Jongerengroep Future of Fame schilderde in 24 uur het panorama van Amersfoort Erfgoedstad
Aanbeveling voor de BNG-Erfgoedprijs 2012 – Gemeente Amersfoort
>
Wij vinden dat de gemeente Amersfoort de Erfgoedprijs 2012 verdient. De argumenten voor deze stelling zijn ons in de afgelopen 3 weken aangereikt door velen, via de website: www.amersfoorterfgoedstad.nl In de onderstaande aanbeveling hebben we vele reacties verwerkt.
Amersfoort heeft vanaf 1945 met volharding gewerkt aan het behoud van waardevol erfgoed en het herstel van de historische binnenstad – In dit verband noemen wij het herstel van de Muurhuizen, de nieuwbouw van onder meer Abel Cahen, Hans Ruyssenaars en Jo Crepain, die de traditie van zorgvuldige stedenbouw en architectuur voortzetten, de herinrichting en het herstel van de openbare ruimte op cultuurhistorische leest, een autoluwe binnenstad, de oprichting van Stadsherstel, de omwandeling langs de Singels met de plantsoenering van Zocher en van Lunteren inclusief herstel bestaande muren en poorten, inclusief de Joodse begraafplaats. ‘De OLVtoren, met het Hemony Carillon, inclusief klavierhuis en houten klokkenstoel en het recent herstel van een unieke 15de eeuwse speeltrommel, de enige toren ter wereld die met zijn 100 klokken het oude en het nieuwe muziekrepertoire ten gehore kan brengen.’ ‘Omdat Amersfoort goed omgaat met het haar toevertrouwde erfgoed. De gemeente won vanwege de zorgvuldige restauratie van de Koppelpoort (1996-1998) de Europa Nostra Award’. ‘Maar ook anno 2012: het Benzinepompstation aan de Kwekersweg zal worden gerestaureerd en de stad geeft een garantie af voor het maken van een beelddocument van de bedreigde Kuiperij in de Hellestraat.’ ‘De gemeente Amersfoort betrekt de Oudheidkundige Vereniging Flehite bij haar beleidsvoornemens, bij het zorgvuldige gemeentelijke monumentenbeleid.’ Amersfoort, de Groenste Stad van Europa (2006) – Amersfoort kocht het Landgoed Schothorst en het Park Randenbroek en toont respect voor het Beekdal en voor monumentaal water in Amersfoort: vanaf het bekendal in de Gelderse Vallei tot de Eemkaden achter de Koppelpoort is de waterlijn weer een landschappelijk onderdeel van de stad – het Amersfoortse deel van de Grebbelinie wordt in het verlengde van het Gelderse deel hersteld en toegankelijk gemaakt met een fietstunnel onder het viaduct over het Valleikanaal, als parkstroom in het Eemkwartier, als groene buitenruimte van het nieuwe ziekenhuis, zodat eenieder hiervan kan genieten. ‘Ook door de restauratie (2000) van het Belgenmonument van Huib Hoste (1916) met zijn volwaardig carillon en zijn tuinaanleg. Monumentenzorg is op dit moment bezig met een plan voor een broodnodige nieuwe restauratie.’
manieren gebruikt worden, varend of niet varend. Sinds december 2011 ligt er zelfs een oud historisch schip op de kade. Een gedurfde zet van de gemeente om dit toe te staan maar, naar nu blijkt, een schot in de roos gezien alle positieve reacties. Het project Schipbreuk is een schoolvoorbeeld van herbestemmen van een oud afgedankt stuk erfgoed.’ ‘Levende Historie’ zal in 2013-2014 uitkomen met een unieke performance waarbij gebruik gemaakt zal worden van een combinatie van de nieuwste mediatechnieken en live rollen van de spelers met de stad en de Eem als decor.’ Amersfoort, Creatieve Stad – ‘Amersfoort bouwt aan een dynamisch cultureel divers aanbod, waarbij oude plekken en gebouwen in de stad nieuwe bewoners krijgen. Veel van de nieuwe bewoners zijn cultureel ondernemer met oog voor de mogelijkheden om de plek nieuw leven in te blazen.’ ‘Denk aan het Oliemolenkwartier.’ ‘Het Amersfoortse Emplacement van de Nederlandse Spoorwegen is voorzien van uitgebreide Wagenwerkplaatsen (45 ha; 1904-2000.) Door het eerste officiële burgerinitatief in Nederland heeft de Stichting Industrieel Erfgoed in de stad Amersfoort (SIESTA) bereikt dat het Burgerinitiatief op dit door verloedering bedreigde terrein de nodige medewerking kreeg van gemeente en NS om een inspirerend stedelijk vernieuwingssproject van de grond te trekken.’ Amersfoort is ook een Jongerenstad – ‘Er is veel aandacht voor cultuureducatie. Denk daarbij bijvoorbeeld aan Scholen in de Kunst, Amersfoort in C met workshops in KadE en museum Flehite, erfgoedweken voor scholieren, Circus Amersfoort en Holland Opera in oude gebouwen op de Wagenwerkplaats. Amersfoort besteedt aandacht aan jeugd en jongeren in de cultuurnota.’ ‘Omdat Amersfoort jarenlang afgunstig heeft gekeken naar grote steden als Utrecht en Amsterdam. Daarin is een kentering gekomen. Het is de hoogste tijd dat wij eens trots worden op onze eigen stad. En wij realiseren ons dat. Daarom is een nominatie voor Amersfoort als Erfgoedstad een logisch gevolg van dit gevoel.’
Namens vele Amersfoorters, Amerfoort Bruit van d’Eem – ‘De gemeente Amersfoort zet zich sinds 2005 in om historische schepen naar de Amersfoortse Eemhaven te halen. Het resultaat is een mooie collectie van oude vrachtvaarders die op diverse
Comité Amersfoort Erfgoedstad Siesta in samenspraak met Oudheidkundige Vereniging Flehite
Burgers aan zet
‘Als burger kun je veel bereiken als je een goed idee hebt. Amersfoort faciliteert en ondersteunt veel burgerintiatieven’ Roanne Woldendorp, Amersfoorter
>
www.wagenwerkplaats.eu
Met een bijeenkomst op 3 april 2007 werd de samenwerking van de gemeente met het burgerintitiatief ‘Wagenwerkplaats’ en de NS ingeluid. De visie is bijna unaniem in de gemeenteraad aangenomen. Thans (2012) is de droom (visie) in vele opzichten gerealiseerd. De Wagenwerkplaats wordt gezien als een inspirerend voorbeeld van samenwerking met burgers.
Burgers aan zet
‘Luciferfabriek (1881, later Nederlandse Kleurstoffen industrie. ‘De War’) nu gebruikt door het Spullenlab, dat zich ontwikkelt tot wetenschappelijk en cultureel innovatiecentrum voor de jongere generatie pioniers.’ Fons Asselbergs, vm. Rijksadviseur Cultureel Erfgoed vm. Directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
>
De gemeente gaat met De War in gesprek over de mogelijkheden van overdracht van dit complex. Dankzij dit initiatief hebben deze interessante gebouwen een toekomst.
www.dewar.nl
Burgers aan zet
‘Omdat in Amersfoort het erfgoed steeds meer in de kijker staat en we dat willen delen met al onze landgenoten.’ A. Houwing, raadslid
>
Onthulling kopie schilderij van Caspar van Wittel in het Caspar van Wittelplantsoen, op 10 september 2011 De Stichting Vrienden van Caspar van Wittel.
www.vanvitelli.nl
Erfgoed overal
‘Amersfoort kent naast het historisch centrum ook markante stadsdelen zoals Kattenbroek, het Soesterkwartier en Vathorst. Een stad met geschiedenis en toekomst’ Golfbreker Radio
Vreeland 1 tot en met 7 in het Soesterkwartier. De Bomenbuurt (1949-1951) is beschermd stadsgezicht.
Erfgoed is meer dan alleen cultuur
‘Erfgoed is steeds meer op het netvlies van de gemeente(raad) gekomen. Met enthousiasme, durf en creativiteit behoudt de stad daarmee aantrekkingskracht voor inwoners, bezoekers en bedrijven’ Gert Hunink, raadslid
Bedrijfsruimte in een een oud afgedankt stuk erfgoed op de kade bij de Eem.
Jong leren
‘Het erfgoedbeheer (van de wagenwerkplaats) biedt ruimte voor kinderactiviteiten zoals de verkeerstuin, circusschool en voor jong volwassenen met Per Expressie en Future of Fame’ Riekje Hoffman, Amersfoorter
>
Binnenkort komt de Hot Hopper naar de WagenSpeelPlaats, daar is nog geld voor nodig. Actie: HELP HOT HOPPER NAAR HUIS.
www.wagenspeelplaats.nl
Jong leren
‘Samen met betrokken bewoners en enthousiaste organisaties zetten we ons in om deze historische kracht door te geven aan nieuwe generaties. De zorg voor ons erfgoed betaalt zich terug in een groeiende aantrekkingskracht!’ Pim van den Berg, wethouder
De Erfgoedinstellingen in de stad werken samen bij de voorbereiding van de Open Monumentendag en de Maand van de geschiedenis. Rijksdienst (RCE), Archief Eemland, Kamp Amersfoort, het Museum en de Oudheidkundige Vereniging Flehite, de Waterlijn, de Beep, de Volksuniversiteit, Wijkmuseum Soesterkwartier, de Waterlijn en het Gilde. Er komt een gezamenlijke cultuur- en historische kalender.
Samen sterker
‘De restauratieprojecten die wij uitvoeren in Amersfoort worden door de medewerkers van de gemeentelijke afdeling Monumentenzorg deskundig begeleid’ Vakgroep Restauratie
Hier in beeld een middeleeuwse woning aan ’t Havik. De foto is genomen vanuit Havik 37a, nu in gebruik als kunstuitleen. Amersfoort begeleidde recent de restauraties van o.a. de St. Joriskerk, de stadsmuren, Rohm & Haas, de Koppelpoort en de Monnikendam.
Amersfoort vertelt…
‘De geschiedenis en het erfgoed in deze stad zijn zo zichtbaar en daardoor levend, de historische verhalen kleuren de ontwikkeling van Amersfoort’ Hiscue Erfgoed Educatie
>
Levende Historie gaat de komende jaren de spannende combinatie presenteren van rolspelers in de Mannenzaal, rondom de Koppelpoort en langs de Eem mèt de supermoderne Apps die je download op je smartphone of je tablet.
www.levendehistorie.nl
Amerfoort vertelt…
‘Omdat de stad gewoon geschiedenis ademt! Met een pittoreske historische binnenstad, die nog steeds zo autthentiek is, dat je met een plattegrond uit 1300 nog steeds moeiteloos de weg kunt vinden!’ E. van Swieten-Marquardt, Amersfoorter
Levende Historie bij het Burgerweeshuis aan de Zuidsingel.
Amersfoort communiceert
‘Omdat de stad getuigt van een aantrekkelijk cultureel leefklimaat waar het prettig wonen en genieten is van de historische monumenten, nieuwe architectuur, industrieel erfgoed met een nieuwe bestemming, een florerende oudheidkundige vereniging, een archief met goede publieksdiensten en gevarieerde musea.’ Marianne de Rijke, Landschap Erfgoed Utrecht
>
Een heldere website en elke week een digitale nieuwsbrief op maat.
www.amersfoort.nl
Innovatieve communicatie
‘Archief Eemland zet zich in voor het toegankelijk maken van dit erfgoed op verschillende innovatieve manieren’ Archief Eemland
>
Google maps gecombineerd met cultuurhistorie, wandelen door de stad met je smartphone en de interactieve tafel.
www.amersfoortopdekaart.nl
Innovatieve creatieve stad
‘Loop langs de Eem en zie dat de gebouwen van Rohm en Haas gered zijn van de sloop en hoe fraai deze er nu bij liggen.’ Coen van Baggum, van Baggum Beheer B.V.
>
Het Oliemolenkwartier aan de Eem. Een goed voorbeeld, voortgekomen uit de notitie van bureau Monumentenzorg ‘Industrieel erfgoed, tussen Spoor en Eem’ (2005).
link naar notitie
Erfgoed van toen voor nu ‘Mijn gedachten draaien in de richting van de wagenwerkplaatsen waar de mannen zich vroeger in het zweet werkten om een boterham voor hun thuis bij elkaar te verdienen achter de rokende smidsvuren. Dit alles nu als monument voor het volk, behouden en geëxploiteerd voor vertier en genot’ B. van Gellekom, Gellekom Sales & Design
Locatietheater van Holland Opera bij de Veerensmederij op de Wagenwerkplaats.
Erfgoed van toen en nu
‘Een stad die anno 2012 erfgoed weet te gebruiken in eigentijdse vormen van cultuur, kunst en samenleven; dansen op de grachten, muziek onder de poorten en theater op de pleinen!’ Hans van Helden, Voorzitter Stichting Kunst in Amersfoort Voorzitter Vereniging Amersfoortse Zelfstandige Ondernemers
Toen: het inhalen van de Amersfoortse Kei op initiatief van Everard Meyster in 1661. Nu: de intocht van de Stier – gemaakt door kunstenaar Thijs Trompert – in 2011.
Met grote dank aan allen die een reactie hebben geplaatst op www.amersfoorterfgoedstad.nl Comité Amersfoort Erfgoedstad Siesta in samenspraak met Oudheidkundige Vereniging Flehite 30 juni 2012
