Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Inhoudsopgave
§1.
Aanbieding ....................................................................................... 3
§2.
Financiële samenvatting................................................................... 3
§3.
Verloop “reserve parkeerfonds exploitatie”..................................... 5
§4.
Verloop ‘reserve structuurfonds’ / investeringsambities .................. 6
§5.
Risicoparagraaf ................................................................................ 7
§6.
Toelichting per beleidsveld .............................................................. 7
Beleidsveld 0: Algemene dekkingsmiddelen / saldo kostenplaatsen ....................................................... 7 Beleidsveld 1: Bouwen en wonen .......................................................................................................... 9 Beleidsveld 2: Verkeer en vervoer ....................................................................................................... 10 Beleidsveld 4: Economie en toerisme .................................................................................................. 10 Beleidsveld 5: Veiligheid en handhaving ............................................................................................. 10 Beleidsveld 6: Jeugd ............................................................................................................................ 11 Beleidsveld 7: Welzijn, sport en cultuur .............................................................................................. 11 Beleidsveld 8: Zorg .............................................................................................................................. 12 Beleidsveld 9: Werk en inkomen ......................................................................................................... 12
§7.
Toelichting investeringen en leningen 2014 - 2018 ....................... 12
§8.
Beslispunten ................................................................................... 13
Diverse bijlagen Bijlage A. Recapitulatie baten en lasten per beleidsveld tot en met Najaarsnota 2014 Bijlage B. Verloop begrotingssaldo 2014 – 2018 Bijlage C. Investeringsprogramma 2014 – 2018
1
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
2
Najaarsnota 2014
§1.
versie 7 oktober
Aanbieding
Het college informeert uw raad in het kader van de planning & control – cyclus door middel van tussentijdse rapportages over de realisatie van de begroting. Voor u ligt in dat kader de Najaarsnota 2014. In deze Najaarsnota zijn de laatst bekende ontwikkelingen c.q. besluitvorming per eind september meegenomen en voorzien van een nadere toelichting. In de Koersbrief als onderlegger bij de raadsconferentie om te komen tot een strategisch kader voor de te maken keuzes voor de komende jaren, werd al een financiële vooruitblik gegeven. Tevens werd in de bijbehorende aanbiedingsbrief ingegaan op het maatwerk dat de Provinciale toezichthouder kan bieden gelet op het feit dat het begrotingsjaar 2015 wel sluitend is, maar meerjarig nog geen sprake is van een structureel sluitende begroting. Dat geeft in de tijd gezien enige ruimte om juist in deze turbulente periode de consequenties van keuzes goed in beeld te hebben en samen met de raad weloverwogen de noodzakelijke beslissingen voor de komende jaren te kunnen nemen. Zoals reeds eerder verwoord, maakte het geboden maatwerk het wel noodzakelijk om al in deze Najaarsnota ten behoeve van het provinciale toezicht indicatief enige oplossingsrichtingen aan te geven voor de jaren na 2015. Dit gebeurt op het niveau van een beleidsveld. Samen met u zullen wij deze oplossingsrichtingen nog meer concreet gaan vorm geven, zodat deze in de Voorjaarsnota 2015 zijn ingevuld. Het spreekt voor zich dat bij deze verdere uitwerking nog aanpassingen mogelijk zijn. In de volgende paragraaf worden deze taakstellingen per beleidsveld benoemd.
§2.
Financiële samenvatting
Exploitatie (zie ook bijlage B) De laatste formele algehele bijstelling van de begroting was de vaststelling van de Voorjaarsnota 2014, tevens het financieel vertrekpunt van deze Najaarsnota 2014. In deze Najaarsnota 2014 zijn de mee- en tegenvallers meegenomen per begin september 2014. Eventuele ontwikkelingen nadien zullen worden meegenomen in de Rekening 2014 resp. de Voorjaarsnota 2015. ( bedragen x € 1.000 )
2014 Saldo Voorjaarsnota 2014 (taakstellend)
2015
2016
2017
2018
104
-/- 562
-/- 1.071
-/- 1.319
-/- 1.284
Mutaties Najaarsnota 2014
-/- 104
562
-/- 1.023
-/- 1.286
-/- 1.697
Actueel saldo begroting
0
0 -/- 2.094 -/- 2.605 -/- 2.981
Taakstellingen beleidsvelden
Actueel saldo begroting incl. taakstelling Risico’s en aandachtspunten
2.094
2.605
2.981
0
0
0
0
0
pm
pm
pm
pm
pm
Vooralsnog zijn indicatief de nog te concretiseren taakstellingen benoemd op de volgende beleidsvelden: (bedragen x € 1.000 )
2016
2017
2018
420
575
950
Beleidsveld 1 Bouwen en wonen
60
55
55
Beleidsveld 2 Verkeer en vervoer
140
215
215
Beleidsveld 3 Milieu
60
55
55
Beleidsveld 4 Economie en toerisme
70
65
65
Beleidsveld 5 Veiligheid en handhaving
65
65
65
Beleidsveld 0 (kostenplaatsen/alg. dekkingsmiddelen)
3
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
2016
2017
2018
55
50
50
Beleidsveld 7 Welzijn, sport en cultuur
750
1.070
1.070
Beleidsveld 8 Zorg
255
250
250
Beleidsveld 9 Werk en inkomen
55
50
50
Beleidsveld 10 Bestuur en bedrijfsvoering
55
50
50
110
105
105
2.095
2.695
2.980
Beleidsveld 6 Jeugd
Beleidsveld 11 Beheer
Totaal* Nb: Totaalbedrag sluit als gevolg van afronding niet exact aan op tabel hierboven.
In de risicoparagraaf wordt nog geattendeerd op een aantal belangrijke risico’s c.q. aandachtspunten. Naast het actuele begrotingsaldo zoals hiervoor geschetst is voor een financieel totaalplaatje relevant de omvang van (vrije) reserves voor het opvangen van risico’s en incidentele lasten en de totaal beschikbare investeringsruimte. Reserves (vrije ruimte) voor risico’s en incidentele lasten/investeringen
Algemene reserve
Conform norm provincie, aanwenden betekent tevens 5.215 noodzaak om tzt weer te versterken
Algemene reserve OBK
1.250
Reserve parkeerfonds exploitatie
1.548 Zie paragraaf 3
Reserve Essent
3.623 Totaal
11.636
(exclusief risico's)
Investeringsruimte 2014-2018
Regulier investeringsprogramma 2014-2018 ("gebonden")*
25.338
af: reeds gevoteerd 2014
-4.110 Totaal
21.228
Overige investeringen 2014-2018 (gebonden)
16.414
af: reeds gevoteerd 2014
-4.555 Totaal
Structuurfonds/investeringsambities**
11.859 35.400
af: reeds besloten door de raad
-32.802 Totaal
2.598
* Exclusief € 8,4 miljoen uit het regulier investeringsprogramma t.b.v. de “investeringsambities”, dit bedrag is inbegrepen in de € 35,4 miljoen (zie ook paragraaf 4). ** Dit betreft het oorspronkelijke bedrag van € 26,4 miljoen plus de in de Najaarsnota 2013 benoemde toevoegingen van in totaal € 9 miljoen. De categorie reguliere investeringen betreft veelal vervangingsinvesteringen, noodzakelijk voor de continuïteit. Een andere aanwending kan derhalve consequenties hebben. In die zin is sprake van een
4
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
hoge mate van gebondenheid. De investeringen in de categorie “overige investeringen” worden afgedekt uit specifiek daarvoor bestemde reserves (bijv. onderwijs) en/of hebben ook specifieke bestemmingen (bijv. riolen). Deze zijn derhalve gebonden. Zie verder bijlage C voor een specificatie. Eventuele nieuwe investeringswensen die de restantruimte overtreffen brengen extra lasten met zich mee. Tot slot Een geactualiseerde recapitulatie van de totale baten en lasten per beleidsveld t/m deze Najaarsnota 2014 is opgenomen in bijlage A. De mutaties van de Najaarsnota 2014 zijn in volgorde van beleidsveldnummer weergegeven in bijlage B (“Verloop begrotingssaldo 2014 – 2018”). In bijlage C treft u het actuele investeringsprogramma aan. In bijlage C wordt ook weergegeven het actuele verloop van het investeringsprogramma jaarschijf 2014.
§3.
Verloop “reserve parkeerfonds exploitatie”
De ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ is een buffer vergelijkbaar met de algemene reserve, die waar nodig vrij ingezet kan worden. Het actuele verloop is als volgt: ( bedragen x € 1.000 )
2014
2015
2016
2017
2018
1.609
3.175
1.810
1.548
1.548
Najaarsnota 2013
704
-/- 640
-/- 262
Rekeningresultaat 2013 (storting in 2014)
992
1.548
1.548
Saldo begin
Beleidsplan Armoede en schulden tbv jaarschijf 2014
-/- 400
Onderhoud wegen
-/- 200
Onderhoud gebouwen (naar reserve gebouwen)
-/- 100
Schade-uitkering Campus*
190
Bibliotheek 2015**
-/- 157
Najaarsnota 2014 saldo egalisatie
Saldo eind
380
-/- 568
3.175
1.810
1.548
* In de jaarrekening 2013 heeft ten laste van het rekeningresultaat een correctie van de opgevoerde te ontvangen schadepenningen Campus plaatsgevonden daar onzeker was of de verzekeraar deze daadwerkelijk zou vergoeden (zie ook jaarrekening 2013 pag. 8 en pag. 10). Het rekeningresultaat is zoals gebruikelijk gestort in deze reserve. Inmiddels heeft de verzekeraar alsnog een bedrag van circa € 190.000 vergoed, welke thans ten gunste van deze reserve wordt gebracht. ** Zie toelichting bij beleidsveld 7. De vrije ruimte van de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ is bedoeld voor een incidentele egalisatie van het begrotingssaldo en als buffervermogen voor de afdekking van risico’s of opkomende incidentele mutaties. Omdat in eerste instantie, dat wil zeggen vóór de septembercirculaire, het begrotingsjaar 2015 sluitend was lag de focus van de bezuinigingsmaatregelen op de jaren 2016 e.v. De septembercirculaire bracht echter nog een onverwacht en aanzienlijk nadeel voor 2015 en voordelen voor de jaren 2014 en 2016 e.v. Om het reeds in gang gezette traject niet te doorkruisen, is er voor gekozen om de jaren 2014 en 2015 te egaliseren via de inzet van de daarvoor bedoelde reserve (2014 storten in reserve, 2015 onttrekken aan reserve). Per saldo wordt € 188.000 extra onttrokken.
5
Najaarsnota 2014
§4.
versie 7 oktober
Verloop ‘reserve structuurfonds’ / investeringsambities
Mutaties M.b.t. het verloop van de ‘reserve structuurfonds/investeringsambities’ zijn er ten opzichte van de Voorjaarsnota 2014 geen mutaties. In maart 2012 is er een voorbereidingskrediet voor het centrumplan beschikbaar gesteld van € 633.000. Onderdeel daarvan was een haalbaarheidsonderzoek “rotonde Niersprinkstraat-Koningsweg” voor een bedrag van € 30.000. Na afronding van dit onderzoek resteert een bedrag van circa € 20.000. Dit bedrag kan thans vrijvallen ten gunste van het structuurfonds.
Overzicht In onderstaande tabel zijn de genomen besluiten (in totalen) opgenomen, alsook de nog beschikbare ruimte t.b.v. de investeringsambities. ( bedragen x € 1.000 )
Omschrijving
Bedrag
Begin
15.000
Herontwikkeling Atriumterrein (VJN 2010)
-/- 1.000
Kunstgrasvelden (mei 2010)
-/- 750
Overheveling investeringsverplichtingen van parkeerfonds naar structuurfonds (VJN 2011)
+ 1.721 -/- 1.721
Overheveling vrije ruimte parkeerfonds tbv investeringsambities (VJN 2011)
+ 8.750
bij: beschikbaar via “oud voor nieuw” investeringsprogramma (VJN 2011)
+ 4.400
Subtotaal
26.400
Stadsdeelvisie Kerkrade West (feb 2011)
-/- 2.413
Verhuizing bibliotheek (VJN 2011)
-/- 250
Cameratoezicht bedrijventerreinen (april 2011) (zie ook raad feb2014 mbt vrijval)
-/- 200
Herontwikkeling Theaterpassage (juni 2011) Intrekking onderdeel cultuurpodium/bibliotheek (mrt 2012) Voordeel herontwikkeling Theaterpassage
-/- 3.415 + 200 + 140
Voorbereiding revitalisering Dahliastraat (sept 2011)
-/- 100
Bijdrage nieuwbouw dierentehuis (sept 2011)
-/- 116
Evenementen Kerkrade (jan 2012)
-/- 125
Voorbereiding ontwikkelen centrumplan (mrt 2012)
-/- 633
Verwervingen tbv centrumplan (juni 2012)
-/- 13.000
Ondersteuning grootschalige evenementen (sept 2012)
-/- 275
Voordelige afrekening uitgevoerde projecten (VJN 2013)
+ 373
Speelruimtebeleid (april 2013)
-/- 500
Bij: Herprioritering regulier investeringsprogramma € 2,9 miljoen en extra kapitaallasten in exploitatie over € 1,1 miljoen investeringsambities (NJN 2013) Bij: Overheveling van vrije ruimte reserve Essent naar reserve structuurfonds (NJN2013) Gebiedsontwikkeling Anstelvallei (juni 2013)
4.000 5.000 -/- 1.000
Reservering aankoop grond industriestraat – transferium (juni 2013)
6
-/- 600
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Omschrijving
Bedrag
Centrumplan (juni 2013)
-/- 10.000
Investeringsbijdrage ZLSM (nov 2013)
-/- 365
Bij: Vervallen bijdrage Atrium (rekening 2013)
350
Plan Heilust – MFA Kerkrade West (jan 2014)
-/- 973
Bij: Vrijval restant cameratoezicht bedrijventerreinen (feb 2014)
180
Culturele samenwerking Euregio (VJN2014)
-/- 100
Subtotaal t/m Voorjaarsnota 2014
2.578
Bij: Vrijval a.g.v. haalbaarheidsonderzoek rotonde centrumplan (NJN2014) Totaal nog beschikbaar t.b.v. investeringsambities t/m NJN 2014
§5.
20 2.598
Risicoparagraaf
Er is sprake van risico’s en aandachtspunten die op basis van goed financieel beheer nopen tot verdere voorzichtigheid. Het uitgangspunt is en blijft dat incidentele risico’s kunnen worden afgedekt vanuit reserves en dat voor de structurele problematieken zoveel als mogelijk structurele dekkingsmiddelen worden gevonden. De volgende belangrijke risico’s bestaan: Rijksbezuinigingen en de 3 grote decentralisaties (evt. nieuwe bezuinigingen, herijking gemeentefonds, op voorhand ingeboekte efficiencykortingen bij de decentralisaties en overgang naar objectief verdeelmodel in plaats van historische kosten), Inkomensdeel FWI / Wet Werk en Bijstand (open einde regeling, nieuw verdeelmodel), Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) / WOZL (exploitatieresultaten, claim curatoren), Wet Maatschappelijke Ondersteuning (open einde regeling), Demografische ontwikkelingen (bevolkingsafname en veranderende samenstelling), Grondexploitatie (OBK, te realiseren inkomsten 2014-2018), Campus (btw-traject en als voorziening), Parkstad Limburg Stadion / Roda JC (exploitatie in relatie tot leningen stadion), Wet Houdbaarheid Overheidsfinanciën (HOF, relatie emu-saldo) en het beheer van wegen en vastgoed (bekostiging onderhoud/vervanging). In de begroting (oktober) en rekening (juni) zijn resp. worden steeds de risico’s en aandachtspunten meer uitvoerig toegelicht in de risicoparagraaf. Het budget voor de WSW staat in 2019 onder druk omdat de reserve WSW volgens de huidige inzichten in 2019 onvoldoende dekking meer kan bieden.
§6.
Toelichting per beleidsveld
Hierna worden de belangrijkste mutaties toegelicht.
Beleidsveld 0: Algemene dekkingsmiddelen / saldo kostenplaatsen Algemene uitkering Regulier De meicirculaire 2014 staat in belangrijke mate in het teken van de eerste fase van de herverdeeloperatie binnen het gemeentefonds. Het zogenaamd “groot onderhoud” oftewel “herijking”. Verdeelmaatstaven vervallen, nieuwe worden geïntroduceerd, en definities veranderen. Samenvattend op hoofdlijnen ontstaat het volgende beeld. Het jaar 2014 scoort licht positief. Voor de daaropvolgende jaren is sprake van een fors oplopende negatieve reeks. Belangrijkste oorzaken zijn de negatieve gevolgen van de
7
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
herijking van het gemeentefonds, neerwaarts bijgestelde prognoses ten aanzien van de aantallen bijstandontvangers en de effecten van bevolkingskrimp. In de loop van 2016 volgt nog de tweede fase van de herijking van het gemeentefonds. De septembercirculaire geeft een actueel beeld van het gemeentefonds, gebaseerd op de Miljoenennota van het Rijk. In het oog springt het aanzienlijk lagere resultaat voor het jaar 2015. Dat heeft met name te maken met een lager geraamd accres voor dat jaar en het met een eenvoudige pennestreek ongedaan maken van de in de meicirculaire nog doorgevoerde verhoging van de krimpgelden 2015. In de jaren 2016 en verder is sprake van oplopende voordelen. 2014
2015
2016
2017
2018
60
-/- 133
-/- 1.061
-/- 1.026
-/- 1.457
Septembercirculaire - regulier
175
-/- 431
114
330
414
Totaal
235
-/- 564
-/- 947
-/- 696
-/- 1.043
Meicirculaire – regulier
(bedragen x € 1.000 )
Sociaal Domein Een ander prominent aspect in de meicirculaire was de introductie van het “Deelfonds Sociaal Domein” (kortweg: “Sociaal Deelfonds”) als onderdeel van het gemeentefonds. Het Sociaal Deelfonds bevat de middelen die het de gemeenten mogelijk moeten maken om de nieuwe verantwoordelijkheden en taken op de gebieden van WMO, jeugd en participatie te kunnen uitvoeren. De aan het Sociaal Deelfonds toegevoegde middelen zouden middels een tijdelijke wet vooralsnog gelabeld worden voor een periode van 3jaar (2015-2017), daarna komt deze labeling formeel te vervallen en zijn alle bedragen vrij te besteden. Wel heeft het Rijk aangekondigd de uitgaven te zullen monitoren. Daartoe dienen diverse soorten uitgaven en inkomsten in de boekhouding anders gerubriceerd te worden ten behoeve van het CBS. De voorlopige omvang van de middelen voor participatie werd pas later, medio juni, bekend gemaakt en kwam voor Kerkrade neer op een bedrag van bijna € 27,3 miljoen in 2015. Daarvan heeft het merendeel betrekking op de reeds bestaande WSW. De meerjarig dalende reeks heeft m.n. te maken met de kortingen op de WSW-subsidies waartoe het Rijk al eerder had besloten. Deze zijn al indicatief doorgerekend naar de situatie Kerkrade. Medio september 2014 was nog sprake van een verrassende ontwikkeling. Het kabinet trekt het wetsvoorstel voor de instelling van het bovengenoemde deelfonds sociaal domein in. In een eerdere reactie heeft de Algemene Rekenkamer reeds geconstateerd dat de gestelde bestedingsvoorwaarde slechts schijnzekerheid biedt en aanzienlijke extra verantwoordings- en controlelasten veroorzaakt. Verder zijn inmiddels door het kabinet en VNG alternatieve instrumenten ontwikkeld om een succesvolle transformatie te borgen en zicht te blijven houden op de middelen. Dat maakte het mogelijk er nu al voor te kiezen de bestedingsvoorwaarde te laten vervallen, aldus de Minister van BZK. Het laten vervallen van die bestedingsvoorwaarde heeft consequenties voor de uitkeringsvorm waarmee de nieuwe middelen worden verstrekt. De middelen zullen vanaf 2015 voor drie jaar worden verstrekt via één integratieuitkering sociaal domein. Het aparte deelfonds sociaal domein is daarmee verleden tijd. De middelen behorend bij de nieuwe taken in de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en het gebundelde participatiebudget zijn daarmee geheel vrij te besteden voor gemeenten. Dit geeft gemeenten maximale vrijheid om, binnen de kaders van de wetgeving, eigen afwegingen te maken. In de septembercirculaire is het vervallen van de bestedingsvoorwaarde en bundeling in één integratieuitkering Sociaal Domein verwerkt. De geldstroom voor de nieuwe wmo bleek ten opzichte van de meicirculaire iets lager uit te vallen en die voor participatie hoger. Verder werd voor de nieuwe wmo een overzicht gegeven van de effecten van de overgang naar een objectief verdeelmodel. Op peil 2015 zou dit voor Kerkrade neerkomen op een verlaging van het budget van circa € 565.000, zo’n 6%. Er zal nog een ingroeipad worden afgesproken met gemeenten om de effecten van de overgang te verzachten. Er is nog geen duidelijkheid hoe dit ingroeipad er komt uit te zien. In de decembercirculaire zal meer duidelijkheid worden gegeven, aldus het Ministerie van BZK. Dit in samenhang met de uitkomsten van het nog in ontwikkeling zijnde objectieve verdeelmodel voor Jeugd.
8
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
De actuele budgetten voor het sociaal domein zijn ná de septembercirculaire als volgt: 2014 decentralisatie jeugd (beleidsveld 6)** decentralisatie zorg (wmo nieuw) (beleidsveld 8) *** decentralisatie participatie (beleidsveld 9)
Totaal sociaal deelfonds (neutraal)
2015
2016*
2017*
2018*
14.896
14.896
14.896
14.896
10.505
10.505
10.505
10.505
27.725
25.785
23.640
21.740
53.126
51.186*
49.041*
47.141*
(bedragen x € 1.000 )
* De bedragen vanaf 2016 zijn indicatief en zullen t.z.t. door het Rijk opnieuw worden bepaald op basis van een zgn. objectief verdeelmodel, al dan niet voorzien van een ingroeipad. Voor 2015 is nog uitgegaan van historische kosten. ** In de septembercirculaire 2013 werd nog uitgegaan van circa € 11.815.000 voor jeugd. *** Toepassing van 100% objectief verdeelmodel “wmo nieuw” zou neerkomen op een bedrag van circa € 9,9 miljoen.
Op basis van een confrontatie tussen middelen versus verantwoordelijkheden en taken zal zich speelruimte uit moeten kristalliseren. Het Rijk heeft immers op voorhand al diverse kortingen ingeboekt.
Kapitaallasten Gebleken is dat een positieve bijstelling op de kapitaallasten mogelijk is als gevolg van een nog steeds lage rentestand en een lagere én latere financieringsbehoefte op basis van actuele liquiditeitsprognoses. Dit laatste wordt vooral veroorzaakt door achterblijvende investeringen maar ook doordat de gemeente in staat is gebleken aanzienlijke subsidies binnen te halen. Een bijzonder punt vormt nog de buitenring. De vertraging van de aanleg daarvan heeft een positief effect op de kapitaallasten. Oorspronkelijk zou de weg opengaan per 1 januari 2015. Zolang de weg er niet ligt, kan er ook niet op worden afgeschreven. De uiteindelijke vertraging valt niet in te schatten, voorlopig boeken wij voor 2 jaar een voordeel in.
Kapitaallasten
2014
2015
2016
500
780
335
220
155
400
400
+pm
+pm
1.180
735
220
155
Kapitaallasten vertraging buitenring
Totaal
500
2017
2018
(bedragen x € 1.000 )
Loonsom Medio juli 2014 hebben de VNG en de bonden een principeakkoord gesloten voor een nieuwe Cao gemeenten. Na definitieve afronding van het akkoord, is het de bedoeling dat de Cao met terugwerkende kracht ingaat per 1 januari 2013 en loopt tot 1 januari 2016. Er is sprake van invoering van een individueel keuzebudget en een nieuw beloningshoofdstuk. De VNG en de bonden hebben afgesproken om minimaal 1500 jongeren aan het werk te krijgen. Ook bieden gemeenten jongeren meer kansen om werkervaring op te doen op werkervarings- en stageplekken. Tevens zijn er afspraken gemaakt over het bieden van kansen voor mensen met een arbeidsbeperking. De salarissen worden per 1 oktober 2014 verhoogd met 1% en per 1 april 2015 met € 50 per maand. In oktober 2014 wordt nog een eenmalige uitkering gedaan van € 350. De nadelen voor de begroting lopen op van € 180.000 in 2014 tot € 540.000 vanaf 2016.
Beleidsveld 1: Bouwen en wonen Ontwikkelingen Centrumplan In september 2014 is de commissie GEZ laatstelijk nog geïnformeerd over de voortgang met betrekking tot de totale gebiedsontwikkeling van Kerkrade-Centrum (incl. Creative City). In de raad van september is voorts nog aan de orde geweest een besluit omtrent het actuele financieel kader.
9
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Beleidsveld 2: Verkeer en vervoer Parkeergelden en –boetes Inmiddels kan worden gesteld dat sprake is van structurele tegenvallers voor wat betreft de opbrengsten uit parkeergelden en –boetes. Een achteruitgang van de opbrengsten parkeerboetes wordt overigens logischerwijs mede veroorzaakt door het fenomeen “achteraf betalen”. In totaliteit wordt rekening gehouden met een structurele tegenvaller van € 160.000 vanaf 2014.
Beleidsveld 4: Economie en toerisme Bijdrage Limburg Economic Development (LED) Door middel van het beschikbaar stellen van een gemeentelijke bijdrage levert onze gemeente een bijdrage aan het bevorderen en stimuleren van de Zuidlimburgse Economie (aanjaagfunctie). LED haakt aan op het programma Brainport 2020 in Zuid-Limburg. Dit programma leidt ertoe dat ZuidoostNederland aansluiting vindt bij de wereld top 10 van toptechnologische regio’s en heeft voor ZuidLimburg o.a. als gevolg 17.000 extra banen en € 8,5 miljard extra bijdrage aan de B.V. Nederland. Doelstelling is de ontwikkeling van Zuid-Limburg tot een krachtig economisch gebied waar het straks uitstekend wonen, leven en werken is. Een gebied, goed aangesloten op de grotere centra in NoordwestEuropa met een innovatief bedrijfsleven, dat hier samen met kennisinstellingen innoveert, zijn geld verdient en welvaart naar onze regio brengt. De uitvoering ligt bij de campussen, te weten de Maastricht Health Campus en de Chemelot Campus, het bedrijfsleven, onderwijs-/kennisinstellingen, overheden en regionale ontwikkelingsorganisaties. Topsectoren als technologie, chemie en materialen staan op het eerste gezicht ver af van de lokale economie in Kerkrade. Argumenten om te participeren in LED echter zijn gelegen in werkgelegenheid, economische structuurversterking, leisure ontwikkeling en imago/branding. Op basis van deze argumenten is deelname aan LED gerechtvaardigd. Zeker nu “leisure”-projecten inmiddels kunnen aanhaken bij het LED-programma. Dit biedt kansen voor o.a. de ontwikkeling van Creative City. De Limburg Branding (de regiobranding Zuid Limburg wordt immers opgeschaald naar het niveau van Limburg) zal de regio aantrekkelijk maken voor mensen die in Limburg wonen, werken/en of recreëren. Terugkijkend op de afgelopen jaren zijn er promotionele successen behaald met de campagne “zuid Limburg. Je zal er maar wonen”. In de nieuwe aanpak van Limburg Branding zal er nadrukkelijk aandacht zijn voor (internationale) arbeidsplaatsen op hbo- en wo-niveau. Meer en meer zal er aandacht zijn voor de euregionale context, denk hierbij o.a. aan de sterke driehoek Eindhoven/TU – Leuven/KUL – Aachen (RWTH). Gelet op voornoemde argumenten ligt deelname door Kerkrade aan LED vanaf 2015 voor de hand. Anticiperend op de regionale besluitvorming is het uitgangspunt € 3,- per inwoner. Voor Kerkrade komt dit neer op circa € 141.000 in 2015 en daarna licht aflopend.
Beleidsveld 5: Veiligheid en handhaving Begroting Veiligheidsregio De raad heeft in mei 2014 haar zienswijze op de begroting(en) 2015 van de Veiligheidsregio ZuidLimburg gegeven. Op basis daarvan, afgezet tegen het beschikbare budget, kan vanaf 2015 een structureel voordeel van € 75.000 worden ingeboekt. Dit wordt mede veroorzaakt door bij de brandweer doorgevoerde bezuinigingen.
10
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Beleidsveld 6: Jeugd Leerlingenvervoer De laatste jaren tonen de werkelijke kosten van het leerlingenvervoer aan dat het vervoer van de leerlingen die hiervoor op grond van de geldende verordening in aanmerking komen, meer bedragen dan de middelen die op grond van de gemeentelijke begroting al jaren beschikbaar zijn. Aangezien het vervoer van leerlingen een wettelijke taak is en vooraf niet voorspelbaar is hoeveel kinderen daadwerkelijk in het schoolvervoer terecht komen, ontstaat voor de gemeente feitelijk een situatie van open eind financiering. De laatste jaren zijn de tekorten, welke met name worden veroorzaakt door individuele vervoersaanvragen, zo goed en kwaad als mogelijk binnen de afdelingsbudgetten opgevangen. Met de bezuinigingen is elke financiële rek weg. Met een ophoging van het beschikbare budget voor leerlingenvervoer met een bedrag ad € 50.000 wordt vooralsnog gepoogd om de kosten en het beschikbare budget in evenwicht te brengen.
Beleidsveld 7: Welzijn, sport en cultuur Bibliotheek Conform de gemeentebegroting zullen de subsidies 2015 voor de professionele instellingen gelijk zijn aan 2014. Er vindt dus geen compensatie voor loon- en prijsontwikkelingen plaats. Ten aanzien van de bibliotheek ontstaat een specifieke problematiek. Rekening houdend met een gelijkblijvende subsidie, heeft de bibliotheek voor 2015 een begrotingstekort van circa € 157.000. De bibliotheek heeft voor het jaar 2014 een begroot tekort nog weten te dekken uit haar reserves. De restantreserves zijn geoormerkt voor medefinanciering voor de inrichting van de nieuwe centrumbibliotheek. Het genoemde tekort is geënt op de huidige situatie. Om ruimte te creëren om voor het subsidiejaar 2016 met de bibliotheek in discussie te gaan over de inrichting van het bibliotheekwerk Kerkrade breed, wordt voorgesteld het geraamde tekort 2015 eenmalig te compenseren uit de reserve parkeerfonds. Dit onder de voorwaarde dat een eventueel restantbudget 2015 naar de gemeente wordt teruggestort.
Schoolzwemmen Ofschoon de bezuinigingen op het schoolzwemmen reeds in de meerjarenbegroting zijn opgenomen zijn nog geen resultaten geboekt met betrekking tot de effectuering ervan. Wel bestaat, zolang het schoolzwemmen niet wordt afgeschaft of geherstructureerd wordt, nog steeds de betalingsverplichting jegens de uitvoerder. In 2013 konden de financiële gevolgen nog door een incidentele meevaller worden opgelost. In 2014 is dit echter niet meer mogelijk. Inzake het collegevoorstel ter herstructurering van het schoolzwemmen is door de raad nog geen beslissing genomen. De raadscommissie heeft in juni 2014 om een aanvullend onderzoek gevraagd. Met betrekking tot het schoolzwemmen veranderd er voor het schooljaar 2014/2015 derhalve niets waardoor ook de betalingsverplichting jegens de uitvoerder in 2014 en de eerste helft van 2015 blijft bestaan. Voor 2014 wordt een indicatief tekort becijferd van € 75.000,-.
Botanische tuin De gemeente is eigenaar van het gehele object, tuin inclusief opstallen. In de exploitatie van de Botanische Tuin blijken tot op heden enkele kosten voor gebouwgebonden voorzieningen als ook tuingebonden voorzieningen opgenomen. Als gevolg van een herziene kostenverdeling van gebouw- en tuingebonden voorzieningen tussen objecteigenaar (gemeente Kerkrade) als ook exploitant (de stichting) ontstaat een meer realistisch beeld van de huidige exploitatie van de Botanische Tuin. Voorgesteld wordt om de merendeels kleine posten te dekken uit het reguliere onderhoudsbudget (circa € 6.000) en een bedrag aan personeelskosten collectiebeheerder van afgerond € 12.000 vanaf 2014 als tegenvaller op te nemen. Het toekomstscenario van de Botanische Tuin wordt momenteel verder uitgewerkt en nader onderbouwd.
11
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Beleidsveld 8: Zorg Begroting GGD De raad heeft in juni 2014 haar zienswijze op de begroting 2015 van de GGD kenbaar gemaakt. Eerder zijn door de landelijke overheid via het gemeentefonds middelen ter beschikking gesteld voor de versterking van het contact van de jeugdgezondheidszorg met jongeren vanaf 14 jaar. Besloten is om voor de aanpak adolescenten middels een projectplan deze middelen daadwerkelijk aan de GGD beschikbaar te stellen. Dat betekent een nadeel voor de begroting van -/- € 32.000 in 2014 en -/- € 34.000 vanaf 2015.
Beleidsveld 9: Werk en inkomen Wsw/WOZL De raad heeft in juni 2014 kennis genomen van de jaarstukken 2013 van WOZL, alsook een zienswijze gegeven met betrekking tot de 1e begrotingswijziging 2014 en de (meerjaren)begroting 2015-2018. Uit de jaarstukken 2013 bleek voor Kerkrade een voordeel van circa € 1.475.000 (te verwerken in ons begrotingsjaar 2014), besloten is om dit voordeel toe te voegen aan de reserve WSW. Voor Kerkrade blijkt voorts een nadeel in de vorm van een extra bijdrage 2014 van € 336.000. Per saldo is in ons begrotingsjaar 2014 dus sprake van een voordeel van € 1.139.000. In de jaren erna lopen de nadelen voor onze begroting op, van € 597.000 in 2015 naar € 1.265.000 in 2018. Bij de geraamde nadelen vielen echter zowel positieve als negatieve kanttekeningen te maken. De oplopende rijkskortingen op de subsidie per arbeidsjaar en de mate waarin het WOZL er (vooralsnog) niet in slaagt om deze 1-op-1 door te vertalen naar haar eigen bedrijfsvoering, verklaren voor het grootste gedeelte de oplopende tekorten. Voorgesteld werd om de thans bekende nadelen te dekken uit de reserve WSW.
§7.
Toelichting investeringen en leningen 2014 - 2018
Binnen het investeringsprogramma worden diverse mutaties doorgevoerd op basis van actuele inzichten en besluiten. Diverse onderlinge verschuivingen en faseringen (per saldo 0): Ten behoeve van de implementatie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is voor het jaar 2014 een krediet beschikbaar gesteld van € 82.000. Hiervoor is een bedrag van € 55.000 uit het ictbudget overgeheveld naar vastgoed info systeem. In het kader van het renovatieprogramma openbare verlichting is ten behoeve van veiligheidsmetingen en het vervangen van instabiele masten een bedrag overgeheveld van € 107.000 vanuit het budget onvermijdbaar / algemeen. In verband met de aanpassing van het onderliggend wegennet aan de realisatie van de buitenring is van het budget 2014 € 100.000 overgeheveld naar de jaren 2015-2018. Voor de renovatie van het kunstgrasveld van voetbalvereniging FCKW is in 2014 een krediet beschikbaar gesteld van € 245.000. Door een aanpassing van het meerjarige investeringsprogramma is er € 122.000 toegevoegd aan de jaarschijf 2014 en zijn de daarop volgende jaren verminderd. Het investeringsbudget voor wegen, straten en pleinen kan in 2014 met € 1.000.000 worden verlaagd en wordt in de jaren erna verhoogd. De voorbereidingen van de reconstructies van wegen, straten en pleinen lopen in de pas met de planning. De uitvoering en besteding van de beschikbaar gestelde middelen lopen over de jaarschijven heen. Ook binnen het investeringsbudget civieltechnische kunstwerken vinden verschuivingen tussen de jaren plaats op basis van actuele prognoses. Van het investeringsbudget gemeentelijke gebouwen is een bedrag ad € 177.000 overgeheveld van 2014 naar 2015.
12
Najaarsnota 2014
versie 7 oktober
Samenvattend leiden deze onderlinge verschuivingen en faseringen tot de volgende mutaties binnen het reguliere investeringsprogramma: 2014
2015
2016
2017
2018
(kp) ICT investeringen (00) Onvermijdbaar (02) Verkeer (07) Groot onderhoud sportvelden (11) Wegen, straten en pleinen (11) Civieltechnische kunstwerken (11) Openbare verlichting (11) Gemeentelijke gebouwen (11) Vastgoed info systeem
-/- 55 -/- 107 -/- 100 122 -/- 1.000 -/- 87 107 -/- 177 55
0 0 25 -/- 31 250 112 0 177 0
0 0 25 -/- 31 250 -/- 12 0 0 0
0 0 25 -/- 30 250 9 0 0 0
0 0 25 -/- 30 250 -/- 22 0 0 0
Totaal -/- 55 -/- 107 0 0 0 0 107 0 55
Effect op investeringsprogramma
-/- 1.242
533
232
254
223
0
(bedragen x € 1.000
Overige mutaties: Uit de evaluatie van de investeringen infrastructuur 2012 en 2013 bleek een positief saldo bij wegen, straten en pleinen ad € 134.000 en € 22.000 bij groenvoorzieningen. Deze saldi worden thans toegevoegd aan de betreffende investeringsvolumes voor 2014. Ten behoeve van voorbereidende rioolwerkzaamheden en wegwerkzaamheden centrum is een krediet gevoteerd van € 95.000. De kosten komen ten laste van de exploitatie Centrumplan, onderdeel openbare ruimte. Het restant investeringsbudget voor onderwijsvoorzieningen ad € 154.000 (zie VJN2014) is met € 82.000 verhoogd ten behoeve van de verbouwing en uitbreiding van de basisschool Bleijerheide. De kapitaallasten van deze investering worden zoals gebruikelijk ten laste gebracht van de reserve huisvestingsvoorzieningen onderwijs. Actualisatie van het Gemeentelijk Riolering Plan geeft thans reeds aan dat de jaarschijf 2014 en 2015 verlaagd kunnen worden met respectievelijk bedrag van € 1.684.000 en € 500.000. In het vierde kwartaal zal een geactualiseerd GRP worden gepresenteerd en in de voorjaarsnota 2015 zullen de effecten hiervan verwerkt worden. De kapitaallasten van riolering worden zoals gebruikelijk ten laste gebracht van de reserve riolen.
Parkstad Limburg Stadion Aan het Parkstad Limburg Stadion (Holding Stadion Kerkrade) is in 2014 een lening verstrekt van € 600.000 ten behoeve van de aanleg van een kunstgrasveld en bijkomende kosten. Een nog meer multifunctionele inzet wordt daarmee mogelijk. Beoogd wordt om mede hiermee invulling te kunnen geven aan de noodzaak om de exploitatie van het stadion te verbeteren. Over het verstrekken van deze lening bent u reeds eerder geïnformeerd. In bijlage C treft u aan een overzicht van de uitputting eind september 2014 alsook een geactualiseerd investeringsprogramma 2014-2018.
§8.
Beslispunten
Voorgesteld wordt in te stemmen met de financiële consequenties van de beleidsmutaties inclusief de mutaties reserves en de mutaties in het investeringsprogramma. De financiële consequenties zijn vertaald in de begrotingswijziging die is opgenomen in de nota van toelichting.
13
Recapitulatie baten en lasten per beleidsveld tot en met Najaarsnota 2014 nr
omschrijving beleidsveld
bijgestelde begroting 2014
meerjarenbegroting 2015
Bijlage A ( x € 1.000 )
meerjarenbegroting 2016
meerjarenbegroting 2017
meerjarenbegroting 2018
Lasten 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Verkeer en vervoer Milieu Economie en toerisme Veiligheid en handhaving Jeugd Welzijn, sport en cultuur Zorg Werk en inkomen Bestuur en bedrijfsvoering Beheer
Totaal lasten
5.844 16.638 1.399 5.101 1.931 7.530 9.283 11.883 18.822 68.789 9.709 18.715
5.262 5.983 1.380 5.141 1.575 7.001 22.295 8.372 27.218 69.134 8.920 16.098
8.701 5.391 1.368 5.139 1.529 6.571 22.104 8.055 26.510 68.003 8.498 15.559
6.435 3.101 1.355 5.134 1.524 6.550 22.009 7.898 26.274 67.549 7.992 15.382
6.896 3.099 1.346 5.134 1.520 6.548 21.911 7.679 26.147 65.960 7.951 15.293
175.645
178.379
177.426
171.204
169.485
72.366 11.006 705 4.467 1.064 1.323 1.413 1.011 2.073 63.247 887 6.539
120.101 3.292 694 4.811 706 925 312 615 2.009 35.156 640 6.808
116.743 2.762 691 4.811 706 535 312 602 2.009 35.584 640 6.260
114.621 407 687 4.811 706 545 312 588 1.809 36.868 640 6.010
112.275 404 684 4.811 706 545 312 573 1.809 36.868 640 6.010
166.101
176.067
171.653
168.003
165.636
-9.543
-2.312
-5.773
-3.201
-3.848
Baten 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Verkeer en vervoer Milieu Economie en toerisme Veiligheid en handhaving Jeugd Welzijn, sport en cultuur Zorg Werk en inkomen Bestuur en bedrijfsvoering Beheer
Totaal baten
Saldo van baten en lasten nr
omschrijving beleidsveld
bijgestelde begroting 2014
meerjarenbegroting 2015
meerjarenbegroting 2016
meerjarenbegroting 2017
meerjarenbegroting 2018
Mutaties reserves - toevoegingen 00 01 04 11
Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Economie en toerisme Beheer
6.947 171 100 180
3.257 159 100 0
2.433 159 100 0
2.433 56 100 0
2.433 56 100 0
Totaal toevoegingen
7.398
3.516
2.692
2.589
2.589
14.980 1.860 101 0
5.835 0 0 -7
6.298 0 0 74
2.990 0 0 196
3.261 0 0 196
16.941
5.828
6.371
3.185
3.456
0
0
-2.094
-2.605
-2.981
2.094
2.605
2.981
0
0
0
Mutaties reserves - onttrekkingen 00 01 03 11
Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Milieu Beheer
Totaal onttrekkingen
Resultaat Taakstellingen per saldo
Resultaat na taakstelling
0
0
Verloop begrotingssaldo 2014 - 2018 beleidsveld saldo begroting Voorjaarsnota 2014 Algemene uitkering regulier Algemene uitkering - sociaal domein
0
Bijlage B
2014
2015
2016
2017
2018
104
-562
-1.071
-1.319
-1.284
235
-564
-947
-696
-1.043
0/6/8/9
neutraal verwerkt
0
500
1.180
735
220
155
0/10
-180
-300
-540
-540
-540
Parkeergeld/boetes
2
-160
-160
-160
-160
-160
Bijdrage Limburg Economic Development (LED)
4
-141
-140
-139
-138
Begroting Veiligheidsregio
5
75
75
75
75
Leerlingenvervoer
6
-50
Bibliotheek
7/0
-157
Bibliotheek tlv parkeerfonds
7/0
157
Kapitaallasten CAO 2013-2016 meerkosten
Schoolzwemmen
7
-75
Botanische Tuin
7
-12
-12
-12
-12
-12
Begroting GGD adolescenten
8
-32
-34
-34
-34
-34
Wsw/Wozl
9/0
1.139
-597
-732
-944
-1.265
Wsw/Wozl naar/van reserve wsw
9/0
-1.139
597
732
944
1.265
-380
568
Naar/van reserve parkeerfonds exploitatie
0
saldo begroting Najaarsnota 2014 Taakstellingen, per saldo
saldo begroting NJN 2014 incl. taakstelling
0
0 -2.094 -2.605 -2.981
div
0
0
2.094
2.605
2.981
0
0
0
VERLOOP INVESTERINGSPROGRAMMA 2013 per 30 september 2014 bedragen x 1.000 euro
nr. blv. omschrijving
actuele raming 2014
gevoteerd uitputting 2014 2014
restant budget 2014
I Reguliere investeringen kp. kp. 00 02 02 07 07 08 08 09 11 11 11 11 11 11
ICT investeringen diverse transportmiddelen onvermijdbaar / algemeen parkeren verkeer en vervoer: duurzaam veilig gemeenschapshuizen groot onderhoud sportvelden wmo-hulpmiddelen wmo-trapliften ict projecten Mazo wegen, straten en pleinen civieltechnische kunstwerken openbare verlichting gemeentelijke gebouwen openbaar groen vastgoed info systeem
415 123 0 20 117 1.317 245 575 125 25 1.914 15 262 510 420 82
131 35 0 0 87 1.317 245 575 125 0 1.105 15 262 88 43 82
63 0 0 0 57 425 105 171 125 0 772 0 0 75 0 0
284 88 0 20 30 0 0 0 0 25 809 0 0 422 377 0
totaal reguliere investeringen
6.165
4.110
1.793
2.055
centrumplan onderwijsvoorzieningen buitenring riolen
95 282 3.612 900
95 282 3.612 566
0 205 0 312
0 0 0 334
totaal overige investeringen
4.889
4.555
517
334
II Overige investeringen 01 06 11 11
III Leningen lening Holding Stadion Kerkrade BV
600
600
600
0
totaal leningen
600
600
600
0
Totaal investeringen
11.654
9.265
2.910
2.389
07
Bijlage C
bedragen x 1.000 euro
nr.
raming 2014
omschrijving
raming 2015
raming 2016
raming 2017
raming 2018
raming 2014 - 2018
I Reguliere investeringen kp. kp. kp. 00 00 02 02 04 07 07 08 08 09 11 11 11 11 11 11
vervanging GBA-pakket ICT investeringen diverse transportmiddelen onvermijdbaar investeringsambities parkeren verkeer en vervoer: duurzaam veilig euregionaal eurodepark gemeenschapshuizen groot onderhoud sportvelden wmo-hulpmiddelen wmo-trapliften reguliere ict projecten Mazo wegen, straten en pleinen civieltechnische kunstwerken openbare verlichting gemeentelijke gebouwen openbaar groen vastgoed info systeem
njn
njn
njn
njn njn njn njn
totaal reguliere investeringen
0 415 123 0 0 20 117 0 1.317 245 575 125 25 1.914 15 262 510 420 82
0 275 36 58 8.400 20 195 0 0 44 575 125 25 2.134 175 155 627 360 27
0 275 37 58 0 20 195 0 587 44 575 125 25 2.134 79 155 450 360 27
40 275 37 58 0 20 195 19 0 45 575 125 25 2.184 53 155 450 360 27
0 275 37 58 0 20 195 0 0 45 575 125 25 2.184 22 155 450 360 27
40 1.515 270 232 8.400 100 897 19 1.904 423 2.875 625 125 10.550 344 882 2.487 1.860 190
6.165
13.231
5.146
4.643
4.553
33.738
95 282 3.612 900
0 200 0 1.400
0 200 0 2.925
0 200 0 2.950
0 200 0 2.950
95 1.082 3.612 11.125
4.889
1.600
3.125
3.150
3.150
15.914
600
0
0
0
0
600
600
0
0
0
0
600
11.654
14.831
8.271
7.793
7.703
50.252
II Overige investeringen 01 06 11 11
centrumplan onderwijsvoorzieningen buitenring riolen
njn njn njn
totaal overige investeringen
III Leningen 07 lening Holding Stadion Kerkrade BV
totaal leningen
Totaal investeringen
njn
