3/2009
➜ Remigranten in Caïro ➜ Remigratie en Partnertoeslag ➜ Spreekuurlocatie Enschede ➜ en meer...
Remigratie Nieuws
Beste lezer, Dit jaar nog zal de minister van WW&I, de heer E. van der Laan, zijn standpunten ten aanzien van de Remigratiewet aan de Tweede Kamer bekendmaken. Onze doelgroepen komt informatie over eventuele wijzigingen in de Remigratiewet natuurlijk ter ore. Dagelijks krijgen we telefoontjes waarin men vraagt naar wat er gaat komen. Een veel voorkomende vraag is of de leeftijd waarop men gebruik kan gaan maken van een remigratie-uitkering verhoogd gaat worden. Ook wil men weten of de minister de hoogte van de uitkeringen gaat aanpassen. Mensen die nu nog niet tot de doelgroepen van de Remigratiewet behoren, vragen of zij straks wél worden opgenomen als doelgroep. Over de doelgroepen is het standpunt van het NMI duidelijk. Vele jaren al maken mensen die niet tot de doelgroeplanden behoren ons duidelijk dat ook zíj graag een beroep willen doen op de Remigratiewet. Zij signaleren dat deze wet een oneigenlijk onderscheid maakt tussen hen en de huidige doelgroepen. Dit terwijl er onder hen wel degelijk mensen zijn die, uiteraard op basis van vrijwilligheid, willen remigreren en daar ondersteuning bij nodig hebben. Het NMI is dan ook van mening dat iedereen die verplicht een inburgeringstraject aflegt in aanmerking moet kunnen komen voor de faciliteiten van de Remigratiewet. Vijf jaar geleden al hebben we de toenmalige minister
daarom geadviseerd de doelgroepen van de Remigratiewet te verruimen. Eind dit jaar gaat de Tweede Kamer dus debatteren over de Remigratiewet. Voor een zuivere discussie heeft het NMI het onderzoeksbureau Regioplan opgedragen om het profiel van de gebruikers van de Remigratiewet in kaart te brengen. Wat is de leeftijd van degenen die gebruik maken van deze voorziening en hoe lang bijvoorbeeld is men werkloos geweest? De uitkomsten van dit onderzoek, samen met onze kennis en jarenlange ervaring zal het NMI inzetten bij haar advies aan de minister. Wij verwachten van deze minister dat hij een helder en menselijk remigratiebeleid voorstaat en dat mensen die écht een steun in de rug nodig hebben in de nabije toekomst een beroep kunnen (blijven) doen op de Remigratiewet. Z.I. Kutluer directeur
Nederlands Migratie Instituut, RemigratieNieuws 03/2009
Ontmoeting met remigranten in Egypte
‘De koffers staan altijd klaar’ Terug in hun moederland leven remigranten in Egypte helemaal op. Ze hebben meer plezier en contact met anderen dan in Nederland. Als ze zich willen vestigen in Egypte, ontstaan er echter veel problemen. De remigranten blijken zich dan toch minder thuis te voelen in Egypte dan gedacht en verlangen naar Nederland. Het NMI ging in Caïro in gesprek met remigranten en pendelaars om te horen hoe het is om terug te keren naar Egypte. Magdi Mustapha reist heen en weer tussen Egypte en Nederland. ‘Ik ben directeur van het reisbureau Nile Travel en moet voor mijn familiebedrijf veel netwerken, zowel in Nederland als in Egypte. In Nederland wonen mijn vrouw en kinderen. Ben
ik in Egypte, dan verlang ik naar hen, en ben ik in Nederland, dan heb ik heimwee naar Egypte. Ik weet echt nog niet waar ik uiteindelijk mijn oude dag ga doorbrengen. Bij ons, de eerste generatie migranten, zie je die twijfel vaak.’ ‘Ik kan niet meer wennen in Egypte,’ vertelt Yusuf. ‘Hier heerst een heel andere mentaliteit. In Nederland is men strikt. Een afspraak is een afspraak. Eind jaren zeventig ging ik naar Nederland om er te werken. Ik trouwde een Nederlandse vrouw en ben uiteindelijk een eigen horeca-onderneming gestart. Altijd heb ik veel en hard gewerkt. Mijn zaken heb ik nu verkocht als gevolg van mijn scheiding. Na bijna veertig jaar ben ik zo gewend aan de Nederlandse mentaliteit dat ik me in Egypte niet meer permanent durf te vestigen.’ Magdi vult aan: ‘Je moet soepel zijn en weten om te gaan met het verschil in mentaliteit en zaken doen. In Nederland heb je rechten en daar kun je een beroep op doen. In Egypte heb je ook rechten, maar om er gebruik van te kunnen maken, bewandel je een omweg. Dat is een groot verschil. Zonder geld krijg je hier niets gedaan. Een normaal salaris is daardoor vaak niet genoeg om van te leven. Iedereen is op zoek naar bijverdiensten. De levensstandaard ligt hier veel lager dan in Europa. Egyptenaren die met hun Nederlandse AOW terug willen naar Egypte kunnen van dat bedrag goed leven.’
Magdi Mustapha
Mevrouw Radi heeft haar eigen redenen om te kiezen voor terugkeer naar Egypte. Ze woonde zes jaar in Nederland, maar kon er niet wennen. >>
Mevrouw Radi (links) met consulenten van het NMI
<< Een aantal jaren geleden koos ze voor terugkeer en vestigde zich in een luxe buitenwijk van Caïro. ‘Ik vond het moeilijk om te wennen in Nederland. Ik kreeg de taal niet onder de knie. We
Het NMI brengt bij cliënten zowel de materiële als de immateriële gevolgen van remigratie aan de orde. Voor- en nadelen van remigratie, ook voor de partner en kinderen, worden uitvoerig besproken. Kinderen die in Nederland zijn opgegroeid en met hun ouders remigreren willen wellicht later tóch naar Nederland terug. Door de opgelopen taalachterstand en doordat hun opleiding in het buitenland niet altijd aansluit bij de Nederlandse situatie zal de kans op succes op de arbeidsmarkt afgenomen zijn. Ouders dienen daarom te overwegen of het verstandiger is te wachten met remigratie tot de kinderen zelfstandig kunnen kiezen voor deze ingrijpende stap.
woonden klein en ik had geen vriendinnen. Hier in Egypte woon ik prima.’ Haar man heeft twee shoarmazaken in Nederland en bezoekt zijn gezin een paar maanden per jaar. Vanwege de opvoeding van de kinderen hebben ze ervoor gekozen dat zij in Egypte naar school gaan. Ze vonden de scholen in Nederland te vrij. ‘Mijn man en ik willen dat onze kinderen de normen en waarden van Egypte meekrijgen.’ Mevrouw Radi kan zich met de kinderen goed redden. ‘Toch blijf ik twijfelen en onze koffers om naar Nederland terug te gaan staan altijd gepakt. Zal ik teruggaan? En wanneer dan? Als de kinderen klaar zijn met hun school?’ Keuze voor remigratie is voor Egyptische migranten vaak moeilijk omdat zij niet behoren tot de doelgroepen van de Remigratiewet. Magdi: ‘Ik begrijp niet waarom wij anders behandeld worden dan bijvoorbeeld Turken en Marokkanen. Meer dan 20.000 Egyptenaren werken en wonen er in Nederland. Als zij teruggaan naar Egypte willen ook zíj gebruik kunnen maken van de Remigratiewet.’
Leidt afschaffing partnertoeslag tot uitstel remigratie? Momenteel kan een AOW-gerechtigde in aanmerking komen voor een partnertoeslag AOW indien zijn/haar partner nog geen 65 jaar is en weinig of geen inkomen heeft. Per 1 januari 2015 vervalt deze partnertoeslag. Dat betekent dat degenen die in 2015 of daarna voor het eerst AOW gaan ontvangen, geen partnertoeslag meer kunnen ontvangen. Degenen die al vóór 2015 recht hadden op een partnertoeslag behouden het recht op de toeslag tot de partner zelf ook 65 jaar is geworden en AOW gaat ontvangen. Migranten die in 2015 of daarna voor het eerst AOW ontvangen en met hun partner willen remigreren, zullen wellicht gaan overwegen of ze remigratie uitstellen tot ook de partner 65 jaar is
geworden. De partner bouwt namelijk alleen bij verblijf in Nederland AOW-rechten op, namelijk 2 procent per jaar. Hoe langer men in Nederland verblijft, hoe groter dus het bedrag aan AOW waar men na zijn/haar 65ste recht op heeft. In opdracht van het Ministerie van SoZaWe zal de Pensioenkijker, een onafhankelijke organisatie die voorlichting geeft over de AOW en pensioenen, en het NOOM (Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten) voor de lidorganisaties van het NOOM een voorlichtingsronde verzorgen over het afschaffen van de partnertoeslag AOW per 1 januari 2015. Het NMI is gevraagd om voor een flink aantal voorlichtingen een spreker aan te leveren. Tijdens die bijeenkomsten zal het NMI ingaan op de AOW en de gevolgen van de afschaffing partnertoeslag AOW.
Nederlands Migratie Instituut, RemigratieNieuws 03/2009
Aan de balie ‘Ik ben bij het NMI gekomen omdat ik gebruik wil maken van de Remigratiewet. Momenteel sta ik bij de gemeente ingeschreven samen met mijn eerste vrouw. Maar deze vrouw is vorig jaar in Afghanistan overleden. Inmiddels ben ik met een andere vrouw getrouwd. Zij is uit Afghanistan gevlucht en woont, samen met ons kind, in Pakistan. Nu ben ik van plan om samen met hen in Kabul, Afghanistan, te gaan wonen. Omdat ik niet weet wat ik nu doen moet en hoe ik het allemaal moet regelen ben ik bij het NMI terechtgekomen. Tijdens mijn eerste gesprek daar heeft de consulente van het NMI voor mij met de gemeente gebeld om te vragen waarom ze niet willen registreren dat mijn eerste vrouw is overleden en ik hertrouwd ben. Het bleek dat ze mijn verhaal daar wel hebben opgeschreven, maar verder niets kunnen doen, omdat ik geen officiële documenten kan laten zien. Maar het is voor mij erg moeilijk die officiële documenten te krijgen. Eerst moet ik een bewijs van het overlijden van mijn eerste
vrouw vanuit Afghanistan zien te bemachtigen, bijvoorbeeld een verklaring van een arts van het ziekenhuis waar zij is gestorven. Als dat is gelukt, moet ik daarmee naar het Afghaanse consulaat voor een consulair stempel waardoor het een officieel document wordt. Dan moet ik naar Buitenlandse Zaken om dit document te laten legaliseren door de Nederlandse autoriteiten. Met die papieren kan ik naar de gemeente, naar het GBA, en kunnen zij het overlijden van mijn eerste vrouw en het huwelijk met mijn tweede partner inschrijven. Ik geloofde niet echt in al dit gedoe, maar de consulente heeft me overgehaald het toch te proberen omdat het voor mij beter is om als gehuwde man mijn aanvraag voor een remigratieuitkering te doen. Helaas wilde de Afghaanse ambassade niet meewerken. Het enige dat ik nu nog wil is bij mijn vrouw en kind zijn. Daarom heb ik de aanvraag als alleenstaande ingevuld. Het is allemaal zo vreselijk ingewikkeld en ik wil zó graag weg.’
Mobiliteit EU-burgers
Wonen en werken over de grens eenvoudiger Per 1 maart 2010 zorgen nieuwe EU-verordeningen ervoor dat wonen of werken over de grens voor EU-onderdanen eenvoudiger wordt. De nieuwe regels betekenen onder meer dat mensen voor hun socialezekerheidsrechten geen nadeel ondervinden als men over de grens gaat werken of wonen. EU-burgers
kunnen zich daardoor gemakkelijker door de EUlanden bewegen met behoud van hun socialezekerheidsrechten, zoals opgebouwde pensioenrechten. De nieuwe regels zijn van toepassing op alle sociale verzekeringen (de sociale bijstand valt echter buiten het bereik van deze verordeningen).
Turkse en Marokkaanse Nederlanders vaker met AOW naar eigen land Het CBS meldt dat het aantal AOW’ers dat woonachtig is in Turkije en Marokko stijgt. Momenteel wonen er ongeveer 19.000 AOW-gerechtigden in Turkije en bijna 11.000 in Marokko. Voor beide landen is dit aantal 3,5 keer hoger dan tien jaar geleden. Een op de tien AOW’ers woont in het buitenland. Meer dan 90 procent van hen krijgt een onvolledige AOW-uitkering, aldus het CBS. Tussen de jaren ’60 en ’70 kwamen veel Turkse en Marokkaanse arbeidsmigranten naar Nederland. Ze waren in de bloei van hun leven. Om voor arbeidsbemiddeling in aanmerking te komen, mochten zij indertijd niet ouder zijn dan 35 jaar. Deze eerste generatie migranten heeft inmiddels
de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Nog steeds hebben zij een sterke band met het land waar zij zijn opgegroeid en waarvan zij vaak nog de nationaliteit bezitten. Het verlangen om de oude dag daar door te brengen is een wens die velen jarenlang hebben gekoesterd en die nu in vervulling kan gaan. Het NMI bevestigt dat steeds meer ouderen terug willen keren. Het aantal aanvragen voor een remigratie-uitkering is in 2008 gestegen. Vooral het aantal Marokkaanse en Bosnische remigranten nam in 2008 toe. De daaraan voorafgaande jaren steeg vooral het aantal Turkse remigranten. Sinds de invoering van de Remigratiewet zijn in totaal 18.500 personen met behulp van een remigratieuitkering (45+ uitkering) teruggekeerd. Ruim 60 procent van deze groep is ouder dan 60 jaar. De meeste remigranten combineren hun AOW- of andere uitkering met een remigratievoorziening. In 2008 ontving 67 procent van de remigranten een samenlopende uitkering. Remigranten die AOW-gerechtigd zijn kunnen, net als autochtone Nederlanders, kiezen voor de export van hun AOW-uitkering. Het is mogelijk dat deze (onvolledige) AOW-uitkering hoger is dan de remigratie-uitkering waarop de remigrant aanspraak kan maken. In dat geval adviseert het NMI geen beroep te doen op een remigratie-uitkering. Men hoeft dan geen afstand te doen van de Nederlandse nationaliteit en kan vrij Nederland in- en uitreizen - het zogeheten pendelen - , wat zeker voor remigranten met kinderen in Nederland, een geruststellende gedachte is.
Spreekuurlocatie Enschede
Turkse ouders, opgelet!
Met ingang van 1 oktober zijn de openingstijden van de spreekuurlocatie Enschede op maandag en vrijdag van 9.30-12.30 uur. Adres: Nijverheidstraat 11 7511 JM Enschede T (053) 431 07 47 F (053) 430 97 78
Turkse ouders die na verblijf in Turkije terugreizen naar Nederland kunnen op de luchthavens daar problemen krijgen met de autoriteiten rond hun meereizende kinderen. Ze moeten daarom goed opletten dat hun kinderen de juiste documenten hebben. Minderjarige kinderen moeten: - bijgeschreven zijn in het Nederlandse paspoort van de begeleidende ouder; of - een eigen Nederlands
Nederlands Migratie Instituut (NMI) Catharijnesingel 50, Utrecht Postbus 19215 3501 DE Utrecht
paspoort kunnen overleggen; of -e en Nederlandse verblijfsvergunning kunnen overleggen; of - een geldig terugkeervisum in het Turkse paspoort hebben. Voor terugreizen zijn de Nederlandse geboorteakte, of het bijgeschreven zijn in het Turkse paspoort van een ouder, of het Nederlandse paspoort of verblijfsdocument van de ouder onvoldoende.
RemigratieNieuws is een gratis uitgave van het NMI, verschijnt vier maal per jaar en is ook te vinden op www.nmigratie.nl. RemigratieNieuws houdt intermediairen, organisaties, instellingen en overige geïnteresseerden in het NMI op de hoogte
T (030) 234 29 36 F (030) 230 49 32
van ontwikkelingen in en rond de organisatie. Redactie: Inanç Kutluer, Margreet Macco, Alice Odé, Han Volkers.
[email protected] www.nmigratie.nl
Foto’s: NMI Vormgeving: SIN Visuele Communicatie, Den Haag Druk: Drukkerij Anraad, Nieuwegein
Remigratie-infolijn T (030) 236 42 45
