WELKOM “Angst bij kinderen” HET SAMEN BUNDELEN VAN KRACHTEN EN ERVARINGEN
Gezondheidscentrum
•
GCM Initiatiefnemer Fysiotherapie Keijsers
• Start februari 2010 GCM • GCM Centrale ligging • Modern geoutilleerd met alle faciliteiten • Multidisciplinaire eerstelijns zorg • Momenteel 16 zelfstandige zorgverleners • Zorg voor patiënt centraal • Samenwerkingsafspraken
Uitgebreide Zorgverlening onder 1 dak Raadhuisplein 4 6151CV Munstergeleen Tel 046-4514878
• Fysio & Manuele therapie
• Bloedafname Orbis
• Kinderfysio- & Kinderergotherapie
• Thuiszorg
• Logopedie
• Opvoedpraktijk
• Ergotherapie
• Verloskundigen
• Dietetiek
• Mondzorg
• Podotherapie
• Yoga
• Orthopedische schoentechniek • Psychologische, psychosociale, psychiatrische en psychotherapeutische hulpverlening • Dramatherapie
AGENDA 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)
WELKOM (Gezondheidscentrum) INLEIDING (Opvoedpraktijk JONG) WAT IS ANGST? (Opvoedpraktijk JONG) AANPAK VAN ANGST (1) (Opvoedpraktijk JONG) PAUZE AANPAK VAN ANGST (2) (EIGEN WIJS) AANPAK VAN ANGST (3) (CESSIO) VRAGEN/AFSLUITING (Opvoedpraktijk JONG)
ANGST HEEFT ALTIJD GROTE OGEN ANGST STAAT OP, OP HET OGENBLIK DAT DE STEUN VAN EEN TEKORT ONTBREEKT ANGST IS EEN VERLIES VAN REALITEIT
INLEIDING • ZORGEN KLEINE KINDEREN/GROTE ANGSTEN • DIVERSE PRAKTIJKERVARINGEN Kinderen/jeugdigen met: - angst voor falen en/of kritiek - angst voor onbekende(n)vreemde(n) situaties - angst voor medische zaken - angst voor gevaar en/of de dood - angst voor kleine verwondingen/kleine dieren - andere diverse angsten (slapen, eten, school e.d.)
• ERVARINGEN VAN ANDEREN -> angststoornissen meest vaak voor: 10-20% van jeugd tot 18 jaar (2-3 kk per klas); -> angstklachten komen 2 keer zoveel voor bij meisjes dan bij jongens; -> bij geen behandeling: kans op angst/depressie op volwassen leeftijd; -> onderzoeken wijzen uit dat veel kinderen met klachten geen hulp krijgen;
WAT IS ANGST? Angst = Een fysiologische toestand gekenmerkt door lichamelijke, cognitieve, emotionele en gedragscomponenten. Angst: Kent verschillende gradaties: - mild: ongemak, onrust, bezorgd, - extreem: paniekstoornis, gegeneraliseerde angststoornis.
Angst = Ingewikkelde reactie op een waargenomen dreiging Angst = Nodig om te overleven (vechten, vluchten, verstijven, aanpakken) Angst = alarminstallatie
Vrees en angst zijn heel normaal in een kinderleven Variërend van mild tot verpletterend/extreem Angststoornis moet voldoen aan criteria (DSM IV-TR) Angst zit wel degelijk in de familie (erfelijk bepaald – kinderen van ouders met angststoornis zijn7 keer vatbaarder)
• Oorzaken: - Biologische (fysieke) kwetsbaarheid - Ontstaan door ingrijpende gebeurtenis (trauma) - Aangeleerde angst - Strijd tegen ervaringen
• Comorbiditeit: -> Aanwezigheid van meerdere aandoeningen -> Angst kan samenvallen met: • Adhd • Autisme • Leerproblemen • Depressie • Oppositioneel – opstandige gedragsstoornis • en andere leer/gedrag/ontwikkelingsproblemen
Normale angst: Angst hoeft niet altijd afwijkend te zijn Teken van normale aanpassing van organisme Angst prepareert organisme op mogelijk gevaar - Ook vaak in minder extreme omstandigheden • -
ANGST AANPAKKEN • CENTRALE VRAAG: HOE KUNNEN WIJ NU EEN KIND/JEUGDIGE/VOLWASSENE/OUDER MET ANGST HELPEN?
ANGST AANPAKKEN • • • • •
PREVENTIEF OBSERVEREN/SIGNALEREN BESPREKEN ONDERZOEKEN BEGELEIDEN/BEHANDELEN:
VRIENDEN-PROGRAMMA
ANGST AANPAKKEN • Het VRIENDEN-programma: - Cognitief gedragstherapeutisch protocollair programma; - Behandelen van angst en depressie bij kk (4-11 jaar) en jeugdigen (12-16 jaar); - Leert: angstsignalen te herkennen en vaardigheden om met angsten om te gaan en aan te pakken; - Opbouw: 12 sessies (10 bijeenkomsten – 2 terugkom) 2-4 ouderbijeenkomsten; - Informatie: www.vriendenprogramma.nl
• DOELEN: - Helpt bij aanleren van vaardigheden en technieken om angst aan te pakken; - Woord VRIENDEN helpt om het geleerde te onthouden (elke letter = vaardigheid) - Ons lichaam is onze VRIEND; - Belangrijk om onze eigen VRIEND te zijn en jezelf te belonen; - Belangrijk om VRIENDEN te maken, sociale steun; - VRIENDEN kunnen helpen moeilijke situaties aan te pakken.
• HET THEORETISCH MODEL IS GERICHT OP: -> LEER- EN GEDRAGSPROCESSEN, -> GEDACHTEN /DENKPROCESSEN, -> LICHAMELIJKE REACTIES/PROCESSEN.
BENADERINGSWIJZEN LEREN: Manco’s in probleemoplossende vaardigheden Gebrek aan positieve coping vaardigheden Negatieve sociale leerervaringen Onbedoelde beloningen voor vermijdingsgedrag Gebrek aan positieve rolmodellen Trauma (conditionering) Gebrek aan aandacht voor dapper gedrag Terugtrekken van anderen Gebrek aan plezier beleven
LEREN-vaardigheden: Probleemoplossende vaardigheden Coping-vaardigheden Geleidelijke blootstelling aan angst Benoemen van beloningen Benoemen van positieve rolmodellen Steun van leeftijdsgenoten Benoemen van plezierige gebeurtenissen
DENKPROCESSEN: Negatief tegen/in jezelf praten Onrealistische zelfbeoordelingen Perfectionistische normen Neiging om angstige situaties bedreigend te interpreteren Negatieve kijk op zichzelf, de wereld, toekomst Doemdenken Hulpeloosheid, hopeloosheid
DENKPROCESSEN-vaardigheden: Herkennen van gedachten die men tegen zichzelf zegt Op een positieve manier tegen zichzelf praten Technieken om negatieve gedachten uit te dagen Zichzelf belonen Verwachten dat er goede dingen zullen gebeuren Evaluatie van doelgericht gedrag in termen van gedeeltelijk succes
LICHAMELIJK: Zweterige handpalmen Versnelde hartslag Vlinders in de buik Kortademig etc Met lichamelijke reacties reageren op nieuwe situaties Verstoorde lichaamsprocessen Veranderingen in arousal (activatie in centrale en autonome zenuwstelsel) – agressief, huilerig
LICHAMELIJKE-vaardigheden: Bewustzijn van lichaamstaal Ademhalingsoefeningen Ontspanningsoefeningen Ondernemen van activiteiten waar men zich goed bij voelt
Het VRIENDENPROGRAMMA -Een preventie en behandelprogramma als mogelijkheid om veel leed en maatschappelijke kosten te voorkomen, maar vooral en boven alles een waardevolle bijdrage levert aan de ontwikkeling van ieder kind, of het nou angstklachten heeft of niet. Ieder kind kan er baat bij hebben: men leert diverse levensvaardigheden.
• Ervaringen • “WEES ALTIJD EEN BEETJE BANG, ZODAT JE NOOIT ERG BANG HOEFT TE ZIJN” • Vragen? • PAUZE
Dramatherapie Iedereen ervaart in zijn leven angst. Ook ik. Oefening: Heb jij dat ook?
Wat is Dramatherapie? • Kinderen spelen! • In (toneel)spel kunnen kinderen hun gedrag en emoties uiten. • Oefenen en experimenteren met gedrag. • Spel, fantasie en ‘doen alsof’ bieden veiligheid.
Casus Petra • Petra, 6 jaar. Angstig en weinig basisvertrouwen door verwaarlozing
De werking van dramatherapie Dramatherapie • De angstoproepende situatie of object vormgeven in spel (exposure). Blootstellen en herhalen. • Binnen het spel de angst tastbaar maken door vormgeven in een symbool. Spelen met de angst • Oefenen en experimenteren met nieuw gedrag door het uitspelen van de angstige situatie • Superheld spelen •
Contact maken in samenspel
• Ontdekken en ervaren van eigen kwaliteiten en succeservaringen opdoen • Binnen veilige omgeving van spel gevoelens, gedachten en wensen uiten
Doelen - Angst verminderen - Controle ervaren - Zelfvertrouwen vergroten - Gedragsalternatieven vergroten - Zelfvertrouwen vergroten - Controle ervaren - Sociale vaardigheden verbeteren - Angst verminderen - Zelfvertrouwen vergroten - Positieve cognities verbeteren - Ordenen en verwerken van gevoelens en gedachten
Voor wie? Kinderen in de leeftijd van 6 t/m 18 jaar (Faal)angst Weinig zelfvertrouwen Onvoldoende weerbaarheid Moeite met aangaan of onderhouden van contacten • Moeite met uiten van emoties • • • • •
Aanbod • Individuele therapie • Groepstherapie in Gezondheidscentrum • Groepstherapie op locatie. Bijvoorbeeld (SBO) school
Vragen? • Woensdagmiddag van 13.30-18.00 aanwezig in Gezondheidscentrum Munstergeleen • www.eigenwijspraktijk.nl
Cessio geeft:
Rots & Water
• www.cessio.nl
Waarom Rots & Water ? • Aanpak pestgedrag. • Sociale omgang naar elkaar verbeteren. • Innerlijke rust creëren, om bewuste keuzes te maken. • Het ondersteunen/ ontwikkelen van kwaliteiten/vaardigheden om binnen deze maatschappij te kunnen functioneren. • Het vergroten van zelfbewustwording en lichaamsbewustwording. • Het verhogen van de fysieke en mentale weerbaarheid.
Doel: Kinderen bewust maken van hun kwaliteiten en dus bewust maken van hun: • Houding • Uitstraling • Stemgebruik
Vier onderdelen van de training 1. 2. -
Fysieke weerbaarheid: Voelen waar je kracht zit Weten hoe sterk je bent Om kunnen gaan met je eigen kracht Mentale kracht: Doorzetten als het moeilijk wordt Doen wat je te doen staat Gaan voor je dromen en idealen
3. -
Sociale kracht: Weten waar je grens ligt en die van anderen Betekenis hebben voor vrienden Vrienden aan durven spreken op gedrag, betekenis hebben voor een groep
4. Verbale kracht: - Zeggen wat je zeggen hebt - Je stem kunnen gebruiken, zodat er naar je geluisterd wordt
Rots & Water betekent: Rots: Betekent naar binnen gekeerd en je niks aantrekken van de ander. Weten waar je voor staat en dat ook doen. Water: Betekent naar buiten gericht en samenwerken met andere mensen. Soepel in de stroom van het leven meegaan.
Inhoud van de lessen: • Starten met kort (kring)gesprek. • Over naar de kern. De kern opent altijd met ritueel, dit is de Rots & Water groet. • Vervolg oefeningen waar je een lichamelijke inspanning moet leveren. • Afsluiting doormiddel van (kring)gesprek/schriftelijk opdrachten. • Eindigen rituele Rots & Water groet.
Voor wie? • • • • • •
Jongens en meisjes in de leeftijd van 6 t/m 18 jaar. (Faal)angst / weinig weerbaar. Moeite hebben in het uiten van emoties. Negatief zelfbeeld. Gespannenheid. Moeilijk contact maken/onderhouden met leeftijdsgenootjes/volwassenen.
Schoolklassen of groepen waarbij: • Groepscohesie ontbreekt • Weinig onderling respect • Geen vertrouwen en/of gepest wordt. De training kan zowel individueel als in groepsverband gegeven worden.
Vragen ?
EINDE
SLOTWOORD • VRAGEN, AFSLUITING, DANK voor jullie komst.
