JONGE VARKENSHOUDERS TEKENEN VOOR EEN EERLIJKE PRIJS - PERSMAP Voorstelling op het varkensbedrijf van Olivier Geerts Lossestraat 7, Pepingen
INHOUD 1. 2. 3. 4.
Cartoon Boodschap van Groene Kring en de jonge varkenshouders Documentatie: de varkenssector in crisis Voorstelling Groene Kring
De persmap en bijbehorende cartoon is digitaal ter beschikking via www.groenekring.be Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
1. CARTOON
De persmap en bijbehorende cartoon (ook in zwart-wit) is digitaal ter beschikking via www.groenekring.be
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
2. BOODSCHAP VAN GROENE KRING EN DE JONGE VARKENSHOUDERS Aan de hand van een cartoon wil Groene Kring, de vereniging voor jonge land- en tuinbouwers, de burger en consument sensibiliseren over de huidige situatie van de varkenshouders. De crisis in de varkenshouderij sleept inmiddels al vijf jaar aan en is vandaag onhoudbaar geworden. De varkenshouders zitten tussen hamer en aambeeld: enerzijds lopen de kosten voor de varkenshouder op, maar anderzijds kunnen de varkenshouders deze kosten niet doorrekenen. Jan Arnouts, jonge varkenshouder: “Aan de kostenzijde is de verhoging van de grondstoffenprijzen de belangrijkste factor. Deze verhoging is te wijten aan een wereldwijde vraag naar grondstoffen door een grotere bevolking en een groeiende welvaart. De vraag naar grondstoffen wordt nog versterkt door de zoektocht naar alternatieve energiebronnen, zoals biobrandstoffen en bio-energie. Bovendien zoeken speculanten, gestimuleerd door de financiële crisis, naar andere mogelijkheden om hun geld te beleggen en deze hebben ze gevonden in de grondstoffen markt. Hierdoor wordt de vraag naar grondstoffen kunstmatig verhoogd. Aan de andere kant stellen wij vast dat de prijs die we ontvangen voor onze varkens niet gunstig evolueert en dit ondanks een (licht) krimpend aanbod en een zeer goed draaiende export. Bij een goedwerkende markt van vraag en aanbod zou men verwachten dat de verkoopprijs stijgt. Dit is evenwel niet het geval. Verder gaan de varkenshouders ook in op de vragen van de consument rond voedselveiligheid en dierenwelzijn, onder meer via groepshuisvesting. We vinden het dan ook erg jammer dat de meerwaarde van het product niet tot bij de verbruiker wordt doorgerekend.” “De jonge varkenshouders roepen op om de stijgende kosten verder in de keten te kunnen doorrekenen” stelt Marijke Jordens, voorzitter Groene Kring. “Dit kan enkel mits een correct werkende markt waarbij de ketenmarges correct worden gespreid, en een sensibilisering van de consument waarbij een eerlijke prijs voor een eerlijk product voorop staat.” De jonge varkenshouders tekenen via deze cartoon voor een eerlijke prijs en een toekomst.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
3. DOCUMENTATIE: DE VARKENSSECTOR IN CRISIS De jonge varkenshouders roepen op om de stijgende kosten verder in de keten te kunnen doorrekenen. Dit kan enkel mits een correct werkende markt waarbij de ketenmarges correct worden gespreid, en een sensibilisering van de consument waarbij een eerlijke prijs voor een eerlijk product voorop staat. Sinds 2007 heeft de sector het hard te verduren en vandaag zijn we op een punt waarop de situatie onhoudbaar is geworden. Een varkenshouder is iemand die leeft voor zijn job, die begaan is met zijn dieren en die fier is op het eindproduct. Het kweken van big tot vleesvarken of zeug gebeurt dan ook met de grootste zorg voor dierenwelzijn en milieu en met de beste kennis van de sector. De varkenshouder van vandaag is een harde werker, een dierenliefhebber maar ook een ondernemer en een boekhouder. Een landbouwbedrijf uitbaten is immers meer dan het werk in de stallen en op het land. Het is durven vooruit kijken en investeren in de toekomst. De varkenshouder is een mens met passie voor zijn werk. Maar wanneer dit betekent dat hij op het eind van de dag niets meer overheeft om zelf van te (over)leven, zinkt de moed in de schoenen. De structureel toenemende grondstoffenprijzen en de daaraan verbonden voederprijzen enerzijds, en de tegenvallende varkensprijzen anderzijds zorgen er voor dat heel wat varkenshouders momenteel met verlies werken omdat de sector deze meerkosten niet kan doorrekenen naar de verbruiker of de consument. In de hierop volgende alinea's gaan we verder in op een aantal belangrijke parameters die leiden tot de huidige crisissituatie.
Hoge kosten In tijden van schaarste stijgen de prijzen waardoor ook de kosten voor de varkenshouders stijgen. De facturen voor onder andere veevoeders, energie en lonen lopen op. Bij aanhoudende prijsstijgingen moeten deze kosten worden doorgerekend in de keten. Verder investeren de varkenshouders ook in voedselveiligheid en dierenwelzijn. Op die manier brengen zij een kwaliteitsvol product op de markt dat voldoet aan de wensen van de consument én de burger. Ook deze bijkomende kosten moeten worden doorgerekend in de keten. De varkenshouders zitten evenwel in een moeilijke positie: zij staan aan het begin van de keten en slagen er niet in om een eerlijk aandeel in de winstmarge te bekomen. In onderstaande grafiek van de prijzenevolutie zien we dat op een termijn van 5 jaar de grondstoffenprijzen en de consumentenprijzen in globale lijn stijgen. De verkoopprijs die de varkenshouder voor zijn product krijgt, blijft nagenoeg gelijk. Stijgende kosten en maatschappelijke investeringen worden dus enkel verrekend in het arbeidsinkomen van de varkenshouder. Groene Kring vraagt dat ook de varkenshouders de kosten kunnen doorrekenen in de keten.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
Grafiek: evolutie van de stijgende grondstoffen- en consumentenprijzen ten opzichte van de fluctuerende verkoopprijs voor de varkenshouder die op lange termijn geen stijging vertoont.
Ketenoverleg Voedsel wordt geproduceerd door verschillende schakels, ook wel ‘de agro-voedingsketen’ genoemd: de land- en tuinbouwsector produceert grondstoffen, de voedingsindustrie bewerkt en verwerkt deze en via verschillende distributiekanalen belandt het voedsel bij de consument. Binnen de keten is de positie van de primaire sector evenwel beduidend zwakker ten aanzien van de overige ketenschakels. Om dit op te vangen, werd een systeem van ketenoverleg opgezet waar werd afgesproken om de kosten op basis van de index door te rekenen aan de consument. Tot op heden werd deze afspraak evenwel niet gehonoreerd. Groene Kring wil dat het ketenoverleg ook in de praktijk resultaten oplevert: elke varkenshouder heeft recht op een (minstens) kostendekkende verkoopprijs.
Lage opbrengsten Aan de opbrengstenzijde valt op dat de prijs, die de varkenshouder ontvangt voor zijn varkens, niet gunstig evolueert. Dit ondanks een (licht) krimpend aanbod en een zeer goed draaiende export. Bij een goedwerkende markt van vraag en aanbod zou men verwachten dat de verkoopprijs stijgt. Dit is evenwel niet het geval. Groene Kring vraagt dat de varkenshouders hun producten kunnen verkopen aan een rechtvaardige verkoopprijs die minstens kostendekkend is. Hieruit moeten zij een loon kunnen genereren dat in lijn is met de maatschappelijke standaardlonen in Vlaanderen.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
Financiële crisis Al vijf jaar verkeert de sector in crisis waardoor de gevolgen voor alle varkenshouders, groot en klein, jong en oud, groot zijn. Bedrijven die al langer bezig zijn, zien hun spaarcenten verdwijnen en merken dat hun bedrijf geen restwaarde meer heeft wanneer ze het willen doorverkopen. Maar vooral jonge bedrijven zijn kwetsbaar en voelen de crisis het hardst: deze jonge bedrijfsleiders hebben grote investeringen gedaan en zien hun schuldenberg alsmaar groter worden. Naast de invloed op de financiële toestand van de varkenshouder mag ook het effect op de emotionele toestand van de bedrijfsleider en zijn gezin hier niet vergeten worden. Wanneer er een vergelijking wordt gemaakt binnen de varkenshouderij tussen 2006 en 2011 merken we dat er op 5 jaar tijd een stijging in de veevoederkosten kan waargenomen worden terwijl de verkoopprijs voor het varkensvlees nagenoeg hetzelfde is gebleven. De prijs die de varkenshouder krijgt voor zijn afgeleverd product zou minstens de kosten moeten dekken. Wanneer we 2006 als referentiejaar nemen, kunnen we, via onderstaand rekenvoorbeeld, concluderen dat de varkenshouders vandaag gemiddeld bijna 30.000 euro minder ter beschikking hebben om hun leningen te betalen en om van te leven. Groene Kring pleit voor een rendabele varkenssector met toekomst.
Financieringsmogelijkheden in de varkenshouderij Aangezien de varkenssector het laatste decennium aan enorme investeringen werd onderworpen (groepshuisvesting, emissiearme stallen,…) dreigt de generatiewissel en de overnameregeling problematisch te worden met de huidige financieringsmogelijkheden. Nu de sector in crisis verkeert, moet ook op korte termijn actie ondernomen worden om een ijskoude sanering uit de weg te gaan en een hele generatie jonge varkenshouders, die onder normale marktomstandigheden perfect competitief zijn, voor het faillissement te behoeden. Groene Kring pleit voor een dialoogdag met de belangrijkste financieringsinstellingen om tot nieuwe financieringsmodellen te komen voor de varkenshouderij.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
Export Door een hoge zelfvoorzieningsgraad kan de Vlaamse varkenssector inspelen op exportmogelijkheden. Belangrijk hierbij is dat de marktwerking correct en transparant verloopt en dat, indien nodig, wordt ingegrepen via exportrestituties die op duidelijke parameters gebaseerd zijn. Dit marktinstrument kan evenwel enkel op korte termijn een oplossing bieden voor de prijsvorming. Er moet dan ook werk worden gemaakt van een lange termijn visie, waarbij er nood is aan een structurele Europese aanpak. Groene Kring vraagt om een correcte en transparante marktwerking en dat er werk wordt gemaakt van een structurele Europese aanpak voor de varkenssector.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
4. VOORSTELLING GROENE KRING Groene Kring is de vereniging voor jonge land- en tuinbouwers in Vlaanderen en de Oostkantons. Alle jongeren tussen 16 en 35 met interesse voor land- en tuinbouw zijn welkom bij Groene Kring. De doelstelling van Groene Kring is drieledig: Beweging Groene Kring is een sociale beweging die jongeren uit de land- en tuinbouw samenbrengt. De plaatselijke gewesten brengen de lokale jonge land- en tuinbouwers samen en organiseren tal van activiteiten zoals studievergaderingen, bedrijfsbezoeken en grotere evenementen (een gymcana, ploegwedstrijden of een meerdaagse reis). Ook op provinciaal niveau komen jonge land- en tuinbouwers samen. De provinciale kern is het bestuur dat beslist over de jaarlijkse activiteiten die in de provincie worden georganiseerd. Zij neemt ook syndicale standpunten in die van belang zijn voor jonge land- en tuinbouwers. Vorming Groene Kring hecht belang aan de opleiding die jonge land- en tuinbouwers nodig hebben om een bedrijf rendabel en toekomstgericht uit te bouwen. Daarom organiseren de gewesten elk jaar studievergaderingen zodat de jonge land- en tuinbouwers dicht bij huis kunnen bijleren. Op provinciaal niveau worden er studievergaderingen georganiseerd die gericht zijn naar een grotere groep land- en tuinbouwers. Jonge land- en tuinbouwers die een opleiding voor het rijbewijs G nodig hebben of landbouwers die een bedrijfsleiderscursus willen volgen, kunnen ook bij Groene Kring terecht. Verder zijn er nog een aantal nationale vormingsinitiatieven, zoals de jaarlijkse jongerendagen waarop Groene Kringers worden uitgenodigd om bij te leren over actuele thema’s. Belangenverdediging Groene Kring verdedigt de belangen van de jonge land- en tuinbouwers. Dit gebeurt enerzijds via een sterke vertegenwoordiging in de structuren van Boerenbond waarbij de werkgroepen de standpunten en inbreng van Groene Kring voorbereiden en anderzijds via eigen initiatieven zoals een rondrit met een minister. Groene Kring zet zich ook in voor het imago van de hele land- en tuinbouwsector. Zo organiseren de lokale gewesten tractorenrondritten en opendeurdagen en vindt er jaarlijks een editie van ‘Boerderij in de Stad’ plaats. Door de aanwezigheid van Groene kring op de congressen van CEJA, de overkoepelende Europese beweging voor jonge land- en tuinbouwers, brengt Groene Kring de Vlaamse jongerenstandpunten ook op het Europese niveau aan.
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
Structuur Groene Kring
Jonge varkenshouders tekenen voor een eerlijke prijs
01/08/2012
