!
! !
! ! ! ! ! ! ! De Belgische farmaceu0sche industrie 2014 Rapport samengesteld door: Saïdjah Tijtel Tom Vansteenkiste
! ! ! ! ! ! ! April 2014
! Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg Tervurenlaan 168 bus 2, 1150 Brussel Alle rechten voorbehouden
! ☎ !
+32-‐2-‐219-‐11-‐74
!
+32-‐2-‐218-‐78-‐21
[email protected]
!
www.nkvk.be
!
2
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
! ! ! Disclaimer & auteursrechten
Dit rapport werd met de uiterste zorg samengesteld. De Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg (NKVK) en haar medewerkers streven naar juistheid, actualiteit en volledigheid van de informaFe, maar kunnen echter niet de correctheid, noch volledigheid van de informaFe garanderen. De lezer is zich er eveneens van bewust dat de informaFe kan veranderen, zonder dat hij of zij daar van tevoren van op de hoogte wordt gebracht. De NKVK doet haar uiterste best om uitspraken van personen op een objecFeve manier weer te geven, in overeenstemming met de bedoeling waarmee en de context waarin ze gebeurden. Toch is het mogelijk dat in het rapport meningen en uitspraken van personen worden weergegeven, die niet noodzakelijk als algemeen geldend geïnterpreteerd mogen worden. Bovendien zullen deze uitspraken evenmin steeds overeenstemmen met de overtuigingen van de NKVK. Daarom kan de NKVK niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van het rapport of voor het gebruik dat hiervan wordt gemaakt. We sluiten tevens elke aansprakelijkheid uit voor schade die verband houdt met het gebruik van dit rapport.
!
De in dit rapport beschikbaar gestelde structuur, tekst, figuren, fiches en tabellen kunnen afgedrukt en/of verveelvoudigd worden voor persoonlijk gebruik, met uitsluiFng van elke verdere verveelvoudiging, distribuFe, commercialisaFe of exploitaFe onder derden, tenzij met voorafgaande toestemming van de Nederlandse Kamer van koophandel voor België en Luxemburg.
! De Belgische farmaceu@sche industrie 2014 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg, ©2014
3
Inleiding De Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg (NKVK) verricht meerdere malen per jaar onderzoek naar verschillende sectoren van de Belgische markt. De NKVK streeR ernaar om ondersteuning te bieden aan Nederlandse bedrijven die de Belgische markt willen betreden. Door middel van het aanbieden van op@male begeleiding, effec@eve kennisoverdracht en het publiceren van marktrapporten helpt zij Nederlandse ondernemers bij het grensverleggend handeldrijven. Dit marktrapport betreR een studie van de Belgische farmaceu@sche industrie. In dit rapport wordt in het eerste hoofdstuk het sociaal-‐economisch beeld van België in kaart gebracht. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de geografische en bestuurlijke indeling van België en wordt informa@e gegeven over de bevolking, de economische situa@e en de wetgeving. Dit hoofdstuk sluit af met een analyse van de cultuurverschillen tussen het zakendoen in België en Nederland. In het tweede hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de Belgische farmaceu@sche industrie, de kerncijfers van de industrie worden allereerst in kaart gebracht. Vervolgens wordt de industrie geanalyseerd op basis van omzetgegevens, produc@egegevens, investeringen en onderzoek en ontwikkeling. Het hoofdstuk eindigt met een overzicht van de belangrijkste actoren die invloed hebben op de Belgische farmaceu@sche industrie en een overzicht van Belgische farmaceu@sche bedrijven. In het derde hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de verschillende type en soorten geneesmiddelen. Tevens wordt er beschreven hoe het ontwikkelingsproces verloopt van geneesmiddelen. Daarna wordt er in het kort omschreven hoe farmaceu@sche bedrijven geneesmiddelen kunnen commercialiseren en hoe de registra@eprocedure verloopt voordat het geneesmiddel vermarkt mag worden. In het vierde hoofdstuk worden de trends en ontwikkelingen in de Belgische farmaceu@sche industrie in kaart gebracht.
! !
De Belgische farmaceu@sche industrie 2014 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg, ©2014
4
Inhoudsopgave 1 Sociaal-‐economisch beeld van België .....................................................................................7 1.1 Geografie en bestuurlijke indeling ...................................................................................7 1.2 Bevolking .......................................................................................................................11 1.3 Economie .......................................................................................................................14 1.3.1 Bruto Binnenlands Product .....................................................................................14 1.3.2 Infla@e .....................................................................................................................15 1.3.3 Consumentenvertrouwen .......................................................................................16 1.3.4 Ondernemingen en faillissementen ........................................................................17 1.3.5 Beroepsbevolking en werkloosheid ........................................................................19 1.3.6 Buitenlandse handel ...............................................................................................20 1.4 Wetgeving ......................................................................................................................22 1.4.1 Handelswetgeving ..................................................................................................22 1.4.2 Belas@ngwetgeving .................................................................................................23 1.4.3 Producteisen ...........................................................................................................24 1.4.4 Consumentenbescherming .....................................................................................24 1.5 Cultuurverschillen België en Nederland ........................................................................26 2 De Belgische Farmaceu@sche Industrie ...............................................................................31 2.1 Beschrijving van de farmaceu@sche industrie ...............................................................31 2.1.1 Marktafakening .....................................................................................................31 2.1.2 Farmaceu@sche industrie en sectoren ...................................................................31 2.1.3 Kernac@viteiten van de Belgische farmaceu@sche industrie ..................................33 2.2 Kerncijfers van de Belgische farmaceu@sche industrie ..................................................34 2.2.1 Omzetgegevens ......................................................................................................34 2.2.2 Produc@egegevens ..................................................................................................35 2.2.3 Investeringen ..........................................................................................................36 2.2.4 Werkgelegenheid ....................................................................................................39 2.2.5 Onderzoek en ontwikkeling ....................................................................................43 2.2.6.Buitenlandse handel ...............................................................................................47 2.3 Belangrijkste actoren van de Belgische farmaceu@sche industrie .................................48 2.4 Belgische farmaceu@sche ondernemingen ...................................................................52 2.4.1 Aantal ondernemingen ..........................................................................................52 2.4.2 Omzet van ondernemingen ...................................................................................53 2.5 Kenmerken van de Belgische farmaceu@sche industrie ................................................55 De Belgische farmaceu@sche industrie 2014 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg, ©2014
5 2.5.1 Marktstructuur .......................................................................................................55 2.5.2 Belgische Pharma Valley ........................................................................................55 2.5.3 Samenwerkingverbanden .......................................................................................57 2.5.4 Belgische academici ................................................................................................58 3. Ontwikkeling en registra@e van geneesmiddelen ................................................................59 3.1 Defini@e geneesmiddel ..................................................................................................59 3.2 Productgroepen farmaceu@sche industrie naar gebruik ...............................................60 3.2.1 VoorschriRplich@ge geneesmiddelen voor humaan gebruik ..................................60 3.2.2 Geneesmiddelen voor veterinair gebruik ...............................................................60 3.2.3 OTC-‐ geneesmiddelen/ zelfzorggeneesmiddelen ...................................................61 3.2.4 In vitro diagnos@ca .................................................................................................61 3.3 Productgroepen van geneesmiddelen naar produc@eoorsprong .................................62 3.3.1 Origineel geneesmiddel ..........................................................................................62 3.3.2 Generische geneesmiddelen ..................................................................................62 3.3.3 Kopieën ...................................................................................................................63 3.4 Ontwikkeling van een geneesmiddel .............................................................................63 3.4.1 Ontdekking van nieuwe moleculen ........................................................................ 64 3.4.2 Preklinisch onderzoek ............................................................................................64 3.4.3 Klinisch onderzoek ..................................................................................................65 3.4.4 Registra@e van een geneesmiddel ..........................................................................66 3.4.5 Prijs en terugbetaling ..............................................................................................66 3.4.6 Lancering van geneesmiddelen ..............................................................................69 4. Trends en ontwikkelingen ....................................................................................................71 4.1 Opkomende economieën ..............................................................................................71 4.2 Verweving farmaceu@sche en biotechnologie industrie ...............................................71 4.3 Voorschrijfgedrag artsen ...............................................................................................72 4.4 Opkomst geneesmiddelen tegen beschavingsziekten ...................................................73 4.5 Klimaatwetgeving ..........................................................................................................74 4.6 Technologische ontwikkeling .........................................................................................74 5 Bedrijfsfiches ........................................................................................................................76 6 Fiches laboratoria ..............................................................................................................119 7 Nujge adressen en gegevens ............................................................................................121 7.1 Fiches belangenverenigingen ......................................................................................121 7.2 Fiches Vakbeurzen Farmaceu@sche industrie ..............................................................133 7.3 Fiches vakbladen ..........................................................................................................136 De Belgische farmaceu@sche industrie 2014 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg, ©2014
6 Lijst van figuren, tabellen en grafieken .................................................................................142 Bronnen ................................................................................................................................144 Eindnoten ..............................................................................................................................146
!
De Belgische farmaceu@sche industrie 2014 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg, ©2014