schoolplan 2012-2016
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD
HET DALTONONDERWIJS
1. MISSIE EN VISIE VAN HET TANGRAM
6
2. AANNAME-BELEIDSPLAN
17
3. ACTIVITEITENPLAN
20
4. PERSONEELSPLAN
32
5. VAKGEBIEDEN
38
6. ZORGPLAN
59
7. BREDE-SCHOOLPLAN
75
8. GEDRAGSPROTOCOL
80
9. MEERJARENPLAN
87
BIJLAGEN
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
2
VOORWOORD Voor u ligt het nieuwe schoolplan van de katholieke daltonbasisschool Het Tangram. Het is een vierjarig beleidsdocument. Dit plan geeft inzicht in de gemaakte keuzes en gestelde prioriteiten voor het beleid dat binnen Het Tangram gevoerd wordt. In ons schoolplan beschrijven we onze missie en visie op ons onderwijs. Het Tangram biedt haar leerlingen een veilige en fijne leeromgeving. Ons daltononderwijs zorgt er voor dat een leerling zich binnen de eigen mogelijkheden, optimaal kan ontwikkelen tot een stevige wereldburger. “We need people without fear” (Helen Parkhurst ) Het schoolplan beschrijft de schoolorganisatie zowel onderwijsinhoudelijk als op personeelsgebied, de activiteiten en de verschillende vakgebieden. Er wordt vervolgens uitgebreider ingegaan op de zorgstructuur van Het Tangram. In de meerjarenplanning geven we de onderwijskundige speerpunten van Het Tangram voor de komende vier jaar aan. Voor de lijst met afkortingen die in het schoolplan gebruikt worden verwijzen wij naar de bijlage 9.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
3
HET DALTONONDERWIJS Het Daltononderwijs is begin vorige eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse Helen Parkhurst. Dalton kenmerkt zich door een kritische houding naar onderwijs als het gaat om doelmatigheid en effectiviteit. Met name de eigen inbreng van leerlingen is daarbij belangrijk. Elke leerling moet de mogelijkheid krijgen om zichzelf te ontwikkelen en te vormen, ter voorbereiding op de maatschappij. Helen Parkhurst was bijzonder pragmatisch en gaf haar Daltononderwijs vorm als lerares voor de klas. De theorie volgde de praktijk. Onderwijs moest volgens haar nuttig zijn en kennis, vaardigheden, deugden en gewoonten aanleren die bruikbaar zijn in het maatschappelijke leven.
„Fearless human being‟ Het hoogste doel is daar de „fearless human being‟. Volgens Parkhurst zijn dat ondernemende mensen. Ze zijn handig, vaardig, wereldwijs en vooruitdenkend. De historische praktijk en de publicaties van de grondlegster van het Daltononderwijs vormen een blijvende inspiratiebron voor de Nederlandse Dalton Vereniging in haar streven het Daltononderwijs te promoten en te verbeteren. De zes kernwaarden In Nederland kent het Daltononderwijs zes kernwaarden. Vanuit deze kernwaarden geeft Het Tangram vorm en inhoud aan haar onderwijs. Ze geven richting aan het professioneel handelen van leerkrachten en de ontwikkeling van de school. De waarden vormen de bouwstenen voor de visie op goed onderwijs en een efficiënte en effectieve Daltonpraktijk. In de afgelopen decennia is het Nederlandse Daltononderwijs vertrouwd geraakt met de drie kernwaarden (pijlers): verantwoordelijkheid, samenwerken en zelfstandigheid. Deze drie waarden zijn en blijven van belang en worden aangevuld met de kernwaarden: effectiviteit/doelmatigheid, reflectie en borging. „Dalton is an influence, not a method!‟ Dalton staat voor dynamiek, voor gestaag verder werken aan ontwikkeling. Een Daltonschool is een school in beweging, een school in ontwikkeling. Het is aan de school zelf het ambitieniveau en de invulling hiervan te bepalen. Immers: „Dalton is an influence, not a method!‟ Elke school bepaalt daarom zelf haar grenzen in de mate waarin principes van verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken en reflectie gestalte krijgen en geborgd worden. Het is Dalton eigen, dat scholen daarbij zelf keuzes maken en die keuzes kunnen verantwoorden en uitdragen.
DE SCHOOLOMGEVING De wijk en haar bewoners Het Tangram is gelegen aan het Marcel Duchampplein en aan de Robert van „t Hoffstraat in de nieuwbouwwijk Nesselande. Nesselande is een
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
4
Vinex-wijk in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander en wordt omsloten door de wijk Zevenkamp en de gemeente Zuidplas. De naam Nesselande is afgeleid van het woord “nesse” dat “nat” betekent. Dit laag gelegen polderland was dan ook vaak nat. Door zandwinning heeft dit “nesse land” voor een groot deel plaatsgemaakt voor de Zevenhuizerplas. In de wijk zijn een aantal deelgebieden (Tuinstad, Waterwijk en Badplaats) met verschillende typen huizen. De wijk heeft nu ongeveer 12.000 inwoners en zal naar verwachting doorgroepen tot ongeveer 15.000 inwoners. De wijk is sinds 2005 met het station Nesselande aangesloten op het Rotterdamse metronetwerk. Gebouwensituatie In Nesselande is gekozen om de organisaties waar ouders en kinderen mee te maken hebben, zoals kinderopvang, scholen, sport en buurtwerk te clusteren in twee gebouwen, de zogenaamde „kindclusters‟. Het Tangram is in beide kindclusters gevestigd. Vanaf februari 2010 beschikt Het Tangram over een prachtig schoolgebouw aan het Marcel Duchampplein (kindcluster 2; KC2). Het gebouw wordt gedeeld met de openbare school 'Passe Partout'. Het Tangram maakt hier gebruik van 25 leslokalen, een gymzaal, een kleuterspeelzaal, personeelsruimte, IB-werkruimte*), directiekamer en een spreekkamer. De speelplaats is opnieuw ingericht en biedt voor de kinderen vele uitdagingen om lekker te kunnen spelen. In het gebouw van Kind & Onderwijs aan de Robert van ‟t Hoffstraat (kindcluster 1; KC1) gebruiken wij nog een directiekamer en acht lokalen. Leerlingenpopulatie De leerlingenpopulatie is zichtbaar op ons telformulier. De gegevens zijn verwerkt in ons formatieplan. Het Tangram heeft ongeveer 800 leerlingen. Er zijn tien kleutergroepen,vijf groepen 3, vijf groepen 4, vier groepen 5, drie groepen 6, drie groepen 7 en drie groepen 8. Bijna alle leerlingen komen uit Nederland. Slechts 2% van de leerlingen heeft een leerlingengewicht van 0,30. Alle andere leerlingen staan voor 0,00 op de leerlingenlijst. De nieuwe gewichtenregeling is in zijn geheel ingevoerd. Bijna alle leerlingen wonen in de wijk Nesselande, slechts 5% komt uit omringende wijken als bijvoorbeeld Zevenkamp. Dit betekent dat de leerlingen relatief dicht bij de school wonen. Functie van de school in de wijk Het Tangram maakt deel uit van Brede School Nesselande. Actieve partners waarmee wij samenwerken zijn de Stichting Buurtwerk Alexander, Kinderopvang BijDeHand, Passe-Partout, het Spectrum, WoonCompas, Helias en de buitenschoolse opvang, BSO Zus&Zo. De samenwerking vindt voornamelijk plaats op praktisch niveau. Denk hierbij aan de scholenmarkt, de sportdag, Sinterklaas en het project „verenigd verzet‟. De school heeft zich ten doel gesteld om meer te zijn dan een leerinstituut en aandacht te hebben voor het wel en wee van zowel kinderen als ouders. Gedurende het jaar zijn er verschillende overleggen; de stuurgroep, het directieoverleg, het besturenoverleg en de werkgroep BSN. De werkgroep BSN wordt getrokken door Het Tangram.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
5
1 MISSIE EN VISIE VAN HET TANGRAM Het hoofdstuk in een notendop Het Tangram biedt leerlingen primair onderwijs gebaseerd op een filosofie waarin zes kernwaarden centraal staan: verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerking, reflectie, effectiviteit en borging. Wij willen de kinderen op onze school opvoeden tot zelfstandig denkende mensen en stimuleren ze tot samenwerken. Dat doen we vanuit onze levensovertuiging die we vinden in het evangelie. De culturele kennis en achtergrond van de kinderen gebruiken we in de klas. We besteden aandacht aan verscheidenheid, aan levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden. Voor team, ouders en leerlingen hanteren wij het zogenaamde Intergraal-, Kwaliteits-, managementmodel, INK-model dat is bedoeld voor organisaties om een zelfevaluatie uit te voeren. Dit hoofdstuk eindigt met het belang van de ouderbijdrage voor het organiseren van activiteiten.
Onze missie De Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs biedt ouders en leerlingen hoogwaardig, eigentijds primair onderwijs, gebaseerd op een zich steeds vernieuwende evangelische traditie en op ieders persoonlijk betrokkenheid. „We need people without fear‟ (Helen Parkhurst) Het Tangram biedt haar leerlingen een veilige en fijne leeromgeving. Daltononderwijs zorgt ervoor dat een leerling binnen de eigen mogelijkheden zich optimaal kan ontwikkelen tot een stevige wereldburger. Ieder kind mag zijn wie het is. Onze onderwijskundige visie: de zes kernwaarden Het Tangram wil een onderwijsleersituatie scheppen die het mogelijk maakt een continu ontwikkelingsproces bij kinderen te bewerkstelligen wat betreft de verstandelijke, de sociaal-emotionele, de motorische en creatieve ontwikkeling. Op Het Tangram is dit gebaseerd op de (zes) kernwaarden verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerking, reflectie, effectiviteit en borging. Ieder kind heeft het van nature in zich om zich verantwoordelijk te voelen voor hetgeen hij doet. Het Daltononderwijs haalt dit bij elke leerling naar boven. Zelfstandigheid moet geleerd worden. Het Tangram wil kinderen opvoeden tot zelfstandig denkende mensen. Hiervoor gebruiken we middelen als de taakkaart, uitgestelde aandacht en handelingswijzers. In het dagelijks leven hebben we elkaar nodig en op school is dat niet anders. Wij stimuleren de leerlingen in samenwerken door in te zetten op tutorleren, maatjeswerken en coöperatieve werkvormen. Hiermee leren kinderen van en met elkaar. Onze pedagogische visie: persoonlijke aandacht voor ieder kind Wij scheppen een sfeer scheppen waarin ieder kind zich geborgen en geaccepteerd voelt, ongeacht zijn capaciteiten, taal of culturele achtergrond. Dit proberen we te bereiken door onder meer duidelijke regels en afspraken, en persoonlijke aandacht voor ieder kind. De leerkracht heeft
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
6
hierin een belangrijke rol; hij observeert, biedt een luisterend oor, coacht en heeft oog voor de processen binnen de groep. Onze identiteit: geloof in een betere wereld Het Tangram is een katholieke school en wil vanuit deze levensovertuiging ons onderwijs inhoud geven. Een school is meer dan alleen maar leren en presteren. Er is een meerwaarde en die vinden we in het evangelie. Deze inspiratiebron leert vooral het geloof in een betere wereld. We zijn immers bezig met de vorming van mensen, die het grootste deel van hun leven nog voor zich hebben. Voor deze toekomst proberen wij het geloof in een betere wereld mee te geven. Niet alleen de levenbeschouwelijke methode „Hemel en Aarde‟ en de diverse vieringen dragen hier toe bij, maar vooral een opvoedingsklimaat met normen en waarden. Hierdoor creëren wij een sfeer waarin verdraagzaamheid, solidariteit, zorg voor zwakkeren en naastenliefde aanwezig zijn. Sociale competentie: aandacht voor verscheidenheid Wij onderschrijven „artikel 8 in de wet Primair Onderwijs‟ waarin staat dat het onderwijs mede gericht is op de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Wij willen de culturele kennis en achtergrond die de kinderen zelf meebrengen in de klas gebruiken en besteden aandacht aan de verscheidenheid, aan levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden, zoals deze in onze multiculturele samenleving spelen. We onderkennen hierbij drie domeinen: Democratie Er wordt gewerkt aan de thema‟s gelijke behandeling en solidariteit en een kritische houding ten aanzien van maatschappelijke kwesties. Dit krijgt binnen Het Tangram vorm door de leerlingen, te laten participeren binnen een kinderraad, te betrekken bij discussies en leren discussiëren, te laten kijken naar het Jeugdjournaal, te laten werken met het Nieuwsbegrip XL, inspraakregels en afspraken binnen de groep te geven. Participatie Er wordt gewerkt aan projecten waardoor de leerlingen zich verantwoordelijk voelen voor de buurt, het milieu, de school en/of een vereniging. Dit krijgt op Het Tangram vorm door, leerlingen te laten meedoen aan de sponsorloop, leerlingen zetten zich in voor een goed doel (bijv. Kinderen Kanker Vrij, KIKA), Het Tangram school doet jaarlijks mee aan de Vastenactie, leerlingen doen aan Tutorleren (oudere leerlingen helpen jongere leerlingen), bekend met het maatjesleren, waarbij de leerlingen leren verplicht samenwerken aan een taak of opdracht, bezoeken aan musea, theaters en bibliotheek,
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
7
vanwege onze verbinding met de Brede School Nesselande komen de kinderen in contact met verstandelijk gehandicapte volwassen en senioren, tweejaarlijks wordt een enquête afgenomen (in het kader van het INK-kwaliteitsmodel) onder leerlingen van groep 5-8. leerlingen van groep 7 werken in het kader van 4-5 meiviering aan het project „Verenigd Verzet‟. Identiteit Er wordt gewerkt aan thema‟s waarin het waarderen en respecteren van verschillen, het herkennen van discriminatie, en het omgaan met vrijheden en beperkingen naar voren komen. Dit krijgt op Het Tangram vorm door, het gebruik van de levensbeschouwelijke methode „Hemel en Aarde‟, de viering van de christelijke feesten Kerstmis en Pasen, het onderhouden van contact met de St. Jozefparochie in Nieuwerkerk aan den IJssel, het gebruiken van de methode „Leefstijl‟ voor sociaal-emotionele vaardigheden (met behulp van deze methode worden kinderen zich bewust van de normen en waarden in de maatschappij). Het kwaliteitsbeleid; werken met het INK-model Net als alle andere scholen binnen de RVKO hanteren ook wij voor team, ouders en leerlingen het zogenaamde INK-model (managementmodel, ontwikkeld door het Instituut Nederlandse Kwaliteit, bedoeld voor organisaties om een zelfevaluatie uit te voeren).
Aan de hand van enquêtes meten wij hoe deze geledingen de kwaliteit van onze school ervaren. De bevindingen dienen ook als leidraad voor het opstellen van ons vierjarenplan. De drie vragenlijsten zijn in voorjaar van 2011 afgenomen. Wij zijn van plan in november 2012 de vragenlijsten opnieuw af te nemen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
8
Organisatie en resultaat staan nauw verband met elkaar Het INK model bestaat uit negen aandachtsgebieden die in hun samenhang bepalend zijn voor de organisatie. De verbindingen tussen alle gebieden van het model maken dit duidelijk. Het model is verdeeld in organisatiegebieden (1 t/m 5) en resultaatgebieden (6 t/m 9). Resultaten veranderen door maatregelen in de organisatie. Dit betekent dat organisatie en resultaat nauw met elkaar in verband staan. 1. De school wordt geleid door de directie en het managementteam, zoals in het personeelsplan is opgenomen. Er is zorg gedragen voor een goede structuur, waarin het onderlinge overleg en de onderlinge communicatie geregeld zijn. In aansluiting op ons meerjarenplan (hoofdstuk 9) en de individuele persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP) wordt er een passend nascholingsaanbod verzorgd. 2. Op onze school werken naast de hierboven genoemde directie en managementteam, MT-leden ook groepsleerkrachten, twee vakleerkrachten gymnastiek en het onderwijsondersteunend personeel, de OOP-ers. Er is een goede begeleiding voor leerkrachten die dit wensen en/of nodig hebben. In ons activiteitenplan staat beschreven hoe de klassenconsultaties plaatsvinden met de daaruit volgende gesprekken. Bij het verdelen van de taken wordt rekening gehouden met ieders wensen, ambities en kwaliteiten en persoonlijke ontwikkelingsplannen. We geven veel aandacht aan teambuilding wat tot uitdrukking komt met onze vele personeelsactiviteiten. 3. In de verschillende deelplannen wordt onze visie op onderwijs concreet uitgewerkt. Hoe wij onderwijsvernieuwende ontwikkelingen gestalte willen geven, staat beschreven in het meerjarenplan. Het personeel wordt betrokken bij de ontwikkeling van de visie. 4. De middelen staan beschreven in de deelplannen vakgebieden, financieel en materieel beleid en ons Informatie, Communicatie en Technologie, ICT beleid. Ons meerjarenplan is leidraad voor het opstellen van de begroting. 5. Ons onderwijsproces is primair gericht op de ontwikkeling van de mogelijkheden van elke leerling. Onze visie om dit te bereiken staat beschreven in. De concretisering staat in onze deelplannen m.n. in de vakgebieden. Wat we de komende jaren willen verbeteren staat beschreven in ons meerjarenplan in hoofdstuk 9. Het leerstofaanbod moet onderwijskundig verantwoord zijn, eigentijds en maatschappelijk relevant. Het leerstofaanbod van de door ons gebruikte methodes heeft een doorgaande lijn en houdt rekening met verschillen tussen leerlingen in onderwijsbehoeften, mogelijkheden en cultuur. Met het gebruik van de verschillende methodes proberen we voor elke leerling de kerndoelen te behalen. „Een pedagogisch klimaat, dat veilig en ondersteunend is‟ Binnen ons onderwijsaanbod willen we zowel cognitief als sociaalemotioneel eruit halen wat er voor iedere leerling inzit en willen we de leertijd optimaal benutten. Wij vinden het belangrijk dat we als school een pedagogisch klimaat scheppen, dat veilig en ondersteunend is. Binnen ons
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
9
didactisch handelen, moet er aandacht zijn voor: een gestructureerde instructie en verwerking, het actief betrekken van leerlingen bij het leerproces, het gebruik van uiteenlopende strategieën, een goede afstemming op de onderwijsbehoeften van onze kinderen en een doelmatige klassenorganisatie. Onze leerlingenzorg staat uitvoerig beschreven in ons zorgplan (hoofdstuk 6), waaruit blijkt dat specifieke begeleiding voor leerlingen die dit nodig hebben en het hanteren van een uitgebreid leerlingvolgsysteem een belangrijke pijler is. 6. De waardering van ons personeel leiden wij al enkele jaren af uit de gesprekken aansluitend op een klassenconsultatie (zie personeelsplan hoofdstuk 4), uit functionerings- en beoordelingsgesprekken, uit de jaarlijkse individuele formatiegesprekken, maar ook uit informele contacten. Er wordt jaarlijks een evaluatievergadering met het personeel gehouden, waarin de verschillende beleidsterreinen aan de orde komen. Binnen het INK model zullen wij gebruik maken van de „vragenlijst personeel‟ om de waardering te toetsen. 7. De waardering van onze ouders en leerlingen blijkt vooral uit de dagelijkse informele reacties. Onze school heeft een goede naam bij de ouders. Bij inschrijving wordt ouders expliciet gevraagd waarom ze voor Het Tangram hebben gekozen. Binnen het INK model maken wij gebruik van een enquête voor zowel leerlingen als ouders, om de waardering te toetsen. Binnen de enquête zullen alle beleidsterreinen aan de orde komen. Deze enquête wordt in november 2012 weer afgenomen. Ook de medezeggenschapsraad (MR) is een orgaan waar toetsing van het beleid plaatsvindt. 8. De school neemt deel aan verschillende overlegstructuren in de wijk. De contacten met de schoolverpleegkundige zijn structureel. Ook de contacten met het voortgezet onderwijs zijn structureel en intensief. 9. De leerlingenresultaten, zowel onderwijskundig als gedragsmatig, komen tot uiting in ons leerlingvolgsysteem. Plan-Do-Check-Act cyclus; waar kunnen wij nog verbeteren Het meerjarenplan geeft duidelijk aan op welke gebieden wij ons willen verbeteren. Wij hanteren hiervoor de Plan – Do – Check – Act cyclus.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
10
Plan: Do: schoolplan, uitvoeren schoolontwikkelingsplan, zorgplan, handelingsplan, groepsplan
Act: evalueren in team, zorgteam en directie
Check: monitoring
PLAN: In ons meerjarenplan wordt de hoofdlijn van de schoolontwikkeling in de periode 2012-2016 beschreven. DO: Wij hebben in onze verschillende deelplannen uitgewerkt wat wij op de verschillende gebieden doen en wanneer wij dat willen gaan doen. CHECK: Ons leerlingvolgsysteem, de teamcontacten en de genoemde evaluatiemomenten geven aan wat er gelukt is en waar extra aandacht nog steeds gewenst is. ACT: De bevindingen uit de „Check„ worden verwerkt in ons nieuwe meerjarenplan. Wij zullen dit meerjarenplan dan ook jaarlijks bijstellen. Binnen het bestuur is een management informatie systeem afgesproken waar wij als school verantwoording afleggen over ons handelen en informatie geven over de opbrengsten van ons onderwijs. De kwaliteitseisen zijn verenigingsbreed vastgesteld, en beschreven in het directie vademecum. Het betreft hier zowel de kwaliteitseisen van de Inspectie van het Onderwijs als eigen bestuurlijke eisen. Minimaal 2x per jaar vinden over de opbrengsten van de monitor gesprekken plaats tussen schooldirectie en bovenschoolse managers.
De organisatiestructuur; verantwoordelijkheid voor de bouwen De snelle groei van het aantal leerlingen en leerkrachten van Het Tangram heeft consequenties voor de organisatie. Vanaf oktober 2010 is met behulp van een extern adviesbureau begonnen om de voor- en nadelen van de huidige manier van organiseren op een rij te zetten, om zo de structuur en de cultuur van Het Tangram verder te verbeteren. Bovendien wordt gestreefd de bouwen meer verantwoordelijkheid te geven. Daarbij is van belang dat „bouwteams‟ leren om vanuit de jaarplannen de regie te voeren over de activiteiten die nodig zijn om het onderwijs in de bouw te verbeteren, met als doel tot een optimaal onderwijsresultaat te komen. Kenmerkend voor het werken in bouwen is: leerkrachten in de bouw zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het onderwijsaanbod voor hun groep leerlingen, leerkrachten hebben in hun bouw de ruimte om een aantal zaken zelf te regelen (zonder daarvoor toestemming te moeten vragen),
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
11
leerkrachten maken in de bouw een jaarplan, dat gebaseerd is op het schoolplan-jaarplan van de school, leerkrachten voeren de regie over de uitvoering van het bouwjaarplan. Onderstaand organogram laat zien hoe onze organisatie geregeld is.
RVKO Het Tangram
GMR directie opleidingscoördinator
MR
coördinator ICT
MT
OR
(directie + bouwcoördinatoren)
onderbouw
middenbouw
intern begeleiding
bovenbouw
intern begeleiding
coördinatoren rekenen
intern begeleiding
coördinatoren taal
Aansturing De directie van Het Tangram bestaat uit 1 directeur en 2 adjunctdirecteuren. Zij sturen aan op het één zijn van de school en brengen zaken van buiten naar binnen; ons strategisch beleid. De primaire taak van de directie is het inspireren en motiveren van het team. Immers, het team is nodig voor het draagvlak van de gemaakte strategische keuzes. Van het bouwteam krijgt de directie informatie om te bepalen of de school op koers ligt. „Primaire taak van de directie is het inspireren en motiveren van het team‟ Management team Het MT bestaat uit de directie en de bouwcoördinatoren. Binnen het MT wordt het beleid uitgezet en worden de kaders vastgesteld die in de schoolorganisatie worden uitgevoerd. Het MT vertaalt strategische keuzes in tactisch handelen. Over het “hoe” in de bouwen worden binnen het MT beslissingen genomen, waarmee een doorgaande lijn gewaarborgd kan worden (inhoudelijk, organisatorisch en personeel).
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
12
De bouw neemt beslissingen over die zaken waar zij verantwoordelijk voor is. Allerlei problemen die direct betrekking hebben op het onderwijs in de bouw worden door het bouwteam zelf opgelost. De bouwcoördinator leidt de besluitvorming. De bouw heeft hierbij vanzelfsprekend ruimte en vertrouwen nodig van de directie. De bouw probeert zich continu te ontwikkelen en te verbeteren op de gebieden waar zij invloed op kan uitoefenen. Bijvoorbeeld: ontwikkeling van het onderwijs kwaliteit doorgaande lijn contacten met ouders de bouwcoördinatoren hebben duidelijkheid nodig van de directie over de koers en overeenstemming met de andere bouwcoördinatoren over hoe dat in de bouw uitgewerkt gaat worden. Het bouwjaarplan Het jaarplan geeft een overzicht van onderwerpen en activiteiten voor komende jaar. Vooraf wordt in het MT de doorgaande lijn voor de gehele school vastgesteld. Vervolgens bepaalt de bouw de doelen en hoe deze kunnen worden gerealiseerd. Uiteraard wordt gedurende het schooljaar het bouwjaarplan op de bouwvergadering geëvalueerd. De bouwcoördinator zorgt voor de agendering. De taakomschrijving van het MT Voor een uitgebreide taakomschrijving verwijzen wij naar bijlage 1.
Ondersteuning van het primaire proces Voor de ondersteuning van het primaire proces heeft Het Tangram een aantal conciërges en ondersteuners in dienst. Zij ondersteunen op het gebied van administratie, telefoon, huishoudelijke zaken, klein onderhoud, kopiëren, etc. Voor een uitgebreide taakomschrijving verwijzen wij u naar de bijlagen. We staan open voor ondersteuning door vrijwilligers. Het onderwijs ondersteunend personeel wordt aangestuurd door de directie. Intern begeleider De intern begeleider (IB) organiseert, coördineert en bewaakt de leerlingenzorg binnen de school. Voor de aansturing vanuit de IB verwijzen wij naar hoofdstuk 6: het zorgplan. Interne coaches Het Tangram is een professionele, lerende organisatie. Bij een dergelijke organisatie is een goede coaching van leerkrachten noodzakelijk. De school koopt externe expertise in voor diverse implementaties. Inhoudelijke vergaderingen en klassenbezoeken worden ingezet om de leerkrachtvaardigheden te vergroten, om de resultaten te verbeteren. Interne coaches draaien mee met de externe coaches, zodat zij kunnen zorgen voor borging en voortzetting van bovenstaande acties. Gezien de speerpunten van Het Tangram in schooljaar 2012-2013 is gekozen voor taal/lezen en rekenen. Voor de toekomst denken we nog aan de inzet van interne coaches voor coöperatief leren, voor directe instructie en voor woordenschat.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
13
De interne coaches worden door de directie benaderd, maar het kan ook zijn dat een leerkracht aangeeft een interne coach te willen worden. De directie bepaalt of iemand hiervoor geschikt is. Ook interne coaches worden in de gelegenheid gesteld tot het volgen van cursussen. Er wordt voor de uit te voeren klassenconsultaties ambulante tijd beschikbaar gesteld. De interne coaches leggen in een schooljaar tenminste twee klassenbezoeken af bij elke leerkracht. Aansluitend vindt er een feedbackgesprek plaats, waarin de les wordt nabesproken en de leerkracht tips en verbeterpunten krijgt aangereikt. Een collegiale consultatie is ook mogelijk. Interne coaches dienen rekening te houden met weerstand van collega‟s. De opleidingscoördinator De opleidingscoördinator draagt zorg voor een professionele begeleiding van de studenten (bijvoorbeeld PABO) die Het Tangram bezoeken. Zij zorgt voor plaatsing van de studenten en onderhoudt de contacten met de verschillende opleidingsinstituten. Tijdens een kennismakingsbijeenkomst maken krijgen de studenten informatie over Het Tangram, het protocol uitgereikt, worden contactgegevens uitgewisseld en maken de studenten kennis met hun mentor en de stagegroep. De opleidingscoördinator bezoekt de studenten ook in de klas tijdens de les en bespreekt deze met de student en mentor. Ook kunnen er intervisiemomenten met de studenten en de mentoren plaatsvinden. Een opleidingscoördinator moet beschikken over het „certificaat opleidingscoördinator‟. Voor het protocol stagiaires verwijzen wij u naar bijlage 2. Coördinator naschoolse activiteiten Het Tangram organiseert (zolang de subsidie “beter presteren” het toelaat) voor alle kinderen een gevarieerd aanbod naschoolse activiteiten. De activiteiten, gericht op taal-, reken- en talentontwikkeling, moeten uiteindelijk leiden tot hogere opbrengsten op deze gebieden. De coördinator is verantwoordelijk voor de organisatie. Onderwijsondersteunend personeel Het Tangram beschikt over onderwijsondersteunend personeel. Het gaat hierbij om 2 conciërges, een schoolassistent en een administratieve kracht. Zij hebben ieder hun eigen werkzaamheden en ondersteunen de school o.a. op huishoudelijk en administratief gebied. Voor een uitgebreide taakomschrijving verwijzen wij u naar bijlage 3. Teamafspraken Voor de teamafspraken verwijzen wij u naar bijlage 4
Werkgroepen Op Het Tangram zijn verschillende werkgroepen actief, die bestaan uit teamleden, maar aangevuld kunnen worden door ouders uit de ouderraad. De indeling van de werkgroepen wordt aan het eind van het schooljaar gemaakt. Teamleden mogen zelf aangeven waar ze aan deel willen nemen, de directie maakt de uiteindelijke planning. De ouderraad, OR verdeelt haar leden tevens aan het eind van het schooljaar over hun activiteiten. Een meer uitgebreide beschrijving van de werkgroepen staat in hoofdstuk 3. Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
14
Vergaderstructuur Onderstaande vergaderingen zijn opgenomen in de jaarkalender voor leraren: teamvergaderingen Hierin worden zaken van organisatorische en algemeen personele en financiële aard besproken, waaronder een vooruitblik en terugblik naar de jaardraaiboek-activiteiten. Alle op die dag aanwezige leerkrachten worden geacht bij deze vergaderingen aanwezig te zijn. De vergadering wordt geleid door de directie. schoolplanvergaderingen Binnen deze vergaderingen worden uitsluitend onderwijskundige onderwerpen besproken. Ieder teamlid, dat in zijn werk met dit onderwerp te maken heeft, wordt geacht bij deze vergadering aanwezig te zijn. Parttimers die deze dag niet werken, komen alleen als zij daar expliciet voor gevraagd worden. De vergadering wordt geleid door de betreffende coördinator. bouwvergaderingen Leerkrachten van de bouw komen regelmatig samen o.l.v. de bouw coördinator om het groepsprogramma op elkaar af te stemmen. De vergadering wordt geleid door de bouwcoördinator. werkvergaderingen De werkvergaderingen worden besteed aan onderwijsinhoudelijke zaken. Hier gaan we praktisch mee aan de slag. MR-vergaderingen In deze bijeenkomsten worden de zaken besproken, die uit het MR reglement voortvloeien. Aanwezig zijn alle MR leden en een adviserend directielid. groeps- en leerlingbesprekingen Deze vinden plaats onder leiding van de IB-er. De groepsleerkracht moet deze vergaderingen volgens een format voorbereiden (zie het zorgplan). vergaderingen levensbeschouwing Ter voorbereiding van de levensbeschouwelijke lessen wordt het lesaanbod twee keer per jaar met alle groepsleerkrachten en onze identiteitsbegeleider doorgenomen. OR-vergaderingen In deze bijeenkomsten worden de activiteiten van dat moment doorgenomen en een blik geworpen op de komende activiteiten. Ook worden er huishoudelijke zaken besproken. De adjunct-directeuren zijn aanwezig bij deze vergaderingen en doen mededelingen vanuit school. paralleloverleg Om voor uniformiteit binnen de parallelgroepen te zorgen, vindt structureel paralleloverleg plaats. Hierin worden planningen, onderwijsinhoudelijk en praktische zaken met elkaar besproken. Een planning wordt opgenomen in de jaarkalender. studiemiddag De studiemiddag is een verplichte vergadering voor alle teamleden. Hier staat altijd een onderwijsinhoudelijk onderwerp centraal.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
15
Financieel- en materieelbeleid Vanuit de rijksoverheid wordt een Lumpsumvergoeding gegeven gerelateerd aan het leerlingaantal. Binnen de RVKO is er een verdeling van deze inkomsten gemaakt in een bestuursdeel, een deel voor personele inzet en personeelsbeleid (zie formatieplan) en een deel voor materieel beleid (zie de eenjarige en meerjarige begroting). Ons administratiekantoor Dyade draagt zorg voor de bewaking van de budgetten, een juiste administratie en een inventarisoverzicht. „Met ouderbijdrage worden activiteiten en festiviteiten gefinancierd‟ De (vrijwillige) ouderbijdragen komen voort uit school- en kampgeld. Het schoolgeld (50 euro) wordt beheerd door de penningmeester van de ouderraad. Het kampgeld van de groepen 3-8 wordt beheerd door de directie. Jaarlijks is er een kascontrole door drie ouders. Voor het schoolgeld is dit de ouderraad. Van alle inkomsten en uitgaven wordt een financieel verslag gemaakt, dat als leidraad dient voor de nieuwe begrotingen. De opbrengst van de ouderbijdrage vormt de belangrijkste inkomstenbron voor de financiering van activiteiten en festiviteiten. De hoogte van de ouderbijdrage wordt jaarlijks opgenomen in de jaarkalender. Hoewel de ouderbijdrage in principe vrijwillig is kunnen zonder deze bijdrage geen activiteiten en festiviteiten niet plaatsvinden. Het Tangram mag kinderen uitsluiten van deelname aan activiteiten die vanuit deze bijdrage worden georganiseerd. Kinderen zullen dan op een andere manier door school opgevangen worden. Het gebouwbeheer is in handen van Stadsontwikkeling. De zorg voor de materialen en de bestellingen worden onderhouden door het OOP en de coördinator van de werkgroep bestellingen.
Verwijzingen -
schoolgids het directievademecum van de RVKO ontruimingsplannen voor de twee locaties het zorgplan van Weer Samen Naar School, WSNS de begroting en het formatieplan jaarplan jaardraaiboek jaarkalender
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
16
2 AANNAME-BELEIDSPLAN Het hoofdstuk in een notendop Het aannemen van kinderen gebeurt uiteraard heel zorgvuldig. Bij het eerste gesprek met de ouders worden zij goed geïnformeerd over de principes van het Daltononderwijs en missie en visie van onze school. In dit hoofdstuk leest u meer over ons aannamebeleid voor kinderen met en zonder een indicatiestelling. Aanname nieuwe leerlingen Ouders die hun kind(eren) willen inschrijven op Het Tangram worden ontvangen door een MT-lid voor een informatiegesprek. Tijdens dit gesprek worden de ouders geïnformeerd over de missie en visie, het pedagogisch klimaat, de katholieke identiteit en de principes van het Daltononderwijs. Na het gesprek volgt er rondleiding, verzorgd door leerlingen uit de groepen 5 t/m 8. Bij vertrek krijgen de ouders de schoolgids en een inschrijfformulier mee. Na de verwerking in het systeem worden nieuwe leerlingen door de bouwcoördinator in een groep geplaatst. Hierbij wordt gekeken naar groepsgrootte, verhouding jongens/meisjes en de hoeveelheid zorgleerlingen. Ouders kunnen hun voorkeur voor een locatie doorgeven. Andere wensen kunnen worden doorgeven aan de bouwcoördinator, die per verzoek bekijkt of dit mogelijk is. „Met het volgsysteem kan de leerkracht inspelen op specifieke behoeften‟ Wanneer kinderen voor hun 4e verjaardag een peuterspeelzaal bezoeken, wordt aan de ouders gevraagd om (een kopie van) het volgsysteem aan de groepsleerkracht te overhandigen. Dit is om inzicht te krijgen over de gezondheid, gedrag, zelfstandigheid en taalvaardigheid van het kind. Hiermee kan de groepsleerkracht inspelen op specifieke behoeften. Wanneer kinderen op het moment van aanmelding al een andere basisschool bezoeken, wordt er contact opgenomen met deze school. Kinderen die op Het Tangram instromen in groep 3 of hoger worden door onze intern begeleider getoetst op hun cognitieve vaardigheden. Op deze manier worden nieuwe leerlingen in de juiste jaargroep geplaatst. Daarnaast moeten de instromende leerlingen zich kunnen aanpassen aan de specifieke werkwijzen van het Daltonconcept. Pas wanneer alles naar behoren afgewikkeld is, én wanneer er geen verwijzings- of verwijderingsprocedure loopt, kan de leerling worden ingeschreven. Aan de vorige school wordt om een uitschrijvingsbewijs en een onderwijskundig rapport gevraagd. Leerlingen met een beperking Het Tangram staat in principe open voor kinderen met een beperking. Aan de toelating van een dergelijke leerling gaat wel een uitermate zorgvuldige procedure vooraf.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
17
Aanmelding zonder indicatiestelling Als ouders hun kind met een handicap aanmelden, zonder een indicatiestelling, dan worden zij doorverwezen naar een Regionaal Expertise Centrum (REC). De afweging om het kind al dan niet voor indicatiestelling aan te melden is aan de ouders. Ouders melden hun kind aan bij de Commissie voor Indicatiestelling (CvI) van het cluster dat, gezien de aard van de handicap van hun kind, in aanmerking komt. Het REC kan ouders ondersteunen bij deze aanmelding. De REC‟s zijn onderverdeeld in de volgende clusters: cluster 1: scholen voor kinderen met visuele problemen. cluster 2: scholen voor kinderen met auditieve, taal- en communicatieproblemen. cluster 3: scholen voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapte kinderen en somatische problemen (ZMLK, Mytyl, Tyltyl en openluchtscholen). cluster 4: scholen voor kinderen met psychiatrische en gedragsproblemen (ZMOK, RMPI). De CvI beslist of een kind in aanmerking komt voor plaatsing in het speciaal of regulier basisonderwijs met Leerling Gebonden Financiering (LGF). In de commissie zitten deskundigen op het terrein van de stoornis van het kind en de beperkingen die het als gevolg daarvan kan ondervinden op school. Aanmelding met indicatiestelling Wanneer ouders hun kind met een indicatiestelling van het REC willen aanmelden, wordt de volgende procedure gevolgd. Ouders vertellen waarom hun kind een indicatiestelling heeft gekregen en wat zij verwachten van de school. Ook overleggen zij alle relevante informatie en uitslagen van onderzoeken. Wij vertellen over onze mogelijkheden en beperkingen. In goed overleg met de ouders wordt de beslissing genomen of wij het kind op Het Tangram kunnen plaatsen of niet. Centraal staat of wij in staat zijn om de leerling voldoende bij zijn leeren ontwikkelingsproces te kunnen ondersteunen. Als een kind kan worden geplaatst wordt in overleg met onze IB, de ouders en de eventuele ambulante REC begeleiding een handelingsplan opgesteld. Het leerlinggebonden budget wordt gebruikt voor personele inzet en/of materiële aanpassingen. Indien een kind niet geplaatst kan worden, kunnen de ouders een beroep doen op de Advies Commissie Toelating en Begeleiding. Na de uitspraak kan de school haar beslissing definitief maken. Plaatsingscriteria leerling met een beperking Onderstaande criteria wegen mee in de beslissing een leerling al dan niet te plaatsen: de groepsgrootte mag niet boven de 25 leerlingen komen, onze gebouwensituatie mag geen belemmering voor het betreffende kind zijn, de leerkracht moet bevoegd zijn en minimaal drie jaar ervaring hebben,
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
18
elling worden geplaatst, wanneer in een groep al meerdere kinderen zijn met een grote zorgzwaarte, maar zonder indicatiestelling, zoals kinderen met ernstig probleemgedrag (bijvoorbeeld ADHD) of een forse achterstand op onderwijskundig gebied (bijvoorbeeld een leerling met een PCL- beschikking), kan hier geen leerling met indicatiestelling worden geplaatst, het betreffende kind moet zindelijk zijn, het kind moet zich redelijk zelfstandig kunnen redden en niet permanent iemand naast zich nodig hebben om te kunnen functioneren, kind moet zich verbaal redelijk kunnen uiten en duidelijk kunnen maken wat het wil, noodzakelijke aanpassingen (materieel en personeel) moeten volledig bekostigd kunnen worden uit de extra middelen die voor deze leerling beschikbaar worden gesteld. Inschrijvingsgegevens Bij inschrijving wordt een kopie van het paspoort of identiteitsbewijs van één der ouders gevraagd. Voor het inschrijfformulier verwijzen wij naar bijlage 5 inschrijfformulier. Overgangsmomenten In de schoolloopbaan van een leerling zijn een aantal overgangsmomenten te benoemen. De momenten die benoemd kunnen worden zijn: Instroom van leerlingen o vanuit de peuterspeelzaal of voorschoolse voorziening o vanuit thuis-situatie vanaf leerplichtige leeftijd o tussentijdse instroom gedurende de schoolloopbaan in het PO van PO naar PO (zelfde onderwijssoort) van SO naar PO van SBO naar basisschool van basisschool naar SBO Uitstroom / doorstroom van leerlingen o doorstromen van instroomgroep naar bestaande kleutergroepen o naar vervolgonderwijs aan het einde van het PO o tussentijdse uitstroom gedurende de schoolloopbaan in het PO van PO naar PO (zelfde onderwijssoort) van PO naar SO van basisschool naar SBO van SBO naar basisschool De wijze waarop gehandeld wordt en de afspraken over de overdracht van gegevens en in- en uitschrijving, zijn beschreven in het directie vademecum.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
19
3 ACTIVITEITENPLAN Het hoofdstuk in een notendop Het Tangram maakt gebruik van een continu rooster, wat wil zeggen dat de leerlingen van 8.30 tot 14.15 uur aaneengesloten op school zijn. In dit hoofdstuk leest u welke activiteiten wij organiseren en wat er allemaal speelt bij het organiseren van een schoolkamp. Ook vertellen we u meer over onze organisatorische taken, zoals de rapport- en adviesgesprekken, alsook de huishoudelijke taken zoals de taak van de arbeidsomstandigheden, ARBO coördinator en het schoonhouden van het schoolplein. De schooltijden Leerlingen moeten in acht schooljaren tenminste 7.520 uren onderwijs ontvangen. Aan de leerlingen mag ten hoogste zeven weken van het schooljaar vier dagen per week onderwijs worden gegeven, dit naast de reguliere vakanties. Weken van drie dagen of minder (buiten de reguliere vakanties) mogen niet worden gecreëerd. Het Tangram hanteert sinds schooljaar 2011-2012 een continurooster. De leerlingen zijn dan van 8.30 – 14.15 uur aaneengesloten op school. Zij eten samen met de leerkracht een boterham in de klas. Op woensdagmiddag zijn de kinderen vrij. De schooltijden zien er daarmee als volgt uit: Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
8.30 – 14.15 uur 8.30 – 14.15 uur 8.30 – 12.15 uur 8.30 – 14.15 uur 8.30 – 14.15 uur
Tabel: richtlijn urenberekening met daarin het vakantierooster Groepen
1 t/m 8
aantal lesuren per week
24,75
lesuren p.wk. x 52 weken
1287
bijtelling vr. 30-09-12
5,25 1292,25
Uitgaven Herfstvakantie 19-10-12 t/m 26-10-12 Kerstvakantie 21-12-12 t/m 04-01-13 Voorjaarsvakantie 22-02-13 t/m 01-03-13 Goede vrijdag /Pasen 29-03-13 t/m 01-04-13 Meivakantie 29-04-13 t/m 10-05-13 Pinksteren 20-05-13 Zomervakantie 19-07-13 t/m 31-08-13
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
30 54,75 30 10,50 49,50 5,25 153,75
20
333,25 aantal gewenste lesuren
955
marge uren
3,50
Tabel: richtlijn tijdsverdeling over de verschillende vakgebieden groepsverdeling
1-2
zintuiglijke oefening taalontwikkeling taal schrijven technisch lezen begr./ stud. lezen rekenen en wiskunde engels w.o., ict en verkeer expressieve vakken lich. oefening golev/ leefstijl pauze totaal aantal uren p.w.
6½ 6 1
3
4
5
6
7
8
3½ 2 6
5½ 1 3 1½ 5 ½ 2½ 2 1¾ ¾ 1¼ 24 ¾
6 ¾ 2½ 2 5 ½ 2½ 2 1½ ¾ 1¼ 24 ¾
6 ½ 1¾ 2 5 1 3 2 1½ ¾ 1¼ 24 ¾
6 ½ 1¾ 2 5 1 3 2 1½ ¾ 1¼ 24 ¾
1
5
5½ 1½ 4 ¾ 5
½ 2 5½ 1 1¼ 24 ¾
1¼ 3¼ 1½ 1 1¼ 24 ¾
1¼ 3 1½ 1 1¼ 24 ¾
Voor de start van het nieuwe schooljaar levert iedere groepsleerkracht zijn lesrooster in bij de directie. Dit lesrooster wordt door de directie gecontroleerd op de richtlijnen van bovenstaand rooster en indien nodig wordt het rooster aangepast. AVI-boeken en leesboeken Er wordt met regelmaat gekeken of de voorraad AVI-boeken en leesboeken in de klas voldoende en gevarieerd is. We vinden het belangrijk dat er in alle klassen voldoende leesboeken aanwezig zijn. Kampbezetting De groepsleerkrachten gaan met hun eigen groep mee op schoolkamp als dit plaatsvindt op de te werken dagen. Aanvullend gaan leerkrachten die vrij geroosterd zijn eventueel mee als extra hulp. Het tekort aan begeleiding wordt aangevuld met ouders. Onderwijsinhoudelijke taken Begeleiding CED en externe coaches. Het Tangram zal het komende jaar (2012-2013) een externe coach van het CED inhuren om de interne coaches taal/ lezen te begeleiden en op te leiden. Richtlijnen werkgroepen/ draaiboeken In de draaiboeken staan alle activiteiten omschreven, die in de loop van het schooljaar plaatsvinden. Voor iedere activiteit is één teamlid, de coördinator, eindverantwoordelijk. De coördinator bereidt in overleg met de werkgroep de activiteit voor. De werkgroep bestaat uit teamleden en leden van de ouderraad. In de laatste ouderraadsvergadering van het schooljaar worden de ouders over de verschillende activiteiten verdeeld. De leerkrachten worden tevens aan het eind van het schooljaar over de Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
21
activiteiten verdeeld. Zij mogen bij de directie hun voorkeur voor specifieke taken aangeven. De directie zal bij de verdeling hiermee rekening proberen te houden. De coördinator neemt het initiatief tot het bijeenroepen van de werkgroep, coördineert de voorbereiding van de activiteit, verdeelt de taken, coördineert de uitvoering en is verantwoordelijk voor de communicatie met de ondersteunende leden en het team. Eventueel overlegt de coördinator met een directie- of MT lid. Na afloop van de activiteit bekijkt de coördinator of de beschrijving in het draaiboek aangepast dient te worden. De coördinator van een werkgroep kan een fulltimer zijn, maar kunnen ook twee duo-partners zijn. Schoolplan en schoolgids Het MT herziet jaarlijks het schoolplan en de schoolgids en vult indien nodig aan. Toezicht houden Tijdens de pauzes neemt één collega twee groepen mee naar buiten, zodat er 1 collega pauze heeft. Tijdens de pauze moeten leerkrachten surveilleren. Voor- en naschoolse opvang Op beide locaties zijn er mogelijkheden voor buitenschoolse opvang gevestigd. De grootste aanbieder binnen de wijk is ook onderdeel van de Brede School Nesselande, namelijk stichting Bijdehand. Zij verzorgen naast voor- en naschoolse opvang ook dagopvang en peuterspeelzalen. Naast Bijdehand is er op KC2 ook een Sport-BSO gevestigd in het pand van de hockeyvereniging, namelijk „Move it‟ van Zus&Zo. De medewerkers van beide BSO‟s zijn verantwoordelijk voor de leerlingen tot zij worden overgedragen aan de leerkracht. Daarom worden onze jongere leerlingen altijd door de medewerkers gebracht en opgehaald uit de klassen. Oudere leerlingen (groep 5 en hoger) mogen zelfstandig naar de locatie van hun opvang gaan. Werkgroep ICT De werkgroep zal voortdurend bekijken welke rol de computer in de klas kan spelen. Voor verdere beleids- en ontwikkelpunten zie het ICT beleidsplan.
Feesten, projecten en activiteiten Carnaval De werkgroep carnaval bestaat uit leerkrachten en ouders. Twee weken voor carnaval wordt de school feestelijk versierd. De werkgroep draagt hier zorg voor. Tevens dragen zij zorg voor de invulling van het programma. Eindejaarsfeest Ter afsluiting van het schooljaar, wordt een eindejaarsfeest gehouden. Dit feest wordt georganiseerd om de ouders te bedanken voor hun hulp en inzet in het afgelopen schooljaar. Deze avond wordt vooral georganiseerd door de OR. Er nemen wel leerkrachten deel aan deze werkgroep, maar de ouders hebben op deze avond de regie in handen. Zij nemen op deze avond ook alle kosten op zich. Alle leerkrachten moeten op deze avond aanwezig zijn. Afsluiting voor de ouders om ze te bedanken voor hun hulp Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
22
in het afgelopen schooljaar. Er wordt een uitnodiging naar alle ouders verstuurd. De OR zorgt voor een hapje, drankje en muziek. Informatieavond Op de informatieavond worden de ouders uitgenodigd voor een kennismaking met de groepsleerkracht. Tijdens deze avond wordt zowel algemene informatie als groepsspecifieke informatie verstrekt. De collega‟s die geen groep hebben, zullen verdeeld worden over de groepen ter ondersteuning, bij voorkeur bij nieuwe collega‟s. Voorafgaand aan de informatieavond wordt in het paralleloverleg het programma van de avond voorbereid. De volgende onderwerpen komen in ieder geval aan de orde: het onderwijsinhoudelijk programma, veranderingen, bijvoorbeeld een nieuwe methode, huiswerkafspraken, gedragsprotocol, overblijven, schooltijden, op tijd komen, schoolreis, sportdag en schoolkamp. Ook wordt nog altijd even de aandacht gevestigd op het SOS-formulier, de schoolgids en de kalender. Kerstmis De werkgroep draagt zorg voor het versieren van de school. Ook hierbij worden hulpouders ingeschakeld. De OR-leden uit de werkgroep zorgen voor het verdelen van de kerstversieringen en coördineren het verdelen van de bomen. De werkgroep verzorgt elk jaar een activiteit voor de kinderen. De viering vindt plaats op de laatste schooldag voor de kerstvakantie. De donderdag voor de vakantie vindt het kerstdiner plaats. Tijdens het kerstdiner is er voor de ouders een kerstborrel. Deze wordt georganiseerd door de ouderraad. Na het kerstdiner is er een kerstborrel voor het team. Keuzemiddagen Tijdens de keuzemiddagen kunnen leerlingen kiezen uit een gevarieerd aanbod van activiteiten. Iedere bouw organiseert een keer per jaar keuzemiddagen, die bestaan uit twee middagen. Er wordt een beroep gedaan op de hulp en creativiteit van ouders. Hen wordt gevraagd tijdens deze middagen een workshop te verzorgen. De coördinatoren zorgen voor een PowerPoint-presentatie waarin het activiteitenaanbod in is opgenomen. De leerkrachten vertonen deze in de klas, zodat de kinderen een goed beeld hebben van wat ze kunnen kiezen. Vervolgens kan de gekozen activiteit op twee achtereenvolgende vrijdagen uitgevoerd worden. De keuzemiddagen zijn verspreid over het schooljaar en zijn opgenomen in de jaarkalender. De kosten worden betaald door de OR. „Soms is de maandsluiting gekoppeld aan een thema of feest, bijvoorbeeld de Kinderboekenweek‟ Kinderboekenweek De Kinderboekenweek start op de 1e woensdag van oktober en eindigt anderhalve week later, op vrijdag. De week wordt met een activiteit geopend. De werkgroep zorgt voor versiering in de school en activiteiten in de klas. Natuurlijk staat het lezen en voorlezen in deze periode centraal. Alle activiteiten zijn hierop gericht. Elk jaar wordt het Kinderboekenweekpakket (informatie) aangeschaft. De week wordt afgesloten met een leuke activiteit.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
23
Maandsluiting Er vindt 6 x per jaar een maandsluiting plaats. De maandsluiting wordt gevierd in verschillende bouwoverstijgende groepen. De data van de maandsluitingen zijn opgenomen in de jaarkalender. Volgens, een door de werkgroep gemaakt rooster, zijn er verschillende groepen aan de beurt om op te treden. De invulling van het optreden mag door iedere deelnemende groep zelf bepaald worden. Soms is de maandsluiting gekoppeld aan een thema of feest, bijvoorbeeld de Kinderboekenweek. De maandsluiting wordt door kinderen gepresenteerd en vindt altijd plaats op een vrijdag. Musical en afscheidsavond groep 8 Ter afsluiting van de basisschool voeren de groepen 8 een afscheidmusical op. Omdat er meerdere groepen 8 zijn, wordt er gewerkt met verschillende casts. Zij verzorgen voorstellingen voor de leerlingen van school, voor opa‟s, oma‟s, broers en zussen die al op het voortgezet onderwijs zitten. Deze voorstellingen vinden onder schooltijd plaats. De uitvoeringen voor de ouders vinden in de avond plaats. Op de laatste dinsdag van het schooljaar vindt de afscheidsavond plaats. Deze avond is een feest voor alle leerlingen uit groep 8 en hun ouders. Tijdens de afscheidsavond worden de schoolverlaters in het zonnetje gezet. De school verzorgt het afscheidscadeau, getuigschriften en een verrassing. Tevens wordt er een disco verzorgd voor de groep 8 leerlingen en hun ouders. De OR betaalt het afscheidsfeest voor de leerlingen. Op de afscheidsavond zijn alle leerkrachten vertegenwoordigd. Na afloop van de avond wordt er gezamenlijk opgeruimd. De zomervakantie van de schoolverlaters begint op de donderdag in de laatste schoolweek. Pasen De werkgroep zorgt samen met hulpouders voor het versieren van de school. Traditiegetrouw ontbijten de leerlingen met elkaar in de groep. Daarnaast zorgt de werkgroep Pasen voor enkele suggesties, waaronder leuke knutselactiviteiten en eventueel verhalen. In de methode levensbeschouwing Hemel & Aarde wordt natuurlijk ook uitgebreid aandacht aan Pasen besteed. Projectweek Tijdens de projectweek wordt in alle groepen gewerkt aan een thema dat gekozen wordt door de werkgroep. De werkgroep zorgt voor een passende opening voor de hele school. Tevens zijn zij verantwoordelijk voor de inventarisatie van materialen en het aanbieden van activiteiten voor alle groepen. Het is handig als in de werkgroep alle bouwen vertegenwoordigd zijn. Schoolkamp De groepen 3 t/m 8 gaan ieder schooljaar op kamp. De groepen 3 en 4 gaan een nacht, de groepen 5, 6 en 7 gaan 2 nachten en de groepen 8 gaan een hele week op schoolkamp. Er gaan leerkrachten en ouders mee. De leerkrachten benaderen zelf de ouders die zij mee willen hebben. De vakleerkrachten gym gaan 1 dag op kampbezoek. Op deze dag verzorgen zij een sportieve activiteit. Dit moet worden meegenomen in de voorbereidingen van de kampen. Het kampgeld moet uiterlijk 2 weken vooraf zijn voldaan. Een gespreide betaling is mogelijk (zie tabel). Indien nodig, kan er bij de directie een betalingsregeling getroffen worden. Kinderen van wie het kampgeld niet is betaald, mogen niet mee op kamp.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
24
Deze leerlingen moeten tijdens kamp gewoon naar school. De leerkracht zorgt voor een programma en passende opvang. In onderstaande tabel zijn de kampkosten en de locaties per groep opgenomen. Groep: 3
Aantal overnachtingen: 1
4
1
5
2
6
2
7
2
8
4
Kosten:
Locatie:
€ 30,- ineens of 4 termijnen van € 7,50 € 30,- ineens of 4 termijnen van € 7,50 € 60,- ineens of 4 termijnen van € 15,€ 60,- ineens of 4 termijnen van € 15,€ 60,- ineens of 4 termijnen van € 15,€ 110,- ineens of 4 termijnen van € 27,50
De Hollandse boerderij, Bodegraven www.dehollandseboerderij.nl De Hollandse boerderij, Bodegraven De Houtduif, Austerlitz De houtduif, Austerlitz Land van Kleef, Loon op Zand www.landvankleef.nl Land van Kleef, Loon op Zand
De bedragen kunnen worden overmaakt op rekeningnummer 611.04.05.73 ten name van "KDBS Het Tangram" o.v.v. "Kamp groep …+ achternaam van de leerling". Schoolreis Gezien de grootte van de school heeft de werkgroep besloten dat de school gesplitst op schoolreis gaat. De werkgroep zoekt jaarlijks een passende locatie. De groepen gaan per bouw op een andere dag op schoolreis. De bussen verzamelen bij het metrostation. De leerlingen komen eerst naar school en lopen vervolgens met de klas naar het metrostation. In samenspraak met de OR is afgesproken dat de ouderbijdrage voor de schoolreis voldaan moet zijn. Ouders krijgen bij niet betalen tot 2x toe een herinnering van de penningmeester van de ouderraad. Daarna wordt een brief vanuit de directie gestuurd. Als er nog steeds niet betaald wordt, neemt de directie telefonisch contact op. In overleg met de directie kan een betalingsregeling getroffen worden. Indien de ouderbijdrage niet betaald is, gaan de kinderen niet mee op schoolreis. Sinterklaas In de kalender is opgenomen wanneer de school in Sinterklaassfeer gebracht gaat worden. Dit gebeurt door werkgroepenleden en hulpouders. De werkgroep komt echter in oktober al bij elkaar om het programma en de planning te maken. De ouderraadsleden uit de werkgroep worden benaderd voor inkopen zoals de klassencadeaus, chocolademelk en strooigoed. De werkgroepleden maken een selectie voor de cadeautjes voor de groepen 1 t/m 4. In de bouwen wordt een definitieve keuze gemaakt. In de groepen 5 t/m 8 worden lootjes getrokken en surprises gemaakt. In de klas worden afspraken gemaakt over de surprises en de gedichten. De surprises moeten 1 dag voor het sinterklaasfeest op school zijn. Kinderen die thuis geen mogelijkheden hebben voor het maken van een surprise, kunnen in overleg met de leerkracht op school een surprise maken. Het inhalen van de Sint zal voor de groepen 1 t/m 5 in de gymzaal Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
25
plaatsvinden. De gymzaal wordt door de werkgroep en hulpouders in gereedheid gebracht. De coördinator van de werkgroep neemt het sinterklaasfeest tijdig op met de BSN werkgroep.
Organisatorische taken Bestellingen De coördinator inventariseert de bestellingen. De jaarbestelling wordt in april/mei gedaan. Deze wordt voor de zomervakantie geleverd. De bestelling zal dan onder toeziend oog van de coördinator uitgepakt en verdeeld worden. Alle aanvragen moeten bij de coördinator worden ingediend. De bestellingen zullen altijd in overleg met de directie moeten plaatsvinden, aangezien de financiële situatie van de school diens eindverantwoordelijkheid is. Bibliotheek De coördinator onderhoudt de contacten met de bibliotheek en verdeelt de uitleenpassen. Bij zoekgeraakte boeken zoekt de coördinator uit waar en wanneer het boek zoekgeraakt is. De coördinator regelt ook eventuele overige activiteiten bij de bibliotheek. Indelen nieuwe leerlingen De leerlingen voor de kleutergroepen worden door de onderbouwcoördinator ingedeeld en worden ongeveer 6 weken voor hun 4e verjaardag met een welkomstkaartje uitgenodigd. Op deze uitnodiging staat wanneer zij verwacht worden en bij welke leerkracht en in welke groep ze geplaatst zijn. Leerlingen voor groepen 3 tot en met 8 worden in overleg tussen directie, intern begeleiding en desbetreffende groepsleerkrachten ingedeeld. Kinderboerderij De coördinator zorgt voor verdeling van informatie en inventariseert de behoeften. Zij stuurt de aanvragen in en onderhoudt de contacten. ‘Lief en leed’-pot De werkgroep lief en leed zorgt voor een cadeau bij geboorte, ziekte of een andere bijzondere gebeurtenis. De coördinator int het geld bij alle teamleden. Nationale Daltondag Het Tangram neemt jaarlijks deel aan de Nationale Daltondag. De leerkrachten van de werkgroep verzorgen de organisatie van deze dag. Ter aankondiging van de Nationale Daltondag worden drie weken van tevoren folders opgehangen en flyers uitgedeeld. Op de dag zelf leiden de kinderen van de kinderraad op KC 2 de bezoekers rond. Er wordt informatie verstrekt door de directie en een lid uit de Daltonwerkgroep. Ook worden schoolgidsen, kalenders en inschrijfformulieren uitgedeeld. Notuleren Voor de team- en bouwvergaderingen is er een vaste notulant. De verspreiding naar het team gaat digitaal. Bij afwezigheid van de vaste notulant zal een ander teamlid gevraagd worden te notuleren.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
26
Schoolfotograaf Eenmaal per jaar komt de schoolfotograaf. De coördinatie hiervan ligt in handen van de werkgroep. De fotograaf komt één dag op KC1 en twee dagen op KC2. De werkgroep zorgt voor een rooster. De afname en betaling van de foto‟s is digitaal geregeld. De leerkrachten hoeven alleen maar de uiteindelijke foto‟s uit te delen. Schoolmelk De conciërge heeft inschrijfformulieren van de Melkunie. De school ontvangt een overzicht van de Melkunie, welke kinderen melk drinken. Dat overzicht ligt bij de conciërge. Communicatie met ouders over melk drinken gaat via de Melkunie. De school bemoeit zich niet met miscommunicatie. Wij volgen de Melkunie-overzichten. SEO-, rapport - en adviesgesprekken Er vinden 2x per jaar rapportgesprekken plaats. Na de herfstvakantie zijn de sociaal emotionele ontwikkeling, SEO gesprekken. Deze gesprekken gaan over het welbevinden van het kind. In februari is de eerste rapportronde, deze gaat gepaard met een rapportgesprek met alle ouders. De tweede ronde, aan het eind van het schooljaar, is facultatief. Zowel ouders als leerkrachten kunnen aangeven dat zij een afsluitend gesprek wensen. De rapporten worden aan de leerlingen meegegeven. Voordat ze met de leerlingen meegaan, bespreekt de leerkracht het rapport. Er wordt een rooster voor de oudergesprekken gemaakt, waarop de broertjes/zusjes achter elkaar worden ingedeeld (rekening houdend met kinderen op verschillende locaties), zodat ouders in één keer hun kinderen kunnen doorspreken. De leerkrachten overleggen met elkaar wanneer ze gesprekken het beste kunnen plannen. Afhankelijk van de aard van het gesprek, kan men de hulp van een andere collega inroepen. Indien noodzakelijk kan de IB‟er of een directielid bij een gesprek aanwezig zijn. De adviesgesprekken voor het voortgezet onderwijs vinden plaats in januari. Om te komen tot een gedegen schooladvies wordt gekeken naar de volgende factoren: de inzet, werkhouding en het doorzettingsvermogen van de leerling, het advies van de leerkrachten van de groepen 7 en 8, de resultaten uit het LOVS, het resultaat van de Drempeltest. De leerkracht van groep 8 neemt met de IB‟er leerlingen door en vult de onderwijskundige rapporten in. Daarna staat het advies, dat tijdens het adviesgesprek verteld wordt door de groepsleerkracht aan de ouder(s) en leerling, vast. „De SKVR verzorgt twee keer per jaar een cultureel programma voor alle groepen‟ SKVR De school sluit jaarlijks een kunstencontract af met de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). Zij verzorgen een cultureel programma voor alle groepen. Dit kan een activiteit op school zijn, maar ook op locatie. Alle groepen krijgen tenminste twee keer per jaar een activiteit aangeboden.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
27
Sporttoernooien De vakleerkrachten gymnastiek coördineren de sporttoernooien. Zij worden daarin bijgestaan door teamleden uit de werkgroep. Zij zorgen voor tijdige communicatie naar ouders en teamleden. Zij onderhouden de contacten met Buurt en Speeltuinwerk Rotterdam (BSW) en dienst Sport en Recreatie. Jaarlijks wordt een bijdrage betaald zodat er gedurende het hele jaar door materialen geleend kunnen worden. Stage/opleidingscoördinator Gedurende het schooljaar komt er een aantal studenten stagelopen. Zij worden begeleid door de groepsleerkracht bij wie zij in de groep praktijkervaring komen opdoen. De stagecoördinator onderhoudt de contacten met Zadkine en Pabo Thomas More en verdeelt alle studenten. Ook regelt de coördinator de LIO (leraar in opleiding) aanvragen en sollicitaties. Teamactiviteiten Het personeelsbudget zorgt voor de financiering van de diverse activiteiten. De werkweek wordt afgesloten met een gezellige teamborrel. Jaarlijks wordt een aantal teamactiviteiten georganiseerd, waarbij het de bedoeling is dat bij sommige activiteiten iedereen aanwezig is en bij andere activiteiten kun je inschrijven op vrijwillige basis. Jaarlijks terugkerend zijn de kerstborrel, de eindejaarsbarbecue en het teamuitje. Teamuitje De werkgroep teamuitje bestaat uit twee teamleden. Deze geven na afronding van het teamuitje het stokje door naar twee door hen uitgekozen teamleden. Het teamuitje vindt plaats in de inwerkweek. Na de inwerkvergadering kan het uitstapje beginnen. Tijdschriften Via de school is het mogelijk dat kinderen tijdschriften ontvangen. De inschrijfformulieren komen daarvoor binnen aan het begin van het schooljaar. De conciërges verzorgen die administratie. Voor miscommunicatie geldt dezelfde regel als voor de melkunie: contact met ouders verloopt via de uitgeverijen. Vastenactie Tijdens de vastenactie gaat het om zelf iets te laten, zodat er meer is voor een ander. Het Tangram doet jaarlijks mee met de vastenactie. De leerlingen worden gestimuleerd om zich in te zetten voor het doel van de vastenactie. Iedere leerling krijgt een spaarpotje, waar het zijn/haar verdiende geld in kan sparen. Het is de bedoeling dat leerlingen door het doen van klusjes thuis, bij bekenden of familie, geld verdienen. Tijdens de lessen wordt de bijbehorende dvd aan de leerlingen getoond waarin het doel bekend gemaakt wordt.
Huishoudelijke taken ARBO De ARBO-coördinator draagt zorg voor de uitvoering van het plan van aanpak en is contactpersoon van de ARBO-deskundige van de RVKO.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
28
EHBO De ARBO-coördinator is verantwoordelijk voor de inhoud van de EHBOkisten en draagt zorg voor de aanvulling. Dit kan uitgevoerd worden door de conciërge. Keuken (KC2) De conciërge is eindverantwoordelijk voor een opgeruimde en frisse keuken. Hij houdt ook de voorraden bij. Magazijnen De coördinator is eindverantwoordelijk voor opgeruimde en overzichtelijke magazijnen. Als er materialen niet meer aanwezig zijn, worden deze besteld. Planten De planten in een lokaal worden verzorgd door degene die voor dat lokaal verantwoordelijk is. De planten in de algemene ruimten zijn de verantwoordelijkheid van de conciërges. Speelplaats De conciërge is eindverantwoordelijk voor een schone speelplaats. Voor een volledig overzicht van wie er waar verantwoordelijk voor is, verwijzen wij naar bijlage 6. Tabel: normjaartaak overzicht niet-lesgebonden taken Werkgroepen Activiteit Afscheidsavond groep 8 Carnaval Dalton open dag Eindejaarsfeest Kamp middenbouw Kamp bovenbouw Keuzemiddag onderbouw Keuzemiddag middenbouw Keuzemiddag bovenbouw Kerst Kindvolgsysteem Kinderboekenweek Levensbeschouwing Maandsluiting Onderbouwdag Orthotheek Pasen Portfolio (D) Projectweek Schoolreis Schrijfdans - OB Sinterklaas Sport Talent/Kans Verkeersexamen Verteltassen
Coordinator
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Werkgroep
Uren 5 5 5 5 10 10 10 10 10 10 6 4 3 3 10 5 4 4 10
29
Taak Abonnementen kinderen Abonnementen leerkrachten Arbo Bibliotheek BSN Communie Contactpersoon VO EHBO trommel ICT coördinator Jaarbestelling Kinderboerderij Kinderraad Lief en leedpot Lunch/borrel Magazijnen MR Notuleren OB Notuleren MB Notuleren BB Notuleren teamvergadering Notuleren MT Overblijf PR Schoolfotograaf Schoolmelk SKVR Stagecoördinator Teamactiviteiten Teamuitje Vertrouwenspersoon Verdeling nieuwe leerlingen Versturen kaarten Website
Werkgroep
Uren 2 1 5 4 4 2 2
3 2 5 4
4 4
1
De jaarkalender In de jaarkalender worden de onderstaande zaken vastgelegd. Deze planning moet volgens de wet op het primair onderwijs volledig ingevuld zijn én uiterlijk de eerste schooldag bij teamleden en ouders bekend zijn. Ook staat er diverse informatie in opgenomen, die jaarlijks aangepast dient te worden. In de jaarkalender hoort thuis: Volledig vakantierooster, inclusief extra vrije dagen en studiedag(en) Volledig activiteitenprogramma voor de kinderen (denk aan: schoolreis, werkweek, Sinterklaas- en kerstviering, Kinderboekenweek, sportdag, themadag, etc.) Volledig activiteitenprogramma voor ouders (denk aan: algemene ouderavond, rapportmiddagen/avonden, uitlegavond vervolgonderwijs, musical groep 8, MR vergaderingen, etc.) Vergaderrooster voor leerkrachten. Het is aan te bevelen om onderscheid te maken tussen:
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
30
a. organisatorische (team)vergaderingen: vallen onder niet lesgevende taken. b. inhoudelijke (bouw of schoolplan) vergaderingen: vallen onder schooldeel van de deskundigheidsbevordering, evenals de geplande studiedag (dit punt staat alleen opgenomen in de jaarkalender voor leerkrachten). De onderstaande activiteiten zijn verplicht voor alle leerkrachten: afscheidsavond groep 8 musical groep 8 (min. 1 opvoering) eindejaarsfeest schoolkamp kerstdiner teamuitje informatieavond rapport- en seo-gesprekken vergaderingen (op je werkdag) studiedagen communie (als er kinderen uit de groep communie doen)
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
31
4. PERSONEELSPLAN Het hoofdstuk in een notendop Uiteraard heeft Het Tangram een gedegen personeelplan waarin de rolverdeling, taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd. Omdat ook onze leerkrachten met veel extra zaken worden geconfronteerd vinden wij een goede coaching noodzakelijk. Nieuwe leerkrachten bijvoorbeeld of leerkrachten met een nieuwe taak krijgen een persoonlijke coach toegewezen. Het Tangram heeft een MR die gevraagd en ongevraagd advies of instemming kan geven over onderwerpen die in het RVKO reglement zijn vastgelegd.
IPB beleid De RVKO kent binnen de scholen voor basisonderwijs de functies (meerscholig)directeur, locatieleider, adjunct-directeur, leraar, leraarondersteuner, voorschoolassistent, administratief medewerker, schoolassistent (=ID-baan) en conciërge. Daarnaast kennen we in het speciaal basisonderwijs aanvullende functies zoals orthopedagoog en logopedist. Leraren kunnen als „taak‟ de interne begeleiding verzorgen, staflid zijn of een andere ambulante taak hebben. Om van al deze personeelsleden hun ontwikkelingen te volgen en te stimuleren, heeft de RVKO een vastomlijnd integraal personeelsbeleid, IPB, dat is vastgelegd in het directie vademecum. In het IPB zijn de uitgangspunten vastgelegd m.b.t. klassenconsultaties en een vier jarige POP cyclus, met daarin verwerkt intervisie, POP-, voortgangs-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. Volgens deze richtlijnen is dit bij ons op school als volgt georganiseerd: personeelsbezetting directie directeur adjunct-directeur
Goos Stavenuiter Mariken Langbroek en Sadhana Raaijmakers
managementleden (MT) coördinator onderbouw coördinator middenbouw coördinator bovenbouw
Kenneth Mackay Anneloes Smedts Paul Scholte
intern begeleiding IB onderbouw groep 1/2 IB middenbouw groep 3/4/5 IB bovenbouw groep 6/7/8
Eveline Post Ans van Gennip Eveline Post
Groepsbezetting groep 1/2 apen groep 1/2 leeuwen groep 1/2 giraffen groep 1/2 nijlpaarden groep 1/2 krokodillen groep 1/2 pinguïns
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Nicole ‟s Gravenmade Sophie Wanders Eveliene van der Steen Eline Ceelen Cynthia Smit Joris Assmann
32
groep 1/2 schildpadden groep 1/2 ijsberen groep 1/2 kangoeroes
groep 5 groep 6 groep 6 groep 6 groep 7 groep 7 groep 7 groep 8 groep 8 groep 8
Kenneth Mackay en Inge de Bruijn Daisy Damsma Mariska Mooij en Shirley van der Griend Elly Keizer en Kim Nicodem Ellen Bodewes en Mariska Mooij Jolanda van Hagen en Erszi de Groot Cherylle van der Windt Mandy Buitendijk en Helen de Zeeuw Merel Hendriks Marije Veringmeier Louis Vermeulen Marjolijn van Dorp en Inge de Bruijn Caroline Lijtsman en Susanne Kostense Anneloes Smedts en Sacha Vollering Paula Siersma en Yvette Willemsen Bop Marchal en Lyette Ardon Maartje Westerveld en Anita van den Bosch Martine Krebber en Kim Nicodem Michiel Breijs Anouk Sleiffer Jeroen Hoorn Paul Scholte en Anita van den Bosch Renate van Putten Alexis van Efferen Naomi Beerens en Sandra de Maar Antoni Geeraets Coby Strijdhorst
overige taken vertrouwens- en contactpersoon talent
Ans van Gennip Kim Nicodem
groep 1/2 koala‟s groep 3 groep 3 groep 3 groep 3 groep 3 groep 4 groep 4 groep 4 groep 4 groep 4 groep 5 groep 5 groep 5
vakleerkracht gym schoolgebonden maatschappelijk werk (smw)
John de Widt en Bop Marchal Monique de Zwart
Onderwijsondersteunend personeel Marcel van Kronenburg, Joop van Heumen, Nico de Neef en Ruth Birtantie rooster klassenconsultaties Naam Lyette Joris Naomi Ellen Anita Michiel Inge Mandy Eline Daisy Marjolijn Alexis
Najaar 2012 FG FG POP FG VG POP POP FG VG POP FG VG
Voorjaar 2013 VG VG FG VG FG FG FG VG FG FG VG FG
Najaar 2013 FG FG VG FG VG VG VG FG VG VG FG VG
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Voorjaar 2014 VG VG FG VG FG FG FG VG FG FG VG FG
Najaar 2014 FG FG VG FG BG VG VG FG BG VG FG BG
Voorjaar 2015 BG BG FG BG POP FG FG BG POP FG BG POP
Najaar 2015 POP POP BG POP FG BG BG POP FG BG POP FG
Voorjaar 2016 FG FG POP FG VG POP POP FG VG POP FG VG
33
Antoni Ans Nicole Shirley Erszi Jolanda Merel Jeroen Elly Susanne Martine Caroline Sandra Kenneth Bop Mariska Kim Eveline Renate Anouk Paul Paula Anneloes Cynthia Eveliene Coby Marije Louis Sacha Sophie Maartje John Yvette Cherylle Helen
VG POP VG POP POP POP VG FG FG POP POP POP POP POP POP POP FG FG VG POP POP POP POP VG POP POP FG POP POP FG FG FG POP FG POP
FG FG FG FG FG FG FG FG VG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG VG FG FG VG VG FG FG VG FG
BG
BG BG
BG
VG VG VG VG VG VG VG POP FG VG VG VG VG VG VG VG POP POP VG VG VG VG VG VG VG VG FG VG VG FG FG POP VG FG VG
FG FG FG FG FG FG FG FG VG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG FG VG FG FG VG VG FG FG VG FG
BG VG BG VG VG VG BG VG FG VG VG VG VG VG VG VG VG VG BG VG VG VG VG BG VG VG FG VG VG FG FG VG VG FG VG
POP FG POP FG FG FG POP FG BG FG FG FG FG FG FG FG FG FG POP FG FG FG FG POP FG FG BG FG FG BG BG FG FG BG FG
FG BG FG BG BG BG FG VG POP BG BG BG BG BG BG BG VG VG FG BG BG BG BG FG BG BG POP BG BG POP POP VG BG POP BG
VG POP VG POP POP POP VG FG FG POP POP POP POP POP POP POP FG FG VG POP POP POP POP VG POP POP FG POP POP FG FG FG POP FG POP
Coaching Onze leerkrachten worden door de huidige ontwikkelingen in het onderwijs met veel extra zaken geconfronteerd. Een goede coaching is dan ook noodzakelijk. Onze coaching richt zich enerzijds op de nog onervaren leerkracht of op leerkrachten, die extra ondersteuning nodig blijken te hebben en anderzijds op de invoering en borging van vernieuwingsonderwerpen. Nieuwe leerkrachten of leerkrachten met een geheel nieuwe taak krijgen een persoonlijke coach toegewezen. Ieder IPB gesprek wordt voorafgegaan door een klassenconsultatie door de gespreksvoerder. Het Tangram werkt met interne coaches. De interne coaches leggen gedurende het jaar verschillende klassenconsultaties af. Het Tangram heeft twee interne coaches: Taal/Lezen/Begrijpend lezen en Rekenen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
34
Taakbelasting en normjaartaak De taak van ieder teamlid is in eerste instantie het verzorgen van goed onderwijs. Ieder teamlid krijgt een vast aantal uren toebedeeld voor lesgevende, corrigerende en voorbereidende taken. Ook wordt voor ieder teamlid een aantal uren vastgesteld voor overlegsituaties, vergadertijd en verplichte avondbijeenkomsten. De normjaartaakplanning is het sluitstuk van de weektaak. Al naar gelang de persoonlijke situatie, de ambitie en werkomstandigheden van ieder individueel teamlid, worden er aan een persoon meer of minder taken toebedeeld. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de wensen en capaciteiten van een teamlid, maar ook met een eerlijke verdeling. In april wordt geïnventariseerd welke taken teamleden graag zouden willen uitvoeren en welke taken liever niet. Hierdoor komt iedereen op zijn of haar normjaartaak die verder afhankelijk is van de aanstellingsomvang en de mate waarin eventueel BAPO-, zwangerschaps- en ouderschapsverlof wordt opgenomen. Jaarlijks wordt er een formatieplan gemaakt, waarin overzichtelijk de inkomsten vanuit het ministerie (gerelateerd aan telgegevens), de gemeente (ROB) en bijzondere projecten (WSNS) staan vermeld. Corresponderend aan deze inkomsten worden ook de uitgaven overzichtelijk weergegeven. Er zijn door het bestuur opgelegde (bijdrage bestuursbureau, Verzilvering en Solidariteitsfonds) en personele uitgaven. Uiteraard moeten inkomsten en uitgaven in balans zijn. Ook beschrijven we in dit plan de wijze waarop we de formatie inzetten, zodat het bestuursbureau toe kan zien op een verantwoorde inzet.
Begeleiding studenten Het Tangram staat open voor het opleiden van nieuwe collega‟s en wij plaatsen in iedere groep waar dat mogelijk is een student. Voor meer informatie verwijzen wij naar pagina 14. In de toekomst zal er besproken worden of Het Tangram wil uitgroeien tot opleidingsschool.
Nascholing teamleden Wij vinden de ontwikkeling van teamleden erg belangrijk. In het POP van ieder teamlid wordt zijn/haar opleidingsplan besproken. Indien een zelf gekozen cursus of studie tevens een schoolbelang dient, worden de studieuren opgenomen in de normjaartaak van het betreffende teamlid en kan de directie ervoor kiezen de opleidingskosten (deels) te vergoeden. Daarnaast worden, wanneer op uitdrukkelijk verzoek van de directie een studie of cursus wordt gevolgd, de studiekosten geheel vergoed. Binnen het MT wordt bekeken hoe de opgedane kennis gedeeld kan worden in het team. Naast individuele scholing vindt ieder jaar teamscholing plaats.
De MR en OR De MR kan gevraagd en ongevraagd advies of instemming geven over onderwerpen die in het RVKO reglement zijn vastgelegd. Er wordt minimaal zes maal per jaar vergaderd. De secretaris zorgt in overleg met de voorzitter en zonodig de directie voor het opstellen van een agenda en verzorgt de notulen en de post. Een directielid woont de vergaderingen ter advisering bij. MR-leden worden voor drie jaar gekozen. De voorzitter en de secretaris dragen zorg voor de verkiezingen volgens de voorschriften in het MR-reglement.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
35
De ouderbijdragen worden onder regie van de MR beheerd. De in- en uitgaven worden ieder jaar gecontroleerd door een kascontrolecommissie. De samenstelling van de MR is als volgt: Oudergeleding:
personeelsgeleding:
dhr. Hans Reinold (voorzitter) dhr. Antoni Geeraets dhr. Thijs van Koppen mevr. Paula Siersma dhr. Bart Peters mevr. Naomi Beerens mevr. Anita Terwee dhr. Joris Assmann mevr. Heleen Kamermans mevr. Merel Hendriks Directie (aanwezig voor informatie en advies) Goos Stavenuiter Naast de MR is er op Het Tangram ook een actieve ouderraad werkzaam. Er zijn ongeveer twaalf ouderraadleden die zes keer per jaar vergaderen. Er wordt over allerlei praktische zaken gesproken, maar ook is er een grote betrokkenheid bij het hele reilen en zeilen van alle schoolzaken. De ouderraad is een enorme hulp bij de activiteiten in de school. De samenstelling van de OR is als volgt: mevr. Angela Groeneweg (voorzitter), mevr. Christine den Hartogh dhr. Guus van ‟t Oor (penningmeester), mevr. Jane Spek dhr. Menno Stigter (secretaris), mevr. Lenny Maanster mevr. Anushka Choté, mevr. Lenneke Teppema dhr. Bertjan Groeneveld, mevr. Joyce Moens, mevr. Fimke Wiersma,
Het ARBO-plan Het bestuur en de directie van de school streven naar optimale arbeidsomstandigheden, proberen de gezondheid van personeel en kinderen zoveel mogelijk te waarborgen en het welzijn te bevorderen. Bij beslissingen bij de dagelijkse gang van zaken zal de aandacht voor veiligheid, gezondheid en welzijn een hoge prioriteit hebben. Het Tangram heeft een Arbo-beleidsplan. Naar aanleiding van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E), die tenminste eens per vier jaar wordt afgenomen, wordt aan een groot aantal verplichtingen uit de Arbowetgeving invulling gegeven. Hieronder wordt per deelgebied van de Arbowetgeving ons beleid weergegeven. Agressie, geweld en seksuele intimidatie Op schoolniveau zijn een vertrouwenspersoon en een maatschappelijk werkster. Daarnaast kan men ook bij de vertrouwenspersoon van de RVKO terecht. Bedrijfshulpverlening De bedrijfshulpverlening is op school conform de richtlijnen geregeld. Er zijn meerdere BHV-ers aanwezig die jaarlijks worden bijgeschoold. Ongevallenregister In elke groepsmap is een ongevallen-registratieformulier aanwezig.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
36
Ontruimingsplan Er is een goedgekeurd ontruimingsplan. Het ontruimen wordt jaarlijks in de praktijk geoefend. Veiligheid en gezondheid De veiligheid en gezondheid van onze teamleden wordt gemonitord met behulp van het INK-model. Bovendien hanteren wij het een gedragsprotocol. Deze is terug te vinden in hoofdstuk 9. Verzuim Het ziekteverzuim wordt geregistreerd en behandeld door middel van het programma Verzuimmanager, conform de richtlijnen van het ziekteverzuimbeleid van de RVKO. Welzijn Het welzijn van de teamleden wordt gemonitord met behulp van het INKmodel.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
37
5 VAKGEBIEDEN Het hoofdstuk in een notendop Binnen dit hoofdstuk staat een uitleg van de „zes kernwaarden‟ van het Daltononderwijs centraal: zelfstandigheid, verantwoordelijkheid/vrijheid in gebondenheid, samenwerken, reflectie, effectiviteit/doelmatigheid en borging. We leggen u uit hoe deze kernwaarden binnen de verschillende groepen in de onder- en bovenbouw worden vormgegeven. Vanaf groep 3 wordt begonnen met het zelfstandig werken, waarbij het „stoplicht‟ een hulpmiddel is. Ook vertellen we u meer over taal, rekenen en schrijven, welke doelstellingen er zijn, en welke methoden en materialen er gebruikt worden.
De Nederlandse Daltonvereniging en visitatie De Nederlandse Daltonvereniging kent haar eigen kwaliteitssysteem. Daarvoor wordt gewerkt met visitaties, waarbij directieleden en Daltoncoördinatoren als “critical friends” bij collega-scholen op bezoek gaan. Tijdens dit bezoek worden klassenbezoeken afgelegd en zijn er gesprekken met kinderen, ouders, leerkrachten, Daltoncoördinatoren, directieleden en bevoegd gezag. Zo wordt een zo compleet mogelijk beeld gecreëerd. Naar aanleiding van deze visitatie wordt een aantal aanbevelingen gedaan om het Daltononderwijs in de 5 volgende jaren, tot de volgende visitatie, te ontwikkelen. Het Tangram heeft in maart 2011 de laatste visitatie gehad. Daarbij zijn drie aanbevelingen gedaan: de leraren moeten echt vertrouwen hebben in dat wat de leerlingen aan kunnen m.a.w. laat de leerlingen meer los, gun ze dat vertrouwen en die verantwoordelijkheid. differentiatie verder uitbouwen en zichtbaar maken op de taakkaart. informeer de ouders regelmatig over de Daltonontwikkelingen op jullie school, ze geven aan hier meer behoefte aan te hebben. Daarnaast heeft Het Tangram de ambitie om te werken naar meer eigenaarschap van het leerproces van de leerling. In het voorjaar van 2016 zal Het Tangram opnieuw gevisiteerd worden en zullen de aangegeven aanbevelingen zijn uitgevoerd.
Dalton en de zes kernwaarden Ons Daltononderwijs kent zes kernwaarden: zelfstandigheid, verantwoordelijkheid/vrijheid in gebondenheid, samenwerken, reflectie, effectiviteit/doelmatigheid en borging. „Freedom and resposibility together perform the miracle‟ Verantwoordelijkheid en vrijheid in gebondenheid Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in het Daltononderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Het is de taak van de leerkracht om iedere leerling de
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
38
structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen. „Experience is the best and indeed the only real teacher‟ Zelfstandigheid Zelfstandig leren en werken is op onze Daltonschool actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht aan zijn taak werken en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het oplossend denken van onze leerlingen. De keuzevrijheid dwingt de leerling tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn. „The school functions as a social community‟ Samenwerken De Daltonschool is een leefgemeenschap waar leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolleiding en overige betrokkenen op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Bovendien is de Daltonschool een leeromgeving waar leerlingen en leerkrachten iets van elkaar leren. Leerlingen leren elkaar te helpen. Ze leren samen kennis en vaardigheden te verwerven om zo het leren te vergemakkelijken en tot betere prestaties te komen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, leren ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren. Op het Tangram geven we hier onder andere vorm aan door inzet van coöperatieve werkvormen, het werken met maatjes en teams en tutorleren. „Efficiency measure; a simple and economic reorganization of the school‟ Effectiviteit Ons Daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, mensen en middelen. De taak biedt de optimale gelegenheid om tot een doelmatige inrichting te komen van de te leren vaardigheiden en kennis. Een taak op maat houdt de leerling doelmatig en functioneel bezig. „I would be the first to hear welcome criticism‟ Reflectie Reflecteren is een essentieel onderdeel van het leerproces. De leerling moet inzicht krijgen in het eigen kennen en kunnen. Om tot dit inzicht te komen zijn 2 dingen belangrijk. Enerzijds het leren plannen; de taak overzien, strategie bepalen, een plan van aanpak maken (wat, waar, wanneer, hoe, met wie). Anderzijds het leren terugkijken op het leerproces en de goede vragen stellen; wat heb ik gedaan, hoe is het gegaan, waarom is het zo gegaan, wat heb ik daarvoor gebruikt, etc. Beide aspecten komen terug op de weektaak. Op schoolniveau vindt reflectie over het onderwijs voortdurend plaats. „Door verschillen te delen, vermenigvuldigt de kwaliteit‟
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
39
Borging Daltonscholen in Nederland werken samen aan kwalitatief goed Daltononderwijs door allemaal deel te nemen aan planmatige zelfevaluatie en visitatie. De Nederlandse Daltonvereniging geeft licenties en certificaten af aan scholen en personen als zij er blijk van geven de kernwaarden op een goede wijze in de praktijk vorm en inhoud te geven. Borging op schoolniveau gebeurt door onder andere door structureel en planmatig belangrijke onderwerpen terug te laten komen op de agenda van vergaderingen en studiedagen. Voor een nadere uitwerking van de kernwaarden verwijzen we naar het “Tangram Daltonhandboek”.
Dalton in de klas „De dagkleuren structureren de week en helpt kinderen bij het plannen‟ Dagkleuren De dagkleuren worden gebruikt als communicatiemiddel. Omdat iedere dag in de week een eigen kleur heeft, kan die kleurcode op verschillende manieren worden toegepast in de organisatie van de groep. Deze kleuren structureren de week voor de kinderen, en helpt ze om een planning te kunnen maken. De dagkleuren liggen vast. De kleuren hangen in iedere groep aan de muur, zodat het kind steeds kan zien "waar in de week we zijn". Daarnaast worden de dagkleuren gebruikt bij het aftekenen door de kinderen op de weektaak.
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
Dagritme Dagritmekaarten zorgen voor een ordening van de dag. Bij de kleuters en groep 3 gebeurt dit aan de hand van foto‟s die duidelijk laten zien wat er die dag op het programma staat. Vanaf groep 4 werken we met een dagrooster. Herkenbaarheid van Dalton in de groepen Een duidelijk herkenbare rode draad door de school als het gaat om de Daltonafspraken vinden wij belangrijk. In iedere klas is daarom het volgende aanwezig: dagkleuren maatjes/teams huishoudelijke taken klok met pijlen om de werktijd aan te geven in de 3 kleuren van het stoplicht stoplicht met handelingswijzer dagritme of dagrooster wolkjes of groepsafspraken
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
40
nakijktafels met handelingswijzer (groep 3 t/m 8) instructietafel (groep 3 t/m 8)
Taken Onderbouw (kleuters) Binnen de onderbouw worden op diverse manier de Dalton kernwaarden weergegeven. Op het keuzebord staan diverse speel- en leeractiviteiten die de leerlingen tijdens het keuzewerk vrij kunnen kiezen. Tijdens het keuzewerk zijn de leerlingen verantwoordelijk voor het gekozen werk en zij dienen dus ook dit werk zelf te organiseren en op te ruimen. Binnen de onderbouw wordt er gewerkt met taakborden en een taakkaart/weektaak. Op het taakbord / de taakkaart staan de verplichte werkjes van de week. Hoeveel taken een kind krijgt hangt af van de ontwikkeling en de leeftijd van het kind. Dit varieert van 2 tot meer dan 5 werkjes in de week. Het taakwerk bestaat binnen de onderbouw uit volgende taken: -
knutselen ontwikkelingsmateriaal zelfcorrigerend materiaal vrije opdrachten werkblad / werkboekje (verzameling werkbladen)
Hoewel de taak in eerste instantie lijkt op een serie opdrachten die voor alle kinderen van de groep hetzelfde is, is het de bedoeling dat er maatwerk wordt geleverd. Voor het ene kind kan de leerkracht besluiten de taak te verlichten, voor een ander kind kan hij besluiten om eenvoudige onderdelen te vervangen door moeilijkere. In het omgaan met tempo- en niveauverschillen binnen de taak schuilt de competentie van de leerkracht. Kinderen die naast het taakwerk extra leerstof aan kunnen, worden gestimuleerd meer en uitdagender werk te maken. „In het omgaan met tempo- en niveauverschillen schuilt de competentie van de leerkracht‟ De taken worden door de leerlingen binnen de onderbouw zelf ingepland op het planbord en in een later stadium op een taakkaart. Als een leerling op school komt begint het direct met plannen van de knutseltaak. Dit gebeurt in het eerste stadium per dag, maar later moeten de leerlingen hun werk op de maandag voor de gehele week leren plannen. Dit gebeurt altijd op een gedifferentieerd niveau; er wordt altijd gekeken naar wat de leerling kan.
Aan het eind van iedere taakwerkles moeten de leerlingen hun werk evalueren door het plaatsen van een „smiley‟ op het taakbord of door het in te kleuren van een „smiley‟ op hun taakkaart. Deze geven aan hoe de kinderen het vonden gaan.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
41
Middenbouw (groep 3) In groep 3 wordt gewerkt met een taakbord waarop het werk van de dag geschreven wordt. Onder het taakbord hangt een bord met diverse activiteiten gericht op het leesonderwijs. Deze taken maken de leerlingen als ze klaar zijn met hun werk. Het taakwerk bestaat uit het leeswerkboekje, rekenwerk (klassikale lestaak en zelfstandig te maken taken, schrijfwerk (letters en cijfers) en de diverse taken gericht op het leesonderwijs. Na de instructie gaan de leerlingen aan de slag met het werk. Aan het begin van het schooljaar wordt het werk per vak uitgelegd en verwerkt. Naarmate het schooljaar vordert krijgen de leerlingen meer vrijheid in de verwerkingsmomenten. Wel wordt er van de leerlingen verwacht dat zij hun werk op tijd af hebben. De leerkracht houdt dit nauwlettend in de gaten en spreekt, indien nodig, leerlingen hierop aan. „Kinderen die extra leerstof aankunnen, worden hiertoe gestimuleerd‟ In groep 3 werken de leerlingen met een weektaak waarop zij de dagen van de week met de juiste dagkleur inkleuren. Aan het einde van de dag kleuren de leerlingen hun gemaakte werk af. Halverwege het schooljaar komt op de weektaak te staan welk werk het precies is. Hoewel de weektaak in eerste instantie lijkt op een serie opdrachten die voor alle kinderen van de groep hetzelfde is, is het de bedoeling dat er maatwerk wordt geleverd. Ook in de middenbouw kan de leerkracht voor het ene kind besluiten de taak te verlichten en voor het andere kind makkelijke onderdelen vervangen door moeilijkere. Vooral als de niveaus in de groep verder uiteen gaan lopen, wordt hier meer gebruik van gemaakt. Kinderen die extra leerstof aankunnen, worden hiertoe gestimuleerd. Alle leerlingen doen een half uur per week keuzewerken. Hier kunnen verschillende activiteiten gekozen worden, denk aan Kapla, computer, spelletjes, puzzelen, lezen. Het keuzewerk wordt op het keuzebord gehangen, zodat de leerlingen vrij kunnen kiezen uit het aanbod. In schooljaar 2012-2013 gaan we het keuzewerk een nieuwe opzet geven. Leerlingen in groep 3 maken ook gebruik van smiley‟s om aan te geven aan hoe de kinderen het vonden gaan. Middenbouw (groep 4) Vanaf groep 4 start de weektaak op donderdag. Zo is er voor de leerlingen de gelegenheid om de weektaak op woensdag af te ronden. De leerkracht heeft deze middag de tijd om de weektaken te beoordelen en de nieuwe weektaak op te stellen. Begin groep 4 zijn er klassikale instructies per vakgebied waarna de leerlingen aan de slag gaan met de verwerking. Naarmate het schooljaar vordert, worden er meer instructies direct na elkaar gegeven, zodat de leerlingen meer vrijheid krijgen om de opdrachten te verwerken. Ze mogen zelf bepalen wanneer, als het werk maar op tijd wordt ingeleverd. De leerkracht houdt dit in de gaten en begeleidt de leerlingen. Per dag krijgen de leerlingen hier ongeveer 2 uur de tijd voor.
Differentiatie in de weektaak/ taakwerk De leerlingen met aanpassingen binnen de weektaak krijgen deze afspraken op papier. Dit wordt in het weektaakmapje van de leerling opgenomen. Het verrijkingswerk (uitbreiding en/ of verdieping van de
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
42
leerstof) geldt voor alle leerlingen. Wie klaar is met het werk, gaat verder met het werk van de verrijkingstaak. De leerlingen die structureel goed scoren en extra werk aankunnen, krijgen een aanvulling op de weektaak (plustaak). Deze plustaak wordt in overleg met de leerlingen ingevuld. Het verrijkingswerk vervalt voor deze leerlingen. Ook in groep 4 lijkt de weektaak op een gelijke serie opdrachten voor alle kinderen. Echter het is de bedoeling dat er maatwerk wordt geleverd. Soms kan de leerkracht besluiten een taak te verlichten, voor een ander kind kan een taak worden vervangen door moeilijkere onderdelen. Ook kinderen in groep 4 die naast het taakwerk extra leerstof aankunnen, worden hiertoe gestimuleerd. Alle leerlingen doen een half uur per week keuzewerken. Hier kunnen verschillende activiteiten gekozen worden, denk aan Kapla, computer, spelletjes, puzzelen, lezen. De keuzemogelijkheden hangen op het keuzebord. In schooljaar 2012-2013 gaan we het keuzewerk een nieuwe opzet geven. Om de leerlingen beter zicht te laten krijgen op hun eigen handelen en werk wordt er samen met en door de kinderen geëvalueerd. Ook in groep 4 wordt op de weektaak geëvalueerd door middel van smiley‟s. Bovenbouw (groep 5 t/m 8) In groep 5 tot en met 8 plannen de kinderen de weektaak zelfstandig. Instructiemomenten en activiteiten worden op de taak aangegeven zodat de kinderen daar rekening mee kunnen houden met plannen. Keuze- en verrijkingswerk schrijven de kinderen op hun taak. Hoewel de taak in eerste instantie lijkt op een serie opdrachten die voor alle kinderen van de groep hetzelfde is, is het de bedoeling dat er maatwerk wordt geleverd. Voor het ene kind kan de leerkracht besluiten de taak te verlichten en voor het andere kind kan hij besluiten om de te gemakkelijke onderdelen te vervangen door moeilijkere. Vooral als de niveaus in de bovenbouw steeds verder uiteen gaan lopen, zal er steeds meer gebruik worden gemaakt van deze mogelijkheid. In het omgaan met tempo- en niveauverschillen binnen de taak schuilt de competentie van de leerkracht. Kinderen die naast het taakwerk extra leerstof aan kunnen, worden gestimuleerd meer en uitdagender werk te maken. De bovenbouw maakt, net als de onderbouw, gebruik van smiley‟s waarmee de kinderen hun werk van de afgelopen week waarderen. „In groep 5 gaan de kinderen een start maken met een geschreven evaluatie‟ Vanaf groep 5 gaan de kinderen een start maken met een geschreven evaluatie op de achterkant van hun weektaak. De kinderen stellen zich aan het begin van de week (donderdag) een doel voor die week en evalueren deze op woensdag. De rest van de dagen staat er een evaluatiepunt van de drie Dalton pijlers centraal. Ze evalueren dan, met behulp van vragen op hun evaluatie wijzer, verantwoordelijkheid, zelfstandigheid of samenwerken. In de komende jaren gaan we vormgeven aan de kernwaarde reflectie. Nakijken Het streven is, om de kinderen zo veel als mogelijk is en zo veel als zij aankunnen, zelf te laten corrigeren. De groepsleerkracht kan het beste
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
43
inschatten welk werk in zijn groep er wel of niet geschikt is om door de kinderen na te laten kijken. Aan het begin van groep 3 kijkt de leerkracht het werk van de kinderen na. Richting het eind van het jaar wordt een start gemaakt met het zelf nakijken van het werk. De leerkracht begeleidt het leren nakijken. In groep 4 kijken kinderen hun gemaakte rekenwerk zelf na, als dit goed gaat wordt er begonnen met het nakijken van het gemaakte taalwerk en vervolgens richting het eind van het jaar spelling. Tempotoetsen kunnen met coöperatieve leervorm worden nagekeken. In groep 5 t/m 8 kijken kinderen hun rekenen, taal en spelling zelf na. Tempotoetsen kunnen met een coöperatieve leervorm worden nagekeken, kinderen kijken de toets van zichzelf of de ander na. Zelfstandig werken Om het zelfstandig werken goed te laten verlopen wordt er gebruik gemaakt van een lamp (kleuters) en het stoplicht (groep 3 t/m 8). Tijdens het zelfstandig werken weten de kinderen wat er van hen verwacht wordt en wat de afspraken zijn tijdens het zelfstandig werken. „Aan het eind van de kleuterperiode moeten kinderen ongeveer 20 minuten zelfstandig kunnen werken‟ Binnen de onderbouw moet er per groep op een gedifferentieerde manier gewerkt worden met het zelfstandig laten werken van de leerlingen. Het streven is dat de leerlingen aan het eind van hun kleuterperiode ongeveer 20 minuten zelfstandig kunnen werken. Uiteraard dient dit ieder leerjaar opnieuw aangeleerd te worden en lengte van het zelfstandig werken verschilt dus per groep en per periode in het schooljaar. Wanneer de lamp aan gedaan wordt bij de kleuters dan geeft dit het zelfstandig werken aan. De kinderen mogen tijdens dit tijdstip geen vragen stellen aan de leerkracht. Wel mogen de leerlingen vragen stellen aan hun maatje. Dit geeft de leerkracht tijd om bijvoorbeeld met leerlingen in een kleine kring te werken en waar nodig leerlingen individuele aandacht te geven. Het zelfstandig werken begint in groep 3 tot en met 8 met het rode stoplicht en daar wordt een bepaalde tijd aan gekoppeld door de rode pijl op de klok te zetten. Dit is de tijd die de leerkracht nodig denkt te hebben voor de verlengde instructie. Tijdens het plaatsen van de rode pijl wordt ook al afgesproken tot welke tijd er met het oranje stoplicht gewerkt gaat worden. Tijdens het rode stoplicht is het stil en wordt er niet ingegaan op vragen van de kinderen. Zij gaan iets anders doen totdat de tijd is aangebroken van het oranje stoplicht. De leerkracht kan er in het begin voor kiezen het stoplicht en de tijd zelf aan te geven. Wanneer het werken met het stoplicht in combinatie met de pijlen duidelijk is, dan wordt dit een taak van de managers. De managen is een „huishoudelijke taak‟ waarbij kinderen hulp zijn van de leerkracht. Zij houden de tijd in de gaten en verschuiven, op de aangegeven tijd, de pijl van het rode naar het oranje stoplicht. Er wordt tijdens het oranje licht alleen een vraag gesteld over het werk en dit gebeurt op fluistertoon. In de midden- en bovenbouw krijgen alle kinderen een kaartje om op de hoek van hun tafel te leggen. De ene kant van het kaartje is rood. Dit betekent dat het kind even niet gestoord wil worden door andere kinderen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
44
De andere kant van het kaartje is wit met een vraagteken. Dit legt een kind op tafel als het een vraag heeft. De volgorde van vragen blijft: eerst je maatje/ team en dan pas je kaartje op tafel, zoals de handelingswijzer aangeeft. De leerkracht loopt tijdens het werken met het oranje stoplicht door de groep en beantwoord zo de vragen die er zijn. Handelingswijzers Om afspraken te verduidelijken en concreet te maken wordt er binnen de school op verschillende manieren gebruik gemaakt van „handelingswijzers‟. Hiermee wordt d.m.v. een aantal foto‟s/ pictogrammen aangegeven welke stappen een kind moet nemen om tot een bepaald doel/resultaat te komen of hoe te handelen in bepaalde situaties. De evaluatiewijzer kan op verschillende manieren en momenten worden ingezet. In iedere groep hangt een handelingswijzer bij het stoplicht, de nakijktafels en de computer. „Ook kinderen mogen elkaar aanspreken over afspraken die op de gangen gelden‟ Afspraken op de gang Iedereen is verantwoordelijk voor de rust in de gangen en de hal. Iedere leerkracht mag/moet alle kinderen aanspreken op het niet naleven van afspraken op de gangen en in de hal en zo nodig kinderen terugsturen naar de klas. Ook mogen de kinderen elkaar aanspreken over de afspraken die op de gangen gelden. Iedereen zorg voor rust op de gangen en in de hal tijdens de pauzes door in de rij door de gangen en de hal te lopen. Op de gangen / samenwerkruimte hangen ook stoplichten en klokken. Naast de stoplichten wordt aangegeven op welke tijd er met welke kleur op deze plekken wordt gewerkt. Men werkt op de gang ook volgens de kleuren van het stoplicht. Van half negen tot tien, van elf tot twaalf en van een tot twee staat het stoplicht op rood. De andere tijden staat het stoplicht op groen of oranje. Kinderraad Op Het Tangram werken we met een kinderraad. Kinderen uit groep 5 tot en met 8 zijn vertegenwoordigd in deze raad. Iedere groep stuurt 1 vertegenwoordiger. De kinderraad komt 5 keer per jaar bij elkaar. Er wordt gesproken over verschillende zaken die de kinderen aangaan zoals: omgaan met elkaar, buitenspelen, keuzewerk, materialen in de klas, enz. De kinderraad wordt geleid door een leerkracht.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
45
Taal Taal in de onderbouw Doelstellingen In de groepen 1/2 werken wij met de meest recente versie van de methode Schatkist. Voor de doelstellingen verwijzen wij naar de gebruikswijzer van Schatkist. Methoden en materialen Binnen de methode Schatkist wordt er gebruik gemaakt van een betekenisvolle context, ingeleid door het ankerverhaal. Dit ankerverhaal wordt verder uitgediept aan de hand van ankerpunten. Naast het werken met het anker zitten er in deze methode ook routines in de vorm van een lettermuur en een cijfermuur. De methode bestaat uit 16 ankers, verdeeld over twee jaar waarin de tussendoelen twee keer aangeboden worden. Het werken met een anker duurt ongeveer drie weken en de ankers zijn geplaatst binnen de seizoenen en gebeurtenissen binnen een seizoen. „Met de werkmap „fonemisch bewustzijn‟ wordt gericht aan de slag gegaan met klanken en letters‟ Naast het werken met schatkist wordt er gewerkt met de werkmap fonemisch bewustzijn. Hiermee wordt gericht aan de slag gegaan met klanken en letters. Dit is om bij te dragen aan een goede leesstart in groep 3. Het is een aanvulling op het programma wat wordt aangeboden door Schatkist. In schooljaar 2011/2012 is een start gemaakt met coaching op fonemisch bewustzijn, dit wordt in schooljaar 2012/2013 voortgezet. Organisatie Ieder thema van de methode Schatkist bestaat uit ongeveer 35 activiteiten. Het thema start altijd met een ankerverhaal. De activiteiten zijn zo opgebouwd dat alle kinderen er aan deel kunnen nemen, ieder op zijn eigen niveau. Bij de activiteiten staat aangegeven wat er tijdens de activiteiten kan worden aangeboden om tegemoet te komen aan de verschillende ontwikkelingsniveaus van de kinderen. Dit staat aangegeven met een ster, maan en zon. Relatie kerndoelen Voor de relatie met betrekking tot de kerndoelen verwijzen we naar de gebruikswijzer van Schatkist. De methode Schatkist sluit goed aan bij de taal/lees methode Veilig Leren Lezen die in groep 3 wordt gebruikt. Verder wordt er gewerkt met ontwikkelingsmateriaal voor taal tijdens de werklessen. Door ontwikkelingsmateriaal tijdens elke werkles aan te bieden aan leerlingen, sluit de leerkracht aan bij ontwikkelingsbehoefte leerlingen. Beleidsvoornemens/borging In schooljaar 2012/2013 worden bij iedere collega minstens 2 klassenconsultaties afgelegd door een externe coach in samenwerking met de interne coach. In de jaren erna zal dit door de interne coach worden voortgezet.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
46
Taal in groep 3 Doelstellingen We werken met de methode Veilig Leren Lezen, zowel voor taal als voor lezen. Hiermee worden de kerndoelen gedekt.
Taal groep 4 t/m 8 Doelstellingen Voor de doelstellingen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methodes. In deze inleiding zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. Methoden en materialen We werken met de methode Taal Actief. De methode bestaat uit een taalgedeelte met leerling-boeken en toetsen. Er is een afzonderlijke leergang spelling met leerling-werkboeken en signaal- en controledictees. Organisatie Van het themapakket worden, indien mogelijk, alle lessen gegeven. Dreigt een groep het programma niet te halen, dan volgt de leerkracht het verkorte programma, waarbij overigens nog steeds de kerndoelen gehaald worden. Van het spellingpakket worden alle lessen gegeven, inclusief de bijbehorende dictees. De leerlingen oefenen elke week op de computer de woorden die er in dat hoofdstuk centraal staan. Vanaf groep 5, groep 4 is in ontwikkeling, hebben we in elke groep dezelfde regels. De interne coaches taal hebben afspraken opgesteld voor het omgaan met de spellingregels. Deze afspraken zijn terug te vinden in de bijlage spellingregels Zie ook bijlage 7.
Lezen Lezen in groep 3 Doelstellingen Voor de doelstellingen verwijzen we naar de gebruikswijzer kern 1 t/m 6 en de gebruikswijzer 7 t/m 12 van de methode Veilig Leren Lezen. Methoden en materialen Veilig Leren Lezen is een taal/leesmethode. Dit houdt in dat er een geïntegreerd onderwijsaanbod is dat zowel de mondelinge als de schriftelijke taalontwikkeling systematisch aanbiedt. De methode is thematisch opgebouwd. De methode bestaat uit 12 kernen met ene verschillend thema die allen worden ingeleid met een ankerverhaal. Door een goede jaarplanning wordt ervoor gezorgd dat alle 12 kernen ook daadwerkelijk worden behandeld in het schooljaar. Naast de methode wordt er vanaf de kerstvakantie dagelijks een kwartier besteed aan vrij lezen. Leerlingen mogen hierbij zelf een boek uitkiezen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
47
Organisatie De methode wordt klassikaal aangeboden, maar binnen deze aanpak wordt er differentiatie op drie niveaus aangeboden. De goede lezers werken met de zon-versie van de methode. Zij hebben een werkboekje en leesboekje op een hoger niveau. De zwakke lezers krijgen dagelijks een verlengde instructie van de leerkracht. Iedere kern wordt afgesloten met een kerntoets die wordt verwerkt in het digitale registratie systeem dat hoort bij de methode. Dit om de vorderingen op leesgebied goed te kunnen volgen en zwakke lezers vroegtijdig te kunnen signaleren. In de groepen 3 wordt er 1 keer per week met de materialen van Veilig Leren Lezen gelezen met een tutor uit groep 5. Relatie kerndoelen De methode Veilig Leren lezen voldoet aan de kerndoelen. Beleidsvoornemens In het schooljaar 2011/2012 zijn er klassenconsultaties geweest voor het werken met Veilig Leren Lezen. Deze klassenconsultaties worden vanaf 2012/2013 door de taalcoördinator voortgezet. In schooljaar 2012/2013 worden de spellingsregels, die gebruikt worden in groep 4 t/m 8, ingevoerd in groep 3. Lezen in groep 4 Er wordt vier keer per week een half uur Lekker Lezen volgens de methode gelezen. Zoveel mogelijk wordt dit 'groepsdoorbroken' gedaan, zodat zo veel mogelijk instructiegroepen door leerkrachten begeleid worden. Daarnaast wordt er elke dag een kwartier vrij gelezen. In dat kwartier wordt er door de leerkracht Flits ingezet. Voor begrijpend lezen gebruiken wij Nieuwsbegrip. Lezen groep 5 Elke dag wordt er een kwartier stil gelezen. Er wordt vier keer per week met Lekker Lezen gelezen. De kinderen die nog niet AVI-Plus niveau beheersen, worden op het juiste niveau ingedeeld. Deze worden twee keer per jaar bepaald door middel van de CITO AVI-toetsen. De kinderen die wel AVi-Plus niveau beheersen, zullen op dat moment vrij lezen in de klas. De leerkracht zet Flits in voor de kinderen die bij de DMT een onvoldoende scoren. Lezen groep 6 Er wordt vier keer per week met Lekker Lezen gelezen. De kinderen die nog niet Het AVI-Plus niveau beheersen, worden op het juiste niveau ingedeeld. Deze worden twee keer per jaar bepaald door middel van de CITO AVI-toetsen. De kinderen die wel het AVI-Plus niveau beheersen, zullen op dat moment vrij lezen in de klas. De leerkracht zet Flits in voor de kinderen die bij de DMT een onvoldoende scoren. Lezen groep 7 en 8 Er wordt vier/vijf keer per week minimaal 20 minuten klassikaal gelezen. De
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
48
kinderen die nog niet het AVI-plus niveau hebben behaald, gebruiken nog de methode Lekker Lezen. Ook hier wordt Flits ingezet bij de kinderen die een onvoldoende scoren op de DMT.
Begrijpend lezen Vanaf het schooljaar 2009/2010 zijn we met een nieuwe methode begrijpend lezen begonnen; Nieuwsbegrip. Eén keer per week wordt een klassikale les gegeven en twee keer per week maken de leerlingen op de computer een les een extra les en een woordenschatles. Groep 4 begint in januari met Nieuwsbegrip. Deze wordt in eerste instantie nog ingezet als een leesles.
Toetsen groep 3 t/m 8 Twee keer per jaar, in januari en juni, worden de DMT en de AVI-toetsen afgenomen. De AVI-toets wordt afgenomen als de kinderen op de DMT een D of een E scoren en als de kinderen nog geen AVI-plus niveau beheersen. Twee keer per jaar, in januari en juni, wordt de CITO-LOVS Spelling toets afgenomen. CITO LOVS begrijpend lezen wordt vanaf groep 4 afgenomen. In groep 4 wordt deze toets nog twee keer afgenomen, te weten in januari en juni. In groep 5 t/m 8 nog één keer, in de maand januari. Beleidsvoornemens/borging Voor de methodes Lekker Lezen, Schatkist, Veilig Leren Lezen en Nieuwsbegrip krijgen de leerkrachten in het schooljaar 2011/2012 twee keer een klassenconsultatie vanuit het CED. Dit wordt later voortgezet door de interne coaches taal. Zie ook bijlage 8.
Schrijven Pennenstreken Doelstellingen Voor de groepen 3 t/m 8 wordt de methode „Pennenstreken‟ gebruikt. Deze methode sluit goed aan bij onze aanvankelijke lees methode „Veilig leren Lezen‟. Voor de doelstellingen van de diverse methoden verwijzen we naar de algemene inleiding van de methoden. In groep 3 schrijven de kinderen met een driehoekig grijs potlood. Kinderen in groep 4 krijgen in de loop van het schooljaar een vulpen. De eerste vulpen krijgt het kind van school. Als het kind deze verliest of door eigen schuld kapot gaat, dan moeten de ouders voor een nieuwe vulpen zorgen. Deze kan ook op school worden aangeschaft. Een kind mag op advies van arts of fysiotherapeut (door Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
49
middel van een verklaring) met een andere pen schrijven (dit mag geen balpen zijn). Een goede vervanging is dan een 'kogel-gelpen'. Belangrijk hierbij is dat er op de dikte van de penpunt moet worden gelet. Vanaf groep 7 mogen kinderen hun eigen handschrift gaan ontwikkelen. Wanneer de leerkracht constateert dat dit een negatief effect heeft op het handschrift, dan wordt er besloten om weer op methodisch schrift over te gaan. In rekenschriften mag er met potlood worden gewerkt. Echter, de voorkeur gaat uit naar vulpen. In de schrijfschriften schrijven we altijd in methodisch schrift, om deze manier van schrijven te blijven stimuleren. Er wordt dus niet met balpen geschreven. www.schriftontwikkeling.nl
www.pakjepen.nl
Organisatie De werkwijze van de methode wordt gevolgd. In onderstaande tabel staat beschreven hoeveel werkboekjes er zijn in een groep, hoeveel tijd er aan schrijfonderwijs wordt besteed en welke schriften we gebruiken. 1
Groep 3 Groep 4
Tijd 150 min. 80 min.
Werkboekjes 5 4
Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8
45 min. 30 min. 20 min. 20 min.
3 3 1 1
2
3
Schrift Taal 7/5/7 6/4/6 en 6/3/6 6/3/6 6/3/6/
4
Schrift Rekenen 1 x 1 cm 1 x 1 cm en 4 x 7,5 mm 4 x 7,5 mm 4 x 7,5 mm 4 x 7,5 mm 4 x 7,5 mm
1 Het aantal minuten per week dat aan schrijfonderwijs wordt besteed. 2 Aantal werkboekjes per jaar groep. 3 In groep 3 t/m het eerste half jaar van groep 6 wordt er in een schrift geschreven met hulplijnen.
Schrijfdans Wij werken in de groepen 1, 2 en 3 met de methode schrijfdans. Schrijfdans wil kinderen leren schrijven vanuit hun eigen emoties en hun eigen natuurlijke bewegingen. Het bewegen vanuit emoties staat steeds voorop. Een goede vorm, een “mooie” letter, kan immers pas tot stand komen als de basisbeweging volledig vlot en vloeiend verloopt. ‟Krassen, kronkelen, kringelen, ervaren en experimenteren op een schrijbeloppervlak‟ Schrijfbewegingen worden eerst groot in de lucht uitgevoerd door middel van dans en beweging. Het bewegen met het hele lijf is altijd een voorbereiding op het schrijbelen. „Schrijbelen‟ is een schrijfdanswoord en betekent krassen, kronkelen, kringelen, ervaren en experimenteren op een schrijbeloppervlak. Van het schrijbelen vindt er geleidelijk een overgang plaats naar schrijftekeningen op muziekthema‟s. Schrijbelen en schrijftekenen wordt zoveel mogelijk met beide handen uitgevoerd om dat dit een natuurlijke aanleg is bij het jonge kind, maar ook omdat zo beide hersenhelften gestimuleerd worden. Herhalen van de bewegingen over
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
50
hetzelfde oppervlak wordt „inslijpen‟ genoemd. Zo zal het schrijbelen op den duur persoonlijke vormen teweeg brengen en uiteindelijk letters. Een schrijfdansthema is opgebouwd uit een verhaal, een dans en een schrijbel- of schrijftekening. In groep 1 t/m 3 wordt er wekelijks uit de methode Schrijfdans gewerkt. In de methode zit een opbouw en aanvullende activiteiten per thema. Relatie kerndoelen De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Als extra doelstelling voegen wij hieraan het volgende toe: kinderen ervaren dat schrijven een middel is voor expressie en communicatie en ze kunnen hun technische vaardigheid in het schrijven zo aanwenden, dat het functioneel is voor expressie en communicatie. In deze methode-inleiding zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. Beleidsvoornemens/borging 2012-2013 De werkgroep schrijven gaat de huidige schrijfmethode evalueren. Op basis van deze evaluatie wordt besloten de huidige methode te behouden of een nieuwe methode te kiezen. In het schooljaar 2012-2013 wordt de schrijfmethode aangevuld met de software van het digibord.
Rekenen Rekenen bij de kleuters In de onderbouw wordt het rekenonderwijs aangeboden door de methode Schatkist. Voor zowel taal als rekenen wordt tegelijkertijd aan hetzelfde thema gewerkt. Zo is het mogelijk om in een betekenisvolle context niet alleen de taalontwikkeling, maar ook de rekenontwikkeling van kinderen te stimuleren. Leerkrachten gebruiken daarvoor ook de speciaal ontwikkelde katern de cijfermuur, waarin diverse lessen staan opgenomen die de gecijferdheid en wiskundige ontwikkeling vorm moeten geven. Daarnaast bezitten de leerkrachten een kopie van de methode Gecijferd Bewustzijn die als rode draad wordt gebruikt om de gestelde kerndoelen te bereiken na twee jaar onderwijs binnen de onderbouw. Rekenen in groep 3 t/m 8 Doelstellingen Voor de doelstellingen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methode De Wereld in Getallen. In deze inleiding zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. Methoden en materialen Het lesmateriaal bestaat uit: lesboeken, werkboekjes, toetsboekjes, plusboekjes en bijwerkboekjes, WIG, leerling-software, WIG digibordsoftware. Daarnaast gebruiken de volgende software: WIG, alles telt en Ambrasoft.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
51
Voor ondersteunende activiteiten hebben we nog de beschikking over de volgende hulpmiddelen: Maatwerk en MAB-materialen Relatie kerndoelen De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Referentieniveaus taal en rekenen Scholen zijn per 1 augustus 2010 verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet referentieniveaus taal en rekenen. Uitleg over de referentieniveaus is te vinden op www.taalenrekenen.nl Opbrengstgericht werken Ter ondersteuning van het opbrengstgericht werken wordt voor iedere leerling van groep 4 jaarlijks een ontwikkelingperspectief uitgedraaid uit het leerlingvolgsysteem. Op basis van tussentijdse doelen en ijkpunten kan aan het einde van het leerjaar bezien worden of de individuele opbrengsten voldoen aan het te verwachten ontwikkelingsperspectief van de leerling. Naar aanleiding van de resultaten van iedere jaargroep worden doelen opgesteld. Deze worden jaarlijks geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Organisatie In de groepen 3 t/m 8 wordt er iedere dag een uur gerekend. De rekenlessen worden gestart met het benoemen van het lesdoel en automatiseren. Hierna volgt de instructie en het inoefenen, dit gebeurt op drie verschillende niveaus. Het niveau waarop de leerling werkt wordt bepaald aan de hand van de behaalde score. Naast de lessen die dagelijks worden aangeboden, krijgen de leerlingen een weektaak die ze zelfstandig binnen die week moeten afronden. Na iedere toets maakt de leerkracht een foutenanalyse. Op basis van deze analyse zorgt de leerkracht voor leerstof die aansluit op het niveau van de leerling. Hierbij wordt gebruik gemaakt van verlengde instructie, inzetten van de computer en werkbladen. Na iedere twee behandelde blokken uit de methode, worden de handelingsplannen en de niveaus binnen een groep aangepast. Beleidsvoornemens/borging In het schooljaar 2012 zijn er twee rekencoördinatoren aangesteld, een voor de onder- en middenbouw en een voor de bovenbouw. Het rekenonderwijs zal worden verbeterd en gewaarborgd door middel van klassenconsultaties, inhoudelijke vergaderingen en coaching.
Wereldoriëntatie Topondernemers (gr. 5 t/m 8) Doelstellingen Voor doelstellingen en de relatie met de kerndoelen, verwijzen wij naar de algemene inleiding bij de methodiek Topondernemers. Methoden en materialen In Topondernemers worden de onderwijsinhouden over mensen, de natuur en wereld in samenhang aangeboden. Ook inhouden uit andere
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
52
leergebieden worden betrokken op de „oriëntatie op jezelf en de wereld. Activiteiten die veel voorkomen zijn: het lezen en maken van teksten (begrijpend lezen), het meten en het verwerken van informatie in onder andere tabellen, grafieken (rekenen/wiskunde) en het gebruik van beelden en beeldend materiaal (kunstzinnige oriëntatie). Er zijn twaalf thema‟s met vijftien opdrachtenkaarten Hulpkaarten bieden ondersteuning bij het zelfstandig uitvoeren en het verwerken van de opdrachten. Video‟s, PowerPoint, etc. die bij een lesonderdeel horen worden op het digitale schoolbord vertoond. De leerlingen van groep 5-8 hebben toegang tot internet om daar informatie te zoeken voor werkstukken, spreekbeurten, boekbesprekingen, PowerPoint presentaties, muurkranten en andere verwerkingsopdrachten. De website www.leerwereld.nu is een digitale rijke leeromgeving die aansluit bij Topondernemers. Op deze site kunnen de leerlingen in een veilige internetomgeving informatie zoeken die aansluit op de verwerkingsopdracht die zij hebben gekozen. De mappen van Topondernemers Kennisbank, bieden per thema en per opdrachtenkaart achtergrondinformatie voor de leerkracht. Daarnaast staat er per kaart aangegeven wat de leerlingen moeten weten of kunnen na het maken van een opdracht. Top-o-wereld is het topografieprogramma waarmee wij werken. Dit sluit aan bij Topondernemers. Nadat de topografie klassikaal is aangeboden, volgt de individuele verwerking. De leerlingen oefenen op www2.topowereld.nl. De opbouw van de topografielessen is als volgt: Groep 6: Nederland Groep 7: Europa Groep 8: Wereld Ook wordt er gewerkt met opdrachtkaarten, waarbij het gaat om het toepassen van de topografische kennis. De website http://entoen.nu wordt regelmatig ingezet als beeldmateriaal en achtergrondinformatie bij onderwerpen die zijn opgenomen in de Nederlandse Canon. Organisatie De werkwijze, zoals in de handleiding aangegeven, wordt gevolgd. Relatie kerndoelen De inhouden van de thema‟s uit Topondernemers beslaan de kerndoelen uit het leergebied Oriëntatie op jezelf en de wereld. Het gaat om de kerndoelen (herziene kerndoelen, 2006): Mens en samenleving; Natuur en techniek; Ruimte; en tijd. Beleidsvoornemens en borging In bouwvergaderingen wordt het werken met de diverse methoden, waaronder TopOndernemers, jaarlijks geëvalueerd. In 2012-2013 gaan we ons oriënteren op een aanvulling voor de methodiek TopOndernemers.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
53
Wereldoriëntatie voor groep 3 en 4 In groep 3 en 4 maken we voor de vakken wereldoriëntatie gebruik van de volgende methoden: Natuurlijk (natuuronderwijs), Bij de tijd (geschiedenis) en Een wereld van verschil (aardrijkskunde) Doelstellingen Voor de doelstellingen en de relatie met de kerndoelen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methodes „Een wereld van verschil‟, „Bij de tijd‟ en „Natuurlijk‟. Methoden en materialen De volgende methodes en materialen worden gebruikt: In de groepen 3 en 4 worden de methodes „Een wereld van verschil‟, „Bij de tijd‟ en Natuurlijk‟ gehanteerd voor de lessen wereldoriëntatie. Bij deze methodes horen werkbladen en/ of werkboekjes. Deze worden ingezet om de lessen wereldoriëntatie vorm te geven. Er vindt meerdere malen per jaar een bezoek aan de kinderboerderij plaats. Ook worden er leskisten besteld waarmee binnen en/ of buiten de klas onderzoek wordt gedaan. Organisatie Er worden wekelijks les(sen) wereldoriëntatie gegeven. Gedurende het jaar komen dan zowel aardrijkskunde, natuur als geschiedenis aan bod. Relatie kerndoelen In de algemene inleiding van de methodes „Een wereld van verschil‟, „Bij de tijd‟ en „Natuurlijk‟ zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Beleidsvoornemens/borging In (bouw)vergaderingen wordt het werken met de diverse methoden, waaronder dus ook deze methodes, regelmatig geëvalueerd.
Schatkist: thematisch werken (gr. 1 en 2) Doelstellingen Voor de doelstelling en de relatie met de kerndoelen verwijzen wij naar de handleiding van de methode Schatkist die gebruikt wordt binnen de onderbouw. Methode en materialen De methode Schatkist bevat diverse thema‟s, ook wel „ankers‟ genoemd, die gekoppeld zijn aan de vier seizoenen. Binnen deze ankers is er een onderverdeling gemaakt van meerdere ankerpunten (subthema‟s). Iedere lesweek kan gevuld worden met de diverse lessen die binnen het subthema vallen. Omdat elk anker uit vier ankerpunten bestaat, is elk anker gebonden aan een periode van vier lesweken. de leerkracht biedt diverse taken (zie Dalton) aan in de week die gerelateerd zijn aan deze ankerpunten. Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
54
Organisatie Leerkrachten volgen gedurende één lesweek de lessen die beschreven staan in het anker van de methode Schatkist. De ankers zijn verdeeld over twee schooljaren, zodat de leerlingen ieder anker maar één keer aangeboden krijgen. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. De leerkrachten zijn vrij om binnen de ankerpunten verdere verdieping te geven. Relatie kerndoelen In de handleiding van de methode Schatkist is de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Beleidsvoornemens/borging In (bouw)vergaderingen wordt het werken met de methode regelmatig geëvalueerd. Daarbij wordt in diverse werkvergaderingen vorm gegeven aan de uitwerking van de taken die de leerlingen moeten maken binnen het thema.
Verkeer Doelstellingen Voor de doelstellingen en de relatie met de kerndoelen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methode Wijzer door het verkeer en de website van Veilig Verkeer Nederland. Materialen De volgende methoden en materialen worden gebruikt: In de groepen 1 t/m 8 wordt gewerkt met de methode Wijzer door het verkeer. De groepen 5 en 6 werken met Op voeten en fietsen van Veilig Verkeer Nederland. De groepen 7 en 8 werken met De Jeugdverkeerskrant van Veilig verkeer Nederland. In groep 7 wordt een schriftelijk verkeersexamen afgelegd. Video‟s, PowerPoint, etc. die bij een lesonderdeel horen worden op het digitale schoolbord vertoond. Organisatie De werkwijze zoals in de handleiding aangegeven wordt gevolgd. Relatie kerndoelen In de algemene inleiding van de methode zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Beleidsvoornemens en borging In bouwvergaderingen wordt het werken met de diverse methoden, waaronder Wijzer door het verkeer, Op voeten en fietsen en De Jeugdverkeerskrant jaarlijks geëvalueerd.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
55
ICT Voor de invulling van ons ICT onderwijs verwijzen wij u naar hoofdstuk 7.
Godsdienst en levensbeschouwing (LeVo) Doelstellingen Voor de doelstellingen en de relatie met de kerndoelen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methode „Hemel en Aarde‟. Methoden en materialen De methode Hemel en Aarde werkt op tijdschrift basis van vakantie tot vakantie. „Hemel en Aarde‟ nodigt kinderen uit levensbeschouwing onbevangen te onderzoeken‟ Organisatie Iedere jaar werkt de methode met 5 nieuwe projecten met actuele lesinhouden. De lesmethode heeft duidelijke lessen, met een vaste structuur: opstap, kern, afsluiting en een extra suggestie. De indeling is overzichtelijk: een bladzijde lesbeschrijving naast een bladzijde kopieerbaar werkmateriaal. En de methode heeft een verfrissende aanpak, zoals filosoferen met kinderen, werken met symbolen en drama-activiteiten. Ook is de methode is uitnodigend voor kinderen, door levensbeschouwing onbevangen te onderzoeken. Er zijn inspirerende onderwerpen, zoals De Zee, Geheim, Jeruzalem, Reis, Jezus, Water. Relatie kerndoelen In de algemene inleiding van de methode zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. De inhoud wordt verantwoord op basis van het vastgestelde Raamleerplan voor katholieke basisscholen. Beleidsvoornemens/borging In het schooljaar 2011-2012 hebben we de methode ingevoerd. In dat schooljaar heeft de identiteitsbegeleider een inhoudelijke vergadering van de methode gewijd. In schooljaar 2012-2013 wordt m.b.v. de identiteitsbegeleider in de bouwvergadering de methode verder geïmplementeerd in de school.
Cultuureducatie De school sluit jaarlijks een kunstencontract af met de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). Zij verzorgen een cultureel programma voor alle groepen. Dit kan een activiteit op school zijn, maar ook op locatie. Alle groepen krijgen tenminste twee keer per jaar een activiteit aangeboden.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
56
Lichamelijke opvoeding en zwemmen Alle lessen bewegingsonderwijs vinden plaats in een daarvoor gecertificeerde sportaccommodatie. De leerlingen van KC1 volgen deze lessen in de zalen aan de Robert van ‟t Hoffstraat en de leerlingen van KC2 aan het Marcel Duchampplein. De lessen bewegingsonderwijs op Het Tangram maken een belangrijk deel uit van het onderwijsprogramma. Dit houdt in dat er tijdens de lessen bewegingsonderwijs aan zowel de motorische, als de sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gewerkt. We maken hierbij gebruik van de methode van Wim van Gelder, waarbij sport, motorische ontwikkeling, sociale vorming, spel en differentiatie centraal staan. Doelstellingen De doelstellingen binnen de lessen bewegingsonderwijs op Het Tangram kunnen als volgt omschreven worden: De leerlingen leren: op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur. de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen. hun eigen bewegingsmogelijkheden inschatten, en daar bij activiteiten rekening mee houden. Naast de lessen bewegingsonderwijs nemen de groepen 5 t/m 8 deel aan jaarlijkse terugkerende evenementen, die georganiseerd worden door Sportstimulering Prins Alexander. Dit zijn bijvoorbeeld: sportdagen, het Beach event, verschillende clinics op onze sportlocaties en deelname aan verschillende sporten, waarbij de leerlingen zich kunnen plaatsen voor het grootste sportevenement van Europa: The Finals! Relatie met de kerndoelen In de handleiding van de methode van Wim van Gelder staan de doelen van de lessen beschreven. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen.
Expressie Voor de doelstellingen en de relatie met de kerndoelen verwijzen we naar de algemene inleiding van de methode. In deze inleiding zijn ook de structuur, didactiek, organisatie en inhoud van de lessen te vinden. De methode voldoet aan de kwaliteitseis van de vastgestelde kerndoelen. Voor muziek/dans/drama/handvaardigheid/tekenen hebben wij één geïntegreerde methode: „Moet je doen‟. Elk van de vakgebieden heeft zijn eigen leerlijnen en een handleiding voor elke jaargroep. Daarnaast komen expressieactiviteiten regelmatig gedurende de diverse thema's aan de orde. Bij de methode „Moet je doen‟ horen voor elk vakgebied materialen die ter ondersteuning gebruikt worden. Er wordt gebruik gemaakt van cd's, kleurenbijlagen en videobanden. Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
57
6. ZORGPLAN Het hoofdstuk in een notendop Vanwege de zorgplicht zijn scholen verplicht te zorgen voor een passende onderwijsplek en passend onderwijs voor elke leerling. Deze taakverbreding betekent, dat we ons onderwijs zo goed mogelijk proberen aan te passen aan elk kind. Deze taak is niet alleen gericht op kinderen met leerproblemen, maar ook op kinderen die meer aankunnen dan het klassenprogramma hen biedt. Voor deze laatste groep is het initiatief TALENT gestart: een kennispunt waarbinnen een aantal scholen samenwerken om extra zorg te kunnen besteden aan de begaafde en getalenteerde leerlingen.
Zorgverbreding en passend onderwijs “Zorgverbreding is de uitbreiding en versterking van maatregelen en activiteiten, vooral op school- en groepsniveau, ten behoeve van een zo intensief mogelijke zorg voor leerlingen, in het bijzonder voor hen die specifieke pedagogische en/of didactische behoeften tonen, opdat zij in zekere hoeveelheid tijd door de school te bepalen doelen en tussendoelen bereiken”. (Adviesraad Basisonderwijs) „Het Tangram onderschrijft de doelstelling van de adviesraad en streeft ernaar, voor zover haalbaar binnen de school, deze te behalen‟ Passend onderwijs Passend Onderwijs betekent voor Het Tangram dat iedere leerling onderwijs krijgt dat het beste bij zijn of haar talenten en beperkingen past. Dit geldt ook voor leerlingen met een stoornis, ernstige ziekte of handicap. Zij kunnen extra hulp krijgen op een reguliere school, een school voor speciaal basisonderwijs of op een school voor speciaal onderwijs. Om te garanderen dat alle leerlingen onderwijs krijgen dat bij hen past, wordt per 1 augustus 2013 de zorgplicht ingevoerd. Scholen en besturen worden dan verplicht te zorgen voor een passende onderwijsplek en passend onderwijs voor elke leerling. Ter ondersteuning van de scholen bij het verzorgen van passend onderwijs is de RVKO de projecten KANS en TALENT gestart. Uitgangspunt van passend onderwijs binnen Het Tangram De organisatie en inhoudelijke vormgeving van onze zorgstructuur zijn gebaseerd op het volgende uitgangspunt: Zorgverbreding betekent, dat we ons onderwijs zo goed mogelijk aanpassen aan de behoeften, mogelijkheden en beperkingen van ieder kind. Zorgverbreding is dus niet alleen gericht op kinderen met leerproblemen, maar ook op kinderen die meer aankunnen dan het klassenprogramma hen biedt. We zijn niet alleen gericht op het aanpassen van de leerstof, maar kijken ook naar bijvoorbeeld de thuissituatie van een leerling, het zelfbeeld, de motivatie en het werkgedrag, de leerstijl en zijn/haar sociale capaciteiten. Werkwijze van de zorgverbreding en organisatiestructuur Om leerlingen de beste mogelijke zorg te leveren is een overzichtelijk stappenplan noodzakelijk. Dit stappenplan is te vinden in het hoofdstuk 6.4.1 over de 1-zorgroute. De zorg speelt zich op twee niveaus af: in de Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
58
klas wordt er door de leerkracht extra zorg geboden voor leerlingen die moeite hebben met de leerstof of extra leerstof nodig hebben. De leerkracht stelt in samenwerking met de IB‟er een handelingsplan op. Hierin staat beschreven hoe de zorg op korte en lange termijn wordt aangeboden. Deze zorg wordt geboden in de groep. Daarnaast kan er hulp en/of ondersteuning nodig zijn die geleverd wordt door ambulante begeleiders van WSNS of van specialistische ondersteuners die in dienst zijn van de REC‟s. Ook kan er hulp geboden worden door hulpverleningsinstanties als Riagg, Jeugdzorg, maatschappelijk werk, logopedistes e.a. Die hulp vindt meestal plaats buiten de school op de locatie van die instanties. In de stroomschema‟s (6.4.1) is te zien hoe de zorg verloopt op schoolniveau en op buitenschools niveau als WSNS of een REC in beeld komt.
Definitie van een leerling met specifieke onderwijsbehoefte (voorheen zorgleerling) Ieder kind heeft recht op het onderwijs dat aan zijn behoefte voldoet. Dat betekent dat elk kind gevolgd wordt in zijn ontwikkeling en dat er een aantal keren per jaar specifiek op elke leerling wordt ingezoomd. Indien er aanleiding is -bijvoorbeeld als een leerling achterstand heeft opgelopen en niet mee kan in groep- wordt dit nader besproken. Het kan ook zijn dat een leerling juist een versnelde ontwikkeling doormaakt. Of een leerling heeft problemen, bijvoorbeeld vanwege een niet stabiele (soms onveilige) thuissituatie. Ook zijn er leerlingen die zich niet kunnen concentreren, een aangeboren stoornis hebben of gewoon een slechte werkhouding ontwikkeld hebben. Kortom, de noodzaak voor extra zorg kan veel oorzaken hebben. Soms is deze zorg op didactisch niveau gewenst, soms op pedagogisch niveau. „Elk kind moet optimaal kunnen profiteren van het aangeboden onderwijs‟ Ook kan er behoefte zijn aan aandacht, veiligheid of voorspelbaarheid. In alle gevallen moet de school ervoor zorgen dat het kind geholpen wordt. Het is aan de school om de behoefte van het kind in kaart te brengen en een plan van aanpak te maken. Zo kan elk kind optimaal profiteren van het aangeboden onderwijs. Leerling met achterstand Bij een „achterstand‟ levert een leerling prestaties die niet in overeenstemming zijn met zijn (didactische) leeftijd. Het is dan tijd om extra maatregelen te nemen, bijvoorbeeld met een verlengde instructie door de groepsleerkracht of extra oefeningen op school en thuis. Geen resultaat? Dan wordt een handelingsplan gemaakt waarin de afspraken voor ondersteuning worden vastgelegd. Voor kinderen met meer specifieke leerproblemen is het soms nodig een zorgtraject met WSNS in te gaan. De beschrijving daarvan staat in hoofdstuk 6 Zorgplan bij „externe ondersteuning‟. Leerling met voorsprong Behalve leerlingen met een didactische achterstand hebben we ook leerlingen die een didactische voorsprong hebben. Zij krijgen een
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
59
aanpassing in de weektaak om extra uitdaging te bieden. Bij geen gewenst resultaat, wordt een handelingsplan gemaakt met daarin afspraken voor ondersteuning, compacten en verrijking. Leerling met een sociaal -emotionele problematiek Sociaal-emotionele problematiek is vaak nogal veelomvattend en niet één zin samen te vatten. Maar een leerling met sociaal emotionele problematiek functioneert niet optimaal. Dergelijke problemen kunnen een gevolg zijn van problemen in de thuissituatie, leerproblemen, maar kunnen ook aangeboren zijn. Ze uiten zich nogal eens in gedragsproblemen, werkhoudings- en/of motivatieproblemen, introvert of juist heel extravert gedrag. Het kind veroorzaakt soms zo‟n overlast dat niet alleen het kind zelf, maar ook de groep er last van heeft. Het is de taak van de school er altijd voor te zorgen dat een kind zich beter voelt, om zo optimaal van het aangeboden onderwijs te profiteren
Doelstellingen van de school Algemene doelstelling van Het Tangram Het Tangram heeft als doelstelling de opbrengsten technisch lezen, begrijpend lezen, taal/spelling en rekenen te verhogen door het vergroten van leerkrachtvaardigheden. Om dit te bereiken maken we gebruik van externe en interne coaches die klassenconsultaties uitvoeren. In de onderstaande paragraaf wordt de sterkte zwakte analyse van de school beschreven. Sterkte zwakte analyse Kansen (extern)
Sterktes (intern) Vanuit Daltonprincipe vormgeven aan differentiatie binnen de groep Coöperatieve werkvormen Samenwerkend leren Enthousiast en veranderingsbereid team Werken met coördinatoren op taal, reken en sociaal emotioneel gebied Inzet fonemisch bewustzijn groep 1 en 2 Onderzoeken technisch lezen en leesmotivatie
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Projecten „Kans en Talent‟ vanuit de RVKO Dalton samenwerkingsverband Toevoegen van de kernwaardes “reflectie, effectiviteit en borging” binnen het Daltononderwijs Stagiaires Strategische opties Verbeteren van de gedifferentieerde weektaak en beter inzetten van verdiepings-, verrijkings- en keuzewerk binnen de taak. Collegiale consultatie Kennis uitwisseling onder collega‟s dmv workshops binnen de bouwvergadering Inzet van interne coaches rekenen en taal in samenwerking met externe deskundigen met behulp van klassenconsultaties Daltonopleiding nieuwe leerkrachten en verdiepingscursus Dalton voor ervaren leerkrachten. Inzet stagiaires om extra
60
instructiemomenten te creëren Bedreigingen(extern)
Zwaktes (intern) Verschillende niveaus vaardigheden leerkracht Communicatie met ouders en betrokkenheid van ouders bij het leerproces Inzet software voor leerlingen bij het leerproces Opbrengsten taal en leesonderwijs in groep 1 t/m 8 zijn lager en niet op het gewenste niveau Onvoldoende zichtbare doorgaande leerlijn bij kleuters
Groei van de school Ruimte gebrek Diversiteit van achtergronden van de ouderpopulatie Bezuinigingen op onderwijs Strategische opties Bewuste keuze maken voor een klein aantal onderwijskundige speerpunten Werken met groepsplannen en handelingsplannen Training communicatie met ouders voor leerkrachten ICT coördinator en ICT werkgroep zorgen voor beleidsplan en invoering van het beleid Invoering BOSOS lijsten groep ½ Verhogen van de opbrengsten door vergroten van kennis en vaardigheden bij leerkrachten
Doelstellingen met meerjarenperspectief en planning In schooljaar 2012-2013 zal door de nieuwe IB-ers een meerjarenperspectief neer worden gelegd met daaraan hangend een planning.
De inhoud van de zorgstructuur Eén zorgroute Zorgverbreding betekent dat we het onderwijs zo goed mogelijk aanpassen aan de behoeften, mogelijkheden en beperkingen van ieder kind. Zorgverbreding is dus niet alleen gericht op kinderen met leerproblemen, maar ook op kinderen die meer aankunnen dan het klassenprogramma hen biedt. We zijn gericht op het aanpassen van de leerstof. We kijken daarbij ook naar de thuissituatie, het zelfbeeld, de motivatie en de sociale capaciteiten. Op basis van deze uitkomsten krijgt het kind zijn eigen zorgroute binnen of buiten de school aangeboden. Om leerlingen de beste mogelijke zorg te leveren is een overzichtelijk stappenplan noodzakelijk.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
61
Fase 1: problemen signaleren
2: problemen analyseren
3: oplossingen voorbereiden
4: oplossingen Toepassen
individueel niveau Leerkracht: Signaleert probleem m.b.v. toetsen: methode gebonden en Cito-toetsen. Extra hulp in de groep. Dossiervorming. Overleg met IB-er. Informatie naar ouders. IB-er: Legt overleg met leerkracht vast. Maakt afspraken om andere toetsen af te nemen. Verzamelen meer informatie. Overleg met wsnsmedewerker. Observatie leerling. IB-er: Analyseert leer/gedragsprobleem. Bespreekt probleem met leerkracht. Bespreekt probleem met ouders (met leerkracht) Schakelt evt. externe hulp in: veldmedewerker WSNS, ambulant begeleider, maatschappelijk werk, schoolarts, jeugdhulpverlening, Wijknetwerk (Dosa).
groepsniveau Leerkracht levert toetsgegevens aan.
Leerkracht: Analyseert groepsgegevens. Selecteert groepsprobleem. IB-er: Bereidt groepsbespreking voor. Analyseert groepsprobleem en Bereidt oplossingen voor. Maakt verslag groepsbespreking.
Directie en IB n.a.v. toetsoverzichten. IB-er levert en bespreekt de overzichten met toetsresultaten
Leerkracht + IB: Maakt keuze voor hulpplan voor in of handelingsplan buiten de klas. Evt. ondersteuning WSNSexpert (dyslexie, sova, motoriek, spraak/taal, meerbegaafdheid, autisme.
leerkracht stelt een groepsplan op (indien nodig samen met IB‟er).
Leerkracht: Voert de handelingsplannen uit in de klas. Taakleerkracht: Voert h.plannen uit buiten de klas (i.o. met groepsleerkracht). Ouders worden ingelicht en bieden evt. ondersteuning thuis.
Leerkracht voert groepsplannen uit in de klas. Taakleerkracht biedt evt. onderwijskundige ondersteuning.
Directie Stelt scholingsplan op. Bespreekt zwakke punten Zoeken naar vervangende / aanvullende / nieuwe methodes/ manier van werken. ( i.o.m. team) Team: Volgt scholing, voert nieuwe werkwijzen en methoden in. Directie: Voert beleid uit en ondersteunt team bij nieuwe werkwijzen en methoden.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Leerkracht verwerkt alle toetsgegevens op groepsoverzicht.
schoolniveau Directie en team: Teamvergaderingen Bouwvergaderingen
62
5: evalueren
Leerkracht/ IB/RT: Evalueren h.plan: doel gehaald? Hoe verder? Wie doet wat? Nieuwe afspraken. Ouders inlichten over resultaat en evt. te ondernemen stappen.
Leerkracht evalueert de groepsplannen (indien nodig m.b.v. IB‟er). Leerkracht rapporteert evaluatie naar IB.
Directie en team: Evaluatie scholing, werkwijzen en methoden. Directie en IB: Evalueren beleid en aanpassen schoolplan.
Ontwikkelingsperspectief (OPP) Voor iedere leerling vanaf groep 4, wordt jaarlijks een ontwikkelingsperspectief uitgedraaid uit het Leerlingen Volg Systeem (LVS). Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (extra zorg) wordt vanaf groep 6 een individueel ontwikkelingsperspectief opgesteld met meetbare, tussentijdse opbrengsten. Op basis hiervan kan de aanpak worden bijgesteld. Het OPP van een leerling met specifieke onderwijsbehoeften toont de verwachte leeropbrengst t/m eind groep 8, per vakgebied, op basis van: de leerrendementen tot nu toe, partiële leerrendementen, informatie verkregen uit pedagogisch didactisch en/of psychodiagnostisch onderzoek, de effecten van handelingsplanning en de omgevingsfactoren. Het verwachte uitstroomniveau (na groep 8) wordt per vakgebied beschreven. Het OPP is een leidraad waaruit ons onderwijs wordt vormgegeven wordt (al dan niet op basis van een individuele leerlijn). Zo kan voor elke leerling gewerkt worden aan een optimale ontwikkeling. Hierbij wordt rekening gehouden met individuele mogelijkheden, beschermende factoren en belemmeringen, onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. Achterstandenbeleid: KANS In 2009 is binnen de RVKO het initiatief KANS gestart. Het doel van KANS is de ondersteunende functie van de scholen voor SBO verder te ontwikkelen door de aanwezige expertise beschikbaar te stellen aan het reguliere basisonderwijs. Het project richt zich op de ondersteuning van de basisscholen en de ontwikkeling van de scholen voor sbo in de richting van Passend Onderwijs. KANS deelt de visie van WSNS en creëert van hieruit een specifieke taak voor de RVKO scholen, gefaciliteerd en bekostigd uit eigen middelen. „Cognitieve kennis en vaardigheden, essentieel zijn voor kinderen‟ Op school wordt ruim aandacht besteed aan verschillende ontwikkelingsgebieden. Toch leggen we het accent op de cognitieve ontwikkeling, want wij vinden een goede opleiding, cognitieve kennis en vaardigheden, essentieel voor kinderen. In het kader van de preventie en bestrijding van onderwijsachterstanden wordt door de school nauw samengewerkt met andere instellingen, waaronder de schoolbegeleidingsdienst, het sociaal-cultureel en welzijnswerk, gemeentelijk bureau leerlingzaken, Centrum voor Jeugd en Gezin (o.a. schoolarts en consultatiebureau) en andere hulpverleningsinstanties.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
63
Meer informatie over het ontwikkelingsperspectief is te vinden in de notitie van KANS opgenomen op de website van de RVKO, www.rvko.nl.
TALENT: talent benutten Wanneer uit het LOVS blijkt dat een leerling meer aankan dan het klassenprogramma biedt, kan door de groepsleerkracht in samenwerking met de IB een handelingsplan worden opgesteld. Dit plan geeft aan op welk gebied de leerling extra of aangepaste stof krijgt aangeboden. In 2008 is binnen de RVKO het initiatief TALENT gestart: een kennispunt voor begaafdheid. In het kennispunt werkt een aantal scholen samen dat extra zorg besteedt aan de begaafde en getalenteerde leerlingen. Deze scholen hebben ervaring met onderwijs aan begaafde kinderen. Goede en vroege signalering vindt op Het Tangram plaats door een goede zorgstructuur. Daarnaast hebben we het signaleringsinstrument: Surplus, signalering van (hoog) begaafden aangeschaft. Dit instrument is een gestructureerd protocol voor leerlingen van groep 1 t/m 8. Het uitgangspunt van Surplus is observaties van leerkrachten, interne begeleiders en/of ouders. Hierdoor worden leerlingen niet bij toeval ontdekt, maar komen zij automatisch in beeld. Naast een goede intelligentie wordt in het Surplus rekening gehouden met een groot aantal leer- en persoonlijkheidseigenschappen, zoals een groot probleemoplossend vermogen, een brede kennis en een grote behoefte aan autonomie. „Leerlingen uit de Talentgroep krijgen extra mogelijkheden aangeboden‟ Om aan de behoefte van meerbegaafde leerlingen tegemoet te komen bestaat er een Talentgroep. Wij willen de leerlingen uit deze groep de mogelijkheid bieden om zowel binnen als buiten de projectgroep met elkaar te laten samenwerken. Het voornaamste doel van de projectgroep is het bevorderen van het welbevinden van de leerlingen en hen extra uitdaging te bieden, het “leren leren” is hierbij een belangrijk aspect. De Talentgroep komt eenmaal in de week bij elkaar. Het Tangram probeert daarvoor formatie vrij te maken. Daarnaast zullen we met behulp van stagiaires momenten creëren waarop deze kinderen bij elkaar kunnen komen. Vervolgens is aan Het Tangram te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om met een extern bureau (Ponte) een samenwerking aan te gaan om nog beter aan de behoefte van deze kinderen tegemoet te komen. Leerlingen met een bijzondere handicap Indien een leerling van de school via een REC een indicatiestelling krijgt en de ouders besluiten om het kind met een „rugzak‟ op school te laten, dan gelden bepaalde plaatsingscriteria (zie hoofdstuk 2 Aanname-beleidsplan). Zowel ouders als school moeten ervan overtuigd zijn dat zij de ontwikkeling van deze leerling goed kunnen begeleiden. Doublure beleid In sommige gevallen kan het zinvol zijn voor een leerling om een bepaalde jaargroep te doubleren. Bij kleuters heet dit kleuterverlenging. Als er bij de oudste kleuters twijfel is, moet dit in november/december medegedeeld
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
64
worden aan de ouders. Een definitieve beslissing over kleuterverlenging wordt uiterlijk in juni genomen. Pas in groep 3 en 4 kan een leerling een onderwijsachterstand opbouwen. Van leerlingen die uitvallen op een of meer vakgebieden worden de ouders in de periode november/december op de hoogte gesteld. In het onderstaande schema worden de te nemen stappen in het schooljaar weergegeven. Wanneer een kind een jaar overdoet betekent dat niet dat het kind op alle vakken een achterstand heeft opgebouwd. We zullen er alles aan doen om er voor te zorgen dat zijn of haar leer- en ontwikkelingsproces daar waar het mogelijk is, kan door lopen om te voorkomen dat het kind leerstof moet verwerken die al beheerst wordt. In de bovenbouw zal doubleren alleen in uitzonderlijke gevallen overwogen worden. Ouders hebben geen vetorecht over de beslissing tot doublure. Wanneer zij het er echt niet mee eens zijn, wordt door de groepsleerkracht een afspraak gemaakt met de IB. Wanneer er niet tot overeenstemming kan worden gekomen, zullen de ouders op zoek moeten gaan naar een andere school die het kind wel in een hogere groep wil plaatsen. Ouders kunnen niet bepalen in welke groep hun kind het volgend schooljaar zal komen. Zij kunnen uiteraard wel hun voorkeur met de groepsleerkracht bespreken en beargu¬menteren. De groepsleerkracht mag echter niets toezeggen.
nov/dec Beslissingenblad herfstkinderen Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders Herfstsignalering Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
jan/feb Afname Cito LOVS Rapportgesprek
april/mei Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Afname CITO LOVS Rapportgesprek
Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Overgang 4>5
Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Afname CITO LOVS Rapportgesprek
Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Overgang bovenbouw
Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Afname CITO LOVS Rapportgesprek
Leerlingbespreking IB/leerkracht Gesprek ouders
Overgang 2>3
Overgang 3>4
juni Afname cito LOVS Besluitvorming overgang Eindgesprek ouders Afname CITO LOVS Besluitvorming overgang Eindgesprek ouders Afname CITO LOVS Besluitvorming overgang Eindgesprek ouders Afname CITO LOVS Besluitvorming overgang Eindgesprek ouders
De organisatie van de zorgstructuur Interne ondersteuning Binnen de school worden ten aanzien van de (extra) zorg voor leerlingen verschillende medewerkers en taken ingezet.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
65
Taakstelling leerkracht In Hoofdstuk 6 onder „De inhoud van de zorgstructuur‟ is schematisch weergeven wat de te nemen stappen voor de leerkracht zijn i.v.m. de zorg voor leerlingen. Naast het lesgeven heeft de leerkracht verschillende taken om de zorg voor leerlingen te waarborgen. Onder andere: Het signaleren van problemen Het opstellen van IHP‟s in overleg met de IB-er Het onderscheiden leerbehoefte leerlingen Goed onderwijs, om leerlingen tot optimale ontwikkeling te brengen Een goed pedagogisch klimaat Het invullen van aanmeldingsformulieren Het advies aanvragen van de IB of een extern adviseur Een analyse van de toetsresultaten Zorgen voor gedegen dossiervorming Taakstelling hulp binnen de groep De individuele hulp wordt gegeven aan de grootste zorgleerlingen. Een leerling heeft dan een specifiek leerprobleem waarvoor aangepaste instructie en/of aangepaste leerstof en leerroutes noodzakelijk zijn. Voor kinderen die individuele hulp krijgen wordt in overleg met de betreffende IB-er een handelingsplan opgesteld. Extra hulp binnen de groep wordt beschreven in het groepsplan. Taakstelling IB-ers In schooljaar 2012/2013 heeft Het Tangram de beschikking over 2 IB‟ers. Een IB‟er heeft de zorg over de groepen 3, 4 en 5. De andere IB‟er heeft de zorg over de overige groepen. De IB organiseert, coördineert en bewaakt de leerlingenzorg binnen de school. De IB is verantwoordelijk voor: Ondersteunen van groepsleerkrachten door bespreken van groepsplannen en interpreteren van toetsgegevens. Voeren van groepsbesprekingen Feedback geven op groepsplannen Bespreken toetsanalyses en toetsresultaten Indien nodig ondersteunen bij opstellen van plannen n.a.v. toetsanalyses Invoeren opbrengstgericht werken aan de hand van het stellen van tussendoelen. Tussendoelen formuleren (in vaardigheidsscores) i.s.m. de bouwcoördinator/ bouw Bespreken van behaalde rendement/resultaten Eindverantwoording in het up to date houden van zorgdossiers van leerlingen. Controleren van de zorgdossiers (leerkracht is verantwoordelijk voor dossiervorming: handelingsplannen, groepsplannen, oudergesprekken en de verwerking daarvan) Indien nodig ondersteunen van de leerkracht in deze taak Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
66
Aanmeldingsroute naar WSNS-zorg en PCL voorbereiden en uitvoeren. Dit geldt ook voor de route naar een dyslexieverklaring en het coördineren van zorg rondom de “rugzak” en zorgleerlingen in samenwerking met de ambulante begeleiding. Klassenconsultaties + observatie leerlingen + interactie leerkrachtleerling Activiteiten gericht op een individueel kind, indien er sprake is van een zeer specifieke hulpvraag Coördineren van de procedure/aanvraag voor rugzak/aanmelding (leerkracht levert info uit dagelijkse praktijk, info waaruit de hulpvraag geformuleerd wordt en zorgt dat handelingsplannen in orde zijn) Faciliteren en controleren van de uitvoering van de zorg Indien nodig ondersteunen van de leerkracht bij het voeren van gesprekken met ouders en externen Opstellen van zorg/ toetskalender: Toetskalender per schooljaar aanpassen Structureel gaan gebruiken van de toetskalender (Harry Jansen) in alle bouwen Eindverantwoording leerlingvolgsysteem: Zorg dragen voor materialen Cito, bestellen van toetsen/toetsboekjes Het (mede) interpreteren van de toetsanalyses die door de leerkrachten gemaakt zijn en deze bespreken tijdens de groepsbespreking Controleren van een juiste invoering van toetsgegevens in Parnassys Het doel van deze benadering van IB is om op schoolniveau meer grip te krijgen op ontwikkelingen en zo de zorgstructuur en kwaliteitszorg op onze school nog verder te verbeteren. Verder zal deze benadering leiden tot een grotere verantwoordelijkheid en waarschijnlijk nog grotere betrokkenheid van de leerkrachten bij de preventieve en pro-actieve aanpak van aandachtsleerlingen. Zorgoverleg directie MT/ IB Er is tweewekelijks directie/IB overleg. Hierin vindt afstemming plaats tussen directie en IB, wordt naar resultaten gekeken en wordt de verantwoording van de zorgplannen doorgenomen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
67
Schematische weergave zorg Zorg- en advies team Weer Samen Naar School (ZAT)
Handelingsgericht werken Wij laten ons onderwijs zo goed mogelijk aansluiten bij de onderwijsbehoeften van elk kind. Daarom professionaliseren wij onze klassenorganisatie en instructievormen. Het werken met instructiegroepen, taken, omgaan met uitgestelde aandacht (zelfstandig werken), omgaan met dagritme en werken met groepsplannen, werkt preventief en geeft een leerkracht de mogelijkheid voor zorg op maat. Bij handelingsgericht werken gaan we uit van de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van de leerling. Wat heeft dit kind in deze groep bij deze leerkracht nodig om verder te ontwikkelen? We bespreken dit in de leerling/groepsbespreking met leerkracht en intern begeleider en in breder verband met ouders en externe instanties.
Het bespreken van leerlingen Binnen de zorg willen wij een aantal besprekingen benoemen, beschrijven en waar mogelijk, formaliseren. Er zijn een aantal leerling-besprekingen te herkennen binnen onze school.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
68
Groepsbesprekingen en leerling-besprekingen In de cyclus handelingsgericht werken met groepsplannen gaan we kiezen voor een cyclus: groepsbespreking 1 - leerling-bespreking 1 – groepsbespreking 2 – leerling-bespreking 2 Onder groeps- en leerling-besprekingen verstaan wij de overlegmomenten die de intern begeleider heeft naar aanleiding van de evaluatie van de groepsplannen en /of een aantal toetsmomenten uit het leerlingvolgsysteem. Enkele van deze besprekingen zijn gekoppeld aan de toetskalender. De besprekingen worden elk jaar voor aanvang van het schooljaar gepland voor de rest van het schooljaar en opgenomen in de jaarplanning. De groepsbesprekingen Deelnemers: groepsleerkracht(en) en intern begeleider Doelen: Het volgen van alle leerlingen op groepsniveau door de leerkracht (evt. in overleg met IB) en op bouwniveau door de intern begeleider. Tevens het signaleren van opvallende ontwikkelingen binnen een groep of binnen de school. Het is onderdeel van de cyclus handelingsgericht werken met groepsplannen, waarin de kinderen geclusterd worden m.b.t. onderwijsbehoeften. Inhoud: Voor alle kinderen wordt, voor de groepsbespreking, het formulier groepsbespreking (1-zorgroute) en de toetsanalyses ingevuld door de leerkracht. Er wordt gekeken naar cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling. Zowel de leerkracht als de intern begeleider bereidt dit gesprek voor. Uit dit overleg kunnen zorgleerlingen naar voren komen, die intensiever gevolgd moeten worden. Zij worden na overleg met de ouders voorgedragen voor de leerlingenbespreking. Frequentie: Iedere groep wordt twee keer per jaar besproken door leerkracht en intern begeleider in een groepsbespreking. Voorbereiding: Door de leerkracht met behulp van het formulier: Voorbereiding groepsbespreking (1-zorgroute) en de formulieren van de toetsanalyses. De intern begeleider bereidt zich voor aan de hand van de beschikbare informatie uit deze formulieren, dossiers en LVS. Verslaglegging: De groepsleerkracht in het formulier groepsbespreking, voor (mogelijke) zorgleerlingen groepsleerkracht en intern begeleider. De leerling-bespreking Voor de leerlingenbespreking, die wordt gepland op een IB-spreekuur, wordt het formulier (1-zorgroute) aangevuld voor de kinderen die een opvallend toets- en/of observatieresultaat laten zien. Indien het mogelijk is, worden daar de leerling-grafieken m.b.t. het ontwikkelingsprofiel uit het digitale leerlingvolgsysteem bij gebruikt. Ter sprake kunnen komen de door de leerkracht al gepleegde interventies en de opbrengst daarvan, mogelijke vervolgactiviteiten, hoe dit kind wordt gevolgd, wat het te verwachten ontwikkelingsperspectief is, welke evaluatiemomenten er zijn en wanneer.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
69
Leerlingvolgsysteem Voor het volgen van de resultaten van de peuters en de leerlingen van groep 1 t/m 8 maken wij o.a. gebruik van de CITO toetsen die op de daarvoor vaststaande momenten worden afgenomen. (zie bijlage 1: toetskalender). Voor het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen in groep 1 en 2 maken wij gebruik van het kleuter volgsysteem BOSOS en van het CITO LOVS. Om de ontwikkelingen van het aanvankelijk lezen nauwgezet te volgen, gebruiken we naast de Cito-toetsen ook de toetsen van Veilig Leren Lezen op de signaleringsmomenten. Voor groep 7 maken we in het traject Overgang PO-VO gebruik van de CITO Entreetoets en in groep 8 van de drempeltoets en later in het schooljaar van de CITO Eindtoets. De Cito-toetsen kunnen we invoeren in ons digitale leerlingvolgsysteem Parnassys. Het systeem registreert de toetsresultaten en voert hiermee de vereiste berekeningen uit. De resultaten worden in Parnassys naar keuze met of zonder gebruikmaking van filters en/of grafische functies gepresenteerd. (Niveau, schaalscores, DLE, Leerrendement, niveauwaarde, maar nog niet alle functies werken bij iedere toets). De digitale systemen signaleren automatisch afwijkingen van de gemiddelde prestaties. Als er kinderen zijn die de reguliere toets niet kunnen maken (eigen leerlijn, dyslexie) dan wordt in overleg met de intern begeleider afgesproken welke toets dan wel afgenomen gaat worden.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
70
De toetskalender maand
week
oktober
42
oktober november november november januari januari januari
42 45 46 45 46 45 46 234 234 34
januari januari
2345 45
januari februari
345 6
maart mei juni
12 22 23 23 24 25 23 24 25 23 24 25 23 24 25 23 24 25 23 24 25 23 24 25
juni juni juni juni juni juni juni
toets
groep 1 2 3 4 5 6 7 8 x
drempeltest begin. geletterdheid x LOVS rek-wis LOVS Begr.lezen herfstsignalering x rek voor kleuters x x taal voor kleuters x x LOVS rek-wis x x x x x DMT/AVI versie A x x x x x LOVS spelling x x x x x LOVS begr. Lezen x x x x cito eindtoets begin. Geletterheid x entreetoets x rek voor kleuters Taal voor kleuters
uiterlijk in parnassys 30-11-2012
afname door: lkr
x
30-11-2012 30-11-2012 30-11-2012 30-11-2012 31-1-2013 31-1-2013 31-1-2013
lkr lkr lkr lkr lkr lkr lkr
x x
31-1-2013 4-2-2013
lkr lkr
x
4-2-2013 15-3-2013
lkr lkr
30-4-2013 1-7-2013
lkr lkr
x x
1-7-2013
lkr
x x
1-7-2013
lkr
x x
LOVS rek-wis LOVS studie vaard. LOVS begr. Lezen
x x x x x
1-7-2013
lkr
x x x
1-7-2013
lkr
1-7-2013
lkr
LOVS spelling DMT/AVI versie B
x x x x x
1-7-2013
lkr
x x x x x
1-7-2013
lkr
x
Dossiervorming De dossiers worden per leerling bijgehouden in het programma Parnassys. Parnassys is ons digitaal administratiesysteem. In Parnassys bestaat de mogelijkheid een deel van het dossier digitaal bij te houden, door leerkrachten IB en directie. We zijn bezig de mogelijkheden te onderzoeken om alle papieren documenten te digitaliseren, zodat ze aan het dossier gehangen kunnen worden. Er wordt gewerkt aan de koppeling van onze 1zorgroute documenten aan Parnassys. Externe ondersteuning Naast de ondersteuning binnen de school schakelt de school, in haar ketenverantwoordelijkheid, ook externe partijen en functies in:
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
71
Begeleider leerlingenzorg Vanuit WSNS hebben we op school ondersteuning van de Begeleider Leerlingen Zorg (BLZ). Zij komt ongeveer een keer per twee weken een dagdeel en kan intern begeleider en leerkrachten adviseren m.b.t. de zorg aan de individuele leerling. De zorg krijgt richting in overleg met de opdrachtgever (de directie in samenspraak met de IB). Observatie van een leerling is alleen mogelijk met toestemming van ouders. Zorg-adviesteam WSNS Wanneer we op schoolniveau handelingsverlegen zijn in de hulp aan een leerling, dan kunnen we een beroep doen op het Zorg-adviesteam van WSNS voor consultatie, advies, handelingsgerichte diagnostiek en ambulante begeleiding in diverse vormen. Op deze manier zijn we op schoolniveau in staat de hulp aan de leerling verder te organiseren. Voor alle mogelijkheden zie: Bovenschools Zorgplan www.wsns-rotterdamnoord.nl Wanneer wij ondanks deze hulp handelingsverlegen blijven, behoort verwijzing naar SBO of REC tot de mogelijkheden. Aanmelding bij het Zorg-adviesteam voor onderzoek wordt in gang gezet middel door middel van de aanmeldingsformulieren. Deze worden ingevuld door de leerkracht ingevuld in samenwerking met de IB en alle andere bij het kind betrokken personen. Hiervoor is altijd instemming van de ouders vereist. De schoolarts kan de leerling oproepen voor een medisch onderzoek. Relevante medische gegevens worden door de schoolarts doorgegeven aan het zorgteam. Na het onderzoek worden de resultaten in de Commissie Leerlingzorg (CLZ) van het zorg-adviesteam, waar ook de IB-er van de basisschool bij aanwezig is, besproken. Er kunnen verschillende besluiten worden genomen: Leerkrachtgerichte leerlingbegeleiding op school door een ambulant begeleider. Verwijzing en begeleiding naar 'derden' (RIAGG, Boddaert, logopedie, enz.) Aanmelding bij de Permanente Commissie Leerlingzorg (PCL) om een beschikking voor het SBO aan te vragen.
Contacten met hulpverleners Multi Disciplinair Overleg (MDO) Dit overleg is onderdeel van de zorgstructuur van de school en is een schakel naar de bovenschoolse leerlingenzorg en de jeugdhulpverlening. -Doel: Hulpvragen bespreken rond leerlingen en/of gezinnen waar wij ons zorgen over maken (signalen uit besprekingen van directie en intern begeleider met groepsleerkrachten). -Frequentie: 1 keer per 6 weken. Gepland aan het begin van het schooljaar en vastgelegd in de jaarplanning. -Deelnemers: School maatschappelijk werk vanuit MDA, Jeugdverpleegkundige vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en de Intern begeleiders van Het Tangram, Begeleider Leerlingenzorg vanuit WSNS. -Voorbereiding: Intern begeleider -Verslaglegging: Intern begeleider
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
72
Overleg met SMW, CJG en andere instanties De directie en de intern begeleider hebben regelmatig contact met SMW, mensen vanuit het CJG, logopedist, fysiotherapeut en incidenteel met stichting Mee. Ambulante begeleider SO voor rugzakleerlingen -Doel: Bespreking van rugzakleerlingen, opstellen hulpplan, bewaken proces, bespreken voortgang leerling en ambulant begeleider. -Deelnemers en voorbereiding: Ambulant begeleider en leerkracht bereiden samen de bespreking voor. Intern begeleider bij start- en evaluatiebesprekingen. -Frequentie: afhankelijk van de intensiteit van de zorg, maar minimaal 6 keer per jaar. De intern begeleider neemt deel aan start- en evaluatie besprekingen. -Verslaglegging: Intern begeleider in zorgdossier en leerkracht relevante informatie in individueel dossier van de leerling. De ambulant begeleider maakt het verslag.
Rapportage en verslaggeving Twee keer per jaar, in januari en juli, krijgen de leerlingen een rapport. De leerlingen worden beoordeeld op Daltonvaardigheden en de verschillende vak- en vormingsgebieden. Het rapport heeft ook een leerling-gedeelte, dat wordt ingevuld door de leerling zelf. Voordat het rapport wordt meegegeven, wordt het met de leerling besproken. Naar aanleiding van het rapport volgen de tienminuten-gesprekken, waarbij de leerkrachten het rapport toe kunnen lichten en met ouders in gesprek gaan over de ontwikkeling van hun. Het laatste rapport wordt meegegeven in de laatste schoolweek. In principe vinden er geen gesprekken plaats naar aanleiding van het laatste rapport.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
73
7 BREDE SCHOOLPLAN Het hoofdstuk in een notendop In dit hoofdstuk informatie over voorschoolse en naschoolse opvang, maar ook over onze investeringen in ICT, apparatuur en de smartboard trainingen voor leraren. Het Tangram is actief bezig om ouders bij het onderwijs te betrekken. Immers, de betrokkenheid van ouders met het schoolwerk van hun kind is van grote invloed op de schoolresultaten. Elke ouder kan zijn kind(eren) helpen.
ICT beleidsplan Visieontwikkeling Samen met leerlingen, team, intern begeleiders en directie ontwikkelen van een visie op het gebruik van computers op Het Tangram. In 2011 heeft er een teamvergadering plaatsgevonden, waarin leerkrachten doelstellingen op ICT-gebied hebben bepaald. De ICT-werkgroep zorgt voor een verder uitwerking van de toekomstvisie. Dit beleidsplan is deels opgesteld voor het jaar 2012-2013. Nadat de visie is bepaald wordt de visie uitgewerkt tot een meerjarenplan. Opleiding De komende jaren wordt ingezet op de diverse vormen van scholing. Aan het begin van het schooljaar 2012 / 2013 worden twee Mastertrainingen Smartboard gegeven door Vanerum. Een groep leerkrachten volgt Master 1, een andere groep leerkrachten volgt Master 2. De doelen van deze trainingen zijn: leerkrachten interactiever met het bord te laten werken en kinderen het digibord ook voor verwerking te laten gebruiken. „De Smartboard trainingen maken leerkrachten en leerlingen interactiever‟ Verder worden er workshops / cursussen georganiseerd rondom thema‟s als: educatieve softwarepakketten, de inzet van videocamera en fotocamera, een webcam en ICT-projecten opzetten in de klas. De diverse vormen van scholing kunnen eventueel nog worden toegevoegd: Individuele hulp / coaching aan leerkrachten bij het gebruik van hun computers; opzetten opleiding computerkennis bij de leerlingen vanaf groepen 4 (Typecursus (Type2Be (Zwijsen), TypeWorld (Instruct) of Type4Kids, Officepakket (Word4Kids, Powerpoint4Kids); Mediawijsheid; opbouwende leerlijn per leerjaar. En verder nog het opzetten van ouderavonden rondom mediawijsheid (1x per 2 jaar).
Hardware Op Het Tangram hebben we verschillende middelen tot onze beschikking. Computers We streven naar een licentie aantal van rond de 160. Dit is ongeveer 1 computer op 5 kinderen. Nieuwe computers kopen we in met een upgrade voor geheugen, zodat ze op een wat langere termijn kunnen worden afgeschreven. De afschrijving van een computer bedraagt 5 jaar. Elk jaar Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
74
zullen hierdoor 32 nieuwe computers kunnen worden aangeschaft. Hier wordt in de ICT-begroting rekening meegehouden. Kapotte computers kunnen vervangen worden met afgeschreven computers uit het voorgaande jaar. Op deze manier hebben we geen kosten voor defecte computers. In het schooljaar 2012/2013 wordt gestart met een pilot met het werken van tablets. Vanuit deze pilot wordt bepaald in hoeverre vaste computers worden vervangen door Tablets (2013). smartboarden / touchscreens Wisseling eerste Smartboards door touchscreens 70”/82” (zodra Smartboards aan het eind van hun levensduur zijn) 22 Smartboarden op termijn, vervanging in 8 jaar 10 Touchscreens (Kleuters), vervanging in 8 jaar Beamers Beamers worden elk jaar intern gereinigd door Vanerum. Elke 3 jaar wordt de lamp vervangen. Ook is geld gereserveerd voor kapotte beamers, extra toekomstige aanschaf, onvoorziene uitgaven. Klein materiaal In 2012 worden fotocamera‟s, videocamera‟s en webcams aangeschaft. Deze worden ingezet voor diverse doeleinden, zoals: Projectmatige inzet Integratie in lesstof Gebruik ten behoeve van vernieuwde website Stemkastjes We starten in 2012 met een pilot voor het gebruik van stemkastjes. Er is een set van 32 kastjes aangeschaft. Leverancier Vanerum levert als service een instapcursus aan de ICT-werkgroep. Software Vaststelling regel: „Methodegebonden software gaat vóór andere software‟. Per bouw is een uitgewerkt document met welke software (digibord en oefen) aanwezig is en hoe het wordt ingezet. Website In 2012 is er een nieuwe website gebouwd door de Interactieve School. Per jaargroep is er een pagina, waar de informatie, etc. gezet kan worden. Daarnaast heeft iedere groep een eigen klassensite. Leerkrachten krijgen begin van schooljaar 2012 – 2013 een training over het gebruik van de nieuwe website.
Ouderbetrokkenheid Het Tangram heeft te maken met overwegend jonge, moderne hoogopgeleide ouders. Er zijn in de wijk Nesselande extreem veel werkende ouders (tweeverdieners). Het accent van Het Tangram ligt op de ouderparticipatie. Veel ouders zijn bereid en beschikbaar voor assistentie. Een voorbeeld hiervan is dat alle kinderen vanaf groep 3 jaarlijks op schoolkamp gaan. Een grote groep ouders wil dan meehelpen. Ook worden er in een schooljaar per bouw twee
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
75
keuzemiddagen met creatieve en sportieve activiteiten georganiseerd. Er is dan veel hulp van ouders. Ook bij de traditionele activiteiten als de sportdag en de bezoekjes aan musea en kinderboerderij kunnen we rekenen op de hulp van onze ouders. „Het Tangram kent overwegend jonge, moderne hoogopgeleide en werkende ouders´ Hiernaast is de school actief bezig met het versterken van educatief partnerschap en het stimuleren van onderwijsondersteunend gedrag van ouders. Wij weten immers dat dit een grote invloed heeft op de schoolresultaten van de leerlingen. Elke ouder kan zijn kind(eren) helpen. In de eerste plaats bijvorbeeld met het kind thuis in gesprek gaan over de afgelopen schooldag. Indien nodig krijgen ouders uitleg over hoe zij hun kind met huiswerk kunnen ondersteunen.Een goede communicatie tussen school en ouders is essentieel. Als er een goed contact is, kan de school de ouders adviseren om hun ondersteunende rol goed te kunnen vervullen. In het intakegesprek kunnen de verwachtingen over en weer duidelijk gemaakt worden. Vorig jaar hebben de collega‟s een training in gesprekken met ouders gevolgd. De communicatie verloopt via e-mail, middels een nieuwsbrief. Groepsleerkrachten maken gebruik van klassenmail. Ouders kunnen hun kind via de website absent melden. Op de vernieuwde website kunnen ouders alle relevante informatie vinden. Ouders zijn educatieve partners. School en ouders moeten samen optrekken met het kind. Kinderen brengen immers maar 30% van de tijd op school door. In het begin van het schooljaar vindt de algemene informatieavond plaats. Tijdens deze avond komt de ouderbetrokkenheid aan bod en wordt tevens uitleg gegeven over lesmethoden en het jaarprogramma. In november vindt een SEO-gesprek (sociaal emotioneel) plaats. Hierbij staat het welzijn van het kind centraal. Er wordt in principe niet over de schoolprestaties gesproken. Lopende het jaar zijn er nog reguliere rapportgesprekken. Ouders kunnen altijd een afspraak maken voor een gesprek. Er is een speciale ouderavond over het voortgezet onderwijs. Er wordt dan vooral ingezoomd op de scholen waar de kinderen naar uitstromen. Samen met de andere twee basisscholen in de wijk wordt jaarlijks een scholenmarkt georganiseerd. Elke groep heeft een eigen klassenouder. Deze ouder ondersteunt de leerkracht met allerlei hand en spandiensten. Zij is ook degene die door de leerkracht als eerste benaderd wordt om te komen helpen bij een activiteit. Ook regelt de klassenouder onder andere hulp bij een activiteit of wordt door de ouderraad benaderd om te komen helpen. ´Twaalf enthousiaste ouders ondersteunen ons bij alle activiteiten´ In de ouderraad zitten twaalf enthousiaste ouders, die Het Tangram ondersteunen bij alle activiteiten die lopende het schooljaar plaatsvinden.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
76
Ook zitten er vijf positief ingesteld ouders in de oudergeleding van de MR. Samen met de personeelsgeleding toetsen zij het uitgevoerde beleid. Op een aantal zaken hebben zij instemming- of adviesbevoegdheid. Daarnaast zijn er nog diverse informele oudercontacten. ‟s Morgens tijdens de tien minuten inloop staat de directie bij de ingang, wat een geschikt moment is om de directie te spreken. Hiermee wordt de drempel om de directie te spreken lager. De kerstmarkt en de eindejaarsborrel worden zeer druk door de ouders bezocht.
Brede School activiteiten leerlingen Met behulp van de subsidie van de gemeente Rotterdam “Beter Presteren” in het kader van leertijduitbreiding worden er culturele, expressieve en sportieve activiteiten aan de leerlingen aangeboden. De activiteiten zijn gericht op de taal- en rekenontwikkeling. Daarnaast zijn activiteiten voor sport en bewegen en de algehele ontwikkeling. In schooljaar 2011-2012 merkten we dat er veel animo voor de activiteiten bij de kinderen aanwezig is. We hebben zelfs met wachtlijsten te maken gehad. Het Tangram continueert de inzet in schooljaar 2012-2013. Door de genoemde inzet wil Het Tangram komen tot een verhoging van de CITOresultaten in de groepen 1 t/m 8 en een beter resultaat met de CITOeindtoets.
Voorschoolse en naschoolse opvang Doordat Het Tangam een continurooster kent, is er geen tussentijdse opvang. De kinderen lunchen gezamenlijk met de groepsleerkracht. Een verantwoorde lunch wordt zeer op prijs gesteld. Er dient rekening gehouden worden met een juiste hoeveelheid eten en drinken voor het kind. Voor meer informatie over de schoolmelk verwijzen wij naar www.campinaopschool.nl Na de lunch spelen de kinderen onder toezicht buiten. De voor- en naschoolse opvang wordt geregeld door stichting kinderopvang “Bijdehand”en door BSO “Move –It”van Zus&Zo. Ouders dienen zelf voor aanmelding zorg te dragen. Zij geven aan de groepsleerkrachten door op welke dagen het kind gebruik maakt van de BSO. Voor meer informatie over de BSO verwijzen naar www.bsozusenzo.nl en www.kov-bijdehand.nl
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
77
8 GEDRAGSPROTOCOL Het hoofdstuk in een notendop Wij hebben op Het Tangram een „gedragsprotocol‟ wat duidelijkheid moet scheppen voor kinderen, ouders én leerkrachten. Het geeft voor iedereen duidelijkheid welke stappen ondernomen worden bij ongewenst gedrag. Aan het begin van het schooljaar start elke leraar met het uitleggen van de 11 gedragsregels die gelden op onze school. Middels de „STOP‟ methode kunnen kind en leraar hun grens aangeven. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd hoe ons vijf-stappenplan werkt als er sprake is van ongewenst gedrag.
Achtergrond en doelstelling Ook wij willen een pedagogisch creëren, waarin ieder kind zich veilig en geaccepteerd voelt. Een klimaat waarin teamleden, ouders en kinderen respectvol met elkaar omgaan. Maar daar zijn wel afspraken over gedrag voor nodig. Dit „gedragsprotocol‟ schept duidelijkheid voor kinderen, ouders én leerkrachten. Het zijn duidelijke regels en afspraken, en een transparant beleid ten aanzien van ongewenst gedrag. Het gedragrprotocol geeft voor iedereen duidelijkheid welke stappen ondernomen worden bij ongewenst gedrag. Het laat tevens zien wat de grens is voor de school om nog verantwoord met probleemgedrag om te kunnen gaan. Het gedragsprotocol Van iedereen - leerlingen, ouders en leerkrachten- wordt respectvol gedrag verwacht, en dat iedereen zich actief houdt aan de regels en afspraken. Op deze manier kunnen wij een zo veilig en aangenaam mogelijk klimaat op school scheppen. De afspraken hoe te handelen bij ongewenst gedrag zijn vastgelegd in het stappenplan. Elke leerkracht hoort hiervan op de hoogte te zijn, en zich aan de regels en afspraken te houden. ´Van iedereen wordt verwacht zich actief aan de regels en afspraken te houden´ Wat zijn de regels en afspraken en hoe handelt de leerkracht op school-, groeps-, en op individueel niveau? We gebruiken de definitie van Harry Janssens voor het omschrijven van agressief gedrag: “Elke actie die is gericht op het moedwillig aanbrengen van letsel of schade aan een ander persoon of een object. Die schade kan zowel fysiek als geestelijk zijn.” Maar omdat de problematiek steeds verandert is het van belang het gedragsprotocol elk jaar opnieuw te evalueren en zonodig bij te stellen. Voor de leerkrachten is een ander hulpmiddel bij het omgaan met sociale vaardigheden de invoering van een digitaal leerlingvolgsysteem op het gebied van de sociaal emotionele ontwikkeling. Dit leerlingvolgsysteem staat in het schoolplan beschreven en wordt in dit gedragsprotocol niet behandeld. De aanpak van ongewenst gedrag vindt plaats op drie niveaus: op schoolniveau, groepsniveau en voor het individuele niveau. De 11 gedragsregels Elke leerkracht start aan het begin van het schooljaar met het bespreken van de gedragsregels. Wij kennen 11 gedragsregels. Deze regels hangen op een zichtbare plaats in de vorm van wolkjes in iedere klas en staan vermeld in de schoolgids. Deze regels gelden voor iedereen en moeten het pedagogisch klimaat bevorderen en handhaven. Iedereen dient deze regels
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
78
te onderschrijven en zich eraan te houden. Iedere twee weken staat een regel centraal. De leerkracht bespreekt de regels met regelmaat in de groep. Hiervoor heeft iedere leerkracht een aantal ideeën per regel tot zijn/ haar beschikking. 1. We hebben respect voor elkaar. 2. We houden rekening met elkaar. 3. We luisteren naar elkaar. 4. We helpen elkaar. 5. We zijn beleefd tegen elkaar. 6. We lachen niemand uit. 7. We vergeven elkaar. 8. We pesten niet. 9. We zorgen goed voor alle spullen. 10. Als je niet wilt dat iemand meespeelt, dan leg je uit waarom je dat niet wilt. 11. Bij ruzie probeer je het zelf eerst uit te praten, als dat niet lukt, ga je direct naar de meester of juf. De stopmethode Als een kind of de leerkracht wil dat een ander stopt met iets wat hij/ zij niet wil, dan zeg je „stop‟. Eventueel kunnen jongere kinderen er een stopgebaar met de hand bij maken. De ander moet dan direct stoppen. Zowel kinderen als leerkrachten kunnen met de STOPmethode duidelijk de grens aangeven. Tot hier en niet verder. Daarnaast is ook overduidelijk dat, indien iemand in overtreding is, door de stop is heen gegaan. Dit voorkomt een hoop heen en weer gepraat. Als iemand door een stop heen gaat, is de reactie hierop het volgen van de onderstaande procedure: 1. De benadeelde of een ander kind dat het heeft zien gebeuren, meldt zich bij de leerkracht met de klacht. 2. De leerkracht laat het kind dat door de stop heen ging, bij zich komen. 3. De leerkracht geeft de kinderen de opdracht om hun problemen uit te praten, en als dat is gelukt, om dat even te melden. Ze hoeven niet te zeggen hoe ze het hebben opgelost of wat het probleem was 4. De kinderen komen melden dat het probleem is opgelost, of dat ze er niet uit komen. Als ze beiden tevreden zijn over de oplossing, kunnen ze weer gaan spelen of verder met hun werk. Is het niet gelukt tot een oplossing te komen, dan treedt punt 5 in werking. 5. Als kinderen er niet uitkomen, vraagt de leerkracht aan beide kinderen om de beurt: “Wanneer is voor jou het probleem opgelost”? Als er een duidelijke benadeelde is, dan deze vraag eerst aan hem/ haar stellen. In dit stadium niet vragen naar wat er is gebeurd. Door de kinderen de vraag zelf te laten beantwoorden, is het probleem vaak opgelost. 6. Indien het probleem niet is opgelost en de kinderen toch willen vertellen wat er is gebeurd, dan is de kans groot dat de onderlinge strubbelingen al langer ondergronds aan de
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
79
7. -
-
-
8.
gang zijn. Maak dan een afspraak voor een uitvoerig gesprek. Kijk of dit eerst individueel (per kind) moet of meteen met het tweetal. Richt je in een gesprek, nadat alle ellende uit het verleden is besproken, op hoe het in de toekomst verder moet gaan. Als een kind hierop blokkeert, volg dan punt 7. Een kind kan om diverse redenen blokkeren: Het verwacht dat de ander zich toch niet aan de afspraken houdt. De leerkracht kan dan proberen uit te vinden, waarom het kind dat verwacht. Het heeft een zwak zelfbeeld, blijft te veel in het gevoelsgebied hangen of heeft nog niet genoeg sociale vaardigheden in huis om problemen uit te praten. Maak in dit geval duidelijke afspraken, waarin beloning en sancties kunnen worden opgenomen. Het kind heeft in het verleden geleerd dat boos zijn extra aandacht geeft en/ of dat het met boos blijven vaak zijn zin krijgt. Als leerkracht kun je aangeven, dat je best wilt helpen het probleem op te lossen, maar dat dit nu niet lukt omdat hij/ zij er niet voor open staat. Laat het kind in dit geval nog even bij je in de klas om te „helpen‟; het andere kind kun je naar huis sturen. Soms komt een kind dan ineens los. Je hebt dan een aanknopingspunt en kunt aangeven, dat je het probleem nu niet meer kunt oplossen, omdat het andere kind al weg is, maar kun je duidelijk maken dat boos blijven in deze situatie niets oplevert. Afhankelijk van de situatie bij de betrokken kinderen een week lang dagelijks op een handig moment vragen of het goed gaat onderling.
Het 5 stappenplan Het stappenplan geeft aan hoe te handelen bij ongewenst en agressief gedrag. In deze definitie van ongewenst c.q. agressief gedrag, zoals genoemd in de inleiding, staat het woord „moedwillig‟ centraal. Voorbeelden van dit gedrag zijn: herhaaldelijk niet reageren op correcties van de leerkracht bij niet luisteren, een grote mond tegen de leerkracht of agressief gedrag tegen de leerkracht/ medeleerlingen. Bij bewust dreigen, slaan of schoppen naar de leerkracht of hulpouders of wanneer een kind regelmatig andere kinderen bedreigt en/ of pest treedt direct stap 3 in werking. Iedere leerkracht geeft in ParnasSys (leerlingvolgsysteem) aan wanneer een kind ongewenst/ agressief gedrag vertoont. Hieronder volgt een uitwerking van het stappenplan dat elke leerkracht dient te volgen bij ongewenst/ agressief gedrag van een kind. Stap 1 De leerkracht neemt pedagogische maatregelen om het gedrag van het kind zodanig te corrigeren dat hij, binnen afzienbare tijd, weer kan deelnemen aan de groepsactiviteiten. De pedagogische maatregelen vinden plaats in de groep, in het groepslokaal of in de nabijheid van het groepslokaal. De volgorde van handelingen is per bouw verschillend.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
80
Onderbouw: waarschuwen en het gewenste gedrag aangeven denkstoel/kruk in de klas; na de denkstoel vindt er een gesprekje met het kind plaats Middenbouw: waarschuwen en het gewenste gedrag aangeven strafwerk in de klas; dit moet zinvol zijn, dus geen regels schrijven; er vindt een gesprek plaats met het kind; ouders worden op de hoogte gebracht Bovenbouw: • waarschuwen en het gewenste gedrag aangeven • tafeltje apart in de groep (d.w.z. uit het groepje); ouders worden op de hoogte gebracht Voor alle bouwen geldt dat kinderen tijdens de pauze niet alleen voor straf binnen zijn. De kinderen gaan mee naar buiten en krijgen daar een bepaalde plaats aangewezen waar ze gaan staan/ zitten. Ieder probleem met een kind wordt in alle bouwen altijd afgesloten met een gesprekje. Stap 2 Deze stap geldt voor alle bouwen. Wanneer straf volgens het afgesproken stappenplan binnen de groep niet toereikend is, wordt het kind buiten de groep naar een time-out leerkracht gebracht. De leerkrachten spreken onderling af wie van wie kinderen voor een time-out krijgt. De time-out geldt in principe voor een afgesproken korte tijd, maar kan indien nodig ook als strafmaatregel voor langere tijd gelden. De leerkracht zorgt zelf voor werk/ opdracht; er vindt een gesprek met het kind plaats en ouders worden op de hoogte gebracht Als een kind naar een andere leerkracht wordt gebracht, bemoeit die leerkracht zich niet met het conflict. Het kind zit daar ter afkoeling. De leerkracht communiceert zakelijk en het kind voert het opgedragen werk/ de opdracht(en) uit Als verwacht wordt dat het kind zich fysiek of verbaal zal verzetten, dan maakt de leerkracht de afspraak dat iemand die ambulant is het kind komt halen en terugbrengen na een afgesproken tijd De leerkrachten van de bovenbouw (groep 5 t/m 8) voeren na schooltijd een gesprek met het kind, waarbij het kind maximaal 15 minuten nablijft Als het gedrag in korte tijd drie keer voorkomt, dan stelt de leerkracht de ouders schriftelijk op de hoogte van de getroffen maatregel en wordt van ouders verwacht dat ze de brief ondertekend weer mee terug geven Het conflict met het kind moet altijd worden opgelost door de leerkracht die het conflict heeft met het kind De leerkracht brengt alle collega‟s op de hoogte; er wordt afgesproken wat er van de andere collega‟s wordt verwacht op het moment dat het kind ongewenst gedrag vertoont De leerkracht houdt dagelijks in steekwoorden bij wat er gebeurt.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
81
Stap 3 Het gedrag van het kind blijft storend en mogelijk bedreigend voor medeleerlingen en leerkrachten. Het kind wordt nu onder de hoede van de directie geplaatst. De ouders worden zo spoedig mogelijk op school uitgenodigd om: het gedrag van het kind te bespreken hen te wijzen op hun verantwoordelijkheid als opvoeder gezamenlijk te zoeken naar een pedagogische oplossing Na het gesprek met de ouder(s) en het kind (groep 6 t/m 8), gaat het kind terug naar de klas. Het kan voorkomen dat deze stap enkele keren plaatsvindt voor stap 4 in werking treedt.Een gesprek met ouders wordt altijd in ParnasSys vastgelegd en door ouders ondertekend. Stap 4 In het uiterste geval kan door de directie besloten worden tot schorsing van het kind voor de rest van de dag of voor langere tijd. Dit gebeurt in overleg met de bovenschools manager van de RVKO. Na deze schorsing vindt er altijd een gesprek plaats tussen het kind, de ouder en iemand van de directie voor de leerling terug gaat naar zijn eigen klas. Stap 5 Indien besloten wordt tot verwijdering van het kind van de school, gaat de directie op zoek naar een andere school voor het betreffende kind. Zodra die is gevonden, verwijdert de school het kind volgens de regels die zijn opgesteld door het schoolbestuur. Deze procedure staat beschreven in het directievademecum van de RVKO.
Groepsniveau Op groepsniveau doet iedere leerkracht het volgende: het bespreken van de schoolregels, eventueel aangevuld met afspraken die de kinderen met hun leerkracht maken en die alleen gelden voor hun groep iedere week wordt er gewerkt met de methode “Leefstijl” volgens een jaarrooster de STOPmethode bespreken en eventueel oefenen in de bovenbouw (groep 6 t/m 8) bespreken de leerkrachten het stappenplan. De kinderen weten dan wat er gebeurt als ze de regels van gewenst gedrag overtreden in de bovenbouw (groep 5 t/m 8) kan een klassencontract worden gemaakt en ondertekend door de kinderen en de leerkracht. Hierin zijn afspraken opgenomen die de groep met elkaar heeft gemaakt om een veilig klimaat in de klas te waarborgen. Het contract wordt goed zichtbaar in de klas opgehangen en een kopie wordt bewaard in de klassenmap voor iedere groepsbespreking neemt de leerkracht een sociogram af
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
82
Individueel niveau Alle leerkrachten dienen onderstaande punten in acht te nemen in geval van ongewenst gedrag: Observeer objectief het ongewenste gedrag:hoe lang, hoe vaak, tijdstip van de dag; tegen wie richt zich de agressie: eigen leerkracht/ overblijfmoeder/ ander kind; hoe uit zich de agressie; wat is de oorzaak; zit er een patroon in; kun je de situaties waarin het agressieve gedrag Praat met het kind als je frustratie bespeurt, wacht niet op escalatie Grijp snel in (daardoor kun je veel leed voorkomen) Zorg voor permanent toezicht bij een eventuele time-out Houding: hanteer een zakelijke persoon Benoem gevoelens en gedrag: „Ik zie dat je boos bent, maar wat je doet kan echt niet‟. Benadruk goed gedrag meteen: „Je kwam meteen toen ik je riep‟. Probeer het kind positief te benaderen: maak gebruik van het document omgang met straffen en belonen Bespreek met het kind het belang van de STOP methode Bij regelmatig optredend probleemgedrag en als bovenstaande punten niet werken, wordt het kind aangemeld bij de intern begeleider en besproken. Samen met de intern begeleider wordt een individueel handelingsplan opgesteld, waarin de aanpak voor het kind wordt beschreven. Dit wordt met ouders besproken. Als duidelijk is dat een kind op school regelmatig gepest wordt en daar sociaal emotioneel beschadigd door dreigt te raken moet er overleg plaats vinden met alle betrokkenen. De gepeste, de pester, de ouders, de leerkracht en de klasgenoten. Preventieve aanpak De school voert verschillende acties uit om de schoolregels en het gedragsprotocol onder de aandacht van ouders te brengen en hen bij het gedrag van hun kind op school te betrekken. Ook zorgt de school ervoor dat de regels en afspraken zo duidelijk en concreet mogelijk zijn voor kinderen, en de hoe de kinderen zich aan deze regels moeten houden. Schorsen en verwijderen In het directievademecum van de RVKO staat nauwkeurig omschreven, hoe er gehandeld moet worden bij eventuele schorsingen of verwijderingen. Deze informatie is voor ouders ook terug te vinden in de schoolgids. Klachtenregeling Indien kinderen of ouders vragen en opmerkingen hebben of ontevreden zijn over het een of ander, kunnen zij dit bespreken met de groepsleerkracht of één van de directieleden. Teamleden kunnen bij een staf- of directielid terecht. Indien een probleem niet onderling opgelost kan worden, heeft iedereen het recht om een klacht in te dienen bij één van de vertrouwenspersonen van de RVKO. De procedure hiertoe staat exact omschreven in het document klachtenregeling RVKO voor het primair onderwijs dat is opgeborgen in het directievademecum van de RVKO. Deze informatie is voor ouders ook terug te vinden in de schoolgids.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
83
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en SISA De Rotterdamse Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en het werken met SISA is van kracht voor alle RVKO scholen. Dit vooruitlopend op de landelijke meldcode die vanaf 2011 wordt ingevoerd. Volgens vastgestelde protocollen en rekening houdend met de privacy en veiligheid van de kinderen op school wordt hier uitvoering aan gegeven. Meer informatie is te vinden in het directie vademecum op de website van de RVKO.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
84
9 MEERJARENPLAN Lezen Jaar 2012-2013
2013-2014
2014-2015 2015-2016
Fase Groepen 3 t/m 8: De taalcoördinator legt twee maal per jaar een klassenconsultatie af met aansluitend een feedbackgesprek. Tips en suggesties voortvloeiend vanuit de consultaties worden in een bouwvergadering besproken. De taalcoördinator maakt in overleg met de betrokken leerkrachten een beleid ten aanzien van het leesonderwijs. Dit beleid moet leiden tot het verhogen van de leesresultaten. In de verschillende bouwen wordt een keuze gemaakt over de inzet van leesbevorderende activiteiten. Evaluatie van het leesonderwijs. Op basis van de uitkomsten van de evaluatie wordt het leesbeleid voortgezet en/of aangepast. Er wordt een start gemaakt met de inzet van de gekozen leesbevorderende activiteiten. Uitvoeren van gemaakt beleid Evaluatie en vaststelling leesbevorderende activiteiten. Uitvoeren van gemaakt beleid Borging van gemaakte afspraken rondom leesbevordering.
Begrijpend lezen Jaar 2012-2013
2013-2014
2014-2015 2015-2016
Fase Groep en 4 t/m 8: Uitbreiding Nieuwsbegrip XL met leerlingmappen, leerkrachtenmappen en strategieposters. Twee keer per jaar een klassenconsultatie door de taalcoördinatoren met aansluitend een feedbackgesprek. Begeleiding nieuwe leerkrachten door taalcoördinator. Borging van de gemaakte afspraken door taalcoördinator. Evaluatie Nieuwsbegrip. De IB zorgt voor een resultatenoverzicht met betrekking tot de opbrengsten op het gebied van begrijpend lezen. Evaluatie nieuwsbegrip. Actiepunten ter verbetering worden opgenomen in het beleid. De resultaten van begrijpend lezen worden hierin meegenomen. Uitvoeren van het gemaakte beleid. Uitvoeren van het gemaakte beleid.
Schrijven Jaar 2012-2013
2013-2014 2014-2015 2015-2016
Fase Groepen 3 t/m 8: Besluitvorming m.b.t. aanschaf digitaal schoolbord materiaal “Pennenstreken” Borging van de gemaakte afspraken door bouwcoördinator Evaluatie schrijfmethode en oriëntatie op nieuwe schrijfmethode indien nodig. Eventueel implementatie nieuwe schrijfmethode
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
85
Dalton Jaar 2012-2013
2013-2014
2014-2015
2015-2016
Fase Groepen 1 t/m 8: Het speerpunt “eigenaarschap van leerlingen” wordt uitgewerkt door de Daltonwerkgroep. Oriëntatie op de 3 nieuwe kernwaarden: effectiviteit, reflectie en borging Scholing Dalton en leerkrachtvaardigheden door externe deskundige. Beleid rondom coöperatief leren evalueren en/of bijstellen Uitvoeren van gemaakt beleid coöperatief leren. Scholing Dalton en leerkrachtvaardigheden door externe deskundige. Invoering nieuwe kernwaarden onder leiding van de Daltonwerkgroep. Implementatietraject „eigenaarschap‟ onder leiding van de Daltoncoördinator. Evaluatie invoering nieuwe kernwaarden. Vaststellen beleid rondom kernwaarden. Borging coöperatief leren. Voorbereiden Daltonvisitatie
Taal Jaar 2012-2013
2013-2014
2014-2015
2015-2016
Fase Groepen 1/2: Naar aanleiding van de inzet van een externe deskundige op taalgebied in 2012 wordt gestart met een strategische aanpak fonemisch bewustzijn. Ook in schooljaar 2012-2013 zal gebruik worden gemaakt van de externe deskundige. Middels klassenconsultaties en een cursus op maat, wordt de aanpak fonemisch bewustzijn geprofessionaliseerd. Het aanvankelijk leesonderwijs wordt verbeterd door onder andere structurele inzet van de lettermuur, auditieve analyse en synthese oefeningen. Bij aanvang van het schooljaar wordt een schema ingezet, waarin de doelen per periode zijn opgenomen. De IB-er controleert de voortgang en heeft zicht op de resultaten. De onderbouwbouw coördinator zorgt voor borging in bouwvergaderingen. Groepen 4 t/m 8 Oriëntatie op nieuwe Taalmethode midden en bovenbouw onder leiding van de taalcoördinator. Groepen 1/2: Evaluatie taalbeleid onderbouw. Actiepunten ter verbetering worden opgenomen in het beleid. De resultaten worden hierin meegenomen. Groepen 4 t/m 8: Besluitvorming nieuwe taalmethode. Onder leiding van de taalcoördinator. Groepen 1/2: Uitvoeren van het gemaakte beleid. Groepen 4 t/m 8: Implementatie nieuwe taalmethode vanaf groep 4. Begeleiding door CED in samenwerking met de taalcoördinator. Groepen 1/2: Uitvoeren van het gemaakte beleid Groepen 4 t/m 8:
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
86
Gefaseerde implementatie nieuwe taalmethode. Begeleiding en borging door taalcoördinator.
Wereldoriëntatie Jaar 2012-2013
2013-2014 2014-2015 2015-2016
Fase Groepen 5 t/m 8 De bovenbouwcoördinator zorgt voor borging in bouwvergaderingen. Oriëntatie en besluitvorming op een aanvullende methode bij Topondernemers. Borging afspraken rondom het werken met Topondernemers. Implementatie aanvullende methode bij topondernemers. Oriëntatie uitbreiding aanvullende methode bij Topondernemers. Beleid wereldoriëntatie evalueren en waar nodig aanpassen. Uitvoeren van het gemaakte beleid
Rekenen Jaar 2012-2013
2013-2014
2014-2015 2015-2016
Fase Cursus voor de rekencoördinatoren. Groepen 1/2: De methode gecijferd bewustzijn is aangeschaft. De leerlijnen voor het aanvankelijk rekenen worden in kaart gebracht. Groepen 3/4: De focus ligt op het ondervangen van hiaten. De mijlpalentoets (Harry Janssens) wordt ingezet om eventuele hiaten z.s.m. in kaart te krijgen. Groepen 3 t/m 8: Inzet van concreet materiaal (onder andere Met Sprongen Vooruit) aansluitende bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Rekencoördinatoren stellen een beleid op m.b.t. de inzet van ondersteunende materialen. Twee keer per jaar een klassenconsultatie door de rekencoördinator met aansluitend een feedbackgesprek. Borging van de ingevoerde methode. Groepen 1/2: De leerlijnen gecijferd bewustzijn worden uniform ingezet in de groepen 1/2. De rekencoördinatoren leggen twee keer per jaar een klassenconsultatie af met aansluitend een feedbackgesprek. Op basis van de klassenconsultaties wordt het speerpunten rekenen voor kleuters verder ontwikkeld. Groepen 3 t/m 8 Het beleid rondom de inzet van ondersteunend rekenmateriaal wordt ingevoerd. Borging ingevoerde methode. Groepen 1 t/m 8: Uitvoeren van het gemaakte rekenbeleid Groepen 1t/m 8: Uitvoeren van het gemaakte rekenbeleid.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
87
Bijlagen: Bijlage 1: Takenpakketten: Voor de schooljaren 2012-2016 gebruiken de directie, IB- en MT-leden hun ambulante tijd om het onderstaande takenpakket uit te voeren. directeur Oudercontacten in algemene zin. Bijwonen MR/OR vergaderingen. Externe contacten met bestuur, inspectie, gemeente, schoolleveranciers, RVKO, JOS, WPS, Dyade. Het brengen van klassenbezoeken met aansluitend een nagesprek. Deze gesprekken schriftelijk verwerken en laten ondertekenen. Het verzorgen van de complete personeelsformatie, waaronder het opstellen van het formatieplan, het mutatiebeheer, de sollicitatieprocedures en de personeelsadministratie. Eindverantwoordelijk voor personele, financiële, en bouwaangelegenheden. Het voorzitten van de MT- en teamvergaderingen. Externe contacten met de Pabo en CED. Het invullen van het telformulier in oktober en evt. buitenreguliere telformulieren. Controle op het naleven van de schoolregels. Bijhouden en actualiseren van het schoolplan. Controle op de inhoud en de verzorging van de rapporten van 1 – 8. Externe contacten Leerplicht. Afhandelen verlofaanvragen en verzuim. Afhandelen van schoolgeldachterstanden. Beheer alle financiële zaken, waaronder opstellen algemene begroting. adjunct-directeur Oudercontacten in algemene zin. Bijwonen MR/OR vergaderingen. Het brengen van hospiteerbezoeken met aansluitend een nagesprek. Deze gesprekken schriftelijk verwerken en laten ondertekenen. Het mede verzorgen van de complete personeelsformatie, waaronder het opstellen van het formatieplan, het mutatiebeheer, de sollicitatieprocedures en de personeelsadministratie. Het mede beheren van alle financiële zaken, waaronder opstellen algemene begroting. Controle op het naleven van de schoolregels. Bijhouden en actualiseren van het schoolplan. Afhandelen verlofaanvragen en verzuim. Afhandelen van schoolgeldachterstanden. Verzorgen in- en uitschrijvingen groep 1 t/m 8.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
88
Het maken van de agenda en het mede voorzitten van de schoolplanvergadering en teamvergadering. Voeren van informatiegesprekken met geïnteresseerde ouders MT-leden Oudercontacten in algemene zin. Controle op het naleven van de schoolregels. Het brengen van klassenbezoeken met aansluitend een nagesprek. Deze gesprekken schriftelijk verwerken en laten ondertekenen. Zorg dragen voor een gelijk programma en afstemming in de groepen. Controle op de onderwijskundige uitvoering volgens de gemaakte afspraken. Het maken van de agenda en het voorzitten van de bouwvergaderingen. Voeren van informatiegesprekken met geïnteresseerde ouders De directie en MT-leden komen 1x in de twee weken bij elkaar voor overleg. De MT-leden dienen als klankbord voor de directie. Zij brengen in het MT allerlei zaken uit hun bouw naar voren. taakomschrijving bouwcoördinator aard van de taak De bouwcoördinator geeft leiding aan de leerkrachten, onderwijsassistenten en conciërges van zijn of haar bouw. De school kent 3 bouwcoördinatoren, te weten voor de OB, MB en BB. De directeur en/ of adjunct-directeur geeft leiding aan de bouwcoördinatoren op schoolniveau, zowel aan individuen als aan de groep als geheel. De bouwcoördinator werkt in de bouw waar hij/ zij verantwoordelijk voor is. Elke leerkracht behoort slecht tot 1 bouw. De directeur, adjunct-directeuren en bouwcoördinatoren vormen samen het MT van de school. De bouwcoördinator is aanspreekbaar door de directie voor alle zaken die het onderwijs, de organisatie en de leerkrachten binnen de bouw betreft. bevoegdheden De bouwcoördinator mag leerkrachten aanspreken op het nakomen van gemaakte afspraken. De bouwcoördinator mag besluiten nemen waarvan de gevolgen beperkt blijven tot de bouw en die het algemene beleid niet doorkruisen. Anders wordt het punt meegenomen naar het MT. De bouwcoördinator voert overleg met externe adviseurs wat beperkt blijft tot de bouw. Afspraken en/ of contracten worden getekend door de directie. De bouwcoördinator heeft inspraak in het aannemen van nieuw personeel binnen de bouw. middelen Voor het uitvoeren van de taak beschikt de bouwcoördinator over tijd in het kader van het taakbelastingsysteem, als mede extra lesvrije tijd. De omvang wordt aan het begin van het schooljaar vastgesteld.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
89
De directie bespreekt jaarlijks tijdens een POP/ FG/ BG/ VG de voortgang van de bouwcoördinator. De bouwcoördinator kan indien geweest (zowel vanuit de directie als vanuit zichzelf en afhankelijk van de financiële middelen) een opleiding of cursus volgen. Deze is gericht op het uitvoeren van zijn of haar taak. taakvereisten De onderstaande opsomming van eisen schetst een gewenste situatie. In de praktijk is het waarschijnlijk onmogelijk om zo‟n persoon te vinden. Daarom moet bij elke eis in het achterhoofd gehouden worden dat het gaat om „indien mogelijk‟ en/ of „in zo‟n groot mogelijke mate‟. De bouwcoördinator: heeft een voorbeeldfunctie geniet het vertrouwen van collega‟s bezit goede communicatieve eigenschappen is flexibel en objectief kan goed organiseren kan delegeren moet kunnen relativeren en beschikken over de nodige humor heeft kennis van vergadertechnische aspecten heeft kennis van de bouw waarin hij/ zij werkt, incl. de gebruikte methoden bezig voldoende ervaring/ bij- en nascholing en houdt deze ook bij heeft voldoende feeling en communicatie met de bouw denkt op schoolniveau c.q. bestuursniveau bouw regelen dagelijkse gang van zaken begeleiden en ondersteunen van collega‟s leerling-bespreking per bouw afnemen klassenconsultatie met een duidelijke doelstelling controle voortgang taken van bouwleden weekinfo/ actielijst > in gang zetten en controleren van nieuwe activiteiten van werkgroepen groepsmap in orde maken en controleren jaarbestelling en budgetbewaking; bestellingen lopen via de bouwcoördinator bouwvergadering voorbereiden, voorzitten, punten meenemen naar MT, borgen van agenda‟s, notulen, informatie, e.d. stoeltjespassen coördineren signaleren van knelpunten intervisiemomenten, zowel didactisch, methodisch als pedagogisch draaiboek jaarplanning (data plannen) bouwplan opstellen, uitvoeren en evalueren MT deelnemen aan het MT voorbereiden BV (indien nodig) voorbereiden TV (indien nodig) overleg tussen de bouwcoördinatoren andere vergaderstructuur, meer onderwijsinhoudelijk
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
90
lid sollicitatiecommissie mede het beleid van de school (schoolplan/ schoolgids) formuleren voortgang onderwijskundige ontwikkeling van de school bewaken Dalton predicaat bij afwezigheid van de directie het 1e aanspreekpunt, anders het 2e aanspreekpunt formatieplaatje leerkrachten creëren draagvlak schoolbeleid/ onderwijskundig beleid: BV en d.m.v. klassenconsultaties nieuwe leerkrachten krijgen een maatje, dan komt de bouwcoördinator, daarna de directie problemen met collega‟s of niet goed lopende zaken binnen de school kunnen aangekaart worden in het MT de leerling- en groepsverdeling vindt plaats in overleg met het MT
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
91
Bijlage 2: protocol stagiaires Wissel contactgegevens uit met de mentor, zodat jullie elkaar altijd kunnen bereiken als dat nodig is. Zorg dat je uiterlijk om 8.00 uur op school bent, indien nodig ben je natuurlijk eerder aanwezig. Je kunt dan op je gemak spullen klaarleggen en met je mentor overleggen als dat nodig is. Je kunt de les dan eventueel nog aanpassen. Gebruik het ingevulde lesvoorbereidingsformulier. Er mogen alleen lessen gegeven worden als een dit formulier is ingevuld en besproken met de mentor. Tussen 8.00 uur en 8.20 uur is er koffie/ thee te krijgen in de personeelskamer. Als je mentor de beurt heeft om op de speelplaats toezicht te houden, ga dan mee naar buiten. Van de leerlingen wordt verwacht dat zij naar alle volwassenen luisteren, dus ook naar jou. Durf op te treden als dat nodig is. Wees enthousiast en neem initiatief, maar overleg wel even met je mentor. Vraag of je iets voor je mentor kunt doen na schooltijd (nakijken, stoelen klaarzetten, opruimen, e.d.). Bespreek tijdig met je mentor welke verplichte opdrachten je moet uitvoeren. Probeer alvast vooruit te kijken. Goed plannen is in ons beroep een belangrijke vaardigheid. Je bent zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van je opdrachten. Neem zelf initiatief richting je mentor, geef de voorbereiding ‟s ochtends (of mail het eerder door) en vraag ‟s middags om samen de les(sen)na te bespreken. Vraag of de mentor in de klassenmap een aantekening wil maken van de materialen die je wilt lenen. Neem niets zomaar mee. Als het voor je lesvoorbereiding nodig is, mag je gebruik maken van het kopieerapparaat. Wat tussen jou en de mentor over leerlingen wordt besproken is vertrouwelijk. Ook vang je in de personeelskamer wel eens zaken op. Ga daar professioneel mee om! Tussen jou en de leerlingen bestaat (groeit) een gezagsrelatie. Het zijn niet je vriendjes of vriendinnetjes. Werk aan een goede band, maar niet op basis van gelijkwaardigheid. Pas op met social media (twitter, hyves, facebook, e.d.), dit kan leuk zijn, maar kan ook voor vervelende situaties zorgen. Laat geen ouders en / of kinderen je vriend worden. Probeer zoveel mogelijk positief te reageren. Ga ervan uit dat een leerling het van nature goed bedoelt. Zijn / haar situatie zorgt soms voor ander gedrag. Wen eraan dat een leerkracht naast lesgevende taken ook nog veel andere zaken moet regelen. Dit is ongeveer 3 uur per dag.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
92
De schoolgids en de schoolkalender zijn in je bezit, zorg dat je hiervan op de hoogte bent. Dan kun je de visie van de school uitdragen. Je hebt een voorbeeldfunctie voor de kinderen. Zorg ervoor dat je je gedraagt zoals de kinderen zich ook horen te gedragen. Dit geldt ook voor je uiterlijk. Zorg dat je gepaste kleding draagt op school. Goed voorbeeld doet volgen. Ziek is ziek, maar geef het zo vroeg mogelijk door, dan kan je mentor zijn/ haar planning aanpassen. Maak uit jezelf een afspraak om de dag(en) in te halen. Neem niet het risico dat je studiepunten misloopt. Van de tussentijdse- en eindbeoordeling ontvangt de opleidingscoördinator van de student een kopie. Roken is toegestaan tijdens de pauze en mag alleen op de daarvoor aangewezen plaats. Heb je vragen, kom er dan gerust mee. De slechtste vraag is de vraag die niet gesteld wordt. Je kunt hiervoor terecht bij je mentor of bij de opleidingscoördinator.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
93
Bijlage 3: FUNCTIEBESCHRIJVING CONCIËRGE 1. Functiebenaming • Conciërge 2. Doel / Plaats van de functie • De conciërge voert werkzaamheden uit, die gericht zijn op huishoudelijke, onderhouds- en reparatiewerkzaamheden. • De conciërge is verantwoording verschuldigd aan de directie van de school. 3. Functie-inhoud • Openen en sluiten van het gebouw, inclusief controle van licht, ramen en alarminstallatie. • Zorg dragen voor netheid schoolgebouw en –terrein. • Verrichten van kopieerwerkzaamheden. • Zorg dragen voor de beveiliging van het schoolgebouw tegen brand en inbraak. • Beheren van onderhouds- en reparatiemiddelen. • Verrichten van boodschappen voor de school. • Het overige personeel en eventuele gasten voorzien van koffie en thee. • Het verrichten van onderhouds- en de reparatiewerkzaamheden aan huishoudelijke apparatuur, de schoolinventaris, het schoolgebouw en – terrein, hulpmiddelen en verlichting, voor zover hiervoor geen specifieke vakkennis wordt vereist. • Het verrichten van eenvoudige schilderwerkzaamheden in en om het schoolgebouw. • Het signaleren van door derden noodzakelijk te verrichten onderhoudsen/of reparatiewerkzaamheden en daartoe – na overleg met de directie opdracht verlenen. • Het controleren van onderhouds- en/of reparatiewerkzaamheden die uitgevoerd zijn door derden. • Het bedienen van de verwarmings- en ventilatie-installatie. • Het zorg dragen voor een tijdige aanvulling van keukeninventaris. • Het zorg dragen voor de netheid van de docentenkamer, keuken en kopieerruimte; • Het verrichten van overige werkzaamheden die in het belang zijn van de goede gang van de schoolorganisatie. • Het onderhouden van interne en externe contacten met betrekking tot de vorengenoemde taken. 4. Algemeen • Op deze functie is de CAO PO van toepassing. • Voor deze functie gelden de volgende functie-eisen: • Onderschrijven van de vastgestelde missie en visie van de RVKO • Redelijke mate van zelfstandig werken. • Vaardig in het verrichten van onderhouds- en reparatiewerkzaamheden. • Vaardig in sociale omgang en communicatie. • Vaardig in omgang met verschillende culturen. • Bereid tot relevante na- en bijscholing 5. Waardering De functie wordt gewaardeerd op maximumschaal 4. Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
94
Bijlage 4: Teamafspraken: 1. Er wordt van je verwacht dat je de inhoud van schooldocumenten, zoals draaiboeken, schoolplan, schoolgids en de mappen leerlingvolgsysteem en dergelijke kent. 2. De leerkrachten moeten uiterlijk om 08.00u op school zijn. De bel gaat om 08.20u, de leerkrachten zijn dan in hun lokaal. 3. Bij ziekte of verhindering zo snel mogelijk telefonisch bericht (dus niet dmv SMS) geven aan de directie, dat wil zeggen de avond van tevoren of „s morgens uiterlijk om 07.30u. 4. Om 8.30 uur begint de leerkracht met de les. Kinderen die na 8.30 uur binnenkomen krijgen een te laat briefje. Bij 3 briefjes binnen een maand tijd volgt er een gesprek tussen ouder en leerkracht. Als dit niets oplost volgt er een gesprek tussen ouder en directie. 5. Het groepsrooster (3-8), een namenlijst en een plattegrond dienen in de groepsmap aanwezig te zijn. Voor een invaller is dit belangrijk. Houd de groepsmap van dag tot dag nauwkeurig bij. Laat het 's avonds op een duidelijk zichtbare plaats liggen. Zorg dat het werk voor de volgende dag klaar ligt. Neem geen handleidingen mee naar huis. Ook dient er een noodpakket klaar te liggen. 6. Het is wettelijk verplicht om de absenten bij te houden. Elke ochtend noteren is noodzakelijk. Absenten die ruiken naar ongeoorloofd verzuim moeten zo spoedig mogelijk doorgegeven worden aan de directie. Van de afwezigheid van een leerling moet door de ouders mondeling (eventueel telefonisch) of schriftelijk bericht komen. Geen berichten via de kinderen. Is er geen bericht gekomen, neem dan zelf die dag nog even contact op met de ouders. 7. Wil je erop toezien dat de ouders verlof voor hun kinderen (dus ook eerder op vakantie) schriftelijk aanvragen bij de directie. Dit is verplicht. 8. Leerkrachten dienen bij alle in de jaarkalender aangekondigde vergaderingen aanwezig te zijn. Eventueel verzuim moet met directie besproken worden. 9. De directie voert controle uit op gemaakte afspraken. 10. Iedereen draagt zorg voor het netjes houden van zijn/haar lokaal en de aangrenzende gang. 11. Wil je ouders er op attenderen om doktersafspraken, tandartsbezoeken e.d. zoveel mogelijk voor of na schooltijd te plannen. 12. Belangrijke gesprekken met ouders en dergelijke worden genoteerd en in Parnassys opgeslagen. Ouders die een gesprek wensen,
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
95
kunnen met de leerkracht een afspraak maken. 13. Bij brandalarm gaat de alarmbel. Blijf rustig en volg dan de afspraken van ons ontruimingsplan. 14. Privé-eigendommen en geld zijn niet verzekerd tegen diefstal. Laat deze dan ook nooit achter in het lokaal, maar gebruik de kluisjes. 15. Laat de kinderen onder schooltijd geen boodschappen doen. Als er iets gebeurt, ben je verantwoordelijk. 16. Tijdens de instructie gaan de kinderen niet naar het toilet. Verder zo weinig mogelijk onder schooltijd. Nooit meer dan één tegelijk. 17. Laat kinderen nooit alleen (dus zonder toezicht) in het lokaal. 18. Kinderen die jarig zijn, mogen de groepen langs volgens de in hun bouw geldende afspraken. Zij mogen twee groepsgenoten meenemen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
96
Bijlage 5: INSCHRIJFFORMULIER Datum inschrijving: ______________ Eerste schooldag: ______________ Groep: ________________________ Kindcluster I / Kindcluster II Vierjarige leerling: O Verhuizing: O Schoolverandering: O
LEERLINGGEGEVENS: Achternaam: Voornamen voluit: Roepnaam: Geboortedatum: Geboorteplaats: Geboorteland: Nationaliteit: Burgerservicenr. Godsdienst:
Adres: Postcode: Plaats:
Komt wennen: Contact vertrekkende school: Ingevoerd in computer: O Doorgestuurd aan gemeente: O Doorgestuurd vorige school: O Uitschrijfformulier: O
Geslacht: O jongen
O meisje
___ -- ___ -- 20___ O Rotterdam O O Nederland O O Nederlander O O Katholiek O Protestant O Gereformeerd
O Ned. Hervormd O Moslim/Islam O Evan.Broedergem. O Geen O Hindoe O ______________
O Rotterdam
O _______________________
GEGEVENS OUDER(S) - VERZORGER(S): Vader: Achternaam: Voorletters: Geboortedatum: Geboorteplaats: Geboorteland: Nationaliteit: Burgerlijke staat: Opleiding: Bao / lbo / vbo / (opleiding omcirkelen) vmbo / havo / vwo / mbo / hbo / wo diploma O ja O nee Uitvoerend beroep:
Telefoon thuis: Mobiele telefoon: Noodnummer: Email vader: Email moeder:
O O
Moeder:
Verzorger:
Bao / lbo / vbo / vmbo / havo / vwo / mbo / hbo / wo diploma O ja O nee
Bao / lbo / vbo / vmbo / havo / vwo / mbo / hbo / wo diploma O ja O nee
Geheim: O Vader:
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
ja
O
nee
Moeder: Van:
97
BROER(S) EN/OF ZUS(SEN): Naam: 1.
Geboortedatum: O jongen O meisje
2.
O jongen O meisje
3.
O jongen O meisje
4.
O jongen O meisje
MEDISCHE GEGEVENS: Huisarts: Verzekering:
Mij.: 0 WA
nr.: 0 ongevallen/inzittenden
Lichamelijke bijzonderheden: allergieën medicijngebruik ontwikkeling vanaf zwangerschap zelfstandigheid sociaal gedrag verantwoordelijkheid didactische problemen gedragsproblemen
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
98
SCHOOLLOOPBAAN: KDV / PSZ 0: NAAM-ADRES-TELEFOON Basisschool 1: NAAM-ADRES-TELEFOON Basisschool 2: NAAM-ADRES-TELEFOON
Van: Tot: Van: Tot: Van: Tot:
OVERIGE OPMERKINGEN:
Hierbij verklaar ik, dat ik mijn kind niet op een andere school heb ingeschreven of is aangemeld bij zorgteam of onderzoeksbureau Hierbij geef ik toestemming tot het verstrekken van onze adresgegevens aan kinderen van het Tangram. Hierbij geef ik toestemming tot het plaatsen van foto‟s van ons kind op website e.d. Ondergetekende heeft kennis genomen van de schoolinformatie en gaat akkoord met de inhoud daarvan Aldus naar waarheid ingevuld Ingeschreven door: ____________________________________ Rotterdam, ___________ Handtekening ouder / verzorger: ________________________
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
99
Bijlage 6: Taken per persoon 2012-2013 Vet = coördinator Voor alle teamleden gelden de volgende onderwijsinhoudelijke taken: ICT, taal/lezen, Dalton
Activiteiten Afscheidsavond
Carnaval
Continurooster
Coby Alexis Antoni Naomi Sandra Paul
Maartje Nicole Sophia Bop Joris Erszi
Marije Renate Naomi Merel
Eindejaarsfeest Alexis Mariska Shirley Cherylle Daisy
ICT Sacha Antoni Michiel Joris
Kamp 3/4 Louis Mandy/Helen Merel Jolanda Ellen Sacha
Kamp 5/6 Bop Maartje Jeroen
Kamp 7/8
Keuzemiddag OB Eveliene Shirley Nicole Eline
Keuzemiddag MB Mandy/Helen Cherylle Marije
Keuzemiddag BB Renate Antoni Jeroen
Kinderboeken/ project Louis/Daisy Paula Cynthia Elly Sophie Merel Martine Ellen
Maandsluiting
Jeroen Ellen Paula Louis Michiel
Kindvolgsysteem Coby Marjolijn Eline Caroline Ans
Musical
Pasen
Schoolreis
Coby Naomi Sandra Antoni Paul Schrijfdans MB
Eline Inge Cynthia Cherylle Ellen Sinterklaas
Marjolijn Nicole Joris Naomi
Schrijfdans OB Nicole Elly
Paul/Antoni Renate Coby Alexis Naomi
Kerst
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Sport
Dalton opendag Maartje Alexis Martine Eline
Mandy Inge Maartje Renate Yvette
Sportdag 1 t/m 100
Cherylle Caroline Susanne
Talent/Kans Kim Joris
Mariska/Shirley Cynthia Merel Eveliene Sophie Lyette Verteltassen Daisy Mariska Eline
John/Bop
4 John/Bop Daisy Sophie Helen Susanne
Taken Abonnementen leerlingen Marcel
Abonnementen leerkrachten Helen Antoni (praxis)
Arbo
Bibliotheek
Martine
Louis Ellen
Bestelling
BSN
Communie
Antoni Coby Caroline
Antoni
Anneloes
Contactpersoon VO Coby Antoni Naomi
EHBO/BHV
Interne coaches taal
Bop
Jolanda Renate
Interne coaches rekenen Marije Michiel
Kinderraad Sacha
Levensbeschouwing Lief en leed Lyette Maartje Cherylle
Lunch/borrel Marcel Joop
Magazijnen KC 2 Coby Louis Shirley
Magazijnen KC 1
MR
Notuleren
Sophie
Merel Antoni Joris Paula Naomi
Daisy (OB) Merel (MB) Alexis (BB/TV)
PR Kenneth Nicole
Schoolfotograaf Cherylle Renate Anita
Schoolmelk Marcel
SKVR Martine Louis
Team activiteiten
Teamuitje
Vasten actie
Verdeling nieuwe leerlingen
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
Kinderboerderij
Shirley
101
Louis
Louis Merel
Mandy
Versturen kaarten Kenneth
Vertrouwenspersoon Ans
Website
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
MT/IB
Sacha Antoni Sandra
102
Bijlage 7: Afspraken spelling Geen woordpakketten meer mee naar huis. We gebruiken allemaal dezelfde regels. Je spelt in klankgroepen in plaats van lettergrepen. Als ze in lettergrepen op moeten schrijven in hun schrift, kun je ze het beste de woorden helemaal op laten schrijven. Tips: Niet de woorden echt overschrijven - woord uitspreken en zien - woord afdekken - woord uit het hoofd opschrijven - eerst woord zelf controleren - daarna met voorbeeld controleren. Kijk na het parkeerweekdictee waar je hele klas op uitvalt. Deze categorieën kun je dan extra naast de methode behandelen. Laat de kinderen van te voren een doel bepalen voor zichzelf. Van deze les heb ik bijvoorbeeld 30 van de 35 woorden goed. Zo gaan ze goed hun best doen om hun doel te halen en zijn ze gemotiveerd. Je zult zien dat ze beginnen met een laag doel, maar de lat steeds hoger leggen voor zichzelf. Na het controledictee moeten er weer bakkaarten geoefend worden. Probeer andere bladen te vinden van andere methodes (er wel voor zorgen dat de regels hetzelfde blijven) en op Ambrasoft, daar kunnen de kinderen per categorie oefenen en je kunt werkbladen per categorie uitprinten. Spelling moet je altijd zelf ook nog nakijken. Fouten bespreken met de kinderen. Ze halen hun fouten er vaak zelf niet uit en als ze een fout laten staan, dan hebben ze het verkeerde woord in hun hoofd. Om het woord juist in hun hoofd te krijgen, kun je het ze gewoon 5 keer goed op laten schrijven. Ze kunnen ook met dat woord nog een zin maken. Leer ze aan dat ze op een vaste manier hun woorden controleren en model dit ook.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
103
Bijlage 8: LEKKER LEZEN: tips om er efficiënter en met meer resultaat mee te werken: Deze tips zijn zeker niet altijd en overal toepasbaar. Het zijn algemene aanwijzingen. Iedere leerkracht kan er uit putten wat hem of haar uitkomt en goed lijkt. Dit zijn meestal in ieder geval wel de punten waarop ik let tijdens klassenbezoeken. Elke leerkracht kan echter geldige en plausibele redenen hebben om het anders te doen. Tijdens de nagesprekken komen we er altijd wel uit… 1. Een les Lekker Lezen moet een leesles zijn. De nadruk zou niet mogen liggen op de schriftelijke verwerking. Het leesboekje is het centrale middel. 2. Lesoverzicht. Zorg ervoor via het bord(?) dat alle leerlingen weten wat ze deze les doen moeten. 3. Maak voor de verschillende groepen (ook de instructiegroep) duidelijk welke doelen centraal staan. Schrijf de lesdoelen voor de instructiegroep op het bord. Wijs er tijdens de les regelmatig op dat de woorden te maken hebben met het lesdoel (dus bijvoorbeeld: zie je dat ook deze woorden steeds beginnen met twee medeklinkers). 4. Het leesboekje staat in LL centraal. Een basisles begint meestal met het voorlezen van het hoofdstuk. Bekijk samen de titel en eventuele illustraties. Laat de lln. voorspellen waar het hoofdstuk over zal gaan. Maak ze nieuwsgierig. Controleer telkens tijdens het voorlezen of de leerlingen goed meelezen. Aanwijskaart gebruiken. de leerlingen houden de aanwijskaart boven de te lezen regel. Een paar moeilijke woorden kort bespreken. Ook even kort ingaan op de inhoud van de tekst. Begrip en beleving blijven belangrijk. 5. Het zelfstandig lezen van het hoofdstuk tijdens de laatste opdracht anders aanpakken. Zorg ervoor dat er minimaal tien minuten voor het eind van de les het leesboekje weer op tafel komt, om samen te lezen. Opdrachten die niet af zijn, gewoon overslaan. Zie hierna punt 9. 6. Maak van tevoren een keuze uit de opdrachten die je eventueel zou willen overslaan als je in tijdnood komt, want het samen lezen van het hoofdstuk tijdens de laatste tien minuten van de les mag niet in het gedrang komen! 7. Benut het leesaspect van de opdrachten steeds optimaal. Het gaat niet om de schriftelijke verwerking. Laat invuloefeningen eventueel achterwege. Oefeningen met zinnen: lees steeds de zinnen duidelijk voor (de leerkracht is het model), daarna met allemaal in koor (moet goed synchroon gaan en in een lekkere cadans, anders gewoon even) over doen. Als het koorlezen te langzaam gaat, gewoon de zinnen nog een keer lezen, en benadrukken dat het nu sneller moet. Na het koorlezen enkele beurten geven. Als er nog tijd over is, of tijdens instructie aan een andere groep kan de schriftelijke verwerking plaatsvinden. Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
104
8. Punt 7 geldt ook voor oefeningen met rijtjes woorden. Lk. leest ze eerst voor (per rijtje). Daarna koorlezen. Bij korte rijtjes is de kans groot dat de ll. uit hun hoofd gewoon nazeggen wat de lk. zegt. (Het moet lezen blijven, geen nazeggen.) Daarom de rijtjes samen van onder naar boven lezen. Koorlezen moet vlot gaan en lekker in cadans. Steeds ook aangeven dat het bij leren lezen gaat om nauwkeurigheid en tempoversnelling. Na het koorlezen paar beurten geven. 9. De laatste 10 of 15 minuten worden weer besteed aan het hoofdstuk van het leesboekje waarmee de les begon. Als er genoeg tijd is, gaat mijn voorkeur er naar uit om steeds een stukje tekst weer voor te lezen (een alinea of zo, niet te lang), daarna koorlezen, daarna beurten (paar regels) steeds met hetzelfde stukje. Zodat het verhaal steeds drie keer aan bod komt: voorlezen, koorlezen, beurten. Soms is daar geen tijd voor. Dan kan je hier ook starten met koorlezen, daarna beurten. 10. Lesafronding en evaluatie. Dit hoort er altijd bij, vraag het lesdoel terug. Blik nog even samen terug en schenk daarbij ook aandacht aan de lln. die zelfstandig aan het werk waren. Klassenbezoeken Lekker Lezen Opmerkingen: Doel van de les van tevoren goed bespreken Titel en illustraties bespreken, laten voorspellen waar de les over gaat Zelf tekst voorlezen en tijdens het voorlezen op dit doel wijzen (heb je gelijk opdracht 2 gedaan) Moeilijke woorden bespreken (woordenschat) Maak van de invuloefeningen leesoefeningen Sla invuloefeningen waar je geen leesoefening van kan maken over Pas “voor-koor-door” lezen toe, bij” koor” lezen zelf meelezen als leerkracht Laatste 10 minuten de tekst nog een keer lezen. “Koor” en “door” lezen Gebruik een aanwijskaart die je boven de regel legt Doel terugvragen in de afronding. Organisatie: 2x per jaar, in januari en juni, DMT en AVI afnemen bij alle kinderen. indien mogelijk binnen een leerjaar de groepen samen indelen, zodat zoveel mogelijk kinderen instructie krijgen. Korte hand-out Lekker Lezen: Begin met de doelen op het bord en bespreek deze met de leerlingen.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
105
Titel lezen en plaatjes bekijken, voorspellen waar het over zou gaan. Hele tekst voorlezen Als je nu de tekst al wil lezen, wel in fragmenten lezen. De moeilijkheden worden pas in het werkboekje besproken. Daarna werkboekje alle opdrachten die te lezen zijn, kun je doen. Voor-koor-door. Laatste 10 minuten de tekst nog een keer lezen koor en door. Afsluiting van de les met terugkoppeling van de doelen.
NIEUWSBEGRIP: tips om er efficiënt en met resultaat mee te werken Onderstaande tips zijn een neerslag van de tips en suggesties die tijdens nagesprekken van de klassenbezoeken van de afgelopen periode ter sprake zijn gekomen. 1. De les Nieuwsbegrip start altijd met het noteren van het lesdoel op het bord. Het lesdoel is de strategie die in een bepaalde les centraal staat. Pas de formulering van Nieuwsbegrip aan aan het niveau van de leerlingen. „Relaties en verwijzingen‟ wordt dan „Verwijswoorden en signaalwoorden‟. Het is nodig om de inhoud van het lesdoel uit te leggen, of door middel van vragen duidelijk te krijgen. Zinvolle vraag is ook: waar hebben we de vorige keer vooral op gelet? 2. In Nieuwsbegrip staan vijf strategieën centraal: voorspellen, ophelderen van onduidelijkheden, samenvatten, vragen stellen, relaties en verwijswoorden. Elke les staat een van deze doelen centraal. In de zesde les (de blokles) komen alle strategieën aan de orde. 3. Is het lesdoel genoemd en verduidelijkt, dan wordt de les vervolgd met het bespreken van het stappenplan lezen. De leerlingen nemen hun exemplaar voor zich, of het wordt geprojecteerd op het digibord. Even kort bekijken wat er gedaan wordt voor het lezen. 4. Vervolgens de eerste stappen van het plan uitvoeren. Titel, kopjes, illustraties e.d. bekijken en voorspellingen doen. Waar zou de hele tekst over gaan? (titel) Wat zou er in de tekst onder dit kopje staan? Bij het voorspellen steeds ca. drie leerlingen de beurt geven, en dan vragen: Wie heeft iets heel anders? Sommige leerkrachten noteren de voorspellingen in steekwoorden op het bord (eerst de titel en kopjes noteren en de steekwoorden daaronder). Dat maakt het wat gemakkelijker om na het lezen van de tekst terug te komen op de voorspellingen. 5. Om de betrokkenheid te vergroten laten sommige leerkrachten van groep 7 en 8 de leerlingen hun voorspellingen naar aanleiding van de titel en de eerste twee kopjes eerst kort opschrijven op een blaadje; daarna inventariseren. Bij het voorspellen steeds de digibord toepassing „voorspellen‟ gebruiken.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
106
6. Na het voorspellen is het tijd om nog wat meer voorkennis op te halen: Wat weten we er nog meer van? Wat heb je op het Jeugdjournaal gezien? Heb je zoiets ook wel eens meegemaakt? 7. Na het ophalen van voorkennis komt het filmpje. De bedoeling is meer kennis en inzicht bij te brengen over het onderwerp van de weettekst. In de handleiding staan ook altijd een paar vragen die je na het bekijken van het filmpje zou kunnen stellen. 8. Na het filmpje komt in groep 4 (niveau AA) opdracht 1. Dat is een korte technisch leesoefening met een paar moeilijke woorden die in de tekst van niveau AA voorkomen. Wanneer de strategie „voorspellen‟ centraal staat is dit opdracht 2. 9. Na het voorspellen, voorkennis ophalen en het filmpje is het nu tijd voor de tekst. De leerkracht leest de tekst voor (in ieder geval de helft ervan). Bij het voorlezen hanteert de leerkracht het hardop denkend voorlezen of moddelen. Hij geeft daarbij hardop aan wat hij denkt en doet tijdens het lezen (zie ook het betreffende hoofdstuk uit de algemene handleiding; link staat op de homepage van Nieuwsbegrip). Het is niet de bedoeling dat de leerkracht dan vragen stelt aan de leerlingen, maar alleen hardop denkend aan zichzelf. En hij beantwoordt ook zelf zijn eigen vragen. De laatste alinea‟s kunnen eventueel door een leerling worden voorgelezen. 10. Stimuleer (zeker in de tweede helft van het schooljaar) het hardop denkend voorlezen bij de leerlingen, nadat de eerste helft van de tekst hardop denkend is voorgelezen door de leerkracht. Begin met een goed taalvaardige leerling. De leerling leest een alinea voor. Vraag of hij hardop denkend wil voordoen hoe hij achter de betekenis van een – van tevoren aangestreept – moeilijk woord komt. 11. Bij sommige leerkrachten moeten de leerlingen de tekst – na het voorlezen – nog eens voor zichzelf lezen. Dat werkt goed, maar het kost ook wel weer tijd. 12. Tijdens de vijf lessen waarin een bepaalde strategie geoefend wordt, staat er bij een van de opdrachten altijd een stukje „uitleg‟ in een kader. De leerkracht leest altijd zelf deze uitleg voor. Zorg ervoor dat de uitleg duidelijk is voor alle leerlingen. Herhaal zo nodig in eigen woorden en geef een voorbeeld. De uitleg gaat altijd over de strategie die in de les centraal staat. 13. Na de uitleg volgen de subopdrachten die hierbij horen. Doe de eerste daarvan altijd klassikaal. Dat wil zeggen: de leerlingen maken de opdracht allemaal zelf en formuleren een antwoord. Daarna wordt de opdracht besproken. Bij alle strategieën is de digibordtoepassing een handig hulpmiddel. Op de startpagina van Nieuwsbegrip kun je onder de knop „basismateriaal‟ een link vinden naar „handleiding digibord‟. Om de digibordtoepassing zelf goed in de vingers te krijgen, is het nodig om daar mee te oefenen, door steeds alles aan te klikken waar een handje te voorschijn komt als
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
107
je er met de cursor overheen beweegt. Praat met collega‟s over hun ervaringen met de digibordtoepassingen. De ene leerkracht is nu eenmaal handiger met het bord dan de ander. Maak daar gebruik van. 14. Speur bij het samen maken van de eerste subopdracht naar leerlingen die nog niet zelfstandig of in groepjes verder kunnen met de opdrachten. Help deze leerlingen verder aan de instructietafel. 15. Gebruik de zogenaamde blokles (steeds de zesde les) als een soort tussentoets.
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
108
Bijlage 9: Afkortingen die in het schoolplan gebruikt worden: ACTB ADHD
AMK ARBO AVI BAPO BHV BLZ BOSOS BSN BSO CITO CED CJG CVI DLE DMT DOSA IB ICT INK-model IPB JOS KC KiKa LeVo LGF LIO LOVS MDO MR MT OOP OPP OR PABO PCL PO POP REC RIAGG RI&E RMPI ROB RVKO RT SBO SISA SKVR SO VO WEC WIG WPS
Advies Commissie Toelating en Begeleiding Attention Deficit Hyperactivity Disorder = (aandachtstekort stoornis gepaard gaande met hyperactiviteit) Algemene Melding Kindermishandeling ARBeidsOmstandigheden Analyse van Individualiseringsvormen bevordering Arbeids Participatie Oudere werknemers Bedrijfshulpverlening Begeleider Leerling Zorg is een kleuterobservatiesysteem Brede School Nesselande BuitenSchoolse Opvang Centraal instituut voor Toets Ontwikkeling Centrum Educatieve Dienst Centrum Jeugd en Gezin Commissie Voor Indicatiestelling Didactische Leereenheid Drie-Minuten-Toets Deelgemeentelijk Overleg Sluitende Aanpak Intern Begeleider Informatie, Communicatie en Technologie Intergraal-, Kwaliteits-, management-model Intergraal Personeelsbeleid Jeugd Onderwijs en Samenleving Kindcluster Kinderen Kanker vrij Levensbeschouwing Leerling Gebonden Financiering Leraar In Opleiding Leerling Volg Systeem Multi Disciplinair Overleg Medezeggenschaps Raad Management Team Onderwijs Ondersteunend personeel OntwikkelingsPersPectief Ouderraad Pedagogische Academie Basis Onderwijs Permanente Commissie Leerlingzorg Primair Onderwijs Persoonlijk OntwikkelingsPlan Regionaal Expertise Centrum Regionale Instelling voor Geestelijke Gezondheidszorg Risico Inventarisatie en Evaluatie Rotterdams Medisch Psychiatrisch Instituut Rotterdams Onderwijs Beleid Rotterdamse Vereniging Katholiek Onderwijs Remedial Teacher Speciaal Basis Onderwijs Signaleren en Evalueren Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam Speciaal Onderwijs Voortgezet Onderwijs Wet Expertise Centra Wereld in Getallen WPS scholenbeheer
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
109
WSNS ZAT ZMLK ZMOK
Weer Samen Naar School Zorg en Advies Team Zeer Moeilijk Lerende Kinderen Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen
Schoolplan Het Tangram 2012 - 2016
110