200906_oefen.pdf Tentamen 25 juni 2009, vragen
Universiteit Utrecht | Farmacie | Geneesmiddel en patient
Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
Naam: …………………………
Collegekaartnummer: …………
OPGAVEN TENTAMEN BLOK FA-201 ‘GENEESMIDDEL EN PATIENT’ 25 juni 2009
9.00 – 12.00 uur
• • • •
Schrijf op ieder blad uw naam en nummer collegekaart Vermeld elk antwoord op een apart dubbel tentamenvel De te behalen punten staan vermeld bij elke vraag Geef bij elk antwoord een korte en bondige uitleg
•
Gegevens:
Dapson pKa = 2,41 logP = 0,4 Vd = 1,5 L/kg Cl(totaal) = 2,6 L/uur Clofazimine pKa = 8,51 logP = 7 Vd = 1470 L Cl(totaal) = 76,7 L/uur
Vraag 1 a. - Teken de molecuulstructuur (met correcte lading) van Dapson bij pH = 8. - Geef met (een) pijltje(s) aan bij welke groep(en) een pKa van 2,41 hoort/horen. - Is/Zijn dit (een) zure of basische groep(en)? (4) b. Schets (niet op grafiekpapier) de pH (x-as) vs de lading (y-as) tussen pH = 1 en 14. (4) Dapson wordt geanalyseerd met behulp van reversed-phase HPLC. c.
Hoe kan met chromatografie de identiteit van Dapson bepaald worden? (2)
1 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
Vraag 2 a. Als twee clofazimine tabletten van verschillende fabrikanten dezelfde hoeveelheid werkzame stof bevatten en dezelfde AUC opleveren, dan zullen ze ook: 1. hetzelfde therapeutische effect geven 2. dezelfde plasmaconcentratie-tijd curve opleveren 3. dezelfde mate van absorptie kennen Geef aan of u het met deze mogelijkheden eens/oneens bent, en beargumenteer per optie kort uw mening. (6) b.
Dapson wordt veel beter en sneller geabsorbeerd dan Clofazimine. Is de maag in principe een geschikt onderdeel van het spijsverteringskanaal voor een goede absorptie van Clofazimine? En ook voor Dapson? (6)
c.
Beide farmaca worden uitgescheiden in de moedermelk. Geef aan welke route het farmacon (verpakt in de toedieningsvorm) moet afleggen om na orale toediening in de moedermelk te arriveren. (4)
Vraag 3 a. Indien Clofazimine wordt gebruikt door een man met zeer veel overgewicht, moet de dosering van Clofazimine dan worden verhoogd of verlaagd of hoeft de dosering van Clofazimine niet worden aangepast? Verklaar je antwoord. (5) b.
Clofazimine heeft een lage plasma-eiwitbinding. Stel dat de plasmaeiwitbinding in een patiënt sterk toeneemt. Als gevolg hiervan zal het verdelingsvolume sterk afnemen, maar de totale hoeveelheid Clofazimine die in vetweefsel doordringt nauwelijks veranderen. Hoe zijn deze twee gevolgen te verklaren? (8)
2 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
Vraag 4 Dapson wordt in de lever geacetyleerd tot het inactieve metaboliet Monoacetyldapson.
a.
Teken aan de hand van structuurformules de acetyleringsreactie en vermeld tevens of er sprake is van een fase I of fase II reactie. (4)
b.
Dapson ondergaat een enterohepatische kringloop. Leg exact uit hoe dit in het geval van Dapson verloopt. (4)
c.
Veel geneesmiddelen worden gemetaboliseerd door CYP-enzymen. Welke stelling (slechts één) is waar? Je hoeft je antwoord niet te verklaren. (3) Stelling I: geneesmiddelen met dezelfde werking worden door dezelfde CYP-enzymen afgebroken. Stelling II: geneesmiddelen met een bepaalde structurele overeenkomst kunnen door dezelfde CYP-enzymen afgebroken. Stelling III: alle geneesmiddelen worden door hetzelfde CYP-enzym afgebroken. Stelling IV: elk geneesmiddel wordt door zijn eigen CYP-enzym afgebroken. Vraag 5 Uit onderzoek in honden (Renal and biliary disposition of dapsone in the dog. Biggs JT Jr, Uher AK, Levy L, Gordon RD, Peters JH. Antimicrob Agents Chemother. 1975 Jun;7(6):816-24.) zijn de volgende gegevens afkomstig:
Tijdstip
1
Plasma eiwitbinding
80%
Renale klaring Dapson Inuline
Urine flow (ml/min per kg)
(ml/min per kg)
(ml/min per kg)
0,42
1,36
2,94
Ratio
0,47
Inuline wordt uitsluitend via glomerulaire filtratie uitgescheiden en is een maat voor de nierfunctie. a. Welke andere stof wordt ook vaak gebruikt als maat voor de nierfunctie? En zal de klaring van inuline en deze andere stof gelijk zijn? Indien ongelijk, van welke stof is de klaring groter? Verklaar je antwoord! (5) b. Wordt Dapson via actieve secretie in de nier uitgescheiden? Leg uit en verwerk in je antwoord de vrije fractie van Dapson in het plasma en de Inuline klaring. (6) c. Naast glomerulaire filtratie en actieve secretie zijn er nog twee processen die bijdragen aan excretie via de nier. Welke zijn dat? (2) d. Geef in onderstaand figuur duidelijk aan waar de 4 processen die bijdragen aan excretie via de nier zich afspelen. (4) Beantwoord deze vraag op het uitgereikte antwoordblad behorende bij vraag 5d.
3 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
Vraag 6 Er zijn aanwijzingen dat het gelijktijdig innemen van voedsel de biologische beschikbaarheid van Clofazimine verhoogt. a. Verwacht je dat de AUC toegenomen, afgenomen of hetzelfde zal zijn vergeleken met de AUC van Clofazimine zonder gelijktijdige voedselinname? Verklaar je antwoord. (5) b. Verwacht je dat het verdelingsvolume toegenomen, afgenomen of hetzelfde zal zijn vergeleken met het verdelingsvolume van clofazimine zonder gelijktijdige voedsel-inname? Verklaar je antwoord. (5) Na een eenmalige orale toediening wordt de maximale plasmaconcentratie van Clofazimine bereikt na 8-12 uur. c. Indien een hogere dosis van Clofazimine gegeven zou worden, wat gebeurt er dan met tmax? (5)
4 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
Vraag 7 Tijdens een studie naar een betrouwbare HPLC methode om plasma-levels van Dapson in mensen te kunnen bepalen, wordt aan een gezonde, volwassen mannelijke vrijwilliger een eenmalige orale dosis van 100 mg Dapson toegediend. De plasma-concentraties van Dapson worden op verschillende tijdstippen na toediening gemeten. De resultaten van die metingen staan weergegeven in onderstaande tabel:
Tijd (uur)
Concentratie (ng/mL)
0.5 1 2 4 6 8 24 48
710 1300 1310 1440 1170 1140 710 440
a.
Teken een plasmaconcentratie-tijd curve van Dapson. Teken tevens een logaritmische plasmaconcentratie-tijd curve. (4) Maak deze tekeningen op aangeniet grafiekpapier. Voeg het gehele vragenformulier bij het antwoordvel van vraag 7.
b.
Bereken met behulp van de trapezium-methode de AUC0-48uur. Bereken vervolgens met behulp van de grafieken de ke, t½ en de AUC0-∞ van Dapson. (10) De AUC en de klaring (Cl) zijn belangrijke farmacokinetische parameters bij het vergelijken van doseringen en doseringsvormen van geneesmiddelen.
c.
Leg duidelijk uit (in farmacokinetische termen!) wat Cl precies weergeeft. (2)
5 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]
TENTAMEN BLOK FA-201 ‘GENEESMIDDEL EN PATIENT OP 25 JUN I 2009
Naam: ………………..
Collegekaartnummer: …….
Antwoord vraag 5d:
6 Distributing prohibited | Downloaded by: Merve Cihangir | E-mail address:
[email protected]