10 jarig Corendon wil omzet maal 2. magazine newsletter professional magazine for the belux travel trade june - july 2010 issue 51

bimonthly magazine, general post office 3000 leuven mail. | publisher danny verheyden

magazine newsletter www.travel2.be professional magazine for the belux travel trade | june - july 2010 | issue 51

+

10 jarig Corendon wil omzet maal 2

World Gold Protection met Annulering : Reizen in alle sereniteit, ook op zakenreis. World Gold Protection met Annulering, in 2007 én 2008 uitgeroepen tot beste Bijstandscontract op de markt. Onmogelijk om te vertrekken? Dan wordt de reis terugbetaald. Tegenslag onderweg naar het werk of op reis? Bagage kwijt op de luchthaven? Wat er ook gebeurt, Mondial Assistance en haar uitgebreide internationale netwerk laat mensen nooit in de steek. Waar ze zich ook bevinden, dag en nacht, 365 dagen per jaar. Maar World Gold Protection met Annulering biedt meer. De onbeperkte terugbetaling van medische kosten in het buitenland. Een vervangwagen – gedurende 5 dagen in België, 10 dagen in het buitenland (Europa) en tot 30 dagen bij diefstal. Een bagageverzekering tot € 2.000 per persoon, met daarin ook een dekking tot € 1.000 voor waardevolle voorwerpen zoals gsm, laptop en sportmateriaal. En dat zijn nog maar enkele van de vele voordelen ... De wereldwijde nummer 1 in bijstand, daar kan men op rekenen. Nu meer dan ooit.

Wereldwijd Nr 1. Reken gerust op ons. Tel. +32 2 290 64 68 www.mondial-assistance.be

contents

colofon magazine newsletter www.travel2.be

is a publication of dvproductions

Publisher Danny Verheyden

coverfoto

10jarig Corendon wil omzet maal 2

office Danny Verheyden Willem Lepelstraat 28, B-2000 Antwerp M +32 475 94 49 72 F +32 3 336 68 37 E [email protected] W www.travel2.be

(foto © Daniël Geeraerts)

Editor In Chief Danny Verheyden editors Pascal Baetens Chris Berkein Fred Braeckman Liesbet Cornelissen Phil De Bouck Corinne Le Brun Walter Roggeman Lieve Simeons Jean Speetjens Marc Sprengers Pascal Struyve Jan Torfs Bernard Tuyttens Marlies Van Bouwel Jan Van Steen Marc Vandermeir Miet Waes Photographers & editors Daniël Geeraerts Art direction & production Drukkerij Van der Poorten

ECTAA

6 Herziening van de Europese richtlijn op pakketreizen: op zoek naar een nieuw evenwicht

COVERSTORY

8 Corendon is 10 jaar aanwezig op de Belgische markt. “Binnen de 5 jaar wil ik de omzet in België verdubbeld zien tot 40 miljoen €”, aldus Corendon-stichter Atilay Uslu.

Actua

12 Spanje: beleving en variëteit

DESTINATION

14 Sfax, de stad van de olijfolie, en de Kerkennah eilanden 16 Alghero: mooiste stad van Sardinië

Print & distribution Drukkerij Van der Poorten

18 Metz lokt toeristen met wereldkunst

Circulation 6.000 (NL, FR, Eng)

22 De fauna en flora van Costa Rica

Subscription Belgium: 30 euro (1 year) Other contries: 45 euro (1 year) The publisher denies any responsability for opinions expressed by contributors or copyright of pictures provided by them.

19 Nu naar Cuba?

rail

24 Elipsos: the train is the destination

HOTELLERY

25 W Barcelona: vaut le voyage 26 Grand Excelsior: in de geest van de Ridders 27 Romantik Hotels: nog meer wellness

CRUISE & FERRY

28 Norwegian innoveert weer met de Epic 30 Holland America Line: cruisen wordt dé trend

june - july 2010 travel2

3

Lomé (Togo)

Cotonou (Benin)

Ouagadougou (Burkina Faso)

Accra (Ghana)

Abidjan

Banjul

Bujumbura

Conakry

Dakar

Douala

Entebbe

Freetown

Kigali

Kinshasa

Luanda

Monrovia

Nairobi

Yaounde

Met Lomé, Cotonou, Ouagadougou en Accra voegen we 4 nieuwe bestemmingen toe aan ons Afrikaans netwerk, dat nu 18 bestemmingen telt. Hoog tijd dus om uw klanten nog meer van Afrika te laten ontdekken met Brussels Airlines. Boek nu vluchten naar Lomé, Cotonou, Ouagadougou en Accra en laat uw klanten deze zomer nog naar deze bestemmingen vliegen.

edito

Just a bit Danny Verheyden

G

aan de last minutes de in het voorjaar opgelopen schade nog kunnen goedmaken voor de georganiseerde reiswereld? Just a bit….

De cijfers tot en met einde mei, rekening houdend met de negatieve boekingen als gevolg van de aswolk, zijn alleszins sprekend: een -9% voor het geheel der boekingen, met een -9,1% voor de short en medium haul, en een -5,9% voor de long haul. De autovakanties lijden minder (-5,7%) in vergelijking met de vliegvakanties (-10,8%). De citytrips vormen het enige segment dat er op vooruit gaat, met een + 9%. Geldt de daling voor alle marktspelers? Bij Jetair werd de achterstand van begin dit jaar vrijwel volledig ingelopen, zo stelde CEO Bart Brackx tijdens de voorstelling van de winterbrochure. In een dalende markt van georganiseerde vakanties is het marktaandeel van Jetair dus nog aan het toenemen, ten nadele van een Thomas Cook, dat de boekingen via de reisagentuur achteruit ziet gaan. Het boekingspatroon bij de consument is ondertussen tweeledig geëvolueerd naar een vroegboekgedrag en een (zeer) laat boekingsgedrag. De trend om vroeg te boeken was dit jaar echter niet al te denderend, de Ijslandse aswolk heeft ervoor gezorgd dat de vakantiebeslissing steeds maar uitgesteld werd, met last minutes die dit jaar nog later geboekt werden. Mensen willen nu eenmaal zeker zijn, om het in speekwoordelijke termen te houden, dat de vlieger wel degelijk opgaat, en dat men ook tijdig terug geraakt. Het is moelijk in te schatten wat de gevolgen zouden geweest zijn van een aswolk in volle zomerseizoen…

Wat wordt het op korte termijn? Waren de cijfers van april, door de aswolk, vrij dramatisch met een -20%, dan toont de nog meevallende -2,8% voor de maand mei dat er snel op de bal wordt gespeeld door de consumenten. Juni, juli en augustus kunnen het tij nog verder doen keren, de winter ziet er op dit ogenblik, in een toch lichtjes verbeterend socio-economisch klimaat, hoopgevend uit. De tijd speelt in het voordeel van de sector, hopend dat de wonden ondertussen zachtjes zullen helen… Een echt duidelijk herstel van de markt zit er op lokaal vlak nog niet aan te komen, Europees zijn er meer tekenen van herstel. Eén en ander wordt ook bevestigd door het Duitse studiebureau IPK, dat berekende dat het aantal individueel afgelegde reizen in Europa dit jaar ongeveer op hetzelfde niveau zal liggen dan net voor het uitbreken van de crisis begin 2009. Er bestaat zelfs een kans dat er met een +1% afgesloten wordt. Het bevestigt dat de belangrijkste markten zoals de Duitse en de Britse dit jaar goed aan het hernemen zijn, maar ook dat er verschillen blijven van markt tot markt. Globaal lijken de Europeanen dus opnieuw meer aan het reizen te slaan, in tegenstelling tot de Amerikanen, die nog (meer) lijden onder de gevolgen van de globale economische en financiële crisis. Er zal dit jaar 5% minder intercontinentaal gereisd worden door de Amerikaanse vakantiegangers. Dé outgoing markt van het ogenblik, en van de nabije toekomst is ongetwijfeld de Chinese, wat voor de Europese markt heelwat opportuniteiten langs de incoming zijde oplevert.

Danny Verheyden Publisher


5

ectaa

Herziening van de Europese richtlijn op pakketreizen Op zoek naar een nieuw evenwicht

I

n 1990 werd de Directive on Package Travel (PTD) (richtlijn betreffende pakketreizen) operationeel. Het doel was om de consumenten te beschermen bij de aankoop van een pakketreis. De impact op de reisindustrie kan moeilijk overschat worden. Dit was een mijlpaal in de professionalisering van de reissector. België heeft er destijds drie jaar overgedaan om deze richtlijn om te zetten in Belgische wetgeving. Het was Minister Van den Brande die de reiscontractenwet opstelde waarbij, onder zijn leiding, de Richtlijn op een eigen wijze geïnterpreteerd werd met een strikt onderscheid tussen reisbemiddeling en reisorganisatie. De Belgische wet is van toepassing sinds 16 februari 2004.

Essentie van de PTD (90/314EEC)

Deze richtlijn voorziet in minimum pre-contract informatie die aan de consumenten dient gegeven te worden en een opsomming van de formele eisen waaraan een contract voor een pakketreis dient te voldoen. Bovendien legt de PTD verplichtingen op aan de organisator/bemiddelaar indien de uitvoering niet correct verloopt. Tenslotte werd een verzekering tegen financieel onvermogen opgelegd en dit zowel voor de verkoper als de reisorganisator.

Nood aan vernieuwing

De huidige reismarkt is de jongste 2 decennia fundamenteel veranderd. De liberalisering van het Europese luchtruim , de opkomst van de low cost carriers en het ontstaan van dynamic packaging zijn fundamentele wijzigingen in onze industrie. De toegang tot informatie via het internet heeft deze effecten nog versterkt. De PTD houdt geen rekening met deze elementen waardoor er een scheeftrekking is ontstaan. Een klassiek voorbeeld is het feit dat een pakketreis aan een aantal voorwaarden dient te voldoen, en deze voorwaarden zijn niet van toepassing in het geval van dynamic packaging. Dit is concurrentievervalsend en voor de consument is het niet langer duidelijk in welke gevallen hij van deze bijkomende garantie kan genieten.

Werkwijze van de Commissie

In 2008 kondigde de Europese Commissaris voor consumenten M. Kuneva tijdens de ECTAA meeting in Sofia aan dat de Commissie een herziening van de PTD wilde doorvoeren. De objectieven waren drieledig. De scope van de richtlijn herzien (integratie van dynamic packaging), de informatieverplichting van de reisorganisatoren verduidelijken en de noodzaak voor een grotere prijsflexibiliteit onderzoeken.

6

travel2 issue 51

De Commissie heeft in 2009 een consultant aangesteld om een openbare raadpleging te organiseren teneinde een inzicht te krijgen in de wensen van de betrokken partijen. De bedoeling van deze studie is om een evaluatie te maken van de problemen met de huidige PTD, en na te gaan wat de impact is van mogelijke beleidsopties op het vlak van economische, sociale en milieu effecten. Deze impact assessment zou tegen eind september moeten voltooid zijn. Hierin worden een 7 tal beleidsopties bekeken. ECTAA heeft hieraan uitvoerig meegewerkt om de belangen van de reisbureaus en touroperators te verdedigen.

Horizontale of verticale benadering

In een eerste faze werd er nagedacht of het zinvol was om een harmonisatie uit te werken van de consumentenbescherming over de verschillende sectoren heen. In deze hypothese zou de PTD stopgezet worden en zou men de elementen integreren in de bestaande richtlijnen voor consumentenbescherming, bestaande uit 8 richtlijnen. Het uitgangspunt was dat het voor de consu-

ectaa

ment eenvoudiger zou zijn om zijn rechten te kennen los van een specifieke sector. Dit was de horizontale benadering. Deze heeft het niet gehaald, en men is terug gekomen naar een herziening van de PTD, en dus de verticale benadering.

BEUC

BEUC (Bureau Européen des Unions de Consommateurs) is een Europese overkoepelende organisatie van verbruikersorganisaties. Tijdens de Algemene Vergadering van ECTAA in Praag op 28 mei van dit jaar schetste de voorzitster van BEUC, Mevr. Monique Goyens, een beeld van de standpunten van haar vereniging. Opmerkelijk in haar betoog was dat BEUC een duidelijke voorkeur heeft om de verantwoordelijkheid voor de goede uitvoering van een pakketreis bij de verkoper (reisbureau) te leggen, met een regresrecht t.o.v. de reisorganisator. Indien dit punt zou opgenomen worden in de herziening van de PTD, zou dit een fundamentele wijziging betekenen tegenover de huidige manier van werken in ons land. In Frankrijk werd de PTD omgezet in Franse wetgeving op 13/07/1992 en hierbij wordt de verantwoordelijkheid voor de goede uitvoering van een pakketreis volledig bij de reisagent gelegd. In deze hypothese wordt de rol van de reisbemiddelaar versterkt en zal haar toegevoegde waarde t.o.v. de klanten verhogen. BEUC is van oordeel dat een full harmonisation niet noodzakelijk is omdat zij hopen dat sommige landen bij de omzetting van de richtlijn verder zullen gaan ten voordele van de consumentenbescherming.

Enkele ECTAA Standpunten

> ECTAA roept op om de PTD te actualiseren met als doel het level playing field tussen alle aanbieders van reiscombinaties te herstellen. Op deze manier moet het onevenwicht tussen touroperator, die pakketreizen samenstellen en aanbieders van à la carte reizen weggenomen worden. Voor ECTAA is het zeer duidelijk dat het moet gaan over een combinatie van reisdiensten. De verkoop van enkelvoudige producten moet uitgesloten blijven. Bovendien dient het te gaan over de B2C verkoop en niet de B2B. Op deze manier worden de zakenreizen niet opgenomen in de PTD. > De vereiste informatieverstrekking dient enkel te gaan over de basiselementen van de reis zoals prijs, bestemming, transport, accommodatie. > Informatieverplichting dient gelijklopend te zijn voor zowel drukwerken als online versies. > De reisorganisator is verantwoordelijk voor het aanleveren van de informatie. > De verantwoordelijkheid om reizigers bij te staan voor de goede uitvoering van de pakketreis moet liggen bij de aanbieder van de dienst en bij de organisator. > Het recht om een reis te annuleren door de consument kan volgens ECTAA enkel mits het betalen van een schadevergoeding. > Prijswijzigingen, zoals voorzien in het contract moeten

mogelijk blijven. Voorbeeld hiervan zijn de wisselkoersschommelingen en de wijzigingen van de taxen. > Indien het principe van de verzekering tegen financieel onvermogen behouden blijft, dient deze uitgebreid te worden tot de “flight only” en als dusdanig de luchtvaartmaatschappijen verplichten een gelijkaardige verzekering op te zetten. > Erkenning van de verzekeringsystemen van de verschillende Europese landen. > ECTAA kant zich tegen een package travel logo op Europees niveau.

Financiële garantie voor flight only

Het ziet er naar uit dat de Commissie de garantie tegen financieel onvermogen ook wenst toe te passen voor vluchten. Dit is sinds 10 jaar een strijdpunt van ECTAA. Een mogelijke denkpiste is om deze verplichting op te nemen in de herziening van de PTD.

Timing

Na de zomer zal de Europese Commissie de resultaten van de impact assessment vrijgeven. Nadien volgt er een inter-service consultation binnen de Commissie. In de eerste helft van 2011 zal de Commissie een voorstel tot herziening neerleggen. Nadien zullen de Raad en het Parlement via de medebeslissingsprocedure een consensus trachten te bereiken. De goedkeuring van de herziening van de PTD zal vermoedelijk pas gebeuren in 2012-2013. Nadien dient de richtlijn nog omgezet te worden in nationale wetgeving. Het zal dus nog geruime tijd duren vooraleer we in de praktijk met de nieuwe wetgeving zullen geconfronteerd worden. De impact van een dergelijke herziening kan zeer verstrekkende gevolgen hebben voor onze sector en het is dus van allergrootst belang om dit dossier van kortbij op te volgen. jvs


7

coverstory

10 jarig Corendon wil omzet maal 2 Corendon is 10 jaar aanwezig op de Belgische markt, en is momenteel goed voor een 40.000tal Belgische klanten op jaarbasis. “Binnen de 5 jaar wil ik de omzet in België verdubbeld zien tot 40 miljoen €, aldus Corendon-stichter Atilay Uslu. Met Nederland erbij wil ik omzetmatig groeien van 140 miljoen € tot 200 miljoen , eveneens binnen 5 jaar.

T

urkije wordt alsmaar belangrijker binnen de bestemmingsportefeuille van Corendon. “Turkije is nu goed voor 90% van onze omzet, aldus Uslu. Het is ook de enige winterbestemming die we aanbieden. Griekenland, Egypte en Marokko worden enkel in de zomer aangeboden”. Atilay Uslu is ook voor 50% eigenaar van Corendon Airlines, maatschappij die zich onlangs een zesde en een zevende B737-800 toeëigende. Er is een toestel gestationeerd in Brussel, 2 in Amsterdam en 4 in Antalya. “In het zomerseizoen bieden wij vanuit Brussel 15 vluchten per week aan, aldus Uslu. Aan boord van de Corendon toestellen geldt het buy-on-board princiepe, en kan men producten aankopen van LSG Skychefs, een gerenommeerd catering bedrijf dat ook voor Lufthansa levert. Passagiers mogen tot 20 kg. bagage meenemen, per extra kilo dient er 5€ betaald te worden. Op onze vernieuwde website kunnen passagiers ook hun geprefereerde stoel aan boord vastleggen.” Corendon hanteert een multi-channel verkoopspolitiek, blijft ook met de reisagentuur samenwerken, maar heeft het aantal partners terzake gereduceerd tot een 150tal. “Maar: onze omzet binnen de reisagentuur zal dit jaar verdriedubbelen, aldus Uslu. Turkije doet het verhoudingsgewijs goed dit jaar; de prijzen zijn aantrekkelijk.” Productgewijs biedt Corendon deze zomer een 400tal hotels aan.

8

travel2 issue 51

Atilay Uslu: “Turkije is goed voor 90% van onze omzet”.

coverstory

“Voor de kusten merk ik wel dat het all inclusive product iets minder aangevraagd wordt, het aantal rondreizen daarentegen stijgt. Zo bieden we o.a. een nieuwe wellness rondreis aan, en zijn er ook fly & go opties, en villa met zwembad formules in Bodrum. Door het feit dat wij tegelijkertijd voor de Belgische en de Nederlandse markt aankopen, kunnen we “interessante” prijzen aanbieden. Voor de Belgische markt hebben wij een aparte brochure. Al blijven het twee verschillende markten: een gemiddeld dossier in Belgie bedraagt 93€ per klant meer dan in Nederland. De prijzen liggen dit jaar 5% minder tegenover vorig jaar, de verwachting is dat de prijzen volgend jaar zullen gaan stijgen, omdat de € in waarde zakt tegenover de Turkse lira”. Corendon profileert zich ondertussen ook steeds meer als een niche specialist. “Fiets- en golfvakanties zijn daar een voorbeeld van, aldus Uslu. En er zijn uiteraard een aantal specifieke programma’s dit jaar m.b.t. het Europese Culturele Voorzitterschap van Istanbul. Ons Corendon magazine is ook een mooie leidraad voor klanten die op zoek zijn naar een originele Turkije-reis.” dv


9

publiscope

Europ Assistance: natuurrampen zijn voortaan gedekt Europ Assistance viert dit jaar de 10de editie van haar Europese barometer voor de zomervakantie. Deze referentieenquête peilt bij de burgers van zeven Europese landen, waaronder België, en wil elk jaar de vertrekintenties van de Europeanen beoordelen, hun favoriete bestemmingen, hun bekommernissen, het budget dat ze aan de vakantie besteden... De tendensen die daaruit naar voren komen, vormen een kostbare hulp bij de voorbereidingen van de talrijke bijstandsaanvragen tijdens de zomer. Hoewel de crisis nog wel merkbaar is in bepaalde aspecten van de organisatie van de vakantie, daalt de invloed ervan wel. 64% van de Europeanen vertrekt deze zomer op vakantie. De Belgen blijven evenveel met vakantie gaan (63%), liefst meermaals en zelfs gedurende langere tijd. 77% van de Belgische gezinnen vertrekt deze zomer met vakantie, dat is 6% meer dan vorig jaar! Terwijl één Europeaan op twee verklaart de vakantie in eigen land te willen doorbrengen, ziet de Belg het anders: 89% van de Belgische vakantiegangers zal in het buitenland verblijven. Europa blijft de bevoorrechte vakantiebestemming voor Europese reizigers. Hoewel de zee globaal gezien de favoriete bestemming blijft, diversifieert de Belg zijn vakantie steeds meer door te kiezen voor zowel een rondreis als voor het platteland en de bergen. Dit jaar heeft de Belg vooral behoefte aan rust en wil hij niet zozeer op ontdekking gaan, wat in 2009 wel het geval was. Dit strookt met de Europese tendens. Het vakantiebudget van de Europeanen blijft stabiel ten opzichte van vorig jaar maar dat van de Belgen stijgt met meer dan 4%. Net zoals voor de Europeanen is het klimaat de belangrijkste keuzefactor voor de Belg en is de gezondheid zijn grootste bekommernis. Nieuwe trend: 85% van de Belgen boekt zijn vakantie op voorhand. Op dit vlak hebben de Belgen een grote voorsprong op de andere Europese landen. Tenslotte is er nog de onbetwiste toeristische revolutie van het laatste decennium:

10 travel2 issue 51

Internet is het belangrijkste reservatiekanaal geworden. 62% van de Europeanen en 57% van de Belgen boeken hun vakanties via het net. Het belang om gedekt te zijn door een volledige bijstand met inbegrip van kwalitatief hoogstaande medische verzorging blijft. Gezien de talrijke vertrekken die voor de zomer verwacht worden en met het oog op de sterke verspreiding van de Belgische vakantiegangers (in het buitenland en soms in sterk geïsoleerde regio’s) herinnert Europ Assistance aan het belang om een bijstands- en annulatieverzekering te hebben die voldoende dekking biedt. 78% van de Belgen verklaart gedekt te zijn door een bijstandscontract (jaarlijks of tijdelijk) en 58% heeft een annulatieverzekering. De bijstandsmaatschappij blijft bovendien, als antwoord op de vrees voor gezondheidsproblemen, knowhow en doorgedreven medische expertise ter beschikking stellen van de klanten. De specifieke eigenheid van de bijstand vergt een eigen medische benadering. De rol van de arts van Europ Assistance is hierbij van groot belang. Dankzij ervaring als spoedarts, in transport- en telegeneeskunde en een grondige kennis van de verschillende medische culturen wereldwijd zorgt de arts van Europ Assistance ervoor dat de kwaliteit van de zorgen verstrekt aan de patiënt zo veel mogelijk overeenstemt met wat in België gangbaar is. Het is ook zijn taak om in te spelen op de noden van de patiënt, deze gerust te stellen en zo goed mogelijk aan zijn wens om zo snel mogelijk naar huis te gaan tegemoet te komen. Tenslotte kan hij zijn gezag doen gelden bij het nemen van medische beslissingen. Het nieuws van de voorbije maanden heeft de vrees van de reizigers om geconfronteerd te worden met een natuurramp en vast te zitten op hun vakantiebestemming nog aangewakkerd. Recente voorbeelden zijn de gevolgen van de vulkaanuitbarsting in IJsland en de overstromingen in de Var. In deze

omstandigheden is de tussenkomst van luchtvaartmaatschappijen gereglementeerd en beperkt. Natuurrampen zijn voortaan een uitbreiding van het jaarlijkse en het tijdelijke bijstandscontract van Europ Assistance. Deze staat nu in voor de kosten van de verlenging van het verblijf in een hotel wanneer de verzekerden die zich in het buitenland bevinden hun terugreis niet kunnen aanvangen op de voorziene datum ten gevolge van overmacht door een natuurramp (overstromingen, tsunami, aardbeving, vulkaanuitbarsting, enz.) of atmosferische omstandigheden. Europ Assistance komt tussen in de meest dringende kosten (verblijf, ontbijt, transport naar luchthaven of station) en dit tot 150€/dag voor de eerste verzekerde begunstigde en 50 €/dag voor de volgende verzekerde begunstigden, met een maximum van 5 dagen per gedekte gebeurtenis. De prijs van de uitbreiding van het contract varieert tussen 4 en 12 e per persoon. Tijdens de zomer van 2009 ontving Europ Assistance 55.580 oproepen en hielp de organisatie 22.648 gezinnen. Elk jaar krijgt Europ Assistance België meer dan 300.000 oproepen en worden er 125.000 interventies gedaan, gaande van eenvoudig advies tot de repatriëring met een vliegtuig (medische jet). De periode van de zomervakantie is traditioneel de drukste van het jaar. Tijdens de maanden juli en augustus 2009 ontving Europ Assistance België 55.580 oproepen en stond de organisatie 22.638 gezinnen bij. Om deze zomer nog beter te kunnen inspelen op de verwachte stroom van oproepen zullen 140 personen 24u/24 ter beschikking staan om de ongelukkige reizigers oplossingen op maat te kunnen aanbieden van de bovenste plank. Op logistiek vlak worden de nodige middelen voorzien, zoals bijvoorbeeld de reservatie van vervangwagens van het type “monovolume” in landen die het meest door gezinnen worden aangedaan.

nu

KINDEREN GRATIS* Heb je hulp nodig? Met Europ Assistance Travel ben je zeker dat je meteen en op een persoonlijke manier wordt geholpen, waar ook ter wereld. Onze hulpteams staan 24 uur op 24 voor je klaar. Meer info en voorwaarden op www.europ-assistance.be of bel 02 541 90 00. * Geniet van ons beperkt aanbod ‘Kinderen Gratis’, geldig op de 10.000 eerste nieuwe onderschrijvingen van een jaarlijks familie-bijstandscontract vanaf 15 mei 2010. Aanbod enkel geldig op het eerste onderschrijvingsjaar.

june - july 2010 travel2 11

actua

Spanje: beleving en variëteit “In de huidige all inclusive tijden wil Spanje zich nog meer gaan positioneren als een bestemming waar beleving en variëteit centraal staan”, aldus Laura Pena Alberdi, directrice van de Spaanse Dienst voor Toerisme in Brussel.

M

“

et een marktaandeel van 10,3% is Spanje de tweede vakantiebestemming voor de Belg, na Frankrijk. Gemiddeld doet het outgoing verkeer vanuit België het beter dan de andere markten. In 2009 werd er een -2,4% genoteerd tegenover 2008, maar dat was nog altijd beduidend beter dan de globale -8,7% die we dienden op te tekenen als gevolg van de financiële crisis, aldus Alberdi. En tekenden de ABTO-leden voor afgelopen winter een globale -5,7% op, dan deed Spanje het iets beter met een -5,3%”. Tijdens het eerste trimester van het jaar mocht Spanje 8% meer Belgen ontvangen, daar waar de markt global stabiliseerde (+ 0,3%). Voor het zomerseizoen is er, over alle bestemmingen, een boekingsachterstand van -8,4%. “Spanje komt hier minder goed op de voorgrond, aldus Alberdi, dus het wordt voornamelijk afwachten naar wat de last minutes zullen opleveren” (en deze zouden volgens de TO’s goed tot zeer goed verlopen. nvdr.). Het toenemend aantal vliegverbindingen tussen België en Spanje, vooral dan via de low cost carriers, stemt mij alleszins hoopvol voor de toekomst. Ook de toetreding van Spanair tot de Star Alliance, wat dan weer extra mogelijkheden oplevert voor passagiers van brussels airlines, is een stap in de goede richting.” Ondertussen keurde de Spaanse overheid een plan Horizon 2020 goed (www.turismo2020.es), waarmee men het toeristisch product competitiever en duurzamer wil maken. Zo zijn er o.a. plannen om een aantal vernieuwende productlijnen te introduceren onder de naam Privilegespain, waarmee men ook buiten het hoofdseizoen wil gaan scoren. “Drievierde van de Belgische vakantiegangers opteert voor het zon & zee gegeven, aldus Alberdi. Daar is uiteraard niets verkeerd mee, maar Spanje staat voor (veel) méér, en dat willen we ook verder gaan communiceren ook. Kunst, gastronomie, festivals, evenementen, sportieve mogelijkheden, de typiciteit van de Spaanse regio’s, we hebben het allemaal in petto.”

12 travel2 issue 51

Laura Pena Alberdi

De Spaanse overheden willen ook de kustlijn gaan aanpakken, met het oog ook op herwaardering en duurzaamheid. Concreet zal zich dat o.a. uiten in de ontwikkeling van eco-diving in zeereservaten en jachthavens. Ook het vistoerisme zal gestimuleerd worden. dv

30 YEARS QUALITY TOURS



Egypte

Azië

Portugal zomer 2010

zomer 2010

editie 2010

Madeira

Porto Santo

Azoren

Lissabon

Porto

China • Tibet • Bhutan • India • Nepal • Sri Lanka Myanmar • Thailand • Vietnam • Laos • Cambodja • Borneo Maleisië • Filippijnen • Indonesië • Japan



Hongarije


Egypte

Franse Antillen

IN LUXURY

editie 2010

editie 2010

limited edition

winter 2009 zomer 2010

Martinique • Guadeloupe



Trains and Ships


Dreams

editie 2010

Spanje CULTURAL TOURS & TRIPS zomer 2010

Syrië • Jordanië • Libië • Oman Verenigde Arabische Emiraten • Oezbekistan


editie 2010

Andalusië

Citytrips

Fly & drives

A la carte

Paradores

Escape is al 30 jaar actief op de Belgische reismarkt en legt zich volledig toe op kwaliteitsreizen waarin cultuur en comfort de sleutelwoorden zijn. Escape specialiseert zich vooral in begeleide rondreizen met ervaren reisleiders die U samen met de lokale gidsen (die zowel Nederlands- als Franstalig zijn) tijdens Uw reis vergezellen. Daarnaast schenkt Escape extra aandacht aan de individuele reiziger die een goed uitgebalanceerde à la carte reis wenst. Welke reis U ook kiest uit de brochure, de cruiseschepen, hotels en service ter plaatse zijn steeds van het hoogste niveau. Kwaliteit is immers de rode draad doorheen de productie.

Kies voor het kwaliteitsverschil met Escape


Escapades

Marokko

CULTURAL TOURS & TRIPS editie 2010

Rusland • Oekraïne • Turkije • Scandinavië • Baltische Staten Tsjechië • Slovakije • Polen • Oostenrijk • Duitsland

editie 2010

www.escapetravel.be

destination

Typsiche vissersbootjes op Kerkennah : Felouk (© AMP)

Het Colossseum van El Jem (© AMP)

Sfax, de stad van de olijfolie, en de Kerkennah eilanden

Sfax, de tweede grootste stad van Tunesië, is ook de stad van de olijfolie. De gehele regio is bezaaid met hectaren olijfbomen. Tunesië is dan ook de vierde producent van olijfolie en de derde exporteur van de wereld. Maar Sfax is ook een moderne zeehavenstad met een uitgestrekte en populaire medina, omringd door 2 km lange en hoge stadswallen.

D

e “Bab Diwan” of deur naar de zee, maakt de scheiding tussen de moderne en de oude Arabische stad. De enkele toeristen die men hier aantreft zijn slechts op doorreis. Maar dat vinden de Sfaxiens niet erg, daar zij enkel willen handeldrijven of vissen aan boord van één van de driehonderd vissersboten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in tegenstelling met andere Tunesische steden, de meeste winkels en tavernes hier ‘ s avonds vroeg gesloten zijn. Ook op zaterdagavond en zondag is Sfax een dode stad. De Sfaxiens blijven thuis of bezoeken hun familie... Vanuit Sfax zijn er verschillende excursie mogelijkheden, zoals El Jem, Mahdia en vooral de Kerkennah eilanden. Mahdia is gekend voor zijn mooie stranden en vooral voor zijn uitgestrekte zeemanskerkhof, gelegen aan zee en aan de voet van het oude fort “Borj el Kebir”. Op minder dan een uur rijden van Sfax bevindt zich het kleine stadje El Jem, bekend van zijn Colosseum uit de Romeinse tijd (Tysdris = de romeinse naam). Het Colosseum, dat sinds 1979 op de Unesco werelderfgoedlijst staat, is kleiner in omvang dan zijn grote broer in Rome, maar is beter bewaard gebleven. Het amphitheater werd gebouwd op de ruïnes van vroegere Punische nederzettingen. Het is ellipsvormig, bestaande uit drie verdiepingen en het heeft een omtrek van 427m. Er was plaats voor 35 000 bezoekers die er kwamen kijken naar de gladiatoren. Onder de arena lopen twee tunnels en via roosters in de vloer konden wilde dieren in de arena gebracht worden. De enorme stenen van dit 1800-jarige bouwwerk werden aangevoerd uit een steengroeve die 30 km verwijderd was van deze site; een titanenwerk ! Het Colosseum werd nooit voltooid. De prachtige mozaïeken die hier eens hingen, zijn nu tentoongesteld in het museum van El Jem en in het museum van Bardo in Tunis. Zeker een bezoek waard in El Jem is het Afrikaanse huis, gelegen naast het museum. Vanuit Sfax kan men gemakkelijk per ferry de Kerkennah eilanden bereiken, door sommigen wel eens het Polynesië van de Middel-

14 travel2 issue 51

landse Zee genoemd. Geduldig zijn beurt afwachten, is de boodschap indien men met de auto komt, want er staan niet alleen lange rijen auto’s maar ook vrachtwagens te wachten. Gelukkig kan men via de “Priority” check invlugger inschepen. Er zijn vijf veerboten die de overtocht maken. Bij vier van deze schepen moet men achterwaarts het schip inrijden. De nieuwe ferry heeft twee luiken en daardoor gaat het in-en uitschepen ook veel vlotter. Na een uurtje varen, komen de twee grote, bewoonde - en de zes kleine onbewoonde eilanden in zicht. Ook ziet men hier en daar reeds de eerste “Felouks”of vissersbootjes met één groot zeil (zoals men deze ook in Egypte op de Nijl ziet). Hoe dichter we bij de haven komen, hoe beter we reeds de visplaatsen of “Charfia’s” kunnen aanschouwen. Het zijn fuiken gemaakt van palmbladeren die gepland zijn als een haag, in de vorm van een pijl of trechter in de zandige bodem van de zee, op ca. 8km van de kust. De vissen worden door deze opstelling misleid en aldus opgevangen in de visnetten. Deze eeuwenoude visgronden (in totaal ca. 400) kunnen enkel via vererving of jaarlijks via opbod verkregen worden. Kerkennah is het koninkrijk van de vissers. Alles draait hier om de visvangst en het is ook de belangrijkste bron van inkomen . Maar het goud en de mascotte van dit eiland was en is nog steeds “Le poulpe” of inktvis. Deze worden op een artisanale manier gevangen van november tot maart. Slierten van aaneengeregen kleine amfoorvormige kruikjes worden in ondiep water, op de bodem van de zee geplaatst. De inktvis gebruikt deze kruiken als schuil-en slaapplaats voor de nacht. Bij het ochtendgloren worden de kruiken bovengehaald en de inktvis losgemaakt uit zijn schuilplaats. Honderden tonnen inktvis worden jaarlijks geëxporteerd naar Japan en/of Griekenland. De twee bewoonde eilanden,Gharbi en het grote eiland Chergui, verbonden door een brug, tellen in het totaal slechts 15.000 inwoners. Het eiland is slechts 50 km lang en 8 km breed. Overal staan palmbomen verspreid over dit eiland . In Sidi Fredj vindt men nog

destination

De Medina van Sfax (© AMP)

getuigen van een ver verleden, zoals de burcht van Borj El Hissar en de ruïnes van een antieke stad. Kerkennah is een paradijs voor de toerist die rust en authenticiteit zoekt, ver van alle luxe. Nog steeds zigzaggen zandige pistes doorheen de gehuchten en eindigen op verlaten stranden. De inwoners van Kerkennah hebben jaren lang geprobeerd het toerisme te beperken en dit is tot vandaag nog zéér duidelijk te zien. Er zijn slechts een handvol 2 -en 3 sterren hotels te vinden op dit eiland. De hoofdstad Remla stelt toeristisch niet veel voor en bezit enkele kleine winkeltjes en cafeetjes. Het meest typsiche is het havenstadje El Attaia , waar men de rood-en blauwgekleurde visserbootjes kan bewonderen. Sinds het bezoek van de President, Ben Ali, op het eiland, worden er vele asfaltwegen aangelegd of vernieuwd en is er een nieuwe toeristische ecologische zone in opbouw. De electriciteit, gas -en watervoorzieningen voor dit nieuwe project Sidi Founkhal worden reeds aangelegd.

Hotel les Oliviers Palace 5* in Sfax (© AMP)

Op de Kerkennah eilanden, in Sidi Fredj, verbleven we in het eenvoudige maar mooi gelegen 2* Grand Hotel. Het hotel is gelegen op een prachtig zandstrand. Alle kamers hebben direct zeezicht en de meest luxueuze kamers zijn uitgerust met airconditionning, satelliet TV, een badkamer met bad en toilet en een groot terras. Verder is het goed vertoeven aan het mooie grote zwembad of op één van de aanpalende terrassen. Het restaurant biedt een kleine kaart met dagverse ingrediënten, Een aanrader: couscous met inktvis of een dorade gebakken in olijfolie. Het ontbijt is in buffetvorm maar is zeer eenvoudig. In de hotel bar is er, in het seizoen, live muziek. www.grand-hotel-kerkennah.com.tn Kerkennah is bereikbaar vanuit Brussel, met Tunisair via Monastir en vanuit Sfax per ferry. amp

Het landschap van de Kerkennah eilanden zal binnen twee jaar drastisch veranderen door de bouw van vier hotelcomplexen in paviljoenstijl, een residentieel wooncomplex en animatie parken verspreid over een totale oppervlakte van 90 hectaren. Het is een ecologisch project dat het milieu en de rijkdommen van de streek zal respecteren. Het is gelegen op het meest noordelijke punt van de archipel, bezaaid met mooie brede zandstranden en palmboombossen, vanwaar men een prachtig panoramisch uitzicht heeft over een deel van de noordkust. Het oh zo rustige visserseiland zal in 2012-2014 omgetoverd zijn tot een paradijselijk, ecologisch, en toeristisch oord... Wij verbleven in Sfax in het prachtige 5* hotel, Les Oliviers Palace, gebouwd in Neo-Moorse stijl en gelegen in het centrum van de stad. Het hotel heeft sinds 1 jaar verbouwingswerken ondergaan en is nu omgetoverd tot een luxe hotel, goed geschikt zowel voor de zakenman en voor de meest veeleisende toerist. Het beschikt over 157 comfortabele kamers waarvan 5 familiekamers met kitchenette en 11 luxueus ingerichte suites. Verder beschikt het hotel nog over conferentiezalen, een welness center met overdekt zwembad, jacuzzi, een stoombad en massageruimten. Gastronomisch eten kan met in het à la carte restaurant, een vlugge hap, pizza of lunch eet men in de pizerria. Het rijkelijk ontbijtbuffet neemt men in het restaurant , gelegen op de 7de verdieping, vanwaar men een prachtig panoramisch uitzicht heeft over de haven en de stad. Voor een lekker alcoholvrije drankje kan men terecht in de piano-lounge bar. Het personeel is zeer professioneel en behulpzaam. www.goldenyasmin.com/oliviers


destination

Alghero: mooiste stad van Sardinië

Tijdens de zomermaanden vliegt de Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia zonder tussenstop naar Alghero op Sardinië. Een gelegenheid om dit schitterende eiland op een comfortabele manier te leren kennen. Alghero ligt op de iets minder bekende westkust van Sardinië.

B

ij de 39 wekelijkse rechtstreekse vluchten van Alitalia van Brussel naar Rome Fiumicino en Milaan Linate komen tijdens het zomerseizoen tot 30 september nu ook twee wekelijkse vluchten naar Sardinië. Er wordt gevlogen op zaterdag en zondag. De vlucht met een City Liner van Air One duurt twee uur met vertrek om 10u40 en aankomst om 12u50. Een aangename dienstregeling want je kan nog van een flink paar uren op Sardinië genieten. De terugvluchten zijn gepland om 7u50 met aankomst in Brussel om 10u00. Uiteraard heb je op andere dagen vluchten om van Alghero via Rome of Milaan Linate naar Brussel te vliegen. Alghero, pakweg 40.000 inwoners, wordt door velen als de mooiste stad van Sardinië beschouwd. Daar valt veel voor te zeggen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben geallieerde bombardementen nogal wat schade aangericht, maar de oude stad is zo goed als helemaal bewaard gebleven. Alghero verken je best te voet. De smalle pittoreske straatjes zijn niet gemaakt voor druk verkeer. Opvallend is dat er zowel Italiaans als een soort Catalaans wordt gesproken. Dat komt omdat de Spanjaarden het hier een tijdje voor het zeggen hadden. De mooiste straat van de oude stad is de Via Carlo Alberto. Tijdens het hoogseizoen zie je hier nog koralen bewerken. Gezellig flaneren is het langs de levendige wallen tussen de oude stad en de zee. De strandboulevards, lungomares, hebben namen als de Lungomare Colombo, Marco Polo, Magellano. Overal vind je terrasjes en gezellige restaurantjes, vaak met Catalaanse visspecialiteiten. Ideaal om te zonnebaden is het mooie strand van “Spiaggia delle Bombarde”. Indrukwekkend zijn de vele verdedigingstorens. De meest imposante is de Torre dell’ Esperò Real die uitkijkt op de Piazzo Sulis en je de oude stad binnenloodst. Tot de bezienswaardigheden horen ook de kathedraal die aan Santa Maria is gewijd en de San Francesco-kerk met zijn mooie kloostergang. In het Palazzo d’Albis, aan de Piazza Civica, woonde even Keizer Karel V. Vanuit de

16 travel2 issue 51

haven van Alghero worden heel wat uitstappen aangeboden naar de Grotta de Nettuno (Neptunusgrot), een van de mooiste grotten (er zijn er 3000) op het eiland. Ze ligt op het rif van Capo Caccia, tegenover Alghero. De sprookjesachtige grot heeft veel tot de verbeelding sprekende zalen en is een van de topattracties van Sardinië. Minder bekend is het uiterste noordwesten van Sardinië. Drie kwartier rijden van Alghero ligt Capo Falcone. Aan deze prachtige kaap ligt het sympathieke stadje Stintino met zijn twee kleine haventjes. De plek zou wellicht nooit een stadje zijn geworden, mocht het eiland Asinara er tegenover niet omgevormd zijn tot een strafkolonie. De 500 inwoners daar moesten zich eind 19de elders vestigen. De vissers gingen wonen in wat nu Stintino heet. Heel wat krijgsgevangenen kwamen op Asinara terecht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Later werden nogal wat gevaarlijke maffiosi er opgesloten. Nu is Asinara een Nationaal Park. Om het te bezoeken kan je in Stintino de boot nemen. Tot de beroemdste bewoners hoort een zeldzamze populatie kleine witte ezeltjes. De albino-ezels zijn tijdens de dag zo goed al blind. Voorbij Stintino loopt een mooie kustweg waar je niet alleen een indrukwekkend zicht hebt op het eiland, maar ook op het ongelooflijk turquoise en blauw van het zeewater. La Pelosa is om zijn zeer fijne zandstrand heel geliefd. Lang is voor de kust van Asinara op tonijn gevist. Een klein museum in Stintino herinnert aan die periode. Dat toerisme de vangst op tonijn heeft vervangen bewijst Le Tonnare, een uniek vakantieresort bij Stintino. De gewezen fabriek waar tot dertig jaar geleden nog tonijn werd verwerkt is nu een vakantieverblijf met hotelservice. Hier werkten ooit tot duizend mensen. Getuigen van hun activiteiten zijn de oude fabrieksschoorstenen, de gebouwen waar de vis gerookt werd… De huidige pizzeria is de plek waar de tonijn aan land werd gebracht,

destination

de bar een gewezen stookplaats. Le Tonnare werd omgebouwd tot een viersterrenhotel met een panoramische ligging en mooi uitzicht op de zee. De 182 ruime kamers zijn sober maar functioneel ingericht en verspreid over verscheidene gebouwen en niveaus. Het geheel is bijzonder kindvriendelijk. Zo zijn twee van de drie zwembaden vooral voor kinderen, worden er veel activiteiten georganiseerd en kunnen een aantal kamers tot vier gasten ontvangen. Toni Arioti van Expair Tours is van plan Le Tonnare volgend seizoen in het aanbod op te nemen: “De ligging is heel mooi, de site erg origineel. De vier sterren moet je als de plaatselijke norm beschouwen. Ik zie met onze normen Villagio Le Tonnare meer als een goed driesterrenresort. Het strand is niet al te groot, maar het geheel is verspreid over 15 hectare groen en bloemen, en dat is toch heel wat ruimte. Voorts is er een goede

all-informule.” Le Tonnare is eigendom van en wordt uitgebaat door Marcegaglia Tourism Group dat onder meer nabij Venetië in de Po-delta Abarella en in Apulië Pugnochiuso Resort bezit. Voor meer info, surf op www.letonnare.it Behalve non-stopvluchten van Brussel naar Rome, Milaan en Alghero biedt Alitalia ook vlotte nieuwe verbindingen via Rome naar bestemmingen als Amman. Daarmee versterkt de carrier de aanwezigheid in het Midden-Oosten waar bijvoorbeeld al Beiroet, Damascus, Tel Aviv, Cairo, Teheran op het schema stonden. Andere nieuwe intercontinentale bestemmingen zijn onder meer vluchten van Milaan naar Miami en van Rome naar Los Angeles. Voorts verhoogt het aantal vluchten van Rome naar Tokyo. fb

Uw Car-Ferries specialist Corsica, Sardinië, Tunesië, Algerije, Marokko, Engeland, Ierland, Schotland, Jersey / Guernesey

! NIEUWmet

Book nu

: contactsncm.fr n@ hperroti

Tel 02/549.08.80 [email protected] re www.sncm.biz june - july 2010 travel2 17

destination

Metz lokt toeristen met wereldkunst Niet minder dan 200.000 bezoekers per jaar verwacht de Franse stad Metz in het onlangs geopende Centre Pompidou. De kunsttempel met het leuke witte hoedje moet de stad en de hele regio comfortabel de 21ste eeuw in loodsen.

H

et spectaculaire gebouw naast het station van Metz is een bijhuis van het gelijknamige populaire museum voor moderne kunst in Parijs. Zo’n ‘dépendance’ kadert in de politiek van decentraliseren die in Frankrijk gevoerd wordt. Ook het Louvre bijvoorbeeld gaat afsplitsen, maar dan in Lens, een stad die in het departement Nord-Pas de Calais ligt. Architecten van het Centre PompidouMetz zijn de Japanner Shigeru Ban en Jean de Gastines. De bouw duurde zeven jaar. Het museum dat midden mei opende, beslaat 5.000 m2, verspreid over drie expositieruimten en een grote centrale hal. Het geheel heeft 70 miljoen euro gekost. Shigeru Ban werd onder meer bekend van een huis in karton en de bouw van noodwoningen na de aardbeving in Kobe. Voor het museum in Metz koos hij ook voor lichte, milieuvriendelijke materialen. Geen overdreven luxe, wel een comfortabel, speels en gebruiksvriendelijk geheel. Erg opvallend binnenin zijn de grote ramen die een panoramische doorkijk op de stad bieden. Een eigen collectie heeft Pompidou Metz niet. Er wordt geput uit de meer dan 60.000 werken die zich in Parijs bevinden. Door hun omvang zijn er die alleen in Metz kunnen worden geëxposeerd. De openingstentoonstelling die tot 25 oktober loopt heeft wereldklasse. Onder de noemer ‘Chefs-d’oeuvre?’ tracht men met 800 werken uit deze en vorige eeuw een antwoord te geven op een wel heel moeilijke vraag. Werken van kunstenaars als Picasso, Matisse, Léger, Manet... Pompidou-Metz rekent zeker op de komst van de Fransen zelf. Maar algemeen secretaris Emmanuel Martinez wijst ook op de gunstige ligging van de stad in het noordoosten van Frankrijk, vlakbij België, Luxemburg, Zwitserland, Nederland en misschien wel vooral Duitsland. Makkelijk te bereiken vanuit Brussel met de trein en sinds een jaar of drie met de TGV. “Metz heeft het imago van een industriestad terwijl er nooit industrie is geweest. Het museum moet mee dat idee uit de wereld helpen”, zo zegt hij. Aan het rijke verleden van de stad herinnert de mooie kathedraal St-Etienne met haar schitterende glas-in-loodramen, zowel van klassieke meesters als van de modernere Marc Chagall. Het

18 travel2 issue 51

gastvrije Metz ligt wat in de schaduw van buren als Nancy en Straatsburg. Ten onrechte. Overdag is het heerlijk winkelen in de verkeersvrije straten, ´s avonds is Metz een van de mooist verlichte steden van Frankrijk. Bijzonder indrukwekkend is de keizerlijke wijk met zijn opvallend groot station en zijn al even monumentaal postgebouw. Ze werden gebouwd op bevel van de Duitse keizer Wilhelm II. De Elzas en het noordoosten van Lotharingen waren na de Frans-Pruisische oorlog Duits geworden en bleven dat een halve eeuw, tot na de Eerste Wereldoorlog. Metz 2010 wil meer zijn dan een gezapig provinciestadje. En dat is het ook. De toeristische diensten van Metz en het departement Moselle leggen er de nadruk op dat de stad met 27 vierkante meter groen per inwoner een van de groenste steden van het land is, ze promoten Metz als centrum van de gastronomie, wijzen op de uitstekende verbindingen met België, geven ideeën voor weekends en mikken ook op zakenlui. In dat verband komt er op het terrein van het vroegere goederenstation vlakbij PompidouMetz een groot congrescentrum. fb Meer info: http://tourisme.mairie-metz.fr, www.centrepompidou-metz.fr, www.tourisme-lorraine.fr, www.moselle-tourisme.com, www.nmbs.be

destination

nl.

Nu naar Cuba?

W

Nu naar Cuba? Zeker is dat Cuba niemand onberoerd kan laten, of je nu houdt van de politieke kant van de zaak of niet. En: het blijft altijd een avontuur…

ie naar Cuba trekt, dient vooraf een 20€ toeristenkaart aan te kopen op het consulaat in Brussel, en een supplement van 25€ als je die kaart ook komt afhalen voor je metgezel als die er fysiek niet bij kan zijn. Daarbuiten hoef je geen bijzondere voorbereidingen te treffen…

Het all in gebeuren vind je in Varadero, het “beste”, lees meest verwesterde gedeelte van Cuba zeg maar. Het Sol Sirenas is niet meer van de jongsten, maar het heeft een redelijke charme behouden. De kamers zijn ruim en redelijk OK, de buffetten “des volks” en lekker, met schuimwijn aan het ontbijt ook.

Rum, sigaren, stranden, het cliché-plaatje is er altijd geweest in Cuba, maar over de kwaliteit van het aanbod waren de meningen divers…Hoe is de hotellerie de laatste jaren geëvolueerd? In Havana is het NH Parque Central, vlak aan de oude stad gelegen, een mooi copy-voorbeeld van wat een modern stadshotel ook in Cuba kan zijn. Zeer geslaagd ontbijt, “Westers” gerunde service, en een rooftop zwembad met uniek uitzicht op het Capitool en ruime omgeving. Hier zal dan ook de internationale pers gelogeerd worden de dag dat Fidel Castro het leven laat. Als dàt geen referentie mag wezen…Een topper in Cuba, zonder meer.

Maar, het kan ook anders. In Cienfuegos logeren we in een tot hotel omgebouwd herenhuis; Cuba is bezig een keten van charmehotels uit de grond te stampen ook. Goed dineren kan in een pal tegenover gelegen koloniaal “paleisje”, waar een oude Cubaanse diva genaamd Carmencita de piano bespeelt, mét reuzesigaar in de mond. En uiteraard kopen we haar CD…Ook aan de ingang van de grotten van Vinales, in het landschappelijk mooie Pinar del Rio, staat een muzikant te wachten, met gitaar. En ja hoor, ook hij heeft een CD in de aanbieding, voor enkele euro’s. Je wéét dat ze het niet al te breed hebben. Wat doet een mens dan…?

In de “provincie” is het wat minder. La Ermita in Vinales is een typisch etappehotel dat je “aanvaardt” omdat het maar voor één nacht is. Gelukkig smaken de ochtendlijke eieren van de Cubaanse kippen beter dan wat onze legkippen hier voortbrengen. Ook het Jagua Hotel in het in het zuiden gelegen Cienfuegos, ‘s avonds zo dood als een pier overigens, kampte met dezelfde problematiek. Geen onoverkomelijke ramp(en), maar je moet het wel incalculeren.

Bedelaars vind je overal, zeker in Havana. Nooit echt opdringerig, maar als je altijd ja zou zeggen, is je portefeuille snel leeg. Natuurlijk: de Cubanen hebben hun situatie “moeten” aanvaarden, de ene al wat meer dan de andere, en je kan als toerist ook niet veel meer dan het méé te helpen aanvaarden. Het blijft hoedanook stuitend dat je amper deftige eetgelegenheden vindt buiten de hotels. En wie dan wel op stap gaat, is dan eigenlijk “verplicht” om bij de inwoners zelf te gaan eten. “Het mag niet


destination

maar het gebeurt…”. Tot vanuit het struikgewas komen ze opduiken, gewapend met een pillamp en bijna smekend soms om toch maar bij hen thuis te komen eten. Het blijft soms verbazingwekkend dat de Cubanen kunnen leven met de situatie waarin ze zitten. Maar: er is geen alternatief, en de levensvreugde die je op de meest onverwachte momenten

Montana: Cuba à la carte

overvalt, maakt veel zoniet alles goed. Ooit een luchthavenshop gekend waar de verkoopsters dansend op je afkomen? In Havana kan het dus…Cubanen doen ook om goed te doen, ze zijn (nog) niet “bedorven” door een aantal westerse waarden zeg maar… Een auto huren op Cuba? Het is een rondreis eiland zonder meer (de parel Trinidad moet je gezien hebben bv.), de wegen liggen er

speciale TO-tarieven kunnen aanbieden. Natuurlijk mag het reisbureau de vluchten zelf boeken indien gewenst.

Opvallend: vele hotels in Varadero aanvaarden geen jonge kinderen...

Als niche-TO is Montana al jaren gespecialiseerd in het eiland van Fidel. Wat is het profiel van de Cuba-klant bij Montana? Hoe profileert men zich op het vlak van de begeleide rondreizen, tegenover collega-touroperators?

“90 % van onze boekingen zijn op maat gemaakte reizen, aldus zaakvoerster Christel Somers. We maken ons vooral sterk in dossiers waar een persoonlijke touch nodig is. Heel vaak zijn dit offertes die enorm arbeidsintensief zijn, maar de voldoening achteraf is groot wanneer je een reis samenstelt waar de klant zich echt in kan vinden. Dit is ook het grote verschil met de andere touroperators. Ook onze begeleide rondreizen hebben dikwijls dat ietsje meer. We maken ons ook sterk in privé - begeleide rondreizen vanaf 2 personen, vaak Nederlandstalig begeleid ook”.

Hoe is Cuba de laatste jaren geëvolueerd?

“Cuba is een land dat een enorme cultuur en natuur herbergt, aldus Somers. Hieraan zal natuurlijk niks veranderen. De Cubanen leven grotendeels van het toerisme en ze zijn zich daar ook meer en meer van bewust. Het is natuurlijk voor iedereen koffiedik kijken hoe dit land verder zal evolueren “na” Castro”.

Airlines?

“Voor Cuba werken we vooral met Martinair en Iberia, waar we

20 travel2 issue 51

“In het binnenland en Havana is er geen enkel probleem en zijn kinderen in quasi elk hotel welkom, aldus Somers. In Varadero en de andere “echte” strandbestemmingen is er inderdaad een 50/50 verhouding wat betreft kinderen niet toegelaten. Dit situeert zich vooral in het hogere segment van hotels. Een keten als Sol Melia heeft een aantal hotels die bewust kindvriendelijk gemaakt worden. Het gaat vooral om de Sol hotels, met name Sol Palmeras, Sol Sirenas Coral en het upscale hotel Paradisus Varadero. Ook op de Cayo’s wordt die politiek gehandhaafd”.

Het kwaliteitsverschil tussen hotels in het binnenland en voor strandvakanties gaat blijven?

“De hotels in het binnenland zijn “echte” Cubaanse hotels. Ze zijn inderdaad minder luxueus en soms zelfs echt basic. Voor sommige mensen kan dit een probleem zijn, maar het merendeel van onze reizigers willen het echte Cuba proeven en dit zijn nu eenmaal de enige hotels die er zijn. Ze in handen geven van “ketens” zou de authenticiteit teniet doen. Het is aan ons om de reizigers/reiskantoren hiervan op de hoogte te brengen en hen goed in te lichten wat ze mogen verwachten van de hotels in het binnenland”.

Hoe ziet het winterprogramma van Montana eruit?

“We gaan onze bestaande bestemmingen Costa Rica, Cuba, Venezuela, Nicaragua en Panama – Canada en Amerika verder uitbouwen. Als nieuwe bestemmingen zullen we starten met Colombia, en een prachtige treinreis door Brazilië.” dv

destination

al bij al goed bij, met drie- en viervakse “autopista’s” ook. Veel verkeer is er, om gekende redenen, niet, slechts éénmaal troffen we een tankstation aan zonder benzine. De huurwagen rammelde wel wat, had aanvankelijk ook de onhebbelijkheid om driemaal kort te toeteren bij vertrek, met verdwaasde Cubaanse blikken alom, en één van de ramen was niet te openen. De Cubanen surchargen je op voorhand al een lege tank, dus je mag/moet die

eigenlijk leeg rijden ook… En ja, een rondrit in Havana in zo’n oude Amerikaanse Chevrolet, met bezoek aan een sigarenfabriek, is uiteraard verplichte kost. Nu naar Cuba? Cuba zal altijd Cuba blijven, je zal er je bedenkingen blijven bij hebben, maar je zal er tegelijkertijd ook van blijven houden. A neverending story, a thin line between love and hate… dv

LYT_BeneLux_081109:Layout 1 27.11.09 07:55 Seite 1

Flying – the best in space.

The new Premium Economy Class from Condor makes long-haul flights even more enjoyable. With 15 cm more legroom than in Economy Class, comfortable seats, select Premium Cuisine and a host of extras.

Born to fly.

Book now at: www.condor.com, +32 2 7 12 05 85 or contact: Tel.: NL +31 20 655 11 75, Tel.: BE/LU

www.condor.com


destination Riu opende een nieuw luxeresort in de noordelijke, Costaricaanse provincie Guanacaste. Jetairfly vliegt er elke vrijdag haar klanten naartoe met een rechtstreekse Brussel-Liberia vlucht.

De fauna en flora van Costa Rica

A

mper 45 minuten na aankomst op de luchthaven van Liberia staan we met een welkomstdrankje in de lobby van Hotel Riu Guanacaste, een nieuw vijfsterren resort met ruim 700 kamers. Alles is hier inclusief. Er zijn vijf bars, ’s morgens en ’s middags is er een uitgebreid buffet en voor het diner kan je kiezen tussen twee verschillende buffetrestaurants en drie thematische à la carterestaurants. Naast al die bars en restaurants beschikt het hotel ook over verschillende zwembaden, een spa, een schoonheidssalon, een gym, een casino, een nightclub, verschillende winkels en een strand waar de zeeschildpadden hun eieren komen begraven. De verleiding is dus groot om non-stop in het resort te blijven, maar dat zou jammer zijn. In de omgeving liggen immers verschillende dorpjes die het ontdekken waard zijn. Breng zeker een bezoek aan Coco Beach, een levendig kuststadje met tal van gezellige bars en souvenirwinkels, of vaar naar Tamarindo, vergezeld door dolfijnen die sierlijk voor de boot zwemmen. Dit stadje is bekend als surfersparadijs maar ook omwille van de mooie zonsondergang. Hotel Riu Guanacaste leent zich ook uitstekend voor een verkenning van Guanacaste, de meest noordelijke provincie van Costa Rica. Het hotel biedt tal van daguitstappen aan, of je kan er zelf op uittrekken met een jeep. Onze eerste bestemming is La Fortuna, een klein stadje aan de voet van de 1633 meter hoge Arenalvulkaan. “Dat is een van de meest actieve en mooiste vulkanen ter wereld”, vertelt onze gids Randall.

22 travel2 issue 51

We logeren in het iets hoger gelegen Arenal Paraíso Hotel dat zijn naam van paradijs eer aan doet wat het uitzicht betreft. Vanuit de kamer kijken we op de vulkaan. In het park van het hotel krioelt het van de dieren: ondermeer kolibri’s, toekans, neusberen en een luiaard laten zich (de ene al wat gewilliger dan de andere) fotograferen. “We zien de lava dan misschien niet vanuit het hotel, maar die hete stroom zorgt er wel voor dat er in de buurt van de Arenalvulkaan op heel wat plaatsen warmwaterbronnen zijn”, legt Randall uit. Om dat uit te testen trekken we naar de Ecotermales warmwaterbronnen. In heel natuurlijke bassins met water van verschillende temperaturen genieten we van de weldaad voor onze huid en de wilde vegetatie rondom. De volgende ochtend varen we over het Arenalmeer. We genieten enorm van het indrukwekkende heuvelachtige landschap waarboven de vulkaan opdoemt. Aan de overkant worden we opgewacht en we rijden naar Monteverde. Onderweg zien we heel wat koffieplantages. “Dat is logisch, want Costa Rica is een belangrijke uitvoerder van koffie, meer bepaald Arabica-koffie, naar ondermeer Canada, Duitsland en Amerika. Wist je dat Starbucks Costa Ricaanse koffie verkoopt,” vertelt Randall vol trots. Monteverde is wereldberoemd dankzij het nevelwoud-bioreservaat. Dat ligt tegen een helling op zo’n 1400 meter hoogte en

destination

heeft dankzij de nevel een heel specifieke vegetatie. Een wandeling over hangbruggen doet onze mond verbaasd openvallen. Onze gids toont ons ondermeer een orchidee van maar een centimeter groot, die bijna niet opvalt in de weelderige begroeiing. Na de tocht langs de hangbruggen trekken we nog naar de kolibri-tuin, waar voederbakjes hangen met nectar en waar we met veel geduld verschillende soorten bontgekleurde kolibri’s te zien krijgen. We sluiten ons bezoek aan het Monteverde bioreservaat af met de vlindertuin, het serpentarium –waar tientallen slangen, kikkers en aanverwanten ons lelijk bekijken- en het natuurcentrum. Een lange rit brengt ons naar het noorden van het land, niet ver van de grens met Nicaragua. Daar bezoeken we het nationale park Rincón de la Vieja, dat doorkruist wordt door wandelroutes langs warmwaterbronnen en watervallen. “Het park is ontstaan door de werking van twee vulkanen: de Santa Maria en de Rincón de la Vieja. Dat zijn momenteel rustende, maar geen uitgedoofde vulkanen”, weet Randall. Vanuit ons hotel dat vlakbij het park gelegen is, maken we een paardrijtocht in de mooie omgeving. Ook baden in een van de warmwaterbronnen en insmeren met weldoende modder staat op het programma. Maar het hoogtepunt is zonder twijfel de canopytour, een tocht waarbij we langs kabels zoeven die in het woud zijn aangebracht. Boven een van de vertrekplaatsen zitten twee capucijnapen rustig te eten zonder zich veel aan te trekken van de gehelmde en met handschoenen uitgeruste gekken aan touwen. Wanneer we via hangbruggen het parcours van de canopytour nog eens afwandelen staan we versteld van de complete stilte in het woud. Die wordt alleen verstoord door geritsel op de grond en in de bomen en het oorverdovende gebrul van enkele brulapen. Vanuit Rincón de la Vieja trekken we verder noordwaarts, naar Nicaragua. Een daguitstap naar het buurland is de meest populaire uitstap vanuit het Riu-hotel maar hou wel rekening met de tergend trage douaneformaliteiten. Twee steden zijn perfect bereikbaar: Masaya en Granada. Masaya is een bescheiden koloniaal stadje waar de artisanale markt erg de moeite is. Ook de lokale markt, waar je omringd wordt door vriendelijke Nicaraguanen, is een belevenis op zichzelf. Maar het hoogtepunt is ongetwijfeld de stad Granada, een van de mooiste koloniale steden van Midden-Amerika. Deze stad met haar mooie patio’s, prachtige huizen en indrukwekkende kathedraal staat dan ook terecht op de Unesco Werelderfgoedlijst. Dit snuifje Nicaraguaanse cultuur is het perfecte tegengewicht voor het groene Costa Rica. lc

Riu start Riu Plaza

Peter Hahn, Head of Market Development bij Riu Hotels & Resorts, vergezelt ons naar Riu Guanacaste in Costa Rica en licht een tipje van de sluier over de nieuwigheden bij de Spaanse hotelketen. “Riu bestaat al sinds 1953 en is ondertussen goed voor meer dan 100 hotels in 16 verschillende landen, aldus Hahn. Onze hotels kunnen we onderverdelen in drie categoriëen: het Club Hotel waar animatie en families centraal staan, het Palace Hotel dat luxueuzer is, met een speciale architectuur, relaxte sfeer en een uitgebreider gastronomisch aanbod, en het Classic Riu hotel met zijn uitstekende service. Overal en altijd is gastronomie belangrijk, en dat komt tot uiting in het grote aantal restaurants die je steeds in onze hotels vindt, zoals bijvoorbeeld de succesvolle themarestaurants. In de brochure, exclusief boekbaar bij Jetair, staan een aantal nieuwe hotels zoals Guanacaste in Costa Rica (open sinds november 2009), Varadero in Cuba (opening november aanstaande) en Belek in Turkije (twee hotels geopend in april ll.). In Brazilië werd in april het prachtige Riu Enotel Porto Galinhas in Recife in gebruik genomen. Sinds april 2010 wordt er (nieuw) gevlogen op Enfidha in Tunesië, waardoor onze 4 Riu-hotels in Hammamet nog sneller en vlotter bereikbaar worden. De transfertijd van de luchthaven naar het hotel wordt daardoor namelijk gehalveerd. Een derde nieuwigheid is een eerste niet-strandhotel (sinds november vorig jaar) in Marrakech. Daarmee mikken we zowel op een publiek van citytrippers als op mensen die de stad willen combineren met een strandverblijf in Agadir. In Bulgarije hebben we ondertussen ons tweede niet-strandhotel geopend in Pravets, op zo’n 50 km van Sofia. De laatste en ook belangrijkste nieuwigheid is ons nieuwe merk, Riu Plaza. Dat zijn stadshotels in de businessdistricten van grote steden, waarmee we ons richten op leisure en business travellers. Het eerste Riu Plaza Hotel opent op 1 oktober 2010 in Panama-stad. We blijven dus vernieuwen en uitbreiden... Dat vertaalt zich ook in de cijfers want voor 2009 mochten wij absoluut niet klagen, met een status quo inzake aantal klanten en een stijging van 3% in de omzet. Ondanks de crisis verwachten wij in 2010 toch een lichte groei.” lc


rail

Elipsos: the train is the destination Nachttreinen blijven hun aparte charme behouden. Wij probeerden de grande classe uit van de Elipsos, de nachttrein tussen Paris Austerlitz en Barcelona-França.

H

et is algemeen geweten: de internationale treinen vertrekken niet allemaal vanuit hetzelfde treinstation in Parijs…Onoverkomelijk is dat natuurlijk niet, maar best calculeer je toch wat extra transfertijd in tussen Paris Nord en Paris Austerlitz, een station met mooie art deco elementen overigens. Aan boord van de Joan Miro, een hotel op wielen zeg maar, zijn er 4 categorieën: grande classe, classe affaires, classe touriste en individuele zetels. Passagiers in grande classe ontvangen een verzorgingskit (en flesje water) zoals je die ook aan boord van long haul vluchten krijgt. Er zijn 1 en 2persoons cabines, met apart toilet, douche, lavabo, een binnentelefoon met wekfunctie, individuele klimaatregeling, en een keuze aan kranten en tijdschriften. In de classe affaires is het productaanbod identiek, maar zijn het 3 gangen diner en het ontbijt niet in de prijs inbegrepen. In deze klasse bevindt het toilet zich niet in de cabine, maar achteraan de gang. De toeristen klasse is een klassiek 4 bedden compartiment. De individuele zetels kunnen 140° versteld worden. De Spaanse sfeer merk je meteen in het ruim ogende restaurantrijtuig, met af en aan hollende obers, “Spanish style” zeg maar. De menukaart bevat een keuze uit 5 voorgerechten, 5 hoofdschotels en 5 desserts. Voor kinderen zijn er pastagerechten en dessertjes. De drankenkaart bevat 7 Spaanse keuzewijnen. In de bar !Claro!, die eveneens met veel zin voor ruimte en invallend buitenlicht is opgevat, kan je terecht voor sandwiches, tapas, en ook warme gerechten…Algemeen is de kwaliteit van het aanbod bevredigend.

Passagiers in grande classe en classe affaires kunnen in de stations van Barcelona-França en Madrid-Chamartin bovendien 24u. gratis parkeren, op vertoon van hun biljet. Wie een heen- en terug biljet heeft, kan zelfs 48 u. gratis parkeren. In de stations MadridChamartin en Valladolid kunnen ze ook terecht in de Salle Club business lounge.

Goed om weten: alle passagiers, ongeachte de klasse waarin ze geboekt zijn, kunnen de dag van de reis gratis rijden tussen Barcelona-França en Barcelona-Sants, alsook tussen Madrid-Chamartin en Madrid-Atocha.

Elipsos Internacional werd in 1996 opgericht door het Spaanse RENFE en het Franse SNCF. Er worden 4 lijnen aangeboden, en 20 bestemmingen in Spanje, Zwitserland, Frankrijk en Italië. De producten worden aangeboden door Rail Europe. dv

24 travel2 issue 51

hotellery

W Barcelona: vaut le voyage Op de Plaça de la Rosa dels Vents, het Windroosplein, staat het onlangs geopende hotel ‘W Barcelona’ van de Starwood groep. Ik gebruik maar zelden superlatieven, maar dit keer ben ik in de verleiding om dit toch te doen Dit hotel is inderdaad ‘vreselijk mooi’ en om het met een bekende term uit het toeristische jargon te zeggen ‘vaut le voyage’, al zal het dan vooral de zakenreiziger zijn die hier zal verblijven.

W

‘

Barcelona’ ontstond op de tekentafels van het atelier van Ricardo Bofill, en nu reeds mag je dit *****+ hotel rustig aanzien als een icoon van de moderne bouwkunst.

Waar architecturaal Barcelona tot nogtoe vooral gelinkt was aan het trio Gaudi, Doménech en Cadafalch, mag hier voortaan ongetwijfeld een vierde naam aan worden toegevoegd, deze van Bofill.

Maar ook praktisch: W Barcelona beschikt over 476 schitterend modern ingerichte kamers met een gemiddelde oppervlakte van 40 m2. Er zijn ook 67 suites, een rooftop bar, een Bliss spa, fitnessruimte, solarium, binnen- en buitenzwembaden, restaurants en bars. Het (zeer) bijzondere ontbijtconcept dien je zeker uit te proberen... De meeting en congresfaciliteiten zijn indrukwekkend: een totaal van 2500 m2 vergaderruimten waarvan 6 studio’s en een 1000 m2 metende ‘Great Room’ met een volledig glazen wand die een sensationeel uitzicht biedt op de Middellandse Zee. Vanzelfsprekend beschikt dit hotel over alle denkbare faciliteiten die bij de topcategorie horen w.o. marmeren badkamers, panoramische ramen, 32’’ flat screen TV en ga zo maar door... Samengevat: een unieke lokatie zowel voor business als voor pleasure of, zoals zij het zelf zeggen “an exclusive whatever/ whenever experience”.

wr

W Barcelona staat met de voeten in de Middellandse Zee. Een slank, 24 verdiepingen hoog gebouw van zilverig glas, waar zee en zon in weerspiegelen. Het geheel wekt een vakantiegevoel, vooral de sublieme lobby met uitzicht op zee, de wijdse bar en de aanpalende zonneterrassen met witte baldakijnbedden…. Stop, of we worden poëtisch. Bijkomend voordeel: de ligging van het hotel maakt dat je de drukte van het stadscentrum ontwijkt.

Een vakantiegevoel (© WR)

© www.starwoodarchive.com

Changing colours of the lobby (© WR)


hotellery

Grand Excelsior:

In de geest van de Ridders Malta’s woelige geschiedenis steekt vol invasies en vreemde overheersing. Het zorgt voor een weldadige mediterrane smeltkroes met een rijk cultureel erfgoed die doorheen de eeuwen de buitenlandse invloeden opzoog als een spons. Waar de omnipresente Ridders van de Orde van Malta ooit schild en plak zwaaiden, hebben vakantiegangers het vandaag in dit calimerostaatje midden de Middellandse Zee geweldig naar hun zin.

O

p iets meer dan 2,5 uur vliegen van Brussel, met hartje winter dagelijks gemiddeld 5 uur zon en ruim 12 uren in de zomer, weet het alsmaar meer toeristen te verleiden. Niet verwonderlijk. Met liefst 320 monumenten, amper 7000 inwoners en 21 straten draagt Valletta trots de titel van “metropool” van een EU-lidstaat. Het was vooral de Johannieter Orde, die van 1530 tot 1798 op de eilanden leefde, die Malta zijn artistieke, sociale en culturele identiteit bezorgde. De vestingstad, die genoemd werd naar Jean de la Valette (1494-1568), de Grootmeester van die Orde, pronkt integraal op de Unesco Werelderfgoedlijst. Terecht overigens want de vele bezienswaardigheden trekken overdag massa’s bezoekers die elders op het eiland hun onderkomen hebben gevonden: in St. Julian’s, waar zich het echte uitgangsleven afspeelt, of in Gozo. Dit kleinere buureiland, waar het landschap groener en gevarieerder oogt, geldt na Egypte en de Maldiven als een van de beste duikbestemmingen ter wereld. Ridders? In Valletta kom je ze zowat tegen op elke straathoek. Op schilderijen in het Paleis, waar de Grootmeesters ooit hun onderkomen hadden. In de St. John’s Co-Cathedral, het meest imposante gebouw dat de ridders nalieten. Je wandelt er zo over de korte CV’s van overleden wapenbroeders, die op de 400 grafplaten van de marmeren kerkvloer prijken. Travelworld, de vaderlandse tour-operator met een dikke streep extra bouwde de voorbije 20 jaar een enorme expertise op inzake reizen naar Malta. Deze Oostendse reisorganisatie komt vandaag als enige met een eigen Malta-brochure op de markt. Jaar na jaar zien ze het aantal klanten toenemen. “Als niche-touroperator staan we voor een erg flexibele aanpak. De brochureprogramma’s combineren we moeiteloos volgens de wensen van de reiziger. Noem het op-maat geknipte pakketreizen”, zegt product manager Wim David. Malta staat bekend als een heus staalboek met uitstekend logies. Van de bekende ketenhotels tot kleinschalige trendy boetiekhotelletjes. Eén van die slaappaleizen ligt op 10 minuten lopen van de talrijke culturele schatten van Valletta. Tussen de 16de eeuwse vestingmuren en een van de diepe zeeinhammen vond het Excelsior Grand Hotel een stek als nieuwste vijfsterrenadres van

26 travel2 issue 51

het eiland. Dit resorthotel dat o.m. uitgebreide wellnessmogelijkheden biedt, combineert zowel klassiek en modern design. Gasten vinden er in de 439 megaruime (33-38m2) kamers alle comfortvoorzieningen. Dineren op het riante buitenterras met de jachthaven en de lichtjes van de Marsamxett Haven op de achtergrond doet zelfs de sterretjes boven de Schelde verbleken. Het hotel ligt op een boogscheut van de terminal, waar busoldtimers je voor een habbekrats toelaten om op eigen tempo de vele attracties van het rotseiland te ontdekken. Zoals Mdina, tot in de 16de eeuw de oude hoofdstad. Vandaag schittert de ommuurde stad als een middeleeuws pronkjuweeltje, alsof de tijd er bleef stilstaan. Niet zoals mijn jeugdjaren, toen ik als ukkie dweepte met de Rode Ridder. Dus kocht ik in de luchthaven zo’n Playmobilridder in plaats van een obligaat replica van een overjaarse lokale bus. Govann il-Kavallier heet hij, in zwarte outfit met baard en scepter. Vijf euro. En omdat de Duitse speelgoedgigant er een fabriek heeft, enkel en alleen op Malta verkrijgbaar. Verleden en heden, versmolten in een plastiek hebbedingetje. Het leek me wel de perfecte illustratie van de gezellige dwergstaat. kj

hotellery

Romantik Hotels: nog meer wellness In de 2010 gids van Romantik Hotels & Restaurants, aanwezig in 10 landen, werden 16 nieuwe adressen opgenomen. Er zijn nieuwe hotels in Duitsland, Italië, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk en Zwitserland. De keten is verder ook vertegenwoordigd in ons land, Hongarije, Tsjechië en Portugal.

K

enmerkend voor de Romantik leden is dat ze allen privé gerund worden, mikken op culinaire regionale specialiteiten (er zijn 22 restaurants met een Michelin ster) en typische architectuur. Het well being gegeven wordt benadrukt door de aanwezigheid van 66 spa hotels in de groep, gebundeld in een aparte Spa Brochure en onderverdeeld in 3 categorieën, zijnde Wellness Plus, Wellness en Wellness Light. Aan leuke kortbij adressen over de grens geen gebrek dus. Zo kan je in de buurt van het Nederlandse Arcen terecht in de Hamert, een echt pal aan het water van de Maas gelegen hostellerie die de typisch Limburgse gastvrijheid al 60 jaar in het vaandel draagt, nu al vier generaties lang. Je wordt er persoonlijk ontvangen door Roger Smits, die er met zijn Limbourgondische aanpak én zijn guitigheid meteen de sfeer inbrengt. De culinaire troeven van het huis (en die zijn er…) zijn

gebaseerd op streekspecialiteiten. Het aspergeseizeon is nog maar net achter de rug, en daar komen de paddestoelen en tegen de winter ook het wild alweer op de voorgrond. Gepaste wijnen komen uit de befaamde wijnkelder van het huis. De ochtend nadien is het ontbijt klassiek en rijkelijk, op zijn zondags zeg maar, en ook nu weer met een hoog gevoel voor service gepresenteerd. Aan ruimte is er allerminst gebrek in de aantrekkelijk ingerichte kamers, die onlangs allemaal gerenoveerd werden. Ook de badkamer, met jacuzzi-bad, ligt er uitnodigend bij. En vanop het terras zie je de Maas als het ware aan je voeten voorbijglijden. Wie hier niet tot rust komt… In het tegenover gelegen Landgoed de Hamert kan je diverse wandelingen uitproberen, bv. richting natuurgebied de Ravenvennen, de Bergerheide en het Schuitwater, allen op een steenworp gelegen. Hetzelfde geldt voor de Kasteeltuinen Arcen en het Nationaalpark De Maasduinen. De afgelegen en de gratis parking maken van de Hamert ook een aantrekkelijk adres voor zakenlui, temeer omdat er verschillende vergadermogelijkheden zijn tot 40 personen. De ruimtes kunnen variabel worden ingedeeld, en er zijn ook verschillende arrangementsmogelijkheden mogelijk. dv


cruise & ferry

Norwegian innoveert opnieuw met de Epic

“Ons management is niet samengesteld uit managers die al ervaring hebben opgedaan bij andere rederijen, maar wel uit andere sectoren komen. En misschien maakt dàt wel het verschil”, aldus Kevin Shee, CEO van Norwegian Cruise Line, de zichzelf innoverend noemende rederij die er met de Norwegian Epic inderdaad in geslaagd is het cruise product weer een nieuwe dimensie te geven.

D

at innovatieve gevoel overvalt ons inderdaad bij het betreden van onze outside stateroom (allen met balkon overigens). NCL is erin geslaagd een bijna hotelkamer gevoel te creëren, inclusief moderne, trendy design elementen die je in alle nieuwbouw hotelkamers vindt tegenwoordig. Hier zullen de (nog) grotere rederijen toch met de nodige belangstelling naartoe kijken…

“We do what they wanna do…”, zo verwoordt één van de begeleidsters de aanpak.

Bij het betreden van de kajuit vind je aan de ene kant een douche (al dan niet met ligbad), aan de andere kant een toilet. Beiden kunnen volledig gesloten worden met een trendy melkglas schuifdeursysteem. Douche en toilet kunnen op hun beurt van de rest van de kajuit afgesloten worden met een gordijn, zodat je privacy kan creëren.

Overigens zijn de schermen waarop men de bezettingsgraad van de restaurants kon aflezen, aan boord van de vorige schepen, hier verdwenen.

Salonnetje en bed liggen er uitnodigend bij, al is het laatste mis schien niet ideaal voor langbenigen…Je kan interactief wezen via het (grote) TV flatscreen, met in-room gaming (met slots en video poker), entertainment, het boeken van excursies en films on demand. Onweerstaanbaar zijn de Spa Suites, mét een jacuzzi in de hut. Het gebruik van flashy kleuren op de vorige schepen worden hier geruild voor warmere en ook stijlvollere combinaties. NCL mikt ook op het steeds toenemend aantal single reizigers, en introduceert op de Epic studio’s waarvoor men geen single supplement hoeft te betalen. Ook hier zijn de kajuiten trendy, er is een gemeenschappelijke Studio Lounge waar de single reizigers mekaar kunnen treffen. Dé top bestaat uit 60 suites en villa’s op 2 privé dekken “on top of the ship”. Gasten die hier verblijven, hebben toegang tot het Courtyard Villa Complex, met een zwembad, 2 whirlpools, een gym, een sauna, een zonnedek, een indoor/outdoor dining room (een beauty zonder meer), een bar/nightclub en een concierge lounge. De jongsten onder ons kunnen hun hart ophalen in de zeer ruime kid’s club, opgedeeld in verschillende area’s, met een eigen cinema, dansvloer, videogames…En of ze d’er koning(in) zijn?

28 travel2 issue 51

Het freestyling concept, hét uithangbord van NCL, uit zich vooral in het f&b gebeuren. Passagiers kunnen aan boord van de Epic totaal in 11 f&b outlets terecht zonder supplement te betalen. De kwaliteit is “af” zonder meer, niets op aan te merken.

Je kan ook een pizza laten aanrukken, vanwaar je ook bent op het schip, voor een toeslag van 5 dollar. Ook het Shanghai restaurant heeft een take away noodle bar, die je dan op het buitendek kan gaan verorberen, aan het zwembad bv. En iedereen wil uiteraard ook wel eens de Ice bar binnen…Roken kan nergens, behalve in het casino. Sportievelingen kunnen terecht in de fitness, er zijn ook 6 bowlingbanen (5 dollar/dag) annex de Irish bar. Het outdoor basket terrein kan omgevormd tot een (kunst)schaatsbaan, zodat je echt kan schaatsen onder de Caraïbische zon. Bij Royal Caribbean kan dit ook, en dan wel op écht ijs, maar dus wel in een overdekte ruimte. The choice is yours… Entertainment dan. Met de Spiegel Tent wil de rederij ook op het vlak van entertainment vernieuwend uit de hoek komen. De Cirque Dreams & Dinner, een Cirque du Soleil variant zeg maar, heeft ongetwijfeld een hoge spektakelwaarde, maar de 2 uur durende mix van eten en (tegelijkertijd) kijken is niet ideaal. De Blue Man Group kon op weinig enthoesiasme rekenen van het publiek in een volgelopen (681 seats) Epic Theatre, in tegenstelling tot de “pure fun” die we ervaarden tijdens de Howl at the Moon Duelling Pianos Show, of nog de Madonna-imitatie tijdens de Legends in Concert. En wat dan gezegd van de intensiteit tijdens de Prince-imitatie in de Fat Cats Jazz and Blues Club? Emoties bij de vleet…

cruise & ferry

Passagiers met een booking kunnen vooraf de shows van hun keuze online reserveren op een speciale entertainment pagina op www.ncl.eu, en dit vanaf 45 dagen voor vertrek.

met -7%, bij Royal Caribbean en Carnival schommelde dat rond de -13 à -14%. We zijn de crisis verhoudingsgewijs beter doorgekomen, ik sluit een volgend nieuwbouwschip dan ook niet uit.”

Aan de Market Place bevindt zich ook een reuzenscherm, waarop je (in ons geval) een voetbalwedstrijd uit de eerste ronde van de Wereldbeker Voetbal kon volgen, of nog een live optreden van U2, met schitterende klank overigens.

De huidige NCL-vloot bestaat uit 11 schepen, waarmee wordt gevaren in Europa, de Caraïben, de Bahamas, Bermuda, Alaska, Hawaï alsook Canada & New England.

Aan faciliteiten dus geen gebrek, en NCL mag dan wel een Amerikaanse rederij zijn, hun denkwereld is veel Europeser en mondialer dan bv. een Royal Caribbean. “Wij slagen er inderdaad in verschillende nationaliteiten aan boord te krijgen, aldus Kevin Sheehan. In Europa is de verhouding Amerikanen-Europeanen 50/50, in de Caraïben is de Amerikaanse dominantie nog aanwezig, met een 85/15. De nadruk ligt steeds op “great fun”, met de kinderen erbij. De toekomst? “Ik denk wel dat we vanaf 2013 opnieuw de cijfers van 2008 zullen halen. Vorig jaar, hét jaar van de financële crisis, daalde onze yield

Momenteel zijn er in Europa 3 scherpen actief: de Norwegian Jade (year round), de Norwegian Gem (zomer) en de Norwegian Sun (zomer). Volgend jaar komt daar dus de Norwegian Epic bij, met 22 weekcrusies vanuit Barcelona en stops in Livorno, Civitavecchia, Napels en Mallorca. “Vorig jaar mochten we 10% meer Europese passagiers verwelkomen, vervolgt Sheehan. Voor dit jaar zien we de sales in Europa met 27% toenemen. Eén van de redenen van het succes is de aanwezigheid van Duits (sinds 2003), Spaans (sinds 2006) en Italiaans (sinds dit jaar) gesproken service, ook tijdens de excursies.” Reisagenten kunnen op ww.ncl.eu een nieuwe virtuele training tool raadplegen. dv

De mening van

Bij de aanwezige Belgische vertegenwoordigers peilden we naar hun bevindingen. Ben Scheefhals, ATC Cruisetravel: “Mijn bevindingen zijn een beetje behept met mixed feelings. Enerzijds vind ik het een mooi schip vanbinnen. Het design is minder flashy dan de vorige schepen, er zijn ook meer restaurants zonder supplement. Persoonlijk ben ik een fan van design en conceptueel denken, maar ik vraag me af of dit in de smaak gaat vallen van het “massa” publiek dat NCL aanspreekt. De wave in de cabines geven een ruimtelijk gevoel, maar als je een tweede keer goed kijkt, zijn de balkonhutten smal. Ook denk ik dat niet alle passagiers gediend zijn met het feit dat bad/douche, toilet en lavabo in de cabine staan, weliswaar gescheiden van de slaapruimte met een gordijn. Privacy heeft ook zo zijn rechten…Ook de nieuwe studio’s, een uit de kluit gewassen treincouchette, moet je gewoon worden. Ik vind het jammer dat er hier bespaard werd op het “hive” concept. Nu is er slechts één gemeenschappelijke ruimte per dek. Men had mijn inziens beter één living gemaakt per 16 à 20 cabines; dat zou dan ideaal geweest zijn om groepen vrienden of families in onder te brengen. Het schip is duidelijk op jonge mensen gericht. De faciliteiten voor de kleinsten onder ons zijn fantastisch, maar ook hier heb ik mijn bedenkingen over de kajuit. NCL had een een uniforme vloot, wat het makkelijk maakte om te verkopen; de categorieën waren gelijk op alle schepen. Met de Epic is dit niet meer het geval. Epic en haar faciliteiten zullen zeer duidelijk moeten toegelicht worden tijdens een commercieel gesprek.

In zijn geheel vind ik het een geslaagd project. NCL durft door te zetten met zovele vernieuwingen”. Sabine Leten, Product Manager Cruises/Specialist Division bij Thomas Cook Belgium: “Het is een vernieuwend en zeer modern schip, met hier en daar toch leuke en gezellige hoekjes, ook al is het een mega project. Het zwembadcomplex is uitgebreid en uniek, ook dankzij de waterglij baan; ideaal voor gezinnen met kinderen. De nieuwe look van de kajuiten oogt modern, maar is zeker niet practisch. De lavabo in de kajuit zelf is geen goede zet volgens mij. De single kajuiten zonder supplement (studio’s) zijn zeker een pluspunt. Restaurants en maaltijden zijn nog steeds perfect. Kortom een zeer goed product verhouding prijs/kwaliteit”. Pieter Weymans, General Manager Kuoni Belgium: “Het freestyle concept slaat duidelijk aan, het is ook een product dat gericht is op families met kinderen. Aan boord zijn er tal van mogelijkheden op allerlei vlak, maar de focus ligt een beetje te veel op entertainment. Het schip is ook te gesloten op dek 5, 6 en 7: waar is de zee? Ik vraag me af wat de klanten daarvan gaan vinden in de Caraïben... En er zijn ook te weinig mogelijkheden om via de middendekken naar buiten te gaan.”


cruise & ferry

Holland America Line : cruisen wordt dé trend “Net zoals all inclusive een trend was in de jaren 90, gaat cruisen dé trend van de toekomst worden”, aldus Nico Bleichrodt, director of sales Benelux & Germany bij Holland America Line. De Benelux is daarbij een strategische markt.”

H

et palet aan cruiserederijen is ruim. Wat is de toegevoegde waarde van HAL tegenover de concullega’s, als je uitgaat van een vergelijkbaar vakantiebudget zeg maar?

“Holland America Line staat voor een Premium Product, aldus Nico Bleichrodt. Wij staan bekend vanwege de 15 elegante en middelgrote schepen die variëren van ongeveer 800 tot 2.100 bedden. Onze staterooms zijn ruimer dan bij andere rederijen, de service

staat op een zeer hoog niveau. Wij bieden een zeer uitgebreid pakket activiteiten aan, zoals internet workshops i.s.m. met Microsoft, Club Hal voor kinderen tussen de 3 en 17 jaar, de Green House Spa faciliteiten, het Culinary Art Center voor kookworkshops en natuurlijk onze bekende wijnproeverijen aan boord. Natuurlijk onderscheiden wij ons door de grote diversiteit aan bestemmingen en bijzondere routes welke wij aandoen. Wij varen alle 7 continenten en doen met ruim 500 afvaarten meer dan 300 aanleghavens aan, van Noord- Europa tot Zuid-Amerika, van de Middellandse Zee tot Alaska, van het Caribisch Gebied en Panama Kanaal tot aan Australie en Nieuw-Zeeland. De cruises variëren van enkele dagen Fjorden tocht tot een Wereldcruise van 110 dagen”.

Het aandeel van de Europese passagiers is op 4 jaar tijd met 5% toegenomen. Hoe ziet u dit verder evolueren? “Het aandeel van Europese passagiers zal significant toenemen, met name door de verschuiving van capaciteit van schepen die momenteel plaatsvindt en nog verder zal toenemen, aldus Bleichrodt. Binnen de Carnival groep zien we deze verschuiving al plaatsvinden, aangezien 37% van de capaciteit in 2012 in Europa zal liggen, tegenover 32% in 2008. Dit heeft natuurlijk te maken met de toenemende ontwikkeling van Europa als cruisemarkt. Wij als Holland America Line zullen volgend jaar met 2 schepen vanuit Rotterdam gaan varen, tegenover 1 schip dit jaar”.

Wat is de gemiddelde leeftijd aan boord, en het profiel van de passagiers (koppels, families met kinderen...). Zijn er veel first time bookers, of integendeel veel repeaters? “De gemiddelde leeftijd ligt nog steeds op zo’n 50 jaar, maar wij zien een verschuiving naar meer families en koppels aan boord. Met name de locale afvaarten vanuit Rotterdam, de Middellandse

30 travel2 issue 51

cruise & ferry

Zee en de Caraïben dragen bij tot het aantrekken van nieuwe doelgroepen. Hoewel het repeaters percentage hoog is bij Holland America Line, zien wij veel first timers aan boord komen. Logisch aangezien de Europese markt nog onderontwikkeld is en de cruisemarkt vergroot dient te worden door het aantrekken van nieuwe passagiers”.

De Belgische markt, in tegenstelling tot de Nederlandse, stabiliseerde vorig jaar (globaal). Hoe ziet u de verdere ontwikkeling van de Belgische markt? “WIj zien de Benelux als een strategische markt, aldus Bleichrodt. Het aantal passagiers dat een cruisevakantie boekt, is enorm laag (ongeveer 0,4% op de totale bevolking) wanneer je dit vergelijkt met de ons omliggende landen zoals Groot-Brittannië, waar het percentage boven de 2% ligt, en in Duitsland waar de teller nu op 1,5% staat. Dit betekent dat wij, bij een penetratie in Nederland van 2% op de totale bevolking, in totaal 320.000 passagiers zouden kunnen behalen (actueel 62.000) en in Belgie rond de 200.000 (actueel 58.000). Ik zie dan hier ook een belangrijke rol weggelegd voor de verenigingen Cruise & Ferry World in Belgie en Dutch Cruise Council in Nederland om het cruisen in het algemeen bij de reisagent en de consument te promoten. Het wachten is tevens op meer en grotere spelers op de markt die zich op de cruise markt gaan richten.

Wat mogen we de komende maanden van HAL verwachten in België?

“Wij zijn onze sales afdeling aan het structuren en hebben onlangs Ingrid Zeeuw aangesteld als Business Developmen Manager voor de Belux. Tevens hebben wij op het kantoor in Rotterdam een verkoopsteam klaar staan ter ondersteuning van de activiteiten op de markt. Ingrid staat ter beschikking voor sales bezoeken, presentaties en opleidingen. Overigens komen wij in het najaar met de HAL Academy, een online training voor reisagenten. Tevens werken wij aan de ontwikkeling van een roadshow waarbij informatie en entertainment met elkaar zullen worden gecombineerd”.

Dreigt er geen overcapaciteit op de (Europese) markt, of past dit binnen de verwachtingen van de cruise industry in het algemeen? M.a.w. bestaat er geen kans dat de prijzen zullen dalen bij een steeds maar toenemende capaciteit & concurrentie? “Op dit moment is er nog geen sprake van overcapaciteit, aldus Bleichrodt. Wel ben ik van mening dat door de komst, bij andere rederijen, van de grote schepen met een capaciteit van meer dan 4000 bedden, de prijzen daar onder druk komen te staan aangezien het principe van een rederij is dat de schepen vol moeten vertrekken. Wij als Holland America Line zullen ons blijven beperken tot onze formule van middelgrote schepen waarbij de prijs en kwaliteit goed in balans zijn. Op dit moment is er nog volop ruimte om te groeien, met name in Europa. Ik ben ervan overtuigd dat cruisen dé nieuwe vakantietrend van de komende 10 jaar gaat worden…..Net zoals in de jaren 90 het all inclusive product een trend is geworden”. dv


Park Hill J.E Mommaertslaan 16B, Diegem Telephone 0032 2 7120586 Fax 0032 2 7258392 32 travel2 issue 51

10 jarig Corendon wil omzet maal 2. magazine newsletter professional magazine for the belux travel trade june - july 2010 issue 51

Recommend Documents