De Belgische Doe-Het-Zelfmarkt 2013
Rapport samengesteld door: Roy Grégoire Tom Vansteenkiste
Januari 2013
Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg Tervurenlaan 168 bus 2 1150 Brussel
+32-2-219-11-74
[email protected]
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische doe-het-zelfmarkt 2013
+32-2-218-78-21 http://www.nkvk.be
1
Disclaimer & auteursrechten Dit rapport werd met de uiterste zorg samengesteld. De Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg (NKVK) en haar medewerkers streven naar juistheid, actualiteit en volledigheid van de informatie, maar kunnen echter niet de correctheid, noch volledigheid van de informatie garanderen. De lezer is zich er eveneens van bewust dat de informatie kan veranderen, zonder dat hij of zij daar van tevoren van op de hoogte wordt gebracht. De NKVK doet haar uiterste best om uitspraken van personen op een objectieve manier weer te geven, in overeenstemming met de bedoeling waarmee en de context waarin ze gebeurden. Toch is het mogelijk dat in het rapport meningen en uitspraken van personen worden weergegeven, die niet noodzakelijk als algemeen geldend geïnterpreteerd mogen worden. Bovendien zullen deze uitspraken evenmin steeds overeenstemmen met de overtuigingen van de NKVK. Daarom kan de NKVK niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van het rapport of voor het gebruik dat hiervan wordt gemaakt. We sluiten tevens elke aansprakelijkheid uit voor schade die verband houdt met het gebruik van dit rapport. De in dit rapport beschikbaar gestelde structuur, tekst, figuren, fiches en tabellen kunnen afgedrukt en/of verveelvoudigd worden voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialisatie of exploitatie onder derden, tenzij met voorafgaande toestemming van de Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg.
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische doe-het-zelfmarkt 2013
2
Inhoudsopgave – De Belgische Doe-Het-Zelfmarkt 2013 Inleiding ..................................................................................................................................................5 Hoofdstuk 1: Sociaal-economisch beeld van België ........................................................................6 1.1 Geografie en bestuurlijke indeling......................................................................................................6 1.2 Bevolking ............................................................................................................................................8 1.3 Economie ......................................................................................................................................... 10 1.3.1 Bruto Binnenlands Product ................................................................................................. 10 1.3.2 Inflatie .................................................................................................................................. 10 1.3.3 Consumentenvertrouwen .................................................................................................... 11 1.3.4 Ondernemingen en faillissementen ..................................................................................... 12 1.3.5 Beroepsbevolking en werkloosheid ..................................................................................... 13 1.3.6 Buitenlandse handel ............................................................................................................. 14 1.3.7 Notionele intrestaftrek ......................................................................................................... 15 1.4 Tips voor zakendoen in België ......................................................................................................... 16
Hoofdstuk 2: Analyse van de Belgische doe-het-zelfmarkt ........................................................ 19 2.1 Marktafbakening ............................................................................................................................. 19 2.2 Omzet Belgische doe-het-zelfmarkt ................................................................................................ 21 2.2.1 Totale omzet......................................................................................................................... 21 2.2.2 Omzetontwikkelingen .......................................................................................................... 22 2.3 Belgische doe-het-zelforganisaties .................................................................................................. 23 2.3.1 Aantal en spreiding............................................................................................................... 23 2.3.2 Grote ketens ......................................................................................................................... 25 2.3.3 Zelfstandigen en aankoopgroeperingen .............................................................................. 29 2.3.4 Overige formules .................................................................................................................. 33 2.3.5 Vakorganisaties .................................................................................................................... 37 2.3.6 Beurzen................................................................................................................................. 38 2.3.7 Vak- en consumentenbladen ............................................................................................... 39 2.4 Concurrentieverhoudingen .............................................................................................................. 40 2.4.1 Marktpenetratie ................................................................................................................... 40 2.4.2 A-/B-/C-merken vs. Private labels ........................................................................................ 40 2.4.3 Branchevervaging/Cherry Picking ........................................................................................ 43 2.4.4 De bouw als concurrent ....................................................................................................... 45 2.5 Leveranciers ..................................................................................................................................... 46 2.6 Ontwikkelingen in het doe-het-zelfassortiment .............................................................................. 47 2.7 E-commerce en E-promotion ........................................................................................................... 50 2.7.1 E-commerce ......................................................................................................................... 50 2.7.2 E-promotion ......................................................................................................................... 52
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische doe-het-zelfmarkt 2013
3
2.8 Outlook ............................................................................................................................................ 54 2.8.1 Hornbach .............................................................................................................................. 54 2.8.2 Scenario’s doe-het-zelfsector 2020 ...................................................................................... 54
Hoofdstuk 3: Analyse van de Belgische doe-het-zelfconsument ............................................57 3.1 Demografische groepen .................................................................................................................. 57 3.1.1 De vrouw als doe-het-zelver ................................................................................................ 57 3.1.2 Vergrijzing/Ouderen ............................................................................................................. 59 3.1.3 Jongeren ............................................................................................................................... 59 3.2 Huisvesting en woningmarkt ........................................................................................................... 61 3.2.1 Huishoudens ......................................................................................................................... 61 3.2.2 Bouwvergunningen .............................................................................................................. 61 3.2.3 Invloed van de overheid ....................................................................................................... 62 3.2.4 Hypotheken en huizeneigenaarschap .................................................................................. 62 3.3 Tijdsbesteding .................................................................................................................................. 64 3.3.1 Algemeen ............................................................................................................................. 64 3.3.2 Folders .................................................................................................................................. 65 3.4 Koopkracht en koopgedrag ............................................................................................................. 66 3.4.1 Huishoudbudget ................................................................................................................... 66 3.4.2 Kortingsbonnen .................................................................................................................... 68 3.5 (Sociaal-)technologische ontwikkelingen ........................................................................................ 69 3.5.1 Internetgebruik .................................................................................................................... 69 3.3.2 Social Media ......................................................................................................................... 69 3.5.3 Tablets en smartphones ....................................................................................................... 70 3.5.4 E-shoppen............................................................................................................................. 70
Hoofdstuk 4: Informatiefiches ..................................................................................................71 4.1 Informatiefiches van de grootste Belgische ketens ......................................................................... 72 4.2 Informatiefiches van aankoopgroeperingen ................................................................................... 77 4.3 Informatiefiches van de overige formules ....................................................................................... 84 4.4 Top 100 doe-het-zelfbedrijven in België op basis van omzet .......................................................... 94 4.5 Informatiefiches van vakorganisaties ............................................................................................. 98 4.6 Informatiefiches van beurzen ........................................................................................................ 100 4.6.1 Beurzen in de Benelux ........................................................................................................ 100 4.6.2 Beurzen in overig Europa ................................................................................................... 115 4.6.3 Tweede ‘Global DIY Summit’ .............................................................................................. 122 4.7 Informatiefiches van vakbladen ................................................................................................... 123 Lijst van figuren, tabellen en grafieken ............................................................................................... 136 Bronnenlijst.......................................................................................................................................... 137
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische doe-het-zelfmarkt 2013
4
Inleiding Het doel van dit rapport is de Belgische doe-het-zelfmarkt op een heldere manier inzichtelijk te maken, door zowel een beschrijving te geven van de randvoorwaarden voor opereren op de Belgische markt, alsmede het verstrekken van uitgebreide en concrete sectorinformatie. Het zwaartepunt in dit rapport zal liggen bij de ‘Big Four’, de vier grootste bedrijven van de Belgische doe-het-zelfmarkt; Brico Belgium, Gamma België, Hubo België en Mr. Bricolage. Er zullen nochtans vele andere bedrijven de revue passeren om een zo compleet mogelijk overzicht te geven van deze miljardensector. Deze marktstudie gaat van start met een inleidend hoofdstuk waarin een beeld van België wordt geschetst. Hier worden de belangrijkste demografische en economische gegevens meegegeven. Ook wordt er ingegaan op een aantal cultuurverschillen tussen België en Nederland op het gebied van zaken doen. In het tweede hoofdstuk volgt een uiteenzetting van de aanbodkant van de Belgische doe-hetzelfmarkt: de bedrijfstak, hun (financiële) prestaties, belangenorganisaties, trends en ontwikkelingen en een verscheidenheid aan spelers en factoren die dit beïnvloeden. Hoofdstuk drie geeft een analyse van de vraagkant van de doe-het-zelfmarkt, oftewel de Belgische consument. Niet alleen hun huidige koopgedrag wordt grondig onder de loep genomen, ook trends en ontwikkelingen op consumentniveau die de structuur van deze markt in België (kunnen) beïnvloeden worden besproken. Tot slot staan in hoofdstuk vier informatiefiches van de belangrijkste Belgische doe-het-zelfbedrijven, -aankoopgroeperingen, -vakorganisaties, -beurzen en –vakbladen. Zo heeft u een overzicht van alle middelen die tot uw beschikking staan om de Belgische doe-het-zelfmarkt te verkennen, dan wel te betreden. Om deze studie te vervolledigen werd de Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg bijgestaan door een aantal experts uit de sector. Graag willen wij deze mensen hierbij bedanken. Hierbij denken wij in het bijzonder aan de heer Thierry Coeman, voormalig voorzitter van de Belgian DIY Association (BDA) en General Manager van de Belgische Sales Management Association (SMA), alsook aan de heer Piet de Coninck, voorzitter van de Federation of Belgian Industry (Febin), de belangenorganisatie van Belgische doe-het-zelfleveranciers.
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische doe-het-zelfmarkt 2013
5