HengeloPanel 2013, peiling 2
resultaten
juli 2013
Van 14 mei tot en met 26 mei 2013 is een peiling onder het HengeloPanel gehouden. Van de 2.715 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.615 leden de vragenlijst ingevuld. Een respons van 59%. In de peiling is de panelleden gevraagd naar hun mening over duurzame energie en zonnepanelen. Met de resultaten van deze peiling kan de gemeente bepalen op welke manier het opwekken van duurzame energie via zonnepanelen het best bevorderd kan worden.
Resultaten peiling: Gemeentelijke doelstelling t.a.v. duurzame energie 21% weet dat de gemeente Hengelo er naar streeft dat in 2020 20% van de in Hengelo gebruikte energie duurzaam geproduceerd is. Een ruime meerderheid (75%) vindt het belangrijk dat deze doelstelling gehaald wordt. Houding t.a.v. zonnepanelen 5% van de panelleden heeft inmiddels zonnepanelen. 7% zegt waarschijnlijk binnen twee jaar zonnepanelen te (laten) plaatsen. Bijna twee van de drie panelleden (64%) zeggen binnen twee jaar waarschijnlijk geen zonnepanelen te (laten) plaatsen. Een flinke groep (29%) twijfelt nog (‘misschien’ + ‘weet niet’). Als belangrijkste redenen om eventueel zonnepanelen te (laten) plaatsen noemen panelleden ‘verlagen energierekening’ (72%) en ‘goed voor het milieu’ (64%). De belangrijkste overwegingen om (nog) geen zonnepanelen te nemen zijn van financiële aard. De informatiebehoefte van panelleden heeft vooral betrekking op de financiële kant (subsidiemogelijkheden, investeringskosten, verwachte besparingen). Panelleden zouden informatie over zonnepanelen het liefst ontvangen via de gemeente (71%), of een website op het internet (57%). Gezamenlijk inkoopinitiatief / energiecoöperatie 42% geeft aan hun zonnepanelen ‘waarschijnlijk wel’ via zo’n gezamenlijk inkoopinitiatief te willen doen, als men zou besluiten tot aanschaf over te gaan. 18% geeft aan ‘waarschijnlijk wel’ lid te willen worden als er in Hengelo een lokale coöperatie zou worden opgericht die duurzame energie produceert.
1
HengeloPanel
Veel draagvlak voor doelstelling duurzame energie Allereerst is aan het panel gevraagd of men wist dat de gemeente Hengelo er naar streeft dat in 2020 20% van de in Hengelo gebruikte energie duurzaam geproduceerd is. Een minderheid (21%) geeft aan deze doelstelling te kennen. Wel vindt een ruime meerderheid (75%) het (erg) belangrijk dat deze doelstelling gehaald wordt. Maar 5% vindt het behalen van de doelstelling (erg) onbelangrijk. Op de vraag of men zichzelf als ‘milieubewust’ ziet, antwoordt bijna de helft (45%) met ‘ja, zeker’ en vier van de tien (44%) antwoorden met ‘ja, enigszins’. Een zeer kleine groep antwoordt met ‘nee, nauwelijks’ (2%) of ‘nee, helemaal niet’ (0,3%). Van alle panelleden heeft nu 5% zonnepanelen. Onder huurders is dit 3%, onder panelleden met een koopwoning 6%. Meestal heeft men de panelen pas korter dan een jaar (54%), maar 17% heeft al tien jaar of langer zonnepanelen.
Animo voor duurzame energie nog beperkt Om alle doelstellingen op het gebied van duurzaamheid te kunnen halen, is het gedrag van de inwoners van Hengelo erg belangrijk. Daarom is de bereidheid gepeild voor een aantal zaken, die mensen zelf kunnen doen. Figuur 1: Bent u bereid zelf een bijdrage te leveren door...?
93%
afval scheiden
apparaten uit/verwarming lager
73%
betere isolatie woning
36%
elektrische auto in de toekomst
33%
23%
0% Ja
12%
44%
duurzame energie gebruiken
Doe ik al
20%
76%
fiets of bus nemen
biobrandstof / 1% aardgasauto
4%
8%
33%
28%
11%
40%
Niet van toepassing
7% 7%
26%
20%
60%
8%
18%
16%
41%
20% Nee
26%
6%
80%
15%
100%
Weet niet / geen mening
Het scheiden van afval scoort het hoogst: 93% geeft aan dit al te doen en nog eens 4% is bereid om dit in de toekomst te gaan doen. Terughoudendheid is er ten aanzien van het rijden van een elektrische auto of een auto op aardgas/biobrandstof. De maatregelen ‘betere isolatie woning’ en ‘duurzame energie gebruiken (groene stroom en/of zonnepanelen)’ nemen een middenpositie in.
Panelleden vinden zonnepanelen vooral ‘milieuvriendelijk’ Aan de panelleden is vervolgens een aantal stellingen voorgelegd. Dit is gedaan om een beeld te krijgen hoe zij tegen een aantal aspecten van zonnepanelen aankijken. Vier van de vijf panelleden (82%) zijn van mening dat zonnepanelen goed voor het milieu zijn. Maar 2% van de
2
HengeloPanel
panelleden vinden zonnepanelen niet goed voor het milieu. Eén op de zes (16%) kiest ‘neutraal’ (11%) of geeft aan hierover geen oordeel te hebben (5%). Bij de overige aspecten is men veel meer verdeeld en is ook het aantal mensen dat kiest voor de antwoordcategorie ‘neutraal’, of ‘weet niet / geen mening’ veel hoger. Kennelijk heeft men over die aspecten van zonnepanelen nog weinig kennis. Figuur 2: In hoeverre bent u het met de volgende stellingen eens? Zonnepanelen zijn… goed voor het milieu kostenbesparend veilig gemakkelijk verkrijgbaar
6%
verhogen de waarde van een huis
7%
financiëel risicovol 4% betaalbaar
5% 0%
20%
30%
Helemaal mee eens Neutraal Helemaal mee oneens
40%
50%
60%
4% 7%
30%
28%
12% 10%
22%
28%
22%
22%
13%
30%
26%
70%
15%
25%
10%
24%
33%
5%
24%
4%
24%
36%
11%
7%
24%
42%
11%
11%
48%
34%
80%
20% 18% 90%
100%
Mee eens Mee oneens Weet niet / geen mening
Verdere groei aantal zonnepanelen verwacht Zoals eerder vermeld heeft 5% van de panelleden zonnepanelen. Van alle panelleden zegt 7% waarschijnlijk binnen twee jaar zonnepanelen te (laten) plaatsen. Drie van de tien (29%) twijfelt nog (22% ‘misschien’ plus 7% ‘weet niet’). Een ruime meerderheid (64%) geeft aan de komende twee jaar waarschijnlijk geen zonnepanelen te (laten) plaatsen. Van de panelleden die in het Buitengebied (incl. Beckum) wonen geeft 37% aan ‘misschien’ of ‘waarschijnlijk’ in de komende twee jaar zonnepanelen te willen (laten) plaatsen. In Woolde en Slangenbeek zijn deze percentages respectievelijk 34% en 32%. In de overige wijken ligt dit percentage tussen de 25% en 30%.
Verlaging energierekening belangrijkste voordeel Aan de panelleden is gevraagd welke voor- en nadelen voor hen het belangrijkst zijn, ongeacht of ze wel of geen zonnepanelen hebben en of ze wel, of niet van plan zijn om binnen twee jaar zonnepanelen te (laten) plaatsen. De belangrijkste voordelen van zonnepanelen vindt men ‘verlagen energierekening’ en ‘goed voor het milieu’. Het minst genoemd wordt ‘ze leveren meer op dan een spaarrekening’ (14%). Dit voordeel wordt wel opvallend vaak genoemd door panelleden die waarschijnlijk binnen twee jaar zonnepanelen willen laten plaatsen. Voor 39% van hen is dit een belangrijk voordeel. Voor het overige geldt dat men het redelijk met elkaar eens is over de voordelen van zonnepanelen, of men nu van plan is om ze binnenkort te (laten) plaatsen of niet.
3
HengeloPanel
Tabel 1: Welke voordelen van zonnepanelen vindt u het belangrijkst? (maximaal 3 antwoorden) Voordelen Verlagen energierekening
procenten 72%
Goed voor het milieu
64%
Verlagen energieverbruik / CO2-uitstoot
54%
Minder afhankelijk van energiebedrijven
33%
Leveren meer op dan een spaarrekening
14%
Ander voordeel
9%
Geen van bovenstaande Weet niet / geen mening
3%
6%
Redenen om (nog) geen zonnepanelen te nemen De meningen over de nadelen van zonnepanelen lopen meer uiteen, dan de meningen over de voordelen. Ook hier is weer aan alle panelleden een lijst getoond met redenen waarom sommige mensen geen zonnepanelen willen. De panelleden konden aangeven welke redenen voor hen persoonlijk het belangrijkst zijn. In onderstaande grafiek staan de resultaten weergegeven. Figuur 3: Hieronder staan redenen waarom sommige mensen geen zonnepanelen willen. Welke zijn voor u het belangrijkst? (maximaal 3 antwoorden) 31% 27%
Wacht tot ze goedkoper worden
27%
Te duur in aanschaf
53%
38%
22% 23% 22%
Vind zonnepanelen lelijk Gedoe om alles te regelen
11%
15%
11%
Weet er te weinig van af
11% 15%
Dak is niet geschikt
12% 12%
Andere prioriteiten Ik ga (binnenkort) verhuizen
51%
25% 20% 21% 19% 19%
5% 6% 8% 5% 6% 7%
Niet duurzaam genoeg Wil dak vrijhouden
4% 2% 3% 25% 28%
Ander nadeel Geen van bovenstaande Weet niet / geen mening
6%
36%
25%
ja, waarschijnlijk wel misschien nee, waarschijnlijk niet
13%
8% 1% 6%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
De groep panelleden die aangeeft ‘misschien’ binnen twee jaar zonnepanelen te nemen, valt op door een sterke nadruk op de financiële redenen. De helft (51%) zegt te willen wachten tot ze goedkoper worden. Een vergelijkbaar percentage (53%) vindt ze te duur in aanschaf.
Informatiebehoefte vooral over de financiën Vervolgens is gevraagd of men over bepaalde onderwerpen behoefte heeft aan informatie of advies. Deze vraag is niet gesteld aan panelleden die aangaven binnen twee jaar zeker geen zonnepanelen te willen (laten) plaatsen. Ook hier springen de financiële onderwerpen er weer uit: De meeste
4
HengeloPanel
behoefte is aan informatie over subsidiemogelijkheden (83%), investeringskosten (74%) en de opbrengsten (71%) (zie tabel 2). Pas op plek vier en vijf komen niet-financiële onderwerpen als ‘technische informatie’ en ‘milieuvriendelijkheid’. Tabel 2: Kunt u voor elk van de volgende onderwerpen aangeven of u wel of geen behoefte heeft aan informatie of advies hierover? procenten Subsidiemogelijkheden
83%
Investeringskosten
74%
Hoeveel ik bespaar
71%
Technische informatie
62%
Milieuvriendelijkheid
47%
Veel panelleden zien rol voor gemeente in informatievoorziening Er is vervolgens gevraagd hoe men deze informatie het liefst zou ontvangen. Het hoogst scoort informatie van de gemeente (71%), of een website op internet (57%). Informatie van energiemaatschappijen (26%) en loodgieters/installateurs (25%) worden veel minder vaak genoemd. Het laagst scoren ‘media als radio, TV, kranten’ (14%) en ‘beurs of ander openbaar evenement’ (9%) en ‘informatie van architect’ (3%). Maar liefst 13% kiest voor ‘Anders, namelijk:’. Vaak geeft men aan informatie te willen ontvangen van een onafhankelijke deskundige. Tabel 3: Hoe zou u deze informatie het liefst ontvangen? (maximaal 3 antwoorden) procenten Informatie van de gemeente
71%
Website op internet
57%
Informatie van energiemaatschappij
26%
Informatie van loodgieter / installateur
25%
Media als radio, TV, kranten
14%
Beurs of ander openbaar evenement Informatie van architect Anders, namelijk: Weet niet
9% 3% 13% 4%
Zonnepanelen aanschaffen via gezamenlijke inkoop? In sommige plaatsen zijn gezamenlijke inkoopinitiatieven. Door gezamenlijke inkoop kopen bewoners over het algemeen een kwalitatief goed systeem tegen een aantrekkelijke prijs. Bovendien scheelt het veel uitzoekwerk. Aan de panelleden is gevraagd of ze, als ze zouden besluiten om zonnepanelen te (laten) plaatsen, dit via een gezamenlijk inkoopinitiatief zouden willen doen. Hieronder volgen de resultaten van de groep respondenten die eerder aangaven in de komende twee jaar ‘waarschijnlijk wel’ of ‘misschien’ zonnepanelen te (laten) plaatsen. Zo’n 42% geeft aan hun zonnepanelen ‘waarschijnlijk wel’ via zo’n gezamenlijk inkoopinitiatief te willen doen. Deze groep is aanmerkelijk groter dan de groep die zegt dit ‘waarschijnlijk niet’ te willen doen (4%). De groep ‘misschien / weet niet’ (57%) is erg groot. Dit wordt wellicht veroorzaakt doordat mensen hierover van tevoren nog nooit nagedacht hadden. Van de panelleden die zich zouden willen aansluiten bij een inkoopinitiatief, wil één op de vijf (20%) ook wel actief meehelpen bij de organisatie. Dit percentage verschilt sterk per wijk. Het hoogste percentage vinden we in het Buitengebied, incl. Beckum (33%), Noord (26%), Slangenbeek (24%) en de Hengelose Es (24%). De minste animo om actief te worden is er in de wijken Binnenstad (7%) en Groot Driene (10%). De wijken Berflo Es (21%), Woolde (17%) en Hasseler Es (17%)
5
HengeloPanel
nemen op dit punt een middenpositie in.
Lokale energiecoöperatie Een lokale energiecoöperatie is een vereniging die zelf duurzame energie gaat produceren, bijvoorbeeld door middel van zonnepanelen. Aan de panelleden is gevraagd of ze lid zouden worden, als er in Hengelo zo’n energiecoöperatie opgericht zou worden. Zo’n 18% van alle panelleden geeft aan ‘waarschijnlijk wel’ lid te worden van zo’n coöperatie. Ook bij deze vraag zien we weer dat de helft (49%) ‘misschien’ antwoordt. Ook het percentage ‘weet niet’ (8%) ligt in dezelfde orde van grootte als bij de vraag over de gezamenlijke inkoop van zonnepanelen. Van de panelleden die lid zouden willen worden van een lokale energiecoöperatie, wil één op de acht (13%) ook wel actief worden binnen de coöperatie.
Veel ‘promoters’ onder bezitters zonnepanelen Marktonderzoekers stellen wereldwijd vaak dezelfde vraag om de populariteit van producten, merken, of bedrijven te meten. Het gaat hier om de vraag: Hoe waarschijnlijk is het (op een schaal van 0 tot en met 10) dat u zonnepanelen zou aanbevelen aan een vriend, of collega? Hierbij staat een 0 voor ‘zeer onwaarschijnlijk’ en een 10 voor ‘zeer waarschijnlijk’. Een meerderheid (54%) van de panelleden met zonnepanelen geeft aan dat ze zonnepanelen ‘zeer waarschijnlijk’ zouden aanbevelen aan een vriend, of collega (9 of 10). Deze groep wordt altijd de ‘promoters’ genoemd. De tegenpool van de promoters zijn de ‘critici’. Zij bevelen zonnepanelen waarschijnlijk niet aan (0 t/m 6). Deze groep is aanzienlijk kleiner (11%), Zo’n 35% zit in de middengroep, de ‘passief tevredenen’ (7 of 8). Tabel 4: Verdeling ‘promoters’, ‘passief tevredenen’ en ‘critici’ procenten ‘Promoters’
54%
‘Passief tevredenen’
35%
‘Critici’
11%
Totaal
100%
Meer dan de helft (56%) van de panelleden met zonnepanelen is (zeer) tevreden over de opbrengst (in Kilowattuur) van de eigen panelen. Als we kijken naar het terugverdienen van de investering, dan is 43% hier (zeer) tevreden over. Aan de andere kant zijn er steeds maar weinig panelleden (zeer) ontevreden over de verschillende aspecten van hun zonnepanelen (zie figuur 4 op de volgende pagina).
6
HengeloPanel
Figuur 4: Hoe tevreden bent u over uw huidige zonnepanelen voor wat betreft…?
Het onderhoudsgemak De opbrengst (Kilowattuur)
11%
Het terugverdienen van de investering
12%
Contact met de netbeheerder
0%
10%
20%
Zeer tevreden Neutraal Zeer ontevreden
30%
6%
7%
30%
40%
50%
60%
22%
20%
38%
5%
26%
22%
7%
16%
45%
31%
3% 13%
21%
35%
28%
70%
80%
90% 100%
Tevreden Ontevreden Weet niet / niet van toepassing
Aan de panelleden met zonnepanelen is ook direct gevraagd of men zich ziet als ‘ambassadeur van zonnepanelen’, iemand die bijvoorbeeld graag vertelt over zijn/haar zonnepanelen, vragen van familie, vrienden of collega’s over zonnepanelen beantwoordt, en mensen soms aanraadt om ook zonnepanelen te nemen. Maar liefst 70% geeft aan zich (enigszins) een ambassadeur voor zonnepanelen te voelen. Suggesties voor het duurzaamheidsbeleid Afsluitend is aan de panelleden gevraagd of ze nog tips hadden voor het duurzaamheidsbeleid van de gemeente Hengelo, of andere opmerkingen naar aanleiding van de vragenlijst. Eén op de drie (34%) van de panelleden maakte van deze mogelijkheid gebruik. Soms blijven deze opmerkingen dicht bij het thema duurzame energie, soms staan ze er wat verder vanaf. Alle opmerkingen zijn verstrekt aan het Team Duurzaamheid van de gemeente Hengelo. Hieronder worden de belangrijkste onderwerpen genoemd, die de panelleden aansneden. Van de panelleden die een opmerking hebben gemaakt, vindt zo’n 8% dat er meer voorlichting nodig is. Zo’n 7% vindt dat er subsidies moeten komen voor zonnepanelen, 3% noemt plekken die ze geschikt vinden om zonnepanelen te plaatsen. Zo’n 5% noemt andere vormen van energieopwekking (windenergie/kernenergie). Daarnaast trekt een flinke groep (7%) de milieuvriendelijkheid van de zonnepanelen in twijfel. De voorbeeldfunctie van de gemeente Hengelo als organisatie wordt ook door veel panelleden genoemd (6%). Andere veelgenoemde onderwerpen zijn zichtbare energieverspilling (8%). Men noemt dan vooral overbodige verlichting van gebouwen en straatverlichting. Ook op het gebied van verkeer (8%) zien panelleden veel mogelijkheden voor milieuwinst. Zij noemen dan doorstroming van het autoverke er en het gebruik van openbaar vervoer. Ook over afval(scheiding) (6%) worden veel opmerkingen gemaakt.
Bronnen
Gemeente Hengelo, afdeling Bedrijfsondersteuning, Beleidsonderzoek en Geo Informatie. HengeloPanel, peiling mei 2013.
Colofon Het HengeloPanel is een grote groep inwoners, die een aantal keren per jaar een vragenlijst van de gemeente invult. Zo weet de gemeente wat inwoners vinden van het gemeentelijk beleid en welke ontwikkelingen er plaatsvinden in Hengelo. 7 De resultaten gebruikt de gemeente bij het maken van beleid en het nemen van besluiten. Heeft u nog vragen over het HengeloPanel, neem dan contact op met de afdeling Bedrijfsondersteuning, Beleidsonderzoek en Geo Informatie via
[email protected].
