2015 2015 TUSSENRAPPORTAGE TUSSENRAPPORTAGE
Inhoud
Inhoud Inleiding 1 Resultaat Tussenrapportage 2015
3 4
4 5
6
6
20
33
42
49
3 Bijlagen
57
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
57 60 61 62 63 77 78
1.1 Financieel resultaat Tussenrapportage 2015 1.2 Financieel beeld inclusief resultaat Tussenrapportage 2015 2 Resultaten per programma 2.1 Programma Sociale stijging Voortgang begrotingsactiviteiten Actueel (Ontwikkelingen/Risico's) Resultaat/Voorstellen 2.2 Programma Vestigingsklimaat Voortgang begrotingsactiviteiten Actueel (Ontwikkelingen/Risico's) Resultaat/Voorstellen 2.3 Programma Leefbaarheid Voortgang begrotingsactiviteiten Actueel (Ontwikkelingen/Risico's) Resultaat/Voorstellen 2.4 Programma Bestuur Voortgang begrotingsactiviteiten Actueel (Ontwikkelingen/Risico's) Resultaat/Voorstellen 2.5 Paragraaf Bedrijfsvoering
2
Begrotingsbijstelling Algemene Reserve (AR) Reserve Grootschalige Investeringswerken (RGI) Egalisatiereserve 3D's Risico's Investeringen Afkortingenlijst
Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Inleiding
Inleiding We zijn bijna halverwege 2015. Op de ambities van het coalitieakkoord zijn de eerste maatregelen in uitvoering. In deze tussenrapportage hebben we de balans opgemaakt waar we op dit moment staan. We hebben dit op een nieuwe wijze zichtbaar gemaakt. Daarbij hebben we onderscheid gemaakt tussen de uitvoering die op schema ligt, dus goed gaat en daar waar de uitvoering beter kan en moet. De schema’s die aan het begin van elke programma zijn opgenomen geven een kort en bondig overzicht. Na het overzicht volgt een beknopte toelichting op de voortgang en de belangrijkste afwijkingen. Sommige afwijkingen zijn goed te verklaren, zoals de extra tijd die we hebben genomen om de lokale educatieve agenda zorgvuldig met onze partners te doorlopen. Andere vragen om er een extra tandje bij te zetten, bijvoorbeeld de aanpak van de energetische verbetering van de particuliere woningvoorraad en de Top 100 aanpak. Ook moeten we onze verwachting durven bij te stellen, zoals bij de implementatie van NOMA waar we op basis van een evaluatie in de tweede helft 2015 conclusies voor verbetering willen trekken. Veel aandacht in de eerste helft van 2015 is uitgegaan en blijft uitgaan naar de transities/transformatie in het sociale domein. De uitvoering is uiteraard nog volop in ontwikkeling. De Tilburgse Toegang wordt goed gevonden door de Tilburgers. De nieuwe stimuleringsagenda economie en arbeidsmarkt is gereed. Om eind 2015 nieuwe regionale afspraken te hebben over de bedrijventerreinenprogrammering met de provincie hebben we het onderzoek gestart naar herprioritering en ‐fasering van onze locaties voor bedrijventerreinen waaronder Wijkevoort. Op het terrein van Werk en Inkomen zijn de eerste baanafspraken gemaakt en is de inrichting van het Tilburgs Banenmodel een feit. De ontwikkelingen in de Spoorzone krijgen steeds verder vorm, waarbij we uitkijken naar de onderdoorgangen die het centrum met de Spoorzone verbinden. Het meerjarenprogramma openbare ruimte voor 2015 is bijgesteld tot een realistische werkpakket. Hierbij is grotendeels invulling gegeven aan de ambitie uit het coalitieakkoord om voor 4 jaar € 1,2 mln. vrij te spelen voor intensivering groen in de stad. Veiligheid en leefbaarheid staan centraal in de aanpak in de focus‐ en aandachtswijken. We zijn zichtbaar in de wijk, stimuleren en faciliteren bewonersinitiatieven. Het financieel resultaat van de tussenrapportage 2015 bedraagt € 51.000,‐ euro voordeling ten opzichte van de begroting 2015. Vanuit de doorwerking uit de jaarrekening komt daar een positief effect voor 2015 bij van € 1.224.000,‐, in totaliteit een voordeel van € 1.275.000,‐. De belangrijkste voordelen bij deze tussenrapportage zijn de lagere instroom bij de collectieve ziektekostenverzekering voor minima, een hogere bijdrage van het Rijk voor de uitkeringen (BUIG), herprogrammering MJP en een dividenduitkering van Enexis. De belangrijkste nadelen zijn de bijgestelde bijdrage van het Rijk uit het gemeentefonds, het renteresultaat en de organisatiekosten. Een aantal financiële afwijkingen hebben ook een structurele doorwerking waar we bij het opstellen van de begroting 2016 rekening mee houden. In deze rapportage bieden wij u een nieuw actueel financieel beeld. Ten opzichte van de Perspectiefnota betekent dit dat we naast de structurele doorwerking vanuit deze tussenrapportage ook de cijfers vanuit de meicirculaire hebben doorvertaald. Wij hebben u reeds op 4 juni geïnformeerd over de meicirculaire. De meicirculaire is weliswaar bekend, maar de herverdeling van het gemeentefonds krijgt nog een vervolg. In de meicirculaire is deze herverdeling nog maar voor een beperkt deel ingevoerd, het overige deel komt alsnog volgend jaar. Het financieel effect hiervan voor de gemeente is nog niet bekend.
3
Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaat Tussenrapportage 2015
1. Resultaat Tussenrapportage 2015
1.1 Financieel resultaat Tussenrapportage 2015 (incl. beleidsvoorstellen) De Tussenrapportage 2015 laat een voordelig resultaat zien van € 51.000,‐ ten opzichte van de begroting 2015. (V=voordelig, N=nadelig)
Sociale stijging
Vestigingsklimaat
V 2,03 mln.
V 0,54 mln. Totaal
V 0,05 mln. Leefbaarheid
Bestuur
V 2,65 mln.
N 5,17 mln.
Het resultaat van deze tussenrapportage wordt op hoofdlijnen veroorzaakt door:
(bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) ‐ Lagere instroom collectieve ziektekostenverzekering minima ‐ Gebundelde Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeente (BUIG) ‐ Dividenduitkering Enexis ‐ Herprogrammering meerjarenplan openbare ruimte (MJP) ‐ Lagere verwerkingskosten afval Storting in egalisatiereserve (incl. fictieve btw) ‐ Renteresultaat ‐ Uitkering gemeentefonds ‐ Organisatiekosten ‐ Overige afwijkingen Sub‐totaal ‐ Beleidsvoorstellen Totaal Tussenrapportage 2015 ‐ Doorwerking Jaarrekening 2014 Totaal t/m Tussenrapportage 2015
4 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
V/N V V V V V N N N N N V ‐ V V V
2015 1.900 545 783 3.807 450 545 900 3.583 2.300 106 51 0 51 1.224 1.275
Resultaat Tussenrapportage 2015
1.2 Financieel beeld inclusief resultaat Tussenrapportage 2015 Bij de Perspectiefnota 2016 is een voorlopig financieel beeld gepresenteerd. Door verwerking van de structurele effecten uit deze tussenrapportage ontstaat het volgende nieuwe financiële beeld:
(bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Structurele doorwerking* 2016 2017 2018 2019 Actueel financieel beeld V 2.642 V 149 V 437 V 637 Perspectiefnota 2016 Tussenrapportage 2015 N 1.545 N 2.675 N 1.350 N 323 Meicirculaire 2015 V 200 N 900 N 500 N 300 Herzien actueel financieel beeld V 1.297 N 3.426 N 1.413 V 14 * De structurele doorwerking van de Tussenrapportage 2015 en de meicirculaire wordt verwerkt bij de Programmabegroting 2016.
5 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
2. Resultaten per programma
2.1 Programma Sociale stijging ‐ Perspectief voor alle inwoners VOORTGANG BEGROTINGSACTIVITEITEN
Wat gaat Goed
Wat kan Beter
Onderwijs
Scholingslening voor werk‐ zoekenden Lokaal Educatieve Agenda Programma onderwijs‐ arbeidsmarkt Het regionaal educatieplan Actualisering uitvoerings‐ programma Hoger onderwijs Ontdekfabriek
Voortijdig Schoolverlaters (VSV)
aanpak high impact crimes
Armoede‐ bestrijding
Uitvoeringsprogramma/aanpak armoede Actualisering armoedebeleid
Bevorderen zelfredzaam‐ heid
Sociaal werk/wijk‐ en buurtwerk Gezondheidsbeleid Informele‐ en mantelzorg Frontlijn (Toegang) en lichte ondersteuning
Regionaal Werkbedrijf Jeugdwerkloosheidvrije zone Implementatie en monitoring Tilburgs Alternatief De pilot arbeidsmatige dagbesteding Nulmeting gemiddelde prijs per uitkering uitgevoerd Bestandsontwikkeling Participatiewet Strategieplan Diamant‐groep
Werk en inkomen
6 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Uitvoering NOMA
Resultaten: Sociale Stijging
Maatschappe‐ lijke onder‐ steuning
Inkoop en sturingsplan Wmo Beschermd wonen/Vangnet Hulp aan huis Doorontwikkeling Zorg‐ en Veiligheidshuis (TCC) Maatschappelijk gevoelige voorzieningen
Gegevensuitwisseling en digitaal declaratiesysteem 3D's
Gegevensuitwisseling en digitaal declaratiesysteem 3D's
Onderwijs
Burgerinitiatieven jeugd Gastheergemeente en regionale inkoop 2016
Actueel
Resultaat V 2,0 mln.
Onderzoek verdeelmodel Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen aan Gemeenten Lagere in‐ en uitstroomcijfers uitkeringen Servicenormen Werk en Inkomen Uitbreiding capaciteit Regionaal Meld‐ en Coördinatiepunt voor voortijdig schoolverlaters
Lagere instroom collectieve ziektekostenverzekering minima (V 1,9) Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen aan Gemeenten (BUIG) (V 0,5) Lagere uitgaven vervoersvoorzieningen en rolstoelen (V 1,3); verrekening reserve 3D's (N 1,3) Invoeringskosten Wmo en Jeugd (N 1,3); verrekening reserve 3 D's (V1,3) Budgetbijstellingen integratie‐ en decentralisatie‐uitkeringen gemeentefonds (N 0,6) Overige afwijkingen (V 0,2)
Voorstellen Neutraal
Kredietvoorstel onderwijshuisvesting (€ 507.000,‐)
7 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Toelichting per product Onderwijs Scholingslening voor werkzoekenden Iedere Tilburgse (her)intreder die (tijdelijk) geen financiële mogelijkheden heeft om een studie op te pakken, krijgt met de scholingslening de kans om zichzelf een betere uitgangspositie te verschaffen voor een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Het profijt dat zowel de (her)intreders als potentiële werkgevers hierbij hebben is leidend en de terugbetaling van de lening is de norm. Omdat we geen inkomensrestrictie opleggen kunnen we een ruime doelgroep bereiken en wordt het effect zo groot mogelijk. Doordat de rente op de lening zeer gunstig is, nemen we de financiële belemmering weg om een opleiding te volgen. Met de scholingslening loopt de gemeente Tilburg vooruit op het LevenLangLeren‐ krediet dat het Rijk naar verwachting in 2017 zal instellen. Lokaal Educatieve Agenda (LEA) Dit bestuur heeft een hoge ambitie op enerzijds de kwaliteit van het onderwijs in Tilburg en anderzijds het vastgesteld en inhoudelijk beschreven volwaardig partnerschap mét het onderwijs. Dit is samen met het onderwijs en de kinderopvang vastgelegd en inhoudelijk beschreven in de Lokaal Educatieve Agenda (2015‐ 2018). De volgende thema's zijn als speerpunten benoemd: Talentonwikkeling & internationalisering; Doorgaande leerlijnen & integrale locatieplannen; Aansluiting onderwijs‐arbeidsmarkt; Aansluiting passend onderwijs en jeugdhulp. De ambities die uit de LEA voortvloeien zijn de basis voor het uitvoeringsprogramma dat ‐net als de LEA‐ in overleg met kinderopvang en onderwijspartners vorm krijgt. Het uitvoeringsprogramma geeft heel concreet richting en prioriteit aan de wijze waarop we met elkaar de ambities willen verwezenlijken. Programma onderwijs ‐ arbeidsmarkt Samen met de Lokaal Educatieve Agenda en de Hoger onderwijsagenda is de stimuleringsagenda economie en arbeidsmarkt één van de drie agenda's waarlangs we noodzakelijke versterkingen aanbrengen in de aansluiting onderwijs ‐ arbeidsmarkt. In het 4e kwartaal van 2015 komen we tot een definitieve investeringsagenda rondom dit thema. Centrale thema's in de agenda's zijn: 1. Innovatie, 2. Internationalisering, 3. talentontwikkeling en 4. een leven lang leren. Deze investeringsagenda komt net als de drie genoemde agenda's tot stand op basis van triple helix sturing en betrokkenheid van de verschillende partners. Het regionaal educatieplan Het regionaal educatieplan c.q. programma van eisen volwasseneneducatie wordt voor het zomerreces voorgelegd aan het college. Ontdekfabriek De organisatie van de Eindhovense Ontdekfabriek is onder de werktitel Station T aan de slag om langs twee lijnen de mogelijkheden tot vestiging en programma in Tilburg uit te werken. Onder de vlag van het Platform Promotie Techniek (PPT) wordt een tijdelijk programma aangeboden, steeds in nauwe afstemming met onderwijs en het bedrijfsleven. In juli vindt de finale van de uitvinders plaats in de Spoorzone, vanaf augustus wordt samen met de bibliotheek een woensdagmiddagprogramma aangeboden en in oktober, in samenwerking met Rotary Tilburg, het programma Kids maken the Blits. Deze programma's zijn bedoeld om de belangstelling van kinderen voor techniek en wetenschap te stimuleren en de beoogde samenwerking in triple helix te bewerkstelligen die nodig is voor een fysieke vestiging van Station T. De haalbaarheid daarvan wordt uitgewerkt in een Plan van Aanpak, waarbij bedrijven en onderwijsinstellingen ‐van primair tot en met wetenschappelijk onderwijs‐ betrokken worden. In het najaar wordt dit gepresenteerd aan de raad en aan de stad. In bestuurlijke zin is de ontwikkeling van dit plan belegd bij PPT, dat als triple helix organisatie in gesprek is met Midpoint om in organisatorische en financiële zin te borgen dat techniekpromotie en techniekonderwijs in Tilburg ook in de toekomst op een samenhangende, wervende wijze wordt aangepakt. 8 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Voortijdig Schoolverlaters (VSV) De daling van de VSV‐cijfers is gestagneerd in het schooljaar 2012‐2013. We maken op basis van een diepere analyse van de VSV‐cijfers afspraken met de schoolbesturen over hoe we het aantal uitvallers weer verder kunnen terugbrengen. Waar het kan maken we gebruik van initiatieven die in andere regio's succesvol zijn gebleken. Onderwijshuisvesting De voorbereiding vervangende huisvesting voor diverse locaties voortgezet onderwijs verloopt volgens planning. De aanpassing van de gemeentelijke huisvestingsverordening is in verband met eventuele landelijke wijzigingen in het onderwijshuisvestingsbeleid verschoven naar het 3e kwartaal 2015.
Armoedebestrijding De doelstellingen in de begroting zijn het verminderen van het aantal Tilburgers zonder perspectief en de toename van het gebruik van inkomensondersteunende regelingen. Om deze doelstellingen te bereiken, geven we uitvoering aan het uitvoeringsprogramma voortvloeiend uit het beleidskader aanpak armoede: "financiën op orde, ruimte om mee te doen". We zijn nu op de helft van het beleidskader en iets meer dan een jaar op weg met het uitvoeringsprogramma. De afgelopen periode hebben we een aantal acties afgerond waaronder: ‐ uitbreiden en integreren van de diensten thuisadministratie en formulierenhulp dichtbij, waardoor meer inwoners geholpen worden; andere vrijwilligersorganisaties worden opgeleid door deze medewerkers. ‐ de herziening van de draagkrachtregeling bijzondere bijstand en regeling voor leenbijstand zijn doorgevoerd; hierdoor is de regeling transparanter, wordt gebruik en bereik van bijzondere bijstand vergroot voor werkende armen en AOW‐ers zonder vermogen. ‐ de collectieve zorgverzekering minima is uitgebreid waardoor inwoners nu kunnen kiezen uit 3 pakketten (bij 2 verzekeraars). ‐ de gemeentelijke bijdrage voor inwoners met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum is verhoogd. Een aantal acties hebben we de afgelopen periode in gang gezet en worden dit jaar voortvarend doorgezet. Denk hierbij aan het oprichten van een armoedepact, T‐kindpakket en het ontwikkelen van een platform/digitale tool waarop professionals meer specifieke informatie kunnen vinden over regelingen en begeleiding. Hierbij sluiten we aan bij datgene wat in het kader van de Toegang is ontwikkeld. Vanaf 2014 hebben we middelen van het Rijk overgedragen gekregen. Het gaat om voormalig WTCG/CER‐ middelen. Met deze middelen werden voorheen landelijk en ongericht chronisch zieken en gehandicapten gecompenseerd voor hoge zorgkosten. De overdracht aan gemeenten geeft meer ruimte voormaatwerk. Bij de actualisatie van het uitvoeringsprogramma armoede stellen wij voor deze middelen in te zetten om de bijdrage van de premie in de Collectieve Zorgverzekering Minima op te hogen en de doelgroep die daarvan gebruik kan maken uit te breiden.
Bevorderen zelfredzaamheid Sociaal Werk/wijk‐ en buurtwerk ContourdeTwern heeft in januari 2015 het nieuwe registratiesysteem BLIK (Buurt en Leefomgeving in Kaart) voor het sociaal werk in gebruik genomen. Voordeel van deze gestructureerde manier van registreren is dat er stadsbreed een beeld kan worden gemaakt van positieve en negatieve trends in de verschillende wijken. Toegang De inwoners van Tilburg weten de Tilburgse Toegang goed te vinden. De nieuwe werkwijze (integraal en systeemgericht) en de vele veranderingen binnen alle landelijke regelgeving maakt dat het werk van de professionals wezenlijk veranderd is. De Toegang is volop in ontwikkeling en waar nodig versterken we de Toegang bijvoorbeeld door specifieke deskundigheidsbevordering. Momenteel onderzoeken we samen met stakeholders in de stad en andere vergelijkbare steden in het land, welke doorontwikkeling de Toegang nodig heeft en welke nieuwe prikkels we kunnen introduceren om de Toegang te versterken. Meedoen en Sociale Stijging Doorontwikkeling beleid meedoen en sociale stijging en voorbereiding inkoopproces 2016 verloopt volgens planning.
9 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Werk en inkomen
Regionaal werkbedrijf De ontwikkeling van het Regionaal Werkbedrijf laat zien dat er nog steeds perspectief in intensievere samenwerking met de regiogemeenten zit. In deze eerste fase is gezamenlijke werkgeversdienstverlening rondom de baanafspraken georganiseerd en is ook gekozen voor een gezamenlijke communicatie‐uiting. Deze vooruitgang biedt een gezonde basis voor verdergaande samenwerking dit jaar en komende jaren op het terrein van werkgeversdienstverlening. De realisatie van de baanafspraken kent een voorzichtige start met inmiddels 63 nieuwe plaatsingen. Eind 2017 moeten dit er in totaal 430 voor onze regio zijn. Het is, door de gestelde criteria vanuit het ministerie SZW, op dit moment vrijwel onmogelijk om burgers die niet vanwege een eerdere WSW‐indicatie in het doelgroepenregister zijn opgenomen voor een baanafspraak in aanmerking te laten komen. Om de baanafspraak wel te realiseren wachten we de aanpassingen van de richtlijnen niet af. We hebben inmiddels de volgende maatregelen in gang gezet: ‐ casusoverleg tussen gemeente en UWV; ‐ Tijdelijk Banenmodel voor 50 uitkeringsgerechtigden met een WSW‐indicatie. Daarnaast is recent door het ministerie aangegeven dat jongeren van praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs (PRO‐VSO), die school verlaten, ook, na indicering, tot het doelgroepenregister worden toegelaten. De arbeidsdeskundigen van de gemeenten zijn op dit moment al in gesprek met deze scholen om met elkaar een sluitende aanpak te realiseren. Jeugdwerkloosheidvrije zone Als eerste regio van Europa zet Midden‐Brabant haar tanden in de ambitie om een Jeugdwerkloosheidvrije zone te realiseren. Voor het zomerreces ronden we het onderzoek af waarin alle participanten zijn betrokken. We presenteren conform planning een eerste uitvoeringsplan Jeugdwerkloosheidvrije zone waarin de analyse en uitkomsten van het onderzoek vertaald worden naar oplossingsrichtingen. Als onderdeel van dit uitvoeringsplan wordt de periode juli tot en met oktober benut om het plan uit te werken en participanten te committeren op de aanpak. Bestandsontwikkeling Participatiewet Tilburg scoort beter dan het kringgemiddelde van gemeenten in grootteklasse 150.000 ‐ 250.000 inwoners als het gaat om de bestandsontwikkeling Participatiewet. De gemiddelde volume index BUIG van de kringgemeenten is 108, die van Tilburg is 106. Het kringgemiddelde betreft het gemiddelde BUIG volume van de aan de Divosa benchmark deelnemende gemeenten met grootteklasse 150.000 ‐ 250.000 inwoners afgezet tegen de stand 1 januari 2013 (1 januari 2013 = 100). Diamant‐groep De Diamant‐groep (DG) bevindt zich momenteel in een overgangsfase. In het meerjarenstrategieplan neemt de Diamant‐groep op hoe zij de komende jaren een sluitende begroting wil opleveren en wat dat betekent voor de dienstverlening en organisatie. De ingrepen zullen een mix vormen van nieuwe dienstverlening en kansen voor nieuwe doelgroepen, andere inrichting van de werkorganisaties, mogelijkheden voor privatisering en intensievere samenwerking met collega SW‐bedrijven. Voor ondersteuning van deze transitie van de Diamant‐ groep is tevens een sectorplanaanvraag in voorbereiding op het niveau van Midden Brabant waarin de Diamant‐groep deze elementen ook voor cofinanciering opvoert. Deze aanvraag wordt via Cedris ingediend bij het Rijk. Nieuw ondersteuningsmodel arbeidsmarkt NOMA en Participatiewet Na een lastige start vanwege de reorganisatie bij de afdeling W&I, de invoering van de Participatiewet, de verhuizing en de omslag naar Het Nieuwe Werken, zien we dat we met elkaar steeds beter in staat zijn de context van de burger leidend te laten zijn in de ondersteuning naar betaald werk. We realiseren ons terdege dat we, doordat de resultaten achterblijven bij de ambities, nog een flinke klus met elkaar te doen hebben de komende periode. We hebben daarom, vooruitlopend op de evaluatie in de 2e helft van dit jaar, recent de volgende afspraken gemaakt: ‐ versnelling in de doorgeleiding als burgers niet zelf binnen 6 maanden een baan vinden; ‐ communicatie‐offensief waarbij alle klanten van W&I worden uitgenodigd om zich aan te melden als ze nog niet actief worden geholpen bij het vinden van werk terwijl ze daar wel behoefte aan hebben. 10 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
De komende weken/maanden ligt, hoewel ook belangrijk, de focus niet op het optimaliseren van processen maar op het verbeteren van de samenwerking tussen de deelnemende partners waarbij de focus vooral ligt op het tot stand brengen van de optimale verbinding tussen werkzoekende en werkgever. De aanpak voor nieuwe doelgroepen zoals jong arbeidsgehandicapten, mensen die een zeer intensieve begeleiding op de werkplek nodig hebben (Tilburgs Alternatief) én mensen die zijn aangewezen op arbeidsmatige dagbesteding zijn onderdelen van die optimale verbinding. Met die aanpak voor specifieke doelgroepen laat Tilburg ook de innovatieve kant zien. In de 2e helft van 2015 volgt de evaluatie van de nieuwe dienstverlening.
Maatschappelijke ondersteuning De ketenaanpak voor ondersteunende begeleiding is een nieuwe vorm in de Wmo. In 2015 zijn we deze ketenaanpak samen met de instellingen zowel op uitvoerend, tactisch als strategisch niveau nader aan het verfijnen en door aan het ontwikkelen. De decentralisatie van de Ambulante begeleiding en Beschermd wonen is op 1 januari 2015 van start gegaan. De ambulante begeleiding is een taak die alle gemeenten voor de eigen inwoners vormgeven. Het beschermd wonen organiseren wij als centrumgemeente voor alle inwoners van de regio Hart van Brabant. Ambulante begeleiding Bij de decentralisatie van ambulante begeleiding hebben wij een twee sporen beleid gevolgd: 1. voor alle inwoners met overgangsrecht (die op 31‐12‐2014 al begeleiding kregen vanuit de AWBZ) de zorg gecontracteerd bij de huidige zorgaanbieder voor 2015. 2. voor nieuwe instroom en inwoners die een herindicatie krijgen, hebben wij de zorg als arrangement gecontracteerd bij een aantal aanbieders en de PGB‐mogelijkheden vergroot. De eerste ervaringen hiermee zijn positief. Wel heeft de opbouw van een uitvoeringsorganisatie veel inspanning gevraagd. Met name rondom de declaratie en betaling van zorg bestaat nog een knelpunt. Om de overlast hiervan voor zorgaanbieders te beperken hebben we besloten het eerste halfjaar van 2015 te werken met bevoorschotting. In de tweede helft van 2015 zal worden gefactureerd op basis van de daadwerkelijk geleverde zorg en vindt verrekening met de bevoorschotting plaats.
Beschermd wonen Bij de decentralisatie van het beschermd wonen is besloten zowel het overgangsrecht als nieuwe instroom binnen één 'spoor' te contracteren in 2015. Tot en met mei 2015 hebben wij samen met de VNG en G32 veel energie gestoken in het budgetverdeelmodel dat gehanteerd is bij deze decentralisatie. Veel gemeenten, waaronder Tilburg, worden geconfronteerd met een fors lager budget 2015 dan nodig is voor het waarborgen van de continuïteit van zorg voor cliënten. Vanaf 2016 wordt het beschikbare budget, volgens de meicirculaire, opgehoogd van € 39 mln. naar € 46 mln. Voor 2015 brengen we nu in beeld of we het tekort op kunnen vangen binnen het beschikbare budget. Duidelijkheid hierover wordt voor het zomerreces aan het college gegeven. Hulp aan huis
We hebben in 2015 een aantal belangrijke stappen gezet in het aanbod van hulp aan huis. Zo kunnen door de Huishoudelijke Hulp‐toelage (HHT) nu ook Tilburgers buiten de directe Wmo‐doelgroep, natuurlijk wel tegen een ander tarief dan de Wmo‐doelgroep, tijdelijk gebruik maken van de huishoudcheques. Dit moet bijdragen aan het behoud van werkgelegenheid voor de huishoudelijke hulpen en tevens meer werkgelegenheid creëren. Het beschikbare budget voor hulp bij het huishouden krimpt fors. Dit heeft te maken met de korting op het budget vanuit het Rijk, maar ook de eerder ingezette gemeentelijke bezuiniging op hulp bij het huishouden. Doordat we in 2013 al gestart zijn met de omvorming van de individuele voorziening hulp aan huis naar een algemene voorziening, zijn de Rijksbezuinigingen in 2015 minder hard aangekomen. Mede door de inzet van de HHT, voor de jaren 2015 en 2016, is er geen negatief saldo. Gegevensuitwisseling en digitaal declaratiesysteem 3D's De administratieve organisatie en werkprocessen zijn ingericht. Er zijn nog twee belangrijke onderwerpen die aanvullende aandacht en capaciteit vragen. De gegevensuitwisseling en het digitaal declaratiesysteem werken nog onvoldoende. Dit wordt gericht aangepakt binnen de projectstructuur. We sturen op het verbeteren van de kwaliteit van de gegevensbestanden en de gegevensuitwisseling met derden zoals SVB, CAK en zorgaanbieders. De kwaliteit van de bestanden is minder dan verwacht en er is een grote onderlinge afhankelijkheid tussen verschillende organisaties. Dit is een landelijk probleem dat ook bij ons veel extra 11 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
aandacht vraagt. We sturen er op om in het 3e kwartaal het digitale declaratie‐ en betalingsverkeer voldoende te hebben ingericht.
Jeugdhulp Burgerinitiatieven jeugd We willen de ideeën van jongeren zelf veel meer ruimte geven in ons ondersteuningsaanbod binnen de jeugdhulp. In overleg met de jongerenraad en de jongerenambassadeurs is een regeling burgerinitiatieven voor kinderen en jongeren opgesteld. Deze wordt voor het zomerreces voorgelegd aan het college. Gastheergemeente en regionale inkoop 2016 De decentralisatie van de jeugdhulp is op 1 januari 2015 van start gegaan waarbij Tilburg als gastheergemeente voor de regio Hart van Brabant optreedt. De opbouw van een uitvoeringsorganisatie voor de regionale jeugdhulp heeft de afgelopen periode veel extra inspanning gevraagd. Daarbij is prioriteit gegeven aan de zaken die met de continuïteit van zorg te maken hebben. Er zijn aanvullende maatregelen genomen om de continuïteit van zorg te waarborgen. Wij zijn gestart met: de voorbereiding van de regionale inkoop 2016, de herijking van de risico's op basis van de meicirculaire en het geleidelijk uitbouwen van management‐ en beleidsinformatie (naarmate er meer gegevens beschikbaar komen). Gegevensuitwisseling en digitaal declaratiesysteem 3D's Hierbij geldt hetzelfde als bij de Wmo, extra aandacht om de gegevensuitwisseling en het digitaal declaratiesysteem op orde te krijgen.
Actueel (Ontwikkelingen en risico's) Ontwikkelingen Onderzoek verdeelmodel BUIG Op dit moment wordt landelijk een verdiepend onderzoek met betrekking tot het verdeelmodel BUIG uitgevoerd. Op 1 juli 2015 eindigt het overgangsrecht kostendelersnorm in de Participatiewet. Bestaande uitkeringen zullen moeten worden aangepast. Lagere in‐ en uitstroomcijfers uitkeringen Zowel de instroom‐ als de uitstroomcijfers blijven achter bij de prognose. De achterblijvende uitstroom wordt onder andere veroorzaakt door het (positieve) effect van de inspanningsverplichting van 4 weken. Ongeveer 40% van de klanten meldt zich namelijk niet terug na de inspanningsverplichting. Nader onderzoek toont aan dat bijna 95% van deze klanten geen hernieuwde aanvraag meer doet. Waar voor 1 juli 2014 een deel van deze klanten kortdurend een uitkering kreeg alvorens uit te stromen, komt deze klantgroep nu niet in de uitkering. Ook het aantal klanten dat zich meldt voor een uitkering is minder dan verwacht. Wat we zien is dat klanten die na de inspanningsverplichting terugkomen in de regel vaker een uitkering hebben toegekend gekregen dan dat we vorig jaar aannamen. Gemiddeld ontvangt 85% van de klanten die terugkomt na de inspanningsverplichting een toekenning, terwijl in de aannames die vorig jaar zijn gedaan uit is gegaan van 80%. Verder is gebleken dat het aantal "draaideurklanten", dat zijn klanten die uitstromen en binnen 6 maanden opnieuw in de uitkering komen, van ruim 10% naar 1,5% is gedaald. Dat wil zeggen dat de uitstroom die nu gegenereerd wordt van meer blijvende aard is. Onder andere door deze effecten staan de uitstroomcijfers onder druk. Servicenormen Werk en Inkomen Een aantal servicenormen met betrekking tot Werk en Inkomen blijft achter bij de norm: Activiteit Servicenorm Resultaat tussenrapportage Levensonderhoud/WWB 95% binnen 56 dagen 48,5% Kinderopvang 95% binnen 30 dagen 16,7% Bijzondere bijstand 95% binnen 30 dagen 87,0% Levensonderhoud/WWB De servicenorm voor de aanvragen levensonderhoud, 95% binnen 56 dagen afgehandeld, wordt niet gehaald (realisatie 48,5%). Begin 2015 is achterstand ontstaan o.a. door langdurige capaciteitsproblematiek in combinatie met een niet optimale planning/logistiek. Inmiddels is de sturing op dit proces aangescherpt en is er 12 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
extra capaciteit ingehuurd om een versnelling op het inlopen van de achterstand te realiseren, ook vanuit andere teams binnen Werk en Inkomen is inspanning verricht om de achterstand terug te dringen. Momenteel worden de meldingsgesprekken weer op dagproductie afgehandeld. Ook bekijken we middels een LEAN procesherziening of er nog winst in het proces te halen is. Kinderopvang De servicenorm voor de aanvragen kinderopvang, 95% binnen 30 dagen afgehandeld, wordt momenteel niet gehaald (realisatie 16,7%). Het (administratieve) proces wordt op dit moment anders ingericht en ingebouwd in CiVision. Naar verwachting zal dit in juni gerealiseerd zijn. Dan is er ook actueel inzicht in het werkbeheer. Er wordt vanaf heden strak gestuurd op het behalen van de wettelijke afhandeltermijn. De formatie kinderopvang is inmiddels ondergebracht in de brede backoffice functie. Bij de deskundigheidsbevordering is hier recent veel aandacht aan besteed zodat ook collega's van de backoffice nu aanvragen kinderopvang kunnen afhandelen. Dat betekent dat bij ziekte van een medewerker niet meteen de resultaten onder druk komen. Bijzondere bijstand Het niet behalen van de servicenorm wordt mede veroorzaakt door een slechte realisatie in januari 2015 (79%). Dit is mede veroorzaakt door de verhuizing in december en de nieuwe setting waar medewerkers mee te maken hebben gekregen. Inmiddels zien we verbetering (realisatie 87,0%). Er wordt strak gestuurd op het realiseren van de servicenorm.
Werkvoorraden afhandeling van de bezwaar‐ en beroepschriften WWB (vanaf 1 januari 2015: Participatiewet) Na een daling van de werkvoorraden op het gebied van de afhandeling van de bezwaar‐ en beroepschriften WWB (vanaf 1 januari 2015: Participatiewet) is de werkvoorraad in de eerste drie maanden van 2015 enorm toegenomen. Het gros van deze reacties richt zich tegen besluiten rondom maatregelen, intrekking en weigering van een WWB‐uitkering. Deze trend lijkt zich door te zetten in het 2e kwartaal waardoor we nauwelijks kunnen inlopen. Door de omvang van de werkvoorraden komende de wettelijke termijnen van afhandeling onder druk te staan. Extra capaciteit boven op de bestaande organisatie wordt ingeschakeld om dit te voorkomen.
RMC trajectbegeleiding In het kader van het uitgevoerde lean traject Regionaal Meld‐ en Coördinatiepunt (RMC) voor voortijdig schoolverlaters komt als aanbeveling naar voren om de RMC trajectbegeleiding conform de landelijke norm van de brancheorganisatie Ingrado in te richten. Voor de RMC trajectbegeleiding regio35 (exclusief Waalwijk) betekent dit een uitbreiding met 0,6 fte trajectbegeleiding, 0,8 fte coördinator RMC en 0,4 fte administratieve ondersteuning. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is voornemens om de functie RMC trajectbegeleiding te gaan versterken voor de doelgroep kwetsbare jongeren. Een voorstel tot uitbreiding zal gewogen worden bij het bestedingsplan van de decentralisatie‐uitkering Jeugd en de RMC/kwalificatiemiddelen in het kader van de begroting 2016.
Risico's (nieuw/gewijzigd/vervallen) Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Algemene risico's II
Drie decentralisaties
Ongewijzigd
IIa
Decentralisatie AWBZ‐Wmo
Gewijzigd
IIb
Jeugdzorg
Gewijzigd
IIc
Participatiewet
Gewijzigd
IId
Uitvoeringskosten Wmo en Jeugd
Gewijzigd
III
Inkomensbudget/Rijksbijdrage I‐deel
Gewijzigd
Specifieke risico's 1.
Asbestproblematiek in schoolgebouwen
Laag
13 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Onbekend
Ongewijzigd
I
Resultaten: Sociale Stijging
Hieronder worden enkel de substantieel gewijzigde risico's toegelicht. Voor de wijzigingen in de overige risico's, zie bijlage 3.5 Risico's. IIc. Participatiewet DE UITWERKING VAN DE GEVOLGEN VAN DE BELEIDSKEUZES TEN AANZIEN VAN DE ONDERSTEUNING VAN DE DOELGROEPEN BEVAT NOG ONZEKERHEDEN. Na besluitvorming door de raad in december 2013 is in de eerste helft van 2014 veel tijd en aandacht uitgegaan naar de implementatie van het nieuwe ondersteuningsmodel arbeidsmarkt (NOMA). Per 1 juni 2014 is deze nieuwe werkwijze operationeel. De gemeente Tilburg heeft zich gelijktijdig voorbereid op de Participatiewet die immers ingrijpt op NOMA. Op 22 september 2014 heeft de raad de belangrijkste kaders vastgesteld waarbinnen de gemeente Tilburg aan de Participatiewet uitvoering geeft. Daarmee zijn we beleidsmatig voorbereid op de wetswijziging. Zeer recent is de aanbesteding van één van de belangrijke instrumenten voor de aanpak van mensen met een beperkte loonwaarde afgerond. Dit heeft geleid tot de aanschaf van een systeem dat ondersteunt in het vaststellen van die loonwaarde. Dat was in het instrumentarium van de uitvoering nog het laatste ontbrekende element voor het kunnen maken van afspraken met en plaatsen van deze mensen bij reguliere werkgevers. In de raadsvergadering van december 2014 zijn ook de voor een rechtmatige uitvoering van de wet noodzakelijke verordeningen vastgesteld. Op dit moment is een rechtmatige en doelmatige uitvoering van de Participatiewet in Tilburg dan ook geborgd. De komende tijd vraagt dit nog wel het nodige in termen van procesoptimalisatie en de implementatie van het vastgestelde beleid. De WSW kent ook een doelgroep beschut met oude rechten, die werkt onder andere binnen de door de Diamant‐groep onderhouden infrastructuur voor beschut werk. Door de uitstroom van WSW‐werknemers (de oude WSW‐regeling) zal de omvang van de doelgroep WSW binnen Diamant‐groep geleidelijk (circa 6% per jaar) afnemen. Dit betekent dat de beschikbare subsidie en andere middelen die de Diamant‐groep inzet om de huidige infrastructuur voor uitvoering van hun taken t.b.v. "oud‐WSW" te bekostigen, ook zal afnemen. Het beleid van Tilburg is er op gericht om voor de nieuwe doelgroepen Participatiewet (beperkte loonwaarde, arbeidsmatige dagbesteding), mits arbeidsmarktrelevent, deze infrastructuur in te zetten. Hiervoor zullen we samen met de overige GR‐gemeenten een strategieplan opleveren dat inhoudelijk, organisatorisch en financieel perspectief moet bieden. De Diamant‐groep ontwikkelt zich daarbij naar een organisatie die werk organiseert voor een gemengde doelgroep van "oud WSW" en "nieuwe P‐wet", waarbij de eerste groep steeds kleiner wordt, de andere groep groter. De nieuwe doelgroepen zijn ook meer divers in termen van begeleidingsbehoefte, verdiencapaciteit en verblijfsduur binnen de Diamant‐groep. Het strategieplan en de meerjaren‐beleidsbegroting waarover het bestuur van de Diamant‐groep (DG) in juni een besluit zal nemen, zet een koers uit waarbij de Diamant‐groep de tekorten op de uitvoering van de "oud‐ WSW" sec compenseert door de inzet van kandidaten uit de doelgroep P‐wet. De Diamant‐groep dient daarbij een verdienmodel te ontwikkelen waarbij ze nieuwe inkomsten genereren, zowel vanuit de begeleiding van nieuwe doelgroepen, alsook vanuit het verzilveren van verdiencapaciteit van deze nieuwe doelgroepen. Perspectief is dat de Diamant‐groep de komende jaren een sluitende begroting kan overleggen mits zij de in het strategieplan uitgezette organisatieontwikkeling ook uitvoert. Hiervoor dient de Diamant‐groep een reorganisatieplan te schrijven. De bekostiging van deze reorganisatie zal vanuit het weerstandsvermogen en vanuit de landelijke regeling voor de doorontwikkeling van SW‐bedrijven (sectorplan) moeten komen. De verdeling van het landelijke budget is gewijzigd. Op 15 mei 2014 heeft staatssecretaris Klijnsma een nieuw model vastgesteld waarmee het macro‐ Participatiebudget wordt verdeeld over gemeenten, om vervolgens onderdeel te vormen van de integratie‐ uitkering sociaal domein. In de oude situatie ontving de gemeente voor de uitvoering van de WSW een aparte uitkering die door de aan de GR verbonden gemeenten vervolgens direct werd doorgezet naar de Diamant‐ groep. Met de komst van de Participatiewet wordt het Participatiebudget samengesteld uit drie onderdelen met ieder een eigen verdeelsystematiek: zittend bestand WSW, middelen voor de nieuwe doelgroep van de Participatiewet en de middelen voor de bestaande WWB‐doelgroep. Het effect van deze herverdeling is na de specificatie van de voorlopige budgetten in september 2014 opgenomen in de ramingen voor 2015 en verder. In opdracht van de staatssecretaris is het SCP na de verdeling van de budgetten 2015 gestart met het inventariseren van verbetermogelijkheden van het verdeelmodel. Mogelijk heeft dit vanaf 2016 effect op de verdeling van de bijstandsbudgetten. Of dit effect voor de gemeente Tilburg positief, negatief of neutraal zal zijn is op dit moment niet in te schatten. 14 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
De afhankelijkheid van een goede samenwerking met andere organisaties is groot. Een ander aspect dat aandacht vraagt in de risicobeheersing is dat de drie decentralisaties ook een beroep doen op de regionale samenwerking. De afgelopen jaren hebben de Hart van Brabant gemeenten zich ingezet om meer regionale samenhang en samenwerking op het domein van arbeidsmarktvraagstukken te bereiken. Deze inspanningen hebben ook diverse resultaten opgeleverd. Ondanks de groeiende samenwerking kent de regio op het niveau van beleidsvorming nog steeds een lokale aanpak en invulling. Elke gemeente bereidt zich op eigen wijze voor op de nieuwe regelgeving. De regio kent 6 sociale diensten, 3 WSW‐organisaties en diverse onderling afwijkende werkgeversbenaderingen. Dit bemoeilijkt het realiseren van een verdergaande regionale samenwerking en de daarin opgesloten kansen voor verbeteren van de effectiviteit en efficiency. IId. Uitvoeringskosten Wmo en Jeugd Door de onzekerheid over de omvang van de doelgroep is de benodigde formatie voor het aantal af te geven beschikkingen, inkoop, bezwaarschriften en ondersteuning voor de ondersteunende functies (PIOFACH) onduidelijk. Daarnaast is een goede invoering ook mede‐afhankelijk van onze samenwerkingspartners als (niet‐limitatief) het CAK en de SVB. Er wordt gestuurd op het realiseren van de organisatie‐inrichting binnen het beschikbare budget van 2%. Het risico is aanwezig dat dit niet toereikend zal zijn. Concreet werd een totaal tekort voorzien van € 2,5 mln. in‐ en uitvoeringsbegroting tezamen. Actualisatie en sturing op de beide begrotingen heeft een voordelig effect gesorteerd van € 0,2 mln. Het nieuw verwachte tekort is daarmee € 2,3 mln. Het tekort op de invoeringsbegroting van € 1,3 mln. is ten laste gebracht van de reserve 3D 's. Het risico van het tekort op de uitvoeringsbegroting is € 1,0 mln. nadelig en is met name het gevolg van actualisatie van de ramingen van de verschillende uitvoeringskosten. Initieel werd het risico op overschrijding van het uitvoeringsbudget geraamd op een bedrag van € 2,1 mln. Het risico op overschrijding van de uitvoeringsbegroting is voor een bedrag van € 1,1 mln. naar beneden bijgesteld.
15 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Resultaat (bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Sociale Stijging
2015
2016
Onderwijs ‐ Onderwijshuisvesting
V
332
V
N
211
‐ Lagere instroom collectieve ziektekostenverzekering minima
V
1.900
N
V
‐ Gezond in de stad (GF)
2018
V
368 V
211
N
211 N
‐
‐
412
Bevorderen zelfredzaamheid ‐ Gezond in de stad JOGG
2017
Armoedebestrijding ‐ Formatiecalculatiemodel schuldhulpverlening
2019
108
V
381
211
N
‐
211 ‐
133
N
66
N
67
‐
‐
‐
N
198
N
198
‐
‐
‐ Eigen kracht (GF)
N
30
N
30
‐
‐
‐
‐ We can young (GF)
N
15
N
15
‐
‐
‐
‐ Maatschappelijke opvang (GF)
N
56
‐ Budgetten GGD
V
54
V
54
V
Werk en inkomen
54 V
54
V
54
‐ Kinderopvang
V
200
‐
‐
‐
‐
‐ BUIG
V
545
‐
‐
‐
‐
‐ Bezwaar en beroep
N
120
120
N
120 N
120
‐ Uitvoeringskosten ondernemersadvies
N
160
‐
‐
‐
‐
‐ Re‐integratiebudget (GF)
V
193
‐
‐
‐
‐
‐ WSW (GF)
N
454
‐
‐
‐
‐
‐ Arbeidsinschakeling WA‐jong UWV
N
118
‐
‐
‐
‐
‐ Arbeidsinschakeling WA‐jong UWV
V
118
‐
‐
‐
‐ Overig
V
4
V
20
V
53 V
53
‐ WVR
V
1.300
V
1.200
V
1.100 V
1.000
‐
‐ WVR (storting reserve 3D's)
N
1.300
N
1.200
N
1.100 N
1.000
‐
‐ Huishoudelijke hulp toelage (GF)
N
3.225
N
3.877
‐
‐
‐
‐ Wmo (GF)
V
1.342
‐
‐
‐
‐
‐ Invoeringskosten Wmo en Jeugd
N
1.300
‐
‐
‐
‐
‐ Invoeringskosten Wmo en Jeugd (onttrekking reserve 3D's)
V
1.300
‐
‐
‐
‐
‐ Jeugd (GF)
V
1.601
‐
‐
‐
‐
Totaal Sociale Stijging
V
2.033
4.031
N
121 N
116
N
Maatschappelijke ondersteuning
Jeugdhulp N
N
‐ V
‐332
‐362*
‐318*
‐108
V
‐381
* In bovenstaand overzicht is voor de jaren 2016 en 2017 een nadeel van € 50.000,‐ per jaar verwerkt wat betrekking heeft op het product Sport bij programma Leefbaarheid (zie pag. 44). 16 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
53
Toelichting financiële mutaties: Onderwijshuisvesting (V 332) De voorzieningen opgenomen in de vastgestelde huisvestingsprogramma's 2005 tot en met 2015, alsmede de overige lasten en baten van de onderwijshuisvesting, zijn geactualiseerd en geïndexeerd naar prijspeil 2015. Samengevat bedragen de voordelige budgettaire consequenties: Omschrijving 2015 2016 2017 2018 2019 Kapitaallasten ‐290 ‐382 ‐329 ‐99 ‐372 Overige lasten/baten ‐42 20 11 ‐9 ‐9 Totaal voordelig
120
157
Resultaten: Sociale Stijging
De belangrijkste oorzaken van de lagere kapitaallasten zijn de negatieve indexering (‐/‐ 3,12%) en latere realisatie van voorzieningen. De overige baten en lasten betreffen onder meer huurvergoedingen, OZB, verzekeringen, de klokuurvergoeding voor het gymnastiekonderwijs, materiële exploitatiekosten en opbrengsten wegens medegebruik of verhuur. Formatiecalculatiemodel schuldhulpverlening (SHV) (N 211) Op 8 juli 2014 heeft het college besloten om het formatie calculatiemodel SHV als uitgangspunt te nemen voor het semi‐autonoom herijken van de benodigde formatie. De benodigde capaciteit voor Schuldhulpverlening op basis van het huidig aantal taken bedraagt 39,54 fte. Ten opzichte van de huidige formatie betekent dit een toename met 4 fte, structureel € 211.000,‐ nadelig. Lagere instroom Collectieve Ziektekostenverzekering Minima (V 1.900) In 2015 heeft de gemeente Tilburg extra budget ontvangen wegens de afschaffing van de landelijke regelingen Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (WTCG) en Compensatie eigen risico (CER). Voor dit extra budget is de Collectieve ziektekostenverzekering minima (CZM) verruimt en uitgebreid. Ondanks alle communicatieve inspanningen is de toestroom aan nieuwe gebruikers sterk achtergebleven bij de verwachting. Hierbij speelt een belangrijke rol dat overstappen naar een andere ziektekostenverzekeraar door deze doelgroep vaak als spannend wordt ervaren en er slechts een beperkte periode is van plusminus een maand om over te stappen. Hierdoor is de verwachting dat er op dit budget een incidenteel voordeel ontstaat van € 1.900.000,‐. Gezond in de stad JOGG (V 133) Het college heeft het bestedingsplan Gezond in de Stad 2015‐2017 vastgesteld. Hierin worden de overgehevelde middelen uit 2014 verspreid over de jaren 2015‐2017. Dit leidt tot een voordeel in 2015 (€ 133.000,‐) en een nadeel in 2016 (€ 66.000,‐) en 2017 (€ 67.000,‐). Gemeentefonds (GF) (N 644) In het gemeentefonds zijn via de meicirculaire middelen ontvangen die hier als budget worden verwerkt. Het betreft: Sociaal domein: De bedragen voor Wmo en de Jeugdwet zijn aangepast door de uitname in verband met de Wlz‐indiceerbaren (Wet langdurige zorg). De budgetten voor beschermd wonen voor 2015 worden herverdeeld volgens een nieuw model. Er komt nog een nadere onafhankelijke toets op de nieuwe verdeling. Voor het onderdeel participatie zijn gegevens geactualiseerd in verband met de realisatie WSW. In totaliteit een korting van €2,667 mln., verdeeld over: ‐ Jeugd € 1.601.218,‐ lager budget ‐ Wmo nieuwe taken € 294.652,‐ lager budget ‐ Wmo Beschermd wonen (centrumgemeente) € 1.032.487,‐ lager budget ‐ Re‐integratiebudget € 193.219,‐ lager budget ‐ WSW € 454.547,‐ hoger budget Wmo: De integratie‐uitkering Wmo wordt verlaagd met € 15.000,‐. Naast het vaststellen van de definitieve nominale index 2015 van 0,1% is ook gebruik gemaakt van actuelere basisgegevens. Gezond in de stad: Tilburg komt voor de jaren 2015 t/m 2017 in aanmerking voor een hogere decentralisatie‐uitkering Gezond in de Stad voor de lokale aanpak van gezondheidsachterstanden. De extra middelen voor 2016 en 2017 (€ 198.000,‐) zijn via deze meicirculaire ontvangen. Eigen kracht: In 2015 en 2016 ontvangen we een bedrag van € 30.000,‐ voor het voortzetten van het project voor activering van vrouwen met afstand tot de arbeidsmarkt 'Eigen Kracht'. Huishoudelijke Hulp Toelage: Op 26 september 2014 hebben we een subsidieaanvraag gedaan bij het ministerie van VWS in het kader van de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT). Op 20 november 2014 is het plan van aanpak goedgekeurd en hebben we de HHT‐toekenning van het Ministerie ontvangen; € 3.225.000,‐ voor 2015 en € 3.877.000,‐ voor 2016. De subsidie gebruiken we voor het behouden en/of creëren van (extra) werkgelegenheid voor werknemers in de huishoudelijke hulp zodat zij hun baan kunnen behouden en/of urenuitbreiding kunnen realiseren. Tevens beogen we met de pilot extra werkgelegenheid voor de onderkant van de arbeidsmarkt te creëren waardoor werkzoekenden met een (bijstand)uitkering weer aan de slag kunnen We can young: Voor het verankeren van We can Young ontvangen we in 2015 en in 2016 een bedrag van € 15.000,‐. Maatschappelijke opvang: actualisering van de basisgegevens leidt tot een hogere uitkering van € 56.000,‐ 17 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Budgetten GGD (V 54) In de begroting 2015 van de GGD is een verschuiving van de lokale accenten (inwonersbijdrage) naar de plussubsidies en een bezuiniging op de huisvestingskosten (€ 0,07 per inwoner) doorgevoerd. Per saldo levert dit Tilburg een structureel voordeel op van € 54.000,‐. Kinderopvang (V 200) Uit het budget Kinderopvang wordt de vergoeding voor kinderopvang (KOV) voor cliënten met een Sociaal Medische Indicatie (SMI) en de eigen bijdrage voor KOV voor WWB‐cliënten met een re‐integratietraject of parttime werk betaald. Dit budget laat al enkele jaren een voordeel zien en is in de begroting 2015 verlaagd met € 400.000,‐. In de eerste maanden van 2015 is de vraag naar deze vergoeding lager dan het verminderde budget, naar verwachting een voordeel van € 200.000,‐ over 2015. Momenteel wordt onderzocht wat de oorzaak is van het feit dat er minder beroep wordt gedaan op Kinderopvang. Eventuele structurele effecten worden meegenomen in de begroting 2016. BUIG (V 545) Inkomsten (N 7.610) Op 24 april jl. heeft het ministerie SZW de nader voorlopige BUIG budgetten 2015 gepubliceerd. Het BUIG budget voor Tilburg bedraagt € 88,75 mln. Het budget van Tilburg neemt met € 7,7 mln. af als gevolg van een lager macrobudget en een kleiner budgetaandeel als gevolg van het nieuwe verdeelmodel. In september stelt het Rijk het macrobudget definitief vast. Mogelijk volgt dan nog een bijstelling. Uitgaven (V 8.155) De geraamde uitgaven met betrekking tot de BUIG nemen met € 8,2 mln. af als gevolg van een prijseffect (de Wet hervorming kindregelingen en invoering van de kostendelersnorm) en een volume effect als gevolg van lagere realisaties in 2014. Bezwaar en beroep (N 120) De Wet kosten voor bestuurlijke procedures bevat een regeling voor de vergoeding van de kosten die een belanghebbende maakt bij de behandeling van een door hem ingediend bezwaar‐ of administratief beroepschrift. Op het moment dat een cliënt in het gelijk wordt gesteld, komt hij/zij in aanmerking voor een vergoeding van proceskosten. Door een toegenomen klantenbestand neemt ook het aantal bezwaar‐ en beroepsprocedures toe. Om het budget in lijn te brengen met de realisatie is een structurele bijstelling van € 120.000,‐ noodzakelijk. Uitvoeringskosten ondernemersadvies (N 160) Het aantal ondernemers dat zich jaarlijks bij de gemeente meldt voor advies, is in de afgelopen jaren sterk gestegen. Deze trend zet zich ook dit jaar voort. Daarnaast zien we dat de vragen van ondernemers complexer worden. Dit heeft ook effect op de uitvoering van de wettelijke BBZ (Bijzondere Bijstand Zelfstandigen)‐taken. Voor 2015 is, net als in 2013 en 2014, eenmalig een extra bedrag nodig van € 160.000,‐. Dit bedrag zetten we in voor de benodigde capaciteit, in de vorm van 2 ondernemersadviseurs en extra ondersteuning. In de begroting 2016 doen we een voorstel voor de structurele inrichting van het ondernemersadvies binnen het economisch domein. Arbeidsinschakeling WA‐jong UWV (Neutraal) In het kader van de banenafspraak uit het Sociaal Akkoord voeren Sagenn en de Diamant‐groep activiteiten voor het stimuleren van samenwerkingsinitiatieven tussen publieke partners binnen de regionale werkbedrijven uit. Het UWV draagt hierin de kosten (€ 118.000,‐ ex btw) en stelt dit bedrag via de gemeente beschikbaar aan Sagenn en de Diamantgroep. Wonen, vervoer en rolstoelen (WVR) (Neutraal) Vervoer: Op basis van de inschatting van het aantal ritten door het Servicepunt regiotaxi en leerlingenvervoer is de verwachting dat de kosten voor het vervoer over 2015 € 800.000,‐ lager uitkomen dan het beschikbare budget. Deze dalende trend is al enkele jaren zichtbaar. Het budget loopt elk jaar met € 100.000,‐ af, het voordeel wordt daardoor elk jaar lager. Rolstoelen: Vanaf 1 januari 2015 is Harting Bank de enige leverancier voor naturaverstrekkingen. Verwachting is dat hierdoor een voordeel van € 500.000,‐ wordt gerealiseerd. Tekorten en overschotten binnen WVR worden verrekend met de egalisatiereserve 3D's. 18 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Sociale Stijging
Invoeringskosten Wmo en Jeugd (N 1.300 en V 1.300) De invoeringskosten zijn naar verwachting € 1,3 mln. hoger dan de daarvoor door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten. Dit is met name het gevolg van: ‐ Te snelle landelijke invoering, onduidelijke wetgeving en onvolledige gegevensuitwisseling (overbelasting van alle betrokken partijen omtrent voortdurend nieuwe gegevensuitvraag, onvolledig zicht op overgangsklanten, in‐ en uitstroom van zorgaanvragen met onvolledige managementinformatie tot gevolg). Hierdoor is de projectorganisatie langer nodig gebleken dan oorspronkelijk werd voorzien. ‐ Extra werkzaamheden volgend uit het inregelen van het trekkingsrecht, alsmede het feit dat de SVB portal niet voldoende was toegerust op de verschillende praktijksituaties. Daarnaast is veel aanvullende communicatie verricht als gevolg van ondoorzichtigheid en onvoorspelbaarheid van wat er aan de kant van de SVB met klantgegevens gedaan werd. ‐ Administratieve correctie op het beschikbare budget. Het nadeel wordt ten laste van de egalisatiereserve 3D's gebracht.
Voorstellen (bedragen X € 1.000,‐) Kredietvoorstellen Onderwijshuisvesting
Bedrag 2015 507
Onderwijshuisvesting Binnen het Onderwijshuisvestingsprogramma 2015 zijn de volgende huisvestingsvoorzieningen opgenomen: ‐ Constructiefout Theresialyceum (asbestsanering): € 125.000,‐ ‐ Afbouw en 1e inrichting gymzaal basisschool De Elzen: € 160.000,‐ resp. € 51.311,‐. De kapitaallasten van deze voorzieningen zijn opgenomen in de meerjarenbegroting 2015‐2018. De daarbij behorende kredietvotering is abusievelijk niet in de begroting 2015 meegenomen. Dit wordt met dit voorstel gecorrigeerd. Daarnaast stellen we voor een krediet van € 171.000,‐ te voteren voor een strook grond voor de nieuwbouw van de Jozefmavo. Het schoolbestuur geeft aan dat men het gebouw zo ver mogelijk weg wil plaatsen van het spoor, omdat men anders dure geluidsisolerende maatregelen dient te nemen in de nieuwbouw. De verordening onderwijshuisvesting biedt de mogelijkheid om een aanvullende bijdrage te verstrekken voor locatiegebonden kosten. De kapitaallasten (grondrente € 5.985,‐ per jaar) zijn verwerkt in het herijkingsvoorstel onderwijshuisvesting in deze Tussenrapportage (pag. 19).
19 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
2.2 Programma Vestigingsklimaat ‐ Een groen, creatief en ondernemend Tilburg VOORTGANG BEGROTINGSACTIVITEITEN
Wat gaat Goed
Wat kan Beter
Economie
Nieuwe stimulerings‐agenda economie en arbeidsmarkt Verkoop kavels en strategie bedrijventerreinen Citymarketing Voorbereiding Ondernemers‐ huis. Toekomstvisie Tilburgse Kermis
Herstructureringsparticipaties bedrijventerreinen (LHFT) Start programma Binnenstad 21e eeuw
aanpak high impact crimes
Ruimte
Ontwerp‐Omgevingsvisie Tilburg 2040 Brabantstrategie Mobiliteit: ‐ SUMP en agendering Smart Connectivity A58 ‐ Stadsregionale snelfiets‐ routes Wonen: ‐ Voortgang woningbouw en aanbod gedifferentieerde woningen ‐ Verduurzaming sociale woningvoorraad ‐ Inzet herstructureringsmiddelen Groen: ‐ Programma Vorstelijk Landschap
Energetische verbetering particuliere woningvoorraad (Beheer)beleid groen in de stad
Ontwikkeling kernwinkelgebied
Stedelijke ontwikkeling en Grond‐ exploitatie
Belangstelling CPO‐kavels Voortgang plannen Spoorzone, Piushaven, Veemarktkwartier, Stappegoor Herstructureringsprojecten wijken Organisatie grondbedrijf operationeel
20 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Cultuur
Vaststelling impulsagenda cultuur 2015‐2016 Opdracht Cultuuralliantie
Gebouwen op orde
Gebouwen‐ exploitatie
Overdracht exploitatie wijkcentra aan wijkraden Transparante huurwaarde‐methodiek Maatschappelijk vastgoed
Actueel
Resultaat V 0,5 mln.
Voorstellen Neutraal
Provinciaal bestuursakkoord 2015‐2019 Omgevingswet Verzelfstandiging Tilburgse markten
Dividenduitkeringen (V 0,8) Evenementenvergunningen (N 0,1) Herprogrammering MJP (V 0,1) Verbouwing 013 (N 0,1) Herijking gebouwenexploitatie (N 0,1) Overige afwijkingen (N 0,1)
Follies (entreepoort) museum De Pont (neutraal)
21 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Toelichting per product Economie Toename werkgelegenheid Door de gerichte inzet van acquisitie en accountmanagement hebben we begin 2015 aanzienlijke bedrijfsuitbreidingen van onder meer Coolblue en Tesla op Vossenberg‐West II gefaciliteerd. Ook hebben we diverse nieuwe bedrijven naar (de regio) Tilburg gehaald. Hiermee hebben we niet alleen grondverkoop, maar ook nieuwe werkgelegenheid mogelijk gemaakt. Stimuleringsagenda Economie en Arbeidsmarkt De Stimuleringsagenda Economie en Arbeidsmarkt stellen we vóór de zomer vast. Deze agenda geeft handen en voeten aan de invulling van de economische ambities en beleidskaders van de gemeente op het gebied van economische ontwikkeling en arbeidsmarktvernieuwing. Deze agenda integreert ook het onderwerp stedelijke economie en de vier speerpuntsectoren. De agenda bevat tevens drie werkagenda's (Modern Industrieel en Logistiek Cluster, Stedelijke Economie en Arbeidsmarktvernieuwing) die de basis vormen voor de besteding van de extra investeringen die we in deze coalitieperiode plegen op dit terrein. Bedrijventerreinen De uitgifte van bedrijfskavels in Tilburg verloopt voorspoedig. Na een recorduitgave in 2014 hebben we ook in de eerste maanden van 2015 weer nieuwe verkoopcontracten afgesloten: ca. 1,0 ha. is verkocht op bedrijventerrein T58 en op Vossenberg‐West II staan we op het punt 2,5 ha. te verkopen. We verwachten dat de vraag naar grootschalige kavels (> 5 ha.) zal blijven. Bedrijven focussen in toenemende mate op hun core business, en huren diensten en producten in bij andere kleinere bedrijven, waardoor ze flexibeler zijn. Vanuit kleinere bedrijven (< 5.000 m² ) verwachten wij dan ook nog een ruimtebehoefte. Het middensegment (tussen 5.000 m² en 1 hectare) zal op termijn minder ruimte vragen. We proberen zoveel mogelijk in te spelen op de behoeften van de markt: het hebben van voldoende aanbod in de segmenten waaraan behoefte bestaat. We zijn volop in gesprek met de provincie Noord‐Brabant en de regio Hart van Brabant over de regionale bedrijventerreinenplanning. Eind december 2015 moeten we nieuwe regionale afspraken met de provincie hebben gemaakt over het bedrijventerreinenprogramma voor de komende vier jaar. We onderzoeken of we de ontwikkeling van Wijkevoort in de tijd naar voren kunnen halen. Een herprioritering en ‐fasering van een aantal andere te ontwikkelen kleinere locaties, zoals Bakertand en Berkhoek, zouden we ‐ter compensatie daarvan‐ kunnen inbrengen. Voor Wijkevoort zijn we inmiddels een onderzoek naar nut‐ en noodzaak gestart (startnotitie gereed). De voorbereidingen van de hernieuwde aanbesteding van de Truckparking A58 hebben we nog niet in gang gezet, omdat dit mede afhankelijk is van de bedrijventerreinenstrategie. Wij verwachten de aanbesteding daarom pas in 2016 te starten. Tilburg heeft bij herstructurering de focus nadrukkelijk gelegd op de economische kansen en effecten voor de stad. Bij de inzet van onze financiële middelen zoeken we daarom steeds meer de aansluiting bij andere (private) partijen die moeten, willen én kunnen investeren (in het vastgoed) op bedrijventerreinen. We proberen op die manier te zorgen dat we onze middelen inzetten op wat de gebruikers van bedrijventerreinen zowel ruimtelijk als economisch nodig hebben. We zetten ook in op de betrokkenheid van bedrijven bij het beheer van bedrijventerreinen via parkmanagement. We hebben daarvoor een reclamebelasting ingevoerd. Deze instrumenten zijn voor ons als overheid relatief nieuw, waardoor we hier gaandeweg steeds beter mee leren werken. Het uitgangspunt is en blijft om aan te sluiten bij wat ondernemers nodig hebben en waarop zij zelf al investeren. In het Lokaal Herstructurerings Fonds Tilburg (LHFT) hebben we samen met de BOM € 7,5 mln. als revolverende middelen beschikbaar gesteld voor participaties in herstructureringsopgaven op private bedrijfskavels op bedrijventerreinen. Gezamenlijk hebben we eind 2014 besloten het werkgebied van het LHFT te verruimen naar alle Tilburgse bedrijventerreinen. Voor het daadwerkelijk tot stand komen van participaties in herstructureringsprojecten zijn wij afhankelijk van private partijen met concrete plannen, die zij ook grotendeels zelf moeten kunnen financieren. Wij verwachten dat het niet lukt om eind 2015 in totaal € 7,5 mln. aan participaties te realiseren, zoals de doelstelling uit onze economische kadernota luidt. Dit is deels te 22 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
verklaren vanuit het feit dat de economie traag herstelt, waardoor er weinig financiële ruimte bij marktpartijen is om vanuit hun eigen bedrijfsvoering voldoende middelen vrij te maken voor grootschalige investeringen, of om hiervoor krediet te krijgen. Ook blijkt dat sommige bedrijven herstructureringsprojecten uitvoeren, maar dat zij dit uiteindelijk doen zonder gebruik te maken van het LHFT. Citymarketing Het traject voor de oprichting van de externe citymarketingorganisatie nadert zijn einde. Opdrachtverlening vindt plaats door middel van een proces van quasi‐inbesteden. Besluitvorming hierover door de raad heeft onlangs plaatsgevonden, waarna de externe stichting formeel is opgericht en de opdracht per 1 juli is verleend. Ook de interne organisatie is ingericht op citymarketing, de interne accountmanager citymarketing is per 1 april 2015 gestart. Ondernemersondersteuning en ‐dienstverlening De kwartiermaker voor het Ondernemershuis is aangesteld. Door de noodzakelijke betrokkenheid van externe partners is de realisatie van dit huis een gecompliceerd traject. Desalniettemin verwachten we voor het zomerreces 2015 een voorstel over het Ondernemershuis gereed te hebben voor bestuurlijke besluitvorming. Onderdeel van de uitwerking van het Ondernemershuis is de besluitvorming over de positionering van de gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers. De definitieve fysieke locatie van het Ondernemershuis in de Spoorzone (gebouw 88) zal pas in 2016 kunnen worden opgeleverd en betrokken. Daarom wordt in de 2e helft van 2015 een tijdelijke locatie betrokken, waarschijnlijk ook in de Spoorzone. Tilburgse Kermis De geactualiseerde SWOT‐analyse voor de Tilburgse Kermis is gereed en hebben we ter kennisgeving aan de raad toegezonden. Het vervolgproces onder leiding van oud‐Eftelingdirecteur Bart de Boer is gestart en levert voor het zomerreces de 1e aanzet voor de nieuwe strategie voor de Tilburgse Kermis op. Onlangs hebben we de raad tijdens een speciale bijeenkomst over dit proces geïnformeerd. Formele besluitvorming over de nieuwe strategie voor de Tilburgse Kermis staat voor eind 2015 gepland. Binnenstad 21e eeuw Ontwikkeling van de Binnenstad van de 21e eeuw is een belangrijke kans voor de stad. Het versterken van de verbinding tussen de Spoorzone en de bestaande binnenstad vraagt stevige en scherpe aandacht in programma, bestuurskracht en ambtelijke inzet. En niet alleen van de gemeente, ook van gebruikers, ondernemers en inwoners. De opgave kent vele elementen (wonen, werken, leren, beleven, bezoeken, ontmoeten, leefbaarheid en veiligheid) en vraagt een samenhangende en integrale visie. Onze ambitie is om een inspirerende visie te ontwikkelen waarbij we de verschillende besluitvormings‐ momenten op deelonderwerpen goed in beeld brengen. Op basis van een eerste quick scan bepalen we nog voor de zomer welke richting we opgaan en welke inzet dit van de gemeente vraagt. Tevens gaan we in overleg met de meest relevante partners. Ook de uitkomsten van de discussie die de raad voert in het kader van de "hoorzitting detailhandel" betrekken we hierbij. Actualisering van de bestaande Binnenstadvisie (2011‐2020) is integraal onderdeel van de uitwerking van het programma Binnenstad van de 21e eeuw. Het versterken van de programmatische en functionele verbinding tussen de Spoorzone en de binnenstad krijgt niet alleen vorm door de fysieke onderdoorgangen onder het spoor (opening eind 2015), maar ook door het versterken van het binnenstadmanagement (de gemeentelijke accountmanager Binnenstad start op korte termijn) en de ontwikkeling van het kernwinkelgebied (versterken winkelstructuur). Onder voorbehoud van finale besluitvorming in de raad over het voorlopig ontwerp en het uitvoeringskrediet (naar verwachting in de 2e helft 2015) is de planning om in 2016 te starten met de voorbereiding van de renovatiewerkzaamheden aan stadskantoor 1. We kunnen zo het kernwinkelgebied versterken, het winkelrondje compleet maken en daarmee een impuls geven aan het verblijfsklimaat in de binnenstad.
Ruimte Omgevingsvisie Tilburg 2040 en Brabantstrategie Met het vaststellen van de ontwerp‐Omgevingsvisie Tilburg 2040 (terinzagelegging en verwerken reacties in het 2e kwartaal) hebben we het ruimtelijk‐economische kader voor de ontwikkeling van Tilburg gepresenteerd: we werken aan een toekomstbestendige stad (people, planet en profit in balans). De Omgevingsvisie richt zich op een vitale, duurzame stad in een open netwerksamenleving met oog voor de menselijke maat, ruimtelijke kwaliteit en het typisch Tilburgs cultuurhistorisch erfgoed ("verhaal van Tilburg" centraal en als inspiratie voor nieuwe ontwikkelingen). 23 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
De strategische positionering van Tilburg in relatie tot de verschillende schaalniveaus ((inter‐)nationaal, regionaal, lokaal) hebben we scherper in beeld gebracht. De Brabantstrategie is daarin een belangrijke drager en vertrekpunt. De Brabantstrategie helpt ons om ‐in het bredere perspectief van een sterk stedelijk netwerk in Brabant‐ relevante (strategische) beleids‐ en investeringsagenda's van Rijk, provincie en regio proactief te beïnvloeden en draagvlak te verwerven, allianties en samenwerkingsverbanden aan te gaan of te versterken. Daarnaast vertaalt zich dit in een prioritaire lobbyinzet (richting EU, Rijk, provincie) en concretisering in (regionale) projecten. Vernieuwen en verduurzamen van mobiliteit We zijn gestart met het opstellen (van het visiedeel) van het Sustainable Urban Mobility Plan (SUMP). Met de raadscommissie zijn we in gesprek over (duurzame) mobiliteitsscenario's als bouwstenen voor het SUMP. Er is een uitvoeringsprogramma voor quick wins opgesteld en een deel is reeds in uitvoering (pilot Nieuwlandstraat autoluw, aanbesteding voor realisatie schoolzones en proef elektrisch vervoer (30 bestelbussen)). Naast deze nieuwe aanpak, zetten we ons blijvend in en lobbyen we voor een verbreding van de A58 (Tilburg‐ Breda). Inmiddels zijn we in gesprek met het Rijk en andere partners om onder de noemer van "Smart Connectivity A58 (/A67)" de hele verbinding van mainport Rotterdam tot Duitsland op de (bestuurlijke) agenda te krijgen en te onderzoeken of de gereserveerde Rijksmiddelen tot 2028 (InnovA58, Ruit Eindhoven, ITS) daarbij betrokken kunnen worden. Binnen het MIRT‐onderzoek Goederencorridor Zuid, onderdeel Smart Corridor, is Tilburg trekker om dit verder uit te werken. Parallel hieraan voeren we een politieke lobby richting Tweede Kamer om ook voor de A58 tussen Tilburg en Breda financiële middelen te labelen. De verkenningsfase voor de verbreding van de A58 voor het baanvak Tilburg (De Baars)‐Eindhoven (InnovA58) is afgerond. Medio 2015 wordt een voorkeursvariant gekozen en een bestuursovereenkomst opgesteld. We werken niet alleen aan het verbeteren van de externe bereikbaarheid, ook het vergroten van de bereikbaarheid van werk en het centrum in de stad heeft blijvend onze aandacht. Met het onderhoudsprogramma wegen liften we mee om bij het onderhoud van fietspaden tegelverharding te vervangen door asfalt. We zijn gestart met de uitrol van de stadsregionale snelfietsroutes: realisatie van de snelfietsroute Tilburg ‐ Waalwijk is in volle gang. De uitrol van sportlanes koppelen we aan de ontwikkeling van de drie stadsregionale parken, te beginnen bij Moerenburg/Koningshoeven (voorbereiding opgestart, uitvoering in 2016). Wilhelminakanaal De uitvoering van fase 1 van de verbreding en verdieping van het Wilhelminakanaal en de aanleg van de sluis is in volle gang. De afronding van de werkzaamheden hiervoor duurt nog minimaal tot medio 2016. Onder andere de gehele zuidoever moet nog worden ontgraven en sluis II moet nog worden verwijderd. Omdat dit een omvangrijk infrastructureel project is, dat de nodige uitvoeringsrisico's met zich meebrengt (zie ook bijlage 3.5 Risico's), kan nog
geen definitief besluit worden genomen over het inzetten van (een deel van) de risicoreservering ten behoeve van fase 1,5. Pas als een definitieve inschatting kan worden gemaakt dat (gedeeltelijke) inzet van de risicoreservering voor fase 1 niet noodzakelijk is, kan een besluit worden voorbereid over het bestemmen van het restant hiervan voor fase 1,5. De verwachting is dat dit pas na de zomer aan de orde is. Op dat moment is tevens meer duidelijk over de mogelijkheid van cofinanciering van fase 1,5 binnen onder andere het B5‐ programma Grote Projecten / BDU en Europa. Wonen De voortgang van de woningbouw ligt op schema. In 2014 zijn 890 woningen opgeleverd. Met een aandeel levensloopbestendig van 50% respectievelijk 533 woningen in de goedkope sector worden de streefcijfers (productie 850 woningen waarvan 340 levensloopbestendig en 255 in de goedkope sector) ruimschoots gehaald. De afspraken met de woningcorporaties (Convenant 2010‐2015) over een voldoende grote kernvoorraad betaalbare huurwoningen voor de doelgroepen van beleid zijn gehaald. Voor de komende 5 jaar zijn nieuwe doelen geformuleerd en afspraken gemaakt in het Convenant 2015‐2020. Het nieuwe convenant is eind juni door de betrokken partijen ondertekend. De energetische verbetering van de sociale huurwoningen ligt op schema. Voor de particuliere woningvoorraad wordt een nieuwe (gewijzigde) aanpak gemaakt: realisatie van deze opgave kan beter. Voor de afgesproken (kleinschalige en grootschalige) herstructurerings‐, transformatie‐ en revitaliseringsopgaven worden bijdragen uit de voorziening Herstructurering volgens het bestedingsplan ingezet. 24 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Groen en Water De nota Groen om de stad is aan de commissie aangeboden. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de uitwerkingsopdracht vanuit de ontwerp‐Omgevingsvisie Tilburg 2040. Uitvoering van het programma Vorstelijk Landschap is gestart. In Stadsbos013 krijgen initiatieven vorm via een operationele lijn en een experimentele lijn. Expeditieleiders zijn begonnen om initiatieven vanuit de experimentele lijn te omarmen. Versterking van de biodiversiteit door aanleg van tijdelijke natuur krijgt conform begroting vorm. Het (beheer‐)beleid groen in de stad is in voorbereiding maar vraagt nog een verbeterslag. Daarvoor is het nodig eerst de huidige kwaliteit van het groen te inventariseren. Op basis van de inventarisatie wordt bepaald welke acties nodig zijn om het groen in de stad structureel te verbeteren en de intensiverings‐ en beheersgelden zo goed mogelijk in te zetten. Het opstellen van een verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan ligt op schema en baseren we op het format dat in regionaal verband is ontwikkeld.
Stedelijke ontwikkeling en grondexploitatie Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO)‐ontwikkelingen Er is veel belangstelling voor de CPO‐kavels. De bestemmingsplannen Somerenerf en Witbrant Boszone zijn vastgesteld; direct na de beroepstermijn volgt verkoop van de kavels. Voor de Scharwoudestraat zijn nagenoeg alle kavels verkocht en is de bouw gestart. Voor 6 kavels is het bestemmingsplan in voorbereiding. Voor de locaties Burgerijpad start de bestemmingsplanprocedure na het zomerreces, voor Mahlerstraat is dit in voorbereiding. Spoorzone De Spoorzoneontwikkeling krijgt steeds meer vorm. Het (tijdelijk) gebruik van de gebouwen zorgt voor dynamiek, levendigheid en aantrekkingskracht van het gebied. De invulling van het gebied krijgt vorm bij de Clarissenhof en de ingezette planontwikkeling van de Stadscampus met de Bibliotheek van de Toekomst. De dynamiek in de markt is de afgelopen jaren sterk veranderd, waardoor nieuwe ontwikkelingen minder snel tot stand komen. Momenteel spelen ook juridisch planologische procedures een vertragende rol. Niettemin zien we de belangstelling voor het gebied toenemen. Het gereedkomen van de onderdoorgangen, de plannen voor de Stadscampus en de dynamiek in de Smederij dragen bij aan een vestigingsklimaat met een aantrekkingskracht op groeiende dienstverlenende bedrijven. Die willen we accommoderen in het Tilburg Trade Center (TTC). Het industrieel erfgoed in de Spoorzone geeft een uniek karakter aan het gebied. We zetten daarom steeds meer in op behoud van de bestaande gebouwen. Dat is te zien bij de herontwikkeling van de Locomotiefhal (incl. Bibliotheek van de Toekomst), een duurzaam renovatieplan voor gebouw 88 (t.b.v. Ondernemershuis) en de renovatie van de Houtloods (mei 2015). Met het behoud en de renovatie van het Ketelhuis wordt opnieuw een beeldbepalend element aan de Spoorzone toegevoegd. In samenspraak met het regieteam is een plan van aanpak voor invulling van het Van Gend & Loosterrein opgesteld en wordt in juni naar verwachting vastgesteld. De Koepelhal en Wagenmakerij worden gebruikt als evenementenlocaties. Start bouw Clarissenhof en de Vormenfabriek vragen extra aandacht vanwege doorlooptijd van juridische procedures. Integratie van duurzaamheidsmaatregelen binnen alle projecten krijgt vorm (o.a. WKO (warmte‐koude‐opslag)) in Clarissenhof, SDE (stimulering duurzame energie) subsidies voor toepassing van zonne‐energie voor diverse gebouwen en er loopt een onderzoek naar energiebesparende maatregelen voor de Hall of Fame. Planning voor realisatie van fietsenstallingen aan noord‐ en zuidzijde en oplevering van het busstation lopen op schema. Inrichting van de openbare ruimte krijgt o.a. vorm in de herinrichting van het NS‐plein, het opknappen van viaducten en inrichting van de omgeving van de Koepelhal en Wagenmakerij. Tevens zijn we gestart met ontwerpsessies voor de stationspleinen. Voor een goede verbinding tussen de Spoorzone en binnenstad en het vergroten van de beleving wordt in samenwerking met ondernemers in de binnenstad gekeken hoe de aanwezige publiekstrekkers (musea, Spoorzone, binnenstad, Piushaven) beter ontsloten en met elkaar verbonden kunnen worden. Hierbij kijken we ook naar aantrekkelijke (cultuur) routes voor de (wandelende) bezoeker. Piushaven, Stappegoor, Veemarktkwartier In de Piushaven zijn de flats aan de Twentestraat gesloopt en loopt de tweede fase van de herontwikkeling AaBe‐complex conform planning. Als de realisatieovereenkomst gereed is wordt in het 3e kwartaal gestart met de benodigde bestemmingsplanprocedure. Met de uitspraak van de Raad van State op 11 februari 2015 voor Stappegoor moest de gemeente voor het deel Zuiderpark de gevolgen voor het woon‐ en leefklimaat van de woningen van de 2 reclamanten motiveren of het bestemmingsplan voor 2 juli 2015 aanpassen. De raad heeft inmiddels de reparatie van het 25 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
bestemmingsplan deel Tatraweg vastgesteld. Ook heeft de raad onlangs een onteigeningsbesluit genomen ten behoeve van de verwerving van twee kleine percelen. Vrijwel alle te slopen opstallen (gemeentewerf Tatraweg, Ons Vios, Willem II Amatereurs Vereniging, Stadssporthal) zijn gesloopt. Het Consortium heeft de eerste fase woningen van Willemsbuiten in verkoop gebracht; inmiddels zijn vrijwel alle woningen verkocht. Niet alleen zal spoedig een volgende fase in de verkoop worden genomen, ook vindt op korte termijn de eerste grondlevering door de gemeente aan het Consortium Stappegoor plaats. In het Veemarktkwartier is de Faxxlocatie in maart 2015 opgeleverd en zijn de oplevering van de nieuwbouw op het voormalige basketbalveld en De Plint (in de plint van de parkeergarage) (in casco plus) voorzien kort na het zomerreces. De planvorming voor de Westflank‐veemarktstraat is volop gaande. Herstructureringsprojecten De herstructureringsprojecten Stokhasselt, Groeseind, Rosmolen en Vogeltjesbuurt lopen volgens verwachting. Over het in ontwikkeling nemen van de laatste drie deellocaties van Stokhasselt is nog geen overeenstemming bereikt. Dit vanwege de discussie over de rol van de corporatie (niet‐daeb‐activiteiten (diensten van algemeen belang)). De koopwoningen in het zuidelijk deel van Groeseind worden naar verwachting pas in 2016 opgeleverd. De aanleg van de openbare ruimte in de Vogeltjesbuurt is eind mei opgeleverd en daarmee wordt het project (en grondexploitatie) in 2015 afgesloten. Winkelcentra Vanwege planoptimalisatie en verweer is de start herinrichting openbaar gebied Wagnerplein en start herontwikkeling winkelcentrum vertraagd. Voor Paletplein is een bestemmingsplan voor de deellocatie Boerenbond inmiddels onherroepelijk. Gesprekken worden gevoerd over de ontwikkeling van een tweede (discount)supermarkt. Vanwege verdeeld eigendom binnen het winkelcentrum en de benodigde minimale omvang van een nieuwe vestiging van een discounter betreft het een complexe opgave. Er is overeenstemming met de belegger over uitbreiding van winkelcentrum Heyhoef en de inrichting van het openbaar gebied is gestart. Koningsoord Er is een hoofdlijnenakkoord met de ontwikkelaar bereikt en ter besluitvorming voorgelegd. Het bestemmingsplan voor de totale gebiedsontwikkeling is in voorbereiding. Voor de herontwikkeling van het kloostercomplex is sinds begin 2015 een nieuwe partij in beeld. Deze partij wil het complex overnemen van Vastgoed Brabant. De eerste nieuwe plannen zijn gepresenteerd aan de Omgevingscommissie en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Met de voornaamste gebruikers zijn de plannen gedeeld. Op 13 juli 2015 besluit de raad over een financiële bijdrage voor het plan. Mocht de ontwikkelingen zich positief blijven voortzetten, dan is een start na de zomervakantie van 2015 haalbaar. De oplevering van de renovatie en herbestemming van het bestaande kloostergebouw is voorzien in 2016, dit mede in het licht van een deadline van de bestaande subsidie. Overige projecten Bestemmingsplan Oostkamer is in voorbereiding; de provincie bereidt de verkoop van Ruimte‐voor‐ Ruimtekavels voor. Den Bogerd verloopt conform planning, evenals de oplevering zorgresort De Leyhoeve op Kempenbaan West. De start bouw van het hotel is mogelijk pas in het 1e kwartaal van 2016. Organisatie grondbedrijf operationeel (grondbedrijf op orde) Tot slot is de verbeterde organisatie van het grondbedrijf operationeel, de website actueel en is het verkoopproces transparant, efficiënt en markconform. Jaarlijks actualiseren wij de orderportefeuille.
Cultuur Cultuuragenda 2015‐2016 Het college heeft op 28 april een ontwerpbesluit genomen over de 'Impulsagenda cultuur 2015‐2016'. Hiermee actualiseren wij de lopende Cultuuragenda 2011‐2016 en geven we richting aan de in het Coalitieakkoord 2014‐ 2018 genoemde ambitie om de culturele voedingsbodem van Tilburg te versterken om in BrabantStad en Nederland zichtbaar te blijven. Voor de uitvoering hiervan is een cultuurimpuls van € 1 mln. beschikbaar. Top‐10 positie voor cultuuraanbod Op 28 april heeft het college besloten om de cultuuralliantie aan te wijzen als basis voor een dynamisch netwerk van personen en organisaties uit de cultuursector, het bedrijfsleven en het onderwijs. De 26 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
cultuuralliantie heeft hiermee de opdracht om de samenwerking tussen cultuursector, bedrijfsleven, onderwijs en stad te bevorderen en om het college zwaarwegend te adviseren over de subsidiëring van culturele initiatieven die kunnen rekenen op cofinanciering door het Brabant C Fonds. Het is nu aan de cultuuralliantie om aan te geven welke cultuurinitiatieven met (inter)nationale allure gefinancierd moeten worden. Voor de voorstellen door de cultuuralliantie hebben wij € 1 mln. gereserveerd. Er zijn voorbereidingen getroffen zodat het heringerichte voorplein bij museum De Pont volgens planning in oktober 2015 kan worden opgeleverd. We zijn gestart met een verkenning naar de mogelijkheden om het Dröge‐pand te benutten voor de doorontwikkeling van het TextielMuseum tot een internationaal erkend kennis‐ en expertisecentrum op het gebied van textiel. Diverse stadspartijen hebben een opdracht gekregen om te komen tot een uitvoeringsmodel voor een stadslab voor cultuur in het publieke domein. Het duurzaam op niveau houden van het culturele productieklimaat Met de opdracht aan de cultuuralliantie om te komen tot intensivering van samenwerking tussen cultuursector, bedrijfsleven en onderwijs leveren wij een bijdrage aan de vergroting van het draagvlak voor de creatieve sector, en daarmee voor het productieklimaat als makersstad.
Gebouwenexploitatie Gebouwen op orde Deelproject 1, zijnde de veiligheid in gemeentegebouwen, bevindt zich in een afrondende fase. De overdracht van werkzaamheden naar de functionele afdeling loopt, echter zal naar verwachting pas in het 3e kwartaal worden afgerond en daarmee onderdeel gaan uitmaken van de reguliere werkzaamheden. Op 1 maart 2015 is gestart met één meldpunt gebouwen (deelproject 3: informatievoorziening) en loopt de praktijktoets met nieuwe standaardverdeellijsten volgens planning. Maatschappelijk vastgoed Het beleid met betrekking tot het beheer en de exploitatie van wijkaccommodaties is er vooral op gericht om burgerorganisaties zelf (mede) verantwoordelijk te maken voor het gebruik en de exploitatie van wijkcentra en daarmee het gebruik ervan (maatschappelijke opbrengst) te stimuleren. In het 3e en 4e kwartaal van 2015 zullen enkele trajecten voor verzelfstandiging/wijkbeheer van buurtcentra worden ingezet, zoals dat ook in de subsidievoorwaarden met ContourDeTwern is vastgelegd. Onlangs is in dit kader besloten buurtcentrum de Spil als wijkcentrum te sluiten en de wijkraad Koningshaven zelf het nieuw te huren deel van het private woon/gezondheidscentrum Koningshaven (met ondersteuning van ContourdeTwern) te laten exploiteren als wijkcentrum. De raad heeft het college opdracht gegeven (dec 2014) een implementatieplan op te stellen voor een gefaseerde invoering van een transparante huurwaardemethodiek. Tevens diende de consequenties van de regelgeving op het gebied van de vennootschapsbelasting als onderdeel van het implementatieplan in beeld te worden gebracht. De consequenties voor de gemeente van de Wet modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen zijn nog niet duidelijk. De door de ministerie/Belastingdienst in overleg met de VNG op te stellen fiscaal‐inhoudelijke uitwerking is eveneens nog niet gereed. Op basis hiervan is de verwachting dat uiterlijk in het 4e kwartaal de consequenties voor de gemeente bekend zullen zijn. De gevolgen voor de nieuwe huurprijsmethodiek zijn op dit moment nog niet goed en volledig te overzien, waardoor het implementatieplan niet op de geplande datum aan de raad kan worden voorgelegd.
27 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Actueel (Ontwikkelingen en risico's) Ontwikkelingen Provinciaal bestuursakkoord 2015‐2019 Onlangs is het bestuursakkoord 2015‐2019 "Beweging in Brabant" van de provincie beschikbaar gekomen. Een eerste lezing maakt duidelijk dat belangrijke prioriteiten uit het programma Vestigingsklimaat ook terugkomen in het nieuwe provinciale akkoord: specifieke aandacht voor onder meer cross‐sectorale verbindingen, het modern industrieel en logistieke cluster. Dit biedt ons goede aanknopingspunten voor de beoogde intensivering van de samenwerking met de provincie op het gebied van vestigingsklimaat. Enkele voorbeelden van dossiers die aanknopingspunten bieden: ‐ Herstructurering bedrijventerreinen: zorg voor meer werkgelegenheid in de vier sectoren: maakindustrie, vrijetijdseconomie, logistieke industrie en zorg industrie. ‐ Inrichting van drie living labs op het gebied van innovatie. ‐ Mobiliteit: o.a. HOV, extra spoor Tilburg‐Breda, N282 Breda‐Tilburg, internationale spoorbereikbaarheid, connectiviteit binnen mozaiekmetropool. ‐ Energie‐neutrale woningvoorraad, samenwerking corporaties. ‐ Groen en natuur: o.a. stadsbos, waterparken, water in de stad, Noord. ‐ Cultuur: o.a. erfgoed, sportplan, cultuur en leefbaarheid en lobbyagenda. Opvallend is dat de insteek van de provincie blijft bij de verhouding stad‐platteland. BrabantStad: een 'sterk stedelijk netwerk' is summier uitgewerkt. Ook valt op dat de provinciale investeringen in de bereikbaarheid sterk gefocust zijn op de regio Oost‐Brabant. Omgevingswet In 2018 voert het Rijk naar verwachting de Omgevingswet in. In de periode tot de invoering zetten we actief in op een adequate voorbereiding op de invoering van de Omgevingswet en aanverwante regelgeving (AMvB's). In de Omgevingswet zal de bestuurlijke afwegingsruimte groter zijn: gemeenten kunnen daar zelf invulling aan geven. Dit zal invloed hebben op de bedrijfsvoering en leiden tot verschuiving in werkprocessen. Voor de gemeentelijke organisatie (politiek, bestuurlijk en ambtelijk) liggen er opgaven om met nieuwe rollen om te leren gaan, het netwerk van bewoners, ondernemers en de ketens te kennen en te benutten en we moeten leren werken met nieuwe werkwijzen en informatiesystemen. Deze voorbereiding vergt tijd (menskracht) en middelen. Immers, wij gaan van ruimtelijke ordening naar ontwikkeling van de fysieke leefomgeving met meer decentrale ruimte. Overheidsparticipatie staat centraal. Een grote veranderopgave dus. Voor de begroting 2016 is een beleidsvoorstel in voorbereiding voor de inzet van projectleiding en scholing voor een adequate en soepele implementatie van de Omgevingswet in Tilburg. Verzelfstandiging van de Tilburgse markten Op 27 januari 2015 heeft het college ingestemd met het doorpakken naar verzelfstandiging van de Tilburgse markten volgens het model van 'De markt van Morgen'. Doel van de verzelfstandiging is om de markten toekomstbestendig te maken. Verzelfstandiging geeft kooplieden meer mogelijkheden om zelf de (economische) ontwikkeling van de markt ter hand te nemen en zo onder andere de toenemende leegstand een halt toe te roepen. Wanneer een meerderheid van de kooplieden instemt met verzelfstandiging, wordt het bestuurlijk besluitvormingsproces (college en raad) in gang gezet om een definitieve verzelfstandiging per 31 december 2015 mogelijk te maken.
28 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Risico's (nieuw/gewijzigd/vervallen) Nr.
Risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Algemene risico's VI
Overige wetgeving‐jurisprudentie RO
Gewijzigd
Specifieke risico's 2.
Vrijval garantievoorziening verkoop Essent
3.
TWM
4.
Gate2 / Rotary Wing Training Center (RWTC)
5.
Leges niet tijdig geactualiseerde bestemmingsplannen
6.
Achtervangfuncties WSW en WEW
7.
Ruimte voor Ruimte regeling
8.
Specifieke risico's grondexploitaties
9
Stadsontwikkelingsmaatschappij (SOM)
10.
Verkoop Attero (mogelijke opbrengst escrow)
11.
Veemarktkwartier, subsidie OP‐Zuid
12.
Verruiming Wilhelminakanaal
13. 14. 15. 16.
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Hoog
I
Onbekend
Gewijzigd
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Laag
S
1.000‐2.500
Gewijzigd
Laag
I
1.500
Ongewijzigd
Midden
I
1.366
Gewijzigd
Midden
I
34.500
Ongewijzigd
Midden
I
Onbekend
Ongewijzigd
Onbekend
I
0 ‐ 500 (positief risico)
Ongewijzigd
Laag
I
0
Ongewijzigd
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Abdij Koningsoord (Samen Investeren)
Hoog
I
475
Brandveiligheid (Handhaving) gemeentelijke inrichtingen
Hoog
I
> 2.500
Vervallen
Verhuurdersheffing huurwoningen
Midden
S
100 ‐ 300
Gewijzigd
Damwanden Parkeergarage Pieter Vreedeplein
Midden
I
> 1.000
Nieuw
Ongewijzigd
Hieronder worden enkel de substantieel gewijzigde risico's toegelicht. Voor de wijzigingen in de overige risico's, zie bijlage 3.5 Risico's. 5 Leges niet tijdig geactualiseerde bestemmingsplannen Vanaf 1 juli 2013 kunnen wij geen leges meer heffen voor omgevingsvergunningen die gebaseerd zijn op bestemmingsplannen die ouder zijn dan 10 jaar. Een klein aantal bestemmingsplannen is niet tijdig geactualiseerd. Daarvoor zijn diverse redenen, bijvoorbeeld andere besluitvorming voor het plangebied Bakertand (uit te werken bestemming bedrijventerrein) waardoor de realisatie van plannen is uitgesteld. Verder zijn de plannen in de Overhoeken, Heikant, Bakertand, De Akker en Koningsoord vertraagd. In genoemde plangebieden zijn globale bestemmingsplannen van kracht met uit te werken bestemmingen. Het plan Bakertand zal pas omstreeks 2017 geheel zijn geactualiseerd. Dit is afhankelijk van de uitkomst van gesprekken met de gemeente Goirle over een eventuele grenscorrectie voor het gebied Bakertand en van de regionale programmatische afspraken over bedrijventerreinen (RRO, december 2015). Daarbij opteren we voor een andere verdeling van de plancapaciteit waarbij we de ontwikkeling van Wijkevoort naar voren in de tijd willen halen en daarvoor bereid zijn om de hectares (uit te werken) bedrijventerrein Bakertand in te leveren dan wel als strategische reserve voor de lange termijn op te nemen. De achterliggende reden om de bedrijventerreinenbestemming voor Bakertand niet uit te werken is de economisch niet haalbare realisatie: risico tot planschade en er is geen optimale ontsluiting aan de hoofdinfrastructuur (snelweg A58). Voor het gebied Koningsoord is een groot aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning ingediend. Daarvoor kunnen dus geen leges worden geheven.
13 Abdij Koningsoord (Samen Investeren) Binnen het Provinciaal project Samen Investeren in BrabantStad is voor de restauratie van het Rijksmonument Abdij Koningsoord in 2010 € 1.450.000,‐ subsidie verleend. De restauratie van het Poortgebouw is in 2011 afgerond waarna door omstandigheden het restauratieproject is stilgevallen. Momenteel heeft de huidige eigenaar Vastgoed Brabant de intentie het complex te verkopen. Voor de restauratie van het Poortgebouw kan de subsidie worden vastgesteld op € 105.146,‐. Als gevolg van het verleende voorschot van € 580.000,‐ resteert 29 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
een terugbetalingsverplichting van € 474.854,‐ die nog niet geëffectueerd is. Hierover is de gemeente met Vastgoed Brabant in overleg. Met de beoogd nieuwe eigenaar van het kloostercomplex wordt intensief overleg gevoerd om alsnog te komen tot de beoogde restauratie, waarbij besteding van de resterende subsidie‐ middelen binnen de kaders van de subsidieregeling uitgangspunt is. 14 Brandveiligheid (Handhaving) gemeentelijke inrichtingen De verwachting is dat halverwege 2015 alle werkzaamheden zijn uitgevoerd, waardoor het risico kan komen te vervallen.
Resultaat (bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Vestigingsklimaat
2015
2016
Economie
2017
‐ Evenementvergunningen
N
62
‐ Dividenduitkering Enexis
V
783
‐ Dividenduitkering BNG
N
43
‐ Overig
V
6
N
62
N
‐
N
43
N
6
Ruimte
2018
62 N
2019
62
N
62
‐
N
43 N
43
N
43
V
17 V
11
V
1
‐
‐
‐ Budgetverschuiving tussen jaren
V
5.252
N
5.406
N
25 V
15
V
25
‐ Budgetverschuiving tussen jaren
N
5.252
V
5.406
V
25 N
15
N
25
‐ Herprogrammering MJP
V
131
V
257
V
162 V
95
125
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
74 V
1
Cultuur ‐ Verbouwing 013
N
125
‐ Overig
N
11
V
Gebouwenexploitatie ‐ Herijking gebouwenexploitatie
N
140
Totaal Vestigingsklimaat
V
539
V
‐
271
V
‐
‐ N
Toelichting financiële mutaties: Evenementenvergunningen (N 62) Voor evenementenvergunningen is structureel € 142.000,‐ geraamd aan opbrengsten. Al vanaf 2012 blijft het aantal aangevraagde vergunningen (ver) achter bij de begroting. Ook de prognose voor 2015 laat eenzelfde beeld zien. Het is niet de verwachting dat dit op korte termijn verandert, zodat nu een structureel nadeel van € 62.000,‐ wordt gemeld. Dividenduitkering Enexis (V 783) De gemeente Tilburg ontvangt jaarlijks een dividenduitkering over haar aandelen in netbeheerder Enexis. De dividenduitkering over 2014 bedraagt voor Tilburg € 4,956 mln., ten opzichte van de begroting een voordeel van € 0,783 mln. Dividenduitkering BNG (N 43) De gemeente Tilburg ontvangt jaarlijks een dividenduitkering over haar aandelen in de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). In lijn met de BNG winstwaarschuwing in maart jl. is de dividenduitkering over 2014 € 41.000,‐, ten opzichte van de begroting een nadeel van € 43.000,‐. Belangrijke oorzaken van de lagere winst zijn de afname van het aantal nieuwe uitgezette leningen, alsmede een forse daling van het renteresultaat over 2014. Op basis van de BNG‐uitspraak dat het renteresultaat 2015 nog lager zal worden, wordt het lagere dividend vooralsnog als structureel aangemerkt.
30 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
104
Resultaten: Vestigingsklimaat
Budgetverschuivingen tussen jaren (Neutraal) Op grond van de huidige resultaten en evaluatie van de subsidieregeling Samen geeft Energie (subsidie aan particuliere woningeigenaren voor het energetisch verbeteren van hun woningen) wordt gewerkt aan een aangepaste aanpak voor Tilburg in samenhang met overige beleidsmaatregelen met betrekking tot energie. Van de geraamde middelen voor 2015 schuift € 841.000,‐ door naar 2016 e.v., evenals de bijbehorende onttrekking aan de reserve Duurzame investeringen; Het aantal door de woningbouwcorporaties op basis van het Woonconvenant 2010‐2015 te realiseren energetische woningen blijft achter bij de prognose. Op basis daarvan wordt de geraamde onttrekking uit de voorziening Herstructurering van € 1,2 mln. doorgeschoven naar de jaren 2016 e.v.; Dit geldt ook voor de realisatie van Energieneutrale woningen (Motie 048 woningbouw) door bestaande woningen te renoveren tot 'Nul op de Meter'. Het bedrag wat doorschuift is per saldo € 1,3 mln.; Voor het bedrag wat voor 2015 was geraamd voor de verduurzaming van de woningbouw is nog geen bestedingsplan vastgesteld. De ramingen verschuiven daardoor een jaar, voor 2015 € 1 mln.; De geraamde bijdrage vanuit de Reserve Bovenwijkse Voorzieningen aan het kruispunt Spoorlaan ‐ Heuvelring van € 1,5 mln. verschuift naar 2017 door vertraging van enkele andere projecten (sloop Tilburion, nieuw busstation). Het kruispunt Spoorlaan ‐ Heuvelring komt achteraan in de uitvoering; Het programma Vorstelijk Landschap kent verschillende projecten welke nagenoeg allemaal zijn opgestart. De kaasmakerij en imkerij zijn opgestart en volop in bedrijf. Naar verwachting wordt ca. 8 ha landschapsontwikkeling gerealiseerd. De voorbereidingen voor de aanleg van de fiets‐, wandelpaden en sportlanes zijn opgestart. Daadwerkelijke aanleg zal in 2016 gebeuren. De gedeeltelijk voor 2015 geplande aanleg van ecologische oevers aan het kanaal schuift door naar 2016; Van het beschikbare budget voor het programma Vorstelijk landschap schuift in totaal € 1,4 mln. door; In 2015 is € 4,35 mln. geraamd voor het Wilhelminakanaal. De gereserveerde gelden zijn bedoeld als cofinanciering naast de bijdragen vanuit provincie, Rijk en Europa. Omdat er op dit moment nog geen duidelijkheid is over de beschikbaarheid van subsidie en inzet hiervan, zal in 2015 € 1,5 mln. worden besteed en schuift het resterende budget door naar 2016; Voor de groenambitie Spoorzone is bij de begroting 2013 € 3,5 mln. binnen de RGI gereserveerd. In 2015 wordt hiervan naar verwachting € 1,25 mln. uitgegeven. De rest van het budget 2015 schuift door naar volgende jaren en wordt bij de begroting 2016 binnen het bestedingsplan herverdeeld. Herprogrammering MJP (V 131) Zie toelichting bij programma Leefbaarheid (pag. 45). Verbouwing 013 (N 125) In november 2014 heeft de raad ingestemd met de verbouwingsplannen voor 013 en de financiering hiervan. Vanuit het budget 'invoering nieuwe cultuurnota' wordt € 250.000,‐ bijgedragen, over de jaren 2015 en 2016 ieder € 125.000,‐. De feitelijke verbouwing en betaling vindt echter in 2015 plaats. Hierdoor ontstaat in 2015 een tijdelijk nadeel van € 125.000,‐, tegenover een voordeel van € 125.000,‐ in 2016. Herijking gebouwenexploitatie (N 140) De herijking gebouwenexploitatie kent een financieel nadeel van € 140.000,‐, wat wordt veroorzaakt door: Bijstelling onderhoudsvoorziening door de invoering van Conditie Afhankelijk Onderhoud, voordeel € 400.000,‐ Te hoog geraamde indexering op de huuropbrengsten, nadeel € 199.000,‐ Vertrek Kinderstad uit MFA De Dirigent, De Symfonie en Het Kruispunt, nadeel € 120.000,‐ Vertrek Humanitas uit locatie Durendaelweg 2, nadeel € 51.000,‐ Nadeel van € 118.000,‐ bij verkoop panden doordat huuropbrengst hoger was dan de bijbehorende lasten Bijstelling budgetten omdat de exploitatie UWV‐gebouw buiten de gebouwenexploitatie plaatsvindt (neutraal) Bijdrage WKO‐installatie door de huurders van MFA's Het Spoor en Kruispunt wordt één jaar uitgesteld omdat de onderhandelingen nog niet zijn afgerond. Dit leidt tot € 44.000,‐ lagere opbrengsten en lagere afdracht aan de reserve revolverend fonds (neutraal) Gedeeltelijke ingebruikname AHOED Berkel‐Enschot, nadeel € 35.000,‐ Overig, nadeel € 17.000,‐ Het structurele effect van de herijking gebouwenexploitatie wordt bij de begroting 2016 verwerkt.
31 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Vestigingsklimaat
Voorstellen (bedragen X € 1.000,‐) Overige beleidsvoorstellen Follies museum De Pont
Bedrag 2015 Neutraal
Follies (entreepoort) museum De Pont (neutraal) Op 15 juli 2014 heeft het college besloten om een bedrag van € 320.000,‐ beschikbaar te stellen voor de bouw van de follies bij Museum de Pont. Hiervan is het voorstel om € 250.000,‐ ten laste van de algemene reserve grondexploitatie te brengen. Dit bedrag is in het verleden als vergoeding voor de panden Hasseltstraat vanuit het project herinrichting voorterrein De Pont in de algemene reserve grondexploitatie gestort en is nu nodig voor de bouw van de follies (entreepoort) bij Museum de Pont.
32 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
2.3 Programma Leefbaarheid ‐ Goed leven voor nu en later VOORTGANG BEGROTINGSACTIVITEITEN
Wat gaat Goed
Openbare orde en veiligheid
Programma aanpak ondermijnende criminaliteit Actualisering kadernota Veiligheid Veiligheidsbeleving in (focus‐ en aandachts) wijken
Wat kan Beter
Doorontwikkeling Zorg‐ en Veiligheidshuis in relatie tot de Top 100 aanpak
aanpak high impact crimes
Wijkgericht werken
Wijkaanpak in relatie tot verbeteren sociale cohesie in de aandachts‐ en focuswijken
Wijkaanpak in relatie tot buurtregie
Verankering duurzaamheidsbalans Greendeal verduurzaming warmtenet Herziening beleid externe veiligheid vertraagd
Meerjarenprogramma openbare ruimte Intensivering groen Handreiking ecologisch beheer
Parkeernota Digitalisering parkeren
Sport
Evaluatie/actualisering kadernota Sport Sport op orde Herstructurering voetbal‐ complexen
Duurzaam, milieu en afval
Eerste 25 klimaatleningen verstrekt RO procedure windmolens de Spinder gestart Uitgangspunten lange termijn visie energie en klimaat gereed Kennisuitwisseling binnen Europa Afvalscheiding
Stimuleringsregeling gevelgroen
Beheer openbare ruimte
Parkeer‐ exploitatie
Project 'Open parkeerdata'
33 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Actueel
Risico transportriolering richting afvalwaterzuivering komt te vervallen
Herprogrammering MJP (V 3,7) Herprogrammering MJP: riolering (V 1,4); storting voorziening riolering (N 1,4) Budgetbijstellingen decentralisatie‐uitkering gemeentefonds Bodemsanering (N 1,2) Lagere verwerkingskosten afval (V 0,5); storting egalisatiereserve (N 0,5) Verschuiving budget ondermijnende criminaliteit (V 0,3) Positief resultaat Veiligheidsregio MWB over 2014 (V 0,2) Herijking huurbudgetten sportbedrijf (N 0,2) Overig (N 0,2)
Aanvullend krediet stortvakken met overkapping voor de overslag van papier en plastic verpakkingen € 66.000,‐
Resultaat V 2,6 mln.
Voorstellen Neutraal
34 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Toelichting per product Openbare orde en veiligheid Minder criminaliteit: Aanpak ondermijnende criminaliteit Het programma aanpak ondermijnende criminaliteit is gestart. We gaan aan de slag met vijf programmalijnen: 1. Aanpak lokale casuïstiek, 2. Doorontwikkelen lokale interventiestrategieën, 3. Weerbaar maken van de eigen organisatie, 4. Vergroten van de maatschappelijke weerbaarheid en 5. Samenwerken op districtelijk en regionaal niveau: één georganiseerde overheid. We zijn al gestart met een aantal programmalijnen, zoals die van de lokale casuïstiek. Enkele criminelen en criminele netwerken worden nu strafrechtelijk, fiscaal en bestuursrechtelijk aangepakt. Ook zijn er verschillende integrale handhavingsacties geweest, onder andere in Zorgvlied‐Zuid en Tilburg‐Noord (en in Oisterwijk en Hilvarenbeek). We hebben lokale interventiestrategieën, inclusief de wijkenaanpak, verbeterd. Andere projecten zijn er op gericht om burgers, branches en de gemeentelijke organisatie bewust en weerbaar te maken (o.a. ontwikkelen sociaal barrièremodel ‐hoe haal je mensen uit een crimineel milieu‐, bevorderen van de meldingsbereidheid en screening personeel). Het programma duurt drie jaren. In de eerste helft van 2015 is opgestart en kwartier gemaakt. In het 3e kwartaal is de programmaorganisatie volledig operationeel. Om het beschikbare budget aan te laten sluiten bij de verwachte uitvoeringskosten schuiven we een gedeelte van het budget door naar 2016 en 2017. Actualisering Kadernota Veiligheid 2015‐2018 De Kadernota Veiligheid is geactualiseerd en wordt ter vaststelling geagendeerd in de raad van 13 juli 2015. We boeken nog steeds vooruitgang. Verdiepende (wetenschappelijk onderbouwde) analyses op prioritaire onderwerpen, zoals woninginbraken, straatroof en geweld hebben geleid tot meer focus in de uitvoering en meer effect in de aanpak. Het ontsluiten van nieuwe informatiebronnen blijft echter arbeidsintensief. Ook de privacy‐dilemma's vragen veel aandacht. Om de veiligheid in Tilburg nog verder te vergroten, intensiveren we de komende periode de aanpak van high impact crimes (woninginbraken, overvallen en straatroven en geweldsdelicten). Ook blijven we een bijdrage leveren aan de integrale aanpak van drugs‐ en vastgoedcriminaliteit, outlaw motorclubs, criminele kopstukken, facilitators, gelegenheidsstructuren en subculturen, onder andere op basis van ondermijningsbeelden. We bouwen verder aan integrale samenwerking en kennis vanuit de Taskforce Zeeland‐Brabant en het Regionaal Informatie‐ en Expertise Centrum. Minder onveiligheidsgevoelens bij burgers Veiligheidsbeleving maakt vast onderdeel uit van de plannen van aanpak in de focus‐ en aandachtswijken. Er wordt per wijk op maat gewerkt aan onderwerpen die daar spelen ter bevordering van de veiligheidsgevoelens in buurt/wijk. Enkele voorbeelden hiervan zijn: uitbreiding buurtpreventie in de stad, het met partners intensief handhaven in een buurt gedurende een bepaalde tijd en de aanpak verloederde plekken (zoals graffiti op viaducten). De afspraken die de Lokale Driehoekpartners (gemeente, politie en Openbaar Ministerie) hebben gemaakt in hun gezamenlijke visie op communicatie over (on‐)veiligheid, passen we toe bij integrale handhavingsacties en de aanpak van ondermijnende criminaliteit. In het, door het college vastgestelde, definitieve ontwerp voor de Willem II passage zijn zintuiglijke prikkels, met name licht, verwerkt. Dit draagt bij aan een positieve veiligheidsbeleving. Minder overlast: Top 100 aanpak De Top 100 aanpak kan beter. Na een stagnatie, onder meer veroorzaakt door privacyvraagstukken, ontwikkelen we de Top 100 aanpak nu verder door. Dit doen we door de aanpak vanuit het Zorg‐ en Veiligheidshuis via het Team Complexe Casuïstiek (TCC) te koppelen aan het Bestuurlijk Interventie Team (BIT) en de aanpak ondermijnende criminaliteit. We verwachten dat dit de effectiviteit ten goede komt.
Wijkgericht werken Wijkaanpak in relatie tot verbeteren sociale cohesie in de aandachts‐ en focuswijken De wijkaanpak werkt. We zijn zichtbaar in de wijk, stimuleren en faciliteren bewonersinitiatieven en pakken kleine knelpunten op zodat de leefbaarheid in de wijken verbetert. Op dit moment voeren we plannen voor 12 aandachtswijken en 4 focuswijken uit. Daarnaast zijn we bezig met de voorbereiding van de nieuwe wijktoets. Zo hebben we, in overleg met corporaties, vragen over de zorg toegevoegd aan de wijktoets. Er is een risico dat het UWV geen gegevens meer aanlevert; hiervoor zoeken we dan een alternatief. In het 4e kwartaal voeren we 35 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
de Lemon enquête uit, zodat in februari 2016 de nieuwe wijktoets beschikbaar is. Volgens planning zijn er tot half mei zes wijkschouwen gehouden. Wijkaanpak in relatie tot buurtregie De Tilburgse Aanpak ('De Tilburgse Toegang' tot ondersteuning en zorg) is nog in de implementatiefase. Dit kost tijd. We vinden het noodzakelijk om de buurtregie door te ontwikkelen omdat de Tilburgse Toegang een deel van de taken van de buurtregie heeft overgenomen (de zorg). De verdere uitwerking hiervan is nog onderwerp van gesprek. We experimenteren al wel in enkele wijken; in Noord met een experiment om buurtregie en het Zorg‐ en Adviesteam (ZAT) samen te laten gaan; in Noord en West met een vernieuwde samenstelling van de buurtregie. Een definitieve richting kan pas in de loop van 2015 worden gekozen als er meer duidelijkheid is over deze ontwikkelingen. Wat goed gaat is dat de Toegang in alle wijken inmiddels contacten heeft met andere in de wijk werkende professionals en vrijwilligers. Hiervoor zijn in diverse wijken structuren opgezet. Een goede verbinding met de nulde lijn is echter noodzakelijk. Omgevingsmanagers en wijkregisseurs hebben structureel contact gelegd met de Toegangsteams in alle wijken.
Sport Sport op orde De bestuurlijke opgave en het aanvalsplan Sport op orde liggen op koers. We pakken de afgesproken zaken op en dat leidt ook tot de eerste concrete resultaten. We constateren daarbij ook dat er nog af en toe onvoorziene zaken aan het licht komen. In het kader van 'Sport op orde' zijn de volgende relevante ontwikkelingen te melden: ‐ Een "externe" programmamanager is aangesteld om sturing en inhoud te geven aan het aanvalsplan, zoals in december 2014 door de raad is vastgesteld; ‐ De onderdelen zoals genoemd in het plan van aanpak Sport op orde zijn in uitvoering conform planning: o De analyse van het exploitatietekort Sportbedrijf (gebaseerd op de jaarcijfers 2014) is begin 2015 opgesteld en ambtelijk besproken. We zullen het bestuur in het eerstvolgende kwartaal hierover informeren; o Een eerste inventarisatie van exploitatie verhogende maatregelen en mogelijkheden kostenbesparingen is gemaakt, mede in relatie tot de Perspectiefnota 2016; De harmonisatie, vereenvoudiging en transparantie van tarieven is uitgewerkt en op 1 juni 2015 o door de raad vastgesteld. In het kader van Sport op orde is het belangrijk dat we de tarieven goed uitbalanceren en in kunnen zetten op omzetmaximalisatie in een goede samenhang met de stimulering van de sportdeelname in Tilburg; o De evaluatie van het sportbeleid is gemaakt. De uitkomsten zijn over het algemeen positief. Deze evaluatie wordt nu vertaald in een actualisatie van het sportbeleid wat na het zomerreces bestuurlijk wordt voorgelegd. Daarbij wordt ook de relatie zichtbaar gemaakt tussen beleidsmatige keuzes en gevolgen voor de sportexploitatie, waarbij ook nieuw beleid moet helpen om uiteindelijk de sportexploitatie op orde te krijgen; o Inzake herstructurering voetbalcomplexen is inmiddels voor de locatie in Tilburg Oost een uitwerking gemaakt en door de raad vastgesteld. De overige locaties zullen in het kader van de begroting en Perspectiefnota 2017 worden uitgewerkt. o Buiten bovenstaande genoemde mijlpalen in het aanvalsplan Sport op orde is ook expliciet ingezet op het afwikkelen van diverse dossiers inzake significante huurachterstanden en debiteurenrisico's (zie ook bijlage 3.5 risico's, pag. 73). Betreffende dossiers zijn afgewikkeld of momenteel in afwikkeling waarbij het bestuur middels collegenota's en raadsvoorstellen is geïnformeerd en betrokken. In financiële zin heeft deze afwikkeling geen gevolgen omdat de daartoe gevormde voorziening voor dubieuze debiteuren toereikend is. Herstructurering voetbalcomplexen De benodigde investeringen zijn in beeld gebracht en de raad is via de nota 'Financiële doorkijk voetbalvisie' hierover geïnformeerd. Voorts is een van de opgaven nader uitgewerkt; het betreft de herontwikkeling van het complex aan de Spoordijk (Longa ‐ WereDi ‐ Voetbalacademie). Op 4 juni heeft de raad voor de ontwikkeling van dit complex een krediet beschikbaar gesteld. De zomerperiode tussen beide seizoenen in zal benut worden voor de aanleg van de eerste twee kunstgrasvelden. Met diverse andere verenigingen wordt overleg gevoerd over de visie en de bijdrage van de verenigingen aan uitvoering hiervan.
36 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Duurzaam, milieu en afval Verankering duurzaamheidsbalans We stimuleren een duurzame ontwikkeling door innovatie waardoor Tilburg gezonder, schoner, groener en veiliger wordt. Dit doen we niet door een duurzaamheidsbeleidsdocument op te stellen maar door het onderwerp duurzaamheid op te nemen in alle beleidsdocumenten en rapportages. Bij alle werkzaamheden in de stad zal duurzaamheid in de afweging worden meegenomen. De duurzaamheidsbalans is daarbij het kompas. Deze balans geeft een beeld van de duurzaamheid van de stad Tilburg. De balans gebruikt daarvoor indicatoren op basis van onze eigen ambities en geeft inzicht in hoe we op weg zijn in het bereiken van deze ambities. Het streven is dat in ieder afdelingsplan aandacht wordt gegeven aan hoe de afdeling bijdraagt aan de doelstellingen van het stimuleren van een duurzame ontwikkeling. In de afdelingsplannen voor 2015 is dit nog onvoldoende het geval. Bij de afdelingsplannen 2016 gaan we hier sterk op inzetten. MOED Regionaal is er nog onvoldoende lijn om de klimaat‐ en duurzaamheidsagenda goed te verankeren. De energie‐ en klimaatagenda is via MOED bij Midpoint ondergebracht. In het meerjarenprogramma van Midpoint zal naast de aandacht voor “profit” ook binnen de programma’s “people” en “planet” als doelen worden opgenomen. Vanuit MOED wordt dit reeds opgepakt maar is nog onvoldoende geworteld. Op korte termijn wordt binnen de bestaande begroting een liaison aangesteld die de contacten tussen MOED en de Tilburgse organisatie moet stroomlijnen. Hij/zij zal daarbij vanuit deze opdracht ook in samenwerking met Midpoint en Hart van Brabant de regionale duurzaamheidsagenda versterken. Greendeal verduurzaming warmtenet (geothermie en biomassacentrale) Vanwege de complexe verhoudingen tussen de diverse bij de verduurzaming van het warmtenet betrokken partijen en de hevig in beweging zijnde warmtewereld stokt de mogelijke ontwikkeling van een green deal. Tilburg werkt op het warmtedossier intensief samen met Breda. Daarnaast onderzoekt Tilburg samen met Breda, Helmond en de provincie welke rol de gemeente moet/kan nemen in het proces om te komen tot de verduurzaming van het warmtenet. Tilburg is geregeld, soms samen met Breda, in gesprek met de eigenaar van het warmtenet. Onderzocht wordt of een Europese ELENA bijdrage mogelijk is voor de ontwikkeling van mogelijke exploitatiescenario’s en businesscases. Herziening beleid externe veiligheid Op basis van het advies van de Omgevingsdienst Midden‐ en West‐Brabant dat we in het 1e kwartaal hebben ontvangen, wordt gewerkt aan de herziening van het beleid externe veiligheid. Deze zal in het najaar ter vaststelling aan het college worden aangeboden. Afvalscheiding Het beoogde afvalscheidingspercentage per 31 december 2015 (50%) is reeds gehaald en de verwachting is dat dit verder zal oplopen. In de 2e helft van 2015 komen we met verdere voorstellen om dit nog meer te verbeteren.
Beheer openbare ruimte Meerjarenprogramma openbare ruimte (MJP) Het MJP‐proces wordt opnieuw ingericht. De evaluatie is uitgevoerd en de herinrichting van de werkprocessen is in volle gang. Ten behoeve van de efficiëntie, kwaliteit dienstverlening en kostenreductie zijn er werkgroep‐ overleggen ingesteld. Momenteel is er een raadsvoorstel in voorbereiding om zowel het nieuwe MJP 2016‐ 2019 als de nieuwe werkwijze vast te stellen. Het nieuwe MJP wordt vooraf afgestemd met wijkraden en externe partijen (Enexis en Brabant Water) en in het uitvoeringplan wordt onderscheid gemaakt in de planning van de projectfases. Begin 2015 is een realistisch werkpakket voor 2015 en verder opgesteld, waarbij een deel van de beschikbare budgetten wordt doorgeschoven naar toekomstige jaren. Intensivering groen Er wordt de komende jaren geïnvesteerd in het groen. Er is extra geld beschikbaar gesteld voor het beheer van het huidige groen en een kwaliteitsimpuls groen en water. De intensivering groen (voor de jaren 2015 t/m 2018 € 1,2 mln. per jaar) maakt integraal onderdeel uit van het MJP. Dit jaar wordt vanuit dit bedrag € 100.000,‐ uitgegeven voor het beheer van de bossen. Daarnaast zal voor inboet en vervanging van groen in de stad, waaronder kwaliteitsverbetering van plantvakken op diverse locaties € 600.000,‐ worden besteed. Het restant
37 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
van het bedrag wordt ingezet op o.a. geveltuinen, de voorbereiding van de aanleg van de IJpelaarvijver en de inventarisatie van de huidige kwaliteit van het groen in de stad. Biodiversiteit verhogen en beter beschermen In het 1e kwartaal is een regeling voor gevelgroen vastgesteld. Dakgroen wordt meegenomen in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) en de aanvraag voor een generieke ontheffing voor onderzoek naar vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen is conform planning ingediend. De handreiking ecologisch groen wordt gebruikt, maar moet nog geïntegreerd worden in de keten. Dit wordt eind 2015 opgepakt in o.a. het op te stellen groenbeheerplan. Het ecologisch maken van de oevers van 2 vijvers in de Blaak is inmiddels gerealiseerd. De wachtgronden in de Oude Kapelstraat zijn ingezaaid. Ook de Sportweg en Langendijk/Brummenweg zijn in voorbereiding. Elk jaar worden er een paar terreinen ingezaaid. Het Knooppunt Innovatief Groen focust op het optimaliseren van procesinnovaties. Door groen vanuit meerdere functionaliteiten in te zetten als middel, verbeteren en renderen oplossingen met groen. Ter illustratie kan worden genoemd de ontwikkelingen rondom de IJpelaarvijver. Door groene ontwikkeling te combineren met wateropgaven kunnen beiden elkaar versterken. Dit gedachtegoed wordt meegenomen in o.a. het traject klimaatadaptatie en in het werkproces MJP. Kennisuitwisseling binnen Europa In het kader van de internationale kennisuitwisseling en lobby is een afvaardiging van Tilburg aanwezig geweest bij het Milleniumforum Eurocities te Porto.
Parkeerexploitatie Project 'Open parkeerdata' Tilburg participeert in het project Open Parkeerdata en heeft haar dynamische parkeerdata gepubliceerd. De app TimesUpp (Apple Store) maakt gebruik van de Tilburgse parkeerdata. Het is afwachten of de commerciële markt meer toepassingen gaat ontwikkelen waarbij gebruik gemaakt wordt van open parkeerdata. Parkeernota Alhoewel er belangrijke stappen zijn gezet die de basis vormen voor de herziening van het gemeentelijk beleid parkeren, is het niet haalbaar om voor de zomer een raadsvoorstel op te leveren dat een duurzaam antwoord biedt op de complexe problematiek rondom het parkeren in Tilburg. Alles is er nu op gericht om het voorstel in het najaar aan de raad aan te bieden. Digitalisering parkeren In afwachting van de parkeernota zijn we terughoudend omgegaan met de invoering van de digitalisering van parkeren. Nu de parkeernota is uitgesteld bekijken we hoe en op welke punten het digitaliseren onafhankelijk van de parkeernota kan worden gerealiseerd. Een voorstel over de wijze van invoering gaat in het najaar naar het college.
38 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Actueel (Ontwikkelingen en risico's) Risico's (nieuw/gewijzigd/vervallen) Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Algemene risico's VIII
BTW‐regime sport
Gewijzigd
Specifieke risico's 17.
Slachtplaats Tilburg
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
18.
Planschade overeenkomsten: tegemoetkoming in schade
Midden
S
100 ‐ 500
Ongewijzigd
19.
Ongeval zwembad Reeshof
Hoog
I
100 ‐ 500
Ongewijzigd
20. 21.
Monumentenfonds Brabant
Hoog
I
340
Gewijzigd
Herstelkosten atletiekbaan
Midden
I
700
Gewijzigd
22.
BTW‐regime Sport (zie onder algemene risico's) Incidenteel Structureel
Laag Laag
I S
3.500 ‐8.000 1.000
Gewijzigd
Risico zonder relatie met weerstandsvermogen vanwege doorrekening in tarieven 28.
Contract GFT afval
Laag
I
29. 30.
Volumeplicht huishoudelijk afval
Hoog
I
Onbekend
Gewijzigd
Transportriolering richting AWZI
Midden
I
500 ‐ 1.000
Vervallen
1.500
Ongewijzigd
Hieronder worden enkel de substantieel gewijzigde risico's toegelicht. Voor de wijzigingen in de overige risico's, zie bijlage 3.5 Risico's. 30 Transportriolering richting AWZI Indien uit de huidige inspectie blijkt dat renovatie van de transportriolering noodzakelijk is, worden de kosten hiervan meegenomen in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan of worden hiervoor door herprogrammering binnen het MJP budgetten vrijgemaakt. Het risico kan daarom vervallen.
39 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Resultaat (bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Leefbaarheid
2015
2016
Openbare orde en veiligheid N
2017
2018
57
N
207
‐
‐
‐
‐
‐
‐
7 V
15
‐
V
264
‐ Veiligheidsregio MWB
V
212
‐ Herprogrammering MJP
V
415
N
259
V
N
164
N
164
N
164 N
‐
N
50
N
50
Sport ‐ Onderwijshuisvesting
2019
‐ Aanpak ondermijnende criminaliteit
‐ Huurbudgetten sportbedrijf
Duurzaamheid, milieu en afval
164
N
‐
164 ‐
‐ Lagere verwerkingskosten afval
V
450
V
450
V
450 V
450
V
450
‐ Storting lagere verwerkingskosten in egalisatiereserve afvalstoffenheffing en verwerking in tarieven
N
545
N
545
N
545 N
545
N
545
‐ Bodemsanering (GF)
N
983
‐
‐
Beheer openbare ruimte
‐
‐
‐ Herprogrammering MJP
V
3.261
N
1.180
N
2.215 N
689
‐ Vrijval kapitaallasten MJP riolering
V
1.433
V
1.272
V
552 V
548
V
778
‐ Storting vrijval kapitaallasten in voorziening riolering en verwerking in tarieven
N
1.433
N
1.272
N
552 N
548
N
778
‐ Bodemsanering (GF)
N
241
‐
‐
‐ Overig
N
22
N
15
N
15 N
15
N
15
Totaal Leefbaarheid
V
2.647
N
1.820
N
2.739 N
948
N
274
‐
‐
‐
Toelichting financiële mutaties: Aanpak ondermijnende criminaliteit (V 264) Voor de Tilburgse Aanpak van ondermijnende criminaliteit is voor de jaren 2015 t/m 2017 in totaal € 1.575.000,‐ beschikbaar. Om het beschikbare budget aan te laten sluiten bij de verwachte uitvoeringskosten schuiven we een gedeelte van het budget door naar 2016 en 2017.
Veiligheidsregio MWB (V 212) De Veiligheidsregio Midden‐ en West‐Brabant keert in 2015 vanwege een positief resultaat over het jaar 2014 een bedrag van € 172.520,‐ uit aan de gemeente Tilburg. Daarnaast ontvangt Tilburg € 275.509,‐ terug vanwege de vrijval van de reserve BTW‐herziening voor nieuwe Brandweerkazernes. Er was al rekening gehouden met € 235.896,‐; de definitieve afwikkeling valt dus € 39.613,‐ hoger uit. In totaal betekent dit een incidenteel voordeel in 2015 van € 212.133,‐. Huurbudgetten sportbedrijf (N 164) In het kader van Sport op orde is gekeken naar de ontwikkeling van de budgetten voor de huur van accommodaties en velden en de werkelijke kosten in de afgelopen jaren. Het blijkt dat sinds 2009 de afdeling Vastgoed en Sport twee verschillende indexen hebben gebruikt om de huurbudgetten aan te passen. Door vastgoed is een hogere huur doorberekend en de huurbudgetten bij Sport zijn achtergebleven. Dit betekent een structureel nadeel van € 164.000,‐. Onderwijshuisvesting Zie toelichting onder programma Sociale Stijging (pag. 19).
Gemeentefonds (GF) (N 1.224) In het gemeentefonds zijn via de meicirculaire middelen ontvangen die hier als budget worden verwerkt. Het betreft: Bodemsanering: Het jaar 2015 is het laatste jaar van het Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties. Voor de uitvoering ontvangen wij € 1.223.639,‐.
40 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Leefbaarheid
Lagere verwerkingskosten afval (V 450; N 545) De hoeveelheid ingezameld restafval is afgenomen, voordelig € 450.000,‐. Dit komt naast de gewenning in het gebruik van de nieuwe duocontainers en de trend dat de burgers duurzamer en milieubewuster zijn geworden ook door de extra handhaving op de afvalscheiding. De lagere afvalverwerkingskosten 2015 worden (inclusief de fictieve btw van € 95.000,‐) gestort in de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. De structurele effecten vanaf 2016 worden meegenomen bij de tarieven afvalstoffenheffing. Herprogrammering meerjarenprogramma openbare ruimte (V 3.676) In de laatste periode van 2014 is geconstateerd dat er een te omvangrijk werkpakket voor 2015 zou komen, omdat zowel het programma voor 2015 als de niet uitgevoerde projecten uit 2014 uitgevoerd moesten worden. In de eerste helft van 2015 is daarom een realistisch werkpakket opgesteld voor 2015 en verder. De herprogrammering van het MJP resulteert in een vrijval van kapitaallasten omdat investeringen later worden uitgevoerd. Daarnaast is er de afgelopen jaren sprake geweest van onderprogrammering op het onderhoudsbudget voor met name civiele kunstwerken. Het niet bestede budget van civiele kunstwerken van de afgelopen jaren is conform bestaand beleid binnen het MJP beschikbaar gebleven. Bij de herprogrammering is gebleken dat het beschikbare budget toereikend is om de geplande maatregelen uit te voeren. Bij de begroting 2015 is bepaald dat vrijvallende middelen binnen het MJP worden ingezet voor de intensivering groen. Door de herprogrammering kunnen we € 4,1 mln. van de benodigde € 4,8 mln. (2015 t/m 2018 jaarlijks € 1,2 mln.) voor de intensivering groen dekken. We verwachten de resterende € 0,7 mln. de komende jaren nog binnen het MJP te vinden. De budgetten worden als volgt over de jaren verschoven: Product 2015 2016 2017 2018 (Bedragen x € 1.000,‐) 2.20 Ruimte ‐131 ‐257 ‐162 ‐95 3.10 Openbare orde en veiligheid ‐415 259 ‐7 ‐15 3.50 Beheer openbare ruimte ‐3.261 1.180 2.215 689 Totaal ‐3.807 1.182 2.046 579 Riolering (Neutraal) Het incidentele voordeel op de kapitaallasten bij het onderdeel riolering van € 1.433.000,‐ wordt, conform de gewijzigde richtlijn BBV, gestort in de voorziening riolering. Het structureel voordeel wordt betrokken bij het vaststellen van de tarieven voor de rioolheffing.
Voorstellen (bedragen X € 1.000,‐) Kredietvoorstellen Aanvullend krediet stortvakken
Bedrag 2015 66
Aanvullend krediet stortvakken met overkapping voor de overslag van papier en plastic verpakkingen Vorig jaar heeft de raad een krediet van € 700.000,‐ gevoteerd voor de overkapping van de overslag van papier en plastic verpakkingen op de milieustraat Albionstraat. Een aanvullend krediet van € 66.000,‐ is noodzakelijk door de volgende extra werkzaamheden: ‐ De hal (stortvakken met overkapping) is 7 meter meer richting de milieustraat geplaatst dan origineel gepland. In de oorspronkelijke situatie bleken de inzamelvoertuigen door beperkte ruimte het afval moeilijk te kunnen storten. Door de verplaatsing is de hal terecht gekomen op een gedeelte van het terrein waar saneringsvoorwaarden gelden. Naast de sanering van de grond moest het nieuw aan te leggen riool, een gedeelte van het asfalt en de betonvloer in de hal vloeistofdicht worden uitgevoerd; € 32.000,‐. ‐ Op basis van aanvullende eisen van de Omgevingsdienst Midden‐ en West‐Brabant moest de vloer in de hal aan andere eisen voldoen dan in beginsel gepland.; ca. 19 ton meer ijzer en andere kwalificaties van het beton; € 34.000,‐. De extra kapitaallasten worden gedekt binnen de exploitatie van de milieustraat.
41 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bestuur
2.4 Programma Bestuur ‐ Dicht bij de mensen VOORTGANG BEGROTINGSACTIVITEITEN
Wat gaat Goed
Bestuur, samenwerken en netwerken
Geïntegreerde meerjaren‐ agenda Hart van Brabant en Midpoint Betrokkenheid gemeenteraad bij totstandkoming meerjaren‐ agenda Hart van Brabant Beleidskader mondiale bewustwording opgesteld Participerende overheid Lobbystrategie vastgesteld Communicatiemiddelen Social Innovation
Wat kan Beter
Bestuurlijke terugkoppeling regionale‐ en BrabantStad‐overleggen Uitwerking vastgestelde lobbystrategie
aanpak high impact crimes
Publieke dienstverlening
Inrichten servicepunten gemeente
Financiering en algemene dekkings‐ middelen
Handhaven positie lage woon‐ lasten
Risico ontwikkeling gemeentefonds
Uitkering gemeentefonds (N 1,7) Renteresultaat (N 0,9) Administratieve lasten Vpb‐plicht (N 0,2) Huwelijken (N 0,2) Overig (V 0,2)
Actueel
Resultaat N € 2,8 mln.
42 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Implementeren Zaakgericht Werken Dienstverlening decentralisaties AWBZ en Jeugd Project adressen op orde
Resultaten: Bestuur
Toelichting per product Bestuur, samenwerken en netwerken Versterken van de regionale samenwerking Er wordt gewerkt aan een nieuwe strategische meerjarenagenda voor de regio Hart van Brabant. In die agenda worden de strategieën voor Hart van Brabant en Midpoint beter geïntegreerd. Ook wordt in het proces de nadrukkelijke wens van de gemeenteraad gehonoreerd om meer betrokken te zijn bij de regio door de organisatie van raadsdagen en themabijeenkomsten. In de dagelijkse praktijk kan de bestuurlijke terugkoppeling uit regio‐ en BrabantStad‐overleggen naar de gemeenteraad en binnen het college systematischer georganiseerd worden door periodiek in raadscommissies te rapporteren. Het nieuwe bestuursakkoord van de provincie biedt interessante kansen voor onze gemeente, onder andere op het gebied van vestigingsklimaat, arbeidsmarkt, innovatie, natuur en cultuur, maar ook bedreigingen, bijvoorbeeld op het gebied van bedrijventerreinen, campussen en bereikbaarheid. Internationale samenwerking Het beleidskader mondiale bewustwording is in de eerste helft van 2015 opgesteld en in juni aan de gemeenteraad voorgelegd. Participerende overheid Er is binnen de gemeente een brede beweging rond participerende overheid in gang gezet: het college heeft zijn eigen leeragenda met 14 projecten, een raadswerkgroep is actief, het gehele management heeft deelgenomen aan werkconferenties en gaat in de tweede helft van het jaar deelnemen in een leiderschaps‐ & managementleergang en voor de organisatie zijn T‐seminars en andere leer‐ & inspiratiebijeenkomsten georganiseerd. Met Tilburg University hebben we een succesvol leertraject op basis van actuele cases, zoals het Van Gend & Loosterrein en het Sportkanaal, afgerond. In het kader van de Digitale Steden Agenda wisselen we met steden als Amersfoort, Arnhem, Utrecht en Schiedam best practices uit met betrekking tot het (digitaal) ondersteunen van overheidsparticipatie. Nu de beweging op gang is, moet er wel scherper gedefinieerd gaan worden wanneer we als gemeente erin geslaagd zijn om ons om te vormen tot een participerende overheid. Social innovation wordt uitgedragen als een succesvolle invulling van de participerende overheid. Lobby Het college heeft aan het begin van het jaar een integrale lobbystrategie vastgesteld en met de raad gedeeld. We zijn daardoor beter in staat om te sturen op basis van onze agenda’s. We zijn de lobbystrategie aan het uitwerken en zijn gericht aan de slag om andere agenda’s bij provincie, Rijk en Europa te beïnvloeden. Social Innovation ‐ Alliantie van Brabant Er zijn diverse communicatiemiddelen (verhalen met signatuur, beeldmerk, storytelling) in ontwikkeling waardoor het college en partners beter het verhaal van Social Innovation kunnen uitdragen.
Publieke dienstverlening
Inrichten servicepunten gemeente De stadswinkels Berkel‐Enschot en Udenhout zijn inmiddels geopend. Hiervoor is uitgebreid samengewerkt met beide dorpsraden. De bouwtekeningen en inrichtingsplannen voor de stadswinkel de Reeshof zijn goedgekeurd. Na verbouwing staat de opening gepland voor de 1e week van juli. Stadswinkel Noord zal net als in Berkel‐Enschot en Udenhout samen gaan met de bibliotheek. Gezien de verbouwing van het Wagnerplein en de nieuwbouw van de bibliotheek gaan we naar verwachting in het 4e kwartaal van 2015 naar een tijdelijke huisvesting en verhuizen we in 2017 mee naar de nieuwe bibliotheek in Tilburg Noord. Een aantal technologische vernieuwingen is reeds doorgevoerd in de stadswinkels, andere kosten nog wat tijd. De formele deadline voor alle innovaties is de opening van Stadswinkel Reeshof. Naar verwachting zijn alle technologische ontwikkelingen dan nog niet functioneel beschikbaar zoals pinnen en printen Doe het Zelf balie, wisselen van werkplek, second screen, koppelingen Key2 en Kas en Klantvolgsysteem, waardoor er geen prefill van gegevens mogelijk is. De winkels kunnen zonder deze ontwikkelingen wel functioneren alleen nog niet op de gewenste High Tech en Innovatieve manier. 43 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bestuur
Implementeren Zaakgericht Werken Inmiddels hebben we vijf randvoorwaardelijke projecten succesvol afgerond. Op dit moment zijn er 12 projecten in uitvoering waarvan 6 businessprojecten op het gebied van ondernemers, juridische zaken en dienstverlening. Tevens worden stappen gezet voor een verdere brede uitrol voor zaakgericht werken. De uitvoering van het programma loopt voornamelijk vertraging op doordat er een gebrek is aan ICT capaciteit. Dit tekort wordt o.a. veroorzaakt doordat het prioritaire project 3 transities een fors beslag legt op de ICT capaciteit. Uitvoeren en doorontwikkelen dienstverlening decentralisaties AWBZ en Jeugd Per 1 januari 2015 zijn we gestart met de uitvoering van de taken decentralisaties AWBZ en Jeugd. De uitvoering draait. In de backoffice Maatschappelijke Ondersteuning zijn processen ingericht en worden de beschikkingen ten behoeve van de zorginzet afgegeven. Loket Z is onderdeel van De Toegang (onderdeel T‐aanpak) en verzorgt integrale dienstverlening in de wijkteams. Om de dienstverlening te optimaliseren worden dagelijks verbeterpunten gemonitord en ingezet. Met name de volledigheid en juistheid van de bestanden en de uitwisseling met CAK en SVB zijn aangepakt. Gestart is met de doorontwikkeling naar optimalisatie van de integrale dienstverlening binnen de processen Wmo en Jeugd. Project adressen op orde Het project Adressen op Orde loopt enige vertraging op. De pilot zal naar verwachting in de zomer gaan plaatsvinden. Als de pilot succesvol wordt afgerond, wordt de tool na de zomer in productie genomen en zal het onderdeel gaan uitmaken van het dagelijkse werkproces. De onderwerpen die de aandacht behoeven: De systemen voor de database en analyse engine voor de gemeente Tilburg zijn ingericht, maar de integratie met de bronnen (specifiek GBA‐V) levert vertraging op. Doordat de ICT‐activiteiten meer tijd in beslag nemen dan verwacht, neemt de doorlooptijd van de implementatie iets toe maar blijft deze vooralsnog binnen de marges. De verschillen in benodigde bronnen bij de drie samenwerkende gemeenten zijn groter dan vooraf ingeschat. Met name de integratie met de bronsystemen in Breda kan daardoor meer tijd, inspanning en kosten voor Breda meebrengen dan geraamd. De systemen van Breda en Eindhoven zijn nog niet beschikbaar gesteld, dus de implementatie voor deze gemeenten schuift op naar een later moment (nog definitief te plannen).
Financiering en algemene dekkingsmiddelen Handhaven positie als grote gemeente met lage woonlasten Tilburg neemt in 2015 een 2e plaats in op de woonlasten ranglijst van de 35 grote gemeenten, zoals gepubliceerd door het Coelo in het rapport "kerngegevens belastingen grote gemeenten". De gemiddelde woonlasten in Tilburg (totaal van OZB, Rioolheffing, Afvalstoffenheffing) bedragen € 558,‐, bij een gemiddelde over deze 35 gemeenten, van € 678,‐.
44 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bestuur
Actueel (risico's en ontwikkelingen) Risico's (nieuw/gewijzigd/vervallen) Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Algemene risico's I
Ontwikkeling gemeentefonds
Gewijzigd
IV
Gevolgen economische ontwikkelingen
V
Wet HOF
Gewijzigd
VII
Vennootschapsbelasting overheidsbedrijven
Gewijzigd
Ongewijzigd
Specifieke risico's 23.
Rechtsgeding lichtmastreclame
Laag
I
100
Ongewijzigd
24.
Onderzoek Europese commissie Willem II
Laag
I
Onbekend
Ongewijzigd
25.
Gemeentefonds; opschalingskorting (zie onder algemene risico's)
Hoog
S
8.500
Gewijzigd
100 ‐ 500
Gewijzigd
Risico zonder relatie met weerstandsvermogen vanwege doorrekening in tarieven 31.
Lagere opbrengsten rioolheffing niet‐woningen
Midden
I
Hieronder worden enkel de substantieel gewijzigde risico's toegelicht. Voor de wijzigingen in de overige risico's, zie bijlage 3.5 Risico's. I Ontwikkeling Gemeentefonds (incl. herverdeling) en aanvullende bezuinigingen (gewijzigd)
Wijzigingen in het uitgavenniveau van de Rijksoverheid, waaronder (verdere) bezuinigingen, hebben invloed op de ontwikkeling (accres) van het gemeentefonds en brengen daarom financiële risico's met zich mee (trap‐op trap‐af systematiek). Naast deze macro‐ontwikkeling geeft ook de verdeling onzekerheid. Doordat de totale omvang van het gemeentefonds niet wijzigt kan door aanpassing van de landelijke uitkeringsbasis een effect ontstaan (tweede‐orde‐effect). Specifiek met betrekking tot het gemeentefonds kunnen onderstaande risico's worden genoemd: ‐ In de meicirculaire 2015 zijn de resultaten van de herverdeling 2e fase groot onderhoud verwerkt; voor Tilburg € 4,‐ positief per inwoner. Ten opzichte van de adviesaanvraag is de nieuwe verdeling voor het subcluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing in 2016 slechts gedeeltelijk (33%) ingevoerd. In 2015 wordt een verdiepingsonderzoek gestart naar de kosten van gemeenten op dit taakgebied. Uit dit aanvullende onderzoek moet blijken of aanpassing van het verdeelvoorstel voor 2017 en verder nodig is. De verwerking van de uitkomsten wordt meegenomen in de meicirculaire 2016. ‐ De totale opschalingskorting loopt landelijk op tot € 975 mln. in 2025. Tot en met 2019 wordt hiervan € 300 mln. in het Gemeentefonds verrekend. Bij het opstellen van de begroting 2016 zal hier rekening mee worden gehouden. Indien de resterende korting op eenzelfde wijze wordt doorbelast, betekent dit een aanvullend tekort oplopend tot circa € 8,5 mln. voor onze gemeente.
45 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bestuur
Resultaat (bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Bestuur
2015
2016
Bestuur, samenwerken en netwerken
2017
‐ Raad en griffie
V
99
‐ Voormalig bestuur
N
21
‐ Inwonersbijdrage Regio Hart van Brabant
V
99
N
150
‐ Renteresultaat
N
900
‐ Uitkering gemeentefonds
N
1.715
‐ Administratieve lasten vennootschapsbelastingplicht
N
200
Totaal Bestuur
N
2.788
V
2018
V
99 N
1
‐
‐ N
95
V
95
V
93 V
88
V
78
N
150
N
150 N
150
N
150
Financiering en algemene dekkingsmiddelen
V
Begroot 2015
Raming 2015
660
300
0
400
Huwelijken: regulier Huwelijken: Administratief
46 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
99 ‐
‐
‐
‐
V
4.286
V
364 V
166
V
166
N
215
N
215 N
215
N
215
V
4.115
V
191 N
207
N
22
‐
Toelichting financiële mutaties: Raad en griffie (V 99) Vanuit het presidium is op 8 december 2014 aan de orde gesteld om de budgetten en contracten van raad en griffie te actualiseren. Deze actie heeft geleid tot een voordeel van € 99.000,‐ structureel, voornamelijk in verband met de afschaffing van de wachtgeldregeling voor raadsleden. Daarnaast is geconstateerd dat er voor gemeenteraadsverkiezingen geen campagnekosten staan begroot. Dat heeft vorig jaar tot een tekort van € 100.000,‐ geleid. Zodoende wordt voor 2018, de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen, een budget van € 100.000,‐ opgevoerd. Voormalig bestuur (N 21) Als gevolg van de in 2010 gewijzigde Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers geldt voor gewezen wethouders een sollicitatieplicht. In dat kader worden collegeleden bij het vinden van ander werk begeleid door een re‐integratiebureau en worden benodigde instrumenten zoals bijvoorbeeld scholing en coaching ingezet. De kosten hiervoor worden vergoed, waardoor de kosten voor gewezen wethouders zijn toegenomen. Wij ramen deze kosten op € 95.000,‐ bij de vorming van een nieuw college. Dat speelt eens in de 4 jaar als vervolg op de gemeenteraadsverkiezingen, voor het eerst in 2018 waarvoor een herijking is opgenomen. Voor 2015 hebben we nog voor € 21.000,‐ te maken met doorlopende kosten van de wisseling van het vorige college in 2014. Inwonersbijdrage Regio Hart van Brabant (V 99) De bijdrage voor de Regio Hart van Brabant bedraagt vanaf 2015 € 3,‐ per inwoner. In de begroting 2015 was een structurele verhoging van € 1,‐ per inwoner opgenomen. De bijdrage over 2014 was al € 2,45. Het budget kan derhalve naar beneden worden bijgesteld met € 0,45 per inwoner, een voordeel van € 99.000,‐ in 2015. Bij de structurele doorwerking is rekening gehouden met de prognose van de inwonersaantallen voor toekomstige jaren. Huwelijken (N 150) In de begroting is de opbrengst geraamd op basis van 660 reguliere huwelijken. De laatste twee jaren blijkt echter dat meer dan de helft van het aantal huwelijken administratief wordt afgesloten met een bijbehorend fors lager tarief. De opbrengst wordt daarom structureel met € 150.000,‐ naar beneden bijgesteld. Product/ dienst
2019
99
Publieke dienstverlening ‐ Huwelijken
Resultaten: Bestuur
Renteresultaat (N 900) Er wordt een renteresultaat verwacht van € 900.000,‐ nadelig binnen treasury. Dit komt voornamelijk door: ‐ Lagere interne renteontvangsten: door lagere investeringen is er minder rente ontvangen over de activa vanuit met name de grondexploitatie. ‐ Hogere interne rentekosten: vanwege hogere reservestanden aan het begin van het jaar is hieraan meer rente toegerekend. Het negatieve renteresultaat wordt gering beperkt door lagere rentekosten vanwege minder behoefte aan externe leningen en lagere rentelasten op dergelijke leningen. Uitkering gemeentefonds (N 1.715) De uitkering 2015 is geactualiseerd op basis van de meicirculaire 2015, nadelig € 2,284 mln. Ook voorgaande uitkeringsjaren 2013 en 2014 zijn met terugwerkende kracht geactualiseerd op basis van de meest recente aantallen, respectievelijk € 637.000,‐ voordelig en € 68.000,‐ nadelig. Uitkeringsjaar 2015 Bedragen x € 1 mln. Programmabegroting Tussenrapportage Verschil 2015 (incl. 2015 doorwerking JR 2014) ‐ algemene uitkering (incl. 187,307 187,981 V 0,674 suppletie‐uitkering) ‐ integratie‐uitkering Sociaal 170,051 167,384 N 2,667 Domein ‐ overige integratie‐uitkeringen 17,455 17,440 N 0,015 ‐ decentralisatie‐uitkeringen 21,290 21,014 N 0,276 ‐ verzameluitkeringen 0,550 0,550 ‐ Totaal uitkeringsjaar 2015 396,653 394,369 N 2,284 Algemene uitkering De algemene uitkering 2015 laat een voordeel zien van € 674.000,‐. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een overheveling van de decentralisatie‐uitkering Centra voor Jeugd en Gezin naar de algemene uitkering van structureel € 4,722 mln. voordelig, bijstellingen van het accres met € 5,866 mln. nadelig en het actualiseren van overige gegevens € 1,818 mln. voordelig. Integratie‐uitkering sociaal domein De bedragen voor Wmo en de Jeugdwet zijn aangepast door de uitname van de Wlz‐indiceerbaren (Wet langdurige zorg). Daarnaast zijn de budgetten voor beschermd wonen herverdeeld volgens een nieuw model. Dit leidt tezamen tot een nadeel van € 2,667 mln. Overige integratie‐uitkeringen De integratie‐uitkering Wmo wordt verlaagd met € 15.000,‐ door een bijgestelde index en actuelere basisgegevens. Decentralisatie‐uitkeringen Bedragen x € 1 miljoen 2015 2016 2017 2018 DU Centra voor Jeugd en Gezin N 4,826 N 4,826 N 4,826 N 4,826 DU Gezond in de stad ‐ V 0,198 V 0,198 ‐ DU Eigen Kracht V 0,030 V 0,030 ‐ ‐ DU Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) V 3,225 V 3,877 ‐ ‐ ‐ ‐ DU WE CAN YOUNG V 0,015 V 0,015 DU Maatschappelijke opvang V 0,056 ‐ ‐ ‐ DU Bodemsanering V 1,224 ‐ ‐ ‐ Totaal effect N 0,276 N 0,706 N 4,628 N 4,826 De ontvangen c.q. gekorte integratie‐ en decentralisatie‐uitkeringen zijn bij de betreffende programma's als budgetmutaties verwerkt, m.u.v. de decentralisatie‐uitkering Centra voor Jeugd en Gezin die hier structureel
47 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bestuur
vanuit de decentralisatie‐uitkeringen naar de algemene uitkering wordt overgeheveld. Hierdoor is per saldo het effect van de algemene uitkering over alle programma's heen € 3,583 mln. nadelig. Administratieve lasten vennootschapsbelastingplicht (N 200) Vanaf 1 januari 2016 zijn overheidsbedrijven vennootschapsbelastingplichtig. In 2017 moet de gemeente voor het eerst aangifte vennootschapsbelasting doen over 2016; 2015 is het voorbereidings‐ en implementatiejaar. We pakken dit in projectvorm aan. De projectkosten worden geraamd op € 200.000,‐. Hieronder vallen kosten voor advies, opleiding, projectondersteuning en ICT‐aanpassingen. De structurele kosten bedragen € 215.000,‐. Dit betreft kosten voor fiscale advisering, aanvullende administratieve werkzaamheden, het doen van de aangifte en extra controlewerkzaamheden. Op dit moment is de impact van het doorvoeren van de vennootschapsbelastingplicht nog niet op alle aspecten duidelijk en kan de administratieve druk die de invoering van de wet met zich meebrengt nog veranderen. Het is niet uit te sluiten dat de administratieve last vanaf 2016 zwaarder wordt dan we nu inschatten. Ook bij de risico's (Bijlage 3.5 Risico’s) is een risico voor de vennootschapsbelasting opgenomen.
48 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
2.5 Paragraaf Bedrijfsvoering (onderdeel programma Bestuur)
VOORTGANG BEGROTINGSACTIVITEITEN
Wat gaat Goed
Wat kan Beter
De opgaven
3 transities Overheidsparticipatie Het Nieuwe Werken
Eén bedrijfsvoering Basis op orde
Dienstverlening: zaakgericht werken Governance verbonden partijen Risicomanagement
aanpak high impact crimes
Strategisch HRM beleid Informatievoorziening/ digitalisering Toekomstbestendige ICT organisatie Benchmarks Project‐ en programma‐ management Lean Interne communicatie Roadmap Tilburg.nl Doorontwikkelen P&C cyclus Implementeren aanbestedingsbeleid
Normering kadernota bedrijfsvoering
Personeel
Programma‐ begroting 2015
Formatieontwikkeling
Boventalligen Ziekteverzuim1
Tussen‐ rapportage
1.777,54 fte
1.774,71 fte
47 medewerkers
31 medewerkers
(per 31‐12‐2014)
(per 31‐05‐2015)
5,1%
6,19%
1 In de Programmabegroting 2015 is de norm voor ziekteverzuim op 5,4% gesteld, net als in 2014. Vervolgens is in het Directieplan 2015 deze norm naar 5,1% bijgesteld o.b.v. de gewijzigde norm door het A+O fonds waar wij ons op baseren. 49 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Personeel
Programma‐ begroting 2015
Tussen‐ rapportage
Functioneringsgesprekken
85%
8,8%
Beoordelingsgesprekken
85%
3,7%
Indicatoren
Norm PB 2015
Tussen‐ rapportage
Afhandeling Brieven (binnen 8 weken)
95%
95%
Afhandeling Mails (binnen 2 dagen; betreft mails via klantcontactcentrum)
85%
94,9%
90% binnen 30 dagen
73% binnen 30 dagen
Betalingstermijn (gemiddelde betaaltermijn en percentage facturen binnen 30 dagen)
Actueel
Risico inventarisatie regelingen (voormalig) personeel Risico invoering Individueel Keuzebudget (IKB) voor personeel
Resultaat N € 2,38 mln.
Bedrijfsvoeringkosten (N 2,3) Arbokosten (N 0,08)
50 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Toelichting Algemeen Bij deze tussenrapportage blijkt dat we de voorgenomen activiteiten uit de begroting over het algemeen volgens planning uitvoeren. Er is een aantal opgaven dat vertraging oploopt of die in de uitvoering beter kunnen. Over de volle breedte van de bedrijfsvoering nemen de drie transities veel tijd en capaciteit in beslag waardoor andere opgaven soms moeten worden getemporiseerd. Verder constateren we dat we, evenals in 2014, ook in 2015 met een negatief resultaat op de bedrijfsvoering te maken krijgen. Dit resultaat wordt vooral veroorzaakt door de systematiek van loonkostenberekening in de begroting. Op basis van de nu beschikbare informatie is de verwachting dat het tekort in 2015 uit zal komen op € 2,3 mln. nadelig. Dit onderwerp heeft, ook in het licht van de begroting 2016, hoge prioriteit. De opgaven 3 transities De inspanningen van de afgelopen maanden rondom het inregelen van werkprocessen en ICT binnen de keten beginnen momenteel hun vruchten af te werpen. De zachte landing, zorgcontinuïteit en betaling van zorgkosten zijn daarbij altijd geborgd gebleven. In de eerste maanden van het jaar hebben we onze capaciteit met name ingezet op het inregelen van de bedrijfsvoeringprocessen en ICT voor zowel de Jeugdwet, Wmo als de Participatiewet. De invoering van de Participatiewet verloopt soepel. De wijze waarop binnen het programma NOMA de Participatiewet is ingevoerd zorgt voor relatief weinig aanpassingen op bedrijfsvoeringniveau en ICT. De implementatie van de Jeugdwet en Wmo verloopt moeizamer en kent daardoor een langere doorlooptijd. Het gaat immers om een groot aantal nieuwe voorzieningen, met nieuwe klanten/nieuwe zorgaanbieders en een nieuwe werkwijze in de keten. Daarbij is veel tijd gaan zitten in het oplossen van onvoorziene knelpunten en opstartproblemen, waardoor er extra druk op de ondersteunende afdelingen is komen te staan. Door herprioritering, waarbij de bestuurlijke opgaven de hoogste prioriteit hebben gekregen, is extra capaciteit ingezet op de transitie van Jeugdzorg en Wmo. De consequentie hiervan is wel dat er op diverse andere plekken achterstand en vertraging is ontstaan in de bedrijfsvoering en de ontwikkeling daarvan, waar onder Zaakgericht werken. De inrichting van het ICT systeem is inmiddels voldoende getest en zo goed als gereed. Dit is wel later dan vooraf gepland was. We leggen momenteel de laatste hand aan het correct invoeren van de data. Hiermee hebben we grip op wie er aanspraak en gebruik maken van welke voorzieningen in het kader van het overgangsrecht en nieuwe instroom. In de 2e helft van 2015 komt de focus te liggen op het inrichten van de dashboards, zodat op de verschillende niveaus de juiste management‐ en stuurinformatie beschikbaar kan worden gesteld. Daarnaast gaat de aandacht uit naar het mogelijk maken van de digitale uitwisseling van gegevens met SVB, CAK, Gegevensknooppunt en zorgaanbieders. De vertraging rondom het digitaal uitwisselen van data speelt landelijk. Vooralsnog zijn voor een aantal zaken zoals de facturatie, het aanleveren van gegevens aan CAK, enz. werkbare tussenoplossingen getroffen die in de loop van het jaar verder ingeregeld moeten worden. Dit betreft een landelijk probleem. Voor het goed borgen van het contractmanagement bij de afdelingen Sociaal en Dienstverlening is een aparte projectgroep gestart om e.e.a. structureel in te regelen. Dienstverlening: zaakgericht werken Inmiddels hebben we vijf randvoorwaardelijke projecten succesvol afgerond: ZGW 07 Klanttevredenheid digitale dienstverlening (meting) ZGW 13 Opstellen, uitwerken en vastleggen van organisatie brede kaders en richtlijnen ZGW 14 Onderzoek naar digitale formulieren Exxellence versus Blueriq (Aguima) ZGW 16 Digitale handtekening ZGW 17 MijnWOZ (100% woningen en pilot niet‐woningen) Op dit moment zijn er twaalf projecten in uitvoering waarvan zes business projecten op het gebied van ondernemers, juridische zaken en dienstverlening. Tevens zetten we stappen voor een verdere brede uitrol voor zaakgericht werken. De uitvoering van het programma loopt voornamelijk vertraging op doordat er een gebrek is aan ICT capaciteit. Dit tekort wordt veroorzaakt doordat het prioritaire project 3 transities een fors beslag legt op deze ICT capaciteit. Wij hebben bewust gekozen om de capaciteit in te zetten op de 3 transities gezien het belang van dit project. 51 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Governance verbonden partijen De activiteiten op dit onderwerp lopen achter op de planning. In juni stelt het college het advies vast dat aan de hand van het governance‐rapport van Deloitte is opgesteld. Daarin zijn vervolgacties met bijbehorende planning opgenomen gericht op aanscherping van de governance rond verbonden partijen. Hierdoor verschuift het actualiseren van de nota verbonden partijen naar de tweede helft van 2015. Risicomanagement De verdere optimalisatie van risicomanagement is als deelproject opgenomen in het project doorontwikkeling P&C cyclus. Hierin zijn ook de aanbevelingen van de rekenkamer, auditcommissie en accountant opgenomen en de manier waarop er binnen de gemeente invulling aan gegeven wordt. In het deelprojectplan komen de actualisatie van de berekening van de weerstandscapaciteit, het organiseren van risicosessies om strategische en externe risico's te inventariseren en het werken met risicokaarten aan de orde. De risico‐inventarisatie voor de begroting 2016 vindt conform de bestaande systematiek plaats. Voor de Jaarrekening 2015 benutten we de resultaten van de risicosessies. Eén bedrijfsvoering/Basis op orde Strategisch HRM In het 1e kwartaal 2015 zijn een viertal ateliers georganiseerd waarbij input is opgehaald voor het strategisch HRM beleid. Inmiddels is de nota strategisch HRM met daarin een duidelijke koers vastgesteld door de directie. Tevens is de agenda voor 2015 vastgesteld met daarin zowel aandacht voor de gewenste gedragsverandering als voor strategische personeelsplanning en aanpak van de thema's strak vacaturemanagement, reorganisaties en financiële in plaats van formatiesturing (verminderen van regeldruk en overbodige bureaucratie op deze gebieden). Gezien de gewenste koers van de organisatie is een stevige inzet op dit onderwerp voor de 2e helft van 2015 van groot belang. Informatievoorziening en Digitalisering De visie op informatievoorziening/ICT wordt in het 3e kwartaal van 2015 vastgesteld. De visie vertalen we door in acties door aanpassing van het Informatieplan 2015‐2017. In de visie is opgenomen wat strategische informatievoorziening voor de organisatie betekent, hoe het de opgaven ondersteunt en wat de visie op business intelligence is. Toekomstige ICT Organisatie De inrichting van het ICT governance proces heeft een substantiële versterking gekregen door heldere benoeming van processtappen en de taken en verantwoordelijkheden van de besluitvormende organen. Daarnaast is de participatie van de gebruikersorganisatie (de business) geborgd binnen het proces. Ook de afwegingen en besluitvorming zijn ingericht op basis van prioritering waarbij rendementsafweging in de vorm van business cases en de toegevoegde waarde voor het primaire proces (business) een belangrijke rol spelen. In het programma Toekomstbestendige ICT organisatie lopen de deelprojecten die zijn opgestart conform de planning voor 2015. De aandacht richt zich met name op het project infrastructuur in verband met de komende verhuizingen en Het Nieuwe Werken, resourceplanning, governance en de ingeboekte bezuinigingen. De bezuinigingen 2015 en 2016 realiseren we volgens planning. Voor de bezuiniging vanaf 2017 en verder wordt momenteel onderzocht op welke manier deze structureel gerealiseerd kan worden. De effecten van het programma zijn pas op een later moment tastbaar voor de organisatie doordat de verandering niet alleen betrekking heeft op de technische ICT‐ aspecten maar ook plaats vindt op het gebied van processen, mensen en een cultuurverandering. Normering kadernota Voor de onderdelen waarvoor betrouwbare gegevens uit benchmarks beschikbaar zijn, bevat de begroting 2015 op een aantal onderdelen al normen. Dit wordt verder uitgebouwd. Voor andere zaken ontbreken betrouwbare benchmarkgegevens vanuit andere gemeenten. Met de benchmarkorganisaties zijn we nu in gesprek over de verdere doorontwikkeling op dit gebied. Voor de begroting 2016 komen we met een aanvullende set kengetallen. Dit betekent dat we ook voor de kengetallen waar nu nog geen norm is opgenomen, een reële normering opstellen waarbij we ons spiegelen aan een gemiddelde van benchmarkgegevens die op dat moment beschikbaar zijn.
52 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Personeel/Indicatoren Ziekteverzuim Het streefcijfer voor 2015 is vastgesteld op 5,1% (realisatie 2014: 5,5%). Het 1e kwartaal van 2015 laat een aanzienlijke stijging zien naar 7,22%. Dit wordt vooral veroorzaakt door een langdurige griepgolf met meer griepgevallen dan eerdere jaren. Hiermee volgen we de normale verzuimcurve (hoger in de winter en lager in de zomer) maar we hebben door deze griep wel met een langere periode hoger verzuim te maken gehad. Eind mei 2015 is het percentage gedaald naar gemiddeld 6,19%. De maatregelen die in 2014 zijn ingezet blijven we ook in 2015 inzetten. De komende periode willen we vooral de inzet van de Bedrijfszorg optimaliseren. Beoordelings‐ en functioneringsgesprekken In de eerste vijf maanden van 2015 zijn er 151 functionerings‐ en 63 beoordelingsgesprekken geregistreerd. Ten opzichte van de gemeentbrede jaarnorm (85%) is er per eind mei iets meer dan 8,8% van de functionerings‐ en 3,7% van de te houden beoordelingsgesprekken geregistreerd. Dit lijkt relatief erg laag. Gelet echter op de pieken in de gesprekscycli (juni voor functionerings‐ en november voor beoordelingsgesprekken) en het feit dat er in voorgaande jaren nooit over dezelfde periode is gemeten, is het nog te vroeg om conclusies te trekken. Verder zijn met de afdelingshoofden duidelijke afspraken gemaakt over het behalen van deze normen. Boventalligen Terugdringen van het aantal boventalligen als gevolg van het vervallen van functies of het verminderen van formatie is ook in 2015 een belangrijke opgave. Op 31 december 2014 waren er 47 boventallige medewerkers. Tussen 1 januari en 31 mei 2015 zijn daar als gevolg van het vervallen van functies 4 boventallige medewerkers bijgekomen. In diezelfde periode is er voor 20 boventallige medewerkers een definitieve oplossing gevonden. Hiermee komt het totaal aantal boventalligen op 31 mei 2015 op 31. Voor 6 van hen is een definitieve oplossing gevonden die in de loop van 2015 gerealiseerd zal worden. Als gevolg van de reorganisatie bij de afdeling Ruimtelijke Uitvoering komen er in 2015 vijf nieuwe boventallige medewerkers bij (waarvan 1 inmiddels al is opgelost). Brieven Percentage tijdige Briefafhandeling < 8 weken De eerste drie maanden in 2015 zijn 2.588 brieven 100% geregistreerd in het Document Informatie Systeem 80% (DIS). 95% is op tijd beantwoord. Dit is conform de vastgestelde norm. 60% Wij blijven sturen op tijdige briefafhandeling, ook gezien het jaarlijkse patroon waarbij we zien dat in 40% de zomerperiode de afhandeling minder snel verloopt. 20% Bij afdelingen waar de afhandeling soms langer 0% duurt dan de afgesproken norm, gaat het veelal jan feb mrt apr mei jun jul aug sept aug nov dec om brieven waarop inhoudelijk vaak geen antwoord kán worden gegeven op korte termijn. 2014 2015 norm Dit zijn over het algemeen brieven van bedrijven, instellingen, verenigingen en Ministeries. Deze afzenders krijgen dan wel binnen de termijn een ontvangstbevestiging, c.q. verdagingsbericht, echter we registreren pas bij de inhoudelijke afdoening/beantwoording. 659 brieven met een afhandeltermijn langer dan 8 weken zijn in de eerste periode van 2015 geregistreerd in het Document Informatie Systeem. Hiervan is 68% afgehandeld binnen de termijn en 1% buiten de termijn. 31% staat nog open binnen de termijn. 53 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Betalingstermijnen Recentelijk is gebleken uit een meting van MKB Nederland dat we niet voldoen aan de norm voor snelheid van betaling. Waar de norm 90% binnen 30 dagen is halen we volgens het rapport 68%. Op basis van onze eigen meting is het percentage tijdig betaalde facturen binnen 30 dagen t/m april 2015 73%. De gemiddelde betalingstermijn over het 1e kwartaal is 25 dagen. Wij intensiveren de aanpak om tot verbetering van de betalingstermijnen te komen. Hiertoe vindt een aanvullende analyse plaats van het proces. De huidige aanpak bestaat uit de digitalisering van het proces en het volledig gaan werken met inkooporders. Overzicht invorderingen Het bedrag aan openstaande vorderingen bij deze tussenrapportage bedraagt in totaal € 100,3 mln. Dit bedrag is opgebouwd uit € 47,8 mln. belastingdebiteuren, € 27,4 mln. debiteuren sociale zaken en € 25,1 mln. aan overige debiteuren. Het saldo is nu relatief hoog als gevolg van aanslagoplegging van belastingen in februari 2015. Invorderingen 6,7%
2,7%
0,5% niet vervallen 0 ‐ 3 mnd. Vervallen 3 t/m 12 mnd. vervallen > 1 jaar vervallen
90,1%
Afboeking In de periode tot deze tussenrapportage zijn de volgende vorderingen afgeboekt ten laste van de voorziening dubieuze debiteuren: ‐ € 98.437,‐ belastingvorderingen; dit betreft 231 vorderingen waarvan 1 faillissement (€ 17.431,‐) ‐ € 1.021.778,‐ overige vorderingen; dit betreft 24 vorderingen waarvan 11 faillissementen (€ 975.351,‐)
54 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Actueel (Ontwikkelingen en risico's) Risico's (nieuw/gewijzigd/vervallen) Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Specifieke risico's 26.
Inventarisatie regelingen (voormalig) personeel
27.
Invoering Individueel Keuzebudget (IKB) voor personeel
Midden
I
Onbekend
Nieuw
Hoog
I
3.500
Nieuw
Toelichting risico's: 26 Inventarisatie regelingen (voormalig) personeel (nieuw) Momenteel zijn we bezig met het uitvoeren van een aanvullende inventarisatie van regelingen die binnen de gemeente Tilburg met (voormalig) personeel zijn overeengekomen. Tevens worden de kosten en de dekking van beëindigingsovereenkomsten met medewerkers gecontroleerd. Een belangrijk punt hierbij zijn ook recent ingegane WW verplichtingen en voorzienbare WW verplichtingen in de loop van dit en volgend jaar. Het uitgangspunt wat hierbij wordt gehanteerd is dat voor goed bemiddelbare medewerkers geen toekomstige WW verplichting geraamd zal worden; voor minder bemiddelbare medewerkers zal de WW verplichting wel worden geraamd. Het eerste beeld laat zien dat de voorziening voormalig personeel niet toereikend zal zijn om alle kosten uit de getroffen regelingen op te vangen. Hierdoor is een incidentele bijstorting noodzakelijk die niet (volledig) uit bestaande bedrijfsvoeringsbudgetten gedekt kan worden. Afronding hiervan zal plaatsvinden bij de jaarrekening. 27 Invoering Individueel Keuzebudget (IKB) voor personeel (nieuw) In het CAO‐akkoord 2013‐2015 is afgesproken om per 1 januari 2016 het individueel keuzebudget (IKB) in te voeren. Dit is een verdere stap in de modernisering van de arbeidsvoorwaarden van de gemeentelijke sector. Bij de voorbereiding blijkt dat het opnemen van het vakantiegeld als bron voor het IKB (mogelijk) financiële gevolgen met zich meebrengt. De kern van de problematiek ligt er in dat de vakantietoelage in de huidige situatie niet binnen het kalenderjaar wordt opgebouwd en uitbetaald, maar een betalingsritme heeft van juni tot en met mei. Omzetting van het betalingsritme van de vakantietoelage, in het kader van de invoering van het IKB, leidt ertoe dat gemeenten in het eerste jaar van het IKB 19 maanden in plaats van 12 maanden vakantietoeslag moeten uitbetalen. Voor Tilburg zou dit tot een eenmalige last van maximaal € 3,5 mln. kunnen leiden. Momenteel wordt landelijk gekeken naar mogelijke alternatieven om het vakantiegeld in het IKB onder te brengen waarbij ook overleg met de Belastingdienst plaatsvindt. Afspraak is nu dat invoering van het IKB naar 2017 wordt doorgeschoven. Het risico op de eenmalige last blijft echter bestaan.
55 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Resultaten: Bedrijfsvoering
Resultaat (bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Bedrijfsvoering (onderdeel programma Bestuur) 2015 2016 2017 2018 Algemene baten en lasten ‐ Arbokosten N 80 N 80 N 80 N 80 N ‐ Organisatiekosten N 2.300 ‐ ‐ ‐ Totaal Bestuur N 2.380 N 80 N 80 N 80 N Toelichting financiële mutaties: Arbokosten (N 80) De ondersteuning van verzuimbegeleiding en het adviseren over het voorkomen van verzuim is door de gemeente Tilburg uitbesteed aan een arbodienst. In 2014 heeft de gemeente na een aanbestedingsprocedure gekozen voor een nieuwe arbodienst. Alle inschrijvingen lagen hoger dan de kosten van het oude contract. De kosten van deze wettelijke taak zijn hierdoor structureel met € 80.000,‐ toegenomen. Organisatiekosten (N 2.300) In de Perspectiefnota 2016 is gemeld dat er vanaf 2016 structureel sprake zal zijn van een overschrijding van de personeelskosten van € 5,6 mln. die veroorzaakt wordt door max‐2 systematiek, schaalfricties en boventalligen. Daarnaast is in de Jaarrekening 2014 reeds een tekort op de organisatiekosten gemeld van € 2,8 mln. Het knelpunt van max‐2, schaalfricties en boventalligen werd voorheen gecompenseerd doordat er op een aantal andere bedrijfsvoeringsbudgetten minder werd uitgegeven dan vooraf begroot. Op basis van de nu beschikbare informatie was de verwachting dat het tekort voor 2015 uit zou komen op € 5,4 mln. Door o.a. vacatureruimte niet in te zetten, de externe inhuur af te bouwen en een fors aantal 18K contracten om te zetten in ambtelijke aanstellingen is het tekort voor 2015 teruggebracht naar € 2,3 mln. Het college zal, zoals afgesproken, zorgdragen voor een nadere analyse waarin ook benchmarkgegevens worden betrokken. Nadat op grond van deze analyse een advies is uitgebracht (juli 2015), wordt bezien of voor 2015 nog maatregelen doorgevoerd kunnen worden om het tekort op de bedrijfsvoering verder te beperken. De resultaten van het onderzoek worden betrokken bij de opstelling van de begroting 2016.
56 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
2019 80 ‐ 80
Bijlage 3.1 Begrotingsbijstelling
3. Bijlagen Bijlage 3.1 Begrotingsbijstelling
3.1.1 Resultaat Tussenrapportage 2015
(bedragen X € 1.000,‐, V=voordelig, N=nadelig) Doorwerking jaarrekening 2014 Uitgangspositie Afwijkingen en herijkingen: ‐ Sociale stijging ‐ Vestigingsklimaat ‐ Leefbaarheid ‐ Bestuur Subtotaal programma's Budgetoverhevelingen/beleidsvoorstellen ‐ Sociale stijging ‐ Vestigingsklimaat ‐ Leefbaarheid ‐ Bestuur Resultaat
V/N V V V V V N V
V
2015 1.224 1.224 2.033 539 2.647 5.168 51 ‐ ‐ ‐ ‐ 1.275
Structurele doorwerking* 2016 2017 2018 ‐ Sociale stijging N 4.031 N 121 N 116 ‐ Vestigingsklimaat V 271 V 74 V 1 ‐ Leefbaarheid N 1.820 N 2.739 N 948 ‐ Bestuur V 4.035 V 111 N 287 Totaal N 1.545 N 2.675 N 1.350 * De structurele doorwerking wordt verwerkt bij de begroting 2016
57 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
2019 V 157 N 104 N 274 N 102 N 323
Bijlage 3.1 Begrotingsbijstelling
3.1.2 Tabel begrotingsbijstelling Tussenrapportage 2015 Naast de financiële afwijkingen zoals toegelicht bij de diverse programma's in deze tussenrapportage zijn in de volgende tabel administratieve correcties verwerkt. De administratieve correcties hebben geen beleidsmatige consequenties en geen effect op het financiële resultaat, echter moeten wel formeel vastgesteld worden om aan het budgetrecht te voldoen. Het betreft hier mutaties als gevolg van: ‐ Administratieve verwerking raadsbesluiten; ‐ Actualisering bestedingsplannen reserves en voorzieningen; ‐ Actualisering bijdragen in projecten; ‐ Budgettaire correcties binnen en over producten; ‐ Beleids‐ en technische overhevelingen vanuit 2014; ‐ Technische doorrekening van de begroting = het jaarlijks opnieuw (meerjarig) goed zetten van de detailbudgetten. Inclusief actualiseren van verouderde verdeelsleutels; ‐ Budgettaire bijstelling werken voor derden en interne dienstverlening; ‐ Herschikking kostenmix. Nr. 1.10 1.10 1.20 1.20 1.30 1.30 1.40 1.40 1.50 1.50 1.60 1.60 2.10 2.10 2.20 2.20 2.30 2.30 2.40 2.40 2.90 2.90 3.10 3.10 3.20 3.20 3.30 3.30 3.40 3.40 3.50 3.50 3.90 3.90 4.10 4.10 4.20
Product Onderwijs Onderwijs Armoedbestrijding Armoedbestrijding Bevorderen zelfredzaamheid Bevorderen zelfredzaamheid Werk en Inkomen Werk en Inkomen Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke ondersteuning Jeugdzorg Jeugdzorg Economie Economie Ruimte Ruimte Stedelijke ontwikk.&grondexp. Stedelijke ontwikk.&grondexp. Cultuur Cultuur Gebouwenexploitatie Gebouwenexploitatie Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Wijkgericht werken Wijkgericht werken Sport Sport Duurzaamheid, milieu & afval Duurzaamheid, milieu & afval Beheer openbare ruimte Beheer openbare ruimte Parkeerexploitatie Parkeerexploitatie Bestuur, samen‐ & netwerken Bestuur, samen‐ & netwerken Publieke dienstverlening
L/B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L B L
58 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
2015 7.413 ‐7.378 ‐5.043 ‐101 2.983 ‐6.493 8.891 ‐4.176 5.487 ‐1.885 ‐1.467 380 4.081 ‐4.420 6.908 ‐10.207 1.879 ‐851 5.594 ‐4.612 503 ‐134 ‐1.355 ‐689 2.210 ‐1.169 2.780 ‐1.541 ‐1.198 ‐1.180 ‐135 ‐6.885 14 ‐14 671 ‐9 5.330
2016 ‐1.067 1.109 ‐2.752 ‐205 ‐3.774 280 10.290 ‐5.277 5.876 0 142 372 3.239 ‐2.760 2.140 ‐5.406 469 626 728 ‐3 123 108 ‐963 460 922 0 1.261 26 ‐5.424 2.080 ‐2.605 1.246 0 0 666 ‐1 5.392
2017 ‐1.006 1.083 ‐3.002 0 ‐3.273 280 8.084 ‐3.587 1.815 0 153 360 814 ‐373 ‐3.188 ‐25 1.237 ‐156 982 ‐3 121 106 ‐1.139 460 915 0 1.244 26 ‐5.579 2.079 ‐906 526 0 0 659 ‐1 5.532
2018 ‐471 807 ‐3.002 0 ‐3.354 280 8.428 ‐3.931 1.806 0 153 360 236 212 ‐3.161 15 237 844 717 ‐3 121 107 ‐1.354 460 915 0 1.059 ‐24 ‐5.314 2.080 ‐2.427 522 0 0 859 ‐1 5.536
2019 ‐1.003 1.066 ‐3.002 0 ‐3.354 280 8.428 ‐3.931 1.806 0 153 360 125 333 ‐3.076 25 237 844 717 ‐3 121 107 ‐1.339 460 915 0 1.059 ‐24 ‐5.314 2.080 ‐3.346 752 0 0 674 ‐1 5.536
Bijlage 3.1 Begrotingsbijstelling
Nr. 4.20 4.70 4.70 4.80 4.80 4.90 4.90
Product Publieke dienstverlening Diensten aan andere overheden Diensten aan andere overheden Financ. en alg. dekkingsmidd. Financ. en alg. dekkingsmidd. Algemene baten en lasten Algemene baten en lasten
L/B B L B L B L B
Totaal Doorwerking Jaarrekening 2014 Beleidsvoorstellen Resultaat conform bijlage 3.1.1.
59 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
2015 151 17.238 ‐16.181 ‐1.035 1.099 ‐1.783 6.278
2016 150 17.084 ‐16.038 ‐1.513 ‐3.361 ‐1.470 ‐625
2017 150 17.005 ‐15.959 ‐1.284 146 ‐996 ‐625
2018 150 17.005 ‐15.959 ‐1.280 340 ‐993 ‐625
2019 150 17.005 ‐15.959 ‐1.280 340 ‐993 ‐625
‐51 ‐1.224 0 ‐1.275
1.545
2.675
1.350
323
1.545
2.675
1.350
323
Bijlage 3.2 Algemene reserve
Bijlage 3.2: Algemene reserve (AR) (bedragen x € 1.000,‐)
Stand 1 januari 2015
23.256
Toevoegingen 2015 ‐ Tussenrapportage 2015: voorstel resultaatbestemming
1.275
Totaal toevoegingen
1.275
Onttrekkingen 2015 Door de raad vastgestelde voorstellen nieuw beleid: ‐ Verrekening saldo begroting 2015 ‐ Toekomst amateurvoetbal en situatie Longa * Exploitatiekosten complex Spoordijk 2015 * Afdekking kapitaallasten * Sanering verplichtingen Longa Totaal onttrekkingen
Stand 31 december 2015
60 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
‐4.095 B&W 150410‐00 ‐86 ‐148 ‐152 ‐4.481
20.050
Bijlage 3.3 Reserve Grootschalige Investeringswerken
Bijlage 3.3: Reserve Grootschalige Investeringswerken (RGI) (bedragen x € 1.000,‐)
Stand 1 januari 2015
71.863
Toevoegingen 2015 ‐ Rentebijschrijving ‐ Vrijval uit bestemde reserves ‐ Escrow Essent ‐ Risico Escrow Essent
PR 2013 PR 2013 JR 2014
2.515 133 15.000 ‐3.810
Totaal toevoegingen
13.838
Onttrekkingen 2015 ‐ Nieuwbouw Traverse ‐ Verdubbeling Bredaseweg ‐ Skaeve Huse ‐ Pater van den Elsenplein, Stappegoor ‐ Vervangende nieuwbouw Jozefmavo ‐ Herinrichting binnenstad ‐ Mediacenter Veemarktkwartier ‐ Herstructurering sportpark Zeshoeven ‐ Voorterrein De Pont ‐ Wilhelminakanaal fase 1.5 ‐ Bibliotheek van de Toekomst/ Stadcampus fase 1 ‐ Groenambities spoorzone ‐ Glasvezel ‐ Next generation network (Ftth) ‐ Geluidwerende maatregelen koepelhal ‐ Fietsenstalling station ‐ Theresialyceum ‐ Verbouwing 013 fase 1 ‐ Verbouwing 013 fase 2 ‐ Aanvulling verbouwing 013 ‐ Gemeentelijk huisvesting, incidentele afboeking ‐ Culturele coöperatieve samenwerking ‐ Duurzaam vervoer ‐ Ambities groen en landschap ‐ Impuls economisch domein 3 sporen ‐ Impuls economisch domein citymarketing ‐ Impuls cultuur ‐ Impuls onderwijs ‐ Stappegoor ‐ Toekomst amateurvoetbal, situatie Longa en sanering voetbalcomplex Moerenburgseweg
NJB 2011/ Act. PB 2012 NJB 2011/ Act. PB 2012 VR 2012 VR 2012 VR 2014 EJB 2011 EJB 2011 PB 2012 PB 2013 PB 2013 PB 2013 PB 2013 PB 2013 PB 2013 PB 2013 PB 2014 PB 2014 PB 2014 Raad d.d. 03‐11‐2014 PB 2014 PB 2014 PB 2015 PB 2015 PB 2015 PB 2015 PB 2015 PB 2015 PB 2015 Raad d.d. 04‐06‐2015
‐5.703 ‐2.141 ‐186 ‐2.200 ‐498 ‐43 ‐112 ‐67 ‐508 ‐4.350 ‐1.494 ‐2.500 ‐549 ‐532 ‐1.500 ‐1.305 ‐2.615 ‐4.550 ‐1.700 ‐3.722 ‐993 ‐500 ‐1.455 ‐1.210 ‐500 ‐1.000 ‐1.000 ‐3.500 ‐230
Totaal onttrekkingen
‐46.663
Stand 31 december 2015
39.038
61 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.4 Reserve 3D's
Bijlage 3.4: Egalisatiereserve 3D's (bedragen x € 1.000,‐) Stand 1 januari 2015
12.938
Toevoegingen 2015 ‐ WVR
TR 2015
1.300 1.300
Totaal toevoegingen
Onttrekkingen 2015 ‐ Amendement 14‐2 Nieuw 0ndersteuningsmodel Arbeidsmarkt (NOMA) raad 22‐9‐14, aangepast B&W 141118‐7 ‐ Claim afdeking risico overschrijding uitv. begroting ‐ Invoeringskosten Wmo en Jeugd
TR 2015
‐70 ‐1.000 ‐1.300
Totaal onttrekkingen
‐2.370
Stand 31 december 2015
11.868
62 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
Bijlage 3.5: Risico's Hierna worden de belangrijkste risico's beschreven waarbij een inschatting is gemaakt van de kans van optreden en het bedrag dat met het risico samenhangt. Allereerst worden enkele algemene risico's beschreven en vervolgens de specifieke Tilburgse risico's. Algemene risico's Tot de algemene risico's behoren risico's als macro‐economische ontwikkelingen en rente‐, loon‐ en prijsontwikkelingen. Daarnaast zijn er onzekerheden over (toekomstig) rijksbeleid en ontwikkelingen in wet‐ en regelgeving (bijvoorbeeld fiscale wetgeving) die risico's met zich meebrengen. Door deze onzekerheden is het op dit moment vaak nog niet mogelijk de eventuele financiële omvang van deze risico's te kwantificeren. Overigens hebben alle gemeenten in ons land hiermee te maken. I Ontwikkeling Gemeentefonds (incl. herverdeling) en aanvullende bezuinigingen (gewijzigd) Wijzigingen in het uitgavenniveau van de Rijksoverheid, waaronder (verdere) bezuinigingen, hebben invloed op de ontwikkeling (accres) van het gemeentefonds en brengen daarom financiële risico's met zich mee (trap‐op trap‐af systematiek). Naast deze macro‐ontwikkeling geeft ook de verdeling onzekerheid. Doordat de totale omvang van het gemeentefonds niet wijzigt kan door aanpassing van de landelijke uitkeringsbasis een effect ontstaan (tweede‐orde‐effect). Specifiek met betrekking tot het gemeentefonds kunnen onderstaande risico's worden genoemd: e ‐ In de meicirculaire 2015 zijn de resultaten van de herverdeling 2 fase groot onderhoud verwerkt; voor Tilburg € 4,‐ positief per inwoner. Ten opzichte van de adviesaanvraag is de nieuwe verdeling voor het subcluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing in 2016 slechts gedeeltelijk (33%) ingevoerd. In 2015 wordt een verdiepingsonderzoek gestart naar de kosten van gemeenten op dit taakgebied. Uit dit aanvullende onderzoek moet blijken of aanpassing van het verdeelvoorstel voor 2017 en verder nodig is. De verwerking van de uitkomsten wordt meegenomen in de meicirculaire 2016. ‐ De totale opschalingskorting loopt landelijk op tot € 975 mln. in 2025. Tot en met 2019 wordt hiervan € 300 mln. in het Gemeentefonds verrekend. Bij het opstellen van de begroting 2016 zal hier rekening mee gehouden worden. Indien de resterende korting op eenzelfde wijze wordt doorbelast, betekent dit een aanvullend tekort oplopend tot circa € 8,5 mln. voor onze gemeente. II Drie Decentralisaties (gewijzigd) Het Rijk geeft gemeenten steeds meer taken en verantwoordelijkheden. Met name de drie decentralisaties in het sociale domein springen hierbij in het oog: invoering van de participatiewet, overheveling taken uit de AWBZ naar de Wmo en decentralisatie jeugdzorg naar gemeenten. Bovendien gaat deze ontwikkeling gepaard met flinke bezuinigingen. Voor gemeenten brengt dit forse veranderingen met zich mee in de komende jaren en hier zijn risico's aan verbonden op zowel organisatorisch, financieel als maatschappelijk vlak. Vanuit het coalitieakkoord is bij de Jaarrekening 2013 een egalisatiereserve voor de drie decentralisaties ingesteld. Deze reserve kan worden ingezet om onvoorziene gevolgen van de drie transities in het sociale domein op te vangen en voor innovatie ten behoeve van de gewenste transformatie. Eind 2014 zit er een bedrag van € 12,9 mln. in deze reserve. Voor de drie decentralisaties zijn risicosessies gehouden. Hieruit volgend schetsen we hierna enkele belangrijke risico's die met de decentralisaties samenhangen. a. Decentralisatie AWBZ‐Wmo (gewijzigd) De omvang van de doelgroep en de zorgvraag is nog onzeker: ‐ De benodigde informatie om de omvang van de bestaande doelgroep te kunnen bepalen is vanuit de landelijke gegevensoverdracht ontvangen. Uit afstemming met zorgaanbieders blijkt dat er verschillen zijn tussen de landelijke informatie en de informatie van de zorgaanbieders. ‐ Met de decentralisatie gaat een bezuinigingsopgave op het macrobudget gepaard die groeit naar zeker 25%. ‐ In de meicirculaire 2015 is het budget 2015 bepaald. Het budget 2015 is bepaald op historisch gebruik, maar er kan een disbalans zijn tussen budget en de feitelijke zorgconsumptie in 2015. Met de meicirculaire 2015 heeft een correctie plaatsgevonden van de reeds bij de decembercirculaire aangekondigde uitname Wlz, waartegenover ook lagere kosten worden verwacht.
63 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
‐
‐
De zorgkosten 2014 voor de zorgsoorten die met ingang van 2015 onder de Wmo vallen, zijn lager dan geraamd. Het kabinet past hierdoor eenmalig de beginstand van het macrobudget naar beneden aan, met ingang van 2016. Vanaf 2016 is het effect € 260 mln., voor 2017 en verder zal de uitname toenemen zoals in de Voorjaarsnota 2015 is gemeld. Het effect van de korting bedraagt voor Tilburg € 3,3 mln. Door verzachtende maatregelen zoals het verhogen van gelden voor extramuraliseringseffecten en het toekennen van groeigelden heeft deze korting voor 2016 vrijwel geen effect op het beschikbare budget. De extramuraliseringsgelden en de groeigelden worden echter toegekend vanwege een verwachte toename van het gebruik van de Wmo als gevolg van het kabinetsbeleid om langer thuis wonen te stimuleren. Op het moment dat de verwachte toename zich ook daadwerkelijk gaat voordoen, zullen de zorgkosten oplopen en wordt het verzachtend effect van de extramuraliseringsgelden en de groeigelden (deels) teniet gedaan. Gedurende de overgangstermijn mogen burgers, onder huidige condities, bij hun zorgaanbieder blijven ook al is dat voor de gemeente financieel ongunstig.
De afhankelijkheid van een goede samenwerking met andere organisaties is groot: ‐ De vergaande samenwerking met andere organisaties binnen de Toegang is nieuw en vraagt vanaf de start een goede monitoring. Het aantal doorverwijzingen vanuit de Toegang naar intensieve ondersteuning heeft een belangrijke invloed op de kosten van de Wmo. ‐ Daarnaast zijn we voor een goede invoering van de decentralisatie Wmo ook afhankelijk van andere partijen zoals de Sociale Verzekeringsbank en het CAK. Dit betekent dat berichten over de voortgang van de implementatie bij deze organisaties goed gemonitord worden en, indien noodzakelijk, de gevolgen voor ons implementatieproces snel ingeschat en beheerst kunnen worden. Inmiddels is gebleken dat met name bij de Sociale Verzekeringsbank problemen zijn ontstaan met betrekking tot het verwerken van door de gemeente afgegeven beschikkingen en van door PGB houders ingediende declaraties waardoor betalingen voor geleverde zorg later of niet plaatsvinden. De ontwikkelingen op dit vlak worden op de voet gevolgd. Waar nodig en mogelijk vindt overleg met de SVB plaats om de gevolgen voor Tilburgse burgers zoveel mogelijk te beperken. Wmo Beschermd wonen: De subsidieovereenkomsten met de aanbieders Beschermd wonen zijn inmiddels afgerond. In goed overleg met de aanbieders is bereikt dat de taken voor Beschermd wonen zijn belegd binnen het voor deze taak als centrumgemeente beschikbare Rijksbudget. In het voorjaar 2015 is door het Rijk op basis van de realisatiecijfers 2014 en een uitvraag van door de centrumgemeenten aangegane verplichtingen voor 2015 bezien of het budget voor Beschermd wonen moet worden bijgesteld. Met de aanbieders is de afspraak gemaakt dat een toename in het beschikbare Rijksbudget zal worden doorgezet in de beschikbare budgetten. De hercalculatie heeft geleid tot een korting voor de gemeente Tilburg van € 1 mln. Naar verwachting zal deze korting gedekt worden door een lager dan geraamde realisatie voor sectorvreemd verzilverde beschermd wonen indicaties. Op basis van deze ontwikkelingen schatten we het risico voor Beschermd wonen in op € 0. Indien de behoefte aan zorg hoog wordt, kan dit ertoe leiden dat er meer mensen gebruik moeten maken van overbrugginszorg en pas later geplaatst kunnen worden. Het Rijk heeft in de meicirculaire kenbaar gemaakt dat het budget voor 2016 op basis van een nieuw verdeelmodel verdeeld wordt over de centrumgemeenten. Voorts is afgesproken dat er een nadere onafhankelijke toets op de nieuwe verdeling plaats zal vinden. Op basis daarvan kunnen eventueel nog bijstellingen plaatsvinden, die vervolgens ‐ bij overeenstemming ‐ in de septembercirculaire 2015 kunnen worden verwerkt, op grond waarvan zal worden herverdeeld. De realiseerbaarheid van de bezuinigingen is onzeker: ‐ Er zijn de afgelopen jaren binnen de Wmo‐verstrekkingen al een aantal bezuinigingen doorgevoerd waardoor de realisatie van de generieke efficiencykortingen mogelijk onder druk komt te staan. ‐ Ten aanzien van het bestaande Wmo product, Hulp aan Huis, is een korting op het beschikbare budget aangekondigd. Het tekort wordt voor 2015 en 2016 opgevangen door de inzet van de eenmalige middelen voor de huishoudelijke hulptoelage. Op basis van de huidige middelen en het huidige gebruik bestaat er vanaf 2017 een risico op een structureel tekort van € 3,0 mln. In de meicirculaire van 2016 wordt meer duidelijk over de financiële kaders voor Hulp bij het Huishouden vanaf 1‐1‐2017. In juli 2016 bepaalt het college het beleid voor de algemene voorziening Hulp aan Huis voor de periode vanaf 2017. Ook de kaders voor de nieuwe aanbesteding worden dan bepaald. 64 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
b. Jeugdzorg (gewijzigd) Het domein Jeugdzorg gaat over een kwetsbare doelgroep waar maatschappelijk veel aandacht voor is. Dit betekent dat de invoering van Jeugdzorg door de gemeenten onder het vergrootglas ligt en dat signalen met betrekking tot knelpunten in de continuïteit van de jeugdzorg kunnen leiden tot maatschappelijke onrust. De omvang van de doelgroep en de zorgvraag is nog onzeker: ‐ Met de decentralisatie gaat een bezuinigingsopgave op het macrobudget gepaard die groeit naar zeker 15%. ‐ In de meicirculaire 2015 is het budget 2015 bepaald. Het budget 2015 is bepaald op historisch gebruik, maar er kan een disbalans zijn tussen budget en de feitelijke zorgconsumptie in 2015. Met de meicirculaire 2015 heeft een correctie plaatsgevonden van de reeds bij de decembercirculaire aangekondigde uitname Wlz, waartegenover ook lagere kosten worden verwacht. Daarnaast heeft er een aanvullende korting plaatsgevonden van € 0,5 mln. als gevolg van verschillende taakmutaties. ‐ De korting op basis van de realisatie 2014 wordt niet voor het jaar 2015 doorgevoerd, maar wel met ingang van 2016 voor een bedrag van € 104,0 mln. landelijk (aandeel Tilburg is € 1,5 mln.) ‐ In de (uitwerking van de) Jeugdwet zitten een aantal inhoudelijke en financiële risico's voor de gemeenten. Het belangrijkste risico is dat naast de gemeentelijke frontlijn ook de huisarts en de rechter toewijsbevoegdheid naar Jeugdhulp hebben. Het risico is dat met name huisartsen een te genereus verwijsgedrag vertonen naar Jeugdhulp (vooral GGZ zorg) zonder afdoende alternatieven mee te wegen (ondersteuning vanuit eigen praktijk of inzet ondersteuning maatschappelijk werk). De afhankelijkheid van een goede samenwerking met andere organisaties is groot: ‐ De nieuwe frontlijn zal ook de ondersteuningsvragen voor de Jeugd behandelen. Dit betekent dat de onzekerheid over de werking van de frontlijn zoals dat bij de Wmo al is aangegeven, ook geldt voor Jeugdzorg. Het is immers een nieuwe samenwerkingsvorm die vanaf de start goed gemonitord zal worden. ‐ Ook bij de Jeugdzorg is er sprake van samenwerking met andere organisaties waarmee een systeem van gegevensuitwisseling wordt opgezet. Dit betekent dat de gemeente Tilburg voor een goede invoering van de Jeugdzorg deels afhankelijk is van de voortgang bij derden. Deze voortgang wordt gemonitord zodat eventuele vertraging hierin tijdig wordt gesignaleerd en waar nodig maatregelen getroffen kunnen worden. ‐ Als gemeente Tilburg zijn we gastheergemeente voor de regionaal ingekochte Jeugdzorg. Dit houdt in dat de gemeente Tilburg voor de aan de GR Hart van Brabant deelnemende gemeenten zorgdraagt voor de inkoop van zorg en de betaling van de geleverde zorg. Deze structuur betekent dat het risico ontstaat dat de gemeente Tilburg de betaling van de geleverde zorg moet voorfinancieren. Daarnaast bestaat het risico dat de deelnemende gemeenten op lokaal niveau onderling afwijkend beleid hebben, wat de beheersing van de zorgkosten bemoeilijkt. Tot slot betekent een rol als gastheergemeente dat een deel van de aansturing van de processen rondom Jeugdzorg in samenwerking met de regiogemeenten wordt vormgegeven en niet alleen vanuit de eigen gemeente. De risico's met betrekking tot de rol als gastheergemeente vragen om een strakke en duidelijke structuur van afstemming en verantwoording. ‐ In regionaal verband zijn afspraken gemaakt over solidariteit bij tekorten. Hiertoe hebben alle gemeenten 2% in een risicoreserve gestort. In hoeverre deze reserve ingezet gaat worden is onduidelijk. c. Participatiewet (gewijzigd) DE UITWERKING VAN DE GEVOLGEN VAN DE BELEIDSKEUZES TEN AANZIEN VAN DE ONDERSTEUNING VAN DE DOELGROEPEN BEVAT NOG ONZEKERHEDEN. Na besluitvorming door de raad in december 2013 is in de eerste helft van 2014 veel tijd en aandacht uitgegaan naar de implementatie van het nieuwe ondersteuningsmodel arbeidsmarkt (NOMA). Per 1 juni 2014 is deze nieuwe werkwijze operationeel. De gemeente Tilburg heeft zich gelijktijdig voorbereid op de Participatiewet die immers ingrijpt op NOMA. Op 22 september 2014 heeft de raad de belangrijkste kaders vastgesteld waarbinnen de gemeente Tilburg aan de Participatiewet uitvoering geeft. Daarmee zijn we beleidsmatig voorbereid op de wetswijziging. Zeer recent is de aanbesteding van één van de belangrijke instrumenten voor de aanpak van mensen met een beperkte loonwaarde afgerond. Dit heeft geleid tot de aanschaf van een systeem dat ondersteunt in het vaststellen van die loonwaarde. Dat was in het instrumentarium van de uitvoering nog het laatste ontbrekende element voor het kunnen maken van afspraken met en plaatsen van deze mensen bij reguliere werkgevers. In de raadsvergadering van december 2014 zijn ook de voor een rechtmatige uitvoering van de wet noodzakelijke verordeningen vastgesteld. Op dit moment is een rechtmatige 65 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
en doelmatige uitvoering van de Participatiewet in Tilburg dan ook geborgd. De komende tijd vraagt dit nog wel het nodige in termen van procesoptimalisatie en de implementatie van het vastgestelde beleid. De WSW kent ook een doelgroep beschut met oude rechten, die werkt onder andere binnen de door de Diamant‐groep onderhouden infrastructuur voor beschut werk. Door de uitstroom van WSW‐werknemers (de oude WSW‐regeling) zal de omvang van de doelgroep WSW binnen Diamant‐groep geleidelijk (circa 6% per jaar) afnemen. Dit betekent dat de beschikbare subsidie en andere middelen die de Diamant‐groep inzet om de huidige infrastructuur voor uitvoering van hun taken t.b.v. "oud‐WSW" te bekostigen, ook zal afnemen. Het beleid van Tilburg is er op gericht om voor de nieuwe doelgroepen Participatiewet (beperkte loonwaarde, arbeidsmatige dagbesteding), mits arbeidsmarktrelevent, deze infrastructuur in te zetten. Hiervoor zullen we samen met de overige GR‐gemeenten een strategieplan opleveren dat inhoudelijk, organisatorisch en financieel perspectief moet bieden. De Diamant‐groep ontwikkelt zich daarbij naar een organisatie die werk organiseert voor een gemengde doelgroep van "oud WSW" en nieuwe P‐wet, waarbij de eerste groep steeds kleiner wordt, de andere groep groter. De nieuwe doelgroepen zijn ook meer divers in termen van begeleidingsbehoefte, verdiencapaciteit en verblijfsduur binnen Diamant‐groep. Het strategieplan en de meerjaren‐beleidsbegroting waarover het bestuur van de Diamant‐groep (DG) in juni een besluit zal nemen, zet een koers uit waarbij de Diamant‐groep de tekorten op de uitvoering van de "oud‐ WSW" sec compenseert door de inzet van kandidaten uit de doelgroep P‐wet. De Diamant‐groep dient daarbij een verdienmodel te ontwikkelen waarbij ze nieuwe inkomsten genereren, zowel vanuit de begeleiding van nieuwe doelgroepen, alsook vanuit het verzilveren van verdiencapaciteit van deze nieuwe doelgroepen. Perspectief is dat de Diamant‐groep de komende jaren een sluitende begroting kan overleggen mits zij de in het strategieplan uitgezette organisatieontwikkeling ook uitvoert. Hiervoor dient de Diamant‐groep een reorganisatieplan te schrijven. De bekostiging van deze reorganisatie zal vanuit het weerstandsvermogen en vanuit de landelijke regeling voor de doorontwikkeling van SW‐bedrijven (sectorplan) moeten komen. De verdeling van het landelijke budget is gewijzigd. Op 15 mei 2014 heeft staatssecretaris Klijnsma een nieuw model vastgesteld waarmee het macro‐ Participatiebudget wordt verdeeld over gemeenten, om vervolgens onderdeel te vormen van de integratie‐ uitkering sociaal domein. In de oude situatie ontving de gemeente voor de uitvoering van de WSW een aparte uitkering die door de aan de GR verbonden gemeenten vervolgens direct werd doorgezet naar de Diamant‐ groep. Met de komst van de Participatiewet wordt het Participatiebudget samengesteld uit drie onderdelen met ieder een eigen verdeelsystematiek: zittend bestand WSW, middelen voor de nieuwe doelgroep van de Participatiewet en de middelen voor de bestaande WWB‐doelgroep. Het effect van deze herverdeling is na de specificatie van de voorlopige budgetten in september 2014 opgenomen in de ramingen voor 2015 en verder. In opdracht van de staatssecretaris is het SCP na de verdeling van de budgetten 2015 gestart met het inventariseren van verbetermogelijkheden van het verdeelmodel. Mogelijk heeft dit vanaf 2016 effect op de verdeling van de bijstandsbudgetten. Of dit effect voor de gemeente Tilburg positief, negatief of neutraal zal zijn is op dit moment niet in te schatten. De afhankelijkheid van een goede samenwerking met andere organisaties is groot. Een ander aspect dat aandacht vraagt in de risicobeheersing is dat de drie decentralisaties ook een beroep doen op de regionale samenwerking. De afgelopen jaren hebben de Hart van Brabant gemeenten zich ingezet om meer regionale samenhang en samenwerking op het domein van arbeidsmarktvraagstukken te bereiken. Deze inspanningen hebben ook diverse resultaten opgeleverd. Ondanks de groeiende samenwerking kent de regio op het niveau van beleidsvorming nog steeds een lokale aanpak en invulling. Elke gemeente bereidt zich op eigen wijze voor op de nieuwe regelgeving. De regio kent 6 sociale diensten, 3 WSW‐organisaties en diverse onderling afwijkende werkgeversbenaderingen. Dit bemoeilijkt het realiseren van een verdergaande regionale samenwerking en de daarin opgesloten kansen voor verbeteren van de effectiviteit en efficiency. d. Uitvoeringskosten Wmo en Jeugd (gewijzigd) Door de onzekerheid over de omvang van de doelgroep is de benodigde formatie voor het aantal af te geven beschikkingen, inkoop, bezwaarschriften en ondersteuning voor de ondersteunende functies (PIOFACH) onduidelijk. Daarnaast is een goede invoering ook mede‐afhankelijk van onze samenwerkingspartners als (niet‐ limitatief) het CAK en de SVB. Er wordt gestuurd op het realiseren van de organisatie‐inrichting binnen het beschikbare budget van 2%. Het risico is aanwezig dat dit niet toereikend zal zijn. Concreet werd een totaal tekort voorzien van € 2,5 mln. in‐ en uitvoeringsbegroting tezamen. 66 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
Actualisatie en sturing op de beide begrotingen heeft een voordelig effect gesorteerd van € 0,2 mln. Het nieuw verwachte tekort is daarmee € 2,3 mln. Het tekort op de invoeringsbegroting van € 1,3 mln. is ten laste gebracht van de reserve 3D's. Het risico van het tekort op de uitvoeringsbegroting is € 1,0 mln. nadelig en is met name het gevolg van actualisatie van de ramingen van de verschillende uitvoeringskosten. Initieel werd het risico op overschrijding van het uitvoeringsbudget geraamd op een bedrag van € 2,1 mln. Het risico op overschrijding van de uitvoeringsbegroting is voor een bedrag van € 1,1 mln. naar beneden bijgesteld. III Inkomensbudget / Rijksbijdrage I‐deel (gewijzigd) Bij vaststelling van het macrobudget I‐deel is het uitgangspunt dat voor alle gemeenten tezamen een toereikend budget wordt vastgesteld. Het macrobudget wordt voorlopig vastgesteld in september voorafgaand aan het uitvoeringsjaar. In september van het uitvoeringsjaar wordt het budget definitief vastgesteld. De mogelijkheid bestaat dat het definitieve budget afwijkt (positief of negatief) van het voorlopig vastgestelde budget ten gevolge van actuele inzichten in conjunctuur en gevolgen van het kabinetsbeleid. Vanaf 2015 is er een nieuw verdeelmodel voor de BUIG, het multiniveau‐model ontwikkeld door het SCP. Het nieuwe verdeelmodel heeft voor Tilburg een negatief herverdeeleffect van € 5,6 mln. oplopend tot € 12 mln. Als gevolg van positieve lokale ontwikkelingen op de uitkeringslasten kan het negatief effect van het verdeelmodel worden opgevangen voor 2015 en 2016. Meerjarig is het beeld met betrekking tot de BUIG negatief. Het effect na 2015 is moeilijker te voorspellen, er zijn zowel ontwikkelingen op inkomsten als uitgavenkant. Daarnaast is door het ministerie van SZW aan modelontwikkelaar SCP de opdracht gegeven om het verdeelmodel verder te verbeteren. Tenslotte wordt ook de vangnetregeling (voorheen IAU/MAU) herzien, door deze vangnetregeling wordt het eigen risico van de gemeente afgetopt tot maximaal 7,5% en een vergoeding daarboven volgens een glijdende schaal. IV Gevolgen economische ontwikkelingen (ongewijzigd) De huidige moeilijke economische situatie brengt een aantal mogelijke risico's met zich mee waarvan omvang en kans van optreden lastig zijn in te schatten. We zien dat afnemers van onze gemeente, waaronder commerciële partijen en sportverenigingen, steeds vaker betalingsproblemen hebben waardoor onder andere het risico op oninbaarheid van openstaande vorderingen groeit. V Wet HOF (gewijzigd) Om strakker te kunnen sturen op de afspraken die het Rijk heeft gemaakt in Europees verband over de staatsschuld is de Wet Houdbare Overheids Financiën (wet HOF) ingevoerd. Deze wet is bedoeld voor de beheersing van de schuldenlast en het begrotingstotaal op rijksniveau. In het financieel akkoord van januari 2013 is opgenomen dat het kabinet sancties als gevolg van overschrijding van de tekortnorm van ‐0,5 procent bbp gedurende deze kabinetsperiode niet toepast. Wel kan strikt genomen, conform de Wet FIDO en de Wet HOF, een eventuele boete uit Europa worden doorberekend aan de decentrale overheden. VI Overige wetgeving‐jurisprudentie RO (gewijzigd) Wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening wordt continu gewijzigd. Dat brengt veel onduidelijkheid met zich mee over wat precies geldend is op een bepaald moment (bijvoorbeeld de laatste wijzigingen in het kader van de Crisis‐ en Herstelwet). Deze wijzigingen vragen om een vertaling naar en aanpassing van de onderbouwing van de bestemmingsplannen en de plansystematiek. Dit kan leiden tot vernietiging van een bestemmingsplan waardoor procedures opnieuw moeten worden gevoerd dan wel dat projecten definitief geen doorgang kunnen vinden indien gebreken niet gerepareerd kunnen worden. VII Vennootschapsbelasting overheidsbedrijven (gewijzigd) Het is de bedoeling dat overheidsondernemingen per 1 januari 2016 een belasting over de winst (vennootschapsbelasting) gaan betalen om een gelijk speelveld met belastingplichtige marktpartijen te creëren. Op Prinsjesdag 2014 is hiervoor een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Vooruitlopend op de definitieve besluitvorming hebben we een aanvang gemaakt met de inventarisatie van de gevolgen van de vennootschapsbelastingplicht voor de organisatie op basis van het wetsvoorstel door het in kaart brengen van de bestaande activiteiten van de gemeente Tilburg. Inmiddels is de wet door de eerste kamer aangenomen en zijn we gestart met een nadere analyse van de activiteiten om de impact van de wet voor de gemeente concreter in beeld te krijgen. Tevens wordt gekeken naar de samenhang met de BTW en de gevolgen van de Wet Markt & Overheid.
67 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.5 Risico's
VIII Verandering BTW wetgeving Sport (gewijzigd) Tijdens een ambtelijk overleg op het ministerie van Financiën met de VNG en de Sportkoepels op 21 mei 2014 heeft het ministerie medegedeeld dat het kabinet van plan is om het Sportbesluit verregaand aan te passen. Wanneer gemeenten sportaccommodaties ter beschikking stellen voor sportbeoefening, valt dat nu nog onder het lage BTW‐tarief. Mogelijk wordt dit gebruik vrijgesteld van BTW. Gevolg is dat de betaalde BTW op sportaccommodaties dan niet langer verrekend kan worden (lees: terugontvangen). Dit is nadelig voor Tilburg. Update vereniging sport en gemeenten februari 2015 (mede namens VWS): tot en met de behandeling van het Belastingplan 2015 is naar buiten toe gecommuniceerd dat het voornemen bestaat om een wijziging van de btw‐sportvrijstelling in het kader van de Fiscale verzamelwet 2015 mee te laten lopen. Het wetgevingstraject voor de Fiscale Verzamelwet 2015 is inmiddels ingezet. Aanpassing van de btw‐sportvrijstelling zit daar niet in. Het risico blijft wel bestaan. In onderstaande tabel geven we een overzicht van de specifieke risico's voor Tilburg waarna deze nader worden toegelicht. Er zijn ten opzichte van de Jaarrekening 2014 enkele nieuwe risico's opgenomen, enkele risico's zijn vervallen. Anderen zijn tekstueel aangepast naar de laatste stand van zaken. Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
Sociale Stijging 1.
Asbestproblematiek in schoolgebouwen
Laag
I
Onbekend
Ongewijzigd
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Hoog
I
Onbekend
Gewijzigd
Vestigingsklimaat 2.
Vrijval garantievoorziening verkoop Essent
3.
TWM
4.
Gate2 / Rotary Wing Trianing Center (RWTC)
5.
Leges niet tijdig geactualiseerde bestemmingsplannen
6.
Achtervangfuncties WSW en WEW
7.
Ruimte voor Ruimte regeling
8.
Specifieke risico's grondexploitaties
9
Stadsontwikkelingsmaatschappij (SOM)
10.
Verkoop Attero (mogelijke opbrengst escrow)
11.
Veemarktkwartier, subsidie OP‐Zuid
12.
Verruiming Wilhelminakanaal
13. 14. 15. 16.
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Laag
S
1.000‐2.500
Gewijzigd
Laag
I
1.500
Ongewijzigd
Midden
I
1.366
Gewijzigd
Midden
I
34.500
Ongewijzigd Ongewijzigd
Midden
I
Onbekend
Onbekend
I
0 ‐ 500 (positief risico)
Gewijzigd
Laag
I
0
Ongewijzigd
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Abdij Koningsoord (Samen Investeren)
Hoog
I
475
Brandveiligheid (Handhaving) gemeentelijke inrichtingen
Hoog
I
> 2.500
Vervallen
Verhuurdersheffing huurwoningen
Midden
S
100 ‐ 300
Gewijzigd
Damwanden Parkeergarage Pieter Vreedeplein
Midden
I
> 1.000
Ongewijzigd
Onbekend
I
Onbekend
Ongewijzigd
Midden
S
100 ‐ 500
Ongewijzigd Ongewijzigd
Nieuw
Leefbaarheid 17.
Slachtplaats Tilburg
18.
Planschade overeenkomsten: tegemoetkoming in schade
19.
Ongeval zwembad Reeshof
Hoog
I
100 ‐ 500
20.
Monumentenfonds Brabant
Hoog
I
340
Gewijzigd
21.
Herstelkosten atletiekbaan
Midden
I
700
Gewijzigd
22.
BTW‐regime Sport (zie onder algemene risico's) Incidenteel Structureel
Laag Laag
I S
3.500 ‐8.000 1.000
Gewijzigd
Laag
I
100
Bestuur 23.
Rechtsgeding lichtmastreclame
68 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr.
risico
Kans van optreden
Incidenteel Structureel
Bedrag (x € 1.000)
Status
24.
Onderzoek Europese commissie Willem II
Laag
I
Onbekend
Ongewijzigd
25.
Gemeentefonds; opschalingskorting (zie onder algemene risico's)
Hoog
S
9.000
Ongewijzigd
26.
Inventarisatie regelingen (voormalig) personeel
Midden
I
Onbekend
Nieuw
27.
Invoering Individueel Keuzebudget (IKB) voor personeel
Hoog
I
3.500
Nieuw
Risico zonder relatie met weerstandsvermogen vanwege doorrekening in tarieven
28. 29. 30. 31.
Contract GFT afval Volumeplicht huishoudelijk afval Transportriolering richting AWZI Lagere opbrengsten rioolheffing niet‐ woningen
Laag Hoog Midden Midden
I I I I
1.500 Onbekend 500 ‐ 1.000 100 ‐ 500
Ongewijzigd Gewijzigd Vervallen Gewijzigd
Toelichting op de specifieke risico's:
Nr. 1.
2.
Omschrijving risico Asbestproblematiek in schoolgebouwen Op 18 februari 2014 is de richtlijn voor de verantwoordelijkheidsverdeling tussen gemeente en schoolbesturen in geval van de aanwezigheid van asbest in scholen vastgelegd in een collegebesluit. We volgen hiermee de landelijke richtlijnen en wetgeving. De gemeente is in een aantal gevallen verantwoordelijk voor de kosten van sanering. Bij de schoolgebouwen in het primair‐ en voortgezet onderwijs heeft inmiddels een asbestinventarisatie plaatsgevonden. Daaruit blijkt dat er geen acute risico's zijn. Bij onderhoud en renovatie kan asbestbeschadiging optreden. Schoolbesturen kunnen in zo'n geval voor de kosten van asbestsanering een aanvraag indienen in het kader van het huisvestingsprogramma onderwijs, dan wel de spoedprocedure onderwijshuisvesting. Hiervoor hebben we een stelpost binnen de onderwijshuisvestingsmiddelen. Het is hiermee een laag risico. Vrijval garantievoorziening verkoop Essent Na vrijval van de eerste tranche in 2011, resteert binnen de escrow nog een totaal uit te keren bedrag van € 440 mln. dat per 30 september 2015 vrijvalt. Recente informatie geeft aan dat er voorlopige claims ingediend zijn tot een bedrag van in totaal € 113 mln. Daarnaast is er sprake van een mogelijke aanvullende claim van € 25 mln.; samen dus € 138 mln. De termijn waarop claims kunnen worden ingediend is nog niet verstreken, waardoor er in de resterende periode tot en met 30 september mogelijk aanvullende claims worden ingediend. Hierdoor is het bedrag dat uiteindelijk wordt uitgekeerd onzeker en is het maken van een voldoende betrouwbare inschatting momenteel niet mogelijk.
69 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Ongewijzigd
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 3.
4.
Omschrijving risico TWM: Gerechtelijke procedure Op 1 juni 2007 zijn de drinkwateractiviteiten van TWM juridisch overgedragen aan Brabant Water NV. TWM opteert voor wat betreft de schadeloosstelling van Brabant Water voor de zogenoemde reproductiewaarde. Deze sinds 2009 lopende procedure is voor de rechtbank Breda voortgezet. Een commissie van deskundigen adviseert de rechtbank over de hoogte van de schadeloosstelling die Brabant Water aan TWM zal moeten vergoeden. De commissie heeft vragen aan de partijen gesteld om te komen tot een advies ten aanzien van de schadeloosstelling. Met instemming van de commissie van deskundigen hebben Brabant Water en TWM geprobeerd de vragen zoveel mogelijk gezamenlijk te beantwoorden en bij verschil van mening voor te leggen aan de commissie. In maart 2014 heeft de commissie uitsluitsel gegeven over een aantal zaken waarover partijen van mening verschilden. TWM en Brabant Water hebben begin oktober 2014 de vragen van de deskundigen van de rechtbank beantwoord. Vanwege het omvangrijke en complexe geschil willen de deskundigen zich ten aanzien van een aantal technische punten daarin laten bijstaan door externe experts. Het conceptadvies van de commissie zal aan partijen worden voorgelegd. Na hun reactie maakt de commissie zijn advies definitief en legt het voor aan de rechtbank. De uitspraak van de Rechtbank wordt medio 2016 verwacht. Geldlening TWM Brabant Water NV heeft destijds een voorschot op de overnamesom overgemaakt. Dit voorschot is onvoldoende om de resterende externe financieringen en de lopende exploitatielasten binnen de TWM‐ groep te kunnen dekken. Om de liquiditeitsproblematiek van TWM het hoofd te kunnen bieden, heeft de raad besloten tot een lening‐arrangement bestaande uit twee langlopende leningen voor een maximaal totaalbedrag van € 28,5 mln. en een rekening‐courantovereenkomst. Het bedrag in rekening‐courant bedraagt ultimo 2014 € 2,5 mln. en de hoogte van de opgenomen langlopende lening € 23,3 mln. De uiteindelijke uitspraak over de hoogte van de schadeloosstelling zal bepalend zijn in hoeverre de gemeentelijke lening en de andere uitstaande verplichtingen door TWM terugbetaald kunnen worden. TWM Gronden De gronden van TWM Gronden BV maken geen onderdeel uit van de juridische procedure en blijven vooralsnog in eigendom van deze vennootschap. Een groot deel van de gronden betreft bos en natuurterrein waar geen inkomsten maar wel beheerlasten uit voortvloeien. De gronden die binnen TWM Gronden BV worden beheerd, blijven tot na afwikkeling van de juridische claim binnen deze vennootschap. Op dat moment zal de toekomst van TWM Gronden BV worden meegenomen in de besluitvorming tot verdere afbouw van de TWM‐groep. Gate2 / Rotary Wing Traning Center (RWTC) Binnen het project Aerospace & Maintenance is door de provincie Noord‐Brabant in het kader van de subsidieregeling Samen Investeren een revolverende bijdrage van € 3,4 mln. ter beschikking gesteld voor de vastgoedontwikkeling Aerospace Maintenance Park binnen Gate2. Ook wij als gemeente hebben hier een revolverende bijdrage van € 2,1 mln. aan geleverd. Beide bijdragen zijn begin 2015 door middel van een overeenkomst tussen de gemeente Tilburg en Gate2 BV omgezet in een renteloze lening. De aflossing van deze lening is gekoppeld aan de businesscase vastgoed en afhankelijk van de bezettingsgraad van het vastgoed en de verhuurmogelijkheden, oftewel van de mate van realisatie van de opbrengsten waarmee in de onderliggende businesscase rekening is gehouden. De grootste huurder van het vastgoed is RWTC BV, waarvan de gemeente (via Gate2 BV) de grootste aandeelhouder is. De gemeente loopt op beide renteloze leningen risico. De gemeente is ook aansprakelijk voor het provinciale gedeelte, indien de resultaten van zowel Gate2 Vastgoed BV als RWTC BV achterblijven bij de prognoses.
70 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Gewijzigd
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 5.
6.
7.
Omschrijving risico Leges niet tijdig geactualiseerde bestemmingsplannen Vanaf 1 juli 2013 kunnen wij geen leges meer heffen voor omgevingsvergunningen die gebaseerd zijn op bestemmingsplannen die ouder zijn dan 10 jaar. Een klein aantal bestemmingsplannen is niet tijdig geactualiseerd. Daarvoor zijn diverse redenen, bijvoorbeeld andere besluitvorming voor het plangebied Bakertand (uit te werken bestemming bedrijventerrein) waardoor de realisatie van plannen is uitgesteld. Verder zijn de plannen in de Overhoeken, Heikant, Bakertand, De Akker en Koningsoord vertraagd. In genoemde plangebieden zijn globale bestemmingsplannen van kracht met uit te werken bestemmingen. Het plan Bakertand zal pas omstreeks 2017 geheel zijn geactualiseerd. Dit is afhankelijk van de uitkomst van gesprekken met de gemeente Goirle over een eventuele grenscorrectie voor het gebied Bakertand en van de regionale programmatische afspraken over bedrijventerreinen (RRO, december 2015). Daarbij opteren we voor een andere verdeling van de plancapaciteit waarbij we de ontwikkeling van Wijkevoort naar voren in de tijd willen halen en daarvoor bereid zijn om de hectares (uit te werken) bedrijventerrein Bakertand in te leveren dan wel als strategische reserve voor de lange termijn op te nemen. De achterliggende reden om de bedrijventerreinenbestemming voor Bakertand niet uit te werken is de economisch niet haalbare realisatie: risico tot planschade en er is geen optimale ontsluiting aan de hoofdinfrastructuur (snelweg A58). Voor het gebied Koningsoord is een groot aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning ingediend. Daarvoor kunnen dus geen leges worden geheven. Achtervangfuncties WSW en WEW Met ingang van 2014 informeert het WSW gemeenten jaarlijks over de financiële situatie van de corporaties in hun gemeente. Hierdoor krijgen gemeenten rechtstreeks inzicht in de risicokwalificaties van de in hun gemeente werkzame corporaties. Over de risico's die de gemeente als 3e achtervang loopt, wordt de raad via de periodieke informatiebrief Wonen geïnformeerd. Vestia heeft, in het kader van de provinciale stimuleringsregeling woningbouw, een onderhandse renteloze lening van € 1,472 mln. van ons gekregen. Deze lening moet uiterlijk 1 juli 2016 in zijn geheel worden afgelost. Deze lening valt buiten de normale WSW‐borging. Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) Het WEW borgt, met het Rijk en gemeenten als achtervang, verstrekte hypotheken met nationale hypotheekgarantie. Als het WEW niet kan voldoen aan haar verplichtingen, treedt de achtervangfunctie in werking. De achtervangfunctie van de Gemeente Tilburg bedraagt 50% voor afgegeven hypotheekgaranties vóór 1 januari 2011. Vanaf 2011 vervult het Rijk de achtervangfunctie voor 100%. Op de achtervangfunctie is tot nu toe geen beroep gedaan. WEW verwacht op basis van een liquiditeitsprognose dat dit de komende jaren evenmin aan de orde zal zijn. Het gemeentelijke risico is uiterst beperkt; een nadere precisering is niet mogelijk. Ruimte voor Ruimte regeling De intentieovereenkomst 'Ruimte voor Ruimte' tussen de gemeente en de provincie is gericht op realisering van ruime woonkavels rond kernen c.q. aan stadsranden ter dekking van de provinciale regeling met betrekking tot de sloop van stallen. Het project Oostkamer (ten noordoosten van Tilburg) is gericht op het realiseren van ongeveer 200 'Ruimte voor Ruimte' woningen. Inmiddels is er een exploitatieovereenkomst gesloten voor de realisatie van 209 'Ruimte voor Ruimte' kavels. De bestemmingsplanprocedure wordt doorlopen. Aangezien de inkomsten uit de verkoop van de eerste woningen pas in 2017 (gefaseerde uitgifte tot minimaal 2027) zijn voorzien, is er sprake van voorfinanciering. Indien de kavels niet verkocht worden, is er geen dekking voor de voorgefinancierde uitgaven die € 1,366 mln. bedragen.
71 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Gewijzigd
Ongewijzigd
Gewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 8.
9.
10.
11.
12.
Omschrijving risico Specifieke risico's grondexploitaties Binnen de grondexploitatie spelen veel risico's. De omvang hiervan wordt bepaald met behulp van de Rismanmethode. Wij berekenen het totale risico over alle grondexploitaties op een bedrag van € 34,5 mln. Dit bedrag is gestort in de Reserve Risico's Grondexploitaties. Bij deze risicobepaling is rekening gehouden met voorziene risico's als afzetvertraging en prijsdaling. Twee keer per jaar (bij jaarrekening en begroting) actualiseren wij de risicoanalyses en aan de hand van het uiteindelijke resultaat wordt de reserve verhoogd of verlaagd. Deze reserve maakt onderdeel uit van het totale weerstandsvermogen. Als de economische situatie verder verslechtert of langdurig aanhoudt bestaat het risico dat in de toekomst extra middelen beschikbaar moeten worden gesteld om een nieuw tekort af te dekken. Het eerder genoemde risico ten aanzien van de mogelijke ontoereikendheid van de plan‐ en apparaatskosten is door het verhogen van de in de grondexploitatie opgenomen budgetten vervallen. Stadsontwikkelingsmaatschappij (SOM) De gemeente Tilburg en de woningcorporaties Tiwos, Wonen Breburg en TBV Wonen hebben samen de Stadsontwikkelingsmaatschappij (SOM) opgericht met als centrale doelstelling om verpaupering en verloedering in de binnenstad tegen te gaan. Dat gebeurt door panden in de binnenstad aan te kopen, deze panden ofwel op te knappen en te verkopen, ofwel de locaties te herontwikkelen. Het gaat hierbij om panden die niet opgepakt worden door de markt. Door de teruglopende markt hebben de herontwikkelingen en renovaties niet het beoogde resultaat opgeleverd. De gemeente Tilburg heeft voor haar aandeel in SOM een voorziening getroffen van € 0,8 mln. en een bedrag van € 0,27 mln. gereserveerd voor het verwachte verlies. Indien de panden niet tijdig verkocht kunnen worden of minder opbrengen, kan dit verlies nog verder oplopen. Verkoop Attero (mogelijke opbrengst escrow) Bij de verkoop aandelen Attero is in totaal € 13,5 mln. in een escrow gestort ter dekking van eventuele financiële gevolgen die bij de verkoop niet zijn voorzien. In 2015 wordt € 9,5 mln. teruggegeven aan de aandeelhouders. Het restant volgt in 2019. Voor Tilburg betekent dit: € 355.000 in 2015 en € 149.000 in 2019. Het daadwerkelijk te ontvangen bedrag is echter afhankelijk van ingediende en toegekende claims en is daarmee onzeker. Hiervan kan nu nog geen inschatting worden gemaakt. Veemarktkwartier, subsidie OP‐Zuid Met Stimulus Programmamanagement zijn wij momenteel in gesprek over de wijze van het declareren van de kosten in het kader van het Veemarktkwartier. Dit als gevolg van de afspraken bij het uitbrengen van de beschikking en de uitvoering van het project door de concessiehouder. Het maximale risico, en daarmee de onzekerheid in de waardering van het project, uit hoofde van de subsidie OP‐Zuid bedraagt € 3,6 mln. Insteek van zowel Stimulus als de gemeente is hier op een goede manier uit te komen zodanig dat we het maximale subsidiebedrag ontvangen. Hierdoor schatten wij het financiële risico in als nihil. Verruiming Wilhelminakanaal De uitvoering van fase 1 van de verbreding en verdieping van het Wilhelminakanaal en de aanleg van de sluis is in volle gang. De afronding van de werkzaamheden hiervoor duurt nog minimaal tot medio 2016. Onder andere de gehele zuidoever moet nog worden ontgraven en sluis II moet nog worden verwijderd. Actuele risico's zijn: aanvullend onderzoek naar geohydrologische effecten van de waterstandsverlaging, archeologische toeval vondsten, onverwachte verontreinigingen in de (water)bodem, ongewenste verplaatsingen van de pijlers van de bruggen (als gevolg van plaatsen damwanden), kabel‐ en leidingwerk dat niet tijdig is verlegd, verspreiding van reeds aanwezige grondwaterverontreinigingen in de omgeving, onverwachte vondsten van niet gesprongen explosieven en de sloop van sluis II. Of hieruit volgend sprake is van eventueel aanvullende financiële bijdrage vanuit Tilburg is op dit moment nog onbekend.
72 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Ongewijzigd
Ongewijzigd
Gewijzigd
Ongewijzigd
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 13.
14.
15.
16.
Omschrijving risico Abdij Koningsoord (Samen Investeren) Binnen het Provinciaal project Samen Investeren in BrabantStad is voor de restauratie van het Rijksmonument Abdij Koningsoord in 2010 € 1.450.000,‐ subsidie verleend. De restauratie van het Poortgebouw is in 2011 afgerond waarna door omstandigheden het restauratieproject is stilgevallen. Momenteel heeft de huidige eigenaar Vastgoed Brabant de intentie het complex te verkopen. Voor de restauratie van het Poortgebouw kan de subsidie worden vastgesteld op € 105.146,‐. Als gevolg van het verleende voorschot van € 580.000,‐ resteert een terugbetalingsverplichting van € 474.854,‐ die nog niet geëffectueerd is. Hierover is de gemeente met Vastgoed Brabant in overleg. Met de beoogd nieuwe eigenaar van het kloostercomplex wordt intensief overleg gevoerd om alsnog te komen tot de beoogde restauratie, waarbij besteding van de resterende subsidie‐middelen binnen de kaders van de subsidieregeling uitgangspunt is. Brandveiligheid (Handhaving) gemeentelijke inrichtingen Uit de in 2011 uitgevoerde quickscan blijkt dat er een achterstand is op het gebied van brandveiligheid van gemeentelijke gebouwen. Bij calamiteiten loopt de gemeente grote financiële en juridische risico’s. De minimaal noodzakelijk te treffen voorzieningen zullen hersteld of aangebracht moeten worden. Bij de begroting 2013 is op basis van een eerste inschatting van de kosten hiervoor € 2,7 mln. beschikbaar gesteld. De inspecties zijn inmiddels afgerond en het beschikbare bedrag lijkt voldoende om de benodigde werkzaamheden uit te voeren. De verwachting is dat halverwege 2015 alle werkzaamheden zijn uitgevoerd, waardoor het risico kan komen te vervallen. Verhuurdersheffing huurwoningen Sinds 2013 bestaat een nieuwe belastingheffing voor verhuurders die meer dan 10 woningen verhuren onder de huurtoeslaggrens ((kale) huurprijs is niet hoger dan € 681,02 voor het jaar 2013 en € 699,48 voor het jaar 2014). De hoogte van het tarief voor deze heffing loopt tot 2017 op. Ook de gemeente wordt sinds 1 januari 2013 met deze belastingheffing geconfronteerd. Voor het jaar 2013 worden bij de gemeente circa 119 huurwoningen en voor het jaar 2014 circa 113 huurwoningen in heffingsgrondslag betrokken. De gemeente heeft o.a. vanwege de opname van de anti‐kraakpanden en de woningen onder de Leegstandswet in de heffingsgrond bezwaar aangetekend tegen de bedragen die de gemeente over deze twee jaren aan de Belastingdienst heeft voldaan. Het bezwaar ten aanzien van het belastingjaar 2013 is door de Belastingdienst afgewezen. Tegen deze beslissing is beroep bij de rechtbank ingesteld. Gezien de lopende gerechtelijke procedure voor het jaar 2013 wordt het bezwaarschrift voor het jaar 2014 vooralsnog door de Belastingdienst aangehouden. Indien de rechtbank ons beroep gegrond verklaard, betekent dit dat er minder woningen in de heffingsgrondslag vallen. Afhankelijk van de uitkomst hiervan schatten wij de structurele lasten in op € 100.000,‐ oplopend naar € 300.000,‐ per jaar (i.v.m. ingroeimodel van de heffing). De woningen staan op de gemeentelijke verkooplijst van panden, waardoor het risico in de loop van de jaren weer zal afnemen. In 2016 wordt de verhuurheffing door het kabinet geëvalueerd, hetgeen mogelijk een verlaging van het tarief van de heffing per 2017 of eventueel zelfs een afschaffing van de verhuurderheffing tot gevolg kan hebben. Damwanden Parkeergarage Pieter Vreedeplein In de parkeergarage Pieter Vreedeplein ondervinden de gemeente Tilburg en de particuliere eigenaren van de bovengelegen appartementen (als gezamenlijk eigenaar van de parkeergarage) regelmatig waterschade door binnentredend grondwater. Er is sprake van lekkages bij de aansluitingen tussen de vloer en de damwanden c.q. de aansluitingen tussen de onderlinge damwanddelen. De damwanden maken deel uit van de constructie van het complex en zijn daardoor eigendom van de VvE Hoofdsplitsing complex Pieter Vreedeplein, waarin de gemeente als één der eigenaren participeert. De VvE heeft voor deze problematiek een deskundige ingeschakeld die in 2015 met voorstellen voor een oplossing komt. De VvE zal in eerste instantie de aannemer aansprakelijk stellen; mogelijk daarna ook de opdrachtgever (Pieter Vreedeplein Ontwikkeling C.V., participatie gemeente 50%).
73 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Nieuw
Vervallen
Gewijzigd
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 17.
18.
19.
20.
21.
22. 23.
Omschrijving risico Slachtplaats Tilburg In 1985 is de gemeentelijke slachtplaats aan Slachtplaats Tilburg BV verkocht. In 1994 heeft de raad vervolgens ingestemd met een aanpassing van het in 1985 overeengekomen leningarrangement. De problematiek van de bodemverontreiniging werd daarbij losgekoppeld van de onderhandelingen. Het risico ten aanzien van verontreiniging van de bodem onder het slachtplaatsterrein is nog steeds aanwezig. Er is geen sprake van nieuwe ontwikkelingen op dit punt. Planschade overeenkomsten: tegemoetkoming in schade Planschadevergoedingen die niet verhaald kunnen worden op initiatiefnemers, komen ten laste van de algemene middelen. In nieuwe exploitatieplannen wordt dit risico ondervangen doordat de planschadekosten goed worden afgedekt via planschadeovereenkomsten of als onderdeel in het exploitatieplan worden opgenomen. Bij projecten die door de gemeente zelf worden gedaan, kunnen planschadeclaims nog binnen komen nadat het projectbudget is afgesloten. Bij de actualisatie van de bestemmingsplannen voor Heikant en Akker is er een planschaderisico omdat de bestemmingen grotendeels van een uit te werken woon‐ naar een agrarische bestemming worden afgewaardeerd. Ongeval zwembad Reeshof In november 2011 zijn twee bezoekers van zwembad De Reeshof gewond geraakt door het naar beneden vallen van enkele geluidsboxen die in het zwembad aan het plafond waren bevestigd. Een van de twee bezoekers is ten gevolge van haar verwondingen overleden. De zaak is afgewikkeld met de ouders van het slachtoffer. Deze kunnen nog binnen een periode van vier jaar op de getroffen schikking terugkomen, als zich nieuwe feiten voordoen. Daarnaast wordt de gemeente strafrechtelijk vervolgd wat een mogelijk financieel risico met zich mee kan brengen. De mogelijke claims en kosten voor ondersteuning zijn in dit risico opgenomen. Monumentenfonds Brabant Het belang van Tilburg in NV Monumenten Fonds Brabant (MFB) bestaat uit 4 gewone aandelen van € 1.000,‐ nominaal en een 5% achtergestelde converteerbare lening van € 396.000,‐. MFB heeft zeer sombere berichten over de toekomst. Tijdens de algemene aandeelhoudersvergadering op 28 januari 2015 is ingestemd met het voorstel om de rentebetaling over 2011 en 2014 en de toekomstig te ontvangen rente over de jaren 2015 en 2016, totaal € 67.000,‐, om te zetten in aandelenkapitaal. Momenteel werkt MFB deze besluitvorming uit. Van het totale risico ad. € 467.000,‐ is in 2014 in totaal € 127.000,‐ voorzien voor de lening (gedeeltelijk) en rentevorderingen over 2011 en 2014. Herstelkosten atletiekbaan De juridische strijd met Mondo over de atletiekbaan sleept zich nog steeds voort. Onduidelijk hoe dit afloopt. Het college heeft inmiddels besloten om over te gaan tot een procedure bij de Raad van Arbitrage. Ondertussen vinden er gesprekken plaats met Mondo om tot een oplossing te komen. BTW‐regime Sport (zie onder algemene risico's) Rechtsgeding lichtmastreclame Eind 2010 heeft de exploitant van lichtmastreclame de gemeente gedagvaard. De exploitant claimt een bedrag van ongeveer € 100.000,‐ (inclusief rente). De exploitant is van mening dat ze aan de gemeente teveel pacht heeft betaald (periode 1996‐2002). De Rechtbank heeft in een tussenvonnis de exploitant opdracht gegeven middels een onderzoek door een deskundige te bewijzen dat hij te veel pacht heeft betaald. De exploitant heeft lopende dit onderzoek tussentijds de gemeente een schikkingsvoorstel gedaan dat in overleg met de stadsadvocaat zorgvuldig is beoordeeld en is afgewezen. Later heeft de exploitant een ander schikkingsvoorstel gedaan. Over dat voorstel is in overleg met de stadsadvocaat onderhandeld. Dat heeft er toe geleid dat partijen de overeenkomst over de exploitatie van lichtmastreclame hebben verlengd. De procedure over teveel betaalde pacht wordt echter voortgezet. Tot die tijd blijft het risico gehandhaafd.
74 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Ongewijzigd
Ongewijzigd
Ongewijzigd
Gewijzigd
Gewijzigd
Ongewijzigd Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 24.
25.
26.
27.
28.
Omschrijving risico Onderzoek Europese commissie Willem II De Europese Commissie (EC) is een onderzoek gestart naar vermeende staatssteun door de Gemeente Tilburg aan de BVO Willem II in verband met de afgesproken huurverlaging in 2010. Alle informatie is inmiddels met de commissie gedeeld. Begin 2014 is er nog een werkbezoek aan Brussel geweest om de zaak nader toe te lichten. Het laatste nieuws begin 2015 is dat de commissie op korte termijn met uitsluitsel komt. Inmiddels heeft de zaak Willem II wel een eigen zaaknummer waardoor de EC een besluit kan nemen los van de overige lopende onderzoeken in Nederland (o.a. PSV, NEC en Den Bosch). Gemeentefonds; opschalingskorting (zie onder algemene risico's) De totale opschalingskorting bedraagt landelijk € 975 mln. in 2025. Tot en met 2019 wordt hiervan € 300 mln. in het Gemeentefonds verrekend. Bij het opstellen van de begroting 2016 zal hier rekening mee worden gehouden. Indien de resterende korting op eenzelfde wijze wordt doorbelast, betekent dit een aanvullend tekort oplopend tot circa € 8,5 mln. voor onze gemeente. Inventarisatie regelingen (voormalig) personeel Momenteel zijn we bezig met het uitvoeren van een aanvullende inventarisatie van regelingen die binnen de gemeente Tilburg met (voormalig) personeel zijn overeengekomen. Tevens worden de kosten en de dekking van beëindigingsovereenkomsten met medewerkers gecontroleerd. Een belangrijk punt hierbij zijn ook recent ingegane WW verplichtingen en voorzienbare WW verplichtingen in de loop van dit en volgend jaar. Het uitgangspunt wat hierbij wordt gehanteerd is dat voor goed bemiddelbare medewerkers geen toekomstige WW verplichting geraamd zal worden; voor minder bemiddelbare medewerkers zal de WW verplichting wel worden geraamd. Het eerste beeld laat zien dat de voorziening voormalig personeel niet toereikend zal zijn om alle kosten uit de getroffen regelingen op te vangen. Hierdoor is een incidentele bijstorting noodzakelijk die niet (volledig) uit bestaande bedrijfsvoeringsbudgetten gedekt kan worden. Afronding hiervan zal plaatsvinden bij de jaarrekening. Invoering Individueel Keuzebudget (IKB) voor personeel In het CAO‐akkoord 2013‐2015 is afgesproken om per 1 januari 2016 het individueel keuzebudget (IKB) in te voeren. Dit is een verdere stap in de modernisering van de arbeidsvoorwaarden van de gemeentelijke sector. Bij de voorbereiding blijkt dat het opnemen van het vakantiegeld als bron voor het IKB (mogelijk) financiële gevolgen met zich meebrengt. De kern van de problematiek ligt er in dat de vakantietoelage in de huidige situatie niet binnen het kalenderjaar wordt opgebouwd en uitbetaald, maar een betalingsritme heeft van juni tot en met mei. Omzetting van het betalingsritme van de vakantietoelage, in het kader van de invoering van het IKB, leidt ertoe dat gemeenten in het eerste jaar van het IKB 19 maanden in plaats van 12 maanden vakantietoeslag moeten uitbetalen. Voor Tilburg zou dit tot een eenmalige last van maximaal € 3,5 mln. kunnen leiden. Momenteel wordt landelijk gekeken naar mogelijke alternatieven om het vakantiegeld in het IKB onder te brengen waarbij ook overleg met de Belastingdienst plaatsvindt. Afspraak is nu dat invoering van het IKB naar 2017 wordt doorgeschoven. Het risico op de eenmalige last blijft echter bestaan. Contract GFT afval In juli 2010 is het contract met Attero inzake de verwerking van GFT‐afval verlengd. De contractverlenging is door vele Brabantse gemeenten ondertekend, waaronder ook de gemeente Tilburg. Begin september 2010 heeft een andere afvalverwerker bezwaar aangetekend tegen deze verlenging omdat deze van mening is dat hiervoor een Europese aanbesteding had moeten plaatsvinden. Tot nu toe is de eis van eiser in alle rechtszaken afgewezen. Daarom blijft er tot de uitspraak van het hoger beroep een beperkt risico bestaan met betrekking tot de contractverlenging met Attero wat een negatief effect op de overeengekomen contractprijzen zou kunnen hebben. Voor de periode 2010 t/m 2015 bedraagt dit risicobedrag ca. € 1,5 mln. Ook structureel zou dit een nadelig effect op de tarieven kunnen hebben. Het is nog niet duidelijk wanneer de uitspraak van het hoger beroep volgt. Eventuele financiële effecten tot en met 2015 kunnen uit de egalisatiereserve afvalstoffenheffing worden opgevangen. De egalisatiereserve is daarvoor toereikend. Mogelijk structurele effecten zullen in het toekomstig tarief moeten worden verdisconteerd.
75 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Ongewijzigd
Gewijzigd
Nieuw
Nieuw
Ongewijzigd
Bijlage 3.5 Risico's
Nr. 29.
30.
31.
Omschrijving risico Volumeplicht huishoudelijk afval De volumeplicht van huishoudelijk restafval kan vanwege het niet meer voldoen aan de minimale omvang van 510 kton (Brabant‐breed) leiden tot een naheffing bij de Brabantse gemeenten respectievelijk gewesten. Medio 2014 heeft Attero de regio Hart van Brabant hiervoor een naheffing van € 114.000,‐ voor de jaren t/m 2013 voor de hele regio opgelegd. Onder uitdrukkelijk protest is in 2014 dit bedrag voldaan. In februari 2015 is een naheffing over 2014 ter grootte van € 375.000,‐ voor de regio ontvangen. Met Attero vindt hierover discussie plaats. Er wordt vanuit gegaan dat terugbetaling volgt indien blijkt dat de naheffing (deels) niet verschuldigd was. Er vindt ook nog veel overleg tussen de gemeenten plaats over de verdeling van de opgelegde naheffing. Ook het verrekeningscenario tussen de gewesten staat nog ter discussie waardoor het risico van een eventueel hogere naheffing voor de gemeente Tilburg nog substantieel kan oplopen. Hoewel Tilburg nu nog aan de aanleverplicht voldoet, kan dit veranderen doordat er meer afval gescheiden wordt. Naar verwachting zal, indien de naheffing terecht is opgelegd, deze de komende jaren (tot 1 februari 2017 loopt het huidige contract) toenemen als gevolg van een steeds betere scheiding van het restafval. Op 18 februari 2015 is conform contract tussen Attero en de gewesten een arbitrageaanvraag ingediend bij het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI). Op advies van de advocaat is besloten de naheffing over het jaar 2014 hangende de arbitrageprocedure niet te betalen. Indien de gemeente Tilburg veroordeeld wordt tot het betalen van een deel van de naheffing dan zal deze ten laste moeten worden gebracht van de afvalstoffenheffing. In de egalisatiereserve zit voldoende geld (ca. € 8 mln.) om dit te financieren, waardoor er geen tariefsverhoging nodig is. Transportriolering richting AWZI Uit inspectie van de transportriolen is gebleken dat de kwaliteit van de voegen zeer slecht is als gevolg van de grondwaterdruk van buiten naar binnen. Reguliere reparaties zijn al uitgevoerd maar bieden maar zeer tijdelijk soelaas. De kosten van een grootschalige renovatie bij riolen in dit formaat kan oplopen tot boven de € 500.000,‐. In de huidige Structuurvisie Water en Riolering (SWR) is hier geen rekening mee gehouden. Waar nodig en mogelijk is, wordt voorlopig gekozen voor reguliere reparatie. Indien uit de huidige inspectie blijkt dat renovatie van de transportriolering noodzakelijk is, worden de kosten hiervan meegenomen in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan of worden hiervoor door herprogrammering binnen het MJP budgetten vrijgemaakt. Het risico kan daarom vervallen. Lagere opbrengsten rioolheffing niet‐woningen De opbrengst rioolheffing vanuit bedrijven is afhankelijk van de hoogte van het waterverbruik van deze bedrijven. Door lagere productievolumes zien we een afname in het waterverbruik, wat mogelijk leidt tot minder inkomsten uit deze heffing. Daarnaast wordt door een aantal ondernemingen het initiatief ontwikkeld om het zuiveren van afvalwater in eigen beheer te nemen. Deze ondernemingen ontvangen vervolgens voor deze heffing geen aanslag meer. De datum van ingebruikname van deze zuivering lijkt eind 2015 te gaan worden. In het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) welke in de loop van 2015 aan de Raad wordt aangeboden zal hierop worden geanticipeerd.
76 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Status: Gewijzigd
Vervallen
Gewijzigd
Bijlage 3.6 Investeringen
Bijlage 3.6 Investeringen Product
L/B
Lasten 1.10 ‐ Onderwijs 2.10 ‐ Economie 2.20 ‐ Ruimte 2.90 ‐ Gebouwenexploitatie 3.20 ‐ Wijkgericht werken 3.30 ‐ Sport 3.40 ‐ Duurzaamheid, milieu & afval 3.50 ‐ Beheer openbare ruimte 3.90 ‐ Parkeerexploitatie 4.20 ‐ Publieke dienstverlening 4.90 ‐ Algemene baten en lasten
L L L L L L L L L L L
250 0 18.097 9.754 0 1.051 1.146 34.432 210 150 7.008 72.097
Baten 1.10 ‐ Onderwijs 2.20 ‐ Ruimte 2.90 ‐ Gebouwenexploitatie 3.20 ‐ Wijkgericht werken 3.30 ‐ Sport 3.50 ‐ Beheer openbare ruimte 3.90 ‐ Parkeerexploitatie
B B B B B B B
0 ‐6.717 ‐4.550 0 0 ‐255 0 ‐11.522
‐1.803 3.220 ‐7.563 ‐42 ‐50 0 ‐74 ‐6.312
60.575
31.199
Saldo
Oorspr Mutatie Budget Budget Budget TR 2015 2015 2016
77 Tussenrapportage 2015 Gemeente Tilburg
16.518 16.768 6.000 6.000 ‐1.387 16.710 7.724 17.478 367 367 5.628 6.679 1.126 2.272 ‐3.148 31.284 919 1.129 0 150 3.764 10.772 37.511 109.608
Budget 2017
Budget 2018
Budget 2019
9.825 0 11.421 8.199 0 841 822 32.441 176 150 3.799 67.674
250 0 8.032 5.933 0 1.437 1.395 27.639 176 150 4.075 49.086
250 0 3.787 6.570 0 1.437 799 19.504 176 150 3.790 36.463
250 0 6.700 6.570 0 1.437 799 26.217 176 150 3.790 46.088
‐1.803 ‐3.496 ‐12.113 ‐42 ‐50 ‐255 ‐74 ‐17.833
‐9.575 ‐6.739 ‐550 0 0 ‐255 0 ‐17.119
0 ‐1.747 ‐950 0 0 ‐255 0 ‐2.952
0 ‐1.028 0 0 0 ‐255 0 ‐1.283
0 ‐1.161 0 0 0 ‐255 0 ‐1.416
91.775
50.555
46.134
35.180
44.672
Bijlage 3.7 Afkortingenlijst
Bijlage 3.7: Afkortingenlijst 3D A&O AHOED AMvB AR ARBO AWBZ AWZI B&W BBP BBV BBZ BDU BIT BLIK BNG BOM BTW BUIG BV CAK CAO CER Coelo CPO CV CZM DG DIS DU EC EJB ELENA EU FIDO FTE GBA GF GFT GGD GGZ GR Ha. HHT HOF HOV HRM IAU/MAU ICT IKB JOGG JR KOV LEA LHFT MFA MFB
3 Decentralisaties Advies & Ontwikkeling Apotheekhoudende Huisartsen Onder Eén Dak Algemene Maatregel van Bestuur Algemene Reserve Arbeidsomstandigheden Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Afvalwater Zuiverings Installatie Burgemeester & Wethouders Bruto Binnenlands Product Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten Besluit bijstandsverlening zelfstandigen Brede Doeluitkering Bestuurlijk Interventie Team Buurt en Leefomgeving in Kaart Bank Nederlandse Gemeenten Brabantse OntwikkelingsMaatschappij Belasting Toegevoegde Waarde Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen aan Gemeenten Besloten Vennootschap Centraal Administratie Kantoor Collectieve Arbeidsovereenkomst Compensatie verplicht eigen risico Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Commanditaire Vennootschap Collectieve zorgverzekering minima Diamant‐Groep Documentair Informatiesysteem Decentralisatie‐uitkering Europese Commissie Eindejaarsbericht European Local ENergy Assistance Europese Unie Financiering decentrale overheden Full Time Equivalent Gemeentelijke Basis Administratie Gemeentefonds Groente, Fruit en Tuinafval Gemeentelijke Gezondheidsdienst Geestelijke Gezondheidszorg Gemeenschappelijke Regeling Hectare Huishoudelijke Hulp Toelage Wet Houdbare Onderhoudsfinanciën Hoogwaardig Openbaar Vervoer Human Resource Management Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU)/Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) Informatie‐ en Communicatietechnologie Individueel Keuzebudget Jongeren op Gezond Gewicht Jaarrekening Kinderopvang Lokaal Educatieve Agenda Lokaal Herstructureringsfonds Tilburg Multifunctionele Accommodatie Monumentenfonds Brabant 78 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg
Bijlage 3.7 Afkortingenlijst
MIRT MJP MKB MOED MWB NAI NJB NOMA NV OCW OP OZB P&C PB PGB PIOFACH PPT PRO RGI RMC RO RRO RWTC SCP SDE SHV SOM SUMP SVB SW SWOT SWR SZW TCC TR TTC TWM UWV vGRP VNG VSO VSV VvE VWS W&I WAJONG WEW WKO Wlz Wmo WOZ WSW WSW Wtcg WVR WW WWB ZAT ZGW
Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport Meerjarenprogramma Openbare Ruimte Midden‐ en KleinBedrijf Midden‐Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid Midden en West Brabant Nederland Arbitrage Instituut Najaarsbericht Nieuw Model Ondersteuning Arbeidsmarkt Naamloze vennootschap Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Operationeel Programma Onroerend Zaak Belasting Planning en Control Programmabegroting Persoons Gebonden Budget Personeel, Informatievoorziening, Organisatie, Financiën, Administratieve organisatie, Platform Promotie Techniek Praktijkonderwijs Reserve Grootschalige Investeringswerken Regionaal Meld‐ en Coördinatiepunt Ruimtelijke Ordening Regionaal Ruimtelijk Overleg Rotary Wing Training Center Sociaal en Cultureel Planbureau Subsidieregeling Duurzame Energieproductie Schuldhulpverlening Stadsontwikkelingsmaatschappij Sustainable Urban Mobility Plan Sociale Verzekerings Bank Sociale Werkvoorziening Strengths, Weaknessess, Opportunities and Threats Structuurvisie Water en Riolering Sociale Zaken en Werkgelegenheid Team Complexe Casuïstiek Tussenrapportage Tilburg Trade Center Tilburgse Waterleidingmaatschappij Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Verbreed gemeentelijk rioleringsplan Vereniging Nederlandse Gemeenten Voortgezet speciaal onderwijs Vroegtijdig Schoolverlaten Vereniging van Eigenaren Volksgezondheid, Welzijn en Sport Werk en Inkomen Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten Waarborgfonds Eigen Woningen Warmte‐/Koude Opslag Wet langdurige zorg Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wet Onroerende Zaken Wet Sociale Werkvoorziening Waarborgfonds Sociale woningbouw Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten Woon‐ Vervoer en Rolstoelvoorzieningen Werkloosheidswet Wet Werk en Bijstand Zorg‐ en Adviesteam Zaakgericht werken 79 Tussenrapportage 2015 gemeente Tilburg