INHOUD VAN DEZE EDITIE

Dit is al de twintigste nieuwsbrief. Bijna twee jaar geleden werd de eerste nieuwsbrief gepubliceerd. Vergeet niet dat u deze nieuwsbrief kan en mag doorsturen naar anderen die hem mogelijk interessant vinden. Zowel inschrijven als uitschrijven gaat heel gemakkelijk. In de volgende nieuwsbrief leest u het laatste artikel in de eerste reeks van het einde van de wereld. De tweede reeks begint meteen daarna. Iets om naar uit te kijken! Veel leesplezier! Herman Boel

INHOUD VAN DEZE EDITIE Het einde van de wereld Een miljoen euro

Divers skeptisch nieuws

Natuurwinkels doen het niet goed Het Denkgelag

Skeptisch citaat

HET EINDE VAN DE WERELD We starten met het jaar dat in aantocht is namelijk... 2013 Rasputin zou voor 2013 het einde van de wereld hebben voorspeld. Maar hij had ook al de komst van Satan voorspeld voor 2002, dodelijke plagen voor 2003, de terugkomst van Jezus in 2005, de openbaring van het monster van Loch Ness in 2006, het grijpen van de macht in het Westen door fundamentalisten in 2007. En dat is niet bepaald uitgekomen, toch? 2014 Volgelingen van Joanna Southcott zeggen dat dit jaar de door Johannes voorspelde apocalyps zal voorvallen. 2017 Larry Wilson van Wake Up America zegt dat God de aarde zal vernietigen met een meteoriet. De profeet Gabriël vertelde het broederschap Zwaard van God dan weer dat de hele wereldbevolking in 2017 zal omkomen behalve de leden van de cult. De rest vergaat in hellevuur. 2019 Een asteroïde botst met de aarde en vernietigt alle leven. Zou de asteroïde ons toch missen, dan komt hij terug in 2060.

2020 George Madray heeft met een combinatie van numerologie, predispensationalisme en creationisme een Yom Kippur Parousia voorspeld voor 2020. 2021 Spiritueel adviseur Floyd Hand zei dat de sterrenmensen zouden terugkeren met overstromingen, branden, aardbevingen en een grote droogte waarbij zowat iedereen zou sterven. Na eerdere pogingen werd de voorspelling opnieuw gepland, deze maal voor 20 januari 2021. 2022 James T. Harmon voorspelt voor de vierde maal een rapture, deze maal voor 2022. 2025 Georgann Chenault zegt dat de rapture van de kerk vóór 2025 zal vallen. 2026 Science Magazine voorspelde in 1960 dat de wereldbevolking in 2026 oneindig zou bedragen. 2028 Priester Charmes Meade uit het Amerikaanse Indianapolis zegt dat het einde in zijn leven zal voorvallen, namelijk in 2028. De man vertelde er ook bij dat enkele zaken het kwade vertegenwoordigen: lezen, make-up dragen, vrijgezel zijn, kinderloos zijn op je 17e, naar de arts gaan en spreken met niet-gelovige buren. O ja, de wereld zal vergaan door een kleverige, witte substantie. 2030 Dr. James McKeever, uitgever van de End Times News Digest, merkte op dat de wereld niet in 1996 verging (tiens!) maar dat wel zal doen in 2030. 2033 Tweeduizend jaar geleden stierf Jezus aan het kruis. Voor normale mensen een gewoon getal, voor believers ongetwijfeld een teken van doem. 2035 De Raëlianen, onder leiding van de door buitenaardse wezens ooit ontvoerde Raël, stichten een ambassade in Jeruzalem in afwachting van de buitenaardse wezens met de naam Elohim die in 2035 de aarde zullen aandoen. Tot de voltooiing van de ambassade hebben de Elohim Raël overigens aangeraden om intiem om te gaan met zijn topless volgelingen. 2037 Zieneres Jean Dixon voorspelde de Tweede Komst van Christus voor 2037. Ze voorspelde eerder ook wereldvrede in 2000 en had een grote invloed op president Nixon. Ook was ze een van de astrologen die het echtpaar Reagan advies verschaf toen Ronald president was. 2038 Volgens Greenpeace zullen de ijskappen volledig zijn gesmolten zodat grote wereldsteden aan de kust onder water zullen liggen. In dit jaar zullen programma's geschreven in de C-taal terugkeren naar hun beginpunt: 1 januari 1970. 2040 De zoveelste voorspelling van piramidoloog Max Toth: op basis van de afmetingen van de gangen van de Grote Piramide van Gizeh, zal Jezus dit jaar fysiek weerkeren. Volgens John Smart van Singularity Watch is 2040 het keerpunt voor onze technologische kennis waardoor een apocalyptische gebeurtenis plaats zal vinden, de start van een nieuw tijdperk van balans en medelijden. 2047 De kerk van !Blair! meldt dat op 14 september 3u28 Engelse tijd het menselijk ras zal eindigen te bestaan. Daar houden we deze keer mee op. Volgende maand krijgt u de laatste reeks met doemvoorspellingen.

EEN MILJOEN EURO SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale, verhoogt het bedrag voor wie onverklaarbare verschijnselen zoals helderziendheid hard kan maken. De schenker is een rijke man die anoniem wil blijven en zich 'blauw ergert aan al die onzin'. De Sisyphus-prijs van SKEPP loopt al jaren in Europa. SKEPP is principieel bereid elke ernstige bewering over vreemde of paranormale eigenschappen te onderzoeken en mensen te testen die beweren over zulke vermogens te beschikken. Wie kan aantonen dat hij of zij over paranormale gaven beschikt of het bewijs kan leveren voor claims die onmogelijk zijn volgens de huidige wetenschappelijke kennis, ontvangt een geldprijs. Die bedroeg tot nu toe 10.000 euro maar daar komen nu twee nullen bij. "Dat kapitaal hebben wij niet maar het komt van een rijke man die absoluut anoniem wil blijven maar die zich enorm ergert aan waarzeggers en andere pseudowetenschappelijke prietpraat waarmee we overspoeld worden", zegt Willem Betz van SKEPP. "Ik vermoed dat hij in zijn leven iets ergs heeft meegemaakt op dat vlak. In ieder geval vond hij dat onze prijs meer luister moest krijgen en dus geeft hij een jaar lang 1.000.000 euro vrij. Het bedrag is voor de duur van één jaar gedeponeerd bij een Belgische notaris en de actie wordt gelijktijdig gelanceerd in heel Europa. We zijn benieuwd." De prijs gaat zowel over helderziendheid, toveren of bijvoorbeeld de werking van homeopathie. Iedereen die kan aantonen dat hij het verschil kan vaststellen tussen pompwater en een homeopathisch middel of tussen twee homeopathische middelen komt ook in aanmerking. Betz: "Een team wetenschappers onderzoekt altijd de claims." Enkel beweringen waarvan het resultaat objectief kan vastgesteld worden, komen in aanmerking voor de test. Elke test moet zo opgevat worden dat het resultaat duidelijk is en niet vatbaar is voor enige betwisting, of dat erover moet gestemd worden. De kandidaten moeten eerst een schiftings- of pretest afleggen in eigen land. Daar kunnen ze toegang tot de grote test krijgen. Tot nu toe is niemand erin geslaagd de prijs te winnen. "Veel mensen zijn ontgoocheld of verontwaardigd als blijkt dat ze niet helderziend zijn of kunnen toveren. Dat is soms een beetje pijnlijk", zegt Betz. De tot voor kort te winnen 10.000 euro was in waardepapieren belegd en bestaat uit lidgelden en giften. Dankzij de extra hoge prijs hoopt SKEPP nu op massaal meer interesse van kandidaten. Betz: "Al zijn we realistisch. De echte charlatans die hier veel geld mee verdienen, zoals de babyfluisteraar of mensen die je in contact brengen met overleden familieleden, die laten zich niet vangen. Die durven gewoon niet meedoen."

DIVERS SKEPTISCH NIEUWS Scheldend verweer

We hebben het al vaak geschreven: wie het aandurft om paranormale en andere oplichters te ontmaskeren, moet niet rekenen op inhoudsvolle tegenargumenten van de oplichter in kwestie. Als het al geen rechtzaak is, dan worden er dreigementen en afdreigingen boven gehaald, die vaak sterk in contrast staan met de zachtaardigheid waarmee zo'n persoon zichzelf vaak aanprijst. Een mooi voorbeeld hiervan is kwakzalver Robbert van den Broeke, die zwaar uit de bocht ging in reacties op een column over hem en andere gekken. U leest het hele verhaal in dit artikel van Skepsis. Heldere komeet Dit is voor één keer wel juist: in de tweede helft van 2013 zal een komeet aan de hemel te zien zijn die naar alle waarschijnlijkheid helderder wordt dan volle maan. De nieuwe komeet draagt de naam C/2012 S1 (ISON) en werd op 21 september 2012 ontdekt door het International Scientific Optical Network (ISON) in Rusland Russia toen astronomen Vitali Nevski en Artyom Novichonok de komeet fotografeerden. De bijna parabolische baan van de komeet betekent dat hij waarschijnlijk afkomstig is uit de Oortwolk, een zone met ijsachtige objecten die rond de zon draait, oude overblijfselen van de vorming van het zonnestelsel. Tegen begin november 2013 zou de komeet met het blote oog zichtbaar moeten zijn. Opgelet: het gebeurt nog al wel eens dat een heldere komeet wordt aangekondigd, maar die dan veel minder helder blijkt te zijn dan verwacht. Maar in dit geval ligt de voorspelde helderheid wel heel hoog. En waarom melden we dit hier? Omdat er ongetwijfeld een pak oplichters van de gelegenheid gebruik zullen maken om bijvoorbeeld het einde van de wereld aan te kondigen. U bent gewaarschuwd. K3-zangeres neemt vakantie voor einde van de wereld Consternatie alom enkele weken geleden. K3-zangeres Karen Damen verklaart doodleuk dat ze ervan overtuigd is dat de wereld op 21 december zal vergaan. Meer nog, ze heeft er zelfs speciaal vakantie voor genomen om de laatste ogenblikken met haar gezin door te brengen. Het aantal mensen dat dringend op zoek moet naar een plausibele ad-hocverklaring die ze op 22 december kunnen verkondigen, wordt steeds groter. Meester Kackadorisprijs De Vereniging tegen Kwakzalverij heeft haar Meester Kackadorisprijs 2012 toegekend aan de Nederlandse staatssecretaris Halbe Zijlstra van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De VVD-politicus, sinds 2010 staatssecretaris, subsidieert nutteloze en zelfs gevaarlijke kwakzalvercursussen in het buitenland, zo oordeelt de

vereniging. Studenten, die in het buitenland voor chiropractor studeren, krijgen via de uitvoerende organen DUO en NUFFIC, die onder politieke verantwoordelijkheid vallen van Zijlstra, studiefinanciering. Voor deze alternatieve geneeswijze - bottenkrakers, die zogenaamd wervels rechtzetten - bestaat er in ons land geen opleiding. Het buitenlandse diploma wordt niet door het Rijk erkend en afgestudeerden worden niet in het BIG-register opgenomen. Veel in het buitenland - vooral de VS en Engeland - chiropractors overtreden de wet door een onterecht gebruik van de titel dr. Meer informatie vindt u op de website van de vereniging.

NATUURWINKELS DOEN HET NIET GOED Op 25 september publiceerde het Belgische Testaankoop een interessant persbericht. Een bijzonder interessant artikel overigens, dat we hier graag in zijn volledigheid publiceren. Natuurwinkels blinken niet uit in advies Winkels die natuurlijke en/of biologische gezondheidsproducten verkopen, geven zelden het juiste advies in geval van erg hoge bloeddruk. Dat blijkt uit een onderzoek van Test-Aankoop. In slechts 4 van de 34 bezochte winkels werd het juiste advies gegeven, d.i. meteen naar de dokter gaan. In de andere winkels werd het advies niet of niet uitdrukkelijk genoeg gegeven, en verliet de patiënt de zaak bijna altijd met één of meerdere producten. Het ging dan zonder uitzondering om producten waarvan niet bewezen is dat ze tegen hoge bloeddruk werken. Test-Aankoop vraagt dat de winkeliers de gezondheid van de klant steeds op de eerste plaats zetten, dat de winkelbedienden voldoende geïnformeerd zijn en niet zomaar vertrouwen op hetgeen de producten beloven te doen. Slechts vier winkels handelden correct “Ik heb een bloeddruk van 19 op 12 en ik vroeg me af of ik daar iets kan aan doen”, met die mededeling stuurde Test-Aankoop een “mystery shopper” naar 34 winkels in heel België waar natuurlijke en/of biologische producten werden verkocht. De proefpersoon wachtte vervolgens het advies van het aanwezige personeel af, wat er in het beste geval uit bestond dat ze meteen naar de dokter werd doorverwezen. Bij een bloeddruk van 19 op 12 spreekt men immers van een ernstige hypertensie, en daartegen is geen enkel natuurlijk of biologisch (gezondheids)product opgewassen. Maar slechts in vier winkels werd dat advies ook zonder aarzelen gegeven. In negen andere winkels kwam een doktersbezoek wel ter sprake, maar verliet de mystery shopper de zaak toch met een of ander product (met uitzondering van één winkel). De overige 21 zaken vermeldden op geen enkele manier dat een doktersbezoek aanbevolen was. Vragen stellen kan leiden tot juiste advies In de winkels waar een doktersbezoek niet meteen werd aangeraden, wachtte de proefpersoon bijkomende vragen werden gesteld waardoor de winkelbediende toch tot het inzicht zou komen doktersbezoek is aangewezen voor zo’n hoge bloeddruk. Bijvoorbeeld de vraag of de persoon al een geraadpleegd of de vraag of ze al medicatie tegen de hoge bloeddruk nam. Die eerste vraag werd winkels gesteld, de tweede amper in drie.

af of er dat een arts had in zeven

De vraag hoe vaak de bloeddruk al was gemeten, was ook relevant, want bij de mystery shopper ging het immers niet om een “toevallige” hogere meting. In vier winkels werd deze vraag gesteld. Ook de vraag of de patiënt andere medicatie nam was in deze context allerminst overbodig, omdat bepaalde medicatie een hoge bloeddruk kan veroorzaken. Bovendien zou de verkoper, als hij op zijn beurt medicijnen zou aanbevelen, rekening moeten houden met mogelijke interacties. 7 verkopers hadden de correcte reflex en stelden de vraag. In totaal stelde men slechts in 11 van de 30 winkels, die niet direct doorverwezen naar een dokter, extra vragen om zich een goed beeld te kunnen vormen van de toestand van de patiënt. In 6 daarvan werd uiteindelijk de mogelijkheid van een doktersbezoek geopperd. Sap en havervlokken doen bloeddruk niet zakken Tegen ernstige hypertensie is geen enkel gezondheidsproduct, natuurlijk of biologisch, opgewassen. Toch verliet de proefpersoon 29 van de 34 bezochte winkels niet met lege handen. Al liep het aantal en de soort producten die werd aanbevolen sterk uiteen: van gewone voedingsmiddelen zoals versgeperst sap van biologische groenten, specerijen en havervlokken, over producten uit aromatherapie tot voedingssupplementen. Op deze producten, vaak op basis van maretak, meidoorn, knoflook of olijfblad staan vaak beweringen als “goed voor de drukwaarden” of “goed voor het behoud van een gezonde bloeddruk”, maar deze beweringen (de zogenoemde botanische claims) zijn niet gestoeld op overtuigend wetenschappelijk bewijs. Het maximaal aantal producten dat werd verkocht was drie. De hoogste rekening bedroeg € 39,95, voor één product. Met een gemiddeld besteed bedrag van ongeveer € 18 was het een vrij duur bezoek. Een doktersraadpleging was (na terugbetaling) niet alleen een goedkopere keuze geweest, maar ook een veiligere.

Gezondheid van de patiënt primeert Uit dit onderzoek blijkt dat het personeel van de bezochte winkels zelden voldoende kan inschatten hoe ernstig een klacht moet worden genomen. In dit geval, een sterk verhoogde bloeddruk, moest de persoon in kwestie meteen worden doorverwezen naar een arts, maar dit gebeurde slechts uitzonderlijk. In het algemeen zou de bediende, zeker bij twijfel, de reflex moeten hebben om door te verwijzen naar een medische geschoolde. Alternatieve producten zijn immers lang niet altijd een veilig alternatief voor conventionele medicatie. Bovendien kan het gebruik van deze alternatieve medicatie ertoe leiden dat de patiënt een doeltreffende behandeling op de lange baan schuift, wat wel degelijk schadelijk kan zijn. Patiënten mogen er dus niet klakkeloos van uitgaan dat natuurlijke producten op basis van planten en kruiden per definitie heilzaam zijn. Sommige planten of kruiden kunnen inderdaad een zinvolle aanvulling zijn bij een behandeling. Maar “baat het niet, dan schaadt het niet” is niet altijd waar. Ook verkopers moeten kritisch staan tegenover de beweringen op producten en moeten zich vooral baseren op wetenschappelijk bewijs. Ten slotte is er dringend nood aan een evaluatie van de botanische claims m.b.t. plantenpreparaten. Die evaluatie zou op dezelfde manier moeten gebeuren als voor de claims op voeding. Ze zouden dus niet meer gebaseerd mogen zijn op louter “traditioneel gebruik”, d.w.z. op het effect dat een bepaalde stof al “tientallen of honderden jaren” wordt verondersteld te hebben, maar er moet echt wetenschappelijk bewijs voor bestaan.

HET DENKGELAG Het Denkgelag is een initiatief van SKEPP vzw in samenwerking met de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging vzw. Het staat voor ongedwongen gespreksavonden over sceptische en wetenschappelijke onderwerpen, bij pot en pint, met een schare boeiende sprekers en het publiek als centrale gast. Iedereen is gratis en zonder voorinschrijving welkom in Gent! Dit is het programma:

SKEPTISCH CITAAT J.K. Rowling kennen we als auteur van onder meer Harry Potter. Zij zei:

Ik bedoel dat je kan beweren dat om het even wat waar is, als de enige basis voor je geloof erin is dat niemand heeft bewezen dat het niet bestaat!

UITSMIJTER 21 december 2012 komt stilaan dichterbij. Deze professor van NASA legt duidelijk uit waarom u geen schrik hoeft te hebben. The science of doomsday 2012

Copyright © 2012 Herman Boel, Alle rechten voorbehouden.

CONTACT: [email protected] www.hermanboel.eu Bezoek ons ook op