6 Europese economische samenwerkingsverbanden en economische 108

5

bevoegdheid woord vooraf

1 3

Deel 1. Adviezen

19

1. Adviezen m.b.t. de bevoegdheid van de CBN 1.1. Adviesbevoegdheid Adviesbevoegdheid advies 14/1

20 20 20

1.2 Afwijkingen advies 108/1 advies 108/2 advies 108/3

23 23 24 28

advies 117/3

advies 2009/10 advies 108/5 advies 108/6

Afwijkingen van de bepalingen van het KB van 8 oktober 1976 – Procedure Aanvragen tot afwijking: overzicht Adviesbeleid van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ten aanzien van individuele vragen om afwijking wegens verstoring van de mededingingsvoorwaarden Voeren van de boekhouding en opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro Bepaling van de functionele valuta bij financieringsvennootschappen Afwijkend schema voor kredietinstellingen Buitenlandse luchtvaartondernemingen

31 35 37 38

2. Adviezen m.b.t. de wet 17 juli 1975 2.1. Het voeren van de boekhouding Beginselen van een regelmatige boekhouding advies 174/1 Beginsel van het dubbel boekhouden advies 4/4 De “inschrijving” in de boeken advies 4/2 Bewaring van de verantwoordingsstukken advies 6/1 Duur van het boekjaar advies 7/1 Opmaken van de inventaris advies 7/4 Boek waarin de jaarrekening en de inventarisstukken worden opgenomen advies 7/3 – Opname van de waarderingsregels advies 7/2 Interne en externe jaarrekening – Begrippen Overeenstemming tussen de boekhouding en de jaarrekening advies 140 De boekhoudkundige verwerking van verrichtingen advies 3/3

39 39 39 59 60 61 62 63 65

2.2. Ondernemingen naar buitenlands recht Ondernemingen naar buitenlands recht – Toepasselijkheid van de wet advies 1/1

98 98

advies 1/5

advies 1/5 Bis


0904001-CBN-Advies-BW NL.indd 5

66 68 69

van tijdelijke handelsvennootschappen

en de uitvoeringsbesluiten Ondernemingen naar buitenlands recht: bijkantoren en centra van werkzaamheden in België – Begrip Bijkantoren en centra van werkzaamheden in België van ondernemingen naar buitenlands recht – Begrip Opneming van de rekeningen van een buitenlands bijkantoor Ondernemingen naar buitenlands recht – Houden en bewaren in België van de boeken, rekeningen en verantwoordingsstukken Europese economische samenwerkingsverbanden en economische samenwerkingsverbanden

99 100 101 107 108

9/03/10 09:19

6

3. Adviezen m.b.t. de koninklijke besluiten tot uitvoering van de wet 17 juli 1975 en het Wetboek van Vennootschappen 3.1. Algemene principes

3.1.1. Niet-compensatiebeginsel advies 105 advies 105/1

Compensatie tussen tegoeden en schulden, tussen kosten en opbrengsten Compensatie tussen debet- en creditsaldi bij eenzelfde bankinstelling

3.1.2. Munt waarin de jaarrekening moet worden opgesteld advies 117/1

advies 117/2 advies 117/3

advies 2009/10

Jaarrekening in Belgische frank – Munt waarin de jaarrekening moet worden opgestel Munt waarin de boekhouding moet worden gevoerd en de jaarrekening opgesteld Voeren van de boekhouding en opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro – Zie ook: Afwijkingen Bepaling van de functionele valuta bij financieringsvennootschappen – Zie ook: Afwijkingen

3.2. Waarderingsregels

3.2.1. Algemene beginselen advies 112/8 advies 126/6

Waarderingsregels Individualisering van de aanschaffingsprijs

3.2.2. Aanschaffingswaarde advies 126/1 advies 126/3 advies 126/4



advies 126/9

advies 126/10

Aanschaffingsprijs: bijkomende kosten Vervaardigingsprijs: toerekening van creditrente Vervaardigingsprijs: correctie van de Nederlandse tekst van artikel 22 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 Vervaardigingsprijs Opneming van rente in de aanschaffingswaarde van immateriële en materiële vaste activa Inbrengprijs Aanschaffingswaarde bij inbreng in natura Bepaling van de aanschaffingswaarde van activa verkregen onder bezwarende titel of om niet Verwerving van een vast actief voor een prijs die bestaat uit een vast contant te betalen gedeelte en een variabel gedeelte dat afhankelijk is van de gerealiseerde bedrijfswinst Verwerving van een vast actief voor een variabele prijs die afhankelijk is van de toekomstige winst van de koper

3.2.3. Afschrijvingen en waardeverminderingen advies 112/1 advies 112/2

advies 112/3

advies 112/4 advies 112/5 advies 112/6 advies 112/7 advies 119/1


Versnelde afschrijvingen Ontoereikendheid van de afschrijvingen geboekt vóór de inwerkingtreding van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 Afschrijving van vaste activa waarvan de reële waarde de boekhoudkundige waarde overtreft Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen Progressieve afschrijvingsmethode Overtollig geworden afschrijvingen Afschrijvingen van geherwaardeerde activa Aanvang van de afschrijving van intercalaire interesten

112 112 112 112 113 114 114 115 116 116 117 117 117 118 119 119 120 122 123 124 125 126 135 145 146 148 148 152 153 154 156 158 159 161

9/03/10 09:19

7

3.2.4. Ondernemingen in vereffening advies 110/6


advies 160/1

Openbaarmaking van de jaarrekening van vennootschappen in vereffening (art. 187, Venn.W.) Verslaggeving bij invereffeningstelling Bijkantoren en centra van werkzaamheden in België van ondernemingen naar buitenlands recht. Verslaggeving in geval van sluiting Toepassing van artikel 40 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 op de jaarrekening van de ondernemingen

3.3. Bijzondere regels m.b.t. de balans

3.3.1. Immateriële vaste activa

advies 138/1 advies 138/4 advies 138/5 advies 158/1


Kosten van onderzoek en ontwikkeling Vermelding van de kosten van onderzoek en ontwikkeling in het jaarverslag Software Boekhoudkundige verwerking van de aankoop, afschrijving en ontginning in concessie van natuurlijke rijkdommen Subsidiëring van ontwikkelingskosten voor prototypes Subsidiëring van ontwikkelingskosten voor prototypes Boekhoudkundige verwerking van broeikasgasemissierechten

3.3.2. Materiële vaste activa advies 150/1 advies 3/1



advies 144/2 Bis

advies 144/3

advies 150/2

advies 150/4



advies 162/2

advies 158/1


Materiële vaste activa – Onderscheid met voorraden Tijdstip waarop de aan- of verkoop van een onroerend goed in de boekhouding dient ingeschreven Bouwwerken op andermans grond Boeking van uitzettingsvergoedingen betaald door de eigenaar en van de kost van werken ten laste van de verkoper Roerende leasing – Definitie Begrip geïnvesteerd kapitaal Winst uit overdracht van het gebruiksrecht op een goed krachtens een leasingovereenkomst Winst uit overdracht van het gebruiksrecht op een goed krachtens een leasingovereenkomst Boeking van het verschuldigd bedrag om de optie te lichten of van de restwaarde aan het einde van de overeenkomst Aansluitingskosten en installatiekosten waarbij derden de eigendom van de installatie verwerven of behouden Investering voor een rationeler energieverbruik – Geïntegreerd energiebeheerprogramma Goederen verworven tegen betaling van een lijfrente Inwerkingtreding van artikel 26, paragraaf 2 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 m.b.t. de lijfrente Lijfrente gevestigd op twee hoofden Boekhoudkundige verwerking van het vruchtgebruik van aandelen dat onder bezwarende titel is verworven Verwerking van verrichtingen voor de verwerving of verkoop van een recht op vruchtgebruik of van naakte eigendom op materiële vaste activa in de boekhouding van de vruchtgebruiker (de erfpachter, de opstalhouder) en van de naakte eigenaar (de grondeigenaar) Boekhoudkundige verwerking van de aankoop, afschrijving en ontginning in concessie van natuurlijke rijkdommen – Zie ook: Immateriële vaste activa

162 162 164 165 166 168 168 168 171 173 177 180 181 182 190 190 193 194 196 199 201 204 205 206 207 208 209 215 216 217 219

226

9/03/10 09:19

8

3.3.3. Financiële vaste activa

advies 126/8 advies 126/15 advies 147/1 advies 114/1 advies 114/5 advies 114/2 advies 114/3 advies 114/4


advies 114/7 advies 139/1 advies 139/2 advies 139/5 advies 139/3 advies 139/6 advies 139/4 advies 129/1 advies 121/5 advies 151/2

advies 178/1

advies 168/1

Financiële vaste activa – Waardering – Aanschaffingswaarde met prijstoeslag Aanpassing van de (aan-) verkoopprijs van een deelneming Vastrentende effecten: financiële vaste activa of geldbeleggingen? Criteria Verbonden ondernemingen – Ondernemingen met deelnemingsverhouding Over het begrip verbonden onderneming Begrip deelneming Resultaten uit verrichtingen met dochterondernemingen Verwerking in de jaarrekening van een onderneming van verrichtingen met verbonden ondernemingen Uitdrukking van verrichtingen tussen ondernemingen uit eenzelfde groep Waardevermindering op aandelen – Voorziening voor risico’s verbonden aan niet-opgevraagd gedeelte Condominium Verrichtingen met betrekking tot inschrijvingsrechten Obligaties met warrant Obligaties met warrant Aandelen met warrant Aandelen met warrant Afgezonderde warranten Boeking van bonusaandelen Boekhoudkundige verwerking van kapitaalaflossingen Toerekening door de aandeelhouder van een terugbetaling van kapitaal of een uitgiftepremie of van een uitkering van reserves Advies met betrekking tot de jaarrekeningrechtelijke aspecten van de certificatie van aandelen van handelsvennootschappen Boekhoudkundige verwerking van deelnemingen in vennootschappen naar buitenlands recht, die niet alle kenmerken van de rechtspersoonlijkheid hebben

3.3.4. Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar



advies 137/9 advies 128/1 advies 128/2 advies 128/4 advies 161/1 advies 143/1 advies 137/1 advies 150/4


Individuele klanten- en leveranciersrekeningen Forfaitaire waardeverminderingen op vorderingen Vorderingen (en schulden) met forfaitair lastenpercentage Renteloze vorderingen (schulden) en vorderingen (schulden) met een abnormaal lage rente, op meer dan één jaar Overdracht van schuldvordering – Nominale waarde – Waardevermindering Interesten op vorderingen Vordering wegens levering van goederen en diensten omgevormd tot renteloze leningen op meer dan 1 jaar Actualisering van vorderingen en schulden op korte termijn Betwiste fiscale aanslag Betwiste fiscale aanslag Voorafbetaling van belastingen Aansprakelijk vertegenwoordiger t.o.v. het belastingbestuur Invloed van een gerechtelijk akkoord op de schulden en vorderingen Klassering van de vorderingen bij faillissement van de schuldenaar Investering voor een rationeler energieverbruik – Geïntegreerd energiebeheerprogramma – Zie ook: Materiële vaste activa

227 227 229 230 231 233 236 238 241 242 243 244 245 249 251 253 254 255 256 258 260 264 274 277 277 278 280 286 292 294 296 297 298 299 300 301 302 304 304

9/03/10 09:19

9

3.3.5. Voorraden en bestellingen in uitvoering advies 132/7 advies 150/1


advies 132/2 advies 132/4 advies 138/5 advies 171 advies 181/1

Boeking en waardering van voorraden Materiële vaste activa – Onderscheid met voorraden – Zie ook: Materiële vaste activa Hulpstoffen, voorraad of diverse goederen – Criteria LIFO-methode Vooruitbetalingen Tijdstip waarop de winst is gerealiseerd Waardering van de aanschaffingsprijs van de voorraden op grond van de verkoopprijs Voorraden waarvan de verkoopprijs door de Overheid gewaarborgd is Termijnovereenkomsten op handelsgoederen Software – Zie ook: Materiële vaste activa Boekhoudkundige verwerking van afvalstoffen De boekhoudkundige verwerking van het bedrag waarmee de waarde stijgt van de voorraad van erkende diamanthandelaars ingevolge de herwaardering hiervan met toepassing van de wet van 26 november 2006

3.3.6. Geldbeleggingen advies 147/1



advies 169/1


advies 139/2 advies 139/5 advies 139/3 advies 139/6 advies 139/4 advies 129/1 advies 121/5

advies 151/2


advies 168/1

305 305 328 328 329 331 333 334 336 338 342 342 347

351

Vastrentende effecten: financiële vaste activa of geldbeleggingen? Criteria. 351 – Zie ook: Financiële vaste activa Aanpassing van de (aan-) verkoopprijs van een deelneming 351 – Zie ook: Financiële vaste activa Waardevermindering op aandelen – Voorziening voor risico’s verbonden aan 351 niet-opgevraagd gedeelte – Zie ook: Financiële vaste activa Meerwaarden op overheidseffecten bedoeld door artikel 513 van het (nieuwe) WIB 351 Actuarieel rendement op vastrentende effecten 353 – Aanpassing van de adviezen 137/5 en 148/4 Verwerking van leningen en ontleningen van effecten in 358 de jaarrekening van ondernemingen Verwerking van cessie-retrocessieverrichtingen in de jaarrekening van ondernemingen 373 Boekhoudkundige verwerking van de mini BEL-20 382 Verrichtingen met betrekking tot inschrijvingsrechtten 388 – Zie ook: Financiële vaste activa Obligaties met warrant – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Obligaties met warrant – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Aandelen met warrant – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Aandelen met warrant – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Afgezonderde warranten – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Boeking van bonusaandelen – Zie ook: Financiële vaste activa 388 Boekhoudkundige verwerking van kapitaalaflossingen 388 – Zie ook: Financiële vaste activa Toerekening door de aandeelhouder van een terugbetaling van kapitaal of 388 een uitgiftepremie of van een uitkering van reserves – Zie ook: Financiële vaste activa Boekhoudkundige verwerking van aandelenopties (als zodanig) 389 Boekhoudkundige verwerking van dekkingsverrichtingen en 404 gedekte posities in aandelen Boekhoudkundige verwerking van deelnemingen in vennootschappen naar buitenlands recht, die niet alle kenmerken van de rechtspersoonlijkheid hebben 418 – Zie ook Financiële vaste activa


9/03/10 09:19

10

advies 126/13

advies PV/1

Boekhoudkundige verwerking van de aankoop, het bezit en de realisatie van “VVPR-strips” Parlementaire vraag nr. 68 van 6 juni 2008 van mevr. Ingrid Claes aan de minister van Ondernemen en Vereenvoudigen, Dhr. V. Van Quickenborne

3.3.7. Liquide middelen advies 120/1 advies 120/2 advies 120/3


Het begrip “financiële instelling” In aanmerking te nemen termijn – Contractuele termijn of nog te lopen termijn Waardering van liquide middelen bij de jaarafsluiting: criterium voor de toerekening aan een bepaald boekjaar Overheidsfondsen Coördinatiecentrum – Financiële instelling Boeking van het financiële bedrijf van een coördinatiecentrum binnen een groep Verwerking in de jaarrekening van de door de Vlaamse regering gecreëerde opleidingscheques

3.3.8. Kapitaal advies 121/1


advies 121/5

advies 151/1

advies 164


Afname van het kapitaal, van de uitgiftepremies, van de reserves, van de overgedragen winst Mutaties binnen het eigen vermogen Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar Boekhoudkundige verwerking van kapitaalaflossingen – Zie ook: Financiële vaste activa Kapitaalvermindering door terugbetaling aan de vennoten of vrijstelling van volstorting Passende boekhoudkundige verwerking van de tegenwaarde van participatiecertificaten CPC’s Verwerking van uitgegeven inschrijvingsrechten in de jaarrekening Omzetting van herwaarderingsmeerwaarden in kapitaal

3.3.9. Uitgiftepremies advies 142 advies 121/1

advies 139/7

advies 139/8

advies 121/4

Uitgiftepremie Afname van het kapitaal, van de uitgiftepremies, van de reserves, van de overgedragen winst – Zie ook: Kapitaal Verwerking van uitgegeven inschrijvingsrechten in de jaarrekening – Zie ook: Kapitaal Uitgifte van obligaties met inschrijvingsrechten die in aandelen converteerbaar of terugbetaalbaar zijn, en van aandelen waaraan het recht is gekoppeld om in te schrijven op later uit te geven aandelen Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar – Zie ook: Kapitaal

3.3.10. Herwaarderingsmeerwaarden advies 2009/5 advies 113/1


advies 113/6


De rentabiliteitsvoorwaarde bij herwaarderingsmeerwaarden Latente belastingen op meerwaarde – Correcties op herwaarderingen – Criteria – Boeking van waardeverminderingen op vorderingen Herwaarderingen verricht met toepassing van de wet van 20 augustus 1947 Herwaardering van vaste activa vóór het begin van het boekjaar dat aanvangt na 31 december 1983 Herwaardering van afschrijfbare activa – Intercommunale verenigingen en gemeentebedrijven – Toepassing van afschrijvingen berekend op basis van jaarlijks geïndexeerde balanswaarden

419 425 427 427 428 429 430 432 433 434 435 435 436 441 442 443 445 446 448 450 450 451 451 452 458 459 459 465 469 470 472

9/03/10 09:19

11

advies 113/3 advies 113/3 Bis advies 113/4 advies 121/3 advies 121/4

advies 181/1

Aanwending van herwaarderingsmeerwaarden Aanwending van herwaarderingsmeerwaarden Omzetting van herwaarderingsmeerwaarden in kapitaal – Zie ook: Kapitaal Mutaties binnen het eigen vermogen – Zie ook: Kapitaal Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar – Zie ook: Kapitaal Advies over de boekhoudkundige verwerking van het bedrag waarmee de waarde stijgt van de voorraad van erkende diamanthandelaars ingevolge de herwaardering hiervan met toepassing van de wet van 26 november 2006 – Zie ook: Voorraden en bestellingen in uitvoering

3.3.11. Reserves advies 121/1


advies 131/1


advies 134/2

Afname van het kapitaal, van de uitgiftepremies, van de reserves, van de overgedragen winst – Zie ook: Kapitaal Mutaties binnen het eigen vermogen – Zie ook: Kapitaal Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar – Zie ook: Kapitaal Overboeking van winsten naar de belastingvrije reserves – Verwerking in de jaarrekening van de investeringsreserve Toevoegingen en onttrekkingen – Boekhoudkundige verwerking Omzetting van herwaarderingsmeerwaarden in kapitaal – Zie ook: Kapitaal Verwerking in de boekhouding en de jaarrekening van de belastingbesparing ingevoerd door het KB nr. 16 van 9 maart 1982 Belastingvrije provisie voor sociaal passief

3.3.12. Overgedragen winst (verlies) advies 121/1


Afname van het kapitaal, van de uitgiftepremies, van de reserves, van de overgedragen winst – Zie ook: Kapitaal Mutaties binnen het eigen vermogen – Zie ook: Kapitaal Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar – Zie ook: Kapitaal

3.3.13. Kapitaalsubsidies advies 125/5 advies 125/1 advies 125/3

advies 125/3 Bis

advies 2009/3

advies 125/2 advies 125/2 Bis advies 125/4 advies 125/6

advies 125/8

advies 125/9

advies 165/1


Begrip kapitaalsubsidie Tijdstip waarop de subsidie moet worden geboekt Subsidies toegezegd na de uitvoering van de investering – Subsidies toegezegd na volledige of gedeeltelijke afschrijving van de investering Subsidies toegezegd na de uitvoering van de investering – Subsidies toegezegd na volledige of gedeeltelijke afschrijving van de investering Boekhoudkundige verwerking van kapitaalsubsidies waarvan de toekenning en/of de uitbetaling over verschillende jaren wordt gespreid Aanrekening van de subsidie Aanrekening van de subsidie Terreinen – Materiële vaste activa Kapitaalsubsidie – Toerekening – Subsidies toegezegd na volledige of gedeeltelijke afschrijving van de investering Subsidies voor kosten van onderzoek en ontwikkeling die na verloop van tijd worden geactiveerd Verwerking in de jaarrekening van nog niet in resultaat genomen kapitaalsubsidies die verkregen werden voor activa die ingebracht worden in het kader van een inbreng van een algemeenheid van goederen Gerealiseerde meerwaarden waarvoor de uitgestelde-belastingregeling geldt – Kapitaalsubsidies

475 476 476 476 476 476

477 477 477 477 478 480 481 482 483 484 484 484 484 485 485 486 487 488 489 511 512 513 514 515 517 518

9/03/10 09:19

12


Kosten van onderzoek en ontwikkeling – Zie ook: Immateriële vaste activa Mutaties binnen het eigen vermogen – Zie ook: Kapitaal Voorstelling van een tabel met de wijzigingen in het eigen vermogen en de bestemming van het resultaat van het boekjaar – Zie ook: Kapitaal

3.3.14. Voorschot aan vennoten op verdeling van het netto-actief advies 170/2

Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto-actief

3.3.15. Voorzieningen

advies 107/8 advies 107/10 advies 107/3 advies 107/3 Bis advies 107/9 advies 107/13 advies 107/12 advies 128/3 advies 107/1 advies 107/2 advies 107/4





advies 175/2

advies 158/1


advies 2009/9


Boekhoudkundige verwerking van de voorzieningen voor risico’s en kosten Boekhoudkundige verwerking van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Verplichtingen voortvloeiend uit brugpensioen Verplichtingen voortvloeiend uit brugpensioen Vaststelling van het bedrag van een voorziening voor pensioenen of brugpensioenen Voorzieningen voor geïndexeerde pensioenen en brugpensioenen Pensioenvoorzieningen Bijkomende aanslag na balansdatum Voorzieningen voor grote herstellings- of onderhoudswerken Voorzieningen voor prijsschommelingen – Voorzieningen met een algemeen karakter Voorzieningen voor de schulden ten opzichte van het personeel bij sluiting van de onderneming Devaluatie van de Belgische frank Waarborgen verbonden aan de verkoop van goederen of het leveren van diensten Risico’s en verliezen waarvan de waardering aleatoir is Opbrengsten waarover betwisting bestaat Voorzieningen voor bezoldigingen bij volledige of gedeeltelijke vrijstelling van te leveren arbeidsprestaties Loonmatiging (bezoldigingen van bestuurders) Aanpassing van het bedrag van de voorziening die nodig is om de rente te betalen in functie van een verandering van de sterftetafel en/of van de evolutie van de wisselkoers van de in vreemde munt uitgedrukte rente Boeking van uitzettingsvergoedingen betaald door de eigenaar en van de kost van werken ten laste van de verkoper – Zie ook: Materiële vaste activa Toerekenen van kosten als gevolg van een waarborgovereenkomst Goederen verworven tegen betaling van een lijfrente – Zie ook: Materiële vaste activa Inwerkingtreding van artikel 26 paragraaf 2 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 m.b.t. de lijfrente – Zie ook Materiële vaste activa Lijfrente gevestigd op twee hoofden – Zie ook: Materiële vaste activa Risico’s verbonden aan bestellingen van vaste activa Verwerking in de jaarrekening over het boekjaar 1996 en de daaropvolgende boekjaren, van de “Maribel bis en ter”-steun toegekend voor de boekjaren 1993, 1994, 1995 en 1996 Verwerking in de jaarrekening over het boekjaar 1999 van de “Maribel bis en ter”-steun toegekend voor de boekjaren 1993, 1994, 1995 en 1996 Boekhoudkundige verwerking van de aankoop, afschrijving en ontginning in concessie van natuurlijke rijkdommen – Zie ook: Materiële vaste activa Belastingvrije provisie voor sociaal passief – Zie ook: Reserves Waardevermindering op aandelen – Voorziening voor risico’s verbonden aan niet-opgevraagd gedeelte– Zie ook: Financiële vaste active Boekhoudkundige gevolgen van de aanvaardingsplicht inzake afgedankte elektrische en elektronische apparaten

523 523 523 524 524 526 526 527 528 530 531 532 533 534 535 536 538 539 540 541 543 544 546 548 549 550 551 551 551 552 553 558 561 561 561 562

9/03/10 09:19

13

3.3.16. Uitgestelde belastingen advies 113/1

Latente belastingen op meerwaarde – Correcties op herwaarderingen – Criteria – Boeking van waardeverminderingen op vorderingen – Zie ook: Herwaarderingsmeerwaarden

3.3.17. Schulden advies 2/1

advies 137/2


advies 137/9

advies 159/1


advies 134/3 advies 136/1 advies 141 advies 146/1 advies 128/1

advies 128/2

advies 161/1

advies 163 advies 143/1

advies 170/1

advies 150/4

advies 139/8

advies 138/2

advies 138/3

advies 164


Individuele klanten- en leveranciersrekeningen – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Vorderingen (en schulden) met forfaitair lastenpercentage – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Schulden op meer dan één jaar – Prefinanciering van langlopende leningen Renteloze vorderingen (schulden) en vorderingen (schulden) met een abnormaal lage rente, op meer dan één jaar – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Actualisering van vorderingen en schulden op korte termijn – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Schulden op meer dan één jaar waarvoor geen of slechts een abnormaal lage rente verschuldigd is – Fiscale impact Specifiek achtergestelde leningen Schulden voortvloeiend uit de bestemming van het resultaat Schulden uit de resultaatbestemming: dividenduitkering aan een onderneming die ten minste 25% bezit van het kapitaal van de vennootschap die het dividend uitkeert Investeringsaftrek Voorwaardelijke obligaties Fictieve roerende voorheffing Belastingschulden – Sociale schulden: verwijlinteresten Betwiste fiscale aanslag – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Betwiste fiscale aanslag – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Aansprakelijk vertegenwoordiger t.o.v. het belastingbestuur – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Boekhoudkundige verwerking van in-substance defeasance Invloed van een gerechtelijk akkoord op de schulden en vorderingen – Zie ook: Vorderingen terugbetaalbaar op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Boekhoudkundige verwerking van niet-betaalde schulden wegens ontoereikend actief bij het sluiten van de vereffening Investering voor een rationeler energieverbruik – Geïntegreerd energiebeheerprogramma – Zie ook: Materiële vaste activa Uitgifte van obligaties met inschrijvingsrechten die in aandelen converteerbaar of terugbetaalbaar zijn, en van aandelen waaraan het recht is gekoppeld om in te schrijven op later uit te geven aandelen – Zie ook: Uitgiftepremies Subsidiëring van ontwikkelingskosten voor prototypes – Zie ook: Immateriële vaste activa Subsidiëring van ontwikkelingskosten voor prototypes – Zie ook: Immateriële vaste activa Passende boekhoudkundige verwerking van de tegenwaarde van participatiecertificaten CPC’s – Zie ook: Kapitaal

594 594

595 595 595 595 596 596 597 599 600 602 604 605 606 608 609 609 609 610 611 611 612 612 612 612 612

9/03/10 09:19

14

3.4. Bijzondere regels m.b.t. de resultatenrekening

3.4.1. Realisatiebeginsel advies 157/1 advies 157/2 advies 148/6

advies 148/1

Tijdstip waarop de winst is gerealiseerd Realisatiebeginsel (behalve bij fusie) Boekhoudkundige verwerking van verrichtingen afgesloten onder opschortende voorwaarde Overeenkomsten waarin gespreide of opeenvolgende prestaties worden voorzien

613 613 613 614 616 618

3.4.2. Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten

advies 100 advies 101 advies 102 advies 103 advies 103/2 advies 103/3 advies 104 advies 105/6 advies 153/1 advies 155/1 advies 105/2 advies 105/5 advies 128/8 advies 148/2 advies 105/3 advies 145/1 advies 105/4 advies 106/4

advies 115 advies 130/1 advies 132/5 advies 144/2

advies 144/2 Bis

advies 144/3


advies 114/3

advies 171

advies 179/1

619 Omzet – Begrip 619 Omzet – Accijns op bepaalde producten 620 Omzet – Verkopen CIF (Cost, Insurance, Freight) 621 Omzet – Tussenpersonen 622 Omzet van expediteurs 624 Omzet van lijnagenten 626 Royalties 627 Schade en schadeverzekering 628 Werkende vennoten 629 Boeking van commissies 630 Kosten afgewenteld op of gedragen door derden 631 Aanrekening van vergoedingen, van beheerders of leden van het personeel toegekend 632 door vennootschappen behorende tot dezelfde groep Boeking van voordelen van alle aard Vakantiegeld Subsidies toegekend door het IWONL Exploitatiesubsidies – Tewerkstellingspremies Vergoeding van kredieturen door de RSZ Beding van eigendomsvoorbehoud – Uitdrukkelijk ontbindend beding – Boekhoudkundige verwerking Ledenbijdrage in een coöperatieve vennootschap Verzekering tegen de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de werkgever Rechten tot vertoning van films Winst uit overdracht van het gebruiksrecht op een goed krachtens een leasingovereenkomst – Zie ook: Materiële vaste activa Winst uit overdracht van het gebruiksrecht op een goed krachtens een leasingovereenkomst – Zie ook: Materiële vaste activa Boeking van het verschuldigd bedrag om de optie te lichten of van de restwaarde aan het einde van de overeenkomst – Zie ook: Materiële vaste activa Kosten van onderzoek en ontwikkeling – Zie ook: Materiële vaste activa Subsidiëring van ontwikkelingskosten voor prototypes – Zie ook: Vorderingen en schulden Resultaten uit verrichtingen met dochterondernemingen – Zie ook: Financiële vaste activa Boekhoudkundige verwerking van afvalstoffen – Zie ook: Voorraden en bestellingen in uitvoering Boekhoudkundige verwerking van broeikasgasemissierechten – Zie ook: Immateriële vaste activa

3.4.3. Financiële opbrengsten en financiële kosten advies 116 advies 137/7


Financiële kortingen Interesten op vorderingen – Zie ook: Vorderingen op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar

633 634 635 636 637 638 641 642 643 644 644 644 644 644 644 644 644 645 645 645

9/03/10 09:19

15


advies 152/2

advies 152/3


Inresultaatneming van het actuariële rendement van vastrentende effecten Boekingen van deviezenverrichtingen en verwerking van tegoeden en verplichtingen in deviezen in de jaarrekening Boekhoudkundige verwerking van een kapitaalverhoging als gevolg van de conversie in aandelen van obligaties uitgedrukt in Ecu of in andere vreemde valuta Boekhoudkundige verwerking van een kapitaalverhoging als gevolg van de inbreng van een schuldvordering uitgedrukt in vreemde valuta Niet-monetaire financiële activa in deviezen (deelnemingen en aandelen) Verwerking van omrekeningsverschillen Terugbetaling van subsidies – Toerekening aan de resultatenrekening Overheidssubsidies ter financiering van het bedrijfskapitaal Resultaten uit verrichtingen met dochterondernemingen – Zie ook: Financiële vaste activa

3.4.4. Uitzonderlijke opbrengsten en uitzonderlijke kosten

advies 104 advies 105/6 advies 135/1 advies 105/7

advies 114/3

Royalties – Zie ook: Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Schade en schadeverzekering – Zie ook: Bedrijfsopbrensten en bedrijfskosten Kosten die worden gemaakt bij de vervreemding van activa Terugbetaling van subsidies – Toerekening aan de resultatenrekening – Zie ook: Financiële opbrengsten en financiële kosten Resultaten uit verrichtingen met dochterondernemingen – Zie ook: Financiële vaste activa

3.4.5. Belastingen op het resultaat

646 648 682 683 684 686 687 688 688 689 689 689 689 690 690

Boeking van de belastingen op het resultaat Onroerende voorheffing – Verwerking in de jaarrekening Vrijstelling investeringsreserves – Controle op de toepassing van het boekhoudrecht

691 691 698 700

3.5. Bijzondere regels m.b.t. de resultaatverwerking Verlies gedragen door vennoten of derden advies 121/2 Verlies gedragen door vennoten advies 121/2 Bis Uitkering van een dividend aan een verbonden onderneming advies 133/2 Schulden voortvloeiend uit de bestemming van het resultaat – Zie ook: Schulden advies 133/3 Schulden uit de resultaatbestemming: dividenduitkering aan een onderneming die advies 133/4

702 702 704 705 705 705



ten minste 25% bezit van het kapitaal van de vennootschap die het dividend uitkeert – Zie ook: Schulden Interimdividend versus tussentijds dividend Boekhoudkundige verwerking van kapitaalaflossingen – Zie ook: Financiële vaste activa

3.6. Bijzondere regels m.b.t. de toelichting

3.6.1. Inlichtingen omtrent deelnemingen advies 108/4

Vermelding door een investeringsmaatschappij van het aandelenbezit in andere vennootschappen

3.6.2. Kapitaal en aandeelhoudersstructuur advies 139/7 advies 139/8


711 711 711 712

Verwerking van uitgegeven inschrijvingsrechten in de jaarrekening – Zie ook: Kapitaal 712 Uitgifte van obligaties met inschrijvingsrechten die in aandelen converteerbaar of 712 terugbetaalbaar zijn, en van aandelen waaraan het recht is gekoppeld om in te schrijven op later uit te geven aandelen – Zie ook: Uitgiftepremies

3.6.3. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten advies 146/2

706 710

Vooruitbetalingen van sociale zekerheidsbijdragen

713 713

9/03/10 09:19

16

3.6.4. Belastingen en taksen ten laste van derden advies 128/7

Andere taksen en lasten ten laste van derden

3.6.5. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

advies 3/2 advies 106 advies 106/1 advies 106/2 advies 106/3


advies 136/1

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Verbintenissen en zekerheden Onherroepelijk mandaat tot hypothekeren Verbintenis om bepaalde goederen niet te verkopen Verbintenissen van een moedervennootschap met betrekking tot de solvabiliteit van haar dochter Gewaarborgde schulden – Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Groepsverzekering – Toevoeging aan het solidariteitsfonds Boekhoudkundige verwerking van verrichtingen afgesloten onder opschortende voorwaarde – Zie ook: Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Voorwaardelijke obligaties – Zie ook: Schulden

3.6.6. Betrekkingen met verbonden ondernemingen en ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat advies 114/4

advies 114/6

Verwerking in de jaarrekening van een onderneming van verrichtingen met verbonden ondernemingen – Zie ook: Financiële vaste activa Uitdrukking van verrichtingen tussen ondernemingen uit eenzelfde groep – Zie ook: Financiële vaste activa

3.6.7. Financiële betrekkingen advies 111/1 advies 111/2

Vragen en antwoorden over de sociale balans De sociale balans en de statutaire werknemers

3.6.9. Waarderingsregels advies 154/1

Wijziging van de waarderingsregels als gevolg van gewijzigde wetgeving – Informatieverstrekking

3.7. Adviezen m.b.t. de geconsolideerde jaarrekening Verwerking in de geconsolideerde jaarrekening van de vermogensbestanddelen en advies C100

advies C101 advies C102 advies C103/1 advies C104/1

advies C105/1 advies C106/1

715 715 718 719 720 721 722 724 724 724 725 725 725 726

Bezoldigingen toegekend aan bestuurders en commissarissen – Bedoelde bezoldigingen 726 Toepassing van de uitzondering waarin punt 17 van de toelichting voorziet 727

3.6.8. Sociale balans advies S100 advies 2009/12

714 714

de resultaten op de datum waarop de geconsolideerde jaarrekening wordt afgesloten Resultaat uit de verkoop van deelnemingen Overschakeling op de euro – Aspecten in verband met de geconsolideerde jaarrekening Effect in de tijd van de verlaging van de vrijstellingscriteria Openbaarmaking van een geconsolideerde jaarrekening op vrijwillige basis of op basis van een andere reglementaire bepaling dan die van het koninklijk besluit van 6 maart 1990 – Verspreiding van een verkorte versie van de geconsolideerde jaarrekening Uitgestelde belastingvoordelen wegens overdraagbare verliezen Advies horizontale consolidatie in combinatie met administratiekantoren

728 728 768 770 770 772 772 773 774 781 784

786 790

3.8. Adviezen m.b.t. het rekeningenstelsel 793 Opening van bijkomende rekeningen 793 advies R100/1 Aanpassing van het rekeningstelsel van de onderneming 795 advies R100/2 Houden van een dubbel rekeningstelsel – Eigen rekeningstelsel – Groepsrekeningstelsel797 advies R100/3 Zakelijke waarborgen gesteld voor rekening van derden 798 advies R101/1 Aandelen als waarborg van de goede uitoefening van een mandaat als bestuurder of 799 advies R101/2

advies R102/1 advies R102/2


commissaris Uitgegeven cheques: werking van rekening 559 Overschrijvingsorders

800 802

9/03/10 09:19

17

advies R102/3 advies R103

Te innen cheques: rekening 53 803 Gefactureerde, nog niet ontvangen voorschotten en vooruitbetalingen – Rekening 46 804

3.9. Fusies en splitsingen Fusie, inbreng van een onderdeel van een onderneming, splitsing advies 124/1 Aanschaffingswaarde van de aandelen ontvangen naar aanleiding van een in advies 126/16

advies 166/2


het buitenland verwezenlijkte fusie Verwerking in de jaarrekening van bepaalde verrichtingen als bedoeld in artikel 677 van het Wetboek van Vennootschappen De boekhoudkundige verwerking van fusies De boekhoudkundige verwerking van grensoverschrijdende fusies De boekhoudkundige verwerking van splitsingen De boekhoudkundige verwerking van partiële splitsingen

4. Adviezen m.b.t. het Wetboek van Vennootschappen 4.1. Berekening van de criteria Toepassingsgebied van de uitvoeringsbesluiten – Gemiddeld aantal jaarlijks advies 12/3


tewerkgestelde personen Condominium – Zie ook: Financiële vaste activa Over het begrip verbonden onderneming – Zie ook: Financiële vaste activa

4.2. Openbaarmaking van de jaarrekening Openbaarmaking van de jaarrekening – Mogelijkheid tot publicatie van advies 110/1


advies 110/4


4.3. Jaarverslag advies 138/4

de jaarrekening in beknopte vorm (art. 39) Stukken die tegelijk met de jaarrekening dienen neergelegd (art. 80, Venn.W.) Openbaarmaking van de jaarrekening van vennootschappen die niet aan het KB van 8 oktober 1976 onderworpen zijn Bijkantoren of centra van werkzaamheden in België van ondernemingen naar buitenlands recht – Toepassing van artikel 10, par. 2 van de Boekhoudwet en van artikel 198 van de Vennootschapswet Opstelling, goedkeuring en openbaarmaking van de jaarrekening Jaarrekening – Schema van de Balanscentrale – Omvang van de bedrijven In België gevestigde vennootschappen naar buitenlands recht: toepassingsgebied van artikelen 81, 82, 83 en 107 van het Wetboek van Vennootschappen Vermelding van de kosten van onderzoek en ontwikkeling in het jaarverslag – Zie ook: Immateriële vaste activa

5. Adviezen m.b.t. de VZW’s, IVZW’s en verenigingen aanbeveling NFP Aanbevelingen inzake de gelijkwaardigheid van boekhouden jaarrekeningregels

advies NFP/1

advies NFP/2 advies NFP/3

advies NFP/4 advies NFP/5 advies 2009/4


805 805 806 809 812 831 841 851 861 861 861 862 862 863 863 864 866 868 870 872 874 884 884 885 885

opgelegd door sectorale regelgevingen met de gemeenrechtelijke boekhouden jaarrekeningregels voor VZW’s, IVZW’s en stichtingen – januari 2007 Openingsbalans en jaarrekening van bestaande grote en zeer grote VZW’s, 892 IVZW’s en stichtingen die voor de eerste maal de bepalingen van het koninklijk besluit van 19 december 2003 toepassen Boekhoudkundige verwerking van erfpachtcontracten in not-for-profit-organisaties 895 Boekhoudkundige behandeling van goederenvoorraden in kringloopcentra 903 opgericht als vereniging zonder winstoogmerk Negatieve fondsen in de beginbalans van een vereniging zonder winstoogmerk 905 Boekhoudkundige verwerking van een vermogensportefeuille 907 Model van ongesplitst dagboek zoals bedoeld in artikel 2 van het koninklijk besluit 911 van 26 juni 2003 betreffende de vereenvoudigde boekhouding van bepaalde VZW’s, stichtingen en IVZW’s

9/03/10 09:20

18

6. Overgang naar het jaar 2000 en overschakeling op de euro advies 176/1 Boekhoudrechtelijke aspecten met betrekking tot het jaar 2000 Overschakeling op de euro: boekhoudrechtelijke aspecten advies 173/1 Boekhoudkundige verwerking van de afrondingen bij conversie advies 173/2 Toelichting bij de datum vanaf wanneer ondernemingen (waarvan het boekjaar advies 173/3

advies 173/4

advies 173/5

advies 173/6

advies 173/7

advies 173/8

niet samenvalt met het kalenderjaar) hun jaarrekening mogen opstellen in euro Vervroegde vaststelling van de bilaterale wisselkoersen in mei 1998: gevolgen voor het advies nr. 173/1: “Overschakeling op de euro: boekhoudrechtelijke aspecten” Toelichting bij de boekhoudkundige verwerking van termijnwisselverrichtingen tussen de munten van lidstaten van de Muntunie Verrekening van vorderingen en schulden die oorspronkelijk zijn uitgedrukt in munten die overgaan in de euro Afronding van de bedragen in de jaarrekeningen die in euro of in duizenden euro zijn opgesteld Aanvullende aspecten in verband met de boekhoudkundige verwerking van afrondingsverschillen bij conversie

913 913 918 932 933 934 938 942 945 946

Deel 2. Wetgeving 1. Belgische wetgeving – Coördinatie van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van ondernemingen (B.S. 4 september 1975) – Coördinatie van het koninklijk besluit van 12 september 1983 tot uitvoering van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van ondernemingen (B.S. 28 september 1983) – Coördinatie van het koninklijk besluit van 12 september 1983 tot tot bepaling van de minimumindeling van een algemeen rekeningstelsel (B.S. 29 september 1983) + bijlage – Coördinatie van het Wetboek van Vennootschappen: Boek I tot en met Boek IV (B.S. 6 augustus 1999) – Coördinatie van Boek II van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen (B.S. 6 februari 2001) – Art. 17, wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen (B.S. 1 juli 1921) – “Coördinatie van het koninklijk besluit van 19 december 2003 betreffende de boekhoudkundige verplichtingen en de openbaarmaking van de jaarrekening van bepaalde verenigingen zonder winstoogmerk, internationale verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen (B.S. 30 december 2003) – Coördinatie van het koninklijk besluit van 26 juni 2003 betreffende de vereenvoudigde boekhouding van bepaalde verenigingen zonder winstoogmerk, stichtingen internationale en verenigingen zonder winstoogmerk (B.S. 11 juli 2003)

953 957 960 961 971 1003 1049 1051 1074

2. Europese wetgeving Coördinatie van de Vierde Richtlijn Coördinatie van de Zevende Richtlijn

1078 1078 1096

Deel 3. Bijlagen

1109

1. Standaardschema van de jaarrekening: volledig en verkort schema, schema VZW’s

1111

2. Trefwoordenregister

1281


9/03/10 17:02

6 Europese economische samenwerkingsverbanden en economische 108

Recommend Documents