56. JAARGANG MAART 1954 No, 3
.• .
, ~
; ' .'S.
"
, ,. •
,
,
,
'!'5,
VERENIGING TOT BEVORDERING DER BIJENTEELT IN NEDERLAND
. ..
:.s
SW~ ~ ~'b~fi~' I~ P~.J..
TE KOOP .. to "._. model Simplex, bl;l D. BAKKER. Rijksweg 25 te VoortbulZll,ll. TE KOOl': 5 korven met beste bijen. DE VRIES, Nleuwe ~veg 13'1, Veenendaal.
~
U1'L'V]jlRK00~AA.NBI1lIDlNG: RilStlInt o~lglnole' nl~uwe 8Im-
1!11lo,-Jw,sten met de FeelUl-vooril.ele.n, dul1b~lwanalg ·tn~ 2 bro'l\ti- etl/ot h'onhlgJ
NDlDRN,IDMING. MhfeM"k 26. "unnUe. ':CE K0,Ol'; 10' .B.ue!1lUJ8t~n met hr,!!ed- ,Bon honlng~mera bij ito W$D. S..... d. GlIl'ii!ST. ,Hootd:weg, 88'1'. Hoofd.doTP. TID X00,P: D!.Ienwalten ap Nehtban'dG)j', mh. 60 Albel'tt-k8eten en -10 'kl:ultrm v.8n 1l-1'a.am bOJle.vene 60 101180 k lelno JlMtJes en' IIUen ~tn ...l -lm'el)tllr ls. Te bevr. iI. if. J,m0l!lZ-E, bb~ dorU I .den H8JJ1". LQ'pJle~f!lJm (G'O,). T~ R00P ~~JillIOl>1lIN: lIJfW' ~QI'Il bUe.n/ft\ll m~tr 9 dfjtttgowlrtt-o, uo vollten ltl. SlmplexJtll6t~1'l liJ!IIIIcUIl h onlnll'lIJln11'0", J<:olllto&lf~ol em· ili'l[orso ondOl'delon. SOlI. KA'SlI'm.
VoHlilllrflnl: l!~Amel'l!(901't. TJ!I J:{,OO1": UP' . prims RonJ~f13 aJtOlJ l.,.1I' lIP Hellltl-JlInIl'&rliol).rng. 3'. G. ULAlNl!>, li'ultstrant oZ. _VSl!ssfl,vllld. TJi) W,00P GEV'l;tAAGD: Parl;lJen KO(lI"nad- &n 2omlld,oDlng. Aanbledingen aan het Bijenhuls te Wageningen. TE KOOP: Krainel'volken In Simplexkasten f 60.-; Korfstalletje voor 10 korven • .een sieraad In park of tuin. f 60,-; 10 en 8 raams dubbelwandlge Simplexkasten resp. f 20.en f 10.-; Taptanks met snijkraan. 30 I inhoud. f 15,-; Voerbakjes Joustra, hout f 1,-, zink f 2,-; ZwermklstJes f1,60; Gl'Qzo'i Kon. Teeltlmstjes ,f4,50. VAN HATTEM, A 771, Sliedrecht. NOG LEVERBAAR: Klaver- en Bloemenhonlng, prIma kwalitelt en billijke prijzen. H. T. VAN DAM, Bljenpark. .Jubbega (Fr.).
,",IJ
LEVEREN BET ALLERBESTE TEGEN DE LAAGSTE PRIJZEN! Kunstraat br.k.m. per kg f 5,--,; idem h.k.m. pl.m. 35 vel, per kg f 5,-; extra dun h.k.m. pI.m. 45 vel f 5,50 per kg; Simplexkasten dubbelw. 20 broedramen compleet f 27,50 Simplexkasten enkelw. 8 br. 8 h.kr. compI. voor slechts f 15,-; de allerbeste Bijenkappen f 3,75; Bijensluiers f 4,-; Boningslinger 4-raams met wormwiel drijfwerk aftapkraan f 80,-. Werkloon zuiver was tot kunstraat gewone dilde, per kg f 1,-. Verder alles tegen zeer lage prijzen. VRAAGT NIEUWE PRIJSCOURANT
+
H. T. VAN DAM
BIJENPARK
JUBBEGA (Fr.) - Telef. 103 - Hoorsterzwaag . Giro 217250 JOB. VAN KESSEL t Op 88-jarige leeftijd is op Vrijdag 29 Januari overleden de heer Johannes van Kessel die meer dan een halve eeuw marktmeester van de Veenendaalse bijenmarkt was. Voor talloze imkers in ons land en voor velen daar buiten was hij een bekende figuur zonder wie zij zich de Veenendaalse markt moeilijk kunnen voorstellen. Hij ruste in vrede. GELUID~FILM
"BET ZONNEVOLI{','
Het Mi'nisterie van Landbouw heeft een prachtig initiatief genomen door een Nederlands sprekende versie te maken van de film .,HET ZONN:nJVO):.k". l:I~t hi - ~11 zwait/Wft.gil'lu~d&· film, 16 mm, vertolilnID3tluur 40 uunuten. • Bovendien heeft blltM1nIBt6l'~e proJeCUc-lnsta).l8,ttes l:l~$lk baar gesteld ten behQBVe VBn de verloiltng' 'VllIl films In bet kader van de Landbouwvoorlichting. Voor gratis, vertoning van de fHm "HET ZONNEVOLK", met -deze apparatuur. door het person eel van de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst, kunnen onze afdelingen zich In verbinding stell en met de Rijkstuinbouwconsulent In hun district. Het programma van zo'n filmavond kan worden gecompleteerd met andere films. Het Ministerie beschikt namelijk over een zeer groot aantal ulterst belangwekkende films op het gebled van de landbouwvoorlichting. Om een paar voorbeelden te npemen: in de fruitcentra zal men veel belang stellen In fHms op het gebied van fruitteelt en wat daarmee verband houdt, Nu horen bljen en fruit bij elkaar en het spreekt vanzelf, dat zo'n filmvoorstelling kan worden georganiseerd in samenwerking met de Fruittelersorganisatie In het betreffende gebied. Voor beide groepen drukt dit bovendien nog de kosten van zaalhuur enz. In een ander gebied zal de Consulent liever de 16 mm kleuren-
NORMALISATIE n het Januari-maandschrift betreurt de heer Douwes het, dat de Nonnalisatie-Commissie indertijd niet de Engelse raammaat heeft vastgesteld. Hoewel deze Commissie niet meer bestaat, wil ik gaarne, als oud-lid daarvan, aan het verzoek van de redactie voldoen om de heer Douwes n,ader in te lichten. Dat het hier te lande veelvuldig gebruikte simplexraam een verbastering was van het Engelse raam, was de Commissie goed bekend. Ook is de export van bijen naar Engeland door haar niet vergeten. Vrijwel de enige exporteur was lid der Commissie en deze zei, dat export heel goed mogelijk was met de hier gangbare ramen. De moeilijkheden waren gemakkelijk op te lossen . De Commissie heeft er naar gestreefd revolutie in de bijenwereld te voorkomeil. Het bestaande moest zo veel mogelijk gangbaar blijven en vervanging van het bestaande moest mogelijk blijven. Overigens waren er dan ook Duitse en andere raammaten. Verder is er ook weinig, of ze~ maat geheel geen, internationaa} verkeer op dit gepied. . Gegrond op deze overwegingen b.ee~ de Commissie dan ook eenparig het hier gangbare raam vastgesteld. Nadien is er in een termijn van drie maanden, waarin het concept voor Ol'iji,ek open stond, geen houdbare critiek bij de Commis ie ingekomen en daarna zijn de maten enz. ov~r.eenkomstig het concept vastgesteld door de Hoofdnonnalisatiecommissie. Leeuwarden. TJ. STIENSTRA.
I
KOOLZAAD N. O. P. In het Februari-groentje zag ik, dat het H. B. op de vergadering van 15 Dec. j.l. he eft besloten binnenkort een bespreking met de directie van de N.O.P. aan te vragen. Ik ben er van geschrokken. N a de klachten op de alg. jaarvergadering in Mei j.I. mocht verwacht worden, dat een bespreking met bovengenoemde directie al lang had plaats gevonden. Maar 5 Febr. j.l. op een cursus te Steenwijk, deelde de heer van Aarts ons mede, dat er nog steeds geen contact was tussen H. B. en de directie N.O.P. Na de vernietigende bespuiting van onze bijen in 1953 had ik meer voortvarendheid van het H. B. verwacht. Of is Wageningen, dat de bijen op dezelfde plaats had staan als wij, nog niet overtuigd dat er iets gedaan moet worden? Als er iets nodig is voor de bijenstand dan is het weI te zorgen voor een goede bijenweide en weI met aIle mogelijke middelen. Ik wil natuurlijk niet beweren dat het H. B. zal slagen. Maar als er geen gang achter gezet wordt komt er zeker niets van. Van haast kan ik het H. B. niet beschuldigen. Steenwijk. E. VAN ELVEN. Noot redactie; Het Hoofdbestuur heeft doelbewust deze besprekingen zo laat gesteld, niet, omdat het van mening is dat er niets gedaan moest worden. maar omdat het ,verwacht dat de te treffen maatregelen nog vers in het geheugen liggen als het koolzaad gaat bloeien. Men kan beter eerst eens informeren voordat men een boos aitikel schrijft. Red. geluidsfilm "BLOEMENAVONTUUR IN HOLLAND" in het programma opnemen. . Wij wijzen er met nadruk op, dat U geen zaal moet huren voordat U met de consulent een datum hebt afgesproken. U dient daarblj te beseffen, dat van deze service van het Ministerie van Landbouw een druk gebruik gemaakt wordt en dat alles ver van te voren moet worden geregeld. Wij besluiten dit bericht gaarne met een woord van dank aan allen, die deze prachtige service mogelljk hebben gemaakt.
~
No. 3 -- MAART 1954
~
»z
56ste JAARGANG
g
UITGAVE VAN DE VERENIGING TOT BEVORDERING DER BIJENTEELT IN NEDERLAND.
VI
n
:::E:
;;0
lllJENTEELT
"'" -------------- -------------------------------------------------------------------f
o<
Verschijnt de eerste Dinsdag van elke maand.
o
~
JBezitters diploma practisch il'J1zker MOGEN CURSUSSEN VOOR BEGINNERS GEVEN R wor.den clit jaar door de afdelingen van onze V~reniging ongeveer 70 cur· sussell gegeven. Menig a£delingsbestuur heeh grote moeite gebad om een leraar te vinden, die het onderwijs kon geven. Want aIleen door gecliplomeerde lerar~ gegeven cursussen kwamen tot nu toe in aanmerkmg V001' het Rijkssuhsidie. Vele termen· moeten vene reizen maken voor het geven van hun lessen. De daarann verbonden kosten worden slechts ten dele door het Rijk gedragen. Geen wonder, dat de afdeling Hilversum een voorstel voor de Algemene' Vergadering indiende om aan deze toestand zo mogelijk een eind te maken. Het Hoofdbestuur deelde in zijn prae-advies reeds mede, dat naar "andere" wegen werd gezocht om hier uitkomst te brengen. Het verheugt ons te kunnen mededelen, dat het Ministerie van Landbouw in principe heeft goedgevonden:
€
a. Clat CUl'Sussen in bijenteelt VOOl' beginners, die door bezitters van het diploma Pl'actisch Imker worden geleid, ook voor Rijkssuhsidie in aanmerking kornen en ·b. dat bezitters van het diploma Practisch Lnker, na overleg met de Rijksbijenteeltconsulent en na goedkeuring dool' de Minister, door de aanvl'agende Vercniging als onderwijzel' aan een CUI'SUS in bijen Leel t. voO.1' heginnel's kunnen wOI·den be, noemd. Het diploma voor het examen Practisch Imker werd door ons Hoofdbestuur ingesteld in het jaar 1947. In verband met het bovenstaande is thans het exam en Practisch hnker onder toezicht gesteld van de Rijksbijenteeltconsulenten. Er is vel' del' een nieuw examenprogramma vastgesteld, dat elders in dit Maandschrift is afgedrukt. Door deze regeling, die voorlopig bij wijze van proef is getroffen, behoeven de cursusleiders dus niet meer uitsluitend te worden gerecruteerd uit de onderwijzers en tuinbouwvakonderwijzers. De gediplomeercle bijenteeltonderwijzers blijven de bevoegdheid houden om cursussen voor beginners te geven en uitsluitend zijn zij bevoegd tot het geven van cursussen voor gevorderden en bijzondere cursussen. We verwachten, dat er zich dit jaar velen zullen aanmelden voor het afleggen van het examen Practisch V66r 1 Mei: Candidaten voor het examen pracImker en dat de afdelingen daardoor reeds het voltisch imker kunnen zich aanmelden bij het gende seizoen mindel' moeite hehben om leraren te Bijenhuis, onder gelijktijdige betaling van het krijgen voor hun cursussen. examengeld ad f 10,-. Zie pag. 36 van dit nummer. Wij betuigen aan allen, die aan het tot stand komen van deze regeling hebben medegewerkt, ODze hartelijke 28 Augustus: Zilveren Imkersdag en Nationale dank, in het bijzonder aan het Ministerie v. Lanclbouw Honingtentoonstelling te Emmen. clat de regeling tenslotte heeft gocdgekeurd. Red.
33
Imker, kijk niet in de kasten vaar de lente begint. Deze waarschuwing vaoraf. We zullen n.l. gaan praten aver 'n karte insp'ectie van onze valken en je zau geneigd kunnen zijn am dadelijk na 't lezen van dit stukje - vaoral als 't weer taevallig 'n beetje behaarlijk is - het gelezene in practijk te brengen. Wacht hiermee tat eind Maart, of als 't weer niet uitgesproken zacht is, tot begin April. Ieder jaar wordt deze waarschuwing herhaald en tach zijn er honderden imkers, die eind Februari begin Maart in de bijen gaan rommelen. En waarom? De meesten zander bepaald dael, za maar, uit nieuwsgierigheid. Anderen zijn bang dat de bijen vaedselgebrek zullen hebben. Zij hebben niet gaed ingewinterd. Dan is er nag een categorie, die gaat drijfvaeren. Oak dit moet ik beslist afraden, zeker vaar beginners. Deze beperking houdt overigens niet in dat ik heil verwacht van speculatief vaeren. Dit is 'n andere naam voor drijfvaeren. Speculatie betekent a.m. ,,(handels)onderneming met aanmerkelijk risica" (Koenen). Is 't nu weI nO' dig om het risica vaar de bijenhauderij nag te vergraten ? DE EERSTE CONTRoLE VAN ONS VOLK Tijd daarvaar : eind Maart-begin April. Let op: Ret werk dient ap 't middaguur te gebeuren. Neem 'n patload mee am je bevindingen ap de kastkaart vast te leggen. Neem drie uitgebauwde ramen mee am de onderbak te vullen. Werk snel. Gebruik raok, 'n sigaret is valdaende. In 't vaorjaar zijn de bijen erg tam. Carbal werkt bij de betrekkelijk lage temperatuur niet za gaed. Aan 't werk. Zadra je de dekplank verwijderd ihebt, zie je af 't yolk leeft, hae sterk 't is en hoe 't met de vaorraad staat. De volkssterkte bepaal je daor 't aantal ramen te tellen, dat daar de bijen bezet wardt. Een gaed valk bezet ze aIle zeven. Zie Sept. '53. Als de bijen achter in de kast zitten en dicht bij de bavenkant, is 't met de vaedselpasitie slecht gesteld.
bij de bovenlat, • Ais de bijen achter in de kast zitten en is het met de voedselpositie slecht gesteld. ; . Deze foto werd genomen in April.
Overtuig je even daar 't opnemen van de middelste ramen. J e ihebt dan meteen gelegenheid om te zien af de kaningin gaed is. Geslaten werksterbraed is daar een waarborg voor. Als nti nog geen geslaten werksterbraed aanwezig is, klapt er iets niet. Een imker met een beetje ervaring is met deze controle binnen 'n paar minuten klaar en dat is 't beste. Onze jange bijenhauders hebben natuurlijk langer werk, daaram vaar hen nag enige steunpunten. Vooreerst dat' voer. Laten we nag eens herhalen, dat iemand, die in de herfst 10 kg. suiker vaert, naait ongerust behaeft te zi.in. Vaor een beginner is 't goed een schatting te maken. Rerinner je, dat 1 dm2 ram met aan beide zijden verzegeld voer, angeveer 1 pand weegt. Je weet, dat 't raam ongeveer 3lj2 dm. lang is. Een raam met een straok vaer van gemiddeld 1 dm breedte bevat, dus ongeveer 3% pond voer. Een behaorlijk verzargd yolk zal meestal nag tussen de 8 a 12 pond hebben. Dat is voar streken met een of andere vraege draciht, b.v. wilg, kruisbes, fruit, paardebloem, voldoende. Ret is niet nodig een duimstok mee te nemen, ma~r toch zal 't vaor sammigen nuttig zijn zich even te reahseren, hoe lang 10 cm weI is. Hoe ziet goed werksterbroe.d er uit ? Vlak verzegeld, cel vaor vel gevuld, 'n plank! Zie Augustus 1953. Wat mag de imker nu doen? Als alles in orde is, krabt hij met 'n vark af meg het verzegeld voer las van de raten die tegen 't broednest hangen. Beschadig de cellen niet! Zit in deze ramen veel vaer en 'Zijn de kantramen bavendien oak zwaar, dan kan men de buitenste ramen helemaal tegen de wand van de kast hangen en de vrijgekomen ruimte aanvuIlen met de meegebrachte lege ramen. Openkrabben van voer. Dit brengt de bijen er tae, meer voedsel op te nemen. Ret stimuleert de uitbreiding van 't broednest als tenminste voldaende stuifmeel aanwezig is af binnenkamt. De beste manier om de ontwikkeling van de valken gunstig te beYnvlaeden blijft 'n gaede stuifmeeldracht in 't vraege voarjaar.
Op deze voederraat zijn de dm 2 getekend. De andere kant zag er vrijwel net zo uit. Tel je even hoeveel pond voedsel er in zit? (Bij weging bleek het ruim 3lj2 pond te ziin 1)
34
N'IET ALTIJD GAAT ALLES ZO VLOT BIJ DE EERSTE CONTRoLE.
\
Afwijkingen die zich kunnen voordoen. 1.
\\
DOOD VOLK.
VOER \
\
\ \ \
\
Oorzaak ?
\
~
\
Totaal geen voer meer in de raten. Duizenden bijen zitten met hun kop in lege cellen. Klop maar op je borst, jongeling!
b. Roer. De bijen lieten hun uitwerpselen lopen.
Oorzaken: Ongeschikt voer (heihoning, gegiste suiker). Onverzegeld voer gaat gemakkelijk gisten. Suiker, die t e lang opgelost gestaan he eft is ook zeer gevaarlijk. Onrust, door dieren veroorzaakt.
Wat moet je nu do en ? Een monster sturen naar de Rijksbijenteeltconsulent.
,, ,
Een monster van 'n handvol bijen , Een monster van de roervlekken. Schraap daartoe van raamlatten en kast wat uitwerpselen af . Doe beide monsters afr.mnderlijk in 'n stevig doosje, leg de kast dicht, ga je handen wassen en pak de monsters verder in. Handenwassen is 'n voorzorgsmaatregel. Mochten de bijoen aan 'n besmettelijke ziekte gestorven zijn, dan is 't zaak 't pakketje aan de buitenkant vrij van ziektekiemen te houden. Als dat gebeurd is, begraaf je de rest van de dode bijen in 'n flinke kuil (besmetting!) De kast moet je met sterk, heet sodawater uitschrobben en laten drogen. Berg de raten buiten 't bereik van de bijen en muizen op. De dode bijen, die in de cellen zitten, drogen in en kunnen later door kloppen of met een slinger verwijderd worden. Wacht de uitslag van 't onderzoek af, dan zult ge ook aanwijzingen krijgen over de raten. Hang ze dus niet onmiddellijk over in andere volken. Schrijf 's avonds een brief aan de Consulent, waarin je vertelt wat je weet, vermoedelijke oorzaak, wat je waargenomen en wat je gedaan hebt.
c.
Als je de oorzaak van de sterfte niet kunt vinden, moet je natuurlijk ook 'n monster sturen. Ruim de rest van de bijen op, maak de kast schoon en zet haar met gesloten vlieggat weg. Behandeling van de raten zoals hoger beschreven.
'n Ziekte. Een ·ziek volk heeft weinig weerstandsvel'mogen. Dc meeste van deze narigheden kan men voorkomen. D aarom nog e ens: winter goed in. 'E en pond of 5, ja zelfs 10 pond heihoning kan helemaal geen kwaad. Als je maar zoveel suiker geeft, dat de h eihoning in 't voorjaar pas aangesproken kan worden.
.....,
" ...
of
aan de achterkant van de raten zit nog volop voer, terwijl aan de v oorkant het volk verlhongerd op lege cellen zit. Ook dan moet je op je borst kloppen. Heel vaak ligt de fout a an de wij ze van voeren. Men heeft 'n dekplank of 'n kleedje met voergat in 't midden. Tijdens 't voeren wordt. vanwege 't drukke verkee r, onder 't potje geen suiker opgeslagen. In de middelste raten zit 't voer dan lZoals blijkt uit de figuur. Zijn de omstandigheden fiU maar ongunstig genoeg, b.v. laat ingevoerd zodat 't voer niet m~er verplaatst is en daarbij 'n periode van aanhoudende strenge kou in de winter, dan komt de tros op 'n gegev en moment voor lege cellen. H et voer blijkt op t e zijn, dus'..... , Soms is slechts een deel van 't volk slachtoffer ; als daar d a n de moer maar niet bij is !
, \
a. Voedselgebrek.
2.
ABNORMALE STERFTE.
Enige honderden do de bijen heeft niets te betekenen. Loop de punten a, b, c weer even na. Als je 'n levend volk tegenkomt met roer, stuur je ook 'n monster. Geef het volk een schone kast, nieuwe ramen en voer. Moet je met suiker voeren, geef dan 'n oplossing van 2 suiker - 1 water en een behoorlijk kwantum ineens.
Boven: Hee jt men een dekplank of dekkleedje met het voergat in het midden, dan wordt tijdens het voeren, vanwege het drukke verkeer, onde r het potje geen suiker opges[agen. Dus: de voeropening altijd aan de v66rzijde van de kast -
Hiernaast: Bultbroed kan afkomstig ziin van een darrcnbroedige moer of van eierleggende werkbijen. Zo'n volk is niet gemak kelijk te helpen ... Links boven cen wasmotgang.
MEDEWERKERS:
Zeer veel kopij moet wachten wegens gebrek aan ruimte.
35
tPrograrnma e)camen practi.4)ch imkef' Regeling: Het examen staat onder toezicht van de betrokken Rijksbijenteeltconsulent. Het wordt gehouden op een door 'het Hoofdbestuur te bepalen tijd en plaats, zo v eel mogelijk in de eigen omgeving van de candida at. De -aanmelding voor het examen moet geschieden
Vaal'
1 M eL
Het examengeld bedraagt f 10,-. Het moet worden voldaan bij de aanmelding, door overschrijving op giro 27772 van de Vereniging te Wageningen. ' Het examen duurt ten hoogste twee maal 1 uur. Na een met gunstig gevolg afgelegd examen wordt kosteloos een door de rijksbij enteeltconsulent en door voorzitter en secretaris van de examencommissie getekend diploma uitgereikt. Bevoegdheid : Personen die het diploma verwerven of reeds bezitten, hebben de bevoegdheid om door het Rijk gesubsidieerde cursussen in bijenteelt voor beginners te geven. Examenprogramma : Het examen omvat de practijk van het houden van bijen in kasten. Om te kunnen slagen, moet men op het examen minstens het cijfer 6 hebben behaald. Er wordt een onderzoek ingesteld naar de practisahe bekwaambeid van de candidaat ; deze moet de nodige vaardigheid bezitten om aIle voorkomende werkzaamheden uit te voeren. Hij moet bovendien kunnen verklaren, waarom
3.
BULTBROED.
Dit kan afkomstig zijn van een darrenbroedige moer of van eierleggende werkbijen. Zo'n yolk is niet gemakkelijk te helpen. Het beste is : verenigen met een moergoed Yolk. Over 't verenigen spreken we in 't nummer van April. Als je nu maar een volk hebt? Odll, b~glnne~'S, er ,zjjn h eu s n ag w e1 goede Orne Toons die een l'eservevolkje b esc.hikbaar hebben. nit ondanks 'tmgezonden stukje in Ma ait 1953, p agina 48, van de heel' Dwal'skijker, naar a anleiding van 'n soortgelJj.ke uitl ating v a n l'I~ijn ka nt. Mijpheer Dwal1sltij k~r 'lneent, d a t w e lege k ast en rna&!' vopr 't ()pscheppen h ebb en. W elnu, dan k omt de zllcilk ook VOor elka ar. Voor 2 of 3 lege kasten - we kijken niet OIl eentje ltun je t och w eI 'n zesramer bemaohtigen. lk roa,alt m e stenk, dnt ik op de Imkersd ag t e Huver.sum de h e'er D . in zijn ware gec;1aaIi,te ontmoe t heb, d us zondel' gefinge el'de naam en zeker zander dwarsheid. Als h.ij dit vool'jaar zo'n vel'velend geval b eeft, krijgt l).ij van nUj 'n zesl'amel', maar 't lege k astje moet terUg kom en. 4.
SCHADE DOOR DIEREN.
Heb je voorzol'gen genomen? Zie art. October 1953. Ramen, waar muizen aan ,g ezet en h ebben, wor den door de bijeIll niet gra;a g meel' ge bru.ik t . Als d e sChade groot is, doe je de raat bij d e oude w as. Een klein, ga atje i s weI te berstellen met 'n stukje kuilstl'~at als je it gat rechtboekig uitsnijdt.
36
een bepaalde handeling wordt verricht en waarom een bepaalde bedrijfswijze wordt toegepast. Enige kennis van de theorie is dus onontbeerlijk. De volgende punten gelden als richtlijnen bij het examen: 1. Enige kennis van de lichaamsbouw van de honingbij. 2. De ratenbouw, de toepassing van kunstra;a t eili voorbouw. .3.. De voornaamste drachtplanten en hun bloeitijden. 4. Enkele del' meest bekende Nederlandse bijenboeken. 5. De ontwikkeling van het bijenvolk in de loop van het jaar. 6. De behandeling van normale en moerloze volken. 7. De behandeling van natuUl~zwermen, het maken van kunstzwermen en de toepassing van zwerm vel'hindering. 8. Het voeren van de bijen en de inwintering dervolken. 9. Maatregelen tegen wasmot, muizen, enz. 10. Het roven. 11. Kennis van een van de meest gebruikte bijenkasten met bijbehorende onderdele n, b .v. van de simplexkast of de spaarkast. 12. Het reizen met de bijenvolken naar fruit, koolzaad, zomerdracht en heide. 13. Het winnen en de behandeIing van honing en was. 14. De gereedschappen en hulpmiddelen.
SAMENVATTING : De eerste controle.
a. Normaal: 1. 2. 3. 4. 5.
Leeft 't yolk ? Is 't moergoed ? Hoe staat 't met 't voer ? Hoe sterk is 't volk? Voer openkrabben en raten bijgeven.
b. Afwijkingen: 1. 2. 3. 4. 5.
Dood yolk - oorzaak - monster. Abnonnale sterfte - oorzaak - monster. Bultbroed - reservevolkje. >Schade door dieren. Voedselgebrek.
OPMERKINGEN : Letten jullie op de crocussen, die we in de herfst geplant hebben? Wanneer bloeien ze? Welke kleur stuifmeel halen de bijen er op? Is er in je omgeving els, hazelaar, wilg, kruisbes ? Let eens op de bloeitijden. Ga eens na waarop de bijen vliegen, hoe ze 't doen? Wat ze halen? Kun je deze vroege dracht verbeteren? Bespreek dit punt 'ns op de vergadering ! Tilburg. H. VAN GOOL.
Zo'n vitrine
als beloning!
Sluitingsdatum thans: 10 Mei Vele afdelingen zen den ons opgaven van nieuwe leden. En herhaaldelijk wordt daarbij gevraagd de sluitingsdatum van de ledenwerfactie te verschuiv.e n, omdat het in de lente veel gemakkelijker is de mens en ie animeren voor de bijenteelt dan in de winter. We voldoen aan dat verzoek: elke afdeling, die op 10 Mel 1954 10% meer leden heeft dan op 31 December 1953 (met een minimum van drie leden meer), krijgt een boekwerk. De drie afdelingen, die de grootste activiteit ontplooien bij de ledenwerfactie, krijgen gratis een bijenvitrine. ,;Als we een glazen bijenkast winnen, gaan we die verloten onder de leden, die de nieuwe leden hebben aangebracht", schrijft een lezer, "want zij zijn het die er de moeite voor hebben gedaan". "Heeft het Bijenhuis niet een drukwerkje, dat we kunnen uitreiken aan mensen, die we bezoeken?", vraagt een ander. . Ja: ze zijn bij 't Bijenhuis gratis verkrijgbaar. Schrijf ons even, hoeveel U nodig hebt! Denk er aan : wie op 1 Januari 1954 nog geen 18 jaar was, betaalt als jeugdlid slechts de halve contributie, doch jeugdleden ontvangen net als de gewone leden het Maandschrift gratis. En: geef de nieuwe leden direct aan ons op. Wij kunnen ze dan meteen de reeds verschenen nummers van het Groentje zenden. Vergeet ook niet de oud-leden van uw afdeling te bezoeken. Zijn aIle curslsten al als lid ingeschreven? Praat ook eens met lel'aren en onderwijzel.'s, met volkstuinders en natuurliefhebbers! Noteer de n amen van hen, die volgend jaar een ,cursus voor beginners zouden willen volgen. Het cursusgeld voor 33 lesuren bedraagt slechts f 5,- en zij die met goed gevolg een cursus voor beginners hebben gevolgd komen in aanmerking voor de subsidie in de vorm van twee nieuwe bijenkasten. We kunnen de sluitingsdatum niet opnieuw verlengen. In het Juni-nummer van het Maandschrift wordt bekend gemaakt wie de boeken en de bijenvitrines hebben gewonnen. Elk lid kan minstens een nieuw lid aaubrengen. Ga er een Zaterdagmiddag of een avond op uit onder het motto:
Imkers, allen aangetredel1, op naar de 14.000 leden
• • • • •
BijenteeIt in Gelderland omgtreeks 1840 Honingoogst in Belgie, V.S. en Australie 1953 Hillary Dandy de Dar venelt Vuilbroed en honingprijzen in Engeland
,
OOR ruim honderd jaar was de maatschappelijke toestand in ons land weI heel anders dan thans. Ik geloof dat we voor "die goede ouwe tijd" verder terug zullen moeten, als we hem tenminste ooit zullen ontmoeten. Maar laten we bij 1840 blijven. Veel verenigingen had men to en niet, de gilden bestonden niet meer en vakorganisaties waren er nog niet. Op het platteland was de armoe de hier en daar zeer groot en men was meestal aIleen op liefdadigheid aangewezen. Toch vond men mensen die 'Gog voor deze slechte toestanden hadden: een van hen was Ds. 0. G. Heldering (18041876), die zijn Gelderse Volksalmanak, welke voor het eerst in 1834 te Arnhem werd uitgegeven, als spreektrompet gebruikte. . De eerste jaargangen hebben naast de vaste almanak-rubrieken, tal van verhalen, naar de aard van die tijd erg zoetelijk met hard werkende dagloners en deugdzame dochters, welke steeds in hutten wonen. Op talrijke ongezonde toes'tanden wordt gewezen, ook worden middelen genoemd om het inkom en der armen te verhogen. Deze doen ons soms vreemd aan. Men vindt b.v. een lijst van geneeskrachtige kruiden en waar deze gevonden worden opdat de kinderen deze zullen kunnen vergaren. In de jaargangen 1841 en.1842 staan enige artikelen over de "Huishouding der Bijen", waarbij Ds. Heldering enige aanmerkingen schreef. Hierover schreef ik in de Jaagkieps van December 1952 en 1953. Het laatste artikel in de almanak van 1842 werd besloten met "wordt vervolgd", ik was natuurlijk nieuwsgierig ook dit te lezen. Na heel wat moeite is het mij gelukt het te vinden: het stond in de jaargang 1845. Hieruit bleek dat de schrijver van de artikelen A. van Schothorst was, wonende op "De Valk", jammer genoeg geen woonplaats. Laten we eens lezen wat hij schrijft: Over de gemiddelde opbrengst der Bijen.
V
..
38
Er is weI miss chien weI geen beroep of bedrijf, waarvan de inkomsten zoo onzeker en twijfelachtig zijn als dat des bijmans. Bij enkele jaren zijn dezelve ruim en aanzienlijk; terwijl daarentegen weder andere de moeite en de zorg des bijenhouders geheel onbeloond laten. Samtijds zijn zij zelis zoo schaarsch, dat de ingezamelde honing der beste stokken nog niet toereikend voor de wintertijd is, zoodat de bijenhouder genoodzaakt is, zich elders van honing te voorzien, om de bijen den winter door te ·brengen. De oorzaken van dit verschill~md gewin der bijen zijn gelegen in het gunstiK of ongunstig weder; in het a1 of niet goed staan der vruchten, die aan de bijen den bloesem voor den winwintijd moeten verleenen; en of de ,bloesem rijkelijk of schaarsch met die sappen, welke de bijen zoeken, voorii~ zijn. (Dit laatste schijnt uit het winnen del.' bijen duidelijk te blijken, daar qit 'b ij goed wedel' en dezelfde bloemen een aanmerkelijk verschil maakt. Dit hangt zeker wedel' van fijner invloeden in de natuur af.) Ook is het in deze van veel belang in welke toestand de stokken den wintijd bereiken: of dezelve dan rijk of arm in yolk zijn, en of het fokken in de lente voordeelig dan weI nadeelig is geweest. Dit laatste, dat zoowel als de weersgesteldheid, veel be trekking heeft op het eerste, is ook bij tijden zeer verschillend, zoodat voor de opbrengst der bijen de geheele loop der lente, en het begin van den zomer van veel ·belang is. Daar nu dit alles, het eene meer en bet <\,Delere minder, me't de opbre~gst der bijen in verb and staat, zoo is het geen wonder dat de jaren, die men als voordeelig kan noemen, zoo zeldzaam zijn en slechtere- jaren dikwijls wederkeeren. Wanneer men tamelijke goede oude stokken heeft, en yellen bezit, is het middelmatig als men met iederen ouden stok een tweeden bevolkt en
Wat een idee om nu juist hier rendez-vous te geven!
dus een dub bel getal heeft als de wintijd komt. Doch dan heeft men gewoonlijk goede volkrijke stokken. Bij een gemiddeld gewin kunnen ieder dezer stokken, door elkander gerekend, een gewigt van twintig ponden (oud gewigt) ruwe honing (d.L zoo als dezelve met was, broed, enz. uit den korf komt) in den oogst aanbrengen. (Die jaren, welke men als rn.isjaren kan rekenen, namelijk wanneer men niet in staat is van belang te drijven en .goede stal-opzettel'S te behouden, worden hier niet me de geteld. Als men deze me de wilde rek~!llen, zou men nog lager moeten komen.) Als men gemiddeld rekent, dat men voor iederen ouden stok met zijnen jager drie ponden voerhoning he eft gebruikt, blijft de opbrengst zeventien pond. (De waarde des voerhonings rekent men doorgaans met den ruwen honing gelijk). Wanneer men deze honing op een midden-prijs van vijftien centen per pond rekent, bekomt men twee gulden vijf en vijftig centen voor ieder uitgedreven stok. Dit geeft aan een bijman, die in den winter honderd opzetters heeft, en dezelve in goeden staat door den winter brengt, eene opbrengste van twee honderd vijf en vijftig gulden. Gewoonlijk wordt deze honing, nadat door sommigen een gedeelte er van tot voerhoning, of ook weI geheel is afgetapt, aan de honingzemel'S verkocht. Maakt men hem zelf schoon, zoo kan men uit vier ponden ruwen honing, als dezelve niet is afgetapt, ongeveer drie ponden honing verkrijgen en omstreeks ruim 1f4 pond was smelten. Dus geeft iedere uitgedreven stok, als men de voerhoning er aftrekt, 121/4 pond zuiveren honing, 11/16 pond gesmolten was, en met de voerhoning beloopt dit 15 pond honing en 1 % pond was.
*
In de vergadering van de Belgische Syndikale Kamer voor Bijenteelt, welke op 8 November te Brussel werd gehouden werd besloten het rest ant van 5000 Belgische francs, dat overbleef, nadat de door de watersnood van 1 Februari 1953 Belgische imkers waren geholpen, voor de getroffen Nederlandse bijenhoudel'S te bestemmen. (Daarvoor onze hartelijke dank.) Op deze vergadering bleek, dat de honingoogst over 1953 zeer slecht was geweest, de slechtste sinds 25 jaar, de gemiddelde opbrengst was 2 a 3 kg per volk. "Een wonderbare uitzondering in West-Vlaanderen waar een imker 75 kg per volk kon slingeren" (VI. Bieenbond 1953/12.)
Ook de honingoogst in de V.S. is tegengevallen. G. H. Cale schrijft in zijn rubriek "All around the Bee Yard" in het Am. Bee Journal 1953/11: Van aIle kanten zijn de berichten over de honingoogst teleurstellend. Sommige bijenhouders melden een goede oogst, maar de meesten hebben aanzienlijk mindel' dan vorig jaar. Voor sommige was 1953 een mislukt jaar.
*
De directeur van het Australische Honing-instituut schrijft dat de oogst in Australie op ongeveer 25.000.000 pound ,w ordt geschat, dit zou iets beneden het gemiddelde liggen.
*
Toch brengen dergelijke grote opbrengsten weer hun moeilijkheden mee. Zo vinden we in het Canadian Beejournal 1953/10 het volgende: Over de gehele wereld klagen de bijenhouders in de landen, welke op de export van honing zijn aangewezen. De ontvangen prijzen liggen beneden de productie-prijs.
*
In New-Zealand, dat ook honing uitvoert, vragen de bijenhouders om subsidie. De oorzaken zijn: Ie. De gemiddelde jaarlijkse productie overschrijdt het jaarlijkse binnenlandse gebruik met 3.000.000 pound, zodat minstens 2.000.000 pound uitgevoerd moet worden, om de bijenhouders op gang te houden. 2e. De exportprijs is zo laag, dat deze onder de kostprijs ligt en dit ongeacht de een penny welke voor dit doel van elk pound honing, die op de binnenlandse markt geplaatst wordt, geheven wordt. De bijenhouders-verenigingen vragen nog een subsidie van' 1 % penny per pound voor de 2 millioen pound om de bijen.teelt te beschermen. In New- Zealand zijn ongeveer 6500 bijenhouders welke bijna 200.000 volken bezitten een gemiddelde dus van 30 volken. Sir Edmund Hillary heeft er 1300.
*
Toen Hillary, die voor de bijenhoudel'S over de gehele wel'eld een ongekende reclame ' heeft gemaakt, in Sydney, op weg naar hUis, uit zijn vliegtuig stapte, werd hem gevraagd naar de 1'01, welke de honing in de verovering van de Everest had gespeeld. Hillary zeide, dat honing hem beslist geholpen had. Hij gebruikte honingbij zijn laatste maal vaal' de eindbestijging. Op de vraag of hij het bijenhouden zou opgeven antwoordde hij: Zeker niet.
De Auckland N.Z. Beekeepers Club, waarvan Hillary lid is, houdt van tijd tot tijd een wedstrijd in opstellen. Zo werd eens de vraag gesteld: Hoe komthet, dat de koningin, welke gepaard heeft, naar keuze bevruchte eitjes Iegt, waaruit werkbijen ontstaan of niet bevruchte eitjes, waaruit darren ontstaan. En waarom he eft een dar geen vad,er, terwijl zijn naaste mannelijk familielid een grootvader van moederszijde is! En l.VIjrs Mealing gaf hierop een zeer geestig antwoord, met de titel: Dandy de Dar vertelt over zijn leven, waarvan het slot hier voIgt: Nu yond Mams het nodig dat zij enige jongens om zich had en zij maakte die geheel uit' eigen middelen, en zij deed waarlijk goed werk, moet ik zeggen. Zij sloot haar kleine doos tel' bevruchting af toen zij ons voortbracht, zodat er niets van haar echtgenoot in ons is. En daar wij geen. vader hadden, vergoedde zij dit door ons zoveel honing te laten eten als wij kunnen en wij werden vrijgesteld van elk huishoudelijk werk. (Als ik naar mijn stiefzusters kijk, die zich dood moeten werken moet ik zeggen, dat het mij niet spijt geen vader gehad te hebben). Maar laten wij verdeI' gaan met ons verhaal. Mams vertelde ons dat wij weI een grootvader gehad hadden, dat was haar vader, die volgens zeggen een flinke kerel geweest moest zijn, ofschoon Mams hem nooit gezien heeft, daar ook hij, na mijn grootmoeder haar bruidsgesthenk, welke "doos tel' bevruchting" werd genoemd, had gegeven, door een noodlottig ongeval aan zijn einde kwam. Als ik eens tijd heb moet ik hier-
over eens goed nadel1lken. daar Mams mij vertelde, dat als ik groter en sterkel' zal zijn, naar een vrouw zal uitkijken, en ik wens niet dat mij hetzelfde noodlot zal treffen, daar ik na mijn huwelijk nog lang wil leven., verzorgd door duizenden plichtsgetrouwe dochters. Ik, natuurlijk, zal geen zorgen behoeven te hebben voor zoons, claar zal mijn vrouw weI voor zorgen. Maar een van mijn dochters zaI, dank zij het Koninklijk voedsel, een koningin worden en zo zal ik volop klein-zoons krijgen. Waarom dan zorgen!!! •
BESPUITING V AN KOOLZAAD
gelegd wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Dr. de Wilde is een bekende figuur in de imkerswereld. Hij maakte een reis naar Amerika, o.a. om daar de kunstmatige inseminatie te bestuderen en onze lezers herinneren zich het uitvoerig artikel daarover in ons Maandschrift. Onder auspicien van de Bedrijfsraad zet Dr. de Wilde zijn pro even op datgebied voort. De bezoekers van de Imkersdag te Hilversum herinneren zich de brillante rede over de samenwerking tussen bijen, die de hooggeleerde spreker daar hield. Wij b~eden hem onze hartelijke gel uk wens en aan.
Voor het Instituut voor Plantenziektenkundig onderzoek te Wageningen zijn door Dr. 11'. J. J. Fransen, M. C. Kerssen en II'. W. H. M. Dalmeijer waarnemingen verricht omtrent de bestrijding van de koolzaadsnuitkever. De .onderzoekers komen tot de voLgencle algemene conclusies: Alhoewel het niet mogelijk is om verstrekkende gevolgtl'ekkingen uit deze proeven te maken, mogen wij toch weI aannemen, dat geen del' gebruikte riliddelen or, de beschreyen wijze toegepast in de a-angegeYen, concentraties het koolzaad voldoende beschermt tegen een aantasting door de koolzaadsnuitkever. Slechts een dil'ecte doding van de toevallig op de planten aanwezige kevers mag men er van, verwachten.
*
Op de vergadering van de Britse bijenhouders (B.B.K.A.), welke op 17 October 1953 te Londen werd gehouden, werd medegedeeld dat in elf van elke 1000 onderzochte bijenvolken vuilbroed was aangetroffen, aan de met dit onderzoek belaste ambtenaren werd tussen de £ 7 a 8000 uitbetaald aan salaris. Ook werd medegedeeld dat er in Engeland een groot verschil in de verkoopprijs van honing 'b estaat. Een del' aanwezigen deelde mede, dat deze in een stad schommelde van 2 tot 5 1h shilling. De vergadering raa-dde aan de minimum-prijs op 3 shilling te houden. B.B.J. 1953 16/11.) De' Gazette Apicole 1952/9 heeft uit France Dimanche de bijgaande "Pi,.. quante" tekeningen van de tekenaars Herve en Harvec overgenomen. (De woordelijke vertaling van piquante is stekend.)
Dr. DE WILDE HOOGLERAAR LANDBOUWHOGESCHOOL
Wij vernemen, dat eeh dezer dagen de benoeming is te veFwachten van dr. J. de Wilde tot hoogleraar in de entomologie aan 'de Landbouwhogesohool te Wageningen, in de vacature die ontstaan is doordat prof. W. K. J. Roepke zijn ambt heeft neer- Nou, daar is dan je tentenkamp ...
39
•
~ilveref1 imker~da,
\.
25ste Imkersdag dit jaar op 28 Aug. gehouden Nu zalde worden te Emmen, voldoe ik gaarne aan het
•
verzoelt. V:~,n het Plaatsel~k Comite een beschrijving 1;e geven van Em)nen, wel ,eens roein Hilversum genoemd. Emmen is een zeer oude nederzetting. Dit blijkt ult de vele 'hunnebedden, de tumuli, de urnenveld~n, c;le legerplaatsen, de veenbruggenen uit tal van andere he.rinneringen uit het grijs verleden. De eerste archJv:aris van Dt"ente. Jean Samuel Magnin, naar w.ie- de Magn:instl'aat in het ~mmel'meer is genoemd, deelt in. zljn "Overzigt; del' Kerkelijke Geschiedems van Drenthe" op pag. ' 1 e.v. me'de, dat de BisS~h0p van U:lrecht in de yroegste ,tijden van "1: ehl'istendom in deze streken 'n·uitgestrekte'hoeve bazat, nJandgoed, waavvan de hoofdhot, met -1'ekenkame~' en l'I;!ntekamer, te Emmen was gevestigd. Dit gepou,w heette het H0f of Revennaf te Ell'U'Ren, waal'naar 'tlnoderne Hotel "Heerenhof" is genoemd. Dit Herenhof was de plaats waar eeuwen lang de precarH~n (beden), tienden, pachten, cijnzen en tijnden op de gronden van het landgoed ten behoeve van de Bisschop of het Bisdom moesten worden opgebracht. OOk uit andere plaatsen (NoordBal'ge, Zuldbarge, Weerdinge) werden de bisschoppe1Jjke inkomsten op het Hot te Emmen ontvangen. Aan gCl.loemd landgoed heef!;, Emmen Z'l1 ontstaan te danken. T0en Amsterdam en Rottel'dam nog pap en modder Wal'en, was Emmen a1 een metro,Pool (wel'eldstad). O:vel' de naamsoorsprong van Emmen heerst ,g e'e n eenstemroigbeid. Sommige geleetden menen in Emmen Of "Emme" een: met "ene" "evenaar aan een disselboom" verwante soortnaam in de betekenis van "lhoogliggende vlakte" te zien. Dr. W. Pleijte denkt aan een persoonsqaam en acbt het mogeUjk dat Emmen vroeger ,,Embini" heeft geheten. Prof. J. H. Gallee brengt het woord in verband met het oud-germa'a nse "am bas" of water, zodat de plaatsnaam zeu betekenen: "bij het water", waarbij te denken ware aan bet vroegere Bargel'm.eel' en Emmermeer. Dr. W. de Vxles meent te mogen zeggen dat ~en "laagvlakte, ]aag gelegen land", betekent. Het oudSte stuk, waavin over Emmen :wordt .gesproken, dateert van 1137. Uit deze oorkonde blijkt dat Emmen toen nog geen zelfstandige pe,l'ocbie was; weI reeds in 1435. In 1228 werd Emmen door de Twentenaren verbrand. Hoe dat kwam?Drente stond vroeger onder het gezag van de Bisschop van Utrecht. In 1024 schonk Hendrik H, kelzel' vall DU\t,sUl.lld, als ileenheer, Dl'el).te aan, de Bissc'b.oppen van Utl'cC!ht. Dit bisschoppelijk bestuul' heeft vjjf ceuwen gedUU1:d. In naam van de Bisschop werd de Oude Lantl)cha;p be$tu1J1t9 qOO1' een lDl'ost of Slotvoogd of Kaste1ein, die in Koevol'den op lletKasteel woonde, VOOl' bet eerst in 1046. Het was tussen Bisschop en Drost niet altijd pays eu Vl'ee. Zo kwarn Rudo1:fJI'I
Drente bez'it nog tal van hunnebedden. Dat Emmen een zeer oude nederzetting is blij kt wel uit de vele hunnebedden, die men dalV' aantre/t.
40
(1195-1229) in 1215 in opstand tegen Bisschop Otto van der Lippe (Otto II) (Een broer van Otto van der Lippe was een der voorvaderen van Prins Bernhard). In de strijd der Groningers tegen genoemde Bisschop had Rudolf partij gekozen voor de eersten en nu bl'acht de Bisschop een leger bijeen, dat van Ommen over Hardenberg en Koevorden langs de Hondsrug zou optrekken naar Groningen. In Juli 1227 trok Rudolf met z'n Dl'entse legerscharen, bij klokgelui opgeroepen, tegen het veel grotere BL"-schopp,eljjk:e leger op. Men wapende zich met sabels, pie ken, vorken, schoppen. Nadat "een millnelijke schikk:ing was a'fgewezen, ontmoetten beide legers eIkaaI' bij Ane, Rudolf wist zijn stellingen zo te kiezen, dat bij een stormloop het vijandelijke leger, waarbij vele ridders zich hadden aangesloten, wegzonk in het veenmoeras. Van het BisschoppeIijk leger sneuvelden meer dan 400 man, ook de Bisschop. Te Utrecht ontstond op het vernemen van
de-le tijding grote ontsteltenis. Er ward. dde dagen geweend 'en roi.!w bedreven el1 haat aan Drente gezworen. De nieiJ,we Bisschop, Willebl'and besloot Drente op rles verscbillende plaatsen aan te vallen. Zo trok in 1228 een leger van Twents voetvolk, voorbij Koevorden en verwoestte Emmen. In 1313 verklaarden Henricus en Albertus, gebroeders, zonen van Gerhardus, de Hof te Emmen in erfpacht te 'hebben genomen, met aUe weiden, velden, akkers, moerassen en bossen, bebouwd en onbebouwd, voor veertig mudelen wintel'rogge, twintig mu~den zomel'.l:ogge, 'twintig ~udden havet·, dde stjjg eiel'en, jaarlijks. Verdel' verplichtten ze zich de Bisschop van Utl'echt om de vier jaal' cen nacht met een metgezel en twee paal'den te het·bergen. In 1327 beslec~ttte pastoor Bartoldus te Emmen met nog enige l~astoors een twist tussen Weerdinge en het klooster te Schildwolde. Van Emmen uit deed in Augustus 1593 Graaf Willem Lodewijk zijn vermaarde tocht over de veendijk naar Roswinkel (de Groene Dijk of Runde dijk). ,E [ke ruiter had een takkebos voor zich op het paard, terwijl de legerwagens eveneens met takkebossen waren beladen om dammen te leggen op de ontoegankelijke plaatsen. Op deze wijze kwam het leger, bestaande uit tien vaandels ruiterij en een aanzienlijk getal voetvolk, met omtrent vierhonderd wagens te Roswinkel aan. Ret was een tocht, waartoe, volgens de Drie Podagristen, evenveel moed behoorde als een berenjager nodig had om vanuit noordelijk Rusland Nova Zembia te bereiken. Nadat de Graaf Bourtange verschanst had werd drie weken later nogmaals de tocht ondernomen over deze weg "die misselijck om te sien was". In de avond van de 29ste December 1672 kreeg Emmen bezoek van kolonel Eibergen met 1400 strijdbare mannen, vergezeld van Mijndert van der Thijzen, schoolmeester te Coevorden. Dit legertje dat tengevolge van een sneeuwval enige tijd oponthoud had te Emmen trok Iangs de oude heirweg van Groningen over Gasselte, Drouwen, Borger, Ees, Odoorn, Emmen naar Coevorden, welke vesting door de welberekende plannen en persoonlijke moed van genoemde schoolmeester werd ingenomen.
te €mmen In de Franse tijd had Emmen, evenals zovele andere plaatsen, veel van plunderingen te lijden. Emmen "dreunde van angst", .zoals de dichter-geschiedschrijver P. C. Hooft, zegt, en he eft, om in de taal van de bekende domine-dokter-historicus-landontginner Picardt te spreken, enige jaren op de pijnbank gelegen, zonder ooit rechtschapen te "kunnen adem scheppen". Oudtijds bezat Emmen met Odoorn en Roswinkel een Schout. Dit was zo in 1540 en ook nag in 1795. In 1802 werd tot Schout benoemd Mr. Cornelis Pothoff, wiens naam nog altijd voortleeft in de uitdrukking: "goeien morgen Pothoff." Hij werd in 1803 oak benoemd tot scbool0.p.ziener. Hjj trad zeer eigenmachtig 01', Toen bjj, 91!l v~beteJiing"te ~;reng~n in de n:ew'ige onderwijstoestand een oieu,w e dorpsschool wilde Iaten bouwen, ste1de hij, zonder ruggespraak te bouden met ·a ndere autoriteiten, in een Juli-nacht van 1804 vijf timmerlieden aan bet werk, die met z'n eigen knecht in aIle stilte het oude, vervaIlen gebouwtje sloopten. Toen de Emmel; boerendes morgens de veusterluiken openstieten, bespeuren ze tot hun verbazing dat bet oude schooltje verclwenen was. Veel'tien dagen later werd er del'wJjs gegeven jn heL nieuwe sehoolgebouw! Dit scnooltje van Pothoff heeit stand gehouden tot 1853, toen het "dol schoeltienl ', waaJ,'in sedert 24 Februali 1950 de Openbal'e Leeszaal isgevestigd, gebQuwd werd VOOl' f 2190. In het inlijvingsjaar 1810 werd Emmen bij de nieuwe gemeentelijke organisatie van dat jaar, waarbij op voorbeeld van Franse Communes onze burgerlijke gemeenten ontstonden, een gemeente. In 1811 werd Jan Jacob Willinge ais maire del' gemeente Emmen benoemd. In 1815 ontving hij de naam van burgemeester. Hij overleed in 1849. . Sedert 16 JuDi 1945 staat Mr. Karel Hendxik Gaarlandt als negende burgemeester aan het hoofd del' gemeente. De heide sterft en met de heide sterft Oud Emmen. In 1796 telde de ganse gemeente, groot 29093.15 ha, en na Apeldoorn en Ede de grootste van ons land, 1280 inwoners. In 1812 was dit aantal aangegroeid tot 1547. En drie jaar later, in 1815, was het zielental vermeerderd met 3. Deze 1550 mensen woonden in 330 huizen.
on'-
Op 1 Januari 1850 woonden er Op 1 Januari 1860 woonden er
2684 inwoners 3783 inwoners
Op 1 Januari 1870 woonden er 5723 inwoners Op 1 Januari 1880 woonden er 10385 inwoners Op 1 Januari 1900 woonden er 14277 inwoners Op 1 Januari 1910 woonden er 27665 inwoners Op 1 Januari 1915 woonden er 33156 inwoners Op 1 Januari 1920 woonden er 39750 inwoners Op 1 Januari 1949 woonden er 55551 inwoners Op 1 Januari 1950 woonden er 57601 inwoners Op 1 Januari 1951 woonden er 58951 inwoners En op 13 October 1952 kreeg Emmen zijn 60.000ste inwoner. Op 31 Dec. 1953 was het zielental gestoegen tot 61198. In de nieuwe wijk "De Emmermeer" komen 2700 wonin-
Bll DE FOTO'S. Boven: De oudheidskamer te Emmen trekt jaarlijks duizenden belangstellenden. . Een bezoek aan dit museU.Tn is dan ook de moeite overwaard.
* Hiernaast: Een lnchtopname van Emmen, de parel van de Hondsrug. Hier verwachtcn wij U op onze zilveren imkersdag op 28 Augustus e. k.
41
Nag een
~eteraan aan het woord
De heer J. M. Pool deelt ons mede, dat hii het artikel van de heer Bullema ill het Kerstnummer met plezier heeft gelezen. Beide veteranen (oak de heer Pool is al meer dan 70 iaar imkerl) wonen op slechts 40 km afstand van elkaar en a15 ze elkaar eens zouden ont-
rnoeteJ/, wat zouden ze pratez) over die goecIe oude tijdl Dc lIeel Bullemn ZOll or :teker op wijzeJ/, dat de Dude imker
wm
~~ll
wjntervoIk op mice zomervol-
ken 1.-wam, tenviiJ cIe moderrJe imker b.v. vaTI 8 udntervolkclI op 6 zomervollccn komt, waarvan hi; dan na de VOOIiaarsdracllt kunstzwermen neemt. En de heer Pool zou weI het een en ander weten te vertellen van ziin bedriifsmethode, die in onderdelen weer afwiikt vau die VIUJ ziin c(i)11e~a __ Met de bekcnc1e ~)ulI?Vjii1IdJgneid, die de imkers kCOlllerkt, geefi ouze. 78ja'rige' vtiend Pool het volgende antwaord op eM ,vmag over Jjjjenst~keu, dat we gaame opnemen. Volgens vraag 38 in ons Maandschrift he eft mevr. H. E. t. B. te A. met moeilijkheden tengevolge van bijensteken te kampen. Ondergetekende telt 78 ja:ar, is in de bijenteelt opgegroeid maar nog nimmer tot de rang van medicus uitgegroeid. WeI gaf het bijenbedrijf ervaringen mee. Zo kreeg ik bezoek van een onderwijzeres om de imkerij eens te bezichtigen, waaraan door mij zeer gaarne werd voldaan. 'E erst monsterde ik haar uit met kap en wanten, toen
even een kijkje en er was zeker een bijtje in de kap gekropen met gevolg: een prikje in haar neus. Mijn vrouw 'haalde de azijnfles en alles liep verder goed af. Of zulk een vrijerij invloed heeft gehad kan ik niet verder verteIlen, maar weI dit: ze is ongetrouwd gebleven. Later gebruikte zij weI honing. Nu zijn er twee woorden in ons ' woordenboek: voorzichtig en onvoorzie-htig. Voorzichtig behandelen in het beredderen, geen prikkelende snuisterijen gebruiken, b.v. alcohol, pepermunt enz., en geen kleren die ruiken naar kamfer enz. of uit het bedrijf prikkelende geurtjes meebrengen. Een vriend-imker van mij is erg rheumatisch, zijn bijen worden steeds door mij behandeld. En nu gebeurde het volgende. Mijn mes ontgleed mij tijdens de behandeling en het viel juist in die grote klomp bijen. Met mijn blote ihand haalde ik het weer terug. Mijn collega zei: voor geen honderd gulden zou ik dit nadoen. In geen geval heb ik een prikje gekregen. Het was welhaast of gaf de Koningin haar onderdanen opdracht deze persoon niet te steken, want dat gevaarlijke wapen, het mes, moet hier vandaan. Hier had mijnerzijds 'n bekende voorzichtigheid plaats; was dit onbehendig uitgevoerd dan zou het getij weI anders verlopen zijn. Mevrouw H. E. te B. te A., mag ik U aanraden aIle punt en in beschouwing te nemen en de oor.zaak zoeken en
gen met 900 winkels en 12.000 inwoners. In het nieuwe Ivijkcentrum "d'Zeilhuiw" werd van 24 Sept.-3 Oct. '53 een 3-voudige tentoonstelling gehouden: hedendaags beeldhouwwerk, van de stichting Kunst en Gezin", boetseerwerkjes van de 5 verschillende scholen" aldaar, en maquettes, foto's, tekeningen, plattegronden betreffende de uitbreidingsplannen van de hele gemeente naar de 4e herziening. Het dorp Emmen zelf bezit 2 Lycea, 2 U.L.O.-scholen, 1 R.L.W.S., 1 Ambachtsschool, 2 Landbouwhuishoudscholen, 1 modern City-'Dheater, 1 Concertzaal, waarin de Imkersdag zal worden gehouden, met plaats voor ruim 600 personen, 1 modern Hotel "Het Heerenhof", L Aula van het gemeentelijk Lyceum, dat dienst doet als schouwburg-concertzaal, op 14 Januari j.l. geopend door Zijne Excellentie de Minister van Ondoerwijs, Kunsten en Wetenschappen, Mr~ J. M. L. Th. Cals,'n moderne Turnhal , 'n modern Openluchttheater, plaats biederrde voor 1100 personen, ten Oosten van het Lyceumcomplex-Enkalon, Darlon, enz. Emmen ondergaat een Amerikaanse ontwikkeling, het is niet aIleen de "Parel van de Hondsrug", "de glimlach van het No orden", maar ook "het New-York van Nederland". "Het oude is voorbij gegaan, ziet, .ihet is al nieuw geworden." Er was een tijd dat de boekweitteelt door middel van veenbranden de kurk was waarop de landbouw in geheel Zuidoost-Drente dreef. Nieuw-Dordrecht wordt in de wandeling nog vaak "Boekweitendord" genoemd. Naar de boekweitteelt werd de waarde van de oogst
De heer J. M. Pool, ere-voorzitter van de ald. Surhuisterveen.
oplossen, wellicht komt u dan weI op het punt waar u nog nooit aan hebt gedaC'ht. Dat u nimmer meer een bijensteek zult krijgen ka-n niemand u waarborgen. Misscruen zal een andere werkwijze en voorkoming van prikkelende reukjoes bevorderen dat de bijen u minder steken moeten uitdelen en de bijtjes worden u lief. Krijgt u al eens een steek, dan met de mond goed uitzuigen en goed in de azijn. Dit is een boerenimkersmiddeltje. Drachtster Compagnie. J. M. POOL.
geschat. Had men elkaar in lang niet gezien, dan volgde op de oeerste vraag: "Hoe he'j in hoes?" direct: "He'j de boekweit al oet 't veen?" Belangrijk was de boekweitteelt in de Noordelijke provincH~n vooral in de 17e, 18e en 1ge eeuw. In de grote Bargervenen onder Emmen nam de boekweitteelt in de jaren 1860-1885 haar grootste vlucht. Een bedrijf dat met boekweitteelt ten nauwste samenhing en aan vele boeren een belangrijke winst opleverde, was doe "iemkerij". Veel boer-en hielden er honderd of meer korven op na, gestald in de "iemenhut". In het voorjaar trokken. ze met de korven naar de Groninger klei, het Oldambt of Fivelingo, waar reeds vroeg het koolzaad bloeide. Daar had dan het zwermen plaats: bromzwermen, middelzwermen en achterzwermen. Liep de koolzaadbloei ten einde, dan )J.aalde de "iemker" rzijn volken op de lange immenwagens van zevenmeter weer terug en trok er mee naar doe boekweitvelden. Ook uit andere plaatsen (Veendam, Wildervank) kwamen de imkers naar de onafzienbare witte velden: "Klein Amerika" geleek dan een witte zee. Een waar dorado voor bijen. Gedurig moest de imker de korven van nieuwe opzetsels voorzien; want de bijen kwamen telkens weer ruimtoe te kort Caan bijenkasten deed men nog niet). In korte tijd werd een reusac'htige hoeveelheid honing uit de boekweit gepuurd. Als ook de heide uitgebloeid was, werd de honing in de Cuit een enkele boomstam gemaakte!) honingpers geperst . . . . . . H. F. BUISKOOL.
Wij relzen naar de voorjaarsdracht gaan we dit jaar allemaal naar de vroege Natuurlijk dracht. Niet alleen dat het fruit het in het vorige jaar, ondanks. het betrekelijk ongunstige weer, op de meeste plaatsen zeer goed heeft gedaan, maar ook omdat we, na de vele jaren van matige tot slechte oogsten, welke achter ons liggen, geen enkele gelegenheid om een overschot te krijgen voorbij mogen laten gaan. Want het is toch een onmiskenbaar feit, dat zeUs op de meest enthousiaste imker een reeks van slechte jaren ontmoedigend werkt. We gaan dus naar het fruit. Maar dan is het zaak ons van tevoren duidelijk voor ogen te stellen, wat eigenlijk 'onze bedoeling is. Gaan we naar het fruit am de voorjaarsontwikkeling van onze volken zo gunstig mogelijk te doen verlopen, m. a. w. om sterke volken te hebben voor de ,zomerdracht, of is het onze bedoeling om zo ' mogelijk reeds op de vroege dracht een oogst te halen ? Ret ene doen en het andere niet laten, zullen de meeste imkers zeggen, maar dan zal er tussen vroege en zomerdracht toch nog weI hoet een en ander aan de volken moeten gebeuren. Laten we de verschillende mogelijkheden eens onder ogen zien. Degenen, die een van de in de laatste jaren beschreven moderne methoden toepassen, zoals de methode Baas, de Aalster methode (methode Evers) of de methode Jacobs, houden zich natuurlijk aan de door deze herengegeven aanwijzingen, uitvoerig gepubliceerd in de Groentjes van 1952 en '53. Degenen, die uitsluitend gaan om een goede voorjaarsontwikkeling in de hand te werken - en er zijn nog heel wat imkers, die er een sport van maken, de volken ziC'h geheel op natuurlijke wijze te laten ontwikkelen en dan tevens proberen een honingoverschot te krijgen - zijn betrekkelijk gauw klaar, Zij behoeven er slechts vom' te 201'gen, dat de lnO~l."en gekriipt zijn, da't volq,oende ·r uimte aanwezig is voor het uitbreiden Vall. het J,51'oe'dnest en oP de broedkamer een honing.k amer staat, d"rl'aJ'vangescheideu' door een moel'l"ooster.. Ook zij mo':' gen niet uit bet OOg ~el'liezen, dat e~' in 1953 9phet
'fruit zwermen ?'Ijn gevallen en
OOk
,vele volken, die lJiet
hebben gezwermd, daar, toen de thuisreis werd aanvaard, zeer na aan toe waren. Ret lijkt niet onwaarschijnlijk, dat 'n groot deel van de bruidszwermmisere door deze snelle voorjaarsontwikkeling is ontstaan. Mogelijk was dit voorkomen, do'or reeds op 't fruit kunstzwermen met de oude moer te maken en deze dan Hefst direct mee naar huis te nemen, zodat ze behoorlijk kunnen worden gevoerd en 't leggen van de oude moer niet wordt geremd. Bij de korfteelt was het voorheen de normale praktijk, om op het'fruit de volken af te jagen. Ret verdient dus zeker aanbeveling, voor dat doel enkele kleine kastjes mee te nemen, wanneer men tenminste niet in de gelegenheid is deze kastjes, als de nood aan de man komt, alsnog aan te voeren. Het maken van een kunstzwerm op het fruit, dient. natuurlijk weI met het nodige overleg te geschieden. fiet verdient bepaald geen aanbeveling naar huis te reizen, met volken, waarin moerdoppen zijn aangezet. Ook het rei zen met onbevruchte moeren moet worden afgeraden. Degenen, die na de zomerdracht jonge moeren kweken en deze in zes- of achtraamskastjes overWinteren, zijn hie:r beslist in het voordeel. Zij kunnen in het vroege voorjaar, als dit oak nag zoveel makkelijker gaat, de jonge moeren invoeren. Deze moeren zijn dan nog maar kort aan de leg geweest, in een betrekkelijk klein volkje en beschikken dus nag over hun volle legcapaciteit, terwijl het zwermgevaar belangrijk minder is. Ook de bekende Broeder Adam van de Buckfast Abdij in Engeland, die zeer grate op brengsten heeft en in de loop der jaren zijn eigen bijenras heeft gefokt, overwintert zijn jonge koninginnen in kleine volken en voert deze eerst in als zij in hun tweede jaar zijn en al iets van haar capaciteiten hebben kunnen tonen. Wij willen met het oog op de zomerdracht het brped van de oude moer niet &raag missen, zodat 't m.isschien het beste is de oude moer weg te ilemen, zodra moercellen zijn aangezet en het yolk daarna op Mn dop te zeUen. Maar van een honingoverscl1o"t van eel) derge-
Iijk volk moet U zich niet teveel voorstellen. Een volk dat zo uitgesproken zwermrijp is, is doorgaans lui en kan, als !het met het oog op het spuitgevaar niet kan bIijven staan totdat de moer bevrucht is, eigenlijk maar het beste meteen mee naar huis worden genomen. Tenslotte degenen, die naar het fruit gaan, met de bedoeling zoveel mogelijk honing te winnen. Voor hen geIdt, wat trouwens voor iedere dracht van belang is, maar in voor- en najaar door de dikwijls ongunstige weersomstandigheden nog sterker spreekt, sterke volken. Het maakt een groot verschil, als er op gure dagen maar enkele goede vlieguren zijn, of er dan een leger haalbijen uittrekt, dan weI dat de bijen thuis moeten blijven om het broed op temperatuur te houden en er zo af en toe ook nog eens een enkele bij aan het vlieggat komt kijken. Laten we het yolk zich in het voorjaar g~heel op normale wij,ze ontwikkelen, dan hebben we dit leger vliegbijen beslist niet. Daar zal iets aan gedaan moeten worden. We gaan drijfvoeren, maar liefst niet . door het opzetten van een potje suikerwater. Hebben we in het najaar niet ruim voldoende gevoerd en dit jaar kon, nu de bijen door het zachte najaar zo lang hebben doorgebroed, de VoedselvoolTaad weI eens heel klein zijn geworden, dan voeren we met stamphoning, of, als we die niet hebben, met verdunde honing, 1aten we zeggen half honing half suikerwater. Maar als het enigszins kan, beginnen we met de broedaanzet te prikkelen dOOr links en r echts naast het broednest een raat te ontzegelen, dat wil dus zeggen als er iets te ontzegelen valt. Bij niet al te ongunstig weer kunnen we dit zeker half Maart reeds doen. Eind Ma-art begin April doen we het nog eens. De broedaanzet neemt daardoor geweldig toe, zodat we weI in de gaten moeten !houden, of het niet nodig is tevens te voeren. Denkt U er om de volken tijdens deze voorjaarsontwikkeling goed warm toe te dekken, want nu komt het er op aan alle warmte in de kast te houden. Het op temperatuur houden van de kast kost de bijen in dit jaargetijde toch al energie genoeg en dit doet, met de vergroting van het broednest, de voedselvooraad snel afnemen. Hebqen we nog re-!!ervevolken overwlnterd, dan plukken We die nag even vl~k vaor dat we op reis gaan, dus dat is als regel zo t egen half April, En daarbij moet U niet te teel'hartig zijn. De praktijk bij mijzelf en anderen heeft mij geleerd, dat zo'n zesraams en vooral zo'n achtraamsvolkje het dan dikwijls al zo aardig doet en dan vind je het jammer om er broed uit te halen en je gaat het als een groot volk behandelen en dat is natuurlijk verkeerd. Op de eerste plaats is dat kastje daarvoor niet
nu
opgezet en op de tweede plaats Pl'eidt h et aantai volken op deze wijze zich zo stillet;ies aan uit ten kost.e van de opbl'engsten. Vermeerdel'£in is ihelemaal .geen kunst, maar honingoogsten we!. AI h et gesloteu broed, dat we dus uit deze reservevolkjes kunnen halen verhuist naar de grote kasten en als deze volken het warm kunnen houden, nog wat van het open broed ook. Hebben we bepaald zwakke volken, dan verenigen we die met sterke, waarbij we de koningin van het sterke yolk nat uurlijk ,aanhouden. Liever geen twe-e zwakke volken met elkaar verenigen, daar ais regel de ,m oeren uiet " an de beste zijn. Ook het oplal'!pen , van de.rgelijlte zWakke volken is economisch niet verantwoord en als U dat eelis ~t een oogpunt van sport wU doen, za1 het volk toch in ieder geval een mOel" van betel"e afstamming moeten hebben. Dat was het dan imkervrienden. Wat zulIen we slingeren aan het einde van Mei ?
M.
Geurt Ruumpol Jr. is 13 jaar, van zijn elIde jaar at is hij lid van de ald. Eerbeek. Op de toto zien we dit jongste lid van Eerbeek bezig met z,ijn bijen. Proberen we niet veel te weinig am jongeren deelgenoot te maken van de vreugden van het imkeren? Kij keens om u keen in uw omgeving, wert een jeugdlid en wijd hem in in de geheimen van het bijenvolk!
44
Wat moet men ~oen en laten in ver~an~ met ~e mijtzie~te 1 Wat de Nederlander moet doen en laten is onder andere vastgelegd in de Wet, in verband met bijenziekte in de Bijenwet. Wat betreft de uitvoering van de Wet kan de Minister beschikkingen makeri. Dit is in verband met de bestrijding van de mijtziekte ook gebeurd en weI in de beschikkingen van 15-2-1947; 17-1-1951; 25-2-1953; 16-5-1953 en 9-12-1953. Deze maatregelen rzijn aUe in dit blad gepubliceerd, maar het is toch weI goed de thans geldende tekst nog eens in zijn gelheel te vermelden. , Het VCIvoer van bi;e/l van bet westeliik deeI van Zeeuws \illlande.ren, w3llronder WOfclt v~lsta3n het gebied ten westen van de voormalige Braaxman en van een lijn van bet zuideJi;kste punt vlln de voonllalige BIlIakman tot de Belgische grens ullar 'b et ovcrige dee! vnn Neder/n.nd is verboden ." "Het vcrvoer van _bii
t,In Mw;jking van 11et b~Baal de bij 11et vorige lid, is bet vervoer over bet grondgebied de( in dat lid gcnoemCIe ge· m eenten van uit _andere gemeenten atkomstige biien naar el~ers toegesta.~n !!let vergunnrng van de RiJksb1lenteelteoDsulent, bedoeId in artikeI 1, deze kan a:m de vergunnin~ voorwaarden verbinden. ' In 1953 zijn er dus verschillende wijzigingen gekomen. In Zeeuws-Vlaanderen rnogen de bijen thans ook niet meer van de ene gemeente naar de andere worden vervoerd. Deze maatregel is getroffen, omdat gebleken was, dat door reizen met bijenvolken uit een oude haard een nieuwe besmetting was ontstaan. Bovendien zal het nu mogelijk worden gemeenten, die enige jaren vrij blijven van mijtziekte, meer vrijheid te geven wat reizen betreft. Ontheffing van dit verbod kan worden verleend door de Rijksbijenteeltconsulent. In het algemeen zal het verzoek hiertoe worden ingewilligd als de stand niet dieht in de buurt staat van een vroegere besmetting en ook niet het reisdoel gelegen is dieht bij een oude haard. Ofschoon in Zeeuws-Vlaanderen op verschillende plaatsen koolzaad voorkomt, zullen er vermoedelijk tocih nog wel imkers zijn, die naar de Braakmanpolder willen reizen. 'Met nadruk wordt er op gewezen, diat het vervoer van bijen in het westelijk deel van Zeeuws-Vlaanderen zonder toestemming van de Rijksbijenteeltconsu-
lent verboden is. Om te voorkomen dat - nu de natuurlijke scheiding door het water is weggevallen bijenvolken uit het oostelijk deel te dicht bij Ihet westen zouden komen is, in overleg met de Rentmeester der Domeinen, een brede strook in het midden vastgesteld, waar geen' bijenvolken mogen worden geplaatst. Aan de Westkant, zowel als aan de Oostkant zijn twee zones aangewezen waar, uitsluitend met toestemming van de Rentmeester der Domeinen, tegen bepa:alde voorwaarden bijenvolken zuUen worden toegelaten. Deze voorwaarden zullen nog nader wor den bekend gemaakt. Tegen overtreders zal streng worden opgetreden. In Zuid-Limburg is het aantal besmette gemeenten sterk uitgebreid. De geconstateerde besmette standen zijn in bijgaand kaartje getekend. Het is echter nog niet mogelijk geweest deze gemeenten geheel te bemonsteren en in de aangrenzende gemeenten zijn ook nog slechts hier en daar steekproeven genomen. Het is dus niet uitgesloten, dat bij verder onderzoek in dit voorjaar opnieuw gevallen van mijtziekte worden gevonden. In dit verband moet het ten sterkste worden afgeracien
naar het Zuiden van /Limburg te relzen. Ditzelfde geldt ook VOOr het reizen naar het Oostelijk deel van ZeeuwsVlaanderen. Als men naar het fruit in Zuid-Limburg reist loopt men naast het gevaar van besmetting ook nog het risico, dat in de betreffende gemeente ziekte wordt gevonden - een vervoerverbod wordt uitgevaardigd en men dus de bijen niet meer naar huis mag halen. Besmetting met mijtziekte treedt heel vaak op door het opzetten van zwermen van onbekende herkomst. Dit geldt vooral in de besmette gebieden, maar de kans dat men met een dergelijke zwerm de ziekte binnenhaalt bestaat langs de gehele grens. In de grensgebieden is het dus nodlg "gevonden" zwermen te scheppen en at te zwavelen. Doet men dit niet, dan loopt men groot gevaar! De Bijenwet (artikel 3) schrijft voor, dat de houder van bijen, die weet of redelijkerwijze moet vermoeden, dat onder zijn bijen een ziekte heerst, dit aan de Rijksbijenteeltconsulent moet mededelen Bijenziekten zijn meestal van buitenaf moeilijk te constateren. Als er echter in het voorjaar volken doodgaan of ab.\lormale sterfte of veel kruipers te zien geven. dan is het vermoeden van ziekte aanwezig, en moet men een flink monster (b.v. 60 bijen of meer) verpakt in een stevig doosje opzenden aan de Consulent. Het onderzoek is geheel gratis. Tenslotte nog een algemene regel vaor afdelingen, die gezamenlijk reizen : Plaats niet aUe volken op een lange rij, maar zet de standen van verschillende eigenaars met een flinke tussenruimte van elkaar. TILBURG.
IR. J. MOMMiERS.
WANNEER VOIEREN? de jaarwisseling gepasseerd is, breekt voor de Nurechtgeaarde imker de tijd aan, zich te bezinnen op een werkplan voor het komende seizoen. Evenals iedere goede ondernemer, doet hij dus ongemerkt aan "planning" . De artikelen, die zo af en toe in het orgaan door ervaren imkers werden gepubliceerd en nog vers in het geheugen liggen, zullen hem nu van pas komen. Hij staat dus nu voor de taak een keus te do en en zijn voorbereidingen te treffen. Maar hoe zijn keus ook uitvalt en waar zijn drachtgebied ook zal liggen, een fundamentele voorwaarde zal hem helder voor de geest staan, n.l. deze: tijdens de dracht te zorgelll voor sterke vliegvolken. Dat is het summum concreto, de basis waar hij vanuit dient te gaan. Iedere imker zal begrijpen, dat om dit te bereiken, het nodig zal zijn 1. de volken op het juiste tijdstip tot een krachtige ontwikkeling te brengen; 2. gebruik te maken van een der gepubliceerde versterkingsmethoden. Wat dit laatste betreft dienen we weI te bedenken, dat twee zwakke volken samengevoegd, nog geen sterk yolk vormen, nog minder een sterk vliegvolk. De eerst genoemde voorwaarde, het op het juiste tijdstip actie brengen in de volken, zodat deze zich krachtig ontwikkelen, is dus de voornaamste. Voegen We dan bovendi en kort voor de dracht twee van deze volken te zamen of maken we er van drie b.v. twee, dan kunnen we zonder meer op grote volken met een enorm aantal vliegbijen rekenen. De vraag rijst echter, wanneer te beginnen? Is het tijdstip, dat de dracht in zal vallen zo ongeveer beken(i, en dat mankeert als regel niet zoveel, dan kunnen we daaruit afleiden wanneer de moer tot het afzetten van eitjes dient te worden aangezet. Immers eitjes, die ons tijdens de dracht vliegbijen verschaffen, zijn van veel meer betekenis dan eitjes, die ons vliegbijen leveren op tijdstippen, dat er niets te halen valt. Om nu het bepalen van de juiste data gemakkelijk te maken, kunnen we gebruik maken van bijgaande tekening. Op de horizontale lijnen zijn de maanden Februari t.m. September uitgezet, waarop we de juiste tijdvakken kunnen optrekken. De koolzaadbloei valt b.v. van ca. 22 April t.m. 20 Mei, vier weken dus (zie de gestippelde lijnen in fig. 1). De leeftijd van de bijen mag bekend worden geacht, hoewel daarin grote verschillen mogelijk zijn, afhangende van het tijdstip dat zij leven. Stell en we deze tijdens de dracht op 5 a 6 weken. Vool' bijen, die leven in het vroege voorjaar zal dit wellicht iets te laag zijn geschat, vool' de midzomermaanden miss chien iets te hoog, maar het geeft aan onze bel'ekening in ieder geval een zekere basis. Om de grenzen te bepalen het volgende. Bijen, die bijv. op 23 April, de eerste dag van de dl'acht dus, nog juist aan de vlucht dee In em en en dan aan de beurt zijn hun aards bestaan vaal'wel te zeggen, bepalen de uiterste grens aan het begin. Deze bijen werden volgens de berekening 9 weken daarvoor als eitje in de cel gelegd (6 weken levende bij en 3 weken in de cel), dus ca. half Februari. De bijen, die de laatste dag van de dracht juist voor het eerst aan de vlucht deelnamen, bepalen de grens bij het eindigen. Deze bijen werden vijf weken daarvoor als eitje in de cel gelegd, dat is ca. half April. Tussen: deze twee gevonden data (zie het gearceerde deel in de tekening) moet er dus zoveel mogelijk broed worden aangezet. Hoe dat kan worden bereikt hangt af van de verschillende omstandigheden. Zijn de volken in de herfst prima verzorgd en in de winter rna and en nergens door gestoord, dan is er, behoudens het tijdens de contr61e in het voorjaar openkrabben van een paar verzegelde ramen, weinig aan de volken te doen. Rust en warmte is dan de beste hulp. Blijkt tijdens de contl'61e, dat
46
-,
1
K OLZ
I I
AD
El'I ,
f'~ I
I)
I
111
LI
K PNtl?
,
D
ACHT
1- .- - - - -
KL VEl< F\~.n
1
Ee.R
e.R.
1
"
RT
RT
l".
er niet voldoende voel' ter beschikking is, dan kan men proberen een beetje te voeren of een paar ramen voel' van een ander yolk in te hangen. En goede verzorging in de herfst met ruim voldoende vaer, is m.i. de beste methode. Wat de leeftijd van de bijen betreft, enkele jaren terug werd door mij een yolk, dat aan de koolzaaddracht had deelgenomen en ruim vier vveken was weg geweest, thuis op een andere standplaats gezet, een tiental meters van de oude. Wonderlijk was het te zien, dat
een groot aantal bijen naar de oorspronkelijke standplaats terug vloog. Deze waren na vier weken dracht in een andere omgeving toch nog in "leven en hun eerste plaatsje niet vergeten. Voor de midzomerdracht (b.v. klaver) vinden, we als grensdata half April en half Juni, terwijl we voor de heidedracht begin Juni tot begin Augustus vinden. Duidelijk blijkt, dat ingeval we van twee opvolgende drachten gebruik willen maken, de broedaanzet geregeld door dient te gaan en deze geen onderbreking mag vertonen. Dit laatste is vooral van belang voor imkers, die van de vroege dracht op koolzaad gebruik maken en als opvolgende dracht naar de Zuid-Hollandse eilanden gaan voor die op de klaver, uien e.d. Zij zullen hun bedrijfsmethode zodanig moeten kiezen, dat in de zwermtijd de broedaanzet niet, of althans zo kort mogelijk, onderbroken wordt. Het is voor hen aan te bevelen vooraf jonge moeren te kweken of de volken na de koolzaaddracht, direct te splitsen, zodat de oude moer vool't kan en in het afgevlogen yolk een jonge moer gekweekt wordt. Is er tijdens deze manipulatie geen aanvullende dracht, dan is het beslist noodzakelijk, dat het oude yolk wordt gevoerd. Heeft men daar geen
erg in en is er geen voorraad in het yolk, dan zal de brOEldaanzet zeker niet naar wens verlopen. Kiest men na de koolzaaddracht de heide, dan heeft men meer tijd, maar ook dan dient de moerwisseling zo vroeg mogelijk te geschieden, liefst nog voor 1 Juni (zie fig. III). De maanden Juni en Juli zijn dan bestemd de bl'oedaanzet zoveel mogelijk te bevorderen. Meestal zal er dan weI enige dracht zijn, zodat de bijen in eigen onderhoud kunnen voorzien. Is dat niet het geval of is er langdurig slecht vliegweer, dan kan enige aanvulling van de voedselvoorraad zeker niet gemist worden. Jaarlijks organiseer ik met de afd. Rotterdam enige reizen en opvallend is, dat er altijd een aantal leden is dat geen- of weinig resultaat heeft. Het lijkt soms een raadsel, maar het is het stellig niet. Vroeg en steeds langzaam door voeren in de herfst tot alle suiker verbruikt is, het tijdig contl'oleren en eventueel stimuleren van de broedaanzet in het vroege voorjaar, het voor de dracht nog eens extra versterken van de volken met broed en bijen, zijn voorwaarden die zich niet ongestraft laten vergeten. Succes met de tekening! P. KLAPWIJK Secretaris afd. Rotterdam
Olliciele Mededelingen Jaarverslag van de secretaris over f 20,- (f 12,- tot f 25,-) en voor volken in zesraamskastjes f 12.50 tot het jaar 1953 f 25,- (f 17,- tot f 25,-). Op de De ramp zomermarkten werden ongeveer 650 Vele in het rampgebied wonende (1100) volken aangevoerd. De prijimkers en hun gezinnen werden zen bedroegen voor kastvolken f 20,zwaar getroffen en enige van onze tot f 50,- (f 15,- tot f 35,~) en leden verloren bij de ramp hun le- voor korfvolken f 6,- tot f 15,yen. De door het Hoofdbestuur ge- (f 12,50). organiseerde en door de leden met De najaarsmarkt te Eel'beek had een voorbeeldige collegialiteit gesteunde aanvoer van 20 volken, waarvan de hulpacHe verliep tot volle tevreden- kasten f 20,- tot f 30,- deden en de heid. Enige afdelingen konden nog korfvolken f 10,- tot f 15,-. geen hulp in de vorm van bijenvol- Enige afdelingen organiseerden weken enz. gebruiken. De hulpvel'le- derom honingmarkten. In verb and ning zal dan ook in het jaar 1954 met de matLge oogst werd aan de worden voortgezet. Het Hoofdbe- door het Hoofdbestuur aanbevolen stuur trok f 1.000,- uit de middelen Nederlandse Honingweek weinig aandacht geschonken. der Vereniging uit voor dit doel. Vele afdelingen verzorgden tentoonOntwikkeling van de volken, dracht stellingen of namen met stands deel Verwezen zij naar het overzicht in aan tentoonstellingen. het Kerstnummer 1953. Activiteit der afdelingen Onderwijs en voorlichting Er wordt steeds meer gezorgd voor In het seizoen 1952/53 werden 10 prettige, gezellige en leerzame afde(13) *) cursussen en 31 (23) lezin- lingsvergacieringen. De besturen gen gehouden met Rij.ks- en Ver- doen veel moeite om: door middel enigingssubsidie. Er werd wederom van hersengymnastiek, verlotingen, een groot aantal voorstellingen van darrenforum, bespreking van beonze kleurenfilm gegeven. Filmstro- drijfsmethoden, vertonen van films ken, kleurenplaatjes en films wer- en filmstroken het vergaderingbeden druk geleend. zoek te stimuleren. Het aantal afdeDe cursisten, die een cursus voor be- lingsstanden voor demonstratie ginners volgden in het seizoen 1952/ neemt toe en er komt weer enige 53 werden reeds in de gele.genheid belangstelling voor stalwedstrijden. gesteld een Rijkssubsidie aan te vragen, dat verstrekt wordt in de vorm Ledental van twee nieuwe bijerrkasten. Aan het eind van het verslagjaar bedroeg het ledenaantal 12.868 (14.44t) Markten en tentoonstellingen en het aantal afdelingen 319 (325). Op de voorjaarsmarkten werden on- De afdeling Berg aan de Maas werd geveer 100 (300) volken aangevoerd. op 1 Januari opgericht. Opgeheven De prijzen bedroegen voor kastvol- werdenj de afdelingen Gieten (saken f 18,- tot f 30,- (f 15,- tot mengesmolten met Gasselte), Hoenf 40,-), voor korfvolken f 15,- tot derlo, Kruisland, Maastricht (de le-
den zijn verspreid lid ,geworden), Sliedrecht (per 1 Januari 1954 samengesmolten met de afd. Dordrecht), Valburg en Wehl (samengesmolten met Zievenaar). Algemene vergadering , De notulen werden in het Maandschrift gepubliceerd. Hoofdbestuur De aftredende leden werden herkozen. Imkersdag Ret aantal bezoekers aan de Imkersdag te Hilversum bedroeg 600 (600) . Nationale Honingtentoonstelling De aanvoer op de honingtentoonstelling te Hilversum was minder groot, doch de kwaliteit van het ingezondene was aanmerkelijk betel' dan te Breda. Honingprijzen en honinghandel In verband met de matige oogst leverde de afzet van de gewonnen honing geen moeilijkheden op. Het Hoofdbestuur gaf de Kringbe.:. sturen in ov;erweging richtprijzen voor ,honing voor hun gebied vast te stellen. In Groningen bestaan zulke minimumprijzen reeds enige jaren. Alleen de Kring Drente gaf hieraan gevolg. Zij noteel'de de volgende richtprijzen: Heideslingerhoning f 1,65 per pot, zomerslingerhoning f 1,50 per pot, beide exclusief pot en heideraathoning f 2,50 per pond. Op de markt de Eerbeek werd genoteerd: eerste soort raathoning f 3.50 per pond (f 2,50) 2e soort raathoning f 2,25 tot f 2,50 per pond; hei ieslingerhoning f 2,- per pot en ZOlr;p,"slingerhoning f 1,50 per pot. Bijen in de boomgaarden De Bedrijfsraad en de afdeling Bunnik verleenden hUn bemiddeling bij het plaatsen van volken in de boomgaarden. Bespuitingsschade In de Noordoostpolder hebben vele imkel's ernstige schade geleden. Het Hoofdbestuur heeft hierover op-
47
•
nieuw contact opgenomen met de Noordoostpolder kan men zich wenkomstig stuk, liggende tussen anDirectie teneinde schade zo veel mo- den tot de heren: E. Wietsma, Lemdere percelen. gelijk te voorkomen. sterweg 95, Oldelamer; W. Flier, 6. Plaats de volken niet al te vroeg Oosterholscheweg 5 a, IJselmuiden. bij het koolzaad. De practijk Mijtziekte Neem bij plaatsing van volken bij brengt mede, dat er vooral in het In het verslagjaar werd mijtziekte het koolzaad de volgeIlide punten in begin van de bloei nog bestuivingen kunnen ~rden uitgegeconstateerd in Zuid Limburg en in acht: voerd. verband daarmee werd voor enige 1. Plaats geen volken in of zo dicht gemeenten een vervoersverbod uitbij het koolzaad, dat een even- 7. Overbevolking leidt tot het be-' ·gevaardigd. vliegen van pas behandelde pertuele insecticiden-stofwolk over celen of gedeelten van percelen, de bijenwoningen trekt; neem *) De tussen haakjes geplaatste die bij minder concurrentie deze afstand niet kleiner dan cijfers hebben betrekking op '52. waarschijnlijk door de bijen ge100 m. meden zouden worden door de 2. Zet de volken aan de Noordafschrikwekkende werking, die DRACHT VOOR UW de spuitmiddelen aanvankelijk Westkan t van het dichtst bij BIJEN! op de bijen, uitoefenen. zijnde koolzaadveld. Fruit: De volgende berichten zijn ontleerrd 3. Zorg er voor, dat de bijen onder aan de jaarverslagen der afdelingen: Imkers die bijen bij het fruit willen het bestuiven opgesloten zijn, zo- Eenrum: Er is allicht plaats op koolplaatsen, doch zelf geen adres hebdat vliegbijen niet in de stofwolk zaad. ben, kunnen zich in verbinding stelkunnen terecht komen. len met de heer C. Pater Jzn., Ach- 4. Plaats de bijen niet in of bij een Finsterwolde: Bij goede uitwintering terdijk 26, Bunnik, voor 15 Maart. van het gewas op koolzaad Vergoeding: f 5.50 voor kasten en gewas als erwten dat, als het met Nieuw Scheemda: 200 volken bij f 5,- voor korven, plus f 0,25 per een insecticide w6rdt behandeld, koolzaad als het goed door de winyolk als tegemoetkoming in de een gevaar vormt voor uw bijen. ter komt. vrachtkosten. Postzegel voor antNieuwolda: 100 volken op koolzaad woord insluiten! 5. Afzonderlijk liggende, betrekkeals het door de zachte winter niet lijk kleine stukken koolzaad of Koolzaad: te vroeg uitloopt. verwante gewassen lever en veel Voor plaatsing van volken in de meer gevaar op dan een overeen- Wolvega: In de NOP bij koolzaad en klaver. Rijssen: Op de heide van de Holterberg en Notterveen kunnen weI enige honderden volken worden geplaatst in overleg met ons bestuur en de jachtopzieners. Eerbeek: Op de heide. Vragen voor deze rubriek zenden aan het Bijenhuis te Wageningen Tiel: Heel wat volken kunnen geplaatst bij het fruit. Vraag 6: Bijenstransport per aan- Wat verstaat men onder struiken Zetten: Op het fruit onbeperkt. hangwagen achter bromfiets. en welke hoogte mogen zebereiken? Hoom: Bij het fruit via afd. BunVraagsteller vervoert sindt 1950 zijn L. N. te D. nik. (Zie boven). volken naar de vroege dracht met Antwoord: Hieromtrent zegt art. 713 een aanhangwagentje achter zijn van het Burgerlijk Wetboek dat "het bromfiets. Het hebben van een aan- niet geoorloofd is hoogopschietende Uit de hangwagentje achter een bromfiets bomen of heggen te planten, dan op ~lcleliYl'3eYl is in de Wegenverkeerswet verbo- een afstand, welke bij de tegenden. Bestaat de mogelijkheid hiervan woordig 'bestaande bijzondere regleontheffing te verkrijgen? menten, of ten ,gevolge van vaste en A. F. IJ te S. erkende gebruiken, bepaald is, en AFD. BILTHOVEN Antwoord: Krachtens art. 51 a van bij onstentenis van reglementen of Op 12 Februarl was ' door het Afdelingshet Wegenverkeersreglement is het gebruiken op den afstand van vijf bestuur een "bijenweide-avond" georgabestuurders van rijwielen met hulp- palmen van de scheidslinie der beide niseerd. Uitgenodigd waren: de burgemeester. de hoofdopzichter van de plantmotor verboden: erven ten aanzien del' heggen". Wat soendienst. Ir. G. A. Overdijkink, houta. daarmede een aanhangwagen men onder struiken verstaat zegt vester bij het Staatsbosbeheer en de led en voort te bewegen, van de maatschappij voor Tuinbouw en het B.W. niet, zodat we daaronder b. enig ander voertuig of deszelfs zullen moeten verstaan, die heesters, Plantkunde. Voorzitter Hamer verwelkomde in zijn bestuurder voort te bewegen. die we in het dagelij:ks leven als openingswoord speciaal de burgemeester, Krachtens art. 123 van dit reglement struiken aanduiden dus in het alge- die de bijenteelt een goed hart toedraagt en de secretaris in de gelegenheid stelde kan echter van deze bepalingen ont- meen overjarige gewassen met hou- voor het politiecorps een lezing over de heffing worden verleend en weI tige takken zonder starn, dus waar- bijenteelt te houden. met als gevolg twee voor wegen onder beheer van het van de vertakking reeds in of bij de nieuwe afdelingsleden. Hij wees verder de acbteruitgang van de bijenteelt in Rijk door de Minister, voor wegen grond aanvangt. De in het artikel op one land. en stond uitvoerig stil bij de onder beheer van een Provincie, als- genoemde "bijzondere reglementen" oorzaken hiervan. Een dezer oorzaken, nl. mede andere wegen, niet onder be- zijn reglementen, die reeds bij de het verdwijnen van de bijenweide, had het bestuur aangegrepen deze avond te beheer van het Rijk en gelegen buiten invoering van het Burgerlijk Wet- leggen. de bebouwde kommen, door of van- hoek bestonden en deze komen dus De eerste spreker. de hoofdopzichter van de plantsoendienst gaf een overzicht van wege Gedeputeerde Staten, nu practisch niet meer in a,anmer- de beplanting in De Bilt en Bilthoven. vonr andere wegen, door of vanwege king. Anders is het met de "vaste waaruit bleek dat bij. als ex-bijenhouder, Burgemeester en Wethouders. Ais en erkende gebruiken" en daarom- in het verleden weI degelijk met de wenvan de imkers had rekening gehouvragensteller dus kans ziet zijn trent zal vraagsteller zelf in zijn om- sen den en dat in de toekomet zeer zeker nog drachtveld te bereiken zonder ge- geving een onderzoek moeten instel- zal doen. bruik te malren van Rijkswegen en len. Over de hoogte der heggen De heer Ir. Overdijkink gaf de aanwezigen aan de hand van een fraaie collectie daarbij buiten de bebouwde kommen spreekt de Wet niet. Een palm is lantaarnplaatjes een duidelijk inzicht van der ,gemeenten blijft, kan hij met een 10 cm. zodat vraagsteller met zijn de vele factoren waarmede rekening moet gehouden bij de wegbeplanting. ontheffing van G.S. volstaan. heg een halve meter uit de schei- worden Autosnelwegen lenen zich absoluut niet Vraag 7: Hoe ver moet men met het dingslijn zal moeten blijven, als ten- voor aanplant van "Bijenbomen" maar planten van struiken van de schei- minste de plaatselijke gebruiken niet wanneer adviezen worden gevraagd aan Staatsbosbeheer over de beplanting van ding van het erf verwijderd bIijven? anders zijn. secundaire wegen e.d. wordt weI degelijk M. M. aan de bijen gedacht.
'llJragenrubriek
1
11
48
AFD. ASSEN
• Op 8 .Jan. j.l. Is In de ouderdom van 83 jaar overleden ons medelid H. TEHBERTIlIAN De heel' Tebbertman is een voor'a ansWaAd '!miter in 4.S8en geweea~ en 'W6s g,el'UlD).e tU-d pClll\lngmeeat(ll' :VllIl onze nfd'ellng-. ZlJn grote yer!)ienljtcDr voor ve~lglnll' wet'den orkeDd In "'19t7. toen hll t~b ere-lid wel'd benoerod. HellUUl ~OD hlj de laatste jaren wegens gezondheidsredenen niet meer ann het verenigingsleven deelnemen, nochtans wordt zijn persoon, vooral door de oudere. leden in ere herdacht. Hij ruste in vrede. HET BESTUUR
"'8
l'ROVINCIE UTRECHT Rode HUrry
VandeDb~g
0p 26 J-anuuJ 8j)ra.lc: de :Amer~aan6e groot-ill'lli:~r H. Vandenberg liP een av~nd. l11e geol'lJl!.nliJeerd werd door bet Propagandllblll'ellu voo" de Bl;lenteeit In de Pro .. villele Utl'eobt( hi l3amenwcrli:lng filet het HOlltalJestuursLid ilo heel' J'. II.' van Dl;Ik. DerUS: :lW11- ·&(lIOden CJillgreel'd i de heel' VMdenbetg nMl' Amellika. als bet:OGps· Imker hOO bjj veel n1euwa ,te ve~teUen , l!lr werdo,n; oll!era g~o.oma Qv!!r honingoogs~en, <'U6 de Nederl(Uldl3e inikllrs vllrt)&a8den, H,et gehelm "Van een grote oog-st III In AmerlkJl al-gOMeen l;!okend, durvoo,r "Vorden dalll' de b'ijill lngewlntOrd met een honlngvoorraad die val'Jeort van 60 tot 100 pond. Om bet zwermell tegen te gaan goeH mon de volken rulmte en men 1nat Z(I kunstraa.~ uftbouwen. Tel' verdutdolijli:lng van het gesprokene werd een zeer fraaie bijenfilm vertoond. Men kon de bljen bij hun werk in de open cel gadeslaan. Van de drachtplanten geniet de paal'se lucerne een bijzondere w~deJ'lng.
Sprek"et> ontvtng aan het einde van deze Ilvond '\tell !,)l;Ienkorf, echter met verzoek In Ame'lilkU olet te vertellen dat er In Nederland nog mee gelmkerd wordt. De li:oaten van deze avoDd werden door de gezamenlyke Utrechtse afdelingen gedragen, het was een ultermate geslaagde avond met grote opkomst. . .J. .J. DORRESTEI.JN AFD. SCHEEMDA
Op 18 Janua~1 overleed ons bestuurslid, de heel' W. J. MEIJER, die van de oprichtlng af bestuurslid van onze afdeling is geweeat. De heel' 14elillr 1& lIUim 70 jaar geworden. Iiret lenb}to jaar heeft hll zich niet veal tfiellr met zljn bljen bezig kunnen houden, doch voor die tijd was hlj een van onze Retiefste leden en op de Algemene Vergadering steeds onze afgevanrdigde. De laatste jaren heeft htl deze functie overgedragen aan een jongere. omdat hlj zich een beetje te oud begon te voelen voor de rels naar Utrecht. Vooral op onze vergaderlngen zullen we hem missen. F. NANNINGA, voorz. AFD. VALKENSWAABD Vierlng 40-jarlg bestaan.
Op 16 .Januari heeft onze afdeling hnar 40-jarlg bestaan op feesteiijke wljze gevierd. De voorzltter. de heel' Bijnen, heette de led en en hun dames harteiijli: welkom en ook de heer van del' Zwaard, Hoofdbestuurslid, die namens het Hoofdbestuur de fraaie zilveren legpenning van de Verenlging aanbood. de heel' Pijnenburg, asslstent van de rijkstuinbouwvoorlichtingsdlenst. de heel' van Leuken asslstent van de rijksbijenteeltconsulent. en de heel' Hagenaars, oud-voorzltt~ der afdeling. De \'oor7oitter bracht verslag uit van de In zljn geheugen liggende verstreli:en jaren. Op 4 December 1913 werden statu ten en huishoudelijk reglement door het Hoofdbestuur goedgekeurd en de afdeling deflnltlef opgerlcht. In 1920 was het ledental tot 117 opgelopen. In 1928 werd een elgen zemerij opgerlcht, wat met grote kosten gepaard ging. De leden namen aandeleri tot een bed rag van f 600,-. Omstreeks 1930 werd de heel' Bljnen lid der aideling, voorzitter was toen de heel' W. Bos en secretaris de heel' N. Verhoe-
ven. Door vertreli: naar het buitenland moeet de heel' Bos bedanken en de heer Hag'enaus· \Ve~d benoemd tot vOOl'z1ttel;, die \Oen PanT jaa.. latel' wegonll ovorplaatsing Djllll' Bre.da ~tI Cunotta moest neerleggen. De heel: Bijoen werd alii oj)v\)lgo1' geKozen. In 19811 n~en de heron d:e Ruan en P. J'. ullJUlen de' fUn~ell van voorzlttel' en secretaris over. In 1938 werd het 26-jarlg bestaan op luisterrijli:e wljze herdacht. In 1940 bedankte de heel' de Haan als lid del' afdeling en hl! tl'ncbtte de atdeling ten gronde te r'ichten door de leden over te halen naar de N.C. B., wat hem ten dele gelukte. Op deze vergaderlng vlelen harde woorden tussen de heren de Haa.n. Lompen en Driessen en werd laatstgenoemde tot voorzitter geko~en met algemene stemmen. In 1941 werd de N.C.B. door de Landstand opgehoven. W~l'doo):' ape leden zich btf OMIl nfil,.~11n1l' unsloten. Ret bestuur wJet, dlit liet tocb maar n/delijke leden wareD .·en In die- je,t'en werden alle aandelen in de zemerij afbetaald. In 1949 bedanli:te de heel' P. .J. .Jansen als lid del' afdeling en werd de heel' Bijnen als voorzitter gekozen (hij was inmlddela weer lid geworden) en de heel' Driessen als secretaris. NiettGgensijl!lnde het tel'Ugeglopon led ental ,dul'tdo de afdeling h~t aM 01Il In 1950 de (1]11'1 vnn Immen en 1:mkers to laten komen. De zaal was bezet met ongeveer 350 mensen, wat voor een belangrijk deel te danken was aan de heel' van Leuken. V~~r de viering van het 40-jarlg bestaaD werd eerst een bal-avond georganiseerd en de flnancilHe uitkomsten maakten het mogel\J1i: het jublleum te vleren, al was het dan ook wat later dan de julste datum. Na de voorzittel' apl'8k de !wer van \ler Zwnard, die met taart.elijltll woorden de bondijlogpennlng ovcrhiuldlgde, dIe met luld applaus werd ontvnngeD. Darunn IIProk de hear van Leuken, dre 210h tb"ls voelde In onzlf' afdellng, 1'IUillr die tot ~n spijt wegens de slechte verblndingen weer vroegtijdlg moest vertrekken naar Beek en DQnk. Door ons lid de heel' Evers werd een opwekkend woord gesproli:en. vooral tot de imkersvrouwen. Toen begon de feestvierlng en werd overgegaan tot het gratis verloten van gesehonken ereprijzen. waarvoor de leden zeer dankbaar waren. .Jammer dat het klokje van gehoorzaamheld te vroeg 12 uur sloeg, toen de voorzitter deze welgeslaagde feestavond sloot en aUen, drt!' daara4J) hadden meegewerkt ;>iUn welgemeende danli: bracht en ieder tevreden huleWt1al'ts keerde. HET BESTUUR. AFD.THOLEN
Onzo IlIdeling vergaderde oJ) 26 Jnnulll'l. Inlljjn opentngawoord blUde 'de vo.o~lt fer ijlrug In hat, :lMr 19~. hel rampjaar. OnZe aMeUnc is voor verltezen tw.n meplIen1fmms: g,eap~"!l geJ)leveJl~ mot de bijenvolken ataat het ectilel' beel wa1; IIDdnrs. ooR '1s ar nog 0.1 ·1)001 \list materU1Je. schacJ,e. we. W"onen op een mlilerabe) li:aal eiland, II'IBBt' ::16 llegtien ons In hef .. ~rll nlnger laond" nlel vergetAln. lllr Is ons van daar een ~ko zendlng b\Jen'IVonlngEln to-egeslUurd, waal'voor wo heel /;Iankbaar 'ZlIn, En ook neg een filM b~ralJ aan Keld. wlla.rvoor Zl'ter:men z!jn aangoko"llbt. Allen zijn we nu oJ) Billig gcholpen en dat was nodig. Eon Im-"e.r. dle In 1944 zijn gehe Ie stal en al1e8 w.at Ill' In hoorde verloren had, en die uit eigen portemonnaie de zaak weer had opgebouwd en nu alles weer kwll.L rs. denli:t ~T twee mBa:! OVM' voO'J'dat hU oiln,!euw beglnt. 41s "10 lemand. ~nn een paar ~tu!tlm mGt l1wermlln kr\fgt Is hij meterul wec.r j)e21g en we liOeV6J1 geelt 'iBtl'eeP dOor ~n I1aam te balen OJ) de l~dellJIlat. Op 8' Maart zal de bijenfllm voor ons worden vertoond. Vorige keer hadden we fUnk bezoek, we hopen ook nu weer op een volle zaal te mogen rekenen. Inplaats van de gebrulkelUke verlottng bebben we een proel genomen met hersengymnastiek en het Is een succes geworden. Ult de vragen komen weer vragen. Aan het eind van de avond betuigt voorzltter Poperlng allen dOJ\k voor hun sanwezighel(l, en med'ewerl~lng. ook nogmaals het NooJlctooBlen dat het Zuldwesten hlelp na de ramp en hij spreekt de led en. die nog een tiental kIn tegen een barre Zuldooster in moeten trappen enlge moed In. Het gironummer van de secrelarls-penningmeester Is 630726. de gemakli:elljkste en goedkoopste wijze voor het betalen van het suili:ergeld! A . .J. SOETERB, Beer.
AFD. BUN:!I.'"IK-HOUTEN Md. Bunnlli:-Houten hield haar 6e .Jaarvergadering ~p .. Februul j.I., waarvoo1' een goede belangslelltng beEitond. Besproken werd de voorjaarssulkerlevering. Besloten werd om ditmaal de. jaarlijkse ~\lurall! to. mok!)n n~ Frle,sland en tevens. op 28 AU&'WItue nul' de lmlterSQag II'I Emmen to g'aAn. Het jlUU'VOl'Slag van do sect'elarls E. C. v. lt1Jn gar blijk VM esn actle:f 1nar. De v~buur Van \!ijenvotkiln llraeht rulm '( '4200.- In bandon dol' ImK9~6. ~geJllverd w~U Wln de Ie-den lMO kg llulker. K4.lt. afd. orgaon .,8J;fellnl!lnwgo) ward ultg.obreltl' vo.n &-12· pagl1111' S J)~I' Jlummel.'. S'.el ba(lg e~do de:r kB8 ~edrQ~g (l1l8,02, Tot Il)den do" nleuwe k~C/lmm19lile werden gek(!zen do- heten B. :0:. d. B(lrg te. Bouton en F. Vllldhulzen tAl Bunnlk. Ket tlopot van Imkersnrtikblon h.ad eon 0Dl1,et van t 4ll,ll/. BIl!lpl'oken wer(len verder de v,ool'Ste1lon van de Alg, Vel'gaderlng Ql1 de '\"81'huur van bUenyolken. 13U de ~eeluilrgv~wkle l&1ng 'Wefd,onherKOUn de beren 1!l. C. 'Van l;lUn, Bunnlk enA. :r. Ulftewael. Hout~n. E'en gratis vOl'loUng met VQor elk lid cen IJI'UH, c..en g;a,tls o~n!!umptle met Bprits. brO:Cl1t or QI dra de julete stemming In. fra de pn\lzo word een tene,el~tukje OJ>gevCie~'tl In .2 betlrUvon ,,1:>0. I{O'lllngmn(lV\lngel'''. h$~velk ten .?e.erate In de_\~~l, vfel htl de' ~n'W8'~lge", Na de ""Ul"""g bl~e' men 110& enlge tijd
OJ) de. prjlO.t/1vond van 16 FebI'. hleld de Oud-~8onear, do heer G. Schuring, die ~ll1me 1n Men-it In Brita C;olumblll reeds geilurende 25 janr een groot (1lIk.!)'rsbo'drUt lIeeft \1IClt ongevcer 2000 volken. een PI'aa~e over zUn wel'kwllze en ervAJ'lngen, au ging ultveerJg In OJ) de geheel andere dn).QJltpronniin en mogolijkheden In lli\n gehled, de draeht duurt clelll' ,aan ~n siltk door van .AprU tot elnd A~8tue en opbnngsten V~ 4~OO p6n,d behorlin niet tot de u1t'zonderlngen. To~n 00 voomttor nnmens de te1l'U~e aan'Wtl~l gel;l dB beer Schuring dMk zol. kon hlj milt reoM sJ)l'llken van eon :teer moole en geS18QJ oe 6vonll. OJ) 19 .TlIllu\ll'l hteltl, do heel' J'. a, van DUI!; un BllthoVQn een O4.u.8 0rle met lIchtbeelc;ten 'Vopr onie- lQd~n, waarln bij op de v4l1 h~m bokenae geosUge wtJ~6 !,prak ov,cr .,de Ii:onlngin dor bUen" en de lmkerU ven broodor Adam J.n lIlngeland. die hij eenB Jla6 be£ooht. No.. de p,uze. vertoonde de 8})Tj!lI;e1' .een. ttlmpJ,e over het rel~en aer j)ijen naaJ' de hslde III bet No·ordon vim Sellotland, die entge interessante opnamen bevatte. .J. H. LUBBERS. wn. secI'. AFD. EIJSDEN In een speciale vergadering bracht onze voor7oitter ons op de hoogte van de regeling van het subsidle, dat de veilingen in de omtreli: aan de bijenhouders zullen geven. De omliggende velllngen hobb.e n \\Cn bedrag van f U6oI.- till' ~jlhlkklng gesteld. dit bedreg znl worden verdeeld onder de elgenaaJ's ven onp\!eel' 400 volken met Ingang van de lente -1953. Tevens zal men beginnende Imkers helpen aan een bevolkt zesraamskastje om leder. die belangstelling heeft voor de bljenteelt op gang te helpen. Spr. wees er op, dat dit gunstige resultaat vooral te danken is aan de assistent van de Rljli:sbljenteeltconsulent de heel' .J. M. A. van Os. die reeds meermaien heeft aangedrongen op de vorming van zo'n fonds tot steun van fruitteelt en biienteelt. En nu er vier veilingen begonnen zUn, zullen er wei meer volgen. G. BIESMANS, secI'. AFD. BEIlIMEL Op de onlangs gehouden jaarvergaderlng onder voorzitterschap van de heer .J. H. Peters werden twee onzer oud-Ieden herdacht, die In 1953 van ons zijn heengegaan. Het waren de ere-Ieden Jan Moed en Th. Stoffels. Mogen belde lmkersvrienden rusten In vrede. De werkzaamheden over 1953 waren van die aard, dat zij tot \'olle tevredenheld strekten. Een batig kassaldokenmerkte de zuinigheld van onze pennlngmeester. Het bestuur hoopt, det het Jaar 19M met een te beginnen cursus nieuwe imkers zat opleveren. P . .J. BOUWMAN, secI'.
BIJENMARKTEN 14 April: Purmerend. 21 April: Assen. 24 April: Zenderen.
DE SPAARKAST ic thal1c de meeM tgeDraatgde byel1kact tgewordef6 Op nevenstaande foto ziet U de kast afgebeeld. Ze is gebouwd volgens het Amerikaanse systeem: de onderdelen passen koud op elkaar. De kastverbinders, die U aan de zijkant ziet, zorgen er voor dat de bakken tijdens het reizen niet verschuiven. De kast wordt geleverd met een practisch en sierlijk plat dak, bekleed met prima zink . • De kast is gebouwd voor raampjes van het simplex-formaat. Men kan er dus zowel siffiiPlex-broedramen in gebruiken als de bekende, ideaalraampjes voor gewapende kunstraat. Ook uw eigen simplexraampjes passen er in. Op de tweede foto hebben we de kast even voor U uit elkaar genomen om U de onderdelen te laten zien. De broedkamer (ingericht voor 10 simplex broedramen) heeft een vaste bodem. Zij is voor en achter dubbelwandig en voorzien van metalen draaglijsten voor de raampjes. De vliegplank vormt bij het opklappen een geheel met de voorwand van de kast en wordt gesloten met een schuifje. Handgrepen in voor- en achterwand maken het hanteren van de kast gemakkelijk. De honingkamer is ingericht voor 10 simplexramen van broedkamerformaat, maar U kunt deze ook in honingkamerformaat krijgen. Ze is voor en achter dubbelwandig en eveneens voorzien van practische handgrepen. Reisraam-separator: als het vliegplankje naar binnen wordt geklapt doet de separator dienst als reisraam. Plat dak, bekleed met prima zink. De voerbak (rechts onder op de foto) heeft een inhoud van 8 L. U kunt er zowel snel als langzaam mee voeren. De bijenruimte is afgesloten met een glasplaatje, zodat U bij het vullen van de voerbak geen bijen omhanden hebt. De voerbak bedekt de gehele broedkamer, het voer blijft daardoor warm. De voerbak is van binnen bekleed met een waterdichte substantie, zodat lekken uitgesloten is. De dekplank vervangt het kleedje; de bij.en kunnen over de toplatten heenlopen. Een hygienische oplossing, die bovendien het voordeel heeft dat wasmotten nergens een heenkomen kunnen vinden. En hier volgen de prijzen: Broedkamer met vaste bodem, zonder raampjes, met dekplank en dak, de ideale combinatie voor de beginner, die een zwerm in de kast wil herbergen en zich later langzamerhand de verdere toebehoren wil aanschaffen Broedkamer m. vaste bodem, z. raampjes Dekplank . Dak met zink Honingkamer, broedkamerform., zonder raampjes Honingkamer, honingkamerform., zonder raampjes Reisraam -separator
f 19,f10,f 2,f 7,-
f
7,50
f 5,f 2,25
Voerbak met glas . Snelgrovebord voor de spaarkast 10 Simplex broedkamerraamPjes 10 Simplex honingkamerraampjes 10 Ideaalraampjes, broedkamerformaat, voor gewapende kunstraat . 10 idem honingkamerformaat . Kunstraat p. kg (ong. 19 vellen broedkamerform. of 30 vellen honingkamerforma at) Gewapende kunstraat voor Ideaalraampjes, (ongeveer 19 vellen broedkamerform. of 30 vellen honingkamerformaat) per kg 20 afstandblikjes
f f f f
6,75 5,25 2,1,90
f 3,50 f 3,40
f
5,-
I· f 6,f 0,50
De kast en alle onderdelen zijn meubelmakerswerk, vervaardigd van het beste hout, oer-solidQ en glad als een eikel, een sieraad voor de tuin en .. . . U, beleeft er een mensenleeftijd plezier van!
AI on:ze prij:zen :zijn vrijblijvend!
\O)?rNJ (QH~ ~
Tel. 2863
©©'lDJ"
ljJij, N~ uiS Drukl N.V. UltgeTer!l
~lIj
Giro 1171
W"c'Ni~e'~
De Gelderlander - NjJJnegen
~
