--7
Aan de 'Hee █████████ -P i 't'ors █████ 48 Blauwstraat █████████ 9030 WONDELGEM █████████ █████ █████
bl; tut valt ,1j^ci n &. 1
van Ijet 1aní1 clan. 1 . tic en Ccbctac
KONTAKTBLAD Verschijnt tenminste 4 maal per jaar Verantwoordelijke uitgever Uitgift.ekantoor : Deinze Herman MAES
100 jaargang nr. 1
Kapel.lestraat 104 9800 DEINZE
JANUARI. 1990
Er blijven hebben .
Tel : (091) 86.24.53
nog enkele leden over die hun lidgeld 1989 niet betaald
Gelieve dat vlug te regelen en
jaarboek 1989 af te halen-
of te laten toesturen. Want op 23 februari 1990 presenteren we het 570 jaarboek, het jaarboek 1990, met werk gemaakt of afgewerkt in 1989 (356 blz. - 13 bijdragen). (jg. 1934 was het nr. 1)
. ..:s
. .........
'1..0. K. WENST U
GELUKKIG NIEUWJAAR
VOORSPOEDIG 1990
1193.
Ditjes en datjes.
- Op 14 november moest in ons museum een voordracht gehouden worden. Maar te midden een pracht van een najaar en herfst
( na een pracht
van een voorjaar, lente en zomer - is er ooit een schoner jaar geweest ,
qua weer dan 1989 ?) was 14 november een zeer mistige
dag, om vijf (17) uur dichte mist ... wat zou het worden als het nu ook nog donker zou zijn om 19 à 20 uur - en aan de Leie ? Zou er wel iemand durven door komen ? We lasten de voordracht af. En verontschuldigen ons tegenover de acht moedige mensen die zich door die mist waagden. De uiteenzetting wordt gehouden op een nog af te spreken datum.
- Blz. 1173 schreven we over de 65° verjaardag (9 sept.) van Achiel De Vos en over het 8° tweejaarlijks colloquium van de Oostvlaamse kringen voor geschiedenis
(te Ronse ). Daar kreeg Achiel De Vos
op 8 oktober de prijs De Potter en Broeckaert voor zijn opzoekingswerk Op 30 oktober overleed Achiel De Vos. Wij waren op de begrafenis te Evergem aanwezig.
- Het jaarboek 1990 is in druk - alle proeven werden twee à driemaal op correcties nagelezen : 13 bijdragen op 360 bladzijden.
- Van nu af mag het lidgeld 1990 overgeschreven worden op rekening 000 -- 0434500 - 37 van K.O.K. Deinze, p.a. Brielstraat 7 bus 5. (dat is bij onze penningmeester Daniel Decock, ex - postmeester van Deinze - een ambt dat nauwgezetheid eist en kweekt, kwaliteit die onze schatbewaarder in hoge mate bezit, onze Kring ten profijt). In ons februarinummer zal een overschrijvingsformulier zitten.
1194
1138. MOORD OP DE PETEGEMSE VELDWACHTER (1721).
Op 20 april 1721, 's avonds omstreeks negen uur, vlakbij de stal van Jacobus Adams' herberg op de Springdries (1) in Petegem werd Joos Herman, "officier vanden Boelenaerschen" (2), moorddadig toegetakeld met een spade. Hij bezweek 's anderendaags tussen acht en negen uur in de morgen aan de opgelopen verwondingen. De naam van zijn moordenaar had hij nog kunnen uitbrengen : "Schelleken, Scheldeken heeft het gedaan."
"(Pier) Schelleken" was de notoire bijnaam van ene Adriaen Vanden bossche.l.e alias "Scheldie", zoon van Jan Vanden Bosschele en van .Jacquemijntjen Bauvers (3), geboortig van Huise, in de dertig jaar oud en al een twaalftal jaar woonachtig in Petegem-buiten, waar hij zijn kost verdiende met landarbeid en weverij. Hij lag al enige tijd overhoop met Joos Herman en had hem al meermaals bedreigd. Zover zelfs ing de haat die hij hem.toedroeg, dat hij op de eigenste dag dat Hermans dochter ten grave gedragen werd, in de herberg van dezelfde Jacobus Adams gezegd had " Herman, Herman, hij zal noch moeten door mijne handen; hij sal nog moeten die pijcke passeren door mijne handen !" Het werd evenwel geen pijke als moordwapen, het werd een spade die Schelle'rcen weggenomen had op de hofstede van boer Marten Van Outrijve die aan Petegem-Dries woonde. Waarom was Schelleken zo dodelijk gebeten op zijn slachtoffer ? "Ter causeri den voorseiden Joos Herman hein hadde beclapt bij sijnen meester ofte proprietaris over te vele gerodt (= gerooid) ende ghecapt te hebben in sijne bosschen", d.w.z. wegen,-: ongeoorloofd houthakken in de bossen van zijn meester. Dezelfde 21 april nog werd Adriaen vanden Bosschele aangehouden en opgeslcten in de cipierage of de gevangenis van Deinze, waar Pieter Dordé, chirurgijn van beroep, tegelijk ook de functie van cipier uitoefende. Het gebruikelijke gerechtelijke onderzoek - met ondervraging van de beklaagde zelf en van een reeks getuigen- ging zijn gewone gang en na een aantal maanden was de hele zaak rond om de moordenaar te kunnen vonnissen. Schelleken wachtte echter de fatale dag van het vonnis niet
af en brak uit de oevanoani c 1 ne Tn
.ln r ,. ^,1-
nn
1195.
op 21 oktober 1721, dag op dag precies zes maand na de moord, verdween hij door een gat in de zoldering, na eerst de grendel van de "muijte" (=cel) in
de kamer van de krimineel gedetineerden losgewrikt te hebben
uit de "cramme".Via de achtertuin van de eipierage moest hij gemakkelijk kunnen ontsnappen. De cipierage, gelegen aan de westzijde van de Markt, paalde achteraan aan de Kaandel die daar de Brielmeersen afboordde. De achtertuin ervan was niet eens ommuurd of omtuind en was toegankelijk vanuit de tuinen van de aanpalende huizen (waaronder dat van de stadsgriffier de Loire). On:?iddellijk na Schellekens ontsnapping vaardigde het "Hof" in de Raad van Vlaanderen een aanhoudingsbevel uit "waer ghij hein crijghen condt om vanghen binnen den lande ende Graefschepe van Vlaenderen, Doek <:,p het ghewijde" (d.i. zonder inachtneming van het asielrecht op kerkelijke grond !). Uit een processtuk van 19 december 1721, twee volle maanden
na de geslaagde uitbraakpoging, was Adriaen vanden
Bosschele nog altijd voortvluchtig, "niet teghenstaende drij formele daginghen, soo bij affixie (= affichering van het aanhoudingsbevel) als t:::ijnder leste domicilie aen sijne huijsvrauwe". Of hij nadien nog gevat kan worden, is weinig waarschijnlijk en blijkt alleszins niet uit het procesdossier dat we konden raadplegen. Maar de "negligente" cipier-chirurgijn (en latere stadsschepen) Pieter Dordá, die de moordenaar had laten ontsnappen, kreeg op zijn beurt last van de hogere overheid, in casu de Raad van Vlaanderen, die prompt tegen hem proces opende wegens plichtverzuim. In dat proces, dat pas in 1723 zijn beslag kreeg, wordt alvast geen melding gemaakt van de latere aanhouding van de ontsnapte gevangene. Maar het procesPieter Dordé is dan weer een apart geval op zich, waarover we een andere keer berichten. Toch
even nog - bij wijze van genealogisch toemaatje - de revue van
de getuigen ,
die in deze moordzaak onderhoord werden in de loop van
de maand april
1721 (
de meegedeelde leeftijden verwijzen uiteraard
naar deze datum als referentiepunt). We beginnen met de weduwe van het slachtoffer - Philipijne Vanden Bossche, ca . 52 jaar oud. En dan de medici die de lijkschouwing deden : - Sieur Emanuel Van Landeghem , " licentieset in de medicijnen tot Nevele" (telde Deinze dan zelf geen universitair gevormde arts ?); - Sieur Jacques Vander Sijjt, ca. 32 jaar, meester-chirurgijn in Deinze;
1196.
- Sieur Jacobus Seghers ,
meester-chirurgijn in Deinze.
Vervolgens een paar Petegemse officiëlen : - Pieter de Smedt fs Pieter , ca. 66 jaar, schepen van de parochie Petegem; - Lieven Moerman , ca. 52 jaar, baljuw vanden Boelenaerschen , wonend in Deinze. Nogal wat getuigen waren bewoners van "den Sprincdriesch " waar de moordaanslag had plaats gehad : -
-
Jacobus
Adams fs Pieter , 60 jaar ,
Martens ,
ca.
Lieven
Adams
herbergier, en zijn vrouw Joanne
51 jaar ;
fs Pieter, 56 jaar, landsman, broer van de herbergier;
- Jacques Keyse, ca .
39 jaar, landsman ;
- Francois Vanden Broucke ,
55 jaar , " schaeper op den Sprincdriesch";
- Joosi.jne Bouvere, meestal Joosijne Cleve genoemd (ten onrechte "als haercn man niet getrauwt hebbende"), 60 jaar, weduwe van Pieter Cleve, "woonende bij den Pletsput (4) op de passaige van Peteghem-binnen naer den Springhdriesch". - Marien van Outrijve, 44 jaar, landsman, met zijn vrouw Livijne Snerc:(k)x, 35 jaar. En elders op Petegem - buiten, maar zonder precieze aanduiding waar, woonden nog enkele andere getuigen onder wie - Jan Billiet, ca. 44 jaar, landsman - Joos Cnudde, ca. 34 jaar.
BRON: Rijksarchief Gent, Raad van Vlaanderen , bundels 22 . 908 en 22.926.
(1) Volgens Ach. Cassiman (K.O.K. - jaarboek XXXI, 1964, blz. 33, noot 2 laf; "de Springdries of Eerste Dries op het kruispunt van de heirweg Kortrijk-Gent en Deinze-Oudenaarde, nu Gaverstraat ; de Grote Dries was de weide op de vertakking van Gaversteenweg en Oudenaardest(:renweg" . Waarop Cassiman deze bewering steunt, is ons niet bekend. Wij zelf raadpleegden het "Landboek van Petegem-buiten" vare J.B. van Huffel, 1770-1771 (Rijksarchief Gent, oud archief De:i.nze, nr. 529). We vonden er de Springdries ( met Pilorijn of schandpaal ) ter hoogte van de huidige Dries op de splitsing van Gaverse - en Oudenaardsesteenweg. (2) "0lficier" is gerechtsdienaar, m.a.w. politieagent of veldwachter, in casu in dienst van de heerlijkheid van het Boelenaerse. Over de heerlijkheid Boelare of Boelnare ( gelegen tussen de Katte- cri de Tichelbeek, naar de Molenwijk toe) zie K.O.K.- jaarboek VII, 19,,0, blz. 51-55.
1197.
(3) Volgens het doopregister (Rijksarchief Ronse, Par. reg. Huise, Dopen was Adrianus Boschelle geboren op 18 april 1688 als a° 1688 ) zoon van Joannes en van Jacoba de Bauvere. In 1715 of 1716 huwde hij met Jacquemijntien Vermeersch, weduwe van Pieter de Bouvere (+ Petegem-buiten 15 febr. 1715) fs Pieter fs Adriaen (Rijksarchief staat van goed van Pieter Gent , oud archief Deinze, reg. 546 , de Bouvere, overgebracht op 17 sept. 1716). (4) Volgens Ach. Cassiman ( K.O.K.-jaarboek XXX, 1963, blz . 126, noot 12) was de Pletseput " de benaming van de oude paardendrenk op de splitsing van de pontwegen naar Oudenaarde en naar Gavere, op de grond van "Het Sprietje ". Die put werd gedempt in 1870 . Voor het aanleggen van de Nieuwstraat , huidige Achiel van Eeckhoutestraat en van de Georges Martensstraat paalde de Pletsput oost aan de Vier Gemeten, zuid het Kwaaddal of Stinkpoel" (= huidige Poelstraat). Paul HUYS
1139. 8 mei 1945. Deinzenaar gestorven op de laatste dag van de oorlog. Op 8 mei 1945 eindigde ,
ten minste in Europa ,
log. Admiraal Donitz
was op 1 mei Hitler opgevolgd en Duitsland
de tweede wereldoor-
kapituleerde. Twee Deinzenaars stierven nog op die laatste oorlogsdag - zij het in een verschillend kamp. - Albert Menu. werd op 2 februari 1901 te Petegem geboren als zoon van Basiel Menu en van Emma Roselia Mollaert, die beiden in 1945 reeds overleden waren. Hij was de echtgenoot van Marguerite Albertina
Boré en woonde
in Deinze. Hij overleed te Crivitz bij Schwerin op 8 mei 1945 om 22u30 ( de oorlog was pas gedaan). -- Op 7 mei 1945 - men weet niet om welk uur - overleed SS pionier Robert Dekens in het reserve Lazareth te HamburgLangenhorn. Hij werd in Machelen geboren maar woonde bij zijn ouders Astridstraat 81 te Petegem - Deinze. Zijn ouders waren Alfred Jozef Dekens en Elvire Hermina Francisca Coppejans. Robert Dekens werd op 31 maart 1921 geboren. Het bericht van zijn overlijden werd op 24 -11-1948 in Berlijn naar Petegem verstuurd.
1198.
De Deinzenaar Etienne Taillieu en zijn echtgenote Roos Cleve openden een kunstgalerij in de Fortlaan
17 te Gent en kregen daarvoor
een mooi en lovend artikel in de krant . Officiele opening gebeurde op 21 september 1989 . We wensen hen succes ermee.
In de Oostvlaamse monografieën 1989 bij het Kultureel Jaarboek van de Provincie Oost-Vlaanderen
- Bijdragen Nieuwe Reeks nr.31,
verscheen een bijdrage van Marcel Brauns
( werkte jarenlang te Deinze
over Hans Melen ( pseudoniem van Frank Van Doorne). Wat; we onze literair geinteresseerde lezers ten zeerste aanbevelen. In 1985 verscheen er in dezelfde reeks een bijdrage over Hans Me.Lens gebuur Marnix Van Gavere = Fernand Pauwels geschreven do,-.)r Remi Van de Moortel.
1140. Dhondt - Dhaenens. In Vlaamse Stam (sept.'89) verscheen de stamboom van Roger Dhondt, gestorven toen hij bijna 15 jaar oud was (° 23-06-1916 en + 7-06-1931), enig kind van Jules Dhondt en van Irma Dhaenens. In die stamboom zit Deurle en St.-Martens - Latem en andere gemeenten uit onze omtrek
( Drongen, Nazareth , e.a.) Maar ook Deinze:
Joannes Francis Dhaenens 1792 - 1875 zoon van Pieter Frans 0 1760 ( gehuwd met Joanna Minnens) die zelf de zoon was van Joannes Baptist (Deinze 1734 - Deinze 1808) zoon van Jan Joanna Minneus was de dochter van Jan Baptist (Deinze 1726Deinze 1772 ) Lieven .
en van Maria van Cauwenberghe, een dochter van
Jan Baptist Minnens was een zoon van
Jacob Jules
Jules Dhondt - Dhaenens gaven hun verzameling aan een stichting; ze gaven ook een gebouw.
1141. De bende van Verstuyft - Van Hoe In bepaalde tijden heeft de overheid en haar wetgeving, als er al van een overheid sprake is, geen of nauwelijks een greep op de gebeurtenissen. Tijdens dergelijke perioden van normloosheid vaak het gevolg van een oorlogsperioden , activiteiten toe.
nemen de criminele
1201.
Fotoboek over Gaston Martens.
André De Poorter uit Zulte, in zijn vrije tijd een fervent heemkundige over Gaston
en circusfanaat , publiceerde dit jaar een fotoboek Martens
(1883 - 1967 ), de bekende volksauteur en
ereburger van Zulte. De auteur heeft een deel van zijn woning in de Kerkstraat 62 te Olsene overigens ingericht als een niet onaardig Gaston Martensmuseum . Het kan bezocht worden op aanvraag. Het fotoboek is eigenlijk ook een stuk geschiedenis van Zulte. Gaston
Martens
had echter ook affiniteiten met Deurle waar
hij sinds de jaren vijfig verbleef. Hij studeerde aan het SintHendrikscollege en overleed in 1967 in de Sint-Vincentiuskliniek. Volgens André De Poorter is Gaston Martens weliswaar bij een breed publiek gekend als toneelauteur,
maar
wie hij was en
de omgeving waarin hij leefde, dat is minder bekend. De overgrootouders van Gaston Martens waren afkomstig van Lotenhulle, een deelgemeente van Aalter. De familie zou trouwens een merkwaardige
en zelfs ingrijpende rol spelen in het Zulte
van de l9de en 20ste
eeuw.
Verschillende leden ervan waren
burgemeester of schepen van het dorp. Sommigen hadden reeds literaire talenten. Anderen startten bedrijfjes op, waarvan sommige nog bestaan, o.a. de Filature d'Olsene, de Lys, de Phildar, het Wooncenter Bovijn, pelsen Denys. Ernest Martens, vader van Gaston, bezat een brouwerij en stokerij, waarin Gaston vanaf zijn achttiende werkzaam was, en daar wellicht in contact kwam met volkse types die hem later inspireerden voor toneelstukken als "de paradijsvogels", "het dorp der mirakelen." Ook sportman.
In zijn jonge jaren was Gaston een verwoed sporter : voetballen, amateurwielrenner, atletiek. Zijn specialiteit was verspringen, een discipline waarin hij viermaal Belgisch kampioen werd en vijfentwintig jaar lang recordhouder bleef. Na zijn huwelijk in 1910 bleek hij geen tijd meer te hebben voor competitiesport.
1202.
Vanaf 1918 de eerste wereldoorlog raakte hij bevriend met een hele pleiade personen die naam hadden verworven in het artistieke milieu Streuvels, zijn neef Willem Putman, Albert Saverys, Teirlinck. Ongetwijfeld
waren
velen uit op de geneugten die
villa Vogelzang hen bood. Gaston Martens had naast een warme vriendschap
immers ook
zijn indrukwekkende wijnkelder aan te
bieden. De grote doorbraak voor
Martens als
auteur kwam er wanneer
vanaf 1945 zijn toneelwerk stormachtig wordt onthaald in Frankrijk en wordt opgevoerd
in de meeste Europese landen. Er kwam zelfs
in 1946 in Frankrijk een verfilming van de paradijsvogels als "Les gueux
au Paradis " met Fernandel en Raimu in de hoofdrollen.
Na diens dood in 1967 raakte Martens wat in de vergetelheid. In de jaren tachtig kwam het tot een echte revival door de festiviteiten in 1983 naar aanleiding van zijn honderdste geboorteverjaardag maar vooral door de BRT-reeks over de paradijsvogels, die trouwens heruitzending na heruitzending beleefde. Het fotoboek over Gaston Martens kost 995 fr. en werd uitgegeven bij Het Streekboek, Vrasenestraat 22, 5-2770 Nieuwkerken -Waas. Stefaan De Groote
1142. MOORDENDE MOLENWIEKEN. Op Deinze-Kouter, onder de heerlijkheid van den Hoorenschen, stond eeuwenlang een houten windmolen, Vrauwkensmolen genaamd. (1) Omstreeks het midden van de 18de eeuw was Joannes van de Genachte er molenaar. Op een
rustige zondagmiddag
20 augustus
tussen 2 en
in de zomer van het jaar 1747,
3 uur, was mulder van de Genachte op
Vrauwkensmolen aan het malen. Hij was niet alleen op z'n molen, er was bezoek van ene Marten Vincent uit Vinkt en van enkele kennissen uit Grammene, nl. Judocus Damman (2), Joanna Lindman (3) en haar 15-jarige zoon Jan Baptiste Ghyselynck . Deze laatste was aan 't spelen
in de molen samen met Fransken, een jonger
broertje van mulder van de Gepachte, een jongetje van 6 à 7 jaar oud, en nog een andere jongen uit Grammene, Judocus de Smet, zoon van Joseph, 13 jaar oud. (4)
1203.
Op een
bepaald ogenblik
nog langer
tiet hoofd Grammene ,
de drie jongens er genoeg van
in de molen te spelen
de molenberg . wordt door
hebben
Daar gebeurt
het : een van hen, Judocus de Smet,
de draaiende molenwieken gekwetst
en ze gaan naar buiten op
getroffen.
wordt hij teruggebracht
Zeer zwaar aan
naar zijn huis in
waar hij 's anderendaags aan de opgelopen verwondingen
overlijdt. De dag nadien ,
22 augustus , werd op verzoek van Sieur Joannes
Ferdinandus Meheus , baljuw door heer
van Grammene , lijkschouwing verricht
ende meester Henricus
vonden Pael, licentiaat in
de medicijnen te Wakken , en door Sieur Joannes Albertus de Rasselt, chirurgijn te Machelen. Firon Rijksarchief Gent, archief Raad van Vlaanderen, bundel 31.116 ( los stuk). Dr. Paul Huys.
I:1) Volgens A. Cassiman was deze molen op Westaarde al sedert In de kohieren van de 20e penning , 1571, 1572 c:a. 1450 bekend . is Christiaen Braet als molenaar en 1574 ( stadsarchief Gent ) Het geslacht Braet ..., 1295 - 1980, ( André Braet , vermeld Erembodegem , 1981 , blz. 192 ). Van 1788 tot 1796 vonden we andermaal een Joannes vande Genachte (geb. ca . 1763) als molenaar vermeld (RAG, Deinze nr. 240, pointingrollen 1779-1796, en I;AG, Scheldedepart. nr. 6086, bevolkingstelling 1796). Omstreeks :1.825 is de molen eigendom van ene Charles van de Genuchte, Deinze . In 1909 was hij in het bezit van Sidonie :Landbouwer te In 1915 is de molen van de Genuchte , landbouwer te Deinze . omvergewaaid ; volgens de kadastergegevens volgde de totale afbraak in 1921 -22 (zie de Prov . Moleninventaris, arrond. Gent, rir. 4.11.A, in Kult. Jaarboek 0.-VL., 1961, bd. 2, blz.62). te molen was dus op z'n minst 170 jaar ononderbroken in het bezit van dezelfde familie. (2) Judocus Damman fs Frans, ca . tig van en wonend te Grammene.
35 jaar oud ,
landbouwer, geboor-
(3) Joanna Lindman fa Adam, 38 jaar oud, spinster en dagloonster, geboren te Machelen en wonend te Grammene. reg. Grammene , Doopregister, in dato 21 november 1733: (4) Par. Judocus , zoon van Josephus de Smet en Maria Magdalena de Paepe. In :Iit gezin werden tussen 1730 en 1746 negen kinderen geboren. Judocus was de derde oudste.
1 20 4 .
1143 . Nog prijzen voor Vooruit. Voorzitter Verpoest deelde op 1 mei 1864 aan de Burgemeester mee dat Vooruit, afdeling toneel, te Menen de eerste prijs voor blijspelen heeft gewonnen en de tweede prijs voor drama. Hij vraagt meteen de toelating "eenige kanonschooten te mogen losschen." Secretaris Ch. Lagrange en voorzitter Verpoest delen op 17 juli 1865 aan burgemeester en schepenen mee dat Vooruit heeft deelgenomen aan de "tooneelkundige prijskamp uitgeschreven door Broedermin en Taalijver van Gent" en er twee prijzen behaalde - de tweede prijs voor welsprekendheid - der derde prijs voor opvoering van een oorspronkelijk Vlaams blijspel. (100 jaar Vooruit p.17 en p.20)
1144. V astenavondstoet. (Vastenavond = karnaval) :)p 30 januari 1863 schreven P.J.Verpoest, voorzitter, C.Lagrange, •:)ndervoorzitter en A. De Lava, geheimschrijver van Vooruit, yen brief aan het College van burgemeester en schepenen van :ie stad Deinze. Die brief luidde als volgt De ondergetekenden, leden van tiet Bestuur der maetschappij "De Vereenigde Tael- en Kunstminnaers" onder kenspreuk "Vooruit!" te Deynze, voornemens zijnde, ter gelegenheid der vastenavonddagen op IS, 16 en 22 february aenstaende eenen stoet in te rigten in den zin van die welke meermaels door de maetschappij der "zonder naem" te Gent ingerigt zijn geworden ; Nemen de eerbiedige vrijheid zich tot U E te wenden, ten einde de noodige toelating te bekomen om op den doortogt van gemelden stoet geldinzamelingen te doen ten voordeele der schamele armen van Deynze ; Verders verklaren zich de ondergeteekenden bereid om aen alle voorwaerden te voldoen welke krachtens de bestaende -wetten en reglementen tot de vergunning der door hun gedane vraeg kunnen voorgeschreven worden.
N.B. De brieven hierboven vermeld, werden onlangs in ons K.O.K.archief gedeponeerd. Er was nog een brief, ondertekend door C. Van Wonterghern, voorzitter. Er wordt niet genoteerd van welke vereniging hij voorzitter was .
1205.
Deinze, 1 februari 1851, Aan d'heeren Burgemeester en Schepenen dezer Stede Mijnheeren, Met eerbied verzoeken wij U E ons de toestemming te vergunnen om op 9 den february aenstaende te mogen vertoonen op den Schouwburg ten Stadhuize alhier de drie tooneelstukken hierna Siska van Roozemael en de drie Vaders genoemd Keizer Karel , tegelijk. In afwagting eener gunstige antwoord hebben wij d'eer U E met hoogagting te groeten. De voorzitter, C. Van Wonterghem Kaami .el Van Wonterghe; n was toen voorzitter van Geen Kunst zonder Nijd, een dichtgenootschap.
1145. " EEN KINDT INT WAETER !"
(NOOPENDE HET VERSMOOREN VAN SEKER DOCHTERKEN GHENAEMT PIETERNELYEKEN CLEE VE, 1745) Een vroege lenteavond aan de Leiebr•ug van Deinze, 20 april 1745 . tussen 6 en 7 uur, omstreeks zonsondergang, zijn een paar kleine kinderen aan het speler: op een trap die naar de Leie afdaalt aan de zuidelijke oever (kant Tolpoortstraat): het zijn Pieternelleken Cleeve, het vierjarige dochtertje van Martinus Cleeve (1) en een iets ouder buurjongetje Ludovicus, het zesjarige zoontje van Jan van Qui.ckenborne (2), koopman en herbergier in de "Sint-Anthone", een herberg in Tusschenbrugghen (= Tolpoortstraat) in de onmiddellijke nabijheid van de Leiebrug (3). Plots valt Pieternelleken in het water ; in paniek loopt de kleine Ludovicus naar zijn huis om hulp te halen. Baas van Quickenborne en een toevallige herbergklant, bakker Benedictus springen naar buiten en lopen naar de Leie om de Verscheure , kleine drenkeling te redden. De herbergier springt zonder aarzelen zwemt op het meisje ton, maar hij geraakt zelf het water in en in verdrinkingsgevaar en moet z'n reddingspoging opgeven. Intussen is bakker Verscheure (4) in een aangemeerde boot gesprongen en roeit in de richting van het meisje dat op het water drijft. Hij slaagt erin Pieternelleken in de boot te hijsen en met de hulp van een van de toegesnelde omstaanders, ene Livinus Vercruijsse, draagt hij het meisje naar haar huis. Tot wanhoop van haar ouders blijkt ze echter levenloos en niet meer te reedden. Heer ende meester Jacobus van Landeghem, licentiaat in de medicijnen, en Sieur Pieter Dacquet, chirurgijn, die op verzoek van de stadsbaljuw Anthonius de Caignij en ia aanwezigheid van burgemeester Enghel vander Meulen en schepen jan Baptist Faulte de lijksch
bundel 31.116
1206.
(1) Par.reg. Deinze St.-Mart., Doopregister in d° 16 sept.1740 1Petronilla Cleve, dr. van Martinus en van Francisca Lauwaert) en overlijdensregister in d° 21 april 1745 (datum van de begrafenis, daags na het ongeluk). (2) Par.reg.Deinze St.-Mart., Doopregister in d° 10 febr.1739 (Ludovicus Constantinus van Quickenborne, zoon van Joannes en van Elisabetha van de Casteele ). Joannes van Quickenborne was geboortig van Astene (°14 dec.1700), zoon van Joannes (1659-1710) en van Egidia de Waele. Hij was de broer van Andreas van Quickenborne die met Anna Maria Christiaens gehuwd was en de schoonbroer van Francisca de Poortere die in dec. 1724 met haar dochtertje Maria Francisca van Quickenborne in de " Prins Eugenius" te Astene vermoord werd. (Zie K.O.K.-Jaarboek 1989, blz. 35-37). (3) Dit is de vroegste ons bekende vermelding van de herberg "Sint-Anthone " in de 18e eeuw ; Cassiman , " Gesch . v. Deinze", biz.162, vermeldt deze herberg in Tusschenbrugghen reeds in .1.624. In 1776 was Jacobus de Paepe daar herbergier (Rijksarch. Kortrijk, Kasselrij, Bruine pakken, nr. 6526) en ook nog in .juni 1788 (Rijksarch. Gent, Raad v. V1., nr. 23.663 - verhoor van Joachim de Noffele) en in maart 1792 (Rijksarch. Gent, ;)einze , reg.471, f° 115 v°). In 1805 vergadert de Petegemse "Confrerie der bereehtinghe" in de "Sint--Anthone", clan bewoond door Joannes Baptist Gevaert ; verdere vergaderingen dezer (::onfrerie in dezelfde herberg tussen 1817 en 1846 (K.O.K.-verslagen, III, jaar 1932, blz.30). (4) Beredictus Verscheure, ca. 34 á 35 jaar oud, bakker in geboren in " Sinte Pieters nevens Ghendt ", d.i. Sint1)einze , F'ieters-Aalst (bezuiden het Sint--Pietersstation). (5) "Verraderlijke Leie" onder die titel publiceerden we :i.n het K.O.K.-Kontaktblad IV, 1 (jan. 1984), nr. 290, blz.254255, een bijdrage over een vijftiental verdrinkingen in de Leie in de 18e eeuw. Pieternellekeri Cleeve kwam op die droeve :lijst niet voor ... Paul HUPS
1146. De inwoners van Groot-Deinze in de commerciële repertoria van 1841 tot 1850. 4. Handelaars en nijveraars : Producenten. 1
BOTERFABRIKANTEN DEI De Ba•cker (ALHC 1841, p.645), Verpaest (Id., ibid.)
" BLAUWSELFABRIKANT DEI Cernaey (ALRC 1841, p.645) BROUWERS DEI Debacker (ALRC1841. p.645), Delara (Id. ibid.), Deleroix (Id.ibid.), Re majens (Id.ibid.) CH:ICOREIFABRIKANTEN DEI Veseyn (ALRC 1841, p.645), Vanderdonck (Id.ibid.)
1207.
* CHOCOLADEFABRIKANTEN DEI Lammens
( ALRC 1841 ,
L. Vanderdaele ( Id.ibid.),
p.645 ),
E. Vanderdaele ( Id.ibid.) * DRAFFABRIKANTEN DEI Delevoix ( ALRC 1841, p.645 ), Hauve ( Id.ibid.) * KAARSENGIETERS DEI Minnens ( ALRC 1841 ,
p.645 ), T'selt ( Id.ibid.)
* OLIESLAGERS DEI Depaepe
( ALRC 1841 ,
(Id.ibid. ),
L. Dhont
p.645), Destoep (Id.ibid.), Dhont
( Id.ibid. ),
Van Eechaute
( Id.ibid.),
J.B. Vanhée ( Id.ibid. ), Vanhee ( Id.ibid.) * STOKERS DEI Delaey (Id.ibid .),
( ALRC 1841 ,
p.645 ),
C.Delaey (Id.ibid .),
Dhont
L. Dhont ( Id.ibid .), Goeminne (Id.ibid .), Vanderpie-
le (Id.ibid. ),
( Id.ibid. ),
Van Echaute
Vanhée
( Id.ibid.),
J.B. Vanhée ( Id.ibid .), Vanhée (Id .ibid.) * STROHOEDENMAKERS DEI Camaert ( ALRC 1841 , p. 645 ),
Pauwels ( Id.ibid.)
* TABAKFABRIKANTEN DEI Augraert
( ALRC 1845 ,
p.645), Delcroy ( Id.ibid .),
Demeyer
(Id.ibid. ), Devoose ( Id.ibid .), Deruyste ( Id.ibid.) * TOUWSLAGERS DEI Debrabander
( ALRC 1845 , p.645 ),
P. Debrabander ( Id.ibid.)
* WASMAKERS DEI We. Calewaert (ALRC 1845 ,
p.645 ),
D'hont (Id.ibid.),
T'filt (Id.ibid .), Vanoost ( Id.ibid.) * ZEEPFABRIKANT DEI Vermandèle ( ALRC 1845 , p.645) * ZETMEELFABRIKANTEN DEI We .
Calevoert
Merhaege
( Id.ibid. ),
( ALRC 1845 , Valcke
p.645 ),
( Id.ibid .),
Verpaest (Id.ibid.) * ZOUTZIEDER DEI Francoys ( ALRC 1845 , p.645)
wordt vervolgd
Gernaey
( Id.ibid),
Van lière ( Id.ibid.),
1208.
1147. E loddaert Zie onze nota 1004 blz.1004 (jg 1988) Pieter Boddaert was geneesheer te Deinze . Hij werd te Drongen geboren als zoon van Pierre Josse Boddaert (geboren 1749) en van Dorothea Jacqueline Stockman. Pierre Josse was chirurgijn. Pieter werd geboren op 12-2-1789. Hij was conscrit maar werd :i.n reserve geplaatst omdat hij een broer in het leger had. Een broer Joseph Lieven, geboren te Drongen 29-1-1793, was ook chirurgijn. Als conscrit van 1813 werd hij opgeroepen maar Vader Pierre Josse had dus zeker twee zoons die
siervangen .
eveneens chirurgijn waren Pieter en Joseph Lieven en een derde zoon in het leger (?) (P. Cassiman - Dronghirre 1989 p. 71- p.65)
1148. '3roederhulp. [)hr. Lampaert,
wonend
Oudebrugsepoort, vond bij een opruiming
>,en boek : Register van de Werkende Leden van de Erkende Maatschappij van Onderlinge Bijstand DE BROEDERHULP gevestigd te Deinze " In het Oud Stadhuis" gesticht den 6 april 1862
Hij was van plan dat oud boek weg te smijten, maar J.F.Smith stelde hein voor dat dossier aan K.O.K. te geven. En inderdaad , voor K.O .K. is dat een rijke bron : namen, adressen, beroepen,
geboorten
en overlijdens van de voorlopers van het
ziekenfonds. Hartelijk dank aan (le heren Lampaert en Smith. Raadgeving Werp niet weg worden.
wat ooit nog als dokument zou kunnen gebruikt
1209.
De eerste leden
:
begonnen 2e trimester 1862 :
Camille Bekaert : geboren 1837 hovenier te Petegem nam ontslag 4e trimester 1903 Camille Moerman : geboren 1835 landbouwer te Petegem - werd later bestuurslid overleden 20 maart 1906 Karel Cannoot : geboren 1823 tabaksnijder te Deinze Seraphien Versele : geboren 1823 slachter te Petegem overleden 13 december 1899 Jan Van Hee : geboren 1830 slachter woonde op de markt te Deinze overleden in 1901 isidoor Gevaert : geboren 1834 schrijnwerker woonde in de Tolpoortstraat te Deinze overleden 12 februari 1900 begonnen le trimester 1863 : Bernard Claus geboren 1820 landbouwer te Petegem overleden 3 oogst 1905 Henri Sereyn
geboren 1834 landbouwer te Deinze overleden 7 oktober 1899
begonnen 3e trimester 1863 : Karel Van Eechaute :
geboren 1828 schoenmaker te Deinze overleden 25 december 1899
1.864 bracht slechts twee nieuwe leden : 10 trimester : Theophiel Mortier geboren 1845 zijdewever te Deinze trimester
: Jan De Brabander : geboren 1840 landbouwer te Petegem
1210.
1865 bracht vijf nieuwe leden : Bernard Vermeulen : geboren 1828 zijdewever te Deinze Pieter De Block geboren 1825 landbouwer te Petegem Alfons Claerhout : geboren 1847 koopman te Deinze Emile Vandeputte : geboren 1843 zijdewever te Deinze - werd later bestuurslid Alexander Van Simaeys : geboren 1827 slachter - werd later bestuurslid Kortrijkstraat Deinze
"Het Oud Stadhuis" was de herberg van Ivo Lap range (Ivc - EmielRoger (en Valère) - Lucien) op de markt te Deinze. Over deze "maatschappij" zie Kontaktblad nota 62 (in jaargang 1982
Nieuwe leden : in 1866 Loius Laroy : geboren 1821. timmerman te Deinze overleden 1901 Camille Vanhulle : geboren 1853 landbouwer te Petegem overleden 22 juni 1904 pas 13 jaar als hij lid werd en reeds landbouwer. (of fout ?) in 1867 Alexander Tieberghien : geboren 1829 meesterknecht te Petegem woonde in de Tolpoortstraat gestorven 11 mei 1902 Jan Rogge : geboren 1834 werkman, woont in Deinze in ].868 Isidoor Alleene : geboren 1847 wagenmaker te Petegem Conrard Van Laere : geboren 1843 dienstknecht te Deinze - gest.5 juli 1899
1211.
in 1869 .;een nieuwe leden in 1870 Jan Baertsoen : geboren 1851 zijdewever woonde in de Schutterijstraat - Deinze lavo Popelier : geboren 1872 landbouwer te Petegem nam in 1900 ontslag in 1871 en 1872 geen nieuwe leden :in 1873 Jan Debruyne : geboren 1850 wagenmaker woonde in de Oude Gentstraat - Deinze Gentiel Moerman : geboren 1854 timmerman woonde op de Markt te Deinze in 1874 niemand in 1875 Gentiel Dolphijn geboren 1851 blikslager Statiestraat te Petegem Leonard Deconinck : geboren 1839 bediende te Deinze in 1876
niemand
