningen. Van de Rotterdamse en Haagse bioscoop-, toneel-, concert- en festivalbezoekers, bezoekt een beperkt deel deze voorzieningen in regiogemeenten buiten de eigen woonplaats. Rotterdammers brengen wat vaker dan Hagenaars een bioscoop- of toneelbezoek in de andere stad, terwijl Hagenaars wat vaker naar Rotterdam komen voor een concert. Een deel van de Rotterdammers en Hagenaars die sportvoorzieningen en sportwedstrijden bezoekt, doet dit (onder meer) in regiogemeenten. Het aandeel Hagenaars dat naar Rotterdam komt voor sportwedstrijden is hoger dan andersom. Geconcludeerd kan worden dat Rotterdammers en Hagenaars hun vrije tijd ook in andere steden besteden, maar voor alle motieven vooral naar hun eigen stad gaan. Satisfiers Haagse bezoekers: • Winkelen • Cafés en restaurants • Sportwedstrijden en concerten
3.4
Communicatieonderzoek Rotterdam Centraal (10-3307)
Het COS heeft in het najaar van 2010 een onderzoek gedaan naar de bekendheid en het imago van het project Rotterdam Centraal en de bekendheid en de kwaliteit van de communicatie over het project. Dit onderzoek is gehouden onder reizigers, omwonenden en bedrijven. Het Centraal Station van Rotterdam is voor bezoekers die via dit station naar de 22
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
binnenstad gaan de ingang tot de stad. Een belangrijke conclusie uit dit onderzoek is dat de bewegwijzering op en rond het Centraal Station blijvende aandacht verdient. Reizigers hebben soms moeite met de bewegwijzeringsborden op en rond het Centraal Station van Rotterdam. Door de kleurstelling (veel geel en/of blauw) worden de borden soms als onduidelijk ervaren. Daarnaast zouden bewegwijzeringsborden op belangrijke plaatsen groter moeten, zodat ze (nog) beter opvallen. Tegelijkertijd moet worden gewaakt voor te veel bewegwijzeringsborden, waardoor mensen door de bomen het bos niet meer zien. Deze bewegwijzering kan van invloed zijn op de beleving van de bezoekers aan Rotterdam. Dissatisfiers bezoekers: • bewegwijzering rondom Centraal Station
3.5
Quickscan Clubcircuit Rotterdam (10-3327)
In de zomer van 2010 heeft het COS in opdracht van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur een onderzoek gedaan naar het uitgaansgedrag van Rotterdammers. Doel was om een schets te geven van het uitgaansgedrag en het clubbezoek in het bijzonder van Rotterdammers tussen de 16 en 40 jaar. Omdat veel uitgaansgelegenheden in de binnenstad liggen, worden hier de belangrijkste resultaten die relevant zijn voor dit onderzoek besproken. Voor ruim een kwart van alle 16 tot en met 40 jarige Rotterdammers behoort uitgaan tot één van de drie belangrijkste activiteiten in het weekend. Zij verstaan onder uitgaan onder meer clubbezoek, bezoek aan cafés, festivals, concerten en bezoek aan de bioscoop. Van alle 16 tot en met 40 jarige Rotterdammers bezoekt negen op de tien wel eens een danceclub, disco, café, kroeg, grandcafé, muziekconcert of muziekfestival. 56% van de 16 tot en met 40 jarige Rotterdammers bezoekt minstens eens per maand een danceclub/disco, café/kroeg/grandcafé, of muziekconcert/muziekfestival. Dit percentage frequente uitgaanders is groter onder hoger opgeleiden, creatieven, personen van westerse afkomst, mannen en 26 tot en met 30 jarigen. Van alle 16 tot en met 40 jarige Rotterdammers bezoekt 60% wel eens een danceclub of disco, 82% wel eens een kroeg, café of grandcafé en 72% wel eens een muziekfestival of muziekconcert. Danceclubs/disco’s zijn vooral populair onder 16 tot en met 25 jarigen. Hoger opgeleiden bezoeken relatief veel cafés/kroegen/grandcafés. Creatieven bezoeken relatief veel muziekconcerten/muziekfestivals. Hoger opgeleide uitgaanders zijn sterk vertegenwoordigd bij uitgaansgelegenheden op en rond de Nieuwe Binnenweg (zoals Rotown en Vibes). Voor hoger opgeleide creatieven geldt dit nog meer. Uit dit onderzoek blijkt geen duidelijke uitgaansvoorkeur voor niet-hoger opgeleide uitgaanders. Sommigen gaan naar clubs met dj’s, anderen geven de voorkeur aan podia en weer anderen bezoeken beide. Wensen en voorkeuren Bij de keuze voor een uitgaansgelegenheid wordt vooral gekeken naar muziekstijl, sfeer, publiek, openingstijden en prijzen. Hoger opgeleiden zijn in het algemeen kieskeuriger als het
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
23
gaat om de keuze van uitgaansgelegenheden dan niet hoger opgeleiden. Vooral onder hoger opgeleiden overheerst de voorkeur voor uitgaansgelegenheden waar het publiek hetzelfde opleidingsniveau en dezelfde leeftijd en lifestyle heeft als zijzelf. Uitgaan buiten Rotterdam De helft van de uitgaanders bezoekt wel eens uitgaansgelegenheden buiten Rotterdam. Deze uitgaanders zijn over het algemeen bovengemiddeld vertegenwoordigd in het Rotterdamse clubcircuit. Voor uitgaan buiten Rotterdam geldt dus, net als voor bezoek aan undergroundfeesten, dat het voornamelijk aanvullend is op bezoek aan Rotterdamse clubs. Een derde van de uitgaanders die wel eens uitgaansgelegenheden of undergroundfeesten buiten Rotterdam bezoeken (een zesde van alle uitgaanders) gaat buiten Rotterdam uit (mede) omdat zij vinden dat er buiten Rotterdam leukere uitgaansgelegenheden of feesten zijn, omdat zij vinden dat er te weinig leuke uitgaansgelegenheden of feesten in Rotterdam zijn, of omdat zij uitgaan in Rotterdam onveilig vinden. Dissatisfiers bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers: • Te weinig leuke uitgaansgelegenheden of feesten • Uitgaan in Rotterdam wordt door sommige Rotterdammers als onveilig ervaren
3.6 Het Rotterdamse Stadspanel over het kunst- en cultuurbeleid en bezuinigingen daarop (11-3457) In het voorjaar van 2011 heeft het COS een onderzoek gedaan naar het kunst- en cultuurbeleid en de bezuinigingen daarop. Het onderzoek is gebaseerd op ruim 1.100 ingevulde vragenlijsten. De vragenlijst is voorgelegd aan leden van het Digitale Stadspanel Rotterdam (DSR) van het COS. In dit panel zijn alle groepen van de Rotterdamse bevolking vertegenwoordigd. Niettemin is de respons – en daarmee de uitkomsten – niet geheel representatief voor de hele Rotterdamse bevolking. Het geeft wel een goed beeld van de mening van verschillende groepen Rotterdammers. In de respons zijn oververtegenwoordigd: hoger opgeleiden en hoge inkomensgroepen, autochtonen en Rotterdammers tussen de 50 en 60 jaar oud. Een van de centrale vragen in het onderzoek was: ‘Hoe kan het Rotterdamse cultuuraanbod aantrekkelijker worden?’. Het antwoord op deze vraag kan de binnenstad helpen bij het maken van de keuzes. Hieronder de uitwerking van deze centrale vraag. • Wat zou er verbeterd moeten worden zodat men vaker kunst en cultuur bezoekt? Hier worden vooral genoemd: lagere toegangsprijs/meer kortingsmogelijkheden, betere informatievoorziening, beter vertellen wat het programma inhoudt, en een prettigere of veiligere omgeving op straat. • Jongeren tot 30 vinden vooral dat de informatievoorziening moet worden verbeterd. Ook de hoogste inkomensgroepen willen opvallend genoeg, het liefst lagere toegangsprijzen. Betere informatievoorziening staat bij hen op de tweede plaats. Gezinnen met kinderen noemen vaker een betere toegankelijkheid en bereikbaarheid en in mindere mate ook meer services voor parkeren, kinderopvang en dergelijke. • 34% van de respondenten mist iets in het Rotterdamse cultuuraanbod, terwijl bij het vrijetijdsonderzoek (VTO) slechts 11% wat mist. Dit wordt verklaard door de selectieve
24
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
respons van het onderzoek. Hierdoor hebben in dit onderzoek juist redelijk veel respondenten kunnen aangeven wat men dan mist. Een groot poppodium of popmuziekconcerten wordt door de respondenten het vaakst genoemd. Daarnaast worden een gezelliger stadscentrum en kleinschalige festivals vaak genoemd. • Vooral de groepen die al veel deelnemen aan het cultuuraanbod missen iets in het aanbod: jongeren en jong volwassenen (tot 40 jaar), studenten, werknemers uit creatieve sector en hoog opgeleiden. Maar ook sociale minima en niet-westerse bevolking missen iets. De volgende tabel geeft inzicht in wat men mist op het gebied van kunst, cultuur en festivals in Rotterdam. Voor de binnenstad is het opvallend dat een gezelliger stadscentrum door veel respondenten genoemd wordt. Tabel 3.4: Wat mist men op het gebied van kunst, cultuur en festivals in Rotterdam, in % in % van wie iets mist
in % van alle respondenten
popmuziekconcerten of groot poppodium
39
13
een gezelliger stadscentrum
36
12
kleinschalige festivals
20
7
activiteiten die te maken hebben met de geschiedenis van R'dam
15
5
duurzame of alternatieve culturele activiteiten
15
5
culturele activiteiten in de buurt of wijk
13
5
meer betaalbare activiteiten
11
4
kleinschalige culturele activiteiten
10
3
cultuur op school activiteiten (voor mijn kinderen)
9
3
musea, moderne kunst tentoonstellingen en galeries
8
3
bioscopen
7
2
creatieve cursussen en workshops
7
2
iets te doen voor schoolgaande kinderen en gezinnen
6
2
literaire of poëzie activiteiten
6
2
iets te doen voor ouderen
5
2
activiteiten voor homo’s
5
2
volkscultuur activiteiten
4
1
culturele feesten en activiteiten voor eigen etnische groep
3
1
klassieke muziek concerten
3
1
iets anders
32
11
Dissatisfiers bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers: • bij bezoek kunst en cultuur in Rotterdam: lagere toegangsprijzen, betere informatie (ook over de inhoud van het programma), prettigere en veiligere omgeving op straat. • Rotterdammers die iets missen geven aan popmuziekconcerten of groot poppodium, een gezelliger stadscentrum en kleinschalige festivals te missen.
3.7
VTO 2009 (10-3263)
Elke twee jaar wordt door het COS de Vrijetijdsomnibusenquête gehouden. Het betreft een grootschalige enquête onder de Rotterdamse bevolking van 13 tot en met 75 jaar over onder andere tijdsbesteding, sport, cultuur, openluchtrecreatie, vakantie, attractiviteit van Rotterdam, oordeel over de stad en geluksbeleving. Ook in 2011 is deze vragenlijst onder Rotterdammers Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
25
uitgezet. Naar verwachting worden medio dit jaar de resultaten van het VTO gepresenteerd. In de vragenlijst komt ook een stelling voor die specifiek gaat over het aantal terrasjes in het centrum van de stad. In figuur 3.1 staat het resultaat van 2009 en 2011. Figuur 3.1: Reacties op de stelling: Er zijn te weinig terrasjes in het centrum van Rotterdam, 2009 en 2011
2011
2009
0%
10%
20%
30%
40%
(helemaal) eens
50%
60%
(helemaal) oneens
70%
80%
90%
100%
geen mening
Bron: VTO 2009 en 2011
Een derde van de Rotterdammers vindt dat er te weinig terrasjes zijn in de binnenstad en ongeveer de helft van de Rotterdammers vindt dat niet het geval. De resultaten van 2011 zijn vergelijkbaar met 2009. Van de Rotterdammers waarbij een terrasje pakken tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten hoort vindt ruim vier op de tien dat er in het centrum van Rotterdam te weinig terrasjes zijn. Het aandeel dat vindt dat er te weinig terrasjes zijn in het centrum is onder de terrasgangers dus groter.
3.8
Conclusie
Uit de zeven verschillende onderzoeken van het COS komen vooral dissatisfiers naar voren, zie tabel 3.5. Wat opvalt is dat vervuiling, veiligheid en verkeersproblematiek als dissatisfiers naar voren komen. Daarnaast lijkt er meer behoefte aan duidelijke informatie, missen Rotterdammers op het een en ander op uitgaansgebied en kan er gewerkt worden aan de gezelligheid in de binnenstad.
26
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Tabel 3.5: Satisfiers en dissatisfiers uit bestaande COS-onderzoeken Satisfiers Type Onderdeel Omnibusenquete*
Bestaande onderzoeken COS
Irritatie top-10 PZR*
Metropoolenquete*
Dissatisfiers Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast Verkeersproblematiek Vervuiling in de openbare ruimte Vuil op straat Verkeer en parkeren Overlast en onveiligheid
Winkelen Cafés en restaurants Sportwedstrijden en concerten
Rotterdam Centraal
Bewegwijzering rondom Centraal Station
Quickscan Clubcircuit*
Te weinig leuke uitgaansgelegenheden of feesten Uitgaan in Rotterdam wordt door sommige Rotterdammers als onveilig ervaren
Stadspanel over het kunsten cultuurbeleid en bezuinigingen daarop*
Bij bezoek kunst en cultuur in Rotterdam: lagere toegangsprijzen, betere informatie, prettigere en veiligere omgeving op straat.
VTO
Rotterdammers missen popmuziekconcerten of groot poppodium, een gezelliger stadscentrum en kleinschalige festivals. Aantal terrasjes
*Dit zijn onderzoeken waarbij de antwoorden de gehele stad betreffen. Bij de eerste twee onderzoeken is een selectie gemaakt van de binnenstadsbewoners. De antwoorden zijn dus niet 1-op-1 toe te passen op de binnenstad maar geven wel een indicatie.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
27
28
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
4
Resultaten aanvullende gegevens en extern onderzoek
Na afronding van de Binnenstadsmonitor 2011 is een aantal extra gegevens aangeleverd en zijn gegevens geactualiseerd. Het gaat hier onder meer om het aantal meldingen over de buitenruimte in de binnenstad, parkeren op straat, gegevens uit het onderzoek Gastvrije Stad en het bezoek aan de binnenstad.
4.1
Meldingen buitenruimte
Bij Gemeentewerken worden de meldingen over de buitenruimte gedaan door burgers en anderen geregistreerd. In figuur 4.1 staat het aantal meldingen over de buitenruimte in de binnenstad tussen 2006 en 2011 gedaan door burgers. Figuur 4.1: Meldingen over de buitenruimte door burgers, 2006 - 2010
2010
1.707
2009
2.265
2008
2.359
2007
2.324
2006
992
1.000
804
1.525
516
1.136
1.836
1.509
2.000
3.000
461
1.045
1.081
180
4.000
360 312
551
690
674
401
1.028
1.590
1.830
0
971
339
277 435
380
588
5.000
710
728
615
410
320 356
341
490
6.000
342
814
750
667
782
729
672
7.000
Afval
Openbare verlichting
Wegen
Plakken/kladden
Straatmeubilair
Vuil
Water en riolen
Voertuigen
Anders
8.000
9.000
Bron: Gemeentewerken
Meldingen over afval in de binnenstad worden door de burgers het meest gedaan, gevolgd door meldingen over openbare verlichting, wegen en plakken/kladden. Het aantal meldingen is in 2010 sterk gedaald ten opzichte van 2009. In 2010 geven de burgers meer meldingen over
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
29
plakken/kladden en water en riolen door. Meldingen van burgers betreffen vooral meldingen in Stadsdriehoek, Cool en Oude Westen. In Rotterdam is het totaal aantal ontvangen meldingen gedaald met bijna 20% (18% in de binnenstad) Navraag bij Gemeentewerken voor een verklaring voor de sterke daling van het aantal meldingen leert het volgende: • de kwaliteit van de buitenruimte is verbeterd; • na het doorgeven van een telefonische melding ontvangt de melder een ontvangstbevestiging en wordt op de mogelijkheid de status van de melding te kunnen volgen via “meldingen op kaart” en verwezen wordt naar de website van de gemeente; • internetgebruik raakt steeds meer ingeburgerd en is goedkoper dan telefoneren; • www.rotterdam.nl is toegankelijker gemaakt voor burgers, hierdoor is meer informatie via internet beschikbaar waardoor behoefte aan telefonische informatie is verminderd; • het internetformulier is verbeterd. Is er eenmaal een melding via internet gedaan dan beschikt de melder over de “links”; • “meldingen op kaart” werpt zijn vruchten af: de melding is al zichtbaar op de kaart dus deze hoeft niet nogmaals gemeld te worden; • begin 2010 is het telefoonnummer van de gemeente veranderd van 0800-1545 (gratis) naar 14010 (lokaal tarief).
4.2
Parkeren
In de Binnenstadsmonitor 2011 staan gegevens over het aantal parkeerders in gemeentelijke parkeergarages in de binnenstad. Aanvullend hierop is door Stadstoezicht het aantal transacties en de opbrengst van het straatparkeren in de binnenstad aangeleverd (opbrengsten van vergunningen en veranderingen in aantallen parkeerplaatsen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten). Figuur 4.3 geeft een overzicht aantallen transacties en de totale opbrengst in de periode tussen begin juni en eind oktober 2011.
30
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 4.2: Aantal transacties en totale opbrengst straatparkeren, juni - oktober 2011
Aantal transacties
31-okt-11
24-okt-11
17-okt-11
10-okt-11
3-okt-11
26-sep-11
19-sep-11
€ 150.000 12-sep-11
50.000 5-sep-11
€ 165.000
29-aug-11
55.000
22-aug-11
€ 180.000
8-aug-11
60.000
15-aug-11
€ 195.000
1-aug-11
65.000
25-jul-11
€ 210.000
18-jul-11
70.000
11-jul-11
€ 225.000
4-jul-11
75.000
27-jun-11
€ 240.000
20-jun-11
80.000
13-jun-11
€ 255.000
6-jun-11
85.000
Totale opbrengst
Bron: Stadstoezicht, bewerking COS
Het aantal transacties loopt vrijwel in gelijke trend als met de totale opbrengst. In zomerperiode is het aantal transacties en de opbrengst lager dan in de andere weken. Dit is ook het geval in de herfstvakantie. Vakantieperiodes leiden dus tot minder straatparkeerders.
4.3
Gastvrije stad
Vanaf 2009 hebben VVV Nederland en Van Spronsen en Partners jaarlijks het onderzoek Meest Gastvrije Stad uitgebracht. Bij het verschijnen van de Binnenstadsmonitor 2011 was het resultaat van 2011 nog niet bekend. Op dit moment wel, daarom is dit in deze rapportage opgenomen. Op 27 criteria in vier verschillende categorieën zijn bezoekers aan het centrum van de 21 grootste steden in Nederland gevraagd naar hun mening over de mate van gastvrijheid van de betreffende stad. In figuur 4.4 staat de ranking van de steden van de laatste drie jaren.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
31
Figuur 4.3 Meest gastvrije Steden in Nederland, 2009-2011
Den Bosch
1
1
3
2
Breda
2
3
Maastricht
4 4
4
Utrecht
6
9
5
Nijmegen Haarlem
3
5
1
6
6
2
7
Groningen
13
8
Amersfoort Enschede
8
5
14
7
10
Zwolle Eindhoven
10
16 16
11 11
12
Leiden
12 12
Amsterdam
9
Arnhem
13 10
14
11
8
15
Dordrecht Den Haag
17
9
16
13
7
19 19
Tilburg
15 15
Rotterdam
17
17
18 18
19
Almere Apeldoorn
14
18
20
21
20 21
Zoetermeer
20
2009
2010
21
2011
Bron: Onderzoek Meest Gastvrije Stad 2009, 2010 en 2011
De meest gastvrije stad in Nederland was in 2009 Haarlem en in 2010 en 2011 Den Bosch. Rotterdam stond in 2011, net als in 2009, op de 18e plek, één plaats lager dan in 2010. De andere drie grote steden scoren beter dan Rotterdam. Den Haag zakt van plaats 7 in 2009 32
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
naar 16 in 2011 en Utrecht stijgt van plaats 9 naar plaats 4. In de toelichting op de beoordeling zijn in het onderzoek een top 5 en een flop 5 weergegeven. Aspecten die voor Rotterdam in de top 5 komen zijn: • openingstijden van winkels; • de winkelgebieden (aanbod, grootte en uitstraling); • bereikbaarheid met het openbaar vervoer naar de stad; • diversiteit in restaurantaanbod; • diversiteit in winkelaanbod. Aspecten die in de flop 5 staan, zijn: • bereikbaarheid met de auto; • hygiëne; • parkeren; • werkzaamheden (overlast, bereikbaarheid, openstelling); • groenvoorziening. Zoals eerder beschreven is de score opgebouwd uit 27 verschillende aspecten. In tabel 4.1 zijn de aspecten weergegeven en gerangschikt naar de ranking van Rotterdam op dit aspect. Daarnaast is in dezelfde tabel de nummer 1 opgenomen. Tabel 4.1: Per aspect ranking Rotterdam en de nummer 1 in het onderzoek Meest Gastvrije Stad, 2011 Aspect Ranking Rotterdam nummer 1 Overallranking 18 Den Bosch Bereikbaarheid OV in de stad 1 Rotterdam Openingstijden 1 Rotterdam Bereikbaarheid OV naar de stad 3 Utrecht informatievoorziening OV 5 Utrecht Cultureel aanbod 8 Amsterdam Diversiteit winkelaanbod 8 Breda Winkelgebieden 8 Maastricht Verlichting 10 Nijmegen Diversiteit restaurantaanbod 13 Maastricht Vriendelijkheid in winkels 14 Breda Bereikbaarheid te voet 15 Maastricht Diversiteit caféaanbod 15 Utrecht Gebouwen 16 Maastricht Bereikbaarheid met auto 17 Breda Vindbaarheid in stad 17 Maastricht Parkeren 17 Zoetermeer Terrasaanbod 18 Maastricht Horeca concentratiegebieden 18 Maastricht Vriendelijkheid in horeaca 18 Maastricht Werkzaamheden 19 Amersfoort Pleinen 19 Maastricht Hygiëne 20 Maastricht Autovrije binnenstad 20 Maastricht Straten 20 Utrecht Groenvoorziening 21 Breda Vriendelijkheid op straat 21 Den Bosch Gevoel van veiligheid 21 Nijmegen Bron: Onderzoek Meest Gastvrije 2011
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
33
Rotterdam staat op de eerste plaats bij de aspecten bereikbaarheid openbaar vervoer in de binnenstad en de openingstijden van horeca, winkels en cultureel aanbod. Ook bij de bereikbaarheid van het openbaar vervoer naar de stad en de informatievoorziening bij het openbaar vervoer scoort Rotterdam in de top vijf. Voor 17 aspecten geldt echter dat Rotterdam op plaats 15 of lager staat. Bij de groenvoorziening, vriendelijkheid op straat en het gevoel van veiligheid staat Rotterdam op de laatste plaats. Opvallend is dat Den Bosch bij slechts één aspect (vriendelijkheid op straat) als beste scoort, maar overall in 2011 wel de nummer één is in gastvrije steden.
4.4
Bezoekers aan de binnenstad
Vanaf 2010 voert Locatus jaarlijks een passantentelling uit in het Centrum van Rotterdam. Voor die tijd was het eens in de twee jaar. Bij het verschijnen van de Binnenstadsmonitor 2011 waren de resultaten van 2011 nog niet beschikbaar. Dat is nu wel het geval. De bezoekersaantallen in het kernwinkelgebied zijn herleid uit het aantal passanten dat bij de vier drukste punten in het winkelgebied zijn geregistreerd. Om die reden zijn deze aantallen indicatief van aard. In de tabel 4.2 en figuur 4.5 staan de resultaten van de bezoekerstellingen weergegeven. Tabel 4.2: Geschatte bezoekersaantallen per weekdag Centrum Rotterdam in 2006, 2008, 2010 en 2011 Ontwikkeling 2006-2011 Bezoekersaantallen najaar 2006 najaar 2008 najaar 2010 najaar 2011
maandag
49.000
58.000
52.000
59.000
20%
dinsdag
76.000
82.000
76.000
81.000
7%
woensdag
67.000
70.000
67.000
72.000
7%
donderdag
63.000
66.000
66.000
68.000
8%
vrijdag
99.000
106.000
101.000
106.000
7%
zaterdag
98.000
113.000
107.000
106.000
8%
zondag Totaal weekbezoekers
76.000
65.000
64.000
64.000
-16%
528.000
560.000
533.000
556.000
5%
Bron: Locatus
34
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 4.4: Geschatte bezoekersaantallen per weekdag Centrum Rotterdam in 2006, 2008, 2010 en 2011
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0 maandag
dinsdag
woensdag
najaar 2006
donderdag
najaar 2008
vrijdag
najaar 2010
zaterdag
zondag
najaar 2011
Bron: Locatus
Het geschatte aantal weekbezoekers voor het gehele winkelgebied in 2011 bedraagt 556.000 bezoekers. Dit komt neer op een stijging met 4% ten opzichte van 2010 (533.000 bezoekers) en stijging van 5% ten opzichte van 2006 (528.000 bezoekers). Alleen in 2008 waren er meer weekbezoekers (560.000 bezoekers). In 2011 is het op de doordeweekse dagen drukker dan in 2010, alleen in het weekend blijft het aantal bezoekers vrijwel gelijk. Maandag is de rustigste dag van de week en vrijdag en zaterdag zijn de drukste dagen.
4.5
Koopstromenonderzoek 2011
In navolging van 2004 is eind 2011 het Koopstromenonderzoek gepresenteerd (www.kso2011.nl). Dit onderzoek betreft de gehele Randstad en is uitgevoerd door I&O Research. Het Koopstromenonderzoek is een instrument om het ruimtelijk koopgedrag in kaart te brengen en veranderingen in tijd en plaats te zien. De basis voor het onderzoek vormt een enquête over koopgedrag onder 67.000 huishoudens in het onderzoeksgebied en 2.400 huishoudens in het randgebied. De vragenlijst bevat vragen over de aankooplocatie waar men het laatst dagelijkse boodschappen heeft gedaan, de aankooplocatie waar men het laatst heeft gewinkeld, de aankooplocatie waar men de laatste keer in negen niet-dagelijkse branches iets heeft gekocht, woon-werk aankopen, zondagaankopen, warenmarktaankopen, internetaankopen en achtergrondkenmerken. Een vergelijking van de resultaten van 2011 met die van 2004 is niet mogelijk, omdat in 2004 onder andere de bestedingen op de markt Binnenrotte zijn toegerekend aan de bestedingen van Rotterdam Centrum. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek voor Rotterdam Centrum zijn: • Rotterdam Centrum trekt relatief veel klanten vanuit de omliggende gemeenten Schiedam en Capelle en vanuit de rest van Nederland; Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
35
• •
Voor niet-dagelijkse artikelen komt 57% van de omzet uit Rotterdam zelf en 43% van buiten Rotterdam; In de dagelijkse branche komt 84% van de omzet uit Rotterdam zelf en 16% van buiten Rotterdam.
Het functioneren van winkelgebieden hangt samen met de waardering die consumenten hebben voor verschillende aspecten van een winkelgebied. Waarderingscijfers bieden inzicht in de sterke en zwakke punten vanuit de beleving van de consument. Aan consumenten is gevraagd om de aankoopplaats die men het vaakst bezoekt voor de dagelijkse boodschappen of voor het winkelen te beoordelen op zeven criteria. De volgende figuur geeft een overzicht van de gemiddelde rapportcijfers voor de binnenstad in de vier grote steden. Figuur 4.5: Beoordeling kwaliteitsaspecten voor de binnenstad van de vier grote steden
8,3
bereikbaarheid met OV
8,2
compleetheid winkelaanbod 7,6 sfeer en uitstraling
7,6
aanbod daghoreca 7,2
veiligheid winkelomgeving 6,4
bereikbaarheid per auto 6,0
parkeermogelijkheden 0
1
Rotterdam Centrum
2
3
Amsterdam Centrum
4
5
Den Haag Binnenstad
6
7
8
Utrecht Binnenstad
Bron: Koopstromenonderzoek 2011, I&O Research
De bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de compleetheid van het winkelaanbod scoren zowel in Rotterdam Centrum als in de andere drie binnensteden goed. Ook de sfeer en de uitstraling, het aanbod van daghoreca en de veiligheid van de winkelomgeving krijgen gemiddeld bij alle vier de binnensteden een ruimte voldoende. De bereikbaarheid per auto en de parkeermogelijkheden scoren minder goed. Rotterdam scoort echter op deze beide aspecten beter dan de andere binnensteden. Ook in het onderzoek Gastvrije stad scoort 36
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
9
Rotterdam beter dan de andere drie grote steden op de bereikbaarheid van de binnenstad per auto. Het parkeren in Utrecht scoort in het onderzoek Gastvrije stad beter dan in het Koopstromenonderzoek, maar Den Haag en Amsterdam laten een vrijwel gelijke score als in het Koopstromenonderzoek zien.
4.6
Conclusie
Uit de verschillende bronnen in dit hoofdstuk komen zowel satisfiers als dissatisfiers naar voren, zie tabel 4.3. Bereikbaarheid met het openbaar vervoer en verschillende aspecten van het winkelaanbod en een lichte stijging van het aantal bezoekers zijn satisfiers. Dissatisfiers zijn vervuiling (afval, plakken/kladden en hygiëne), bereikbaarheid met de auto en parkeermogelijkheden.
Aanvullende resultaten & externe onderzoek
Tabel 4.3: Satisfiers en dissatisfiers uit aanvullende gegevens en externe onderzoeken Satisfiers Dissatisfiers Type Onderdeel Meldingen Buitenruimte Afval Openbare verlichting Wegen Plakken/kladden Gastvrije Stad 2011 Openingstijden van winkels Bereikbaarheid met de auto Winkelgebieden Hygiëne Bereikbaarheid met het openbaar vervoer naar de stad Parkeren
Koopstromenonderzoek 2011
Diversiteit in restaurantaanbod Diversiteit in winkelaanbod Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Compleetheid winkelaanbod Sfeer en uitstraling Aanbod daghoreca Veiligheid winkelomgeving
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Werkzaamheden (overlast, bereikbaarheid, openstelling) groenvoorziening Bereikbaarheid met de auto Parkeermogelijkheden
37
38
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
5
Resultaten Panelonderzoek
Dit onderdeel beschrijft de resultaten van het onderzoek onder leden van het Digitaal Stadspanel Rotterdam. Aan de orde komen: • reacties op de stellingen over het imago van binnenstad; • sterke en zwakke punten van de binnenstad; • aantrekkelijke plekken en te verbeteren plekken in de binnenstad. In dit hoofdstuk is een aantal resultaten uitgesplitst naar doelgroep. Het gaat hier om een uitsplitsing tussen bewoners van de binnenstad en bezoekers aan de binnenstad uit Rotterdam en Rotterdammers in de leeftijd tot 45 jaar en vanaf 45 jaar.
5.1
Imago van de binnenstad
De deelnemers aan het onderzoek kregen dertien stellingen voorgelegd over het imago van de binnenstad (zie figuur 5.1 en 5.2). De eerste zeven worden hieronder gepresenteerd. Een aantal stellingen sluit aan op de literatuur dat de binnenstad voor Rotterdammers een plek moet zijn waar zij zich thuis voelen (sense of place). Figuur 5.1: Reacties op stellingen over de binnenstad: In de binnenstad van Rotterdam…
is het overdag aangenaam verblijven
16%
is het aangenaam winkelen
10%
vinden aantrekkelijke evenementen plaats
is het ’s avonds aangenaam verblijven
20%
55%
8%
22%
42%
10%
helemaal mee eens
20%
mee eens
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
4% 6%
4%
39%
30%
4%
30%
54%
5%
4% 5%
22%
53%
5%
0%
14%
59%
16%
is altijd iets te beleven
7%
73%
12%
heerst een grootstedelijke sfeer
is het aangenaam uitgaan
74%
40%
mee oneens
50%
60%
70%
helemaal mee oneens
15%
6%
80%
90%
8%
100%
weet niet
39
Zeer positief wordt gereageerd op de stellingen dat het in de binnenstad overdag aangenaam verblijven is (90% is het (helemaal) mee eens) en dat het aangenaam winkelen is (83%). Beduidend minder positief zijn de reacties op de stelling dat het ’s avonds aangenaam verlijven is in de binnenstad: slechts 48% is het hier (helemaal) mee eens. Overdag lijkt de binnenstad dus duidelijk een plek waar mensen zich thuis voelen, terwijl dat ’s avonds beduidend minder is. Op de andere vier stellingen wordt redelijk positief gereageerd: • Zeven op de tien Rotterdammers vinden dat er in de binnenstad een grootstedelijke sfeer hangt en ook zeven op de tien vinden dat er aantrekkelijke evenementen plaatsvinden. • Zes op de tien Rotterdammers vinden dat er altijd wel iets is te beleven in de binnenstad van Rotterdam en ook zes op de tien vinden het er aangenaam uitgaan. Bijlage D.1 bevat de uitsplitsing van bovenstaande stellingen naar doelgroep (bewoners en bezoekers) en leeftijd (jonger dan 45 jaar en ouder dan 45 jaar). In het kort de belangrijkste resultaten: • Bewoners van de binnenstad en jongeren vinden vaker dan gemiddeld dat het ’s avonds aangenaam verblijven is in de binnenstad, dit in tegenstelling tot bezoekers en ouderen. • Bewoners van de binnenstad vinden het vaker dan gemiddeld aangenaam uitgaan in de binnenstad. • Jongeren vinden vaker dan gemiddeld dat er een grootstedelijke sfeer hangt in de binnenstad, dit in tegenstelling tot ouderen. • Bewoners van de binnenstad vinden beduidend vaker dan bezoekers dat er altijd wel iets te beleven is in de binnenstad. De volgende zes stellingen over het imago van de binnenstad staan in figuur 5.2.
40
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 5.2: Reacties op stellingen over de binnenstad: De binnenstad van Rotterdam…
heeft een prachtige skyline
48%
heeft veel mooie bruggen
38%
heeft veel mooie moderne gebouwen
heeft mooie pleinen
53%
40%
is aantrekkelijk vanwege het water
29%
helemaal mee eens
20%
12%
51%
30%
mee eens
40%
mee oneens
50%
4%
13%
48%
27%
10%
11%
57%
7%
0%
8%
47%
25%
heeft voldoende groen
7%
43%
22%
60%
70%
helemaal mee oneens
80%
90%
100%
weet niet
Zeer positief zijn Rotterdammers over de prachtige skyline (92% is het (helemaal) eens met de stelling), de hoeveelheid mooie bruggen in de binnenstad (91%), de mooie moderne gebouwen (86%) en de aantrekkelijkheid van de binnenstad vanwege het water (83%). Rotterdammers zijn het beduidend vaak oneens met de stellingen dat de binnenstad mooie pleinen heeft (64% is het (helemaal) oneens) of voldoende groen heeft (70%). Bijlage D.2 bevat de uitsplitsing van bovenstaande stellingen naar doelgroep (bewoners en bezoekers) en leeftijd (jonger dan 45 jaar en ouder dan 45 jaar). In het kort de belangrijkste resultaten: • Voor bijna al deze stellingen over de binnenstad geldt dat de verschillende doelgroepen vrijwel hetzelfde oordelen. • Jongeren vinden minder vaak dan ouderen dat de binnenstad voldoende groen heeft.
5.2
Bezoekmotief
Rotterdamse bezoekers aan de binnenstad is gevraagd waarvoor zij naar de binnenstad komen. Vervolgens is hen gevraagd hoe vaak ze voor dit motief naar de binnenstad komen. Deze vragen zijn niet voorgelegd aan de bewoners van de binnenstad.
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
41
Figuur 5.3: Motief en frequentie van Rotterdamse bezoekers naar de binnenstad, meerdere antwoorden mogelijk
uitgaan
8%
15%
15%
4%
31%
werk
bezoek aan parken
11%
26%
11%
overstappen op een station
5%
bezoek aan familie, vrienden, etc
9%
23%
43%
13%
bezoek aan de markt
15%
48%
29%
winkelen
18%
12%
10%
studie 0%
10%
20%
30%
1 keer per week of meer
40%
50%
60%
1of 2 keer per maand
70%
80%
90%
100%
minder dan 1 keer per maand
Bijna alle Rotterdamse bezoekers komen wel eens naar de binnenstad om te winkelen. Ook uitgaan is populair (78%). De helft van de Rotterdamse bezoekers gaat wel eens naar de binnenstad voor een bezoek aan de markt. Ruim een derde komt naar de binnenstad om over te stappen op een station, voor het werk of voor een bezoek aan parken. Bezoek aan familie of vrienden en studie zijn minder populaire bezigheden in de stad. Wanneer wordt gekeken naar de frequentie waarop Rotterdamse bezoekers naar de binnenstad komen valt op dat degenen die voor werk en studie komen dat het vaakst doen. Voor populaire bezoekmotieven als winkelen, uitgaan en bezoek aan de markt komen Rotterdammers veelal één tot twee keer per maand naar de binnenstad.
5.3
Sterke punten binnenstad
Bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers is gevraagd wat zij goed vinden aan de Rotterdamse binnenstad. Figuur 5.4 geeft een overzicht van de gegeven antwoorden.
42
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 5.4: Reactie op wat bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers goed vinden aan de binnenstad, meerdere antwoorden mogelijk
68%
winkelaanbod
64%
openbaar vervoer 55%
architectuur 38%
uitgaansaanbod 29%
sfeer 18%
inrichting buitenruimte
18%
onderhoud buitenruimte
18%
parkeermogelijkheden 13%
(overige) vrijetijdsvoorzieningen
12%
fietsenstallingen
11%
bouwwerkzaamheden 8%
aanbod van taxi's
5%
groen
4%
anders
3%
ik vind niets goed aan de binnenstad 0%
10% Totaal
20%
30%
40%
Bewoners binnenstad
50%
60%
70%
80%
Rotterdamse bezoekers
Het winkelaanbod, het openbaar vervoer en de architectuur zijn volgens de Rotterdammers de drie sterkste punten van de binnenstad. Het uitgaansaanbod en de sfeer worden ook nog door een groot aandeel Rotterdammers goed gevonden. Een zeer klein aandeel Rotterdammers vindt niets goed aan de binnenstad. Bewoners van de binnenstad vinden vaker dan Rotterdamse bezoekers dat het openbaar vervoer, de architectuur, het onderhoud van de buitenruimte en de parkeermogelijkheden goed zijn aan de Rotterdamse binnenstad. Veel van deze aspecten ervaren zij als bewoner van de binnenstad vrijwel dagelijks. Bezoekers zijn juist positiever over het uitgaansaanbod. Bij een uitsplitsing van de sterke punten van de binnenstad naar leeftijd valt op dat er Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
43
nauwelijks verschillen zijn. De top 5 is voor beide leeftijdsgroepen (15 tot 45 jaar en 45 jaar en ouder) gelijk. De 15- tot 45 jarigen vinden het openbaar vervoer en de parkeermogelijkheden wat vaker dan gemiddeld een sterk punt. De 45-plussers vinden dit van de architectuur, de sfeer en de inrichting van de buitenruimte (zie bijlage E). De respondenten die aangaven dat een bepaald aspect goed is aan de binnenstad kregen een vervolgvraag voorgelegd. Deze vervolgvraag geeft inzicht in de reden dat dit aspect goed is aan de binnenstad. Tabel 5.2 geeft een overzicht van de redenen per aspect, die door minimaal 10% van de Rotterdammers genoemd zijn. In bijlage F staan alle reden voor alle aspecten weergegeven. Tabel 5.1: Redenen die Rotterdammers geven waarom zij een bepaald aspect goed vinden in de stad (10% of meer) Percentage Aspect Reden Rotterdammers winkelaanbod groot winkelaanbod 52% dichtbij elkaar 45% veel verschillende soorten winkels 45% grote warenhuizen 41% veel speciaalzaken en unieke winkels 13% openbaar vervoer bussen, trams en/ of metro's rijden vaak 51% bussen, trams en/ of metro's stoppen daar waar ik moet zijn 41% handig dat je overal een ov-chipkaart kan gebruiken 30% architectuur modern 41% geeft de binnenstad een eigen karakter 33% veelzijdig 33% uitgaansaanbod voldoende restaurants 29% voldoende aanbod van theater en/of concerten 25% voldoende musea 22% voldoende cafés 20% voldoende terrasjes 18% uitgaansaanbod komt overeen met waar ik graag naar toe ga 16% dicht bij elkaar 11% sfeer water in de stad 18% voldoende gezellige terrassen 16% Rotterdam heeft een bruisende binnenstad 16% vriendelijke mensen op straat 11% inrichting buitenruimte mooie architectuur van de gebouwen 14% voldoende straatmeubilair 13% voldoende water, zoals singels en vijver 12% onderhoud buitenruimte straatmeubilair is goed onderhouden 14% goede straatverlichting 12% het is schoon en netjes 11% parkeermogelijkheden (bijna) altijd plek in parkeergarages 14%
5.4
Zwakke punten binnenstad
Aan de bewoners van de binnenstad en de Rotterdamse bezoekers is niet alleen gevraagd wat zij goed vinden aan de Rotterdamse binnenstad, maar ook wat zij niet goed vinden. Figuur 5.4 geeft een overzicht van de antwoorden.
44
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 5.5: Reactie op wat bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers niet goed vinden aan de binnenstad, meerdere antwoorden mogelijk 50%
vervuiling 42%
parkeren
40%
overlast bouwwerkzaamheden 37%
inrichting buitenruimte 35%
groen
33%
onderhoud buitenruimte 27%
sfeer
27%
veiligheid 23%
binnenstad is te weinig een mix van functies 20%
fietsenstallingen 17%
winkelaanbod
16%
uitgaansaanbod
15%
geluidsoverlast 7%
(overige) vrijetijdsvoorzieningen
6%
aanbod van taxi's
5%
architectuur
4%
openbaar vervoer
3%
te veel auto's
12%
anders 2%
er is niets wat ik niet goed vind in de binnenstad 0%
10%
20% Totaal
30%
Bewoners binnenstad
40%
50%
60%
Rotterdamse bezoekers
Vervuiling, parkeren, overlast door werkzaamheden, inrichting buitenruimte en het groen zijn de top vijf van aspecten die Rotterdammers niet goed vinden aan de binnenstad. Ook het onderhoud van de buitenruimte, de sfeer, de veiligheid en het feit dat de binnenstad te weinig een mix is van functies zijn aspecten aan de binnenstad die door de Rotterdammers relatief vaak als niet goed worden ervaren. Ook hier wordt duidelijk dat bewoners van de binnenstad een aantal aspecten anders ervaren dan Rotterdamse bezoekers. Zo vinden bewoners vaker dan Rotterdamse bezoekers de inrichting van de buitenruimte, het groen en de geluidsoverlast niet goed aan de binnenstad. Rotterdamse bezoekers vinden juist de vervuiling, het parkeren, de veiligheid en het feit dat de Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
45
binnenstad te weinig een mix is van functies niet goed aan de binnenstad. Wanneer een uitsplitsing van de zwakke punten van de binnenstad gemaakt wordt naar leeftijd valt op dat er een aantal verschillen zijn. De top 5 is voor beide leeftijdsgroepen (15 tot 45 jaar en 45 jaar en ouder) vrijwel gelijk. Eén aspect is daarbij verschillend: groen komt voor als zwak punt bij de 15- tot 45-jarigen en het onderhoud van de buitenruimte bij de 45-jarigen. De 15- tot 45 jarigen vinden de inrichting van de buitenruimte, het groen, de sfeer en het uitgaansaanbod vaker dan gemiddeld een zwak punt van de binnenstad. De 45-plussers vinden dit van de vervuiling, het onderhoud van de buitenruimte en het feit dat de binnenstad te weinig een mix is van functies (zie bijlage E). Wanneer de respondenten aangaven dat een bepaald aspect niet goed is aan de binnenstad, is hen een vervolgvraag voorgelegd. Deze vervolgvraag geeft inzicht in de reden dat dit aspect niet goed is aan de binnenstad. In Tabel 5.3 staat een overzicht van de redenen per aspect, die door minimaal 10% van de Rotterdammers genoemd zijn. In bijlage G staan alle reden voor alle aspecten weergegeven.
46
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Tabel 5.2: Redenen die Rotterdammers geven waarom zij een bepaald aspect niet goed vinden in de stad (10% of meer) Percentage Aspect Reden Rotterdammers vervuiling zwerfvuil 43% volle prullenbakken 35% kauwgom op straat 31% graffiti 25% huisvuil rondom containers 24% hondenpoep op straat 23% parkeren te duur 36% te weinig parkeerplekken 21% moeilijk om te betalen (het moet vooral met chipknip) 16% mensen die dubbel parkeren 12% parkeergarages (bijna) altijd vol 10% overlast moet andere route nemen en/of kan niet komen waar ik wil 28% bouwwerkzaamheden het ziet er niet aangenaam uit 27% overlast van bouwverkeer (verzakken straten) 19% geluidsoverlast 13% stof door sloopwerkzaamheden 11% inrichting buitenruimte geen aangename plekken om te zitten 27% onvoldoende groen 24% onvoldoende pleinen 17% onvoldoende straatmeubilair (bankjes, prullenbakken) 16% te veel wind tussen hoge gebouwen 14% groen te weinig 33% te eenzijdig groen 12% onderhoud buitenruimte losliggende stoeptegels 26% slecht onderhoud van straatmeubilair 20% groen is slecht onderhouden 12% wateroverlast bij regen bv grote plassen op de weg) 11% sfeer onvoldoende gezellige pleinen 20% Rotterdam heeft geen bruisende binnenstad 19% onvoldoende gezellige terrassen 16% onvriendelijke mensen op straat 12% veiligheid overlast van hangjongeren 19% auto's rijden te hard 15% overlast van zakkenrollers 10% fietsenstallingen te weinig fietsenstallingen 17% te weinig capaciteit in de fietsenstallingen 12% winkelaanbod gebrek aan speciaalzaken en unieke winkels 16% te eenzijdig winkelaanbod 15% uitgaansaanbod te versnipperd: het ligt teveel uit elkaar 11% te weinig terrasjes 11%
Zowel bij de inrichting van de buitenruimte als bij de sfeer in de binnenstad geven Rotterdammers aan onvoldoende (gezellige) pleinen te missen. Wanneer deze reden worden gecombineerd, blijkt dat 30% van de Rotterdammers aangeeft dat de binnenstad onvoldoende (gezellige) pleinen heeft.
5.5
Sterke en zwakke punten per kwartier
Aanvullend op de vraag waarom iets een sterk of zwak punt is, konden de respondenten aangeven waar zij dit vooral ervaren. In bijlage H staat het totaaloverzicht, hieronder staan de aspecten weergegeven van de sterke en zwakke punten die door minmaal 9% van de Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
47
respondenten op een specifieke plek wordt aangegeven. Tabel 5.3: Locaties die Rotterdammers geven waarom zij een bepaald aspect wel of niet goed vinden in de stad (9% of meer) Kwartier Sterk Zwak in (bijna) de gehele binnenstad openbaar vervoer vervuiling architectuur parkeren winkelaanbod groen onderhoud buitenruimte overlast bouwwerkzaamheden veiligheid fietsenstallingen sfeer uitgaansaanbod winkelaanbod Centraal District architectuur overlast bouwwerkzaamheden openbaar vervoer winkelaanbod Cool Zuid Hoboken architectuur Laurenskwartier winkelaanbod sfeer architectuur Lijnbaankwartier/ Coolsingel winkelaanbod sfeer uitgaansaanbod vervuiling sfeer parkeren architectuur inrichting buitenruimte openbaar vervoer overlast bouwwerkzaamheden groen Kop van Zuid architectuur uitgaansaanbod Oude Westen winkelaanbod Scheepvaartkwartier architectuur sfeer uitgaansaanbod Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes architectuur sfeer uitgaansaanbod
Sterkte punten worden veelal aan verschillende kwartieren toegekend, terwijl zwakke punten meer voor de hele binnenstad gelden (Lijnbaankwartier/Coolsingel uitgezonderd). Opvallend is dat in veel verschillende kwartieren de architectuur een sterk punt is. In Lijnbaankwartier wordt de sfeer zowel sterk als zwak punt genoemd.
5.6
Aantrekkelijke plekken
Aan de bewoners van de binnenstad en de Rotterdamse bezoekers is gevraagd wat zij aantrekkelijke plekken in de binnenstad vinden. Respondenten konden zelf de plekken opnoemen en er zijn dan ook veel verschillende plekken genoemd. In de volgende tabel staan de twintig meest genoemde plekken.
48
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Figuur 5.6: Aantrekkelijke plekken in de binnenstad, meerdere antwoorden mogelijk, ongewogen
Scheepvaartkwartier Witte de Withstraat Park bij de Euromast Oude Haven Meent Kop van Zuid Veerhaven Maas waterkant Museumkwartier Coolsingel Koopgoot Nieuwe Binnenweg Oude Binnenweg Lijnbaan Binnenwegplein Boompjes Binnenrotte Pannekoekstraat Schouwburgplein Bij de markt 0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
Veel bewoners en bezoekers vinden (delen van) het Scheepvaartkwartier, de Witte de Withstraat, het Park bij de Euromast en de Oude Haven aantrekkelijke plekken in de binnenstad. Opvallend is dat de meeste aantrekkelijke plekken in de binnenstad plekken zijn met een vooroorlogse bebouwing. Hieronder de plekken die het meest zijn genoemd met de meest genoemde redenen waarom ze aantrekkelijk zijn. • Scheepvaartkwartier: groen, sfeervol, restaurants en cafés, aanwezigheid van water, mooie gebouwen en architectuur; • Witte de Withstraat: restaurants en cafés, gezelligheid, combinatie van functies, mooie gebouwen en architectuur en er is veel te doen; • Park bij de Euromast: groen, rustig, aanwezigheid van water, sfeer en ruimte; • Oude Haven: gezellig, sfeer, terrassen, restaurants en cafés; • Meent: gezellig, sfeer, restaurants en cafés, winkels, en een combinatie van functies; • Kop van Zuid: mooie gebouwen en architectuur, restaurants en cafés en de aanwezigheid van water; • Veerhaven: sfeervol, groen, restaurants en cafés en mooie gebouwen en architectuur • Maas waterkant: aanwezigheid van water en rust; • Museumkwartier: groen, rust, sfeer en mooie gebouwen en architectuur Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
49
• Coolsingel: gezellig en winkels Veel genoemde redenen voor aantrekkelijke plekken zijn dat er (veel) groen is, gezelligheid, sfeervol, de aanwezigheid van restaurants en cafés en de rust. In de volgende tabel staan de aantrekkelijke plekken uitgesplitst naar bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers. Bewoners van de binnenstad noemen vaak de Witte Withstraat en het Scheepvaartkwartier als aantrekkelijk plek. Bij Rotterdamse bezoekers staan het Park bij de Euromast, de Oude Haven en het Scheepvaartkwartier bovenaan. Tabel 5.4: Meest genoemde aantrekkelijke plekken in de binnenstad uitgesplitst naar bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers, meerdere antwoorden mogelijk, ongewogen Bewoners binnenstad Rotterdamse bezoekers
1
Witte de Withstraat
19%
Park bij de Euromast
15%
2
Scheepvaartkwartier
17%
Oude Haven
14%
3
Park bij de Euromast
13%
Scheepvaartkwartier
14%
4
Meent
12%
Witte de Withstraat
13%
5
Oude Haven
12%
Kop van Zuid
9%
6
Oude Binnenweg
8%
Meent
8%
7
Kop van Zuid
8%
Veerhaven
8%
8
Maas waterkant
8%
Coolsingel
7%
9
50
Boompjes
7%
Museumkwartier
7%
10
Nieuwe Binnenweg
7%
Koopgoot
7%
11
Veerhaven
7%
Maas waterkant
7%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
5.7
Verbeterplekken
Aanvullend op de aantrekkelijke plekken is in de vragenlijst gevraagd naar de plekken in de binnenstad die men graag verbeterd zou willen zien. Figuur 5.7: Verbeterplekken in de binnenstad, meerdere antwoorden mogelijk, ongewogen
Lijnbaan Coolsingel Schouwburgplein Centraal Station Hoogstraat Stadhuisplein Binnenrotte Oude Westen Centrum Binnenwegplein Blaak Kruiskade Bij de markt Boompjes Doelenplein Grotekerkplein Meent Koopgoot Kop van Zuid 0%
5%
10%
15%
20%
25%
Er zijn drie plekken die duidelijk bovenaan staan in de lijst met verbeterplekken in de binnenstad. Dat zijn de Lijnbaan, de Coolsingel en het Schouwburgplein. Het Centraal Station en de Hoogstraat worden ook wat vaker genoemd. Hieronder de plekken die het vaakst zijn genoemd met de meest genoemde manieren waarop deze plekken verbeterd moeten worden. • Lijnbaan: meer groen, andere winkels, autovrij of autoluw maken, beter schoonhouden, ander horeca-aanbod, inrichting verbeteren, andere bebouwing of architectuur, meer gezelligheid en nieuwbouw. • Coolsingel: autovrij of autoluw maken, meer groen, ander horeca-aanbod, meer bankjes of straatmeubilair en andere winkels; • Schouwburgplein: meer groen, meer of betere terrassen, meer bankjes of straatmeubilair en een ander horeca-aanbod; Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
51
• • • •
Centraal Station: werkzaamheden afronden en meer groen; Hoogstraat: meer groen en andere winkels; Stadhuisplein: ander horeca-aanbod en meer of betere terrassen; Binnenrotte: meer groen. Veel genoemde suggesties ter verbetering voor alle plekken zijn: meer groen, autovrij of autoluw maken, andere winkels, ander of beter horeca-aanbod en meer of betere terrassen. In de volgende tabel staan de verbeterplekken uitgesplitst naar bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers. De Lijnbaan, het Schouwburgplein en de Coolsingel staan zowel bij bewoners als Rotterdamse bezoekers in de top 3. Het Centraal Station staat bij de Rotterdamse bezoekers hoger dan bij bewoners als verbeterplek. Waarschijnlijk komt dit omdat zij vaker via deze weg de stad in komen. De Binnenrotte staat bij de bewoners van de binnenstad op de vijfde plek, maar komt niet voor in de meest genoemde verbeterplekken door Rotterdamse bezoekers. Tabel 5.5: Meest genoemde verbeterplekken in de binnenstad uitgesplitst naar bewoners van de binnenstad en Rotterdamse bezoekers, meerdere antwoorden mogelijk, ongewogen Bewoners binnenstad Rotterdamse bezoekers
52
1
Lijnbaan
2
Schouwburgplein
3
Coolsingel
4
Hoogstraat
5
22%
Lijnbaan
21%
15%
Coolsingel
17%
14%
Schouwburgplein
9%
8%
Centraal Station
7%
Binnenrotte
6%
Hoogstraat
6%
6
Centraal Station
6%
Oude Westen
5%
7
Stadhuisplein
5%
Stadhuisplein
4%
8
Centrum
5%
Binnenwegplein
4%
9
Boompjes
4%
Kruiskade
4%
10
Kop van Zuid
4%
Blaak
3%
11
Bij de Markt
4%
Centrum
3%
12
Blaak
4%
Doelenplein
3%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
5.8
Conclusie
Uit resultaten van de internetenquête komen zowel satisfiers als dissatisfiers naar voren, zie tabel 5.7. Satisfiers zijn onder meer het winkelaanbod, de architectuur, het openbaar vervoer en het uitgaansaanbod. Dissatisfiers uit het internetonderzoek zijn het verblijf ’s avonds, de hoeveelheid groen, de pleinen, vervuiling, parkeren en de overlast van bouwwerkzaamheden.
Internetpanel
Tabel 5.6: Satisfiers en dissatisfiers uit het internetonderzoek Satisfiers Type Onderdeel Imagostellingen Overdag aangenaam verblijven Aangenaam winkelen Aantrekkelijke evenementen Prachtige skyline Mooie bruggen Veel mooie moderne gebouwen Sterke en zwakke punten Winkelaanbod Openbaar vervoer Architectuur Uitgaansaanbod
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Dissatisfiers 's Avonds verblijven Pleinen Groen
Vervuiling Parkeren Overlast bouwwerkzaamheden Inrichting buitenruimte Groen
53
54
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Bijlagen
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
55
A Internetenquête Vragenlijst Binnenstadmonitor De gemeente Rotterdam wil graag van u weten wat u vindt van de binnenstad. Deze vragenlijst bestaat dan ook uit vragen waarbij u kunt aangeven wat u goed en niet goed vindt in de binnenstad van Rotterdam. Daarnaast kunt aangeven wat u een aantrekkelijke plek vindt in de binnenstad en wat u zou willen verbeteren. Het gebied van de binnenstad staat hier op een kaart weergegeven. Alle vragen gaan over het hele gebied. Tijdens de vragenlijst krijgt u de mogelijkheid om aan te geven dat iets wat u (niet) goed vindt over een specifiek deel of over de hele binnenstad.
1. In welke mate bent u het eens met onderstaande stellingen: In de binnenstad van Rotterdam ……
is het overdag aangenaam verblijven is het ’s avonds aangenaam verblijven is het aangenaam winkelen is het aangenaam uitgaan heerst een grootstedelijke sfeer vinden aantrekkelijke evenementen plaats is altijd iets te beleven
56
helemaal mee eens □ □ □ □ □ □ □
mee eens □ □ □ □ □ □ □
mee oneens □ □ □ □ □ □ □
helemaal mee oneens □ □ □ □ □ □ □
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
weet niet □ □ □ □ □ □ □
In welke mate bent u het eens met onderstaande stellingen: De binnenstad van Rotterdam …… helemaal mee eens heeft een prachtige skyline □ heeft veel mooie moderne gebouwen □ heeft veel mooie bruggen □ heeft mooie pleinen □ heeft voldoende groen □ is aantrekkelijk vanwege het water □
mee eens □ □ □ □ □ □
mee oneens □ □ □ □ □ □
helemaal mee oneens □ □ □ □ □ □
weet niet □ □ □ □ □ □
Onderstaande vragen zijn niet voor bewoners 2. Waarvoor komt u naar de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o werk o studie o winkelen o bezoek aan de markt o bezoek aan familie, vrienden, etc. o uitgaan (horeca en theater- en bioscoopbezoek) o bezoek aan parken (bijvoorbeeld bij de Euromast) o als overstap op een station o anders, namelijk o ik kom nooit in de binnenstad Onderstaande vragen stellen aan degenen bij de voorgaande vraag hebben aangegeven dat zij met het betreffende motief naar de binnenstad komen. 3. Hoe vaak komt u in de binnenstad voor werk? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 4. Hoe vaak komt u in de binnenstad voor studie? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 5. Hoe vaak komt u in de binnenstad om te winkelen? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 6. Hoe vaak komt u in de binnenstad voor een bezoek aan de markt? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
57
7. Hoe vaak komt u in de binnenstad voor bezoek aan familie, vrienden, etc.? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 8. Hoe vaak komt u in de binnenstad om uit te gaan? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 9. Hoe vaak komt u in de binnenstad voor het bezoek aan parken? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 10. Hoe vaak komt u in de binnenstad om over te stappen op een station? o meer dan 1 keer per week o 1 keer per week o 1 keer per twee weken o 1 keer per maand o minder dan 1 keer per maand o (bijna) nooit 11. Hoe komt u over het algemeen naar de binnenstad? Kies voor het vervoermiddel waarmee u het vaakst naar de binnenstad komt. o auto o openbaar vervoer o te voet of met de fiets o anders Sterke aspecten 12. Wat vindt u goed aan de Rotterdamse binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. Het antwoord hoeft niet persé de hele binnenstad te betreffen, later in deze vragenlijst kunt u aangeven of het om de binnenstad als geheel gaat of om een onderdeel daarvan. o parkeermogelijkheden o onderhoud van de buitenruimte (over het algemeen schoon en netjes) o inrichting buitenruimte (denk aan pleinen, bankjes, groen, bestrating, lantaarnpalen, etc.) o bouwwerkzaamheden o sfeer o groen o winkelaanbod o uitgaansaanbod o (overige) vrijetijdsvoorzieningen o openbaar vervoer o architectuur o aanbod van taxi’s o fietsenstallingen o anders, namelijk o ik vind niets goed aan de Rotterdamse binnenstad Parkeren 13. Waarom vindt u het parkeren in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. 58
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
o o o o o o o
goedkoop gemakkelijk om te betalen (bijna) altijd plek in parkeergarages voldoende parkeerplekken op straat voldoende grote parkeerplekken niet ver lopen naar waar ik heen ga anders namelijk:
14. Vindt u het parkeren in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Onderhoud buitenruimte 15. Waarom vindt u het onderhoud van de buitenruimte in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o (bijna) geen zwerfvuil o het is schoon en netjes o straatmeubilair is goed onderhouden (bankjes, prullenbakken, etc.) o goede straatverlichting o anders namelijk: 16. Vindt u het onderhoud van de buitenruimte in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Inrichting buitenruimte 17. Waarom vindt u de inrichting van de buitenruimte in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o voldoende straatmeubilair (bankjes, prullenbakken, etc) o voldoende groen o veel aangename plekken om te zitten o mooie architectuur van de gebouwen o voldoende speelplekken voor kinderen tot 6 jaar o voldoende speelplekken voor kinderen van 6 tot 12 jaar o voldoende historische gebouwen o voldoende water, zoals singels en vijver o voldoende groen o voldoende autovrije winkelgebieden o voldoende autovrije uitgaansgebieden o materiaalkeuze bestrating o anders namelijk: Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
59
18. Vindt u de inrichting van de buitenruimte in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Bouwwerkzaamheden 19. Waarom vindt u de bouwwerkzaamheden in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o interessant om naar te kijken o zorgt voor levendigheid o maakt de stad op termijn aantrekkelijker o anders namelijk: 20. Vindt u de bouwwerkzaamheden in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Sfeer 21. Waarom beoordeelt u de sfeer in de binnenstad als goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o voldoende gezellige pleinen o voldoende gezellige terrassen o water in de stad o vriendelijke mensen op straat o vriendelijk personeel in de horeca o vriendelijk personeel in de winkels o goede verlichting o Rotterdam heeft een bruisende binnenstad o anders namelijk: 22. Vindt u de sfeer in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies
60
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Groen 23. Wat vindt u goed aan het groen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o voldoende groen o groen is veelzijdig (afwisseling van bomen, planten, struiken, bloemen, etc) o goed onderhouden o op de goede plekken o anders namelijk: 24. Vindt u het groen in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Winkelaanbod 25. Waarom vindt u het winkelaanbod in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o groot winkelaanbod o veel verschillende soorten winkels o dichtbij elkaar o grote warenhuizen o personeel is vriendelijk o veel speciaalzaken en unieke winkels o anders namelijk: 26. Vindt u het winkelaanbod in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Uitgaansaanbod 27. Waarom vindt u het uitgaansaanbod in de binnenstad goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o dicht bij elkaar o voldoende terrasjes o voldoende cafés o voldoende restaurants o voldoende discotheken o voldoende musea o voldoende aanbod van theater en/of concerten o uitgaansaanbod komt overeen met waar ik graag naar toe ga o anders namelijk: 28. Vindt u het uitgaansaanbod in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
61
o o o o o o o o o o
Centraal District Cool Zuid Hoboken Laurenskwartier Lijnbaankwartier/Coolsingel Kop van Zuid Oude Westen Scheepvaartkwartier Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes ik weet het niet precies
(Overige) vrijetijdsvoorzieningen 29. Wat vindt u goed aan de (overige) vrijetijdsvoorzieningen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o compleet aanbod o voldoende afwisseling o voldoende musea o voldoende sportvoorzieningen o voldoende attracties o anders namelijk: 30. Vindt u de vrijetijdsvoorzieningen in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Openbaar vervoer 31. Wat vindt u goed aan het openbaar vervoer in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o bussen, trams en/ of metro’s rijden vaak o bussen, trams en/ of metro’s stoppen daar waar ik moet zijn o goedkoop o handig dat je overal een ov-chipkaart kan gebruiken o anders namelijk: 32. Vindt u het openbaar vervoer in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Architectuur 33. Wat vindt u goed aan de architectuur in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o veelzijdig o modern 62
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
o geeft de binnenstad een eigen karakter o anders namelijk: 34. Vindt u de architectuur in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Aanbod van taxi’s 35. Wat vindt u goed aan het aanbod van taxi’s in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o opstapplaatsen op de goede plekken o ik kan gemakkelijk een taxi krijgen o chauffeurs weten de weg o chauffeurs spreken goed Nederlands o goedkoop o anders namelijk: 36. Vindt u het aanbod van taxi’s in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Fietsenstallingen 37. Wat vindt u goed aan de fietsenstallingen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o dichtbij waar ik moet zijn o voldoende fietsenstallingen o voldoende capaciteit in de fietsenstallingen o vriendelijk personeel o anders namelijk: 38. Vindt u de fietsenstallingen in de hele binnenstad goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
63
o ik weet het niet precies Anders 39. U heeft aangegeven dat u XXX in de binnenstad goed vindt. Waarom vindt u dit goed? _______ 40. Ervaart u in de hele binnenstad of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Zwakke aspecten 41. Wat vindt u niet goed aan de binnenstad? U mag meerdere antwoorden geven. Het antwoord hoeft niet persé de hele binnenstad te betreffen, later in deze vragenlijst kunt u aangeven of het om de binnenstad als geheel gaat of om een onderdeel daarvan. o parkeren o het onderhoud van de buitenruimte, bijvoorbeeld door graffiti, losliggende stoeptegels o vervuiling o inrichting van de buitenruimte (pleinen, terrassen, bankjes, bestrating, lantaarnpalen, etc.) o architectuur o overlast van bouwwerkzaamheden o sfeer o groen o winkelaanbod o uitgaansaanbod o (overige) vrijetijdsvoorzieningen o veiligheid o geluidsoverlast o aanbod van taxi’s o openbaar vervoer o fietsenstallingen o de binnenstad van Rotterdam is te weinig een mix van toerisme, winkelen, wonen en werken o anders, namelijk: Parkeren 42. Wat vindt u niet goed aan het parkeren in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te duur o moeilijk om te betalen (het moet vooral met chipknip) o parkeergarages (bijna) altijd vol o te weinig parkeerplekken o te kleine parkeerplekken o te ver lopen o mensen die dubbel parkeren o mensen die op de stoep parkeren o te veel controle o anders namelijk: 43. Vindt u het parkeren in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District 64
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
o o o o o o o o o
Cool Zuid Hoboken Laurenskwartier Lijnbaankwartier/Coolsingel Kop van Zuid Oude Westen Scheepvaartkwartier Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes ik weet het niet precies
Onderhoud buitenruimte 44. Wat vindt u niet goed aan het onderhoud van de buitenruimte in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o losliggende stoeptegels o straatverlichting doet het niet o groen is slecht onderhouden o slecht onderhoud van straatmeubilair (bankjes, prullenbakken, etc.) o wateroverlast bij regen (bijvoorbeeld grote plassen op de weg) o anders namelijk: 45. Vindt u het onderhoud van de buitenruimte in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Vervuiling 46. Welke vormen van vervuiling ervaart u in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o zwerfvuil o volle prullenbakken o graffiti o hondenpoep op straat o kauwgom op straat o huisvuil rondom containers o stank o anders namelijk: 47. Vindt u het onderhoud van de buitenruimte in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Inrichting buitenruimte
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
65
48. Wat vindt u niet goed aan de inrichting van de buitenruimte van de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o onvoldoende straatmeubilair (bankjes, prullenbakken) o onvoldoende pleinen o geen aangename plekken om te zitten o te veel hoogbouw o onvoldoende zon door hoogbouw o te veel wind tussen hoge gebouwen o onvoldoende speelplekken voor kinderen tot 6 jaar o onvoldoende speelplekken voor kinderen tussen 6 en 12 jaar o onvoldoende historische gebouwen o onvoldoende water, zoals singels en vijvers o onvoldoende groen o onvoldoende autovrije winkelgebieden o onvoldoende autovrije uitgaansgebieden o materiaalkeuze betrating o anders namelijk: 49. Vindt u de inrichting van de buitenruimte in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Architectuur 50. Wat vindt u niet goed aan de architectuur in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te veel hoogbouw o onvoldoende historische gebouwen o uitstraling van de gebouwen o geen samenhang tussen de gebouwen o eenzijdig o anders namelijk: 51. Vindt u de architectuur in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Overlast bouwwerkzaamheden 52. Waarom ervaart u overlast van de bouwwerkzaamheden in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o ik moet een andere route nemen en/of kan niet komen waar ik wil komen o geluidsoverlast o het ziet er niet aangenaam uit 66
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
o o o o
ik voel me er niet veilig door stof door sloopwerkzaamheden overlast van bouwverkeer (verzakken straten) anders namelijk:
53. Ervaart u overlast van de bouwwerkzaamheden in de hele binnenstad of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Sfeer 54. Waarom beoordeelt de sfeer in de binnenstad als niet goed? Meerdere antwoorden mogelijk. o onvoldoende gezellige pleinen o onvoldoende gezellige terrassen o onvriendelijke mensen op straat o onvriendelijk personeel in de horeca o onvriendelijk personeel in de winkels o slechte verlichting o Rotterdam heeft geen bruisende binnenstad o anders namelijk: 55. Vindt u de inrichting van de sfeer in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Groen 56. Wat vindt u niet goed aan het groen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te weinig o te eenzijdig groen o slecht onderhouden o op de verkeerde plekken o anders namelijk: 57. Vindt u het groen in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
67
o o o o
Oude Westen Scheepvaartkwartier Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes ik weet het niet precies
Winkelaanbod 58. Wat vindt u niet goed aan het winkelaanbod in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te eenzijdig winkelaanbod (ofwel teveel dezelfde soort winkels) o gebrek aan speciaalzaken en unieke winkels o te versnipperd: het ligt teveel uit elkaar o te veel leegstand o personeel is onvriendelijk o te weinig winkels o muziek in de winkels staat te hard o anders namelijk: 59. Vindt u het winkelaanbod in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Uitgaansaanbod 60. Wat vindt u niet goed aan het uitgaansaanbod in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te versnipperd: het ligt teveel uit elkaar o te weinig terrasjes o te weinig cafés o te weinig restaurants o te weinig discotheken o te weinig musea o te weinig theater en/of concerten o teveel autoverkeer bij terrassen o uitgaansaanbod komt niet overeen met waar ik graag naar toe ga (doorvragen) o voel me niet veilig ’s avonds o ik weet niet zo goed waar ik heen moet o anders namelijk: 61. U heeft aangegeven dat het uitgaansaanbod in de binnenstad niet overeenkomt met waar u graag naar toe gaat. Wat mist u in dit uitgaansaanbod? 62. Vindt u het uitgaansaanbod in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies 68
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
(Overige) vrijetijdsvoorzieningen 63. Wat vindt u niet goed aan de (overige) vrijetijdsvoorzieningen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o teveel dezelfde voorzieningen o onvoldoende musea o onvoldoende sportvoorzieningen o onvoldoende attracties o anders namelijk: 64. Vindt u vrijetijdsvoorzieningen in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Veiligheid 65. Wat vindt niet goed aan de veiligheid in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o overlast van hangjongeren o overlast van zwervers o overlast van zakkenrollers o drugsoverlast o auto’s rijden te hard o slechte verlichting (doorvragen) o anders namelijk: 66. Waar vindt u dat er sprake is van een slechte verlichting? Meerdere antwoorden mogelijk. o steegjes o fietspaden o tunnels o anders, namelijk 67. Vindt u de veiligheid in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Geluidsoverlast 68. Waardoor ervaart u geluidsoverlast in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o horeca o buurtbewoners o laden en lossen van vrachtwagens o trams o bouwwerkzaamheden o evenementen Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
69
o sirenes o anders namelijk: 69. Ervaart u de geluidsoverlast in de hele binnenstad of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Aanbod van taxi’s 70. Wat vindt u niet goed aan het aanbod van taxi’s in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o opstapplaatsen op de verkeerde plekken o chauffeurs willen me niet meenemen o ik voel me niet veilig in de taxi o chauffeurs weten de weg niet o chauffeurs rijden om o chauffeurs spreken slecht Nederlands o te duur o anders namelijk: 71. Vindt u het aanbod van taxi’s in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Openbaar vervoer 72. Wat vindt u niet goed aan het openbaar vervoer in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o bussen, trams en/ of metro’s rijden te weinig o bussen, trams en/ of metro’s stoppen niet waar ik moet zijn o te duur o niet handig dat je een ov-chipknip nodig hebt o anders namelijk: 73. Vindt u het openbaar vervoer in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen
70
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Fietsenstallingen 74. Wat vindt u niet goed aan de fietsenstallingen in de binnenstad? Meerdere antwoorden mogelijk. o te ver lopen van waar ik moet zijn o te weinig fietsenstallingen o te weinig capaciteit in de fietsenstallingen o onvriendelijk personeel o anders namelijk: 75. Vindt u de fietsenstallingen in de hele binnenstad niet goed of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Anders 76. U heeft aangegeven dat u XXX niet goed vindt aan de binnenstad. Waarom vindt u dit niet goed? _______ 77. Vindt u dit niet goed in de hele binnenstad of in één of meerdere gebieden in het bijzonder? U mag meerdere gebieden aangeven. o in (bijna) de gehele binnenstad o Centraal District o Cool Zuid o Hoboken o Laurenskwartier o Lijnbaankwartier/Coolsingel o Kop van Zuid o Oude Westen o Scheepvaartkwartier o Wijnhaveneiland/Oude Haven/Boompjes o ik weet het niet precies Aantrekkelijke plekken in de binnenstad 78. Wat vindt u een aantrekkelijk plek in de binnenstad? o De binnenstad heeft geen aantrekkelijke plekken 79. Waarom vindt u dit een aantrekkelijke plek? Verbeterplekken in de binnenstad 80. Welke plek u verbeterd willen zien in de binnenstad? o Er hoeft geen enkele plek verbeterd te worden in de binnenstad 81. Hoe zou u deze plek verbeteren? o Weet niet
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
71
Tot slot 82. Heeft u nog opmerkingen over of suggesties voor de binnenstad? 83.Heeft u nog opmerkingen over of suggesties voor dit onderzoek?
72
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
B Achtergrondgegevens respondenten Tabel B.1 Geslacht en leeftijd van de respondenten
Leeftijdsgroep 15-44 jaar 45 jaar en ouder onbekend Totaal
man 113 150 2 265
vrouw 146 131 0 277
onbekend 4 4 3 8
totaal 263 285 5 553
Tabel B.2 Respondenten naar deelgemeente
Deelgemeente Bewoners binnenstad Bezoekers per deelgemeente Delfshaven Overschie Noord Hillegersberg / Schiebroek Kralingen / Crooswijk Alexanderpolder Feijenoord (excl. Kop van Zuid) IJsselmonde Charlois Hoogvliet Hoek van Holland onbekend Totaal
Aantal 160 66 9 55 33 61 79 30 25 28 3 3 1 553
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
73
C Probleemvraag Omnibus naar opleidingsniveau en leeftijd Tabel C.1 Belangrijkste problemen die in Rotterdam met voorrang moeten worden aangepakt volgens bewoners van de binnenstad naar opleidingsniveau (meerdere antwoorden mogelijk), 2009, 2010 en 2011 opgeteld Probleem laag midden hoog totaal Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast 62% 53% 53% 54% Verkeersproblematiek 31% 36% 36% 35% Vervuiling en beheer openbare ruimte 38% 29% 30% 31% Jeugdproblematiek 15% 22% 20% 19% Kwantiteit/ kwaliteit overige voorzieningen 12% 13% 19% 16% Bevolking(ssamenstelling) 6% 16% 18% 16% Verpaupering/verloedering wijken 14% 14% 7% 9% Werkloosheid/arbeidsongeschikth./armoede/e.d. 7% 5% 9% 8% Overige overlast 8% 13% 6% 8% Kwantiteit/kwaliteit openbaar groen 4% 5% 10% 8% Luchtvervuiling/milieu 7% 7% 7% 7% Woningproblematiek 5% 8% 7% 7% Gemeentelijke lasten/gemeentel. zaken/overheden 7% 4% 6% 6% Verkeerde stedebouwkundige plannen 1% 3% 8% 5% Overige problemen 0% 6% 5% 4% Kwantiteit/kwaliteit speelgelegenheid 0% 1% 1% 1% Bron: Omnibusenquête 2009-2011 Tabel C.1 Belangrijkste problemen die in Rotterdam met voorrang moeten worden aangepakt volgens bewoners van de binnenstad naar leeftijd (meerdere antwoorden mogelijk), 2009, 2010 en 2011 opgeteld Probleem 16-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65+ Criminaliteit, onveiligheid en drugsoverlast 61% 52% 56% 51% Verkeersproblematiek 39% 36% 35% 26% Vervuiling en beheer openbare ruimte 17% 30% 38% 39% Jeugdproblematiek 24% 18% 17% 22% Kwantiteit/ kwaliteit overige voorzieningen 18% 18% 12% 17% Bevolking(ssamenstelling) 13% 16% 14% 20% Verpaupering/verloedering wijken 8% 13% 7% 4% Werkloosheid/arbeidsongeschikth./armoede/e.d. 7% 9% 10% 4% Overige overlast 9% 6% 11% 4% Kwantiteit/kwaliteit openbaar groen 5% 11% 6% 8% Luchtvervuiling/milieu 9% 7% 8% 4% Woningproblematiek 13% 7% 4% 4% Gemeentelijke lasten/gemeentel. zaken/overheden 7% 6% 7% 4% Verkeerde stedebouwkundige plannen 3% 7% 6% 2% Overige problemen 4% 5% 5% 1% Kwantiteit/kwaliteit speelgelegenheid 1% 1% 0% 0% Bron: Omnibusenquête 2009-2011
74
totaal 54% 35% 31% 19% 16% 16% 9% 8% 8% 8% 7% 7% 6% 5% 4% 1%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
D Verblijven in de stad en het imago van de stad uitgesplitst Tabel D.1 Reacties op stellingen over het verblijf in de binnenstad: In de binnenstad van Rotterdam…. is het overdag aangenaam verblijven (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 90% 9% 1% 100% Bewoners binnenstad 91% 9% 0% 100% Rotterdamse Bezoekers 90% 9% 2% 100% Tot 45 jaar 90% 9% 2% 100% 45 jaar en ouder 90% 9% 1% 100% is het ’s avonds aangenaam verblijven (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 48% 45% 8% 100% Bewoners binnenstad 63% 34% 3% 100% Rotterdamse Bezoekers 46% 46% 8% 100% Tot 45 jaar 57% 37% 6% 100% 45 jaar en ouder 37% 54% 10% 100% is het aangenaam winkelen (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 83% 16% 1% 100% Bewoners binnenstad 91% 9% 0% 100% Rotterdamse Bezoekers 82% 17% 1% 100% Tot 45 jaar 82% 18% 0% 100% 45 jaar en ouder 83% 15% 2% 100% is het aangenaam uitgaan (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 59% 26% 15% 100% Bewoners binnenstad 71% 23% 6% 100% Rotterdamse Bezoekers 58% 27% 15% 100% Tot 45 jaar 61% 28% 11% 100% 45 jaar en ouder 57% 25% 19% 100% heerst een grootstedelijke sfeer (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 71% 26% 3% 100% Bewoners binnenstad 74% 23% 3% 100% Rotterdamse Bezoekers 71% 26% 3% 100% Tot 45 jaar 78% 18% 4% 100% 45 jaar en ouder 64% 33% 3% 100% vinden aantrekkelijke evenementen plaats (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 71% 24% 5% 100% Bewoners binnenstad 71% 26% 3% 100% Rotterdamse Bezoekers 71% 24% 5% 100% Tot 45 jaar 74% 22% 4% 100% 45 jaar en ouder 68% 26% 6% 100% is altijd iets te beleven (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 60% 34% 6% 100% Bewoners binnenstad 78% 19% 3% 100% Rotterdamse Bezoekers 59% 35% 6% 100% Tot 45 jaar 61% 36% 3% 100% 45 jaar en ouder 59% 32% 9% 100%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
75
Tabel D.2 Reacties op stellingen over het imago van de binnenstad: De binnenstad van Rotterdam… heeft een prachtige skyline (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet Totaal Totaal 92% 8% 0% 100% Bewoners binnenstad 94% 6% 0% 100% Rotterdamse Bezoekers 91% 8% 0% 100% Tot 45 jaar 93% 6% 0% 100% 45 jaar en ouder 89% 11% 0% 100%
Totaal Bewoners binnenstad Rotterdamse Bezoekers Tot 45 jaar 45 jaar en ouder
heeft veel mooie moderne gebouwen (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet 86% 13% 0% 91% 9% 0% 86% 14% 0% 87% 13% 1% 86% 14% 0%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Totaal Bewoners binnenstad Rotterdamse Bezoekers Tot 45 jaar 45 jaar en ouder
heeft veel mooie bruggen (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens 91% 8% 91% 9% 91% 8% 92% 8% 91% 9%
weet niet 1% 0% 1% 0% 0%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Totaal Bewoners binnenstad Rotterdamse Bezoekers Tot 45 jaar 45 jaar en ouder
heeft mooie pleinen (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens 35% 64% 32% 68% 36% 64% 33% 65% 38% 62%
weet niet 1% 0% 1% 1% 0%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Totaal Bewoners binnenstad Rotterdamse Bezoekers Tot 45 jaar 45 jaar en ouder
Totaal Bewoners binnenstad Rotterdamse Bezoekers Tot 45 jaar 45 jaar en ouder
76
heeft voldoende groen (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet 29% 70% 1% 21% 79% 0% 30% 69% 1% 24% 74% 2% 35% 64% 0% is aantrekkelijk vanwege het water (helemaal) (helemaal) mee eens mee oneens weet niet 83% 16% 1% 83% 17% 0% 83% 16% 2% 82% 15% 3% 84% 16% 0%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
E Uitsplitsing sterke en zwakke punten naar leeftijd Tabel E.1: Reactie op wat Rotterdammers goed vinden aan de binnenstad naar leeftijd, meerdere antwoorden mogelijk Aspect 15-44 jaar 45+ Totaal winkelaanbod 69% 67% 68% openbaar vervoer 67% 59% 63% architectuur 52% 58% 55% uitgaansaanbod 40% 37% 38% sfeer 25% 34% 29% inrichting buitenruimte 16% 22% 19% parkeermogelijkheden 21% 14% 18% onderhoud van de buitenruimte 20% 16% 18% (overige) vrijetijdsvoorzieningen 14% 12% 13% fietsenstallingen 10% 14% 12% bouwwerkzaamheden 10% 12% 11% aanbod van taxi's 9% 6% 8% groen 3% 8% 5% anders, namelijk: 2% 6% 4% ik vind niets goed aan de Rotterdamse binnenstad 2% 5% 3%
Tabel E.2: Reactie op wat Rotterdammers niet goed vinden aan de binnenstad naar leeftijd, meerdere antwoorden mogelijk Aspect 15-44 jaar 45+ Totaal vervuiling 44% 57% 50% parkeren 40% 44% 42% overlast van bouwwerkzaamheden 40% 41% 40% inrichting van de buitenruimte 40% 34% 37% groen 39% 29% 34% het onderhoud van de buitenruimte, b.v. losliggende stoeptegels 28% 38% 33% sfeer 33% 20% 27% veiligheid 27% 27% 27% de binnenstad van Rotterdam is te weinig een mix van functies 19% 26% 23% fietsenstallingen 23% 17% 20% winkelaanbod 20% 14% 17% uitgaansaanbod 23% 8% 16% geluidsoverlast 14% 15% 14% anders, namelijk: 14% 11% 12% (overige) vrijetijdsvoorzieningen 9% 6% 7% aanbod van taxi's 6% 7% 6% architectuur 4% 6% 5% openbaar vervoer 4% 4% 4% te veel auto's 3% 3% 3% er is niets wat ik niet goed vind in de Rotterdamse binnenstad 2% 2% 2%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
77
F Uitsplitsing sterke punten per aspect Tabel F: Redenen waarom Rotterdammers een bepaald aspect in de binnenstad goed vinden
Aspect winkelaanbod
openbaar vervoer
architectuur
uitgaansaanbod
sfeer
inrichting buitenruimte
78
Reden groot winkelaanbod dichtbij elkaar veel verschillende soorten winkels grote warenhuizen veel speciaalzaken en unieke winkels personeel is vriendelijk anders bussen, trams en/ of metro's rijden vaak bussen, trams en/ of metro's stoppen daar waar ik moet zijn handig dat je overal een ov-chipkaart kan gebruiken goedkoop anders modern geeft de binnenstad een eigen karakter veelzijdig anders voldoende restaurants voldoende aanbod van theater en/of concerten voldoende musea voldoende cafés voldoende terrasjes uitgaansaanbod komt overeen met waar ik graag naar toe ga dicht bij elkaar voldoende discotheken anders water in de stad voldoende gezellige terrassen Rotterdam heeft een bruisende binnenstad vriendelijke mensen op straat goede verlichting vriendelijk personeel in de horeca vriendelijk personeel in de winkels voldoende gezellige pleinen anders mooie architectuur van de gebouwen voldoende straatmeubilair (bankjes, prullenbakken, etc) voldoende water, zoals singels en vijver voldoende autovrije winkelgebieden voldoende historische gebouwen materiaalkeuze bestrating veel aangename plekken om te zitten voldoende groen voldoende autovrije uitgaansgebieden voldoende groen voldoende speelplekken voor kinderen tot 6 jaar voldoende speelplekken voor kinderen van 6 tot 12 jaar anders
Percentage Rotterdammers 52% 45% 45% 41% 13% 6% 1% 51% 41% 30% 6% 3% 41% 33% 33% 3% 29% 25% 22% 20% 18% 16% 11% 4% 1% 18% 16% 16% 11% 8% 7% 7% 6% 3% 14% 13% 12% 7% 6% 6% 5% 3% 3% 3% 1% 1% 1%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Redenen waarom Rotterdammers een bepaald aspect in de binnenstad goed vinden - vervolg
Aspect onderhoud buitenruimte
parkeermogelijkheden
(overige) vrijetijdsvoorzieningen
fietsenstallingen
bouwwerkzaamheden
aanbod van taxi's
groen
Reden straatmeubilair is goed onderhouden (bankjes, prullenbakken, etc.) goede straatverlichting het is schoon en netjes (bijna) geen zwerfvuil anders (bijna) altijd plek in parkeergarages niet ver lopen naar waar ik heen ga voldoende parkeerplekken op straat voldoende grote parkeerplekken gemakkelijk om te betalen goedkoop anders voldoende musea voldoende afwisseling compleet aanbod voldoende attracties voldoende sportvoorzieningen anders dichtbij waar ik moet zijn voldoende fietsenstallingen voldoende capaciteit in de fietsenstallingen vriendelijk personeel anders maakt de stad op termijn aantrekkelijker interessant om naar te kijken zorgt voor levendigheid anders ik kan gemakkelijk een taxi krijgen opstapplaatsen op de goede plekken chauffeurs weten de weg chauffeurs spreken goed Nederlands anders voldoende groen goed onderhouden groen is veelzijdig (afwisseling van bomen, planten, struiken, bloemen, etc) op de goede plekken anders
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Percentage Rotterdammers 14% 12% 11% 7% 1% 14% 8% 7% 4% 4% 1% 1% 9% 9% 5% 3% 2% 1% 8% 6% 5% 3% 2% 9% 7% 4% 1% 7% 5% 3% 1% 1% 4% 3% 3% 2% 1%
79
G Uitsplitsing zwakke punten per aspect Tabel G: Redenen waarom Rotterdammers een bepaald aspect in de binnenstad niet goed vinden
Aspect vervuiling
parkeren
overlast bouwwerkzaamheden
inrichting buitenruimte
groen
80
Reden zwerfvuil volle prullenbakken kauwgom op straat graffiti huisvuil rondom containers hondenpoep op straat stank anders te duur te weinig parkeerplekken moeilijk om te betalen (het moet vooral met chipknip) mensen die dubbel parkeren parkeergarages (bijna) altijd vol mensen die op de stoep parkeren te kleine parkeerplekken te ver lopen te veel controle anders ik moet een andere route nemen en/of kan niet komen waar ik wil komen het ziet er niet aangenaam uit overlast van bouwverkeer (verzakken straten) geluidsoverlast stof door sloopwerkzaamheden ik voel me er niet veilig door anders geen aangename plekken om te zitten onvoldoende groen onvoldoende pleinen onvoldoende straatmeubilair (bankjes, prullenbakken) te veel wind tussen hoge gebouwen onvoldoende historische gebouwen materiaalkeuze betrating onvoldoende autovrije winkelgebieden onvoldoende zon door hoogbouw onvoldoende water, zoals singels en vijvers onvoldoende speelplekken voor kinderen tot 6 jaar onvoldoende speelplekken voor kinderen tussen 6 en 12 jaar onvoldoende autovrije uitgaansgebieden te veel hoogbouw te weing gezellige pleinen/plekken anders te weinig te eenzijdig groen slecht onderhouden op de verkeerde plekken anders
Percentage Rotterdammers 43% 35% 31% 25% 24% 23% 9% 4% 36% 21% 16% 12% 10% 8% 7% 5% 5% 4% 28% 27% 19% 13% 11% 4% 3% 27% 24% 17% 16% 14% 9% 9% 8% 8% 7% 7% 6% 6% 5% 2% 5% 33% 12% 6% 6% 3%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Redenen waarom Rotterdammers een bepaald aspect in de binnenstad niet goed vinden - vervolg
Aspect onderhoud buitenruimte
sfeer
veiligheid
fietsenstallingen
winkelaanbod
uitgaansaanbod
Reden losliggende stoeptegels slecht onderhoud van straatmeubilair (bankjes, prullenbakken, etc.) groen is slecht onderhouden wateroverlast bij regen (bijvoorbeeld grote plassen op de weg) straatverlichting doet het niet vuil op straat anders onvoldoende gezellige pleinen Rotterdam heeft geen bruisende binnenstad onvoldoende gezellige terrassen onvriendelijke mensen op straat onvriendelijk personeel in de horeca onvriendelijk personeel in de winkels slechte verlichting anders overlast van hangjongeren auto's rijden te hard overlast van zakkenrollers overlast van zwervers drugsoverlast slechte verlichting anders te weinig fietsenstallingen te weinig capaciteit in de fietsenstallingen te ver lopen van waar ik moet zijn te weinig fietsenrekken onvriendelijk personeel anders gebrek aan speciaalzaken en unieke winkels te eenzijdig winkelaanbod (ofwel teveel dezelfde soort winkels) personeel is onvriendelijk te versnipperd: het ligt teveel uit elkaar muziek in de winkels staat te hard te veel leegstand te weinig winkels anders te versnipperd: het ligt teveel uit elkaar te weinig terrasjes uitgaansaanbod komt niet overeen met waar ik graag naar toe ga (doorvragen) te weinig cafés te weinig theater en/of concerten te weinig discotheken teveel autoverkeer bij terrassen te weinig restaurants ik weet niet zo goed waar ik heen moet voel me niet veilig 's avonds te weinig musea anders
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Percentage Rotterdammers 26% 20% 12% 11% 6% 3% 5% 20% 19% 16% 12% 8% 7% 3% 7% 19% 15% 10% 8% 7% 5% 5% 17% 12% 6% 2% 1% 3% 16% 15% 5% 4% 4% 2% 1% 3% 11% 11% 7% 5% 5% 4% 4% 4% 3% 3% 1% 3%
81
Redenen waarom Rotterdammers een bepaald aspect in de binnenstad niet goed vinden - vervolg
Aspect geluidsoverlast
(overige) vrijetijdsvoorzieningen
aanbod van taxi's
architectuur
openbaar vervoer
82
Reden bouwwerkzaamheden laden en lossen van vrachtwagens evenementen trams horeca sirenes verkeer buurtbewoners anders onvoldoende attracties teveel dezelfde voorzieningen onvoldoende sportvoorzieningen onvoldoende musea anders te duur opstapplaatsen op de verkeerde plekken chauffeurs spreken slecht Nederlands chauffeurs weten de weg niet chauffeurs rijden om ik voel me niet veilig in de taxi chauffeurs willen me niet meenemen anders onvoldoende historische gebouwen te veel hoogbouw uitstraling van de gebouwen geen samenhang tussen de gebouwen eenzijdig anders bussen, trams en/ of metro's rijden niet vaak genoeg te duur bussen, trams en/ of metro's stoppen niet daar waar ik moet zijn niet handig dat je een ov-chipkaart nodig hebt anders
Percentage Rotterdammers 9% 5% 5% 5% 3% 3% 3% 3% 2% 4% 3% 2% 2% 2% 5% 3% 3% 3% 3% 1% 1% 1% 4% 3% 3% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 1% 1%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
H Sterke en zwakke punten per kwartier Tabel H.1: Voorkomen van sterke punten per kwartier in (bijna) de gehele Centraal binnenstad District 11% 9% winkelaanbod 43% 9% openbaar vervoer 18% 17% architectuur 9% 4% uitgaansaanbod 7% 5% sfeer 5% 2% inrichting buitenruimte 7% 4% onderhoud buitenruimte 6% 2% parkeermogelijkheden 4% 2% (overige) vrijetijdsvoorzieningen 4% 3% fietsenstallingen 3% 7% bouwwerkzaamheden 5% 1% aanbod van taxi's 1% 1% groen
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
Cool Zuid Hoboken 5% 2% 4% 1% 5% 9% 6% 3% 5% 3% 2% 3% 2% 1% 1% 2% 2% 4% 0% 0% 1% 1% 0% 0% 1% 1%
Laurenskwartier 15% 2% 9% 8% 11% 5% 4% 3% 2% 3% 3% 0% 1%
Lijnbaankwartier/ Coolsingel 46% 11% 14% 19% 14% 7% 7% 7% 3% 5% 3% 1% 1%
Kop van Zuid 1% 5% 25% 10% 7% 5% 4% 3% 3% 0% 6% 0% 0%
83
Oude Westen 12% 1% 2% 7% 4% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 1%
Scheepvaartkwartier 1% 1% 19% 10% 12% 7% 4% 4% 4% 0% 1% 0% 3%
Wijnh.eiland/ Oude H./ Boompjes 1% 1% 19% 10% 11% 7% 3% 1% 2% 1% 3% 0% 2%
ik weet het niet precies 3% 6% 3% 2% 1% 2% 3% 3% 2% 1% 0% 1% 0%
Tabel H.2: Voorkomen van zwakke punten per kwartier in (bijna) de gehele Centraal binnenstad District vervuiling 28% 6% parkeren 26% 6% overlast bouwwerkzaamheden 16% 14% inrichting buitenruimte 19% 7% groen 22% 6% onderhoud buitenruimte 19% 3% sfeer 11% 7% veiligheid 14% 6% fietsenstallingen 12% 6% winkelaanbod 10% 2% uitgaansaanbod 10% 2% geluidsoverlast 6% 2% (overige) vrijetijdsvoorzieningen 4% 1% aanbod van taxi's 4% 1% architectuur 3% 2% openbaar vervoer 3% 0%
84
Cool Zuid Hoboken 3% 1% 2% 1% 1% 4% 4% 2% 4% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 0%
2% 2% 0% 1% 3% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0%
Laurenskwartier 4% 5%
Lijnbaankwartier/ Coolsingel 12% 12%
Kop van Zuid 1% 2%
Oude Westen 7% 3%
Scheepvaartkwartier 1% 2%
Wijnh.eiland/ Oude H./ Boompjes 2% 4%
ik weet het niet precies 6% 3%
4% 6% 5% 2% 5% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 0%
11% 12% 9% 5% 13% 7% 5% 6% 3% 4% 2% 1% 1% 0%
4% 3% 5% 1% 3% 0% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0%
2% 6% 5% 5% 4% 5% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 0%
1% 1% 1% 1% 2% 1% 0% 0% 1% 0% 1% 0% 1% 0%
3% 3% 4% 1% 2% 1% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 1% 0%
4% 2% 1% 5% 2% 3% 1% 1% 2% 2% 1% 1% 0% 0%
Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011 Rapportage
www.rotterdam.nl 0800-1545 stadswinkel
Aanvullend onderzoek Aanvullend onderzoek Binnenstadsmonitor 2011
Binnenstadsmonitor 2011
Gemeente Rotterdam Servicedienst Centrum voor Onderzoek en Statistiek Blaak 34 3011 TA Rotterdam
T (010) 267 1500 E
[email protected] I www.rotterdam.nl/onderzoek
Centrum voor Onderzoek en Statistiek
Postadres: Postbus 21323 3001 AH Rotterdam
Centrum voor Onderzoek en Statistiek