Werkplan 2016 Gelderse Natuur en Milieufederatie
© Gelderse Natuur en Milieufederatie, 18 november 2015 Jansbuitensingel 14 6811 AB Arnhem 026 - 3523740gnmf @gnmf.nl www.gnmf.nl
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 2 -
Inhoudsopgave VOORWOORD .................................................................................................................................................. 5 LEESWIJZER .................................................................................................................................................... 6 DE GNMF VOOR EEN MOOI GELDERLAND .................................................................................................. 8 1.
Speerpunt Kwaliteit Gelderse Natuur ........................................................................................ 8
Gebiedsregie Hattemerpoort .......................................................................................................................... 9 Gebiedsregie Huissense waarden e.a. ........................................................................................................... 9 Microplanologie m.b.v. beginspraak ............................................................................................................. 10 Bescherming Natura2000 (grensoverschrijdend) ......................................................................................... 10 Burgernatuurwacht........................................................................................................................................ 10 Groene Autoriteit compensatie ..................................................................................................................... 11 Actieplan Weidevogels ................................................................................................................................. 11 Natuur in de stad........................................................................................................................................... 11 2.
Speerpunt Mooi Landschap ..................................................................................................... 12
Nacht van de Nacht ...................................................................................................................................... 13 Ruimte voor de rivier ..................................................................................................................................... 13 Aanpak zwerfafval Waal + Achterhoek ......................................................................................................... 14 Mobiliteit, logistiek, bedrijvigheid en vliegverkeer ......................................................................................... 14 Omgevingswet .............................................................................................................................................. 14 Duurzame veehouderij .................................................................................................................................. 15 Bottom up verduurzamen landbouw ............................................................................................................. 15 DE GNMF VOOR EEN DUURZAAM GELDERLAND ..................................................................................... 16 3.
Speerpunt Duurzaam Klimaat en Energie ............................................................................... 16
Windpower Nijmegen-Gelderland ................................................................................................................. 17 Energie Servicepunt ..................................................................................................................................... 17 Stook je rijk ................................................................................................................................................... 18 Gelderse Voetafdruk ..................................................................................................................................... 18 Bedrijven, energie en milieu ......................................................................................................................... 18 Gelders Energie Akkoord en provinciaal beleid ............................................................................................ 19 Energiestrijd .................................................................................................................................................. 19 SAMEN WERKEN AAN HET NETWERK ....................................................................................................... 20 4.
Speerpunt Participatie Achterban en Burgers ......................................................................... 20
Geef om Gelderland...................................................................................................................................... 21 Cursussen leden en lidorganisaties .............................................................................................................. 21 Helpdesk ....................................................................................................................................................... 22 Werving en binding achterban ...................................................................................................................... 22 Ondersteuning voorloperbedrijven................................................................................................................ 22 5.
Communicatie en overleggen .................................................................................................. 23
Externe communicatie .................................................................................................................................. 24 Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 3 -
Werkplan, Jaarverslag, Seizoensbrief en PS ............................................................................................... 24 Bestuurlijke overleggen ................................................................................................................................ 24 NLO en oogstfeest ........................................................................................................................................ 25 Samenwerkingsoverleggen NMF .................................................................................................................. 25 Beroepsprocedures....................................................................................................................................... 26 BEGROTING 2016 .......................................................................................................................................... 27 BESTEDINGEN WERKPLAN 2016 ................................................................................................................. 28 VERDELING UITVOERINGSKOSTEN NAAR BESTEMMING/BESCHIKBAAR VOOR DOELSTELLING .... 31 MEERJARENRAMING 2017-2019 .................................................................................................................. 32
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 4 -
VOORWOORD De Gelderse Natuur- en Milieufederatie is in zijn tweede jaar als Vereniging. De omvorming van Stichting naar Vereniging is in aller ogen een goede geweest, kan worden geconstateerd na ruim een jaar als vereniging te hebben gewerkt te hebben . In een vereniging legt het bestuur verantwoording af aan de leden, over het gevoerde beleid en de uitvoering ervan (via jaarverslag en jaarrekening) en over het voorgenomen beleid (via werkplan en begroting).Voor een organisatie die zegt stem te willen geven aan de belangen van natuur, milieu en landschap, is het van groot belang te weten dat die stem gelegitimeerd is, dat gesproken wordt namens een achterban. Dat is met de verenigingsstructuur verzekerd, waarin de algemene ledenvergadering (ALV) het werkplan vaststelt Een levendige vereniging is extra van belang als de organisatie het idee van ‘stem geven aan’ niet als roepende in een woestijn wil vormgeven, maar juist daadwerkelijk veranderingen in de praktijk wil realiseren. Dat betekent een open oog hebben voor andere belangen en opvattingen, en niet alleen maar het eigen gelijk naar voren schuiven, maar juist met anderen zoeken naar haalbare oplossingen waar liefst alle betrokkenen tevreden mee zijn. In toenemende mate groeien we toe naar een ‘onderhandelingssamenleving’ waarin alle actoren invloed kunnen uitoefenen, maar er eigenlijk niemand meer is, ook overheden niet, die een doorslaggevende stem heeft. De koers van de samenleving is een uitkomst van maatschappelijke onderhandelingsprocessen, en wie dat spel goed beheerst kan zijn doelen het best realiseren. Maar dat vereist in wezen twee zielen in één borst: één die staat voor de belangen van natuur, milieu en landschap, en één die in staat is door de bril van andere zienswijzen en belangen te kijken om zo oplossingen te helpen ontwikkelen die voor meerdere partijen aanvaardbaar zijn. Die twee rollen kunnen op gespannen voet met elkaar staan. Ook daarom is het van belang dat de (leden van de) Vereniging steeds kunnen meekijken of het evenwicht wel goed bewaakt wordt. Dat geldt temeer als een van die rollen, behartigen van natuur-, milieu- en landschapsbelangen, op een nieuwe, meer ondernemende wijze dan vroeger het geval was, wordt ingevuld. Bijvoorbeeld door mee te werken aan de ontwikkeling van een windpark (bij Nijmegen), of als procesregisseur op te treden voor natuur- en landschapsontwikkeling (bij de Hattemer Poort). Zelf dergelijke initiatieven ter hand nemen is wat anders dan meer vanaf de zijlijn anderen op te roepen tot actie. Maar het moet me wel van het hart dat het er niet makkelijker op wordt de verschillende rollen te vervullen. Initiatieven nemen, bemiddelen en als ‘oliemannetje’ beweging creëren, natuur- en milieudoelen zó nastreven dat anderen ook ruimte houden om hun doelen te realiseren, dat wordt allemaal in toenemende mate gewaardeerd, door overheden, door maatschappelijke organisaties, door bedrijven. Maar het vergt wel de inzet van mensen en middelen die voor die rollen niet gemakkelijk te verwerven zijn, alle waardering ten spijt. De structurele subsidie vanuit de Provincie neemt steeds verder af; ten onrechte: de activiteiten van de GNMF versterken de maatschappelijke veerkracht in Gelderland, en brengen de doelstellingen die ook de Provincie zich heeft gesteld dichterbij. Het is in onze ogen niet meer dan logisch dat er financiële middelen zijn en blijven die het zoals dat vroeger zo mooi heette ‘nut van het algemeen’ dienen. Daarop blijven we dan ook bij de Provincie aandringen. Intussen blijven we ook zoeken naar diversiteit in geldbronnen, omdat dat op zichzelf al onafhankelijkheid helpt garanderen. Door ook goed de kosten in de hand te houden lukt het ook nu weer een begroting te presenteren waarbij de voornemens die in het werkplan staan kunnen worden waargemaakt. Daaruit valt te lezen dat de GNMF financieel gezond de toekomst instapt, die we op constructieve wijze mooier en duurzamer helpen maken. Jan Paul van Soest, voorzitter
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 5 -
LEESWIJZER 1. Alle projecten/campagne/structureel werk, zijn opgebouwd uit kopjes: beoogde effecten, doelgroepen, activiteiten en resultaten, waarbij aangetekend dat het beoogd effect niet alleen door de GNMF bepaald wordt, maar door tal van andere stakeholders waaronder uiteraard de politiek; m.a.w. of dit effect ook bereikt wordt is uiteraard onzeker. Bij de activiteiten wordt zover als nu bekend, beschreven wat de GNMF wil gaan doen. De resultaten laten zien wat de GNMF wil bereiken ten behoeve van het realiseren van de beoogde effecten. 2. Bij alle projecten/campagnes staat aangegeven wat de totale duur van het project/campagne is. 3. Tevens staat vermeld of het een nieuw of al lopend project/campagne/structureel werk is en hoe de bekostiging in elkaar zit voor 2015. 4. Belangrijk is om te weten dat van de onzekere projecten er maar een deel zal worden uitgevoerd als gevolg van het niet bij elkaar sprokkelen van de benodigde externe middelen. De vrijkomende cofinanciering van deze projecten wordt dan verdeeld over de andere projecten, of wordt gebruikt als (co)financiering van actuele projecten en campagnes waarvoor in dit werkplan geen uren beschikbaar gesteld zijn (en die ook niet in dit werkplan zijn opgenomen). 5. Bij een aantal projecten wordt samengewerkt met IVN Gelderland en Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG). Bij deze projecten wordt dit ook benoemd. Matrix Matrix met alle projecten/campagnes/structureel werk volgens thema-indeling: Mooi-Duurzaam-Samen, en volgens de speerpunt-indeling: Kwaliteit Gelderse natuur- Mooi landschap-Duurzaam klimaat en energieParticipatie achterban en burgers –Acquisitie financiering. De kruisjes laten zien aan welke andere speerpunten de projecten/campagnes/structureel werk ook een bijdrage leveren.
Speerpunt
Duurzaam Klimaat en Energie
Participatie Achterban en Burgers
Acquisitie financiering
Kwaliteit Gelderse Natuur
Mooi Landschap
Mooi
Gebiedsregie Hattemerpoort
x
x
Mooi
Gebiedsregie Huissense Waarden
x
x
Mooi
Microplanologie m.b.v. beginspraak
x
x
Mooi
Bescherming Natura2000 (grensoverschrijdend)
Mooi
Burgernatuurwacht
x
Mooi
Groene Autoriteit Compensatie
x
x
Mooi
Actieplan Weidevogels
x
x
Mooi
Natuur in de stad
x
Mooi
x
Nacht van de Nacht
Mooi
x
Ruimte voor de rivier / Deltaprogramma
Thema
Mooi
Aanpak zwerfafval Waal en Achterhoek
Mooi
Mobiliteit, bedrijvigheid en vliegverkeer
Mooi
Omgevingswet
Mooi
x
Mooi
x
Duurzame veehouderij en PAS Bottom up verduurzamen landbouw
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x x
x
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 6 -
x
Speerpunt
Duurzaam klimaat en energie
Participatie achterban en burgers
Duurzaam
Windpower NijmegenGelderland
x
Duurzaam
Energie Servicepunt
x
Duurzaam
Stook je rijk
x
Duurzaam
Bedrijven, energie en milieu
x
Duurzaam
Gelders Energie Akkoord
Duurzaam
Gelderse Voetafdruk
Duurzaam
Energiestrijd
Thema
Kwaliteit Gelderse natuur
Mooi landschap
Samen
x
x
Samen
x
x
Samen
x
x
x x
Geef om Gelderland
x
Cursus leden en lidorganisaties
x
Helpdesk leden en lidorganisaties
Samen
Samen
Acquisitie financiering
Werving en Binding
x
x
Ondersteuning voorloperbedrijven
Lijst met afkortingen en begrippen: ALV: Algemene Leden Vergadering ANV: Agrarische Natuurvereniging BOA: Bijzonder Opsporingsambtenaar BZK: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties CoP: Community of Practice EHS/GNN/GO: Ecologische Hoofdstructuur/Gelders Natuur netwerk/Groene ontwikkelzone GEA: Gelders Energie Akkoord GGOR: Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regime GS: Gedeputeerde Staten IVN: Vereniging Natuur- en Milieu Educatie KRW: (Europese) Kader Richtlijn Water (G)LTO: Land- en Tuinbouw Organisatie (Noord/Gelderland) LNC: Landschap, Natuur en Cultuurhistorie LNG: Liquefied/liquid natural gas Natura2000: Europese topnatuurgebieden met extra beschermingsregime (Vogel- en Habitatgebieden) NLO: Natuur en Landschap Overleg (met Gelderse terreinbeheerders) NMF: Natuur en Milieufederaties (alle 12) POP3: Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 PRO: Provinciale Raad voor Omgevingsbeleid PS: Provinciale Staten RO: Ruimtelijke Ordening ROP: Rail Opstap Punt RWS: Rijkswaterstaat SDE: Stimuleringsregeling Duurzame Energie SER: Sociaal Economische Raad SLG: Stichting Landschapsbeheer Gelderland SMART: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden TBO: Terrein Beherende Organisatie (natuurorganisaties) Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 7 -
DE GNMF VOOR EEN MOOI GELDERLAND 1.
Speerpunt Kwaliteit Gelderse Natuur
Het natuurbeleid is herijkt, wat gepaard is gegaan met flinke bezuinigingen. Dit heeft ertoe geleid dat de ambitie voor nieuwe natuur in Gelderland gehalveerd is van 11.000 ha naar 5.300 ha. De provincie Gelderland heeft besloten om bovenop de rijksbijdrage 15,6 miljoen per jaar te reserveren voor de realisatie van het GNN (Gelders Natuur Netwerk), waardoor er jaarlijks 400 ha via functieverandering kan worden toegevoegd aan het GNN en 600 ha kan worden ingericht. het GNN kan dan in 2025 gereed zijn (i.p.v. oorspronkelijk in 2050). In de Omgevingsvisie is zowel de bescherming van GNN en GO geregeld. Afwachten is hoe de provincie hiermee wenst om te gaan. Dit geldt vooral voor het beleid in het GO, waar met het ja-graag-mits-beleid een bijdrage geleverd moet gaan worden aan de verbetering van natuur en landschap. Met name de verbindingen tussen de diverse natuurgebieden. Door de verambtelijking van het beleid en nadruk op wat er allemaal niet kan(Natura2000) is draagvlak afgebrokkeld. Hierdoor heeft het natuurbeleid ernstige averij oplopen. Aan de andere kant liggen er kansen omdat draagvlak voor natuur nog steeds aanwezig is. Als GNMF pakken we in ieder geval de kans om mee te helpen bovenstaande doelen te realiseren door ons ook te gaan inzetten voor de feitelijke realisatie. Ondertussen gaat de biodiversiteit nog steeds achteruit als gevolg van versnippering, ammoniak, verdroging, verstoring enz. Met dit speerpunt willen we er voor zorgen dat een volwaardig GNN/GO met essentiële verbindingen wordt gerealiseerd en beheerd en dat de kwaliteit van de natuur wordt vergroot. De GNMF is van oordeel dat: In 2016 er een helder, eenduidig systeem moet zijn waarbij zodanige compensatie wordt geboden bij ingrepen in het Gelders Natuur Netwerk/Groene Ontwikkelzone dat deze er netto op vooruit gaat; In 2018 in de Natura2000-gebieden de verdroging opgelost moet zijn met een goede waterkwaliteit (KRW doelen) en op zijn laatst in 2030 de stikstofdepositie gehalveerd moet zijn t.o.v. 2010; In 2020 is de teruggang van de biodiversiteit in Nederland definitief tot staan gebracht en hebben de wolf en de zwarte ooievaar zich duurzaam gevestigd. In 2020 hebben we samen met burgers en bedrijven een gezonde omgeving voor mens en natuur gerealiseerd In 2025 of zoveel te eerder moet het Gelders Natuur Netwerk inclusief de belangrijkste verbindingen (EHS moet dan afgerond zijn) duurzaam functioneren. Deze verbindingen doen tevens dienst als corridors waardoor biodiversiteit als gevolg van klimaatverandering kan migreren.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 8 -
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten Resultaten Speerpunt Kwaliteit Gelderse Natuur
Gebiedsregie Hattemerpoort
Vervolgproject 2015-2018
Hattemerpoort functioneert als ecologische Poort en Verbindingszone tussen de Veluwe en de IJsselvallei; Na een inventariserende fase is een uitvoeringsprogramma Hattemerpoort 2015-2018 opgesteld, waarin een twaalftal projecten zijn opgenomen. De grootste opgave is het omvormen van agrarische grond naar natuur. Daarnaast zijn er projecten gericht op verduurzaming van de recreatie en wegnemen van ecologische barrières. Doelgroep: gemeenten Hattem en Heerde, Waterschap, Rijkswaterstaat, lokale grondeigenaren, LTO-Noord, lokale terreineigenaren, lid organisatie Landschap en Milieu Hattem en burgers Hattem/Wapenveld. Gebiedsregie Huissense waarden e.a. De aanleg van één groot diep en ecologisch arme zandafgraving is voorkomen, evenals grote kaalslag vanwege Stroomlijnen; De natuur in de Huissense waarden is versterkt door aanleg van hardhoutooibos, moeras en stroomdalgrasland; Zorgen dat lokale initiatieven van elkaar leren bij ontwikkeling natuur Doelgroep: provincie, gemeente, Staatsbosbeheer, Ark natuurontwikkeling, Lingewaard Natuurlijk, RWS en lokale initiatieven voor natuurontwikkeling.
Ongeveer 12 projecten zullen in de periode 20152018 in de Hattemerpoort moeten worden gerealiseerd. De GNMF is hiervoor door de Stuurgroep Veluwekroon als gebiedsregisseur aangewezen. Zij is trekker voor realisatie van particulier natuurbeheer; draagt zorg voor goede afstemming tussen de diverse projecten en rapporteert terug aan de Stuurgroep; Ze ondersteunt particulieren bij de omvorming van landbouwgrond naar nieuwe natuur; is aanspreekpunt en intermediair voor vragen over en vanuit de Hattemerpoort en verzorgt de communicatie over de Hattemerpoort via nieuwsbrieven, berichten websites e.d. gericht op het behoud en versterking van het draagvlak. Nieuw project 2016-2018 In gesprek met alle partijen komen tot een uitvoer baar plan waar RWS in kader van Ruimte voor de Rivier, geen nee tegen kan zeggen; Bijdrage leveren aan de ontwikkeling van natuur en landschap en recreatief medegebruik; Mogelijkheden voor opzetten Community of Practice voor Gelderse initiatieven die natuur ontwikkelen, onderzoeken.
136 uren budgetsubsidie en 289 uren overig; € 12.500,= activiteiten overig (onzeker) In de Hattemerpoort is in de periode 2016-2018 ongeveer 100 tot 125 hectare agrarische grond omgevormd naar particulier agrarisch natuurbeheer; De flessenhals van enkele wegen en het Apeldoorns Kanaal is passeerbaar gemaakt voor zowel groot als klein wild; De fiets- en wandelroutes door de uiterwaard zijn versterkt en voor recreatieterreinen op de Stuwwal (Ennerveld) en in de Uiterwaard (Kromholt) is een passende oplossing gevonden, waarvoor zowel bij initiatiefnemers als betrokken overheden draagvlak is.
50 uren budgetsubsidie en 50 uren overig (onzeker); Financiering voor bijdrage GNMF geregeld; Draagvlak is gecreëerd bij alle partijen, speciaal RWS, maar ook omwonenden en lokale groepen voor natuurontwikkeling in de uiterwaarden. In de Huissense waarden is minimaal te realiseren 40 ha hardhoutooibos, 40 ha Glanshaverhooiland en 80 ha moeras; Omwonenden en toeristen kunnen hiervan genieten door ontsluiting via fiets- en wandelpaden; Helderheid gecreëerd of er behoefte en mede financiering is voor een CoP voor natuurontwikkeling van onderop.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 9 -
Microplanologie m.b.v. beginspraak
Structureel werk
695 uren overig
Het belang van natuur - en landschap in bestemmingsplannen en andere ruimtelijke/projectplannen is geborgd; Duurzaam ruimtegebruik in diezelfde plannen is geborgd;. Milieukwaliteit op het gebied van bodem, lichthinder, water, lucht en geluid is geborgd; Proactief zijn wensen en argumenten ingebracht, zodat inbreng achteraf (via een zienswijze, bezwaar, beroep) steeds minder nodig is; Doelgroep: gemeenten (en eventueel andere overheden). Bescherming Natura2000 (grensoverschrijdend)
Inbreng leveren in bestemmingsplannen buitengebied en andere ruimtelijke plannen van gemeenten of andere overheden waar dat i.v.m. natuur en landschap en duurzaam ruimtegebruik van belang is; Waar van toepassing reageren op andere vergunningen/ontheffingen; Actief contact zoeken met gemeenten om inbreng zo vroeg mogelijk in beleidsproces in te steken; Indien van belang wordt de pers op de hoogte gebracht van gemeentelijke plannen en onze reactie daarop; Inbreng afstemmen met terreinbeheerders en met de eigen achterban. Nieuw project in acquisitie 2016-2020
Reageren op bestemmingsplannen buitengebied enz. van Gelderse gemeenten; Minimaal 5 inspraakreacties in vooroverleg gegeven en waar mogelijk gemeentebestuur overtuigd van het gegrond zijn van gestelde bezwaren tegen bepaalde beleidsvoornemens; Oplossing gevonden voor minimaal 2 concrete casussen via overleg met overheden/initiatiefnemer; Inbreng afgestemd met TBO’s (Vitens) en eigen achterban.
De bescherming van natuur/Natura2000 gebieden in Gelderland en grensoverschrijdend in NordrheinWestfalen gerealiseerd, met nadruk op stikstofdepositie, waterkwaliteit en –kwantiteit; Effectieve lokale bescherming door natuur- en milieugroepen en hun grensoverschrijdende gerealiseerd; Doelgroep: lokale natuur- en milieuorganisaties, burgers, ambtenaren en lokale politiek. Burgernatuurwacht
Met de Natuurschutzbund-Naturschutzstation Niederrhein in Nordrhein-Westfalen, en drie andere vergelijkbare regio’s in de EU een project via INTERREG B of LIFE (EU-subsidieprogramma) vormgeven;Grensoverschrijdende stikstof problemen en oplossingen inventariseren samen met wetenschap en profijt voor alle EU-landen; Communicatie- en informatiemateriaal gemaakt; Organiseren excursies, workshops in grensgebied. Nieuw programma in acquisitie 2015-2017
Aanvullende projectpartners geworven, projectaanvraag geschreven en potentiele co-financiers geregeld. Financiering geregeld voor Euregio project.
Toezicht in het buitengebied m.n. natuurgebieden behoeft meer aandacht waardoor ongewenste activiteiten beter bestreden kunnen worden; Bijdragen aan een beter buitengebied mbt de zorg voor dieren, planten en milieu, door toezicht op de omgevingskwaliteit in Gelderland te vergroten; Betrekken van burgers/vrijwilligers hierbij door ze een actieve rol te bieden in het meldings- en handhavingssysteem, zorgdragen voor een beter meldingssysteem en actievere handhaving; Doelgroep: handhavende instanties, natuur- en
Verkennen bereidheid bij organisaties voor inzet van burgernatuurwachten door overleg met terreinbeherende organisaties en overheden; QuickScan handhaving in het buitengebied in Gelderland op basis van enkele korte interviews met BOA’s (BOA Netwerk Gelderland); Werving en scholing van burgernatuurwachten; Opzet contactsysteem t.b.v. meldingen van burgernatuurwachten, door aanspreekpunten bij gemeenten, provincie, waterschappen, TBO’s; Verzorgen publiciteit.
QuickScan Uitgevoerd en rapporteren bevindingen; Bereidheid bij instanties voor inzet burgernatuurwacht verkend voor pilotproject; Voorstel ontwikkeld met betrekking tot systeem van meldingen omgevingshandhaving en opvolging van meldingen; Mogelijkheden ontwikkeling handhavingsapp nagegaan; Mogelijke relatie met project Wildlifecrime nagegaan; Financieringsaanvraag uitgezet;
100 uren overig (onzeker)
50 uren budgetsubsidie
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 10 -
milieuorganisaties, burgers. Groene Autoriteit compensatie
Nieuw samenwerkingsprogramma met SLG
100 uren overig (onzeker)
Door centrale registratie en boekhouding komt er zicht op compensatie en vereveningsverplichtingen, plus realisatie daarvan in Gelderland; Compensatie en vereveningsverplichtingen worden optimaal ingezet ter versterking van GNN en GO, zoals in de Omgevingsvisie is vastgelegd. Actieplan Weidevogels
GNMF en SLG werken voortel uit voor compensatie en vereveningsboekhouding plus compensatiepoules en compensatiefonds; GNMF offreert voor registratie en boekhouding (eventueel i.s.m. Groenfonds) en SLG voor makelen. Nieuw programma 2016-2020
Voorstel van GNMF en SLG voor compensatie en vereveningsboekhouding plus compensatiepoules en compensatiefonds, wordt provinciaal beleid; Provincie geeft GNMF en SLG opdracht voor verdere uitrol.
Gelderland behoeft een actieplan weidevogels vanwege onrustbarende achteruitgang aantallen; Actieplan heeft geleid tot een ombuiging, waardoor verdere neergang is gestopt en weidevogels ook in Gelderland weer perspectief hebben; Doelgroep: overheden, agrarische natuurorganisaties./coöperaties, terreinbeheerders, vogelbescherming, weidevogelbeschermers en faunabeheerders. Natuur in de stad
Samen met LTO agenda opstellen voor 2016 Organisatie studiedag waar problemen én mogelijke oplossingen worden besproken; Samenstellen werkgroep Actieplan Weidevogels; Inhoudelijke bijdragen leveren aan actieplan; Zorgdragen voor politieke steun voor opzet, uitvoering en financiering; Redactie Actieplan Weidevogels; Publiciteitsverzorging bij presentatie. Voortzetting van project 2014-2016
Projectopzet geformuleerd en deskundigen geconsulteerd, incl. eigen achterban; LTO en GNMF hebben Studiedag georganiseerd met alle betrokkenen en m.m.v. deskundigen; LTO en GNMF komen samen tot Actieplan Weidevogels welke is kortgesloten met betrokken actoren; Oproep tot aannemen motie in de Staten die zich uitspreekt tot extra inspanningen t.b.v. weidevogels; Financieringsaanvraag uitgezet; 60 uren overig
Bewustwording gerealiseerd bij het brede publiek en het bieden van handelingsperspectief ten aanzien van realiseren van meer natuur in en om de stad: voorbeelden bijen, vogels(gierzwaluwen), voedselbossen: Eigen doelstellingen verbonden met die van anderen: verslavingszorg, vluchtelingenzorg, projecten in het zuiden en bedrijven en burgers (als sponsors). Doelgroep: Instellingen, bedrijven en inwoners Arnhem en Nijmegen.
Zes bedrijven in Arnhem en Nijmegen sponsoren samen tien bijenkasten, die worden verzorgd door cliënten van IrisZorg en reguliere imkers. Gemeente sponsort nuttig werk voor vluchtelingen in de vorm van bouwen vogelkasten (gierzwaluw); Promoten en creëren van voedselbossen en andere vormen van stadslandbouw/stedelijke natuur: Rol GNMF: Genereren van directe publiciteit voor bedrijven en algemene publiciteit voor het project via media en website.
Tien bijenkasten in Arnhem en Nijmegen met succes verzorgd door cliënten van IrisZorg, gefinancierd door sponsors of donateurs. Bij IrisZorg worden minstens 3 medewerkers opgeleid tot imker voor werk vanaf najaar 2016; In minimaal één stad is een project ontwikkeld met vluchtelingen die in hobbywerkplaats nestkasten bouwen voor Gierzwaluwen; In samenspraak met collega Natuur en Milieufederaties en Both Ends, met succes project gestart over voedselbossen in Nederland en in het zuiden; Onderzoek gedaan naar andere vormen van stadsnatuur.
50 uren budgetsubsidie
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 11 -
2.
Speerpunt Mooi Landschap
Het (provinciaal) ruimtelijk beleid moet in de komende jaren een antwoord vinden op een aantal grote uitdagingen. Allereerst demografisch, zoals regionale krimp van de bevolking en een totale krimp van de beroepsbevolking. Zo zullen er tot 2030 naar verwachting tussen de 16.000 en 24.000 agrarische bedrijven in Nederland stoppen. Bij de stoppende boeren komen tot 2030 circa 24 miljoen m2 bedrijfsgebouwen en 8 miljoen m2 gebouwen met een woonfunctie beschikbaar. Wat betekent dit voor het platteland? Maar ook veranderingen in ons klimaat waardoor de temperatuur is steden verder stijgt en de hoeveelheid water die we te verwerken krijgen verder zal schommelen (overstromingen en perioden van droogte) zullen aanpassingen vereisen. Ten slotte kan ook de snelle ontwikkeling en digitalisering van de informatie grote gevolgen hebben. Nu al zie je dat jongeren digitale bereikbaarheid belangrijker vinden dan fysieke bereikbaarheid. Minder gebruik van de auto door jongeren in combinatie met krimp betekent bijvoorbeeld dat minder nadruk zou moeten komen te liggen op nieuw asfalt. Maar ondanks deze krimp zien we nog steeds dat het landschap verder verrommelt en dreigt te worden aangetast door wegen, bedrijventerreinen, kassen, windmolens, zonne-akkers, autosloperijen, zendmasten, motorcross terreinen en campings, maar bovenal door de monocultuur van de landbouw en de uitstoot en overlast van de veehouderij verwordt tot een ecologische woestijn, waardoor de leefbaarheid van het platteland verder vermindert. Tegelijkertijd is er momenteel minder maatschappelijk geld beschikbaar voor het landschap, en mogen we blij zijn als burgers of bedrijven bereid zijn mee te helpen het landschap te onderhouden en te verfraaien. Dit vereist een goede combinatie van aan de ene kant de klassieke ruimtelijke ordeningsplanologie met nadruk op de concentratie van ‘rood’ en andere kant een meer op uitnodigingsplanologie gebaseerde ruimtelijke ordeningsbeleid. Hier ligt de grote uitdaging voor de nieuwe Omgevingsvisie van de Provincie. Ten aanzien van congestie op weginfra blijven we op het standpunt staan dat dit het beste kan worden opgelost door vermindering van de verplaatsingsdruk, door meer en beter OV en fietsvoorzieningenverbreding en vervolgens aanpassingen aan bestaande wegen. Nieuwe infra komt pas op de laatste plaats en dient zo min mogelijk overlast te bezorgen voor mens, milieu en natuur. De GNMF is van oordeel dat: In de nieuwe Omgevingsvisie de provincie zich niet alleen voor de provinciale belangen in de Natura2000-gebieden en de EHS moet inzetten, maar samen met gemeenten ook voor het herstel en behoud van het landschap zoals de Nationale Landschappen én de basiskwaliteit van de witte gebieden. In 2016 een provinciaal/gemeentelijk vereveningsbeleid van kracht moet zijn waarbij een percentage van de investeringen/economische ontwikkeling ten goede komt aan kwaliteitsverbetering van natuur en landschap. De provincie zo veel mogelijk kiest voor concentratie van de versteningsopgave in plaats van deze over het hele landelijk gebied uit te smeren; In 2020 of zoveel te eerder de verrommeling en doorsnijding van het landelijk gebied gestopt moet zijn en actief ingezet is op herstel van ruimtelijke kwaliteit; In 2020 Deltaprogramma niet alleen ons land veiliger maakt, maar ook ruimtelijke kwaliteit toevoegt; In 2020 of zoveel eerder de landbouw echt duurzaam produceert en boeren beloond worden indien ze hierin voorop lopen. In 2020 het weer aantrekkelijk is om in het landbouw-buitengebied te vertoeven en de Veldleeuwerik weer overal te horen is.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 12 -
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten Speerpunt Mooi Landschap
Resultaten
Nacht van de Nacht
Lopende samenwerkingscampagne 2005-2016
Breed publiek heeft kennis gemaakt met de schoonheid van de nacht; De Nacht van de Nacht draagt bij aan de bewustwording van het belang van duisternis; Doelgroep: burgers
Ruimte voor de rivier
Samenwerking met de Natuur- en Milieufederaties, gericht op het coördineren van de Nacht van de Nacht in Gelderland; Ondersteuning van lokale groepen bij het organiseren van activiteiten tijdens de Nacht van de Nacht in samenspraak met IVN; GNMF wil net als bij voorgaande edities ook enkele eigen activiteiten organiseren; Publiciteit genereren voor de Nacht van de Nacht en de GNMF. Structureel werk
125 uren budgetsubsidie; 25 uren overig; € 1000,= activiteiten overig De 12de Nacht van de Nacht op 29 oktober 2016 geïnitieerd en gecoördineerd; meer dan 35 activiteiten en tenminste 2500 deelnemers bij goede weersomstandigheden in Gelderland; Naast belevingsactiviteiten is bij de helft van de activiteiten aandacht voor het terugdringen van onnodige verlichting; GNMF wordt door grote publiek herkend als de leidende kracht achter de Nacht van de nacht.
Rivieren blijven een herkenbaar en waardevol landschap met belevingswaarde, gebruikswaarde en toekomstwaarde (ruimtelijke kwaliteit). Evenwicht gevonden tussen natuur, landschap en cultuurhistorie (LNC-waarden) enerzijds en veiligheid en economische benutting anderzijds bij de uitwerking van ruimte voor de rivieren, ook op de langere termijn. Doelgroep: provincie, waterschappen, gemeenten, bedrijven en actieve burgers.
Deelname aan de spiegelgroep Waalweelde en de Klankbordgroep KRW Rijn-Oost. Op visie- en beleidsniveau blijven opkomen voor het belang van integraal denken, de rivieren ruimte geven, slim mee koppelen van LNC-waarden. Samen met onze achterban en partners actief inbrengen van kansen voor ‘win-win’-situaties bij projecten langs de rivieren (dijkversterking, retentie, rivierverruiming etc.).
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 13 -
150 uren budgetsubsidie Actief bijgedragen aan het tot uitvoering brengen van ‘meekoppel’-projecten waar lokaal energie in zit, zoals in de Huissense Waarden en de Rijnstrangen; Actief bijgedragen aan het voorkomen van onnodige ingrepen ten koste van de LNC-waarden, bijvoorbeeld door meer tijd te vragen om de uitvoering van projecten aan elkaar te koppelen;
Aanpak zwerfafval Waal + Achterhoek
Lopend samenwerkingsproject met IVN
Samen met burgers, scholieren en maatschappelijke organisaties in veel Waalgemeenten zijn de uiterwaarden langs de Waal schoongemaakt; Ook aanvang gemaakt in de Achterhoekse gemeenten met schoonmaakacties; Brede campagne heeft bewustwording gecreëerd rondom vervuiling van de Waal, en de mogelijkheden om er te recreëren vergroot. Doelgroep: regio’s (Waalweelde, Achterhoek), provincie, gemeenten, lokale verenigingen. Mobiliteit, logistiek, bedrijvigheid en vliegverkeer Door aangepaste groeiscenario’s is uitbreiding van het Gelderse (rijks)wegennet niet of nauwelijks meer nodig. Waar deze nog wel nodig zijn zetten we in op voorkomen van aantasting van natuur, landschap en leefbaarheid; Ontwikkeling (nieuwe) bedrijventerreinen is afgestemd op voorkomen van overaanbod. Overslaglocaties (weg/spoor en weg/water) realiseren met lokaal draagvlak en gericht op betere benutting van bestaande infra; Uitbreiding recreatief vliegverkeer gericht op per saldo vermindering van de overlast. Doelgroep: provincie, rijk en lokale groepen, bedrijfsleven. Omgevingswet NMF’s zien in de praktijk hoe de nieuwe Omgevingswet kan functioneren en waar voetangels en klemmen zitten; NMF’s informeert, adviseert en verbindt overheden bij de implementatie van de nieuwe omgevingswet
Lokale burgers worden geworven om, al dan niet in verenigingsverband, het buitengebied te leren kennen en schoon te maken. Ook worden activiteiten georganiseerd, zoals struin- en fietstochten. Rol GNMF: Betrekken van achterban. Algemene communicatie van nieuwsbrieven, persberichten en website, zodat de diverse lokale activiteiten één geheel gaan vormen.
150 uren overig (onzeker)
Eén centrale Waaljutdag en Schone Achterhoekdag als publicitaire start; In minimaal 6 Waalgemeenten en 3 Achterhoekse gemeenten schoonmaakacties georganiseerd; Schoonmaakacties met minstens 30 verenigingen; Een stuk eigenaarschap ontwikkelen en daarmee ambassadeurs creëren voor het landschap; Minstens 5 regionale recreatief-educatieve activiteiten gericht op de lokale situatie en beleving; Minstens 10 lokale publicitaire uitingen. Structureel werk 150 uren budgetsubsidie Inspraak bij enkele wegenprojecten, zoals OTB Heldere standpunten en inspraakreacties geleverd, doortrekking A15; ondersteuning bieden aan mede gedragen door (lokale) natuur- en milieukleinschalige regionale overslag weg-water en weg organisaties voor genoemde projecten; rail; In samenwerking met bedrijfsleven en overheid Voorkomen overaanbod aan (regionale) regionaal gebruik ROP (Valburg) gepromoot en bedrijventerreinen transport en logistiek; overslag weg/water in het rivierengebied bevorderd; Integrale oplossing knoop 38, inclusief uitdragen Gebruik duurzame brandstoffen zoals LNG in ontwikkeling Landschapspark Danenberg door binnenvaart bevorderd; deelname werkgroep, strategisch overleg en inspraak; Door achterban en bewoners gedragen Bevorderen LNG-inzet in de binnenvaart. Overleg met ontwerpbestemmingsplan Landschapspark Danenberg. betrokken partijen en inspraak ruimtelijke procedures; Inspraak en overleg luchthavenbesluit Teuge, Deelen en Malden. Samenwerkingsproject met NMF’s In opdracht van ministerie opzetten van een RO loket om gemeenten, maar ook andere partijen te helpen met de implementatie; Opzetten van een communicatiecampagne ter ondersteuning van de implementatie.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 14 -
70 uren overig (onzeker) Project bij ministerie geacquireerd; Gelders RO loket opgezet; Communicatiecampagne in Gelderland mee vormgegeven.
Duurzame veehouderij De moderne landbouw zorgt voor fijn stof, ammoniak, stank, nitraat en fosfaatuitspoeling naar (grond)water, bestrijdingsmiddelen enz. Deze bedreigen het leefmilieu en de natuur op het platteland. Vooral het grote aantal beesten op een klein oppervlakte zorgen voor overlast en natuurdegradatie. We streven naar een duurzame landbouw gericht op kwaliteit en een hoge toegevoegde waarde in plaats van bulkproductie; Doelgroep: provincie, gemeenten, LTO, burgers. Bottom up verduurzamen landbouw Versterken, ondersteunen en faciliteren van “kruisbestuiving” van/tussen duurzame landbouw initiatieven waarbij de oplossingen en verbetering van bodemvruchtbaarheid, bodemgebondenheid versterking van biodiversiteit en versterking van de kernkwaliteiten van het landschap centraal staan; Oplossingen aandragen voor levensvatbare (stoppende) agrarische bedrijven door deze bijvoorbeeld te koppelen aan biologische starters; Doelgroep: agrariërs
Structureel werk Samen met de andere NMF’s, N&M en Milieudefensie lobbyen richting landelijke en provinciale politici om de melkveehouderij grondgebonden te houden (krijgen) en de intensieve veehouderij bedrijven alleen te laten groeien binnen heldere (bovenwettelijke) criteria ten aanzien van milieu, dierenwelzijn, gezondheid en landschappelijke inpassing, waarbij het totaal aantal beesten eerder daalt i.p.v. stijgt. Tevens lobbyen voor een goede PAS.
125 uren overig Op landelijk niveau argumenten aangedragen en uitgedragen waarom de melkveehouderij grondgebonden moet blijven; Op provinciaal niveau heldere bovenwettelijke criteria aangedragen waaraan de intensieve veehouderij bedrijven moeten voldoen om te mogen groeien; Met lobby en inspraak PAS beleid verbeterd; Indien nodig onze argumenten ondersteunen met een campagne.
Nieuw project in acquisitie 2016-2021 Samen met agrariërs, een particulier initiatief en ANV’s een project vormgeven via POP-3 innovatie; Mogelijke opzet is het werken in werkgroepen (CoP’s) zoals bodemvruchtbaarheid, biologische starters en lokale initiatieven; Organiseren van werkbijeenkomsten voor het inventariseren en uitwisselen van knelpunten, problemen, oplossingen en wensen met als resultaat opdrachten en onderzoeksvoorstellen.
50 uren overig (onzeker) Aanvullende projectpartners geworven; Projectaanvraag geschreven en ingediend en potentiele co-financiers geregeld; Financiering geregeld voor POP3 project: Start gemaakt met het project eind 2016.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 15 -
DE GNMF VOOR EEN DUURZAAM GELDERLAND 3.
Speerpunt Duurzaam Klimaat en Energie
Klimaatverandering vormt een van de grote uitdagingen die de wereld op dit moment heeft. Aangezien het proces al volop gaande is, moeten we maatregelen nemen om de veranderingen op te vangen. Voor milieuorganisaties blijft toch de grootste uitdaging om dit proces te keren. Het Energie- akkoord van de SER (d.d. september 2013) welke mede is ondertekend door de Natuur en Milieufederaties, is een compromis en een start. Het biedt handvatten voor provinciale en gemeentelijke klimaatambities. De gewonnen Klimaatzaak van Urgenda biedt extra druk om de snelheid nog wat op te voeren en de ambitie te verhogen. De Gelderse provinciale en gemeentelijke klimaatprogramma`s zijn voor een deel ambitieus, maar zijn tot nu toe echter niet in staat gebleken om het tempo dat vereist is om de doelstellingen te halen, in de praktijk te realiseren. Het percentage duurzame energie in Gelderland ligt op 3%, terwijl dit landelijk 4.5% bedraagt en de doelstelling voor 2020 14% bedraagt. Bij gemeenten ontbreekt nog een adequate monitoring om de beleidsuitvoering goed te kunnen evalueren en beleid aan te scherpen. Een aantal Gelderse bedrijven hebben het benodigde urgentiegevoel (koplopers). Bij Gelderse (energieintensieve) bedrijven blijft het energiebesparingstempo echter (nog) achter (ca. 0.5% per jaar). De voorlopers kunnen wel een steun in de rug gebruiken. De GNMF is samen met het Klimaatverbond en Alliander initiatiefnemer van het Gelders Energieakkoord (GEA). Het GEA is een vertaling van het landelijk Energieakkoord naar Gelderland. Inmiddels hebben 130 Gelderse organisaties het GEA ondertekend. Aan tien tafels worden in het najaar van 2015 per thema Uitvoeringsplannen door bedrijfsleven, maatschappelijk middenveld en overheden opgesteld. De GNMF voert samen met het Klimaatverbond het secretariaat. Tenslotte wil de GNMF ook een bijdrage leveren ten aanzien van adaptatie van klimaatverandering. De GNMF is van oordeel dat: In 2020 we samen met burgers en bedrijven een gezonde omgeving voor mens en natuur gerealiseerd hebben; In 2020 alle woningen minimaal B geïsoleerd moeten zijn en wekt iedere burger zijn eigen elektrische energie (al dan niet individueel of in collectief verband) op. In 2020 de bedrijfsvoering bij overheden in de provincie klimaatneutraal dient te zijn, dit vanwege het geven van het goede voorbeeld; In 2020 bedrijven alle mogelijke inspanningen hebben verricht om het energiegebruik naar beneden te krijgen o.a. via de verruimde reikwijdte van de wet Milieubeheer. In 2020 minimaal de SER energiedoelen gerealiseerd, daarbij dient het energiegebruik in de provincie met 1,5% per jaar gedaald te zijn en 14% van het Gelders energiegebruik duurzaam opgewekt te worden (de helft lokaal); In 2021 de provincie klaar moet zijn om de gevolgen van klimaatverandering door middel van o.a. natuurlijke buffers en klimaatbestendige steden op te vangen; Uiterlijk in 2050 of eerder de hele provincie klimaatneutraal moet zijn.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 16 -
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten Speerpunt Duurzaam Klimaat en Energie
Resultaten
Windpower Nijmegen-Gelderland
Lopend project 2013-2016
50 uren budgetsubsidie en 600 uren overig
Zorggedragen dat coöperatie Windpower Nijmegen 5 windmolens, aangevuld met een zonnepark van 11 ha, exploiteert langs de A15 met maximale betrokkenheid van burgers uit Nijmegen en omgeving; Bijgedragen aan verduurzaming van m.n. de A15corridor en de opgave van de provincie voor minimaal 230,5 MW; Brede steun uit de bevolking voor windenergie mobiliseren en verzet verminderen, o.a. doordat betekenisvolle participatie en het benutten van de opbrengst in de regio regel is geworden; Doelgroep: burgers, lokale duurzame energiecoöperaties, gemeenten en windontwikkelaars/bedrijven langs m.n. de A15corridor.
Energie Servicepunt
Communicatief begeleiden van de bouw van het windpark; Zorgen dat het omgevingsfonds t.b.v. omwonenden wordt gerealiseerd Zorgdragen dat ook de 5e windmolen wordt gerealiseerd en dat het zonnepark van1 ha met lokaal draagvlak kan worden gerealiseerd; Deelname aan de CoP en de thematafel Wind in het kader van GEA; Ontwikkelen van methoden om de her en der stagnerende ontwikkeling van windenergie ‘vlot te trekken’. Adviseren van gemeenten, ontwikkelaars en coöperaties met name op het gebied van participatie en draagvlak. Communicatie richten op uitdragen van Nijmeegs voorbeeldproject. Lopend project 2011-2016
Door middel van communicatie en omgevingsfonds zorggedragen voor blijvend maximaal draagvlak voor het Windpark Nijmegen-Betuwe; Innovatief concept gerealiseerd waarbij een 11 ha zonnepark in combinatie met het windpark wordt ontwikkeld en een deel van de energieopbrengst naar het warmtenet gaat; Zorggedragen voor draagvlak en participatie in dit concept; Ingesproken op bijeenkomsten over windprojecten en verschillende gemeenten, ontwikkelaars en coöperaties geadviseerd met name op het gebied van participatie en draagvlak; Succes van aanpak windpark maximaal uitgedragen; Na Windpark Nijmegen-Betuwe, dat in 2016 wordt gerealiseerd, in de uitvoering van tenminste één nieuw windproject gestapt. 67 uren budgetsubsidie en 155 uren overig
Gelderland heeft een goed functionerend provinciaal Servicepunt HIER opgewekt Gelderland , een steunpunt voor duurzame energie-initiatieven; Binnen CoP wordt problematiek van nieuwe lokaal duurzame energie initiatieven besproken; Bij bestuurders en politiek draagvlak gerealiseerd voor lokale duurzame energie initiatieven uitmondend in diverse vormen van ondersteuning; Doelgroep: burgers die samen zelf aan de slag willen met collectieve duurzame energie opwekking voor eigen gebruik en lokale en provinciale politiek.
Inventarisatie, screening en ondersteuning van (nieuwe) duurzame energie-initiatieven in de eigen provincie (o.a. zonne-energieprojecten); Inventariseren van de ondersteuningsbehoefte bij bestaande en nieuwe duurzame energie-initiatieven; Trainingen geven voor lokale energie-initiatieven (bijv. vernieuwde Postcode-roos); Door gerichte lobby draagvlak realiseren bij de lokale en provinciale politiek; Bekendheid en publiciteit geven aan lokale duurzame energie-initiatieven.
Lokale duurzame energie-initiatieven zijn versterkt door servicepunt; Eerstelijnsondersteuning geboden bij onder meer financiering en ledenwerving; Met deskundigen en goede voorbeelden initiatieven versterkt m.n. op gebied van Postcoderoos en SDE; Media-aandacht verworven voor lokale duurzame energie-initiatieven; Verdere voorstellen t.a.v. financiële regelingen voor collectieve opwekking van duurzame energie becommentarieerd door expert, zodat lokale initiatieven daarvan gebruik kunnen maken.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 17 -
Stook je rijk
Vervolgproject 2016 met Woonbond
Huurdersbelangenverenigingen vragen woningcorporaties om een ambitieuze uitvoering van het Convenant Energiebesparing Huursector, 28 juni 2012. Dit Convenant is integraal opgenomen in het Energieakkoord; Woningcorporaties geven ambitieus uitvoering aan het nieuwe convenant; Gemeenteraden en gemeentebesturen maken werk van de klimaat / energiebesparingskansen die het Convenant Energiebesparing Huursector biedt; Ambities zijn vastgelegd in prestatieafspraken tussen gemeente, corporaties en huurdersverenigingen; Doelgroep: huurdersverenigingen, woningcorporaties gemeentebesturen en gemeenteraadsleden. Gelderse Voetafdruk
Samenwerkingsstrategieën met corporaties, huurdersverenigingen gemeenteraadsleden over voortgang van de convenantafspraken in Gelderland. In 2016 logt de focus op een Gelderse voorbeeldstad. Andere Gelderse steden worden geïnformeerd over dit voorbeeld; Met provincie mee nadenken over gericht stimuleringsbeleid ten aanzien van woningcorporaties, vereniging van eigenaren, commerciële huursector e.d. in kader van het nieuwe energie transitieprogramma/ Gelders Energieakkoord 2016-2019. Het coördineren van het vervolg van landelijk project Stook je Rijk. Samenwerkingsprogramma
GNMF heeft in 2014 samen met de Gelderlander de VoetafdrukGelderland.nl gelanceerd. Dit is een enquête, waarmee iedere Gelderse burger zijn Voetafdruk kan bepalen; Door middel van concrete projecten willen we samen met overheden en bedrijven de Gelderse Voetafdruk naar beneden brengen; Doelgroep: overheden, bedrijven, Duurzame Energie Initiatieven, Huurdersverenigingen en burgers. Bedrijven, energie en milieu
Stimuleren dat zo veel mogelijk Gelderlanders de enquête invullen; Opzetten van projecten op het gebied van voedsel, afval, energie, vervoer en/of vakantie samen met provincie en/of gemeenten, bedrijven uit het GNMFnetwerk en/of lokale natuur- en milieugroepen. Gericht op gedragsverandering zodat de Voetafdruk wordt verkleind.
In de milieuvergunningen van bedrijven zijn afdoende milieu- en gezondheidsbepalingen gerealiseerd; Bedrijven hebben energiebesparings-maatregelen met een terugverdientermijn van 5 jaar genomen en maken meer gebruik van duurzame energie; Doelgroep: bedrijven
75 uren budgetsubsidie en 110 uren overig; € 70.000,= activiteiten overig Acquisitie financiering gerealiseerd (subsidie aanvraag reeds ingediend bij het ministerie van BZK); Huurdersbelangenverenigingen, zijn bewustgemaakt (‘woonlasten worden lager”) en gestimuleerd om met het nieuwe convenant aan de slag te gaan richting eigen corporatie; Gemeenteraden en -besturen en corporaties zijn gestimuleerd om actief te werken aan ambitieuze energieafspraken met corporaties in lijn met het nieuwe Convenant. Corporaties geven de voortgang aan; Projectcoördinatie van het vervolgproject Stook je Rijk; Een landelijke slotbijeenkomst ter afsluiting van vervolgproject is succesvol georganiseerd. 75 uren budgetsubsidie Samenwerkingsproject op de rails; 500 Gelderlanders hebben enquête ingevuld; In provincie Gelderland of tenminste twee gemeenten of bedrijven (bedrijfsvrienden) zijn projecten opgestart om de Voetafdruk van haar burgers/medewerkers te meten.
Structureel werk
250 uren budgetsubsidie
Inbreng leveren bij revisievergunningen e.d. bedrijven; naar aanleiding van klachten van burgers worden bedrijven en bevoegde gezagen benaderd om te handhaven dan wel vergunningen aan te scherpen; Indien gewenst publiciteit maken bij bedrijven waar veel klachten spelen; overheden adviseren over toepassing energiemaatregelen met maximaal 5 jaar terugverdientermijn in verruimde reikwijdte.
Vijfmaal inbreng geleverd bij revisievergunningen dan wel aanscherping van vergunningen. Hierbij wordt proactief de dialoog met bedrijf en bevoegd gezag gezocht; Bij het leveren van inbreng wordt tevens gekeken naar het niveau van energie besparingsmaatregelen en opwekking van duurzame energie in de voorschriften en de mogelijkheden toepassing 5 jaar terugverdientermijn.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 18 -
Gelders Energie Akkoord en provinciaal beleid
Lopend programma 2014-2019
Een Gelders Energieakkoord die ambitieus uitvoering geeft aan het SER Energie akkoord in Gelderland en tegelijkertijd ook sturend is voor het provinciale energiebeleid (initiatiefnemer is de GNMF in samenspraak met Klimaatverbond en Alliander); Het provinciale programma Energietransitie 2016-2019 is gericht op de verankering van de energietransitie in maatschappelijke sectoren en de uitrol van innovatieve projecten en energietechnieken en -maatregelen die zich hebben bewezen; Doelgroep: provincie, gemeenten, regio`s, waterschappen, bedrijfsleven onderwijsinstellingen. Energiestrijd
Het opstellen van een Gelderse vertaling van het landelijke Energieakkoord van de SER samen met partijen uit het veld zoals bedrijven, branche organisaties, burgerinitiatieven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen, gemeenten (regio’s), waterschappen en de provincie; Het begeleiden van de uitvoering van het uitvoeringsplan via de 10 thematafels. Evaluaties van het provinciale beleid beoordelen en adviezen sturen aan het provinciale bestuur over de provinciale klimaatambities en de invulling van het klimaatprogramma 2016-2019; Nieuw project 2015-2016
Realiseren van structurele energiebesparing en gedragsverandering in zorggebouwen samen met het personeel en met ondersteuning van het management van de zorgorganisatie.
Werven van zorginstellingen/gebouwen voor deelname aan het evenement Voorbereidingen: energieteam per zorghuis samenstellen en trainen en motiveren. De “Energiestrijd” is van 4-1-2016 tot 4-42016. Bekendmaking winnaar op 8-4-2016
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 19 -
150 uren budgetsubsidie en 300 uren overig (onzeker) De tien pijlers van het akkoord zijn door zgn. thematafels met betrekking tot doelstellingen en uitvoeringsstrategie ingevuld; Gestart wordt met uitvoering van het Gelders Energie Akkoord; De GNMF voert samen met het Klimaatverbond en een medewerker van de provincie het secretariaat; Minimaal twee adviezen aan Provinciale Staten gegeven over voorstellen van GS met betrekking tot de uitvoering van het nieuwe Energie transitieprogramma 2016-2019. 80 uren overig (onzeker) Tenminste 2 zorginstellingen in Gelderland zijn geacquireerd. Energiebesparing bij zorginstellingen is extra onder aandacht gebracht.
SAMEN WERKEN AAN HET NETWERK 4.
Speerpunt Participatie Achterban en Burgers
In een tijd dat het niet meer vanzelfsprekend is dat milieuorganisaties worden gesteund door overheden is het des te belangrijker dat de GNMF over een breed draagvlak beschikt in de Gelderse samenleving. Dit is ook de reden dat de GNMF in 2014 een vereniging is geworden. Op dit moment is het aantal lokale en regionale natuur-, milieu- en bewonersgroepen (na opschoning!) dat bij de GNMF is aangesloten tot boven de honderd gegroeid. Dit komt o.a. door een grotere bekendheid van de GNMF op het lokale niveau en door het feit dat we deze groepen ook actief ondersteunen of samen met hen optrekken . We willen echter niet alleen deze groepen vertegenwoordigen maar onze achterban ook uitbreiden met Gelderse burgers die natuur en milieu belangrijk vinden. Dit willen we bereiken door het organiseren van campagnes, door meer op zoek te gaan naar de mening van betrokken burgers, door burgers te betrekken bij ons werk en hun geluid te laten doorklinken richting politiek en door onze ondersteuning te verbreden en verder te verbeteren. Daarnaast gaan we ons uitdrukkelijk meer richten op samenwerking met bedrijven, die in hun sector voorloper (willen) zijn op het gebied van natuur, milieu en duurzaamheid. Ambities van de GNMF: In 2016 is de ondersteuningsstructuur voor leden en lidorganisaties operationeel en zijn nieuwe werkwijzen ontwikkeld ten aanzien van ondersteuning burgers; In 2016 heeft de GNMF een stevige rol t.b.v. overleg met en ondersteuning van voorloperbedrijven; In 2017 is de federatiefunctie van de GNMF gewaarborgd en gefinancierd door middel van lidmaatschappen en donaties van in natuur en milieu geïnteresseerde burgers, aangesloten lokale groepen, voorloperbedrijven en overheden.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 20 -
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten Resultaten Speerpunt Participatie Achterban en Burgers
Geef om Gelderland Burgers geven blijk van steun aan behoud, bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap in Gelderland en zijn betrokken bij de uitvoering daarvan. Uitdragen van goede voorbeelden van betrokkenheid van burgers bij behoud, bescherming, realisering en onderhoud van natuur en landschap platform geven; Doelgroep: burgers en (lokale) groepen, rijk, provincie en gemeenten. Cursussen leden en lidorganisaties Vergroten en actualiseren van het kennisniveau en handelingsperspectief van leden, vrijwilligers van lidorganisaties en medewerkers van TBO’s met betrekking tot vraagstukken op het gebied van natuur, milieu en leefomgeving. Doelgroep: individuele GNMF-leden, lidorganisaties en TBO’s
Campagne Al dan niet onder de noemer ‘Geef om Gelderland’ bij actuele kansen en bedreigingen acties ondernemen voor bescherming van natuur en landschap, in samenwerking met (lokale) groepen en burgerinitiatieven. Op enkele veel voorkomende thema’s zoals veehouderij en eventueel ook weidevogels, een meer structurele benadering ontwikkelen: brede bewustwording, een perspectief bieden; hoe niet, hoe wel? Structureel werk
200 uren overig; € 5.000,= activiteiten overig Minstens 2 actuele campagneacties (o.a. op gebied van duurzame veeteelt en mogelijk ook weidevogels) en 2 jaarlijks terugkerende campagnes voor en met burgers en lokale groepen georganiseerd. Minimaal 4000 mensen betrokken bij actuele acties en projecten, een deel daarvan aan de GNMF verbonden middels aanmelding voor nieuwsbrieven.
50 uren budgetsubsidie; € 500,= activiteiten budgetsubsidie Eén of meer praktijkgerichte cursussen of workshops Tenminste 2 cursussen of workshops georganiseerd met met professionele sprekers. Verstrekken van gemiddeld 25 deelnemers, bij voorkeur i.s.m. IVN informatiemateriaal. Gelegenheid om vragen te Gelderland. stellen over eigen casussen.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 21 -
Helpdesk
Structureel werk
Leden, lidorganisaties en Gelderse burgers zijn in staat zelf op te komen voor hun leefomgevingsbelangen; GNMF speelt belangrijke rol bij het ondersteunen van deze burgers. Doelgroep: particuliere burgers, bewonersgroepen of lokale milieugroepen. Qua tijdsinspanning zal meer aandacht worden besteed aan vragen van leden en lidorganisaties, dan aan die van niet-leden. Werving en binding achterban
Vragen van lokale natuur- en milieugroepen en burgers beantwoorden met advies op maat; Met leden en lidorganisaties aanleveren van publicaties voor de (lokale) media; Leden en lidorganisaties helpen bij het opzetten van (lokale) campagnes rond Helpdesk-vragen die zich daar voor lenen.
200 uren budgetsubsidie; € 500,= activiteiten budgetsubsidie Afhandelingen en registratie van ten minste 100 vragen; Succesvolle afhandeling van minimaal vijf lokaal spelende natuur- en milieukwesties; GNMF in het nieuws als effectieve ondersteuner van succesvolle kwesties; Burgers en lokale groepen zien meerwaarde van GNMF en lidmaatschap.
350 uren budgetsubsidie en 50 uren overig; € 7.500,= activiteiten overig Versterken van de binding tussen de GNMF en lokale Voldoende participatiemogelijkheden voor een breed 110 organisaties en 300 particulieren zijn lid van de natuur en milieugroepen en burgers; publiek aanbieden; vereniging GNMF; GNMF wordt gezien als dé belangenbehartiger, die kan Voldoende participatiemogelijkheden bij de GNMF Met tenminste 1 lidorganisatie is een wervingsactie spreken namens lokale natuur- en milieugroepen en bij als organisatie voor betrokken publiek aanbieden; uitgevoerd; natuur en milieu betrokken individuele burgers; Naast lopende campagnes biedt de GNMF een Minstens 2 campagneacties georganiseerd waaraan Interactie tussen de GNMF en haar individuele leden specifiek aanbod voor leden; werving en binding is gekoppeld; en lidorganisaties wordt versterkt; 2 ALV’s, regionale en/of inhoudelijke bijeenkomsten; Minimaal 5.500 kennissen, 4.200 deelnemers en 300 Campagnematig werken en werving is een Jaarlijkse relatiedag (gekoppeld aan de ALV) voor supporters (leden/donateurs) in ons kernonderdeel van de GNMF-werkwijze leden, donateurs en andere relaties. relatiebeheersysteem; Doelgroep: in natuur en milieu geïnteresseerde burgers Relatiedag met 75 deelnemers georganiseerd. en groepen. Ondersteuning voorloperbedrijven Structureel werk 175 uren overig Voorloperbedrijven ondersteund en hun aanpak Promoten van activiteiten, zoals Gelders Energie Starten van tenminste één concreet gepromoot; Akkoord, gebruik CO2-presatieladder en Voetafdruk, samenwerkingsproject met voorloperbedrijven; Bij 5 Een sterkere positie van de GNMF gerealiseerd ‘te MVO, vergroten biodiversiteit in bedrijfsvoering enz.; bedrijven adviseert de GNMF aangaande verdere midden van’ bedrijven die verduurzaming serieus Bedrijven helpen bij regelgeving, vergunningen, verduurzaming van de bedrijfsvoering; Mogelijkheden nemen; omgeving en podium geven enz.; keurmerk is onderzocht; Doelgroep: Gelderse voorloperbedrijven Mogelijkheden keurmerk (Powered bij GNMF) t.a.v. In 2016 jaarlijkse bijeenkomst voor Gelderse milieu, natuur en communicatie met de omgeving voorloperbedrijven georganiseerd; Het GNMF-netwerk onderzoeken; organisatie bijeenkomst voor Gelderse bedrijfsvrienden neemt in 2016 met minimaal 5 bedrijven bedrijven om resultaten en mogelijkheden van toe (bijv. uit hoek duurzame energie, biologische duurzaam ondernemen in Gelderland te etaleren. landbouw, fietsen, verwarmingen en koken, ‘nul op de Verdere uitbreiding GNMF-netwerk bedrijfsvrienden meter’bouw en installatiebedrijven, MVO, Milieukeur e.d.) Structureel werk
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 22 -
5.
Communicatie en overleggen
Het extern communiceren van de standpunten en werkzaamheden is wezenlijk voor de GNMF. Het is immers belangrijk dat zowel het brede publiek als de partners van de GNMF weten wat zij vindt en doet. De website zal verder worden ingezet voor interactie met en door verschillende partijen, zoals de lidorganisaties. Het voeren van concrete activiteiten kan het bezoek aan de website een enorme impuls gegeven. De GNMF wil deze ontwikkeling in 2016 voortzetten. Sociale media als Twitter en Facebook worden verder ontwikkeld en ingezet. Door bestuurlijk overleg met gedeputeerden, waterschappen, et cetera wordt gewerkt aan wederzijds begrip en een effectieve inbreng in processen. Ook in 2015 wordt verder gewerkt aan het landelijk netwerk van De Natuur en Milieufederaties. Daartoe zal de GNMF thema-overleggen en het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur van de NMF's blijven bijwonen. Ambities van de GNMF: Groei van het aantal webbezoekers van 20.000 (in 2011) naar 75.000 in 2020; Groei van het aantal nieuwsbriefabonnees van 1300 (in 2011) naar 3000 in 2020; Groei van het aantal Twitter-volgers naar 2000 en Faceboekvrienden naar 2500 in 2020.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 23 -
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten Communicatie en overleggen
Resultaten
Externe communicatie
Structureel werk
250 uren budgetsubsidie
Activiteiten en standpunten van de GNMF hebben grote bekendheid gekregen bij het geïnteresseerde Gelderse publiek; Via social media is de interactie met het in natuur en milieu geïnteresseerde Gelderse publiek sterk vergroot. Doelgroep: in natuur en milieu geïnteresseerde burgers, ambtenaren en politici.
Het gericht veroorzaken van publiciteit middels persberichten, social media en persoonlijke contacten; Het stimuleren en ondersteunen van collega's bij het schrijven van opinieartikelen; Het breed verspreiden van standpunten, visie en activiteiten van de GNMF middels actueel houden van website, versturen van e-nieuws-brieven, en het inzetten van social media; Ontwikkelen van Facebook bij campagnes (campagnepagina's aanmaken); Eén maal in de twee weken uitbrengen van een e-nieuwsbrief. Structureel werk
45 persberichten en artikelen (media); 25 e-nieuwsbrieven; 50.000 bezoekers website (brede publiek); 2.750 abonnees e-nieuwsbrief (brede publiek); 1.750 'likes' op Facebook; 1.250 volgers op Twitter.
Werkplan, Jaarverslag, Seizoensbrief en PS
100 uren budgetsubsidie; € 7.700,= activiteiten budgetsubsidie 7 PS Nieuwsbrieven (leden PS) 3 Seizoensbrieven (oplage 1500, verspreid via achterban en bezoekerscentra) Jaarverslag en Werkplan, sluiten op elkaar aan volgens SMART-module, jaarverslag ook met jaarrekening en accountantsverklaring.
PS Nieuwsbrieven voorafgaand aan elke PScommissievergadering om de specifieke communicatie richting PS leden optimaal vorm te geven; Drie Seizoensbrieven per jaar om achterban en geïnteresseerden te betrekken bij de actuele activiteiten van de GNMF; Eindredactie Jaarverslag en Werkplan ten behoeve van een goede verantwoording naar buiten toe. Doelgroep: politici en eigen en potentiële achterban. Bestuurlijke overleggen
Vóór elke PS-commissievergadering een PS Nieuwsbrief uitbrengen. In voorjaar, zomer en najaar uitbrengen van een Seizoensbrief; Eindredactie Jaarverslag en Werkplan.
Structureel werk
50 uren budgetsubsidie
Inbreng en advies geleverd op gebied van natuur-, milieu en landschap(beleid); Standpunten en belangen uitgewisseld zodat wederzijds begrip ontstaat; Afstemming en samenwerking gerealiseerd, zodat inbreng effectiever wordt; Doelgroep: bestuurders.
Regelmatig (half)jaarlijkse gesprekken met o.a. Gedeputeerden, Waterschappen, wethouders e.d.; Zitting hebben in PRO;
Naar andere partijen helderheid geschapen over de standpunten van de GNMF; Afgestemde reacties vanuit de Gelderse natuur en milieuorganisaties; Door samenwerking invloed uitgeoefend op beslissers;
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 24 -
NLO en oogstfeest
Structureel werk
Zorgdragen voor één gezamenlijk geluid en initiatieven vanuit de natuur en milieuorganisaties; Succesvol organiseren van het Oogstfeest, een jaarlijks terugkerende netwerkbijeenkomst waarin de N en M organisaties de opbrengst van hun werk voor de Gelderse natuur laten zien en plannen voor de toekomst presenteren; Doelgroep: overheden, bedrijven, andere contacten Samenwerkingsoverleggen NMF
Met terreinbeheerders, SLG en IVN afstemming verzorgen in het NLO; Wild van de Veluwe manifest meehelpen opzetten; Secretariaat NLO verzorgen; In samenwerking met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Geldersch Landschap en Kasteelen, IVN Gelderland en Landschapsbeheer Gelderland organiseren van netwerkbijeenkomst. Structureel werk
Samen effectiever gewerkt aan natuur en milieu door kennisuitwisseling, scholing, afstemming, taakverdeling, schaalvoordelen en door gezamenlijke projecten; Inbreng geleverd in het Algemeen en Dagelijks Bestuur van de Natuur en Milieufederaties zodat beleid GNMF en andere NMF’s efficiënter en professioneler wordt; Doelgroep: medewerkers GNMF.
Deelnemen aan thema-overleggen, scholingsbijeenkomsten, Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur;
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 25 -
100 uren budgetsubsidie en 54 uren overig; € 1.500,= activiteiten overig Secretariaat NLO vormgegeven; Manifest Wind van de Veluwe is succesvol opgestart; Oogstfeest 2016 georganiseerd met tenminste 150 deelnemers.
214 uren overig Samenwerking heeft geleid tot effectiever werken van de medewerkers van de GNMF. Effectiviteit samenwerking is vergroot, zowel intern (bedrijfsvoering) als extern; Samenwerking heeft geleid tot onderlinge uitwisseling en verbetering van de bedrijfsvoering; Met samenwerking zijn projecten geacquireerd.
Beoogde effecten en doelgroepen
Activiteiten
Resultaten Overig
Beroepsprocedures
Structureel werk
Beroep instellen bij de Raad van State of bij de Indien noodzakelijk gang naar rechter of Raad van Rechtbank is geen doelstelling van de Gelderse State maken. Natuur en Milieufederatie, maar slechts een uiterste middel bij belangrijke kwesties. Wij zijn dan ook zeer terughoudend met het instellen van deze procesgang. Ons streven is om via goed overleg tot oplossingen te komen; Doelgroep: Raad van State en rechtbank.
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 26 -
50 uren overig; € 1.000,= activiteiten overig Daar waar het strikt noodzakelijk is en/of uit overleg geen oplossing is gekomen kan besloten worden tot de gang naar de rechter en/of Raad van State. Dit bij groot belang voor natuur, milieu en landschap, het voorkomen van een precedentwerking of het realiseren van noodzakelijke jurisprudentie e.d.
BEGROTING 2016 18 november 2015 Inkomsten (in euro)
Begroting 2016
Begroting Jaarrekening 2015 2014
Uitgaven (in euro)
Begroting Begroting Jaarrekening 2016 2015 2014
Subsidies van overheden
Budgetsubsidie provincie Gelderland Projectsubsidie provincie Gelderland
236.660 -
266.350 20.000
304.400 21.402
13.200 186.640 65.000
8.370 201.380 95.200
25.380 154.761 58.097
118.000
118.000
118.000
15.000 78.750 4.800 3.000
15.000 73.700 6.000 4.300
9.367 71.986 6.210 25.204
Baten uit gezamelijke acties
Projecten NMF's Projecten Specifieke projecten Baten uit acties van derden
NPL Overige baten
Contributies en donateurs Vriendenfonds GNMF Rente Overige baten
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Algemene kosten Activiteiten projecten Specifieke projectkosten Communicatie Professionalisering Afschrijvingskosten Automatisering
514.800 28.100 29.000 8.400 42.200 65.000 15.600 6.000 3.700 7.500
527.300 28.500 40.000 9.840 62.660 95.200 15.500 6.000 3.000 7.500
573.832 28.651 39.098 9.012 60.328 58.097 6.554 5.497 2.234 5.320
Totaal
720.300
795.500
788.623
750
12.800
6.184
Resultaat - reservevorming Totale inkomsten
€ 721.050 € 808.300 €
794.807
Totale uitgaven % provinciale budgetsubsidie % continuiteitsreserve t.o.v. uitgaven
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 27 -
€ 721.050 € 808.300 € 32,9% 51,2%
33,5% 46,3%
794.807 38,6% 45,0%
totaal (in €)
cofinanciering nog (deels) onzeker
cofinanciering nog onzeker (in €)
51.600
*
39.090
4.600
9.200
*
4.600
63.940
63.940
12.500
12.510
4.600
9.200
-
-
-
4.600
63.940
63.940
-
-
-
-
9.200
9.200
-
-
-
-
9.200
9.200
-
4.600
-
-
-
4.600
-
4.600
-
9.200
9.200
-
-
-
-
9.200
9.200
4.600
-
4.600
-
-
-
4.600
-
4.600
-
-
5.520
5.520
-
-
-
-
5.520
5.520
-
92,00
11.500
2.300
13.800
-
1.000
1.000
11.500
3.300
14.800
-
150
92,00
13.800
-
13.800
-
-
-
13.800
-
13.800
150
92,00
-
13.800
13.800
-
-
-
-
13.800
13.800
0
150
92,00
13.800
-
13.800
-
-
-
13.800
-
13.800
70
70
92,00
-
6.440
6.440
-
-
-
-
6.440
6.440
125
125
92,00
-
11.500
11.500
-
-
-
-
11.500
11.500
50
50
92,00
-
4.600
4.600
-
-
-
-
4.600
4.600
*
-
122
122
92,00
-
11.220
11.220
-
-
-
-
11.220
11.220
*
-
activiteiteiten
totaal uren (in €)
overige uren (in €)
12.500
uurtarief (in €)
-
totaal uren
budgetsubsidie (in €)
overige (in €)
totaal (uren + activieiten)
totaal activiteiten (in €)
overige activiteiten (in €)
budgetsubsidie activiteiten (in €)
budgetsubsidie uren (in €)
39.090
39.100
overige (in uren)
uren
Werkplan 2016: bestedingen
budgetsubsidie (in uren)
BESTEDINGEN WERKPLAN 2016
A. MOOI GELDERLAND Speerpunt Kwaliteit Gelderse Natuur Gebiedsregie Hattemerpoort
a
136
289
425
92,00
12.510
Gebiedsregie Huissense Waarden
a
Microplanologie m.b.v. beginspraak
a
50
50
100
92,00
4.600
0
695
695
92,00
-
Bescherming Natura 2000 (grensoverschrijdend) Burgernatuurwacht
a
0
100
100
92,00
-
a
50
0
50
92,00
4.600
Groene Autoriteit Compensatie Actieplan Weidevogels
a
0
100
100
92,00
a
50
0
50
92,00
Natuur in de stad
a
0
60
60
92,00
Nacht van de Nacht
a
125
25
150
Ruimte voor de rivier / Deltaprogramma
a
150
0
Aanpak zwerfafval Waal + Achterhoek
a
0
150
Mobiliteit, bedrijvigheid en vliegverkeer
a
150
Omgevingswet
a
0
Duurzame veehouderij en PAS
a
0
Bottom up verduurzamen landbouw
a
0
Acquisitie projecten A
a
0
26.590
*
4.600 -
*
3.220
Speerpunt Mooi Landschap
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 28 -
*
10.350
*
2.760
-
-
cofinanciering nog onzeker (in €)
cofinanciering nog (deels) onzeker
totaal (in €)
overige (in €)
budgetsubsidie (in €)
totaal (uren + activieiten)
totaal activiteiten (in €)
overige activiteiten (in €)
budgetsubsidie activiteiten (in €)
activiteiteiten
totaal uren (in €)
overige uren (in €)
budgetsubsidie uren (in €)
uurtarief (in €)
totaal uren
overige (in uren)
budgetsubsidie (in uren)
uren
Werkplan 2016: bestedingen
B. DUURZAAM GELDERLAND Speerpunt Klim aat en Energie Windpow er Nijmegen-Gelderland
b
50
600
650
92,00
4.600
55.200
59.800
-
Energie Servicepunt
b
67
155
222
92,00
6.150
14.260
20.410
-
Stook je rijk
b
75
110
185
92,00
6.900
10.120
17.020
-
Gelderse Voetafdruk
b
75
0
75
92,00
6.900
-
6.900
-
Bedrijven, energie en milieu
b 250
0
250
92,00
23.000
-
23.000
Gelders Energie Akoord
b 150
300
450
92,00
13.800
27.600
Energiestrijd
b
0
80
80
92,00
-
Acquisitie projecten B
b
0
110
110
92,00
-
-
-
4.600
55.200
59.800
-
-
-
6.150
14.260
20.410
-
70.000
70.000
6.900
80.120
87.020
-
-
-
6.900
-
6.900
-
-
-
-
23.000
-
23.000
-
41.400
-
-
-
13.800
27.600
41.400
*
27.600
7.370
7.370
-
-
-
-
7.370
7.370
*
1.200
10.120
10.120
-
-
-
-
10.120
10.120
*
-
-
23.400
23.400
-
C. SAMEN VOOR MOOI EN DUURZAAM GELDERLAND Speerpunt Achterban en Burgers Geef om Gelderland
c
0
200
Cursussen leden en lidorganisaties Helpdesk leden en lidorganisaties
200
92,00
c
50
c
200
Werving en binding
c
Ondersteuning voorloperbedrijven
c
-
18.400
0
50
0
200
350
50
0
175
18.400
-
5.000
5.000
92,00
4.600
92,00
18.400
-
4.600
500
-
500
5.100
-
5.100
-
-
18.400
500
-
500
18.900
-
18.900
-
400
92,00
32.200
4.600
36.800
-
7.500
7.500
32.200
12.100
44.300
-
175
92,00
-
16.100
16.100
-
-
-
-
16.100
16.100
-
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 29 -
cofinanciering nog onzeker (in €)
cofinanciering nog (deels) onzeker
totaal (in €)
overige (in €)
budgetsubsidie (in €)
totaal (uren + activieiten)
totaal activiteiten (in €)
overige activiteiten (in €)
budgetsubsidie activiteiten (in €)
activiteiteiten
totaal uren (in €)
overige uren (in €)
budgetsubsidie uren (in €)
uurtarief (in €)
totaal uren
overige (in uren)
budgetsubsidie (in uren)
uren
Werkplan 2016: bestedingen
Com m unicatie en Overleggen Externe communicatie
c
250
0
250
92,00
23.000
-
23.000
-
-
-
23.000
-
23.000
-
Werkplan, Jaarverslag, Seizoen- en PS-brieven c
100
0
100
92,00
9.200
-
9.200
7.700
-
7.700
16.900
-
16.900
-
Bestuurlijke overleggen
c
50
0
50
92,00
4.600
-
4.600
-
-
-
4.600
-
4.600
-
NLO en Oogstfeest
c
100
54
154
92,00
9.200
4.970
14.170
-
1.500
1.500
9.200
6.470
15.670
-
Samenw erkingsoverleggen NMF
c
0
214
214
92,00
-
19.720
19.720
-
-
-
-
19.720
19.720
-
Acquisitie projecten C
c
0
60
60
92,00
-
5.520
5.520
-
-
-
-
5.520
5.520
*
-
Overig Beroepsprocedures
c
0
50
50
92,00
-
4.600
4.600
-
1.000
1.000
-
5.600
5.600
-
Acquisitie-uren
c
0
200
200
92,00
-
18.400
18.400
-
-
-
-
18.400
18.400
-
TOTAAL
2478 4194
6672
92,00
227.960
385.890
613.850
8.700
98.500
107.200
236.660
484.390
721.050
93.420
TOTAAL MOOI GELDERLAND
711 1836
2547
92,00
65.410
168.910
234.320
-
13.500
13.500
65.410
182.410
247.820
64.620
TOTAAL DUURZAAM GELDERLAND
667 1355
2022
92,00
61.350
124.670
186.020
-
70.000
70.000
61.350
194.670
256.020
28.800
TOTAAL SAMEN voor MOOI/DUURZAAM GELDERLAND 1100 1003
2103
92,00
101.200
92.310
193.510
8.700
15.000
23.700
109.900
107.310
217.210
-
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 30 -
VERDELING UITVOERINGSKOSTEN NAAR BESTEMMING/BESCHIKBAAR VOOR DOELSTELLING Begroting 2016 Doelstelling Doelstelling Doelstelling
Beheer &
Wervings-
Administratie
kosten
Totaal
Kosten (in euro)
A
B
C
Aankopen en verwervingen (projectkosten)
13.500
70.000
23.700
-
4.199
3.333
3.468
5.600
5.000
21.600
164.160
130.321
135.562
82.109
2.649
514.800
Huisvestingskosten
9.036
7.173
7.462
4.290
138
28.100
Kantoor- en algemene kosten
7.444
5.909
6.147
17.341
559
37.400
Automatiseringskosten
1.769
1.404
1.461
2.777
90
7.500
-
-
-
3.700
-
3.700
200.107
218.141
177.799
115.817
8.436
720.300
Publiciteit, communicatie en professionalisering Personeelskosten
Afschrijving en rente
Totaal
107.200
16,3% Percentage (kosten doelstelling excl. B&A)
38,2%
30,3%
31,5%
Verdeling B&A
44.210
35.100
36.510
Totale kosten
244.317
253.241
214.309
115.820-
A GMF voor een mooi Gelderland
34,3%
B GMF voor een duurzaam Gelderland
35,6%
C Samen voor een mooi en duurzaam Gelderland
30,1%
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 31 -
8.436
720.300
MEERJARENRAMING 2017-2019
Begroting 2015
Meerjarenram ing
2016
2017
2018
Begroting 2019
inkom sten (in euro) 236.660
240.200
243.800
247.500
8.370
13.200
13.200
13.200
13.200
221.380
186.640
187.600
191.550
195.500
95.200
65.000
10.000
10.000
10.000
118.000
118.000
118.000
118.000
118.000
Projecten: Projecten Natuur en Milieufederaties Specifieke projecten Baten acties derden: Postcodeloterij (NPL) Overige baten: Contributies en donaties
15.000
15.000
17.000
19.500
21.000
Vriendenfonds GNMF
73.700
78.750
80.550
82.350
84.050
6.000
7.800
6.820
6.840
6.860
€ 804.000
€ 721.050
€ 673.370
€ 685.240
€ 696.110
-
-
-
-
-
€ 804.000
€ 721.050
€ 673.370
€ 685.240
€ 696.110
Diversen en rente Totaal Resultaat (tekort) Totaal
2015
2016
2017
2018
2019
527.300
514.800
524.500
534.400
544.600
Huisvestingskosten
28.500
28.100
28.450
28.850
29.300
Kantoorkosten
40.000
29.000
29.460
29.710
30.120
uitgaven (in euro)
Budgetsubsidie Provincie Gelderland266.350
Overige projecten
Meerjarenram ing
index budgetsubsidie 2017-2019: 1,5%
Personeelskosten
Algemene kosten
9.840
8.400
8.500
8.640
8.730
15.500
15.600
15.060
15.320
15.580
Professionalisering
6.000
6.000
6.110
6.220
6.330
Afschrijvingskosten
3.000
3.700
3.750
3.800
3.850
Automatisering
7.500
7.500
7.600
7.700
7.800
157.860
107.200
48.660
48.920
49.080
€ 795.500
€ 720.300
€ 672.090
€ 683.560
€ 695.390
8.500
750
1.280
1.680
720
€ 804.000
€ 721.050
€ 673.370
€ 685.240
€ 696.110
33,5%
32,9%
35,7%
35,7%
35,6%
Communicatie
Directe projectkosten
Resultaat (overschot) Totaal % budgetsubsidie-exploitatie
index personeelskosten 2017-2019: 1,9% FTE continuiteitsreservere per 31-12
368.000
368.750
370.030
371.710
372.430
continuiteitsreserve/uitgaven
Gelderse Natuur en Milieufederatie / Werkplan 2016 / - 32 -
7,31
6,88
6,88
6,88
6,88
46,3%
51,2%
55,1%
54,4%
53,6%