{
nieuwsbrief voor ondernemende varkenshouders
01 WINTER 2008
editoriaal I Dierengezondheid brengt op I Er beweegt heel wat in onze varkenshouderij. Ik heb
Verder, geloof ik dat de initiatieven die in deze
het daarbij niet over de huidige lage varkensprijzen
Nieuwsbrief worden aangekondigd, waarbij ver-
bij stijgende voederprijzen, hoewel dergelijke cri-
schillende instellingen hun informatie- en bege-
sissituaties vaak van dien aard zijn dat ze bepaalde
leidingsinspanningen bundelen, echt wel de goede
evoluties versnellen. Ik wil het hebben over de opval-
aanpak is. Ik denk hierbij aan de studiedagen van
lende vooruitgang op het vlak van de hygiëne en de
de belangenvereniging VEVA in samenwerking
gezondheidssituatie op de varkensbedrijven. Dit kan
met Boehringer Ingelheim. Ik denk ook aan de
natuurlijk niet zonder bekwame varkenshouders,
gemeenschappelijke themastand ‘Hoge Gezond-
bedrijfsleiders die weten, vooral ook door te meten.
heid’ van Hyvar Select (met Hypor en Hypor KI),
Ik durf te stellen dat ook Boehringer Ingelheim daar-
Janssen Animal Health en Boehringer Ingelheim
toe haar bijdrage levert, niet alleen met vaccins maar
op de komende Agridagen te Geel. Wij hopen bij
ook met haar begeleidingssysteem.
deze gelegenheden de varkenshouders van vandaag en morgen te kunnen begroeten.
In deze Nieuwsbrief laten we niet alleen de voorzitter van de beroepsvereniging voor varkenshouders VEVA aan het woord maar we trekken ook
Dr. Peter Cuypers Director Business Unit Animal Health
langs enkele vooruitstrevende bedrijven, waaronder een SPF-fokbedrijf waar het voorkomen van besmetting veel sterker wordt gerealiseerd dan ooit bij mensen mogelijk is. Hier wordt meteen aangetoond dat een hoge gezondheidsstatus economisch opvallend rendeert. De cijfers inzake stijging van het worpgewicht en de groei van de biggen in de weken na de geboorte, gaan gepaard met een spectaculaire verlaging van de input van voeder en medicijnen. De aanpak van PIA door Boehringer Ingelheim ligt in dezelfde lijn.
Gezondheid ook belangrijke economische pijler
Een realistische kijk op SPF
6
Meten is weten
Reportage te velde
8
Uitnodiging infoavond Veva i.s.m. Boehringer Ingelheim
(interview)
Gezondheid ook belangrijke economische pijler In het voorjaar van 2008 zal VEVA, de Vereniging van Varkenshouders studiedagen organiseren in samenwerking met Boehringer Ingelheim. Het - ook economische – belang van de gezondheid, de preventie van ziekten, onder meer door bloedonderzoek (‘Meten is weten’) en vaccinatie, en de hygiëne komen er uitgebreid aan bod. Wij wilden weten hoe VEVA daar tegenaan kijkt en spraken met voorzitter André Bracke.
Samenwerking loopt al even
Informatie en ketenmanagement
“De samenwerking tussen VEVA en Boehringer
Voorzitter Bracke wijst erop dat op alle vlakken en over
Ingelheim loopt al een tijdje, ook op mijn eigen
gans de keten alles moet gedaan worden om de var-
bedrijf”, zegt André Bracke. Op zijn bedrijf loopt in-
kens gezond te houden. Hij beklaagt er zich ook over
derdaad een project van vaccinatie met het PIA-vaccin
dat de varkenshouder vaak te weinig informatie krijgt
van Boehringer Ingelheim “Ik kijk uit naar de resulta-
van het slachthuis over de slachtresultaten van zijn
ten”, zegt Bracke. “Bloedonderzoek is hierbij belang-
varkens. “Vaak hoort hij alleen maar van de slechte
rijk. Bepaalde problemen zoals PIA zijn immers niet
maar nooit van de goede resultaten”, zegt Bracke. Het
direct zichtbaar. ’t Is maar aan de slachtlijn dat je ermee
volstaat volgens André Bracke ook niet het hygiëne-
geconfronteerd wordt en er meteen de economische na-
probleem enkel op het varkensbedrijf aan te pakken,
delen van ondervindt.” Tegen januari 2008, dus voor de
ook verder in de keten, zowel in het transport als in het
studiedagen, moeten volgens André Bracke de resul-
slachthuis moet de aanpak doorgetrokken worden.
taten van het project in zijn bedrijf zichtbaar zijn, onder meer wat de gelijkvormigheid van de dieren betreft.
“Nu de varkensprijzen de kostprijs amper of niet dekken en de uitgaven aan veevoeder op jaarbasis met 45 à 50% gestegen zijn, is het alle hens aan dek in alle schakels van de keten. Als de varkenshouder met conformiteit dankzij vaccinatie tegen PIA enkele centen per kg meer krijgt, moet hij dat natuurlijk doen. Met onze studiedagen willen we de varkenshouders op het vlak van de gezondheid een instrument aanreiken om hun economische resultaten te verbeteren”, aldus nog André Bracke.
3
(gezondheid)
Een realistische kijk op SPF Op de Agridagen te Geel van 6 tot 8 februari 2008 zal Boehringer Ingelheim samen met het fokkerijbedrijf Hyvar Select en Janssen Animal Health op één themastand staan om samen hun visie op gezondheid uit te dragen. Hyvar Select uit Merksplas is dealer voor Hypor (een Hendrix-genetics company) in Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg. Wij gingen ons licht opsteken bij Hyvar Select, dat via een recente depop-repop als eerste Belgische productielocatie voor fokmateriaal op het SPF-spoor zit. Een enthousiaste zaakvoerder Kris Lauwerysen geeft toelichting.
DEPOP-REPOP EN SPF Voor alle duidelijkheid ‘depop’ staat voor depopulation of het leegmaken van het bedrijf en ‘repop’ staat voor repopulation of het herbevolken van een varkensbedrijf. SPF staat voor ‘Specific Pathogen Free’ of vrij van specifieke ziektekiemen. In een SPF-bedrijf worden via gesofisticeerde installaties en procedures alle besmettingsmogelijkheden optimaal vermeden.
Alle instrumenten, kleine voorwerpen e.a. die het bedrijf binnen moeten, gaan eerst door de UV-kast om besmetting te voorkomen.
Hyvar Select is gegroeid uit een bedrijf van de grootva-
GEZONDHEID AAN DE TOP VAN DE FOKKERIJ PIRAMIDE
der van Kris, die in de jaren vijftig van vorige eeuw een
Het is de bedoeling om samen met een genetica met-
vooruitstrevend legkippenbedrijf uitbouwde. Vader
een ook een zo hoog mogelijke gezondheid te leveren
Lauwerysen maakte er in 1976 een varkensbedrijf met
aan de klanten van Hyvar Select, die staan voor een
subfokdieren van Hypor van en Kris begon in 1986 met
40.000 zeugen en een klein miljoen varkens. “Een
de verkoop van Hypor fokgelten. In 1998 nam hij het
maximale gezondheidsgraad aan de top van de fokke-
bedrijf van vader over en maakte er een basisfokbe-
rijpiramide maakt het mogelijk om op elk niveau hoge
drijf van. Dit basisfokbedrijf werd dus recent op SPF-
gezondheid te bekomen”, aldus Kris Lauwerysen.
niveau heropgestart.
Meteen wilde hij aantonen dat, ook in een regio met grote concentratie varkens als Vlaanderen, SPF mogelijk is. Daartoe werd in september 2006 het bedrijf volledig ontruimd, gereinigd en omgebouwd voor SPF. Op 4 januari van 2007 werd het weer opgestart met dieren van de Hypor-SPF Nucleus Gratal, een bedrijf ideaal gelegen in de Spaanse Pyreneeën. Dit bedrijf is vrij van APP, Mycoplasma, Leptospyra pomona, PCRV, PRRSV, bijna alle Salmonellastammen, TGE, Brucella, Auj, KVP, Schurft, AR en Dysenterie en klinisch vrij van PIA. Hyvar Select voorzag zich dus van uitstekende genetica met een hoge gezondheidsstatus.
EEN HELE ONDERNEMING...MET RESULTATEN
Na 11 maanden heeft men echter kunnen vaststellen
“De depop-repop en de aanpassing van het fokkerijbedrijf
dat men erin geslaagd is de gezondheidsstatus op het
aan de eisen van een SPF-bedrijf was een hele onder-
bedrijf te behouden. En de winst uit gezondheid is toch
neming”, zegt Kris Lauwerysen. “Bij het leegmaken van
wel opvallend. Zo wordt 18% meer geboortegewicht
het bedrijf konden we voor de noodzakelijke protocollen,
per zeug gehaald en 11% minder voeder gebruikt. Dus
van reinigen en ontsmetten tot insectenbestrijding, na-
meer vlees, minder voer en minder mest. We gaan
tuurlijk rekenen op de know-how van Hypor. Vervolgens
meer gedetailleerd in op deze cijfers in de rubriek ‘Me-
moest de bio-security van het bedrijf opnieuw worden
ten is weten’ (blz. 6).
geëvalueerd, van de scheiding propere-vuile weg over aanplantingen rond het bedrijf, procedures voor de
OPTIMALISEREN GEZONDHEIDSSTATUS
toegang van het personeel, leveranciers van sperma,
Hypor wil met zijn systeem bijdragen tot een hogere ge-
voeder, enz. tot de mestafvoer en het transport van de
zondheid bij de klant, en aantonen dat gezondheid eco-
dieren.” En dit alles moet men blijven evalueren. “In de
nomisch waardevol en dus rendabel is. Daarvoor is niet
lijn van de SPF-principes worden de dieren niet behan-
noodzakelijk depop-repop nodig maar wel het optimali-
deld noch gevaccineerd tegen ziektes waar we vrij van
seren van de gezondheidsstatus met alle mogelijke mid-
zijn”, aldus Kris Lauwerysen. “We gaan echt wel tot het
delen. “Wij willen wel onze ervaringen terzake uitdragen
uiterste”, zegt Kris. “Als het hier niet lukt dan lukt het
en advies geven”, zegt Kris Lauwerysen. “Dat is dan ook
nergens.”
één van de doelstellingen van het gemeenschappelijk project met Boehringer Ingelheim op de Agridagen te Geel.”
5
(rubriek)
‘Meten is weten’ RESULTATEN VAN EEN HOGE GEZONDHEIDSSTATUS
‘Meten is weten’ betekent onder meer in het geval van PIA dat men de ziekte tijdig kan vaststellen door bloedonderzoek. Maar ‘meten is weten’ geldt ook voor andere aspecten van het management, bijvoorbeeld de resultaten van een hoge gezondheidsstatus. Bij het SPF-fokbedrijf Hyvar Select (zie blz. 4) werden na 11 maanden hoge gezondheidsstatus, in november 2007 dus, de resultaten gemeten en die mogen er zijn. VERZAMELDE GEGEVENS
OPVALLENDE RESULTATEN
Uiteraard was een continue screening hier essentieel
Vóór de overschakeling naar SPF werden per 100
om de gezondheidsstatus te bevestigen, maar meteen
dekkingen 80,5 worpen geregistreerd, nadien 87,5 of
kwamen ook de economische voordelen naar voor. “Het
9% meer. Het aantal levende biggen steeg van 11,2 tot
bedrijf draait in het 3-wekensysteem en alle zeven zeu-
12,7 (+13,4%) en het aantal dode biggen daalde van
gengroepen hadden in november geworpen en waren
1,02 tot 0,72 (-30%). Het gemiddeld geboortegewicht
gespeend”, zegt bedrijfsleider Kris Lauwerysen. Het
van de biggen was vóór de depop 1,38 kg, nadien 1,44
ging voor 100% om eersteworpszeugen, wat de objec-
kg of 4% hoger. Het totaal levend worpgewicht per
tiviteit van de gegevens waarborgt.
zeug bedroeg dus na de overschakeling 18,28 kg tegen 15,45 kg voordien, een stijging met liefst 18%. Na 25
De SPF-resultaten werden vergeleken met de resul-
dagen was het positieve verschil in totaal gewicht per
taten van de eersteworpszeugen van Hyvar Select
worp al 27%. De vitaliteit van de biggen was verdub-
vóór de overgang naar SPF, vóór de depop dus. Zowel
beld. De stijging van het aantal biggen per worp die in
de kraamgegevens, de gewichtsontwikkeling van de
de sector wordt gerealiseerd, gebeurt in het algemeen
biggen, het voederniveau als het medicatiegebruik
ten koste van het geboortegewicht. Hier gaan ze beide
werden gemeten.
omhoog wat op zijn zachts gezegd opvallend is.
Kengetallen: voederopname tijdens de dracht en gewichtsontwikkeling bij de biggen
Na 11 weken bedroeg het gemiddeld gewicht van de
KENGETAL
VOOR DEPOP
NA DEPOP ( SPF )
VOORDEEL NA REPOP (SPF )
0 - 6 wk dracht
2.4 kg
2.4 kg
geen
6 -10 wk dracht
2.8 kg
2.4 kg
- 16 %
GEBOORTEGEWICHT PER BIG
verbetering met 28,7%. De sterfte tussen spenen en 11 weken was gedaald tot één vierde van voorheen. Intussen werd vastgesteld dat de voederbehoefte tussen 6 en 10 weken na de invoering van SPF 16% lager en tussen 10 en 15 weken 19% lager lag, het medica-
VOEROPNAME VAN DE GELT IN DE DRACHT
10 - 15 wk dracht
biggen vóór de depop 24,7 kg, met SPF 31,8 kg, een
3.1 kg
2.6 kg
- 19 %
1.38 kg / big
1.44 kg / big
+4%
(11.2 lev geb big/ worp)
( 12.7 lev geb big / worp )
WORPGEWICHT
15.45 kg
18.28 kg
+ 18 %
SPEENGEWICHT/WORP
74.00 kg
94.00 kg
+ 27 %
BIGGEWICHT OP 11WK
24.70 kg
31.80 kg
+ 28 %
tiegebruik lag 32% lager. Het economisch belang van deze resultaten behoeft geen verder betoog.
‘Reportage te velde’
(rubriek)
VACCINEREN WAAR NODIG Patrick Verhoeve leidt in Lichtervelde een gesloten varkensbedrijf met 400 zeugen, 300 opfokzeugen en 1.600 vleesvarkens. Op het bedrijf wordt het 4-wekensysteem toegepast. De 36-jarige Patrick komt uit een landbouwersgezin uit Nazareth maar ging aanvankelijk uit werken, iets wat zijn vrouw nog altijd doet. Hij werd echter varkenshouder toen hij 10 jaar geleden aan de Ridderstraat in Lichtervelde als bedrijfsleider op het mestvarkensbedrijf ‘De Vliekaert’ aan de slag ging. Hij bouwde het uit tot het voorbeeldbedrijf dat het nu is. Hoewel hij zo goed als alleen het varkensbedrijf runt, hebben we ook de bedrijfsdierenarts Patrick Rabaeys van Danis in onze reportage betrokken. We hadden dus met twee Patricks te maken, al kwam tussendoor ook één van de twee dochtertjes van Patrick Verhoeve ‘assistentie verlenen’. PROEF MET VACCINATIE “We hadden inderdaad via bloedonderzoek PIA vastgesteld en zijn dan vorig jaar begonnen met de vaccinatie van biggen bij het spenen”, zegt Patrick Verhoeve. Die proef is intussen afgelopen. “Bij mestvarkens hebben we de ziekte nooit opgemerkt maar wel bij de opfokzeugen”, voegt dr. Patrick Rabaeys daaraan toe. Dit leverde ongelijke en soms ‘platte’ varkens op. Patrick Rabaeys denkt dat het fokmateriaal van kruisingen tussen verschillende rassen gevoeliger is voor PIA dan dat van basisrassen. NA DE VASTSTELLINGEN Het fokmateriaal wordt in het bedrijf dan ook preventief aangepakt met vaccinatie tegen PIA. Vleesvarkens daarentegen worden hier niet meer tegen PIA gevaccineerd. “Met de vaccinatie van de fokgelten doen we verder”, zegt Patrick Verhoeve, “en de resultaten liegen er niet om. Op 100 kg krijgen we een opvallend goede uniformiteit”, aldus nog Patrick Verhoeve. En dat hebben we dan ook kunnen vaststellen.
7
I Uitnodiging infoavond Veva i.s.m. Boehringer Ingelheim :: UITNODIGING INFOAVOND ::
JA, DE VARKENSHOUDERIJ
HEEFT TOEKOMST!
“Hoe verzeker ik te allen tijde een rendabel en gezond varkensbedrijf?”
:: INHOUDELIJK ::
:: PROGRAMMA ::
Veva organiseert in samenwerking met Boehringer Ingelheim 6 regio-
20u00: Start infoavond – spreker:
nale infoavonden voor varkenshouders. Boehringer Ingelheim denkt
ir. Peggy De Backer, PIC Manager
mee met ondernemende varkenshouders en helpt varkenshouders
Boehringer Ingelheim
meten om te weten. Deze infoavonden geven u een inzicht in eco-
21u30: Receptie
nomisch belangrijke parameters, aan de hand van voorbeelden en praktische tips welke u eenvoudig kan toepassen in uw dagelijkse bedrijfsvoering. Want de hamvraag die elke varkenshouder bezig houdt, is: “Hoe verzeker ik te allen tijde een rendabel en gezond varkensbedrijf?”
IK SCHRIJF ME IN VOOR DE INFOAVOND: MAANDAG 4 FEBRUARI - Langemark - Markt 32 - zaal Munchenhof DINSDAG 5 FEBRUARI - Aalter – Vaartlaan 42 - zaal Ten Dauwe MAANDAG 11 FEBRUARI - Sint-Niklaas - Weverstraat 23 - Biotechnisch Instituut DINSDAG 12 FEBRUARI - Roeselare - Ardooisesteenweg 250 - zaal Rolarius WOENSDAG 13 FEBRUARI - Meeuwen-Gruitrode - Royerplein 1 - CC Gruitrode DONDERDAG 14 FEBRUARI - Merksplas - Hoekeinde 28 - zaal Herthoeve
NAAM EN VOORNAAM: STRAAT EN HUISNUMMER: POSTCODE EN PLAATS: E-MAIL: AANTAL PERSONEN:
FAX UW INSCHRIJVINGSKAART NAAR 09/ 229 37 52 OF E-MAIL NAAR
[email protected]
Organisatie van:
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V. Arianelaan 16 - 1200 Brussel www.boehringer-ingelheim.com www.ileitis-pia.be
In samenwerking met:
info? Kristine Van der Meirsch Tel: 02 77 33 456 of mail:
[email protected] V.U. : A. Brys
