Aa en Hunze panel Resultaten peiling 1: afvalscheiding Peiling november - december 2013
1. Inleiding De gemeente Aa en Hunze heeft besloten om een online burgerpanel op te zetten. De gemeente zal via dit burgerpanel regelmatig peilen wat de mening is van haar inwoners over onderwerpen die binnen de gemeente spelen. In deze nieuwsbrief vindt u een samenvatting van de resultaten van de eerste peiling en informatie over de vervolgstappen. Uitnodiging Eind november heeft de gemeente Aa en Hunze 4.000 willekeurige inwoners van 16 jaar en ouder per brief uitgenodigd om deel te nemen aan de eerste peiling van dit panel. De 4.000 inwoners zijn geselecteerd via een a-selecte steekproef uit de Gemeentelijke Basisadministratie. De eerste peiling ging over afvalscheiding. Via een link met een persoonlijke inlogcode in de brief konden zij tussen 23 november en 16 december de vragenlijst invullen. Aan het eind van de eerste peiling konden deelnemers aangeven of zij lid wilden worden van het Aa en Hunzepanel en vaker peilingen zouden willen invullen. Via een open link naar de eerste peiling op haar eigen website bood de gemeente ook andere geïnteresseerde inwoners de mogelijkheid de vragenlijst in te vullen en hun mening te geven. De gemeente heeft inwoners over dit nieuwe panel geïnformeerd via de gemeentepagina in de huis-aan-huiskrant. Respons Van de 4.000 geselecteerde inwoners hebben 642 inwoners de vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 16 procent. Daarnaast hebben nog 164 inwoners de vragenlijst via de website van de gemeente ingevuld. In totaal hebben dus 806 inwoners deel genomen aan de eerste peiling. Van de 806 inwoners die de eerste peiling hebben ingevuld, gaf 81 procent aan vaker peilingen van de gemeente in te willen vullen. Hiermee heeft het nieuwe Aa en Hunzepanel dus 655 leden. Onder de deelnemers aan de eerste peiling waren inwoners van 55 jaar en ouder oververtegenwoordigd. Om een representatief beeld te krijgen over de totale inwonersgroep, zijn de resultaten gewogen naar leeftijd en geslacht. Een overzicht van de achtergrondkenmerken van de deelnemers aan deze peiling is te vinden in bijlage 1. Dank De gemeente Aa en Hunze is zeer tevreden met de respons die de eerste peiling heeft opgeleverd. Dat er ruim 800 inwoners de moeite hebben genomen om de vragenlijst in te vullen, toont een grote mate van betrokkenheid. Het College van Burgemeester en Wethouders bedankt deze mensen ook via deze weg hartelijk voor hun reactie.
1
2. Resultaten van de peiling 2.1 Tevredenheid over afvalinzameling De meerderheid van de respondenten is (zeer) tevreden over de inzameling van afval. Het meest tevreden zijn respondenten over de inzameling van huisvuil en gft-afval (groente-, fruit- en tuinafval) via de grijze en groene container. Over de inzameling van plastic is de meeste ontevredenheid. Iets minder dan een kwart van de respondenten is hierover (zeer) ontevreden. Figuur 1 Hoe tevreden bent u over de inzameling van huishoudelijk afval? Huisvuil (n=799)
35%
Groente-, fruit- en tuinafval (n=787)
32%
Oud papier en karton (n=723)
32%
Glas (n=714)
62%
60% 54%
17%
Textiel (n=669)
8% 5%
63%
11%
Plastic (n=751)
5%
14%
66%
20%
41%
19% 16%
14%
5%
3% 10%
Klein gevaarlijk afval (n=717)
9%
48%
25%
14% 5%
Grof huisvuil (n=710)
9%
48%
26%
13% 5%
0% Zeer tevreden
Tevreden
25%
50%
Niet tevreden/niet ontevreden
75% Ontevreden
100% Zeer ontevreden
Respondenten geven gemiddeld het rapportcijfer 7,5 voor de totale inzameling van huishoudelijk afval. Het vaakst geeft men het rapportcijfer 8. Iets minder dan een op de zes respondenten geeft de gemeente een rapportcijfer van 6 of lager voor de inzameling van huishoudelijk afval. Respondenten uit gezinnen met vijf of meer personen zijn minder tevreden over de afvalinzameling (gemiddeld cijfer 6,9) dan respondenten uit kleinere huishoudens. Veelgenoemde aandachtspunten van respondenten die een zes of lager geven zijn dat KCA-afval en grof huisvuil niet aan huis worden opgehaald, maar weggebracht moeten worden. Het afvalbrengstation is een eind rijden, je moet daarvoor over een auto beschikken en je kan er tijdens beperkte openingstijden terecht. Ook zijn meerdere personen kritisch over de inzameling van plastic omdat dit niet vaak genoeg gebeurt, zakken gaan stinken en waaien weg. Meerdere personen geven aan een container voor plastic afval te wensen. Groenafval mag in de zomer vaker opgehaald worden. Ook zijn er enkele respondenten die aangeven graag een vorm van diftar te zien. De respondenten die de inzameling van huishoudelijk afval beoordelen met een rapportcijfer 9 of 10 vinden dat de afvalinzameling netjes en op tijd is, dat het goed geregeld is en er voldoende mogelijkheden tot scheiden zijn.
2
Figuur 2 Wilt u met een cijfer van 1 t/m 10 (10 = hoogst) aangeven hoe tevreden u alles bij elkaar genomen bent over de inzameling van huishoudelijk afval in Aa en Hunze? (n=803) 50% 40%
Gemiddelde = 7,5 38%
30%
32%
20% 10% 0%
0%
0%
1%
1
2
3
4
3%
13%
12%
3%
0% 5
6
7
8
9
10
2.2 Scheiden van afval De meeste respondenten vinden het scheiden van afval belangrijk. Op een schaal van 1 tot en met 10, waarbij 1 zeer onbelangrijk en 10 zeer belangrijk is, geeft bijna driekwart van de respondenten een 8, een 9 of een 10. Een op de zeven respondenten geeft een 6 of lager om het belang dat hij of zij ziet in het scheiden van afval uit te drukken. Respondenten die scheiden minder belangrijk vinden, lichten vooral toe dat zij afvalscheiding liever bij de afvalverwerker zien, omdat dit technisch kan en efficiënter en effectiever is. Ook geven sommige respondenten aan dat afvalscheiding bij de afvalverwerker sowieso nodig is, omdat bij ondergrondse containers al niet gescheiden wordt en het scheiden soms lastig is. Bij een aantal respondenten bestaat het beeld dat het gescheiden afval uiteindelijk toch weer op één hoop komt bij de afvalverwerker.
Figuur 3 Kunt u met een cijfer van 1 t/m 10 (10 = hoogst) aangeven hoe belangrijk u het scheiden van huishoudelijk afval vindt? (n=795) 50% 40%
Gemiddelde = 8,0
30%
31% 24%
20% 18%
10%
13% 2%
1%
1%
1%
1
2
3
4
3%
6%
0% 5
6
7
8
9
10
3
Afval scheiden is voor de grootste groep respondenten (45 procent) vooral een kwestie van goed bezig zijn voor het milieu. Voor iets meer dan een kwart is het een gewoonte en iets minder van een kwart vindt het een kleine moeite. Figuur 4 Wilt u aangeven welke van de onderstaande stellingen het meest op u van toepassing is? Eén antwoord mogelijk (n=806)
Afval scheiden is beter voor het milieu
45%
Afval scheiden is voor mij een gewoonte
26%
Afval scheiden is voor mij een kleine moeite
23%
Afval scheiden vind ik niet belangrijk
4%
Afval scheiden is goedkoper voor mij
2%
0%
25%
50%
75%
100%
Vrijwel alle respondenten scheiden één of meerdere afvalstromen. Vrijwel alle respondenten scheiden oud papier en karton. Daarnaast worden ook GFT-afval en glas door meer dan negen op de tien respondenten gescheiden van het restafval. Grof tuinafval wordt het minst vaak gescheiden. Acht procent van de respondenten scheidt nog andere soorten afval waaronder oud ijzer, batterijen, frituurvet, aluminium, plastic doppen, medicijnen, mest en glas. Ook noemen meerdere respondenten hier grof vuil.
Figuur 5 Welk afval scheidt u op dit moment? (n=806) Oud papier en karton
97%
3%
Groente- fruit- en tuinafval (GFT)
93%
7%
Glas
92%
8%
Klein chemisch afval
83%
17%
Afgedankte elektrische apparaten
74%
26%
Textiel
73%
27%
Plastic
72%
28%
Grof tuinafval
Anders
64%
8% 0%
37%
92% 25% Genoemd
50%
75%
100%
Niet genoemd
4
Meest ervaren belemmeringen bij het scheiden van afval vinden respondenten ongedierte en stank (figuur 6). Voor ongeveer een op de zes à zeven respondenten spelen deze belemmeringen in (zeer) hoge mate. Dat het moeite kost en dat men er fysiek niet toe in staat zou zijn, zijn belemmeringen die het minst spelen. Respondenten konden ook nog andere belemmeringen opgeven die voor hen in meer of mindere mate een rol spelen. Een aantal van de genoemde belemmeringen zijn: • Het voor 7.00 uur ’s ochtends in het donker • Ik krijg te horen dat het scheiden van afval moeten buiten zetten van plastic afval. In zinloos is. het buitengebied lopen er dan dieren die bij • De informatie over de inzameling van plashet plastic kunnen. tic is gebrekkig. • Het wegwaaien van de plastic zakken. • Ophaaltijd schikt mij niet • Huisdieren vernielen de zakken voor plastic • Te weinig punten om afval gescheiden weg afval te brengen • Lelijk straatbeeld al die plastic zakken die • Glasbakken vies en onveilig voor kinderen over straat rollen • Reistijd en reiskosten om naar afvalbreng• Container vol (bij groenafval) station in Gieten te reizen • Het ontleden van afval in verschillende • Om naar de stortplaats te gaan heb je soms onderdelen kar of aanhangwagen nodig • Kosten (bij het afvalbrengstation) • Het is een kostenvoordeel voor de gemeente, waar de burger niets van ziet.
Figuur 6 In welke mate spelen onderstaande belemmeringen voor u een rol bij het scheiden van afval? (n=806) Ik vind ongedierte een belemmering
6% 10%
16%
Ik vind stank een belemmering 5% 10%
19%
Ik weet niet wat er met het gescheiden afval gebeurt 4% 11% Ik heb te weinig opslagruimte bij mijn huis Ik heb geen/onvoldoende mogelijkheden om afval te scheiden
5%
15%
8%
Ik ben vanwege fysieke beperkingen niet in staat om afval te scheiden
30%
27%
35%
26%
51%
24%
57%
31%
9%
0% In zeer hoge mate
33%
36%
23%
4% 13%
Ik vind het scheiden van afval te veel moeite
35%
In hoge mate
60% 88%
25%
50%
In redelijke mate
75% Nauwelijks
100% Helemaal niet
De meerderheid van de respondenten denkt dat de gemeente met meer voorzieningen, zoals een extra container, afscheiding kan bevorderen. Ook in de eerder gegeven toelichtingen is meermaals de suggestie gedaan om een container voor plastic afval in te zetten. Over de andere voorgestelde maatregelen is een minderheid van de respondenten positief. Na extra voorzieningen is een beloning voor minder restafval de meest genoemde maatregel (41 procent) waarvan respondenten verwachten dat dit afvalscheiding bevordert. Respondenten zien in deze financiële prikkel meer dan in het betalen voor het aantal keer dat afval wordt aangeboden. Als de gemeente kiest voor een financiële prikkel is het belangrijk goed te kijken naar de manier waarop hier invulling aan wordt gegeven. Het aandeel respondenten dat aangeeft iets te zien in ‘belonen voor minder restafval’ is namelijk duidelijk groter dan het aandeel respondenten dat de maatregel ‘betalen voor het aantal keren dat afval wordt aangeboden’ adviseert.
5
Wat betreft voorlichting zien respondenten vaker iets in voorlichting over de voordelen van afval scheiden, dan over de mogelijkheden. Figuur 7 Welke maatregelen adviseert u de gemeente te treffen om afvalscheiding te bevorderen? Meerdere antwoorden mogelijk. (n=806) Meer voorzieningen voor het scheiden van afval, bijvoorbeeld een extra container voor papier of plastic
61%
Belonen voor minder restafval, door lagere afvalstoffenheffing
41%
Meer voorlichting over de voordelen van afvalscheiding
35%
Meer voorlichting over de mogelijkheden van afvalscheiding Betalen voor het aantal keren dat afval wordt aangeboden
Geen van bovengenoemde maatregelen
19%
7%
11%
0%
25%
50%
75%
100%
Ongeveer de helft van de respondenten heeft suggesties gegeven om de afvalinzameling te verbeteren en/of de afvalscheiding te bevorderen. Meerdere suggesties hadden betrekking op meer afvalinzamelpunten in de gemeenten en het gebruik van een container voor plastic in plaats van de plastic zakken. Ook voorlichting werd meermaals genoemd. Een greep uit de overige suggesties: • in de herfst en zomer vaker ophalen groenafval, in verband met tuin-/bladafval • binnen een week versturen van plastic zakken om plastic afval in aan te bieden • kosten niet verder laten toenemen • container van de kringloop op afvalscheidingsstation plaatsen • ophalen van grof vuil, KCA en elektrische apparaten • openingstijden afvalscheidingsstation uitbreiden • afvalthermometer per buurt op de website van de gemeente om competitie te stimuleren tussen buurten • inzamelen van blik en kartonnen drankverpakkingen • verstrek afval-pas voor dichtstbijzijnde afvalstation in plaats van verplicht naar Gieten (samenwerking Assen) • regelmatig laten weten hoe scheiding verloopt, wat de kosten zijn en wat de winst voor het milieu • regelmatig tips plaatsen voor scheiding en tips voor tegengaan van overlast bijvoorbeeld zomers bederfelijk afval niet in groene container i.v.m. stankoverlast e.d. • rendementsvoordelen ten goede aan dorpsgemeenschap • niet op te veel verschillende dagen ophalen. • een maal in de drie weken afval ophalen, maakt zuiniger in weggooien Voor ruim zeven op de tien respondenten is een extra container voor plastic afval geen enkel probleem. Ongeveer een op de zes ziet misschien een probleem en voor ruim een op de tien respondenten is dit zeker een probleem.
6
Figuur 8 Als de gemeente huishoudens een extra container aanbiedt voor plastic verpakkingsmateriaal, betekent dit dat er bij een deel van de huishoudens 3 containers bij het huis staan (grijsafval, GFT-afval en plastic). Hoe kijkt u hier in uw situatie tegenaan? (n=806)
Dit is geen enkel probleem
72%
Dit is misschien een probleem
17%
Dit is zeker een probleem
11%
0%
25%
50%
75%
100%
Ongeveer driekwart van de respondenten ziet het meest in het tweewekelijks ophalen van restafval. Zoals het nu is. Een op de vijf heeft voorkeur voor eens in de vier weken. Figuur 9 Bij respondenten die plastic scheiden is de hoeveelheid restafval (in de grijze container) afgenomen. Hierdoor zou het grijze afval 1 keer in de 4 weken opgehaald kunnen worden, in plaats van 1 keer in de 2 weken. Dit kan kosten besparen. Wat heeft uw voorkeur?
Eens in de vier weken restafval ophalen
20%
Eens in de twee weken restafval ophalen Ik heb geen voorkeur
74%
7%
0%
25%
50%
75%
100%
3. Vervolgstappen Op basis van de resultaten uit de peiling doet het college van burgemeester en wethouders een aantal voorstellen ter verbetering van de afvalscheiding. Doel is om daarmee de hoeveelheid restafval te verminderen. Deze voorstellen worden op 5 maart 2014 besproken in de raadscommissie Leefomgeving. Naar verwachting zal de nieuwe gemeenteraad in de zomer 2014 een besluit nemen. Wilt u hierover meer weten? Kijk dan op www.aaenhunze.nl.
7
Bijlage 1 Achtergrondkenmerken respondenten percentage
aantal
Geslacht Man
46%
411
Vrouw
55%
395
4%
24
Leeftijd 16 – 29 jaar 30 – 39 jaar
8%
42
40 – 54 jaar
44%
258
55 jaar en ouder
44%
482
Opleiding Geen of basisonderwijs
1%
15
Lager en middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
6%
53
Lager beroepsonderwijs
2%
21
Middelbaar beroepsonderwijs
33%
262
Hoger algemeen voortgezet onderwijs
13%
103
Hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs
45%
352
Ik woon alleen
8%
64
Ik woon alleen (zonder partner) met kinderen
3%
17
Ik ben gehuwd/woon samen zonder thuiswonende kinderen
48%
459
Ik ben gehuwd/woon samen met thuiswonende kinderen
35%
218
Ik woon bij mijn ouder(s)/verzorger(s)
3%
14
Anders
2%
18
Weet niet/wil niet zeggen
2%
16
Huishoudenssamenstelling
Huishoudensomvang een persoon
8%
64
twee personen
50%
405
drie personen
13%
106
vier personen
23%
182
vijf personen of meer
6%
46
8
percentage
aantal
Anloo
2%
17
Annen
12%
96
Annerveenschekanaal
2%
14
Eext
5%
37
Eexterveen
3%
20
Gasselte
7%
61
Gasseltenijerveen
7%
54
Gasseltenijveenschemond
2%
16
Gasteren
2%
20
Gieten
22%
180
Gieterveen
3%
19
Grolloo
4%
31
Woonplaats
Nieuwediep
1%
10
Rolde
17%
144
Schipborg
2%
18
Overig
9%
69
Huidige situatie Ik heb een betaalde werkkring of een bedrijf
56%
373
Ik studeer/zit op school/volg stage
1%
7
Ik doe het huishouden
4%
34
Ik ben werkzoekend
3%
22
Ik ben arbeidsongeschikt
2%
16
Ik ben gepensioneerd/heb AOW/VUT, rentenier
28%
307
Overig
3%
24
Weet niet/wil niet zeggen
3%
23
9
