Aan de raad van de gemeente Heusden. Geachte leden van de raad,

Aan de raad van de gemeente Heusden

Ons kenmerk:

00220140

Vermeld bij uw correspondentie altijd ons kenmerk!

Uw kenmerk: Uw brief van: Behandeld door: Doorkiesnummer: E-mailadres: Onderwerp: Aantal bijlagen: Datum: Verz.

M.J.J. Smits (073) 51 31 789 [email protected] Regionale samenwerking Waalwijk, Loon op Zand en Heusden 1 30 maart 2011 30 maart 2011 Geachte leden van de raad, Iedere gemeente in Nederland werkt samen met andere gemeenten. Dat gebeurt met verschillende redenen, op verschillende manieren en op verschillende terreinen. De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk zijn daar geen uitzondering op.

Postadres Gemeente Heusden

De drie gemeenten in de Langstraat zijn in het verleden samenwerkingsverbanden aangegaan. Soms verplicht1 maar steeds vaker kiezen wij zelf voor onderlinge samenwerking. Dit kan gebeuren als antwoord op gemeenteoverschrijdende vraagstukken, maar ook om de bestuurskracht te versterken, expertise te bundelen en efficiëntie en effectiviteit te verhogen.

Postbus 41 5250 AA Vlijmen Bezoekadressen Julianastraat 34 Vlijmen

Als Langstraatgemeenten kenden wij elkaar al door de vroegere samenwerking in het stadsgewestverband en via de ISD en de WML. Los van elkaar nemen wij ook deel aan andere samenwerkingsverbanden. De afgelopen tijd hebben wij constructieve gesprekken gevoerd om te bezien of er – over de grenzen van-, en zeker ook met respect voor bestaande samenwerkingsverbanden – kansen zijn om als drie gemeenten ook op andere terreinen samen te werken.

Raadhuisplein 16 Drunen Telefoon (073) 51 31 789 Fax (073) 51 31 799 Digitaal loket www.heusden.nl e-mail [email protected] Bankrelatie 28.50.03.909

1

Lidmaatschap van een Veiligheidsregio is bijvoorbeeld wettelijk verplicht.

Gemeente Heusden gebruikt uw persoonsgegevens uitsluitend voor het doel waartoe zij zijn verstrekt. Indien u daarover inhoudelijk meer wilt weten kunt u contact opnemen met de behandelend ambtenaar van onze gemeente (Wet Bescherming Persoonsgegevens, artikel 33 en 34)

*000274456*

Ons kenmerk Onderwerp

Regionale samenwerking

Datum

30 maart 2011

Pagina

2 van 3

Conclusie van onze overleggen is dat de kansen er zeker zijn. Als resultaat van de verkennende gesprekken zijn wij gekomen tot een visiedocument ‘Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: op een nieuwe leest geschoeid’. U vindt dit visiedocument2 als bijlage bij deze brief. In dit visiedocument hebben wij in beeld gebracht wat de eigenheid en sterktes van de regio zijn en waar de mogelijkheden liggen om gezamenlijk danwel individueel de krachtige positie van de Langstraat te versterken. Vooral op het gebied van ruimte, economie, maatschappelijke ontwikkeling en recreatie en toerisme zien wij buitenkansen om de samenwerking aan te gaan c.q. te verdiepen. De basis daarvoor ligt in de gevarieerde werkgelegenheid, de ruimte voor bedrijven en innovatie, een aantal belangrijke toeristische trekpleisters van grote allure, het kenmerkende cultuurhistorische landschap en de vitale kernen. Prioriteiten zijn: 1. Ruimte: bereikbaarheid/aanpak van N261 en A59; 2. Economie: creëren van voldoende aanbod en diversiteit in bedrijfslocaties en versterken van samenwerking bij acquisities; 3. Sociaal-maatschappelijk: gezamenlijk arbeidsmarktbeleid en in het verlengde daarvan samenvoeging/fusie van ISD-WML3. Vooral op het sociaal-maatschappelijke terrein hebben de Langstraatgemeenten de afgelopen tijd al een paar belangrijke stappen gezet met het tot stand brengen van een gezamenlijk arbeidsmarktbeleid en de onderzoeken die lopen over de samenvoeging van de ISD en de WML. We vinden het van belang u zo vroeg mogelijk bij deze ontwikkeling te betrekken. Om deze reden informeren wij u en zenden wij u het visiedocument toe. Met de drie colleges hebben we onderling afgesproken dat de gemeenteraden van alledrie de gemeenten op deze wijze worden geïnformeerd. Wij stellen u voor van een en ander kennis te nemen.

2

Dit visiedocument is voor colleges en raden geschreven. Er wordt nog gewerkt aan een beknopte versie, geschikt voor een breder publiek. 3 Binnenkort volgt er separaat een voorstel over de samenvoeging/fusie van de ISD en de WML.

Ons kenmerk Onderwerp

Regionale samenwerking

Datum

30 maart 2011

Pagina

3 van 3

Uiteraard houden wij u voortdurend op de hoogte van de verdere ontwikkelingen en betrekken wij u daarin.

Hoogachtend,

HET COLLEGE VAN HEUSDEN, de secretaris,

de burgemeester,

mr. J.T.A.J. van de Ven

drs. H.P.T.M. Willems

HET COLLEGE VAN LOON OP ZAND, de secretaris,

de burgemeester,

M. van Bavel

W.C. Luijendijk

HET COLLEGE VAN WAALWIJK, de secretaris,

de burgemeester,

drs. A. de Wit

drs. A. M. P. Kleijngeld

Bijlages: visiedocument

Heusden, Loon op Zand en Waalwijk Op een nieuwe leest geschoeid!

Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................................... 4 Samenvatting ........................................................................................................................................... 4 Leeswijzer ................................................................................................................................................ 4 1.

2.

3.

Inleiding ........................................................................................................................................... 5 1.1

Beschrijving van het gebied. .................................................................................................... 5

1.2

Historie ..................................................................................................................................... 5

Samenwerking ................................................................................................................................. 6 2.1

De verbindende schakel .......................................................................................................... 6

2.2

Waarom samenwerking? ......................................................................................................... 6

De regio in vogelvlucht .................................................................................................................... 8 3.1

Landschappelijke kwaliteiten van het gebied. ......................................................................... 8

3.2

Een overzicht in cijfers ............................................................................................................. 8

3.3

Ruimte: Wonen ........................................................................................................................ 8

3.4

Ruimte: bereikbaarheid ........................................................................................................... 9

3.5

Economie: Bedrijven, werkgelegenheid en toerisme .............................................................. 9

3.5.1

Bedrijven .......................................................................................................................... 9

3.5.2

Recreatie en toerisme.................................................................................................... 10

3.6 4.

Sociaal: sociaal-maatschappelijke zaken .............................................................................. 11

Visie ............................................................................................................................................... 13 4.1.

Inleiding ................................................................................................................................. 13

4.2

Ruimte: Wonen ...................................................................................................................... 13

4.2.1

Wie zijn we? ................................................................................................................... 13

4.2.2

Wat bindt ons? ............................................................................................................... 14

4.2.3

Waar willen we naar toe? .............................................................................................. 14

4.2.4

Hoe gaan we dat doen? ................................................................................................ 14

4.3

Ruimte: Bereikbaarheid ......................................................................................................... 14

4.3.1

Wat zijn we nu? ............................................................................................................. 14

4.3.2

Wat bindt ons? ............................................................................................................... 15

4.3.3

Waar willen we naartoe? ............................................................................................... 15

4.3.4


4.4.

Economie: Bedrijven, werkgelegenheid en toerisme ............................................................ 16

4.4.1

Wie zijn we? ................................................................................................................... 16

4.4.2

Wat bindt ons? ............................................................................................................... 18

4.4.3


4.4.4


Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 2

4.5

5.

Sociaal: sociaal-maatschappelijke zaken .............................................................................. 20

4.5.1

Huidige situatie, wie zijn we? ......................................................................................... 20

4.5.2

Wat bindt ons? ............................................................................................................... 21

4.5.3


4.5.4

Hoe gaan we dat doen?................................................................................................. 21

Slimme arrangementen ................................................................................................................. 23


Pagina 3

Voorwoord Voor u ligt de visie op samenwerking tussen de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk. Naast een beschrijving van de kracht die deze regio al in zich heeft, geeft deze visie een verkenning op nauwere samenwerking. Om u een goed beeld te geven, wordt hier en daar al een voorschot genomen op concretisering van benoemde mogelijkheden. We hebben in beeld gebracht wat de eigenheid en de sterktes van de regio zijn en waar de kansen liggen om gezamenlijk de krachtige positie te versterken. We zien het als een gezamenlijke taak de economische, ruimtelijke en maatschappelijke kracht van deze regio in samenhang met de omliggende gebieden te versterken en verder te ontwikkelen. De basis daarvoor ligt in de gevarieerde werkgelegenheid, de ruimte voor bedrijven en innovatie, het kenmerkende cultuurhistorische landschap en de vitale kernen. In deze strategische visie weerspiegelen de speerpunten onze gezamenlijke ambities. De speerpunten zijn gekozen op basis van regionale betekenis, verankering, onderscheidend vermogen en potentie.

Samenvatting De regio “de Langstraat” is een sterke en goed bereikbare regio met zowel landelijke als stedelijke kenmerken waar het goed wonen, werken en recreëren is. Daarnaast zijn er volop kansen om de regio nog krachtiger en toekomstbestendig te maken. Een greep uit de mogelijkheden: Een toekomstbestendig woningbouwprogramma en afstemming van de woningmarkt in fasering en differentiatie waardoor ook krachtig kan worden ingespeeld op kansen en vragen die van buitenaf op de regio afkomen. Breder trekken van problematiek A59 en N261 door een coalitie aan te gaan met andere aangrenzende gemeenten. Een nadere verkenning naar een effectief en op elkaar afgestemde parkmanagementorganisatie. Afstemming kwaliteit, kwantiteit en identiteit bedrijventerreinen. Verbinding van het project Leisure Boulevard met de ontwikkelingen in Noordoost Brabant. Verbreding sociaal-economische samenwerking (ISD/WML). Bij de verdere uitwerking van deze visie wordt gezocht naar slimme arrangementen: combinaties van activiteiten die meer opleveren dan de som der delen waardoor koppeling aan de Agenda van Brabant tot de mogelijkheden behoort.

Leeswijzer Na een inleiding in hoofdstuk 1 leest u in hoofdstuk 2 waarom tot nauwere samenwerking moet worden gekomen. Hoofdstuk 3 neemt u mee in een vogelvlucht over het gebied en beschrijft de kwaliteiten en de huidige situatie van het gebied. In hoofdstuk 4 zoomen we verder in op diverse onderwerpen zoals wonen, bereikbaarheid, sociaal maatschappelijke zaken en economie en komen de kansen voor (intensievere) samenwerking aan de orde. Tenslotte leest u in hoofdstuk 5 dat we de verbinding tussen onderwerpen zoeken om zodoende een krachtige uitvoering mogelijk te maken en koppeling aan de Agenda van Brabant kans van slagen heeft.


Pagina 4

1.

Inleiding

1.1

Beschrijving van het gebied.

De Langstraat bestaat uit Heusden, Loon op Zand en Waalwijk en wordt getypeerd als een sterke en goed bereikbare regio met zowel landelijke als stedelijke kenmerken waar het goed wonen, werken en recreëren is. Gelegen onder de rook van en aanvullend op de stedelijke kwaliteiten van zowel Tilburg als ‟s-Hertogenbosch werkt de regio nadrukkelijk vanuit een hoog eigen ambitieniveau. Om dat te continueren en te versterken hebben de drie gemeenten de koppen bij elkaar gestoken en werken ze aan een gezamenlijke visie die gericht is op samenwerking op de terreinen sociaal, ruimte en economie.

1.2

Historie

De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk maken een belangrijk deel uit van de Langstraat. Deze streek in Midden Brabant vormt sinds eeuwen het centrum van de Nederlandse schoenen lederindustrie. De Langstraat strekt zich grofweg uit van Geertruidenberg in het westen tot ‟sHertogenbosch in het oosten. Daar ligt het ingeklemd tussen de Meierij in het zuiden en Het Land van Heusden en Altena in het noorden. De leer- en schoennijverheid in de Langstraat kende grote bloeiperioden met name aan het begin van de negentiende eeuw. Onder meer door de aanwezigheid van deze tak van industrie is de Langstraat in de loop van de twintigste eeuw sterk verstedelijkt. Eind van de jaren ‟50 zette echter de neergang van lederindustrie in. De mensen in het gebied toonden zich toen veerkrachtig en slaagde erin het aanbod van industrie en handel te verbreden. Daar waar andere regio‟s zich toeleggen op een specifieke markt is de kracht van de Langstraat juist de diversiteit aan bedrijvigheid. En dat draagt bij aan een stabiele economie.


Pagina 5

2.

Samenwerking

2.1

De verbindende schakel

De Langstraat en met name haar functioneren staat niet op zichzelf, maar moet in een veel groter kader worden bezien. De kracht, diversiteit en dynamiek van het gebied tussen ‟s-Hertogenbosch en Tilburg wordt onder meer duidelijk in projecten zoals Metal Valley, de corridorstudie A59, Hoog Water ‟s-Hertogenbosch (HoWaBo), Leisure Boulevard en de ontwikkeling van het havengebied in Waalwijk. Deze projecten reiken veel verder dan de Langstraat en staan inmiddels op de agenda‟s van de regio‟s Noordoost Brabant en Midden Brabant. Door bundeling van krachten ontstaat een sterke regio met drie gemeenten die niet alleen veel voor elkaar kunnen betekenen, maar die ook in het internationale krachtenveld als schakel tussen de omliggende regio‟s volwaardig kan functioneren.

‘s Hertogenbosch

Waalwijk Loon op zand Heusden

Tilburg

2.2

Waarom samenwerking?

De beoogde samenwerking wordt gevoed door de volgende ontwikkelingen: Door bundeling van krachten ontstaat een gebied met potentie van zo‟n 20.000 ha omvang en met circa 112.000 inwoners. Een dergelijke regio zal zowel vanuit het oogpunt van concurrentie als van samenwerking een grotere rol van betekenis spelen. Rijk en provincie acteren steeds vaker op regionaal niveau. Samenwerking versterkt onze positie hierin en draagt bij aan gerichte beïnvloeding van partners zoals de provincie en het Rijk op het gebied van beleid en het genereren van middelen. Een voorbeeld is de provinciale structuurvisie. In deze visie maken Heusden, Loon op Zand en Waalwijk deel uit van drie gebiedspaspoorten (Maaskant, Langstraat en Meierij). Dit voorbeeld laat zien dat onderlinge afstemming noodzakelijk is. Diverse initiatieven en samenwerkingsverbanden zoals Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL), ISD, WML en samenwerking binnen de woningmarkt vragen om een brede Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 6

en integrale aanpak. Verdergaande samenwerking gebaseerd op een gezamenlijke visie is daarin een logische vervolgstap. Heusden, Loon op Zand en Waalwijk participeren in diverse samenwerkingsverbanden. De beoogde strategische samenwerking versterkt de positie van de regio in individuele trajecten, maar ook binnen bestaande samenwerkingsverbanden. Dit vergroot de regionale slagkracht. De huidige territoriale indelingen delen de Langstraat in twee stukken. Hierdoor maken de gemeenten in de regio de Langstraat deel uit van diverse samenwerkingsverbanden in zowel Noordoost Brabant als Midden Brabant. Dit levert al een zinvolle kruisbestuiving op. Door hierin de samenwerking verder uit te nutten, ontstaat een groot gebied waar alle samenwerkende gemeenten hun voordeel kunnen halen en waardoor optimale afstemming binnen de regio en daarbuiten in andere verbanden kan plaatsvinden. De economische situatie van de komende jaren en het nieuwe kabinet Rutte 1 zullen een beroep doen op de creativiteit van gemeenten. Om krachtig vorm te kunnen geven aan de opdrachten die op gemeenten afkomen is samenwerking noodzakelijk. De schaal van de gezamenlijke drie gemeenten is daarvoor ideaal.


Pagina 7

3.

De regio in vogelvlucht

3.1

Landschappelijke kwaliteiten van het gebied.

Het gebied wordt gekenmerkt door een grote verscheidenheid en uniciteit aan landschappen en cultuurhistorische structuren. Binnen een relatief klein oppervlak tref je niet alleen rivierenlandschap aan, maar ook ontginningslandschap (slagenlandschap) en duinlandschap van de Loonse en Drunense Duinen. Dit zorgt voor een zeer gevarieerde beleving van het gebied. De variatie aan bijzondere landschappen binnen de regio en de kwaliteit ervan vormen de dragers van dit gebied en maken de in deze visie geschetste potentiële ontwikkelingen mogelijk.

3.2

Een overzicht in cijfers

Het gebied van de drie gemeenten wordt begrensd door de gemeenten Geertruidenberg, Dongen, Tilburg, ‟s-Hertogenbosch, Haaren en aan de andere kant van de Maas de gemeenten Werkendam, Wijk en Aalburg en Woudrichem. Heusden en Waalwijk grenzen aan de Maas. Het gezamenlijke oppervlak van de drie gemeenten bedraagt 19.947 hectaren. Er wonen 111.764 mensen. In vergelijking met Tilburg (11.800 ha en 204.863 inwoners) en ‟s-Hertogenbosch (9.126 ha en 139.635 inwoners) wordt duidelijk dat door bundeling van krachten een gebied ontstaat dat er toe doet.

Cijfers Aantal inwoners: 111.764 personen Oppervlakte: 19.947 ha Aantal werkzoekenden: 2.600 personen (5,1% van de beroepsbevolking) Aantal banen: 47.000 banen Oppervlakte bedrijventerreinen: 598 ha Bezoekersaantallen Vesting Heusden: Cijfers recent onderzoek worden eind 2010 verwacht Efteling: 4 miljoen bezoekers in 2009 Loonse en Drunense Duinen: 1 tot 1,5 miljoen bezoekers in 2009

3.3

Ruimte: Wonen

Op het gebied van wonen vormen Heusden, Loon op Zand en Waalwijk één woningmarkt. Het onderlinge verschil tussen de lokale woningmarkten zorgt er voor dat het geheel van de drie gemeenten een woningmarkt is. Het hele pallet aan woonmogelijkheden wordt door de drie gemeenten samen geboden. Ondanks het gegeven dat de Langstraat als één woningmarkt fungeert, is met name aan de periferie de invloed van de steden ‟s-Hertogenbosch en Tilburg op de regionale woningmarkt (en vice versa) merkbaar. We moeten daarom adequaat blijven inspelen op de ontwikkelingen om ons heen. De samenwerking richt zich met name op het creëren van een goed evenwicht in kwalitatief en kwantitatief aanbod van woningen. Daartoe worden plannen steeds nadrukkelijker op elkaar afgestemd, zodat er sprake is van een complementaire markt in plaats van een concurrerende. Naast de woningmarkt hebben diverse andere ontwikkelingen het bewustzijn aangewakkerd dat samenwerking de kansen van de regio vergroot zonder dat er sprake hoeft te zijn van een gesloten circuit.


Pagina 8

3.4

Ruimte: bereikbaarheid

Verschillende kernen binnen de Langstraat worden gescheiden door landschappen en natuurgebieden. Een belangrijke voorwaarde voor een kwalitatief hoogwaardig gebied waarin mensen aangenaam kunnen wonen, werken en recreëren, is de bereikbaarheid en toegankelijkheid ervan. Het gebied wordt doorkruist door de A59 en de N261. De A59 verbindt de A27 met de A2, daarnaast wordt door de A59 en de A13 Rotterdam met Noordoost Brabant verbonden. De A59 prijkt hoog op de regionale agenda om nu en in de toekomst een belangrijke rol te blijven vervullen, onder meer bij het vervullen van de regionale ambities. De N261, die Waalwijk via Loon op Zand met Tilburg verbindt, is aangewezen als prioriteit in de Gebiedsagenda-MIRT. Vers van de pers is het einddocument Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat: een traject met kansen waarin de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk gezamenlijk optrekken. Door de A59, N65 en N261 in samenhang met elkaar te bezien, ontstaat er een toegevoegde waarde voor de verkeersoplossingen in de driehoek ‟sHertogenbosch–Waalwijk–Tilburg.

Belangrijk voor de bereikbaarheid van de regio is goed openbaar vervoer. Met name in die gebieden met relatief grote vervoerstromen en geen railinfrastructuur, is het van belang om meer kwaliteit te bieden dan alleen een traditionele streekbus. Een hoger kwaliteitsniveau kan bijvoorbeeld worden gevonden in doorstroomsnelheid en frequentie. In de verkenning OV-Netwerk BrabantStad – onderdeel van Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar – is de verbinding Tilburg-Waalwijk-‟sHertogenbosch opgenomen als doorstroomas. Op deze as rijden momenteel reeds snelle, directe bussen.

3.5

Economie: Bedrijven, werkgelegenheid en toerisme

3.5.1 Bedrijven In Midden Brabant bestaat sinds enkele jaren de ideale connectie, een samenwerkingsverband waarin overheid, ondernemers en onderwijsinstellingen participeren. De ideale connectie heeft als doel de regionale economische kracht van Midden Brabant te versterken en zichtbaar te maken voor partners in binnen- en buitenland. De focus ligt hierbij op leisure (vrije tijd, recreatie en toerisme), logistics (logistiek) en life sciences (zorg). Een vierde speerpunt richt zich op het wegnemen van obstakels, zodat bedrijven ook echt de ruimte krijgen om te (kunnen) ondernemen in Midden Brabant.


Pagina 9

De gemeenten Loon op Zand en Waalwijk maken deel uit van het regionaal Overleg Midden Brabant (ROM). Heusden is hierbij voor toerisme aangesloten. Samen met een aantal externe partners werkt het ROM aan een regionale ruimtelijke visie. Deze visie bevat de ambities van de regio, op het gebied van wonen, werken en leven. In de visie speelt met name het landschap als onderlegger een belangrijke rol. Evenals de Ideale Connectie ziet de regio volop kansen op het gebied van Leisure en Logistics. Aan de visie wordt een integraal uitvoeringsprogramma gekoppeld, dat vervolgens als input kan dienen voor de gebiedsagenda en de investeringsagenda van de provincie Noord-Brabant. Daarnaast komen uit de visie projecten van bovenlokaal belang voort, die de drie gemeenten gezamenlijk kunnen oppakken en uitvoeren. Het bedrijfsleven kenmerkt zich door veerkracht, inventiviteit, ondernemerschap, ambachtelijkheid met traditionele industrie, handel en vervoer, agrarische bedrijvigheid en toerisme. De regio beschikt over 598 ha aan bedrijventerreinen, waarbij Waalwijk een omvangrijke voorraad voor zijn rekening neemt. De terreinen herbergen grote logistieke en industriële bedrijven, maar bieden tevens voldoende ruimte voor kleinere, lokale ondernemers. De grote variatie aan bedrijventerreinen – van groot tot klein, voor hoge en lage milieucategorieën, functioneel, gemengd en hoogwaardig – geven het gebied een uitstekend vestigingsklimaat. Het aantrekken van een gezamenlijke parkmanager biedt een goede basis voor een compleet, gecoördineerd aanbod in de regio gekoppeld aan een gezamenlijk vestigingsbeleid. De regio heeft het voordeel van de nabijheid van de Maas; een waterweg die een stimulans is en goede kansen biedt voor de ontwikkeling van watergebonden en watergerelateerde bedrijvigheid.

3.5.2 Recreatie en toerisme Het gebied kent een aantal belangrijke toeristische trekpleisters van grote allure, waaronder de Efteling, Nationaal Park Loonse en de Duinen en de vesting Heusden. Op het gebied van recreatie en toerisme staat de regio de Langstraat dan ook landelijk op de kaart en speelt ze een grote rol als het gaat om vrijetijdsbeleving. Het project Leisure Boulevard, geïnitieerd vanuit de ideale connectie, zorgt voor optimale vestigingsvoorwaarden voor ondernemers. In geografisch opzicht heeft de Leisure Boulevard alle ingrediënten om de verbinding te leggen tussen de regio‟s Midden Brabant en Noordoost Brabant. De Langstraat wil hierin een verbindende rol spelen.


Pagina 10

Onlangs is het ‟Ambitiedocument recreatie & toerisme Hart van Brabant‟ tot stand gekomen. Het is nog niet door de afzonderlijke colleges vastgesteld en momenteel wordt de haalbaarheid van de acties nader onderzocht. Het doel van de ambitie is het stimuleren en faciliteren van een aantrekkelijke en duurzame toeristisch-recreatieve sector als economische drager in Midden Brabant. Om de ambitie te verwezenlijken moeten de negen gemeenten uit Midden Brabant de krachten bundelen. De ambitie is vervlochten met het programma van de Leisure Boulevard dat als doel heeft het investeringsklimaat voor vrijetijdsondernemers te verbeteren. Naar aanleiding van de ontwikkeling van het Cultuur Historisch Ankerpunt in Waalwijk zijn de gemeenten in de Langstraat in 2008 gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden om De Langstraat als toeristische regio te promoten. Momenteel wordt gewerkt aan het uitwerken van een regionaal beeldverhaal, hierbij zijn ook het Vrijetijdshuis Brabant en de provincie betrokken. Voor de regio Noordoost Brabant wordt momenteel onder regie van de gemeente Heusden een toeristische visie geschreven. De drie samenwerkende gemeenten hebben een belangrijke spilfunctie in het verbinden van deze regio aan Midden Brabant. De Langstraat telt zoveel kansrijke en interessante trajecten dat het vormen van de juiste arrangementen ongetwijfeld leidt tot een nog aantrekkelijkere regio. Dat leidt tot een spin off voor de regionale economie.

Zorgtoerisme De zorgbehoefte in Nederland groeit, mede als gevolg van de toenemende vergrijzing en de groeiende belangstelling voor gezondheid. De bedrijvigheid rond zorg groeit eveneens bovengemiddeld. De toenemende vraag naar zorg en het thema gezondheid bieden dan ook aantrekkelijke kansen voor de regio om hiervan economisch te profiteren. Zowel verpleeg- en verzorgingshuizen als kleinschalige zorgactiviteit (fysiotherapeuten, schoonheidsspecialisten) vinden hun plek in het stedelijke gebied. De toenemende vraag naar zorg geeft een impuls aan het ondernemerschap en werkgelegenheid.

3.6

Sociaal: sociaal-maatschappelijke zaken

Op het sociaal-maatschappelijke vlak zijn de Intergemeentelijke Sociale Dienst Midden Langstraat (ISD) en het Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden Langstraat (WML), naast de stuurgroep en projectgroep regionaal arbeidsmarktbeleid, belangrijke samenwerkingsverbanden waarin de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk participeren. Deze vormen van samenwerking zijn vooral zinvol omdat de arbeidsmarkt een sterk flexibel en regionaal karakter heeft. De samenwerking richt zich vooral op het uitvoerende en organisatorische Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 11

vlak. Ook afstemming met het arbeidsmarktbeleid van ‟s-Hertogenbosch, Tilburg en West Brabant is uiteraard van belang. Een belangrijk voordeel van de regionale samenwerking in de Langstraat is dat ons eigen arbeidsmarktbeleid baat heeft bij de voordelen van de kleinschaligheid; korte lijnen, snellere besluitvorming en ruimte voor locale inkleuring, binnen het centrum van de Langstraat. Gezien het succes lijkt een gezamenlijk economisch-, en arbeidsmarktbeleid een logische vervolgstap. Ook de aankomende mogelijke bezuinigingen op de WSW en participatiebudget geven aanleiding om de handen ineen te slaan. In de Stuurgroep en projectgroep regionaal arbeidsmarktbeleid zullen deze onderwerpen op de agenda voor 2011 komen te staan. Een ander voor de hand liggend traject is het benutten van de kansen die in de relatie van de samenwerking ISD-WML te vinden zijn. Voor de arbeidsmarkt is een goede aansluiting van het onderwijs op het bedrijfsleven van groot belang. Hoewel er al verschillende vormen van samenwerking bestaan, zoals het Pact Brabant waarbij Waalwijk aan tafel zit, liggen er op dit vlak zeker nog kansen.


Pagina 12

4.

Visie

4.1.

Inleiding

In dit hoofdstuk zoomen we verder in op de onderwerpen die zijn benoemd binnen de thema‟s sociaal, ruimte en economie. Per thema is bekeken waar de kansen voor (intensievere) samenwerking liggen. Leidraad hierbij vormt steeds het antwoord op de vragen: Wie zijn we? Wat bindt ons? Waar willen we naartoe? Hoe gaan we dat doen? Duurzaamheid Voor we deze vragen echter aan de orde stellen, willen we kort ingaan op duurzaamheid, een onderwerp dat bestuurlijk gezien hoog op de agenda staat bij de drie gemeenten. Zo hechten de drie gemeenten veel waarde aan het onderwerp duurzaamheid. De gemeenten Heusden en Waalwijk hebben hun doelstellingen op dit gebied zelfs expliciet gemaakt door hiervoor een eigen beleid te formuleren. Alle drie beseffen ten volle dat duurzaamheid niet meer weg te denken is en neemt op hun agenda een steeds prominentere plaats in. Overigens willen de drie gemeenten vanuit duurzaamheid bij investeringen niet naar het individuele gemeentelijke belang kijken. Een mooi voorbeeld daarvan is de Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat (GOL), maar ook het proces rond de ontwikkeling van de Leisure Boulevard laat dit zien.

4.2

Ruimte: Wonen

4.2.1 Wie zijn we? De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk vormen gezamenlijk de woningmarkt de Langstraat waarin diverse woonmilieus zijn te onderscheiden. Stedelijk wonen en wonen in de nabijheid van de stad wisselen elkaar af, waarbij de stad niet zonder de dorpen kan en de dorpen ook de steden nodig hebben. Hier bestaat dus een wederzijdse invloed van de regiogemeenten en de centrale steden „s-Hertogenbosch en Tilburg. Als we het migratiepatroon van de (oud-)inwoners van Heusden, Loon op Zand en Waalwijk onder de loep nemen, dan is te zien dat de meeste verhuisbewegingen plaatsvinden tussen de drie gemeenten onderling. Dit betekent dat ontwikkelingen op het gebied van de ruimtelijke ordening en de (volks)huisvesting binnen de ene gemeente direct effect hebben op die in de andere gemeenten.


Pagina 13

4.2.2 Wat bindt ons? Met het oog op de afname van de gemiddelde woningbezetting en de noodzaak om het voorzieningenniveau in de diverse gemeenten op peil te houden, is het nodig nieuw woningaanbod te creëren. Dat geldt voor zowel Heusden en Loon op Zand als voor Waalwijk. De woningmarktanalyse die momenteel wordt uitgevoerd, toont aan dat er daadwerkelijk sprake is van onderlinge verhoudingen en afhankelijkheden op het gebied van wonen en dat er inderdaad sprake is van één gezamenlijke woningmarkt. 4.2.3 Waar willen we naar toe? Het maken van regionale afspraken is van belang omdat de verschillende woningbouwontwikkelingen elkaar kunnen en zullen beïnvloeden. Helemaal als er te veel woningen worden gebouwd, of te veel tegelijkertijd in hetzelfde segment. Het is van belang om tot een afgewogen woningbouwprogramma te komen in een regionale woningmarkt, zodat de bouwprogramma‟s van de gemeenten in de regio elkaar versterken in plaats van beconcurreren. Naar buiten toe kunnen de drie gemeenten zich presenteren als één woningmarkt; een gebied – “drie keer groter dan elke individuele gemeente op zich” – waar een grote verscheidenheid aan woonmilieus aangeboden wordt. Van landelijk wonen in een klein dorp tot (klein-)stedelijk wonen. Van betaalbare huur tot dure koop. De keuze tussen meerdere nieuwbouwwijken met elk een eigen sfeer en karakter. Kortom: voor ieder wat wils. In de huidige vraaggerichte woningmarkt is een breed aanbod essentieel: met deels duidelijk verschillende kernen, wijken en buurten en deels ook vergelijkbare woonmilieus in verschillende kernen. Factoren zoals de ligging (aan de rand, in het centrum), bereikbaarheid en voorzieningen (zoals scholen) kunnen net dat verschil maken, waardoor de keuzemogelijkheid geboden wordt en het aanbod toch varieert. 4.2.4 Hoe gaan we dat doen? Heusden, Loon op Zand en Waalwijk willen regionaal inzicht krijgen in de planning van projecten, woningtypen en prijsklassen. Eén van de stappen om te komen tot een afgewogen woningbouwprogramma is de analyse van de woningmarkt de Langstraat. De woningmarktanalyse moet meer inzicht geven in de woningvoorraad en het geplande woningbouwprogramma in relatie tot de bevolkingsopbouw en de migratiebewegingen. Hierdoor moet een toekomstbestendig woningbouwprogramma ontstaan. Bij de woningmarktanalyse worden de gemeenten afzonderlijk bekeken. Ook de migratiebewegingen tussen de gemeenten worden in beeld gebracht en wordt onderzocht welke rol de Langstraat in Noord-Brabant vervult en de regio‟s kan en wil vervullen. Door de woningmarkt in fasering en differentiatie goed afgestemd te houden kunnen we ook krachtig inspelen op kansen en vragen die van buitenaf op de regio afkomen.

4.3

Ruimte: Bereikbaarheid

4.3.1 Wat zijn we nu? Een goede bereikbaarheid is een harde randvoorwaarde voor de verdere ontwikkeling en versterking van de regio op het gebied van wonen, werken en recreëren. Op dit moment kan de bereikbaarheid van de regio worden getypeerd als multimodaal (vaar- en verkeerswegen), waarmee ze zich onderscheidt van vele andere regio‟s. Onze regio is daardoor prima bereikbaar en dat moet zo blijven. Een gegeven is dat onze vaar- en verkeerswegen steeds intensiever worden belast. Om ook in de toekomst goed bereikbaar te blijven en een goede doorstroming te bevorderen van Rotterdam tot aan het Ruhrgebied, wordt er hard gewerkt aan het oplossen van knelpunten en toekomstige problemen op de N261 en de A59. De gevolgen van de problematiek bij knooppunt Hooipolder zijn ook voor deze regio voelbaar Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 14

(vertragingen en opstoppingen). Hier ligt dus een gezamenlijk belang. Als de A59 niet de aandacht krijgt die het verdient, slibt als het ware de aorta van ons gebied dicht. Met betrekking tot de vaarwegen is het van belang een onderscheid te maken tussen recreatief en utilitair gebruik. De capaciteit van de vaarwegen voor het utilitair gebruik, wordt nog niet maximaal benut. Echter, vanwege het toenemende volume van de schepen zullen de voorzieningen die aan de vaarwegen zijn gelegen steeds moeilijker bereikbaar worden. De recreatieve voorzieningen zijn via de vaarwegen goed te bereiken en zorgen voor een continue stroom toeristen. 4.3.2 Wat bindt ons? De geografische ligging van de drie gemeenten ten opzichte van een aantal vervoersassen (over land en water) biedt kansen om de aantrekkelijkheid van de regio ook voor de toekomst te behouden. Goede bereikbaarheid leidt immers tot een beter vestigingsklimaat op het gebied van wonen, werken en recreëren, waarmee er tevens voldoende draagvlak blijft bestaan voor behoud van de bestaande voorzieningen. Daarmee blijft de Langstraat een aantrekkelijk vestigingsgebied. 4.3.3 Waar willen we naartoe? De regio streeft naar een toekomstbestendige en goede bereikbaarheid van het gebied door een adequaat stelsel van vaar- en verkeerswegen met een optimale doorstroming. Dit moet blijvende ontwikkeling van het gebied mogelijk maken waardoor het gebied aantrekkelijk blijft voor wonen, werken en recreëren. De regio wil bovendien een strategische positie innemen op het knooppunt van oost-west en noord-zuid gerichte verbindingsassen binnen Brabant. We willen de mogelijkheden van de multi-modaliteit die ter hoogte van deze knooppunten aanwezig zijn, optimaal benutten zodat het gebied goed gepositioneerd blijft ten opzichte van andere regio‟s. Deze optimale bereikbaarheid geldt zowel voor de utilitaire als voor de recreatieve infrastructuur en voor het personen- en goederenvervoer. 4.3.4 Hoe gaan we dat doen? Op het gebied van de bereikbaarheid is het nodig om op verschillende schaalniveaus de bestaande voorzieningen te verbeteren en nieuwe voorzieningen tot stand te brengen. Op macroniveau vraagt de verbetering van de doorstroming van de A59 blijvend aandacht, zowel aan de oost- als aan de westzijde van het gebied. Wij moeten daarbij tot een goede structuur komen aan de oostzijde van de A59 om daarmee de stedelijke woon- en werkkernen adequaat te ontsluiten. De N261 moet worden geherstructureerd. Daarmee ontstaat een adequate noord-zuid verbinding, die de verkeersassen A58 en A59 met elkaar verbindt en ter hoogte van de Langstraat tot een verknoping van deze verkeersstructuur leiden. Om de problemen met betrekking tot de N261 en de A59 krachtig het hoofd te bieden moeten we dit breder trekken en een coalitie vormen met andere, aan deze wegen grenzende, gemeenten.


Pagina 15

We moeten er rekening mee houden dat op termijn de capaciteit van de verkeerswegen haar grens bereikt. Bij het ontbreken van een spoorweg is het dan ook een uitdaging om een volwaardig vervoersalternatief te ontwikkelen. Dit kan met hoogwaardig openbaar vervoer, waarbij we er voor moeten zorgen dat op strategisch belangrijke plaatsen voorzieningen als overstapstations en transferia worden aangelegd. Daarmee creëren we zelf een aantal multi-modale knopen. Om in te spelen op de toename van transport over water en daarmee de groter wordende schepen, moeten we voorzieningen treffen om de bereikbaarheid van de havens ook voor de toekomst te garanderen. Dit heeft uiteraard zijn doorwerking op de logistieke sector waarvoor eveneens maatregelen nodig zijn. Hierbij valt dan onder meer te denken aan een vrachtwagenparkeerplaats, waar ook overnachten mogelijk is. Voor het langzaam verkeer is het noodzakelijk dat fietsnetwerken in Midden Brabant en Noordoost Brabant op elkaar worden afgestemd. De combinatie van goede bereikbaarheid en de diversiteit aan vervoersvormen, maakt dat de regio ook in de toekomst aantrekkelijk blijft. Hiervan profiteren zowel bedrijven en bewoners als bezoekers van het gebied.

4.4.

Economie: Bedrijven, werkgelegenheid en toerisme

4.4.1 Wie zijn we? Economie en arbeidsmarkt hebben in belangrijke mate een regionaal karakter. Ondernemingsklimaat, goederenstromen, handel en dienstverlening kennen immers een regionale en in veel gevallen zelfs ook een (inter)nationale dimensie. De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk vormen samen een economisch krachtige regio, die steunt op een aantal stevige pijlers. Zo is de Langstraat sterk op het gebied van toerisme, logistiek en aanverwante activiteiten zoals distributiecentra en verpakkingsindustrie. Maar ook de in ambachtelijke traditie gewortelde bedrijfstakken zoals de meubel- en keukenbranche, de lederproductie en de metaalindustrie doen van zich spreken. Verder mogen we ook de agrarische sector niet vergeten. Het gebied heeft een robuust buitengebied, waar de grondgebonden landbouw en glastuinbouw zich heeft kunnen ontwikkelen tot een concurrerende bedrijfstak. Met een netto oppervlakte van 598 hectaren aan bedrijventerrein is de bedrijvigheid in deze regio van vergelijkbare omvang als die van ‟s-Hertogenbosch (548 ha) en een slag kleiner dan Tilburg (901 ha). Anno 2010 is de hoeveelheid uitgeefbaar bedrijventerrein van de drie gemeenten met 68 hectare groter dan die van ‟s-Hertogenbosch en Tilburg samen (respectievelijk 27 ha en 32 ha). De regio is gunstig gelegen aan de A59 en de N261 en dankzij havens in Waspik, Sprang Capelle, Waalwijk en Heusden tevens goed bereikbaar via de Maas. Samen met de ligging tussen ‟sHertogenbosch en Tilburg neemt deze regio een economische sleutelpositie in Midden Brabant in.


Pagina 16

Schoenindustrie De traditioneel aanwezige schoenen lederindustrie is, ondanks de verplaatsing van de grootschalige productie naar lagelonenlanden, altijd nog een belangrijke sector. Het accent heeft zich verplaatst van de grootschalige productie van schoenen lederwaren naar de vervaardiging van speciale schoenen en het ontwerpen van schoenen en lederwaren. Bovendien heeft Waalwijk een functie als (internationaal) centrum voor groothandel van schoenen met een afzetmarkt tot over de Nederlandse grenzen. Waalwijk is op dit gebied kartrekker binnen de regio de Langstraat.

Logistiek De Langstraat herbergt een rijke schakering aan logistieke bedrijven, van grote internationale transport- en handelsbedrijven tot meer regionaal georiënteerde bedrijven. De van oorsprong lokale transportbedrijven vinden vaak hun bestaansrecht in de doorvoer van lokale producten, zoals bijvoorbeeld uit de agrarische sector. Metaalindustrie De gemeenten in de Langstraat hebben een lange traditie in de metaal- en machine-industrie. Een belangrijk cluster van deze sector bevindt zich op bedrijventerrein Groenewoud in Drunen. Ambachtelijke kennis, onderwijs en innovatie komen daar bij elkaar door de aanwezigheid van gieterijen, innovatieve bedrijven en gespecialiseerde technische scholingstrajecten. De samenwerking tussen Heusden, Loon op Zand en Waalwijk past in de bestaande plannen om kennisontwikkeling en investeringsinspanningen voor dit cluster op regionaal en provinciaal niveau te bundelen. Metal Valley is daar een krachtig voorbeeld van waarvoor Heusden al als kartrekker fungeert. Inwoners en werkgelegenheid De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk hebben gezamenlijk een beroepsbevolking van circa 49.400 personen. De werkzame beroepsbevolking is circa 47.000 personen groot. Opmerkelijk genoeg tellen de drie gemeenten ook circa 47.000 arbeidsplaatsen. De werkloosheid binnen „werkplein Waalwijk‟ is met 2.600 personen (30 september 2010) relatief beperkt. Het staat gelijk aan 5,1 procent van de beroepsbevolking, terwijl het werkloosheidspercentage voor Noord-Brabant op 5,7 procent ligt en dat voor Nederland op 6,3.


Pagina 17

Toerisme en recreatie De Langstraat is een belangrijke toeristische regio in Noord-Brabant. Nationaal Park Loonse- en Drunense Duinen, de Efteling, de Meubelboulevard van Waalwijk, de keukenboulevard in Kaatsheuvel en de vesting Heusden met haar cultuurhistorische waarde vormen samen de grootste toeristische trekpleister van Brabant. Opgeteld bij de drie jachthavens (Waspik, Sprang Capelle en Heusden) vormt deze regio de krachtigste toeristische regio van Brabant.

De meubel- en keukenbranche uit respectievelijk Waalwijk en Loon op Zand genieten bovenregionale tot zelfs landelijke bekendheid. De combinatie van de meubelboulevard en keukenspecialisten aan de entree van de N261 vormt, samen met de goede bereikbaarheid, een aantrekkelijke aanbod voor klanten uit de wijde omtrek waarbij steeds meer het accent komt te liggen op recreatief winkelen. Loon op Zand fungeert als kartrekker binnen de regio de Langstraat op het gebied van recreatie en toerisme.

Zorgtoerisme Zowel verpleeg- en verzorgingshuizen als kleinschalige zorgactiviteit (fysiotherapeuten, schoonhuidsspecialisten) vinden hun plek in het stedelijke gebied. De toenemende vraag naar zorg geeft een impuls aan het ondernemerschap en werkgelegenheid.

Social innovation De gemeente Heusden, Loon op Zand en Waalwijk streven er naar op zo efficiënt en effectief mogelijke wijze werklozen weer aan werk te helpen. Onder het thema sociaal-maatschappelijke zaken is het arbeidsmarktbeleid in relatie tot de ISD en de WML al beschreven. Meer samenwerking tussen overheid (gemeente), onderwijs en bedrijfsleven biedt eveneens belangrijke kansen voor een betere afstemming. Onder de noemer social innovation bestaan in elk van de drie gemeenten initiatieven die de overheid, het bedrijfsleven en het onderwijs dichter bij elkaar willen brengen. Een belangrijk initiatief is bijvoorbeeld de samenwerking van bedrijfsleven, overheid en onderwijs op bedrijventerrein Groenewoud in Drunen. De komst van het Technasium naar dat bedrijventerrein is wat dat betreft een goed signaal. Een mogelijk vervolg op het gebied van social innovation bestaat uit het intensiveren van overleg en gezamenlijke projecten tussen bedrijfsleven en onderwijs, zoals dat tussen de scholen en het Waalwijks bedrijvenplatform al eerder is geïnitieerd. 4.4.2 Wat bindt ons? Uit de beschrijving hiervoor wordt al duidelijk dat de regio grote bindende factoren op het gebied van economie kent, die vanuit de historie zijn ontstaan. Naast deze basis mag juist de diversiteit – en daarmee de mogelijkheid om te komen tot een compleet aanbod op het gebied van goed wonen, Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 18

werken en recreëren – als bindende factor worden gezien. Tenslotte is er een sterk samenhangend, toeristisch lint aanwezig in de Langstraat. 4.4.3 Waar willen we naartoe? Bedrijven De Langstraat wil haar economische positie borgen en versterken door verdergaande differentiatie van de bedrijventerreinen. Basis daarvoor vormen de geografische ligging en bereikbaarheid van de diverse terreinen, waarbij elk terrein een eigen herkenbare identiteit heeft. Denk daarbij aan Zanddonk met de meubelboulevard en daaraan gerelateerde bedrijvigheid, het haventerrein met de grote distributiecentra en de daaraan gekoppelde logistieke sector, de haven met haar multi-modale karakter, de keukenbranche met zijn wortels in Loon op Zand en Metal Valley in Drunen. Deze variëteit biedt een goede basis voor een compleet gecoördineerd aanbod in de regio, gekoppeld aan een gezamenlijk vestigingsbeleid. Groot voordeel voor de regio is de ligging aan de Maas, omdat daarmee de aantrekkingskracht op watergebonden en watergerelateerde bedrijvigheid zeer groot is. De verbetering van de bereikbaarheid over water kan hieraan een grote impuls geven.

Toerisme Het aanwezige toeristisch lint zorgt al voor een sterke positie. Het is zaak om die positie verder te benutten en de aantrekkingskracht van de regio op toeristen, ondernemers en investeerders te versterken. Een sterk toeristisch en recreatieve basis zal een gunstige spin off voor de regionale economie betekenen.

Zorgtoerisme Het buitengebied biedt uitgelezen kansen als vestigingsplaats voor zorgeconomie- en toerisme. Door de zorg aan te laten haken op de kernkwaliteiten van de regio, zoals leisure, toerisme en recreatie kan de sector zich verbreden en verstrengelen met aanpalende sectoren en verder tot ontwikkeling worden gebracht. 4.4.4 Hoe gaan we dat doen? Afstemming Om bovenstaande te kunnen realiseren, is afstemming nodig op een groot aantal gebieden. Van de gewenste identiteit van de bedrijventerreinen en milieucategorieën tot het kwantitatief aanbod, beeldkwaliteitseisen, het ruimtegebruik en het waarborgen van een „waaier‟ aan vestigingsmogelijkheden voor bedrijven. Daarnaast is het nodig om transformatiegebieden, werklandschappen en kantoorlocaties op elkaar af te stemmen. Er is gezamenlijke aandacht nodig voor de verbetering van de infrastructuur waaronder de bereikbaarheid van de havens. Door middel van afstemming in de gronduitgifte (via een gronduitgifteprotocol) en de branchering van bedrijfstypen en locaties kunnen de gemeenten elkaar aanvullen en versterken. Gedacht kan worden Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011

Pagina 19

aan het aanwijzen van specifieke bedrijventerreinen die bij uitstek geschikt zijn voor Perifere Detailhandelsvestigingen (PDV). Hiermee kan, afhankelijk van de gekozen terreinen, tevens een (substantiële) bijdrage worden geleverd aan het vormgeven van de Leisure-gedachte. Het ligt daarbij voor de hand om PDV-bedrijven die zich bij één van de drie gemeenten melden, te wijzen op deze mogelijkheid. Dit ook in het licht van de Leisure Boulevard-gedachte en de versterking daarvan. Parkmanagement Bij een gunstig ondernemingsklimaat behoren een doordacht bedrijventerreinenbeleid en een goede dienstverlening voor ondernemers op die bedrijventerreinen. De invoering van een functionele en doelmatige vorm van parkmanagement is daarbij van groot belang. Heusden, Loon op Zand en Waalwijk streven ernaar om een effectieve en op elkaar afgestemde parkmanagementorganisatie tot stand te brengen. Er zijn diverse samenwerkingsmogelijkheden: van een lichte vorm van afstemming van bepaalde onderwerpen zoals in de huidige situatie tot een verregaande vorm van samenwerking tot één economische bureau. Verbreden Het project Leisure Boulevard waarbij het beleidsveld recreatie en toerisme wordt verbreed naar leisure, moet leiden tot versterking van de toeristische sector en de daaraan gerelateerde bedrijvigheid. Het basisidee achter de Brabantse Leisure Boulevard is simpel uit te drukken: profileer de regio als dé vestigingsplaats voor leisurebedrijven, verbind vervolgens de functies en schep de juiste vestigingsvoorwaarden. Dat geeft niet alleen een direct economisch effect binnen de leisuresector, maar creëert bovendien een excellent woon- en werkklimaat dat vervolgens weer andere investeerders en bedrijven in de regio aantrekt. Het is een uitdaging om via de Langstraat de parelketting van de Leisure Boulevard te verlengen tot aan „s-Hertogenbosch. Koppeling van het project Leisure Boulevard aan de ontwikkelingen in Noordoost Brabant (waarvoor Heusden de regie voert) leidt tot een versterking van de regio Midden Brabant. Het streven is om toeristische bezoekers langer in de regio vast te houden. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbieden van meerdaagse arrangementen. Daarnaast wordt samen met de gemeenten Dongen, Gilze-Rijen en Geertruidenberg gewerkt aan een “Regionaal beeldverhaal Langstraat”. Hiermee wordt de identiteit van de regio versterkt van waaruit een nieuw recreatief product kan ontstaan. Voor de ontwikkeling van zorgeconomie en –toerisme kan worden aangehaakt op initiatieven die in de regio in samenwerking met de Ideale connectie zijn opgestart. Daarbij kunnen initiatieven voor verblijfsfaciliteiten worden gekoppeld aan zorg, kan de toegankelijkheid en bereikbaarheid worden verbeterd en kunnen activiteiten worden gelabeld aan welness-concepten. Loon op Zand ziet mogelijkheden voor een kenniscentrum binnen haar gemeentegrenzen, die de ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector in Midden-Brabant kan ondersteunen.

4.5

Sociaal: sociaal-maatschappelijke zaken

4.5.1 Huidige situatie, wie zijn we? Het gebied kenmerkt zich door een grote differentiatie aan samenwerkingsrelaties op sociaalmaatschappelijk terrein. De samenwerking in Loon op Zand en Waalwijk speelt zich grotendeels af binnen de regio Midden Brabant, terwijl er vanuit Heusden ook lijnen lopen naar de regio ‟sHertogenbosch en het Land van Heusden en Altena. De gemeenschappelijke regelingen ISD en WML zijn de twee belangrijkste, langjarige samenwerkingsverbanden tussen de drie gemeenten. Daarnaast


Pagina 20

wordt een aantal andere samenwerkingsverbanden in een groter verband gedeeld. Het gaat hierbij 1 2 onder meer om gemeenschappelijke regelingen als de GGD en de RAV en de samenwerking op het gebied van diverse regionale maatschappelijke voorzieningen zoals het algemeen maatschappelijk 3 werk via de Stichting Juvans. 4.5.2 Wat bindt ons? Bindende factoren in de vorm van de genoemde samenwerkingsverbanden zijn volop aanwezig. Naast de geografische ligging wordt de logica van de bestaande samenwerkingsrelaties onderschreven door beschikbaar statistisch cijfermateriaal zoals is opgenomen in de gezondheidsatlas van de GGD. Op basis van deze cijfers zijn er grote gelijkenissen te zien op het gebied van onder meer inkomensproblematiek, beroepsbevolking of opleidingsniveau en de demografische ontwikkelingen. Het continueren en intensiveren van deze samenwerking is daarom heel logisch. Inwoners van deze regio maken over en weer gebruik van gemeenteoverstijgende voorzieningen. Het gaat hierbij om het winkelaanbod in de regio (zowel recreatief winkelen als de dagelijkse boodschappen), sport- en recreatievoorzieningen (zoals zwembaden) en diverse culturele voorzieningen (theaters en evenementen). Naast de hiervoor genoemde factoren vloeit een zekere mate van binding ook voort uit het feit dat we als gemeenten met dezelfde sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen worden geconfronteerd. Het gaat hierbij dan om de decentralisatie van nieuwe taken of het wijzigen van bestaande taken op het gebied van de sociale zekerheid en de maatschappelijke zorg met een gebruikelijke efficiencykorting op het daarvoor over te hevelen budget. Drie belangrijke ontwikkelingen uit het huidige regeerakkoord zijn: de afbouw van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) waarbij sommige taken worden overgeheveld naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo); de hervorming van de jeugdzorg die op korte termijn onder de hoede van de gemeenten moet worden gebracht; het tot stand brengen van één regeling op het gebied van de sociale zekerheid die een aantal bestaande regelingen zoals de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) 4.5.3 Waar willen we naartoe? Het streven is gericht op efficiency en synergie zodat met een gelijkblijvende of verminderde inzet van middelen een beter of gelijkblijvend resultaat kan worden geboekt. Vertaald naar het sociaalmaatschappelijk perspectief voor de inwoners van de Langstraat, betekent dit dat we er via samenwerking in moeten slagen om het huidige voorzieningenniveau in stand te houden en te verbeteren. Eén en ander met inachtneming van een verminderde of in ieder geval gelijkblijvende inzet van menskracht en financiën. 4.5.4 Hoe gaan we dat doen? Het intensiveren van bestaande of aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden is noodzakelijk en urgent om de hiervoor geschetste ontwikkelingen in goede banen te leiden. Op het gebied van de sociale zekerheid en het arbeidsmarktbeleid moet worden gewerkt aan een bredere sociaal1

GGD Hart voor Brabant, gemeenschappelijke regeling van 29 gemeenten in de regio’s Midden Brabant, ’s-Hertogenbosch en Noordoost Brabant 2 Regionale Ambulance Voorziening Brabant Midden-West-Noord, gemeenschappelijke regeling van 47 gemeenten in de regio’s Midden-Brabant, West-Brabant en Brabant-Noord 3 Samenwerkingsverband van 10 gemeenten (Aalburg, Haaren, Heusden, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Schijndel, St.Michielsgestel, Vught, Waalwijk). Heusden, Loon op Zand en Waalwijk: Op een nieuwe leest geschoeid! 1 februari 2011 Pagina 21

economische samenwerking waarbij de huidige gemeenschappelijke regelingen ISD en WML nauwer met elkaar gaan samenwerken of zelfs in elkaar opgaan. Momenteel voert bureau PSW in opdracht van de ISD en de WML een onderzoek uit naar de mogelijkheden hiervoor. Een gezamenlijke visie op en aansturing van deze uitvoeringsorganisaties door de drie gemeenten is noodzakelijk om een goed antwoord te kunnen geven op participatie- en arbeidsmarktproblemen.

Binnen de Wmo draait het, net als binnen het arbeidsmarktbeleid, om participatie. Binnen de Wmo is op dit moment sprake van dezelfde verantwoordelijkheid op het gebied van negen prestatievelden. Van leefbaarheid, ontmoeting en sociale samenhang, hulp bij opvoeden en opgroeien, goede informatievoorziening, individuele en collectieve voorzieningen mede voor mensen met een beperking tot zorg voor bijzondere groepen. Op het gebied van de Wmo zijn de „de kanteling‟ en „welzijn nieuwe stijl‟ twee actuele thema‟s om voorzieningen binnen de Wmo toekomstbestendig te maken. Met het oog op meer efficiency en synergie is het zinvol om te onderzoeken hoe de individuele en collectieve voorzieningen op het gebied van arbeid, inkomen, wonen, welzijn, sport, onderwijs en zorg beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Van belang is daarbij wel dat de collectieve voorzieningen zowel een preventieve als een voorliggende functie gaan vervullen en eigen netwerk van mensen hierin benut wordt. Verwachting is dat inwoners hierdoor minder snel een beroep hoeven te doen op de relatief dure individuele voorzieningen. Uiteindelijk zijn we hierdoor ook op de langere termijn in staat om zorgbehoeftige inwoners adequaat te ondersteunen. Hierdoor worden ze duurzaam in staat gesteld om deel te blijven nemen aan onze maatschappij.


Pagina 22

5.

Slimme arrangementen

Uit de visie blijkt dat de onderwerpen sterke samenhang met elkaar vertonen. Het versterken van het ene heeft vaak een positieve invloed op het andere. Zo vergroot een goede bereikbaarheid ook de aantrekkelijkheid als vestigingsgebied en daarmee de aantrekkingskracht voor bedrijven. Dit samen met een kwalitatief hoogwaardig landschap als woongebied vergroot daarnaast de aantrekkingskracht voor bewoners. Dit heeft als gevolg dat er een wederzijdse positieve beïnvloeding plaatsvindt tussen het wonen en werken. Met het oog hierop zijn er slimme arrangementen mogelijk. Zo kan met het verbeteren van de hoofdwegenstructuur ook andere belangen worden gediend. De Gebiedsversterking Oostelijk Langstraat is hiervan een concreet voorbeeld (werk-met-werk). Ook zijn er combinaties te maken bij het aanleggen van een transferium en bushalteplaats voor het HOV. Een dergelijke halteplaats en transferium kan dienst doen als rechtstreekse verbinding naar grootschalige verkeersaantrekkende functies zoals de vesting Heusden, de Efteling en de Meubelboulevard in Waalwijk. In breder verband kan het concept van de Leisure Boulevard en Logistics een grote bijdrage leveren aan het ontwikkelen van „slimme arrangementen‟. Bij het verder uitwerken van deze visie zal gezocht worden naar andere slimme arrangementen. Kortom, combinaties van activiteiten die meer opleveren dan de som der delen.


Pagina 23

Aan de raad van de gemeente Heusden. Geachte leden van de raad,

Recommend Documents