Op 17 oktober jl. vond op uitnodiging van de gemeente Den Haag een kennismakingsbijeenkomst plaats voor de basisscholen in Den Haag en de cultuurcoaches van CultuurSchakel Tijdens een inspirerende bijeenkomst in een al even inspirerende omgeving - Panorama Mesdag -, hebben de cultuurcoaches zich voorgesteld en hun werkzaamheden toegelicht. De Haagse scholen werden geïnformeerd over de missie van het Expertisecentrum Cultuureducatie en over wat het expertisecentrum voor de scholen kan betekenen. Er zijn praktijkvoorbeelden getoond over hoe verankering van cultuurbeleid plaats kan vinden. Voorts is de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen cultuureducatie in het kader van 'Cultuureducatie op zijn Haags' toegelicht. Wethouder Onderwijs Ingrid van Engelshoven hield een gloedvol pleidooi voor het belang van cultuureducatie; verderop in dit verslag vindt u hier een korte samenvatting van.
1
Welkom | Introductie CultuurSchakel Nelleke Douw hoofd Expertisecentrum Cultuureducatie (Op de foto’s bij deze presentatie ziet u leerlingen van basisschool Het Palet, project Panorama Mesdag. Fotograaf: Wieke Terpstra)
Kunst en cultuur is goed voor de gezondheid Goed voor onze mentale, emotionele en creatieve gezondheid. Kunst stimuleert de verbeeldingskracht en het denken in mogelijkheden. Door naar kunst te kijken en luisteren, het te ervaren, door zelf muziek maken, toneelspelen, dansen enzovoort ontdekken kinderen hún mogelijkheden; zij ontdekken en ontwikkelen hun talenten en daarmee hun zelfvertrouwen. We spreken van cultuureducatie omdat dit naast kunsteducatie, ook cultureel erfgoed- literatuur- en media-educatie omvat. Dat ontdekken en ontwikkelen is een proces, een proces dat tijd nodig heeft en waarmee we dus niet vroeg genoeg kunnen beginnen, hoe jonger hoe beter. Sommige kinderen krijgen het met de paplepel ingegoten en andere niet. Dat maakt juist voor hen cultuureducatie zo belangrijk. De ontwikkeling van het kind tot volwaardig burger: goed en modern, met vaardigheden van de 21 e eeuw, toegerust om zijn weg te vinden in onze voortdurend veranderende samenleving, daar gaat het om! De school is de baas Het gebeurt óp uw school, met uw school of vanuit uw school. Cultuureducatie op uw maat, op maat van uw leerlingen en in de mate waar de school voor kiest. In feite is dit niet anders dan het altijd was en zoals het hoort te gaan: de school bepaalt wat er gebeurt, hoe dit gebeurt, met wie en in welke mate. Op vrijwel alle scholen staan al culturele activiteiten op het programma, op een aantal zelfs heel veel en goed. Wat is er dan aan de hand, moet er dan nog meer? Er moet al zoveel en er is zoveel belangrijk. Cultuureducatie: er is iets veranderd! Het inzicht groeide dat er vaak meer uit te halen valt, dat het essentieel is voor de cognitieve ontwikkeling van het kind, dat ondanks de impulsen vanuit Rijk en Gemeente niet elk kind optimaal wordt bereikt en dat het nog te vaak iets erbij is. Cultuureducatie heeft het meeste effect als het uitgevoerd wordt vanuit de visie van uw school en integraal deel uitmaakt van het schoolbeleid, als de kerndoelen Kunstzinnige Oriëntatie handen en voeten krijgen en verbonden worden aan andere leerdoelen, dus als het verzekerd is van een plaats in het hart van de school. Als u vaststelt of opnieuw vaststelt waarom en waarvoor u cultuuronderwijs inzet, gaat u misschien opnieuw kijken welke activiteiten het beste bij uw visie passen of u gaat andere eisen stellen aan de activiteiten die u al doet, en wilt blijven doen. Het hoeft niet altijd om meer te gaan, het kan een kwestie van bewuster, doelgerichter zijn, en daardoor anders.
2
Het kan betekenen dat instellingen met wie u samenwerkt hun manier van denken een kwartslag moeten draaien; zij moeten zich gaan verhouden tot de doelen die ú wilt bereiken en hun activiteitenmoeten ingebed zijn in úw onderwijs. Als Onderwijs en Cultuur elkaars taal beter leren spreken, verandert er echt iets.
Deltaplan Cultuureducatie Om deze verandering in gang te zetten hebben de wethouders Onderwijs en Cultuur samen het Deltaplan Cultuureducatie opgesteld, waar zij hun visie geven op de toekomst van de cultuureducatie. Wethouder Onderwijs Ingrid van Engelshoven zal hier straks meer over vertellen. Met dit gezamenlijke plan stellen zij een buitengewoon belangrijk voorbeeld, namelijk dat Onderwijs en Cultuur sámen optrekken. Eigenlijk zo simpel en vanzelfsprekend.
Cultuureducatie met Kwaliteit Ook het Rijk maakt belangrijk werk van verbetering van de kwaliteit van cultuuronderwijs, o.a. door de ontwikkeling van leerlijnen te stimuleren. U hoort er straks meer over.
Expertisecentrum voor Cultuureducatie Het Expertisecentrum voor Cultuureducatie maakt deel uit van CultuurSchakel, samen met het Servicecentrum Cultuurparticipatie, dat de amateurkunst in de vrije tijd stimuleert. De missie van het expertisecentrum is verankering van beleid en verhoging van de kwaliteit van cultuuronderwijs in Den Haag. Als onafhankelijke organisatie, vanuit het hart en ten dienste van de school, samen met de culturele instellingen en partijen die gemotiveerd en met enthousiasme een bijdrage willen leveren aan de brede ontwikkeling van kinderen. Wat gaan we doen:
In alle stadsdelen zijn cultuurcoaches, dicht bij u in de buurt: ze zijn er voor u. Voor directe praktische ondersteuning en om met de school een route te volgen naar de stip op de horizon: verankering van cultuuronderwijs. De cultuurcoaches zijn al begonnen! De cultuurcoaches werken in de stadsdelen, maar zijn ook, zich richtend op de scholen, vanuit hun eigen discipline verbonden aan leerlijnen in het kader van Cultuureducatie op Zijn Haags. We ondersteunen culturele aanbieders bij het uitvoeren van hun programma’s op maat van de school en bemiddelen tussen uw vraag en hun aanbod. We doen de organisatie en logistiek van schoolvoorstellingen en zijn in gesprek met het Cultuurmenu over de mogelijkheid om samen te werken en meer afstemming te bereiken. Met het doel om te komen tot een leerlijn Oriëntatie op de Kunsten. We maken een etalage, een website met informatie over het aanbod van de instellingen, de culturele kaart van de stadsdelen, over ontwikkelingen in het onderwijs, Cultuureducatie op zijn Haags, achtergrondinformatie over cultuuronderwijs, landelijke ontwikkelingen, relevante wetgeving, financiën, informatie over netwerken, deskundigheidsbevordering enz.
3
We organiseren netwerken en kenniskringen, stadsbreed en in de stadsdelen. We organiseren scholing, bijvoorbeeld voor ICC-ers, vakdocenten en educatief medewerkers, stadsbreed en in de stadsdelen. We nemen deel aan onderzoek dat bijdraagt aan een wetenschappelijk fundament voor cultuuronderwijs, zoals aan het onderzoek ‘kunst en cognitie’ van de VU Amsterdam. En u brengt ons vast op nog méér.
Kortom, alles wat je van een Expertisecentrum voor Cultuureducatie mag verwachten. Niet alles tegelijk, we zijn net begonnen, maar nu over een jaar zijn we een heel eind verder. Hiervoor werken we allereerst samen met het Haagse onderwijs- en cultuurveld en verder met een aantal partners; het HCO, de Stichting Brede Buurtschool, de combinatiefunctionarissen voor sport, de PABO’s, welzijn, partner-instellingen in het land, landelijke organisaties enzovoorts. Voor u en uw leerlingen! Klik hier voor het filmpje van Ali B. bij Paul en Witteman.
De cultuurcoaches stellen zich voor Cruciaal voor de uitvoering van de taken van het Expertisecentrum Cultuureducatie zijn de cultuurcoaches, die dichtbij de scholen voornamelijk vanuit de cultuurankers opereren. De cultuurcoaches ondersteunen scholen bij de ontwikkeling van hun cultuureducatiebeleid en de vertaling hiervan in een concrete vraag. De cultuurcoaches ondersteunen ook de culturele instellingen en particuliere aanbieders bij de onderwijskundige ontwikkeling van hun aanbod en de ontwikkeling van hun aanbod in leerlijnen. De cultuurcoaches brengen vraag en aanbod bij elkaar. Ten slotte leggen cultuurcoaches ook verbindingen tussen binnenschoolse cultuureducatie en het buitenschoolse cursusaanbod. Omdat vraagsturing het uitgangspunt is van het nieuwe beleid, is gekozen voor een stadsdeelgerichte benadering. Een cultuurcoach opereert een substantieel deel van zijn/haar tijd in een stadsdeel, zodat hij/zij daar als een natuurlijk aanspreekpunt voor alle scholen fungeert, het stadsdeel op zijn/haar duimpje kent en weet welke demografische-, economische- en sociologische kenmerken de verschillende wijken hebben, welke bedrijven en maatschappelijke organisaties er actief zijn, van welke (culturele) faciliteiten gebruik kan worden gemaakt. Maar uiteraard dient iedere cultuurcoach ook over een grondige kennis van tenminste één cultuurdiscipline te beschikken. Samen moeten zij immers de gehele culturele sector kunnen adviseren en als volwaardige gesprekspartner kunnen fungeren. Hieronder een overzicht van de stadsdelen, cultuurcoaches en de leerlijn die zij ondersteunen. Twee cultuurcoaches hebben stadsbreed een doelgroep als extra aandachtsgebied. Centrum | Herma Roos (alle disciplines in leerlijn Oriëntatie op de kunsten); Ingeborg Dennesen (leerlijn nieuwe media) Haagse Hout | Marga van Ravels (Voortgezet Onderwijs), Coby Wisse (leerlijn muziek) Leidschenveen/Ypenburg | Gerbry Junte (leerlijn theater) Loosduinen | Eric Schulp (Speciaal Onderwijs)
4
Scheveningen | Pauline Verhallen (leerlijn dans) Segbroek | Irene Bakker (leerlijn letteren); Caroline Gresnigt (leerlijn beeldend) In Escamp en Laak werken al combinatiefunctionarissen die vanaf 1 januari 2014 als cultuurcoach in dienst van CultuurSchakel zullen treden: Laak Catherine Klaverwijden Escamp Mechteld van Dijk Acht cultuurcoaches zijn verbonden aan een van de acht leerlijnen. De leerlijnen zijn stadsdeeloverstijgend. De ontwikkelscholen die bij leerlijnontwikkeling zijn betrokken hebben hierdoor soms te maken met twee cultuurcoaches: een vanuit het stadsdeel en een voor de leerlijn.
Waarom Panorama Mesdag cultuureducatie belangrijk vindt Marijnke de Jong directeur van Panorama Mesdag De schilder H.W. Mesdag kreeg in 1881 de opdracht een panorama te schilderen. Nadat zijn opdrachtgevers na vijf jaar failliet gingen, verwierf hij zijn meesterwerk in eigendom. In 1910 liet hij het na aan familieleden van hem en zijn vrouw in een familievennootschap die als taak kreeg het panorama open te houden voor toekomstige generaties. Normaliter is een vennootschap een bedrijf dat gericht is op het maken van winst die vervolgens uitgekeerd wordt aan de aandeelhouders. Dat is hier niet het geval, alle inkomsten worden gebruikt om het panorama open te houden en om zoveel mogelijk mensen van dit bijzondere en unieke werk te laten genieten. Cultuureducatie speelt hierin een zeer belangrijke rol. Kinderen komen in Panorama Mesdag, vaak voor de eerste keer, in contact met een museum. Als een kind niet kennis maakt met wat er in een museum te vinden is, is er op latere leeftijd nauwelijks aanleiding daar ineens wel heen te gaan: onbekend maakt onbemind. Het is belangrijk dat er een zaadje geplant wordt om de interesse te wekken want cultuurschatten zijn er voor iedereen en niet voor een beperkte groep bevoorrechten die geleerd hebben dat ze er zijn en waar ze die kunnen vinden. Panorama Mesdag heeft het voordeel dat het laagdrempelig is. Van nature biedt het al een beleving/ervaring die fascineert en inspireert. Het is niet alleen mooi en knap gemaakt en vol historisch materiaal, maar het laat indirect ervaren dat je op verschillende manieren naar dingen kunt kijken. Juist in een panorama is niet alles wat je ziet ook realiteit. Waarneming alleen is niet genoeg: er is een wisselwerking tussen zien, denken en weten, tussen je ogen en je hersens en dat is een levensles. De zintuigelijke ervaring van kunst, en dat is een panorama bij uitstek, is een fantastisch middel om kinderen te bereiken. Uit de opmerkingen in het gastenboek van het museum blijkt dat het eerste bezoek vaak onuitwisbare herinneringen heeft nagelaten en ook dat de context van dat bezoek vaak schoolverband was. Scholen spelen op het terrein van cultuureducatie een meer dan belangrijke rol. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor het panorama of de musea in het algemeen, maar ook voor muziek, literatuur, toneel en alle overige kunsten. Hoewel Panorama Mesdag als niet structureel gesubsidieerd museum maar zeer bescheiden financiële middelen tot de beschikking heeft, wordt uit die eigen middelen naar vermogen in cultuureducatie geïnvesteerd: het museum hecht zeer aan het hebben van een jong publiek en vindt een goede begeleiding belangrijk.
5
Marijnke de Jong sprak de hoop uit dat de cultuurcoaches, die vanaf dit jaar scholen zullen adviseren/ assisteren bij het planten van de cultuurzaadjes bij de jeugd, waar nodig de verbindingen blijven leggen tussen de scholen en de kunstinstellingen. Ze nam tevens de gelegenheid te baat de wens uit te spreken dat het inzetten op cultuureducatie door de gemeente ondersteund wordt door een stevig budget voor scholen en instellingen om dat te kunnen realiseren. Wat georganiseerd wordt is over het algemeen snel volgeboekt en er zouden veel meer leerlingen ontvangen kunnen worden, maar het budget en de capaciteit om dat te organiseren ontbreekt.
Het belang van cultuureducatie Ingrid van Engelshoven wethouder Onderwijs en Dienstverlening De wethouder deed haar betoog uit het hoofd; hierbij enkele fragmenten: Dank aan Panorama Mesdag voor de gastvrijheid. Deze locatie is niet geheel toevallig, Panorama Mesdag is onderdeel van het Cultuurmenu. Waarom zijn we hier bij elkaar? Omdat onderwijs méér is dan taal, rekenen en CITO-scores. Onderwijs moet ook gaan over reflecteren, verwondering en talentonwikkeling. Hierin moeten we investeren, maar anders dan voorheen. De scholen zijn nu aan zet. De vraag ligt bij de school. De school kiest wat bij hen past met behulp van de coaches. Neem hier de tijd voor, beter goed werk dan half werk. In 2016 moet het wel klaar zijn, gebruik de mensen van CultuurSchakel efficiënt. Dit is niet iets wat alleen de gemeente voorstaat, maar ook de scholen. Dit kwam onlangs tot uiting bij de ondertekening van het convenant door de gemeente en nagenoeg alle schoolbesturen. Ik dank u allen voor de getoonde ambitie en wens u vooral ook veel plezier toe. Daarnaast kunt u te allen tijde rekenen op mijn niet aflatende steun. Ter illustratie wordt een filmpje getoond over de kick-off op de Liduina basisschool van het Deltaplan Cultuureducatie – De Haagse methode.
Uit het leven gegrepen Irene Bakker, cultuurcoach Segbroek Expertise literatuur en ICC Wat ik te vertellen en te zeggen heb is gebaseerd op mijn ervaring in de afgelopen vijf jaar met de Cursus ICC – interne coördinator cultuureducatie en de teamtrainingen met schoolteams in het kader van het inrichten van hun cultuuronderwijsbeleid. Om u beeld te geven van een mogelijke ontwikkeling, zoals dat weleens gaat op een school vertel ik graag, UIT HET LEVEN GEGREPEN. Even een cultuureducatief uitstapje: De kreet ‘uit het leven gegrepen’ is geboren in de groep Farce Majeur. Farce Majeure was een komisch, satirisch en muzikaal televisieprogramma van de NCRV. Het slotlied van het programma had een terugkerend refrein dat begon met de regel: ‘dat is uit het leven gegrepen’ en eindigde weer met ‘dat is uit het leven gegrepen, dat is uit het leven de greep”. Wat ik nu net vertelde is Cultuureducatie, cultureel erfgoed.
6
Als ik u vervolgens vertel dat de titel een woordspeling is op de Franse term force majeure, dat overmacht betekent. Maar farce betekent in het Frans scherts, of mop, dus farce majeure betekent supermop. Dan zou dit cultuureducatie Letteren, of Literatuur zijn.
De greep dus Een school Nee…..ik noem geen namen. Dat is niet discreet. En het doet er ook niet toe, want zoals deze school zijn er zovele. Hun situatie is al jaren als volgt: - We doen het cultuurmenu - We doen de voorstellingen - We regelen 1 x per jaar een voorstelling op school - En als er geld genoeg voor is, dan halen we nog een voorstelling in school. Ze hebben dus wel beleid. Ze hebben dat beleid alleen nog steeds niet op papier gezet. Waarom zouden ze ook? Ze hebben ook een visie, maar niet op papier. Maar ze doen veel meer. Iedere leerkracht doet individueel iets met beeldend vanuit de methode MoetJeDoen, Beeldende Vorming. Ze gaan, o ja, ook elk jaar, met elke klas een keer naar het Museon. Ja, natuurlijk de Kinderboekenweek. En de musical in groep 8. En elke winter dat het goed vriest het schaatsfeest, samen met de ouders, koek en zopie ……? Ja, en ze hebben iemand die de cultuurdingen regelt, voorbereidt, organiseert en die doet dat eigenlijk in haar vrije tijd. Dan doet zich de gelegenheid voor om eens met een expert en een adviseur van gedachten te wisselen. Blijkt dat er intussen vanuit de ouderraad middelen beschikbaar zijn voor het ontwikkelen van een leerlijn muziek & dans voor groep 3 t/m 8. Tijdens het gesprek wordt besloten dat de ICC-er toch maar de cursus gaat volgen. En degene die met hen het gesprek is aangegaan, wordt vaste contactpersoon voor het Expertisecentrum i.o., later CultuurSchakel. Een paar maanden later neemt de ICC-er contact op. Of ze eens met haar contactpersoon kan sparren over lange termijndoelen. Ze is haar cultuurbeleidsplan voor haar school voor de afronding van de ICC-cursus aan het schrijven. We hebben vervolgens een goed en inhoudelijk gesprek en al pratend komen we nog op allerlei ideeën voor kleine en overzichtelijke cultuuringreepjes om het onderwijs te verrijken; een beeldbank met beeldmateriaal van Google-afbeeldingen en YouTube bij de thema’s in de taalmethode en de methode voor wereldoriëntatie, de feesten en de seizoenen, elke dag een liedje, of een gedicht, het gedicht van de week, werken aan presentatievaardigheden. Wat wil ik nu naar aanleiding van deze schets bepleiten? Ik wil bepleiten dat het gaat om, op de maat van de school, dat is voorwaarde, - beleid ontwikkelen - organiseren en plannen - communiceren en informeren; draagvlak in het team - programmeren - budgetteren - professionaliseren
7
En dat het team en in ieder geval de ICC-er weet met welk doel, welke doelen voor ogen dit gebeurt. Want het is onderwijs, dus de kinderen moeten er iets van leren, ze moeten er iets van opsteken, het moet hun schoolervaring verrijken, het moet hun culturele bagage aanvullen. Ten aanzien van de school kan het gaan om bijvoorbeeld het verbeteren van het schoolklimaat, profileringen van de school, verankeren en borgen van cultuur in het schoolbeleid, gebruikmaken van de culturele omgeving van de school, doorlopende leerlijnen voor een of meer cultuurvakken, of samenhang tussen cultuur en de reguliere, cognitieve vakken in het kader van opbrengstgericht werken. Het hoeft niet allemaal groot, groter, groots. Het kan ook mondjesmaat, beginnen met wat er al is en dat in kaart brengen en een verbeterslag maken, eerste stappen zetten naar verankering, beslissen met elkaar waar je naar streeft . U weet ook wel, Keulen en Aken en vele wegen die naar Rome leiden. Maar wij zijn hier in Den Haag. En hier gaat het op zijn Haags, op maat van de school. Alles wat er was op het gebied van ICC, professionaliseren, netwerken van ICC-ers, kenniskringen e.d. voor het primair onderwijs heeft een aantal jaar stil gelegen. CultuurSchakel zal dit samen met het HCO weer gaan oppakken. Er zal daarin meer dan voorheen rekening gehouden worden met de wensen van de scholen, hun contactpersonen en de intensiteit en omvang van de cultuureducatie op school. Als je vragen hebt, of je wilt een gesprek, neem dan contact op met de cultuurcoach in het stadsdeel. Daarnaast kun je heel veel informatie vinden op: www.cultuurcoordinator.nl
Cultuureducatie op zijn Haags Stephanie Hermes Programmamanager Cultuureducatie op zijn Haags
Klik hier voor de PowerPointpresentatie van Stephanie Hermes en hier voor het filmpje van Kunstgebouw: Cultuureducatie – broodnodig voor het kinderbrein
8
Samenwerking cultuur & onderwijs De sleutel naar cultuureducatie met kwaliteit Marjolein Wennekers Onderwijsadviseur HCO
Klik hier voor de PowerPointpresentatie van Marjolein Wennekers
Voorbeelden uit de praktijk Mechteld van Dijk Cultuurcoach Escamp bij Theater Dakota Inleiding Sinds november 2012 ben ik combinatiefunctionaris Cultuur en School vanuit Theater Dakota in het stadsdeel Escamp. Als combinatiefunctionaris werk ik zowel voor de scholen als voor Theater Dakota. In Escamp zijn er 30 basisscholen, 6 speciaal onderwijsscholen en 3 voortgezet onderwijsscholen. Op dit moment ben ik bij ongeveer 15 scholen betrokken, van zeer betrokken tot incidenteel. Omdat ik de cultuurcoach van Escamp ben, verschuiven mijn activiteiten steeds meer naar de scholen. Daar houd ik mij bezig met visie/beleid en activiteiten. Wat dat in de praktijk betekent, toon ik jullie aan de hand van twee voorbeelden. Het belang van verankeren Het eerste voorbeeld gaat over het belang van verankering. Het woord zegt het al: iets aan een anker leggen of terwijl vastleggen. Wat je in de praktijk ziet is dat er veel scholen zijn waarbij de invulling van cultuureducatie veelal wordt georganiseerd door één persoon binnen die school. Dat maakt het kwetsbaar. Valt deze persoon weg, dan vallen ook alle activiteiten weg.
9
Ik wil een voorbeeld geven van een school die geen beleid rondom cultuureducatie heeft. Het is ook nog eens een school die te maken heeft met verschillende interim-directeuren; directeuren die de school vooral laten draaien en geen nieuwe richtingen willen inslaan. Deze school had een dramadocent in dienst die ook groepsdocent was. Door gebrek aan budget werd deze docent alleen nog maar ingezet als groepsdocent, terwijl haar activiteiten als dramadocent juist zo belangrijk waren voor een school die vooral met prestaties op de gebieden taal en rekenen bezig is. Maar hoewel haar activiteiten als dramadocent niet waren verankerd (niet opgenomen in beleid, niet gekoppeld aan gedeelde leerdoelen) had zij zelf wel leerdoelen. Nadat ik als cultuurcoach met de interim-directeur had gesproken, heeft hij er voor gekozen haar toch weer uren voor drama te geven. Daarmee is er ruimte ontstaan om cultuureducatie weer op het netvlies van de docenten en de leerlingen te krijgen. Om toch richting verankering te gaan, is het van belang het proces goed te monitoren en te evalueren met alle betrokkenen.
Visie op cultuureducatie LKP-scholen hebben de mogelijkheid om een extra impuls te geven aan cultuureducatie via de LKPuren. Vooral zelf doen van de verschillende disciplines worden in LKP-scholen gegeven door vakdocenten. Een LKP-school waar ik veel kom, werkt hard om binnen al deze disciplines een steeds betere kwaliteit te waarborgen: dezelfde docenten, doorlopende leerlijnen, koppeling met taal etc. De visie waarop dit alles is gebaseerd is onder andere dat de directeur zijn leerlingen wil leren uit te blinken in presentatie. De vraag is nu of dit alleen mogelijk is omdat het een LKP-school is. Ik ben er van overtuigd van niet. Wel is het zo dat er andere keuzes gemaakt moeten worden maar nog steeds zal goede presentatie uitgangspunt en doelstelling zijn. Daarmee wil ik aangeven dat het hebben van een visie uiteindelijk tot keuzes leidt. En niet andersom: het is niet zo dat al eerder gemaakte keuzes leiden tot een visie.
De Stilte Als laatste wil ik iets zeggen over het stellen van doelen. Vorig jaar hebben een aantal scholen, gezelschappen en culturele instellingen de kans gehad om samen, in de vorm van een dialoog, doelen te formuleren. Alle partijen hadden zowel verschillende als gezamenlijke doelstellingen maar door het gezamenlijk formuleren kon vervolgens de slag naar activiteiten gemaakt worden. Het was een enorm leerzaam traject. Een van de doelen die wij ons gesteld hadden (het ging om een moderne dansvoorstelling voor groep 4 en 5) was dat we wilden dat de leerlingen meteen door de voorstelling geboeid zouden zijn en dat ze niet de eerste 10 minuten moesten wennen aan wat ze zagen. Het resultaat van wat we allemaal hebben gedaan wil ik graag laten zien a.d.h.v. de 1 ste minuut van de voorstelling.
Klik hier voor de PowerPointpresentatie van Mechteld van Dijk
(Na het zien van het filmpje in de presentatie: zoals jullie zien, één doelstelling gehaald! Maar jullie kunnen een nieuwe doelstelling gezien hebben: theatergedrag.)
10
