Zwitserleven Beleggingsfondsen
Jaarverslag
PERSONALIA BEHEERDER ACTIAM N.V. Postbus 8444 3503 RK Utrecht website actiam.nl/fondsbeheer
DIRECTIE ACTIAM N.V. J. de Wit, voorzitter E.J. van Bergen, directielid G.H.B. Coppens, directielid R.G.H. Verheul, directielid
RAAD VAN TOEZICHT R.G.J. Langezaal, voorzitter W. Horstmann B. Janknegt
JURIDISCH EIGENAAR Stichting Bewaarder Zwitserleven Beleggingsfondsen Croeselaan 1 Postbus 8444 3503 RK Utrecht
BEWAARDER KAS Trust & Depositary Services B.V. Nieuwezijds Voorburgwal 225 1012 RL Amsterdam
ACCOUNTANT KPMG Accountants N.V. Postbus 43004 3540 AA Utrecht
BANKREKENINGEN EN CUSTODIAN KAS BANK N.V. Nieuwezijds Voorburgwal 225 1012 RL Amsterdam
FISCAAL ADVISEUR REAAL N.V. Afdeling Fiscale Zaken Postbus 8444 3503 RK Utrecht
JURIDISCH ADVISEUR REAAL N.V. Afdeling Juridische Zaken Postbus 8444 3503 RK Utrecht De algemene informatie heeft betrekking op de situatie per datum van publicatie, 14 april 2015.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
2
Inhoud 1 Profiel 1.1 Onze beleggingsfilosofie in het kort 1.2 Verantwoord vermogensbeheer 1.3 Risicomanagement 1.4 Juridische structuur 1.5 DUFAS Code Vermogensbeheerders 1.6 Verslaglegging en overige informatie 1.7 Voorgenomen verkoop REAAL N.V.
4 5 5 6 6 7 7 7
Bijlage 1 Overzicht beleggingsstrategie en de vermogensbeheerder
8
Bijlage 2 Overzicht verantwoordelijke fondsmanager
8
2 Algemeen 2.1 Bericht van de Raad van Toezicht 2.2 Verslag van de beheerder 2.2.1 Kerncijfers 2.2.2 Wijziging beheerder Zwitserleven Beleggingsfondsen 2.2.3 Verklaring omtrent de bedrijfsvoering 2.2.4 Beheerontwikkelingen 2.2.5 Marktontwikkelingen en vooruitzichten 2.2.6 Verantwoord vermogensbeheer 2.3 Zwitserleven Aandelenfonds 2.4 Zwitserleven Europees Aandelenfonds 2.5 Zwitserleven Obligatiefonds 2.6 Zwitserleven Geldmarktfonds 2.7 Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds 2.8 Zwitserleven Credits Fonds 2.9 Zwitserleven Wereld Aandelenfonds 2.10 Zwitserleven Vastgoedfonds
11 12 14 14 15 16 16 17 20 24 26 29 32 34 36 38 40
3 Jaarrekening 2014 Zwitserleven Beleggingsfondsen 3.1 Balans 3.2 Winst- en verliesrekening 3.3 Kasstroomoverzicht 3.4 Toelichting 3.4.1 Balans 3.4.2 Winst- en verliesrekening 3.4.3 Beloningsbeleid 3.4.4 Overige toelichtingen
42 43 43 43 44 52 54 57 58
4 Jaarcijfers 2014 Zwitserleven Beleggingsfondsen 4.1 Zwitserleven Aandelenfonds 4.2 Zwitserleven Europees Aandelenfonds 4.3 Zwitserleven Obligatiefonds 4.4 Zwitserleven Geldmarktfonds 4.5 Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds 4.6 Zwitserleven Credits Fonds 4.7 Zwitserleven Wereld Aandelenfonds 4.8 Zwitserleven Vastgoedfonds
60 61 67 75 86 93 99 110 117
5 Overige gegevens 5.1 Belangen Directie en Raad van Toezicht 5.2 Gebeurtenis na balansdatum 5.3 Statutaire winstbestemmingsregeling 5.4 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
123 124 124 124 125
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
3
1 PROFIEL
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
4
1.1
ONZE BELEGGINGSFILOSOFIE IN HET KORT
Het grootste deel van onze beleggingsfondsen wordt actief beheerd op basis van een gematigd risicoprofiel. Daarnaast zijn er fondsen met (gedeeltelijk) een passieve beheerstijl. Zowel bij de actief als passief beheerde fondsen is sprake van verantwoord vermogensbeheer.
DE VERMOGENSBEHEERDERS De ons toevertrouwde gelden worden op een professionele en verantwoorde manier beheerd. Daarvoor is specialistische beleggingsexpertise noodzakelijk. De vermogensbeheerders beogen, om rekening houdend met het beleggingsbeleid dat voor de fondsen is geformuleerd, een zo goed mogelijk resultaat te behalen. Bijlage 1 geeft een overzicht van de Zwitserleven Beleggingsfondsen, de beleggingsstrategie en de vermogensbeheerder. Bijlage 2 bevat de namen van de fondsmanager(s) die verantwoordelijk zijn voor het beleggingsbeleid.
VERANTWOORD VERMOGENSBEHEER Wij vinden het voor onze beleggers van groot belang om verantwoord te beleggen. Wij houden ons daarom aan ESG-criteria, waarbij ESG staat voor Environment, Social en Governance. De ESG-criteria zijn gebaseerd op onze Fundamentele Beleggingsbeginselen. Deze beginselen zijn verankerd in ons beleggingsproces. Traditionele financiële en niet-financiële criteria worden samen gewogen om tot een goed renderende portefeuille te komen. Daarbij letten we nadrukkelijk op duurzame beleidsaspecten op het gebied van milieu, sociaal verantwoord ondernemen en goed ondernemingsbestuur. Vrijwel alle fondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen beleggen uitsluitend in ondernemingen en (overheids-)instellingen die voldoen aan onze beleggingsbeginselen voor verantwoord vermogensbeheer.
ACTIEF BEHEER MET GEMATIGD RISICOPROFIEL ACTIAM is van mening dat actief beheer voor beleggers waarde kan toevoegen. Door gedegen onderzoek en analyse zoeken we naar een optimale risico-rendementsafweging. Ons beleid is gericht op stabiele resultaten ten opzichte van de relevante benchmark en het behalen van beleggingsdoelstellingen. Voor elk beleggingsfonds is het beleggingsbeleid helder geformuleerd, inclusief restricties, richtlijnen en (risico)limieten. Onze fondsbeheerders volgen en monitoren dit continu. Het risico-rendementsprofiel van de Zwitserleven Beleggingsfondsen is gematigd; onze fondsen zijn gericht op het behalen van rendement op langere termijn. Voor beleggers in actief beheerde fondsen kan het fondsrendement achterblijven bij dat van de benchmark (index). Beleggers die dit risico willen verkleinen kunnen kiezen voor fondsen waarin mede sprake is van meer passief beheer. 1.2
VERANTWOORD VERMOGENSBEHEER
Ons verantwoord vermogensbeheer is gebaseerd op drie pijlers: onze Fundamentele Beleggingsbeginselen (uitmondend in uitsluitingscriteria), dialoog tussen vermogensbeheerder en de ondernemingen waarin kan worden belegd ‘engagement’ en uitoefening van stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen. De Fundamentele Beleggingsbeginselen vormen de basis van het ESG-beleid. Deze beginselen zijn geen subjectieve voorkeuren, maar komen voort uit internationale verdragen, richtlijnen en codes. Doel van het beleid is dat niet wordt belegd in ondernemingen of (overheids) instellingen die onze beleggingsbeginselen voor verantwoord vermogensbeheer schenden.
UITSLUITINGSCRITERIA Voorafgaand aan de portefeuillesamenstelling worden ondernemingen en (overheids)instellingen die deel uitmaken van de benchmark gescreend op de Fundamentele Beleggingsbeginselen en extra sectorspecifieke criteria. Deze screening wordt uitgevoerd door een externe dataprovider. Aan de hand van deze screening onderzoekt een toegewijd ESG-team (Environmental, Social, Governance) de ondernemingen en (overheids)instellingen. Voldoet een bedrijf niet, dan gaat ACTIAM in dialoog over de (mogelijk) controversiële onderwerpen of sluit het bedrijf uit als beleggingsdoel. Het ACTIAM Selectiecomité besluit of een bedrijf uitgesloten wordt. Het ESG-team adviseert deze interne commissie. Voor wat betreft engagement besluit ACTIAM zelfstandig welke ondernemingen, overheden en instellingen in aanmerking komen voor engagement.
ENGAGEMENT Wanneer er twijfel bestaat of een onderneming wel verantwoord onderneemt, wordt een engagementproces gestart. De vermogensbeheerder gaat hierbij actief in gesprek met het management van de onderneming over waar en hoe de duurzaamheidprestatie kan worden verbeterd. Binnen engagement onderscheiden wij twee vormen: responsief en proactief engagement. Bij responsief engagement wordt de dialoog aangegaan met ondernemingen die op één of meer Fundamentele Beleggingsbeginselen slecht scoren en het risico lopen van belegging te worden uitgesloten, maar waarbij op korte termijn verbetering mogelijk is. Doel is dat het ESG-beleid en de ESG-prestaties voldoen aan onze beleggingsbeginselen. Ondernemingen die geen of onvoldoende vooruitgang laten zien, kunnen van belegging worden uitgesloten. Proactief engagement richt zich op de natuurlijke hulpbronnenindustrie met de focus op ondernemingen in de volgende sectoren: JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
5
nnolie & gas; nnmijnbouw; nnpapier & bosbouw; nnvoeding, drank & tabak en nutsbedrijven.
Met deze ondernemingen wordt proactief besproken hoe deze het beleid en de prestaties op ESG-gebied kunnen versterken.
UITOEFENING STEMRECHT OP AANDEELHOUDERSVERGADERINGEN Op aandeelhoudersvergaderingen stemmen wij nadrukkelijk op duurzame beleidsaspecten. Ons stembeleid is gebaseerd op onze Fundamentele Beleggingsbeginselen en op erkende internationale ‘best practice’ richtlijnen voor corporate governance en verantwoord beleggen. Voor de uitvoering van het stembeleid wordt gebruik gemaakt van de diensten van een externe adviseur die is gespecialiseerd in het beoordelen van de corporate governance van ondernemingen. 1.3
RISICOMANAGEMENT
ACTIAM bewaakt voortdurend dat de beleggingsfondsen en de beleggingsportefeuilles blijven voldoen aan de randvoorwaarden zoals die in het prospectus zijn vastgelegd, aan de wettelijke kaders en aan de interne uitvoeringsrichtlijnen. Deze richtlijnen betreffen onder meer de mate van spreiding van de portefeuille, de kredietwaardigheid van debiteuren, de kwaliteit van marktpartijen waarmee zaken worden gedaan en de liquiditeit van de beleggingen. In het verslag van de directie wordt per fonds inzicht gegeven in het risicomanagementbeleid en de specifieke risico’s en risico mitigerende maatregelen die van toepassing zijn. 1.4
JURIDISCHE STRUCTUUR
In de Zwitserleven Beleggingsfondsen zijn gelden ondergebracht ten behoeve van pensioensverzekeringsproducten van SRLEV N.V., dat onder de handelsnaam van Zwitserleven in de fondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen participeert. Op 31 december 2014 waren Zwitserleven, KAS BANK N.V. en Zwitserleven Mix Beleggingsfondsen de enige participanten. Zwitserleven Beleggingsfondsen heeft een zogenaamde paraplustructuur. Dit houdt in dat het fondsvermogen verdeeld wordt in verschillende series participaties (gezamenlijk de ‘subfondsen’ of ‘fondsen’ en elk afzonderlijk een ’subfonds’ of ‘fonds’). Voor de paraplustructuur is gekozen omdat dit leidt tot schaal vergroting als gevolg waarvan efficiencyvoordelen kunnen worden behaald. Bovendien kunnen nieuwe fondsen op betrekkelijk eenvoudige wijze worden geïntroduceerd en in een bestaande structuur worden ondergebracht. Hierdoor kan sneller en efficiënter op veranderende behoeften van klanten en marktsituaties worden ingespeeld. Beleggingsbeleid, risicoprofiel en kostenstructuur kunnen per subfonds verschillen. Voorafgaand aan de introductie van een subfonds stellen de beheerder en bewaarder van de beleggingsfondsen, met inbreng van Zwitserleven, de subfondsspecificaties vast. Vanaf de introductie van een subfonds gelden de subfondsspecificaties zoals opgenomen in het betreffende aanvullende prospectus. Het prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen inclusief de Voorwaarden van Beheer en de specificaties van de subfondsen zijn kosteloos op te vragen bij de beheerder of op de internetpagina actiam.nl/fondsbeheer in te zien. Diagram Juridische Structuur Zwitserleven Beleggingsfondsen
Zwitserleven Geldmarktfonds
Zwitserleven Aandelenfonds
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
Zwitserleven Obligatiefonds
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
Zwitserleven Credits Fonds
Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds
Zwitserleven Vastgoedfonds
Per 31 december 2014 bestaat Zwitserleven Beleggingsfondsen uit acht subfondsen, zijnde Zwitserleven Geldmarktfonds, Zwitserleven Aandelenfonds, Zwitserleven Wereld Aandelenfonds, Zwitserleven Obligatiefonds, Zwitserleven Europees Aandelenfonds, Zwitserleven Credits Fonds, Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds en Zwitserleven Vastgoedfonds.
DOELSTELLING De beleggingsfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen zijn toegankelijk via producten van Zwitserleven. De beleggingsfondsen hebben tot doel het per subfonds afzonderlijk beleggen van vermogen in effecten, afgeleide producten en andere vermogenswaarden, ten behoeve van de participanten.
BELEGGING IN DE BELEGGINGSFONDSEN Het aan elk subfonds toe te rekenen vermogen wordt afzonderlijk belegd in de specifieke beleggingsportefeuille van het betreffende subfonds. Naast de algemene beleggingsdoelstellingen en het beleggingsbeleid heeft elk subfonds een eigen beleggingsbeleid en risicoprofiel. Voor elk subfonds wordt een aparte administratie gevoerd, zodat alle aan een subfonds toe te rekenen opbrengsten en kosten per subfonds worden verantwoord en geadministreerd op een daartoe per subfonds aangehouden rekening. Zowel de positieve als de negatieve waardeveranderingen in de beleggingsportefeuille van een subfonds komen ten gunste respectievelijk ten laste van de participanten in het betreffende subfonds.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
6
1.5
DUFAS CODE VERMOGENSBEHEERDERS
De Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS) is de branche-organisatie van de vermogensbeheersector die in Nederland actief is. DUFAS behartigt de gemeenschappelijke belangen van deze sector, zowel op het gebied van retail (consumenten) als ‘institutioneel’ (professionele beleggers). De Code Vermogensbeheerders (verder, ‘de Code’), zoals die door DUFAS is opgesteld, is met ingang van 1 oktober 2014 in werking getreden. De Code geeft antwoord op de vraag wat klanten van hun fonds- en vermogensbeheerder mogen verwachten. Als lid van DUFAS onderschrijft ACTIAM de Code. In het jaarverslag van ACTIAM wordt u geïnformeerd over de naleving van de Code Vermogensbeheerders volgens het ‘comply and explain principe’. 1.6
VERSLAGLEGGING EN OVERIGE INFORMATIE
JAARVERSLAG EN HALFJAARBERICHT Binnen vier maanden na afloop van elk boekjaar verschijnt het jaarverslag van Zwitserleven Beleggingsfondsen. Binnen negen weken na afloop van het eerste halfjaar van elk boekjaar wordt een halfjaarbericht gepubliceerd.
VERKRIJGBAARHEID VAN INFORMATIE Exemplaren van het jaarverslag, halfjaarbericht, Essentiële Beleggersinformatie en het prospectus kunt u gratis aanvragen op actiam.nl/ fondsbeheer. Daar vindt u ook informatie over onder meer de maandelijkse ontwikkeling van het rendement van de beleggingsfondsen.
ACTIAM ACTIAM is statutair gevestigd en houdt kantoor in Utrecht. ACTIAM is een 100% deelneming van REAAL N.V., een dochteronderneming van SNS REAAL N.V. te Utrecht. Op 1 februari 2013 is SNS REAAL N.V. genationaliseerd en sindsdien zijn alle aandelen (indirect) in handen van de Nederlandse Staat. Op 30 december 2013 heeft de Nederlandse Staat vervolgens alle aandelen in het kapitaal van SNS REAAL N.V. overgedragen aan de Stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen (NLFI). NLFI is sindsdien de enig aandeelhouder van SNS REAAL. ACTIAM voert directie over en is beheerder van: nnDe fondsen van SNS Beleggingsfondsen N.V.; nnDe fondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen, Zwitserleven Mix Beleggingsfondsen en Zwitserleven Institutionele Beleggingsfondsen; nnACTIAM Responsible Index Funds Equity; nnACTIAM Institutional Microfinance Funds en nnACTIAM-FMO SME Finance Fund I. ACTIAM is daarnaast met ingang van 22 juli 2014 aangesteld als AIF-beheerder van: nnDe fondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V.; nnASN-Novib Microkredietfonds en nnASN Groenprojectenfonds. Het adres waar de vennootschap kantoor houdt is: ACTIAM N.V. Croeselaan 1 3521 BJ Utrecht 1.7
VOORGENOMEN VERKOOP REAAL N.V.
SNS REAAL heeft op 16 februari 2015 bekend gemaakt dat een overeenkomst is getekend met Anbang Group Holdings Co., Ltd., een vooraanstaande Chinese verzekeringsmaatschappij, voor de verkoop van REAAL N.V. ACTIAM is een dochter van REAAL N.V. De definitieve verkoop is afhankelijk van de gebruikelijke goedkeuring van de toezichthouders.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
Bijlage 1
OVERZICHT BELEGGINGSSTRATEGIE EN DE VERMOGENSBEHEERDER
BELEGGINGSFONDS
STRATEGIE
VERMOGENSBEHEERDER
Zwitserleven Aandelenfonds
Nederlandse beursgenoteerde aandelen
ACTIAM
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
Europese beursgenoteerde aandelen
ACTIAM
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
Wereldwijde aandelen
ACTIAM en Vanguard Group
Zwitserleven Vastgoedfonds
Europese beursgenoteerde vastgoed aandelen
ACTIAM
Zwitserleven Geldmarktfonds
Euro liquiditeiten
ACTIAM
Zwitserleven Obligatiefonds
Euro obligaties
ACTIAM
Zwitserleven Credits Fonds
Euro bedrijfsobligaties
ACTIAM
Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds
Euro staatsobligaties
ACTIAM
Een beschrijving van de beleggingsstrategieën vindt u op http://www.actiam.nl/nl/producten-en-diensten/de-beheerder/fondsstrategieen/#tabs-3 .
Bijlage 2
OVERZICHT VERANTWOORDELIJKE FONDSMANAGER BIJ HUIDIGE ASSET MANAGER SINDS
IN ASSET MANAGEMENT INDUSTRIE SINDS
2003
2003
1986
Hilde Veelaert
2005
2003
1994
Niels de Graaff
2008
2001
1999
Pieter-Jan Hüsken
2014
2014
1989
Christine Franquin
2008
2000
2000
Michiel Bekker
2008
2005
2003
Danny Wemmenhove
2011
2011
2011
2013
2013
2011
2011
BELEGGINGSFONDS
FONDSMANAGER(S)
Zwitserleven Aandelenfonds
Corné van Zeijl
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
Zwitserleven Vastgoedfonds
Michiel Bekker Danny Wemmenhove
Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds
VERANTWOORDELIJK VOOR FONDS SINDS
ACTIAM is aangesteld sinds 1 november 2014
Ad Kroot
2013
2006
2006
Johan Idema
2005 1
2005 1
1999
Ad Kroot
2013
2006
2006
Johan Idema
2005
Ad Kroot Johan Idema
1
1999
2013
2006
2006
2005 1
2005 1
1999
Ad Kroot
2013
2006
2006
Johan Idema
2005
1
1
2005
2005
1
1999
1) In diensttreding bij rechtsvoorgangers van SNS REAAL
Een verkorte CV met relevante opleiding en werkervaring van de fondsmanagers vindt u op http://www.actiam.nl/nl/producten-en-diensten/de-beheerder/overzicht-fondsmanagers/#tabs-3 . Kies het Zwitserleven Beleggingsfonds om het CV te bekijken.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
8
Tabel 1: Lijst van uitgesloten ondernemingen per 31 december 2014. BEDRIJF
SECTOR
REGIO
REDEN
Airbus Group N.V. (voorheen EADS)
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Aeroteh SA
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Energie
Amerika
Milieuvervuiling
Energie
Amerika
Milieuvervuiling
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
1
Alliant Techsystems Inc 1 Alpha Natural Resources
1
Arch Coal Inc 1 Aryt Industries Ltd Ashot Ashkelon
1
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Babcock & Wilcox Co 1
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Babcock International Group PL
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
BAE Systems PLC
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Barrick Gold Corp
Mijnbouw
Amerika
Milieuvervuiling
Boeing Co/The
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Bridgestone
Auto’s en auto-onderdelen
Pacific
Fundamentele Arbeidsrechten
Computer Sciences Corp
Diverse financiële instellingen
Amerika
Controversiële Wapens
CONSOL Energy Inc
Energie
Amerika
Milieuvervuiling
DTE Energy
Nutsbedrijven
Amerika
Milieuvervuiling
Exelis Inc
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Finmeccanica SpA
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Fluor Corporation
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Freeport-McMoRan Coppper & Gold
Mijnbouw
Amerika
Milieuvervuiling, Mensenrechten
GenCorp Inc 1
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
General Dynamics Corp
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Hanwha Corp
1
1
Mijnbouw
Pacific
Controversiële Wapens
Honeywell International Inc
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Integrys Energy Group
Nutsbedrijven
Amerika
Milieuvervuiling
Jacobs Engineering Group Inc
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Larsen & Toubro 1
Kapitaalgoederen
Pacific
Controversiële Wapens
Lockheed Martin Corp
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
MDU Resources Group
Nutsbedrijven
Amerika
Milieuvervuiling
Motovilikha Plants JSC
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële wapens
NiSource
Nutsbedrijven
Amerika
Milieuvervuiling
Norinco International Cooperation 1
Kapitaalgoederen
Pacific
Controversiële Wapens
Northrop Grumman Corp
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Poongsan Corp/New
Mijnbouw
Pacific
Controversiële Wapens
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
1
1
Raytheon Co Rheinmetall AG
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Rio Tinto PLC
Mijnbouw
Europa
Milieuvervuiling
Rolls-Royce Group PLC
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Safran SA
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Serco Group PLC
Commerciële en professionele diensten
Europa
Controversiële Wapens
Splav SRPA
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
ST Engineering (Singapore Technologies)
Kapitaalgoederen
Pacific
Controversiële Wapens
Tokyo Electric Power Corp
Nutsbedrijven
Pacific
Mensenrechten
Textron Inc
Kapitaalgoederen
Amerika
Controversiële Wapens
Thales SA
Kapitaalgoederen
Europa
Controversiële Wapens
Vedanta Resources PLC
Mijnbouw
Europa
Mensenrechten, Milieuvervuiling
Wal-Mart Stores, Inc.
Detailhandel
Amerika
Fundamentele Arbeidsrechten, wapenverkoop
1
1
1) Hoewel dit bedrijf op dit moment niet in ons beleggingsuniversum voorkomt, hebben wij het onderzocht naar aanleiding van signalen van omstreden activiteiten. Als resultaat van dit onderzoek is besloten het bedrijf preventief uit te sluiten.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
9
Tabel 2: Lijst van uitgesloten staatsobligaties per 31 december 2014. LAND
OVERTREDEN PRINCIPE
DATUM UITGESLOTEN
China
Controversiële Wapens
22-6-2009
Finland
Controversiële Wapens
11-2-2009
Griekenland
Controversiële Wapens
11-2-2009
Mexico
Mensenrechten
23-6-2009
Polen
Controversiële Wapens
11-2-2009
Turkije
Controversiële Wapens
11-2-2009
Verenigde Staten
Controversiële Wapens
22-6-2009
Zuid Korea
Controversiële Wapens
11-2-2009
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
10
2 ALGEMEEN
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
11
2.1
BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
De Raad van Toezicht (‘RvT’) had over het verslagjaar als statutaire taak om toezicht te houden op het gevoerde beleid van de Beheerder en op de algemene gang van zaken bij Zwitserleven Beleggingsfondsen. Uitgangspunt van het betreffende model is dat in deze structuur de Raad van Toezicht een goed overzicht heeft op de handelswijze van de (directie van de) Beheerder.
SAMENSTELLING Over het verslagjaar 2014 is de RvT ongewijzigd samengesteld uit de heren R.G.J. Langezaal, W. Horstmann en B. Janknegt.
FUSIE SBB MET SNS ASSET MANAGEMENT Met ingang van 1 juli 2014 is er een nieuwe beheerder van SNS Beleggingsfondsen N.V. Met ingang van deze datum is SNS Beleggingsfondsen Beheer B.V. (‘SBB’), tot 1 juli 2014 de beheerder, gefuseerd met SNS Asset Management N.V. (‘SNS AM’), waarna deze partijen gezamenlijk verder zijn gegaan onder de naam ‘ACTIAM N.V.’ (‘ACTIAM’). Achtergrond van de fusie waren onder andere de verzwaarde eisen voor fondsbeheer als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving, waaronder de implementatie van de AIFM-richtlijn als Europese regelgeving voor beleggingsfondsen. Daarnaast is door de fusie expertise op het gebied van fondsbeheer en vermogensbeheer gebundeld. De RvT heeft, voorafgaand aan de effectuering, ingestemd met de fusie en met de benoeming van ACTIAM tot Beheerder van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in overeenstemming met artikel 5.6 van de voorwaarden.
IMPLEMENTATIE AIFM-RICHTLIJN De voortgang van de implementatie van de AIFM-richtlijn is een belangrijk onderdeel geweest in de over het verslagjaar gehouden vergaderingen. De RvT heeft zich door de beheerder uitvoerig laten informeren omtrent de voortgang van de implementatie van deze richtlijn en de wijze waarop voldaan is aan de daarin gestelde eisen.
VERGADERINGEN De RvT heeft tot aan de voornoemde fusie in het verslagjaar tweemaal vergaderd met de directie van SBB en na de betreffende fusie is tweemaal vergaderd met de directie van ACTIAM. Geen van de leden van de RvT is herhaaldelijk bij deze vergaderingen afwezig geweest. Tijdens de vergaderingen is een groot aantal terugkerende onderwerpen aan de orde gekomen die betrekking hebben op het beleid, de gang van zaken en de toekomst van Zwitserleven Beleggingsfondsen. In iedere vergadering is tevens door de directie van SBB dan wel de directie van ACTIAM verslag gedaan van de prestaties van de subfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen en van eventuele correspondentie en andere contacten met toezichthouders.
REALISATIE VAN DE DOELSTELLINGEN VAN ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN De afzonderlijke subfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen kennen, uitgaande van een gematigd risico- en kostenprofiel, hoofdzakelijk een prestatiegedreven doelstelling. De directie van de Beheerder geeft ieder overleg aan welk rendement gerealiseerd is met betrekking tot de betreffende subfondsen opdat de RvT kan vaststellen in welke mate de betreffende doelstellingen worden gerealiseerd.
WIJZIGING VOORWAARDEN VAN ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN Wanneer de Beheerder voornemens is de voorwaarden van Zwitserleven Beleggingsfondsen te wijzigen, wordt de voorgenomen wijziging voorgelegd aan de RvT. De RvT toetst in hoeverre met het doorvoeren van de betreffende aanpassing het belang van participanten wordt gediend. De RvT heeft het doorvoeren van de wijzigingen in het (beleggings)beleid van Zwitserleven Beleggingsfondsen goedgekeurd. De betreffende wijzigingen staan beschreven in het verslag van de Beheerder.
STRATEGIE, RISICO’S EN INTERNE BEHEERSINGSSYSTEEM Strategie In 2014 is, naast de implementatie van de AIFM-richtlijn, met name overleg gevoerd over de te volgen strategie van de beheerder in relatie tot de marktomstandigheden waarin beleggingsfondsen zich sedert een aantal jaar bevinden. Daarbij is tevens rekening gehouden met het feit dat verschillende beleggingsfondsen onderdeel kunnen uitmaken van (verzekerings)producten. Risicomanagement Met betrekking tot de opzet en werking van de interne risicomanagement systemen heeft de RvT kunnen vaststellen dat de Beheerder van Zwitserleven Beleggingsfondsen iedere reguliere vergadering verslag heeft gedaan en heeft gerapporteerd over de uitkomsten. De rapJAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
12
portagestructuur over het risicobeheersingssysteem is naar de mening van de RvT adequaat opgezet en heeft in het boekjaar naar behoren gefunctioneerd.
JAARVERSLAG 2014 In april 2015 heeft de RvT in een bijeenkomst met de Beheerder en in aanwezigheid van de accountant, overleg gevoerd over het jaarverslag van 2014. Tevens is de accountantsverklaring besproken, evenals de kwaliteit van de interne risicomanagement- en beheersingssystemen. De RvT is van mening dat de jaarrekening en het verslag van de Beheerder een getrouw beeld geven van de positie van Zwitserleven Beleggingsfondsen. De RvT stelt voor dat de participanten de jaarrekening 2014 goedkeuren en zowel SBB, fungerend als Beheerder tot 1 juli 2014, als ACTIAM, fungerend als Beheerder vanaf 1 juli 2014, als Beheerder decharge te verlenen voor het gevoerde beleid van Zwitserleven Beleggingsfondsen, en de RvT voor het uitgeoefende toezicht in 2014 op Zwitserleven Beleggingsfondsen. De RvT steunt het dividendvoorstel zoals is opgenomen in het jaarverslag. Namens de Raad van Toezicht, R.G.J. Langezaal, voorzitter W. Horstmann B. Janknegt
Utrecht, 14 april 2015
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
13
2.2
VERSLAG VAN DE BEHEERDER
2.2.1 KERNCIJFERS
ONTWIKKELINGEN ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN 2014 In 2014 is het eigen vermogen van Zwitserleven Beleggingsfondsen met € 99 miljoen toegenomen naar € 3,2 miljard, een stijging van 3% ten opzichte van 31 december 2013. In een aantal fondsen vond in 2014 een grote uitstroom plaats. Het totale fondsvermogen steeg ondanks deze uitstroom door positieve beleggingsresultaten. Tabel 3: Fondsvermogen per 31 december 2014 in duizenden euro’s. FONDSVERMOGEN PER NAAM FONDS
31-12-2014
31-12-2013
Zwitserleven Aandelenfonds
108.942
217.038
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
976.443
834.660
Zwitserleven Obligatiefonds
277.601
656.005
Zwitserleven Geldmarktfonds
32.453
37.852
Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds
531.795
430.482
Zwitserleven Credits Fonds
269.719
195.348
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
920.476
674.366
Zwitserleven Vastgoedfonds
96.766
69.471
3.214.195
3.115.222
Tabel 4: Verdeling fondsvermogens naar categorie in duizenden euro’s. 31-12-2014 CATEGORIE
BEDRAG
31-12-2013
% VAN TOTAAL
BEDRAG
% VAN TOTAAL
Vastrentende fondsen
1.111.568
35%
1.319.687
42%
Aandelenfondsen
2.005.861
62%
1.726.064
56%
96.766
3%
69.471
2%
3.214.195
100%
3.115.222
100%
Vastgoedfonds Totaal
Tabel 5: Rendement 2014 op basis van intrinsieke waarde. NAAM FONDS
FONDS 1
BENCHMARK 2
Zwitserleven Aandelenfonds
9,78%
8,66%
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
5,32%
6,84%
Zwitserleven Obligatiefonds
11,85%
11,09%
Zwitserleven Geldmarktfonds
0,29%
0,10%
21,69%
21,91%
8,72%
8,24%
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
15,60%
15,05%
Zwitserleven Vastgoedfonds
25,12%
23,11%
Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van in 2014 uitgekeerd dividend. 2) De benchmark van het fonds kan worden teruggevonden in het prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen.
Tabel 6: Rendement 3 en 5 jaar per 31-12-2014 op basis van intrinsieke waarde en meetkundig gemiddelde. 3 JAAR NAAM FONDS
FONDS
1
5 JAAR
BENCHMARK
2
FONDS
1
BENCHMARK 2
Zwitserleven Aandelenfonds
14,08%
14,37%
7,54%
8,31%
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
15,64%
14,51%
8,27%
7,67%
8,52%
8,06%
6,19%
5,89%
Zwitserleven Obligatiefonds
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
14
3 JAAR NAAM FONDS
FONDS 1
Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds
5 JAAR
BENCHMARK 2
FONDS 1
BENCHMARK 2
0,77%
0,51%
0,77%
0,71%
11,04%
11,74%
7,58%
8,18%
7,66%
7,92%
6,06%
6,01%
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
15,26%
15,26%
12,34%
12,31%
Zwitserleven Vastgoedfonds
17,96%
17,80%
7,32%
10,77%
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van uitgekeerd dividend. 2) De benchmark van het fonds kan worden teruggevonden in het prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen.
Tabel 7: Dividendvoorstellen in euro per participatie. NAAM FONDS
2014
2013
Zwitserleven Aandelenfonds
2,20
0,78
Zwitserleven Europees Aandelenfonds
0,60
0,61
Zwitserleven Obligatiefonds
0,60
0,58
Zwitserleven Geldmarktfonds
0,15
0,12
Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds
0,35
0,30
Zwitserleven Credits Fonds
0,30
0,38
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds
0,30
0,29
Zwitserleven Vastgoedfonds
0,55
0,51
Zowel de datum ex-dividend als betaalbaarstelling is donderdag 28 mei 2015.
2.2.2 WIJZIGING BEHEERDER ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN Per 1 juli 2014 zijn SNS Beleggingsfondsen Beheer B.V. (‘SBB’) en SNS Asset Management N.V. (‘SNS AM’) gefuseerd en is de naam SNS AM gewijzigd in ACTIAM N.V. (‘ACTIAM’). Vanaf deze datum is ACTIAM beheerder geworden van Zwitserleven Beleggingsfondsen, Zwitserleven Mix Beleggingsfondsen en Zwitserleven Institutionele Beleggingsfondsen en zet het door SBB gevoerde fondsbeheer voort. Achtergrond van de fusie zijn onder andere de verzwaarde eisen voor fondsbeheer door nieuwe wet- en regelgeving, waaronder Europese regelgeving voor beleggingsinstellingen, met name de ‘Alternative Investment Fund Managers Directive’ (AIFMD). Daarnaast wordt door de fusie expertise in fondsbeheer gebundeld. Het vermogensbeheer en de fondsadministratie blijven ongewijzigd. Beide waren door SBB al grotendeels uitbesteed aan ACTIAM. Op 14 april 2006 heeft de Autoriteit Financiële Markten de vergunning op grond van artikel 2:65 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) verleend aan SBB. Door de fusie is de vergunning per 1 juli 2014 van rechtswege overgegaan naar ACTIAM.
AIFMD Op 22 juli 2013 is de AIFMD geïmplementeerd in de Wft. Nederlandse beleggingsinstellingen kwalificeren vanaf 22 juli 2013 in beginsel als alternatieve beleggingsinstelling (‘abi’) of als instelling voor collectieve belegging in effecten (‘icbe’). Hierbij gold voor abi-beheerders, zoals destijds SBB, een overgangsregime tot (uiterlijk) 22 juli 2014. Tijdens het overgangsregime golden de vereisten van de Wft zoals die van kracht waren op 21 juli 2013. Van dit overgangsregime heeft SBB gebruik gemaakt. Vanaf 22 juli 2014 voldoet ACTIAM N.V. als abi-beheerder aan de nieuwe vereisten die gelden voor een abi-beheerder. Deze vereisten betreffen onder meer het aanstellen van een onafhankelijke bewaarder (zie hierna), het risicomanagementbeleid, beleid inzake belangenconflicten, uitbestedingsbeleid, beloningsbeleid, waarderingsbeleid fondsactiva en hebben voorts betrekking op de jaarverslaglegging en kapitaalvereisten voor beheerder en bewaarder.
BEWAARDER Als gevolg van implementatie van de AIFMD wetgeving is ACTIAM verplicht om een onafhankelijke bewaarder aan te stellen. Per 22 juli 2014 is KAS Trust & Depositary Services B.V. te Amsterdam aangesteld als bewaarder van de door ACTIAM beheerde beleggingsfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen. De bewaarder is een onder wettelijk toezicht staande entiteit met als wettelijke taken onder andere het monitoren van kasstromen, naleving van beleggingsbeleid en eigendomsverificatie ten aanzien van de financiële activa van de beleggingsfondsen. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
15
2.2.3 VERKLARING OMTRENT DE BEDRIJFSVOERING Wij beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo). Wij hebben gedurende de verslagperiode verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan wij zouden moeten concluderen dat de beschrijving van de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen in de Wft en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaren wij als beheerder voor Zwitserleven Beleggingsfondsen te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering zoals bedoeld in artikel 121 Bgfo, die voldoet aan de eisen van het Bgfo. Ook hebben wij geconstateerd dat de bedrijfsvoering effectief en overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende de verslagperiode effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. 2.2.4 BEHEERONTWIKKELINGEN
WIJZIGING SERVICE FEE ZWITSERLEVEN WERELD AANDELENFONDS Per 1 januari 2015 is de service fee van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds verlaagd van 0,04% naar 0,02%.
WIJZIGINGEN ZWITSERLEVEN VASTGOEDFONDS Gedurende 2014 hebben de volgende wijzigingen plaatsgevonden in Zwitserleven Vastgoedfonds. Wijziging ESG-beleid Sinds 1 januari 2014 voert ACTIAM het ESG-beleid van Zwitserleven Vastgoedfonds uit. Dat gebeurde daarvoor door het Zweedse GES Investment Services. Uitvoering door ACTIAM leidt tot een effectievere aanpak en levert naar verwachting meer resultaat op. Naast de algemeen geldende uitsluitingscriteria is ook een nieuwe vastgoed-specifieke aanpak ingevoerd. Daarbij wordt gebruikgemaakt van Global Real Estate Sustainability Benchmark (GRESB), een Nederlandse dataleverancier die gespecialiseerd is in de meting van ESGprestaties van vastgoedondernemingen. Jaarlijks worden vastgoedondernemingen waarin wordt belegd, getoetst op de duurzaamheid prestaties van hun onroerendgoedportefeuille. Met een selectie van vastgoedondernemingen die geen informatie verstrekken over hun duurzaamheidprestaties of hierop beter kunnen scoren, wordt een engagementproces gestart om het ESG-beleid en de ESG-prestaties beter te begrijpen en waar nodig te helpen verbeteren. Wijziging vermogensbeheer Het vermogensbeheer van Zwitserleven Vastgoedfonds werd sinds 15 september 2011 uitgevoerd door LaSalle Investment Management Securities B.V. (LaSalle). Per 1 november 2014 heeft ACTIAM deze taak van LaSalle overgenomen. Hiermee vervallen de kosten voor extern vermogensbeheer (0,50%). De kosten van het fonds zijn per 1 november 2014 verlaagd van 0,54% naar 0,04%. Zwitserleven Selectie Fonds (fondsenparaplu Zwitserleven Mix Beleggingsfondsen) belegt voor een deel in Zwitserleven Vastgoedfonds. De kosten die binnen Zwitserleven Selectie Fonds in rekening worden gebracht zijn per 1 november 2014 ook gewijzigd, van 0,34% naar 0,26%. Wijziging beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid van Zwitserleven Vastgoedfonds is met ingang van 1 november 2014 op de volgende onderdelen aangepast of aangevuld: nnHet beleggingsbeleid is gericht op het behalen van een rendement, dat over een doorlopende beoordelingsperiode van 3 jaar het rendement van de Global Property Research 250 Europe Index, UK 20%, UCITS (‘benchmark’) evenaart. nnHet fonds belegt in (certificaten van) aandelen van bedrijven die deel uitmaken van de benchmark. nnDe uit beleggingen voortkomende valutarisico’s worden niet afgedekt naar euro. nnEr kan gebruik worden gemaakt van futures op aandelen of aandelenindices ter beperking van transactiekosten bij toe- of uittreding of wanneer het door marktomstandigheden tijdelijk niet mogelijk is de benchmark te repliceren (nabootsen) via beleggingen in (certificaten van) aandelen die deel uitmaken van de benchmark.
WIJZIGING BELEGGINGSBELEID ZWITSERLEVEN GELDMARKTFONDS Vanaf 1 januari 2014 is het beleggingsbeleid van Zwitserleven Geldmarktfonds aangepast. De aanpassing reduceert het risico, het fonds is nu vooral gericht op kapitaalbehoud. Dat komt tot uitdrukking in onder andere verkorting van de looptijden van de beleggingen en een andere benchmark (EONIA). Voorheen waren de fondsen gericht op het behalen van een rendement, dat over een doorlopende beoordelingsperiode van drie jaar tenminste gelijk is aan het rendement dat behaald kan worden op basis van de REFI rente van de Europese Centrale Bank.
AANPASSING BESLUITVORMING ESG-BELEID Sinds 2 januari 2015 berust de formele besluitvorming over de start van een engagementtraject met een onderneming niet langer bij het ACTIAM Selectiecomité. Het Selectiecomité heeft deze verantwoordelijkheid overgedragen aan de afdeling die het ESG- (Environmental, Social, Governance) beleid uitvoert. Doel is het engagementproces efficiënter in te richten zodat sneller en adequater kan worden gehandeld. Het Selectiecomité monitort onveranderd de voortgang van de lopende engagements en blijft verantwoordelijk voor het besluit een onderneming uit te sluiten. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
16
SECURITIES LENDING Ultimo 2014 zijn er geen effecten aan andere financiële instellingen uitgeleend. Het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding heet securities lending. De securities lending activiteiten zijn in het tweede halfjaar van 2014 afgebouwd. Reden voor de afbouw van het gehanteerde securities lending programma was dat de toenemende risico’s van deze activiteit niet langer opwogen tegen het rendement dat hiermee werd gerealiseerd.
DEBETSTAND OP DE GELDREKENINGEN Beleggingen worden niet gefinancierd met vreemd vermogen. Een tijdelijke debetstand op de geldrekeningen van de fondsen is wel toegestaan. De totale debetstand van de geldrekeningen, uitgedrukt als percentage van de omvang van de betreffende fondsen, mag daarbij maximaal 2% zijn. ACTIAM heeft dit per 2 januari 2015 verduidelijkt in de voorwaarden. 2.2.5 MARKTONTWIKKELINGEN EN VOORUITZICHTEN
ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN Begin 2014 werden de signalen sterker dat de wereldeconomie op een breed front aantrok. In de Verenigde Staten namen de orderontvangsten toe en steeg het ondernemersvertrouwen. Europa haakte steeds meer aan op dit leidende Amerikaanse voorbeeld. De Chinese economie groeide sterk, hoewel minder sterk dan voorheen. Verenigde Staten Extreem winterweer veroorzaakte in de Verenigde Staten in het eerste kwartaal een terugval in het bruto binnenlands product (BBP). Toen de winter voorbij was, volgde een opleving. Zelfs de huizenmarkt, die al enige tijd aan het afkoelen was, begon weer op te veren. Gedurende de rest van het jaar kenmerkte de Amerikaanse economie zich door breed gedragen groei. De werkgelegenheid nam steeds verder toe, wat de economie momentum gaf. De inflatie bleef gematigd, met percentages onder de centrale bank-norm van 2%. Eurozone Het beeld voor de economie van de eurozone zag er aanvankelijk gunstig uit: de indicatoren stegen en het consumentenvertrouwen herstelde. In harde cijfers berekend bleven de prestaties echter achter. Vanaf het voorjaar zakte de groei weer tot dichtbij de nullijn. Duitsland had in 2014 voornamelijk last van de onrust rond Oekraïne en de spanningen met Rusland. De Franse economie bleef kwakkelen. Italië kwam opnieuw in een recessie terecht. De overheden van Frankrijk en Italië hebben de laatste jaren verzuimd hervormingen door te voeren, waardoor beide landen een structureel concurrentienadeel hebben opgelopen. De Spaanse economie maakte wel vorderingen. In de loop van het jaar nam ook de werkgelegenheid toe. Ook andere economieën van perifere eurolanden, zoals Portugal, Ierland en zelfs Griekenland, toonden tekenen van herstel. De Nederlandse BBP-cijfers werden aanvankelijk sterk vertekend door weerseffecten. Toch ging het in de loop van 2014 gestaag beter met de economie. De inflatie in de eurozone zakte steeds verder onder het niveau dat de Europese Centrale Bank (ECB) op middellange termijn wenselijk acht. Dit kwam voor een belangrijk deel door de daling van de energieprijzen. De onderliggende inflatie bleef laag, met percentages tussen 0,7 en 1,0%. China De vertraging van de Chinese economie zette in 2014 door. Vooral in de vastgoedsector waren de ontwikkelingen minder positief. Dit wordt veroorzaakt doordat men teveel heeft gebouwd op grond van overspannen verwachtingen dat de prijzen verder zouden stijgen. Om de groeivertraging van de economie binnen de perken te houden, besloten de Chinese leiders tot een bescheiden stimuleringsprogramma. Later in het jaar voerde de centrale bank ook een renteverlaging door. Japan De Japanse economie maakte in het eerste kwartaal een flinke groeispurt. Anticiperend op de btw-verhoging per 1 april haalden consumenten en bedrijven aankopen en investeringen naar voren. Na 1 april zakten de bestedingen in. Deze klap kwam de economie gedurende de rest van het jaar niet meer te boven. De inflatie daalde in de tweede helft van 2014. Daarmee raakte de inflatiedoelstelling uit zicht. Voor beleidsmakers was dat reden het beleid van monetaire stimulering te intensiveren. Opkomende markten In veel opkomende markten leek het in het eerste gedeelte van het jaar iets beter te gaan. De vrees voor afbouw van het opkoopprogramma van het stelsel van Amerikaanse banken, de Federal Reserve (Fed), gaf eerder druk op de economieën van deze markten. Een gedeelte van het geld van het opkoopprogramma stroomt naar opkomende markten doordat internationale beleggers vanwege de dalende rente naar andere beleggingsmogelijkheden zoeken. Uit vrees voor afbouw trokken deze beleggers kapitaal terug. In veel landen keerden de spanningen later in 2014 weer terug, onder andere door de daling van grondstofprijzen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
17
FINANCIËLE MARKTEN Vastrentende markten De ECB ging stap voor stap verder met het verruimen van haar monetaire beleid. De centrale bank werd hierbij aangespoord doordat de groei zwak bleef en de inflatie en inflatieprognoses daalden. Zowel in juni 2014 als in september 2014 verlaagde de ECB de herbeleningsrente en de depositorente met tien basispunten. Deze rentes kwamen uiteindelijk uit op respectievelijk 0,05% en -0,20%. In juni kondigde de ECB targeted LTRO’s aan (LTRO is de afkorting van Long-term refinancing operation). Dit zijn kredietfaciliteiten met als doel de bancaire kredietverlening te bevorderen. In het vierde kwartaal ging de centrale bank over tot de aankoop van pakketten van gebundelde leningen (asset backed securities) en pandbrieven (covered bonds). Door op deze manier de balansen van banken te ontlasten, wordt het voor banken gemakkelijker nieuwe kredieten te verstrekken. In oktober meldden de beleidsmakers van de ECB dat zij verwachtten dat de ECB-balans met € 1.000 miljard zou stijgen tot het niveau van begin 2012. In december 2014 werden zij hier nog wat stelliger over door niet meer van een ‘verwachting’ te spreken, maar van een ‘intentie’. In de Verenigde Staten bouwde de Fed vanaf begin 2014 zijn aankopen van treasuries en aan hypotheken gerelateerde obligaties af (ook wel de tapering genoemd). De Fed beëindigde deze activiteiten in oktober geheel. De beleidsmakers gaven steeds aan dat zij de beleidsrente nog ‘geruime tijd’ laag zouden houden. In december klonk een ander geluid: de Fed meldde dat hij ‘geduldig’ zou zijn met het verhogen van de rente. De obligatierentes daalden duidelijk. De drie belangrijkste verklarende factoren zijn 1) de aanhoudende twijfels over de groeikracht van de Europese economie, 2) de afnemende inflatie en het ongebruikelijk ruime monetaire beleid en 3) de verwachting dat de ECB zou overgaan tot het aankopen van staatsobligaties. De Duitse tienjaarsrente zakte over het gehele jaar gemeten met 139 basispunten tot 0,54%. De overeenkomende rentes in andere kernlanden van de muntunie, zoals Frankrijk en Nederland, daalden nog sterker. Deze lage rentes versterkten de zoektocht naar rendement door beleggers. Hierdoor daalden de renteniveaus van de obligaties van landen in de periferie van de eurozone. Zo zakte de Italiaanse tienjaarsrente met 221 basispunten naar 1,88%. In de Verenigde Staten daalde de lange rente ook, onder meer doordat inflatiedruk uitbleef en de overtuiging toenam dat de Fed uitermate voorzichtig zou zijn met het aanhalen van de renteteugels. Met een daling van 83 basispunten tot 2,18% voor tienjaars treasuries daalde de rente in de Verenigde Staten minder dan die in Europa. Valuta’s Door teleurstellende cijfers over de Amerikaanse economie bleef de euro aanvankelijk sterk tegenover de dollar. Toen de ECB echter in mei 2014 nieuwe verruimingsmaatregelen aankondigde, begon de euro aan kracht in te boeten. De koers van de euro bleef daarna dalen. Dat gebeurde onder invloed van zowel de maatregelen die genomen werden, als het steeds concretere perspectief van een nog extremer monetair beleid in de vorm van kwantitatieve verruiming. Per saldo daalde de euro in het verslagjaar met ruim 16 dollarcent tot $1,21. De euro zakte ook weg ten opzichte van het Britse pond doordat in het Verenigd Koninkrijk een verhoging van de rente van de centrale bank nabij zou zijn. Het vooruitzicht van een hogere rente stimuleert de vraag naar ponden. De vrees voor een Schotse keuze voor onafhankelijkheid leidde tussentijds overigens tot enig koersverlies voor het Britse pond. De Japanse yen zakt al sinds eind 2012 gestaag weg ten opzichte van de dollar. De neergang zette zich in 2014 voort. Achtergrond is de agressieve monetaire verruiming die de Bank of Japan doorvoert als onderdeel van het plan van premier Shinzo Abe om de economie te stimuleren, ook wel ‘Abenomics’ genoemd. Vanaf november 2014 werd dit beleid geïntensiveerd omdat de economie zich niet of nauwelijks herstelde van de inzinking na de btw-verhoging op 1 april 2014. Zoals gezegd legde de vrees voor afbouw van het opkoopprogramma van de Fed druk op de economieën van de opkomende markten. Toen die vrees was weggeëbd, keerde de rust in de eerste helft van 2014 terug. Later moesten veel munten alsnog terrein inleveren, veelal onder invloed van de daling van de grondstofprijzen. De Russische roebel sprong het meest in het oog: de Russische munt werd niet alleen geplaagd door de daling van de olieprijzen, maar ook door westerse sancties en geopolitieke spanningen. Aandelenmarkten Na een sterk 2013 realiseerden de internationale aandelenmarkten opnieuw fraaie koerswinsten in 2014. In de laatste maanden van het jaar werden de aandelenmarkten wel wat grilliger van karakter. Tegenvallende cijfers over de Amerikaanse en Chinese economie zetten de internationale aandelenmarkten begin 2014 onder druk. Ook de onzekerheid over interventies van de Fed, die al had aangekondigd zijn ruime monetaire beleid te gaan afbouwen, had een ongunstig effect. Naarmate de economische cijfers uit de Verenigde Staten verbeterden en duidelijk werd dat de terugval inderdaad door het strenge winterweer veroorzaakt was, kregen de markten weer wind in de zeilen. Ook verschafte de Fed al snel meer duidelijkheid over het toekomstige monetaire beleid. In Europa bracht de uitslag van de Europese verkiezingen niet de gevreesde onrust. De markten werden gestimuleerd door de steeds krachtigere geluiden van de ECB dat zij vergaand zou ingrijpen als de inflatie tegenviel. In september werden beleggers positief verrast doordat de ECB extra monetaire verruimingsmaatregelen aankondigde. In oktober gingen de beurzen echter stevig onderuit toen er vrees ontstond voor een nieuwe Europese recessie na de publicatie van slechte Duitse productiecijfers. Ook onenigheid binnen de ECB had een negatieve uitwerking. Later herstelden de koersen zich weer doordat nieuwe macrocijfers bleken mee te vallen. Bovendien stond president Mario Draghi binnen de ECB sterker dan eerder gedacht. Eind 2014 sloeg het sentiment opnieuw om. De vrije val van de olieprijs leidde tot toenemende onrust over de Russische roebel. Dit had ook effect op de valuta’s van andere opkomende markten, temeer omdat er onzekerheid heerste over het toekomstige rentebeleid van de Fed.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
18
De Amerikaanse beurs presteerde in 2014 verreweg het beste. De MSCI USA (netto) steeg met 14%; door de stijging van de Amerikaanse dollar steeg deze index in euro’s gemeten zelfs 29%. Europa (MSCI Europe Net) bleef achter met een stijging van 7%. De MSCI Pacific (AC ASIA PACIFIC Net) en MSCI Emerging Markets (MSCI EM Net) gingen er in euro’s gemeten respectievelijk 14% en 11% op vooruit. Gemeten in Amerikaanse dollars waren de resultaten respectievelijk 0% en -2%.
OLIE EN GRONDSTOFFEN De olieprijs bleef gedurende het eerste halfjaar van 2014 stabiel. De prijs begon in juli 2014 te dalen en raakte uiteindelijk in een vrije val. De prijs van een vat Noordzeeolie zakte in 2014 met ruim $ 54 per vat tot net onder $ 57. Internationale politieke spanningen, zoals de ontwikkeling van de Islamitische Staat in Syrië en Irak, hadden weinig effect op de prijs. De daling kwam vooral door de stijging van het aanbod, waarbij de opkomst van schalieolie in de Verenigde Staten een dominante factor was. Saoedi-Arabië koos voor behoud van marktaandeel en was, anders dan in het verleden, niet bereid de productie terug te schroeven. Toch kan vermoedelijk niet de hele prijsdaling aan aanbodfactoren worden toegeschreven. Ook de vraag naar olie stond onder druk, onder andere door de groeivertraging van de Chinese economie. Daarnaast remt de duurdere dollar de vraag vanuit niet-dollargebieden.
VOORUITZICHTEN Ondanks de onrust rond de olieprijs, de roebel en valuta’s van opkomende markten blijven de macrofundamenten van het economische herstel in onze visie intact. De daling van de olieprijs gaat de Amerikaanse economie en vooral het economische herstel van de eurozone een steun in de rug geven. De groei van de wereldeconomie wordt vooral getrokken door de Verenigde Staten. Europa herstelt van de eerdere groeiverzwakking dankzij de lagere eurokoers, het ruimere monetaire beleid van de ECB en de daling van de olieprijs. De Chinese economie mindert vaart, maar blijft een belangrijke groeimotor voor andere regio’s. De Japanse economie zal voor langere tijd worden gestimuleerd, na de recente overwinning van premier Shinzo Abe bij de parlementsverkiezingen. Per saldo blijven de macro-omstandigheden positief voor aandelen. Ook het monetaire beleid blijft gunstig. In de Verenigde Staten wordt mogelijk de rente verhoogd, maar er is voorlopig nog lang geen sprake van een verkrappend monetair beleid. In de eurozone is het niet de vraag óf het monetaire beleid verder wordt verruimd, maar in welk tempo en op welke manier. In Europa is de daling van de bedrijfswinsten voorzichtig omgebogen in een stijging. Gezien de verwachte wisselkoerseffecten lijkt een verdere stijging realistisch. Op basis van de huidige koers-winstverhoudingen zijn aandelen niet goedkoop. Koersstijgingen die toe te schrijven zijn aan hogere koers-winstverhoudingen, zijn daarom niet te verwachten. Deze prognoses zijn uiteraard met veel onzekerheid omgeven. Internationale spanningen en de politieke ontwikkelingen wereldwijd vormen belangrijke risicofactoren. Gezien de macro-economische omstandigheden verwachten wij dat de rente kan gaan stijgen, de omvang van het ECB beleid blijft echter van grote invloed. Tabel 8: Geld- en kapitaalmarktrente. 31-12-2014
01-01-2014
Duitsland
10-jaarsrente
0,54
1,94
Nederland
10-jaarsrente
0,68
2,23
Italië
10-jaarsrente
1,88
4,09
Spanje
10-jaarsrente
1,61
4,14
Tabel 9: Rendementen in procenten. 01-01-2014 T/M 31-12-2014
MSCI Europe (gemeten in euro) MSCI USA (gemeten in US dollar) MSCI Asia Pacific (gemeten in US dollar) MSCI Emerging Markets (gemeten in US dollar) MSCI World (gemeten in US dollar) Vastgoed Europa (Global Property Research 250 Europe Index, UK 20%, UCITS)
7% 14% 0% -2% 5% 23%
De getoonde MSCI rendementen zijn op basis van netto herbeleggingsindices
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
19
2.2.6 VERANTWOORD VERMOGENSBEHEER Onze aanpak voor verantwoord vermogensbeheer bestaat uit drie pijlers: de Fundamentele Beleggingsbeginselen, engagement en het uitoefenen van het stemrecht. De Fundamentele Beleggingsbeginselen vormen het basisbeleid. Dit beleid is gebaseerd op internationale verdragen, conventies en ‘best practices’. Als een bedrijf niet voldoet aan onze Fundamentele Beleggingsbeginselen, kan het uitgesloten worden van investeringen. De tweede pijler is ‘engagement’, wat inhoudt dat we een kritische dialoog aangaan met bedrijven waar op milieu-, sociaal of bestuurlijk oogpunt het nodige aan te merken is. Bij deze bedrijven werken we aan verbetering door gesprekken te voeren met het ondernemingsbestuur. Ten slotte stimuleren wij bedrijven om verbeteringen door te voeren door middel van stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. In deze paragraaf leest u meer over de ontwikkelingen in 2014 met betrekking tot deze drie pijlers.
BELANGRIJKE ENGAGEMENTSONTWIKKELINGEN Engagement is een langdurig proces, dat inzet op veranderingen in beleid, prestaties en strategie bij ondernemingen. Beleggers zijn als mede-eigenaar in een positie om duurzaamheidthema’s met ondernemingen te bespreken.
ENGAGEMENT In de verslagperiode is met 33ondernemingen engagement gestart of gevoerd: 22 Europese ondernemingen, 7 ondernemingen uit de Verenigde Staten en Canada, en 4 uit ontwikkelde Aziatische landen of Australië. Tabel 10: Overzicht actieve engagements. EUROPA
Responsief engagement
NOORD-AMERIKA
6
PACIFIC
1
TOTAAL
2
9
Proactief engagement
8
6
2
16
Positieve selectie
8
0
0
8
22
7
4
33
Totaal
KWALITEIT ENGAGEMENT
VOORTGANG ENGAGEMENT
7%
14%
30% 63%
Slecht Gemiddeld Goed
28%
10%
7%
10%
31%
Start engagement Milestone 1 Milestone 2 Milestone 3 Milestone 4 Milestone 5
Het succes van engagementinspanningen wordt o.a. beoordeeld op de kwaliteit van de relatie met het bedrijf: stelt het zich voldoende open op en is het bereid om in gesprek te gaan met aandeelhouders. Tijdens een engagement worden de volgende fases doorlopen: Fase 0 Nieuw engagement Fase 1 Eerste contact gelegd en bevestigd door het bedrijf Fase 2 Doelstellingen in detail besproken met het bedrijf Fase 3 Bedrijf reageert met relevante engagement informatie of committeert zich aan het intern vaststellen van actiepunten Fase 4 Bedrijf ontwikkelt en openbaart (rechtstreeks of publiekelijk) een geloofwaardige strategie of stelt duidelijke doelen om actiepunten af te handelen Fase 5 Bedrijf toont aan dat de strategie wordt geïmplementeerd of dat de doelstellingen zijn gerealiseerd Engagement afgesloten Bedrijf wordt regulier gemonitord op voortgang en naleving van de richtlijnen
ENGAGEMENT SPEERPUNT: DE TOEKOMST VAN ENERGIE De toekomst van energie zal zeer divers zijn, waarbij zowel fossiele als niet-fossiele bronnen hard nodig zijn om aan de sterke vraag naar energie te voldoen. Verantwoord beleggen in energie leidt al gauw tot een groot dilemma. Op weg naar de koolstofarme economie van de toekomst heeft grootschalig investeren in hernieuwbare energie de voorkeur. Spreiding is echter ook nodig. Alleen beleggen in hernieuwbare energie kan leiden tot grote financiële risico’s die niet in het belang van de klant zijn. Winning van fossiele brandstoffen wordt in de toekomst moeilijker, kost meer energie en gaat gepaard met grotere risico’s voor mens en milieu.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
20
UITSLUITINGEN EN TOELATINGEN Aanscherping wapenbeleid ACTIAM heeft in 2014 haar wapenbeleid aangescherpt. In democratische landen heeft de staat een –bewust gekozen- monopolie op geweld. Dit monopolie wensen wij te beschermen. Om deze reden is, naast controversiële wapens, alle productie van niet-militaire vuurwapens en de consumentenverkoop van (hand)vuurwapens uitgesloten. Walmart, een Amerikaanse supermarktketen, verkoopt wapens aan consumenten. Walmart is al eerder uitgesloten vanwege het niet-naleven van arbeidsrechten. Daarnaast hebben wij de definitie van controversiële wapens aangescherpt. Ook wapens voorzien van witte fosfor of verarmd uranium worden na deze aanscherping als controversieel beschouwd. Ten slotte is het criterium voor betrokkenheid bij controversiële wapens aangescherpt. Bedrijven werden voorheen uitgesloten als zij direct betrokken waren bij de productie, ontwikkeling, verkoop of distributie van controversiële wapens en/of essentiële en gespecialiseerde onderdelen of diensten. Dit is aangepast naar betrokkenheid bij de productie, ontwikkeling, verkoop of distributie van controversiële wapens en/of essentiële en/of gespecialiseerde onderdelen of diensten. Ondernemingen die geen of onvoldoende vooruitgang laten zien in engagement of in strijd met de Fundamentele Beleggingsbeginselen handelen, kunnen van belegging worden uitgesloten. De screening van de bedrijven heeft in 2014 geresulteerd in zeven nieuwe uitsluitingen: Fluor Corporation Fluor Corporation beheert laboratoria en faciliteiten waar nucleair materiaal, zoals tritium, wordt opgeslagen voor het Amerikaanse nucleaire wapenprogramma. De Savannah River Nuclear Solutions Tritium Extraction Facility, die mede door Fluor wordt beheerd, is de enige tritiumbron in de Verenigde Staten die aan het nucleaire wapenprogramma levert. Larsen & Toubro Larsen & Toubro is uitgesloten omdat het betrokken is bij de productie van controversiële wapens. Het Indiase concern dat naast grote infrastructurele projecten ook wapens en raketinstallaties produceert, bouwt de romp van de INS Arihant onderzeeër. Het is nagenoeg zeker dat de afnemende partij, de Indiase overheid de onderzeeërs zal uitrusten met kernraketten. MDU Resources Group Inc., Integrys Energy Group Inc., NiSource Inc en DTE Energy Co. Deze vier uitgesloten bedrijven konden geen geloofwaardig beleid voor een vermindering van hun CO2-uitstoot laten zien en dragen daarmee onvoldoende bij aan een transitie naar een koolstofarme economie. Motovilikha Plants JSC Motovilikha Plants draagt bij aan de productie van clustermunitie en handelt daarmee in strijd met onze Fundamentele Beleggingsbeginselen. Om deze reden is het bedrijf in het tweede halfjaar van 2014 uitgesloten. De screening heeft ook geresulteerd in een nieuwe toelating: United Technologies Corporation United Technologies Corporation (UTC) werd in 2009 uitgesloten vanwege betrokkenheid bij de productie van controversiële wapens. In 2011 werd de divisie die betrokken was bij controversiële wapens verkocht. UTC bleef betrokken bij de productie van nucleaire wapens omdat het bedrijf Goodrich Corporation overnam en bleef daarom uitgesloten. In 2012 is uit onderzoek gebleken dat ook Goodrich, door middel van het verbreken van het contract met EADS (tegenwoordig Airbus N.V.), niet meer betrokken is bij de productie van nucleaire wapens. Daarom is besloten UTC weer in te sluiten. Per 31 december 2014 zijn in totaal 47 ondernemingen uitgesloten. Op de uitsluitingslijst staan 24 Noord-Amerikaanse ondernemingen, 16 Europese ondernemingen en 7 ondernemingen uit ontwikkelde Aziatische landen of Australië. De lijst van uitgesloten ondernemingen en uitgesloten landen per 31 december 2014 is opgenomen als bijlage.
MARKTIMPACT UITGESLOTEN ONDERNEMINGEN Op basis van de Fundamentele Beleggingsbeginselen worden ondernemingen uitgesloten van belegging. Daarmee lijken de beleggingsmogelijkheden te worden beperkt. De marktkapitalisatie van uitgesloten bedrijven uitgedrukt in percentage van de benchmark bedraagt voor de MSCI Europe Net TR Index 2%, voor de S&P 500 Net TR Index 4% en voor MSCI AC Asia Pacific TR Index 1%. Uitsluitingen op basis van de Fundamentele Beleggingsbeginselen hebben dus een beperkte impact op de beleggingsmogelijkheden. Er blijven meer dan voldoende opties over.
UITVOERING STEMRECHT OP AANDEELHOUDERSVERGADERINGEN Veel ondernemingen in onze beleggingsportefeuille houden hun jaarlijkse algemene aandeelhoudersvergadering (AvA) tussen maart en mei. Tijdens de AvA stemmen aandeelhouders over bestuurs-voorstellen en aandeelhoudersvoorstellen. Als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving waren er in het eerste halfjaar van 2014 in Europa, Azië en Noord-Amerika veel ontwikkelingen op het gebied van bestuurdersbeloningen. Er was ook in toenemende mate sprake van gewenste veranderingen door beleggers die meer transparante en maatschappelijk verantwoorde manier van handelen willen zien op het gebeid van beloningsbeleid. Zij gebruikten hun invloed als aandeelhouder om bij bedrijven aan te dringen op verbetering. In de Verenigde Staten spreken beleggers tijdens aandeelhoudersvergaderingen steeds vaker hun steun uit voor
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
21
door aandeelhouders ingebrachte voorstellen. Ook werd hier nogmaals duidelijk dat de gezamenlijke druk van verantwoorde beleggers op bedrijven kan leiden tot positieve veranderingen in het gedrag van een bedrijf. In het tweede halfjaar is het aantal AvA’s van de ondernemingen in onze beleggingsportefeuille over het algemeen beperkt. De uitzondering hierop is Australië, waar AvA’s meestal in september of oktober worden gehouden. Toch waren er in de tweede helft van 2014 ook veel aandeelhoudersbijeenkomsten in Europa en Noord-Amerika. Het ging hierbij om Buitengewone Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders (BAvA). Bedrijven hielden deze vergaderingen meestal om plannen over voor fusies en overnames voor te leggen aan de aandeelhouders. Zoals voorheen hebben wij op deze BAvA’s onze stem uitgebracht. We kijken ook bij fusies en overnames kritisch naar beloningen of vergoedingen. Bestuurders kunnen namelijk in hun contract hebben staan dat ze een vergoeding krijgen als hun bedrijf wordt overgenomen en de bestuurder daarmee zijn of haar baan verliest. Als deze vergoeding buitensporig hoog is of we zijn het niet eens met de voorwaarden ervan, stemmen we kritisch. Soms kan alleen de dreiging van een kritisch geluid van aandeelhouders al voor veranderingen bij het bedrijf zorgen. Zo verlaagde het Britse BG Group de welkomstbonus die het aan de nieuwe CEO wilde geven, naar aanleiding van de kritiek die aandeelhouders (waaronder ACTIAM) voor de vergadering hadden. De beloning was namelijk hoger dan de limiet die het bedrijf met de aandeelhouders had afgesproken. Dit benadrukt hoe belangrijk het is om als aandeelhouder te laten weten hoe je over de plannen van een bedrijf denkt.
OVERZICHT UITGEBRACHTE STEMMEN In de verslagperiode zijn 158 aandeelhoudersvergaderingen bijgewoond. Tijdens aandeelhoudersvergaderingen doet het bestuur van betreffende vennootschap voorstellen aan de aandeelhouders, dit worden bestuursvoorstellen genoemd. In 54% van de gevallen is in lijn met het bestuur gestemd en in 46% van de gevallen is op ten minste één voorstel tegen het bestuur gestemd. In totaal zijn 2.292 voorstellen bekeken, waarvan 2.276 bestuursvoorstellen. Naast de voorstellen die door het bestuur gedaan worden doen ook aandeelhouders voorstellen, in de verslagperiode waren er 16 aandeelhoudersvoorstellen. Tabel 11: Stemoverzicht 2014. Aantal vergaderingen waar is gestemd
158
Totaal aantal bestuursvoorstellen
2276
Stemmen voor
2073
Stemmen tegen
202
Stemonthoudingen
1
Totaal aantal aandeelhoudersvoorstellen
16
Stemmen voor
3
Stemmen tegen
13
Stemonthoudingen
0
Totaal aantal voorstellen
2292
POSITIEVE SELECTIE EUROPEES AANDELENFONDS Ondernemingen die nu net buiten het universum van de 40% meest verantwoorde ondernemingen vallen, komen voor positieve selectie in aanmerking wanneer ze zeer goed scoren op één of twee van de drie criteria milieu, sociaal of governance. Tabel 12: In 2014 geselecteerde bedrijven voor positieve selectie. ONDERNEMING
SECTOR
EDP Renovaveis SA
Nutsbedrijven
Nordex SE
Hernieuwbare energie
OC Oerlikon Corp AG
Chemische industrie
OSRAM Licht AG
Kapitaalgoederen
Smurfit Kappa Group PLC
Bosbouw en Papier
Umicore SA
Chemische industrie
Amer Sports
Consumptiegoederen en kleding
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
22
IN GESPREK MET DE KOPLOPERS In de overgang naar de koolstofarme economie van de toekomst wordt het slimmer omgaan met energie, en het ontwikkelen van efficiëntere en zuinige toepassingen, steeds belangrijker. Het Britse ARM, dat in 2013 werd geselecteerd voor positieve selectie, is zo’n ontwikkelaar van slimme chiptechnologie. Het bedrijf heeft in korte tijd een toppositie bereikt. De chips zijn inmiddels wereldwijd terug te vinden in meer dan 90% van de mobiele telefoons. Met ARM worden gesprekken gevoerd over de verdere toepassing van deze producten en over het meten van de impact hiervan op mens en milieu. ARM geeft inzicht in de bijdrage die technologie kan leveren op weg naar de koolstofarme economie. In 2014 zijn 7 bedrijven goedgekeurd voor positieve selectie (zie bovenstaande tabel). Onderdeel van positieve selectie is dat ACTIAM engagement voert met het bedrijf. Eén van de bedrijven die we selecteerden, is EDP Renovaveis. Dit bedrijf behoort tot de grootste opwekkers van windenergie ter wereld en levert daarbij een concrete bijdrage aan het verduurzamen van de energievoorziening. Ondanks deze duurzame vorm van energieopwekking kan EDP Renovaveis nog duurzamer worden. Wij bespraken met het management hoe het nog duidelijkere afspraken over arbeidsomstandigheden en milieuprestaties in de productieketen kan maken. Ook vroegen wij het bedrijf om verbeteringen in de ESG-rapportages door te voeren.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
23
2.3
ZWITSERLEVEN AANDELENFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Aandelenfonds belegt in aandelen van beursgenoteerde ondernemingen in Nederland. Minimaal 80% van de waarde van de portefeuille bestaat uit aandelen die zijn opgenomen in de AEX-index. Het fonds kan ook beleggen in afgeleide producten, uitsluitend in aandelenfutures. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement behalen dat hoger is dan het rendement van de AEX herbeleggingsindex, de benchmark. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
29,56
2014
108,9
9,78%
8,66%
0,78
2013
217,0
20,29%
20,71%
1,24
27,7
2012
187,6
12,43%
14,05%
0,84
24,18
2011
172,8
-11,34%
-8,80%
0,62
22,35
2010
198,7
9,28%
9,24%
0,64
25,84
2009
181,2
40,37%
42,10%
1,49
24,26
2008
119,3
-50,90%
-50,24%
0
18,69
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Het beleid voor Zwitserleven Aandelenfonds is een bottom-up georiënteerd beleid. Aandelen worden geselecteerd op basis van de factoren koers- en winstmomentum, waardering, reality check (nieuwsscore) en technische factoren. Door het selectieproces heeft de factor waardering een grote overweging in de portefeuille. Daarnaast wordt gestreefd de wegingen van bedrijven met goede scores op momentum en nieuws te vergroten. In januari werd het restant van de aandelen in Fugro verkocht en deze sterk onderwogen positie werd vrijwel het gehele jaar aangehouden. In november en december zijn de aandelen Fugro weer aan de portefeuille toegevoegd. De relatief hoge waardering in relatie tot de winstvooruitzichten was een belangrijke reden voor het niet belegd zijn in dit bedrijf. Bovendien had de fondsmanager twijfels of het bedrijf de gestelde winstdoelen wel zou gaan halen gezien de marktomstandigheden op de olie- en gasmarkt. Gedurende het jaar werd de positie in Ahold en Wolters Kluwer verminderd en het aandeel Corio werd uit de portefeuille verwijderd. Het aandeel Ahold was sterk opgelopen terwijl de onderliggende markten van Ahold verzwakken. Vooral in Nederland heeft Albert Heijn last van toenemende concurrentie. Grote aankopen werden gedaan in de vastgoedaandelen Unibail-Rodamco en Wereldhave. De lage renteniveaus spelen deze vastgoedbedrijven in de kaart. Daarnaast zijn deze aandelen relatief aantrekkelijk geprijsd. Naast Wereldhave werden – mede op grond van de waardering - ook midkapaandelen gekocht van Vopak, PostNL, Arcadis, Aalberts en USG People. Op sectorniveau is het fonds ultimo december neutraal gepositioneerd in cyclische sectoren. De grootste overwogen posities op individueel aandelenniveau zijn Wereldhave, Unibail-Rodamco, Aegon, PostNL en Arcadis. De grootste onderwogen posities nemen Ahold, Altice, Corio, Delta Lloyd en Gemalto in. Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd.
Marktrisico
ü
Valutarisico
û
Renterisico
û
Kredietrisico
ü
Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de onderliggende aandelen in Zwitserleven Aandelenfonds is er sprake van marktrisico. Het relatieve risico ten opzichte van de benchmark Liquiditeitrisico ü is echter beperkt door een brede spreiding. Het relatieve marktrisico van de portefeuille ten opzichte van de benchmark is beperkt; dit uit zich in een relatief lage tracking error en een lage active share. De tracking error van de portefeuille bedroeg ultimo van de verslagperiode op ex ante basis 0,9 terwijl de active share 7% bedroeg. Active share wordt uitgedrukt in een waarde tussen 0 en 100 en geeft aan in welke mate een fonds afwijkt van de benchmark. Een lage active share betekent dat de portefeuille en de benchmark sterk op elkaar lijken, een hoge active share betekent dat er weinig overeenkomsten zijn. De tracking error is een risicomaatstaf die aangeeft in welke mate het rendement van de portefeuille afwijkt van het rendement van de benchmark. Valutarisico: Voor Zwitserleven Aandelenfonds wordt alleen belegd in vermogenstitels luidend in euro. Het innemen van actieve valutaposities die niet samenhangen met onderliggende beleggingen is niet toegestaan. Er is dus geen sprake van valutarisico’s. Renterisico: Er is geen sprake van renterisico. Kredietrisico: Er is behoudens kredietrisico op vorderingen en liquide middelen geen sprake van kredietrisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
24
Liquiditeitsrisico: Omdat minimaal 80% van de portefeuille belegd wordt in liquide aandelen uit de AEX-index is sprake van een beperkt liquiditeitsrisico. GROOTSTE TIEN BELANGEN
SECTOREN
Massa Consumentengoederen 20,4%
Financiële Dienstverlening 24,6%
Telecommunicatie 2,4% Duurzame Consumentengoederen 6,5% Basisgoederen 8,5% Technologie 9,2%
Energie 15,9% Basisindustrie 12,6%
Unilever
14,7%
Royal Dutch Shell -A
14,7%
Ing Groep
11,7%
Asm Lithography Holding
8,4%
Unibail-Rodamco
7,0%
Koninklijke Philips Nv
6,3%
Aegon
4,6%
Akzo Nobel
3,6%
Reed Elsevier
3,5%
Heineken
3,3%
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP 150 140
Fonds Benchmark
130 120 110 100 90
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
dec-10
dec-09
80
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Aandelenfonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 9,78%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 8,66%. Belangrijke bijdrages kwamen van de onderwogen posities in Fugro (negatief jaarrendement van 59%), DSM (-8%) en Delta Lloyd (-2%) en de overwogen posities in Nutreco (+26%) en Boskalis (+22%). Fugro was verreweg de grootste verliezer in de AEX-index over het jaar 2014. Het management van Fugro kwam met een stevige winstwaarschuwing. De bodemonderzoeker heeft erg veel last van de snel verslechterende olie- en gasmarkt. Door de dalende olieprijs stellen steeds meer olie- en gasbedrijven hun investeringen uit. De diensten aan deze bedrijven is een groot deel van de markt waar Fugro opereert. Op het moment van de winstwaarschuwing was het fonds niet belegd in Fugro, waardoor het fonds hierdoor niet geraakt werd. De positie in midcapaandeel Nutreco werd rijkelijk beloond. De fondsbeheerder had in de zomer aandelen van deze Nederlandse diervoederproducent gekocht op niveaus van rond de 32 euro vanwege de lage waardering. In oktober deed handelsconglomeraat SHV een bod van 40 euro op Nutreco en verhoogde dit later zelfs naar 44,50 euro. Op deze gehele positie is vervolgens in november en december winstgenomen door te verkopen ruim boven het verhoogde bod. Rendement werd er verloren op de overwogen posities in SBM Offshore (-34%), ArcelorMittal (-29% en Randstad (-13%). De dienstverlener aan de olie-industrie SBM Offshore werd naast een lagere olieprijs ook geconfronteerd met uitgelekte informatie van een oud-werknemer over mogelijke omkopingen in Brazilië. De cyclische aandelen ArcelorMittal en Randstad daalden op angst van een nieuwe neergaande economische beweging.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
25
2.4
ZWITSERLEVEN EUROPEES AANDELENFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Europees Aandelenfonds belegt in aandelen van beursgenoteerde ondernemingen in lidstaten van de Europese Unie, Noorwegen en Zwitserland. Om risico’s te spreiden worden beleggingen gespreid over landen, bedrijfstakken en ondernemingen. Een belegging in een onderneming mag niet meer bedragen dan 10% van het fondsvermogen. Het fonds kan ook beleggen in afgeleide producten, uitsluitend in aandelenfutures en valutatermijncontracten. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement behalen dat hoger is dan het rendement van de MSCI Europe Index Net EUR, de benchmark. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
2014
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
976,4
5,32%
6,84%
0,61
16,97
2013
834,7
21,62%
19,82%
0,79
16,71
2012
1219,6
20,73%
17,29%
0,42
14,44
2011
1085,2
-9,83%
-8,08%
0,44
12,36
2010
1155,5
6,70%
4,86%
0,32
14,14
2009
1145,2
28,98%
28,74%
0,61
13,56
2008
767,4
-41,69%
-41,21%
0,00
11,10
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Het actieve beleggingsbeleid van Zwitserleven Europees Aandelenfonds is bottom-up georiënteerd waarbij aandelen worden geselecteerd op basis van vijf factoren: momentum, waardering, reality check, laag risico en size (omvang van het bedrijf). In september 2014 is het beleggingsproces verder ontwikkeld en zijn de factoren laag risico en size aan het beleggingsmodel toegevoegd. Op basis van deze factoren neemt de fondsmanager zijn beslissingen voor de samenstelling van de portefeuille. De pijler momentum is een combinatie van winst- en prijsmomentum. Het gebruikte winstmomentum van een aandeel is de bijstelling van de winstverwachting van analisten over de afgelopen drie maanden. Het prijsmomentum is het rendement op een aandeel over de afgelopen zes maanden. De pijler waardering kijkt met name naar de verwachte winst per aandeel in verhouding tot de koers. De reality check is enerzijds een kwalitatieve analyse van aandelen waarbij wordt achterhaald of de scores op momentum en waardering betrouwbaar zijn. Deze check is gebaseerd op fundamentele ontwikkelingen bij een bedrijf, óf op bijzondere en overige factoren. Anderzijds worden recente ontwikkelingen van variabelen die bepalend zijn voor de winstontwikkeling van een bedrijf geanalyseerd. Laag risico is een kwantitatieve factor die het historisch waargenomen risico op een grote koersdaling weergeeft. De voorkeur wordt gegeven aan aandelen waarvan het risico op een grote koersdaling niet zeer groot is. De factor size is de marktwaarde van een bedrijf. Relatief kleine bedrijven hebben daarbij de voorkeur. Het fonds nam tot juli een overwogen positie in van cyclische bedrijven versus defensieve bedrijven. De toenemende onzekerheid over het economisch herstel in Europa en de geopolitieke spanningen waren belangrijke argumenten om het het risico geleidelijk aan terug te brengen. De bereidheid van de Europese Centrale Bank (ECB) om via verdere kwantitatieve geldverruiming de economie te ondersteunen heeft ervoor gezorgd dat deze positionering niet is veranderd. Dit ondanks opnieuw tegenvallende economische cijfers in de eurozone. In oktober 2014 net voor de bekendmaking van de Europese stresstest voor banken is de overweging in bankaandelen verlaagd. Banken blijven profiteren van goedkope financiering, maar de verwachtingen ten aanzien van de uitkomsten waren erg optimistisch geworden. De onderweging in de sector Energie is gehandhaafd gebleven. Op aandelenniveau werden onder meer aandelen van Ericsson, Hammerson en Compass Group verkocht. Op de positie in Nutreco is, na verhoging van het bod door handelsmaatschappij SHV, gedeeltelijk winst genomen. Anderzijds werden aandelen gekocht van Philips, London Stock Exchange (LSE), Boliden, Marks & Spencer en Amec Foster Wheeler. In de beurskoers van Philips is volgens de fondsmanager veel negatief nieuws verwerkt en wordt een herstel in het belangrijke bedrijfsonderdeel Healthcare verwacht. LSE nam in juni Russell over en met deze overname verstevigt het beursbedrijf zich als samensteller van indices. Het Zweedse Boliden opereert in exploratie, mijnbouw, recycling en in de smeltindustrie in Scandinavië en Ierland. Het bedrijf richt zich voornamelijk op hergebruik van materialen in het productieproces. Afvalstoffen in de ene tak van het bedrijf dienen als grondstof in de andere tak, waardoor het uiteindelijke stortafval wordt geminimaliseerd. De smelters staan aan het eind van dit proces en tweederde van het vloeibare goud dat hier geproduceerd wordt komt voort uit hergebruikte materialen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
26
Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd.
Marktrisico
ü
Valutarisico
ü
Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de onderliggende aandelen in Zwitserleven Renterisico û Europees Aandelenfonds is sprake van marktrisico. Er wordt bewust afgeweken van de Kredietrisico ü benchmark om additionele waarde toe te voegen. Bovendien wordt slechts belegd in die Liquiditeitrisico ü aandelen die voldoen aan het best-in-class ESG-beleid, waardoor 60% van het universum op basis van ESG-criteria uitgesloten wordt van beleggen De tracking error van de portefeuille bedroeg ultimo van de verslagperiode op ex ante basis 2,5, terwijl de active share 63% bedroeg. Active share wordt uitgedrukt in een waarde tussen 0 en 100 en geeft aan in welke mate een fonds afwijkt van de benchmark. Een lage active share betekent dat de portefeuille en de benchmark sterk op elkaar lijken, een hoge active share betekent dat er weinig overeenkomsten zijn. De tracking error is een risicomaatstaf die aangeeft in welke mate het rendement van de portefeuille afwijkt van het rendement van de benchmark. Valutarisico: Voor Zwitserleven Europees Aandelenfonds is sprake van valutarisico omdat ook buiten de eurozone wordt belegd (Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Denemarken, etc.). Ultimo verslagperiode bedroeg de niet-euro exposure van de portefeuille 55%. Renterisico: Er is geen sprake van renterisico. Kredietrisico: Er is behoudens kredietrisico op vorderingen en liquide middelen geen sprake van kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Er wordt belegd in Europese ondernemingen met een grote marktkapitalisatie en een hoge mate van liquiditeit. Er is dus sprake van een beperkt liquiditeitsrisico. SECTOREN
Massa Consumentengoederen 11,7%
Basisindustrie 11,0% Duurzame Consumentengoederen 10,9%
Verenigd Koninkrijk 26,2%
Overig 7,4% Denemarken 2,9% Noorwegen 4,7% Spanje 6,4%
Duitsland 14,1%
Nederland 7,4% Zweden 9,0%
Zwitserland 12,5%
Frankrijk 9,5%
GROOTSTE TIEN BELANGEN
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
Novartis -Reg
3,7%
Roche Holding -Genuss
3,1%
Nestle -Reg
2,7%
Allianz -Reg
2,5%
130
Bt Group
2,3%
120
Aviva
2,0%
110
Axa
1,9%
100
Skandinaviska Enskilda Ban
1,9%
90
Whitbread
1,8%
80
Deutsche Post -Reg
1,8%
160 150
Fonds Benchmark
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
140
dec-10
Nutsbedrijven 3,0% Technologie 3,8% Telecommunicatie 6,7% Basisgoederen 6,9% Energie 7,8%
Farmacie & Gezondheidszorg 14,0%
dec-09
Financiële Dienstverlening 24,1%
LANDENVERDELING
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Europees Aandelenfonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 5,32%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 6,84%. De underperformance van het fonds in vergelijking met de benchmark is volledig toe te rekenen aan een achterblijvende performance van het duurzaam beleggingsuniversum (circa -2,1%). De prestatie van de selectie van duurzame bedrijven in de sector Energie was de grote veroorzaker van de underperformance. De aandelenkoersen van bijvoorbeeld Royal Dutch Shell (jaarrendement van +12%) en BP (-5%)
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
27
die niet tot de top 40% van de meest duurzame bedrijven binnen de sector Energie presteerden beduidend beter dan Statoil (-14%) en BG Group (-27%), die wel opgenomen zijn in het duurzaam beleggingsuniversum. De aandelenselectie op basis van financiële gronden behaalde wel extra rendement (circa +0,7%). De beleggingsfactoren momentum, laag risico en reality check waren de belangrijkste bronnen voor deze performance. Het terugdringen van bedrijven in portefeuille die meer dan gemiddeld gevoelig zijn voor veranderingen in groei van de economie had eveneens een positief effect op de performance. Goede voorbeelden van de selectie van individuele aandelen zijn de overwogen posities in Electrolux (+32%), Whitbread (+38%) en Reed Elsevier (+37%) en de onderwogen posities in Tullow Oil (-49%), Tesco (-37%) en Standard Chartered (-21%). De aandelenkoers van Electrolux steeg na de overname van een onderdeel van General Electric. Hierdoor stijgen winstverwachtingen en neemt de prijskracht toe omdat er minder spelers in de markt zijn. Tesco waarschuwde dat de winst voor 2014 tegen gaat vallen. Het Britse supermarktbedrijf ondervindt veel last van de concurrentie van discountzaken. Daarnaast zijn onregelmatigheden in de boekhouding geconstateerd. Standard Chartered, een Britse bank met veel activiteiten in het Verre Oosten en Afrika, kwam met teleurstellende resultaten en verlaagde de winstverwachtingen. De overweging in Statoil (-32%) kostte aan de andere kant performance, hier speelde de dalende olieprijs een grote rol. Daarnaast pakte de overweging in Sainsbury niet goed uit. Sainsbury is een branchegenoot van Tesco en heeft ook last van toenemende concurrentie, al is dat wel in mindere mate.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
28
2.5
ZWITSERLEVEN OBLIGATIEFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Obligatiefonds belegt in obligaties genoteerd in euro van overheden en ondernemingen met een hoge kredietwaardigheid. Dit betekent dat kredietbeoordelaar Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch de uitgevende instelling waardeert met respectievelijk minimaal BBB-/Baa3/BBB-. De gewogen gemiddelde waardering voor alle beleggingen is minimaal A-/A3/A-. De duration van de portefeuille, ook wel de gewogen gemiddelde looptijd van de portefeuille genoemd, mag maximaal 1 jaar afwijken van die van de benchmark. Het fonds kan ook beleggen in afgeleide producten, uitsluitend in swaps, rentefutures en renteopties. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement te behalen dat ten minste gelijk is aan iBoxx € Overall Index (Gross TR), de benchmark. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
11,85%
11,09%
0,58
18,05
2014
277,6
2013
656,0
2,44%
2,16%
0,57
16,69
2012
638,4
11,53%
11,19%
0,66
16,85
2011
563,0
3,49%
3,29%
0,65
15,74
2010
583,9
2,12%
2,15%
0,47
15,84
2009
600,5
8,01%
6,95%
0,85
15,98
2008
493,9
2,57%
6,22%
0,00
15,63
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Binnen Zwitserleven Obligatiefonds wordt beoogd waarde toe te voegen door het voeren van actief beleid. Actief durationbeleid, categorieallocatie, landenselectie, sector onder- en overwegingen en naamselectie zijn voorbeelden hiervan. De portefeuille was in het eerste halfjaar van 2014 gepositioneerd om te profiteren van een rentestijging. Normaal gesproken zou een hogere rente passen bij de huidige fase in de economische cyclus. Tegen de verwachting in daalde de rente juist. Door het hanteren van strakke ‘stop-losses’ zijn de verliezen door een dalende rente beperkt gebleven. Sinds eind juni nam het fonds regelmatig een langere duratiepositie in dan die van de benchmark, waarbij de verder dalende rente extra rendement opleverde. Een aanhoudend zwakke groei, een dalende inflatie en een ongebruikelijk ruim monetair beleid - inclusief de verwachting dat de ECB uiteindelijk overgaat tot aankoop van staatsobligaties - vormden de belangrijkste ingrediënten voor de neerwaartse trend van de rente. De Duitse 10-jaars staatsrente zakte over heel het jaar met 1,39% tot het historisch bijzonder lage niveau van 0,54%. Eind december nam het fonds een langere duratiepositie in dan de benchmark. Actief beleid werd ook gevoerd voor de landenallocatie. Vooral de (overwogen) posities in Italië en Spanje werden regelmatig aan de marktomstandigheden aangepast. Toen het verschil in prijs (spread) toenam zijn de gewichten van deze landen opgehoogd en bij lagere spreads weer afgebouwd. Zo werd in oktober een overwogen positie ingenomen nadat de risicobereidheid bij beleggers en banken fors was afgenomen. De spreads op Italiaanse staatsobligaties liepen daarna flink uit, er was sprake van paniekverkopen. Dit stelde de fondsmanager in staat om op een zeer aantrekkelijk niveau de overweging in Italië sterker aan te zetten. Op het moment dat de spread van Italië weer was gedaald is er op deze toegevoegde positie winst genomen. Het fonds ging het jaar uit met een licht overwogen positie in Italië en Spanje ten koste van Frankrijk en België. Gedurende de tweede helft van het jaar is de overwogen positie in de categorie bedrijfsobligaties in een aantal stappen afgebouwd. Daarnaast zijn binnen financiële instellingen achtergestelde leningen geruild voor minder risicovolle leningen. Na de zomer waren er veel emissies van nieuwe bedrijfsleningen, vooral van niet-financiële instellingen. Veel bedrijven maakten gebruik van de lage spread- en renteomgeving. Vanuit het oogpunt van relatieve waardering heeft het fonds zeer selectief meegedaan met nieuwe uitgiftes van bedrijfsleningen. De visie voor bedrijfsobligaties is per saldo licht positief en daarmee ook de tactische weging binnen het fonds. Het lage aantal wanbetalingen, de waardering, de zoektocht naar rendement onder obligatiebeleggers en de mogelijke aankopen van bedrijfsobligaties door de ECB zijn de belangrijkste redenen voor deze positionering. De overweging in de categorie obligaties met onderpand is hoofdzakelijk ingevuld met Asset Backed Securities (ABS). De visie dat met name Nederlandse en Engelse hypotheeksecuritisatie (ook wel residential mortgage-backed security genoemd) relatief aantrekkelijk geprijsd zijn ten opzichte van overige obligaties met onderpand, bleef in 2014 vrijwel ongewijzigd. De beslissing van de ECB voor het aankoopprogramma van ABS is een duidelijke katalysator gebleken in de secundaire markt voor prijzen en volumes. De langzaam maar duidelijk herstellende economische situatie, met als gevolg stabiliserende achterstanden in onderliggende onderpandportefeuilles waren positieve ontwikkelingen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
29
Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de financiële instrumenten in de portefeuille van Zwitserleven Obligatiefonds is er gedurende de verslagperiode sprake geweest van marktrisico. De portefeuille bestaat uit obligaties, onderhandse leningen en andere verhandelbare vastrentende schuldbewijzen. Rentebewegingen en wijzigingen in rating in de kwaliteit van de debiteuren leiden tot marktfluctuaties. Er is daarom duidelijk sprake van marktrisico’s.
Marktrisico
ü
Valutarisico
û
Renterisico
ü
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Valutarisico: Voor Zwitserleven Obligatiefonds wordt alleen belegd in in euro gedenomineerde instrumenten. Er is dus geen sprake van valutarisico. Renterisico: De modified duration van Zwitserleven Obligatiefonds bedroeg aan het einde van de verslagperiode 6,2 (ultimo 2013: 5,5). Dit betekent dat een 1% rentedaling (stijging) tot gevolg heeft dat de koersen bij benadering met 6,2% stijgen (dalen) als de overige omstandigheden gelijk blijven. Binnen Zwitserleven Obligatiefonds is daarom duidelijk sprake van renterisico. In het beleggingsmandaat zijn duidelijke grenzen afgesproken waarbinnen de vermogensbeheerder de duration van de portefeuille mag laten afwijken van die van de benchmark. In de verslagperiode is beperkt gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De duration van de portefeuille week gedurende het jaar maximaal 0,3 jaar af van de benchmark. Kredietrisico: In het mandaat zijn strikte grenzen gesteld aan de kredietkwaliteit van de debiteuren in portefeuille. Het fonds belegt in vermogenstitels uitgegeven door debiteuren van een bepaalde kwaliteit, zogenoemde ‘investment grade beleggingen’. Bij de beoordeling van de kwaliteit van debiteuren en vermogenstitels wordt gebruik gemaakt van de waardering van de ‘rating agencies’, Standard & Poor’s Moody’s of Fitch. Er wordt belegd in vermogenstitels met een rating van ten minste BBB- (Standard & Poor’s), Baa3 (Moody’s) of BBB- (Fitch) , waarbij de laagste rating van de drie rating agencies leidend is. Ultimo van de verslagperiode bedroeg de gemiddelde rating van de portefeuille Baa1. De gemiddelde rating per maandultimo gemeten gedurende de verslagperiode is Baa1 geweest conform Moody’s Weighted Average Rating Factor (WARF). WARF is een onafhankelijke methodiek om kredietrisico uit te drukken. Er is dus sprake van kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Zowel het beleggingsfonds als de onderliggende beleggingstitels kennen een hoge mate van liquiditeit. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille is belegd in leningen met onderpand met een hoge kredietkwaliteit, die een iets lagere liquiditeit kennen. Het liquiditeitsrisico is beperkt. SECTOREN
CASHFLOWVERDELING EN LOOPTIJD Overheid 53,0%
12 10 8 6 4 2
DEBITEUREN / RATINGS
Overig
2026
2025
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
0 2015
Bedrijven 17,5%
2014
Semi-overheid 14,2% Obligaties met onderpand 15,3%
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
Italië
14,17%
Ratings
Duitsland
11,00%
AAA
27,40%
Frankrijk
9,29%
AA
30,20%
Spanje
6,78%
A
9,03%
125
Nederland
6,05%
BBB
33,37%
120
140 135
Fonds Benchmark
130
115 110 105
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
dec-10
dec-09
100
30
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Obligatiefonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 11,85%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 11,09%. Het lagere renteniveau had een positieve uitwerking op het absolute portefeuillerendement, waarbij het actieve portefeuillebeleid ervoor zorgde dat het rendement van het fonds hoger uitkwam dan dat van de benchmark. Het hogere rendement werd hoofdzakelijk veroorzaakt door de overweging in perifere landen en bedrijfsobligaties. In het bijzonder de overwogen posities in Italië, Spanje en achtergestelde bedrijfsobligaties voegden waarde toe. Ook de naamselectie binnen bedrijfsobligaties zorgde voor extra rendement. De duratieposities die werden ingenomen in het kader van het rentebeleid droegen licht positief bij aan de performance.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
31
2.6
ZWITSERLEVEN GELDMARKTFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Geldmarktfonds belegt in geldmarktinstrumenten genoteerd in euro met een hoge kredietwaardigheid. Dit betekent dat kredietbeoordelaar Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch de uitgevende instelling waardeert met minimaal A-/A3/A-. Hierbij is de laagste rating van de drie kredietbeoordelaars leidend. Maximaal 30% van het fonds mag worden belegd in leningen met onderpand (bijvoorbeeld hypotheken of creditcardschulden) met een minimale waardering van respectievelijk AA-/Aa3/AA-. De duration, ook wel gewogen gemiddelde looptijd genoemd, per lening is maximaal 1,05 jaar. De duration van de portefeuille is maximaal 6 maanden. Het fonds mag in geval van staatsleningen maximaal 10% van zijn vermogen in één uitgevende instelling beleggen. Het fonds mag in geval van ondernemingen maximaal 5% van zijn vermogen in één uitgevende instelling beleggen. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is gericht op kapitaalbehoud. De benchmark van het fonds is de Euro OverNight Index Average (‘EONIA’). FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
2014
32,5
0,29%
0,10%
0,12
6,49
2013
37,9
0,29%
0,55%
0,15
6,59
2012
39,4
1,76%
0,88%
0,17
6,71
2011
37,8
1,16%
1,25%
0,09
6,76
2010
35,8
0,39%
-
0,04
6,78
2009
33,3
1,58%
-
0,31
6,79
2008
28,5
4,79%
-
0,00
6,99
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Het strategische beleid van Zwitserleven Geldmarktfonds is om qua renterisicoprofiel een duratie van drie maanden aan te houden en geen actieve kredietrisicoposities in te nemen. Daarbij luidt het uitgangspunt dat alleen in liquide vastrentende waarden wordt belegd. Binnen het beleid waarbij in hoog liquide waarden belegd wordt, past de verkoop van de Asset Backed Securities (ABS) van begin dit jaar. De vrijgekomen gelden zijn herbelegd in staatsobligaties en daarnaast zijn obligaties met onderpand uit het Verenigd Koninkrijk gekocht. Na de financiële crisis zijn veel obligaties uitgegeven met een looptijd van vijf jaar. Deze obligaties zijn destijds vooral gekocht door institutionele beleggers met een marktbrede index. In de meeste indices bevinden zich echter geen obligaties met een looptijd korter dan 1 jaar. Zodra de resterende looptijden van obligaties korter worden dan 1 jaar worden deze door veel beleggers weer verkocht. Voor Zwitserleven Geldmarktfonds is dit extra aanbod meer dan welkom, omdat het aanbod van korte obligaties normaal gesproken schaars is. Leningen van ING, ANZ, Nordea en BNP zijn voorbeelden die zijn gekocht voor de segmenten obligaties met onderpand en financiële instellingen. Deze aankopen werden gefinancierd door de verkoop van Duitse staatsobligaties en uit ontvangen coupons en lossingen. Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de financiële instrumenten in de portefeuille van Zwitserleven Geldmarktfonds is er gedurende het jaar sprake geweest van marktrisico. Omdat alleen belegd wordt in geldmarktinstrumenten met een korte looptijd en deze van hoge kwaliteit zijn (hoge rating), is het risico beperkt.
Marktrisico
ü
Valutarisico
û
Renterisico
ü
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Valutarisico: Voor Zwitserleven Geldmarktfonds wordt alleen belegd in in euro gedenomineerde instrumenten. Er is dus geen sprake van valutarisico. Renterisico: De duration per lening in Zwitserleven Geldmarktfonds bedraagt maximaal 1,05 jaar. Het fonds heeft ultimo december 2014 een modified duration van 0,20. Het renterisico is daarmee laag. Kredietrisico: In het mandaat zijn strikte grenzen gesteld aan de kredietkwaliteit van de debiteuren in portefeuille. Het kredietrisico is daarom laag. Liquiditeitsrisico: Zowel het beleggingsfonds als de onderliggende beleggingstitels kennen een hoge mate van liquiditeit. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille is belegd in leningen met onderpand met een hoge kredietkwaliteit, die een iets lagere liquiditeit kennen. Het liquiditeitsrisico is klein. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
32
SECTOREN
CASHFLOWVERDELING EN LOOPTIJD Bedrijven 59,4%
35 30 25 20 15 10 5
DEBITEUREN / RATINGS
sep-15
aug-15
jul-15
jun-15
mei-15
apr-15
jan-15
0 mrt-15
Semi-overheid 16,9%
Obligaties met onderpand 12,6%
feb-15
Overheid 11,0%
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
Duitsland
7,03%
Ratings
Commonw Bnk Aus
4,01%
AAA
30,98%
Rabobank
4,01%
AA
32,66%
103
Bque Fed Cr Mut
4,01%
A
36,35%
102,5
ABN Amro Bank
4,00%
104 103,5
Fonds Benchmark
102 101,5 101 100,5 100 dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
dec-10
dec-09
99,5
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Geldmarktfonds een rendement op basis van de intrinsieke waarde van 0,29%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 0,10%. Gegeven de krappe markt en de strenge kwaliteitscriteria die gehandhaafd worden, is het lastig gebleken het rendement van de benchmark te overtreffen. Het lage absolute rendement is het gevolg van de lage rentes op kortlopende leningen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
33
2.7
ZWITSERLEVEN GOVERNMENT BONDS 10+ FONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds belegt in staatsleningen genoteerd in euro van landen uit de eurozone of in leningen die door overheden uit de eurozone worden gegarandeerd. Een lening waarin wordt belegd moet kredietbeoordelaar Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch hebben beoordeeld met respectievelijk minimaal A-/ A3/A-. De duration van de portefeuille, ook wel de gewogen gemiddelde looptijd van de portefeuille genoemd, mag maximaal 2 jaar afwijken van die van de benchmark. Minimaal 75% van de portefeuille heeft een resterende looptijd van meer dan 7 jaar. Het fonds kan ook beleggen in afgeleide producten, uitsluitend in swaps, rentefutures en renteopties. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement te behalen dat hoger is dan het rendement van de iBoxx € Sovereign 7+ AAA/AA/A Index (TR), de benchmark. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
21,69%
21,91%
0,30
11,75
2014
531,8
2013
430,5
-2,68%
-2,72%
0,34
9,94
2012
468,3
15,59%
17,65%
0,32
10,55
2011
338,9
4,09%
4,13%
0,66
9,43
2010
250,2
1,13%
1,98%
0,26
9,71
2009
622,6
2,51%
2,81%
0,55
9,85
2008
530,0
11,68%
10,63%
0,39
9,92
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Binnen Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds wordt beoogd waarde toe te voegen door actief beleid. Dat betekent dat de portefeuille op het gebied van duration, landen en curve actief wordt gestuurd. In de eerste vijf maanden van 2014 was het fonds zo gepositioneerd dat geanticipeerd werd op het oplopen van de rente. Tegen de verwachting van de markt in daalde de rente. Door het gedisciplineerd toepassen van ‘stop-losses’ zijn de verliezen als gevolg van de dalende rente beperkt gebleven. Sinds eind juni nam het fonds regelmatig een overwogen duratiepositie in ten opzichte van de benchmark. De verder dalende rente leverde extra rendement op. Een aanhoudend zwakke groei, een dalende inflatie en een ongebruikelijk ruim monetair beleid - inclusief de verwachting dat de Europese Centrale Bank (ECB) uiteindelijk overgaat tot aankoop van staatsobligaties - vormden de belangrijkste ingrediënten voor de neerwaartse trend van de rente. De Duitse 10-jaars staatsrente zakte over het hele jaar met 1,39% tot het historisch bijzonder lage niveau van 0,54%. Eind december nam het fonds een overwogen duratiepositie in ten opzichte van de benchmark. Voor wat betreft de landenpositionering was het fonds onderwogen in Frankrijk en België ten gunste van Duitsland en Nederland. Qua curvepositionering was het fonds wel sterk vertegenwoordigd in de langere looptijden van Frankrijk en België. De staatsobligaties van Oostenrijk, Nederland, België en Frankrijk presteerden beter dan die van Duitsland. Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de financiële instrumenten in de portefeuille van Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds is er gedurende de verslagperiode sprake geweest van marktrisico. De portefeuille bestaat uit staatsleningen genoteerd in euro van landen uit de eurozone of uit leningen die door overheden uit de eurozone worden gegarandeerd. Rentebewegingen en wijzigingen in rating in de kwaliteit van de debiteuren leiden tot marktfluctuaties. Er is daarom sprake van marktrisico’s.
Marktrisico
ü
Valutarisico
û
Renterisico
ü
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Valutarisico: Voor Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds wordt alleen belegd in in euro gedenomineerde instrumenten. Er is dus geen sprake van valutarisico. Renterisico: De modified duration van Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds bedroeg ultimo verslagperiode 11,8% (ultimo 2013: 10,7). Dit betekent dat een 1% rentedaling (stijging) tot gevolg heeft dat de koersen bij benadering met 11,8% stijgen (dalen) als de overige omstandigheden gelijk blijven. Binnen Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds is daarom duidelijk sprake van renterisico. In het beleggingsmandaat zijn duidelijke grenzen afgesproken waarbinnen de vermogensbeheerder de duration van de portefeuille mag laten afwijken van die van de benchmark. In de verslagperiode is beperkt gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De duration van de portefeuille week gedurende de verslagperiode beperkt af van de duration van de benchmark. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
34
Kredietrisico: In het mandaat zijn strikte grenzen gesteld aan de kredietkwaliteit van de debiteuren in portefeuille. Er mag alleen belegd worden in individuele vermogenstitels met minimaal een rating van Moody’s, Standard & Poor’s of Fitch en deze dient een minimale rating te hebben van A3/A-/A-, hetgeen een beperkt kredietrisico is. De laagste rating van de drie genoemde rating agencies is bepalend voor de beoordeling. De gemiddelde issue rating van Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds bedraagt minimaal Aa2/AA/AA conform Moody’s Weighted Average Rating Factor (WARF). WARF is een onafhankelijke methodiek om kredietrisico uit te drukken. . Ultimo verslagperiode bedroeg de gemiddelde rating van de portefeuille Aa1. De gemiddelde rating gedurende de verslagperiode is Aa1 geweest (conform WARF). Er is dus sprake van een beperkt kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Zowel het beleggingsfonds als de onderliggende beleggingstitels kennen een hoge mate van liquiditeit. Het liquiditeitsrisico is beperkt. LANDENVERDELING
MODIFIED DURATION CONTRIBUTION
Time bucket
Modified Duration Contribution YTM
(year)
Frankrijk 34,4%
Duitsland 34,5%
Oostenrijk 7,5%
Nederland 12,5%
België 12,2%
Total
0-5
0,00
5 - 10
3,28
10 - 15
1,54
15 - 20
1,66
20 - 25
1,59
25 - 35
2,77
35+
0,84
Total DEBITEUREN / RATINGS
11,69
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
Duitsland
34,09%
Ratings
Frankrijk
33,03%
AAA
66,64%
150 140
Nederland
12,37%
België
12,07%
130
7,45%
120
Oostenrijk
AA
33,36%
Fonds Benchmark
110 100
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
dec-10
dec-09
90
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 21,69%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 21,91%. Het sterk gedaalde renteniveau werkte in 2014 sterk positief door in het absolute fondsrendement. Relatief gezien werd er rendement verloren op de landenposities doordat de landenspreads ten opzichte van Duitsland gedaald zijn. De ingenomen renteposities droegen wel positief bij aan het fondsrendement.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
35
2.8
ZWITSERLEVEN CREDITS FONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Credits Fonds belegt in obligaties genoteerd in euro van ondernemingen en overheden met een hoge kredietwaardigheid. Dit betekent dat kredietbeoordelaar Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch de uitgevende instelling waardeert met respectievelijk minimaal Baa1/BBB+/ BBB+. Maximaal 20% van het fonds wordt belegd in staatsobligaties of obligaties die zijn gegarandeerd door een overheid. De duration van de portefeuille, ook wel de gewogen gemiddelde looptijd van de portefeuille genoemd, mag maximaal 1 jaar afwijken van die van de benchmark. De beleggingen bestaan uit 40 of meer verschillende uitgevende instellingen. Het fonds kan ook beleggen in afgeleide producten, uitsluitend in swaps, rentefutures en renteopties. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement behalen dat hoger is dan het rendement van de iBoxx € Corporates Index (TR), de benchmark. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
8,24%
0,38
11,10
2014
269,7
2013
195,3
2,08%
2,24%
0,44
10,58
2012
201,4
12,44%
13,59%
0,36
10,80
2011
141,0
2,46%
1,71%
1,30
9,94
2010
109,0
4,97%
4,73%
0,48
10,97
2009
549,1
16,20%
15,70%
0,56
10,92
2008
440,2
-5,86%
-3,76%
0,30
9,66
8,72%
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Het gehele jaar was er een positieve visie op de markt en was het fonds overwogen in gelopen kredietrisico. Er zijn wel een aantal momenten geweest waarop bewust risico is afgebouwd om deze bij een hogere creditspread (een hoger verschil in de rente-opslag) weer te verhogen. Door gebruik te maken van de volatiliteit in creditspreads wordt geprobeerd extra performance te genereren. De gezonde basis van individuele bedrijven, verbeterde balansposities, beschikbare goedkope financiering en de lage absolute rentes waren factoren die de vraag naar bedrijfsobligaties ondersteunden. Obligaties van financiële dienstverleners zijn ultimo december overwogen ten opzichte van overige bedrijfsobligaties, achtergestelde obligaties zijn overwogen. Gedurende de tweede helft van het jaar is de marktgevoeligheid van het fonds, uitgedrukt in de bèta verder verlaagd. De overweging in obligaties van financiële dienstverleners is afgebouwd waaarmee de onderweging in de overige bedrijfsobligaties is teruggebracht. Achtergestelde obligaties van financiële dienstverleners zijn verkocht en niet achtergestelde obligaties van financiële dienstverleners gekocht. In 2014 is daarnaast selectief deelgenomen in nieuwe uitgiftes van obligatieleningen omdat deze over een relatief gunstige waardering beschikten. Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de financiële instrumenten in de portefeuille van Zwitserleven Credits Fonds is er gedurende de verslagperiode sprake geweest van marktrisico. De portefeuille bestaat uit obligaties en andere verhandelbare vastrentende schuldbewijzen van voornamelijk bedrijven. Rentebewegingen en wijzigingen in rating in de kwaliteit van de debiteuren leiden tot marktfluctuaties. Er is daarom duidelijk sprake van marktrisico’s.
Marktrisico
ü
Valutarisico
û
Renterisico
ü
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Valutarisico: Voor Zwitserleven Credits Fonds wordt alleen belegd in in euro gedenomineerde instrumenten. Er is dus geen sprake van valutarisico. Renterisico: De modified duration van Zwitserleven Credits Fonds bedroeg ultimo verslagperiode 4,9 (ultimo 2013: 4,4). Dit betekent dat een 1% rentedaling (stijging) tot gevolg heeft dat de koersen bij benadering met 4,9% stijgen (dalen) als de overige omstandigheden gelijk blijven. Binnen Zwitserleven Credits Fonds is daarom duidelijk sprake van renterisico. In het beleggingsmandaat zijn duidelijke grenzen afgesproken waarbinnen de vermogensbeheerder de duration van de portefeuille mag laten afwijken van die van de benchmark. In de verslagperiode is beperkt gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De duration van de portefeuille week gedurende de verslagperiode beperkt af van de duration van de benchmark. Kredietrisico: In het mandaat zijn strikte grenzen gesteld aan de kredietkwaliteit van de debiteuren in portefeuille. Het fonds belegt in vermogenstitels uitgegeven door debiteuren van een bepaalde kwaliteit, zogenoemde ‘investment grade beleggingen’. Bij de beoordeling JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
36
van de kwaliteit van debiteuren en vermogenstitels wordt gebruik gemaakt van de waardering van de ‘rating agencies’, Standard & Poor’s Moody’s of Fitch. Er wordt belegd in vermogenstitels met een rating van ten minste BBB- (Standard & Poor’s), Baa3 (Moody’s) of BBB‑(Fitch), waarbij de laagste rating van de drie rating agencies leidend is. Ultimo van de verslagperiode bedroeg de gemiddelde rating van de portefeuille Baa1. De gemiddelde rating per maandultimo gemeten gedurende de verslagperiode is Baa1 geweest conform Moody’s Weighted Average Rating Factor (WARF). WARF is een onafhankelijke methodiek om kredietrisico uit te drukken. Er is dus sprake van kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Zowel het beleggingsfonds als de onderliggende beleggingstitels kennen een hoge mate van liquiditeit. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille is belegd in leningen met onderpand met een hoge kredietkwaliteit, die een iets lagere liquiditeit kennen. Het liquiditeitsrisico is beperkt. SECTOREN
LOOPTIJDSPREIDING % Basisgoederen 2,3%
Technologie 2,3% Consumentendiensten 3,1% Olie & Gas 3,4% Basisindustrie 8,5%
Farmacie & Gezonheidszorg 0,6%
16 14 12 10
Overig 1,2%
8 6
Telecommunicatie 8,6%
4
DEBITEUREN / RATINGS
2 Overig
2026
2025
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
0 2016
Nutsbedrijven 14,8%
2015
Financiële Dienstverlening 46,0%
2014
Consumentengoederen 9,3%
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
Rabobank
3,03%
Ratings
Ge Capital
2,50%
AAA
0,61%
Bnp Paribas
2,15%
AA
5,32%
Credit Suisse
2,08%
A
43,37%
Societe Generale
1,85%
BBB
50,70%
135 130
Fonds Benchmark
125 120 115 110 105
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
dec-10
dec-09
100
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Credits Fonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 8,72%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 8,24%. De outperformance is onder meer te danken aan de overweging van gelopen kredietrisico. De naamselectie in met name non-financials had hier een groot aandeel in. Een groot deel van deze outperformance kwam voort uit de onderweging van de olie- en gassector, waar Pemex en Gazprom, waar het fonds geen positie in heeft, uitermate slecht presteerden. Ook de onderweging in supermarktketen Tesco droeg positief bij. Daarnaast was de performance binnen achtergestelde financials positief. Gedurende 2014 is een positie in Italiaanse staatsobligaties aangehouden in plaats van in Italiaanse bedrijfsobligaties. Deze positie droeg ook positief bij aan het rendement.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
37
2.9
ZWITSERLEVEN WERELD AANDELENFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Wereld Aandelenfonds belegt in passief beheerde beleggingsinstellingen die beleggen in aandelen in de regio’s Europa (37,5%), Noord-Amerika (35%) en Pacific (12,5%). Daarnaast belegt het fonds in participaties van Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund (15%). Dit fonds belegt wereldwijd in aandelen uit opkomende landen. Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund is opgenomen in het register als bedoeld in artikel 1:107 van de Wft. De beheerder van dit fonds staat onder toezicht van de Ierse toezichthouder. Het beleggingsdoel is een rendement te behalen dat voor fondskosten en op 3-jaars termijn het rendement van de samengestelde benchmark evenaart. Deze bestaat uit: Deze bestaat uit 37,5% MSCI Europe Index Net EUR, 35% MSCI North America Index Net EUR, 12,5% MSCI Pacific Index Net EUR en 15% MSCI Emerging Markets Index Net EUR. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
2014
920,5
15,60%
15,05%
0,29
34,60
2013
674,4
16,30%
16,70%
0,00
30,22
2012
15,8
13,90%
14,05%
0,00
25,70
2011
11,7
-2,25%
-2,38%
0,00
22,81
2010
9,8
20,40%
19,54%
0,00
23,50
2009
6,0
26,51%
25,94%
0,27
19,52
2008
0,8
-37,26%
-37,64%
0,00
15,68
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Zwitserleven Wereld Aandelenfonds belegt in de indexfondsen van ACTIAM: ACTIAM Responsible Index Fund Equity Europe (37,5%), ACTIAM Responsible Index Fund Equity North America (35%), ACTIAM Responsible Index Fund Equity Pacific (12,5%) en het Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund (15%). Deze indexfondsen streven naar kapitaalgroei op lange termijn door het rendement te volgen van de bij het fonds behorende benchmark. Risicobeheer In onderstaande tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de onderliggende aandelen in Zwitserleven Wereld Aandelenfonds is er sprake van marktrisico. Valutarisico: Voor Zwitserleven Wereld Aandelenfonds is indirect sprake van valutarisico omdat een groot deel van de portefeuille via de beleggingsfondsen ook buiten de eurozone wordt belegd (wereldwijd).
Marktrisico
ü
Valutarisico
ü
Renterisico
û
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Renterisico: Er is geen sprake van renterisico. Kredietrisico: Er is behoudens kredietrisico op vorderingen en liquide middelen geen sprake van kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Er wordt via de fondsen belegd in ondernemingen wereldwijd met een grote marktkapitalisatie en een hoge mate van liquiditeit. Er is dus sprake van een beperkt liquiditeitsrisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
38
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP
GEOGRAFISCHE SPREIDING
Aandelen opkomende landen 15,5%
Aandelen Pacific 12,4%
180 170
Fonds Benchmark
160 150 140 130 120 110 100 dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
90 dec-10
Aandelen Europa 36,7%
dec-09
Aandelen Noord-Amerika 35,5%
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Wereld Aandelenfonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 15,6%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 15,1%. De onderliggende ACTIAM Responsible Index Funds Equity presteerden beter dan de benchmark en zijn verantwoordelijk voor de outperformance.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
39
2.10
ZWITSERLEVEN VASTGOEDFONDS
FONDSPROFIEL Zwitserleven Vastgoedfonds belegt in beursgenoteerde aandelen van Europese vastgoedondernemingen of beleggingsmaatschappijen in vastgoed die onderdeel uitmaken van de benchmark. De uit de beleggingen voortkomende valutarisico’s worden niet afgedekt naar euro. Er kan gebruik worden gemaakt van futures op aandelen of aandelenindices ter beperking van transactiekosten bij toe- of uittreding of indien het als gevolg van marktomstandigheden tijdelijk niet mogelijk is de benchmark te repliceren via beleggingen in aandelen die onderdeel uitmaken van de benchmark. Het fonds kan maximaal 50% van de portefeuillewaarde van de effecten uitlenen. Dit heet securities lending: het uitlenen van effecten aan andere financiële instellingen tegen een vergoeding. Momenteel wordt er geen gebruik gemaakt van securities lending. Het beleggingsdoel is een rendement te behalen dat het rendement van de benchmark evenaart. De benchmark is de Global Property Research 250 Europe Index, UK 20%, UCITS. FONDSVERMOGEN IN €1 MLN.
RENDEMENT OP BASIS VAN INTRINSIEKE WAARDE 1
RENDEMENT BENCHMARK
DIVIDEND PER PARTICIPATIE 2
INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE
25,12%
23,11%
0,51
21,34
2014
96,8
2013
69,5
5,83%
6,02%
0,64
17,52
2012
43,2
23,97%
25,25%
0,39
17,12
2011
32,6
-12,46%
-13,53%
0,41
14,17
2010
31,5
-0,92%
17,95%
0,32
16,57
2009
39,9
50,53%
45,18%
0,54
17,05
2008
19,3
-52,76%
-48,92%
0,00
11,81
1) Voor zover van toepassing is het rendement inclusief herbelegging van dividend. 2) Dit is het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorgaande boekjaar. Portefeuillebeleid Het vermogensbeheer van Zwitserleven Vastgoedfonds is per 1 november 2014 gewijzigd. ACTIAM heeft deze taak van LaSalle overgenomen. Het fonds belegt in aandelen van Europese vastgoedondernemingen en beleggingsmaatschappijen. Portefeuillebeleid LaSalle Binnen het portefeuillebeleid van dit fonds wordt een goede spreiding gehanteerd tussen aandelen met exposure naar de woningen-, retail- en kantorenmarkten. Binnen het aandelen selectieproces wordt daarbij rekening gehouden met de exposure van de individuele fondsen naar economisch mindere sterke regio’s. Daarnaast worden alle ondernemingen beoordeeld op verschillende risicofactoren, zoals de hoeveelheid schulden, het risico voor herfinancieringen, de kwaliteit en locatie van het vastgoed, en de kwaliteit van het management. Door het historisch lage rentepeil en het relatief hoge dividendrendement waren vastgoedaandelen in 2014 zeer in trek. Regionaal gezien hebben de posities in Oostenrijk, Verenigd Koninkrijk en Zwitserland het meest bijgedragen aan de outperformance, de posities in Frankrijk, Nederland en Duitsland het minst. Door de opgelopen spanningen tussen het Westen en Rusland, de dalende olieprijs en de zwakker wordende roebel vertoonden aandelen met veel exposure naar Rusland een slecht rendement. Vastgoedbedrijven in het Duitse woningensegment hadden een sterke performance in 2014 door hun lage financieringskosten en sterke operationele resultaten. In Continentaal Europa is door de periode van zwakke economische omstandigheden nog steeds sprake van relatief hoge leegstand in de verschillende vastgoedmarkten, waarbij een sterke daling in de bezettingsgraden en de huurniveaus vooral te zien zijn op de minder goede locaties en in kwalitatief minder goed vastgoed. De huurniveaus en waarde van Klasse A vastgoed laten in veel gevallen namelijk nog steeds een stijging van de huren en van de waardes zien. De vooruitzichten voor 2015 zijn positief voor de Europese vastgoedsector. Door de historisch lage rentestand biedt het rendement van Europese vastgoedbedrijven een goed alternatief voor de huidige lage rendementen op staats- en bedrijfsobligaties. Gemiddeld zijn de bedrijven op de beurs zo’n 5% onder de boekwaarde gewaardeerd en hebben een gemiddeld dividendrendement van zo’n 4,0%. Portefeuillebeleid ACTIAM Het door ACTIAM gevoerde portefeuilebeleid is gericht op het behalen van een rendement, dat over een doorlopende beoordelingsperiode van 3 jaar het rendement van de benchmark. ACTIAM repliceert de benchmark, rekening houdend met de uitsluitingen, door te beleggen in (certificaten van) aandelen van bedrijven die deel uitmaken van de benchmark.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
40
Risicobeheer In de tabel is aangegeven welke risico’s van toepassing zijn op het fonds en die zich in de verslagperiode in het fonds hebben gemanifesteerd. Marktrisico: Door risico’s van fluctuaties van de onderliggende aandelen in Zwitserleven Vastgoedfonds is er sprake van marktrisico. Er is sprake van een portefeuille van circa 25 namen waarbij belegd wordt in beursgenoteerde onroerend goed bedrijven met exposure naar winkelcentra, kantoren, huizen en bedrijfsterreinen.
Marktrisico
ü
Valutarisico
ü
Renterisico
û
Kredietrisico
ü
Liquiditeitrisico
ü
Valutarisico: Voor beleggingen in Zwitserleven Vastgoedfonds is sprake van valutarisico omdat een belangrijk gedeelte van de portefeuille bestaat uit niet-euro valuta zoals het Britse pond en de Zwitserse frank. Renterisico: Er is geen sprake van direct renterisico omdat Zwitserleven Vastgoedfonds belegt in beursgenoteerde aandelen van Europese vastgoedondernemingen of beleggingsmaatschappijen in vastgoed. Kredietrisico: Er is behoudens kredietrisico op vorderingen en liquide middelen geen sprake van kredietrisico. Liquiditeitsrisico: Er wordt belegd in redelijk liquide vastgoed ondernemingen met een grote marktkapitalisatie en een hoge mate van liquiditeit. Er is derhalve sprake van een beperkt liquiditeitsrisico. LANDENVERDELING Overig 2,3%
GEÏNDEXEERD RENDEMENTSVERLOOP 170
Frankrijk 22,5%
België 2,1%
160
Fonds Benchmark
150
Luxemburg 4,8%
140
Oostenrijk 5,2%
130
Zweden 7,1%
120 110 100
Nederland 7,6%
dec-14
dec-13
dec-12
dec-11
80 dec-10
Verenigd Koninkrijk 19,5%
90
Duitsland 21,1%
dec-09
Zwitserland 7,8%
Rendement Over 2014 behaalde Zwitserleven Vastgoedfonds een rendement op basis van intrinsieke waarde van 25,12%, na aftrek van kosten. Over dezelfde periode kwam het rendement van de benchmark uit op 23,11%. Het actieve beleid met overwogen posities in Oostenrijk, Verenigd Koninkrijk en Zwitserland zorgden er voor dat het rendement hoger was dan het rendement van de benchmark. Per 1 november 2014 is ACTIAM vermogensbeheerder en is het beleggingsbeleid gewijzigd.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
41
3 JAARREKENING 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
42
3.1
BALANS
Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
3.183.879 27.036
3.082.356 31.182
3 4
5.078 1.798 30.316 3.214.195
4.035 2.351 32.866 3.115.222
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal
5
2.814.981 -12.317 384.531 3.214.195
2.993.311 -162.941 284.852 3.115.222
3.2
WINST- EN VERLIESREKENING
In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Resultaat
3.3
REF.
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
6 7 8 9
88.947 58.820 238.288 94 386.149
87.462 30.609 166.920 1.365 286.356
10
1.615 3 1.618
1.490 14 1.504
384.531
284.852
KASSTROOMOVERZICHT
In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
385.333
284.683
-58.820 -238.288 -2.052.886 2.248.471
-30.609 -166.920 -2.648.497 2.534.536
4.146 -553 287.403
2.247 -732 -25.292
1.322.576 -1.517.950 --90.184 -285.558
1.268.517 -1.157.431 --94.360 16.726
1.845 4.035 -802 5.078
-8.566 12.432 169 4.035
43
3.4
TOELICHTING
ALGEMEEN Zwitserleven Beleggingsfondsen is een beleggingsfonds in de vorm van een fonds voor gemene rekening naar Nederlands recht met een open-end-structuur dat is opgericht op 27 juni 2007. Participaties worden door Zwitserleven Beleggingsfondsen alleen aangeboden aan professionele beleggers in de zin van de Wft. Zwitserleven Beleggingsfondsen is een paraplufonds bestaande uit verschillende series participaties, subfondsen genaamd, waarin afzonderlijk kan worden belegd. Zwitserleven Beleggingsfondsen bestaat uit de volgende fondsen: nnZwitserleven Aandelenfonds nnZwitserleven Europees Aandelenfonds nnZwitserleven Obligatiefonds nnZwitserleven Geldmarktfonds nnZwitserleven Government Bonds 10+ Fonds nnZwitserleven Credits Fonds nnZwitserleven Wereld Aandelenfonds nnZwitserleven Vastgoedfonds Het beleggen in de beleggingsfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen is primair bedoeld voor institutionele producten en klanten. Elk subfonds (hierna ‘fonds’) heeft zijn eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel en koersvorming. Voor alle subfondsen geldt dat het beleggingsbeleid met name is gericht op het behalen van vermogensgroei op de lange termijn. Ook de administratie van elk fonds is gescheiden door het gebruik van separate rekeningen. Het in een afzonderlijk fonds gestort kapitaal wordt afzonderlijk belegd. Zowel de kosten als de opbrengsten worden per fonds afzonderlijk verantwoord. Waardestijgingen en waardedalingen in de portefeuille van een fonds komen ten goede aan of ten laste van de houders van de desbetreffende serie participaties. Conform de Wet op het financieel toezicht (Wft) is er sprake van afgescheiden vermogens tussen de verschillende fondsen. Hoewel sprake is van (administratief) afgescheiden vermogens vormen de fondsen in juridische zin één geheel.
WIJZIGING BEHEERDER EN BEWAARDER Per 1 juli 2014 zijn SNS Beleggingsfondsen Beheer B.V. (‘SBB’) en SNS Asset Management N.V. (‘SNS AM’) gefuseerd en is de naam SNS AM gewijzigd in ACTIAM N.V. (‘ACTIAM’). Vanaf deze datum is ACTIAM beheerder geworden van Zwitserleven Beleggingsfondsen, Zwitserleven Mix Beleggingsfondsen en Zwitserleven Institutionele Beleggingsfondsen en zet het door SBB gevoerde fondsbeheer voort. Achtergrond van de fusie zijn onder andere de verzwaarde eisen voor fondsbeheer door nieuwe wet- en regelgeving, waaronder Europese regelgeving voor beleggingsinstellingen, met name de ‘Alternative Investment Fund Managers Directive’ (AIFMD). Daarnaast wordt door de fusie expertise in fondsbeheer gebundeld. Het vermogensbeheer en de fondsadministratie blijven ongewijzigd. Beide waren door SBB al grotendeels uitbesteed aan ACTIAM. Op 14 april 2006 heeft de Autoriteit Financiële Markten de vergunning op grond van artikel 2:65 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) verleend aan SBB. Door de fusie is de vergunning per 1 juli 2014 van rechtswege overgegaan naar ACTIAM.
AIFMD Op 22 juli 2013 is de AIFMD geïmplementeerd in de Wft. Nederlandse beleggingsinstellingen kwalificeren vanaf 22 juli 2013 in beginsel als alternatieve beleggingsinstelling (‘abi’) of als instelling voor collectieve belegging in effecten (‘icbe’). Hierbij gold voor abi-beheerders, zoals destijds SBB, een overgangsregime tot (uiterlijk) 22 juli 2014. Tijdens het overgangsregime golden de vereisten van de Wft zoals die van kracht waren op 21 juli 2013. Van dit overgangsregime heeft SBB gebruik gemaakt. Vanaf 22 juli 2014 voldoet ACTIAM N.V. als abi-beheerder aan de nieuwe vereisten die gelden voor een abi-beheerder. Deze vereisten betreffen onder meer het aanstellen van een onafhankelijke bewaarder (zie hierna), het risicomanagementbeleid, beleid inzake belangenconflicten, uitbestedingsbeleid, beloningsbeleid, waarderingsbeleid fondsactiva en hebben voorts betrekking op de jaarverslaglegging en kapitaalvereisten voor beheerder en bewaarder.
BEWAARDER Als gevolg van implementatie van de AIFMD wetgeving is ACTIAM verplicht om een onafhankelijke bewaarder aan te stellen. Per 22 juli 2014 is KAS Trust & Depositary Services B.V. te Amsterdam aangesteld als bewaarder van de door ACTIAM beheerde beleggingsfondsen van Zwitserleven Beleggingsfondsen. De bewaarder is een onder wettelijk toezicht staande entiteit met als wettelijke taken onder andere het monitoren van kasstromen, naleving van beleggingsbeleid en eigendomsverificatie ten aanzien van de financiële activa van de beleggingsfondsen. De verslagperiode heeft betrekking op de periode van 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. De fondsen zijn gevormd voor onbepaalde tijd en zijn niet genoteerd aan enige effectenbeurs. Aan de jaarrekening 2014 van Zwitserleven Beleggingsfondsen zijn toegevoegd JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
44
de jaarcijfers van de onderliggende fondsen waarin Zwitserleven Beleggingsfondsen haar vermogen heeft belegd. Deze worden geacht integraal onderdeel uit te maken van de toelichting op deze jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen. Deze jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Wft. Op onderdelen zijn in deze jaarrekening bewoordingen gehanteerd die afwijken van de modellen, omdat deze beter de inhoud van de post weergeven.
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Algemeen Tenzij anders vermeld luiden alle bedragen in duizenden euro’s en worden de in de balans opgenomen posten gewaardeerd tegen marktwaarde. Vreemde valuta De rapportage en functionele valuta van het fonds is de euro. Activa en passiva in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koersen ultimo verslagperiode. De ultimo verslagperiode gehanteerde valutakoersen (World Market/Reuters closing spot rates) zijn als volgt: Tabel 13: Valutakoersen in euro 31-12-2014
Amerikaanse dollar Australische dollar Britse pond Canadese dollar Deense kroon Hong Kong dollar Japanse yen Noorse kroon Zweedse kroon Zwitserse frank
1,2101 1,4786 0,7760 1,4015 7,4463 9,3838 145,0789 9,0724 9,4726 1,2024
31-12-2013
1,3780 1,5402 0,8320 1,4641 7,4604 10,6843 144,8294 8,3598 8,8500 1,2255
Voor aan- en verkopen gedurende de verslagperiode zijn de transactiekoersen gehanteerd. Voor posten van de winst- en verliesrekening in vreemde valuta geldt eveneens de transactiekoers. Verschillen uit hoofde van de valutaomrekening worden in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen en koersverschillen op geldmiddelen. Criteria opname in de balans Een financieel instrument wordt in de balans opgenomen zodra het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen van het financiële instrument naar het beleggingsfonds zullen toevloeien. De reële waarde van een financieel instrument bij eerste opname is gelijk aan de kostprijs van een financieel instrument. Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle toekomstige rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot het financieel instrument aan een derde worden overgedragen. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat de beheerder oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. De waarderingsgrondslagen van de beleggingen zijn naar de mening van de beheerder het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie, en vereisen schattingen en veronderstellingen. In de paragrafen hieronder zijn de waarderingsgrondslagen van de beleggingen opgenomen. Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
45
Beleggingen Transactiekosten Transactiekosten bij aan- en verkoop van beleggingen worden als onderdeel van de gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen in de winst- en verliesrekening verantwoord. Transactiekosten bij aankoop van beleggingen worden derhalve niet geactiveerd. Het totaalbedrag aan transactiekosten van beleggingen over de verslagperiode, voor zover deze identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn, wordt toegelicht in de jaarrekening van de fondsen.Transactiekosten voor vastrentende waarden zijn niet te bepalen daar zij in de aan- en verkoopkoers zijn opgenomen en niet separaat worden vastgelegd. De totale hoogte van de transactiekosten voor vastrentende waarden is derhalve niet met voldoende nauwkeurigheid vast te stellen. De omloopsnelheid van de portefeuille, die in de jaarrekening van elk fonds wordt vermeld, is een indicatie van de transactiekosten. Beleggingen met een beursnotering Aandelen genoteerd aan een effectenbeurs worden gewaardeerd tegen reële waarde op basis van de meest recente slotkoers in de verslagperiode. Beursgenoteerde derivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde op basis van de meest recente slotkoers. Als financiële instrumenten op verschillende effectenbeurzen zijn genoteerd, bepaalt de beheerder van welke effectenbeurs de koers in aanmerking wordt genomen. Vastrentende waarden worden gewaardeerd tegen reële waarde. Als sprake is van een actieve markt wordt gebruikgemaakt van de relevante biedkoersen of, als biedkoersen niet aanwezig zijn, van de relevante middenkoersen of slotkoersen. Wanneer geen actieve markt beschikbaar is voor een vastrentende belegging, wordt gebruikgemaakt van een koers die is afgeleid van quoteringen van vergelijkbare beleggingen of op basis van een of indicatieve quotering die is verkregen van derde partijen die een markt onderhouden in de betreffende beleggingen. Indien dit niet mogelijk is, wordt de koers modelmatig bepaald. Beleggingen zonder beursnotering Niet aan een effectenbeurs genoteerde of verhandelde beleggingen en eventuele incourante beleggingen worden gewaardeerd op basis van een indicatieve waardering. Deze indicatieve waardering wordt ontvangen van externe partijen. Als deze niet beschikbaar is, wordt de waardering modelmatig bepaald. De beheerder zal alles in het werk stellen om een zo accuraat en recent mogelijke waardering toe te kennen. Dit betekent dat de waardering gedateerd kan zijn. Als na vaststelling van de intrinsieke waarde van het fonds, maar voorafgaand aan publicatie van het jaarverslag, informatie beschikbaar komt die leidt tot een materieel ander inzicht in de intrinsieke waarde die in het jaarverslag wordt gepubliceerd, zal dit in het verslag worden verwerkt en toegelicht. De nadere informatie zal worden verwerkt bij de eerstvolgende vaststelling van de intrinsieke waarde. Van waarderingen die modelmatig zijn bepaald, worden de uitkomsten van het model door een onafhankelijke accountant getoetst. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De nominale waarde is nagenoeg gelijk aan de marktwaarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende posten. Verwerking van plaatsing en inkoop van participaties De uit hoofde van plaatsing en inkoop van participaties ontvangen respectievelijk betaalde bedragen worden geheel verwerkt in het gestorte kapitaal van het desbetreffende fonds. Participaties als eigen vermogen Participatiehouders van het fonds hebben het recht om hun participatie terug te verkopen aan het fonds en participaties hebben daarmee een kenmerk van vreemd vermogen. De participaties van het fonds worden in de jaarrekening als fondsvermogen verantwoord, omdat de participaties aan de volgende kenmerken voldoen: nnde houder van de participatie heeft recht op een pro-rata deel van de netto activa in het beleggingsfonds; en nnde participatie is achtergesteld ten opzichte van alle andere instrumenten. Op- en afslagen bij toe- en uittredingen Zwitserleven Beleggingsfondsen biedt de participaties in de fondsen aan tegen intrinsieke waarde. De beheerder kan in het belang van zittende participanten besluiten om bij uitgifte en inkoop van participaties een op- of afslag te hanteren ter dekking van transactiekosten van aan- en verkopen van beleggingen. De beheerder bepaalt per transactie de hoogte van de eventuele op- of afslag. In de verslagperiode was er geen sprake van op- en afslagen.
GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Verantwoording van baten en lasten Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
46
Het resultaat wordt voornamelijk bepaald door de (niet-)gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen over de verslagperiode, onder aftrek van de aan de verslagperiode toe te rekenen kosten. Daarnaast bestaat het resultaat uit de directe beleggingsopbrengsten zoals interest en dividend. Het dividend is het verdiende bruto contante dividend onder aftrek van provisie en niet-terugvorderbare dividendbelasting. De opbrengsten in de vorm van stockdividend worden als aankoop tegen nihil in de balans verwerkt. De interestbaten betreft de bruto ontvangen rente op obligaties onder aftrek van provisie. De rente wordt verantwoord in de periode waarop zij betrekking heeft.
KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen, die gedurende de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst naar beleggingsactiviteiten en financieringsactiviteiten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen direct in de winst- en verliesrekening worden verantwoord. In het kasstroomoverzicht wordt het resultaat, door aanpassingen hierop, tot kasstromen herleid.
FISCALE ASPECTEN Fiscale status Zwitserleven Beleggingsfondsen valt in fiscaal-juridische zin onder de werking van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, zoals nader uitgewerkt in het Besluit beleggingsinstellingen. Dit houdt in dat Zwitserleven Beleggingsfondsen als zogeheten fiscale beleggingsinstelling (fbi) geen vennootschapsbelasting verschuldigd is (0%-tarief) als zij voldoet aan de voorwaarden die in de wet en het besluit zijn genoemd. Een belangrijke voorwaarde is dat Zwitserleven Beleggingsfondsen het resultaat van de betreffende fondsen, exclusief het (positieve) saldo van koerswinsten en koersverliezen, onder aftrek van een deel van de kosten en met inachtneming van de afrondingsreserve, binnen acht maanden na afloop van het boekjaar uitkeert aan de aandeelhouders van de betreffende fondsen (doorstootverplichting). Het (positieve) saldo van koerswinsten en koersverliezen op beleggingen in effecten wordt toegevoegd aan de zogeheten herbeleggingsreserve. Een eventueel negatief saldo dient ten laste van de herbeleggingsreserve te komen. Dividendbelasting en buitenlandse bronbelasting Zwitserleven Beleggingsfondsen dient op uitgekeerd dividend aan aandeelhouders in beginsel 15% dividendbelasting in te houden. Op dividend dat van Nederlandse beleggingen wordt ontvangen, wordt in beginsel 15% dividendbelasting ingehouden. Op dividend en overige inkomsten dat van buitenlandse beleggingen wordt ontvangen, kan het betreffende land bronbelasting inhouden. Als Nederland een verdrag heeft gesloten met het betreffende bronland om dubbele belasting te voorkomen, kan het bronbelastingtarief mogelijk op grond van dit belastingverdrag worden verlaagd naar het verdragstarief. Afhankelijk van het betreffende belastingverdrag kan Zwitserleven Beleggingsfondsen in beginsel verzoeken om een (gedeeltelijke) teruggaaf van de ingehouden bronbelasting (tot aan het verdragstarief) bij de buitenlandse belastingautoriteiten. Zwitserleven Beleggingsfondsen kan in beginsel de Nederlandse dividendbelasting die is ingehouden op ontvangen dividenden, en (resterende) buitenlandse bronbelasting tot maximaal 15% verrekenen met de dividendbelasting die zij moet afdragen over de dividenduitkeringen van Zwitserleven Beleggingsfondsen Dit vindt plaats via de zogenaamde afdrachtvermindering. Deze afdrachtvermindering is met ingang van 1 januari 2013 beperkt. Voor zover er vrijgestelde entiteiten deelnemen in de fondsen, mag de afdrachtvermindering niet meer worden toegepast ter zake van buitenlandse bronbelasting.
FINANCIËLE RISICO’S EN BEHEERSINGSMAATREGELEN De activiteiten van Zwitserleven Beleggingsfondsen kunnen voor Zwitserleven Beleggingsfondsen financiële risico’s van verscheidene aard met zich meebrengen. Omdat elk fonds een eigen beleggingsbeleid voert, variëren deze risico’s per fonds. Om het beleggingsbeleid uit te voeren belegt elk fonds in individuele fondswaarden dan wel in andere beleggingsinstellingen in welk laatste geval het risicoprofiel gelijk is aan het risicoprofiel van de beleggingsinstelling(en) waarin wordt belegd. Elk fonds belegt in verschillende financiële instrumenten, met een eigen risico. Deze risico’s bestaan voornamelijk uit marktrisico, renterisico, kredietrisico, risico verbonden aan in- en uitlenen van effecten (securities lending), valutarisico en liquiditeitsrisico. De belangrijkste financiële risico’s van Zwitserleven Beleggingsfondsen komen voort uit het beheer van beleggingsportefeuilles. Het beleid dat de Beheerder van het fonds voert ten aanzien van deze risico’s wordt hieronder uiteengezet. Marktrisico De beleggingen van de fondsen zijn blootgesteld aan marktschommelingen en risico’s inherent aan het beleggen in financiële instrumenten. De waarde van de onderliggende beleggingen kan fluctueren onder invloed van een groot aantal factoren, zoals verwachtingen ten aanzien van economische groei, inflatie- en prijsontwikkeling op goederen- en valutamarkten. Daarnaast kan de waarde van de beleggingen fluctueren als gevolg van bijvoorbeeld politieke en monetaire ontwikkelingen. Marktrisico’s kunnen verschillen per beleggingscategorie maar nemen toe door beperking van de spreiding van de beleggingen tot een bepaalde regio, sector en/of door keuze van individuele beleggingen. Het is mogelijk dat de beleggingen uit de hele markt of uit een bepaalde regio of sector in waarde dalen. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
47
Ter beperking van dit marktrisico vindt, op basis van kwalitatieve en kwantitatieve analyses, een zorgvuldige selectie en spreiding plaats van beleggingen van het Fonds. Met een actief beleid wordt vroegtijdig ingespeeld op de verwachtingen in de markt om zodoende te anticiperen op toekomstige trends in de markt. De Beheerder kan de verdeling van de door hem geselecteerde beleggingen over de diverse categorieën aanpassen op basis van de marktvooruitzichten. Hieronder is een verdeling van de portefeuille naar landen en naar sectoren opgenomen. Deze overzichten geven inzicht in het koersrisico van de fondsen dat wordt gelopen als gevolg van de posities die worden aangehouden in de betreffende fondsen. Tabel 14: Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
3.183.879 Beleggingen per 31 december 2014 1.125.097 402.092 386.398 309.981 155.347 140.352 107.815 100.689 90.544 84.084 55.196 50.488 45.273 34.250 28.929 21.068 14.416 8.767 5.279 4.011 3.622 3.425 3.322 2.103 688 643
Nederland Frankrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Ierland Zwitserland Zweden Spanje België Italië Oostenrijk Noorwegen Verenigde Staten van Amerika Denemarken Finland Luxemburg Portugal Australië Europese Unie Mexico Tsjechië Caymaneilanden Jersey Verenigde Arabische Emiraten Canada Guernsey
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100,0 35,4 12,6 12,1 9,7 4,9 4,4 3,4 3,2 2,8 2,6 1,7 1,6 1,4 1,1 0,9 0,7 0,5 0,3 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 -
48
Tabel 15: Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
3.183.879 Beleggingen per 31 december 2014 918.341 731.153 266.721 130.522 118.906 109.343 106.590 106.565 96.786 94.118 85.194 70.791 65.102 38.845 33.395 31.478 26.426 23.955 22.520 17.119 15.847 15.535 13.832 12.120 9.379 8.302 7.342 6.247 783 622
Fund Certificates Staat(sgegarandeerd) Banken Farmacie & biotechnologie Onroerend goed Kapitaalgoederen Energie Voeding en dranken Verzekeringen Telecommunicatiediensten Basisgoederen Nutsbedrijven Financiële conglomeraten Consumenten Servicebedrijven Auto's Verzorgingsproducten Transport Duurzame consumptiegoederen Technologie Uitgeverijen Software & services Halfgeleiders Zakelijke dienstverlening Reclame Media Detailhandelvoeding Detailhandel Dienstverlening & Apparatuur Gezondheidszorg Agrarische producten Gegarandeerd
100,0 28,8 23,0 8,4 4,1 3,7 3,4 3,4 3,4 3,0 3,0 2,7 2,2 2,0 1,2 1,1 1,0 0,8 0,8 0,7 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2 -
Renterisico Het renterisico is het risico van verliezen als gevolg van renteontwikkelingen. De waarde van de beleggingen in vastrentende fondsen fluctueert als gevolg van verandering in marktrentes. Hierdoor zijn fondsen die in vastrentende waarden beleggen, blootgesteld aan renterisico. Zwitserleven Obligatiefonds, Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds en Zwitserleven Credits Fonds beleggen in vastrentende waarden en staan dus bloot aan renterisico. Zwitserleven Geldmarktfonds belegt eveneens in vastrentende waarden maar kent een beperkt renterisico als gevolg van de korte looptijd van de portefeuille. Ter beperking van deze risico’s geldt een vaste bandbreedte als toegestane afwijking van de gemiddelde rentetypische looptijd van de portefeuille, de zogenoemde duration, ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf. De duration van een portefeuille geeft informatie over de gevoeligheid van de portefeuille voor fluctuaties in de marktrente. Hoe hoger de duration, hoe meer impact de rente heeft op de waarde van de portefeuille. De modified duration geeft een indicatie voor de relatieve mutatie in de waarde van de portefeuille bij een gegeven mutatie in de marktrente. Ook de verdeling van de verwachte cashflows in de tijd zegt iets over de rentegevoeligheid van het fonds. Voor Zwitserleven Geldmarktfonds geldt dat de duration van de portefeuille maximaal 6 maanden mag zijn. De duration voor Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds mag maximaal twee jaar afwijken van de benchmark en voor Zwitserleven Credits Fonds en Zwitserleven Obligatiefonds geldt een maximale afwijking van een jaar. Nevenstaande tabel geeft inzicht in het renterisico dat wordt gelopen binnen de verschillende fondsen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
49
Tabel 16: Verdeling cash flows GEMIDDELD RESTERENDE LOOPTIJD
Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds
7,53 0,21 15,83 5,62
MODIFIED DURATION
6,22 0,21 11,80 4,90
In de jaarrekening van de vastrentende fondsen is in de specificatie van de beleggingen de renteherzieningsdatum van de belegging gegeven. Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen (overheden of bedrijven) of debiteuren. Het kredietrisico wordt dan ook wel debiteurenrisico genoemd. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Bij een negatieve ontwikkeling kan een debiteur geheel of gedeeltelijk in gebreke blijven (hij kan niet aan zijn rente- of aflossingsverplichtingen voldoen). Het is ook mogelijk dat de positie van de debiteur zodanig verslechtert dat het resultaat en/of de vermogenspositie negatieve gevolgen ondervindt. Verschillende rating agencies beoordelen de kredietwaardigheid van debiteuren en overheden. De inschatting van kredietwaardigheid wordt beïnvloed door zowel factoren die gelden voor een bepaalde onderneming, als door factoren die op een bepaalde bedrijfstak van toepassing zijn. Minder gunstige winstvooruitzichten voor een sector kunnen een negatieve invloed hebben op de inschatting van de kredietwaardigheid van alle ondernemingen in die sector. Zwitserleven Obligatiefonds, Zwitserleven Geldmarktfonds, Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds en Zwitserleven Credits Fonds beleggen in vastrentende waarden en lopen dus kredietrisico. Ter beperking van het kredietrisico gelden restricties voor de samenstelling van de vastrentende portefeuilles van deze fondsen. Deze restricties hebben betrekking op de geografische spreiding, spreiding over verschillende debiteurencategorieën, de minimale kwaliteit van de debiteur (‘rating’) en de minimale kwaliteit van de portefeuille en de omvang van de beleggingen per debiteur. Voor alle fondsen geldt bovendien dat als gevolg van vooral verkooptransacties kortlopende vorderingen ontstaan. De kortlopende vorderingen als gevolg van verkooptransacties kennen een laag risico omdat de onderliggende activa slechts worden geleverd tegen gelijktijdige ontvangst van het transactiebedrag. Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van de beleggingen in vastrentende waarden, vorderingen en liquide middelen. Het maximale kredietrisico voor Zwitserleven Beleggingsfondsen bedraagt ultimo verslagperiode € 1,1 miljard (ultimo 2013: € 1,3 miljard). Hieronder is voor vastrentende beleggingen de verdeling over categorieën van kredietwaardigheid (‘ratings’) aangegeven. In de toelichting op de jaarrekening van de fondsen is het maximale kredietrisico aangegeven. Tabel 17: Ratingverdeling van de vastrentende waarden In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
1.085.109 Beleggingen per 31 december 2014 258.267 452.319 150.163 224.360
AAA AA A BBB
100,0 23,8 41,7 13,8 20,7
Risico in- en uitlenen van effecten (securities lending) De Beheerder kan voor rekening en risico van elk fonds effecten uitlenen (verbruiklening van effecten of securities lending genaamd). De effecten kunnen worden uitgeleend tot een maximum van 50% van de desbetreffende portefeuillewaarde van het betreffende fonds. KAS BANK opereerde in 2014 bij het uitlenen van effecten in dit programma als ‘principaal intermediair’. Principaal intermediair wil zeggen dat KAS BANK bij iedere securities lending transactie optrad als enige tegenpartij. Het tegenpartijrisico in het kader van securities lending – het in gebreke blijven bij het nakomen van verplichtingen – bleef dus beperkt tot één partij (KAS BANK). Ter beperking van het tegenpartijrisico worden zekerheden verkregen. Gebruikelijke zekerheden zijn onder meer (staats)obligaties en aandelen van aan een markt in financiële instrumenten genoteerde bedrijven. Dagelijks zal worden beoordeeld of de verkregen zekerheden nog toereikend zijn in vergelijking met de onderliggende waarde van de uitgeleende financiële instrumenten (marked-to-market). De marktwaarde van ontvangen zekerheden is hoger dan de waarde van de uitgeleende posities om het risico van fluctuaties in de marktwaarde te beperken. Bij aandelen wordt 105% en bij obligaties 102% van de waarde van de uitgeleende posities ontvangen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
50
In de verslagperiode hebben securities lending activiteiten plaatsgevonden. De waarde van de uitgeleende posities van het securities lending programma ultimo 2014 is nihil omdat het securities lending programma in het tweede halfjaar van 2014 is afgebouwd. Reden voor de afbouw van het gehanteerde securities lending programma was dat de toenemende risico’s van deze activiteit niet langer opwogen tegen het rendement dat hiermee werd gerealiseerd. De opbrengsten van de uitleentransacties kwamen, na aftrek van een marktconforme vergoeding van 20% voor de dienstverlening door KAS BANK, ten goede aan de fondsen. Valutarisico De waarde van beleggingen in aandelen en vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de valutakoersen waarin de betreffende beleggingen luiden, voor zover dit niet de euro betreft. De fondsen kunnen beleggen in effecten en andere vermogensbestanddelen, waarvan de waarde wordt uitgedrukt in een andere valuta dan de euro. Dit betekent dat de resultaten van een fonds door valutabewegingen kunnen worden beïnvloed. Deze fluctuaties kunnen zowel een positieve als een negatieve invloed uitoefenen. De fondsen die beleggingen in vreemde valuta aanhouden, lopen een valutarisico. Valutarisico’s worden in beginsel niet afgedekt met derivaten. Het innemen van actieve valutaposities die niet samenhangen met onderliggende beleggingen is niet toegestaan. In de overzichten van beleggingen van de fondsen is aangegeven in welke valuta de verschillende beleggingen luiden. Tabel 18: De blootstelling aan vreemde valuta voor Zwitserleven Beleggingsfondsen. BELEGGINGEN In duizenden euro’s
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
IN EURO
108.626 436.406 273.550 31.114 517.120 263.325 918.341 62.713 2.611.195
IN VREEMDE VALUTA
-538.762 -----33.922 572.684
Liquiditeitsrisico De mate van verhandelbaarheid, ook wel liquiditeit genoemd, van de effecten is van invloed op de hoogte van de feitelijke aan- en verkoopkoersen. Ter beperking van de verhandelbaarheidsrisico’s wordt in het algemeen belegd in goed verhandelbare, beursgenoteerde effecten. Er wordt beperkt belegd in gestructureerde producten. Daarnaast wordt bij beleggingsbeslissingen onder meer de omzet op de beurs van de betreffende effecten meegewogen. Tevens worden de omvang van het vrij verhandelbare aandelenkapitaal (‘free float’) bij beleggingen in aandelen en de omvang van de uitstaande lening bij beleggingen in obligaties meegewogen. Deze hoge mate van verhandelbaarheid vormt tevens de basis voor het tijdig kunnen realiseren van de benodigde liquiditeiten ten behoeve van inkoop van eigen participaties door Zwitserleven Beleggingsfondsen. Zwitserleven Beleggingsfondsen en de fondsen lopen dus geen significant verhandelbaarheidsrisico. Uitbestedingsrisico en monitoring van risico’s Vermogensbeheertaken worden niet uitbesteed. De directie van ACTIAM toetst op basis van rapportages of voldaan wordt aan de overeengekomen beleggingsrestricties. ACTIAM gebruikt hiervoor onder andere ISAE-3402 Type II verklaringen. ACTIAM bewaakt tevens het voldoen aan wet- en regelgeving, alsmede beursvoorschriften. Er is periodiek overleg tussen ACTIAM en de afdeling Juridische Zaken en Fiscale Zaken. Daarnaast is de afdeling Compliance betrokken bij de monitoring van fondsbeheeractiviteiten binnen ACTIAM.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
51
3.4.1 BALANS
1
BELEGGINGEN In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2014 T/M 31-12-2014
3.082.356 2.052.886 -2.184.716 -63.755 58.820 238.288 3.183.879
01-01-2013 T/M 31-12-2013
2.770.866 2.648.497 -2.454.949 -79.588 30.609 166.921 3.082.356
Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Tabel 19: Beleggingen per fonds In duizenden euro’s
31-12-2014
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Stand ultimo periode
108.626 975.168 273.550 31.114 517.120 263.325 918.341 96.635 3.183.879
31-12-2013
215.754 833.344 644.697 37.619 421.270 190.100 671.406 68.166 3.082.356
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening van de fondsen.
2
VORDERINGEN Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Te vorderen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen compensatie beheervergoeding Te vorderen dividend Te vorderen dividend-/bronbelasting Lopende interest obligaties Totaal
3.344 54 57 1.361 3.771 18.449 27.036
31-12-2013
3.376 --1.321 2.768 23.717 31.182
Vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
3
LIQUIDE MIDDELEN Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
4
KORTLOPENDE SCHULDEN Onder kortlopende schulden zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
1.689 109 1.798
31-12-2013
2.216 135 2.351
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
52
5
FONDSVERMOGEN Het fondsvermogen is als volgt over de fondsen verdeeld: In duizenden euro’s
31-12-2014
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
108.942 976.443 277.601 32.453 531.795 269.719 920.476 96.766 3.214.195
31-12-2013
217.038 834.660 656.005 37.852 430.482 195.348 674.366 69.471 3.115.222
Verloop aantal participaties per fonds in 2014 STAND PER 1 JANUARI
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
7.836.267 49.961.485 39.298.470 5.742.394 43.321.248 18.465.191 22.317.545 3.966.164 190.908.764
UITGEGEVEN PARTICIPATIES
337.505 40.017.546 2.442.397 629.805 18.552.182 8.875.708 8.371.144 1.153.372 80.379.659
INGEKOCHTE PARTICIPATIES
-4.487.795 -32.427.189 -26.361.308 -1.371.921 -16.612.798 -3.050.024 -4.082.845 -584.015 -88.977.895
STAND PER 31 DECEMBER
3.685.977 57.551.842 15.379.559 5.000.278 45.260.632 24.290.875 26.605.844 4.535.521 182.310.528
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
3.115.222 1.322.576 -1.517.950 -90.184 384.531 3.214.195
01-01-2013 T/M 31-12-2013
2.813.644 1.268.517 -1.157.431 -94.360 284.852 3.115.222
53
3.4.2 WINST- EN VERLIESREKENING
6
OPBRENGSTEN UIT BELEGGINGEN Onder opbrengsten uit beleggingen worden verantwoord de verdiende interest en gedeclareerde dividenden. De niet in contanten uitgekeerde dividenden worden op het moment van verkrijging gewaardeerd tegen reële waarde en tegen deze waarde in de winst- en verliesrekening verantwoord. Op opbrengsten uit beleggingen worden niet-verrekenbare buitenlandse bronheffingen in mindering gebracht. Opbrengsten uit beleggingen In duizenden euro’s
Interest Dividenden Totaal
01-01-2014 T/M 31-12-2014
41.346 47.601 88.947
01-01-2013 T/M 31-12-2013
42.722 44.740 87.462
Opbrengsten uit beleggingen in de verschillende fondsen In duizenden euro’s
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
01-01-2014 T/M 31-12-2014
6.433 30.494 16.551 615 16.157 8.023 7.683 2.991 88.947
01-01-2013 T/M 31-12-2013
6.159 25.746 21.229 696 13.537 7.269 9.973 2.853 87.462
7
GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN VAN BELEGGINGEN De gerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de verkoopopbrengst (inclusief verkoopkosten) de historisch gemiddelde kostprijs in mindering te brengen. Gerealiseerde waardeveranderingen per fonds In duizenden euro’s
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
01-01-2014 T/M 31-12-2014
6.044 -11.460 30.202 -356 23.376 926 3.056 7.032 58.820
01-01-2013 T/M 31-12-2013
797 37.302 -1.800 -370 -5.833 -1.566 1.411 668 30.609
8
NIET-GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN VAN BELEGGINGEN De niet-gerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de balanswaarde ultimo verslagperiode de balanswaarde aan het begin van de verslagperiode in mindering te brengen dan wel de gemiddelde kostprijs van de aankopen gedurende de verslagperiode.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
54
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen per fonds In duizenden euro’s
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
01-01-2014 T/M 31-12-2014
6.460 24.246 18.620 -139 65.975 9.678 104.120 9.328 238.288
01-01-2013 T/M 31-12-2013
30.473 122.766 -3.457 -198 -20.487 -1.772 38.806 789 166.920
9
OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Koersverschillen op geldmiddelen Rente rekening courant Compensatie beheervergoeding Security lending fees Overige bedrijfsopbrengsten Totaal
01-01-2014 T/M 31-12-2014
-802 -29 515 387 23 94
01-01-2013 T/M 31-12-2013
169 -8 361 843 -1.365
COMPENSATIE BEHEERVERGOEDING De kosten van de ACTIAM Responsible Index fondsen komen voor rekening van de verzekeraar (SRLEV N.V.) en worden niet ten laste van het fonds gebracht. De kosten van het Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund (’Vanguard fonds’) bedragen 0,25%. De verzekeraar die het fonds en daarmee het Vanguard fonds voor zijn verzekeringsproduct gebruikt, wenst de kosten laag te houden. Om dit te bewerkstelligen komen ook de kosten van het Vanguard fonds voor rekening van de verzekeraar. Daartoe brengt ACTIAM de kosten van het Vanguard fonds in rekening bij de verzekeraar. Vervolgens stort de Beheerder de kosten van het Vanguard fonds terug in het fonds.
SECURITY LENDING FEES Ter verhoging van het totale beleggingsresultaat kunnen door de Beheerder financiële instrumenten uit alle fondsen worden uitgeleend aan andere financiële instellingen. De fondsen kunnen uitleentransacties aangaan tot maximaal 50% van hun beleggingen. De feeverdeling tussen de Beheerder en KAS BANK bedroeg respectievelijk 80% en 20%. De opbrengsten van verbruiklening van effecten vanuit het securities lending programma komen na aftrek van de kosten van de custodian die securities lending operationeel voor de Beheerder uitvoert ten gunste van het resultaat van het desbetreffende fonds en komen derhalve volledig ten goede aan de participanten. De opbrengsten worden achteraf ontvangen en op kasbasis verantwoord. Ultimo 2014 zijn er geen effecten aan andere financiële instellingen uitgeleend. Reden voor de afbouw van het gehanteerde securities lending programma was dat de toenemende risico’s van deze activiteit niet langer opwogen tegen het rendement dat hiermee werd gerealiseerd.
10
BEDRIJFSLASTEN Service fee De Beheerder brengt de fondsen een service fee in rekening. De service fee dient ter dekking van kosten van de bewaarder, de beheerder, kosten van administratie, oprichtings- en introductiekosten en bewaargeving van effecten, alsmede van alle andere operationele kosten zoals die van toezicht en registratie, accountantscontrole, verslaggeving en participantenvergaderingen. De service fee bedraagt op jaarbasis 0,040% van het gemiddelde fondsvermogen. Maandelijks wordt hiertoe 1/12e deel van 0,040% in rekening gebracht over het gemiddelde fondsvermogen (op basis van fondsomvang per dagultimo) gedurende de maand. In de service fee zijn begrepen de kosten voor het beheer van het fondsvermogen door de beheerder. Wanneer het vermogensbeheer aan een derde partij wordt uitbesteed, zullen deze kosten apart in rekening worden gebracht bij het desbetreffende fonds. Eventuele voordelen uit hoofde van (gedeeltelijk) retour ontvangen beheerkosten van deze derde partijen komen geheel ten gunste van het desbetreffende fonds. Zwitserleven Vastgoedfonds kende tot en met 1 november 2014 een externe beheerder (LaSalle) welke een vergoeding in rekening brengt van 0,50% over het geïnvesteerde vermogen. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
55
Totale service fee in fondsen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds Totaal
73 357 218 15 214 91 309 338 1.615
01-01-2013 T/M 31-12-2013
80 353 258 16 173 76 201 333 1.490
LOPENDE KOSTEN FACTOR De lopende kosten factor (LKF) van een beleggingsfonds omvat alle kosten die in een jaar ten laste van het fonds zijn gebracht, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten. De lopende kosten factor wordt uitgedrukt in procenten van het gemiddeld fondsvermogen van het desbetreffende fonds. Het gemiddelde fondsvermogen is berekend op basis van de frequentie van het afgeven van de intrinsieke waarde of ‘net asset value’ (NAV). Alle afgegeven NAV’s gedurende de verslagperiode worden opgeteld en gedeeld door het aantal afgegeven NAV’s. Zwitserleven Beleggingsfondsen belegt onderliggend in fondsen. Daarom is naast de LKF voor dit fonds tevens een synthetische lopende kosten factor (SLKF) van toepassing. De SLKF bevat naast de kosten begrepen in de LKF de lopende kosten van fondsen waarin Zwitserleven Beleggingsfondsen gemiddeld meer dan 10% van het beheerde vermogen direct of indirect in deze andere beleggingsinstelling(en) belegt. (Synthetische) Lopende kosten factor ((S)LKF) ten opzichte van totale service fee (SYNTHETISCHE) LOPENDE KOSTEN FACTOR 2014 (OP JAARBASIS)
2013 (OP JAARBASIS)
SERVICE FEE
0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,401%
0,038% 0,041% 0,041% 0,040% 0,040% 0,040% 0,045% 0,541%
0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,040% 0,540%
Zwitserleven Aandelenfonds Zwitserleven Europees Aandelenfonds Zwitserleven Obligatiefonds Zwitserleven Geldmarktfonds Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds Zwitserleven Credits Fonds Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Zwitserleven Vastgoedfonds
OMLOOPFACTOR De omloopfactor van de activa geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille van het fonds. Op deze manier wordt inzicht gegeven in de mate waarin er actief beheer plaatsvindt in de beleggingsportefeuille. De Omloopfactor wordt als volgt berekend: [(Totaal 1 – Totaal 2) / X] * 100 Totaal 1: het totaal bedrag aan effectentransacties (effectenaankopen + effectenverkopen) Totaal 2: het totaal bedrag aan transacties (uitgifte + inkopen) van deelnemingsrechten van de beleggingsinstelling X: de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling. De gemiddelde intrinsieke waarde is berekend op basis van de frequentie van het afgeven van de intrinsieke waarde (NAV). Alle afgegeven NAV’s gedurende de verslagperiode worden opgeteld en gedeeld door het aantal afgegeven NAV’s. De omloopfactor is bij elk fonds vermeld.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
56
TRANSACTIEKOSTEN De kosten van de onderliggende beleggingstransacties in de beleggingsfondsen zijn inbegrepen in de aan- en verkoopprijzen van de betreffende transacties. De transactiekosten van de beleggingen bedragen, voor zover identificeerbaar en kwantificeerbaar € 1.701.283 (2013: € 2.221.090).
ACCOUNTANTSKOSTEN De Beheerder brengt een service fee per fonds in rekening. De Beheerder betaalt de accountantskosten uit de beheervergoeding. De accountantskosten die bij de Beheerder over geheel 2014 in rekening worden gebracht bedragen € 14.650 exclusief BTW (geheel 2013: € 14.300). De accountantskosten zijn niet verder te kwantificeren per fonds en worden daarom niet verder toegelicht in de jaarrekening van de fondsen.
VIJFJARENOVERZICHT Het vijfjarenoverzicht is per fonds opgenomen in de toelichting op de jaarcijfers van de fondsen.
WERKNEMERS Zwitserleven Beleggingsfondsen heeft geen werknemers in dienst. 3.4.3 BELONINGSBELEID In deze paragraaf is een beknopte beschrijving van het beloningsbeleid van ACTIAM opgenomen. Daarnaast wordt toegelicht hoe dit beleid in de praktijk wordt geïmplementeerd. ACTIAM voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid, in lijn met de door ACTIAM gehanteerde strategie, risicobereidheid doelstellingen en waarden. Daarbij wordt tevens rekening gehouden met wet- en regelgeving die van toepassing is, en met maatschappelijke ontwikkelingen. Uitgangspunt bij het geformuleerde beloningsbeleid is dat het niet aanmoedigt tot het nemen van meer risico’s dan verantwoord is in het kader van het optimaal behartigen van belangen van klanten en/ of beleggers in door ACTIAM beheerde fondsen. De kaders voor het beloningsbeleid zijn vastgelegd door SNS REAAL N.V. (SNS REAAL) Dit beleid is van toepassing op alle bedrijfsonderdelen en medewerkers SNS REAAL. Het beloningsbeleid is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke vereisten. Het beloningsbeleid wordt voor de relevante medewerkers jaarlijks geëvalueerd, waarbij een risicoanalyse op het bestaande beloningsbeleid wordt uitgevoerd. Met de bevindingen van de evaluatie wordt rekening gehouden wanneer het beloningsbeleid jaarlijks opnieuw wordt vastgesteld. De vaststelling en uitvoering van het beloningsbeleid en de controle op dit beleid vindt plaats op het niveau van SNS REAAL door middel van een daartoe opgesteld Governance Raamwerk, op basis van een duidelijke verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Apart hiervan participeert ACTIAM jaarlijks in het marktonderzoek van Hay Group. In dit onderzoek wordt het beloningsbeleid van vergelijkbare vermogensbeheerorganisaties onderzocht. ACTIAM gebruikt de uitkomsten van het onderzoek om een beeld te verkrijgen van de marktconformiteit van het gehanteerde beloningsbeleid en om het beloningsbeleid te toetsen op best practices uit de markt.
BELONINGSELEMENTEN De beloning van de medewerkers van ACTIAM bestaat uit de volgende elementen: het vaste jaarinkomen, variabele beloning, een pensioenregeling en andere secundaire arbeidsvoorwaarden. Variabele beloning Voor de variabele beloning geldt dat voorafgaand aan de prestatieperiode heldere en meetbare kritische prestatie-indicatoren (KPI’s) worden opgesteld. Het behalen van deze KPI’s is een voorwaarde voor toekenning van de al dan niet uitgestelde variabele beloning. Bij de vaststelling van de KPI’s voor de variabele beloning worden, indien relevant en mogelijk, de volgende stakeholders van ACTIAM in aanmerking genomen: nnklanten en/ of beleggers in door ACTIAM beheerde fondsen; nnmedewerkers; nnREAAL N.V. en haar aandeelhouder(s); nnde maatschappij. De variabele beloning wordt uitgekeerd op basis van vaststelling van de gerealiseerde KPI’s. Daarbij worden de resultaten en de onderbouwing centraal vastgelegd. Als de variabele beloning is uitgekeerd op basis van onjuiste informatie over het bereiken van de doelen die aan de variabele beloning ten grondslag liggen, of over de omstandigheden waarvan de variabele beloning afhankelijk was gesteld, dan kan de variabele beloning geheel of deels worden teruggevorderd, ook nadat deze onvoorwaardelijk is toegekend en uitgekeerd. Het terugvorderen van variabele beloning wordt ook wel claw back genoemd.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
57
Identified staff Voor wat betreft de variabele beloning is een afwijkende regeling van toepassing voor identified staff. Hieronder vallen medewerkers die het risicoprofiel van REAAL, ACTIAM of de fondsen die ACTIAM beheert materieel beïnvloeden. De variabele beloning voor identified staff wordt deels in contanten en deels in (equivalenten van) aandelen betaald. Deze variabele beloning wordt deels direct betaald en deels uitgesteld betaald. Het uitgestelde deel van de variabele beloning wordt pas uitgekeerd na uitvoering van een risicoanalyse. In deze risicoanalyse wordt bepaald of eventuele handelingen van identified staff die zich in de uitstelperiode voordoen, een nieuw beeld werpen op de handelingen in de beoordelingsperiode. Aan de hand hiervan wordt bepaald of de variabele beloning onvoorwaardelijk wordt toegekend of neerwaarts aangepast moet worden. ACTIAM kwalificeert per 22 juli 2014 als Alternative Investment Fund Manager (AIFM). In dit verband zijn 30 medewerkers als Identified Staff bij ACTIAM geïdentificeerd. Conform het beloningsbeleid worden zij vanaf 1 januari 2015 conform AIFMD beloond.
BELONING IN DE VERSLAGPERIODE Over 2014 betaalde ACTIAM in totaal € 14,3 miljoen aan beloning aan haar medewerkers. Hiervan was € 13,0 miljoen vaste beloning en € 1,3 miljoen variabele beloning. In de verslagperiode had ACTIAM gemiddeld 124 medewerkers in dienst. Tabel 20: Beloningsbeleid In duizenden euro’s
AANTAL BEGUNSTIGDEN IN 2014 1
Directie Identified Staff Medewerkers
VASTE BELONING IN 2014 2
5 30 111
1.405.492 3.627.031 7.949.624
VARIABELE BELONING IN 2014
0 475.432 832.798
1) Door in- en uitstroom van medewerkers is het aantal begunstigden hoger dan het gemiddeld aantal medewerkers 2) Inclusief sociale premies
GEEN CARRIED INTEREST De beheerder deelt niet in het beleggingsresultaat als vergoeding voor het beheer van de beleggingsinstellingen waarover verslag wordt gedaan. Dit betekent dat er geen carried interest van toepassing is. 3.4.4 OVERIGE TOELICHTINGEN
TRANSACTIES GELIEERDE PARTIJEN Gelieerde ondernemingen zijn ondernemingen die direct of indirect organisatorisch en/of financieel verbonden zijn aan Zwitserleven Beleggingsfondsen. Zwitserleven treedt op als verzekeraar. De verzekeraar gebruikt deze fondsen in de verzekeringsproducten die ze aanbiedt. Als gevolg van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo Wft) worden alle ondernemingen die behoren tot de SNS REAAL Groep aangemerkt als gelieerde partijen. Dit zijn onder andere SNS Bank N.V., SNS REAAL N.V., ACTIAM N.V., SNS Securities N.V. en ASN Bank N.V. Transacties met gelieerde partijen die niet marktconform zijn dienen op grond van het Besluit te worden vermeld. ACTIAM brengt een service fee in rekening aan Zwitserleven Beleggingsfondsen. Deze service fee is conform het prospectus in rekening gebracht. De service fee is opgenomen in de winst- en verliesrekening van de beleggingsfondsen en bedraagt in de verslagperiode € 1,6 miljoen. Daarnaast worden effectentransacties uitgevoerd door gelieerde partijen welke in de verslagperiode € 196,5 miljoen bedragen. Deze effectentransacties met gelieerde partijen geschieden tegen marktconforme voorwaarden.
SOFTDOLLAR-ARRANGEMENTEN EN RETOURPROVISIES Softdollar-arrangementen betreffen diensten en producten van (financiële) dienstverleners, die in het kader van uitvoering van effectentransacties aan vermogensbeheerders ter beschikking worden gesteld. Deze diensten en producten worden bekostigd uit de opbrengsten van effectentransacties. De softdollar-arrangementen van de betreffende vermogensbeheerders hebben betrekking op researchrapporten. De waarde hiervan is niet te kwantificeren. In de verslagperiode hebben de vermogensbeheerders, aan wie het vermogensbeheer is uitbesteed, geen retourprovisies ontvangen van partijen die effectentransacties hebben uitgevoerd.
UITBESTEDING WERKZAAMHEDEN Voor haar werkzaamheden als beheerder van Zwitserleven Beleggingsfondsen maakt ACTIAM gebruik van diensten van derden. De uitgangspunten van de samenwerking met de dienstverlenende instellingen zijn schriftelijk vastgelegd in overeenkomsten. In deze overeenkomsten zijn onder meer bepalingen opgenomen die waarborgen dat ACTIAM kan voldoen aan de eisen welke voortvloeien uit de Wft. Voorts zijn in de overeenkomsten bepalingen opgenomen met betrekking tot prestatienormen, onderlinge informatieverschaffing en de vergoeding. De vergoeding voor uitbestede werkzaamheden komt volledig ten laste van de ACTIAM, behalve als het vermogensbeheer uitbesteed wordt
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
58
aan een derde partij. Het beleggingsbeleid, op basis waarvan het vermogensbeheer van de desbetreffende fondsen plaatsvindt, wordt altijd door ACTIAM vastgesteld. Hieronder volgt een overzicht van de werkzaamheden waarvoor ACTIAM opdracht aan derden heeft gegeven: Werkzaamheden Uitvoering van het vermogensbeheer van Zwitserleven Vastgoedfonds tot 01-11-2014
Dienstverlenende instelling LaSalle Investment Management Securities B.V.
De Beheerder is te allen tijde bevoegd om de samenwerking met genoemde dienstverlenende instelling te beëindigen en de taken uit te besteden aan andere bevoegde instellingen, dan wel zelf ter hand te nemen. Van de vermogensbeheerder ontvangt ACTIAM op kwartaalbasis ‘in control’ statements.
Utrecht, 14 april 2015 Directie van ACTIAM N.V. J. de Wit E.J. van Bergen G.H.B. Coppens R.G.H. Verheul
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
59
4 JAARCIJFERS 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
60
4.1
ZWITSERLEVEN AANDELENFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
108.626 538
215.754 233
3 4
-222 316 108.942
1.125 74 1.284 217.038
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5 157.621 -67.580 18.901 108.942
278.600 -98.980 37.418 217.038
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
6.433 6.044 6.460 37 18.974
6.159 797 30.473 66 37.495
73 -73
80 -3 77
18.901
37.418
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
18.901
37.419
-6.044 -6.460 -58.539 178.171
-797 -30.473 -47.107 49.011
-305 -70 125.654
568 -34 8.587
9.257 -130.236 218 -6.018 -126.779
14.865 -13.221 --9.620 -7.976
-1.125 1.125 ---
611 515 -1 1.125
61
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
215.754 58.539 -178.171 6.044 6.460 108.626
01-01-2013 T/M 31-12-2013
186.388 47.107 -49.011 797 30.473 215.754
In de verslagperiode is 40,29% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar sectoren onder de voorwaarde dat belegd wordt aan bedrijven die zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam en minimaal 80% wordt belegd in bedrijven die deel uitmaken van de AEX-index. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar sectoren. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt niet in vastrentende waarden en loopt derhalve geen renterisico. Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Dit fonds belegt niet in vastrentende waarden en loopt dus geen significant kredietrisico met betrekking tot de beleggingen. Wel wordt beperkt kredietrisico gelopen op het totaal vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Aandelenfonds betreft dit: € 0,5 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt niet in vreemde valuta en loopt dus geen valutarisico. Effectenportefeuille In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
VALUTA
Beleggingen per 31 december 2014
12.000 805.000 175.000 68.000 20.000 102.000 120.000
Aandelen binnenland AALBERTS INDUSTRIES AEGON AHOLD AKZO NOBEL ARCADIS ASM LITHOGRAPHY BAM GROEP
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
108.626
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
97.664 294 5.038 2.582 3.920 499 9.129 309
62
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
25.000 BOSKALIS WESTMINSTER-CVA 20.000 FUGRO -CVA 12.500 GEMALTO 61.000 HEINEKEN 1.175.000 ING GROEP 50.000 KONINKLIJKE DSM 980.000 KONINKLIJKE KPN 285.000 KONINKLIJKE PHILIPS 30.000 OCI 175.000 POSTNL 42.000 RANDSTAD 190.000 REED ELSEVIER 577.000 ROYAL DUTCH SHELL -A 65.000 SBM OFFSHORE 210.000 TNT EXPRESS 489.000 UNILEVER 30.000 USG PEOPLE 7.000 VOPAK 25.000 WERELDHAVE 105.000 WOLTERS KLUWER
VALUTA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
Aandelen buitenland
MARKTWAARDE
1.136 345 849 3.596 12.725 2.532 2.575 6.883 867 542 1.683 3.770 15.960 636 1.164 15.961 280 302 1.425 2.662 10.962
Frankrijk UNIBAIL-RODAMCO
EUR
7.556 7.556
10.000 303.000
Luxemburg ALTICE SA ARCELORMITTAL
EUR EUR
3.406 653 2.753
143.160 79.978 79.978 79.978 79.978
Verenigde Staten van Amerika SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1
USD USD USD USD USD
-
35.500
1) De vijf posities in Sigma Finance zijn op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor alle financiële instrumenten die zich in de portefeuille van Zwitserleven Aandelenfonds bevinden, is de reële waarde afgeleid van ter beurze genoteerde marktprijzen waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
63
Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
108.626 Beleggingen per 31 december 2014 19.557 17.243 12.725 9.988 9.205 9.129 8.981 6.432 5.038 2.582 2.575 1.963 1.706 849 653
Voeding en dranken Energie Banken Kapitaalgoederen Basisgoederen Halfgeleiders Onroerend goed Uitgeverijen Verzekeringen Detailhandelvoeding Telecommunicatiediensten Zakelijke dienstverlening Transport Software & services Media
100,0 18,0 15,9 11,7 9,2 8,4 8,4 8,3 5,9 4,6 2,4 2,4 1,8 1,6 0,8 0,6
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
108.626 Beleggingen per 31 december 2014 97.664 Nederland 7.556 Frankrijk 3.406 Luxemburg
%
100,0 89,9 7,0 3,1
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Te vorderen dividend-/bronbelasting Totaal
31-12-2013
12 526 538
62 171 233
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Schulden aan kredietinstellingen Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
218 -4 222
-67 7 74
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder. Schulden aan kredietinstellingen Beleggingen worden niet gefinancierd met vreemd vermogen. Een tijdelijke debetstand op de geldrekeningen van de onderliggende beleggingspool is wel toegestaan. De totale debetstand van de geldrekeningen, uitgedrukt als percentage van de omvang van Zwitserleven Aandelenfonds, mag daarbij maximaal 2% zijn.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
64
5
Fondsvermogen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
01-01-2013 T/M 31-12-2013
217.038 9.257 -130.236 -6.018 18.901 108.942
187.596 14.865 -13.221 -9.620 37.418 217.038
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
31-12-2014
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
108.942 18.901 3.685.977
217.038 37.418 7.836.267
187.596 20.725 7.759.647
172.823 -22.776 7.731.062
198.709 16.919 7.690.832
29,56 0,78 1,75 3,39 0,01 0,02 5,13
27,70 1,24 0,79 3,99 0,00 0,01 4,77
24,18 0,84 1,25 1,43 0,01 0,01 2,68
22,35 0,62 0,85 -3,79 -0,01 -2,95
25,84 0,64 0,90 1,31 --2,20
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
6
Toelichting uitsplitsing winsten en verliezen per soort belegging conform RJ 615.405a In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Aandelen Totaal
VERLIEZEN
12.461 12.461
TOTAAL
-6.417 -6.417
6.044 6.044
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
7
Toelichting uitsplitsing winsten en verliezen per soort belegging conform RJ 615.405a In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Aandelen Totaal
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
WINSTEN
VERLIEZEN
9.362 9.362
TOTAAL
-2.902 -2.902
6.460 6.460
65
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Koersverschillen op geldmiddelen Rente rekening courant Security lending fees Totaal
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
--1 38 37
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-1 -67 66
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
73 181.819
77 199.214
Lopende kosten factor
0,040%
0,038%
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 53,47% (2013: 34,15%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten, voor zover identificeerbaar, in de verslagperiode zijn € 104.242 (2013: € 62.778).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
66
4.2
ZWITSERLEVEN EUROPEES AANDELENFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
975.168 2.832
833.344 2.305
3 4
165 1.722 1.275 976.443
-989 1.316 834.660
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5 978.024 -43.900 42.319 976.443
848.384 -199.870 186.146 834.660
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
30.494 -11.460 24.246 -604 42.676
25.746 37.302 122.766 696 186.510
357 -357
353 11 364
42.319
186.146
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
43.093
185.902
11.460 -24.246 -679.705 550.667
-37.302 -122.766 -589.643 1.127.748
-527 1.032 -98.226
1.590 -418 565.111
686.147 -556.508 -299 -30.175 99.165
174.173 -705.413 299 -39.851 -570.792
939 --774 165
-5.681 5.437 244 --
67
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
833.344 679.705 -550.667 -11.460 24.246 975.168
01-01-2013 T/M 31-12-2013
1.211.381 589.643 -1.127.748 37.302 122.766 833.344
In de verslagperiode is 0,51% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio’s en sectoren. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt niet in vastrentende waarden en loopt derhalve geen renterisico. Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Dit fonds belegt niet in vastrentende waarden en loopt dus geen significant kredietrisico met betrekking tot de beleggingen. Wel wordt beperkt kredietrisico gelopen op het totaal vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Europees Aandelenfonds betreft dit: € 3,0 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt in vreemde valuta en loopt dus valutarisico. Dit valutarisico wordt in beginsel niet afgedekt. Hieronder wordt inzicht gegeven in de blootstelling van de portefeuille aan vreemde valuta. Effectenportefeuille In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
VALUTA
Beleggingen per 31 december 2014
1.410.494 22.712 114.220 1.000.684 333.818 17.610 71.962
Aandelen binnenland AEGON ASM LITHOGRAPHY HEINEKEN ING GROEP KONINKLIJKE PHILIPS NUTRECO RANDSTAD
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
975.168
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
72.337 8.828 2.033 6.733 10.837 8.062 783 2.883
68
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
538.637 369.350 440.306 472.991
NAAM
REED ELSEVIER SBM OFFSHORE TNT EXPRESS UNILEVER
VALUTA
EUR EUR EUR EUR
Aandelen buitenland België 183.806 KBC GROEP 129.981 TELENET GROUP HOLDING 35.644 UMICORE Denemarken 69.430 COLOPLAST-B 541.967 DANSKE BANK 314.964 NOVO-NORDISK -B
177.577 134.417 52.318 641.779 525.523 52.940 192.518 24.000 154.845 309.569 141.940 84.124 63.255
Duitsland ALLIANZ -REG BASF BAYERISCHE MOTOREN WERKE DEUTSCHE POST -REG DEUTSCHE TELEKOM -REG GEA GROUP HENKEL AG & CO KGAA LINDE MERCK KGAA NORDEX SE SIEMENS VOLKSWAGEN -PFD WACKER CHEMIE AG
Finland 322.655 AMER SPORTS OYJ-A SHS 210.357 NESTE OIL OYJ 2.355.347 NOKIA
MARKTWAARDE
10.687 3.613 2.440 15.438 902.831
EUR EUR EUR
15.769 8.546 6.036 1.187
DKK DKK DKK
28.033 4.839 12.184 11.010
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
137.041 24.390 9.393 4.697 17.357 6.963 1.938 17.215 3.701 12.143 4.645 13.307 15.533 5.759
EUR EUR EUR
24.853 5.182 4.220 15.451
122.135 968.871 124.401 252.154 1.043.978 99.177 23.000 760.303 67.253 163.035 175.254 90.378
Frankrijk ACCOR AXA BNP PARIBAS CAP GEMINI CIE GENERALE DE GEOPHYSIQUE DANONE GECINA ORANGE S.A. RENAULT REXEL SA SANOFI TECHNIP
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
92.249 4.561 18.607 6.128 14.998 5.199 5.400 2.380 10.758 4.071 2.421 13.260 4.466
204.060 5.749.853
Italië ASSICURAZIONI GENERALI INTESA SANPAOLO
EUR EUR
17.395 3.469 13.926
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
69
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
VALUTA
MARKTWAARDE
1.145.504 1.895.566 968.650 525.931
Noorwegen DNB ASA NORSK HYDRO STATOIL TELENOR
NOK NOK NOK NOK
45.635 13.977 8.867 14.008 8.783
4.479.902
Portugal ENERGIAS DE PORTUGAL SA
EUR
14.416 14.416
299.659 672.226 2.061.800 809.110 411.111 356.501 353.902 782.695 613.725
Spanje ABERTIS INFRAESTRUCTURAS BANCO BILBAO VIZCAYA ARGENTA CAIXABANK EDP RENOVAVEIS SA ENAGAS FERROVIAL SA GAMESA CORP TECNOLOGICA REPSOL TELEFONICA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
62.345 4.923 5.280 8.991 4.372 10.765 5.856 2.675 12.167 7.316
503.279 505.515 341.045 279.774 3.155.102 1.525.124 717.970 1.089.708 4.302.066 649.591 633.054 651.066 195.315 380.179 1.190.000 547.112 773.619 1.799.267 844.752 518.338 3.216.630 282.620 699.279
Verenigd Koninkrijk AMEC FOSTER WHEELER PLC ANGLO AMERICAN ARM HOLDINGS ASTRAZENECA AVIVA BG GROUP BHP BILLITON BRITISH LAND COMPANY BT GROUP BUNZL DIAGEO GLAXOSMITHKLINE IMPERIAL TOBACCO GROUP LONDON STOCK EXCHANGE GROUP MARKS & SPENCER GROUP MONDI PLC PETROFAC LTD SAINSBURY (J) STANDARD CHARTERED PLC TULLOW OIL PLC VODAFONE GROUP WHITBREAD WPP PLC
GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP
255.705 5.532 7.820 4.373 16.423 19.698 16.999 12.846 10.910 22.257 14.766 15.079 11.544 7.138 10.881 7.342 7.402 7.008 5.720 10.483 2.764 9.229 17.371 12.120
164.959 92.156 92.156 92.156 92.156
Verenigde Staten van Amerika SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1
USD USD USD USD USD
-
808.009 580.838 75.000
Zweden BOLIDEN AB ELECTROLUX GETINGE -B SHS
SEK SEK SEK
87.291 10.705 14.030 1.408
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
70
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
275.706 261.334 1.732.363 421.153 799.925 448.838 240.000
NAAM
VALUTA
MARKTWAARDE
KINNEVIK INVESTMENT AB-B NORDEA BANK SKANDINAVISKA ENSKILDA BAN SKF -B SVENSKA CELLULOSA -B SWEDBANK AB - A SHARES VOLVO -B
SEK SEK SEK SEK SEK SEK SEK
7.431 2.508 18.206 7.331 14.263 9.263 2.146
156.928 64.224 428.416 470.811 765.661 133.557
Zwitserland ADECCO -REG CIE FINANC RICHEMONT-A NESTLE -REG NOVARTIS -REG OC OERLIKON CORP AG-REG ROCHE HOLDING -GENUSS
CHF CHF CHF CHF CHF CHF
122.099 8.986 4.743 25.993 36.162 7.960 29.980
582.189
UBS GROUP AG
CHF
8.275
1) De vijf posities in Sigma Finance zijn op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor alle financiële instrumenten die zich in de portefeuille van Zwitserleven Europees Aandelenfonds bevinden, is de reële waarde afgeleid van ter beurze genoteerde marktprijzen waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
975.168 Beleggingen per 31 december 2014 130.522 120.329 80.348 75.781 74.992 71.107 67.680 65.306 31.478 26.587 25.181 24.720 24.301 23.955 21.932 15.451 14.998 13.290 12.120 11.869 10.687 7.342 6.406 6.247 6.036 5.720 783
Farmacie & biotechnologie Banken Energie Voeding en dranken Verzekeringen Kapitaalgoederen Basisgoederen Telecommunicatiediensten Verzorgingsproducten Financiële conglomeraten Nutsbedrijven Transport Auto's Duurzame consumptiegoederen Consumenten Servicebedrijven Technologie Software & services Onroerend goed Reclame Zakelijke dienstverlening Uitgeverijen Detailhandel Halfgeleiders Dienstverlening & Apparatuur Gezondheidszorg Media Detailhandelvoeding Agrarische producten
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100,0 13,4 12,4 8,2 7,8 7,7 7,3 6,9 6,7 3,2 2,7 2,6 2,5 2,5 2,5 2,2 1,6 1,5 1,4 1,2 1,2 1,1 0,8 0,7 0,6 0,6 0,6 0,1
71
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
975.168 Beleggingen per 31 december 2014 255.705 137.041 122.099 92.249 87.291 72.337 62.345 45.635 28.033 24.853 17.395 15.769 14.416
Verenigd Koninkrijk Duitsland Zwitserland Frankrijk Zweden Nederland Spanje Noorwegen Denemarken Finland Italië België Portugal
100,0 26,2 14,1 12,5 9,5 9,0 7,4 6,3 4,7 2,9 2,5 1,8 1,6 1,5
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen dividend Te vorderen dividend-/bronbelasting Totaal
1.330 1.502 2.832
31-12-2013
1.309 996 2.305
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Schulden aan kredietinstellingen Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
-1.689 33 1.722
31-12-2013
299 662 28 989
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
5
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
834.660 686.147 -556.508 -30.175 42.319 976.443
01-01-2013 T/M 31-12-2013
1.219.605 174.173 -705.413 -39.851 186.146 834.660
72
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
976.443 42.319 57.551.842
834.660 186.146 49.961.485
1.219.605 218.396 84.434.853
1.085.169 -111.636 81.791.227
1.155.489 78.922 81.726.689
16,97 0,61 0,54 0,22 -0,01 0,01 0,74
16,71 0,79 0,52 3,21 0,01 0,01 3,73
14.44 0,42 0,50 2,09 0,01 0,01 2,59
13,26 0,44 0,46 -1,83 0,01 0,00 -1,36
14,14 0,32 0,45 0,52 0,00 0,00 0,97
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
6
Toelichting uitsplitsing winsten en verliezen per soort belegging conform RJ 615.405a In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Aandelen Totaal
VERLIEZEN
26.594 26.594
TOTAAL
-38.054 -38.054
-11.460 -11.460
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen
7
Toelichting uitsplitsing winsten en verliezen per soort belegging conform RJ 615.405a In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Aandelen Totaal
WINSTEN
VERLIEZEN
77.259 77.259
TOTAAL
-53.013 -53.013
24.246 24.246
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Koersverschillen op geldmiddelen Rente rekening courant Security lending fees Totaal
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-774 -21 191 -604
01-01-2013 T/M 31-12-2013
244 -8 460 696
73
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
357 892.517
364 884.581
Lopende kosten factor
0,040%
0,041%
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt -1,38% (2013: 94,71%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten, voor zover identificeerbaar, in de verslagperiode zijn € 1.335.460 (2013: € 1.704.283).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
74
4.3
ZWITSERLEVEN OBLIGATIEFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
REF.
31-12-2014
31-12-2013
1 2
273.550 3.789
644.697 10.862
3 4
271 9 4.051 277.601
1.096 650 11.308 656.005
221.926 -9.540 65.215 277.601
599.015 41.138 15.852 656.005
5
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Obligaties Futures Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Obligaties Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
16.551
21.229
32.119 -1.917
-3.071 1.271
18.620 62 65.435
-3.457 143 16.115
218 2 220
258 5 263
65.215
15.852
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
65.215
15.852
-30.202 -18.620 -425.334 845.303
1.800 3.457 -688.266 665.399
7.073 -641 442.794
1.241 136 -381
41.675 -462.805 --22.489 -443.619
116.549 -93.548 -273 -21.251 1.477
-825 1.096 -271
1.096 --1.096
75
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2014 T/M 31-12-2014
644.697 425.334 -830.162 -15.141 30.202 18.620 273.550
01-01-2013 T/M 31-12-2013
627.087 688.266 -635.006 -30.393 -1.800 -3.457 644.697
In de verslagperiode is 2,74% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio’s en sectoren. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt in vastrentende waarden en loopt derhalve renterisico. Onderstaande tabel geeft informatie opgenomen betreffende het effectieve rendement, couponrendement, gemiddelde resterende looptijd en modified duration. Verder is een specificatie van de beleggingen gegeven met daarbij de renteherzieningsdatum van de belegging. 31-12-2014
Effectief rendement Coupon rendement Gemiddeld resterende looptijd Modified duration
1,18% 2,77% 7,53 jr 6,22
31-12-2013
2,65% 3,27% 7,07 jr 5,54
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Het risico wordt gemitigeerd door de beleggingen te spreiden en te beleggen in hoogwaardige beleggingen. Hieronder wordt in de specificatie van de beleggingen inzicht gegeven in de spreiding en rating van de beleggingen. Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vastrentende beleggingen, vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Obligatiefonds betreft dit: € 277,6 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt niet in vreemde valuta en loopt dus geen valutarisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
76
Effectenportefeuille In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Beleggingen per 31 december 2014
500 800 400 600 500 300 200 300 400 300 500 1.000 300 150 500 106 200 500 300 100 100 700 300 400 600 600 1.200 600 900 400 1.700 1.200 800 800 2.100 1.700 1.350 150 2.000 5.800 700 500 150 200 580 1.300 700 2.600 1.300 150 400 600
Obligaties binnenland 7,125% ABN AMRO BANK 3,625% ABN AMRO BANK 2,5% ABN AMRO BANK 2,375% ABN AMRO BANK NV 2,75% ACHMEA HYPOTHEEK 4% AEGON 3,25% ALLIANDER NV 5,75% ALLIANZ 4,875% BAT 2,375% COCA-COLA 0,929% DOLPH 2013-2 A 1,036% DUTCH 2013-18 A2 6,125% ENBW INTL FIN 3,625% ENEL FINANCE 3,25% ENECO 5,75% ENEL FINANCE 2,125% HEINEKEN 3,5% HEINEKEN 5,75% HIT FINANCE 3,5% IBERDROLA 2,875% IBERDROLA 2,5% IBERDROLA 6,125% ING 4% ING BANK 3,5% ING BANK 1,875% ING BANK 0,625% NED WATERSCHAPSB 3% NED WATERSCHAPSB 3% NED WATERSCHAPSB 3% NED WATERSCHAPSB 2,25% NED WATERSCHAPSB 1,25% NED FINANCIERINGS-MAATSCHAPPIJ VOOR ONTWIKKELINGSLANDEN 1,25% NEDERLAND 5,5% NEDERLAND 3,25% NEDERLAND 4,5% NEDERLAND 4% NEDERLAND 3,5% NEDERLAND 1,75% NEDERLAND 2% NEDERLAND 1,75% NIBC BANK 4% RABOBANK INT 3% RWE 1,238% SAEC 12 A2 0,808% SAEC 14 A2 0,479% SAEC 15 A2 0,609% STORM 2014-2 A2 0,432% STORM 2014-3 A2 1,031% STRON 2011-1 A 3,25% TENNET 4,625% TENNET 3,125% VAN LANSCHOT
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
273.550
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
06-07-2022 22-06-2020 29-11-2023 23-01-2024 18-02-2021 25-04-2024 27-11-2018 08-07-2021 24-02-2021 18-03-2020 30-03-2015 02-02-2015 07-07-2039 17-04-2018 01-12-2029 24-10-2018 04-08-2020 19-03-2024 09-03-2018 01-02-2021 11-11-2020 24-10-2022 29-05-2018 17-01-2020 21-11-2018 22-05-2023 03-07-2019 11-09-2031 12-07-2016 16-11-2023 17-01-2017 13-11-2018
45.742 659 943 448 688 549 312 210 358 497 318 509 1.014 501 164 500 126 215 594 347 114 111 765 342 474 634 662 1.222 751 941 477 1.777 1.245
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
15-01-2018 15-01-2028 15-07-2015 15-07-2017 15-07-2019 15-07-2020 15-07-2023 15-07-2024 08-10-2018 11-01-2022 17-01-2024 30-01-2015 30-01-2015 30-01-2015 23-03-2015 23-02-2015 22-01-2015 09-02-2015 21-02-2023 05-06-2018
831 1.247 2.136 1.894 1.591 178 2.200 6.505 739 609 173 205 588 1.301 706 2.602 1.314 150 501 636
77
In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
100 400 580
3,875% 3,25% 3,75%
NAAM
VOLKSWAGEN VOLKSWAGEN VOLKSWAGEN
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
EUR EUR EUR
04-09-2018 21-01-2019 24-03-2021
Obligaties buitenland
2,5% 1,375% 4,25%
AUST & NZ BNKING COMMONW BNK AUS WESTPAC BANKING
EUR EUR EUR
16-01-2024 22-01-2019 22-09-2016
2.073 914 731 428
4% 5,5% 5% 4,25% 2,875% 5,25% 4,25%
BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË EANDIS ELIA SYSTEM FORTIS BANK
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
28-03-2017 28-03-2028 28-03-2035 28-03-2041 09-10-2023 13-05-2019 23-03-2016
4.348 545 1.219 948 755 228 240 413
België 500 800 600 500 200 200 400
500 250 250 1.578
250 250 600 195
Cayman eilanden 3,75% 4,625% 1,375% 0%
HUTCHISON HUTCHISON HUTCHISON SIGMA FINANCE 1
EUR EUR EUR EUR
10-05-2018 21-09-2016 31-10-2021 09-03-2009
1.027 507 268 252 -
Denemarken 3,875% 3,5% 3,875% 4,875%
DANSKE BANK DANSKE BANK DANSKE BANK DONG ENERGY
EUR EUR EUR EUR
04-10-2018 16-04-2018 21-06-2021 16-12-2021
1.517 268 277 728 244
COMMERZBANK DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND FMS WERTMNGMT KFW KFW LANDW RENTENBANK L-BK FOERDERBNK MUENCHENER BNK NRW BANK NRW BANK
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
28-02-2018 04-01-2016 04-01-2037 04-07-2016 04-07-2028 04-07-2042 04-07-2044 13-11-2023 15-03-2024 15-08-2046 29-01-2021 15-08-2024 13-10-2017 16-01-2025 04-07-2020 03-09-2018 15-01-2021 17-01-2022 19-11-2020 25-11-2019 24-09-2019 28-11-2017 05-11-2018
42.174 622 4.350 1.069 4.243 5.239 1.296 1.276 893 1.210 257 1.278 625 5.690 1.221 6.042 831 1.406 689 532 500 807 508 1.377
Duitsland 600 4.200 700 4.000 3.500 900 1.000 800 1.100 200 1.200 600 5.600 1.200 5.200 800 1.300 600 500 500 800 500 1.375
106 446 617 227.808
Australië 800 700 400
MARKTWAARDE
1,5% 3,5% 4% 4% 4,75% 3,25% 2,5% 2% 1,875% 2,5% 1,5% 1% 0,5% 1% 3% 1,125% 1,625% 2,5% 1,375% 0,25% 0,375% 0,75% 0,25%
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
78
In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
200
500 750 900 1.625 700
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
EUR
12-06-2020
213
COUNCIL EUROPE COUNCIL EUROPE EUROPESE UNIE EUROPESE UNIE EUROPESE UNIE
EUR EUR EUR EUR EUR
22-10-2018 24-04-2024 04-04-2038 04-09-2026 20-03-2017
5.279 519 820 1.246 1.990 704
1% NORDEA BANK FINLAND 1,5% OPMBK
EUR EUR
05-11-2024 17-03-2021
774 306 468
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
28-05-2026 13-04-2020 20-03-2019 04-07-2023 12-07-2021 13-01-2021 20-03-2021 25-02-2019 09-02-2022 29-10-2019 18-07-2023 29-11-2019 03-07-2017 22-04-2019 25-04-2021 04-12-2023 06-08-2019 26-05-2021 28-01-2015 11-09-2023 28-11-2022 27-04-2021 24-04-2026 25-04-2015 25-04-2016 25-04-2019 25-04-2020 25-04-2029 25-04-2041 25-04-2055 25-05-2024 25-05-2045 25-07-2017 25-10-2019 25-10-2022 25-10-2032 25-10-2038 19-05-2020 09-04-2020 28-01-2033 03-02-2023 07-07-2021
42.695 890 234 383 469 853 543 620 620 246 339 932 856 1.007 727 118 222 220 362 1.007 919 600 218 559 808 417 2.003 846 465 627 1.253 7.390 787 3.386 2.930 1.835 2.997 2.439 314 232 268 514 240
2% VIER GAS TRANS Europese Unie 1,125% 1,75% 3,375% 3% 0,25% Finland
300 440 Frankrijk 800 200 300 400 700 500 600 600 200 300 800 800 900 700 100 200 200 300 1.000 800 600 200 500 800 400 1.700 700 300 400 800 6.500 600 3.300 2.500 1.600 1.800 1.700 300 200 150 400 200
2,25% 4,125% 7,375% 5,125% 3,875% 2,25% 2,875% 1% 4,5% 3,641% 4,625% 1,75% 4,875% 1,125% 3,875% 3,248% 3,157% 4,726% 0,735% 2,5% 0,625% 2,25% 2,375% 3,5% 3,25% 4,25% 4,25% 5,5% 4,5% 4% 2,25% 3,25% 1% 3,75% 2,5% 5,75% 4% 1,375% 3,875% 8,125% 4,25% 4,339%
AGENCE FRANCAISE ASF ASF AXA BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS BOUYGUES BOUYGUES BPCE BPCE CAFFIL CAISSE CC IMMOB CARREFOUR CASINO GUICHARD CASINO GUICHARD CASINO GUICHARD CFHL 2014-1 A2A CM-CIC CREDIT AGRICOLE ELECT DE FRANCE FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK GDF SUEZ ORANGE S.A. ORANGE S.A. SOCIETE GENERALE TOTAL INFRA
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
79
In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Ierland 700 400 200 500 700 550 1.400 700 550 1.650
3,125% 1,73% 1,081% 6% 5,25% 3,4% 4,5% 4,5% 0,802% 1,531%
CRH FINANCE LTD FSTNT 9 A1 FSTNT 9 A2 GE CAPITAL GE CAPITAL IERLAND IERLAND IERLAND KIMI 2013-1 A STEP 2 AA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
03-04-2023 10-02-2015 10-02-2015 15-01-2019 18-05-2015 18-03-2024 18-04-2020 18-10-2018 25-05-2021 10-02-2015
7.287 794 351 191 609 713 652 1.685 809 209 1.274
2,875% 1,231% 4% 3% 5% 3,25% 4,5% 5,75% 3,75% 4,5% 4,5% 6% 5,25% 5% 4,25% 4% 5% 6,5% 5,25% 3,75% 2,875% 3,5% 3,375%
AUTOSTRADE CLARF 2014-1 A1 INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË ITALIË MONTE DEI PASCHI SNAM UBI BANCA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
26-02-2021 30-03-2015 09-11-2017 28-01-2019 28-02-2017 28-04-2017 01-02-2020 01-02-2033 01-03-2021 01-03-2024 01-05-2023 01-05-2031 01-08-2017 01-08-2039 01-09-2019 01-09-2020 01-09-2040 01-11-2027 01-11-2029 01-09-2024 16-07-2024 13-02-2020 15-09-2017
45.250 1.222 1.059 432 323 436 746 2.464 1.710 5.294 4.925 2.560 1.303 5.928 1.593 4.494 927 1.589 1.457 2.260 2.336 644 899 649
HEATHROW
EUR
15-02-2018
919 919
EUROP INVEST BNK EUROP INVEST BNK EUROP INVEST BNK EUROP INVEST BNK EUROP INVEST BNK GLENCORE FIN EUR LUXEMBURG LUXEMBURG LUXEMBURG
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
14-10-2022 15-01-2021 15-09-2020 15-11-2019 13-11-2026 03-04-2018 04-03-2021 15-10-2019 21-03-2022
9.604 1.133 1.320 2.340 1.059 773 778 904 621 676
AMERICA MOVIL AMERICA MOVIL AMERICA MOVIL
EUR EUR EUR
06-09-2018 12-07-2021 25-10-2019
888 378 336 174
Italië 1.100 1.200 398 300 400 700 2.100 1.200 4.600 4.000 2.100 900 5.300 1.200 3.900 800 1.200 1.000 1.700 2.000 600 800 600 Jersey 820
4,6%
1.000 1.100 2.200 1.000 750 700 850 600 600
Luxemburg 2,25% 3,625% 1,375% 1,375% 1,25% 4,625% 1,375% 0,875% 2,25% Mexico
350 300 150
MARKTWAARDE
5,125% 3% 4,125%
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
80
In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
500 300 600 600 600
COUPONRENTE
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
DNB NOR BOLI DNB NOR BOLI DNB NORBANK SPAREBANKEN SPAREBANKEN
EUR EUR EUR EUR EUR
12-11-2018 20-01-2017 24-02-2021 01-02-2019 03-02-2021
2.957 517 320 732 661 727
3% 2,25% 1% 3,875% 4,15% 6,25% 4% 4,3% 1,65%
OEBB-INFRA BAU OEBB-INFRA BAU OEBB-INFRA BAU OO KONTROLLBANK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
24-10-2033 28-05-2029 18-11-2024 15-09-2016 15-03-2037 15-07-2027 15-09-2016 15-09-2017 21-10-2024
10.273 755 708 558 213 614 817 641 3.463 2.504
4,75% 4,75% 3,75% 2,875% 4,25% 3,625% 3,875% 3% 5,5% 4,65% 5,9% 5,75% 5,4% 4,3% 4,85% 2,75% 4,6% 4,693% 4,71% 3,987%
ABERTIS AYT CEDULAS CAJAX XXIII BANCO POPULAR BANCO SANTANDER CAJA BARCELONA CAJA BARCELONA CEDULAS TDA KUTXABANK SA SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE SPANJE TELEF EMISIONES TELEFONICA TELEFONICA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
25-10-2019 15-06-2016 22-01-2019 30-01-2018 26-01-2017 18-01-2021 23-05-2025 01-02-2017 30-04-2021 30-07-2025 30-07-2026 30-07-2032 31-01-2023 31-10-2019 31-10-2020 31-10-2024 30-07-2019 11-11-2019 20-01-2020 23-01-2023
26.952 236 954 449 1.077 1.621 529 1.660 422 763 2.167 3.235 2.208 2.226 3.024 3.406 552 935 651 119 718
EUR EUR
29-06-2020 14-04-2021
1.308 600 708
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
16-07-2020 13-01-2020 20-11-2020 05-07-2023 30-03-2022 12-03-2015 10-01-2019 15-11-2017 25-06-2018 20-03-2018 25-06-2019
7.750 658 602 642 358 258 303 637 432 565 748 407
Noorwegen 1,125% 3,375% 4,375% 2,75% 4%
NAAM
Oostenrijk 600 625 550 200 400 500 600 3.100 2.300 Spanje 200 900 400 1.000 1.500 450 1.400 400 600 1.700 2.300 1.500 1.700 2.600 2.800 500 800 550 100 600 Tsjechië 500 600
600 600 600 300 200 300 600 400 500 700 400
4,5% CEZ 3,625% TSJECHIË Verenigd Koninkrijk 2,625% ABBEY NATIONAL 0,875% ABBEY NATIONAL 2,875% ANGLO AMERICAN 6,125% AVIVA 6,625% BARCLAYS 5,875% BAT 3,375% HSBC HOLDINGS 3,125% HSBC HOLDINGS 4% LLOYDS TSB 4,125% NATIONW BLDG SOC 0,75% NATIONW BLDG SOC
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
81
In duizenden
in duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
450 550 600 300
3,875% 5,375% 3,625% 4%
NAAM
RBS RBS STAND CHARTERED STAND CHARTERED
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
MARKTWAARDE
EUR EUR EUR EUR
19-10-2020 30-09-2019 15-12-2015 21-10-2020
536 668 619 317
820
Verenigde Arabische Emiraten 1,75% XSTRATA
EUR
19-05-2016
833 833
800 500 500 900 650 700 400 450 150 100 850
Verenigde Staten van Amerika 1,45% ATT 4,625% BANK OF AMERICA 1,375% CITIGROUP 2,5% GOLDMAN SACHS 3,125% MICROSOFT CORP 2,375% MORGAN STANLEY 5,75% PFIZER INC 1,875% PHILIP MORRIS 2,125% PHILIP MORRIS 2,375% TOYOTA MOTOR 1,125% WFC
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
01-04-2022 07-08-2017 27-10-2021 18-10-2021 06-09-2028 31-03-2021 03-06-2021 03-03-2021 30-05-2019 01-02-2023 29-10-2021
6.520 815 553 509 976 782 751 522 478 160 112 862
400 300 600 700 850 1.050
Zweden 2% 4,125% 4,25% 1% 0,625% 0,875%
NORDEA BANK SKAND ENSKILDA SKAND ENSKILDA STADSHYPOTEK STADSHYPOTEK ZWEDEN
EUR EUR EUR EUR EUR EUR
17-02-2021 07-04-2021 21-02-2018 01-04-2019 10-11-2021 31-01-2018
4.125 432 368 672 722 854 1.077
800 400 500 500 450 400
Zwitserland 1,75% 1,375% 0,625% 2,5% 3% 6%
CREDIT SUISSE CREDIT SUISSE CREDIT SUISSE ELSEVIER FIN ELM UBS UBS AG
EUR EUR EUR EUR EUR EUR
15-01-2021 31-01-2022 20-11-2018 24-09-2020 06-06-2016 18-04-2018
3.255 858 411 500 546 468 472
10-03-2015 10-03-2015 10-03-2015 10-03-2015
------
Futures -6.800 2.400 -1.800 8.700
EURO BUND FUTURE MAR15 EURO BUXL 30Y BND MARCH15 EURO BOBL FUTURE MAR15 EURO SCHATZ FUTURE MAR15
1) De positie in Sigma Finance is op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor nagenoeg alle financiële instrumenten (€ 261.220) die zich in de portefeuille van Zwitserleven Obligatiefonds bevinden (€ 273.550), is de reële waarde afgeleid van actieve markt quotes waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Voor een beperkt gedeelte van de portefeuille (€ 10.865) zijn dergelijke markt quotes niet voorhanden en wordt de reële waarde afgeleid nnof op basis van actieve quotes die in de markt worden weergegeven maar welke markt niet liquide is (waar geen/weinig handel plaatsvindt) nnof op basis van een koers welke wordt berekend op basis van prijzen in de markt voor vergelijkbare securities. Voor het resterende gedeelte van de portefeuille (€ 1.465) vindt waardering plaats op basis van indicatieve broker koersen die worden opgevraagd bij externe partijen. Er wordt geacht dat de waardering in dit geval plaatsvindt op basis van de modellen en aannames van de broker en niet op basis van verhandelbare prijzen.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
82
Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
273.550
Beleggingen per 31 december 2014
200.198 26.881 19.532 6.271 5.987 3.691 2.882 2.253 1.497 1.281 1.127 782 622 546
Staat(sgegarandeerd) Financiële conglomeraten Banken Nutsbedrijven Kapitaalgoederen Telecommunicatiediensten Consumenten Servicebedrijven Basisgoederen Verzekeringen Auto's Voeding en dranken Technologie Gegarandeerd Media
100,0 73,2 9,9 7,1 2,3 2,2 1,3 1,1 0,8 0,5 0,5 0,4 0,3 0,2 0,2
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
273.550 45.742 45.250 42.695 42.174 26.952 10.273 9.604 7.750 7.287 6.520 5.279 4.348 4.125 3.255 2.957 2.073 1.517 1.308 1.027 919 888 833 774
%
Beleggingen per 31 december 2014 Nederland Italië Frankrijk Duitsland Spanje Oostenrijk Luxemburg Verenigd Koninkrijk Ierland Verenigde Staten van Amerika Europese Unie België Zweden Zwitserland Noorwegen Australië Denemarken Tsjechië Caymaneilanden Jersey Mexico Verenigde Arabische Emiraten Finland
100,0 16,7 16,6 15,6 15,4 9,9 3,8 3,5 2,8 2,6 2,4 1,9 1,6 1,5 1,2 1,1 0,8 0,5 0,5 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3
Ratingverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
273.550 Beleggingen per 31 december 2014 75.129 82.814 24.520 91.087
AAA AA A BBB
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100,0 27,4 30,3 9,0 33,3
83
Aflossing van de beleggingen In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
273.550 Beleggingen per 31 december 2014 4.729 88.177 110.840 69.804
100,0
Aflossing binnen één jaar Aflossing tussen één en vijf jaar Aflossing tussen vijf en tien jaar Aflossing na tien jaar
1,7 32,2 40,5 25,6
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Te vorderen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen rente obligaties Totaal
31-12-2013
-54 3.735 3.789
1 -10.861 10.862
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
-9 9
627 23 650
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
5
Fondsvermogen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
656.005 41.675 -462.805 -22.489 65.215 277.601
01-01-2013 T/M 31-12-2013
638.403 116.549 -93.548 -21.251 15.852 656.005
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
277.601 65.215 15.379.559
656.005 15.852 39.298.470
638.403 66.463 37.879.418
562.959 20.825 35.757.718
583.882 13.710 36.836.462
18,05 0,58 1,08 3,17 0,00 0,01 4,24
16,69 0,57 0,54 -0,13 0,00 0,01 0,40
16,85 0,66 0,58 1,17 0,01 0,01 1,75
15,74 0,65 0,66 -0,08 0,01 0,01 0,58
15,84 0,47 0,66 -0,28 0,00 0,01 0,37
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
84
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Futures Totaal
VERLIEZEN
33.380 15.171 48.551
TOTAAL
-1.261 -17.088 -18.349
32.119 -1.917 30.202
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Totaal
VERLIEZEN
19.116 19.116
Rente rekening courant Security lending fees Totaal
-496 -496
18.620 18.620
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-1 63 62
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-143 143
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
220 547.010
258 644.780
Lopende kosten factor
0,040%
0,041%
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 137,29% (2013: 172,64%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten zijn niet toegelicht, omdat de kosten onvoldoende identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn (2013: idem).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
TOTAAL
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
6
85
4.4
ZWITSERLEVEN GELDMARKTFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
31.114 241
37.619 382
3 4
1.099 1 1.339 32.453
149 298 233 37.852
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5 33.827 -1.481 107 32.453
38.634 -896 114 37.852
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
615 -356 -139 2 122
696 -370 -198 2 130
15 15
16 16
107
114
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
107
114
356 139 -57.727 63.737
370 198 -45.202 45.407
141 -297 6.456
-33 298 1.152
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten
4.111 -8.918 -699 -5.506
4.467 -5.251 -828 -1.612
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
950 149 -1.099
-460 609 -149
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
86
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2014 T/M 31-12-2014
37.619 57.727 -19.422 -44.315 -356 -139 31.114
01-01-2013 T/M 31-12-2013
38.392 45.202 -3.949 -41.458 -370 -198 37.619
In de verslagperiode is 20,81% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio’s en sectoren. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt in vastrentende waarden en loopt derhalve renterisico. Onderstaande tabel geeft informatie opgenomen betreffende het effectieve rendement, couponrendement, gemiddelde resterende looptijd en modified duration. Verder is een specificatie van de beleggingen gegeven met daarbij de renteherzieningsdatum van de belegging. 31-12-2014
Effectief rendement Coupon rendement Gemiddeld resterende looptijd Modified duration
-0,02% 1,35% 0,21 jr 0,21
31-12-2013
0,23% 1,90% 0,20 jr 0,20
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Het risico wordt gemitigeerd door de beleggingen te spreiden en te beleggen in hoogwaardige beleggingen. Hieronder wordt in de specificatie van de beleggingen inzicht gegeven in de spreiding en rating van de beleggingen. Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vastrentende beleggingen, vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Geldmarktfonds betreft dit: € 32,5 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt niet in vreemde valuta en loopt dus geen valutarisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
87
Effectenportefeuille In duizenden euro’s NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Beleggingen per 31 december 2014
700 574 470 600 290 670 1.150 700 600
Obligaties binnenland 0,359% ABN AMRO BANK NV 4% FORTIS BANK 0,531% ING BANK 0,351% ING BANK 0,231% NED WATERSCHAPSB 2,375% NED WATERSCHAPSB 2,75% NEDERLAND 0,332% RABOBANK 0,281% RABOBANK
MARKTWAARDE
31.114
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
14-01-2015 03-02-2015 27-02-2015 04-03-2015 25-02-2015 04-06-2015 15-01-2015 15-01-2015 22-01-2015
Obligaties buitenland
5.765 700 576 470 601 290 676 1.151 701 600 25.349
950 1.300 540
Australië 0,411% 0,482% 0,381%
AUST & NZ BNKING COMMONW BNK AUS NTL AUSTRALIA BK
EUR EUR EUR
07-04-2015 17-03-2015 20-01-2015
2.796 953 1.302 541
688
Canada 0,2305%
BANK OF NOVA
EUR
30-01-2015
688 688
1.000 200 800 850 1.359 1.205 400 400 800 283 1.200
Duitsland 0,262% 0,232% 0,331% 3,75% 3,25% 0,186% 0,088% 1,375% 2% 0,019% 0,222%
BAYERISCHE LBNK DEUTSCHE BANK DEUTSCHE BANK DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND FMS WERTMNGMT FMS WERTMNGMT LANDW RENTENBANK LFA FOERDERBANK SACHSEN
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
09-03-2015 27-02-2015 22-01-2015 04-01-2015 04-07-2015 02-02-2015 16-02-2015 16-01-2015 15-06-2015 30-03-2015 09-03-2015
8.529 1.002 200 800 848 1.381 1.207 400 400 807 283 1.201
700 550 300 600 700 370 590 300 553 1.000
Frankrijk 0,985% 2,875% 0,559% 0,382% 0,256% 2,25% 6,125% 0,486% 0,266% 0,331%
AGENCE FRANCAISE BNP PARIBAS BPCE BQUE FED CR MUT BQUE FED CR MUT CIE FIN FONCIER CIE FIN FONCIER CREDIT AGRICOLE DEXIA SOCIETE GENERALE
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
26-01-2015 13-07-2015 13-01-2015 23-01-2015 10-02-2015 21-08-2015 23-02-2015 04-02-2015 04-02-2015 27-02-2015
5.683 700 558 301 600 700 375 594 301 553 1.001
GE CAPITAL
EUR
03-02-2015
751 751
Ierland 748
0,536%
1.117
Noorwegen 2,5%
SPAREBANKEN
EUR
23-06-2015
1.129 1.129
970
Oostenrijk 2,375%
BK AUSTRIA CA
EUR
15-06-2015
979 979
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
88
In duizenden euro’s NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
MARKTWAARDE
100 370 400 630
Verenigd Koninkrijk 3,5% BARCLAYS 3,25% HSBC HOLDINGS 0,379% LLOYDS 3% RBS
EUR EUR EUR EUR
18-03-2015 28-01-2015 14-01-2015 08-09-2015
1.514 100 371 401 642
500 500
Verenigde Staten van Amerika 0,436% JP MORGAN 0,332% JP MORGAN
EUR EUR
03-02-2015 02-03-2015
1.001 501 500
1.101
Zweden 2,75%
NORDEA BANK
EUR
11-08-2015
1.118 1.118
1.000 160
Zwitserland 0,281% 2%
CREDIT SUISSE UBS
EUR EUR
19-01-2015 10-04-2015
1.161 1.000 161
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor alle financiële instrumenten die zich in de portefeuille van Zwitserleven Geldmarkt Fonds bevinden, is de reële waarde afgeleid van actieve markt quotes waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
31.114 Beleggingen per 31 december 2014 17.422 10.634 2.658 400
Banken Staat(sgegarandeerd) Financiële conglomeraten Nutsbedrijven
100,0 56,0 34,2 8,5 1,3
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
31.114 Beleggingen per 31 december 2014 8.529 5.765 5.683 2.796 1.514 1.161 1.129 1.118 1.001 979 751 688
Duitsland Nederland Frankrijk Australië Verenigd Koninkrijk Zwitserland Noorwegen Zweden Verenigde Staten van Amerika Oostenrijk Ierland Canada
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100,0 27,5 18,5 18,3 9,0 4,9 3,7 3,6 3,6 3,2 3,1 2,4 2,2
89
Ratingverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
31.114 Beleggingen per 31 december 2014 9.608 AAA 10.144 AA 11.362 A
%
100,0 30,9 32,6 36,5
Aflossing van de beleggingen In duizenden euro’s MARKTWAARDE
31.114 Beleggingen per 31 december 2014 25.059 Aflossing binnen één jaar 6.055 Aflossing tussen één en vijf jaar
%
100,0 80,5 19,5
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van particpanten Lopende rente obligaties Totaal
31-12-2013
-241 241
7 375 382
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
-1 1
297 1 298
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
5
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
37.852 4.111 -8.918 -699 107 32.453
01-01-2013 T/M 31-12-2013
39.350 4.467 -5.251 -828 114 37.852
90
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
32.453 107 5.000.278
37.852 114 5.742.394
39.350 689 5.862.129
37.797 428 5.587.082
35.765 167 5.277.520
6,49 0,12 0,12 -0,10 0,00 0,00 0,02
6,59 0,14 0,12 -0,10 0,00 0,00 0,02
6,71 0,17 0,14 -0,03 0,00 0,00 0,11
6,76 0,09 0,18 -0,10 -0,00 0,08
6,78 0,04 0,08 -0,04 0,00 0,00 0,03
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Totaal
VERLIEZEN
3 3
TOTAAL
-359 -359
-356 -356
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Obligaties Totaal
WINSTEN
VERLIEZEN
3 3
-142 -142
-139 -139
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
Security lending fees Totaal
01-01-2013 T/M 31-12-2013
2 2
2 2
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
15 36.370
16 39.680
Lopende kosten factor
0,041%
0,040%
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
TOTAAL
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
6
91
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 176,30% (2013: 99,38%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten zijn niet toegelicht, omdat de kosten onvoldoende identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn (2013: idem).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
92
4.5
ZWITSERLEVEN GOVERNMENT BONDS 10+ FONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
517.120 9.404
421.270 8.956
3 4
5.290 19 14.675 531.795
409 153 9.212 430.482
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5
370.520 55.924 105.351 531.795
360.023 83.291 -12.832 430.482
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Obligaties Futures Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Obligaties Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
16.157
13.537
23.568 -192
-6.426 593
65.975 58 105.566
-20.487 125 -12.658
214 1 215
173 1 174
105.351
-12.832
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen in geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
105.351
-12.832
-23.376 -65.975 -402.070 395.571
5.833 20.487 -409.559 415.738
-448 -134 8.919
1.883 -614 20.936
195.403 -184.906 -14.535 -4.038
153.482 -165.121 -13.351 -24.990
4.881 409 -5.290
-4.054 4.463 -409
93
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2014 T/M 31-12-2014
421.270 402.070 -395.571 23.376 65.975 517.120
01-01-2013 T/M 31-12-2013
453.769 409.559 -415.738 -5.833 -20.487 421.270
In de verslagperiode is 4,3% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio’s. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt in vastrentende waarden en loopt derhalve renterisico. Onderstaande tabel geeft informatie opgenomen betreffende het effectieve rendement, couponrendement, gemiddelde resterende looptijd en modified duration. Verder is een specificatie van de beleggingen gegeven met daarbij de renteherzieningsdatum van de belegging. 31-12-2014
Effectief rendement Coupon rendement Gemiddeld resterende looptijd Modified duration
1,17% 2,82% 15,83 jr 11,80
31-12-2013
2,63% 3,24% 15,23 jr 10,76
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Het risico wordt gemitigeerd door de beleggingen te spreiden en te beleggen in hoogwaardige beleggingen. Hieronder wordt in de specificatie van de beleggingen inzicht gegeven in de spreiding en rating van de beleggingen. Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vastrentende beleggingen, vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds betreft dit: € 531,8 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt niet in vreemde valuta en loopt dus geen valutarisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
94
Effectenportefeuille In duizenden euro’s NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Beleggingen per 31 december 2014
9.500 7.000 9.300 3.000 2.750 17.000
Obligaties binnenland 3,75% NEDERLAND 5,5% NEDERLAND 4% NEDERLAND 3,75% NEDERLAND 2,75% NEDERLAND 2% NEDERLAND
517.120
EUR EUR EUR EUR EUR EUR
15-01-2023 15-01-2028 15-01-2037 15-01-2042 15-01-2047 15-07-2024
Obligaties buitenland
605
2,25% 3,75% 4,5% 5,5% 4% 5% 2,6%
BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË BELGIË
Caymaneilanden 0% SIGMA FINANCE 1
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
22-06-2023 22-06-2045 28-03-2026 28-03-2028 28-03-2032 28-03-2035 22-06-2024
62.903 12.033 4.980 10.915 6.990 8.287 17.378 2.320
EUR
09-03-2009
---
Duitsland 24.000 7.900 6.000 3.000 6.500 3.000 4.600 4.000 9.000 8.700 8.500 18.200 8.100 1.750 1.000 11.100
6,25% 6,25% 5,5% 4% 6,5% 4,75% 4,75% 4,75% 3,25% 2,5% 1,5% 1,75% 1,5% 1,5% 2,5% 1%
DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND DUITSLAND
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
04-01-2024 04-01-2030 04-01-2031 04-01-2037 04-07-2027 04-07-2028 04-07-2034 04-07-2040 04-07-2042 04-07-2044 15-02-2023 15-02-2024 15-05-2023 15-05-2024 15-08-2046 15-08-2024
171.906 36.392 13.804 9.966 4.583 10.955 4.491 7.473 6.977 12.959 11.103 9.300 20.275 8.864 1.908 1.283 11.573
3,5% 5,5% 4,5% 4% 4% 2,25% 3,25% 4,25% 5,75% 4% 3%
FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK FRANKRIJK
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
25-04-2026 25-04-2029 25-04-2041 25-04-2055 25-04-2060 25-05-2024 25-05-2045 25-10-2023 25-10-2032 25-10-2038 25-04-2022
178.976 9.474 20.176 25.864 9.087 6.521 14.781 2.622 45.858 29.967 7.174 7.452
Frankrijk 7.500 13.000 16.500 5.800 4.100 13.000 2.000 35.000 18.000 5.000 6.300
64.383 11.962 10.915 14.167 4.622 3.654 19.063 452.737
België 10.650 3.500 8.000 4.588 6.000 11.000 2.000
MARKTWAARDE
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
95
In duizenden euro’s NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
EUR EUR EUR EUR EUR EUR
15-03-2037 15-07-2027 20-04-2022 20-06-2044 21-10-2024 26-01-2062
38.952 10.280 6.533 12.106 1.395 6.532 2.106
10-03-2015 10-03-2015
----
Oostenrijk 6.700 4.000 9.800 1.000 6.000 1.200
4,15% 6,25% 3,65% 3,15% 1,65% 3,8%
OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK OOSTENRIJK
Futures 800 -400
EURO BUND FUTURE MAR15 EURO BUXL 30Y BND MARCH15
MARKTWAARDE
1) De positie in Sigma Finance is op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor alle financiële instrumenten die zich in de portefeuille van Zwitserleven Government Bonds 10+ Fonds bevinden, is de reële waarde afgeleid van actieve markt quotes waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
517.120 Beleggingen per 31 december 2014
100,0
517.120 Staat(sgegarandeerd)
100,0
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
517.120 Beleggingen per 31 december 2014 178.976 171.906 64.383 62.903 38.952
Frankrijk Duitsland Nederland België Oostenrijk
100,0 34,6 33,2 12,5 12,2 7,5
Ratingverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
517.120 Beleggingen per 31 december 2014 171.906 AAA 345.214 AA
%
100,0 33,2 66,8
Aflossing van de beleggingen In duizenden euro’s MARKTWAARDE
517.120 Beleggingen per 31 december 2014 220.419 Aflossing tussen vijf en tien jaar 296.701 Aflossing na tien jaar
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
%
100,0 42,6 57,4
96
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Lopende rente obligaties Totaal
31-12-2013
9 9.395 9.404
739 8.217 8.956
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
-19 19
138 15 153
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
5
Fondsvermogen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
430.482 195.403 -184.906 -14.535 105.351 531.795
01-01-2013 T/M 31-12-2013
468.304 153.482 -165.121 -13.351 -12.832 430.482
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
531.795 105.351 45.260.632
430.482 -12.832 43.321.248
468.304 59.334 44.394.458
338.889 14.635 35.950.062
250.233 17.342 25.771.423
11,75 0,30 0,36 1,97 0,00 0,00 2,33
9,94 0,34 0,31 -0,61 0,01 0,00 -0,30
10,55 0,32 0,32 1,01 0,00 0,00 1,33
9,43 0,66 0,37 0,03 0,01 0,00 0,41
9,71 0,26 0,60 0,08 0,00 0,00 0,67
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
97
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Futures Totaal
VERLIEZEN
23.578 7.907 31.485
TOTAAL
-10 -8.099 -8.109
23.568 -192 23.376
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Totaal
VERLIEZEN
65.975 65.975
TOTAAL
---
65.975 65.975
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Rente rekening courant Security lending fees Totaal
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-1 59 58
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-125 125
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
214 536.344
173 431.394
Lopende kosten factor
0,040%
0,040%
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 77,81% (2013 : 117,45%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten zijn niet toegelicht, omdat de kosten onvoldoende identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn (2013: idem).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
98
4.6
ZWITSERLEVEN CREDITS FONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
263.325 5.786
190.100 4.886
3 4
617 9 6.394 269.719
452 90 5.248 195.348
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5 237.421 13.735 18.563 269.719
174.197 17.261 3.890 195.348
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
8.023 926 9.678 27 18.654
7.269 -1.566 -1.772 35 3.966
91 91
76 76
18.563
3.890
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
18.563
3.890
-926 -9.678 -131.399 68.778
1.566 1.772 -130.317 132.108
-900 -81 -55.643
258 -237 9.040
96.325 -33.102 -7.415 55.808
69.925 -72.667 -7.153 -9.895
165 452 -617
-855 1.307 -452
99
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Lossingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
01-01-2014 T/M 31-12-2014
190.100 131.399 -64.479 -4.299 926 9.678 263.325
01-01-2013 T/M 31-12-2013
195.229 130.317 -124.371 -7.737 -1.566 -1.772 190.100
In de verslagperiode is 4,52% van de aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Deze transacties zijn uitgevoerd tegen marktconforme condities. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Hieronder wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio’s en sectoren. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt in vastrentende waarden en loopt derhalve renterisico. Onderstaande tabel geeft informatie opgenomen betreffende het effectieve rendement, couponrendement, gemiddelde resterende looptijd en modified duration. Verder is een specificatie van de beleggingen gegeven met daarbij de renteherzieningsdatum van de belegging. 31-12-2014
Effectief rendement Coupon rendement Gemiddeld resterende looptijd Modified duration
1,36% 3,31% 5,62 jr 4,90
31-12-2013
2,59% 3,96% 5,17 jr 4,38
Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Het risico wordt gemitigeerd door de beleggingen te spreiden en te beleggen in hoogwaardige beleggingen. Hieronder wordt in de specificatie van de beleggingen inzicht gegeven in de spreiding en rating van de beleggingen. Er wordt een maximaal kredietrisico gelopen op het totaal van vastrentende beleggingen, vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Credits Fonds betreft dit: € 269,7 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt niet in vreemde valuta en loopt dus geen valutarisico.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100
Effectenportefeuille In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Beleggingen per 31 december 2014
1.150 2.000 2.200 1.200 1.300 1.100 657 1.000 600 1.275 1.200 500 600 1.200 800 350 1.505 1.150 1.100 184 1.100 800 500 700 900 400 800 483 350 1.600 376 910 1.400 600 1.800 1.750 1.700 1.100 1.100 300 300 1.250 600 700 1.000 1.055 1.450 1.400 583
Obligaties binnenland 7,125% ABN AMRO BANK 4,25% ABN AMRO BANK 2,75% ACHMEA HYPOTHEEK 4% AEGON 3,25% ALLIANDER NV 5,75% ALLIANZ 4,375% ALLIANZ FINANCE 3,125% BAT 4,875% BAT 3,875% BMW 2,375% COCA-COLA 5% CRH FINANCE 4,25% DELTA LLOYD 4,25% DEUTSCHE TELEKOM 6% DEUTSCHE TELEKOM 5,5% E.ON INTL 6,125% ENBW INTL FIN 3,25% ENECO 4,875% ENEL FINANCE 4% ENEL FINANCE 3,5% GAS NATURAL FENO 3,5% HEINEKEN 5,75% HIT FINANCE 4,875% HIT FINANCE 2,875% IBERDROLA 2,5% IBERDROLA 3% IBERDROLA 6,125% ING 3,5% ING BANK 4,75% ING GROEP 6,5% KPN 4,125% LANXESS FINANCE 4,5% NATIONALE NEDERL 4,375% RABOBANK 4,125% RABOBANK 4,75% RABOBANK 3,375% RABOBANK 3,875% RABOBANK 3,625% REPSOL INTL FIN 3% RWE 6,625% RWE 1% SHELL 4,5% TENNET 4,625% TENNET 3,125% VAN LANSCHOT 3,875% VOLKSWAGEN 3,25% VOLKSWAGEN 3,75% VOLKSWAGEN 6,375% WOLTERS KLUWER
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
263.325
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
06-07-2022 11-04-2016 18-02-2021 25-04-2024 27-11-2018 08-07-2021 17-02-2017 06-12-2028 24-02-2021 18-01-2017 18-03-2020 25-01-2019 17-11-2017 13-07-2022 20-01-2017 19-01-2016 07-07-2039 01-12-2029 11-03-2020 14-09-2016 15-04-2021 19-03-2024 09-03-2018 27-10-2021 11-11-2020 24-10-2022 31-01-2022 29-05-2018 21-11-2018 31-05-2017 15-01-2016 23-05-2018 15-07-2026 05-05-2016 14-07-2025 15-01-2018 21-04-2017 25-07-2023 07-10-2021 17-01-2024 31-01-2019 06-04-2022 09-02-2022 21-02-2023 05-06-2018 04-09-2018 21-01-2019 24-03-2021 10-04-2018
54.643 1.516 2.100 2.414 1.248 1.367 1.311 695 1.166 746 1.369 1.273 582 658 1.480 892 369 2.513 1.149 1.315 195 1.262 950 579 869 996 437 900 551 370 1.763 400 1.011 1.390 633 2.302 1.979 1.819 1.256 1.248 347 372 1.260 736 877 1.060 1.121 1.616 1.489 692
101
In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
Obligaties buitenland
208.682
AUST & NZ BNKING COMMONW BNK AUS NTL AUSTRALIA BK WESTPAC BANKING
EUR EUR EUR EUR
10-03-2017 10-11-2016 26-06-2018 22-09-2016
3.898 1.075 638 1.864 321
AB INBEV AB INBEV AB INBEV EANDIS FORTIS BANK
EUR EUR EUR EUR EUR
25-09-2024 26-04-2018 02-06-2021 09-10-2023 23-03-2016
5.495 1.140 1.116 240 2.276 723
Caymaneilanden 3,75% 4,75% 1,375% 0%
HUTCHISON HUTCHISON HUTCHISON SIGMA FINANCE 1
EUR EUR EUR EUR
10-05-2018 14-11-2016 31-10-2021 09-03-2009
2.398 791 648 959 -
930 1.050 1.000 600 1.180
Denemarken 2,625% 3,875% 3,875% 6,5% 4,875%
CARLSBERG DANSKE BANK DANSKE BANK DONG ENERGY DONG ENERGY
EUR EUR EUR EUR EUR
15-11-2022 04-10-2018 28-02-2017 07-05-2019 16-12-2021
5.428 1.002 1.127 1.076 748 1.475
1.300 1.800 1.200 355 750 300
Duitsland 5,625% 5,125% 5% 4,75% 2,125% 2%
1.000 594 1.587 300
Australië 3,75% 4,25% 6,75% 4,25%
MARKTWAARDE
België 1.000 1.000 200 2.000 700
780 600 950 56
2,875% 4% 4% 2,875% 4,25%
ALLIANZ DEUTSCHE BANK LB BADEN-WUERT LB BADEN-WUERT MAN AG VIER GAS TRANS
EUR EUR EUR EUR EUR EUR
17-10-2022 31-08-2017 29-12-2015 30-12-2015 13-03-2017 12-06-2020
6.317 1.571 2.022 1.255 369 781 319
CRH FINANCE FORTUM POHJOLA BANK
EUR EUR EUR
15-07-2020 20-06-2016 08-09-2017
2.574 654 848 1.072
ACAFP ASF ASF AUTOROUTES PARIS AUTOROUTES PARIS AUTOROUTES PARIS AXA AXA BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS BNP PARIBAS
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
01-02-2018 18-01-2023 20-03-2019 12-01-2017 15-01-2021 18-01-2018 16-04-2020 07-11-2024 07-03-2016 07-09-2017 16-09-2016 20-03-2021 20-05-2024 24-10-2022
53.182 1.090 1.468 511 980 602 1.134 1.080 875 1.505 448 1.040 1.033 1.223 457
Finland 600 800 1.000
2,75% 4,5% 3%
950 1.300 400 900 600 1.000 950 872 1.450 400 1.000 1.000 1.100 400
Frankrijk 5,971% 2,875% 7,375% 5% 1,125% 5,125% 5,25% 3,941% 3,5% 5,431% 2,625% 2,875% 2,375% 2,875%
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
102
In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
900 150 1.500 1.200 1.200 1.200 800 550 850 400 300 700 1.200 1.100 850 1.400 1.100 400 1.600 800 400 1.050 900 1.000 700 1.200 750 300 900 1.200 900 1.400 1.200 2.500 1.100 400 1.200
3,625% 3,641% 2,125% 4,625% 1,375% 1,625% 4,375% 4% 3,875% 3,248% 3,157% 3,311% 4,726% 3,875% 4,625% 2,25% 4,25% 2,75% 1,375% 3% 3,625% 8,125% 3,125% 2,25% 2,875% 2,125% 4% 2,25% 4,75% 4% 4% 2,375% 3,875% 1,375% 4,339% 5,125% 3,375%
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
BOUYGUES BOUYGUES BPCE BPCE BPCE BQUE FED CR MUT BQUE FED CR MUT CARREFOUR CARREFOUR CASINO GUICHARD CASINO GUICHARD CASINO GUICHARD CASINO GUICHARD CREDIT AGRICOLE ELECT DE FRANCE ELECT DE FRANCE ELECT DE FRANCE ELECT DE FRANCE GDF SUEZ GROUPE AUCHAN GROUPE AUCHAN ORANGE S.A. PPFP RCI BANQUE RTE EDF TRANS RTE EDF TRANS SAINT-GOBAIN SOCIETE AUTOROUT SOCIETE GENERALE SOCIETE GENERALE SOCIETE GENERALE SOCIETE GENERALE SUEZ TOTAL TOTAL INFRA VEOLIA ENVIRON VINCI
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
16-01-2023 29-10-2019 17-03-2021 18-07-2023 22-05-2019 11-01-2018 31-05-2016 09-04-2020 25-04-2021 04-12-2023 06-08-2019 25-01-2023 26-05-2021 13-02-2019 11-09-2024 27-04-2021 29-01-2020 10-03-2023 19-05-2020 02-12-2016 19-10-2018 28-01-2033 23-04-2019 29-03-2021 12-09-2023 20-09-2019 08-10-2018 16-01-2020 02-03-2021 07-06-2023 20-04-2016 28-02-2018 10-07-2018 19-03-2025 07-07-2021 24-05-2022 30-03-2020
1.065 170 1.617 1.399 1.237 1.241 846 640 1.000 444 330 784 1.450 1.250 1.102 1.526 1.183 454 1.672 842 448 1.873 993 1.067 807 1.290 843 320 1.121 1.331 943 1.485 1.263 2.511 1.317 513 1.359
3,125% 3,75% 2,875% 4,625% 5,375%
CRH FINANCE LTD GE CAPITAL GE CAPITAL GE CAPITAL GE CAPITAL
EUR EUR EUR EUR EUR
03-04-2023 04-04-2016 18-06-2019 22-02-2027 23-01-2020
6.221 624 418 2.153 612 2.414
4,375% 2,875% 3,625% 5,25% 4,25% 5,125% 4% 4,125% 4,375% 3,5%
AUTOSTRADE AUTOSTRADE AUTOSTRADE ENEL ENI GENERALI INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO INTESA SANPAOLO
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
16-03-2020 26-02-2021 30-11-2018 20-06-2017 03-02-2020 16-09-2024 09-11-2017 14-01-2016 15-10-2019 17-01-2022
20.739 941 1.222 1.439 1.087 1.285 1.553 1.086 1.139 1.380 1.136
Ierland 550 400 1.950 450 1.950 Italië 800 1.100 1.300 975 1.100 1.200 1.000 1.100 1.200 1.000
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
103
In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
820 450 1.200 850 900 1.250 700 800 700
4% 4,5% 3,5% 3,375% 1,5% 4,875% 3,375% 3,25% 3,625%
700 1.500
4,6% 4,375%
1.100 1.100 1.000
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
ITALIË ITALIË SNAM SNAM SNAM UNICREDITO UNICREDITO UNICREDITO UNICREDITO
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
01-09-2020 01-03-2026 13-02-2020 29-01-2021 21-04-2023 07-03-2017 11-01-2018 14-01-2021 24-01-2019
950 557 1.348 962 908 1.357 747 874 768
HEATHROW HEATHROW
EUR EUR
15-02-2018 25-01-2017
2.403 785 1.618
Luxemburg 4,625% 3,375% 0,75%
GLENCORE FIN EUR GLENCORE FIN EUR NESTLE
EUR EUR EUR
03-04-2018 30-09-2020 08-11-2021
3.460 1.223 1.223 1.014
690 1.500 600
Mexico 5,125% 3% 4,125%
AMERICA MOVIL AMERICA MOVIL AMERICA MOVIL
EUR EUR EUR
06-09-2018 12-07-2021 25-10-2019
3.123 746 1.682 695
650
Noorwegen 3,875%
DNB NORBANK
EUR
29-06-2020
767 767
BBVA BBVA GAS NAT CAP GAS NAT CAP SANTANDER SPANJE TELEFONICA TELEFONICA TELEFONICA TELEFONICA TELEFONICA
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
17-01-2018 22-01-2019 02-11-2016 13-02-2018 21-03-2016 31-10-2024 07-02-2017 20-01-2020 21-02-2018 23-01-2023 26-03-2021
10.489 437 1.491 858 454 1.259 1.325 544 951 677 1.435 1.058
CEZ CEZ
EUR EUR
29-06-2020 16-04-2025
2.314 1.799 515
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
15-01-2018 20-10-2015 13-01-2020 05-07-2023 29-09-2015 13-08-2019 20-01-2017 30-03-2022 29-06-2017 18-02-2019 28-09-2021
26.134 518 971 502 1.432 307 1.079 1.075 1.160 225 1.093 1.602
Jersey
Spanje 400 1.400 800 400 1.200 1.200 500 800 600 1.200 900
3,75% 2,375% 4,375% 5% 4,625% 2,75% 4,75% 4,71% 4,797% 3,987% 3,961% Tsjechië
1.500 400
500 950 500 1.200 300 900 1.000 900 200 1.000 1.500
4,5% 4,875%
Verenigd Koninkrijk 1,75% ABBEY NATIONAL 3,375% ABBEY NATIONAL 0,875% ABBEY NATIONAL 6,125% AVIVA 5,7% AVIVA 4,875% BARCLAYS 4% BARCLAYS 6,625% BARCLAYS 5,375% BAT 2,994% BP 2,177% BP
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
104
In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
800 400 800 500 800 1.300 1.200 622 300 900 700 1.383 1.000 1.200 600 794 825 600
3,375% 3,125% 3,25% 5% 2,25% 6,375% 3,375% 5% 4,375% 4,125% 1,5% 5,375% 4% 1,625% 4,75% 6,25% 4,65% 3%
NAAM
HSBC HOLDINGS HSBC HOLDINGS HSBC HOLDINGS IMPERIAL TOBACCO IMPERIAL TOBACCO LLOYDS TSB MONDI FINANCE NATIONAL GRID NATIONAL GRID NATIONW BLDG SOC RBS RBS STAND CHARTERED STAND CHARTERED VODAFONE VODAFONE VODAFONE WPP FINANCE 2013
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
10-01-2019 15-11-2017 28-01-2015 02-12-2019 23-11-2020 17-06-2016 28-09-2020 02-07-2018 10-03-2020 20-03-2018 28-11-2016 30-09-2019 21-10-2020 13-06-2021 14-06-2016 15-01-2016 20-01-2022 20-11-2023
MARKTWAARDE
849 432 802 598 849 1.414 1.329 717 356 962 711 1.680 1.058 1.230 638 842 1.015 688
1.250
Verenigde Arabische Emiraten 1,75% XSTRATA
EUR
19-05-2016
1.270 1.270
350 1.200 850 500 1.600 650 1.600 950 600 700 600 800 900 1.050 500 1.300 1.200 1.300 1.525 1.300 900 2.075 900 1.100 800 1.200 1.850 1.300 710 350 1.400 1.000 1.643
Verenigde Staten van Amerika 5% AMERICAN INTL GR 1% APPLE INC 1,875% ATT 2,65% ATT 3,55% ATT 1,45% ATT 1,875% BANK OF AMERICA 1,375% BANK OF AMERICA 1,875% CARGILL 1,375% CITIGROUP 1,75% CITIGROUP 4,375% CITIGROUP 5,5% GE CAPITAL 6,375% GOLDMAN SACHS 2,625% GOLDMAN SACHS 1,375% IBM CORP 1,25% IBM CORP 3,75% JP MORGAN 2,75% JP MORGAN 1,75% KELLOGG CO 4,625% MET LIFE 3,125% MICROSOFT CORP 5,5% MORGAN STANLEY 2,375% MORGAN STANLEY 1,029% NATL CAP INSTR 5,75% PFIZER INC 1,75% PHILIP MORRIS 1,875% SABMILLER 2,375% TOYOTA MOTOR 1% TOYOTA MOTOR 2,375% VERIZON COMMUNIC 3,25% VERIZON COMMUNIC 4,125% WFC
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
26-06-2017 10-11-2022 04-12-2020 17-09-2021 17-09-2032 01-04-2022 10-01-2019 10-09-2021 04-09-2019 27-10-2021 29-01-2018 30-01-2017 15-09-2017 02-05-2018 19-08-2020 19-11-2019 26-05-2023 15-06-2016 24-08-2022 24-05-2021 16-05-2017 06-09-2028 02-10-2017 31-03-2021 29-03-2015 03-06-2021 19-03-2020 20-01-2020 01-02-2023 10-09-2021 17-02-2022 17-02-2026 03-11-2016
37.752 388 1.215 898 551 1.860 662 1.674 967 637 713 622 866 965 1.246 544 1.355 1.221 1.364 1.713 1.356 988 2.496 1.020 1.181 774 1.568 1.948 1.372 794 357 1.525 1.154 1.758
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
105
In duizenden
In duizenden euro’s
NOMINALE WAARDE
COUPONRENTE
NAAM
VALUTA
RENTEHERZIENINGSDATUM
NORDEA BANK SKAND ENSKILDA SKAND ENSKILDA SVENSKA HANDELSB SWEDBANK TELIASONERA VATTENFALL
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
24-02-2017 21-02-2018 28-05-2021 16-12-2015 26-02-2019 22-03-2022 31-01-2019
8.396 1.395 1.232 1.130 918 1.129 968 1.624
CRED SUISSE CREDIT SUISSE CREDIT SUISSE CREDIT SUISSE ELSEVIER FIN ELM
EUR EUR EUR EUR EUR
18-09-2017 18-09-2020 31-01-2022 20-11-2018 24-09-2020
6.322 1.691 1.017 1.850 1.000 764
Zweden 1.300 1.100 1.100 900 1.100 800 1.300
3,75% 4,25% 2,5% 4,194% 2,375% 4% 6,75%
1.500 900 1.800 1.000 700
Zwitserland 5,125% 5,75% 1,375% 0,625% 2,5%
MARKTWAARDE
1) De positie in Sigma Finance is op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor nagenoeg alle financiële instrumenten (€ 262.070) die zich in de portefeuille van Zwitserleven Credits Fonds bevinden (€ 263.325), is de reële waarde afgeleid van actieve markt quotes waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Voor het resterende gedeelte van de portefeuille (€ 1.255) vindt waardering plaats op basis van indicatieve broker koersen die worden opgevraagd bij externe partijen. Er wordt geacht dat de waardering in dit geval plaatsvindt op basis van de modellen en aannames van de broker en niet op basis van verhandelbare prijzen. Sectorallocatie In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
263.325 Beleggingen per 31 december 2014 96.713 38.939 22.546 22.261 15.259 14.031 10.100 8.999 8.976 7.813 6.287 6.056 3.201 2.144
Banken Nutsbedrijven Telecommunicatiediensten Kapitaalgoederen Verzekeringen Consumenten Servicebedrijven Voeding en dranken Energie Financiële conglomeraten Auto's Technologie Basisgoederen Staat(sgegarandeerd) Media
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
100,0 36,7 14,8 8,6 8,5 5,8 5,3 3,8 3,4 3,4 3,0 2,4 2,3 1,2 0,8
106
Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
263.325 Beleggingen per 31 december 2014 54.643 53.182 37.752 26.134 20.739 10.489 8.396 6.322 6.317 6.221 5.495 5.428 3.898 3.460 3.123 2.574 2.403 2.398 2.314 1.270 767
Nederland Frankrijk Verenigde Staten van Amerika Verenigd Koninkrijk Italië Spanje Zweden Zwitserland Duitsland Ierland België Denemarken Australië Luxemburg Mexico Finland Jersey Caymaneilanden Tsjechië Verenigde Arabische Emiraten Noorwegen
100,0 20,7 20,1 14,3 9,9 7,9 4,0 3,2 2,4 2,4 2,4 2,1 2,1 1,5 1,3 1,2 1,0 0,9 0,9 0,9 0,5 0,3
Ratingverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
263.325 Beleggingen per 31 december 2014 1.624 14.147 114.281 133.273
AAA AA A BBB
100,0 0,6 5,4 43,4 50,6
Aflossing van de beleggingen In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
263.325 Beleggingen per 31 december 2014 3.397 99.827 116.629 43.472
Aflossing binnen één jaar Aflossing tussen één en vijf jaar Aflossing tussen vijf en tien jaar Aflossing na tien jaar
100,0 1,3 37,9 44,3 16,5
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
Te vorderen van participanten Te vorderen rente obligaties Totaal
31-12-2014
708 5.078 5.786
31-12-2013
622 4.264 4.886
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
107
Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken. Het saldo liquide middelen valt binnen de restricties van het mandaat en heeft te maken met de timing van de betalingen.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
-9 9
83 7 90
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder.
5
Fondsvermogen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
01-01-2013 T/M 31-12-2013
195.348 96.325 -33.102 -7.415 18.563 269.719
201.353 69.925 -72.667 -7.153 3.890 195.348
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
269.719 18.563 24.290.875
195.348 3.890 18.465.191
201.353 20.319 18.648.934
140.965 3.114 14.177.008
109.014 20.865 9.932.266
11,10 0,38 0,33 0,43 0,00 0,00 0,76
10,58 0,44 0,39 -0,18 0,00 0,00 0,21
10,80 0,36 0,41 0,68 0,00 0,00 1,09
9,94 1,30 0,45 -0,23 0,00 0,00 0,22
10,97 0,48 1,05 1,06 0,00 0,01 2,10
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Obligaties Totaal
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
WINSTEN
VERLIEZEN
1.175 1.175
TOTAAL
-249 -249
926 926
108
6
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Obligaties Totaal
VERLIEZEN
10.312 10.312
TOTAAL
-634 -634
9.678 9.678
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Rente rekening courant Security lending fees Totaal
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-1 28 27
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-35 35
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
91 226.538
76 188.961
Lopende kosten factor
0,040%
0,040%
Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 29,33% (2013: 59,32%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten zijn niet toegelicht, omdat de kosten onvoldoende identificeerbaar en kwantificeerbaar zijn (2013: idem).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
109
4.7
ZWITSERLEVEN WERELD AANDELENFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
REF.
31-12-2014
31-12-2013
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden
1 2
918.341 4.297
671.406 3.325
3 4
-2.162 2.135 920.476
-365 2.960 674.366
Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
5 760.083 45.330 115.063 920.476
622.293 1.723 50.350 674.366
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
7.683 3.056 104.120 513 115.372
9.973 1.411 38.806 361 50.551
309 309
201 201
115.063
50.350
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
115.063
50.350
-3.056 -104.120 -187.308 47.549
-1.411 -38.806 -659.977 44.613
-972 -334 -133.178
-3.277 317 -608.191
267.925 -130.135 2.131 -6.743 133.178
662.615 -54.424 --608.191
-----
-----
110
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS
1
Beleggingen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
671.406 187.308 -47.549 3.056 104.120 918.341
01-01-2013 T/M 31-12-2013
15.825 659.977 -44.613 1.411 38.806 671.406
In de verslagperiode zijn geen aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Effectenportefeuille In duizenden euro’s INTRINSIEKE WAARDE
AANTAL AANDELEN
918.341 Beleggingen per 31 december 2014 337.412 326.053 141.088 113.788
ACTIAM RESPONSIBLE INDEX FUND - EQUITY EUROPE ACTIAM RESPONSIBLE INDEX FUND - EQUITY NORTH AMERICA VANGUARD EMERGING MARKETS STOCK INDEX FUND ACTIAM RESPONSIBLE INDEX FUND - EQUITY PACIFIC
%
100,0 5.756 7.773.571 1.099.297 1.444
37,0 35,2 15,2 12,6
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Zwitserleven Wereld Aandelenfonds belegt in Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund en indirect via de ACTIAM Responsible Index Funds in aandelen. Voor zowel Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund als de beleggingen van ACTIAM Responsible Index Funds is de reële waarde afgeleid van ter beurze genoteerde marktprijzen waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Indirecte beleggingen Indien een beleggingsinstelling gemiddeld twintig procent of meer van het beheerde vermogen direct of indirect belegt in een andere beleggingsinstelling moet op grond van art. 124, lid 1i Bgfo Wft ook informatie over de beleggingsinstellingen waarin wordt belegd, worden verstrekt in de jaarrekening. Dit is van toepassing op de eerste twee beleggingen in bovenstaand overzicht. Per belegging wordt de vereiste informatie gegeven.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
111
ACTIAM Responsible Index Fund - Equity Europe ALGEMEEN
Vindplaats meest recente jaarrekening
Toezichthouder Soort belegging Beleggingsbeleid
Gratis op te vragen bij ACTIAM N.V., Croeselaan 1, Postbus 8444, 3503 RK Utrecht. Website: http://www.actiam.nl Fonds staat vanaf 22 juli 2014 onder toezicht van AFM Aandelen Passief
In duizenden euro’s
31-12-2014
Totaal belang van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Totale intrinsieke waarde van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Relatieve belang in het fondsvermogen Totale intrinsieke waarde van de rechten van deelneming Aantal uitstaande rechten Intrinsieke waarde per recht van deelneming
31-12-2013
337.412 920.476 36,65%
254.367 674.366 37,72%
635.626 10.843 58.620,86
502.481 9.097 55.235,90
Samenstelling beleggingsportefeuille In duizenden euro’s SECTOR
Financiële conglomeraten Niet-duurzame consumentengoederen Consumenten Servicebedrijven Kapitaalgoederen Luxe consumentengoederen Energie Basisgoederen Telecommunicatiediensten Nutsbedrijven Informatie Technologie Totaal
31-12-2014
Euro Britse pond Zwitserse frank Zweedse kroon Deense kroon Noorse kroon Amerikaanse dollar Totaal
% VAN DE BELEGGINGEN
BEDRAG
% VAN DE BELEGGINGEN
BEDRAG
144.094 86.883 85.575 71.314 67.759 49.268 48.069 32.833 27.031
22,6 13,6 13,5 11,2 10,7 7,8 7,6 5,2 4,3
111.535 66.426 61.376 59.757 50.755 46.316 40.132 30.031 19.121
22,2 13,2 12,2 11,9 10,1 9,2 8,0 6,0 3,9
22.251
3,5
16.748
3,3
635.077
100,0
502.197
100,0
In duizenden euro’s VALUTA
31-12-2013
31-12-2014 BEDRAG
292.697 201.457 90.125 29.925 14.556 6.317 -635.077
31-12-2013
% VAN DE BELEGGINGEN
46,1 31,7 14,2 4,7 2,3 1,0 -100,0
BEDRAG
231.185 163.409 67.425 24.806 8.829 6.216 327 502.197
% VAN DE BELEGGINGEN
46,1 32,5 13,4 4,9 1,8 1,2 0,1 100,0
Beleggingsresultaat volgens meest recente jaarrekening Volgens de meest recente jaarrekening bestaan de beleggingsresultaten voornamelijk uit directe inkomsten uit beleggingen, waardeveranderingen op vreemde valuta posities alsmede gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Afspraken tussen ACTIAM N.V. en de beleggingsinstelling over de kosten Met ingang van 1 januari 2013 komen enkel de kosten van beleggingstransacties ten laste van ACTIAM Responsible Index Fund - Equity Europe en komen er geen andere kosten meer ten laste van het fonds. Via de indirecte beleggingen komen dus geen kosten ten laste van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
112
ACTIAM Responsible Index Fund - Equity North America ALGEMEEN
Vindplaats meest recente jaarrekening
Toezichthouder Soort belegging Beleggingsbeleid
Gratis op te vragen bij ACTIAM N.V., Croeselaan 1, Postbus 8444, 3503 RK Utrecht. Website: http://www.actiam.nl Fonds staat vanaf 22 juli 2014 onder toezicht van AFM Aandelen Passief
In duizenden euro’s
31-12-2014
Totaal belang van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Totale intrinsieke waarde van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds Relatieve belang in het fondsvermogen Totale intrinsieke waarde van de rechten van deelneming Aantal uitstaande rechten Intrinsieke waarde per recht van deelneming
31-12-2013
326.053 920.476 35,42%
235.380 674.366 34,90%
447.870 10.551.746 42,45
275.870 8.328.881 33,12
Samenstelling beleggingsportefeuille In duizenden euro’s SECTOR
Informatie Technologie Financiële conglomeraten Consumenten Servicebedrijven Luxe consumentengoederen Kapitaalgoederen Energie Niet-duurzame consumentengoederen Basisgoederen Nutsbedrijven Telecommunicatiediensten Totaal
31-12-2014
VALUTA
Amerikaanse dollar Canadese dollar Totaal
% VAN DE BELEGGINGEN
BEDRAG
82.889 79.774 61.160 55.150 44.307 41.616 40.970 16.635 13.642 10.248 446.391
In duizenden euro’s
31-12-2013
18,5 17,9 13,7 12,4 9,9 9,3 9,2 3,7 3,1 2,3 100,0
48.485 47.348 33.242 35.770 28.482 30.789 25.098 10.783 7.906 7.150 275.053
31-12-2014 BEDRAG
416.204 30.187 446.391
% VAN DE BELEGGINGEN
BEDRAG
17,6 17,2 12,1 13,0 10,4 11,2 9,1 3,9 2,9 2,6 100,0
31-12-2013
% VAN DE BELEGGINGEN
93,2 6,8 100,0
BEDRAG
254.667 20.386 275.053
% VAN DE BELEGGINGEN
92,6 7,4 100,0
Beleggingsresultaat volgens meest recente jaarrekening Volgens het meest recente jaarrekening bestaan de beleggingsresultaten voornamelijk uit directe inkomsten uit beleggingen, waardeveranderingen op vreemde valuta posities alsmede gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Afspraken tussen ACTIAM N.V. en de beleggingsinstelling over de kosten Met ingang van 1 januari 2013 komen enkel de kosten van beleggingstransacties ten laste van ACTIAM Responsible Index Fund - Equity North America en komen er geen andere kosten meer ten laste van het fonds. Via de indirecte beleggingen komen dus geen kosten ten laste van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
113
van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Zwitserleven Wereld Aandelenfonds kan indirect, via de portefeuilles van de indirecte beleggingen, beleggen in kortlopende vastrentende effecten, in welk geval er sprake is van een kredietrisico. Wel wordt beperkt kredietrisico gelopen op het totaal vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds betreft dit: € 4,3 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Via de portefeuille van de indirecte beleggingen, kan het fonds valutarisico lopen.
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Te vorderen compensatie beheervergoeding Te vorderen dividend-/bronbelasting Totaal
2.603 57 1.637 4.297
31-12-2013
1.829 -1.496 3.325
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Schulden aan kredietinstellingen Te betalen aan participanten Te betalen service fee Totaal
2.131 -31 2.162
31-12-2013
-342 23 365
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder. Schulden aan kredietinstellingen Beleggingen worden niet gefinancierd met vreemd vermogen. Een tijdelijke debetstand op de geldrekeningen van de onderliggende beleggingspool is wel toegestaan. De totale debetstand van de geldrekeningen, uitgedrukt als percentage van de omvang van Zwitserleven Wereld Aandelenfonds, mag daarbij maximaal 2% zijn.
5
Fondsvermogen In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
01-01-2014 T/M 31-12-2014
674.366 267.925 -130.135 -6.743 115.063 920.476
01-01-2013 T/M 31-12-2013
15.825 662.615 -54.424 -50.350 674.366
114
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
920.476 115.063 26.605.844
674.366 50.350 22.317.545
15.825 1.617 615.852
11.698 -310 512.801
9.808 1.504 417.297
34,60 0,29 0,29 4,02 0,02 0,01 4,32
30,22 -0,45 1,80 0,02 0,01 2,26
25,70 --2.63 -0,01 2,62
22,81 -0,07 -0,67 -0,01 -0,60
23,50 -0,06 3,55 -0,01 3,60
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Aandelen Totaal
VERLIEZEN
4.618 4.618
TOTAAL
-1.562 -1.562
3.056 3.056
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Aandelen Totaal
WINSTEN
VERLIEZEN
104.120 104.120
Rente rekening courant Compensatie beheervergoeding Totaal
---
104.120 104.120
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-2 515 513
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-361 361
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
309 773.037
201 501.244
Lopende kosten factor
0,040%
0,040%
Zwitserleven Wereld Aandelenfonds belegt gemiddeld 10% of meer van het beheerde vermogen direct of indirect in andere beleggingsinstellingen. Daarom is naast de lopende kosten factor voor dit fonds tevens een synthetische lopende kosten factor (SLKF) van toepassing. De SLKF bevat naast de kosten begrepen in de LKF de doorlopende kosten van deze andere beleggingsinstellingen. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
7
TOTAAL
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
6
115
De kosten van de ACTIAM Responsible Index Funds komen voor rekening van de verzekeraar (SRLEV N.V.) en worden niet ten laste van het fonds gebracht. De kosten van het Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund (’Vanguard fonds’) bedragen 0,25%. De verzekeraar die het fonds en daarmee het Vanguard fonds voor zijn verzekeringsproduct gebruikt, wenst de kosten laag te houden. Om dit te bewerkstelligen komen ook de kosten van het Vanguard fonds voor rekening van de verzekeraar. Daartoe brengt ACTIAM de kosten van het Vanguard fonds in rekening bij de verzekeraar. Vervolgens stort de Beheerder de kosten van het Vanguard fonds terug in het fonds. Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt -21,11% (2013: -2,48%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten, voor zover identificeerbaar, in de verslagperiode waren € 162 (2013: € 257.903).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
116
4.8
ZWITSERLEVEN VASTGOEDFONDS
BALANS Vóór winstbestemming en in duizenden euro’s
Beleggingen Vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Activa min kortlopende schulden Fondsvermogen Gestort kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Totaal fondsvermogen
REF.
31-12-2014
31-12-2013
1 2
96.635 149
68.166 233
3 4
-18 131 96.766
1.103 31 1.305 69.471
82.559 -4.805 19.012 96.766
72.165 -6.608 3.914 69.471
5
WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Service fee Som der bedrijfslasten Resultaat
REF.
6 7 8
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
2.991 7.032 9.328 -1 19.350
2.853 668 789 -63 4.247
338 338
333 333
19.012
3.914
KASSTROOMOVERZICHT In duizenden euro’s
Kasstromen uit beleggingsactiviteiten Resultaat excl. koersverschillen op geldmiddelen Aanpassing om resultaat aan te sluiten op de door de beleggingsactiviteiten gegenereerde kasstroom: Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop en lossingen van beleggingen Mutaties in activa en passiva: Vorderingen Kortlopende schulden Netto kasstromen uit beleggingsactiviteiten
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
19.040
3.988
-7.032 -9.328 -110.804 98.695
-668 -789 -78.426 54.512
84 -28 -9.373
16 -179 -21.546
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Uitgifte van participaties Inkoop van participaties Mutatie schulden aan kredietinstellingen Uitgekeerd dividend Netto kasstromen uit financieringsactiviteiten
21.733 -11.340 15 -2.110 8.298
72.441 -47.786 --2.306 22.349
Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin van de verslagperiode Koersverschillen op geldmiddelen Liquide middelen eind van de verslagperiode
-1.075 1.103 -28 --
803 374 -74 1.103
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
117
TOELICHTING Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht De grondslagen die van toepassing zijn, zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van Zwitserleven Beleggingsfondsen, in de paragrafen grondslagen voor de waardering van activa en passiva, grondslagen voor de resultaatbepaling en kasstroomoverzicht.
BALANS Beleggingen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Stand ultimo periode
68.166 110.804 -98.695 7.032 9.328 96.635
01-01-2013 T/M 31-12-2013
42.795 78.426 -54.512 668 789 68.166
In de verslagperiode zijn geen aan- en verkooptransacties uitgevoerd door gelieerde partijen. Ultimo verslagperiode zijn geen beleggingen uitgeleend. Marktrisico Marktrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van marktprijzen. Het risico wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar regio’s en sectoren. Op de volgende pagina wordt een specificatie van de beleggingen gegeven naar regio. Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het fonds belegt niet in vastrentende waarden en loopt derhalve geen renterisico. Kredietrisico De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de uitgevende instellingen. De kredietwaardigheid kan zich positief en negatief ontwikkelen. Kredietrisico is het risico op waardeveranderingen als gevolg van veranderingen in de kredietwaardigheid. Kredietrisico betreft ook het risico dat de contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichting zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Omdat Zwitserleven Vastgoedfonds belegt in beursgenoteerde aandelen van Europese vastgoedondernemingen of beleggingsmaatschappijen in vastgoed is er geen significant direct kredietrisico met betrekking tot de beleggingen. Wel wordt beperkt kredietrisico gelopen op het totaal vorderingen en liquide middelen. In het geval van Zwitserleven Vastgoedfonds betreft dit: € 0,15 miljoen. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. Het fonds belegt in vreemde valuta en loopt dus valutarisico. Dit risico wordt niet afgedekt. Hieronder wordt inzicht gegeven in de blootstelling van de portefeuille aan vreemde valuta. Effectenportefeuille In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
VALUTA
Beleggingen per 31 december 2014 Aandelen binnenland 85.770 CORIO 39.511 EUROCOMMERCIAL 42.714 WERELDHAVE
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
MARKTWAARDE
96.635
EUR EUR EUR
7.310 3.485 1.390 2.435
118
1
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
NAAM
VALUTA
Aandelen buitenland België 21.142 COFINIMMO
MARKTWAARDE
89.325
EUR
2.029 2.029
EUR EUR EUR EUR EUR
20.431 7.047 1.991 6.259 3.991 1.143
250.631 55.015 319.645 64.382 118.824
Duitsland DEUTSCHE ANNINGTON IMMOBILIE DEUTSCHE EUROSHOP AG DEUTSCHE WOHNEN LEG IMMOBILIEN AG TAG IMMOBILIEN AG
33.516 33.988 43.381 115.075 40.720
Frankrijk FONCIERE DES REGIONS GECINA ICADE EMGP KLEPIERRE UNIBAIL-RODAMCO
EUR EUR EUR EUR EUR
21.751 2.574 3.518 2.880 4.112 8.667
Guernsey 230.000 F&C COMMERCIAL PROPERTY TRUST 210.000 UK COMMERCIAL PROPERTY TRUST
GBP GBP
643 404 239
Italië 1.205.500 BENI STABILI
EUR
700 700
Luxemburg 248.530 GAGFAH SA
EUR
4.598 4.598
Oostenrijk 61.520 BUWOG-GEMEINNUETZIGE WOHNUNG 100.741 CA IMMOBILIEN ANLAGEN AG 1.158.237 IMMOFINANZ AG
EUR EUR EUR
4.992 1.008 1.561 2.423
Spanje 1.651.373 INMOBILIARIA COLONIAL
EUR
903 903
Verenigd Koninkrijk BRITISH LAND COMPANY CAPITAL & COUNTIES PROPERTIES DERWENT LONDON PLC GREAT PORTLAND ESTATES HAMMERSON INTU PROPERTIES PLC LAND SECURITIES GROUP LONDONMETRIC PROPERITY PLC SEGRO PLC SHAFTESBURY
GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP
18.878 3.932 1.275 1.560 1.212 2.286 1.258 4.389 511 1.371 1.084
Verenigde Staten van Amerika SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1 SIGMA FINANCE 1
USD USD USD USD USD
-------
392.734 271.443 40.101 127.500 293.197 292.357 294.406 259.774 287.226 107.708
867 484 484 484 484
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
119
In duizenden euro’s AANTAL AANDELEN
194.478 171.501 87.823 143.113
NAAM
VALUTA
Zweden CASTELLUM FABEGE AB FASTIGHETS AB BALDER-B SHRS HUFVUDSTADEN-A
Zwitserland 46.714 PSP SWISS PROPERTY 68.882 SWISS PRIME SITE-REG
MARKTWAARDE
SEK SEK SEK SEK
6.885 2.507 1.821 1.022 1.535
CHF CHF
7.515 3.333 4.182
1) De vijf posities in Sigma Finance zijn op basis van marktinformatie geheel afgewaardeerd.
Toelichting waardering financiële instrumenten tegen reële waarde conform RJ 290.916 Voor alle financiële instrumenten die zich in de portefeuille van Zwitserleven Vastgoedfonds bevinden, is de reële waarde afgeleid van ter beurze genoteerde marktprijzen waarbij geldt dat sprake is van voldoende liquiditeit op de markt waar het financiële instrument verhandeld wordt. Landenverdeling In duizenden euro’s MARKTWAARDE
%
96.635 Beleggingen per 31 december 2014 21.751 20.431 18.878 7.515 7.310 6.885 4.992 4.598 2.029 903 700 643
Frankrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Zwitserland Nederland Zweden Oostenrijk Luxemburg België Spanje Italië Guernsey
100,0 22,5 21,1 19,5 7,8 7,6 7,1 5,2 4,8 2,1 0,9 0,7 0,7
2
Vorderingen Onder vorderingen zijn opgenomen: In duizenden euro’s
31-12-2014
Te vorderen van participanten Te vorderen dividend Te vorderen dividend-/bronbelasting Totaal
31-12-2013
12 31 106 149
116 12 105 233
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt alle direct opeisbare tegoeden bij banken.
3
Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden zijn opgenomen:
4
In duizenden euro’s
31-12-2014
Schulden aan kredietinstellingen Te betalen service fee Totaal
31-12-2013
15 3 18
-31 31
De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. De te betalen service fee is te betalen aan de Beheerder. JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
120
Schulden aan kredietinstellingen Beleggingen worden niet gefinancierd met vreemd vermogen. Een tijdelijke debetstand op de geldrekeningen van de onderliggende beleggingspool is wel toegestaan. De totale debetstand van de geldrekeningen, uitgedrukt als percentage van de omvang van Zwitserleven Vastgoedfonds, mag daarbij maximaal 2% zijn.
5
Fondsvermogen 01-01-2014 T/M 31-12-2014
In duizenden euro’s
Stand per 1 januari Uitgifte participaties Inkoop participaties Uitgekeerd dividend Resultaat over de verslagperiode Stand ultimo periode
01-01-2013 T/M 31-12-2013
69.471 21.733 -11.340 -2.110 19.012 96.766
43.208 72.441 -47.786 -2.306 3.914 69.471
Vijfjarenoverzicht In duizenden euro’s
Intrinsieke waarde Resultaat Aantal uitstaande participaties
31-12-2014
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
31-12-2010
96.766 19.012 4.535.521
69.471 3.914 3.966.164
43.208 8.300 2.523.615
32.627 -4.179 2.302.344
31.547 -206 1.904.157
21,34 0,51 0,66 3,60 0,00 0,07 4,19
17,52 0,64 0,72 0,37 -0,02 0,08 0,99
17,12 0,39 1,00 2,38 -0,00 0,08 3,30
14,17 0,41 0,52 -2,28 0,01 0,08 -1,82
16,57 0,32 0,61 -0,62 -0,01 0,09 -0,11
In euro’s
Per participatie Intrinsieke waarde Dividend 1 Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Resultaat 2
1) Dit betreft het in het betreffende jaar uitgekeerde dividend over het voorafgaande jaar. 2) Het totaal resultaat per participatie is berekend op basis van het aantal uitstaande participaties aan het einde van de verslagperiode.
WINST- EN VERLIESREKENING Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
WINSTEN
Aandelen Totaal
VERLIEZEN
7.788 7.788
TOTAAL
-756 -756
7.032 7.032
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen In overeenstemming met RJ 615.405a wordt hierna informatie verschaft met betrekking tot de niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit beleggingen per soort belegging. In duizenden euro’s
Aandelen Totaal
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
WINSTEN
VERLIEZEN
10.038 10.038
6
TOTAAL
-710 -710
9.328 9.328
121
7
Overige bedrijfsopbrengsten In duizenden euro’s
Koersverschillen op geldmiddelen Overige bedrijfsopbrengsten Rente rekening courant Security lending fees Totaal
8 01-01-2014 T/M 31-12-2014
-28 23 -2 6 -1
01-01-2013 T/M 31-12-2013
-74 --11 -63
Lopende kosten factor De lopende kosten factor van een beleggingsfonds is gelijk aan de factor van de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het fonds komen ten opzichte van het gemiddelde fondsvermogen, exclusief de kosten van beleggingstransacties en interestkosten.
In duizenden euro’s
01-01-2014 T/M 31-12-2014
01-01-2013 T/M 31-12-2013
Service fee Gemiddeld fondsvermogen in verslagperiode
338 84.157
333 61.577
Lopende kosten factor
0,401%
0,541%
De lopende kosten factor van Zwitserleven Vastgoedfonds over de verslagperiode komt lager uit dan zoals vermeld in het prospectus omdat gedurende de verslagperiode een bedrag van € 37 duizend is teruggestort in het fonds welk bedrag betrekking heeft op 2013. Omloopsnelheid De omloopfactor over de verslagperiode bedraagt 209,64% (2013: 20,64%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille aan. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt. De omloopfactor wordt verkregen door het totaalbedrag aan effectentransacties, verminderd met het totaalbedrag aan transacties van uitgegeven en ingekochte deelnemingsrechten, uit te drukken in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de portefeuille. Transactiekosten Transactiekosten zijn onderdeel van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen. De transactiekosten, voor zover identificeerbaar, in de verslagperiode zijn € 261.064 (2013: € 196.126).
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
122
5 OVERIGE GEGEVENS
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
123
5.1
BELANGEN DIRECTIE EN RAAD VAN TOEZICHT
Conform artikel 122 lid 2 Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) geeft onderstaand overzicht het totale persoonlijke belang weer dat de leden van de directie van ACTIAM en de Raad van Toezicht in een belegging van Zwitserleven Beleggingsfondsen per begin en einde van de verslagperiode hebben gehad.
OMSCHRIJVING
GEMEENSCHAPPELIJK BELANG IN AANTALLEN 31-12-2014
GEMEENSCHAPPELIJK BELANG IN AANTALLEN 31-12-2013
98 106 64 272 55 233
2205 3460 2058 272 55 233
Aandelen ING Groep Koninklijke KPN PostNL Royal Dutch Shell -A TNT Express Unilever
5.2
GEBEURTENIS NA BALANSDATUM
SNS REAAL heeft op 16 februari 2015 bekend gemaakt dat een overeenkomst is getekend met Anbang Group Holdings Co., Ltd., een vooraanstaande Chinese verzekeringsmaatschappij, voor de verkoop van REAAL N.V. ACTIAM is een dochter van REAAL N.V. De definitieve verkoop is afhankelijk van de gebruikelijke goedkeuring van de toezichthouders. 5.3
STATUTAIRE WINSTBESTEMMINGSREGELING
In artikel 16 van de voorwaarden van beheer van Zwitserleven Beleggingsfondsen zijn de volgende bepalingen opgenomen omtrent de verdeling van het exploitatie saldo: 16.1 Het netto-exploitatie-saldo van ieder subfonds wordt toegevoegd aan het betreffende subfonds. 16.2 De winst per subfonds over een boekjaar wordt berekend met inachtneming van het bepaalde in Titel 9, Boek 2 Burgerlijk Wetboek. Het gedeelte van de winst dat moet worden uitgekeerd om te voldoen aan de FBI-criteria zal binnen acht maanden na afloop van het boekjaar worden uitgekeerd. Het resterende gedeelte van de winst wordt toegevoegd aan het betreffende subfonds.
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
124
5.4
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Aan: de algemene vergadering van participanten van Zwitserleven Beleggingsfondsen
VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2014 van Zwitserleven Beleggingsfondsen te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de winst-en-verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE BEHEERDER De beheerder van het fonds is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de beheerder, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en met de Wet op het financieel toezicht. De beheerder is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ACCOUNTANT Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de fonds. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de beheerder van het fonds gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
OORDEEL Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Zwitserleven Beleggingsfondsen per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en met de Wet op het financieel toezicht.
VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van de beheerder, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag van de beheerder, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 14 april 2015 KPMG Accountants N.V.
G.J. Hoeve RA
JAARVERSLAG 2014 ZWITSERLEVEN BELEGGINGSFONDSEN
125