Welkom …. Deze Cd-rom vormt een onderdeel van de NGV publicatie nr. 3 “Afstammingsreeksen van de hertogen van Brabant” uitgegeven in mei 2006 ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Nederlandse Genealogische Vereniging. U treft in de database aan de namen van de personen, die afstammen van Hendrik II van Leuven (1020-1079) en -zoveel mogelijk- de namen van hun echtgenoten/partners alsmede die van hun schoonouders. Ook de namen van de personen, die genoemd worden in de afstammingsreeksen 1 t/m 187 van het jubileumboek zijn in deze database opgenomen. De database is te gebruiken als een parenteel, die vanuit genoemde Hendrik II van Leuven leidt naar de in het boek vermelde inzenders. In deze Cd-rom komen de namen voor van ca. 15.800 personen. De redactie wenst u toe, dat óók deze Cd-rom een welkome bijdrage moge zijn bij uw genealogische speurwerk !
Inhoud van deze tekst: Over de database GensDataPro Met gedcom naar Aldfaer Met gedcom naar FTM Bronnen: codering en verwijzing Adobe Reader Bestelling Boek met CD Installeren van en werken met GensDataPro
1
1. Over de Database Zoals al eerder vermeld is, bestaat de database, die een parenteel is van Hendrik II van Leuven, voor een deel uit personen die reeds als afstammelingen van Hendrik in het boek zijn opgenomen en voor een ander, veel groter, deel uit nog niet in het boek opgenomen personen. Bovendien bevat de database alle lijnen die in de Karel de Grote-nummers naar de hertogen leiden. Het geheel is voor zover dat binnen de mogelijkheden van de redactie lag, nog verder uitgebreid. Het bestand heeft daardoor veel meer verbindingen, zeg maar verschillende wegen, naar de hertogen opgeleverd dan ooit voor mogelijk is gehouden. De redactie heeft bij deze publicatie de nadruk willen leggen op het feit, dat als men onderzoek doet en publiceert, of het nu is in een boek, in een tijdschrift of en vooral op internet, men altijd elke relatie met een of meerdere betrouwbare bronnen bevestigt. De database is op diverse manieren opgenomen op de CD:
U bent geen gebruiker van GensDataPro. U gaat dan naar de GensDataPro website http://www.gensdatapro.nl en op de startpagina kiest u voor ‘De demoversie van GensDataPro 2.9’. Na installatie van de demoversie kunt u de database openen vanaf CD, in de map D:\GD2\ (waarin D: de letter van uw Cd-rom is). Kies hiertoe onder [Bestand] voor [Open GensDataPro (GD2) bestandenset], en blader naar de Cd-rom, en daarin naar de map D:\GD2, waarin D: de letter van uw Cd-rom is. De demoversie staat raadplegen (bekijken) van stambomen en exporteren van (delen van) Gedcom-bestanden toe.
Als u GensDataPro heeft kunt u gebruik maken van uw huidige versie van het programma en kan in GensDataPro de database worden geopend openen vanaf CD, in de map D:\GD2\ (waarin D: de letter van uw Cd-rom is). Kies hiertoe onder [Bestand] voor [Open GensDataPro (GD2) bestandenset], en blader naar de Cd-rom, en daarin naar de map D:\GD2, waarin D: de letter van uw Cd-rom is.
GensDataPro gebruikers die graag de database op hun harde schijf hebben (het bekijken van de database gaat dan iets sneller) kan in GensDataPro de GDP-backup D:\AHB.GDZ openen met [Bestand]-[Backups]-[Backup vanuit map of andere schijf terugplaatsen]. Lukt dit niet, laat dit vooral de helpdesk weten:
[email protected]. We helpen u er graag bij.
Wie de database wil bekijken in een ander stamboomprogramma kan -indien dat programma het toelaat- het Gedcom-bestand D:\AHB_DOS.GED of D:\AHB_ANSI.GED vanaf CD openen. Deze bestanden zijn identiek maar in verschillende karaktersets. DOS programma’s kunnen soms geen ANSI karakters aan, terwijl minder professionele Windows-programma’s soms geen DOS karakters aankunnen. Kies er eenvoudigweg één, en wanneer u sporadisch vreemde letters ziet, neem dan het andere bestand.
Gesteld moet worden dat de bronvermelding het best tot zijn recht komt wanneer u de database in GensDataPro bekijkt. Hierin ziet u in welke bronnen de personen allemaal genoemd worden, in welk deel en op welke pagina. Ook bronverwijzingen naar het AHB boek zelf zijn opgenomen met relatiecode en bladzijdennummers.
2
2. GensDataPro Voor diegenen die geen ervaring hebben met dit programma geven we een kort overzicht van de voornaamste handelingen en mogelijkheden. Installatie van de demoversie is eenvoudig en staat verderop in deze tekst beschreven. Het geopende programma geeft een scherm te zien van boven naar beneden: Menu en knoppen Linker en rechter venster Lijsten van personen, bronnen, plaatsen etc. naar gelang de tab die is aangeklikt. Wanneer u in de tabel klikt komt de aangeklikte persoon linksboven uitgebreid in beeld. Alles wat met blauwe letters op het scherm komt is aanklikbaar (net als op internet). De scheidingslijn tussen de beide vensters links en rechts, kan men in beide richtingen verplaatsen, waardoor het ene venster breder en het andere smaller wordt. Vaak is het noodzakelijk om het linker scherm zo breed mogelijk te maken teneinde de bronnen bij de persoon goed te kunnen lezen. Zet daartoe de cursor op de scheiding. De cursor verandert in twee parallelle lijnen en horizontale pijltjes. Sleep naar links of rechts bij gelijktijdig ingedrukt houden van de linker muisknop. Voor het zoeken van een persoon klikt men op de knop ‘verrekijker’. Vul in het verschijnend zoekscherm voornaam en achternaam in en klik op OK of op functietoets F7. Behalve dat de bij een persoon behorende bronnen in het persoonsveld staan, kunnen er ook, doch uitsluitend in code, bronnen in het opmerkingenveld van de persoon staan. Zoals gezegd, kan door op de tab ‘personen’ te klikken de personenlijst getoond worden. U sorteert de tabel door op de kolomtitel (veldnaam) van uw keuze te klikken. Wanneer men eerst op de kolomtitel ‘voornaam’ en daarna op ‘achternaam’ klikt komen alle achternamen alfabetisch in de lijst te staan en de voornamen ook maar dan binnen elke achternaam. Wanneer u iets blauws (een persoon of bron) met de rechtermuisknop klikt komt het in het rechter bovenscherm. Indien de tekst in een kolom breder is dan de kolom zelf, kan men via de scheidingslijn bovenin tussen de kolomtitels de betreffende kolom verbreden. Door op de tab ‘bronnen’ te klikken verandert de persoonslijst in een bronnenlijst. Klikt men een bronrecord aan dan worden alle gegevens die in dat bronrecord staan bij elkaar zichtbaar in het venster links, dat zojuist nog persoonsvenster was. Alle aangehaalde pagina’s uit dat boekwerk staan daar vermeld. Voor verdere uitleg verwijzen we naar het gebruik van de zeer uitgebreide helpfunctie rechts bovenin het programma onder Help.
3. Met gedcom naar Aldfaer Voor Aldfaer kiest u het AHB_ANSI.GED bestand. Na openen in Aldfaer vinden we brongegevens in de persoonsnotitie, maar in een dergelijke vorm dat we er niets aan hebben. Alleen de titels van de boekwerken worden genoemd en wel zodanig dat deze titels zonder punt of spatie aan elkaar worden weergegeven. Nadere aanduidingen als deelnummer en pagina worden door Aldfaer helaas niet opgenomen.
3
4. Met gedcom naar Family Tree Makers Door na de conversie van gedcom in FTM het icoontje ‘edit’ aan te klikken verschijnt het venster Edit Individual. Door het aanklikken van het Source-icoontje (tussen Name en Sex) komt men in Source-Citation. In de Source-Citation zijn de titels zichtbaar onder Citation Page. Onderin in hetzelfde venster onder Footnote staat de bron met deel en pagina. Het steeds aanklikken van Next laat alle bronnen zien bij de betreffende persoon. De schrijvers, broncode en plaats en datum van uitgifte kunnen echter niet worden opgeroepen.
5. Bronnen: codering en verwijzing Zoals in de verantwoording is aangegeven is het noodzakelijk om bij bronvermelding op het niveau van koppels (echtparen) te werken met broncodes. Broncodes moeten uniek zijn en zoveel mogelijk aansluiten bij de gangbare praktijk, maar die blijkt niet altijd eenduidig te zijn en is in de loop der tijd onderhevig aan gewijzigde inzichten. Bij het zoeken naar een - uit oogpunt van genealogiebeoefening - efficiënt systeem is een tweedeling naar voren gekomen tussen enerzijds periodieken, werken in delen en bijzondere boekwerken, waar de auteursnaam niet relevant is en vaak al een gestandaardiseerde code beschikbaar is, en anderzijds de gewone boeken waar naast de titel vaak ook de auteursnaam een hulpmiddel tot herkenning is. Deze tweedeling is hierna verder uitgewerkt en toegepast in dit boek en in de database op de Cd-rom. Omdat de database in de loop van 12 jaar is opgebouwd, dus voordat het werken met een codering was uitgekristalliseerd, is er door de omvang van het bestand een kleine kans dat op een verdwaalde plaats nog een ongebruikelijke vermelding voorkomt. U wordt vriendelijk verzocht hiervan mededeling te doen aan de redactie.
A. Broncode periodieken, werken in delen, bijzondere boekwerken Tot deze rubriek worden gerekend alle tijdschriften die meer of minder regelmatig verschijnen, jaarboeken, verzamelwerken en werken die in delen worden uitgegeven. Voorts zijn in deze rubriek de archiefbeschrijvingen (inventarissen) opgenomen, alsmede boekwerken met afwijkende of ontbrekende auteursopgave die zich om die reden onttrekken aan het coderingssysteem voor de gewone boeken. Periodieken De code bestaat uit 2 tot 4 posities, letters, kapitaal (met één ingeburgerde uitzondering: GTMWB). De code is afgeleid uit de titel. Achter de code volgt de naam van het periodiek cursief, de frequentie, zo mogelijk het orgaan dat verantwoordelijk is voor de uitgave, de plaats van uitgave en de periode waarover de uitgave is verschenen. Nog lopende uitgaven zijn met ff aangegeven. Aanhalingstitel: code jaar[:]bladzijde of kolom, bijv. GN 1986:14, NL 1926:322; indien geen doorlopende paginering per jaargang: code jaar[-]deel[:]bladzijde, indien geen jaartal maar een nummer per deel: code deel[:]bladzijde, bijv. PROM 18:119.
4
Verzamelwerken, werken in delen De code bestaat uit 2 tot 5 posities, letters, kapitaal. De code is afgeleid uit de titel, bij uitzondering uit de auteursnaam als deze een begrip is (Anselme, Butkens, Ferwerda). Achter de code volgt de auteur of redactie, de volledige naam van het verzamelwerk cursief, het orgaan dat verantwoordelijk is voor de uitgave, de plaats van uitgave en de periode waarover de uitgave is verschenen. Nog lopende uitgaven zijn met ff aangegeven. Aanhalingstitel: code deel[:]bladzijde, bijv. WP 14:658. Op de code zijn drie uitzonderingen:
De publicaties van Fahne hebben gecompliceerde titels en verdelingen in Banden en Abteilungen. Zijn werken zijn gecodeerd als F/ gevolgd door 2 of 3 letters, afgeleid uit de familienaam of gebiedsaanduiding uit de titel. In een enkel geval is een werk door meerdere auteurs beschreven. In dat geval wordt de code voor de hoofdtitel gevolgd door een / en een letter voor de onderscheiden auteurs. Het totaal is opgevat als een uitgave in delen. Verdonk heeft een serie genummerde historische brochures uitgegeven. De serie heeft de code VDK gevolgd door het nummer van de brochure.
Archiefbeschrijvingen (inventarissen) In deze rubriek zijn de boeken ondergebracht waarbij niet de auteursnaam wordt gebruikt als herkenningsmiddel, maar de categorie van het primaire bronnenmateriaal. Code: 4 of 5 posities, letters, kapitaal, waarbij de eerste letter staat voor: A = algemeen archief, charter- en regestenboeken, tijdrekenkundige registers, waarbij voor het oud archief van gemeenten wordt uitgegaan van twee letters: OA, en voor de tijdrekenkundige registers van: AT F = familie-archief / Familienarchiv H = huis- of heerlijkheidsarchief / Hausarchiv K = klooster-, kerk-, abdij-, commanderij- en proosdijarchief en andere geestelijke goederen L = leenregisters / Lehenregister O = oorkonden(boek) (NL) U = Urkunden(buch) (D) De hierop volgende letters zijn afgeleid van de plaatsnaam of topografische aanduiding, de familienaam of de naam van het huis, de heerlijkheid of geestelijke goed. Aanhalingstitel: code deel[:]bladzijde of code inventarisnummer (I) en/of regestnummer (R)/folio Boekwerken met afwijkende of ontbrekende auteursopgave Boeken waarin geen auteur of redactie is vermeld dan wel een redactiecollectief, zoals bijvoorbeeld een werkgroep, of een corporate orgaan zijn behandeld als werken in delen.
B. Broncode boeken De code van de gewone boeken bestaat uit de eerste drie letters van de eerste auteursnaam, gevolgd door een slash en 2 of 3 letters afgeleid uit de titel van het boek. Op de letters van de auteursnaam zijn twee uitzonderingen: - als de auteursnaam maar uit twee letters bestaat, zoals bijvoorbeeld van der Aa, bestaat dat deel van de code uiteraard ook maar uit twee letters; - bij een enkele combinatie van drie letters is er gebrek aan herkenningsmogelijkheden en/of mogelijkheden voor titelcode. Dat doet zich voor bij namen die beginnen met Sch- en Ver-. In die gevallen is gekozen voor een herkenbare combinatie van drie letters. Zo is bijv. SCT = Schut en SCG = Schilfgaarde, VRM = Vermeulen en VRK = Verkerk. Aanhalingstitel: code[:]bladzijde. 5
C. Bronnen algemeen Als in aangehaalde boeken c.q. periodieken zelf verwezen wordt naar weer andere bronnen of literatuur, dan worden in de regel deze niet meer als bron apart bij het koppel of de personen vermeld. Voorbeelden hiervan zijn o.a. de bronnen met codering AKH en ES-NF. Deze CD bij het boek is later gereed gekomen dan het boek zelf. Het is derhalve heel wel mogelijk dat in sommige gevallen van koppels die ook in het boek voorkomen, in de database meer bronnen zijn te vinden, maar wellicht ook wel andersom.
6. Adobe Reader Deze inleiding en uitleg is te lezen met Adobe Reader. Op de Cd-rom staat een verouderde versie: Acrobat Reader 5.1. Voor de meest recente versie van Adobe Reader gaat u naar http://get.adobe.com/nl/reader/ Let op: op de downloadpagina van Adobe Reader staat de installatie van ‘McAfee Security Scan Plus’ reeds aangevinkt. U dient dit vinkje te verwijderen als u alleen de Adobe Reader wilt installeren Voor het werken met/bekijken van de database is Adobe Reader niet nodig.
7. Bestelling boek met CD Het boek Afstammingsreeksen van de hertogen van Brabant is niet meer leverbaar.
6
8. Installeren Demoversie GensDataPro De installatie van de GensDataPro demo-versie is eenvoudig uit te voeren. U gaat dan naar de GensDataPro website http://www.gensdatapro.nl en op de startpagina kiest u voor ‘De demoversie van GensDataPro 2.9’. Bij de dan geopende pagina kiest u voor ‘GensDataPro Demo inclusief helpfunctie en basishandelingen’. Volgt u hierna de aanwijzingen van uw browser en het installatieprogramma. Een korte handleiding is als PDF-bestand te downloaden via Handleiding Demo-versie.
7
Hoofdscherm van GensDataPro Wanneer GensDataPro opstart, ziet u het volgende scherm:
Wellicht ziet u de bronnen niet: schuif dan de horizontale balk naar beneden. Ziet u hoe het boek “Afstammingsreeksen van de Hertogen van Brabant” gemeld wordt, met koppelcode (1-01) en bladzijdennummer (blz. 25) ?
8
Zoeken in GensDataPro Zoek gaat goed met [CTRL-F] maar een andere (eigenlijk prettigere) methode is middels het selectiescherm. Dit scherm is op te roepen met [CTRL-Q]:
Stel dat ik op zoek ben naar Deursen en Deurzen. Dan voer ik als zoekterm bij “familienaam” in “deur*zen”. (Hoofdletters maken niet uit). Na ene klik op “nieuwe selectie” krijg ik alle personen die voldoen in de tabel te zien: zowel Deursen als Deurzen.
9
Wanneer u op de kolomtitel “voornaam” klikt (zie hieronder) wordt de tabel op voornaam gesorteerd:
Zo kunt u alles in de tabel sorteren door op de betreffende kolomtitel te klikken. Wanneer u zo een persoon vindt die voor u interessant lijkt, kan het handig zijn om de nabije familie van die persoon grafisch te bekijken. U krijgt dan snel een goede indruk van de ouders, relaties en kinderen van die persoon. Klik hiertoe op het knopje geheel linksboven:
10
Direct verschijnt beneden in beeld de nabije familie van Mechel van Deurzen (omdat zij linksboven in beeld was)
Mechel blijkt een zoon Petrus te hebben. Het kleine “plusje” rechtsboven het vakje van Petrus beduidt dat Petrus partners en/of kinderen heeft. Wanneer u op zo’n plusje klikt klapt die overige familie van Petrus uit:
(Ziet u dat Petrus zelf ook linksboven in beeld komt ?) Zodoende kunt u personen uitklappen zoveel als u wilt. U verwijderd vakjes met de “del” toets op het toetsenbord. 11
Heeft u op een gegeven moment een aantal personen die u zou willen opnemen in uw eigen stamboom, dan kunt u de opgestelde figuur heel eenvoudig exporteren als gedcom-bestand:
U maakt dan een klein gedcom-bestandje met in dit geval slechts 7 personen. U kunt dit gedcom-bestand openen in uw eigen stamboomprogramma of toevoegen aan uw eigen stamboom. Niet alleen snel en makkelijk, maar vooral foutloos: u typt immers niets over. In dit gedcom-bestandje zijn de bronnen bij de personen ook opgenomen. U behoudt zo een optimale registratie van waar u de gegevens vandaan hebt. Er wordt nog om wat instellingen gevraagd. Klik gerust direct op “Ok”.
12
Na OK vraagt GensDataPro u om uw gegevens omdat deze in het GedCom-bestand worden opgenomen. Deze vraag komt slechts eenmaal: u kunt als u wilt "anoniem" of iets dergelijks invullen.
Tenslotte geeft u een passende bestandsnaam in voor het GedCom-bestand:
Tenslotte volgt een bevestiging:
Dit GedCom-bestand bevat nu dus slechts de 7 personen die u in bovenstaande afbeeldingen hebt uitgeklapt. Het kunnen er veel meer zijn. Of slechts 1 persoon. De bestandsnaam staat nu op het klembord: dat is handiger dan het wellicht lijkt: u kunt nu met "plakken" (of CTRL-V) de bestandsnaam direct in een "open gedcom" of "maak bijlage" schermpje plakken om zodoende de (vier) personen toe te voegen aan uw eigen bestandenset of het gemaakte GedCom-bestand naar iemand te e-mailen. 13
Zelf aan de slag met GensDataPro Deze demoversie van GensDataPro is volledig gratis en functioneel tot 250 personen. Grotere stambomen kunt u wel inlezen en bekijken. U kunt alleen geen wijzigingen aanbrengen wanneer de stamboom meer dan 250 personen bevat. Onder help (rechtsboven) vindt u een zeer uitgebreide basishandelingen-help. Die beschrijft alle eerste basisstappen die u neemt: beginnen van een stamboom, importeren van een stamboom, personen toevoegen, uitvoer maken, noem maar op. Import wordt meestal gedaan via een Gedcom-bestand, maar Pro-Gen-gebruikers kunnen, indien ze een standaard type .DEF bestand gebruiken, direct hun Pro-Gen-bestand openen (zie onder bestand). Het Pro-Gen-bestand wordt uitsluitend gelezen en absoluut niet aangetast. Uiteraard opent GensDataPro ook direct GD/D90 (de DOS-versie) bestanden. Elk scherm is voorzien van een "help"-knop. Wanneer u daarop klikt verschijnt een help die het openstaande scherm tot op ieder knopje uitlegt. Zoals gezegd kunt u grotere stambomen (meer dan 250 personen) gewoon openen in GDP, alleen niet wijzigen. De GensDataPro helpdesk staat iedereen met veel plezier ter beschikking: zowel gebruikers als proberende mensen. Schroomt u vooral niet ons te benaderen via
[email protected] Mocht u interesse hebben in GensDataPro: onder “bestand” vindt u opties om het programma te bestellen. Of u stuurt een e-mailtje naar de helpdesk. Wij wensen u veel plezier met deze CD.
14
