Voorstel aan de raad Nummer: 141024839 Portefeuille: Programma:
Wethouder Werk en Inkomen, Stads –en Wijkbeheer en Sport
Programma onderdeel: Steller: Afdeling: Telefoon: E-mail:
2. Op weg met talent 2.3 Verhogen arbeidsparticipatie
M.W.P. Heestermans-Duikersloot Werk, Inkomen en Zorg 0650575626
[email protected]
Punt 8a van de agenda voor de vergadering van 7 oktober 2014. Onderwerp Kredietverstrekking Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen Voorgesteld besluit 1. De kredietverstrekking aan zelfstandigen via Kredietbank Nederland te heractiveren; 2. Voor funding van Kredietbank Nederland een plafond vast te stellen op € 2 mln. en hiervan voorshands € 1,2 mln. – passend binnen de gemeentelijke investeringsruimte 2014 - als werkkapitaal beschikbaar te stellen. Aanleiding Een van de wettelijke taken die de gemeente op het gebied van de sociale zekerheid moet uitvoeren is het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz 2004). Het Zelfstandigenloket Flevoland (onderdeel van de afdeling Werk Inkomen en Zorg) voert de werkzaamheden uit in opdracht van de zes Flevolandse gemeenten. Ondernemers kunnen er terecht voor financiering (Bbz-kredieten), begeleiding en advies. Sinds 2010 verstrekt de Kredietbank Nederland ook voor de zes Flevolandse gemeenten genoemde Bbz-kredieten. Dit geldt met name voor ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf die voor de financiering helaas niet altijd via de reguliere banken kunnen worden bediend. Het voordeel voor de gemeente hiervan was dat geen kosten gemaakt moesten worden voor de uitvoering van deze regeling. Voor de bank leverde de kredietverstrekking een hoog rendement op met een laag risico, omdat de kredieten worden verstrekt onder borgstelling van de gemeente. Het werkkapitaal van de Kredietbank Nederland werd/wordt gevormd door het verstrekken van leningen door een aantal gemeenten, niet zijnde de Flevolandse gemeenten. Door de sterke groei van uitstaande kredieten is het voor de kredietbank niet meer mogelijk, de solvabiliteitspositie van de bank komt in gevaar, voor de Flevolandse gemeenten en dus ook voor de gemeente Lelystad nog kredieten te verstrekken. Indien de Flevolandse gemeenten bereid zijn, evenals ook andere gemeenten, aan de kredietbank een werkkapitaal te verstrekken kan de bank deze activiteit ook weer voor onze gemeente heractiveren. Vanaf februari 2014 verstrekt de bank geen kredieten meer en doen de Flevolandse gemeenten (ZLF) het weer zelf. Voor onze gemeente staat een bedrag van € 1,2 mln uit aan bedrijfskredieten bij de Kredietbank Nederland. Omdat deze kredietfaciliteit revolverend is, kredieten die worden afgelost worden opnieuw gebruik voor kredieten voor Lelystadse ondernemers, wordt deze € 1,2 mln vooralsnog als te verstrekken lening voldoende geacht.
141024839/BS1409
pagina 1
In dit voorstel wordt u geadviseerd een plafond vast te stellen van € 2 mln voor het funden van de Kredietbank Nederland, waarvan voorshands € 1,2 mln als werkkapitaal beschikbaar wordt gesteld. Onder het hoofdstuk financiële aspecten wordt aangegeven dat de kredietverstrekking past binnen de investeringsruimte van de gemeente op grond van de Wet Hof. Ook wordt omschreven dat de voor deze kredietverstrekking door de gemeente aan te trekken lening ruimschoots kan worden gedekt uit de hiervoor te ontvangen rentevergoeding van de kredietbank. Beoogd effect Efficiënte en consistente uitvoering van de kredietverstrekking op grond van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen aan Lelystadse ondernemers. Argumenten Ad 1. De kredietverstrekking aan zelfstandigen via Kredietbank Nederland te heractiveren. 1. Het Rijk heeft de borgtochtregeling in het Bbz verruimd, zodat gemeenten de markt kunnen betrekken bij kredietverstrekking aan zelfstandigen. Banken kunnen bedrijfskredieten verstrekken aan ondernemers waarvoor de gemeente borg staat. In de praktijk blijkt er bij reguliere banken weinig animo te zijn voor deze regeling: de gevraagde kredieten zijn vaak laag, hetgeen commercieel gezien niet interessant is vanwege de hoge kosten die banken moeten maken voor het aanbieden van deze kredieten. 2. ZLF heeft de afgelopen jaren een goede samenwerking opgebouwd met Kredietbank Nederland, een stichting zonder winstoogmerk. Het heeft de voorkeur van ZLF wanneer kredietverstrekking onder borg kan blijven plaatsvinden via de Kredietbank. Voor het heractiveren van de faciliteit is het noodzakelijk dat de gewenste lening (funding) op korte termijn wordt overgemaakt. 3. Deze kredietfaciliteit maakt deel uit van een sluitend vangnet. Als de ondernemer niet terecht kan bij zijn bank, kan hij mogelijk worden geholpen op grond van het Bbz, i.c. via de Kredietbank. Mocht dit niet lukken, dan is er een laatste mogelijkheid. Provincie Flevoland investeert sinds kort € 2 mln in een MKB Doorstartfonds Flevoland, waarvoor Kredietbank Nederland ook is gekozen als de uitvoerder. Bedrijven die in de kern gezond zijn, maar desondanks niet terecht kunnen bij andere financiers en ook niet behoren tot de doelgroep van het Bbz, worden op voorspraak van het ZLF alsnog geholpen met het MKB Doorstartfonds. Ad 2. Voor funding van Kredietbank Nederland een plafond vast te stellen op € 2 mln. en hiervan voorshands € 1,2 mln. als werkkapitaal beschikbaar te stellen De keuze tussen zelf doen of door de kredietbank pakt zowel inhoudelijk als financieel uit in het voordeel van de kredietbank. Gedetailleerde informatie over bekostiging, afweging, financiële consequenties, leningsvoorwaarden en risico’s is opgenomen in de bijlage bij dit raadsvoorstel. Financiële aspecten De geldstromen (in en uit). De gemeente moet het benodigde geld lenen. De huidige marktrente is echter dermate gunstig dat dit ruim past binnen de van de kredietbank te ontvangen rentevergoeding (2%). Mocht op termijn de marktrente stijgen dan beweegt de tariefstelling van de kredietbank mee. Het wettelijk quotum investeringen. Ter beheersing van het financieringstekort op rijksniveau gelden investeringsquota voor de lagere overheden (De wet Hof). Het eenmalige bedrag van € 1,2 mln. dat in 2014 nodig is voor werkkapitaal in de vorm van een achtergestelde lening kan worden opgevangen binnen de beschikbare investeringsruimte 2014. Het quotum voor gemeente Lelystad in 2014 bedraagt ca. € 9 mln.; de prognose voor besteding hiervan is € 5 mln. Met andere woorden er is voldoende ruimte voor de lening aan de Kredietbank Nederland zonder negatief effect op andere investeringen in 2014.
141024839/BS1409
pagina 2
De risico’s. 1. Oninbare leningen. Bij oninbaarheid van de aflossing/rente van een verstrekte lening zal de gemeente worden aangesproken op haar borgstelling bij uitvoering door de Kredietbank. Dus geen verschil met kredietverstrekking in eigen beheer. Voor afboeking bestaat een voorziening. 2. Bedrijfsrisico kredietbank. De aan de kredietbank te verstrekken lening betreft een achtergestelde lening. Door de achterstelling is sprake van een wat hoger risico in geval van faillissement. Aanvullende informatie hierover is eveneens opgenomen in de bijlage. In combinatie met het solide beleid van de kredietbank en de exploitatievorm (stichting zonder winstoogmerk) is ons inziens sprake van een aanvaardbaar risico. Kanttekeningen
Communicatie n.v.t.
Lelystad, 9 september 2014. Het college van de gemeente Lelystad, de secretaris,
de burgemeester
N. Versteeg
M. Horselenberg
141024839/BS1409
pagina 3
Raadsbesluit Nummer: 141024839 De raad van de gemeente Lelystad, op voorstel van het college van de gemeente Lelystad d.d. 9 september 2014. B E S L U I T: 1. De kredietverstrekking aan zelfstandigen via Kredietbank Nederland te heractiveren; 2. Voor funding van Kredietbank Nederland een plafond vast te stellen op € 2 mln. en hiervan voorshands € 1,2 mln. – passend binnen de gemeentelijke investeringsruimte 2014 - als werkkapitaal beschikbaar te stellen.
Lelystad, 7 oktober 2014. De raad van de gemeente Lelystad, de griffier,
141024839/BS1409
de voorzitter,
Bijlage 141024839: Bekostiging, afweging, financiële consequenties, voorwaarden en risico’s. Bekostiging en financiering. 1. De gemeente ontvangt van het Rijk drie geldstromen voor het Bbz: een vast budget, een declaratiedeel (75%) en een aanvullende uitkering, indien de ten laste van de gemeente gebleven kosten hoger zijn dan 115% van het vaste budget. 2. De kredietfaciliteit is revolverend, bedragen die worden afgelost worden opnieuw gebruikt voor kredieten aan Lelystadse ondernemers. Direct is 1,2 mln nodig om de faciliteit te heractiveren, dit komt overeen met het bedrag aan uitstaande bedrijfskredieten van Lelystadse ondernemers. Om te kunnen meebewegen - bij toekomstige disbalans tussen kredietverstrekkingen voor Lelystad en bijbehorende funding - wordt voorgesteld een funding plafond vast stellen van € 2 mln, waarmee maximaal aanvullend nog € 800.000 kan worden gestort. Onderstaande matrix geeft overzichtelijk een weging per invalshoek :
Toelichting matrix: a. In eigen beheer betekent een extra exploitatielast (verplichting verantwoording CBS/ Iv3); Kredietverstrekking via de kredietbank loop niet via de exploitatie. Jaarlijks voordeel indicatief € 25.000 tot € 30.000.. b. Zie financiële aspecten c. Kredietverstrekking via de kredietbank past in de uitgangspunten van de overheid nieuwe stijl. Dat wil zeggen een voorkeur voor de regierol en een hoge mate van standaardisatie. d. Kwaliteitsbeleving/- perceptie ondernemer: kredietverstrekking door de kredietbank geniet ook hier de voorkeur. Niet hoeven aankloppen bij een bijstandsloket geeft een positievere beleving. e. Continuïteit dienstverlening. Het solvabiliteitsrisico is gelijk omdat de gemeente de vorderingen bij evt. faillissement terugkrijgt en net als bij zelf verstrekken kan terugleggen bij het rijk. f. Consistentie beleid gemeente. In het verlengde van de recente besluitvorming door provincie Flevoland voor het MKB doorstartfonds geniet kredietvertrekking via de kredietbank de voorkeur.
De conclusie is dat de funding van de kredietbank financieel en inhoudelijk de voorkeur heeft boven kredietverstrekking in eigen beheer. 141024839/BS1409
De leningsvoorwaarden zijn kort samengevat als volgt: 1. Looptijd: onbepaalde tijd, in de vorm van een achtergestelde lening. 2. Kredietverstrekking uitsluitend aan ondernemers, in samenwerking met -en op grond van een beschikking ingevolge het Bbz door ZLF. 3. De afgesproken rentevergoeding door de Kredietbank bedraagt 2%, inclusief een opslagpercentage van 0,5% rente. De ondernemer betaalt 8% rente, dit percentage wordt door het Rijk vastgesteld. 4. Om de vijf jaar wordt het rentepercentage dat de Kredietbank aan de gemeente moet betalen conform BNG tarief vastgesteld. Dit gebeurt derhalve voor het eerst per 1 oktober 2019. Vanwege de achtergestelde lening geldt dan een opslagpercentage van 0,5%. 5. In de met de Kredietbank af te sluiten overeenkomst is opgenomen dat de gemeente op verzoek moet besluiten om een nieuwe lening ter aanvulling van het werkkapitaal van € 1.2 mln te verstrekken, zodra de omvang van de uitstaande kredieten het al geleende werkkapitaal overtreft. Lelystad stelt hierbij een funding plafond op € 2 mln. 6. Uit de administratie aan verstrekte kredieten blijkt duidelijk welke kredieten aan Lelystadse ondernemers zijn verstrekt en tot welke bedragen dit heeft plaats gehad. De risico’s. 1. Oninbare leningen. Bij oninbaarheid van een verstrekte lening zal de gemeente worden aangesproken op haar borgstelling bij uitvoering door de Kredietbank. Dus geen verschil met kredietverstrekking in eigen beheer. Voor afboeking bestaat een voorziening. Gemiddeld gaat het om € 103.000 jaarlijks in afgelopen 10 jaar, waarvan 75% is vergoed door het Rijk. De jaarlijkse bedragen zijn dermate gering dat hiervoor tot op heden geen aparte voorziening is gevormd. De oninbare vorderingen worden ten laste gebracht van de voorziening die is gevormd voor de oninbare bijstandsuitkeringen (WWB). Deze bedraagt momenteel ruim € 4 mln. 2. Bedrijfsrisico kredietbank. De funding vindt plaats in de vorm van een achtergestelde lening. Dit betekent dat bij een faillissement van de Kredietbank de gemeente Lelystad (evenals de andere gemeenten) als schuldeiser ‘achter in de rij’ staat (achter de preferente en concurrente schuldeisers). Het vragen van zekerheden of garanties is bij een achtergestelde geldlening niet mogelijk. Voor het risico dat de gemeente loopt wordt een risico-opslag van 0,5% gehanteerd. De Kredietbank toetst de kredietwaardigheid van haar klanten en zal daar waar wenselijk extra zekerheden/een borg vragen. De Kredietbank is een stichting zonder winstoogmerk. Ook dit verkleint de kans op een faillissement. Mocht de kredietbank failliet gaan, dan zal de gemeente de aflossingen op de uitstaande bedrijfskredieten in de loop der tijd terug ontvangen. Het ligt niet voor de hand dat een organisatie met een dermate groot maatschappelijk belang om zal vallen. Aan de hand van de jaarstukken die de gemeente ontvangt, wordt de financiële gezondheid van de Kredietbank gevolgd. Als de risico's in de toekomst toenemen, dan kan de gemeente Lelystad de overeenkomst met inachtneming van een termijn van twaalf maanden tegen 1 januari van het eerstvolgende jaar (dus in het uiterste geval na bijna 24 maanden) opzeggen.
141024839/BS1409
