SENIOREN WONEN EN LEVEN IN NUENEN

SENIOREN WONEN EN LEVEN IN NUENEN IN NUENEN IN GESPREK MET SENIOREN VAN 80 JAAR EN OUDER

oktober 2014 – mei 2015.

1

Informerend huisbezoek voor 80-plussers Mede naar aanleiding van de belangrijke ontwikkelingen in de zorg in deze tijd hebben de gezamenlijke Nuenense ouderenbonden (PVGE, KBO en ANBO), met medewerking van de LEV-Groep en de Gemeente Nuenen het project “Informerend Huisbezoek in Nuenen” gestart. In de periode oktober 2014 – mei 2015 zijn vrijwillige ouderenadviseurs van de ouderenbonden, ook bekend als VOA's, daarbij geholpen door vele extra vrijwilligers, op huisbezoek geweest bij mensen in Nuenen die tachtig jaar of ouder zijn. Het doel was tweeledig. Enerzijds wilde men meer inzicht krijgen in de leef- en woonomstandigheden van de senioren in Nuenen, om nu en in de toekomst de ouderen zo adequaat mogelijk te kunnen ondersteunen. Anderzijds wilde men de 80-plussers informeren over allerlei regelingen en voorzieningen, die voor ouderen van belang zijn. Door de gemeente zijn alle mensen in die leeftijd-categorie aangeschreven en uitgenodigd om zo’n gesprek te voeren, ook diegenen die geen lid van een ouderenbond zijn. In de periode oktober 2014- mei 2015 is met 30 procent van de mensen een dergelijk gesprek gevoerd. In dit rapport worden de bevindingen gepresenteerd, alsmede de aanbevelingen voor vervolgacties.

2

INFORMEREND HUISBEZOEK

RAPPORTAGE 120515

Aangeschreven personen Reacties Inmiddels afgezegd Te bezoeken

867 216 16 200

Ontvangen rapportages Totaal aantal personen

180 262

Nog te bezoeken adressen

22 (waarvan 5 nog niet toebedeeld)

Aantal alleenstaande vrouwen Aantal alleenstaande mannen Aantal echtparen

79 31 76

Aantal 80-minners

42

Leeftijdsopbouw: 72 1 73 2 74 0 75 7 76 3 77 5 78 10 79 15 80 45 81 26 82 28 83 28 84 26 85 11 86 17 87 5 88 8 89 7 90 8 91 3 92 4 93 1 94 1 95 1

In sommige situaties kwamen 80-minners in beeld, omdat zij de partner zijn van een 80-plusser.

3

WONEN. Woonsituatie.  Eigen woning  Huurwoning  Koopappartement  Huurappartement  Aanleunwoning  Verzorgingshuis  Inwonen  Kangoeroewoning

100 21 17 32 8 1 2 1

Bijzonderheden. 2x Altijd alleen geweest. 5x Partner in verpleeghuis. 1x Woont bij zoon in. 1x Zoon woont bij moeder in. 8x Bij nader inzien geen behoefte aan gesprek. 4x Inwoning aanwezig.

Opmerkingen m.b.t. wonen.  Over het algemeen is men tevreden over de woonsituatie en wil men zo lang mogelijk blijven wonen waar men woont.  Over het algemeen is het onderhoud goed. In sommige situaties zijn de woningen gedateerd. Niet overal is er sprake van “seniorenvriendelijk”.  Over het algemeen heeft men de woonsituatie goed in beeld.  Een enkele keer bestaat de wens om kleiner te gaan wonen, bijvoorbeeld naar een appartement.  In sommige situaties moet nog een onderzoek “seniorenproof” worden gedaan.  In veel gevallen waren de woningen reeds gelijkvloers of waren er gelijkvloerse mogelijkheden.  Rook- cq brandmelders waren in veel gevallen aanwezig. Daar waar deze niet aanwezig waren hebben wij er op kunnen wijzen.  Men bereidt zich voor op de toekomst: nadenken over herinrichting woning, maar ook andere mogelijkheden tuin (bijvoorbeeld bestraten).  Anderzijds worden ook mogelijkheden voor tuinonderhoud gerealiseerd.  Regelmatig komt de slechte toegankelijkheid van de appartementen aan de Vincent van Goghstraat aan de orde.  De deuren in de appartementen van het “Oog van Nuenen” gaan moeilijk open. Tevens geeft men hier aan dat de appartementen moeilijk te bereiken/te vinden zijn.  Er is weinig verhuisgeneigdheid. In een enkel geval wil men van een eigen woning naar een huur-appartement. Aangegeven wordt dat de huidige situatie in de woningmarkt dit in de weg staat.  Indien nodig ziet men over het algemeen ook mogelijkheden om een traplift of gewone lift te plaatsen.

4

                  

Bij het eigen woning bezit is in veel gevallen geen of weinig sprake meer van een hypotheek. In een enkel geval klaagt men over de onderhoudssituatie van de aanleunwoning. In een enkele situatie is een woonscan aan de WAG gevraagd. Hier en daar blijkt behoefte aan ruime en betaalbare seniorenwoningen. In deze is “betaalbaar” een relatief begrip. In de Jo van Dijkhof heeft men last van een afzuigingsapparaat dat vlak voor een appartement en balkon is geplaatst. De tuin wordt een steeds groter probleem voor ons. Een enkele maal horen we de wens om naar een kleinschalig seniorencomplex te verhuizen. In Nuenen zijn te weinig betaalbare seniorenwoningen. In een enkel geval is er sprake van slechte isolatie. Niet alle seniorenwoningen zijn voorzien van een lift (denk bijvoorbeeld aan de Vinkenhofjes). Woningen in de Jo van Dijkhof worden niet door alle bewoners als seniorproof ervaren. Is er een overeenkomst met bewoners Jo van Dijkhof m.b.t. eventuele zorgverlening? Parkeerprobleem door voorziening in de buurt (bijvoorbeeld school), waardoor de parkeerplaatsen ingenomen worden door bezoekers van deze voorziening. Bomen worden weggehaald (als ze al weggehaald worden) terwijl er geen andere voor terug komen. Regelmatig komt voor dat men op de begane grond reeds voorzieningen heeft getroffen. In een enkele situatie is er behoefte aan voorzieningen als verhoogd toilet en beugels. Diverse malen wordt geklaagd over het beleid met betrekking tot sneeuw ruimen. Regelmatig wordt geklaagd over de serviceverlening van verhuurders. Met een duur appartement meet men zich wel eens een te dikke jas aan; met name als men alleen komt te staan.

GEZONDHEID.  Op enkele uitzonderingen na kan men over het algemeen goed omgaan met de gezondheidsklachten.  De leeftijd in ogenschouw nemend geven 34 personen aan dat alles goed gaat. 10 personen vinden het redelijk  Regelmatig komt het gezegde “we leveren wel in” terug.  In een enkele situatie beperkt de gezondheidssituatie de mogelijkheid tot sociale contacten.  Onder andere met medicijngebruik is de gezondheidssituatie over het algemeen goed in de hand te houden.  Men maakt zich in sommige situaties (o.a. met name bij dementie) wel zorgen over de ontwikkeling naar de toekomst.  Over het algemeen is het beeld van de geestelijke gezondheid goed. In diverse situaties wordt zelfs de waardering “zeer goed” gegeven. 5

In de contacten kwamen de volgende gezondheidsperikelen in beeld:                                

(ouderdoms)suiker 8 Slechthorend 16 Moeilijk bewegen 39 Geheugen 1 Ontkalking e.d. 15 Hartklachten 23 Rugklachten 7 MS 1 COPD 9 Dementie (licht) 13 Stoma 2 Wordt minder 2 Veel medicijnen 1 Kanker 7 Spieren 1 Slechtziend/oogziekte 11 Evenwicht 7 Bloeddruk 8 Psychisch 1 CVA 7 Hernia 4 Pijn 6 Crohn 1 Parkinson 2 Impotentie 1 Lange ziektegeschiedenis 2 Hulpbehoevend 3 Darmklachten 3 Herseninfarct 1 Nieraandoening 2 Incontinentie 2 Reuma 2

MOBILITEIT. Om zich voort te bewegen maakt men gebruik van de volgende mogelijkheden:  Eigen vervoer 102  Openbaar vervoer 26  Door anderen 10 (bijvoorbeeld mantelzorg)  Rolstoel 4  Scootmobiel 9  Taxbus 6  Rollator 18  (Elektrische fiets) 59 6

  

Wandelen Invaliden parkeerkaart Brommobiel (45 km)

32 3 2

Bij dit onderwerp wordt nog het volgende aangegeven:  Geen eigen autobezit 23  Beperkingen 30  Vervoersvoorziening wenselijk 6  Het gaat steeds moeilijker 5  Tijdelijk wat minder 1  Wens invalideparkeerkaart 1 Door afkeuring is één persoon aangewezen op een brommobiel (45 km auto). Hij vindt dit een gevaar op de weg. Soms wordt aangegeven dat men moeite heeft om om te gaan met het digitaal NS abonnement. In sommige wijken kan men het openbaar vervoer moeilijk bereiken: het Eeneind is zo’n wijk, maar ook in de straten ten westen van de Weverstraat horen we dit geluid bij regelmaat. Een enkele keer wordt om informatie over de OV-chipkaart gevraagd. Misschien moeten we er in de “ouderen-media” een keer een artikel aan wijden, dat voorlichting over de OV-chipkaart zelfs in de thuissituatie is te geven. Op diverse plaatsen in het dorp dient de toegankelijkheid voor rolstoelers verbeterd te worden. In een enkel geval is er behoefte aan een parkeerkaart, ook als de betrokkene bijrijder is. Ik heb nu een indicatie voor drie jaar Taxbus. Wat daarna? Regelmatig wordt aangegeven dat het verkrijgen van een pasje voor de Taxbus niet gemakkelijk is. In een enkele situatie is het levensgevaarlijk hoe men gebruik maakt van een vervoermiddel omdat er geen andere mogelijkheid is. De vervoersvoorziening vind ik hier in het dorp zeer beperkt en senioren – onvriendelijk. Als we straks geen auto meer kunnen rijden, wat dan? Toegankelijkheid voor rollator wordt regelmatig niet goed gevonden: oneffenheden en sneeuw wordt niet geruimd. Stoplichten staan voor voetgangers erg kort op groen. 7

Er is te weinig mogelijkheid om onderweg te gaan zitten. Diverse keren wordt er op aangedrongen om aandacht te hebben voor het vervoer van deur tot deur voor senioren. Men vindt het niet juist dat de gemeente deze voorziening kan afwijzen op grond van een te hoog inkomen. Aangegeven wordt interesse te hebben in theorie “verkeersveiligheid”. Sneeuw ruimen wordt in Nuenen slecht beoordeeld.

TIJDSBESTEDING. Sportief. Gymnastiek, yoga Dansen Zwemmen Fitness Golf Tennis Nordic Walking Sjoelen Jeu de boules Dammen/schaken Kaarten: bridge, rikken Paard rijden Skiën Fietsen Wandelen Biljarten Voetbal

10 1 5 2 1 4 2 4 1 3 26 1 1 11 11 5 1

Cultuur. Theaterbezoek Carnaval Muziek: zingen Instrument Museumbezoek

5 1 7 6 2

Sociaal cultureel werk. Creativiteit

26

Educatie

8

Vrijwilligerwerk

30

Activiteiten binnenshuis Puzzelen

12 17

Het gaat dan om schilderen, fotografie, glas in lood, kaarten maken, quilten, edelsmeden, breien, schrijven, beeldhouwen. Denk aan les, kunstgeschiedenis, DorpsWerkplaats. Weverkeshof, gastvrouw, Zonnebloem, Wereldwinkel. Veelal op zichzelf gerichte mensen.

8

Lezen Tuinieren Computer, Ipad e.d. Kienen Genealogie/heemkunde Klussen Mantelzorg Dagopvang

48 24 8 3 4 6 4 6

Reizen, op pad gaan Ouderenbond in beeld Verzamelen Belangenbehartiging

11 26 1 2

Ook in clubverband.

Men levert mantelzorg. Men neemt als cliënt deel aan de dagopvang.

Opmerkingen:  Over het algemeen kan men zich goed vermaken.  Diverse keren is er behoefte aan ondersteuning bij computergebruik.  Regelmatig wordt aangegeven dat men tijd tekort komt. Dit heeft ook te maken met de dagindeling.  Bezoek aan partner in verpleeghuis of de zorg voor een partner thuis kost veel tijd: in dat soort situaties komt men niet toe aan eigen bezigheden/cq het onderhouden van het eigen netwerk.  Zelf het huishouden doen vraagt met het vorderen van de leeftijd ook meer tijd. Hierbij kan nog opgemerkt worden dat in de meeste situaties zelf gekookt wordt en dat men daar ook behoefte aan heeft.  Sowieso worden reguliere werkzaamheden thuis (koken, poetsen e.d.) regelmatig tot het onderwerp “tijdsbesteding” gerekend.  Regelmatig wordt aangegeven, dat men wil leren omgaan met de Ipad.  Gehoorproblemen staan groepsactiviteiten bij regelmaat in de weg.  Ongeveer algemeen kan gesteld worden, dat men zich nooit verveeld: regelmatig wordt zelfs aangegeven dat men het erg druk heeft.  Soms vallen mensen om je heen weg, waardoor het niet meer mogelijk is je hobby te blijven uitoefenen (bijvoorbeeld de “vierde hand” bij het kaarten.  Er zijn te weinig locaties voor activiteiten van kleine groepen senioren, met name op wijknivo.  De verplaatsing van de bibliotheek uit het centrum is nadelig voor senioren.  De TV speelt bij velen een centrale rol met voor ieder een eigen voorkeur.

HET NETWERK. Slechts in een enkele situatie wordt aangegeven dat men nauwelijks daadwerkelijk een netwerk om zich heen voelt: 3 keer scoort de waardering “weinig”, vier maal “geen netwerk te hebben” en vier maal de waardering “wordt steeds kleiner”. Drie keer is er sprake van het feit dat men geen kinderen heeft. In drie situaties werd aangegeven dat men geen contact meer heeft met (een van) de kinderen. 9

Over het algemeen is men positief over de eigen omgeving, het eigen netwerk waarbij men aan het volgende denkt:  Kinderen 92  Familie 16  Vrienden 26  Buren 61  Kennissen 9  Kleinkinderen (tel.) 6  Oud collegae 4  Clubs 30  Wijkvereniging 5  Diverse contacten 2 Bij dit onderwerp worden nog de volgende opmerkingen gemaakt:  Er dient rekening mee gehouden te worden dat kinderen vaak ver weg wonen. Zelfs komt regelmatig de term “familie ver weg” terug.  Vaak wordt gezegd dat men veel aan de kinderen heeft, maar dat men niet kan rekenen op structurele hulp uit die hoek, omdat de kinderen ook veel te doen hebben.  Soms is de lichamelijke situatie dermate dat men niet bij een ander op bezoek kan gaan.  Een goed functionerend netwerk wil lang niet in alle gevallen zeggen, dat daar ook hulp vandaan kan komen: het geeft meer een beeld dat men op dat moment een goed contact heeft met de desbetreffende omgeving.  Op deze leeftijd mankeren de vrienden en kennissen ook vaak iets.  Nu deelname aan activiteiten minder wordt ontstaat de behoefte aan meer andere contacten.  Geen behoefte aan andere contacten dan met mijn kinderen.  Ik kan met niemand in de buurt opschieten.  In deze wijk wonen allemaal jonge mensen die overdag niet thuis zijn, of men is zo oud dat men niet meer buiten komt.  Ik heb één dochter, maar die is gehandicapt.  Mensen ervaren gemis van de meest belangrijke dingen als het ergst, zoals slecht kunnen zien en slecht kunnen lopen.  Je ziet ook situaties waarin men op hoge leeftijd nog naar Nuenen verhuist i.v.m. de aanwezigheid van de kinderen in de omgeving.  Mensen die met zijn tweeën zijn geven aan dat contact maken met eenlingen moeilijk is. Anderzijds geven mensen die alleen zijn aan dat het contact maken met mensen die met zijn tweeën zijn moeilijk is.  Je bent ook je hele leven bezig geweest met andere dingen, waardoor je geen aandacht had voor je omgeving. Je zult nu opnieuw moeten investeren.  Zolang als het kan wil men de regie blijven behouden over het eigen leven.  Als men weinig of geen contacten heeft, is dat vaak ook de wens van de persoon zelf.  In diverse situaties, met name bij alleenstaanden, dreigt vereenzaming.  Daar waar partner in verpleeghuis verblijft, wordt dit signaal door de thuiswonende aangegeven.  Om verschillende redenen valt hulp uit de buurt niet direct te verwachten: 10

-

     

In de omgeving leven overwegend senioren die genoeg aan zichzelf hebben en daardoor niet in staat zijn de helpende hand naar hun buren uit te steken. - De jongere volwassen bewoners hebben het druk met hun eigen werk: overdag zie je ze nauwelijks of helemaal niet. - De jongeren hebben het vervolgens druk met (de organisatie van) hun eigen gezin. Onze kinderen wonen niet in de buurt, dus daar kunnen we nauwelijks op rekenen. Zelf word ik ook te oud om te helpen. Men heeft in de eigen omgeving een sociaal netwerk opgebouwd waar men graag toe wil blijven behoren. In deze verstaat men onder omgeving: de wijk, de omgeving daaromheen, het kerkdorp, de gemeente. Degene die aan mij mantelzorg zou kunnen bieden, heeft het al druk genoeg met de mantelzorg voor zijn eigen partner. Onze kinderen kunnen niet zo goed met elkaar opschieten. Soms wordt aangegeven dat er bij ziekte te weinig aandacht is vanuit de ouderenorganisaties.

INSTELLINGEN. Geen instelling in beeld Thuiszorg

86 48

Zonnebloem Verpleeghuis Particulier Klussendienst Mantelzorg

9 6 13 2 9

Het betreft hier Persoonlijke Verzorging (10), Huishoudelijke Hulp (38) en Alarmering (1). Het betreft hier opname en dagbesteding.

Een enkele keer is de vraag aan de orde: Wat doet de gemeente met het mantelzorgcompliment?

Hierbij zijn nog de volgende opmerkingen aan de orde:  Een enkele keer wordt er geklaagd over een medewerker van het Servicepunt. Ook wordt aangegeven dat vanuit het CMD niet altijd op de juiste wijze wordt gereageerd.  Een enkele keer is men juist zeer tevreden over een medewerker van het Servicepunt.  Het voordeel van het zorg verkrijgen via een instelling is de continuïteit: ook in vakantie perioden kan men op zorg rekenen.  Regelmatig wordt aangegeven dat men op de hoogte is van het Informatiebalie CMD aan de Berg. Daarentegen merken we ook regelmatig dat men er totaal geen weet van heeft.  Regelmatig wordt aangegeven dat men angst heeft geen hulp meer te kunnen krijgen op het moment dat dat in de toekomst mogelijk mocht blijken.  Personen die reeds zorg hebben uiten regelmatig bezorgdheid of het in de toekomst nog wel voortgezet zal worden.

11

     

In beide voorgaande gevallen hebben we doorgaans de cliënten op de hoogte gebracht van de procedures die gevolgd gaan worden. Tevens werden zij gewezen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. De term “gebruikelijke zorg” is over het algemeen aan de orde waar het aan de orde dient te zijn. In een enkel geval zien we hier een exces waarbij afgevraagd kan worden hoe lang men dit volhoudt. Daar waar het gaat om echtparen zien we over het algemeen de juiste ondersteuning naar elkaar: men geeft gezamenlijk vorm aan het in de hand houden van de situatie. Er zijn vakantie accommodaties die de mogelijkheid hebben om (persoonlijke) zorg aan te bieden, o.a. Landal. In een enkele situatie kan het verminderen van huisvuil ophalen tot problemen leiden. Soms wordt het als een probleem gemeld dat men van een Eindhovense instelling gebruik moet maken, terwijl in Nuenen ook een soortgelijke voorziening is (bijvoorbeeld audiologisch onderzoek).

FINANCIËN. Met betrekking tot dit onderwerp is dusdanig gerapporteerd dat daaruit niet altijd op te maken is dat men bij het voeren van de administratie ondersteuning verkrijgt en wie die ondersteuning dan geeft. Uit de rapportages kunnen we wel de volgende gegevens halen:     

Geen financieel probleem Matig rondkomen Te hoge lasten Zelf administratie voeren Mantelzorg voert administratie

155 8 1 48 24

 

Vriend voert administratie Extern uitbesteed

2 12

Het betreft hier vaak een van de kinderen. Hierbij gaat het meestal om het Invullen van de belastingformulieren, maar ook om het opnemen van geld bij de bank.

Mijn man was best handig, dus knapte hij veel klussen zelf op. Nu hij er niet meer is, ben ik aangewezen op mensen die ik voor dit soort zaken moet betalen. Dat komt voor mij financieel een heel stuk ongunstiger uit. Met het inkomen van twee personen kan men goed rond komen, maar soms maakt men zich wel zorgen over de toekomst als een van de partners weg valt.

TOEKOMST. 

Optimistisch, positief

70 12

Ambitie, (vol) vertrouwen,



Deze situatie behouden

44



Afwachten

31



Zorgen, niet zo rooskleurig

23

 

Begrip voor verandering Het hoeft niet meer zo nodig.

2 2

nieuwsgierig, gewoon doorgaan, hoop op betaalbare zorg. Zelfstandigheid, eventuele aanpassingen, zo nodig met extra hulp/hulpmiddelen. Toekomst moeten we aanvaarden, komt vanzelf, komt tijd komt raad, we zien het wel, bij de dag leven, er kome wat komt, realistisch. Passende zorg, onverwachte dingen, veranderingen, wegvallen partner, eenzaamheid, verwacht fysieke problemen, ze houden mij wel klein, zorgen voor generaties na ons.

Duidelijk is dat men bij regelmaat stil staat bij de toekomst. Dit blijkt ook uit het aantal personen dat zich uit voorzorg inschrijft voor een woning die meer voldoet aan de behoeften van een senior. Het blijkt ook dat niet alle woningen op dit moment geschikt zijn om tot in lengte van dagen te blijven wonen. Hier en daar dienen nadrukkelijk aanpassingen plaats te vinden. In voorkomende gevallen zijn mensen daarop ook gewezen of is de WAG in beeld gebracht. Het gaat nu redelijk goed, maar kunnen wij (als het nodig is) over bijvoorbeeld vijf jaar ook nog gebruik maken van voorzieningen, zoals een traplift of een unit in de achtertuin? Hoe werkt het in de toekomst als er plotseling zorg of een voorziening noodzakelijk is? Stel dat we allebei tegelijk wat krijgen, wat dan? Ik ben nu de negentig gepasseerd en gelukkig nog goed gezond. Maar wat als dit anders wordt? Zijn de verenigingen waar wij lid van zijn al voldoende voorbereid op de toekomst voor hun leden, m.a.w. in welke mate kan ik een beroep doen op de vereniging of club waar ik lid van ben. Ik hoop dat ik straks geholpen blijf worden bij het aan- en uittrekken van mijn kousen. Mijn vrouw is daar helaas niet toe in staat. Wij hopen dat we onze huishoudelijke hulp kunnen blijven behouden. De situatie over de toekomst wordt te donker voorgesteld.

13

Bij (partners van) dementerenden is zorg over de toekomstige veranderingen m.b.t. dagbesteding t.b.v. dementerenden. Kan ik in de toekomst mijn elektrische rolstoel wel houden? Kan ik dat straks wel betalen? Diverse keren wordt aangegeven dat men benieuwd is naar het resultaat van het project “Informerend Huisbezoek”. De toekomst wordt steeds korter. Regelmatig maakt men zich zorgen over de op handen zijnde herindicatie: krijgt men de hulp nog en blijft dit te betalen? Regelmatig hoor je: in wat voor wereld zullen onze kleinkinderen terecht komen? Met name wordt opgezien tegen het verhuizen naar een intramurale instelling. Carpe Diem!

DIVERSEN. In dit gedeelte nog een aantal opmerkingen die niet in het voorgaande weer te geven zijn. Het kan een opmerking van een eenling zijn, maar het kan ook meer algemeen zijn. Elke opmerking is echter van belang om vast te blijven houden.           

Over het algemeen worden de gesprekken positief gewaardeerd. Men wil vaak veel kwijt over het verleden en in die zin lopen de gesprekken als het ware als vanzelf. Bij de vrijwilligers komt het voeren van de gesprekken als plezierig over. Over het algemeen is men goed op de hoogte van de veranderingen. Men volgt de publicaties in deze en men vindt het ook belangrijk dat hierover goed wordt gecommuniceerd. Het feit dat we een wegwijzer en folders achterlaten wordt positief gewaardeerd. Informatie over testament en levenstestament lijkt belangrijk. Bij regelmaat komt het oorlogsverleden bij de mensen naar boven of andere traumatische verhalen. Over het algemeen geeft men aan zelf met het CMD contact op te nemen als dat nodig is. Gevraagd wordt of de uitzendingen van de LON ondertiteld kunnen worden voor doven en slechthorenden. Het lijkt zinvol om eens een artikel over “alarmering” te plaatsen in de lokale media en de contactorganen van de ouderenorganisaties. Stoplichten staan voor oudere voetgangers overwegend te kort op groen. De Zuster Célinehof zou beter opgeruimd kunnen worden. Met name in het najaar is hier veel overlast van bladeren. 14

     

Diverse voorzieningen worden de laatste jaren slechter verdeeld over onze woonplaats: brievenbus, huisarts, bibliotheek, apotheek, bushalte. De informatie vanuit de gemeente over de veranderingen is onvoldoende en dat leidt tot spanning bij ouderen. Daar waar nodig is gewezen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. Er is nauwelijks belangstelling voor vervolggesprekken. Diverse malen is het verwonderlijk hoeveel men in het leven mee heeft moeten en kunnen maken. De ouderenbonden zouden meer moeten doen aan het realiseren van kortingen en het bekend maken hiervan.

Conclusies en aanbevelingen. 01. We hebben ongeveer 75% van de 80-plussers niet bereikt met een bezoek. Wij vermoeden, dat juist in deze groep “afwezigen” het grootste percentage aanwezig is waarvoor een dergelijk bezoek positief zou zijn. Aanbeveling is om via het ledenbestand van de ouderenorganisaties adressen te selecteren van de 80-plussers die zich niet hebben opgegeven voor een gesprek. Vervolgens deze personen dan nogmaals in de gelegenheid stellen om deel te nemen aan het project “Informerend Huisbezoek”. Het is natuurlijk ook mogelijk de gemeente hierin een rol te laten spelen. In beide situaties zou uitgegaan dienen te worden van een andere opzet, waarbij de cliënt niet meer behoeft te reageren om aan het project deel te nemen. Er wordt dan een telefonische afspraak gemaakt met personen die niet gereageerd hebben. Tijdens dit telefoongesprek kan dan alsnog aangegeven worden dat men aan een dergeijk gesprek geen behoefte heeft. 02. Steeds meer senioren blijven in hun eigen vertrouwde omgeving wonen. Zij hebben vaak een mentaliteit van “ik red het wel”. De kans is dan groot dat grenzen worden overschreden. Zeker grenzen m.b.t. de persoonlijke veiligheid en de minimaal geaccepteerde levensstandaard. Controle voor deze groep blijft dus heel belangrijk. Hierdoor wordt de rol van de wijkverpleegkundige steeds belangrijker. 03. Door het steeds langer in de vertrouwde omgeving blijven wonen, dient de sociale controle een grotere rol te spelen. Wijkverenigingen, verenigingen van eigenaren, bewonersverenigingen e.d. kunnen hierin een belangrijke functie vervullen. 04. Er dient aandacht te zijn voor de individuele opmerkingen die vermeld staan op pagina 2 en 3 van dit rapport. 05. Een veelgehoorde klacht gaat over het beleid met betrekking tot het ruimen van sneeuw. Men voelt zich hierdoor beperkt in de mobiliteit en het zelfstandig functioneren. 06. De toekomstige ontwikkeling van de toename van leeftijd betekent eveneens een toename van gezondheidsklachten. Vaak wordt de term “we leveren wel in” gebruikt als het over de gezondheid gaat. Door de sterke vergrijzing dienen inwoners van Nuenen c.a. (jong en oud) op dit proces voorbereid te worden. Speciale aandacht hierbij voor de te verwachten toename van het aantal dementerenden. De gemeente dient hierin verantwoordelijkheid te nemen. 07. Er dient aandacht te zijn voor diverse vervoersvoorzieningen, zowel lokaal als regionaal en bovenregionaal. Er dienen goede omstandigheden te zijn om van de diverse mogelijkheden gebruik te maken. De hoogte van het inkomen mag 15

geen belemmering zijn om gebruik te maken van formele vervoersvoorzieningen (o.a. de Taxbus). Daarnaast bevelen wij aan om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van de opzet van een vervoersdienst uitgevoerd door vrijwilligers. 08. Er dient voortdurend aandacht te blijven voor de toegankelijkheid van straten, trottoirs en gebouwen; met name voor de steeds grotere groep senioren die gebruik maakt van hulpmiddelen. 09. De afstelling van stoplichten, met name voor voetgangers, dient meer gericht te zijn op senioren. 10. De groep die niet of nauwelijks gebruik maakt van de moderne “social media” wordt steeds kleiner. Ouderenorganisaties kunnen hierin een rol spelen door senioren op een eenvoudige, laagdrempelige manier hiermee kennis te laten maken. Graag willen wij hierbij ook aandacht vragen voor de organisatie “student aan huis”. Tevens zijn er elders situaties bekend waarbij ouderen worden geholpen door leerlingen van groep 8 van de basisschool. 11. Geheel over te schakelen op de digitale wijze van communiceren is op dit moment niet haalbaar. 12. Over het algemeen weet men zich goed bezig te houden met een breed spectrum van activiteiten. De gesprekken wijzen niet uit dat er onvoldoende aanbod zou zijn. 13. Buren spelen een belangrijke rol in het netwerk van senioren. Vanwege afwezigheid en vergrijzing is het echter niet altijd mogelijk om op elkaar een beroep te doen. 14. Structureel een beroep doen op familie (o.a. kinderen) is om praktische redenen lang niet altijd mogelijk. 15. Door het wegvallen van familie en bekenden in de omgeving wordt het netwerk kleiner. Het wordt niet eenvoudig gevonden om nieuwe vertrouwde contacten te ontwikkelen. Het is aan te bevelen vrijwillig ouderenadviseurs hierin een rol te geven. 16. De telefoniste/receptioniste van het CMD geeft vorm aan het eerste contact met de cliënt. Deze dient dus uitstekend op de hoogte te zijn van alle mogelijkheden tot maatschappelijke deelname in de gemeente en omgeving. 17. Zowel de locatie van het CMD-loket als ook van de inhoud van de dienstverlening is bij te weinig senioren bekend. De privacy van het loket dient verbeterd te worden. 18. De Gemeentegids biedt voor “niet deskundigen” te weinig duidelijkheid (geen trefwoordenregister op woorden die men juist nodig heeft) om de weg naar algemene- en/of persoonsgebonden voorzieningen te vinden. 19. Men maakt zich zorgen over de toekomstige voorzieningen door de wetswijziging in de Wmo. Het is aan te bevelen hierover snel duidelijkheid te verschaffen. Tevens is opgemerkt dat er veel verhalen op straat komen, zonder dat de echte waarheid wordt gecheckt. Om in deze naar waarheid informatie te kunnen geven, moeten de ouderenadviseurs beter in beeld komen. 20. Over het algemeen heeft men geen financieel probleem, hoewel we ook een aantal schrijnende situaties zijn tegengekomen. Zie overigens ook conclusie nummer 01. 21. Men ziet de toekomst met vertrouwen, maar ook berustend tegemoet. Mogelijke toekomstige noodsituaties vormen hierop een uitzondering.

16

22. Het is belangrijk mensen op de hoogte te houden van (lokale) ontwikkelingen. De plaatselijke kranten kunnen hierin een rol spelen. De “nee-nee sticker” kan dit in de weg staan. Wellicht kan in deze ook meer gebruik gemaakt worden van LON tekst TV. 23. Er dient aandacht te zijn voor een goede spreiding of op zijn minst goede bereikbaarheid van de voorzieningen. 24. De opmerkingen bij “Diversen” (pag. 12) zijn veelal individueel, maar verdienen wel aandacht. 25. De deelnemers aan dit project dienen via de lokale pers op de hoogte te worden gebracht van de resultaten van dit onderzoek. Exemplaren van dit rapport moeten kunnen worden opgevraagd. 26. Voor wat betreft de toekomst van dit project: wellicht is het zinvol om ieder jaar ouderen te bezoeken die in dat jaar 80 jaar worden. 27. Alvorens dit rapport in de openbaarheid wordt gebracht dient een sprekende, pakkende titel hieraan te worden gegeven, alsmede dient er aandacht te zijn voor de lay-out. In totaal hebben 17 vrijwilligers de gesprekken met de 80-plussers gevoerd. Uit de rapportages valt te lezen dat zij dit met veel betrokkenheid hebben gedaan. Maar ook kan gesteld worden dat zij zich met enthousiasme van hun taak hebben gekweten. Zij worden nu nog graag betrokken bij het in openbaarheid brengen van het rapport. Het is nu aan de ouderenorganisaties en de seniorenraad om de acties op dit rapport vorm te geven. Nuenen, 12 mei 2015. Namens de vrijwilligers ”Informerend Huisbezoek”, Gerrie Beks

17

Bijlage bij het rapport “Informerend Huisbezoek voor 80-plussers”: Het project “Informerend Huisbezoek” stond onder leiding van dhr. Gerrie Beks. Ondersteuning vanuit de LEV Groep werd verleend door mevr. Ismene Borger. De huisbezoeken werden gedaan door de volgende vrijwilligers: Dhr. Gerrie Beks Dhr. Ton v.d. Bosch Mevr. José van Bree Dhr. Hans Bijleveld Mevr. Marianne Cooijmans Dhr. Sjef van Grootel Dhr. Cor Guichelaar Dhr. Felix Herremans Dhr. Leo Hoogeveen Mevr. Jeanne Lammers Dhr. Piet van Mameren Mevr. Ruud v.d Meijde Mevr. Riecky Sanderse Mevr. Annemarie Tenback Mevr. Pieta Tomas Dhr. Ad Vermeulen Dhr. Wil Walraven

18