INFORMATIEDOSSIER i.v.m. de realisatie van een nieuw Peru-inleefatelier een attractieve leerruimte voor mondiale vormingsprogramma’s voor studenten van de lerarenopleiding voor leerkrachten en leerlingen van het basisonderwijs voor groepen volwassenenvorming
WONEN & LEVEN IN PERU inleefatelier met uitgebreid educatief programma
in STUDIO GLOBO afdeling ANTWERPEN
Informatiedossier
Studio Globo
voorstelling Studio Globo is een ngo voor ontwikkelingssamenwerking en gespecialiseerd in mondiale en interculturele educatie. Een praktijkgericht aanbod voor leerkrachten in het basis-, secundair en hoger onderwijs wordt gekenmerkt door bijzondere aandacht voor vorming van leerkrachten, ervaringsgerichte werkvormen en didactische leermiddelen.
Meer gedetailleerde info over visie, aanpak, en aanbod is te vinden op de webstek www.studioglobo.be of in de voorstellingsbrochure: zie bijlage 1. Studio Globo is vooral gekend voor zijn leerkrachtenvorming en de vorming van studenten van de lerarenopleiding, zijn inleefateliers voor het basisonderwijs, uitgewerkte lespakketten, de uitleendienst van leskisten, het tijdschrift ‘Wereldreis’ (bij de 11.11.11-Wereldkalender)… Identificatiegegevens van de vereniging naam van de vereniging aard van de vereniging
historiek
afdelingen van de werking eindverantwoordelijke voorzitter Raad van Bestuur adres telefoon fax e-post webstek bankrekeningnummer ondernemingsnummer (vzw) RSZ-nummer aansluitingsnr Acerta kinderbijslagfonds Acerta aansluitingsnummer IDEWE
STUDIO GLOBO V.Z.W. – gesticht op 20.02.2003 i.n. Belgisch Staatsblad 5470/2003; NGO-erkenning dd. 05.05.2003. Studio Globo is de verderzetting van vzw Kinderwereldatelier/Educatief Centrum (°1987) en vzw Alians (°1998, zelf ontstaan uit fusie van Samenwerking Latijns-Amerika (1958) en Withuis Volontariaat (1955)) Antwerpen, Brussel, Genk-Bokrijk, Gent, Roeselare Piet Spanhove, directeur Hugo Wouters Otletstraat 28 bus 11 1070 BRUSSEL 02-520 05 30 02-520 91 11
[email protected] www.studioglobo.be 068-2352505-88 479 866 027 262/1761662-58 04/0143 8.124.754. 828654-4
Adres van uitvoering van het project Studio Globo afdeling Antwerpen Rolwagenstraat 73 2018 ANTWERPEN
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
2
Informatiedossier
Studio Globo
projecttitel
Wonen & leven in Peru een nieuwe attractieve leerruimte voor mondiale vormingsprogramma’s voor studenten van de lerarenopleiding voor leerkrachten en leerlingen van het basisonderwijs voor groepen volwassenenvorming
doelstelling
Realiseren van een volledig nieuwe inleefruimte ‘Peru’ met een oppervlakte van ong. 200m². Daarbij worden zowel het dorpsleven (bergdorp Ichuña) als een stedelijke setting (miljoenenstad Lima) uitgewerkt. Deze inleefruimte is bedoeld voor het organiseren van ervaringsgerichte inleefsessies met kinderen en studenten. Ook met groepen volwassenen kunnen we in deze ruimte werken.
uitvoerder
Studio Globo vzw Begeleidingsteam van educatieve medewerkers van Studio Globo afdeling Antwerpen, samen met een ploeg vrijwilligers. Voor de bouwtechnische begeleiding werken we samen met de architecten Paul Van de Poel en Jan Florizoone Voor het decor wordt een beroep gedaan o.a. op decorbouwer Jossn en zoon N.V.
projectbeschrijving
EEN NIEUWE INLEEFRUIMTE ‘PERU’ De nieuwe inleefruimte komt in de plaats van een 20 jaar oude inleefruimte waarin evenveel jaren een succesvolle educatieve werking plaatsvond.
1. BESCHRIJVING VAN DE EDUCATIEVE WERKING Doelgroepen De educatieve werking richt zich tot leerkrachten en leerlingen van de derde graad basisonderwijs en tot studenten van de lerarenopleiding, zowel lager- als kleuteronderwijs. Voor groepen volwassenen kan een specifiek programma worden uitgewerkt. Specifieke werksoort Het Peru-inleefatelier behoort tot de IUEP-werking: Inleefateliers met Uitgewerkt Educatief Programma. Deze betreffen een educatief traject
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
3
Informatiedossier
Studio Globo
met vier stappen: de vorming van de leerkracht, de voorbereiding in klas, het inleefspel in het atelier, en de nawerking in klas. Het begeleidingsmateriaal is voor hele proces uitgewerkt. Voor de leerlingen vormt het inleefatelier een beklijvende ervaring. De inleefruimte is een groot lokaal met een volledig uitgewerkt decor dat de leefwereld tegenwoordig stelt van mensen uit een land in het Zuiden (in dit geval: Peru), waarbij in deze laatste een deel de rurale leefwereld toont, en een ander deel de urbane leefwereld. Aan de uitwerking van de decors is uitgebreid onderzoek in Peru voorafgegaan. Het inleefspel, dat begeleid wordt door drie professionele medewerkers van Studio Globo en de klasleerkracht, laat de leerlingen toe om in de huid te kruipen van mensen uit het Zuiden en hun levensomstandigheden van binnen uit te ervaren. Doelstellingen Via de krachtige leeromgeving van de inleefruimte 'Peru' wordt op een aantrekkelijke, zeer aanschouwelijke en beklijvende manier een realistische beeldvorming i.v.m. de dagelijkse realiteit in een land in het Zuiden (in casu: Peru) bijgebracht. Dit kadert in de globale doelstelling van Studio Globo: • Studio Globo ziet de wereld als een boeiend en veelkleurig geheel met heel wat mogelijkheden en kansen. Heel wat uitdagingen ook, want lang niet iedereen op deze aardbol komt tot zijn recht. Vanuit het geloof in de fundamentele waardigheid van elke mens, streeft Studio Globo naar gelijke kansen voor iedereen en maakt, samen met vele bondgenoten, werk van duurzame ontwikkeling. In eigen samenleving en wereldwijd, want er is maar één wereld. • Studio Globo geeft impulsen om een open en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen te laten groeien. Dit is fundamenteel om te komen tot verbondenheid en solidariteit. Samen met leerkrachten en andere actoren stimuleert en ondersteunt Studio Globo leerprocessen. Dit gebeurt via een gevarieerd aanbod van vorming, begeleide werkvormen en leermiddelen, op maat van de verschillende doelgroepen. Dit zijn de operationele doelstellingen: - Het stimuleren van realistische beeldvorming in het kader ontwikkelingseducatie in de basisschool via vorming voor leerkrachten in functie en leerkrachten in opleiding en vanuit het voorbeeldland Peru. - Het aanbieden van een methodisch geheel van lespakketten en begeleide werkvormen in het kader van de Inleefruimten met een Uitgebreid Educatief Programma over Peru. - Leerkrachten en docenten worden gemotiveerd en toegerust voor mondiale en interculturele leerprocessen. - Leerlingen en studenten verwerven volgens leeftijdsniveau inzicht in Noord-Zuid thematieken en komen tot solidariteit. - Groepen volwassenen krijgen via de inleefruimte op een attractieve manier vorming rond beeldvorming i.v.m. het Zuiden. Concrete aanpak en verloop De leerkracht volgt een heel traject die start met een vormingsdag. Daarna gaat de leerkracht met zijn klas aan de slag voor een intensieve voorbereiding, met behulp van een handleiding, leerlingenboekjes en mediamaterialen. Als derde en meest beklijvende stap, brengt de klas een
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
4
Informatiedossier
Studio Globo
bezoek aan de inleefruimte Peru in Studio Globo Antwerpen. Tijdens dit inleefgebeuren worden kinderen (of studenten) ondergedompeld in “het leven zoals het is” in het betreffende land. Om de activiteit zoveel mogelijk impact te laten hebben, krijgen de leerlingen een actieve rol aangeboden. Door middel van een andere naam, andere kledij en bijbehorende taken, zullen de leerlingen gedurende een halve dag leven als een Peruaan. Op die manier eigenen ze zich een personage toe en voelen ze zich verbonden met mensen uit het betreffende land. Ze zijn het immers zelf een beetje “geweest”. De kracht van dit ervaringsgericht leren heeft zich door de jaren bewezen. Terug in de klas volgt nog een afrondende nawerking waarbij ingegaan wordt op de beleving van de kinderen en waarbij het inleefgebeuren teruggekoppeld wordt naar de realiteit in Peru. Inhoud van het Peru-inleefatelier Peru is een land waar, net als in zoveel andere landen, diversiteit troef is. Het leven in een stad verschilt enorm van dat op het platteland. Daarom ook kiezen we er bewust voor de klas steeds in twee groepen te splitsen en zo beide realiteiten aan bod te laten komen. Hier volgt een kort overzicht van wat er zoal aan bod komt tijdens het atelier. LIMA RIMAC = oude volkswijk in het centrum van Lima Lima, de hoofdstad van Peru, telt ongeveer 10 miljoen inwoners. De stad wringt zich tussen de uitlopers van de Andes, de kust en de omringende woestijn in een wirwar van straten, pleinen, huizen en handelszaken. Op de grote steenwegen is het een drukte van jewelste. Bussen proberen auto's de pas af te snijden terwijl mototaxi's zich ertussen zwieren. In de oudere volkswijken, zoals Rimac, vind je kleine steegjes. De inwoners hebben geen vast werk en proberen creatief de eindjes aan elkaar te knopen. Alberto lapt oude schoenen op en bewerkt leer, Henrile is sleutelmaker en Antonio typt brieven en verkoopt kranten. Ook de kinderen leveren hun bijdrage, na schooltijd. Zo zijn er kinderen die auto's gaan wassen, schoenen poetsen, snoep verkopen, ... Sommige kinderen sluiten zich aan bij een organisatie voor werkende kinderen. Via deze organisaties leren de kinderen opkomen voor hun rechten. In de comedor popular, de volkskeuken, bereiden vrouwen goedkope en gezonde maaltijden voor de buurtbewoners. Heel wat mensen gaan er regelmatig eten of halen er hun maaltijd af. Er worden ook cursussen georganiseerd in de volkskeuken : naaien, gezondheid, opvoeding. Bij de volkskeuken is een gemeenschappelijk waterkraantje. Dikwijls komt er slechts tussen 4 en 6 uur 's morgens water uit de kraan. Nochtans worden de tuinen van de mensen in de wijk Miraflores, een paar kilometer verderop, van 's morgens tot 's avonds rijkelijk besproeid. COMAS = jonge wijk aan de rand van Lima Elke dag komen boeren uit de Andesdorpen in de hoofdstad aan. Ze worden gedreven door de hoop op een goed betaalde job, goed onderwijs en gezondheidszorg. Maar ze worden geconfronteerd met werkloosheid en met woningnood. Het centrum van de stad zit potdicht, er is geen vierkante centimeter bouwgrond meer over. Aan de rand van de stad zijn nog lege terreinen. Het betreft zandgronden die eigendom zijn van grootgrondbezitters of van de stad. Deze nacht vond
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
5
Informatiedossier
Studio Globo
een grondbezetting plaats in Nueva Esperanza in Comas. Een organisatie die opkomt voor het recht op wonen bracht een tiental dakloze families op de been. Samen palmden ze een aantal gronden in en trokken er noodwoningen op. Via de organisatie proberen de families nu de eigendomsrechten van de gronden te bemachtigen. Eens dat in orde is, kunnen ze hun woningen beginnen verbeteren, waterleiding en elektriciteit aanvragen. Maar dat zou nog wel eens lang kunnen duren. ANDES ICHUÑA Na een lange reis van Lima naar Puno en van Puno door de eenzame bergen kom je aan in Ichuña. Dit dorp ligt op zo'n 4000 meter hoogte in de vallei van de rio Ichuña. Centraal in het dorp zijn een aantal belangrijke diensten: de registro civil, de policia,het gezondheidscentrum en de lagere en middelbare school. Tussen 18 en 21 uur is er elektriciteit dankzij een dieselgenerator. Dat is het moment waarop de computers op school aanfloepen en Radio Ichuña de ether ingaat. Radio Ichuña legt de band tussen Ichuña en de verderaf gelegen dorpsgemeenschappen. Ook de wekelijkse markt op het dorpspleintje zorgt voor die band. Dan zakken mensen uit de verschillende comunidades naar Ichuña af om er te kopen of te verkopen. De meeste inwoners van Ichuña en de omliggende dorpsgemeenschappen leven immers van de landbouw. Tijdens de markt brengen ze hun producten aan de man. De winkeltjes rond het dorpsplein spreiden hun koopwaar tentoon op tafeltjes. En dan kunnen de onderhandelingen over een goeie prijs beginnen .... KALASAYA In de zijdalen van de rivier Ichuña zijn kleine dorspgemeenschappen of comunidades gevestigd. Soms gaat het slechts over een groepje huizen dat rond de rivier of rond een centraal pleintje lijkt uitgestrooid. Zo ook Kalasaya, dat je enkel via een lang, smal, stenig pad vanuit Ichuña kunt bereiken. In Kalasaya wonen campesinos die aardappelen, quinua en bonen kweken. Je vind er ook herders. Tenminste als ze thuis zijn. Dikwijls zijn ze dagenlang onderweg met hun kuddes lama's, alpaca's en schapen. Van de wol weven de vrouwen mooie draagdoeken en warme rokken die hen tegen de bittere kou beschermen. De inwoners van Kalasaya proberen als hechte gemeenschap in harmonie met elkaar en met de natuur te leven. Zo is er bijvoorbeeld de jaarlijkse minga of gemeenschapsarbeid. Iedereen werkt dan mee aan een werk dat de gemeenschap ten goede komt, bijvoorbeeld nieuwe irrigatiekanalen, een brug, ... Harmonie met de natuur uit zich bijvoorbeeld in het oogstfeest. Dan wordt Moeder Aarde bedankt voor de goede gaven die zij jaarlijks schenkt. Na het plechtig moment wordt er gegeten, gedanst, en worden de bekers met maïsbier bijgevuld.
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
6
Informatiedossier
Studio Globo
2. FUNCTIE VAN EEN INLEEFRUIMTE IN HET EDUCATIEF PROCES Een inleefruimte is een attractieve leerruimte die met zeer grote zorg wordt uitgewerkt. Het betreft een leersetting die leerkrachten niet in de school kunnen realiseren en die een belangrijke meerwaarde geeft aan het educatieve programma. In een inleefruimte is een uitnodigende, motiverende, illustrerende inrichting aangebracht rond een land. Uitgewerkte decorelementen en een rijkdom aan authentieke voorwerpen en kleding uit het land (hier: Peru), maken het geheel levensecht. De voorstelling moet zo veelzijdig en zo generaliseerbaar mogelijk zijn b.v. door zowel stads- als plattelandssituaties uit te werken Het eigene van de werking van Studio Globo ligt in het gebeuren in de attractieve leerruimtes. Dit heeft een katalysatorfunctie voor de klaspraktijk. Door de prikkelende en aantrekkelijke leeromgeving buiten de school, in Studio Globo, wordt de werking rond mondiaal en intercultureel leren in de klas zelf gestimuleerd. Het belevingsmoment in Studio Globo zorgt voor een concrete meerwaarde. We bieden de kinderen een ervaring waarin we aanzetten geven om later dieper in te gaan op inzichten en vaardigheden inzake een open houding, respect, verbondenheid, solidariteit… Het realiseren van zo’n inleefruimte vergt een grote investering, die nadien wel zeer veel jaren rendeert. De huidige inleefruimte Peru heeft zowat 20 jaar dienst gedaan. 3. NIEUWE INLEEFRUIMTE Uitbouw van een volledig nieuwe inleefruimte Peru Dit volgens het bestaande concept en vanuit de ervaring van 20 jaar werking met inleefatelier Peru. Dit met de bedoeling tot een vernieuwing te komen, die noodzakelijk is vanuit verschillende motieven: - de bestaande inleefruimte is 20 jaar oud en versleten - inspelen op evoluties in Peru in het bijzonder en in het Zuiden in het algemeen (b.v. meer diversiteit, moderniteit ook in landelijke gebieden, enz.) - inspelen op evoluties inzake de scenario's voor inleefspelen in de inleefruimte. Volgende stappen zijn te ondernemen: - uittekenen van de nieuwe inleefruimte - uitwerken van een maquette - inrichten decors: zo realistisch mogelijk nabouwen van enkele stedelijke en landelijke realiteiten in Peru Vorm om de hoger beschreven inhoud over Peru uit te werken In de nieuwe decors van Peru willen we graag werken met reële beelden. Door middel van levensgrote foto’s van vergezichten (bv. berglandschappen uit de Andes, stedenbouw uit Lima) kan het realiteitsgehalte naar boven getrokken worden. Het leven in Lima wat wij voorstellen, willen we duidelijk blijven profileren als een volkswijk. Je ziet er huizen in aanbouw, volkskeukens, kleine winkels, …
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
7
Informatiedossier
Studio Globo
Om de overgang van stad naar platte land wat echter te maken, willen we een autobus plaatsen tussen beiden. Hierdoor zullen de kinderen beter aanvoelen dat je niet op 1, 2, 3 vanuit de stad op het platteland geraakt en omgekeerd, het zal een zekere barrière vormen wat opnieuw het realiteitsgehalte verhoogt. Het leven op het platteland willen we opnieuw in het teken stellen van landbouw. Het werken op velden blijft een belangrijke activiteit. Daarnaast willen we graag de moderniteit in het dorp binnenbrengen. Ook in de kleinste Andes-dorpen is moderniteit merkbaar. bereik
Per jaar nemen gemiddeld ongeveer 70 leerkrachten deel aan het inleeftraject, samen met ong. 1.540 leerlingen van de derde graad van het basisonderwijs. In 2008 waren er 75 sessies voor 1.643 leerlingen. Per jaar nemen gemiddeld ong. 210 studenten van de lerarenopleiding deel aan het inleefatelier Peru. (in 2008: 205 tijdens 8 sessies). Over 20 jaar gaat het al over zo’n 1.264 klasgroepen die het inleefatelier Peru meemaakten (dit zijn ong. 27.800 kinderen). Tevens ong. 4.200 studenten van de lerarenopleiding. Voor de realisatie van de nieuwe inleefruimte zijn de kosten vastgesteld op 98.525 euro (cijfers aug. 2010). Een gedetailleerde kostenraming is beschikbaar.
kostenraming
Aan de inkomstenzijde zoeken we nog ong. 30.000 euro. De benefietavond zal een klein stukje van dit bedrag bijbrengen. motivatie voor de het zoeken naar extra middelen
De zeer gewaardeerde werking van Studio Globo is een kostelijke werking. Ze is immers zeer personeelsintensief. Dit is te verantwoorden omdat het effect van deze werking zeer groot is. O.a. de grote vraag van de scholen naar het aanbod, dat steeds is volgeboekt, heeft al lang aangetoond dat het hier niet om een eendagsvlieg gaat. De kwaliteit van deze werking wordt bewaakt en gegarandeerd door permanente bijsturingen van het scenario en de bijbehorende lesmaterialen. Uit de werking zelf komen weinig inkomsten voort. We organiseren geen fondsenwervende activiteiten. We richten ons naar het onderwijs en proberen de factuur voor de scholen zo laag mogelijk te houden. Gelukkig kan Studio Globo rekenen op heel wat subsidies. Een aantal daarvan zijn structureel. Daarmee kunnen de terugkerende kosten voor het personeel en de gewone werkingsmiddelen worden gedragen. Voor sommige projecten, met grote eenmalige kosten, zoeken we extra middelen. We proberen ze te realiseren zonder dat ze de gewone werking met de doelgroepen in het gedrang brengen. De bouw van de inleefruimte Peru, is zo’n extra project dat een grote eenmalige kost met zich meebrengt. Vandaar het zoeken naar eenmalige extra middelen.
meerwaarde
De werking van de inleefateliers van Studio Globo hebben in de loop van de voorbije 20 jaar hun verdienste bewezen. Voor veel scholen zijn ze een vaste waarde, voor leerkrachten een motiverend project. Voor docenten is het een passende instap om de motivatie van studenten voor mondiaal en intercultureel leren aan te scherpen.
Wonen & leven in Peru
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
8
Informatiedossier
Studio Globo
Via dit project krijgt een goeddraaiende werking met een belangrijke impact, een verfrissende impuls. De noodzakelijke vernieuwing krijgt kansen en er zijn extra mogelijkheden voor een actualisering van de educatieve omkadering (scenario, lesmaterialen Peru). tijdsschema
De bouw van de nieuwe inleefruimte zal worden ingeschoven in de algemene verbouwingswerken van het pand. Deze werken zijn gestart in 2009 en we finaliseren ze in juni 2010. In september 2010 voorzien we een officiële opening en opendeurdag, o.a. ook voor de buurtbewoners.
bijlagen
Wonen & leven in Peru
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Voorstellingsbrochure Studio Globo Statuten van de VZW Voorstellingsfolder Peru-inleefatelier Jaarverslag 2009 Financieel verslag 2009 ….
nieuwe inleefruimte met uitgebreid educatief programma
9