Dinsdag 19.04.2011
Lees De Pers met PressReader Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) X PressReader.com
depers.nl
op een Silan fiets & wasverzachterpakket t.w.v. € 401, Hotelbonvoucher t.w.v. € 40,Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
Literatuur Schrijven over het gedwongen huwelijk
....
Pagina 14
Zo, dus u wilt ergens naartoe ....
Er wordt van alles aan gedaan, maar het gedrag van taxichauffeurs blijft een moeilijk punt. In Rotterdam worden ze nu psychologisch getest. Pagina 3
BEELDBEWERKING: DE PERS
Dorp in opstand
Hotseknotsebegonia
De Hoogbloklanders, uit ZuidHolland, zijn in rep en roer, omdat ‘hun’ meneer Naibzay terug moet naar Afghanistan.
Real-trainer Mourinho weigert het gras te maaien, omdat hij weet dat Barcelona daar moeite mee heeft. En daar is helemaal niks mis mee.
Pagina 4
Pagina 19
....
....
10:00 uur
13:00 uur
13:30 uur
Streetview Presentatie CBP-onderzoek naar verzamelen wifi-gegevens Google.
Oliepraat Minister Maxime Verhagen bezoekt Saoedi-Arabië.
Oudste in NL De 89-jarige Gerrit Deems verdedigt zijn proefschrift.
2
Eerst
‘Waarom kom je niet bij mij? Je weet dat ik van je hou.’ Nadia heeft een stiekeme aanbidder Pagina 7
Wilders wint weer een verliesje
Cartoon Argus
Orka’s in Noordzee gesignaleerd
Het proces
De rechters in de zaak van verdachte Wilders blijven zitten, dus kan politicus Wilders ze lekker verdacht maken. Kustaw Bessems Amsterdam V
We kiezen voor koekjes die we al kennen
Twintig jaar cel voor moord en seks met dode
Zaltbommel Nieuwe A-producten doen het slecht in de supermarkt. Slechts een handjevol nieuwe Aproducten is succesvol, zegt marktonderzoeksbureau SymphonyIRI. Consumenten kiezen voor vertrouwde producten. En fabrikanten zijn minder innovatief. Ook zijn supermarkten meer ruimte gaan geven aan huismerken en is de consument minder kooplustig en meer behoudend.
Leeuwarden De rechtbank in Leeuwarden heeft de 25-jarige Johannes van der Z. uit Dokkum veroordeeld tot een celstraf van twintig jaar wegens moord. De man heeft vorig jaar in zijn woonplaats met een ijzeren moker de schedel van Suzanne Monsma (24) uit Dokkum ingeslagen. Later keerde hij terug naar het park en vergreep hij zich aan het ontzielde lichaam van de jonge vrouw.
Opgepakt na vechtpartij op bassisschool
Rellen in Nigeria na presidentsverkiezingen
Arnhem De politie heeft zes personen aangehouden vanwege een vechtpartij op een basisschool in Arnhem. Bij de vechtpartij werd zelfs een honkbalknuppel gebruikt. Twee leerlingen vlogen elkaar vrijdag in de haren en riepen de hulp van volwassenen in. Die kregen het vervolgens met elkaar aan de stok. De gewaarschuwde politie hield vrijdag al vier personen aan. Later hield de politie nog eens twee mannen aan.
Kaduna In het noorden van Nigeria zijn rellen uitgebroken na de presidentsverkiezingen van zaterdag. In de nacht van zondag op maandag kwam het tot gevechten en werden branden gesticht in verschillende plaatsten. In Kaduna werden woningen van belangrijke politici aangevallen. In Bauchi en Gombe werd een aantal gebouwen in brand gestoken. Volgens het Rode Kruis zijn veel mensen omgekomen.
Start up
5 6 3 3 2 6
In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. X Meer puzzelen? Zie pagina 17
© SANDERS-PUZZELLAND
Mini-sudoku
3 4 4 3 2
6 1 5
Wel ambtenaren met hoofddoekjes
Zweden niet blij met nieuwe Finse wind
Haarlem Provinciale Staten van Noord-Holland hebben gisteren ‘nee’ gezegd tegen een PVV-motie om geen provincieambtenaren aan te nemen die een hoofddoek dragen. Naast de zes leden van de PVVfractie kreeg de motie alleen de steun van Meino Schraal, een CDA-Statenlid dat in Iran is geboren. Alle andere leden van de Staten wezen de motie af.
Stockholm In Zweden is ongerustheid ontstaan, nadat in buurland Finland de anti-Europese partij Perussuomalaiset (Echte Finnen) 39 van de 200 zetels wist te winnen. Vooral voor de positie van de Zweedse minderheid in Finland wordt gevreesd. ‘De zorg geldt niet in de minste plaats de toonzetting tegen het Zweeds als minderheidstaal’, aldus minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt.
Voor Geert Wilders zijn het win-winsituaties, de tussenbeslissingen in zijn proces. Zijn advocaat Bram Moszkowicz vertrok met strak gezicht uit de rechtszaal nadat gisteren zijn derde wrakingsverzoek in de zaak werd afgewezen (score nu: twee keer niet gelukt, één keer wél). Maar Wilders had een glimlach en een wuifgebaar over voor de publieke tribune.
De wrakingskamer had Moszkowicz’ verzoek van tafel geveegd. De advocaat had er van alles bij gehaald dat hij niet direct in zijn verzoek had opgenomen en dat mag niet, legden de rechters uit. En de eigenlijke aanleiding voor de wraking – dat de rechters geen onderzoek instellen naar meineed door een Wilders vijandige getuige – daar was zo’n wrakingsprocedure niet voor bedoeld, stelden ze. Dat moest men eventueel maar in hoger beroep uitvechten. Voor Moszkowicz was het een zuiver verliespunt. Bij het eerdere afgewezen wrakingsverzoek bevatte de beslissing nog begripvolle woorden over zijn standpunt, waar hij later in het proces wat aan had. Maar nadat vrijdag ook al zijn inbelactie bij Pauw & Witteman klaterend mislukte, maakt de strafpleiter nu helemaal een glijertje in de beeldvorming – vaak genoeg juist zijn specialisme.
Wilders twitterde na afloop van de negatieve beslissing dat ‘hoge heren elkaar de hand weer eens boven het hoofd houden’. Zoals hij – zelf leider van de derde partij, gedoogpartner en twintig jaar op het Binnenhof – gewend is, nemen persbureaus zijn communiqués kritiekloos over. Zo ondermijnt Wilders het gezag van rechters, wiens ‘vrijheid’ zijn partij ‘aan banden wil leggen’. Wilders zegt nu aangifte te zullen doen tegen Midden-Oostendeskundige Bertus Hendriks, de getuige die volgens hem meineed heeft gepleegd. De volgende stap in het proces: Moszkowicz zal betogen dat het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk is, dat Wilders dus niet mag worden vervolgd. Wie weet komen de rechters daarna nog toe aan de vraag die eigenlijk centraal staat: mag Wilders over de islam, moslims en allochtonen zeggen wat hij zegt?
Hoera/vreselijk, een tijdelijk visum
Deze Tunesische migrant is erg blij met zijn nieuwe, tijdelijke reisdocument. Hij kreeg het van de Italiaanse regering, omdat die niet weet wat ze met al die
Tunesische vluchtelingen aanmoet. De rest van de Europese Unie ziet de bui al hangen. Frankrijk kondigde gisteren aan dat zijn grens dicht blijft. FOTO AFP
Hongaars parlement neemt conservatieve grondwet aan #Hongarije
Het parlement van Hongarije heeft met overgrote meerderheid ingestemd met een nieuwe controversiële grondwet. Redactie buitenland Amsterdam V
De nieuwe grondwet van Hongarije is conservatief, en bevat verschillende zeer controversiële onderdelen. Zo staat er onder meer in dat het huwelijk een exclusieve verbintenis tussen man en vrouw is en dat het christendom als het fundament van de natie
Grote Britse evacuatie uit Libië
geldt. Ook staat er een grondwettelijke ontkenning van de Hongaarse verantwoordelijkheid voor de Holocaust in. Verder krijgen zware criminelen levenslang, zonder kans op vervroegde vrijlating, en bevat de grondwet een lijst met verdiensten waar Hongaren trots op moeten zijn. In de EU is er veel kritiek op de nieuwe grondwet. Uit verschillende landen is al de oproep gekomen om te onderzoeken of de grondwet in strijd is met de Europese democratische basisprincipes, de rechtsstaat en het respect voor mensenrechten.
Londen Groot-Brittannië gaat een schip charteren om vijfduizend mensen te evacueren uit de Libische stad Misurata die al weken door troepen van de Libische leider Muammar Gaddafi wordt bestookt. Misurata is de derde stad van het Noord-Afrikaanse land, met circa 300.000 inwoners. Ze worden bestookt met onder meer clusterbommen en raketten. De bevolking heeft een tekort aan voedsel, drinkwater en medicijnen. Volgens een arts van het plaatselijke ziekenhuis zijn in de westelijke stad tot nu toe al zeker duizend doden gevallen.
Roken is al zo duur
Arme wombat
Pauze
Rokers moeten minder verdienen dan nietrokers, vindt 25 procent van de werkende Nederlanders. Vorig jaar vond nog maar 18 procent dat.
Een Australische wombat raakte depressief toen zijn dierenpark acht weken sloot na de orkaan Yasi. Hij miste de aandacht.
Nadat recent meerdere Amerikaanse luchtverkeersleiders tijdens hun dienst in slaap waren gevallen, worden hun werkroosters aangepast.
3
Dit is een perfect hulpmiddel dat vertrouwen wekt.
Eerst
Hubert Andela KNV Taxi
Ook Freud neemt weleens een taxi !"!# #' &)
$%
$%
pfff...
## %( %# %( %#
! %#% %!
$!'#
!#!" '#'!#
#!"$'!" (&)
%
'##
#!"
#Testing Taxichauffeurs die psychologisch getest worden. Helpt het? ‘Een kutchauffeur blijft een kutchauffeur.’ Julien Althuisius Amsterdam V
Uw passagier wil naar De Kuip. Al snel blijkt het een verstokte Feyenoord-fan te zijn. Zelf bent u al uw hele leven lang voor Sparta. Wat is de juiste aanpak? A. U praat met hem mee en prijst Feyenoord de hemel in. B. U verdedigt te vuur en te zwaard uw ‘eigen’ Sparta. C. U blijft neutraal. Nee, dit is geen grapje van een voetballiefhebbende student sociologie. Dit is vraag 2 uit een echte test voor echte taxichauffeurs in Rotterdam. De test bevat nog 39 meerkeuzevragen waaruit moet blijken of de chauffeur in kwestie nog een stoomcursus sociale vaardigheden behoeft. Het is een van de maatregelen die in grote steden als Amsterdam en Rotterdam zijn ingevoerd om het kaf van het koren te scheiden onder taxichauffeurs. Of, met de woorden van kamerlid Charlie Aptroot (VVD): ‘het tuig moet de taxi’s uit.’ Vooral in de grote steden vormen meestal individueel opererende taxichauffeurs een hardnekkig probleem. ‘Ik woonde bij het Anne Frankhuis’, vertelt Maarten, ‘zet een taxichauffeur mij af aan de verkeerde kant van de gracht, met uitzicht op het Anne Frank-huis. En dan ook nog een grote bek hebben als ik er iets van zeg.’ Bijna iedereen die wel eens een taxi in de randstad neemt kan meepraten over chauffeurs die de weg niet weten, te veel geld rekenen, te hard rijden of je asociaal behandelen. En hoewel er wel maatregelen worden genomen zoals extra toezicht of een standplaatsverbod, lijkt het er allemaal weinig beter op te worden. De Landelijke Geschillencommissie Taxi, die klachten tegen taxichauffeurs behandelt, registreerde in 2009 nog 99 officiële klachten. Dat lijkt misschien weinig, maar vaak durven
mensen geen officiële klacht in te dienen of vinden het te veel moeite. De klachten gaan vooral over het niet op tijd verschijnen van de taxi of de ‘dienstverlening’ van het bedrijf. Ondertussen doen de grote taxibedrijven er alles aan om de kwaliteit en het imago van hun werknemers te verbeteren. Taxi Centrale Amsterdam (TCA) is in 2001 begonnen met het psychologisch testen van haar chauffeurs. Daarbij hebben ze de hulp ingeschakeld van de Stichting Kwalificatie en Curriculum Autoriteit (KC
#
Autoriteit) die jaarlijks ongeveer 120 tests voor TCA afneemt. Chauffeurs worden onder andere getest op flexibiliteit, klantgerichtheid, sociale vaardigheden en stressbestendigheid. Niet iedereen haalt die tests. ‘Dat komt regelmatig voor’, zegt Bas Overbeek van KC Autoriteit, ‘dan hebben ze niet voldoende niveau of beheersen ze de Nederlandse taal niet genoeg.’ De resultaten worden teruggekoppeld aan TCA, die zelf mag beslissen wat ze met het advies doet. ‘De testen zijn niet per definitie bindend’,
aldus Sanne Takman van TCA. ‘Mocht een test iets anders uitwijzen dan dat in een persoonlijk gesprek naar voren is gekomen, dan kunnen eventueel uitzonderingen worden gemaakt.’ De ondernemersvereniging Koninklijk Nederlands Vervoer Taxi stelt de tests niet verplicht, maar juicht het initiatief wel toe. ‘Grote bedrijven als TCA en RTC hebben een merknaam hoog te houden. En dan is dit een perfect hulpmiddel dat vertrouwen wekt bij de reiziger’, aldus Hubert Andela van de vereniging.
Of de chauffeurs er zelf over te spreken zijn is nog maar de vraag. ‘Een kutchauffeur blijft een kutchauffeur’, aldus een chauffeur uit Amsterdam. Vandaag stemt de Tweede Kamer over het invoeren van de Taxiwet, waarvan het voornaamste punt is dat taxichauffeurs zich moeten aansluiten bij een bestaande groep om hun beroep te kunnen uitoefenen. Op die manier moet een soort sociale controle ontstaan bij de chauffeurs onderling. En daar heeft de klant uiteindelijk het meeste baat bij. Want uiteindelijk (vraag 11) hebben de taxichauffeur en de klant een… A. zakelijke relatie B. persoonlijke relatie C. helemaal geen relatie. Die heeft u thuis al.
% )% !% ! % %% % % !%%% $% %% % $% "( $
%%
&"
+(#
%
% ' (# ' " ,&& *&% && * & & & & $ & ' &&( %& & & -& &*&& &) ) & !" & & & - * ) * (
Liechtenstein te huur
Foutje
Lente-ei
Voor 45.000 euro per nacht kun je de heerser van Liechtenstein worden. Je kunt zelfs een straat naar jezelf laten noemen.
Op de Amerikaanse postzegels van 44 dollarcent staat per ongeluk niet het Vrijheidsbeeld in New York, maar in Las Vegas.
Het Amerikaanse dorpje Munson stelt voor om paaseieren voortaan lente-eieren te noemen, om gelovigen niet voor het hoofd te stoten.
4
Je leeft mee als een gezin de vader dreigt te verliezen.
Eerst
Iris Dorpsgenoot
Vader Mohammed Naibzay moet het land uit omdat hij als twintigjarige logistiek medewerker was voor het Afghaanse regime. GUIDO BENSCHOP
Het dorp dat in opstand kwam #Hoogblokland Een klein dorp in Zuid-Holland wil de Afghaanse buurman thuis houden. ‘Hij is geen misdadiger, ik voel het.’
Sanne Rooseboom Hoogblokland V
In Hoogblokland hangt de vlag halfstok. Er is niemand dood in dit kleine dorp in Zuid-Holland waar de rijdende winkel nog langs de huizen komt en het is nog geen 4 mei. Toch zie je hem in elke straat wapperen. Met de vlaggen steunt het dorp een van hun inwoners, de Afghaanse meneer Naibzay. Hij woont nu tien jaar in Hoogblokland maar kan elk moment worden teruggestuurd naar Afghanistan. Het is zo’n zaak die op papier heel logisch lijkt. Oorlogsmisdadigers krijgen geen verblijfsstatus in Nederland. Nee, natuurlijk niet. Tijdens de Russische overheersing in Afghanistan werkte Mohammed Naibzay, die in 1998 naar Nederland kwam, als onderofficier voor de toenmalige Afghaanse veiligheidsdienst. Voor Nederland betekent dit dat hij heeft meegedraaid in een systeem van onderdrukking en marteling. Iedereen die tussen 1978 en 1992 voor de veiligheidsdienst heeft gewerkt wordt gezien als ongewenst vreemdeling. Deze beslissing heeft effect op onge-
veer 700 Afghaanse vluchtelingen in Nederland. ‘Nederland wil geen veilige haven zijn voor oorlogsmisdadigers’, laat Sander van Eijk, woordvoerder voor de IND weten. Hij kan niet ingaan op individuele zaken, maar zegt dat ‘asielzoekers die verdacht zijn van ernstige mensenrechtenschendingen op grond van het Vluchtelingenverdrag van Genève worden uitgesloten van de vluchtelingenstatus (…) Op basis van een ambtsbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken neemt Nederland aan dat officieren van de geheime dienst van het voormalige communistische regime in Afghanistan zich schuldig hebben gemaakt aan mensenrechtenschendingen.’
papieren die hij heeft verzameld in de hoop zijn onschuld te bewijzen. Verklaringen dat hij geen misdaden heeft gepleegd, ondertekend door de huidige Afghaanse ministeries van Justitie, Buitenlandse Zaken, Defensie, Binnenlandse Zaken, Veiligheid en de Onafhankelijke Commissie voor de Mensenrechten van Afghanistan.
Halfstok-regels
Logistiek medewerker
Alleen maar bij: overlijden lid Koninklijk Huis, nationale herdenkingsdagen, bijzondere vlaginstructie premier.
Het is logisch en helder. En dan dus toch weer niet. Want meneer Naibzay (44) werkte wel bij de veiligheidsdienst, maar volgens hem alleen als logistiek medewerker. Hij heeft geprobeerd te bewijzen dat hij geen oorlogsmisdadiger is. ‘Ik heb niemand daar kwaad gedaan’, zegt hij. In een dikke map bewaart hij de
‘Ik was 20 hè’, voegt hij zachtjes toe. ‘Ik was gewoon een logistiek medewerker van 20, geen misdadiger.’ De papieren zijn door de rechter niet in overweging genomen omdat ze bij een proces in 2006 twee dagen te laat
zijn ingeleverd. Zijn gezin zit om hem heen op de bank. Door het grote raam in de huiskamer zie je de vlaggen buiten wapperen. Vorige week kwam de burgemeester nog langs om het gezin een hart onder de riem te steken. ‘Ik vind het zo bijzonder dat het dorp dit voor ons doet’, zegt meneer Naibzay. Zijn dochter Tamana van 21: ‘Toen ik die vlaggen zag dacht ik: Papa, je hebt echt veel bereikt. Als hij een gevaar is voor de samenleving, hoe heeft hij dan zoveel vrienden gemaakt?’ De vier kinderen van het gezin Naibzay hebben een verblijfsvergunning en kunnen in Nederland blijven wonen, net als hun moeder die psychisch en lichamelijk ziek is. De kinderen zitten hier op school, de jongste (hier geboren) zit in groep 8, de oudste studeert in Antwerpen. ‘Onze vader heeft ons opgevoed’, zeggen ze. ‘We laten hem toch niet alleen naar dat land gaan? Ze vermoorden hem daar.’ Want meneer Naibzay vluchtte voor de taliban, die nog altijd veel macht in handen hebben in Afghanistan. ‘Ik ben ontsnapt uit hun gevangenis’, zegt hij. ‘Ik denk niet dat ze me laten lopen.’
Hoogblokland leeft al jaren mee met de familie. ‘Toen mevrouw Naibzay en de kinderen hun verblijfsvergunning kregen, was er een groot feest in de straat’, vertelt bewoonster Iris van 16. Samen met de vriendin van haar vader, ook Iris (30), zit ze achter de vlaggenstokactie. ‘Je wil gewoon íets doen’, zegt de oudere Iris. ‘Eigenlijk mag het niet, je moet een vlag ’s nachts binnenhalen. Maar goed, we weten waar we het voor doen.’ Niet iedereen in het dorp van ongeveer 1.500 inwoners, doet mee. ‘Sommige mensen vinden toch dat de vlag hoort bij 4 en 5 mei, die hebben er moeite mee.’ Maar er is geen onvertogen woord gevallen. ‘In het dorp ken je elkaar. Dan leef je mee wanneer een gezin de vader dreigt te verliezen.’ ‘Ik snap wel dat die regel tegen oorlogsmisdadigers er is’, zegt Iris van 16. ‘Maar een hele groep mensen schuldig maken totdat het tegendeel is bewezen, dat vind ik niet bij Nederland passen. En als je dan het bewijs hebt, maakt dat dus nog niks uit. Als hij schuldig is, klaag hem dan aan.’ Hij is echt geen oorlogsmisdadiger, zegt de andere Iris. ‘Ik voel het.’
Naakt is relatief
Witte woensdag
Onvoldoende voor vetzucht
Het Artisian Hotel in Las Vegas organiseert poolparty’s voor naakte feestgangers: zonder bikinitopje, maar mét zwembroek.
Volgens een professor van de Universiteit Cambridge vond het laatste avondmaal plaats op een dag voor Witte Donderdag.
Op schoolrapporten van Maleisische kinderen komt voortaan hun BMI te staan, in de hoop dat ouders daar beter op gaan letten.
Het langetermijndeposito komt weer helemaal terug.
Eerst
Age Lindenbergh Bankenadviseur en partner bij KPMG
De bank, dat wordt u #Banken
Omdat de banken straks aan strengere kapitaaleisen moeten voldoen, financiert de bank u niet alleen meer. U gaat de bank ook financieren. Tjeerd Wiersma Amsterdam V
Vrijwel iedereen is het erover eens dat de banken meer vet op de botten moeten hebben om nieuwe klappen op te vangen voor als het straks weer mis gaat. Helemaal ondenkbaar is dat niet. Het (wereldwijde) economische herstel is nog altijd broos en er kan, als je de doemdenkers mag geloven, op ieder moment weer een nieuwe financiële crisis uitbreken. En omdat de financiële positie voor de lange termijn veilig gesteld moet worden, moeten de banken op 30 juni aan de Nederlandsche Bank gaan vertellen welke aanvullende maatregelen ze gaan nemen om hun balans op orde te krijgen en hoe ze ervoor denken te gaan zorgen dat ze daar – ook voor de lange termijn – genoeg kapitaal op hebben staan. Dat is vervelend voor de banken, maar waar bijna iedereen in de discussie aan voorbij dreigt te gaan, is dat banken door de nieuwe eisen die aan ze gesteld worden ook gedwongen worden om nieuwe manieren te verzinnen om aan het benodigde kapitaal te komen (lees: nieuwe ver-
dienmodellen moeten bedenken). Wat is het geval? Banken willen elkaar nog steeds geen geld uitlenen omdat ze elkaar niet vertrouwen. En omdat het geld er dus niet linksom komt door dat onderlinge wantrouwen, zal het er rechtsom moeten komen en daarom zullen banken waarschijnlijk bij consumenten aankloppen om hun langetermijnfinanciering veilig te stellen. Hoe dan?
7 procent Kapitaaleisen van banken moeten 7 procent stijgen. Veel te laag, vinden experts.
Volgens adviesclub KPMG is het antwoord simpel. ‘Banken zullen meer spaarders gaan aantrekken en die ook langer aan zich willen binden. Dat betekent dat het langetermijndeposito weer helemaal terugkomt. Verder zal de concurrentie tussen banken op de spaarmarkt flink groter worden omdat de banken allemaal naar de gunsten van dezelfde consument gaan dingen. Dikke kans dat er een
5
Column Tommy Wieringa
Copyright
gevecht uitbreekt tussen de banken op de spaarmarkt en dat ze weer gaan stunten met de (rente)tarieven’, zegt Age Lindenbergh, partner bij KPMG en adviseur van banken.
Eenheidsworst Bijkomend voordeel van langetermijndeposito’s voor de banken is dat de kans op een bankrun (spaarders die hun geld allemaal tegelijkertijd willen opnemen) bij de banken afneemt omdat spaarders zich voor de langere termijn moeten committeren en niet zo maar hun spaarrekening kunnen opzeggen. En ook langlopende hypotheken worden flink duurder voor consumenten. ‘Banken willen niet te veel langdurige hypotheken op hun balans hebben staan. Dat is namelijk ongunstig. Wil je een langlopende hypotheek? Prima, maar dan moet je bereid zijn daar meer voor te betalen’, zegt Lindenbergh. Behalve dat consumenten mogen opdraaien voor de tekorten die bij banken dreigen te ontstaan, wijzen ze er bij KPMG ook op dat de banken, als ze allemaal hetzelfde gaan doen (lees: allemaal dezelfde producten gaan aanbieden), juist weer kwetsbaarder worden. ‘Dan krijg je een soort eenheidsworst. Dat is niet wenselijk en het zou juist weer tot een groter systeemrisico kunnen leiden’, zegt de adviseur van KPMG.
GZ:]L[ȃ [:R[_UG G:Q:gi [ Ů GZ:]L[ ė ;LV[?VVW;VUUBUȃ
D9 |u Ų
D9 kku
n Vrij Nederland schrijft Marijn van der Jagt over Alabama Song, een roman over het leven van Zelda Fitzgerald. Dit wilde meisje diende Scott Fitzgerald tot muze en voedsel voor zijn romans. Toen zij na tien jaar van goed gedocumenteerde, exquise uitspattingen in een inrichting belandde en een roman begon te schrijven over hun leven samen, dreigde hij de betalingen aan de kliniek stop te zetten. Hij schreef een roman over hetzelfde onderwerp, haar herinneringen waren niet haar eigendom. ‘Alles wat we gedaan hebben, is van mij’, zei hij. ‘Het is mijn materiaal. Niets ervan is van jou.’ Dit roept interessante vragen op. Van wie is het gemeenschappelijk doorleefd verleden, wie eigent het zich toe? Het verleden is betwist terrein, vergelijkbaar met de zeebodem onder de Noordpool waar een Russische onderzeebootexpeditie een vlag neerliet om het gebied te claimen. Artoer Tsjilingarov, de leider van de expeditie, zei op vierduizend meter diepte: ‘De landing was zacht. De bodem om ons heen is geel-achtig. Er zijn geen zeedieren te zien.’ In de winter van 1997 werd ik opgebeld. Het was de jonge vrouw M., met wie ik op de School voor de Journalistiek had gezeten. Ze had een sterke voorkeur voor zwarte mannen maar voor mij maakte ze een uitzondering, op de wijze die Leonard Cohen bezingt in Chelsea Hotel: You told me again you liked handsome men, but for me you would make an exception... Ik luisterde naar haar stem door de telefoon, ze zei: ‘Je hebt mijn idee gestolen!’ Ik vroeg welk idee dat was. ‘Afrika’, zei ze, ‘schrijven over Afrika. Ik hoorde dat je naar Ethiopië gaat. Dat is mijn terrein. Ik schrijf over Afrika.’ Ik begreep dat ze zich een heel continent had toegeëigend, een
I
koloniale honger vergelijkbaar met de Scramble for Africa. Later leefde ik een tijdje samen met een dichteres. Eerst ging alles goed. We waren gul en gaven elkaar woorden en zinnen die de ander verder hielpen. We wandelden hand in hand door een paradijstuin van taal. We legden ons werk aan elkaar ter beoordeling voor en accepteerden het oordeel van de ander; het kwam immers uit een liefdevol hart. Later waren we daar niet meer zo zeker van. Ieder begon zich gemeenschappelijke ervaringen toe te eigenen. We werden erg voorzichtig met wat we tegen elkaar zeiden. Het copyright kwam als het ware een beetje tussen de liefde in te staan. Toen alles voorbij was, vond ik mijn koosnamen voor haar in één van haar gedichten terug. Bitter nu, klinkend metaal, luidende schel.
Tommy Wieringa is auteur van onder meer de roman Caesarion.
ʏǁʔ Nuyk|¢u nkuk
ȕ ʏʓ aUUYŢ
ɸĖʏʓ
VȶQT@Ǐ
Kpƶ ʓʓ ow}w
:} \wwĖ atwwotw ʐʐ Ė mm ǏN}{ {wt tw ɵw ɵĖ mmtw
Bg?Q_[LBD QBjBZ[::U;VAȃ
;B[]BQ U_ VW G[R[:QBƸUQȶABWBZ[
Meeste Japanners willen af van premier
Drugstesten op Russische scholen
Tokio Zeven op de tien Japanners vinden dat minister-president Naoto Kan moet opstappen. Dat blijkt uit een opiniepeiling waarover Japanse media berichten. Ook blijkt dat meer dan tweederde van de Japanners ontevreden is over het optreden van de regering in de nucleaire crisis na de zware aardbeving en de verwoestende tsunami.
Moskou Er moeten drugscontroles komen op Russische scholen om het toenemend aantal drugsverslaafden terug te dringen. De Russische president Dmitri Medvedev zei dat Rusland door drugsmisbruik jaarlijks 2 tot 3 procent aan economische groei misloopt. Tweeënhalf miljoen Russen zijn drugsverslaafd. Meer dan 70 procent daarvan is jonger dan 30.
Per seconde betalen mag straks nog steeds
Doden aanslag ministerie in Kaboel
Den Haag Consumenten kunnen bij de grote mobiele providers KPN, Vodafone en T-mobile per seconde blijven afrekenen. Dat schrijft minister Maxime Verhagen in een brief aan de Tweede Kamer. KPN en Vodafone wilden gaan afrekenen per minuut. Afrekenen per minuut kan voor sommige abonnementen voordelig zijn, maar is dat vaker niet.
Kaboel In het ministerie van Defensie in de Afghaanse hoofdstad Kaboel zijn gisteren zeker twee mensen om het leven gekomen door een aanslag. Zeven personen raakten gewond. Een man in militair uniform opende het vuur, waardoor twee medewerkers omkwamen. Een met explosieven omhangen man, die ook in het pand was, werd uitgeschakeld.
Kampioen online profielen
Springen van de Golden Gate
Strijken op de snelweg
Van de 9- tot 12-jarigen in 25 Europese landen hebben Nederlandse kinderen de meeste online profielen: 70 procent van hen heeft er een.
Een meisje van 16 heeft een val van 70 meter overleefd van de Golden Gate-brug in San Francisco. De kustwacht redde de tiener.
Een Brit heeft midden op een snelweg bij Londen een overhemd gestreken. De weg was overigens afgesloten. Een cameraman legde dit vast.
6
Binnen 10 jaar 100 procent zonne-energie is onhaalbaar.
Eerst
Wim Sinke Hoogleraar Duurzame Energiesystemen
Pinokkio
Niet waar / Deels waar / Waar
Dertig minuten zonlicht is een jaar lang energie Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar:
[email protected]
Waar zei hij dat?
Tjeerd Wiersma Amsterdam
Hoe zat het ook alweer?
V
Wat is de bewering? ‘Om de dertig minuten neemt de aarde voldoende zonlicht op om de hele wereld een jaar lang van energie te voorzien.’
Wie zegt dat? Kroonprins Willem-Alexander.
Tijdens een werkbezoek aan Duitsland vorige week tegen een groep wetenschappers en ondernemers.
Wetenschappers rekenden al eerder uit dat de zon 170.000 terawatt (TW) energie op aarde straalt, waarvan er 120.000 TW door de atmosfeer en het wolkendek dringt. De mens gebruikt gemiddeld over een jaar een vermogen (energiestroom) van 16 TW, terwijl de zon 120.000 TW instraalt. Als je die redenering doortrekt en 0,16 procent van het landoppervlak zou bedekken met zonnepanelen die
jaar de mondiale elektriciteitsbehoefte te dekken. Hoewel dat bemoedigend klinkt, gaat dat waarschijnlijk niet gebeuren. Volgens Wim Sinke, hoogleraar duurzame energiesystemen en expert op het gebied van zonne-energie, is langdurige groei van 100 procent per jaar niet waarschijnlijk en ook niet wenselijk. De vraag zou moeten zijn: hoe ver zijn we met de techniek, wat kost het en wat zijn de praktische barrières die je moet nemen om op grote schaal zonne-energie toe te passen? Het is een ingewikkeld proces met een enorme omvang. ‘100 procent groei van zonne-energie per jaar moet en
een rendement hebben van 10 procent, dan zou dat 20 TW aan energiestroom opleveren: ruim voldoende om aan de huidige energievraag te voldoen.
Wat is waar? De kroonprins heeft gelijk als hij zegt dat zonne-energie zo ongeveer de meest gelijkmatig verdeelde bron van energie ter wereld is en dat het een bron is die veel potentie biedt. De wereldmarkt voor zonnestroom groeide het afgelopen jaar met meer dan 100 procent. Voortzetting van een dergelijk groeiscenario per jaar zou in theorie voldoende moeten zijn om in 10
kun je daarom niet volhouden. Als je uitgaat van 30 tot 40 procent groei per jaar en dat langdurig volhoudt, dan ben je in 2030 of 2040 heel ver’, zo stelt Sinke. In het meest ambitieuze groeiscenario zou je in 2050 op 100 procent duurzame energie zitten. Daarmee zou het mondiale energieprobleem zijn opgelost. ‘Wat wil je nog meer? Maar dan reken ik ook andere vormen van alternatieve energie mee.’
Eindoordeel De uitspraak van onze kroonprins is sec genomen waar, alleen is wat hij wil nu praktisch onuitvoerbaar.
Ook zij zaten in Westerbork #Westerbork
Op het terrein van voormalig doorgangskamp Westerbork komt nu ook herinnering aan de Zuid-Molukkers.
Redactie binnenland Amsterdam V
" # # ## % !
&
%
" " $ # &% # & ! & " ! !
Op het terrein van het voormalige Kamp Westerbork wordt komende zaterdag een permanente markering onthuld ter herinnering aan de 20jarige bewoning van het kamp door Zuid-Molukkers. Het bestaat uit authentieke barakdelen waar zij vanaf de jaren vijftig woonden. Hiermee verwijst het herinneringscentrum Kamp Westerbork voor het eerst naar een andere bewoningsgeschiedenis dan die van doorgangskamp voor Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Westerbork werd vanaf de jaren vijftig bewoond door Molukse strijdkrachten van het KNIL, samen met hun gezinnen. Pas in februari 1971 vertrok het laatste Molukse gezin.
Verkeer is veiliger #Verkeersongelukken
Het aantal verkeersslachtoffers neemt af. Vorig jaar vielen er flink wat minder slachtoffers dan in 2009. Redactie binnenland Amsterdam V
In het verkeer zijn vorig jaar 640 mensen om het leven gekomen. Dat is 11 procent minder dan in 2009, toen er 720 doden vielen. Dit blijkt uit gisteren verschenen cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek CBS en de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De dalende trend van de afgelopen jaren zette vorig jaar door. Er zijn vooral minder slachtoffers onder personen jonger dan 40 jaar en onder fietsers en automobilisten. Alleen onder voetgangers is het aantal verkeersdoden niet gedaald. Vorig jaar kwamen 72 voetgangers om in het verkeer.
Orka-spotten
Verlangens 2.0
Bubbels op de piste
In de Noordzee zijn afgelopen weekend vier orka’s gezien. Het gebeurt niet vaak dat die ter hoogte van Nederland worden gesignaleerd.
Zestig procent van de Nederlandse vrouwen vindt haar computer onmisbaar. De pc overtreft daarmee seks, wat voor vijftig procent onmisbaar is.
Een Schotse wetenschapper zegt het skiseizoen te kunnen verlengen. Bubbeltjesplastic op pistes zou het smeltproces vertragen, volgens hem.
Wat denk jij wel niet, met die hoofddoek?
Eerst
Boze man In de tram in Tunis
7
#Tunesië De Tunesische vrouw kan doen wat ze wil. Dus ook plotseling een hoofddoek gaan dragen en de Koran omarmen. Uit liefde en wanhoop voor een man. Dit is het verhaal van Nadia.
Geen slaaf, geen sloofje Achter de sluier Het Midden-Oosten, daar wonen toch alleen maar armoedzaaiers en moslim-extremisten? In de Arabische lente staat een generatie moderne Arabieren op, lijkt het. De Pers zoekt de komende weken naar het ware gezicht van het Midden-Oosten. Mark van Assen El Mourouj V
’s Avonds in de tram op weg naar El Mourouj zegt hij het nog maar eens tegen haar. ‘Waarom kom je niet bij mij wonen? Je weet dat ik van je hou. Je bent een geweldige vrouw.’ Ze gelooft hem wel, maar weet ook dat hij getrouwd is en drie kinderen heeft. Zijn vrouw en hij leiden ieder hun eigen leven, ze zijn alleen voor de vorm nog bij elkaar, maar toch. Aan de andere kant is hij een goede man. Hij is altijd lief voor haar, ze kan lachen met hem en hij is ontzettend slim en belezen. ‘Maar ik weet niet of ik wel van hem hou.’ Problemen, problemen.
Heel moedig Nadia vertelt dit allemaal in een restaurantje in La Goulette, een sjieke voorstad-aan-zee van Tunis. Op haar bord ligt een gegrilde dorade met friet, maar ze praat meer dan dat ze eet. Ze is echt een kind van Tunesië. Dertig jaar oud, rechtenstudente, slim, kordaat en welbespraakt. En Nadia is een moslima, helemaal in het zwart, met een hijab die haar haren bedekt en haar gezicht omsluit. Voortdurend controleert ze of er niet een haartje tussenuit piept. Een dag eerder hadden we elkaar ontmoet op de Avenue Bourguiba in Tunis. Het was aan het eind van de middag en het gonsde van de discussies over de verdreven dictator Ben Ali, over democratie, verkiezingen, fundamentalisme, over van alles nog wat. Tussen de vele tientallen, misschien wel honderden pratende en gebarende mannen stond, heel moedig, een kleine vrouw in het zwart. Dat was Nadia.
Negen vrouwen We spreken elkaar een week lang elke dag. Ze vertelt veel over zichzelf. Ze woont in El Mourouj, een enorme buitenwijk van Tunis, in een huis met negen vrouwen. Haar moeder is er de baas, en van haar acht zussen woont er maar eentje op zichzelf, in Zaghouan. ‘En mijn vader is gek. Die woont op zijn eigen verdieping en komt af en toe langs om ons dwars te zitten.’ Als ik later op bezoek mag komen, we eten couscous, zitten er alleen maar lachende en pratende vrouwen aan tafel. Er zijn ook nog een paar tantes opgetrommeld. Slechts twee dragen er een hoofddoek, de Koran
De vader van Nadia wilde niet dat ze voor haar liefde Z. zou verhuizen naar die achtergebleven bende op het platteland.
hoort er dus wel bij, maar niet voor iedereen. En dat terwijl Nadia zo mooi kan vertellen over haar geloof. ‘De Koran helpt me bij alles. Als ik vragen heb, als ik twijfel, als ik raad wil, als het even niet goed gaat, als ik troost zoek; het gebed geeft me de antwoorden. En mijn hoofddoek draag ik met trots, niemand heeft me ertoe gedwongen. Mijn schoonheid is alleen voor mijn echtgenoot. Ik vind dat een heel erg mooi idee.’ Maar ja, die echtgenoot. Die is er nog niet. En dat is een probleem, zeker als je al dertig bent. Ze heeft natuurlijk haar stiekeme bewonderaar, maar als ze daar even goed over nadenkt moet ze toegeven dat ze hem eigenlijk niet wil, hoe bloemrijk zijn liefdesverklaringen ook zijn. Er is namelijk iemand anders. Hij is de reden dat Nadia nu een hoofddoek draagt, en drie jaar geleden nog niet. Zijn naam is Z. ‘Vijftien jaar geleden was hij de liefde van mijn leven. Ik was vijftien, hij 22. We zouden gaan trouwen. Niet omdat het moest, maar omdat we dat wilden. We waren dolgelukkig.’ Z. is haar neef.
Maar dat was niet het probleem. Het probleem was haar vader. Die wilde niet dat Nadia zou verhuizen van de stad naar het dorp, van het moderne leven in Tunis naar die achtergebleven bende op het platteland. De bruiloft ging dus mooi niet hoor. En nu, op haar dertigste, is ze de klap
nog steeds niet te boven. Ze prikt wat in haar koud geworden dorade in La Goulette. ‘Mijn vader en Z. kregen grote ruzie. En toen was het dus voorbij.’ Het klinkt hartstikke melodramatisch, zegt ze een paar keer, en ze moet er zelfs even om grinniken, héél eventjes, maar die beslissing van haar
vader op die zomerse dag in 1996 heeft de daaropvolgende jaren goed verpest.
Zwart, zwart, zwart In het kort komt het hier op neer: ze kon Z. niet loslaten. Uiteindelijk werd ze zo wanhopig dat ze niet meer wist waar ze met zichzelf naartoe moest. Ze zocht links, ze zocht rechts, tot ze drie jaar geleden uitkwam bij de islam. Niet de huis-tuin-en-keuken-islam van de niet-praktiserende moslims, maar de echte. Uit haar portemonnee pakt ze een fotootje van haar vorige zelf: spijkerbroek, fleurig shirtje en geen hoofddoek. Nu draagt ze een zwart gewaad, zwarte schoenen en een zwarte hijab, en dat met die hitte. ‘Maar dat is toeval, hoor, hihi. Ik heb ook andere kleuren.’ Ze bidt vijf keer per dag, gaat naar de moskee, leest veel in de Koran en doet haar best om goed te zijn voor anderen. En ze is inderdaad een stuk rustiger geworden. Tegelijkertijd heeft ze gemerkt dat vrouwen met hoofddoeken in het islamitische Tunesië niet overal op bijval kunnen rekenen. Vanmorgen weer, in de tram
naar het centrum, werd ze aangesproken door een boze man. ‘Wat denk jij wel niet, met die hoofddoek? Wij willen jullie soort hier niet!’ En om het helemaal ingewikkeld te maken, werd ze vorige week door een baardman uitgescholden voor hoer, omdat ze een spijkerbroek aanhad en niet het wijde gewaad dat volgens sommigen in de Koran wordt voorgeschreven. Ze kan er niet mee zitten. ‘Ik ben wie ik ben. Dit is mijn keuze. Ik ben geen slaaf van mijn geloof, en ook geen sloofje van de man. En als ik alleen blijf, is dat ook niet erg. Ik weet nu wat belangrijk is in het leven.’ Als we elkaar later weer treffen, kijkt ze bedrukt. Ze heeft gehoord dat Z. gaat trouwen. Met iemand anders. En hij weet dat zij het weet. ‘Wat moet ik nu? Moet ik naar hem toegaan? Moet ik zeggen dat wij bij elkaar horen? Dat het fout is wat hij doet? Wat denk jij? Wat moet ik doen?’ Ik weet het ook niet. ‘s Avonds belt haar stille aanbidder weer, of ze wat mee gaat drinken. Ze heeft natuurlijk ja gezegd, want het is altijd heel gezellig met hem. En hij vindt haar een geweldige vrouw.
Gouden keeltjes
Renovatie
Hond niet in de pot
Voor het eerst heeft een cd met natuurgeluid de status van gouden plaat bereikt. De luisteraar kan verschillende vogelgezangen leren herkennen.
Volgens het CBS hebben architecten vorig jaar weer meer opdrachten ontvangen. De waarde daarvan steeg 4,6 procent vergeleken met 2009.
Activisten in China hebben een vrachtwagen met 500 honden tot stoppen gedwongen. Ze kochten de dieren op om ze van de stoofpot te redden.
8
Destijds begon het ook met de behoefte dieren te redden.
Eerst
Charles Lewinsky Auteur
Een koosjer slachthuis in Jeruzalem. LARRY TOWELL/MAGNUM PHOTOS/HH
Het ging niet echt om dieren. Het ging om Joden #Slachtverbod
Nederland is niet het eerste land dat het rituele slachten wil verbieden: de Zwitsers stemden er in 1893 al tegen. Auteur Charles Lewinsky schreef er uitgebreid over. ‘Het is dezelfde discussie.’
Sanne Rooseboom Amsterdam V
‘Met alle respect voor tradities, ook al zijn ze niet de onze. Langzaam doden als het ook vlug kan, mijne heren, is in mijn ogen niets anders dan dierenmishandeling.’ Ja, het is de discussie over ritueel slachten. Maar nee, niet in Nederland en niet in 2011. Het is een passage uit Het Lot van de Familie Meijer van Charles Lewinsky, een veelgeprezen roman uit 2007 over een Joodse familie in Zwitserland tussen 1871 en 1945. Hoofdstukken lang gaat het dikke boek over het sjechtverbod. In 1893 werd er een referendum gehouden over deze joodse manier van slachten in Zwitserland; 57,5 procent van de Zwitsers stemde tegen, waarna het sjechten werd verboden. Wie het boek heeft gelezen, moet er zonder twijfel steeds aan denken nu de discussie over het halal en koosjer slachten in Nederland woedt. De Zwitserse Lewinksy is tijdens het schrijven van zijn boek diep in het onderwerp gedoken, vertelt hij aan
de telefoon. ‘De Zwitsers gebruikten hun allereerste referendum voor het slachtverbod. Het was voor het eerst dat er de mogelijkheid was voor een volksinitiatief en het werd hier voor gebruikt, om de gewoontes van een minderheid aan te pakken.’
Rare gewoontes Hij weet weinig over het debat in Nederland, maar gelooft niet dat deze discussie ooit écht alleen haar basis vindt in dierenliefde. ‘Destijds begon het ook met de behoefte dieren te redden, mensen zullen dat echt gemeend hebben en het nu bij jullie ook echt menen.’ Maar voor de meeste Zwitsers ging het om Joden. Hun emancipatie in Zwitserland was zeer recent in die tijd, ze hadden pas een paar jaar dezelfde rechten als de rest. ‘Het oude idee dat Joden niet in de Zwitserse samenleving hoorden, was volop aanwezig. Het referendum straalde dit uit. Het was: denk niet dat we jou en je rare gewoontes accepteren.’ Ritueel slachten is nog altijd niet toegestaan in Zwitserland. Het mocht
even, in de Tweede Wereldoorlog, toen import uit omliggende landen onmogelijk was. Na de oorlog is het verbod weer van kracht geworden. Natuurlijk is het een roman, maar de discussie uit Het Lot van de Familie Meijer is zeer realistisch, vertelt Lewinsky. ‘Er komt bijvoorbeeld een rabbijn in voor, Jakob Stern, die zich heeft bekeerd en nu vóór het verbod is, die heeft echt bestaan, ik heb hem letterlijk gequoot.’ Andere aspecten van de discussie zijn gedramatiseerd. Zo komt in het boek een debat voor
57,5 procent In 1893 stemde 57,5 procent van de Zwitsers voor het sjechtverbod. In 2011 was hetzelfde percentage tegen minaretten.
in een zaaltje in Endingen, waarbij een van de hoofdpersonen, slager Pinchas, op het podium geen enkele ruimte krijgt iets te zeggen en bijna in elkaar wordt geslagen door het publiek terwijl het Heil, Helvetia zingt. ‘Ik ben schrijver, geen historicus, dus niet alles zal letterlijk zo gebeurd zijn, maar er zijn natuurlijk veel debatten over geweest en het is duidelijk hoe vijandig de sfeer was. De kranten stonden er vol van destijds.’
Minaret Anders dan in de tijd van zijn boek, is het nu niet meer politiek correct om antisemitisch te zijn, zegt de schrijver. ‘Maar je tegen moslims keren kan wel. Het is in principe dezelfde discussie als toen. Het is de meerderheid die zich keert tegen de gebruiken van een minderheid. Wat mij opviel bij een veel recenter referendum van een grote groep tegen een kleinere, het Zwitserse minaretverbod, is dat de uitslag precíes hetzelfde was als de uitslag in 1893. Tot achter de komma!’
Mockingbird
Tactisch schooien
Fleurige manoeuvre
Een nestelende ooievaar heeft 60.000 gezinnen gisterochtend zonder stroom gezet in Drenthe en Overijssel. Hij viel op de transformator.
Uit Italiaans onderzoek blijkt dat honden de omgangsvormen van mensen bestuderen voordat ze bedelen. Ze onthouden wie genereus is.
De Dominicaanse politie heeft een Nederlander opgepakt met zes kilo cocaïne in zijn koffer. Hij had deze in een bloemetjesbeddensprei verstopt.
Ons model kan interessant zijn voor bijzondere ontwerpen.
Weten
Arend Schwab Delfts fietsonderzoeker
De fiets na ruim een eeuw wetenschappelijk verklaard #Fietsontwerp
Natuurkundigen uit Delft en de Verenigde Staten hebben eindelijk ontdekt waarom we niet van de fiets vallen. Marcel Hulspas Amsterdam V
Geef een fiets een flinke duw, en hij rijdt vanzelf rechtuit. Ziedaar het geheim van de tweewieler – het geheim dat er voor zorgt dat ook wij mensen, eenmaal op die fiets, niet gelijk omvallen. Maar hoe kan dat? Wat houdt de fiets overeind? Wetenschappers van de TU Delft en de Cornell Universiteit denken dat ze het mysterie hebben opgelost. Tot voor kort dachten natuurkundigen dat het te maken had met twee eigenschappen: ten eerste zouden de draaiende wielen een ‘gyroscopisch’ effect hebben, dat wil zeggen ze zou-
den een kracht uitoefenen die de fiets overeind wil houden. En de twee factor zou de ‘naloop’ zijn: het feit dat de plaats waar het voorwiel de grond raakt, net achter het punt ligt waar het verlengde van de stuuras dat zou doen; dat verschil maakt dat het stuur als vanzelf in de richting ‘rechtdoor’ wordt gehouden. Maar in Delft waren ze al verder. Onderzoeker Arend Schwab: ‘Wij wisten al jaren dat de gangbare verklaring voor de stabiliteit van de fiets te simpel was. Gyroscopische effecten en naloop helpen wel, maar zijn niet noodzakelijk voor de stabiliteit.’
Onmogelijke fiets Schwab en zijn collega’s ontwikkelden een wiskundig model waaruit bleek dat ze op 25 verschillende parameters moesten letten, om echt te kunnen voorspellen óf, en bij welke snelheden, een bepaalde fiets stabiel
was. En om te bewijzen dat de oude theorie onjuist was, bouwde hij samen met promovendus Jodi Kooijman een ‘onmogelijke’ fiets, de Two Mass Skate bicycle. Deze is voorzien van kleine extra wielen die het gyroscopisch effect van de echte wielen neutraliseren, en óók nog eens een (kleine) negatieve naloop. Die fiets zou altijd om moeten vallen – maar dat doet-ie dus niet. Is de wielerwereld met die 25 parameters nu wat wijzer geworden? Onderzoeker Schwab verwacht van wel: ‘De huidige fiets is ontstaan uit een lang evolutieproces. Aan het basisontwerp is sinds honderd jaar niets wezenlijks veranderd. Met ons model kunnen fabrikanten gericht gaan sleutelen aan de stabiliteit van hun fietsen. Dat kan vooral interessant zijn voor bijzondere ontwerpen voor ligfietsen, vouwfietsen en bakfietsen.’
9
Vraag aan de wetenschap
Hoe overtuig je soldaten om bij een opstand tegen het eigen volk te vechten? Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken
regimes hebben alleen steun van bepaalde bevolkingsgroepen: een stam, of een etnische of religieuze groep. De toekomst van zo’n groep is vaak afhankelijk van het lot van de leider die ze steunen. In Libië of Ivoorkust schiet het leger dus op burgers omdat ze daarvoor getraind en bedoeld zijn, omdat ze zonder macht geen toekomst hebben, en omdat het vaak niet ‘hun eigen volk’ is.
Antwoord van de lezer:
Politicoloog Lee Seymour van de Universiteit Leiden:
‘Als dictators denken dat dat een probleem gaat worden, schakelen ze buitenlandse huurlingen in, of soldaten van andere etnische groepen. Mijn oplossing: alle legers verbieden!’ (Ben Hoegaarden)
‘De vraag gaat eigenlijk uit van drie veronderstellingen. Ten eerste dat staten bestaan om hun burgers veiligheid en voorzieningen te bieden. Maar veel staten, vroeger en ook nu nog, houden zich liever bezig met het onder controle houden van hun onderdanen en het binnenhalen van geld. Ten tweede zijn de meeste legers niet bedoeld om het land te beschermen tegen gevaar van ‘buiten’, maar juist om de overheid te beschermen voor het eigen volk. Die legers worden met dit doel samengesteld en getraind. En de derde verkeerde aanname betreft het bestaan van een gedeelde nationale identiteit. Veel
‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de nationale wetenschapsfinancier.
TNO bouwt mee aan elektrische raketmotor
Paracetamol werkt niet goed in de ruimte
Delft Een Europees consortium met daarin TNO gaat een extreem kleine elektrische raketmotor bouwen. Met zo’n minimotor kunnen kleine satellieten, nadat ze met een raket in een baan om de aarde zijn gebracht, verder vliegen naar de maan. Bevrijd van de aardse zwaartekracht moet dat voldoende zijn. De minimotor ontleent stuwkracht aan ionen die ‘verdampen’ uit vloeibaar zout.
Houston Astronauten op weg naar Mars die last krijgen van hoofdpijn, hebben wellicht niks aan paracetamol. Dat is de voorlopige uitkomst van en onderzoek naar de effectiviteit van medicijnen die geruime tijd (in het International Space Station) in de ruimte hebben rondgevlogen. De onderzoekers vermoeden dat straling de pillen aantast, maar wie weet is er bij het inpakken iets mis gegaan.
Meer lezersantwoorden op www. depers.nl/vraagteken
Volgende week: Waarom krijgen oude mannen haar op hun rug en in hun oren? (ingezonden door Tomas Bruijnesteijn) Weet u het antwoord? Mail naar
[email protected].
Het geheim van de tweewieler wordt in Delft ontrafeld: de Two Mass Skate bicycle valt niet om. SAM RENTMEESTER/FMAX
Zeeschuimer blijkt vuilvervoerder #Vervuiling
Het plastic dat de mens in de oceanen laat rondslingeren, wordt door stormvogels opgegeten en op de Noord- en Zuidpool weer uitgepoept. Marcel Hulspas Amsterdam V
Stormvogels leven aan de kusten van de wereldzeeën, waar ze een kostje bij elkaar scharrelen dat vooral bestaat uit vis en visresten. En omdat je als afvaleter niet kieskeurig kunt zijn, eten ze ook grote hoeveelheden van het plastic dat dankzij de mensheid in grote hoeveelheden in zee rond-
drijft. Tot voor kort werd gedacht dat dat zwerfplastic niet verder kwam dan de vogelmaag, en dat de dieren daar uiteindelijk dood aan zouden gaan. Maar Jan Andries van Franeker van het onderzoeksinstituut IMARES heeft iets heel anders ontdekt: ze vreten veel meer plastic dan we dachten, en dat plastic hoopt zich niet op maar wordt vermalen en weer uitgepoept. Van Franeker deed onderzoek op Antarctica, het zomerverblijf van Wilson’s stormvogel. Antarctica is nog vrijwel niet met plastic vervuild, en Van Franeker kon met eigen ogen zien dat deze dieren daar elke zomer enkele tonnen plastic uitpoepen –
maar dan wel in héél kleine stukjes. Hij schat dat driekwart van een plasticmaaltijd na een maand weer uitgepoept is. Dat hoeft geen goed nieuws te zijn want bij dat vermalen kunnen giftige stoffen vrijkomen die in de darmen worden opgenomen. Bovendien wordt de plasticvervuiling van de oceanen op die manier over de polen verspreid. Van Franeker heeft berekend dat de twee miljoen Noordse stormvogels, die op de Noordzee hun kostje bij elkaar scharrelen (en daar ook veel Nederlands afval oppikken), jaarlijks zes ton plastic transporteren naar de Noordpool.
Hij keek wel uit
Klinkt wel chiquer
Als der Frühling kommt...
Galileo Galileï heeft na zijn veroordeling door de Inquisitie niet gezegd: ‘En toch beweegt zij!’ (de aarde). Dat verhaal is een eeuw later verzonnen.
De Encyclopaedia Brittannica werd 90 jaar terug verkocht aan het Amerikaanse postorderbedrijf Sears Roebuck en is nog steeds Amerikaans.
De bekende meezinger Tulpen uit Amsterdam is helemaal niet in Amsterdam ontstaan, zelfs niet in Nederland. Het was een Duitse schlager.
10
Als je het niet kunt realiseren, dan kun je er niets mee. ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL
Column
Stop kindersterfte! lke vier seconden sterft ergens op de wereld een kind onder de vijf jaar aan een ziekte die gemakkelijk te voorkomen of te genezen is. Dat is een schrikbarend cijfer. En toch is er reden voor optimisme, want vorig jaar stierf nog elke drie seconden een jong kind. Kinderrechtenorganisatie Save the Children zet zich met haar campagne ‘Stop Kindersterfte’ in om dit cijfer verder naar beneden te krijgen. Door medische zorg bereikbaar te maken, ook in de armste delen van de wereld. Door vrouwen tijdens hun zwangerschap goed te begeleiden en door voorlichting te geven over veilig bevallen, zuigelingenzorg en het belang van borstvoeding. In Nederland leidt diarree of longontsteking zelden tot de dood. Hoe anders is dit in grote delen van de wereld. Save the Children maakt voor honderdduizenden kinderen het verschil tussen leven en dood. Alle steun is daarbij welkom. Kijk op www.savethechildren.nl wat u kunt doen.
E
Marinke Ros Save the Children
Willie Wortels van de duurzaamheid #GreenDreamDistrict
De zoektocht naar de meest duurzame uitvinding van 2011 is in volle gang! Iedere week worden in het programma Green Dream District drie uitvindingen gepresenteerd aan een vakjury. Redactie De Betere Wereld Amsterdam V
De uitvinders zijn jongeren in de leeftijd van 9 tot 19 jaar. Tot nu toe hebben presentatoren Joris Putman en Levi van Kempen al behoorlijk wat innovatieve, creatieve en bovenal duurzame uitvindingen voorbij zien komen. Van een energiezuinige vrachtwagen tot oplosbare kauwgom, de Willie Wortels van Green Dream District kennen geen creatieve barrières. Dit seizoen is Stichting BizWorld één van de partners van Green Dream District. Het project BizWorld is een programma, opgebouwd rondom de simulatie van hoe een bedrijf werkt. Het laat jongeren ervaren hoe het is, als je persoonlijk in een bedrijf betrokken bent. Het project is bedoeld voor leerlingen in groep acht van de basisschool. In een groep (‘team’) van zes leren ze hoe ze een eigen bedrijf kunnen opzetten. Uniek hierbij is, dat ze op hun weg in ‘het bedrijfsleven’ worden wegwijs gemaakt en geholpen door een ondernemer. Zo zitten ze heel dicht op de praktijk en wordt de passie voor het ondernemerschap heel direct overgebracht.
Visie naast creativiteit De uitvinders van Green Dream District zijn creatief, maar beschikken ze ook over ondernemersvisie? Directrice van Stichting BizWorld Pauline van Dulken–Jansen houdt zich al jaren bezig met het stimuleren van ondernemerschap bij jongeren. ‘Kinderen denken ‘out of the box’. Ik ben
ONDERNEMEN... JONG GELEERD, OUD GEDAAN
Stichting BizWorld zet zich in voor een betere economische toekomst van Nederland. Door leerlingen in het basisonderwijs te laten kennismaken met ondernemerschap en leerlingen in het voortgezet onderwijs te laten kennismaken met de wereld van financieringen en investeringen. BizWorld leert leerlingen in het basisonderwijs de grondbeginselen van het bedrijfsleven, ondernemerschap, economie en geldmanagement. De leerlingen starten een onderneming die vriendschapsbandjes maakt en verkoopt. In een team van zes heeft ieder zijn eigen taak met als gezamenlijk doel: een bloeiende onderneming opzetten. Voor meer informatie zie onze website www.bizworld.nl of neem contact met ons op:
[email protected] of 040-2582725.
Pauline van Dulken-Jansen Jurylid
Elke zaterdag op National Geographic: Green Dream District.
groot voorstander van duurzaamheid combineren met ondernemerschap. Willen wij de welvaart die wij in Nederland en Europa hebben ook behouden, dan zullen wij in die combinatie verder moeten denken.’ Toen haar gevraagd werd plaats te nemen achter de jurytafel van Green Dream District 2011 hoefde zij niet lang na te denken. ‘Ondernemen en duurzaamheid gaan hand in hand. De uitvindingen zijn onwijs goed! Maar je kunt een geweldig idee bedenken, als je het niet kunt realiseren, dan kun je er niets mee.’ ‘The Green Switch’, ‘Magic Gum’, ‘The cheap shit’, maar ook, ‘de Groene rots’ en de ‘Carpool Yes’, allemaal hebben ze één ding gemeen: ze dragen bij aan een betere wereld. Zoals altijd kan er maar één de winnaar zijn. Iedere week wijst de jury één finalist aan die nog in de race is voor de
prijzen van 1.000, 2.000 of 5.000 euro. De Green Switch, een op Bluetooth werkende schakelaar die op het elektriciteitsnet aangesloten apparaten uitschakelt en de Carpool Yes, door het gebruik van Social Media mensen met elkaar in contact brengen om zo carpoolen nieuw leven in te blazen, zijn twee van de uiteindelijk twaalf finalisten van Green Dream District. Benieuwd wie de volgende finalist wordt? Kijk zaterdag om 18.00 uur naar National Geographic Channel en mis het niet! Iedere zondag, woensdag en zaterdag wordt Green Dream District herhaald. www.debeterewereld.nl, volg ons via Twitter: @debeterewereld of kijk op Facebook en YouTube.
X
11
in business Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Column Mark Leenards
BIC
olgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zullen de economieën van de vijf toonaangevende opkomende markten in 2015 gezamenlijk groter zijn dan die van de Verenigde Staten. Het BRICS-blok (Brazilië, Rusland, India, China en sinds kort ook Zuid-Afrika) zal dit jaar al omvangrijker zijn dan de Eurozone. Maar zijn alle BRICS inderdaad toonaangevend of is een andere afkorting meer op z’n plaats? De term BRIC is tien jaar geleden bedacht door de topman van Goldman Sachs en sindsdien mondiaal ingeburgerd bij beleggers. Over de toenemende macht van China is geen discussie mogelijk en ook de economische grootmachten Brazilië en India gaat het relatief voor de wind. De problemen die deze landen kennen, zoals een vastgoedbubbel, corruptie en een hoge inflatie zorgen ervoor dat de lokale kapitaalmarkten niet overspoeld worden. De overheden slagen er bovendien aardig in om speculatie tegen te gaan, behalve op de Chinese woningmarkt. De politieke situatie in Rusland maakt van het land het buitenbeentje van de BRIC-landen. De Russische economie is bovendien de kleinste van de vier en slechts iets groter dan de Neder-
V
landse economie. De hardnekkige corruptie wordt nauwelijks aangepakt, de inflatie is het hoogst van alle BRICS en tenslotte zijn er nog grote conflicten met buurlanden zoals Georgië. Rusland dankt zijn plaats in de BRIC-lijst eigenlijk alleen aan de roemruchte historie en de hoge olieprijs. Ook de toevoeging van Zuid-Afrika lijkt een politiek karakter te hebben; het is het enige Afrikaanse land dat in aanmerking komt voor deelname aan dit ‘pact’. Landen als Mexico en Indonesië staan er economisch eigenlijk beter voor, maar beleggers kunnen het prima houden bij ‘BIC’. Die economieën zijn in 2020 gezamenlijk ook groter dan de Verenigde Staten en zullen nog jaren in rap tempo blijven groeien. Dat geldt zeker niet voor alle opkomende landen.
Joop Krant (links), Uri Coronel en Rik van den Boog. PICS UNITED
Hoe Ajax toch mee kan tellen... El Clásico Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
Pokerwinst voor Europa
Saab gaat weer draaien
Amsterdam Europa profiteert van de sluiting van pokersites in de VS. Daar sloot justitie Full Tilt Poker, PokerStars en Absolute Poker op verdenking van gesjoemel (witwasserij, fraude,). Het Britse betwin.party (Real Madrid loopt in hun shirtjes) schoot vervolgens met 35% omhoog op de beurs.
Amsterdam Beleggers die nog aaandelen hebben in Spyker Cars hebben gisteren opgelucht gereageerd op het nieuws dat de machines van de in geldproblemen verkerende Saabfabriek weer gaan rollen. Saab mag van de Zweedse overheid vastgoedonderdelen verkopen, zodat er geld vrijkomt.
Het nieuwe verzekeren! verzekeren zonder provisie
De Pers volgt El Clasico de komende dagen. Bij Ajax-NEC zagen we hoop gloren voor Nederlandse clubs, als Barcelona en Madrid hun schulden moeten afkopen en niet meer mee mogen doen. Redactie Follow The Money Amsterdam V
De nieuwe tijdelijke Ajax-baas Joop Krant mocht zondagmiddag heel even niet naar binnen in de bestuurskantine bij NEC. Marcel Boekhoorn, NEC mede-eigenaar, had niet zoveel zin om de bancaire adviseur van Cyrte, een voormalige zakenpartner waar hij mindere momenten mee beleefd, juichend binnen te laten. Toch was het pesterijtje niet gericht tegen zegevierend Ajax, want Rik van den Boog, die zijn aftreden
had afgekondigd kreeg wel netjes een handje. De top van Ajax, die onder vuur ligt, zou met terugwerkende kracht nog wel eens het gelijk kunnen gaan halen. De club is winstgevend en voldoet aan de nieuwste strenge normen van de UEFA. Dezer dagen smullen we van de voetbalkunsten van Barcelona en Madrid, maar dat zou volgend seizoen nog wel eens anders kunnen zijn als de clubs hun schulden moeten aflossen.
Verliezen In een donderdag te verschijnen interview met HP/De Tijd waarschuwt UEFA-voetbalwaakhond Jean-Luc Dehaene, een oud-premier van België, dat Real (327 miljoen euro schuld) en Barcelona (442 miljoen euro schuld) wel eens uitgesloten kunnen worden van de Europese topcompetitie. De voetbalbond verordonneert dat de verliezen van clubs niet mogen oplopen boven 5 miljoen euro per jaar. ‘In het algemeen zijn het juist de belangrijkste Europese clubs voor
wie alle regels zullen gelden – kleinere clubs hebben wellicht minder moeite met de grens van maximaal 5 miljoen euro verlies’, zegt hij in het weekblad. Ajax leed vorig seizoen een verlies, dat het later compenseerde met de verkoop van Suárez voor 26,5 miljoen euro aan Liverpool. De club heeft geen schuld, maar een eigen vermogen van 40 miljoen euro, zei Rik van den Boog trots. Het zijn deze langere beschouwingen waar even geen verhaal voor is. Uri Coronel, de eerder al afgetreden voorzitter van de club, memoreerde het vrijdagavond allemaal nog eens in de kantine bij een besloten praatje bij de Amsterdamse voetbalvereniging WV HEDW, waar ook MSM meebalt. De oud-bestuurder zette zich af tegen ‘Telegraaf-journalistiek’ en had ook nog een boodschap voor VIhoofredacteur Johan Derksen. Deze eiste een stadionverbod voor Coronel, omdat hij het gewaagd te openbaren hoe lomp Johan Cruijff hem had behandeld. Grinnikend: ‘Dan kom ik híer toch kijken.’
Persis Hilton Plasterk en de Ritmanbibliotheek
De zwijgende PvdA-hoed en de afgeblazen veiling
Autoverzekering Laagste prijs Geen opzegtermijn
Geen kleine lettertjes Geen eigen risico
Bereken direct je premie op
www.witgeld.nl of bel 070-7101108
Wat is die Plasterk stil, wat is die Plasterk stil? De bonusbestrijder van de PvdA zei even niks toen afgelopen week bekend werd dat partijgenoot Ronald Gerritse vier ton zou gaan verdienen als nieuwe baas van de AFM. Wij hebben het niet bedacht hè, die armoedige Balkenende-norm. Dat zijn PvdA-normen en waarden. Maar die gelden kennelijk alleen voor hullie (ING bankbobo’s), en niet voor zullie (de PvdA-baronnen). Eerder piste universitair bestuurder en aanstaand senator André Postema al over de rand. Toen werd er iets gemompeld over netto-bruto, vakantiegeld en pensioenafrondingen en klopte het toch.
Goed, dat kan met deze Gerritse niet, want die overschrijdt de norm met een factor twee. En dus zwijgt de PvdA-hoed.
Ritman-bieb De panden van Ritman, de met financiële sores kampende plastic-bestekondernemer die vooral bekend is als oprichter van de Bibliotheca Philosophica Hermetica, zouden vrijdag onder de hamer gaan. Via een executieveiling van onder meer Ritmans bedrijfspand en zijn
woonhuis wilde de Friesland Bank openstaande schulden vereffenen. Maar de veiling is afgeblazen. Uit informatie op de DTZ Zadelhoffsite blijkt dat de panden onderhands verkocht zijn. Bronnen melden aan website FTM dat één grote partij de acht panden vorige week onderhands heeft overgenomen, tegen de marktprijs. Wie achter de koop zit, is nog niet bekend. Zou het Ritman zelf zijn via een ingenieuze constructie? Een opluchting voor Ritman: hij kan nu aan de Bloemgracht blijven wonen, met het kantoor van zijn bedrijf Helios drie deuren verderop. Nu nog even de problemen rond de bibliotheek oplossen.
Rokjesdag en Brilboek
Boeman X Factor weg
Máxima niet de mooiste
Terwijl de eerste rokjesdagen voorbijglijden, verschijnt vandaag een postuum boek van de overleden columnist Martin Bril.
Het meest gevreesde jurylid ooit en brein achter X Factor, Simon Cowell, stapt echt op als boeman bij zijn programma. Dat gerucht ging al weken.
Máxima haalt de toptien van mooiste royaltyvrouwen niet. Uit een internetverkiezing komt prinses Grace van Monaco als koningin.
%&/') %)! !$-&$/. - &*! $%A
;
$&)!! )$)
Za~jgg{lttw
Za~jgg{lttw
Za~jgg{lttw
Za~jgg{lttw
Za~jgg{lttw
Za~jgg{lttw
Ů
ƃŮ
ɝŮ
)2@<=?6 :8225<86 6<4:6 2<=6 6@ ?@2<6?6 2@ B566+ *) & ! */ +,&' $%+ -'*$ %+&,$ $+ /& /$*$& -'*$ +($*$ %$-*+ $
#" " % " "
ǖŮ
+7 2- - &2-/7- 7))),2/- 57- .
*) ! <5=2+=2< +?6:2+:62< *) ! > &$$>!% ' 6 636+ 62@66+ 4:<666 @6>
% "!
, )*-7- * # )++-
'(' -' +, -%$' $+,' ' '' &'-&+) '$'' '++)' #$ 09>7" B ( <@6 ? B86@<=?
"
ǯŮ
2286 <= 822<6
#" !" 5))+12$ *+1))$ ).-7 57--,$ 5 -
7))),2/- 57- .
!" #" "
% " " "
$
. .). $ . ,. . ).)$$ $ .)., . $$. . ..,*
)2 1))7 !- 2+ !-2- "-74 0 ' )2 *-/- 2+- ")23 ,-8)2- *23 1 2
!" #" ))5$ 8 2 5 $ 7&2-/
%--7 ) ,- )./-*--7,)23- 23 2 )77- /- )),6
++---, , /-)
"! %
'%% ! % & % -+!!#+%&!!%% % !% %% !% "-% +% #! %% %+% + % - ! %#% %% +%!!+#% %%(
%&/' ) %)! !$-&$/. "
! " " . $ 6B # > 0"9 B652B 9 0 1 9 0 1' 0 9 % &&! ,$$& / > --->!$-&$/.>! > !$!$-&$/.>!
! $%!$!$ ! "!$! !" #%#$%$!! %##" ""!
%! $ #""!$" %! ""# !" ! ! "!! $!! -*"#,2*'.--/"4'()#!&'0"'/#!1%#*#%#,,01/," #, -2*#3/"#, #0!&')1-3#/!-+$-/1 #*#)+#/0, *,"#,7##7'("###, /00#/'#+#1##,-3#/"#)13#/4/+" 1#//0##,),200# /+#1-.#,&/"#,##,/#*5!#,1#/ 3--/7'#,3,02,01--+! ',##,74#+ "+#1 2 #* " #,&6"/-+00%#'(&-.#,1#+-%#, #%/-#1#,',-,0 &-1#*#,72**#,-,02'1#/01# #01"-#,-+##,,%#,+ 3#/ *'($1# #7-/%#,
$! 9-3#/,!&1',%#,+#1-,1 '(1 9 5"/'#%,%#,"',#/ 9-$8#1&:!-+.*#1"'3#/0#*#))#/,'(#, 9/1'0%# /2')3,"#/#*5/2'+1##,74#+ "
/'(0'0.#/.#/0--,#,#$1 #1/#))',%-."#)+#/0,"#*,"7'("# /'(0#5!*1-#/'01#, #*01',%!'/!; ...,-#0*% .#/0--,0) +#/; .#/,!&1-#0*%)+#/+#17##7'!&1; ...,',"#/#, 1+ (/+50*.#,%/1'0-."#)+#/3,"#-2"#/0- 3'1 7'(,*1'(")+#/0+#17##7'!&1"20%#*"1&'#/3--/"#1-#0*%
'1//,%#+#,1'0%#*"'%1-1 (2,'
+23"#$##01" %#,#,-. 0'03, #0!&') /'"
! ,/-,7#4# 4',)#*-$,##+1#*#$-,'0!&!-,1!1-.+#1 -*"#,2*'.--/"4'()#!&3'1#*#$--, -$ 3'#+'*/#0#/31'-,0%-*"#,12*'.,--/"4'() #!&,*-33 *#7#/0/#'0
$$ !1#%-/'#/#'7#,&-1#*-3#/,!&1',%#,
MsM
We hebben een handen-uitde-mouwenmentaliteit. Nathalie van Woerkom Fusie- en overname-advocaat
#AKD Nathalie van Woerkom is een
van de weinige vrouwelijke fusie- en overnameadvocaten. Zeker nu Zuidaskantoren onder druk staan is het tijd voor ‘een Rotterdamse benadering’. ‘Ze kunnen me ’s nachts bellen.’
13
‘Rotterdamse aanpak’ effectief bij overnames
Mark Koster Rotterdam V
‘En wat is nu jullie businessmodel?’ Advocate Nathalie van Woerkom (40) kijkt de twee mannen glimlachend en vragend aan. Stilte. ‘Verhuur?’, vraagt ze. ‘Ja, verhuur!’, zeggen de mannen. De dialoog tussen de fusie- en overnameadvocate bij het Rotterdamse advocatenkantoor AKD is exemplarisch voor haar manier van werken. Van Woerkom, een van de weinige vrouwelijke fusie- en overname-advocates in Nederland, vertegenwoordigt het nieuwe denken in het vaak met opsmuk gedreven zakenwereldje. Zij belichaamt de nieuwe nuchterheid. Niet voor niets opererend vanuit Rotterdam, de werkstad. ‘Wij proberen mee te denken met de klanten en hebben een handen-uit-de-mouwenmentaliteit’, zegt de AKD-partner rijdend in haar auto, cruisend van klant naar klant. Zonder dat ze het hardop zegt, maakt de afgetrainde advocate (ze loopt om de dag 10 kilometer hard) duidelijk dat de wereld is veranderd. De vette jaren in de fusie- en overname-industrie, waarbij je met miljardentransacties snel geld kon verdienen, zijn voorbij. ‘De crisis heeft de markt voor overnames verkleind.’ ‘Goed en hebben jullie al een overeenkomst’, zegt ze. De mannen aan de andere kant van de tafel zijn directeuren van het Rotterdamse investeringsvehikel Waterford. Ze kent de heren al vijftien jaar. Het Waterford-duo wil voor 5,5 miljoen euro een loods kopen in de Rotterdamse haven en heeft al interesse van een verhuurder. Van Woerkom denkt hardop. ‘Heb je al nagedacht over de prijs? Is die huur écht geregeld?’, vraagt ze. ‘Ja’, antwoorden ze alsof ze een overhoring krijgen.
Haarvaten AKD is niet het grootste advocatenkantoor van Nederland, maar wel een van de meest stabiele. De Rotterdams advocatennegotie groeit elk jaar, in de jaren 2008 en 2009 misschien iets minder hard dan de Angelsaksische Zuidas-concurrenten, gestaag door. ‘Omdat we ons in de haarvaten van de economie begeven hebben we goede contacten in het grotere midden- en kleinbedrijf en bij familieondernemingen’, zegt Vincent Wibaut, de bestuursvoorzitter in de bibliotheek van de AKD-toren op Kop van Zuid in Rotterdam. AKD heeft daarnaast nog een grote notarispraktijk, en is specialist in het complexe bestuursrecht dat vooral vanuit de Bredase vestiging wordt uitgevoerd. ‘Daar zitten de bollebozen’, grinnikt Wibaut. ‘We doen veel overheidskwesties, maar ook echtscheidingszaken. We drijven op meerdere takken en zijn daarom minder afhankelijk van de conjunctuur.’ Zich hardop afzetten tegen de Zuidas doet AKD niet (volgend jaar
Advocate Nathalie van Woerkom houdt zich niet bezig met het mediatheater. FOTO’S: FRANK GROELIKEN
Van Woerkom
Nieuwe Neelie Nathalie van Woerkom werd al eens tot minister van Economisch Zaken benoemd in het zakenkabinet van Jort Kelder in Bij ons in de BV. De partner bij AKD staat bekend om haar ‘Rotterdamse’ aanpak en wordt ook wel de nieuwe Neelie genoemd (naar Kroes). MSM ging met haar op stap. Zie filmpje www.depers.nl
opent AKD er zelf een kantoor), maar het kantoor benadrukt wel ‘een andere mentaliteit’. Van Woerkom, ooit nog werkzaam bij Andersen tijdens de Enron-crisis (‘we vielen om na de onthulling’), onderhandelt de laatste maanden weer simultaan met (middelgrote) partijen (omzet vanaf 5 miljoen plus) over overnames. ‘Soms is het zwaar, dan word je ’s nachts gebeld door een ondernemer die z’n familiebedrijf eigenlijk niet meer wil verkopen, en cold feet krijgt. Dan moet je op hem inpraten, terwijl er de volgende dag een LOI (intentieovereenkomst) moet worden getekend.’ Wie een dag met haar meeloopt, staat in het Rotterdamse World Trade Center met groen-ondernemer Mar-
cel Broersma, ooit rijk geworden met de verkoop van Flexgroup, een IT-detacheerder, te praten over een nieuwe overname. Belangrijk discussiepunt: de timing van de overname. ‘Hou je er rekening mee dat er vakantiegelden moeten worden betaald?’, vraagt ze. Een uur later informeert ze bij de vastgoedbrutaaltjes van Waterford naar hun business en ’s middags sluit ze een deal tussen het investeringvehikel Newion en haar geldschieters. De bedragen die ze aan elkaar lijmt, plussen – zeker in geval van Newion – al snel boven de 50 miljoen. Van Woerkom is anders dan publiciteitshongere mannelijke streeppakken, minder gericht op het mediatheater. Hoewel ze elk jaar wel voorkomt
in het klassement van beste M&A-advocates beschouwt de juriste met MBA haar werk als dienstverlening. Op het kastje in haar kamer staan circa vijftig tokens met geslaagde transacties, te samen toch voor een paar miljard aan waarde. Haar grootste deal: de verkoop van biosciencebedrijf Pangenetics aan medicijnenreus Abbot voor 190 miljoen dollar. De moeder van drie kinderen uit Rotterdam is niet te beroerd om de duivelse details na te lopen in een deal. De closing van Newion liet weken op zich wachten, omdat er nog kleine lettertjes nagelopen moesten worden. Maar nu drinkt ze een glaasje champagne. Vanzelfsprekend uit de fles die ze zelf heeft meegebracht.
IJzers aan, fiets in de berm
Desparate Dries
Met je kop op een vibo
De winnaar van Sterren dansen op het IJs, voormalig wielrenner Michael Boogerd, wil schaatsshows gaan peuren uit zijn overwinning.
Dries Roelvink doet veel moeite om Gordon en kornuiten te overtuigen dat hij de perfecte vijfde Topper zou zijn. Hij heeft al 3 liedjes ingezonden.
Slimme Chinezen gebruiken een foto van Mischa Barton op de verpakking van hun vibrator, buiten medeweten van de actrice om.
14
Jonge meisjes kiezen voor het geluk van hun ouders.
Perspectief
Naema Tahir Juridisch romanschrijver
Het verboden huwelijk
De Insider Naema Tahir heeft altijd een mening over de actualiteit in huis, en ze is niet bang die naar buiten te brengen. De Hollands-Brits-Pakistaanse (1970), die als mensenrechtenjuriste in binnen- en buitenland werkte maar zich de laatste zeven jaar toelegt op het schrijven van essays en romans, antwoordt dan ook resoluut op de vraag wat ze van een eventueel verbod voor ritueel slachten (koosjer en halal) vindt. ‘Pijn hoort erbij. Moeten we niet kijken naar hoe dieren hun hele leven in hokjes worden gestopt, volgepompt met krachtvoedsel en medicijnen? Waarom die drukte over de laatste vier minuten? Ik vind het ook niet leuk als een dier trilt van pijn en angst, maar als ik vlees wil blijven eten, dan moet ik mijn verantwoordelijkheid nemen.’ In haar nieuwe roman Bruid van de
dood schrijft Tahir over importbruiden en over gearrangeerde huwelijken. Sophia groeit op in een Pakistaans-Rotterdams gezin. De hyperintelligente Sophia wil studeren en uiteindelijk voor het Pakistaanse leger werken als jurist. Haar ouders hechten meer belang aan een goed huwelijk, en denken in Sophia’s Londense neef Iskander een ideale match te hebben gevonden. Indringend beschrijft Tahir hoe de druk toeneemt op de 17-jarige Sophia om toe te stemmen in een gearrangeerd huwelijk, en hoe dochterlief huivert om haar ouders te trotseren. Bruid van de dood gaat over een verschijnsel, waar miljoenen meisjes en vrouwen te maken krijgen. ‘De meeste mensen in het Westen begrijpen er bitter weinig van. Omdat ze zelf nauwelijks geconfronteerd worden met sociale druk op het terrein van liefde en huwelijk, stellen ze zich bij gedwongen huwelijken iets simpels en primitiefs voor. Maar het is niet zo dat
die meisjes huilend in het huwelijksbootje stappen, met een geweer tegen hun voorhoofd gedrukt. In de media zie je alleen eerwraak, maar de druk op die meisjes is juist onzichtbaar. Ze zijn kikkers in een pan met kokend water, die niet onder de dwang uitkomen en blijvent zitten. Zie als zeventienjarige maar tegen je moeder in te gaan.’
Verspilling Tahir: ‘In Nederland zie ik jonge meisjes en jonge mannen, die niet voor eigen geluk en vooruitgang kiezen, maar voor het geluk van hun ouders. Daardoor zullen ze minder excelleren in onze samenleving. Een verspilling van mensenkrachten. Dat zit mij gewoon dwars. Over drie generaties zullen we dat minder zien, maar 70 procent van de tweede generatie haalt nog een bruid uit het land van herkomst. De helft van die huwelijken komt onder zware druk tot stand.’
Strengere inkomens- en leeftijdsnormen van de overheid helpen niet bij het bestrijden van importbruiden, stelt Tahir. ‘We hebben een mentaliteitverandering nodig. Ik zie nu dertigjarige moslima’s hun liefde parkeren. Ze willen geen Turk of Marokkaan uit het land van herkomst, omdat die minder hoog zijn opgeleid. Een Nederlander trouwen doet de ouders pijn. Dan blijven ze maar single.’ Voor alle duidelijk: het beschaafd meehelpen aan een huwelijk van je kind kan ook iets positiefs opleveren, denkt Tahir. ‘Mijn doel is niet om een aanklacht te formuleren. Bruid van de dood is geen pamflet. Ik wil laten zien hoe loyaliteit en schuldgevoelens een meisje tot zo’n huwelijk kunnen verleiden. Maar ik ben ook een mensenrechtenjurist. Dit is een juridische roman, waarin sharia en de rechten van de vrouw expliciet aan bod komen. Die meisjes hebben meer mogelijkheden dan ze zelf beseffen.’ Overigens oefenen niet-islamitische
Nederlandse ouders ook indirect invloed uit op de huwelijks keuze van hun kinderen: ze sturen hun kind naar paardrijden, hockey, naar een goed gymnasium, een specifieke universiteit. ‘Daarom kiezen ouders toch voor een witte school? Je wilt niet dat je kind met een moslim thuiskomt.’ Je kunt Tahir met recht een ervaringsdeskundige noemen. ‘Net als Sophia had ik te maken met een gedwongen verloving. In het boek heb ik die ervaring en die van miljoenen meisjes uitvergroot. Sophia is veel jonger, ze verlangt naar de dood. Mijn ouders hebben iemand voor me uitgezocht en ik heb nee gezegd. Als ik de keuze uit handen zou geven, zou ik een stukje soevereiniteit weggeven. Ik kom uit een groepscultuur, het geluk van mijn ouders is mijn geluk, ik wilde ze geen pijn doen. Als je uit zo’n groepscultuur komt, is individualisme een last, een zware taak. Maar je moet voor jezelf kiezen om volwassen te worden en te groeien.’
Jeroen Pauw
Juriste in Lagos
De impact van literatuur
Naema werd bekend toen ze tijdens een interview bij Jeroen Pauw de touwtjes in handen nam en een leesuurtje bij hem thuis suggereerde.
Tahir studeert rechten in Leiden, werkt bij de Leidse Rechtswinkel, VN-vluchtelingen in Lagos, en is mensenrechtenjuriste in Straatsburg.
‘Literatuur is op zoek naar waarheid, toont het menselijk tekort. Wat doen mensen in moeilijke situaties? Dat geeft inzicht bij de lezer.’
Het is lastig om nee te zeggen tegen een importbruid.
Perspectief
Antje Visser Debutant
15
#Moetje Debutant Antje Visser en routinier Naema Tahir hebben allebei romans geschreven over gearrangeerde huwelijken. Geen moord en doodslag, geen opgeheven vingertje maar het echte leven. Tekst Dirk Koppes Foto’s Frank Groeliken
De Outsider Nee, een ervaringskundige op het gebied van gedwongen huwelijken zoals Naema Tahir kun je Antje Visser (1982) niet noemen. Ze woont samen met een vriendje en is voorlopig niet van plan te trouwen. ‘Ik ben blij dat het mij niet is overkomen, dat ik niet uit zo’n familie kom.’ Als outsider bij de moslimgemeenschap werd ze toch een huwelijksinsider, doordat ze als vrijwilliger Nederlands gaf aan buitenlandse vrouwen in de Amsterdamse wijk Geuzenveld. 1 op 1 bij de vrouwen thuis. Een intieme situatie, die ontboezemingen in de hand werkt. En vragen om hulp. In hoeverre ga je daar in mee als hulpverlener? Een formulier invullen is tot daaraan toe, maar moet je tolken bij asielaanvraagprocedures bij de IND? Waar liggen de grenzen? Visser beschrijft in De Vrijwilligerster
hoe studente sociologie Willemijn de jonge Turkse importbruid Nuray Nederlands leert spreken. Al snel merkt Willemijn dat Nurays huwelijk met Mustafa geen sprookje is en dat geldproblemen het leven van de Turkse verzieken. Als ze maar een verblijfsvergunning had… Willemijn speelt graag de redder in nood, maar durft op het laatst haar huis niet meer uit, uit angst Mustafa of Nuray op straat tegen te komen.
Nachtmerrie Eigenlijk zou je het boek volgens Visser de nachtmerrie van elke hulpverlener kunnen noemen: wat kan er allemaal misgaan? ‘Ik heb zelf ook mijn grenzen overschreden. Dingen opzoeken op internet, bellen naar instanties. Daarna dacht ik: ik heb ook nog andere dingen te doen. Maar het gaat wel om mensen. Lastig om nee te zeggen. Valkuilen op een moreel vlak. Ik was niet goed in het afbakenen, ik zocht naar een manier om
altijd een aangenaam persoon te blijven.’ Narcisme was ook haar niet vreemd als hulpverlener. ‘Blij zijn met jezelf, dat speelt een rol. Ik vond het leuk om les te geven en tegelijkertijd interessante dingen mee te maken, een nieuwe wereld te ontdekken. Die wereld wilde ik ook in boekvorm laten zien. Ik schrijf als copywriter voor anderen, maar bij De vrijwilligster had ik voor het eerst het gevoel dat ik een roman kon schrijven die iets zou toevoegen. Het migrantenverhaal komt beperkt door in de media. Ik wilde laten zien dat gearrangeerde huwelijken niet alleen gaan over mannen die vrouwen overheersen. De praktijk is genuanceerder, ook tussen Nuray en Mustafa zijn er leuke momenten.. Ik wilde vooral laten zien hoe uitzichtloos de situatie van een vrouw als Nuray is. En hoe moeilijk het is om die te veranderen.’ Daarbij dreigt ze van Nuray een wel heel erg politiek correcte im-
migrantenvrouw te maken. ‘Het is maar net hoe je De Vrijwilligster leest. Nuray kan behoorlijk manipulatief zijn. Ze is een doemdenker, die niet snel in beweging komt. Geen pittig type, het overkomt haar allemaal. Ze stelt zich naar iedereen afhankelijk op. Met al die telefoontjes kan ze Willemijn behoorlijk op de zenuwen werken.’
Vriendschap Moeilijk om te zeggen of er echte vriendschap tussen leraar en leerling kan ontstaan. ‘Docent en leerling verkeren in zulke ongelijke situaties. Heel moeilijk om dat sociale contact zuiver te houden. Er is geen balans. De sympathie is oprecht, maar de een heeft de ander nodig, en niet vice versa. Leuk dat Willemijn bij de bevalling van Nuray is, maar ik vind dat wel heel ver gaan. En dan vertellen aan haar studievrienden hoe belangrijk ze is voor haar cursist. Hm, niet fraai.’
In hoeverre kun je een importbruid helpen als Hollandse hulpverlener? ‘Taal is een afgebakend gebied. Het maakt groot verschil of je Nederlands praat. Dan kun je winkelen en naar de dokter. Dat levert zelfstandigheid op en dat hebben die vrouwen hard nodig. Van altijd thuis achter de geraniums zitten is nooit iemand beter geworden.’ Antje Visser is optimistisch over de positie van importbruiden. ‘In Nederland hebben we geen getto’s waar je niet over straat kunt. Ik denk dat de situatie in Geuzenveld en vergelijkbare wijken automatisch verbetert als de traditionele generatie er niet meer is. Hun kinderen volgen steeds hogere opleidingen. Ik heb op de Vrije Universiteit gestudeerd en daar zat het vol met niet-westerse allochtonen. Ook de jongens in djellaba deden vrolijk mee met de studie. Geen probleem. Gearrangeerde huwelijken zullen vanzelf een zachte dood sterven.’
Filosofie
Narcisme
Frau Antje
Antje Visser studeerde literatuurwetenschap en filosofie. Ze gaf taalles aan Turkse immigranten in Amsterdam-West. Ze is tekstschrijver.
Narcisme is een obsessie met de persoon zelf (vaak het uiterlijk), egoïsme, dominantie, ambitie, gebrek aan inlevingsvermogen.
Duits reclamefiguur van de Nederlandse Zuivel Organisatie, bedacht in 1961: karikatuur van een Nederlandse boerenvrouw in klederdracht.
R63K 79 6M79
6?96F GAK9 UN
Å};I Q37AM{äº&
6?96F XMMQ I99Q AK;M Q37AMäº&1KG
!%#" $# '"#"%&$ %$('''+#"%)"+*"&'%()"" ##&'!"! !""*#%"%## '+8./381/.;991./.;>3?/8@9;.=?/;?961/8<//8>3=C98 ./;63451/-98-/8=;//;./@3481/7++5=/38=/8<3=/3=?+8 ./C/@3483<8+>@/6345<=/9?/;=;/00/8++;8++<=5+8./@348 7+55/63454++;9>./;/899;2/=.;91/8?+8./.;>3?/83< ./9:,;/81<=:/;2/-=+;/6++1@++;.99;./:;34<?+8./C/@348 @/6/;129913</=3<98</-2=/;1/6>5=97>./7+;98/ ./66+'+6:963-/66+>3=
?+8+/<=;9=+63+89++8=/791/8 ,3/./8?99;./<=>8=:;34<?+8F 3=3<//8<:/-=+->6+3;/:;34<.99;,;++5.99;./C/38=/;8+=39 8++6,/4>,/6./=9:@348
' ""+#%" /6/?/;=34.,34,/<=/663817/=./98./;<=++8./,983< @/;5.+1/8/?/;=34.,34,/<=/66381?3+98C/@/,@385/63< @/;5.+1/8'+8+0?3/;.9C/8,/=++6=>1//8?/;C/8.59<=/8 34738./;.+8?3/;.9C/8.;++1=>F,34 34?;+1/89?/;>@,/<=/663815>8=>,/66/87/=./ 6+8=/8;?3-/9:=/6/0998>77/;
F :/;1/<:;/5/=3<2/6++<83/=791/6345>@,/<=/66381 =/6/0983<-290:/;/7+36.99;=/1/?/8
$#)%&'()#( "&$# 3/;,34,/<=/635 )))++8=+6A.9C/8D/<87+;98/./66+'+6:963-/66+
EF:/;D/<
&'%#' "# !%#" $#
'!!#%%#$
'
&#(#')&"("%&'''*#&$$&)(# &'# $!#$##(&&*#'" "(#(#*#&%&$$ &)(+$!'$'''# &'##*#!! " (*#&)*#'$$&(#$&*#$##!! #$!#& &# #*##(&#$%( !#($(
#$
&$ &#
.?3/<:;34<F
"!$%!
'!!#
"%$
%!! !!#%%& 3/;,347+-2=3135>-5/;99"+B7/8=$/;?3-/9739?(/1/8/; 3/>@</.3+' //87+6312/=?/;<-2>6.31./,/.;+1+0=/<-2;34?/8 #!# %
+%&$%&,
**" $%&" -+=/19;3/@348/8
$=>>;./?966/.3138,6956/==/;<381/?>6./,9838//8/8?/69:8++;(/,@385/69?? *(348/8"9<=,><
%36,>;1
Maar zonder man kun je niet zwanger worden.
Uit & thuis
Het oudste meisje
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL: openbaar toilet
vereerd symbool een weinig
staat in VS
insect
1
Iedereen weet dat bewegen goed voor je is. Met deze roze Silan Beach Cruiser wordt bewegen pas echt leuk! Naast deze stoere fiets win je ook een Silan wasverzachterpakket. Deze wasverzachters zorgen voor een intense geursensatie en een heerlijk zachte was. Zo kom je extra fris voor de boeg!
achteraf bezoek
rivier in Polen
5 regelmaat
gemalin van Aegir
afgemat
rotan
stonde
3
2
antwoord betaald (Fr.) reeds
WIN! VANDAAG: Hotelbon Voucher t.w.v. €40,-. Met de Hotelbon Voucher kan 3 nachten gratis worden overnacht met 2 personen in ruim 3000 hotels in Europa. Informatie: www.hotelbon.nl
4
4
5
6
Cryptogram
5 7 6 1 8 3 2 9 4 1 8 9 7 2 4 3 6 5 4 2 3 6 9 5 8 1 7 7 3 4 8 5 1 9 2 6 9 6 5 3 4 2 1 7 8 2 1 8 9 7 6 4 5 3
Sudoku (vorige week dinsdag)
6 4 7 2 1 8 5 3 9
T&O
8 9 2 5 3 7 6 4 1
3 5 1 4 6 9 7 8 2
OPLOSSINGEN
BEL 0909-5010701 OF SMS NAAR: 3553
1 5 4 3 2 6 6 2 3 4 1 5
3
ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 09095010703 (€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar
3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele
2
Zweeds raadsel Mini-sudoku 5 6 1 2 3 4 3 4 2 6 5 1 2 1 6 5 4 3 4 3 5 1 6 2
6
1
telefoon). De lijst met winnaars staat op
www.puzzelland.com/depers
CRYPTOGRAM 1 Horizontaal: 1. Voor energie heeft dit spook kracht nodig (5); 3. Gewonde jonge elft? (9); 8. Van streek omdat een militair zijn mond moet houden (4); 9. Ambtshal- 3 ve het totaal in Engeland (5); 12. Mooi beeldverhaal? (9); 13. Persoon die uit bed stapt? (8). Verticaal: 1. Muziekmaten? (7); 2. Korte bewoordingen van een graaf? (5); 9 4. Rivier die weer naar boven loopt (2); 5. Wordt betaald om een roofdier vrij te krijgen (7); 6. Hierom draait het in de toe12 komst (2); 7. Ritmisch lied van de stratenmaker (7); 10. Van het gevolg liggen ze in Engeland niet wakker (5); 11. Zo spreekt een menigte slaven de meester aan (5).
SUDOKU 2 © Puzzelland/ Leen Groeneveld
4
5
6
7
8 10
11
13
8 9 7 6
3
1 3 7 9 4 5 6 8 6 4 1 B 7 3 2 4 8 6 2 9 7 1 5 3 5 9 C A
2
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
Heel bijzonder
an hij al praten?’ Ik sta met mijn zoon aan mijn hand midden tussen een kudde kleine meisjes. ‘Nee, maar hij kan wel een paar woordjes zeggen. Zoals bal, auto en mama.’ Tijn straalt trots. ‘En papa dan?’ Inkoppertje. ‘Nee,’ zeg ik, ‘Tijn heeft geen papa, Tijn heeft twee mama’s’. Alle ogen verplaatsen zich van Tijn naar mij. ‘Is Tijn geadopteerd?’ ‘Nee hoor, Tijn komt uit mijn buik.’ Ik zie de twijfel toeslaan. ‘Maar... dat kan helemaal niet.’ Wat een wijsheid. ‘Oh, ik begrijp het al,’ zegt het oudste meisje, ‘jij was eerst getrouwd met een man en nu met een vrouw.’ Slim. ‘Nee, dat niet. Goed bedacht hoor. Maar ik ben al heel lang met Tijn zijn andere mama getrouwd. Al voordat ik zwanger werd.’ ‘Maar zonder man kun je helemaal niet zwanger worden!’ ‘Nou, dat kan wel, maar het is een ingewikkeld verhaal.’ ‘Ik wil het wel graag weten.’ ‘Oké, nou. Als je geen man hebt waarmee je een kindje wilt maar je wilt toch graag een kindje, dan kun je naar het ziekenhuis gaan. En daar helpen ze je dan.’ Kijk aan, dat viel best mee. ‘Wat doen ze daar dan?’ ‘Eh... nou... er zijn mannen, die heel aardig zijn, en die denken: goh, misschien zijn
‘K
Voor meer informatie: www.silan.nl
Turks decreet
bouwen
Lezerscolumn Carla de Graaff
Voor 1 winnaar: een Silan fiets & wasverzachterpakket t.w.v. € 401,-
bekendmaken muzieknoot
17
A
B
er mensen die graag een kindje willen maar geen man hebben. Misschien kan ik die wel helpen. En dan... eh’ Ik heb ze onderschat. De verveling verschijnt nu in de ogen van het oudste meisje. ‘Oh, dat weet ik al. Dan brengen ze hun eitjes naar het ziekenhuis.’ ‘Eh, ja, nou, mannen hebben geen eitjes. Mannen hebben zaadjes. En inderdaad, die brengen ze naar het ziekenhuis.’ ‘Ja,’ gooit meisje 2 eruit, ‘en dan doen ze het eitje bij het zaadje en dan heb je een baby’. Just like that. ‘Eh… Ja! Wat goed van je’. Ik ben vreselijk opgelucht dat we niet hebben besproken hoe eitje en zaadje dan precies in mijn buik zijn gekomen, dus zeg blij: ‘En dat is Tijn!’. Stilte. Zes paar meisjesogen verlaten mij en gaan terug naar Tijn. Die staat nog steeds glunderend omhoog te kijken. Terwijl hij vertederd wordt aangekeken zucht een van de meisjes: ‘Wauw, dan is Tijn dus heel bijzonder.’ Zo is het.
Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl
Het weer Vandaag en morgen
Zomerse temperaturen
C
Selectie geplande OV-verstoringen: Den Haag (bus/tram) Morgen zijn er acties in het openbaar vervoer. De HTMlijnen (inclusief de RandstadRail) rijden tussen 9.00 en 14.00 uur niet. Dordrecht (bus) Morgen: Arrivalijn 7, 13 en 16. Halten Eemsteynplein, Professor Waterinklaan en Leerpark vervallen. Amsterdam (bus) Morgen: GVBlijn 21. Halten Bos en Lommerweg en Solebaystraat vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
Sales
[email protected] 088-0138801 Marketing
[email protected] Oprichter Cornelis van den Berg
Website www.depers.nl
Uitgever Ben Rogmans
Redactie
[email protected] 020-3460550
Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
Distributie
[email protected] 088-0131830
Art direction Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Vandaag
Morgen
De dag begint fris. Nadat de zon is opgekomen lost de mist op en loopt de temperatuur snel op. Het wordt 19 graden aan zee en 22 tot 24 graden in het binnenland. Vanmiddag is het vrij zonnig, maar in het westen trekken wolken over.
Het wordt vrijwel overal 20 graden en in het zuidoosten is 25 graden mogelijk. Hiermee leven we ruim boven onze stand van gemiddeld 15 graden eind april. Er zijn opnieuw flinke zonnige perioden en er staat weinig wind.
18
Ik durf zelfs te stellen dat hij na Londen nog een paar jaar doorgaat. Jos Hermens Manager Gebrselassie
Column 31 matches in 31 days
Het pensioen van Sander ij doet een stapje opzij. Naar voren. De bal komt diep. Maar wordt onderschept door de verdediger voor hem. Er is geen stadionklok hier in Monza, maar de wedstrijd zal schat hij ongeveer een half uurtje oud zijn. Eigenlijk heeft hij nog niets hoeven te doen. Dat wordt punten pakken vandaag! Zijn gedachten gaan naar het telefoontje met Clarence. De AC Milan-speler had twee jaar geleden aandelen gekocht van Monza, of hij niet zin had om daar te gaan keepen. Even had hij nog getwijfeld. Nee, niet vanwege zijn knie. Die hield het goed vol, dat zeker. Maar om nou weer met het hele gezin naar Italië te verhuizen. Het was toch goed toeven in Spanje? Zijn vrouw had uiteindelijk de doorslag gegeven, zoals altijd. Haar enthousiasme had hem overgehaald terug te komen uit zijn pensioen. ‘Tuurlijk doen we dat, Italië hebben we nog niet gehad’, had ze gezegd. En gelukkig maar, want het bevalt hem wel hier in dit stadje vlak bij Milaan. Alleen de sportieve resultaten vallen tegen, laatste staan ze, op het derde niveau van Italië. Een kans voor zijn ploeg. Maar de spits schiet naast. Zo winnen ze nooit van Spezia. Het is nog best warm zo in de zon in dit zwarte tenue. En wat zijn die tri-
H
bunes weer leeg. Wel wat anders dan de FA Cup-finale of het Nederlands elftal… Dan opeens verspeelt zijn verdediger de bal knullig aan de aanvaller van de tegenpartij. De weg ligt open, hij moet uitkomen. Fel stort hij zich op de bal, op de rand van zijn zestien meter. Het raakt zijn borst, zijn arm en gevaar geweken. Toch? Hij kijkt naar de scheidsrechter. Rood? ROOD? Hij was toch binnen het strafschopgebied gebleven? Dit kan niet waar zijn. Weg kans om te winnen. Hij gaat douchen. Denkt aan de toekomst. Het plan marketing voor Monza ligt al klaar, heeft hij samen met zijn schoonvader geschreven. Hij is hier voor de lange termijn, ook als hij stopt met keepen. Hoewel, eind van de competitie… een schorsing, een goede vervanger. Misschien was dit wel al de laatste wedstrijd van Sander Westerveld.
Thomas Rensen is ook te volgen via Twitter: @31matches
Drie Nederlanders naar Roland Garros
Nigeriaanse international Adefemi verongelukt
Parijs Arantxa Rus doet mee aan Roland Garros. Dat toernooi begint op 22 mei en duurt tot 5 juni. De Nederlandse is vanwege haar plaats op de wereldranglijst (98e) direct toegelaten. Bij de mannen doen Robin Haase en Thiemo de Bakker mee aan het grandslamtoernooi. Ook zij hoeven geen kwalificaties te spelen. De beste 104 tennissers van de wereld krijgen direct toegang.
Saloniki De Nigeriaanse international Olubayo Adefemi is in Griekenland verongelukt. De 25-jarige voetballer van Skoda Xanthi was op weg naar Saloniki en verloor de controle over zijn auto. Volgens de politie ging Adefemi in Saloniki de laatste details van zijn bruiloft regelen. De verdediger kwam afgelopen zomer naar Xanthi. Hij speelde drie interlands voor Nigeria.
Haile Gebrselassie loopt niet voor geld, alleen voor goud #Gebrselassie
meteen naar het hotel van Haile gegaan. Daar heb ik niks tegen hem gezegd. Wat moet je zeggen? We hebben als vrienden maar wat voor ons uit lopen staren. Hij was depri, down. Ik heb meteen zijn tickets laten veranderen, hij moest zo snel mogelijk naar huis, naar zijn familie.’
Het hardlooppensioen van Haile Gebrselassie was van korte duur. Zondag maakte hij alweer zijn rentree in Wenen. En hij wil méér: Olympisch goud in Londen. Iwan Tol Amsterdam
Addis Abeba
V
Wie denkt dat een hardlooplegende als Haile Gebrselassie geen twijfels meer kent of niet meer wordt geraakt door kritiek, die komt bedrogen uit. Eén kritisch artikel in The New York Times – november vorig jaar – was voldoende om de Ethiopiër, wereldrecordhouder op de 42,195 kilometer, te laten stoppen. Nou ja, voorlopig althans. Wat was het geval? In de week voorafgaand aan de marathon van New York was Gebrselassie hard gevallen op zijn knie. Zo hard dat meedoen aan de beroemdste marathon ter wereld onverstandig zou zijn, maar juist op dat moment verscheen in de krant een artikel waarin stond dat hij weliswaar zonder twijfel de beste was, maar dat Gebrselassie de competitie met zijn concurrenten wel opvallend vaak ontliep.
Journalist De 37-jarige pupil van de Nederlandse manager Jos Hermens was geraakt door de kritiek. ‘Vooral omdat die journalist een bekende van hem was, iemand die ook wel eens op bezoek in Ethiopië was geweest. Haile begreep daar niks van’, zegt Hermens nu. Gebrselassie liep tóch in New York, vastberaden de kritiek te laten verstommen. Maar na vierentwintig kilometer moest hij de strijd staken toen zijn knie ging opspelen. ‘Hij had daarna gewoon naar zijn hotelkamer moeten gaan. Maar Haile besloot om de persconferentie te doen. Daar voelde hij zich onder druk gezet. Eerst dat stuk, toen het uitvallen. De pers
Gebrselassie wint in Wenen. REUTERS
Wereldrecord Haile Gebrselassie is gisteren zijn wereldrecord op de marathon kwijtgeraakt aan de Keniaan Geoffrey Mutai. De 29-jarige atleet finishte in Boston in een tijd van 02.03.02. Het oude record van Gebrselassie stond op 02.03.59.
vroeg zich af of het niet tijd werd voor een nieuwe generatie. Haile heeft toen geantwoord in de trant van ‘Let’s stop, see you later’. Dat werd al snel uitgelegd als een besluit om te stoppen’, aldus Hermens. Die was niet meegegaan naar de persconferentie, maar was nog op het parcours. Op weg naar de finish in Central Park ging zijn telefoon plots keer op keer over. ‘Kranten uit de hele wereld hingen aan de lijn. Ik ben toen
B>i@
Gespecialiseerd
4 34
per gram (basis fijngoud)
`i@bcÊ
in het reinigen van vuilcontainers tot 1300 liter.
O~[xxz UO v b[ W] SxM
Actief voor bedrijven, verenigingen, stichtingen en (zorg)instellingen.
xv
¶vS MW~O¹ MO UxxSO ¹xv¶vz~WY
xx~ WO~¶MOvß UOO] xQ [¶zxß ^vOvß SxM·¶~Ovß ¶vMOvSxMß ¡W]
O~ß S]MOvß ~WY[M¶¶]MO~ß ·OO[ß ·~xxMà ^¶vMOvßMW¶^¶vß ·~W]Y¶v Ov Ux~]xSO" >¶~WO~ß x]Oß =~OW]WvSß i^OS¶ Ov¡
Voor meer informatie; www.levos.nl
x^¶ BMO]^O¶¶] ¶zO~¶¶ à < @Ov a¶¶S AL
LéVos Container Cleaning Maerlandtweg 30 2921 LC Krimpen a/d IJssel
Telefoon 0180-518380 Fax 0180-594404 E-mail
[email protected]
www.levos.nl
25
JAAR EEN VERTROUWD ADRES
O] à @W ^ ¡¶ à ~ zx^¶àOMO]^O¶¶]v]
Terug in Ethiopië kwam Gebrselassie al gauw tot bezinning. Hij ging naar het platteland en deed al snel weer mee aan een hardloopwedstrijd. Nog voor Hermens goed en wel geland was in Ethiopië om met zijn protegé te overleggen, zag hij op het vliegveld in Addis Abeba al op tv een reportage waarin Gebrselassie zijn comeback aankondigde. ‘Haile heeft nog zoveel plezier in het lopen, die motivatie is intrinsiek. Voor het geld hoeft hij het niet meer te doen. Daarom stond ik ook zo te kijken van zijn mededeling om te stoppen.’ In aanloop naar Tokio, waar Gebrselassie vorige maand zijn rentree zou maken, raakte hij opnieuw aan zijn knie geblesseerd. Dit keer was hij wél verstandig en zegde af. Afgelopen zondag maakte Gebrselassie wel zijn rentree, in Wenen, op de halve marathon. Die won hij glansrijk. Op de persconferentie voorafgaand aan de wedstrijd liet hij weten dat alles de komende jaren in het teken staat van Londen 2012, want een gouden olympische medaille ontbreekt nog op zijn palmares. Hermens: ‘Er zullen altijd mensen zijn die zeggen: dan is hij te oud. Natuurlijk kan het zo ineens gebeuren dat de sleet er op komt. Het moment om te stoppen is altijd lastig, dat zie je bijvoorbeeld aan Van der Sar. Maar ik zie geen enkel teken van slijtage. Hij is fit, leeft als een asceet en gaat elke morgen met een grote glimlach trainen. Ik durf zelfs te stellen dat hij na Londen nog een paar jaar doorgaat. Al is het maar om een paar veteranenrecords te verbreken.’
Gesink van start in de Waalse Pijl Utrecht Rabobank start morgen met zes Nederlanders in de Waalse Pijl. Ploegleiders Frans Maassen en Erik Dekker kunnen in de Ardense wielerklassieker beschikken over vier ‘nieuwe’ gezichten ten opzichte van de Amstel Gold Race. Robert Gesink doet ook mee. Hij kampte in de finale van de Amstel Gold Race nog met een verkramping, maar werd desondanks negende. Bauke Mollema, Laurens ten Dam, Tom-Jelte Slagter en Pieter Weening deden zondag niet mee aan de Amstel Gold Race, maar rijden wel in Wallonië. Mollema eindigde afgelopen week nog als tweede in de ronde van Vuelta a Castilla y Leon. Naast het viertal zullen Gesink, Bram Tankink, de Duitser Paul Martens en de Spanjaard Carlos Barredo starten namens Rabobank.
Helpers weg...
Voorbeeldfunctie?
Opmerkelijk ontslag
Marcel Meeuwis is door zijn club Feyenoord tot de orde geroepen. De voetballer kwam in aanvaring met een journalist van Voetbal International.
Real Madrids eigen erevoorzitter Alfredo Di Stefano weet wel wie er favoriet is voor deel II van ‘El Clasico’. ‘Madrid heeft geen karakter.’
Valeri Karpin is trainer en technisch directeur bij Spartak Moskou. Gisteren werd hij ontslagen. Door zichzelf dus...
Barcelona werd afgestopt door de terreinknecht van Real.
#Knollenveld
Waarom zou je een biljartlaken maken van je grasmat? Soms levert een knollenveld veel meer punten op.
Sport
19
Hoera voor het hotseknotsebegoniaveld
Thijs Zonneveld Amsterdam V
De terreinknecht van Real Madrid had de afgelopen week vrij. Hij mocht doen wat hij wilde. De hele dag koffie drinken, uit zijn neus eten, een siësta van een uur of acht houden – alles was goed, zolang hij maar niet met zijn tengels aan het gras zat. Order van de baas, José Mourinho. De sprieten in Bernabeu mochten onder geen enkele voorwaarde gemaaid worden, en ook niet besproeid. De reden: Barcelona kwam op bezoek. Met hoog (4 centimeter langer dan normaal) en droog gras rolde de bal trager en kwam het tiki-taka-spel van Barça niet uit de verf. Real Madrid pakte zowaar een punt. Het was niet de eerste keer dat Mourinho het veld gebruikte om zand in de tiki-taka-machine van Barcelona te strooien. Als trainer van Inter gaf hij de terreinknecht de opdracht het veld zo klein te maken als de regels het toelieten. En als coach van Chelsea vernielde hij het groene laken op Stamford Bridge door er zand en modder over te laten strooien. Bij Barcelona schreeuwen ze moord en brand over de trucs van The Special One. Ze vinden het onsportief. Zal best, maar Mourinho heeft groot gelijk. Als je de uitslag kunt beinvloeden door je eigen veld aan te passen, waarom zou je dat dan niet doen?
Regels De regels bieden de ruimte om te spelen met de afmetingen en de staat van het veld. De wereldvoetbalbond FIFA, de Europese bond UEFA en de Nederlandse bond KNVB hanteren minimum- en maximumafmetingen of geven clubs de kans om af te wijken van de norm als daarom wordt gevraagd. Daar kun je dus mee klooien. Een groot veld voor een team dat speelt met buitenspelers, een klein veld voor een ploeg dat het liefste zo compact mogelijk voetbalt en gokt op de counter. Er staat ook nergens geschreven dat het gras perfectpietjeprecies in orde moet zijn: als de bal rolt, dan is het al snel goed. De meeste clubs streven naar een veld dat erbij ligt als een biljartlaken. Dat is logisch als die club snel, aanvallend voetbal speelt. Zo eiste Louis van Gaal van zijn terreinknecht bij AZ dat het gras in het stadion 2,5 centimeter precies was. En ook dat er voor aanvang én in de rust gesproeid werd (hetzelfde gebeurt trouwens in Nou Camp). Volgens Van Gaal moet gras kort en een beetje nat zijn: dan rolt de bal het beste. En dat is in het voordeel van
Cristiano Ronaldo helpt een handje mee. REUTERS
het team dat aanvalt via snelle passes over de grond. Maar lang niet alle teams spelen tiki-taka-voetbal of iets wat er op lijkt. Er zijn zat clubs die hotseknotsebegoniavoetbal spelen. En wat voor een ondergrond is daarvoor beter geschikt dan een hotseknotsebegoniaveld? Een degradatiekandidaat die het vooral moet hebben van strijd en lange hijsen naar voren heeft meer aan een omgeploegde akker dan aan een biljartlaken. Die moeten het gras in hun stadion helemaal niet kort-
wieken, poedelen en cultiveren – ze kunnen de terreinverzorging beter overlaten aan een paar ongeïnteresseerde plantsoenmedewerkers van de gemeente.
Bakker Waarschijnlijk wordt het veld vaker als wapen ingezet dan publiekelijk wordt toegegeven. Er rust een taboe op. Het is ook niet iets om jezelf voor op de borst te kloppen natuurlijk. Tegen een terreinknecht zeggen dat hij een zo hobbelig, korrelig en pollerig
mogelijk veld moet fabriceren, dat is hetzelfde als de bakker vragen om een taart die smaakt naar een stuk stront. De terreinknecht van De Graafschap meldde in De Pers dat hij het gras knipt met een meetlatje: op 2,4 centimeter precies. En hij zei ook dat hij geen rekening houdt met de tegenstander. Misschien is dat waar. Misschien ook niet. Het veld van De Graafschap is dit jaar door de voetballers in de Eredivisie verkozen tot slechtste veld van de competitie (af-
gezien van de kunstgrasvelden van Heracles en Excelsior). Zo’n knollenveld is waardeloos voor al die hypertechnische ballerina’s van de topclubs, maar ideaal voor het ongepolijste vechtvoetbal van de Superboeren. Het draagt ongetwijfeld bij aan de succesvolle strijd tegen degradatie. Want goede terreinknechten maken een goed veld. Maar de beste terreinknechten maken het beste veld voor hun eigen ploeg. Oók als dat een hotseknotsebegonianaveld is.
‘Tok’
Der Andries
Koffie halen, Tomas
Het houtwerk blijkt met name Ajax en FC Twente dit seizoen dwars te zitten. Uit onderzoek blijkt dat beide ploegen 23 keer de paal of lat raakten.
Wat moet je met Louis als je Andries hebt? ‘Jonker heeft de trainingen de juiste impuls gegeven’, vindt Bayern-directeur Nerlinger.
Opvallende stagiairs in het trainersgilde: Tomas Galásek loopt mee bij Willem II, Sunday Oliseh is ter afronding van zijn cursus bij Ajax op bezoek.
"!#"#&%#!#
!&&&!" "%!#"! !#"%!!#'% % "!"#!#!#"!"#!# #$&"% !"% !" ! ! !" !"
!#"!#
" "
" """
!!
#!