Wellermagazine. De kleur uitgave

De kleur uitgave

Wellermagazine

Wellermagazine - - - KLEUR

Colofon


Rood Groen Geel Blauw

Wellermagazine is een uitgave van Weller. Het wordt in een oplage van 10.000 exemplaren verspreid onder Wellerklanten en -relaties. Heeft u tips, vragen, opmerkingen of interessante berichten voor dit magazine, stuur ze dan naar Wellermagazine, t.a.v. de redactie, Postbus 2, 6400 AA Heerlen.

Hoofdredactie: Krista Poulissen Redactie: Karin Theunissen, Krista Poulissen, Zuiderlicht Fotografie: Arjen Schmitz, Marcel van Hoof, Zuiderlicht Illustratie: Biki Janssen (8 jaar), Jort Wiersma (5 jaar), Zuiderlicht Vormgeving en productie: Zuiderlicht Lithografie en drukwerk: Andi Druk

Krista’s Column Wellerpluim – een beste buur! Zorg voor elkaar Wellerhebbes rood Full domestic – een gespreid bedje

3 6 10 15 16

Nieuwe Weller website Sterk voor het milieu Bezuinigingswedstrijd Wellerhebbes groen Kleurig wonen in Brigida Dienstencentrum Klaver-Vier

20 22 25 27 28 32

YoungXperience De taal van de mam Wellerdag Wellerhebbes geel

36 40 42 47

Vroeger Wellerhebbes blauw Fietstocht naar Italië Garderezjiment D’r Kuëb va Heële Kerstwens

48 55 56 60 64

- - -

Inhoud

- - -

2

3

Krista’s column


Kleur speelt een belangrijke rol in ons leven. Het kan zelfs je stemmingen beïnvloeden. Kleur is een eigenschap van licht. Als licht ergens op valt, wordt het gebroken en gedeeltelijk gereflecteerd. Wat naar ons oog wordt teruggekaatst, zien wij als kleur. Iedereen om ons heen is ermee bezig: een verfadviseur voor de buitenkant van de woning, de binnenhuisarchitect die een stellige mening heeft over rustgevende tinten op de slaapkamermuren en de kleuren therapeut die esotherische ‘verlichting’ brengt. Hoe kun je eigenlijk nog zonder....


Vol bewondering kijk ik naar een prachtig schilderij. Het is een écht kunstwerk, een uniek exemplaar, niet te koop en het past ook niet in mijn bescheiden stulpje. Voor mij ontvouwt zich een adembenemend spel van lijnen en kleuren. Het is een uitgekiende en gewaagde compositie. Is het door een onbekende meester gemaakt of is het een heuse Van Gogh? Eventjes sluit ik mijn ogen en dan.... hoor ik het ruisen van de bomen, in de verte klinkt het lied van een kwetterende vogel. Moedertje natuur wat ben je mooi! Herfst kleuren. Niet gecreëerd door een simpele mensenhand maar wel een jaarlijks terugkerend meesterwerk.

Creaties

Het neerzetten van een kleurig meesterwerk was altijd een droom. Het begon al in mijn prilste jeugd. Ik was uren zoet met een velletje papier en wat kleurpotloodjes. Ik hoef niet zo diep in mijn geheugen te graven om dat gelukzalige gevoel weer wakker te maken: 5 december 1981. Ik had weken in spanning gewacht op dát ene moment. Zou al mijn inspanning wel worden beloond? Dagenlang had ik luidkeels alle bekende sinterklaasliedjes meegeblèrd, ik was al tijden lang poeslief, had uren (naar later bleek zeer abstracte) sinten en paarden getekend, kilo’s wortel en een gemiddeld weiland hooi in mijn schoentje gestopt. Dit alles in de hoop dat mijn meest prangende verlangen zou worden beloond. Na een hele nacht woelen en draaien, werd het uiteindelijk toch nog ochtend. Snel uit bed en als een speer naar mijn schoen. En yes!

- - -

Getint magazine

- - -

4

5

Ik herkende de vorm meteen, rits rats het papier eraf en jawel hoor. Mijn droom werd zo maar werkelijkheid: de enige echte Caran d’Ache Pablo – een doos met maar liefst tachtig kleurpotloden. Het heeft overigens niets geholpen, al snel bleek dat ik de enige was die mijn creaties kon waarderen (hetgeen op mijn rapportje ieder kwartaal pijnlijk bevestigd werd met een cynische sneer van de juf).

Kleur

Niet alleen in dit magazine staan kleuren centraal. Mijn hele leven is omgeven door kleuren. Kleur in de haren, rouge op de wangen, nog een laagje mascara en tot slot de finishing touch: een glosje op de lippen. Ga nu maar niet schamper lachen beste mannen. Ook jullie kunnen er wat van. De wekelijkse zonnebank maskeert het van nature parelwitte hoofd, regelmatig smeren jullie stiekem een anti-grijs lotion op de structureel dunner wordende kuif en als apotheose dragen jullie een frivole regenboogtrui om de totale compositie definitief op te leuken.

- - -

Getint magazine

- - -

Kleur is een onderwerp dat past bij Weller omdat onze aanpak heel erg kleurrijk is. Groen, geel, paars, blauw, rood en bruin. Ze horen allemaal bij ons kleurenpallet. Rood is de hoofdkleur die hier geldt; de kleur van het hart, van het leven, de kleur van houden van, warmte, passie voor je medemens en wat voor elkaar over hebben. In deze uitgave staan prachtige kleurige verhalen. Ik vraag uw speciale aandacht voor de kleur groen met de link naar duurzaamheid en milieu. Elke bijdrage aan energiebesparing is belangrijk. Andrew van Horssen heeft een heel slim idee voor besparing bedacht. Lees zijn verhaal en doe ook mee aan de Weller bezuinigingswedstrijd.



Een beste buur! Soms moet je de mensen laten weten dat hun inzet en vriendschap gewaardeerd wordt. Cor Nederpelt staat altijd voor zijn buren en voor de buurt klaar. Hij verdient de Wellerpluim dan ook dubbel en dwars. Deze kreeg hij op 7 november van zijn buurvrouw Peggy Berends: een wijnpakket en bloemen in de mooiste herfstkleuren.

- - -

Herfstkleuren

- - -

6

7

Herfstkleuren


Vanaf 1991 tot september dit jaar woonden de families Berends en Nederpelt naast elkaar aan de Sponserf in Rennemig. “We zijn niet van die buren die elke dag bij elkaar over de vloer kwamen,” vertelt Wellerklant Peggy Berends vlak voordat ze haar inmiddels ex-buurman in het zonnetje wil zetten. “Maar we konden wel altijd op elkaar rekenen. En meer dan dat: Cor heeft zoveel voor ons betekend. Niet alleen Cor maar de hele wereld mag dat weten.”

Veilig

Als vrachtwagenchauffeur is de 64-jarige Cor Nederpelt veel onderweg. Hij maakt lange dagen voor verre reizen vanuit de haven van Born dwars door Europa en soms ook Afrika. Een echte globetrotter dus. “Als hij thuis is, weet hij echter toch tijd vrij te maken voor zijn buren. Dat waardeer ik enorm,” vertelt Peggy: “Ik ben slecht ter been. Cor zorgde er altijd voor dat het pad naar mijn woning geveegd werd, dat er bij vorst gestrooid en bij sneeuw geruimd werd. Als de struiken te groot werden, snoeide hij de takken, zodat ik er veilig langs kon. En als er rotzooi lag in de bermen ruimde hij het op. Zonder dat ik iets hoefde te vragen. Cor deed het gewoon en heeft zodoende menig bezem voor mijn deur versleten. En ook voor een boodschapje of wat er zoal onverwacht op je pad komt, kon ik altijd bij de buren terecht. Als ik niet had moeten verhuizen naar een aangepaste woning, had ik hier nog altijd graag naast de familie Nederpelt gewoond.”


Opgeruimd

Totaal overdonderd neemt Cor de complimenten en zijn cadeaus in ontvangst. “Alles wat ik voor de buren doe en gedaan heb, vind ik eigenlijk niet meer dan normaal,” zo reageert hij. “De sfeer tussen ons gezin en dat van onze buren is altijd erg goed geweest en dan zorg je toch ook een beetje voor elkaar? De stoep vegen en sneeuwvrij houden, vind ik dan nog het minste. Daarbij kan ik zelf niet tegen rotzooi. Wij wonen hier graag maar helaas blijft er geregeld afval in het pad naast onze woning achter. Als je dat niet meteen opruimt, komt er snel meer bij. Dat zie je overal gebeuren: waar veel zwerfaval ligt, gaat de buurt snel achteruit. Om dit te voorkomen, ruim ik altijd meteen op wat ik in de bermen en rondom de woningen tegenkom. Niet dat ik dat nu zo graag doe, maar omdat ik het belangrijk vind dat de omgeving van mijn huis netjes en schoon blijft. Want je wilt toch graag thuiskomen.”

Beste buur

“Wat Cor doet,” besluit Peggy, “heeft impact voor de hele buurt. Hij verdient het Wellerpakket daarom niet alleen voor zijn inzet voor ons als buren, maar voor het hele Sponserf. Mensen zoals Cor zijn bereid om iets voor hun omgeving te doen. Hij is een beste buur, die wij nu we in Brunssum wonen, zeker gaan missen. Maar hij blijft natuurlijk een goede vriend.”

- - -

Herfstkleuren

- - -

8

9


10

11

“Het voelt veilig dat de defibrillator er is en dat er mensen in onze flat wonen die ermee om kunnen gaan. In het hart van ons complex klopt nu een sterk, rood hart.”

Zorg voor elkaar

Het rode hart

- - -

Het rode hart

- - -



“Op zo’n cruciaal moment is het belangrijk dat er mensen in de buurt zijn die weten wat ze moeten doen en de juiste hulp kunnen bieden.”

12

13

aanwinst en een demonstratie gegeven. Iedereen weet nu dus bij wie hij of zij kan aankloppen als de nood aan de man is.”

Rustig gevoel

“In principe zijn we in Nederland inconsequent,” stelt Johan Schillings. “In alle winkelcentra en openbare gebouwen

Vorig jaar lanceerde de Nederlandse Hartstichting een nieuwe reclamecampagne. Een jonge vrouw valt. Ze heeft een hartstilstand. Binnen zes minuten moet er goede hulpverlening zijn, anders is het te laat. “Dat machteloze gevoel, dat iemand misschien sterft terwijl jij nog iets had kunnen doen, wil ik nooit meemaken. Voor mij was het dus tijd voor actie!”

Juiste hulp

Johan Schillings woont sinds 2003 in een Wellerappartement aan de Cookstraat in Heerlerheide. In een complex met ongeveer honderd woningen voor 65-plussers. “De kans dat iemand in onze flat last krijgt van hartfalen, is dus tamelijk groot,” zegt hij. “Daar moet je nuchter en realistisch in zijn.

Op zo’n cruciaal moment is het belangrijk dat er mensen in de buurt zijn die weten wat ze moeten doen en de juiste hulp kunnen bieden. Die waren er niet en dat maakte mij onrustig. Ik wilde de vrijwilligers in ons complex niet met mijn vraag belasten. Zij doen al zo veel voor ons. Daarom ben ik zelf op pad gegaan. Ik heb sponsoren benaderd om een defibrillator aan te kunnen schaffen. Dat is gelukt. Het apparaat hangt sinds oktober tegenover de gemeenschappelijke ruimte. Een vijftal mensen uit ons complex, mijzelf incluis, heeft in de tussentijd ook een cursus hartmassage en reanimeren gevolgd. Alle vijf hebben we nu de papieren op zak om de defibrillator te bedienen. Tijdens een bijeenkomst hebben we onze buren geïnformeerd over de nieuwe

- - -

Het rode hart

- - -

- - -

Het rode hart

- - -

hangt tegenwoordig een defibrillator. In grote wooncomplexen niet. In onze flat hebben we de stap nu zelf gezet. Ik hoop dat andere locaties volgen. Want niet alleen het feit dat je kan reanimeren, maar ook de aanwezigheid van de defibrillator zelf, geeft een rustig gevoel. Ik weet nu wat ik moet doen als iemand buiten


bewustzijn raakt. Mocht ik echter twijfelen, dan geeft het apparaat precies aan in welke volgorde de levensreddende handelingen verricht moeten worden. Hoe je kunt controleren of er nog een hartslag is, hoe je hartmassage moet uitvoeren en, als er geen hartslag op gang komt, waar je de elektroden van de defibrillator moet plakken om het hart met behulp van elektrische schokken op gang te krijgen. En minstens zo belangrijk, het apparaat zegt ook dat je als de wiedeweerga via 112 de hulpdiensten


moet inschakelen, zodat zij de patiënt binnen de cruciale deadline over kunnen nemen.” “Ik hoop van harte dat het apparaat ‘vastroest’ in onze gang en dat we het nooit hoeven te gebruiken,” besluit Johan. “Maar als het nodig is, ben ik blij dat het er is en dat er mensen in de buurt zijn die ermee om kunnen gaan en zo levens kunnen redden.”

2

1

14

15 3

Wellerhebbes 4 1. De nieuwste rage Diabolo: € 4,99, Blokker 2. Sfeer voor buiten Lantaarn: € 2,99, Xenos 3. Welke kleur wordt het dit jaar? Kerstballen: 6 stuks € 2,99, Xenos

5

4. Lief kerstlichtje Theelichthanger: € 3,50, Xenos 5. Chique voor de feestdagen Nagellak/lipstick: vanaf € 2,95, Hema 6 6. Rooscake Bakvorm: € 7,99, Xenos

- - -

Het rode hart

- - -


Een gespreid bedje


16

17

Voor elke smaak en woonstijl verhuurt Weller ook volledig ingerichte woningen. In chique zwart-wit of met opvallende kleuraccenten in rood, groen of paars.

Kleuraccenten

- - -

Kleuraccenten

- - -


Het gebeurt regelmatig dat mensen voor hun werk een tijdje in Parkstad moeten wonen. Of iemand moet voor een paar maanden in Heerlen zijn vanwege een evenement, een expositie of festival. Ook zijn er Parkstedelingen die om uiteenlopende redenen tijdelijke woonruimte nodig hebben. Wie voor zijn tijdelijke verblijf een gezellig thuis verkiest boven een hotelkamer, kan gebruik maken van de Full Domestic Service van Weller. De groep ‘gasten’ die voor een langere periode in Heerlen en Parkstad verblijft, groeit gestaag. Het bedrijfsleven en grote werkgevers zoals APG en CBS maken geregeld gebruik van tijdelijke krachten. Sinds de culturele lente huishoudt in de regio komen ook steeds meer kunstenaars, artiesten en theatergezelschappen voor een langere periode naar Heerlen. Cultura Nova is zo’n trekpleister. Een aantal voorstellingen wordt speciaal voor het festival op locatie in Heerlen gemaakt; het productie team woont dan een poos in de stad. En zo nodigen ook kunstinstellingen zoals SCHUNCK*, kuS en het theater regelmatig kunstenaars uit binnen- en buitenland uit die een tijdje in Heerlen als ‘artist in residence’ (als gast van de instelling) werken aan een project of een expositie.

Licht en modern

Vaak verblijven deze zakelijke of culturele gasten van Parkstad in de Full Domestic appartementen van Weller. Theatermakers Vincent de Rooij en Joey Ruigrok van der Werven waren afgelopen zomer samen met


hun gezelschap bijna vier weken in Heerlen voor de productie van de voorstelling Street Live. Deze ging tijdens Cultura Nova in première. “Dat wij voor ons werk in Heerlen in een appartement konden wonen, was een ideale oplossing,” zegt Vincent de Rooij. “Allereerst zijn de kosten van een appartement lager dan van een hotel. Het is bovendien een stuk praktischer en gezelliger. Hotelkamers zijn vaak kaal en oubollig. In de Wellerwoningen die lekker licht en modern ingericht zijn, hadden we een woonkamer en een keuken ter beschikking. Dat alleen al was fijn, maar de inrichting was met een wasmachine en alle inventaris, ook nog eens erg compleet. We hoefden niets te regelen en konden gewoon ons ding doen. Voor werk op locatie is dat wel zo prettig. Daarbij verbleef ons gezelschap in twee woningen die naast elkaar lagen. We konden dus gezellig samen koken en eten.”

Voor meer info over Full Domestic appartementen kunt u contact opnemen met Winand van der Kooij via 06-51689522. 18

19

All inclusive

De Full Domestic woningen van Weller liggen aan de Uilestraat, midden in het centrum en de uitvalswegen. Ze hebben eigen parkeergelegenheid en zijn van alle gemakken voorzien. Buiten je eigen kleren en toiletspullen, hoef je voor een verblijf in principe dus niets mee te nemen. Alles is aanwezig: een complete keuken met diepvries, vaatwasser en wasmachine, servies en glaswerk, beddengoed, handdoeken en vaatdoeken, er is draadloos internet, tv, dvd en audio, er hangen schilderijen aan de muren, noem maar op. In de huurprijs is zelfs drie uur Full Domestic Home Services

- - -

per week opgenomen: voor schoonmaak, wassen of strijken. Alle zorgen rond het wonen worden uit handen genomen. De gast komt in een gespreid bedje terecht: thuis in een andere stad!

Kleuraccenten

- - -

Hierboven – De voorstelling Street Life tijdens het Cultura Nova zomerfestival in Heerlen.



Heeft u al een kijkje genomen op onze nieuwe website?

20

21 MijnWeller is een ideale service om bijvoor beeld uw reparatieverzoek in te dienen, maar u vindt er ook persoonlijke informatie. Bijvoorbeeld uw betalingsoverzicht van de huur, de woningwaardering, uw persoonsgegevens en speciaal geselecteerd buurtnieuws. In de toekomst wordt MijnWeller nog uitgebreid.

Dat Weller heel kleurrijk is, kon u al lezen in de inleiding van het magazine. Maar wit is ook een kleur die bij Weller past. Als je dit al een kleur mag noemen. In de nieuwe Wellersite wordt veel wit gebruikt. Met een hip woord noemen ze dat ‘blonder’. Hierdoor komt er meer rust in de pagina’s. In de menustructuur ziet u het vertrouwde paars en groen terug. Heel herkenbaar en duidelijk. Vanaf 1 oktober is de nieuwe site in de lucht. Hij is nog helderder, vriendelijker en toegankelijker. U vindt er praktische, maar ook verrassende informatie. Over uw buurt bijvoorbeeld (en alle andere buurten waar Weller ‘woont’), wat er in de omgeving zoal te doen is en hoe u nog plezieriger kunt wonen. Maar ook over leuke dingen voor uzelf en uw (klein)kinderen. Kijk bijvoorbeeld eens naar de vernieuwde ‘kidspagina’. U vindt hier leuke tips voor uitjes, een spannend voorleessprookje voor de allerkleinsten, een mooie kleurplaat en voor de jeugd een paar e-cards.

- - -

Wellergroen en -paars

- - -

Alles kan beter

Weller is altijd bezig met verbetering. Heeft u tips voor ons? Of goede aanvullingen? Laat het weten via [email protected] of bel even ons Klant Contact Centrum 045 - 40 48 600. Wij staan open voor uw ideeën en suggesties.

MijnWeller

We hebben nu ook een hele speciale service: MijnWeller. Dit is uw persoonlijke account waar u geheel beveiligd kunt inloggen, wanneer en waar u maar wilt! U kunt een inlogcode aanvragen via de site bij MijnWeller (www.wellernet.nl/mijnweller). Hiervoor heeft u het klantnummer nodig dat u kunt vinden op de meeste correspondentie van Weller. Bij twijfel kunt u natuurlijk altijd even bellen.

- - -

Wellergroen en -paars

- - -

Wij wensen u veel kijkplezier op www.wellernet.nl.



22

23

“Ik wil mensen inspireren.” Groen denken

- - -

Groen denken

- - -



Hij is 19 jaar, winnaar van het ‘Green Dream District’ op National Geographic en hij heeft al een – eveneens groene – uitvinding op zijn naam staan waarmee energie kan worden bespaard. Maak kennis met de ‘Al Gore van Parkstad’. Zo lang hij zich kan herinneren, beseft Andrew van Horssen dat alles wat wij mensen doen of juist niet doen, gevolgen heeft voor onze aarde. Sinds hij weet dat de fossiele brandstoffen eindig zijn en bovendien heel goed vervangen kunnen worden door schone energie uit zon, wind, aarde en water, maakt hij zich sterk voor het milieu. Op het Bernardinuscollege in Heerlen vond hij de stimulans om iets met zijn ideeën te doen. “In plaats van mij te ergeren aan zinloos energieverbruik, probeer ik voorop te lopen in het veranderingsproces naar een hoger energiebewustzijn,” zegt hij. “Ik wil mensen inspireren en zo werken aan een betere, ‘groenere’ wereld.” ‘Denkt u ook aan onze ijsbeertjes? Schakel dan wat vaker het licht uit!’ Deze tekst valt op in een mail van Andrew. Hij laat geen gelegenheid onbenut om mensen te wijzen op besparingsmogelijkheden en het effect van deze besparing op het milieu. We lezen verder: ‘Onnodige verlichting

(omdat u niet aanwezig bent of als het zonlicht naar binnen valt) kan op jaarbasis honderden tot duizenden kilo’s koolstof dioxide besparen. Deze besparing kan ervoor zorgen dat het ijs op de Noordpool blijft liggen en de ijsberen in het wild niet uitsterven. Namens de ijsbeertjes… Dank’. “De situatie op dit moment is dramatisch,” legt Andrew uit. “Als wij niet ingrijpen en actief gaan besparen, zullen de effecten op het klimaatsysteem niet te overzien zijn. En daarmee overdrijf ik niet.”

Green Dream District

De eerstejaars student People & Business management aan de Hogeschool Zuyd kwam afgelopen zomer landelijk in de kijker in het programma Green Dream District op National Geographic. Dit programma daagt jonge uitvinders uit om ‘groene’ tips te presenteren aan een jury. Andrew won met zijn ‘nachtschootschakelaar’ de eerste prijs: € 5.000,-. “Veel besparingtips,” legt hij uit, “vragen een investering van mensen.

- - -

Groen denken

- - -

24

25

Weller bezuinigingswedstrijd

Ook een duurzaam idee?

Andrews groene vondst is vast niet de enige in zijn soort. Welk nieuw idee hebt u tegen energieverspilling? En dan bedoelen we niet voor de hand liggende ideeën zoals een waterbesparende douchekop gebruiken, de verwarming eerder uitzetten of voor spaarlampen in plaats van gloeilampen kiezen. Nee, we zoeken echte nieuwe ideeën die makkelijk toepasbaar zijn en niet veel kosten. Hebt u zo’n idee of uitvinding? Omschrijf het op maximaal een A4’tje en stuur het voor 11 januari 2010 naar Weller – Groene vondst, Postbus 2, 6400 AA Heerlen. Een speciale jury buigt zich over alle inzendingen en beslist eind januari welk idee het origineelst was. De winnaar wordt in het volgende Wellermagazine bekendgemaakt en krijgt, om nieuwe energie op te doen, een gratis arrangement voor twee personen in Thermae 2000. Wie weet wordt uw idee zelfs écht toegepast.

- - -

Groen denken

- - -



Verbeter de wereld, begin…

De ene na de andere besparingstip schudt Andrew uit de mouw. Kleine investeringen met een maximaal rendement: van de invoering van een ‘dikke truiendag’ op school zodat de verwarming een tandje lager kan, tot het instellen van de printer op dubbelzijdig printen. Want daarmee bespaar je papier. De overheid, bouwers en het bedrijfsleven roept hij met zijn stichting ‘Menselijke Duurzaamheid’ op om over te stappen naar duurzame energiebronnen. “Elke stap is er één,” benadrukt hij. “Hoe meer mensen en bedrijven deze stap zetten, des te goedkoper wordt de technologie. En dan kunnen dus ook weer meer mensen bijvoorbeeld zonnecollectoren of een zonneboiler aanschaffen, en zelfs met hun huis energie gaan opwekken. De techniek is er. Ik hoop mensen te inspireren en stimuleren om er op grote schaal iets mee te doen.”

2

26

27 1

3

Wellerhebbes 4 1. Nooit meer natte voetjes Regenlaarsjes: € 5,95, Hema 2. Appeltjesgroen voor haren en tanden Kinderverzorgingsset: vanaf € 1,49, Hema

Je moet bijvoorbeeld duurdere spaarlampen of huishoudelijke apparaten met een a of b energielabel kopen. Op dat punt haken mensen helaas af. De ‘nachtschootschakelaar’ is goedkoop en eenvoudig in elk kozijn in te bouwen. Zodra je een kamer verlaat en de deur sluit, schakelt hij het licht in die kamer automatisch uit. Lekker gemakkelijk en je bespaart meteen ook geld. Immers, elke vermindering in het verbruik zie je terug in een lagere energierekening.”

3. Flashy voor op de feesttafel Bestek: € 14,99, Xenos

5

4. Voor wat extra pit Pepermolen: € 1,79, Xenos 5. Buxus is beautiful Buxusbal met glitter: € 2,79, Xenos 6 6. Kleur voor het kleinste kamertje Toiletborstel: € 1,99, Xenos

- - -

Groen denken

- - -


Kleurig wonen in Brigida Kleurrijk spel

28

29

In de strak gestuukte witte gevel van het Brigidahuis schittert een kleurenmozaïek. Gefilterd in groen, geel, paars en rood, vallen de zonnestralen de hal binnen. Ze zorgen voor mooi, warm licht voor alle bewoners. Het Masterplan Bruisend Brunssum kent weer een mijlpaal: 19 november werd op een zonnige herfstdag in Brunssum het Brigidahuis geopend. Een modern appartementengebouw voor senioren aan de rand van het centrum en met een directe verbinding naar zorgcentrum Catharina Daemen. Wethouder Eric Geurts en Hans Laudy onthulden ter gelegenheid van de opening van dit bijzondere gebouw een minstens zo bijzonder beeld: een moderne Brigida die zorg, licht en liefde naar de locatie brengt. Zangeres Suzan van der Helm begeleidde de feestelijkheden met mooie liederen. Het Brigidahuis telt twaalf huurwoningen en zeven koopappartementen. Het uitzicht vanuit de bovenste etages – met name het penthouse met zijn panoramaterras – is ongekend mooi: heel Parkstad ligt aan je voeten. Mede dankzij die mooie locatie, hoog op de heuvel, en de centrale ligging tussen het winkelcentrum van Brunssum en zorgcentrum Catharina Daemen, waren alle woningen snel verhuurd en verkocht.

- - -

Kleurrijk spel

- - -

Cicero

Weller bouwde het complex met een directe en overdekte verbinding naar Zorgcentrum Catharina Daemen van Cicero. De bewoners kunnen via een gang gemakkelijk en comfortabel, beschut tegen weer en wind, naar het zorgcentrum lopen om daar gebruik te maken van voorzieningen. Of deel te nemen aan activiteiten: voor een gezellig kopje koffie, een potje kaarten of een middag kienen. Bewoners van het Brigidahuis kunnen ook op eigen gelegenheid bij Cicero zorg en ondersteuning inkopen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld gebruik maken van de maaltijdservice en deelnemen aan dagopvang. Goede zorg is dus héél dichtbij.

Groene oase

De komende maanden wordt rondom het Brigidahuis nog een mooie tuin aangelegd. Een zomer verder zal het witte huis met zijn kleurrijke ramen en mooie luiken omgeven zijn door een oase van groen. Met in het hart van de tuin het vier meter hoge beeld van Jenny Roost. Speciaal voor deze plek



maakte de kunstenares uit Hoensbroek op een hoge betonnen sokkel, symbool voor een solide basis, een moderne interpretatie van Sint Brigida. De Ierse heilige uit de 5e eeuw en stichtster van de eerste vrouwelijke orde in Europa, is weergegeven in aluminium en bladgoud. Abstract vormgegeven maar duidelijk stralend omhoog gericht, als symbool voor licht, liefde en zorg: de belangrijkste basisingrediënten die eeuwen na de heilige Brigida nog steeds inspireren. Want ook in het Brigidahuis anno 21ste eeuw staat de mens en dan vooral de zorg voor de mens centraal. Eigentijds en met het oog gericht op de toekomst maar tegelijk ook met een knipoog naar het verleden. In de hal van het huis bevindt zich namelijk een rijk gevulde vitrinekast met een mooie collectie archeologische vondsten die bij bouwprojecten in Brunssum opgegraven zijn.

30

- - -

Kleurrijk spel

- - -

31

- - -

Kleurrijk spel

- - -


Symbool van het Dienstencentrum KlaverVier is een groen klavertjevier. Voor geluk en als verwijzing naar het Klaver 4-project dat ervoor heeft gezorgd dat wonen, welzijn en zorg in Brunssum-Noord hand in hand gaan.

Feestelijke Opening Dienstencentrum Klaver-Vier Klaver-Vier

- - -

Groen klavertjevier

- - -

32

33


Het plaatje oogt mooi. Gekoppeld aan Distelenveld in Brunssum-Noord ligt een modern, glazen gebouw waar inwoners uit de wijk, met name senioren, dicht bij huis terecht kunnen voor diensten op het gebied van zorg en welzijn. Ook is er ruimte voor ontmoeting en samen leuke dingen doen. Donderdag 12 november werd het wijksteunpunt officieel geopend.


Het Dienstencentrum Klaver-Vier is een initiatief van Cicero, Stichting Ouderenwelzijn Brunssum, de gemeente Brunssum en Weller. Precies een jaar geleden, in het najaar van 2008, gaven de partners het startsein om voor een goede vervanging en uitbreiding van het oude wijkcentrum op de begane grond van het appartementencomplex Distelenveld te zorgen. Weller had hiervoor een aantal woningen vrijgemaakt, maar dit initiatief uit de Klaver 4-koker was al vanaf dag één te klein om te kunnen voldoen aan de grote vraag naar voorzieningen voor senioren. Brunssum-Noord is de eerste WWZ-wijk in de regio: alle ontwikkelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg worden hier door één integraal WWZ-team opgepakt. Samen werken de partners aan een ‘levensloopbestendige’ wijk: woningen en voorzieningen worden zó gebouwd en ingericht dat de bewoners in hun eigen omgeving, thuis dus, oud kunnen worden. Ook als er zorg nodig is.

Multifunctioneel

Weller bouwde het steunpunt en verhuurt het nu. De gemeente zorgde voor de grond, de financiële randvoorwaarden en een soepel verloop van de procedures tijdens de bouw. Cicero en Stichting Ouderenwelzijn

- - -

Groen klavertjevier

- - -

34

35

Brunssum – de huurders – zorgen nu samen voor een afgewogen welzijnsen zorgaanbod. En dat is té omvangrijk om op te noemen. Daarom een paar voorbeelden. Elke werkdag kunnen bewoners van Brunssum-Noord in het wijksteunpunt terecht voor activiteiten zoals een uurtje sporten, samen eten, de bloedprikdienst, het spreekuur van de ouderenadviseur en workshops op het gebied van bijvoorbeeld muziek en schilderen. Cicero organiseert er speciale activiteiten voor senioren die meer zorg nodig hebben, zoals dagopvang onder begeleiding van professionele beroepskrachten. Vanuit het steunpunt worden diensten bij de mensen thuis aangeboden, zoals hulp bij het innemen van medicijnen, een pedicure of de kapper aan huis. Tenslotte is het dienstencentrum vanaf nu ook letterlijk de thuisbasis van het WWZ-team Brunssum-Noord: alle persoonlijke zorg voor de bewoners van Noord wordt vanuit het wijksteunpunt geregeld.

Geluk

Symbool van het Dienstencentrum Klaver-Vier is een groen klavertjevier. Tijdens de opening puzzelden de vier partners samen een geluksbrenger in elkaar. Elke partner plaatste een blad: symbolisch voor de samenwerking maar vooral toch ook als verwijzing naar het voor Brunssum zo belangrijke

- - -

Groen klavertjevier

- - -

Klaver 4-project dat wonen, welzijn en zorg aan elkaar heeft verbonden. Het nieuwe steunpunt geldt als de kroon op het project. Het ligt mooi achter hoge bomen tegen Distelenveld aan, alsof het door de omgeving wordt omarmd. Dankzij de open en transparante uitstraling voelt iedereen zich vrij om binnen te lopen. Veel senioren hebben de weg naar het nieuwe wijksteunpunt al gevonden en zonder uitzondering zijn omwonenden blij dat de voorziening er is. Wie in Brunssum-Noord zorg nodig heeft, kan in veel gevallen gewoon thuis blijven omdat zorg op maat dicht bij huis is. Niet alleen voor senioren, maar voor iedereen is dat een gerust stellende gedachte.



36

37

Ruim 1000 jongeren kleurden vrijdag 11/9 tijdens YoungXperience 2009 het hart van Brunssum jong. Zij genoten van een informatieve en actieve afsluiting van de eerste schoolweek van 2009/2010. Met als onbetwiste topact: YesR!

YoungXperience2009

kleurt Brunssum jong - - -

YoungXperience

- - -

- - -

YoungXperience

- - -


Een keer in de twee jaar organiseren de gemeente Brunssum en Weller samen YoungXperience. Vrijdag 11 september vond op en rond een gezellig Lindeplein de derde editie van de jongerenmanifestatie plaats. Het Carbooncollege sloot speciaal voor de gelegenheid om 12.00 uur zijn deuren, zodat iedereen in Brunssum tussen 12 en 20 jaar mee kon doen. De gedachte achter YoungXperience is jongeren laten zien en beleven dat er in Brunssum veel voor de jeugd te doen is en dat Brunssum een mooie toekomst kan bieden. Behalve een leuk programma dat jongeren samenbrengt, geeft Young Xperience ook een compleet beeld van de mogelijkheden op het gebied van onderwijs, werk en vrije tijd. Uitzendorganisaties en werkgevers geven er informatie. Er kunnen workshops gevolgd worden. En jongeren kunnen op een ongedwongen manier kennismaken met tal van sporten en buitenschoolse activiteiten waarmee ze zich breder kunnen oriënteren op hun mogelijkheden en talenten.


schoolse activiteiten en voorzieningen voor jongeren in Brunssum op een actieve manier aan de jeugd gepresenteerd, zoals op een beurs. De hele middag zie je de jongeren genieten van sportactiviteiten, ze doen mee aan inspirerende workshops en vanuit het podium worden ze op de hoogte gebracht van de laatste trends in bijvoorbeeld mode en dans. Daar komen geheid weer mooie hobby’s uit voort. Los van het feit dat jongeren het speciaal vinden dat Brunssum zo’n groot evenement voor hen organiseert. Weller investeert daar graag in. Het is misschien een open deur, maar deze jongeren zijn de toekomst van Brunssum. Ze zijn de investering dus méér dan waard.”

“Ik ging dit jaar naar YoungXperience om YesR te zien. Zo’n beroemdheid zie je immers niet zo vaak in Brunssum. Het Lindeplein stond vol jongeren en al mijn vrienden waren er ook. Dat was écht leuk. Volgende keer ga ik zeker weer.” Darian Fijten, 15 jaar 38

39

Inspirerend

YoungXperience 2009 was een dag van doen, leren en beleven. Kanovaren op de vijver. Een cursus striptekenen en klimmen bij de landmacht. Zumba. Meedoen aan een modeshow. Een healthcheck laten uitvoeren om te kijken of je fit genoeg bent. Het kon allemaal, onder de bezielende

Investeren

“Behalve dat jongeren de kans moeten krijgen om te leren, vinden wij dat ze zich ook buiten school moeten kunnen uitleven, sporten en ontspannen,” zeggen Kim Stroucken en Astrid Jongboom die namens Weller betrokken zijn bij de organisatie van YoungXperience. Zij leggen uit waarom Weller meewerkt aan de jongerenmanifestatie. “Tijdens YoungXperience wordt een groot deel van het aanbod aan buiten-

Mede dankzij initiatieven zoals YoungXperience is Brunssum als enige gemeente in Limburg genomineerd voor de Jong Lokaal Bokaal 2009. Een speciale prijs van de Nationale Jeugdraad en minister André Rouvoet van Jeugd en Gezin voor de gemeente met het beste jeugdbeleid.

- - -

Zonnige jeugd

- - -

begeleiding van het presentatieduo Emil Szarkowicz & Mo Jones-zanger Jan van der Burgt. De meest inspirerende activiteit was volgens veel jongeren de basketballclinic die coryfee Henk Pieterse gaf over teamspirit, respect en persoonlijke groei: vroeger

- - -

Zonnige jeugd

- - -

werd hij nog gepest vanwege zijn lengte, tegenwoordig is juist die lengte zijn kracht. En dan was er muziek. Veel muziek, met als onbetwist hoogtepunt het optreden van rapper YesR. Hij kreeg de Brunssumse jeugd helemaal mee!



Klankkluur sjwat-witte toetse… kluurrieke klanke!

De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect. We spreken over ’taal’ omdat het Limburgs een echte en erkende taal is, die in niets onderdoet voor het Nederlands. Ten opzichte van onze standaardtaal – het Nederlands – is het Limburgs een dialect, zoals het Nederlands een dialect is in relatie tot het handels- en diplomatiek Engels.

De taal van de mam

spreëkster deet ’t waal örtlig en versjtoanbaar. Enthousias attendeert ze op Lola mit d’r sjtola, vuur de get killere oavende, meldt ze drachteraa. (Ich num neet aa dat ze ’t Lola bedoelt…?) D‘r zint óch mededelinge vuur gevorderde: • geklokte rok (stopwatch?) • achterpand (’t gebouw?) • vuurgevormd hesje (twieëde hans?)

Bont gekluurd

Modeshow! Mit nogal get tamtam woar ze aagekondigd. ’t Zouw sjpectaculair en sjpeciaal zieë dis kier, want óch de nuiste creaties van d’r Maximiliaan Mini (vuur intimi MAXmini) oet Milaan woare noe de ieësjte kier in Nederland te zieë, neë te bewóndere. Wauw! Doa wool, neë mós, jieëker vrouw hin. Zoene knappe designer zal toch zieëker óch knappe óntwerpe make vuur Holland…. ’t Woar druk, neë sjtampvol, wie de directrice van ’t hoes ’t welkomswoad oetsjprook, neë keëkde. Dudelik te merke dat ze of zelf sjlechte oere hat of ging microfoonervaring, of allebei. Hoofzakelik vrouwe – piep, jónk en ouwere – woare d’r en ’t gehieël woar wie ing bónte sjilderei. Allemoal vrouwe die heem ’absoluut nieks mieë hant um aa te doeë.’ De manslüj – ich sjat zoeng 5 % – wete egelik neet zoe good road mit zich zelf. Óp verzeuk van hönne partner zint ze da wal mitgekoame, mè zoe gans óp hön gemaak veule ze zich toch neet tusje al dat vrouwelik sjoeën. Vanzelfsjpreëkend kieke ze eëve geïnteresseerd noa ’t geshowde, mè óch wer neet te, want vrouwtje leef zuut toch al gauw get van konkurrentie in al die knappe mannequins (vrouwe die oetgereëkend mannequins heesje!) ’t Ee noa ’t anger artikel weëd geshowd óp ’t ritme van tamelik helle meziek. De

40

41

De microfoonjuf deet an presentatieinflatie: geweun genieënd numt ze: ’kunstig vormgegeëve creatie’ Effe later reupt ze dat de byzantijnse ¾ knickerbockers juus zint ingevloage en vanaaf noe al te gelle zint. Ze attendeert dat dees beige breuk lichblauw zint aafgebiesd. Leuk miensj, mè ze mak dezelfde fout as de voetbal-commentatore óp TV: d’r bol geet meters d’r neëve…. As of vier dat neet zient en hei maag me toch óch veróngersjtelle dat de lüj neet allemoal klureblink zint….. Dan is pauze en tied vuur K&K (koffie en keuksjke) en inkele minute later is ’t inne groeëte durchee, gesjravel en gedeuns. Noa de pauze….trompetgesjal! Noe kump ’t nog noeëts vertoeënde van d’r Maximiliaan oet Milaan tataa tataa !!! En inderdaad hieël apate kleier mentel enz in allerlei variaties. De lüj zint vanaaf ’t ieësjte ogeblik ónger d’r indruk. Apate sjnit, apate sjtoffe en vuural de uëverweldigende klure sjpreëke de lüj aa. Me veult dat dit van anger orde is…. Wie inne beeldend kunsteneer klure angesj kan loate klure, is óch d’r Italiaanse

- - -

Sjwat-witte toetse... kluurrieke klanke!

- - -

Mini, maxi-maal doa-in gesjlaagd. Geweun verpletterend! Noa de letste show sjtónt de lüj óp en geëve ee minute lank applaus. Noe is d’r geleëgenheed um de theorie in praktijk te bringe. Angesj gezag: me kan beginne te gelle en me begieëf zich massaal noa de rekke, de paskamers en – hoapelik vuur d‘r oetbater – de kassa. Sommige manne gónt mit, angere zeuke inne sjtool in aafwachting van wat geet kómme. Wer angere veule zich lotverbónge en kalle mit ee. Zoeë óch die twieë neëve mich die in druk gesjprek zint. Interessant is de communicatie as ing vrouw mit mierdere kleiersjtukke noa höäre man kump en hem de keus lieët make. Zeët heë blauw, dan zeët zie sjteevas: ”dus neet dat oranje”? Woe-óp heë mint dat dat óch sjoeën is, mè ’t blauwe tiksjke sjoeëner. Enfin de vrouw numt dus ’t oranje…. Terwiel miene buurman en ich get zitte te koekeloere, kump as inne wervelwink zieng vrouw langs en reupt:”doert neet mie lang sjat, goan nog effe noa truitjes kieke.” ”Noe sjleet God d’r duvel doeëd, ieësj zag ze nog ich han truitjes genóg en noe dit…” gromt d’r man. Lachentere vroage vier ós aaf: Is ing vrouw te begriepe en zoe joa, woarum neet? Ger Prickaerts, Heëlesj



Ja, het was weer een mooie Wellerdag 42

Wellerdag

43

17 november kleurde het normaal geel/zwarte Parkstad Limburg Stadion paars/groen. Samen met 500 huurders, veelal singles, vierden we Wellerdag 2009. Een mooie dag in het teken van ontmoeting. Elk jaar zijn alle kantoren van Weller een dag gesloten, zodat wij ons kunnen inzetten voor anderen. Gewoon, omdat we graag een bijdrage willen leveren aan een mooiere, betere wereld. Voor u, voor iedereen. Dit jaar hebben we samen met 500 huurders die alleen wonen, workshops georganiseerd en als afsluiting met z´n allen gewokt. Het was in één woord geweldig! Het publiek was in een opperbeste stemming toen iedereen plaats nam op de voetbaltribune. De schlager ‘Het is weer een mooie dag’ zette de toon, de wave volgde en nadat Hans Laudy vanuit de middenstip de aftrap had gedaan, zocht iedereen vrolijk zijn weg naar de workshops.

- - -

Energiek Welleren

- - -

De sfeer zat er meteen goed in, lachend werden nieuwe contacten gelegd. En dat was nu precies de bedoeling van deze Wellerdag. Dat er leuke nieuwe vriendschappen zouden ontstaan tussen buren en buurtgenoten, mensen met dezelfde hobby’s en interesses. En natuurlijk ook tussen Wellermedewerkers en u. Een nieuw kaartclubje, een wandelmaatje, een danspartner: heel veel dingen zijn leuker als je ze samen met anderen doet.

Genieten

In alle hoeken en gaten van het stadion bruistte het tijdens de workshops van de energie. Terwijl de wandelclub vertrok voor een mooie route door Anstelvallei in



“Hier kwamen de gasten voor innerlijke kracht en verdieping, en niet zozeer voor het spel zoals dat in de afgeladen volle kienzaal gebeurde.”

Kerkrade, startten wij onze eigen tour de force langs de activiteiten in het gebouw. We begonnen op de bovenste etage, waar de kaartclub huist. Met de nootjes op tafel gingen de kaarters direct op in hun spel: toepen, kwajongen, klaverjassen, harten jagen, geen kaartspel ontbrak. Favoriet was echter het jokeren. Een etage lager werd met opperste concentratie geschilderd. De een voor het eerst en uit de losse pols, de ander met iets meer ervaring. Een ansichtkaart, een landschap, zelfs een meesterwerk van Miró fungeerde vandaag als voorbeeld. Geen berg was te hoog!

Gezellig

Richting spirituele workshop kwam de geur van wierook ons al op de gang tegemoet. De aroma’s en kruiden, schitterende kaarsjes bij bolle Boeddha’s en het geluid van de klankschaal, zorgden voor een serene sfeer. De gasten lieten zich in deze oase van rust verwennen met een massage. Ook waren er lessen in yoga en meditatie, informatie over kruiden en de energetische werking van mineralen en edelstenen. De waterpijp pruttelde en tarotkaarten werden gelegd voor een blik in de toekomst. Hier kwamen de gasten voor innerlijke kracht

1

en verdieping, en niet zozeer voor het spel zoals dat in de afgeladen volle kienzaal gebeurde. Nauwlettend werden hier de getallen op de kaarten in de gaten gehouden, hopend op dat beetje geluk en die mooie prijs. Een vogelhuisje, chocolade pakket, een fles Amaretto: kienen is niet alleen gezellig, het is ook leuk om te winnen.

47 3

Wellerhebbes

Swingen

Bij de laatste twee workshops was het swingen geblazen. Niemand stond stil tijdens de energieke salsales en niemand hield het stil tijdens de workshop djembé. Met een Limburgs ‘Awajer’, ‘Ouwieje’ en ‘Amaje’ op Afrikaanse ritmes, besloten wij onze tocht. Ook de gasten vertrokken in kleine groepjes kletsend en lachend richting Wokrestaurant waar iedereen van een etentje kon genieten. Adressen en telefoonnummers werden uitgewisseld. Afspraken werden gemaakt. Ja, het was weer een mooie Wellerdag. Dat onze klanten genoten hebben, blijkt wel uit alle positieve reacties. Wij willen iedereen bedanken voor de leuke mailtjes, brieven en telefoontjes. Hartelijke groet, Hans Laudy en Jack Gorgels

- - -

46

2

Energiek Welleren

- - -

4 1. Blikvanger zonder geurtjes Drukasbak: € 2,50, Xenos 2. Lekker makkelijk Servethouder: € 2,99, Xenos 3. Zo blijven de bananen krom Bananenbox: € 1,99, Xenos

5

4. Heerlijke warme voetjes Voetenwarmer: € 7,99, Blokker 5. Vrolijke lichtbrengers Kaarsen: vanaf € 1,89, Xenos 6 6. Zacht afdrogen Handdoeken: vanaf € 1,95, Hema


De kleurrijke regionale geschiedenis in het Pax Romana en de middeleeuwen 48

49

door Roelof Braad, stadshistoricus bij Rijckheyt, centrum voor regionale geschiedenis in Heerlen

Afbeeldingen: Rijckheyt, Thermenmuseum en Roel Meertens

Vroeger

- - -

Vroeger

- - -


In de 19de eeuw was de regio rondom Heerlen nog een landelijke omgeving. De inwoners leefden vooral van wat er met de landbouw te verdienen was. Maar die eeuw bracht in de stroom van de tijd ook al aardig wat veranderingen. Geleidelijk aan kwam er meer nijverheid en industrie en ook het culturele leven kreeg nieuwe impulsen. Aan het eind van de 19de en het begin van de 20ste eeuw ontwikkelt de mijnbouwindustrie zich. Door de daarmee samenhangende verbetering van de infrastructuur, de explosieve bevolkingsgroei en stedenbouwkundige ontwikkelingen, zijn de dorpen van weleer weldra niet meer te herkennen. De regio die nu Parkstad Limburg heet, veranderde in razend tempo in een stedelijk gebied. De nieuwe randstad, die ontstaat als de streek na ongeveer 75 jaar door de mijnsluiting voor de tweede keer een complete metamorfose ondergaat, heeft echter wel bijzondere kenmerken en een kleurrijke en bewogen geschiedenis. Neem alleen al de verhalen over de oorlogen die de streek in de Romeinse tijd en in de middeleeuwen moest doorstaan…

Romeinen

De basis voor de agrarische gemeenschap van de 19de eeuw wordt al in de oudheid gelegd. Voor zover na te gaan komt de regio pas tot grote ontwikkeling als de Romeinen komen. Rond het midden van de eerste eeuw voor Christus komt Oostelijk ZuidLimburg voor het eerst in contact met de sterke en lange arm van het machtige Romeinse Rijk. Julius Caesar had Gallië, het huidige Frankrijk, al overwonnen en rukte

op in de richting van de Rijn. Hij stuitte in het huidige Zuid-Limburg echter op de Eburones, een krijgshaftige Keltische volksstam. De strijd duurde jaren, maar de Eburones hielden hardnekkig stand ondanks meerdere strafexpedities. De wraak van Caesar was zoet, want in 51 v.Chr. overwint hij de Eburones, die onder leiding van hun sterke leider Ambiorix zo lang weerstand hadden geboden. De overwinning was voor Caesar nog niet genoeg, want hij liet de hele stam door zijn legioensoldaten uitroeien. De Romeinse overheid gaf vervolgens toestemming voor de vestiging van nieuwe volkeren in het stamgebied van de Eburones. Al kort na de Romeinse bezetting ontstond de nederzetting Coriovallum aan de mooi gelegen plaats tussen de Geleen- en Caumerbeek op het kruispunt van twee Romeinse heerwegen. De oudste weg kwam gereed aan het eind van de eerste eeuw voor Christus. Die was aangelegd in opdracht van keizer Augustus. De heerbaan liep van oost naar west, van de garnizoens stad Keulen aan de Rijngrens via Rimburg en Heerlen tot de havenstad Boulogne aan de Kanaalkust. Dat Coriovallum het centrum was, bewijzen ook de talrijke villa’s in de directe omgeving. Oostelijk Zuid-Limburg ligt er letterlijk mee bezaaid. Vele zijn al decennia geleden helemaal of deels opgegraven zoals in Rennemig/Vrank, Kaalheide, Hoensbroek, Meezenbroek, Bovenste Caumer, NuthVaesrade, Bocholtz-Vlengendaal en Schimmert. Van andere villa’s is alleen de ligging en een aantal vondsten bekend,

- - -

Vroeger

- - -

50

51

Vorige pagina’s – Votiefsteen

van de Heerlense thermen, die de derde eeuwse restauratie door Marcus Sattonius Jucundus, gemeenteraadslid van Xanten, betuigt. Boven – Schets van de Romeinse villa in Voerendaal. Moderne impressie door Pierre Delnoy.

zoals die in Eygelshoven, Hulsberg en Klimmen. De grootste villa van Oostelijk Zuid-Limburg is in 1985-1987 opgegraven in Voerendaal en had een gevel met een lengte van ruim 160 meter! Al snel was het gedaan met de Romeinse vrede (Pax Romana). De Chauken, een stam uit het noorden van Nederland, en enkele andere Germaanse stammen, drongen al vanaf 174 via de Maas en de Romeinse heerwegen in kleine bendes Zuid-Limburg binnen en verwoestten villa’s en nederzettingen. Ook Coriovallum werd

- - -

Vroeger

- - -

verwoest. Goed dertig jaar later deden ze dat nog eens dunnetjes over en rond 270 staken de Franken villa’s en dorpen in brand. Maar de regio herstelt zich. De in 1940 gevonden votiefsteen van het thermengebouw van Coriovallum bewijst de restauratie van de thermen door Marcus Sattonius Jucundus in de derde eeuw en ook de pottenbakkersindustrie bloeide weer helemaal op. Rond 406 vielen de Franken en de Germanen via de Romeinse wegen opnieuw het keizerrijk binnen en namen alle grond in bezit.

Middeleeuwen

We nemen een grote stap in de geschiedenis. Nadat in de Frankische tijd de meest gunstig gelegen gebieden in gebruik waren genomen, kwamen vooral in de 11de eeuw de minder gunstig gelegen gebieden voor grootschalige ontginning in aanmerking. Langs de voormalige Romeinse wegen


h erleven dorpen, zoals Heerlen en ’s Hertogenrade en aan secondaire routes bijvoorbeeld Brunssum, Heerlerheide, Schaesberg, Nieuwenhagen en Klimmen. In de middeleeuwen werd de voormalig Romeinse weg weer belangrijk voor de handel van het Rijnland naar de kust. De landsheer gaf mede daarom stukken land in leen aan kasteelheren voor de verdediging van de weg. Zo ontstonden onder andere de kastelen Rimburg, Erenstein en later ook Schaesberg en Hoensbroek. De weg werd zo belangrijk dat de heren van Brabant alles in het werk stelden om het gebied van de weg in handen te krijgen. Wie de weg had, had de tol en dus geld voor de uitbreiding van het leger en meer macht. Uit een oorkonde is bekend dat de kerkdorpen Heerlen, Welten en Voerendaal al in 1049 bestonden. Ze waren toen in het bezit van Udo van Toul. Door vererving komt het bezit in Oostelijk Zuid-Limburg en Heerlen uiteindelijk in handen van de bisschop van Keulen, ene Van Hochstaden. Heerlen was voor de verdediging tegen Brabant versterkt. Dat weten we uit een verhaal uit


het leven van St. Gerlach. Dat vertelt dat een vrouw in 1225 uit het ‘castrum Herlo’ bij de kloosterpoort had aangeklopt met in bloed veranderde aarde in de zoom van haar kleding. Na een oorlog waarbij Heerlen in 1239 door hertog Hendrik II van Brabant wordt veroverd, krijgen de Van Hochstadens toestemming om het landsfort rond de St. Pancratiuskerk te (her)bouwen. Het blijft echter spannen om de rechten op de belangrijke handelsroute en meerdere oorlogen volgen. Een goed voorbeeld is in 1288 de beroemde slag bij Woeringen, een gevecht tussen onder meer de Keulse aartsbisschop en alweer die Brabantse hertog. Een ander voorbeeld is het gevecht van de Brabanders in verband met de rechten op de weg met Gelre en Gulik in 1371 bij Baesweiler om het graafschap Valkenburg. Edelen als Koenraad van Schaesberg en Gerard van Cortenbach uit Voerendaal streden mee aan Brabantse zijde. Heer Nicolaas van Hoensbroek sneuvelde. Zijn zoon Herman overleefde de strijd en ontving mede voor deze verdiensten in 1388 de heerlijkheid Hoensbroek uit handen van hertogin Johanna van Brabant.

Wie de weg had, had de tol en dus geld voor de uitbreiding van het leger en meer macht. Uit een oorkonde is bekend dat de kerkdorpen Heerlen, Welten en Voerendaal al in 1049 bestonden. Ze waren toen in het bezit van Udo van Toul. 52

53

Links – In de slag bij Baesweiler in 1371 sneuvelde Nicolaas Hoen. Moderne impressie door Roel Meertens. Rechts – De hertog van Brabant won de slag bij Woeringen in 1288. Daardoor werd hij de machtigste figuur in de regio. Moderne impressie door Gerti Bierenbroodspot.

- - -

Vroeger

- - -

- - -

Vroeger

- - -

Wellermagazine - - - KLEUR - - -


Dat de bevolking leed onder deze en de vele hier niet genoemde oorlogen, behoeft geen toelichting. Bij de boeren brandden doortrekkende troepen menigmaal de hoeves en oogsten plat en er was armoede onder de bevolking vanwege de hoge belastingen die de landsheren nodig hadden voor de oorlogen. Hongersnoden en mislukte oogsten deden daar nog eens een schepje bovenop. Perioden van herstel waren er weliswaar en kasteelheren konden hun burchten verder ontwikkelen, maar de regio kon tot de opkomst van de moderne steenkolenmijnbouw nog niet echt tot ontwikkeling komen.

Kijk voor een uitgebreidere beschrijving van de geschiedenis van de regio en een tijdbalk ‘Oorlog en vrede’ op www.rijckheyt.nl onder ‘Geschiedenis van de regio’. Roel Meertens tekende voor Rijckheyt voor de week van de geschiedenis acht taferelen rond het thema ‘oorlog en vrede’ (www.roelmeertens.nl). De Heerlense vesting – later Landsfort genoemd – heeft er begin 15de eeuw misschien zo uitgezien. De toren van de kerk was er in 1390 als verdedigingstoren bijgebouwd.

2

1

54

55

Onder –

3

Wellerhebbes 4 1. De leukste thuis Kussenbal: € 4,99, Blokker 2. Voor de lekkerste drankjes Longdrinkglas: € 0,59, Xenos 3. Aan tafel! Placemat: € 1,00, Xenos

5

4. Ik hou van Holland Suiker- en melkkannetje: € 4,29, Xenos 5. Netjes toch? Theezakjeshouder: € 1,29, Xenos 6 6. Voor de mooiste herinneringen Fotoalbum: € 8,95, Hema

- - -

Vroeger

- - -

- - -

Vroeger

- - -


“Jarenlang droomde ik van een fietstocht naar Rome. Afgelopen zomer hebben we het gewoon gedaan. Het werd een onvergetelijk mooi avontuur onder een stralend blauwe lucht.” 56

Blauwe luchten

Ruim tweeduizend kilometer in 26 dagen:

op de fiets!

57 Zij is 68 jaar. Hij, laten we maar meteen met de deur in huis vallen, weegt om en nabij de 100 kilo. Moet je dan wel aan zo’n groot avontuur als een fietsreis naar Rome beginnen? En dan ook nog in de zomer periode, als het warm en druk is op de weg? Wellerklant Riekie Zegers en haar levenspartner Cor van Schendel hebben het gewoon gedaan: met het einddoel Rome voor ogen, veel fietskilometers in de benen en een flinke dosis realisme op zak. “Als een van ons niet verder kon, zouden we gewoon stoppen.” “Maar dat bleek niet nodig,” vertelt Riekie weer thuis in Eikenderveld. “De reis verliep onverwacht soepel. We hadden vijf weken voor de tocht uitgetrokken, maar hebben voor de ruim tweeduizend kilometer op onze teller maar 26 fietsdagen en drie rustdagen nodig gehad. Het ging zelfs zo goed dat we de eerste rustdag pas in Noord-Italië in Verona hielden, omdat we daar graag een opera wilden bezoeken. Natuurlijk hebben we het op momenten erg zwaar gehad, met name in de bergen. Maar al met al was het niet zó zwaar dat we het niet

Blauwe luchten

meer zagen zitten. Alles zat mee: het weer, de drukte op de route en we hebben niet eens spierpijn gehad! Elke dagtocht van gemiddeld 77 kilometer hebben we afgesloten met een pilsje bij aankomst en ’s avonds een heerlijk etentje. We hadden immers ook vakantie en dan mag je jezelf best een beetje verwennen.”

Route

Ondanks het feit dat de fietstocht naar Rome meer een droom van Riekie was, heeft ook Cor erg van de reis genoten. “Wij hebben de Reitsma Route naar Rome gevolgd. Die is weliswaar iets langer dan de meeste andere tochten maar voert je ook langs de prachtigste natuur en de meest authentieke dorpjes. Plaatsen waar je met de auto vaak niet komt. Dat levert unieke ervaringen op. Zo zijn wij in de wouden van Zuid-Duitsland verrast door overstekende wilde zwijnen – ons spannendste moment. We hebben genoten van prachtige panorama’s in de Alpen en de Apenijnen en zijn in Italië door dorpjes gekomen waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan. Het was gewoon onvergetelijk.”



“Mijn dochter had van onze dagelijkse sms’jes een reisverslag gemaakt waarin ze ook de reacties van familieleden, vrienden en bekenden had opgenomen.”

Familie

De grand finale vond dinsdagmiddag 21 juli plaats. Riekie: “De aankomst op het Sint Pietersplein in Rome. Wat was dat mooi én warm! Van alles ging er op dat moment door mij heen. We hadden mijn droom waargemaakt, onszelf fysiek en mentaal overtroffen en stonden bovendien op historische grond. Daarna hebben we nog twee weken van Rome genoten. Een prachtige stad die in al zijn gebouwen, straatjes, steegjes en pleinen geschiedenis ademt. Ik vond het bijzonder. Eenmaal terug in Nederland wachtte ons echter nóg zo’n mooi moment. Mijn dochter had van onze dagelijkse sms’jes een reisverslag gemaakt waarin ze ook de reacties van familieleden, vrienden en bekenden had opgenomen. Meteen al bij thuiskomst hadden wij daardoor een tastbaar bewijs van onze reis in handen, zodat we meteen konden beginnen met nagenieten.”

58

59

“De reis verliep onverwacht soepel. We hadden vijf weken voor de tocht uitgetrokken maar hebben voor de ruim tweeduizend kilometer op onze teller maar 26 fietsdagen en drie rustdagen nodig gehad.”

Blauwe luchten

Blauwe luchten


60

61

Garderezjiment D´r Kuëb va Heële Blauw, wit en geel

Bij speciale gelegenheden, zoals koninginnedag en de intocht van de Blauwe Sjuut zijn ze van de partij. Mooi in uniform, in de kleuren van Heerlen: blauw, wit en geel.

Blauw, wit en geel


In 2003 is in Heerlen het Garderezjiment D’r Kuëb va Heële opgericht. Geen carnavals clubje, zoals u misschien denkt, maar een heuse stadsgarde die in 2004 van de toenmalige burgemeester van Heerlen, Hans Lurvink, officiële status kreeg. Inspiratiebron is de legendarische Heerlense held D’r Kuëb va Heële, wiens beeltenis te vinden is voor de Schelmentoren op het Pancratiusplein.

Stadsgarde

Het idee om een Heerlense stadsgarde op te richten, ontstond, zoals veel ideeën, in het café. Zonder moeite waren 25 enthousiaste leden bij elkaar gebracht om het gardement gestalte te geven. Naar het voorbeeld van die van Kerkrade maar dan een maatje groter, aangezien de ‘Kling Kirchröatsjer Sjtadjarde’ niet meer dan twee leden telt. Ook menige Duitse en Belgische buurstad heeft een eigen garde die bij belangrijke activiteiten aantreedt. “In Heerlen was onvoldoende draagvlak aanwezig om een nieuw carnavalsclubje op te richten dat jaarlijks alleen maar in de periode van november tot en met februari actief is. Wij wilden onze garde meteen al breder inzetten in het belang van de hele stad,” verklaart voorzitter Arie van Prooijen. “Het hele jaar door luisteren wij tal van activiteiten en feesten op, zoals Koninginnedag, de opening van Stralend Heerlen, de Taptoe en het NK Wielrennen. Vanzelfsprekend zijn we ook bij een aantal carnavalsactiviteiten van de partij: bij de intocht van de Blauwe Sjuut bijvoorbeeld, en wij zorgen voor de ontvangst van de gasten tijdens de prinsen receptie en de sleuteloverdracht.”

Frans pak

De Heerlense garde heeft hoofdzakelijk een representatieve functie. Toch staan de gardisten ook hun mannetje tijdens een goede mars en heeft het gezelschap intussen twee cd’s uitgebracht. Onlangs nog verscheen ‘De Rezjimentsmarsj’. Arie van Prooijen: “Ons belangrijkste doel is een stukje cultureel erfgoed levendig te houden. Zo verwijst onze naam rechtstreeks naar d’r Kuëb va Heële. De man die een wending had kunnen geven aan de Europese geschiedenis, als Napoleon maar naar hem had geluisterd tijdens de slag bij Waterloo. De uniformen zijn waarheidsgetrouwe imitaties van de Franse militaire pakken uit de 18e en 19e eeuw, toen zij in onze regio actief waren. En onze kleuren blauw en geel verwijzen naar het wapen van Heerlen.

62

63

“Onze naam verwijst rechtstreeks naar d’r Kuëb va Heële. De man die een wending had kunnen geven aan de Europese geschiedenis, als Napoleon maar naar hem had geluisterd tijdens de slag bij Waterloo.”

Als wij aantreden is meteen dus een stukje Heerlense historie in beeld.”

Gezellig

Natuurlijk is in D’r Kuëb ook ruimte voor plezier en humor. De ‘zj’ in het woord ‘garderezjiment’ staat er niet voor niets. Arie: “De wekelijkse bijeenkomsten zijn altijd gezellig. Samen zorgen we voor sfeer en geven we kleur aan evenementen in Heerlen. Daarbij zijn we best ambitieus. We vertegenwoordigen de stad buiten de gemeentegrenzen en hebben nu het doel

Blauw, wit en geel

gesteld om Heerlen als gardestad op de kaart te zetten.” Als het aan D’r Kuëb va Heële ligt, organiseert Heerlen in 2013 het jaarlijkse treffen van de Federatie Euregionale Gardes. Volgend jaar, twee weken voor carnaval, vindt dit evenement nog in Brunssum plaats.

Wellermagazine - - - KLEUR - - -

Wit staat voor vrede en overgave. Wit maakt andere kleuren lichter. Wit is helder en puur licht. Wit staat voor geloof. Wit associëren we met vreugde en feest. Wit is onschuldig en schoon. En betoverend mooi. Dáárom wenst Weller u een wonderschone witte kerst en een vredig en licht 2010!

- - -

Witte Kerstgroeten

- - -

64

Wellermagazine. De kleur uitgave

Recommend Documents