ZOMER Canvas

ZOMER 2009 20092009Canvas

1

De zomer van Canvas Zomer 2009: Canvas trakteert

3

The best of: de zomercollectie van Canvas

5

Beroep: Astronaut

9

De Canvascrack

11

Monkey Dust

13

Nature‟s Great Events

15

Top Gear

18

Tournée Générale

19

Ray Mears‟ World of Survival

26

Tokaido

28

Spraakmakers

32

De reis van de Beagle

33

2

Zomer 2009: Canvas trakteert Canvas fris houden is een continu proces. Het is steeds zoeken naar een subtiel evenwicht tussen geslaagde programma‟s ruimte geven om door te groeien, maar ondertussen ook blijven innoveren, experimenteren en kansen bieden aan nieuwe en creatieve ideeën en getalenteerde televisiemakers. Dat hebben we dit voorjaar proberen te doen en we gaan er ook in de toekomst mee door, te beginnen met deze zomer.

Een sterk voorjaar In het voorjaar van 2009 maakten enkele gevestigde waarden een geslaagde comeback. Zo was het derde seizoen van Belga Sport beklijvender dan ooit tevoren en bracht Bobslee: Operatie Lake Placid een frissere mix van wetenschap, spanning en human interest. Ook Phara en Panorama legden dit voorjaar een sterk parcours af. Maar Canvas vervulde ook nadrukkelijk zijn laboratoriumfunctie. Met Puur Persoonlijk kregen jonge documentairemakers de kans zich te bewijzen en werden een aantal werkstukken afgeleverd die terecht in de prijzen vielen. De kunstenaarsdocumentaire kreeg weer een plaats op Canvas in Goudvis en Zonde van de zendtijd liet Vlaanderen kennismaken met twee nieuwe en tot dan toe onbekende schermgezichten. Ook uit het buitenlandse aanbod werden eigenzinnige keuzes gemaakt. Classic Albums ontleedde de meest legendarische gitaarriffs ooit geschreven, Bruce Parry nam de kijker mee naar nooit geziene plekken langs de Amazone en met Katinka Polderman en Ronald Goedemondt bracht Canvas ijzersterk maar vooralsnog weinig bekend cabaret van boven de Moerdijk. De kaart van de innovatie trekken houdt echter onvermijdelijk risico‟s in. Een aantal programma‟s is zeker nog vatbaar voor verbetering en daar wordt op dit eigenste ogenblik dan ook hard en enthousiast aan gewerkt met het oog op het vervolg. We willen de lat immers hoog blijven leggen.

De zomer van Canvas Dat geldt ook voor de zomer. We stelden dit jaar opnieuw een zomerprogrammering samen met een aantal nieuwe programma‟s, aangevuld met herhalingen van het beste wat Canvas het voorbije jaar te bieden had: voor de kijker een unieke kans om onze meest spraakmakende programma‟s te (her)ontdekken. Bovendien heeft Canvas deze zomer een aantal bijzonder interessante nieuwe programma‟s om naar uit te kijken. Uiteraard is de ultieme zomerquiz De Canvascrack er opnieuw bij – waar we in tegenstelling tot wat kwatongen beweren nog lang geen afscheid van nemen. In de 10-delige reisreeks Tokaido trekt Luc Cuyvers naar het land van de rijzende zon en verkent er de mythische handelsroute tussen Tokio en Kyoto. Sinds de vernieuwing in 2008 heeft Canvas opnieuw een uitgesproken passie voor de betere rock- en popmuziek. Om die band nog te versterken, sloten we een driejarige overeenkomst met Rock Werchter. In juli al zal de Canvaskijker kunnen meegenieten van deze samenwerking. Ook sport maakt een wezenlijk deel uit van de identiteit van Canvas. Voor de beste atletiekmeetings, de comeback van Clijsters en de spannendste voetbalmatchen zit de sportliefhebber goed bij Canvas. Vanaf augustus verankeren we dat sportaanbod nog beter in onze programmering met een eigen voetbalmagazine op maandagavond. En natuurlijk onderscheiden we ons deze zomer weer met een kwalitatief hoogstaand buitenlands aanbod waar Canvas ondertussen een patent op heeft. Top Gear is terug van weggeweest, in afwachting van nieuwe afleveringen met classics uit seizoen 6 en 7. Dat animatiereeksen niet noodzakelijk voor kinderen zijn bedoeld, bewijst het messcherpe Monkey Dust. Ray Mears kookt opnieuw op plaatsen waar het niet fijn toeven is en Nature‟s Great Events is spectaculair in de overtreffende trap. Traditioneel duurt de Canvaszomer tot begin oktober, maar vanaf september trekken we ons alvast op gang voor wat een boeiend najaar wordt. De Beagle vertrekt op Canvas voor een tweede reis rond de wereld in het spoor van Darwin, Wisteria Lane loopt weer over van de nieuwe intriges in Desperate Housewives en Strada maakt de oversteek van Canvas+ naar Canvas. Maar het lekkerste - ook letterlijk - houden we voor het laatst. Vanaf 16 juni leert Canvas zijn volk drinken. Jean Blaute en Ray Cokes nemen de kijker mee op een verfrissende roadtrip door bierland België. Het is een verhaal dat erom smeekte verteld te worden en dat doen we dan ook met veel plezier, 10 weken lang. Een aangenaam nevenproduct van die reis is een 3

nieuw brouwsel, dat we naar het programma Tournée Générale doopten. Het bleek zo lekker dat we het Vlaanderen niet konden onthouden. Tournée Générale, vanaf juni op uw scherm én uw terrastafel. Veel kijkplezier, Jan Stevens Netmanager

4

The best of: de zomercollectie van Canvas Deze zomer (1.6 tot 27.9) biedt Canvas zijn kijkers traditiegetrouw een mooie mix aan van hoogtepunten uit de voorbije seizoenen en een aantal opmerkelijke nieuwe programma‟s. Zo zijn er twee fantastische road-movies: echte zomerreeksen die allebei cultuur en reizen combineren, maar verder niet méér van elkaar konden verschillen. In Tournée Générale trekken Jean Blaute en Ray Cokes door België op zoek naar de geheimen van onze biercultuur, en in Tokaido: de weg van Tokyo naar Kyoto reist Luc Cuyvers door Japan in het spoor van de 19de eeuwse houtdrukkunstenaar Ando Hiroshige.

De Canvascrack is al acht jaar onlosmakelijk verbonden met de Canvaszomer en er komt ook een splinternieuwe reeks Spraakmakers, in een licht gewijzigde vorm. Er zit muziek in de Canvaszomer: voor het eerst Live op Werchter en een tweede reeks van Live from Abbey Road. Sport kan natuurlijk ook niet ontbreken, met het nieuwe voetbalmagazine van Canvas, nog meer voetbal in de Confederation Cup, tennis op Roland Garros en Wimbledon, Formule 1, wielrennen en topatletiek in de Golden League. Liefhebbers van natuur en exploratie komen ruim aan hun trekken in Nature‟s Great Events en Rays Mears‟ World of Survival. Laat in de zomer vertrekt de Beagle op zijn lange reis in het spoor van Charles Darwin. Er is spanning in Ghost Squad en zwarte humor in de animatiereeks Monkey Dust; er zijn knappe filmpremières en nieuwe afleveringen van onder meer Catherine Tate, Jack Dee en Top Gear. En dat zijn dan nog alleen de nieuwe dingen. Maar de zomer is traditioneel ook de gelegenheid om mooie programma‟s uit de voorbije seizoenen nog eens in de kijker te zetten. Dat gaat van de eerste reeks van Verloren land over De schaduw van het kruis, Hoge bomen, De Zaak, LUX en Mijn Moeder tot het beste uit Belga Sport. En verder van het oogverblindende Planeth Earth over The Story of India en Wild China tot Hotel Babylon en Midsomer Murders. Hieronder volgt een overzicht van de Canvaszomer van dag tot dag. De precieze details over inhoud, data en uren vindt u in het programmaschema en de wekelijkse programmagidsen.

Maandag Deze zomer gaat elke Canvas-avond iets voor achten van start met De Canvasminuut van de kijker: een selectie van korte filmpjes die zijn ingezonden door de kijkers, met hun „kijk op de wereld‟. Daarna volgt van maandag tot vrijdag Terzake. Nog tot 5 juni is dat Terzake 09 met verkiezingsnieuws, daarna tot 10 juli gewone afleveringen van Terzake en vanaf 13 juli de zomerversie van het duidingsprogramma: een kort journaal gevolgd door één langere reportage. In het weekend blijven Vranckx en Panorama doorlopen, respectievelijk op zaterdag en zondag. Om 20.40 u. gaat Herman Van Molle in het achtste seizoen van De Canvascrack op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag 17 weken lang op zoek naar de cracks onder de Vlaamse quizzers. Omstreeks 21.10 u. volgt vanaf 22 juni heel de zomer lang een (voor Canvas) nieuwe aflevering van Top Gear, uit de reeksen 6 en 7, waarin Jeremy, James en Richard onder andere naar Noorwegen, IJsland en de Nürnburgring trekken. Maar eerst is er op 15 juni nog de spectaculaire special over Botswana. Rond 22.00 u. kijken we naar een selectie van de beste afleveringen van Belga Sport, o.a. over Frank Vandenbroucke, De broers Geboers, Jean-Pierre Coopman, Jan Mulder en de famile Verbauwen. Daarna, vanaf het begin van het nieuwe voetbalseizoen, is er in hetzelfde „slot‟ het nieuwe voetbalmagazine waarin Frank Raes en Filip Joos telkens terugblikken op het afgelopen voetbalweekend. Rond elven loopt Phara nog door tot 8 juni (maandag, dinsdag en donderdag). Daarna is er humor (eveneens op maandag, dinsdag en donderdag). Op maandag gaat het om een herhaling van de laatste Comedy Casino Cup en de derde reeks van Comedy Casino. 5

De maandagavond wordt iets voor middernacht afgesloten met een fictiereeks. Eerst is er de spannende finale van The Black Donnellys; daarna (vanaf 22.6) Waking the Dead, de BBC-reeks over een speciale eenheid die in het leven is geroepen om oude, onopgeloste moordzaken te onderzoeken; en vanaf half augustus The Ghost Squad, een nieuwe reeks van Channel 5 over een undercover team dat corruptie bij de Britse politie onderzoekt. In de betreffende periodes zijn er tot slot ook nog sportsamenvattingen: de hoogtepunten van Roland Garros, Wimbledon en de Confederation Cup in Zuid-Afrika.

Dinsdag Na Terzake en De Canvascrack is er op dinsdag omstreeks 21.10 u. (vanaf 16.6) Tournée Générale, een tiendelige zomerreeks waarin muzikant, motard en bierminnaar Jean Blaute zijn Britse maat, de legendarische MTV-VJ Ray Cokes, op sleeptouw neemt door het Belgische bierlandschap. Samen reizen ze het hele land door op zoek naar onze unieke en veelzijdige biercultuur. Daarna (vanaf eind augustus) volgt In Search of Perfection, waarin topkok Heston Blumenthal op ongewone, wetenschappelijke wijze gewone gerechten onderzoekt, analyseert en perfectioneert. Rond half tien volgt Verloren land : eerst nog nieuwe afleveringen over Bob Mendes en Deborah Ostrega, en daarna de herhaling van de eerste reeks (o.a. Stijn en Bart Peeters, Annelies Beck en Roos Van Acker). Half agustus komen er nieuwe afleveringen van Infamous Assassinations (o.a. Che Guevara, Aartshertog Ferdinand en tsaar Nicholaas de tweede) en International Terrorism (o.a. Klu Klux Clan en de Tamil Tijgers) Iets na tien uur is er een reeks nieuwe wetenschappelijke documentaires. Eerst is er op 26.5 en 2.6 de eigen dubbele documentaire Beroep: Astronaut (over Frank De Winne, Dirk Frimout en het ISS) en daarna volgen nieuwe internationale documentaires over o.a. agressiviteit, het geheugen, corpulentie, cannabis, dromen, de ecologische voetafdruk, enz. Omstreeks 11 uur staat de BBC-comedyreeks Pulling, over een jonge vrouw die net voor haar huwelijksdag haar degelijke maar nogal saaie verloofde de bons geeft, gaat samenwonen met twee vriendinnen en aan een spannend nieuw leven begint. Rond half twaalf volgt een herhaling van de derde reeks van LUX (met o.a. Jean-Paul Van Bendegem, Ramsey Nasr, Pascal Platel en Marie Vinck).

Woensdag Na Terzake is er op woensdag ook deze zomer een kwaliteitsfilm die niet echt tot het commerciële mainstreamcircuit hoort, maar wel een grote toegankelijkheid heeft. Zo zijn er premières van The Queen (van Stephen Frears en met Helen Mirren), Zwartboek (van Paul Verhoeven), Bobby (van Emilio Estevez en met Sharon Stone) en The Assassination of Richard Nixon (met Sean Penn), en verder ook Don‟t Come Knocking (van Wim Wenders) en Cold Mountain (van Anthony Minghella en met Rene Zellweger). Vanaf half september wordt de film voorafgegaan door De reis van de Beagle, de populair-wetenschappelijke reeks van Canvas en de VPRO waarin we samen met Dirk Draulans, Sarah Darwin en tal van Vlaamse en Nederlandse wetenschappers het traject volgen dat Charles Darwin tussen 1831 en 1835 aflegde met zijn schip The Beagle. Na de film is er een diepgaand gesprek in herhalingen van Nooitgedacht, waarin Rik Torfs praat met o.a. Urbanus, Marion van San en Etienne Vermeersch. Vanaf juli volgt Mijn moeder, waarin we onder meer kennismaken met de moeder van Antje De Boeck, Willem Vermandere, Rudi Vranckx, Flip Kowlier, Peter Van Heirseele en Mbark Boussoufa. De woensdagavond wordt afgesloten met een auteursdocumentaire: toegankelijke, vaak lange en altijd opmerkelijke documentaires met een sterk auteursprofiel, die de werkelijkheid niet louter registreren, maar ook interpreteren. Zo is er Looking for Dragone, een splinternieuw portret door Manu Bonmariage over Franco Dragone, de Waals-Italiaanse spektakelregisseur van onder meer Cirque du Soleil. Verder bijvoorbeeld ook Sold for Nothing, over twee Thaise vrouwen die als seksslavinnen in Europa terechtkwamen en Darwin‟s Nightmare, over de uitwassen van het kapitalistische globalisme in Centraal Afrika.

6

Donderdag Na Terzake en De Canvascrack rijden we op donderdag omstreeks 21.10 u. met Jan Leyers op de motor naar Jeruzalem, in het spoor van de kruisvaarders en In de schaduw van het kruis (vanaf 21.5). Eind augustus volgt in hetzelfde „slot‟ Wild China, over de adembenemende natuur in dat immense land. We blijven in de avontuurlijke exploratiesfeer met (iets voor tienen) Cooking in the Danger Zone, waarin de culinaire globetrotter Stefan Gates de vinger aan de pols en de al dan niet gevulde buik gaat houden in o.a. Haïti, Venezuela en Afghanistan. Aansluitend (vanaf half juli) leren we vanuit onze luie stoel overleven in extreme omstandigheden, met nieuwe afleveringen van Ray Mears‟ World of Survival. Deze keer trekt de ondernemende Brit onder meer naar de Mongoolse steppe, de Orinoco-delta in Amazonië, het Noord-Canadese Labrador en de Australische woestijn. Eind agustus krijgt dat slot een ietwat andere invulling met de herhaling van Hoge bomen : beklijvende portretten van onder andere Panamarenko, Steve Stevaert, Fernand Huts en Johan Vermeersch Omstreeks 22.20 u. maken we in The Story of India samen met de charismatische Michael Wood kennis met de vele gezichten van het kleurrijke Indische subcontinent. Aansluitend (vanaf eind juli) trekken we naar de andere kant van de wereld om ons onder te dompelen in de tropische natuur van Wild Caribbean. Om 23.00 u. is er humor, eerst met nieuwe afleveringen van Catherine Tate, die in haar sketchshow een onwaarschijnlijke collectie typetjes neerzet, en daarna (vanaf eind juli) in Man Stroke Woman, met soms absurde en soms meer realistische korte situatiesketches, en verbale en visuele humor rond terugkerende personages (m/v). En dan is er muziek. Classic Albums neemt eerst nog The Joshua Tree van U2 en Nevermind van Nirvana onder de loep en daarna volgt een nieuwe reeks van Live from Abbey Road. Deze keer treden in de intieme sfeer van de legendarische Londense studio onder meer de volgende artiesten op: Kate Nash, James Blunt, Sheryl Crow, Joan Armatrading, Manu Chao, Suzanne Vega, The Script, Alanis Morisette, Ben Harper en Bryan Adams e.v.a.

Vrijdag Na Terzake en De Canvascrack volgt omstreeks 21.10 u. de betere glamour-fictie met eerst (vanaf 5 juni) Hustle, de misdaadreeks van de BBC over de belevenissen van een bende stijlvolle oplichters in Londen, die van de zwendel een kunstvorm hebben gemaakt en van bedrog een 'way of life'. Half juli trekken we opnieuw naar Hotel Babylon, waar we getuige zijn van de onafgebroken „struggle for life‟ achter de schermen van een luxehotel. Iets na tienen kijken we nog tot eind juni met grote ogen naar Het programma van Wim Helsen . Daarna is er een nieuwe reeks afleveringen van Jack Dee, live at the Apollo. In deze derde reeks is de kurkdroge Jack Dee niet de enige host voor de live sets in het legendarische Hammersmith Apollo Theatre in Londen. Hij wordt in de loop van de reeks afgelost door Jimmy Carr, Jo Brand, Lee Mack, Dara O Briain en Joan Rivers. Zij ontvangen telkens een topcomedian uit het Britse stand-upcircuit. Begin augustus volgen drie zaalshows van Vlaamse stand-uppers, die voor het eerst integraal worden uitgezonden: War van Wouter Deprez, Bij mij zijt ge veilig van Wim Helsen en Ka-Boom van Alex Agnew. Nog later neemt Jack Dee de fakkel weer over. Rond elf uur is er eerst nog De keien van de Wetstraat (tot 26 juni). Daarna volgt de herhaling van Tournée Générale en vanaf september opnieuw De keien. Omstreeks half twaalf, als de kleintjes en andere gevoelige zielen allang onder de dekens liggen, zetten we ons schrap voor Monkey Dust, een grensverleggende satirische animatiereeks van de BBC met gitzwarte humor over allerhande taboeonderwerpen. „Little Britain‟ voor gevorderden zeg maar. Bijtend, zwart, goor, lichtelijk morbide en net daarom een tikkeltje te herkenbaar om comfortabel te zijn. Malafide marketingbureaus, liegende en bedriegende echtgenoten, Jerry Brickhammers big-budget maar low-value Hollywood producties, prostituees, pedofielen, chatroom-perverten, seriemoordenaars en andere zieke geesten. Kortom: de animatiewereld van Monkey Dust is niet geschikt voor gevoelige kijkers, maar bijzonder grappig voor wie houdt van „foute‟ humor „met een hoek af‟. Zes vrijdagen in de zomer is er ook topatletiek, met de Golden League meetings van Oslo (3.7), Rome (10.7), Parijs (17.7), Berlijn (21.8) en Zürich (28.8) in samenvatting en natuurlijk het rechtstreekse verslag van de Memorial in Brussel op 4 september.

Zaterdag Vranckx brengt op zaterdag vanaf 6 juni twee zomerreeksen. In de eerste gaan we acht weken lang in heel de wereld op zoek naar exotische producten: honing, garnalen, wol, olie, thee, kaviaar of bloemen. Er gaat blijkbaar altijd wel iets fout bij 7

de exploitatie en de handel ervan. Daarna trekken we vier weken langs regio‟s en plaatsen waar de mensen het niet makkelijk hebben, maar ondanks de armoe en miserie toch hun plan weten te trekken. Na Vranckx komen er ook in de zomer twee misdaad- en detectivereeksen na elkaar. Eerst (om 20.40 u.) is er het „klassieke misdaadslot‟ met achtereenvolgens afleveringen van Dalziel & Pascoe, Lewis, Inspector Lynley en Midsomer Murders. Aansluitend (omstreeks 22.20 u.) gaat het er wat harder en sneller aan toe in de „eigentijdse misdaadfrequentie‟, met Silent Witness, Wire in the Blood, Prime Suspect en Taggart. De nachtfilm sluit de Canvaszaterdag rond middernacht af met een verscheiden aanbod: een mix van genres, van oudere en meer recente films, van internationale en ook enkele Belgische producties, cinefiel en meer toegankelijk. Zo is er Villa des Roses van Frank Van Passel en Verboden te zuchten van Alex Stockman. Er zijn twee films met Cate Blanchett (Little Fish en Veronica Guerin), twee van François Truffaut (Le dernier métro en Jules et Jim), het beklijvende en bekroonde Cronicas van Sebastian Cordero en het al even sterke La cérémonie van Claude Chabrol.

Zondag Op zondag is er ook deze zomer in de namiddag Sporza, met onder meer aandacht voor Roland Garros (finale mannen op 7.6), Wimbledon (finale mannen op 5.7), Formule 1, motorcross, voetbal (Confederation Cup), atletiek (Golden League Berlijn, Iron Man Antwepen), wielrennen (Hamburg Cyclassics en het WK op de weg in Mendrisio op het einde van de zomer, 27.9).

Panorama heeft voor de zomer nog twee nieuwe eigen reportages in petto: over de verkiezingscampagne (op 14.6) en over hip maar dubieus antiek (op 5.7). Daarna onderzoeken we, twee weken lang, de gespannen verhouding tussen Iran en het Westen sinds de islamitische revolutie. Vervolgens worden vier eigen documentaires hernomen: Fijn stof in dieselland, De Fortis-Files, Forever yours Marina (over internetdating in Rusland) en De Golfoorlog, over stralen en kwalen (gsmstraling). Eind augustus kijken we terug op het revolutiejaar 1989, met documentaires over de opstand op het Tien An Men-plein en de demonstraties in Leipzig, die de val van de Muur inleidden. Telkens blikken betrokkenen terug. Om negen uur duikt Canvas de natuur in met de alweer verbazingwekkende BBC-reeks Nature‟s Great Events (vanaf 7 juni), over grote, jaarlijks terugkerende natuurfenomenen die overal ter wereld ingrijpende gevolgen hebben voor miljoenen dieren: van de dooi in de poolgebieden tot de overstromingen in de Okavango-delta en van de zalmtrek in Alaska tot de migratie van de graasdieren in de Serengeti. Elk van de zes afleveringen speelt zich af in een ander deel van de wereld en toont hoe immense natuurkrachten hele landschappen en regio‟s transformeren en door kettingreacties duizenden kilometer ver hun invloed laten voelen. Voor sommige dieren bieden die veranderingen unieke kansen, maar voor andere is het de gevaarlijkste tijd van het jaar. Nature‟s Great Events combineert de epische cinematografie van Planet Earth met de intimiteit van de bekende dierenkronieken van de BBC. Na afloop van deze reeks herhaalt Canvas trouwens de al even oogverblindende 11-delige reeks Planet Earth (vanaf 26.7). Rond tien uur is er een verdiepende documentaire. Eerst kijken we naar Terug naar Iran (7.6), de integrale versie van de Iraanse dagboeken van Dirk Tieleman en Fabio Wuytack (eerder dit jaar in dagelijkse stukjes te zien op Canvas+). De week daarop is er een nieuw portret van Toots Thielemans. Vanaf 12 juli volgt de heruitzending van De Zaak, over vijf ophefmakende gerechtszaken uit onze recente geschiedenis (van de CCC tot de moord op veerarts Karel Van Noppen). Midden augustus begint een nieuwe reeks Spraakmakers, waarbij de wisselende interviewers hun spraakmakende gesprekspartners voortaan thuis opzoeken. En dat zijn deze keer onder meer om actrice Patricia Routledge, muzikant en presentator Jools Holland, topkok Ferran Adria (van El Bulli), architect Frank Gehry en Wadah Khanfar, de baas van Al Jazeera. Om 22.50 u. volgen twee bijzondere reisreeksen. Eerst is er een herhaling van de driedelige serie Madagascar: een origineel portret door Luc Vrydaghs van dit geïsoleerde en daarom zo unieke eiland. Daarna (vanaf 19 juli) kijken we uit naar Tokaido, een tiendelige reeks van Luc Cuyvers over een reis langs de eeuwenoude route tussen Edo (het huidige Tokyo) en Kyoto, in de voetsporen van de beroemde Japanse houtdrukkunstenaar Ando Hiroshige. Het is een tocht van het wereldse naar het spirituele centrum van het land, die tegelijk laveert tussen het traditionele Japan en de moderne economische grootmacht. We maken kennis met de Japanse natuur, cultuur en geschiedenis, en met een heleboel mensen uit alle lagen van de Japanse samenleving. Zo stellen we vast dat heden en verleden in dit mysterieuze land onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Last but not least gaat Canvas deze zomer voor het eerst live naar de festivalwei in Werchter, op zondag 5 juli: drie uur lang (van 21 tot 24 uur) live muziek, interviews, sfeerbeelden, backstagegeheimen en nog veel meer.

8

Beroep: astronaut Belgische astronauten in de ruimte

op 26 mei en 2 juni

De tweedelige documentaire Beroep: astronaut vertelt het verhaal van onze twee Belgische astronauten: Frank De Winne en Dirk Frimout. We zien hoe ze elk op hun eigen manier hun weg naar de ruimte hebben gevonden en vernemen ook alles over het International Space Station, over het leven aan boord van het ruimtestation en over het belang van de (bemande) ruimtevaart. Op dinsdag 26 mei en 2 juni, telkens om 21.50 u. op Canvas. Als alles goet gaat, vertrekt de Belgische astronaut Frank De Winne op woensdag 27 mei voor de tweede keer naar de ruimte, voor een verblijf van zes maanden in het ISS (International Space Station). De laatste twee maanden van die missie zal hij als boordcommandant het bevel over het internationaal ruimtestation voeren. De Winne is de eerste niet-Rus of niet-Amerikaan aan wie die verantwoordelijkheid wordt toevertrouwd. Collega‟s van Frank beschouwen hem dan ook als een buitengewone astronaut. Zeventien jaar geleden was Dirk Frimout de eerste Belg in de ruimte. Zijn belang als Belgisch ruimtevaartpionier kan niet worden overschat. In Beroep: astronaut volgen we Frank De Winne en Dirk Frimout in hun missie naar de ruimte.

Deel 1 – dinsdag 26 mei In het eerste deel van Beroep: astronaut overlopen we met verschillende getuigen en experten, en met Frank De Winne en zijn voorganger Dirk Frimout zelf hoe de twee hun astronautendroom hebben waargemaakt, vanaf hun prille ambities over de loodzware selecties, tests, jarenlange voorbereidingen en trainingen tot de dag dat ze is een Sojoez / Space Shuttle naar de ruimte vertrokken. We zien hoe de astronautendroom van Frank De Winne bijna aan diggelen wordt geslagen wanneer hij als gevechtspiloot twee keer motorpech krijgt met een F-16. Dankzij zijn vaardigheid en koelbloedigheid overleeft hij de twee incidenten. Dirk Frimout wordt, ondanks zijn uitstekende kwalificaties, geweigerd door ESA maar uiteindelijk kan hij via de NASA toch aan zijn astronautenopleiding beginnen. Voor Frimout wordt dat vertrek een extra spannende ervaring. Tijdens zijn opleiding bij NASA is hij er in 1986 immers rechtstreeks getuige van hoe het ruimteveer Challenger 73 seconden na het opstijgen in de atmosfeer verbrandt. De zeven astronauten aan boord storten in hun cockpit 16 kilometer lager te pletter in de Atlantische Oceaan. Wanneer hij in 1992 met het ruimteveer Atlantis vertrekt, telt astronaut Frimout dan ook gespannen de seconden af.

Deel 2 – dinsdag 2 juni In dit tweede deel praten astronauten Dirk Frimout en Frank De Winne samen met andere betrokkenen honderduit over hun ervaringen in de ruimte. Hoe leefden en werkten Frimout en De Winne in gewichtloze toestand en welke fysieke en psychische gevolgen heeft dat voor hen gehad? Hoe verschillend waren hun ervaringen in de ruimte? Wat waren de hoogtepunten van hun missie? Welke experimenten voerden ze uit en wat zijn de spinoffs daarvan: welke toepassingen hebben ze opgeleverd voor het leven op aarde? 9

We zien ook hoe Frank De Winne zich in het Russische Sterrenstad voorbereidt op OasISS, zijn nieuwe, zes maanden durende missie in het ISS. De training is veelzijdig en hard. Zo wordt Frank als proefkonijn getest in een rondtollende stoel om de gevolgen van ruimteziekte te onderzoeken. We maken ook kennis met een paar van de experimenten die hij tijdens de missie zal uitvoeren. Tijdens de OasISS missie zal De Winne ook twee maanden lang het commando over het ISS voeren en dat brengt grote verantwoordelijkheden met zich mee: bij een echte noodsituatie moet Frank hoogstpersoonlijk de ultieme beslissingen nemen. Astronaut De Winne en enkele ESA-experts vertellen verder over de risico‟s van een lang verblijf in de ruimte, over de hoge dosis kosmische straling die astronauten moeten verwerken en over een mogelijke impact van ruimteschroot… Met getuigenissen van: Frank De Winne, astronaut Dirk Frimout, astronaut Robert Thirsk, Canadees astronaut die met Frank De Winne meegaat naar het ISS Claude van de Voorde, bevelhebber vliegbasis Kleine Brogel; zat samen met Frank De Winne in de Militaire School en volgde samen met hem een vliegopleiding Jack Waldeyer, vriend en collega van Frank De Winne als gevechtspiloot in Bierset Omer Robberecht, gepensioneerde helikopterpiloot, oom van Frank De Winne Vladimir Pletser, Belgische kandidaat-astronaut, project manager van de ESA paraboolvluchten Luc Vautmans, van Verhaert Space, een bedrijf dat o.a. experimenten voorbereidt voor het ISS Volker Damann, begeleidende ESA-arts voor de astronauten Herman Hendrickx, ruimtevaartjournalist André Kuipers, Nederlands astronaut, back up voor Frank De Winne Interviews: Tijs Mauroo

Beroep: astronaut is een documentaire van VRT Weten voor Canvas.

Eindredactie: Dominique De Muynck / Productie: Gip Van Grimbergen Producent: Luc Gommers

 Beroep: astronaut: dinsdag 26 mei en 2 juni om 21.50 u. op Canvas  www.canvas.be

10

De Canvascrack 2009 vanaf 1 juni 2009

Op maandag 1 juni start het achtste seizoen van De Canvascrack. De populaire quiz is de voorbije jaren een vaste waarde geworden tijdens de zomermaanden op Canvas. Zeventien weken lang legt Herman Van Molle cracks en uitdagers op de rooster. Elke maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag omstreeks 20.40 u. , vanaf 1 juni tot en met 25 september. Alle ingrediënten voor 68 spannende quizavonden zijn opnieuw aanwezig: een presentator die het klappen van de zweep kent, boeiende spelrondes, interessante vragen en sympathieke en heel diverse kandidaten. Herman Van Molle gaat dus vanaf 1 juni op zoek naar de supercrack 2009. En mét hem de vele trouwe kijkers. Ook in 2008 mocht De Canvascrack rekenen op een grote schare trouwe fans. Gemiddeld waren er 306.000 kijkers, met geregeld uitschieters boven de 400.000. Het gemiddelde marktaandeel bedroeg bijna 16 %. En dat zijn uitstekende cijfers voor Canvas. Ook de waardering was met 8.2 opnieuw erg hoog. Nieuwe kandidaten zijn nog altijd welkom, en dan vooral vrouwen en jongeren. Zij kunnen zich inschrijven op de Canvascrack-pagina‟s op www.canvas.be. Wie weet worden zij de opvolgers van John Christoffels, de supercrack van 2008, die vorige zomer 25.000 euro verdiende door 20 "tafels" te winnen zonder verliesbeurt. De spelregels van De Canvascrack blijven ongewijzigd. In elke aflevering kruist de crack de degens met vier uitdagers. Die wachten hem of haar één voor één op aan aparte tafeltjes. Per tafel zijn er vijf multiple choice vragen. Alleen de uitdager antwoordt op elke vraag. Het enige dat de crack moet doen, is bepalen of het antwoord van de uitdager juist of fout is. Dat lijkt eenvoudig, maar het is eigenlijk juist heel moeilijk. De crack moet immers minstens drie beoordelingen goed hebben om verder te kunnen gaan. Na vijf vragen en evenveel beoordelingen door de crack maken we een stand op. Per goed antwoord krijgt de uitdager een punt. Per goede beoordeling krijgt de crack een punt. Wint de crack, dan verdient hij/zij geld en mag naar de volgende tafel. Is de stand gelijk, dan mag de crack ook verder, maar verdient hij niks. De uitdager mag het de dag erna nog eens komen proberen. Hoe meer uitdagers de crack kan verslaan, hoe meer geld hij/zij verdient en dat kan gaan tot 25.000 euro. En wat als de crack verliest? Vanaf dan wordt de uitdager de nieuwe crack. 11

De Canvascrack hoort thuis in de Canvastraditie van de harde quiz, maar is een wat luchtige zomervariant van het genre. Veel en leuk beeldmateriaal, vragen voor iedereen en een constante spanning. Want aan elke tafel zit een nieuwe uitdager te popelen om de crack te kloppen. Een programma van VRT Entertainment Productie: Herman Meyssen De Canvascrack werd bedacht door Written By (Herman Van Molle en Karel Vereertbrugghen)

 De Canvascrack: maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag om 20.40 u., van 1 juni tot 25 september

  www.canvas.be/decanvascrack ( daar staat ook het inschrijvingsformulier om zich kandidaat te stellen)

12

Monkey Dust Britse animatiehumor voor gevorderden

vanaf 5 juni

Deze zomer trekt Canvas op vrijdagavond een lijntje Monkey Dust, een in vele opzichten grensverleggende satirische animatiereeks van de BBC met gitzwarte humor over allerhande taboe-onderwerpen. Malafide marketingbureaus, liegende en bedriegende echtgenoten, Jerry Brickhammers big-budget maar low-value Hollywood producties, prostituees, pedofielen, chatroom-perverten, seriemoordenaars en andere zieke geesten. Kortom: de animatiewereld van Monkey Dust is niet geschikt voor gevoelige kijkers, maar bijzonder grappig voor wie houdt van „foute‟ humor „met een hoek af‟. Op vrijdag omstreeks 23.45 u. vanaf 5 juni.

Monkey Dust is een animatiereeks waarin

sketches met terugkerende typetjes worden afgewisseld met op zichzelf staande verhaaltjes. De rode draad is rauwe humor, bijtend, zwart, goor, lichtelijk morbide en net daarom een tikkeltje te herkenbaar om comfortabel te zijn. De reeks wordt wel eens een animatieversie genoemd van Little Britain of The League of Gentleman, al is de humor nog een stuk extremer. Zo maken we kennis met Geoff, de „first time cottager‟ (raadpleeg het betere slangwoordenboek), die van een flamboyant homoseksueel bestaan droomt, maar daar veel te schuchter voor is. Er is ook een oudere pedofiel die in een chat-room op het internet jonge meisjes probeert te verleiden, maar daarbij telkens weer op nogal domme manier door de mand valt of het deksel op de neus krijgt.

Ivan Dobsky, aka de frigomoordenaar, werd in 1974 onterecht veroordeeld, maar komt nu na een lange campagne van allerlei activisten weer vrij. Wat ze niet weten, is dat de vroeger zo zachtaardige man in de gevangenis effectief een echte psychopaat is geworden. Met alle gevolgen vandien. Clive Pringle heeft de onhebbelijke gewoonte voor lange tijd te verdwijnen en zijn vrouw later wijs te maken dat hij iets ongelooflijks heeft meegemaakt. Zijn excuus komt dan uit een of ander fictieverhaal (Lord of the Rings, 2001: Space Odyssey, Hotel California, etc.). Er is ook een ouder koppel, waarvan de man telkens wilde homo-erotische dromen heeft, maar wanneer zijn vrouw hem de volgende dag vraagt waarover hij gedroomd heeft, antwoordt hij steeds dat hij helemaal niet gedroomd heeft. De pseudo-intellectuelen proberen indruk te maken met de meest pretentieuze, maar verder compleet van de pot gerukte statements, zoals: The nineties were to the eighties what the seventies were to the sixties” en “Serial killers are rock stars without guitars”.

13

De yuppies zijn een groep middenklassevrienden die geregeld samenkomen voor een dineetje dat steevast uit de hand loopt door een of andere bizarre gebeurtenis. De Paedofinder General is een soort witte (of eerder zwarte) ridder die op heksenjacht gaat naar pedofielen en ze overal vindt, vooral waar ze helemaal niet te vinden zijn. En zo zjin er nog een heleboel andere figuren, de ene al gekker dan de andere.

Monkey Dust werd gemaakt door Talkback Thames (het vroegere productiehuis van Mel Smith en Griff Rhys Jones), in

eerste instantie voor BBC 3, maar na het succes van de serie daar werd ze ook op BBC 2 uitgezonden. De tekenstijl is een postmoderne en gevarieerde mix van handwerk en computeranimatie. Ook de muziek is eigentijds, met o.a. songs van Goldfrapp, Black Box Recorder en Eels. Er werden drie reeksen van Monkey Dust gemaakt, tot de dood van bedenker en bezieler Harry Thompson (ook bekend van o.a. Have I Got News for You en Da Ali G Show). Monkey Dust werd bekroond als Best Comedy op de British Animation Awards (2004) en won ook de International Student Jury Award op de Banff Rockies Awards. De Britse pers was behoorlijk enthousiast over de serie:

“A piece of genuinely brilliant programming. Damn, it feels good to be treated like a grown-up for once. Dark, compelling and utterly unmissable television”. The Observer “The smartest thing on television by a million crooked light years. Brilliant satire and crude rudery of the highest order. This

is where you go when you graduate from South Park.” The Sunday Times

Monkey Dust is a nimble, itchy triggered little guerilla unit of an animated sketch show. It's also a definitively dystopian portrait of the UK, far more effective in that capacity than Little Britain, which is often funny, but stretches any claim to be more than character comedy. The Mail on Sunday Possibly the best programme of all time. Q Magazine

 Monkey Dust: op vrijdag om 23.45 u. vanaf 5 juni  www.canvas.be

14

Nature‟s Great Events Straffe verhalen uit de natuur

vanaf 7 juni

David Attenborough en zijn Natural History Unit bij de BBC hebben zichzelf nog maar eens overtroffen met Nature‟s Great Events, een spectaculaire zesdelige serie over jaarlijks terugkerende natuurfenomenen die overal ter wereld ingrijpende gevolgen hebben voor miljoenen dieren: van de dooi in de poolgebieden tot de overstromingen in de Okavango-delta en van de zalmtrek in Alaska tot de migratie van de graasdieren in de Serengeti. Al die gebeurtenissen volgen maar één ritme: de polsslag van onze planeet. Nature‟s Great Events combineert de epische cinematografie van Planet Earth met de intimiteit van de bekende dierenkronieken van de BBC. Op zondag om 21 u. vanaf 7 juni. Elke aflevering van Nature‟s Great Events speelt zich af in een ander deel van de wereld en toont hoe immense natuurkrachten hele landschappen en regio‟s transformeren en door kettingreacties duizenden kilometer ver hun invloed laten voelen. Voor sommige dieren bieden die veranderingen unieke kansen, maar voor andere is het de gevaarlijkste tijd van het jaar. Wat de situatie nog lastiger maakt, zijn de onvoorspelbare veranderingen waaraan de voeger zo klokvaste natuurfenomenen de laatste jaren onderhevig zijn en die mogelijk veroorzaakt worden door de opwarming van de aarde. Ook daar vestigt deze serie de aandacht op. De camerateams van de BBC lijken erin te slagen om in de meest onherbergzame en afgelegen streken ter wereld telkens weer de juiste locatie en het juiste moment te vinden om unieke beelden te schieten. Maar achter die schijnbare vanzelfsprekendheid gaat natuurlijk een enorme ervaring schuil, én een geweldige organisatie, maandenlange voorbereiding en vooral veel monnikengeduld. Neem daarbij nog de modernste opnametechnieken en een batterij hypermoderne camera‟s, en je krijgt het allerbeste dat er op het gebied van natuurdocumentaires bestaat. Zo werd voor Nature‟s Great Events gebruik gemaakt van loepzuivere satellietbeelden, revolutionaire luchtfotografie, gestabiliseerde camera‟s op boten en in helikopters, HD-onderwatercamera‟s, en high speed en timelapse cameratechnieken. Het resultaat is zonder meer adembenemend.

Aflevering 1: The Great Melt – 7.6 Tijdens de Arctische zomer begint meer dan vier miljoen vierkante kilometer poolijs te smelten. De laatste jaren gaat dat steeds sneller. In de zomer van 2007 werden alle records gebroken, met een extra 600.000 vierkante kilometer ijs dat verdween. Volgens vele wetenschappers zal de arctische zomer binnen 20 tot 50 jaar tijd ijsvrij zijn. Voor sommige dieren biedt dat grote mogelijkheden. Poolvossen, belugawalvissen en narwallen (arctische walvissen) vinden in het poolgebied één van de rijkste voedingsplaatsen op aarde. Maar voor de ijsberen is de verdwijning van het ijs een ramp. Ze geraken nog nauwelijks aan hun geliefde voedsel – zeehonden en troepen in groten getale samen in veel te kleine biotopen. De gevolgen laten zich raden. De dieren zijn uitgehongerd, verliezen gewicht en raken slaags met elkaar. Door de dooi kunnen narwallen langs geulen diep doordringen in het poolijs. Zo bereiken ze nieuwe voedingsplaatsen, maar ze lopen ook grote risico‟s: als het ijs boven hen zich weer sluit, kunnen ze mogelijk verstikken. Belugawalvissen zorgen voor een vreemd schouwspel: ze zwemmen de monding van een rivier in en rollen zich over de keien in het ondiepe water. Zo geraken ze hun oude huid kwijt.

Aflevering 2: The Great Salmon Run – 14.6 In het gematigde regenwoud van British Columbia in West-Canada leven meer dieren dan in welk ander woud ook. Onder de kruinen van de hoogste bomen ter wereld zwerven de laatste grote vleeseters van Noord-Amerika vrij rond: wolven en grizzlyberen. Maar ze zijn volledig afhankelijk van een jaarlijks weerkerend natuurfenomeen in de rivieren van het noorden: de trek van de zalmen. Meer dan een half miljard zalmen zwemt elk jaar 3000 kilometer tegen de stroom in naar de exacte plaats waar ze zelf geboren zijn. Daar zullen ze zich voortplanten om daarna te sterven. Door een natuurlijke dood of als voedsel voor de grizzlyberen. Maar 15

die krijgen op hun beurt concurrentie van wolven. De film toont een harde confrontatie tussen de twee rivalen. We zien ook hoe de zalmen erin slagen om zich omhoog te werken langs watervallen die tientallen keren hoger zijn dan hun eigen lengte, en hoe ze even verder door de beren met handige vistechnieken uit het water worden gehaald.

Aflevering 3: The Great Migration – 21.6 Elk jaar trekt een miljoen gnoes en een kwart miljoen zebra‟s en gazelles heen en weer over de vlakte van de Serengeti in Tanzania. Ze doen dat op het ritme van het regenseizoen, op zoek naar groene graslanden. Wanneer ze in het droge seizoen vertrekken, luidt dat voor de vele roofdieren een harde tijd in. Een jaar lang, een volledige seizoenscyclus, volgen we de migratie van de graasdieren en het lot van een aantal achterblijvers: een grote leeuwenfamilie. In de droge tijd krijgen die het heel moeilijk. Er zijn nog nauwelijks prooien en tot overmaat van ramp vernielt een brand bijna alle bomen en struikgewas die de leeuwen broodnodig hebben om zich te verschuilen tijdens de jacht. Voor jachtluipaarden, die het uitsluitend van hun snelheid moeten hebben, is zo‟n open terrein dan weer ideaal. Voor het eerst in meer dan 40 jaar is er ook een uitbarsting van de Ol Doinyo Lengai, de enige nog actieve vulkaan op de Serengeti. Dat zorgt voor hallucinante beelden. De vulkaanuitbarsting verklaart ook waarom de gnoes in de regentijd terugkeren: de Serengeti is dan een van de rijkste en meest vruchtbare graslanden van heel Afrika. Ook de leeuwen zijn dan weer aan het feest.

Aflevering 4: The Great Tide – 28.6 Bij het begin van de winter in Zuid-Afrika worden honderden miljoenen sardienen door de afkoeling van het water naar het noorden gedreven. De grote sardienentrek veroorzaakt één van de grootste oceaan-spektakels ter wereld, want de kilometers lange scholen vormen een ware feestdis voor de grote zeeroofdieren. Met zijn duizenden storten dolfijnen, haaien en walvissen zich op de sardienen, terwijl jan-van-genten als havikken uit de lucht komen vallen om een sardientje mee te pikken. Maar de laatste jaren lijkt de sardienentrek uit het ritme te zijn geraakt. Of dat een gevolg is van de opwarming van de aarde, moet nog blijken, maar één ding is zeker: als de sardienen wegblijven, is dat een ramp voor de zeefauna voor de kust van Zuid-Afrika.

Aflevering 5: The Great Flood Op het hoogtepunt van het droge seizoen in de Kalahari trekken grote kuddes olifanten dwars door de woestijn in iets wat wel een zelfmoordmissie lijkt. Maar de oudste dieren blijken perfect te weten waar zich in het uitgedroogde land nog poelen en plassen bevinden. Die moeten ze echter delen met uitgehongerde leeuwen en met humeurige nijlpaarden. Maar met de komst van het regenseizoen veranderen de overstromingen van de Okavango Delta in Botswana 6000 vierkante kilometer woestijn in een groen en vruchtbaar labyrint van lagunes, eilanden en moerassen. Miljoenen dieren zakken dan af naar dit aards paradijs: herten, zebra‟s, giraffen, krokodillen, allerlei soorten vissen en vogels. Maar al die drukte zorgt geregeld ook voor harde confrontaties tussen de verschillende diersoorten, of tussen mannetjes die op hardhandige wijze vechten om de gunsten van een vrouwtje.

16

Aflevering 6: The Great Feast De komst van de zomerzon zorgt elk jaar voor een explosie van leven in het noordoosten van de Stille Oceaan, langs de kusten van Alaska en British Columbia. De planten groeien er die korte tijd van het jaar zelfs sneller en uitbundiger dan in het Amazone-gebied. En in het water veroorzaakt een massa plankton een invasie van zeedieren. Miljoenen haringen en duizenden zeeleeuwen profiteren van de korte periode van overvloed om hun vetreserves op te slaan voor de harde en lange winter. Bultrugwalvissen hebben er zelfs een drie maanden durende tocht vanuit Hawaï voor over om zich hier te komen bevoorraden. Onderweg verliezen ze tot een derde van hun gewicht en bovendien worden ze hier belaagd door orka‟s. Maar dat hebben ze er allemaal voor over, want hier wacht hen een festijn. We zien hoe een walvis in één hap een hele school haring naar binnen werkt en hoe een dozijn dieren samenwerkt om een „bubbelnet‟ te spannen waarin ze de rijkdom van de zee maar voor het opscheppen hebben. Maar hoe hard de natuur kan zijn, zien we wanneer een zeeleeuw van een ton wordt aangevallen door een orka en wanneer een moeder-zeeleeuwin haar jong verliest in een zware zomerstorm.

Nature‟s Great Events is eens te meer een indrukwekkende natuurserie van de BBC en de Bitse pers plooide zich dan ook dubbel om nieuwe superlatieven te vinden: “After Nature‟s Great Events any neighbouring nature doc could look a little lacklustre”, vond The Guardian, en ook: “This

is classic BBC natural history, with stunning photography and a grand narrative filled with fascinating detail, crazy epic stuff”. “Wonderful television”, meende de Scotsman, “It‟s a shining example of how to make an affecting nature documentary: stunning scenery and captivating creatures, beautifully filmed, and warmly narrated by a man who knows his narwals from his natterjacks”. En zo gaat het maar door: “Truly epic and dramatic” (Times), “The best thing on tv” (Observer); “Must see tv” (Daily Mirror); “Simply gorgeous” (Daily Mail), etc.

 Nature‟s Great Events: op zondag om 21.00 u. vanaf 7 juni  www.canvas.be

17

Top Gear vanaf 15 juni 2009 In afwachting van de splinternieuwe reeks 13 later dit jaar kunnen de vele Top Gear fans deze zomer op Canvas terecht voor de (bij ons) nog nooit uitgezonden reeksen 6 en 7 van het amusante en grensverleggende auto- en motormagazine waarin Jeremy Clarkson, Richard Hammond en James May alles testen waar een motor in zit. Maar eerst is er op 15 juni nog de spectaculaire special over Botswana. Op maandag om 21.10 u., vanaf 15 juni. In de aanloop naar een aantal „Top Gear classics‟ uit reeksen 6 en 7 schakelen Jeremy, Richard en James op 15 juni meteen in overdrive met de Top Gear Botswana Special. Op de ruige pistes van dat Zuid-Afrikaanse land gaan ze de uitdaging aan om voor minder dan 1500 euro een tweedehandswagen te kopen en er een traject van 1600 kilometer mee af te leggen. Pittig detail: de wagen mag op geen enkele wijze aangepast zijn om op een ander terrein dan de gewone weg te rijden. Onderweg krijgen de jongens te maken met benzineschaarste, zoutvlaktes, de verzengende hitte en het verstikkende stof van de Kalahariwoestijn, om nog maar te zwijgen van de verraderlijke rivieren en de hongerige wilde dieren van de Okavangodelta. In de eerste aflevering van reeks 6 (22.6) maakt Jeremy een testrit met de Mercedes CSL, een luxemonster met maar liefst 500 pk onder de motorkap. James May bespreekt de Honda Element en James en Richard spelen voetbal in de nieuwe Toyota Aygo. Er is ook een „alle terrein‟-wedstrijdje tussen een Challenger 2 tank en een Range Rover Sport. De Star in a reasonably priced car is acteur James Nesbitt (bij Canvaskijkers wellicht vooral bekend als Adam in de comedy Cold Feet). De week daarna (29.6) kopen Jeremy, Richard en James elk een tweedehandscoupé van minder dan 1500 pond, waarmee ze een aantal proeven moeten afleggen, zoals: tegen 50 km per uur over Belgische kasseien rijden met een emmer water op hun schoot. Ook de Maserati MC12 wordt aan een stevige test onderworpen. Jack Dee – ondertussen ook bij ons bekend van zijn Apollo-shows op Canvas - is de Star in a reasonably priced car. In de volgende afleveringen zien we onder meer wat er gebeurt wanneer je het dak van een Aston Martin DB9 eraf haalt. We maken kennis met de Duitse en de Russische interpretatie van de klassieke Britse sportwagen: de Weismann MF3 en de TVR Tuscan 2. Jeremy, Richard en James hangen hun microfoon even aan de haak en laten hun moeders oordelen over enkele nieuwe kleine wagens zoals de Renault Modus, de Honda Jazz en de Peugeot 107. Richard Hammond test de nieuwe BMW 3-reeks en we zien hoe ver een limousine kan jumpen. Enkele andere typische Top Gear tests: Is een auto sneller dan een boot? Top Gear zoekt het uit met een epische race van Londen naar Oslo met Jeremy in een Mercedes McLaren SLR en Richard en James op een boot. Een andere test: wie is het snelst, de mens of de auto? En krijg je van het rijden met een Lamborghini Murcielago dezelfde kick als van twaalf woedende stieren? Het team trekt ook naar IJsland, de Nürnburgring, naar het eiland Man en naar de Millau-brug in Frankrijk.

 Top Gear: op maandag om 21.10 u. vanaf 15 juni  www.canvas.be

18

Tournée Générale Tiendelige roadtrip door het Belgische bierlandschap Vanaf dinsdag 16 juni

“I always thought wine had about 370.000.000 different flavours and beer had two. That‟s no longer the case.” Ray Cokes

“Ik hou van een bolleke Koninck en een Blanchke van Hoegaarden smaakt mij ook enorm. Ons eigen brouwsel zal hopelijk ergens tussen beide liggen.” Jean Blaute

Tournée Générale is een tiendelige zomerreeks waarin muzikant, motard en bierminnaar Jean Blaute zijn Britse maat, de legendarische MTV-VJ Ray Cokes, op sleeptouw neemt door het Belgische bierlandschap. Samen reizen ze het hele land door op zoek naar onze unieke en veelzijdige biercultuur. Op dinsdag om 21.10 u. vanaf 16 juni. Jean Blaute is een ervaringsdeskundige in bierzaken en Ray Cokes een geïnteresseerde en dorstige leek. In Tournée Générale maken ze een tour door heel België. Onderweg houden ze geregeld halt om te worden ingewijd in diverse facetten van de rijke Belgische biercultuur. Al gauw beseffen Jean en Ray dat bier een vaak onderschat product is: niet alleen het uitgebreide smaakpalet maar ook het specifieke brouwproces is veel complexer dan algemeen wordt aangenomen. Bier heeft bovendien een niet te onderschatten impact op verschillende domeinen van onze samenleving. Niet alleen onze kunst, economie en folklore, maar ook onze gastronomie, architectuur en religie zijn sterk verweven met de Belgische biergeschiedenis. Al reizend dringen Jean en Ray diep door in dat typisch Belgische weefsel en plaatsen ze ons nationaal bierverhaal in een bredere context. Zo wordt Tournéé Générale een verrassende, informatieve en gelaagde roadmovie met een geregeld geestige afdronk. Onderweg doen Jean en Ray ook heel wat praktische ervaring op zodat zij tegen het einde van de reeks hun eigen Canvasbiertje brouwen. De Tournée Générale zal deze zomer op menig Belgisch terras gedegusteerd kunnen worden. Parallel met de televisiereeks komt er op Canvas.be ook een Tournée Générale-website. Die bevat alle mogelijke informatie, beeld en geluid rond de programmareeks. Maar tegelijk wordt het ook een echte bierwebsite, met al wat een mens kan en wil weten over bier en de biercultuur. Het boek Tournée Générale bundelt de bierbelevenissen van Jean en Ray en is een vat vol informatie over alle biersoorten en –stijlen, en over de unieke Belgische biercultuur.

19

Tournée Générale: het verhaal Negen afleveringen lang ontdekken Jean Blaute en Ray Cokes unieke plaatsen en persoonlijkheden in het Belgische bierparadijs, om uiteindelijk in de tiende aflevering zelf hun zelf gebrouwen bier aan het grote publiek voor te stellen.

Aflevering 1: “De helden van ons bier” – dinsdag 16 juni In de eerste aflevering van Tournée Générale gaan Jean en Ray meteen op zoek naar het allerbeste bier en de allerbeste brouwers. Ze belandden bij De Struise Brouwers, die vorig jaar tot de beste brouwers ter wereld werden verkozen. Daarna probeerden ze een glimp op te vangen van die andere helden, de trappisten van de Sint-Sixtusabdij in Westvleteren, die al diverse keren bekoond werden als brouwers van het beste bier ter wereld: de Westvleteren (Abt) 12.

Aflevering 2: “Brussel, het land van lambiek en geuze” – 23.6 Het oeroude gistingsproces van de lambiek is uniek in de wereld en alleen bekend in de regio van de Zennevallei tot het Pajottenland. Bij Cantillon - de laatste lambiekbrouwerij van Brussel - proeven Jean en Ray een Cantillon Grand Cru Bruocsella (een drie jaar oude lambiek). In het naburige Dworp vertelt Sidy Hanssens de familiegeschiedenis van haar geuzestekerij Hanssens Artisanaal. Beide mannen degusteren een Oude Gueuze Hanssens Artisanaal alvorens een eigen geuze te steken.

Aflevering 3: “Hoegaarden, 700 jaar bierdorp” – 30.6 Jean en Ray gaan op zoek naar “the godfather” van het witbier: Pierre Celis. Het duo degusteert een Hoegaarden en met de nodige hulp van De Verhuisbrouwers proberen ze dit witbier eigenhandig na te brouwen.

20

Aflevering 4: “De bakermat van de pils” – 7.7 Jean en Ray proeven het eerste Belgische pilsbier: Cristal 1928. Daarna brengen ze een bezoekje aan de allergrootste pilsproducent, Anheuser-Busch Inbev in Leuven. In Gent geeft de enige echte „hopprofessor‟ het geheim van de toekomstige superpils prijs en als afsluiter maken Jean en Ray kennis met een Speciale Belge, het bier dat een antwoord moest bieden op de plotse pilsinvasie in België.

Aflevering 5: “Oude Vlaamse bieren” – 14.7 In de Romanbrouwerij degusteren Jean en Ray een Adriaen Brouwer, een oud bruin bier uit de Vlaamse Ardennen. Na een korte boottocht op de Schelde zetten beide heren voet aan wal in de Liefmansbrouwerij. Daar laten brouwmeesters Rosa Merckx en Elfried Ankaert het duo het verschil proeven tussen de Liefmans Goudenband 1982 en die van 2009. In het West-Vlaamse Roeselaere degusteert het duo Blautes rode favoriet: een Rodenbach Grand Cru.

Aflevering 6: “Belgisch bier, exportbier” Jean en Ray trekken naar Amerika en maken er kennis met de grote export van het Belgisch bier en met de kopieercultuur van de V.S. In het hectische New York City ontmoeten ze Garrett Oliver, een Amerikaanse bier-goeroe en brouwmeester van enkele „Belgian inspired beers'. In de Ommegang Brewery degusteren Jean en Ray meerdere „Belgian Style‟ bieren.

21

Aflevering 7: “Bieren in beweging” Jean en Ray proeven een Belgisch champagnebier in Franse de champagnestreek. Aansluitend brengt het duo in het Henegouwse Leuze-en-Hainaut een bezoekje aan de laatste stoombrouwerij ter wereld. Henegouwen is dé plek van de Saisonbieren en brouwmeester JeanLouis Dits schenkt dan ook een Saison de Pipaix. Even verderop brouwt Brasserie Dupont eveneens het eeuwenoude Saisonbier. Bierkenner Jef Van den Steen vertelt er over zijn passie voor dit bier en laat een eigen creatie proeven.

Aflevering 8: “Abdijbier” In het West-Vlaamse restaurant Het Hommelhof bereidt Ray een biergerecht op basis van het plaatselijke abdijbier Sint-Bernardus Abt 12. In afwachting van de culinaire verpozing praat Jean met arts Marleen Finoulst over bier en gezondheid. Het abdijbier smaakt naar meer en het duo brengt een bezoek aan de brouwerij Slaghmuylder waar het oudste abdijbier van België – Witkap Pater Stimulo – gebrouwen wordt. In de brouwerij van Affligem wachten CEO Theo Vervloet en vader abt dom Rik het duo op.

Aflevering 9: “Canvasbier” Na een uitgebreide einddegustatie en een laatste bezoek aan de Palmbreweries, ronden Jean en Ray hun biertour af. Hoog tijd voor een eigen brouwexperiment! Voor het recept gaan beide heren te rade bij de brouwmeester van DuvelMoortgat. Bio-ingenieur Nele Van Beneden bezorgt hen gist en onder het goedkeurend oog van de brouwmeester van La Chouffe brouwen Jean en Ray hun eigen Canvasbier.

22

Aflevering 10: “Ridders van de roerstok” Het bier in klaar: Tournée Générale! Ray is voor de gelegenheid terug in het land en samen met partner in crime Jean degusteert hij in de brouwerij van Duvel-Moortgat een eerste fles Tournée Générale. Het bier wordt op flessen getrokken en het duo onderwerpt de creatie meteen aan het oordeel van een professionele bierjury. Tot slot worden de kersverse brouwers in het Brusselse stadhuis gehuldigd als Ridders van de Roerstok.

23

Tournée Générale: Jean & Ray Jean Blaute (° 1952) is de zoon van een muzikale vader en groeide op in een platenzaak. Muziek is ook in zijn verdere leven een rode draad gebleven. Hij studeerde aan het conservatorium van Brussel, bespeelt tal van instrumenten en was onder meer muzikant in de bands van Big Bill, Raymond van het Groenewoud en Johan Verminnen. Hij schreef ook muziek voor theater, musical, films, televisiereeksen enz. Als muziekproducer werkte Jean Blaute samen met K‟s Choice, Clouseau, Raymond van het Groenewoud, Clouseau en tal van anderen. Al van in de jaren ‟70 was Jean Blaute ook op televisie te zien, vaak in humoristische programma‟s. Hij acteerde in de legendarische Urbanus-filmpjes, deed mee in De drie wijzen, Namen noemen, De rechtvaardige rechters, was jurylid in drie edities van Idool en lid van De bende van Wim, waarin hij samen met Wim Opbrouck en Michiel Hendryckx per motor door Europa trok. Ray Cokes (° 1958) kwam op zijn 20ste naar België, waar hij eerst in een café werkte en daarna als DJ in een disco en bij een lokale radio. Later mocht hij bij Radio Cité (Radio 21) het popmagazine Rox Box presenteren. Het programma werd ook uitgezonden op Sky Channel en zo raakte hij stilaan bekend. In 1987 ging hij aan de slag bij MTV. Hij presenteerde er programma‟s voor MTV Europe, o.a. MTV‟s Most Wanted en X-Ray Vision. In 1996 verliet hij MTV. Daarna presenteerde hij programma‟s voor radio en televisie in diverse Europese landen, o.a. voor Virgin Radio, Channel 4, France 2, BBC, Arte en JIM-tv. Eind vorig jaar presenteerde hij samen met Marcel Vanthilt nog Cokes & Vanthilt op oudejaar, de muzikale overgang van oud naar nieuw op Canvas.

Tournée Générale: de website Aansluitend bij de televisiereeks werd een website ontwikkeld die de reeks niet alleen ondersteunt, maar ook versterkt, en de beleving en betrokkenheid van de kijker vergroot. De website is opgebouwd rond een grote kaart met de pleisterplaatsen van Jean en Ray tijdens hun „biertour‟. Bij elke brouwerij krijg je uitleg en praktische info, en kan je video bekijken. Daarnaast wijst de kaart de internetgebruiker de weg naar naburige biercafés, hotels, restaurants, routes en bezienswaardigheden. De website bevat ook achtergrondinformatie over bier en de Belgische biercultuur, en een online wedstrijd waarmee je „een Tournée Générale‟ (het Canvas-bier) kan winnen. De „online-kroeg‟ van Canvas gaat open op 9 juni op www.canvas.be/tourneegenerale

Tournée Générale: het bier Jean Blaute en Ray Cokes ontdekken tijdens hun roadtrip de complexiteit van het Belgische bier en worden langzaam maar zeker echte bierexperts. Aan het eind van hun trip zijn ze dan ook klaar voor hun eigen bierexperiment en het duo brouwt een eigen Canvasbier “Tournée Générale.” In samenwerking met brouwerij Moortgat en warenhuisketen Delhaize brengen Canvas en Sputnik TV dit eigen bier op de markt. Het resultaat van Jean en Ray‟s brouwexperiment wordt een ongefilterd mistig en vlot doordrinkbaar amberbier met lange rijping. Het is bijzonder aromatisch door het gebruik van een evenwichtige kruidenmix. Het bier hergist op fles en heeft een alcoholpercentage van ongeveer 6,5°. Tournée Générale zal gelijktijdig met de uitzendingen gelanceerd worden in de Delhaize in typische Bière Belge-flessen van 75cl. De uitdrukking “Een Tournée Générale alstublieft !” zal deze zomer dus op menig terras voor ambiance en hilariteit zorgen. 24

Tournée Générale: het boek Tegelijk met de uitzending van Tournée Générale wordt in samenwerking met uitgeverij Van Halewyck ook het boek Tournée Générale gepubliceerd. Het boek bevat naast een uitgebreid overzicht van de avonturen van Jean en Ray ook extra informatie over de uniciteit van België als bierland en de vele verschillende bierstijlen. Voor de verlekkerde lezer wordt deze informatie voortdurend doorspekt met gastronomische en toeristische tips.

Tournée Générale is een programma van Sputnik TV voor Canvas. Coördinatie: Ingeborg Van Hoof / Producenten: Kris Gaens, Erik Van Berendoncks

 Tournée Générale: op dinsdag om 21.10 u. vanaf 16 juni  www.canvas.be

25

Ray Mears‟ World of Survival Nieuwe avonturen aan het eind van de wereld

vanaf 16 juli

Na afloop van Cooking in the Danger Zone zoekt Canvas het midden juli nóg verder van huis met nieuwe afleveringen van Ray Mears' World of Survival : de natuur-, reis- en exploratiereeks waarin survivalexpert Ray Mears naar onherbergzame plaatsen over heel de wereld reist om er te tonen hoe mensen in de meest hachelijke en extreme omstandigheden kunnen overleven. In deze reeks trekt de ondernemende Brit onder meer naar de Mongoolse steppe, de Orinoco-delta in Amazonië, het Noord-Canadese Labrador en de Australische woestijn. Op donderdag om 21.50 u. vanaf 16 juli. Op al die exotische plaatsen ontdekt Ray hoe de plaatselijke bevolking zich heeft aangepast aan de omgeving door technieken en vaardigheden te hanteren die al duizenden jaren lang van generatie op generatie worden overgedragen. Hij maakt kennis met de plaatselijke gewoonten en gebruiken, tradities en religies, verhalen en legenden. Op basis van zijn eigen ervaringen ter plaatse demonstreert hij hoe je beschutting kan zoeken, vuur maken, water en voedsel vinden, planten gebruiken, insecten en ander ongedierte verdrijven, kortom: hoe je kan overleven in een vijandige omgeving. Ray Mears (45) groeide op in het zuidoosten van Engeland. Van in zijn kindertijd had hij grote belangstelling voor de natuur. Van zijn mentor, een veteraan van WO II, leerde hij hoe je in het landelijke Sussex overlevingstechnieken kan ver-werven die je zelfs in het wildste tropische oerwoud van pas kunnen komen. Hij verfijnde zijn kennis de Royal Geographic Society, bij het organiseren van overlevingstochten en in zijn eigen survivalschool. Het is niet alleen de natuur zelf, maar vooral ook de plaats van de mens in de natuur die Ray Mears bijzonder boeit. Zelf zegt hij daarover: “Mensen zijn overal hetzelfde.

Het is naar die universele menselijkheid dat ik altijd op zoek ga, zelfs in de meest afgelegen streken. Ik hoop dat mijn televisieprogramma‟s de kijkers doen beseffen dat wij uiteindelijk niet zo veel verschillen van de mensen die nog heel dicht bij de natuur leven, en zij niet van ons. Daarbij probeer ik niet alleen te tonen hoe zij hun leven praktisch organiseren, maar ook hoe zij denken over de dingen, hun spirituele leven met andere woorden. Westerse mensen zouden misschien geneigd zijn hun leven als primitief te beschouwen, terwijl zij eigenlijk op een heel complexe, evenwichtige en doeltreffende manier omgaan met de natuur en erin slagen te overleven op plaatsen en in omstandigheden die ondraaglijk zouden zijn voor mensen uit de zogenaamde „ontwikkelde wereld”. In deze reeks trekt Ray Mears naar Mongolië, Venezuela, India, Canada en Australië. In de eerste aflevering, Mongolia, the land of the Genghis Khan (16.7), komt hij terecht in een van de meest afgelegen en mensonvriendelijke landschappen ter wereld: de steppen van West-Mongolië. Het klimaat kent er grote extremen en de nomaden die er wonen, zijn dan ook sterke mensen die tegen een stootje kunnen. Het zijn uiterst handige ruiters en herders, die wilde paarden, kamelen en yaks temmen om hun bezittingen te vervoeren tijdens hun omzwervingen. Alles wat de Mongolen gebruiken, is afkomstig van dieren. Ze eten grote knaagdieren en schapenvlees; ze maken kleren en vilten zeilen van de schapenwol, en distilleren paardenmelk tot alcohol of „misleidend water‟, dat na een dubbele gisting zo sterk wordt als vodka. In Venezuela, Headwaters of the Orinoco (23.7), trekt Ray Mears tot diep in het regenwoud van de Amazone. Daar wonen de Sanema, een stam die zijn levensstijl de voorbije 10.000 jaar nauwelijks veranderd heeft. De Sanema kennen de natuur door en door, en hebben geleerd er handig gebruik van te maken. Ze tonen Ray hoe je met vergif van de shilashilarank vissen kan vangen en met het hars van de virolaboom groter wild. De Sanema eten wat ze in hun omgeving vinden. Zo krijgt Ray wespenlarven voorgeschoteld die wel wat naar “roereieren” smaken. Hij zoekt ook uit hoe het zit met 26

de mythes van de Sanema over jagen en verzoening met de geesten na een jachtpartij. Ook daarbij komt de bast van de virola goed van pas. Hij wordt verwerkt tot een hallucinogeen snuifmiddel dat de sjamaan een geweldige trance bezorgt, zodat hij de stam kan zuiveren van kwade geesten. De volgende aflevering, India, the Coromandel Coast (30.7), brengt Ray Mears naar de zuidoostkust van India, waar de Vadabalija de gevaarlijke getijden en de hoge golven van de Indische Oceaan hebben leren trotseren. Ze hebben zich ook gespecialiseerd in één enkele vaardigheid: het vissen. Maar daar zijn ze dan ook meesters in. Met houten vlotten peddelen ze door de gevaarlijke branding naar de rijke visgronden in de Golf van Bengalen. Ray Mears ondervindt aan den lijve hoe voorzichtig ze moeten zijn om hun vaartuig door de golven te loodsen. Maar hij ontdekt ook dat hun perfecte vistechniek wel eens hun ondergang zou kunnen betekenen, want in hun haast om de rijke garnalenoogst binnen te halen, dreigen ze het hele bestand uit te putten. Terug aan land maakt Ray kennis met een paar van de 801 toepassingen van de Palmyrapalm. In Labrador, the Barren Lands, volgt Ray Mears de trek van een miljoen rendieren door Labrador, in het noordoosten van Canada. In de winter is er maar enkele uren daglicht. Het kwik zakt tot -60 en de sneeuw ligt op sommige plaatsen tot vijf meter dik. Ray bezoekt een plaatselijke Innu-gemeenschap in hun winterkamp. Hij leert hoe je een visgat boort door een dikke ijs- en sneeuwlaag en ziet hoe een handige Innu-visser een forel van 15 kilo uit een bevroren meer haalt: een waar huzarenstukje. Ray wordt ook geconfronteerd met het prikkelende probleem om een stekelvarken te koken en kijkt bewonderend toe hoe een stuk rendiervel in een paar schoenen verandert, waarbij de hersenen van het dier worden gebruikt om het leer te looien. In de laatste aflevering, Australia, the red centre, reist Ray Mears naar de Aboriginals in de hete woestijn van Centraal-Australië. Al duizenden jaren voelen ze zich thuis in deze mensonvriendelijke omgeving. Ook vandaag hebben ze de aloude jacht- en voedselverzameltechnieken van hun voorouders nog onder de knie, al is dat niet meer uit noodzaak, maar om hun hun culturele en spirituele eigenheid te bewaren. Ray Mears reist door de Pitjantjatjara en leert van een oudere Aboriginal hoe je op onbekend terrein je weg kan vinden door verhalen en liedjesteksten te onthouden. Hij leert ook hoe de Aboriginals water vinden, op emoes jagen en hoe ze op zoek gaan naar hun favoriete delicatesse: eetbare larven en honingmieren.

 Ray Mears‟ World of Survival: op donderdag om 21.50 u. vanaf 16 juli  www.canvas.be

27

Tokaido De weg van Tokyo naar Kyoto

vanaf 19 juli Een tiendelige roadmovie over het klassieke en het moderne Japan Tokaido is een tiendelige reeks van Luc Cuyvers over een reis langs de eeuwenoude route tussen Edo (het huidige Tokyo) en Kyoto, in de voetsporen van de beroemde Japanse houtdrukkunstenaar Ando Hiroshige. Het is een tocht van het wereldse naar het spirituele centrum van het land, die tegelijk laveert tussen het traditionele Japan en de moderne economische grootmacht. We maken kennis met de Japanse natuur, cultuur en geschiedenis, en met een heleboel mensen uit alle lagen van de Japanse samenleving. Zo stellen we vast dat heden en verleden in dit mysterieuze land onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Op zondag om 22.45 u. vanaf 19 juli.

De Tokaido, of Oostelijke Zeeweg, liep van Edo (het huidige Tokyo) naar Kyoto over een afstand van bijna 500 kilometer. Ruim 250 jaar lang was het de drukste weg van Japan. In Tokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto gaan we op zoek naar wat er van overblijft. Vanuit Edo werd het land bestuurd door het shogunaat: een militaire dictatuur die het land van het begin van de 17de tot het midden van de 19de eeuw autoritair controleerde en afgesloten hield van de buitenwereld. Kyoto was de verblijfplaats van de keizer en zijn hofhouding. Zo verbond de Tokaido het wereldlijke centrum van het land met zijn spirituele tegenhanger. Het was ongetwijfeld de belangrijkste weg van het land; een echte slagader van het Japanse rijk. Prinsen en edelen gebruikten hem, soldaten en samoeraï, officiële delegaties en handelskonvooien, maar ook heel wat gewone mensen. Wegens zijn strategische belang werd de Tokaido door de shoguns uitstekend uitgebouwd en onderhouden. Langs de Tokaido lagen 53 officiële pleisterplaatsen, waar reizigers konden eten, slapen, vervoer regelen, voorraden aankopen of vertier zoeken. De verschillende pleisterplaatsen ontwikkelden zich gaandeweg tot echte cultuurcentra, die met elkaar concurreerden om zoveel mogelijk reizigers aan te trekken. Bij een Tokaido-reis hoorden souvenirs, waaronder prenten die, net als een postkaart vandaag, lieten zien waar de reizigers zoal geweest waren. Ze toonden landschappen en tempels, maar vaak ook realistische taferelen van het dagelijkse leven langsheen de Tokaido. Wellicht de bekendste reeks Tokaido-prenten werd gemaakt door Ando Hiroshige (1797 – 1858). Ze bestaat uit 55 prenten: een voor elke pleisterplaats en een voor het vertrek- en het eindpunt van de route. De reeks Tokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto volgt het spoor van Hiroshige om te zien wat er nog overblijft van zijn indrukken. En dat is meer dan je zou vermoeden. Hoewel niet noodzakelijk op landschappelijk gebied…

28

De weg De Tokaido is meer dan 1000 jaar oud. De weg werd keer op keer herlegd en vernieuwd. Zo‟n 90% van de oude Tokaido bestaat nog altijd, onder meer omdat er zo veel tempels langs de route liggen. Die overleefden de Japanse bouwwoede van de 20ste eeuw en daardoor is ook de weg grotendeels bewaard gebleven. Vandaag loopt hij langs slaperige en halfvergeten provinciesteden die nog nauwelijks herinneren aan de grandeur van vroeger. Maar wie goed zoekt, ziet overal restanten uit de hoogdagen van de Tokaido. Elk van die sites vertelt een boeiend verhaal over het verleden van Japan. Precies daarom is de Tokaido een perfecte route voor een fascinerende reis door twee versies van Japan: één in de tijd van het Tokuwaga-shogunaat, geïsoleerd van de rest van de wereld, en één door het hart van de hedendaagse economische grootmacht. Dat moderne Japan is niet te doorgronden zonder het klassieke. En dat maakt de tocht langs de Tokaido zo boeiend.

De kunstenaar Ando Hiroshige (1797 – 1858) is een van de meest vooraanstaande en populaire Japanse artiesten. Hij werd vooral bekend met zijn landschapsafbeeldingen. Onder meer Vincent Van Gogh had grote bewondering voor het werk van Hiroshige. In 1832 maakt Hiroshige een reis langs de Tokaido, samen met een delegatie van de brandweer van zijn geboortestad Edo (Tokyo). Ze moesten een paard - een geschenk van de shogun voor de keizer – van Edo naar Kyoto brengen. Onderweg maakte Hiroshige schetsen. Die verwerkte hij later in zijn meest beroemde reeks houtdrukken: De 53 halteplaatsen van de Tokaido.

De historische context Hiroshige maakte zijn trip langs de Tokaido in de nadagen van het Tokugawashogunaat, dat Japan meer dan twee eeuwen had afgesloten van de buitenwereld. Het was een klassemaatschappij met de heersende Tokugawa-familie aan de top van de politieke hiërarchie. Rond 1830 was er verandering op til met een opkomende klasse van handelaars en zakenlui, en toenemende buitenlandse druk. Maar de gewone mensen kenden hun plaats en waren over het algemeen vrij tevreden met hun lot. Hun levendige gebruiken en komen vaak voor in het Hiroshige. Het hedendaagse mijlenver verwijderd van de

gewoonten werk van Japan lijkt wereld van 29

Hiroshige. Maar toch leeft veel van wat hij heeft afgebeeld ook vandaag nog voort, en de kennis ervan is essentieel voor een goed begrip van het moderne Japan en zijn bevolking.

De mensen

Onderweg langs de Tokaido ontmoeten we een heleboel mensen: een chauffeur van een postorderbedrijf; een ontwerper op weg naar zijn werk in Hamamatsu; een groepje bejaarden die een balspel beoefenen; kinderen die langs de oude Tokaido naar school lopen. Ze vormen een dwarsdoorsnede van de Japanse samenleving en dankzij hen komen we heel wat te weten over die maatschappij. Hoe vergaat het de ontwerper op zijn werk? Kunnen de scholieren de zware „work load‟ wel aan? Hoe gaat de Japanse samenleving om met de snel groeiende groep van de senioren? De gesprekken, hoe kort en schijnbaar oppervlakkig ook, bieden ons inzicht in de Japanse manier van leven en de verschillen (en gelijkenissen) met de tijd van Hiroshige.

De reeks In Tokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto reizen we met de programmamakers mee langs de Tokaido. Nu eens te voet, dan weer met de taxi of de trein, maar ook met een vrachtwagen, een vissersboot of welk ander vervoermiddel ook dat langs de aloude route passeert. De reis langs de Tokaido duurde vroeger gemiddeld twee tot drie weken. De televisieserie doet er 18 dagen over van Tokyo naar Kyoto, gespreid over 10 afleveringen : Aflevering 1 (Dag 1): Tokyo – Yokohama (zondag 19 juli) De aankoop van een Japanse prent zet de programmamakers aan het speuren. Wat stelt ze voor? Wie heeft ze gemaakt? Wie en waar zijn de mensen op de prent? Enkele maanden later zijn we onderweg: op zoek naar de juiste locatie, en veel meer... Aflevering 2 (Dag 2-3): Yokohama – Odawara (zondag 26 juli) We verlaten de Tokyo–Yokohama-megapolis en trekken langs de kust in de richting van het Hakone-gebergte. Onderweg komen we meer te weten over wonen en ziek zijn in Japan, en wonen we een bekende en toch vreemde huwelijksceremonie bij. Aflevering 3 (Dag 4-5): Yumoto – Yoshiwara (zondag 2 augustus)

30

We trekken de bergen in, naar het hoogste punt van de Tokaido: de Hakone-pas, en iets verderop de gevreesde meldingspost, een soort „checkpoint‟ waar vroeger elke reiziger uiterst nauwkeurig werd gecontroleerd door het shogunaat. Dan reizen we verder richting kust, in de schaduw van de Fuji-berg, die zich echter verscholen houdt. Aflevering 4 (Dag 6-7): Fuji City – Mariko (zondag 9 augustus) We beginnen nu te beseffen dat er ook op het platteland relatief weinig overblijft van wat Hiroshige ooit zag. Zelfs het landschap is vaak ingrijpend veranderd. Gelukkig torent de Fuji-berg, nu in volle pracht, onveranderd boven dit alles uit. Aflevering 5 (Dag 8-9): Okabe - Kakegawa Dag 8 begint in het slaperige Okabe: we volgen enkele jongeren op hun dagelijkse tocht langs de oude Tokaido naar school. Daarna kronkelt de oude weg meer landinwaarts, verder weg van de monding van de gevreesde Ooi-rivier en opnieuw de bergen in, richting Kakegawa. Aflevering 6 (Dag 10-11): Kakegawa – Futagawa Yokohama In de schaduw van het kasteel van Kakegawa ligt het graf van Gijsbert Henmij, opperkoopman van de Nederlandse vesting nabij Nagasaki. Het graf herinnert ons aan de belangrijke rol die de Hollanders hier speelden tijdens het shogunaat. Alle contacten met de buitenwereld verliepen via hun handelspost op een eilandje in de baai van Nagasaki. Het Nederlands was daarbij de voertaal. We reizen verder en komen aan in Hamamatsu, een van Japans talrijke industriële centra: een uitstekende plaats om na te gaan hoe het er op het werk aan toegaat. Aflevering Okazaki

7 (Dag 12-13):

Toyohashi –

We reizen door de zwaar geïndustrializeerde Aichiprefectuur. Gelukkig loopt de oude Tokaido regelmatig weg van de drukte, door slaperige dorpjes als Goyu en Akasaka. Hier verbijven we in een herberg die Hiroshige ook heeft bezocht. Net als hij observeren we wat er onderweg gebeurt. Aflevering 8 (Dag 14-15): Chiriyu – Yokkaichi Een autoverkoper brengt ons van Chiriyu tot in de buurt van Nagoya, waar we de prachtige Atsuta-tempel bezoeken, net op het moment dat alle families uit de buurt dat ook lijken te doen. Van Nagoya gaat het per boot richting Kuwana en Yokkaichi, een vroegere pleisterplaats langs de Tokaido die veel te lijden heeft gehad. Aflevering 9 (Dag 16-17): Ishiyakushi – Ishibe Van het rustige Ishiyakushi trekken we over de Suzuka-pas door het meest ongerepte deel van de vroegere Tokaido. Maar al snel wijst het drukker wordende verkeer erop dat we onze eindbestemming naderen. Aflevering 10 (Dag 18-19): Kusatsu – Kyoto – Tokyo De voorlaatse reisdag brengt ons van Kusatsu en Otsu, hoofdstad van de Shiga-prefektuur, naar onze eindbestemming: Kyoto, de enige stad op onze reisweg die de oorlog ongeschonden heeft overleefd. Dan volgt de reis terug naar het vertrekpunt. Deze keer wel heel wat sneller dan de heenreis.

De maker Tokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto is een productie van Luc Cuyvers en MN Films in samenwerking met o.a. Canvas

en RFBf. Luc Cuyvers doctoreerde in marinestudies aan de universiteit van Delaware. Hij woonde jarenlang in de Verenigde Staten en werkte als fotograaf, schrijver en producent van documentaires over de zee en de oceanen. De televisiereeks The Blue Revolution, over de relatie tussen de mens en de zee, werd in meer dan 70 landen uitgezonden. Andere reeksen van zijn hand zijn Into the Rising Sun (over de hoogdagen van de Portugese ontdekkingsreizigers) en Setting Sail (over de geschiedenis van de zeezeilvaart). Beide reeksen werden eerder al door Canvas uitgezonden. Luc Cuyvers werkte in het verleden vaak samen met Japanse producenten. Zo raakte hij geïntrigeerd door de Tokaido. Het resultaat van die belangstelling is de nieuwe serieTokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto.

 Tokaido – De weg van Tokyo naar Kyoto: op zondag om 22.45 u. vanaf 19 juli



www.canvas.be 31

Spraakmakers vanaf 16 augustus 2009 Spraakmakers trekt deze zomer de wereld rond op zoek naar boeiende mensen met een mening. Dat resulteert in een nieuwe reeks diepgaande gesprekken met spraakmakende mensen uit de meest diverse maatschappelijke domeinen. Wisselende interviewers die op een of andere manier een band hebben met de spraakmakers, peilen naar hun wereldbeeld, hun overtuigingen, ambities en drijfveren. Anders dan de voorbije jaren gebeuren de gesprekken bij de betrokkenen thuis of op locaties die zeer nauw verbonden zijn met de activiteiten van de gesprekspartners. Op zondag om 21.55 u. vanaf 16 augustus. Hieronder alvast een greep uit de gasten van deze nieuwe reeks Spraakmakers: Frieda Van Wijck brengt een exclusief bezoek aan Ferran Adria, de Catalaanse topkok die met zijn experimentele gastronomie is uitgegroeid tot een mythe in de culinaire wereld. Zijn restaurant El Bulli werd dit jaar al voor de vijfde keer verkozen tot het beste van de wereld. Frieda zoekt hem op in zijn culinaire laboratorium, proeft er van zijn „moleculaire‟ schuimpjes, wolkjes én smaakbommen, maar heeft vooral een goed gesprek met het gastronomische genie. Op zijn achtste was Jools Holland al een volleerde pianist. Vandaag toert Jools met zijn Rhythm and Blues Orchestra de wereld rond en is hij aan de 34ste jaargang bezig van zijn BBC-programma Later with Jools Holland. (dit najaar ook op Canvas te zien). Patrick De Witte (pdw) ontmoet Jools Holland in zijn studio in Greenwich, Londen. Patrick mag er een partijtje „jammen‟ met de presentator-pianist maar blikt vooral terug op het zeer rijk gevulde leven van Jools Holland. Miljoenen mensen zagen Patricia Routledge op televisie, duizenden zagen haar op de planken. En regisseur Willem Wallyn had de leading lady van het Britse theater voor zich alleen. Én voor de Canvaskijker natuurlijk. Patricia Routledge was de favoriete actrice van de Queen-mum én is één van de meest bekroonde actrices van Groot-Brittannië. Velen kennen haar wellicht best als „The Lady of the house‟, maar Patricia Routledge is zo veel meer dan „Mrs Hyacinth Bouquet‟. De Walt Disney Concert Hall is het decor voor een interview tussen twee architecten. Stijn Peeters trekt voor Spraakmakers naar Los Angeles voor een gesprek met Frank Gehry. Gehry praat honderduit over het succes van zijn paradepaardje – het Guggenheimmuseum in Bilbao –, zijn afschuw voor de term „sterarchitect‟ én de impact van de economische crisis op zijn projecten. Wat het oliestaatje Qatar zo‟n speciale positie bezorgt in de Arabische wereld is niet zozeer wat het uit de grond pompt, maar vooral wat het de ether instuurt. Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van De Standaard, bezoekt in Doha Wadah Khanfar, de directeur-generaal van Al Jazeera. De Arabische nieuwszender Al Jazeera staat op de vijfde plaats van meest invloedrijke merknamen ter wereld en Khanfar wordt zelf één van de meest invloedrijke Arabieren genoemd.

Spraakmakers is een programma van VRT Cultuur voor Canvas. Productie: Ineke Van Velzen / Producent: Ignace Bolle

 Spraakmakers: op zondag om 21.55 u. vanaf 16 augustus  www.canvas.be

32

De reis van de Beagle In het kielzog van Charles Darwin Naar aanleiding van het Darwin-jaar werkt Canvas samen met de VPRO aan een prestigieuze televisiereeks die vanaf dit najaar wordt uitgezonden. De reis van de Beagle is een avontuurlijke, (natuur)historische en wetenschappelijke reisreeks die het kielzog van de Beagle volgt, het schip waarmee Charles Darwin in 1831-1836 om de wereld voer. Aan boord bevindt zich onder meer Dirk Draulans. Het project De reis van de Beagle wordt eind augustus in detail voorgesteld.

De reis van de Beagle is een populair-wetenschappelijk televisieproject van VPRO en Canvas in samenwerking met tal van

andere partners. Het wordt een 41-delige televisiereeks waarin het zeilschip „De Clipper Amsterdam‟ twaalf maanden lang de route volgt die Charles Darwin tussen 1831 en 1836 met het schip de Beagle aflegde. Tijdens die reis om de wereld deed hij observaties die de grondslag legden voor zijn latere evolutietheorie. De Beagle voer van Engeland naar Zuid-Amerika en verder via de Galapagos-eilanden naar Australië, Nieuw-Zeeland en Zuidelijk Afrika en vandaar weer naar Europa. Tweehonderd jaar later volgt De Clipper Amsterdam datzelfde traject. Het schip wordt een soort varende studio waar wetenschappers voor een bepaalde tijd kunnen aanmonsteren met hun onderzoek, en bijdragen aan de centrale doelstelling van het project: een overzicht geven van de verwezenlijkingen van Charles Darwin, én van de staat van de wereld en de wetenschap anno 2009. Aan boord bevindt zich, naast de bemanning, ook Dirk Draulans: schrijver/journalist en doctor in de biologie; verder ook een aantal andere Nederlandse en Vlaamse wetenschappers, en last but not least Sarah Darwin, biologe én „achterachterachter-kleindochter‟ van Charles Darwin himself. Samen zullen zij vanaf september 41 weken lang verslag uitbrengen van de reis en op spannende historische én acuele manier een beeld schetsen van de toestand van de aarde en onze kennis daarvan. Daarnaast komt er ook een uitgebreide en geavanceerde website met online-updates en achtergrondinformatie bij de reis. Meer informatie over het project volgt eind augustus.

33