Afdelingen gaan krachten bundelen

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 35 nummer 3 Maart 2011

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Jacqueline over hoge verwachtingen Campagne in de provincie

Afscheid van de provincie

ZIEL­TOGEND of VITAAL?

POLEN HEBBEN HET MOEILIJK

Fotoreportage uit het Noorden

Odile Wolfs en Carry Abbenhues

Afdelingen gaan Wat PvdA’ers krachten bundelen kunnen doen

Het vragenuurtje Op zoek naar de rode ziel

Foto Nationale Beeldbank

klk

TE hOgE vERwAchTingEn JACqueLiNe KALK secretaris Centrum voor Lokaal Bestuur

Foto Bert Beelen

2

Onze partij heeft niet de naam warm te zijn. Persoonlijk vind ik dat wel meevallen maar in allerlei rapporten (onder andere de commissie-Vreeman) wordt de oproep gedaan het rode familiegevoel te versterken. Ook het CLB krijgt wel eens het verwijt niet genoeg te zorgen voor zijn (oud)leden. Het rode familiegevoel, het klinkt mooi, maar wat is het precies? Wat verwacht je van je familie en zijn deze verwachtingen reëel? Politiek is een riskant bedrijf. Je wordt gekozen voor een beperkte periode, en daarna is het afwachten of je terug komt op de lijst en wat het resultaat van de verkiezingen is. Of je wordt benoemd voor een bepaalde periode en ook dan is het afwachten wat er daarna gebeurt. Politiek bedrijven is niet een planmatige carrière volgen. Natuurlijk kun je je wensen hebben, maar het vertalen in een aantal carrièrestappen, beginnen als raadslid en eindigen als minister, is slechts voor een enkeling weggelegd. Op dergelijke voorbeelden kan niet iedereen zijn toekomst bouwen. Ook niet met hulp van de partij. En daarmee komen we bij verwachtingen en het familiegevoel. De politiek is geen familiebedrijf waarin de dochter de moeder opvolgt. De politiek en een politieke carrière is wat je zelf doet, en waar je vanuit de partij, onze familie, een aantal zaken mee krijgt. Bijvoorbeeld een goed netwerk, scholing, en vooral veel ervaring. Over wat de partij, je familie, voor je kan doen, zijn de verwachtingen vaak te hoog gespannen. Ook al ben je jaren een zeer goede wethouder geweest, dan nog kan de partij geen burgemeesterschap voor je regelen. Gelukkig niet meer. Gelukkig moet je, als je deze wens hebt, zelf solliciteren

en is er een raad die daar eigen keuzes in maakt. Ook al ben je jaren heel actief geweest, is dat geen reden om te mogen verwachten dat je niet meer hoeft te betalen voor je lidmaatschap. Gelukkig niet, want dat zou de soliditeit van de partij en de onderlinge solidariteit wel erg onder druk zetten. Ook al ben je door je eigen fractie aan de kant gezet, is dat geen reden om maar af te wachten tot de partij voor jou een nieuwe functie heeft geregeld. Zoals gezegd, de politiek is grillig en voorziet niet in een baan voor het leven. Dat weet je als je er aan begint en dat weet je als je onverhoopt moet stoppen. Op dat moment laten we elkaar niet los, maar zetten we het sociaal netwerk in. Voor een gesprek, het luchten van je hart enzovoorts. Maar ook daar zitten grenzen aan. Dat blijven we niet jaren doen. Echt, al deze verwachtingen, van het regelen van een burgemeestersbenoeming, het bieden van een nieuwe baan tot het aanvullen van verminderde inkomsten komen we tegen. Maar is dat waar een familie voor is? Zijn deze verwachtingen over het rode familiegevoel terecht? Of zijn dit verwachtingen die passen in een vorige eeuw? Laten we daar helder over zijn. Het CLB kan, net zo min als de partij, een baan ‘regelen’. We kunnen je opnemen in databanken voor wethouders en burgemeesters maar dat betekent niet automatische bemiddeling. Daar moet jezelf wat voor doen. In onze rode familie hechten we aan zelfstandige relaties. We vormen voor elkaar een belangrijk netwerk en zetten dit netwerk in. Daar waar dat kan en zonder dat dit leidt tot paternalisme of cliëntelisme. Dat past bij zelfbewuste sociaaldemocratische volksvertegenwoordigers en bestuurders. Op eigen kracht vooruit, vanuit een liefdevol en warm nest de vleugels uitslaan.

clfn LOKAAL BESTUUR

Maart 2011

Aftrap van de PvdA-campagne in Bakkeveen. Meer op pagina 17. Jacqueline over hoge verwachtingen

cAMpAGne in de provincie

Afscheid vAn de provincie

ZieLToGend of viTAAL?

Fotoreportage uit het Noorden

Odile Wolfs en Carry Abbenhues

Afdelingen gaan Wat PvdA’ers krachten bundelen kunnen doen

poLen heBBen heT MoeiLiJK

Afscheid

omslagfoto

Jaargang 35 nummer 3

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Het vragenuurtje Op zoek naar de rode ziel

Foto Hans Hiemstra

4 7

LOKAAL BESTUUR Maandblad voor PvdA-politici in gemeente, provincie en waterschap. Verschijnt tien keer per jaar. Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak. UITGAVE Centrum voor Lokaal Bestuur van de Partij van de Arbeid, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. ISSN: 0167-0980 35e jaargang no. 3 Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na voorafgaande toestemming. REDACTIE Hans Alberse (voorzitter), Mijnke Bosman, Cathrijn Haubrich, Pierre Heijnen, Aukelien Jellema, Fanida Kadra, Jacqueline Kalk, Nico Portegijs, Kim Putters, Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. EINDREDACTIE Jan de Roos SECRETARIAAT Jessica Schipper Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam Telefoon: 0900-9553 E-mail: [email protected]

MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Jan Blom (Dilemma), Jan Chris de Boer, Harriët van Domselaar, Attiya Gamri, Jacqueline Kalk (column), Ton Langenhuyzen (2e Kamer), Chris Mast, Jessica Schipper, Jan Schuurman Hess (Onderweg), Sjon Stellinga, Kirsten Verdel, Rutger Zwart PRODUCTIE EN DRUK MediaCenter, Rotterdam ABONNEMENTEN Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 20,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 0900-9553.

Kabinet stelt gemeenten voor enorme opgave

KOPIJ Reacties en bijdragen naar: [email protected]

Van zieltogend naar vitaal

8 10

Wat kunnen we doen voor arbeidsimmigranten?

polen

rode draden

Het jeugdzorgrapport van Fryslân

13 14

PvdA blijft in project geloven

dierenpark emmen

campagnestart

Een fotoreportage uit het Noorden

17

ADVERTENTIES Inlichtingen over tarieven en aanlevering bij het redactiesecretariaat, zie hierboven. INTERNET Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op Internet: http://www.lokaalbestuur.nl

participatiebudget

Afdelingen

BASISLAY-OUT Stan Wagter, Amsterdam VORMGEVING Jos B. Koene, Amsterdam

Interview met gedeputeerden Abbenhues en Wolfs

JAcQueLine over hoge verwachtingen

22

de

KAMer Illegaliteit strafbaar

6

6 BuiTen schooL Geld moet naar de wijken 12 vrAGenuurTJe De Slag bij Warns 16 sTeLLinG Den Haag of de provincie 18 onderWeG Een rode voettocht 19 3 diLeMMA Als resultaten uitblijven

‘Je moet toch eens plaats maken voor een nieuwe generatie’

hET mOTTO iS: SAmEnwERKEn E Foto provincie Limburg

Odile Wolfs Na de verkiezingen van 2 maart wordt er van veel provinciale partijgenoten afscheid genomen. Zo ook van Carry Abbenhues en Odile Wolfs, gedeputeerden van respectievelijk Overijssel en Limburg. Beiden zijn voorbeelden van hoe samenwerken, focussen, maar ook geduld hebben tot goede resultaten kunnen leiden. Echte PvdA-vrouwen, die hopelijk even sterke opvolgers krijgen.

hARRiëT vAn DOmSELAAR freeLAnce JournALisT

4

Odile, wat is het eigene van provinciale politiek? ‘Een belangrijke taak van de provincie is: mensen ertoe te bewegen met elkaar om tafel te gaan. Een schakelrol spelen, coördineren. In de twaalf jaren als gedeputeerde heb ik vaak meegemaakt dat verschillende organisaties hetzelfde doel willen bereiken, maar dat niet van elkaar weten. Of elkaar niet weten te vinden. Soms zelfs niet eens van elkaars bestaan afweten. Dan zie ik het als mijn taak om hen met elkaar in contact te brengen. Dat gaat natuurlijk af en toe ook gepaard met geld in het vooruitzicht stellen, maar dat is echt niet de hoofdmoot. Financieel ondersteunen kan een duwtje in de rug zijn.’ Bijvoorbeeld? ‘We hebben zo grote slagen gemaakt in het contact leggen tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld: DSM wilde nieuwe bedrijven starten op haar terrein, maar had te weinig mensen beschikbaar voor specifieke functies. We zijn met partijen als de Universiteit Maastricht en andere onderwijsinstanties om tafel gegaan en ook de gemeente Sittard/Heerlen was present. Daar moeten tenslotte bestemmingsplanvergunningen vandaan komen. Ook het onderwijs moest bereid zijn een nieuwe leergang te beginnen. We zijn drie jaar bezig geweest met de voorbereidingen en onlangs kwam er vanuit Den Haag groen licht voor de Chemelot-campus. Het koppelen van onderwijs en arbeidsmarkt heeft er trouwens ook voor gezorgd dat de afgelopen jaren 30% meer mensen gebruik maken van bijscholing.’

‘En om nog even bij DSM te blijven: dat bedrijf is een mooi voorbeeld van hoe innovatie kan werken. Zij hebben daar onder meer de polsstok van Rens Blom gemaakt en de beroemde snelle bobslee. Ook qua voedingssupplementen voor sporters betekenen ze veel.’ Sportnota ‘Acht jaar geleden schreven we de allereerste provinciale sportnota van Nederland. Daarin wordt een link gelegd tussen topsport en breedtesport, oftewel: het

bitie om Maastricht tot culturele hoofdstad te maken. We worden daarbij gesteund door onze grenscollega’s België en Duitsland. Men weet daar van onze culturele faculteiten, ons conservatorium, de kunstacademie en onze toneelschool. Zij zien wat we allemaal over hebben voor een kwalitatief goede programmering. Ook de infrastructuur is daarbij van groot belang. Dus ook weer: breed denken en handelen. Sámen doen.’ ‘Er is niet alleen het streven om - net als bij de sport - ieder

Als gedeputeerde breng je mensen en instellingen bij elkaar is belangrijk dat elk kind in aanraking komt met sport, maar óók dat er talenten herkend worden. Na mijn tweede nota werd het budget verviervoudigd en nu hebben we zes medewerkers sport bij de provincie. Mooi toch? Het Jeugdsportfonds en het Topsporttalentenfonds bewijzen bovendien hun bestaansrecht, want Limburg telt nu maar liefst twaalfhonderd geregistreerde topsporters.’ Met trots hebben we tweemaal het Europees Kampioenschap handbal binnengehaald en in 2012 is hier het WK wielrennen. Dat laatste evenement hebben we op verzoek van de wereldbond uit kunnen bouwen naar tien dagen En om even terug te komen op het belang van samenwerken: tijdens de WK wielrennen maken we ook een koppeling naar een groot cultureel programma, zodat het mes aan twee kanten snijdt. Daarin is ook fors geïnvesteerd, want we hebben de am-

kind in aanraking te brengen met cultuur, of dat nou muziek is of theater of beeldende kunst, maar ook hier moet ruimte zijn voor talenten. Dat uitgangspunt, die koppeling dus tussen sport en cultuur, hanteer ik ook bij de pogingen om de Olympische Spelen van 2028 naar Nederland te halen. Het is vooral de weg daar naar toe waar we vele voordelen uit kunnen slepen.’ Waar ben je het meest trots op? ‘Het állermeest ben ik blij met het wegwerken van de wachtlijsten in de jeugdzorg. We hebben een forse bezuiniging van 7,5 miljoen kunnen realiseren, zonder dat dat ten koste ging van de kwaliteit. Maar inmiddels staat daar alweer een nieuwe opgave tegenover: een structurele bezuiniging van nog eens 12,5 miljoen in 2012.’ ‘Veel innovatie, veel maatwerk en vooral goed luisteren naar de mensen op de werkvloer. Dat wordt veel te weinig gedaan in

‘Een opgeruimd karakter komt van pas’

En fOcUSSEn Foto provincie Overijssel

Carry Abbenhues de politiek. Je kan de mooiste plannen bedenken, maar daar moet wél behoefte aan zijn. Als ze niet aansluiten bij de praktijk, dan streef je je doel voorbij. Zo hebben we ook overlegd en samengewerkt met de land- en tuinbouwbond waar het ging om het realiseren van zorgboerderijen. Dat is een groeiend fenomeen geworden, zowel voor jongeren als voor ouderen en voor mensen met een beperking. Acht jaar geleden had Limburg trouwens nog de grootste instroom naar jeugdzorg van Nederland, maar nu zitten we op het landelijk gemiddelde. Wat veel te maken heeft met het aanpakken van de werkloosheid, van zowel de jongeren zelf als van hun ouders.’

Carry, waar denk je het eerst aan bij een terugblik? ‘Mijn beleid zou geslaagd zijn als Overijssel betere werkgelegenheidcijfers zou hebben dan landelijk. Dat is gelukt door kennis die beschikbaar is bij universiteiten en hogescholen toe te voegen aan de maakindustrie. Het geld was beschikbaar, maar ík zorgde ervoor, dat het niet teveel versnipperd werd. Het was focussen op samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen en op samenwerking met Gelderland. Europese fondsen werden

Wil je verder nog iets kwijt? ‘Een belangrijke tip voor mensen die de politieke arena binnen stappen: besef dat je altijd anderen nodig hebt om plannen te verwezenlijken. Zoek elkaar op, luister naar elkaar. Weet elkaar te versterken. En ja, dat zal ik eerlijk gezegd erg gaan missen. Ik ben veertig jaar bij de overheid in dienst, waaronder het overgrote deel in de politiek. Ik was amper 26 jaar toen ik in 1978 statenlid werd. Waarschijnlijk toen wel de jongste van het land. Ik ben acht jaar fractievoorzitter geweest en twaalf jaar geleden werd ik gekozen tot gedeputeerde. Je moet toch eens plaats maken voor een nieuwe generatie. Of er nog een beroep gedaan zal worden op mijn expertise? Ik ben bang van niet. Daar is de PvdA niet zo sterk in. Als je eenmaal weg bent is men je gauw vergeten. Een rol spelen in de Olympische Spelen-lobby? Dat zou ik erg leuk vinden.’

aangeboord om toonaangevende onderzoeken te gaan doen.’ ‘Al heb je soms een lange adem nodig: het werkt uiteindelijk wél. Dat hebben we gemerkt bij het opzetten van het ‘mentoringproject’, bedacht voor leerlingen die voortijdig van school dreigden te gaan. Een project dat ik drie jaar lang heb gesubsidieerd om zo onze vijf ROC’s de gelegenheid te geven het in te lijven. De bedoelde leerlingen krijgen nu een 1 op 1 begeleiding van een mentor, bijvoorbeeld een ondernemer. Sommige jongeren zijn nu zelf ambassadeurs van het project. Wat wil je nog meer? We passen hetzelfde principe nu ook toe in de jeugdzorg. Ook daar wordt gewerkt over gemeentegrenzen heen. De doelstelling is ‘met een diploma op zak kom je aan de bak’. Mede dankzij werknemers. Door ‘massa te maken’ bereik je het meest.’ ‘We hebben als overheid ook het voortouw genomen op het gebied

van toerisme. De koppen van álle toeristische gebieden in onze provincie zijn bij elkaar gestoken om tot een breed plan - met uitvoering - te komen. De taart moet groot genoeg zijn om er allemaal een stuk van te kunnen krijgen. Eerlijk delen dus met een ogenschijnlijke concurrent. We willen de Weeribben-Wieden, het Vechtdal, Twente en de Hanzesteden op de kaart zetten. Alleen dán kan je er allemaal van profiteren.’ ‘We hebben geïnvesteerd in infrastructuur, er zijn arrangementen

Blijf nieuwsgierig naar de mensen waar je het allemaal voor doet bedacht voor de toerist en ik heb de kennisinnovatie op laten pakken door de hogeschool.’ is er een toverformule of gaat het altijd om geld? ‘Dat hangt van het onderwerp af. Waar ik met genoegen op terugkijk is de herstructurering van bedrijventerreinen: een echt PvdA-thema. Toen ik begon had ik één miljoen beschikbaar om 1200 hectare op te knappen; dat was zó weg. Ik zei ‘als jullie willen dat ik verder ga, moet er toch echt meer geld op tafel komen’ en aldus geschiedde: een ambitieus meerjarenprogramma resulteerde in 24 miljoen, waarmee een herstructureringsmaatschappij kon worden opgericht en een aantrekkelijke subsidieregeling in de markt werd gezet.’ ‘Ook de ontwikkeling van ICTdiensten ligt me na aan het hart. Ik ben altijd al geboeid door internet, óók door de kansen. Die moet je benutten en ik vind dat

ze voor iedereen binnen bereik moeten zijn. Dus glasvezel óók in de buitengebieden. Dan is het een kwestie van kabelmaatschappijen prikkelen na te denken over hoe zij een rol kunnen spelen om snelle verbindingen te realiseren en om mee te doen in pilots. Wat mijn opvolger er mee gaat doen, moet zij of hij weten, maar ik wil de boel in ieder geval in gang gezet hebben.’ ‘Ik ben dertig jaar geleden begonnen als volksvertegenwoordiger, raadslid in Meppel. Later heb ik daar veel ervaring opgedaan als wethouder en vervolgens werd ik burgemeester van Hattem. Dat was ook weer een heel andere functie. Minder politiek. In mijn acht jaren dat ik nu gedeputeerde ben valt op dat de bevolking je veel minder kent. Je gaat dan ook over de hele provincie en niet alleen over de plaats waar je zelf woont. Je werkt meer als intermediair. Indirect. Stelt kaders in breder verband. Je actieradius is groter. Ook moet je in langere termijnvisies denken. Geduld hebben. Wat nu niet lukt, lukt later misschien wél. Als wethouder kan je sneller iets voor mensen betekenen. Maar in álle gevallen gaat het erom dat je iets wilt bereiken in samenwerking met anderen. Waarbij eigenschappen als creativiteit en flexibiliteit handig zijn. Ook een opgeruimd karakter komt goed van pas. En gevoel voor humor. Ja, je moet echt kunnen relativeren. Dat haalt de druk wat van de ketel.’ ‘Ik houd niet van spelletjes. En al lijkt dat haaks te staan op ‘politiek bedrijven’ het is echt het allerbeste als je daar eerlijk over bent. Als je dat meteen benoemt, wordt het wel geaccepteerd hoor. Laat dit mijn tip voor nieuwko-

mers zijn: als er zaken zijn die je niet bevallen, zeg dan ‘daar doe ik niet aan mee’. Wees direct en oprecht.’ Wat zijn de politieke valkuilen? ‘Ik wil het niet mooier voorspiegelen dan het is, maar raad iedereen aan om uit te gaan van mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Soms valt het ook tegen natuurlijk. Dat komt niet zelden door de complexe situaties en regeltjes die je tegenkomt. Ook de steeds mondiger wordende burger kan nog wel ’ns voor oponthoud zorgen. Maar dwingt je ook tot meer transparantie. Dat maakt het werk bovendien ook leuker: zoek de burgers op en geef hen meer inzicht in de strategische processen. Doe mee aan werkbezoeken. Blijf nieuwsgierig naar de mensen waar je het allemaal voor doet.’ ‘Gebruik vooral de - ook nieuwe - media. De toegankelijkheid van het provinciaal bestuur wordt alleen dan groter, als je te vinden bent op internet, bijvoorbeeld twittert of via een weblog; daarin kan je actueel blijven en ben je niet afhankelijk van anderen. En mijn laatste tip luidt: kijk naar waar je zelf energie uit haalt. Focus je en doe niet alles tegelijk! Beter een paar dingen góed doen, dan veel dingen een beetje. Nederland zal altijd een middenbestuur nodig hebben, omdat de afstand tussen rijk en gemeente anders veel te groot is. En of dat nou provincie heet of landsdeel, dat maakt mij niet uit. Zolang er maar mensen werken die oprecht betrokken zijn.’

5

2de kmr

iLLeGALiTeiT sTrAfBAAr In een poging om krachtdadig over te komen en vooral om gedoogpartner PVV binnenboord te halen en te houden, hebben de coalitiepartijen in het regeer- en gedoogakkoord opgenomen dat illegaal verblijf in Nederland strafbaar moet worden.

Foto Serge Ligtenberg

TON LANGENHUYZEN is beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Heeft u een vraag aan hem of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 070-3182792

Ook de PvdA wil een streng en rechtvaardig immigratiebeleid, maar vindt niet dat het strafbaarstellen van illegaliteit daarbij past. Dat zou er op neerkomen dat je mensen straft omdat ze ergens bestaan. Tenzij een illegaal een echt misdrijf pleegt is het bestraffen van illegaliteit onwenselijk. Het helpt ook niet: door illegaliteit strafbaar te stellen gaan illegalen niet eerder terug naar hun eigen land. Bovendien vergt het jagen op mensen veel capaciteit bij politie en justitie. Capaciteit die beter gebruikt kan worden. De meeste gemeenten lijken ook niet zitten te wachten op het meewerken aan het zoeken naar illegalen. Het probleem van illegaliteit zit eerder bij de personen die misbruik maken van illegalen, bij mensenhandelaren die ze naar Nederland halen, bij huisjesmelkers die illegalen uitbuiten. Hierbij kunnen gemeenten wel een belangrijke rol spelen.

dlmm vd mnd iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord. Lokaal Bestuur legt je elke maand zo’n dilemma voor. Vorige maand was dat:

Je bent fractielid van een coalitiepartij. Onder de kerstboom heb je het verkiezingsprogramma weer eens ter hand genomen. Het eerste jaar van de periode is immers al bijna weer voorbij. Je stelt vast dat er nog niets bereikt is en ziet ook geen beweging in de fractie die zal leiden tot het behalen van resultaten. Je houdt het programma ook nog eens naast het collegeprogramma en ziet er nauwelijks iets van het verkiezingsprogramma in terug. Wat ga je doen ? We kregen de volgende reacties: Niels Springeling, raadslid in Arnhem en nu in de oppositie: Blijkbaar zijn de coalitiegenoten niet bepaald gepassioneerde voorstanders van de PvdAstandpunten, aangezien er zowel in het coalitiebeleid als in de raad zelf weinig PvdA-issues aan de orde komen. We zijn er vooral bijgehaald om de coalitie aan een meerderheid te helpen. Het is dus zaak om met andere partijen in de raad de banden aan te halen. En dat begint met het opbouwen van goede relaties met de woordvoerders van de oppositiepartijen. Verder is dit een goed moment om ook de programma’s van de andere partijen er nog eens bij te pakken en op zoek te gaan naar overeenkomsten. In Arnhem bijvoorbeeld overlappen de programma’s van de PvdA en de SP elkaar grotendeels, terwijl we niet bij elkaar in de coalitie zitten. Dit biedt mogelijkheden

6

om initiatieven op te pakken en resultaten te bereiken. Juist nu de grote lijnen van het coalitieakkoord al behoorlijk in de steigers staan en er ruimte komt voor andere onderwerpen. De fractie zelf zal geactiveerd moeten worden door een aantal opleidingsdagen over ‘politieke effectiviteit’ met aansprekende voorbeelden uit den lande en door een kritische ledenvergadering die de fractie wijst op de magere resultaten. In Arnhem zitten we helaas in de oppositie en zijn de rollen omgekeerd. Saskia Mulder, raadslid in Den Haag, coalitiepartij: Onder de kerstboom heb ik het verkiezingsprogramma weer eens ter hand genomen en naast het coalitieakkoord gelegd. Op zoek naar de mogelijkheden om binnen het coalitieakkoord het PvdA-verkiezingsprogramma

Het kabinet heeft nog geen wetsvoorstel naar de Kamer gestuurd waardoor illegaliteit strafbaar moet worden. Maar deze weg lijkt het kabinet ook liever te mijden. Daarom wordt via een omweg het doel van strafbaarheid van illegaliteit toch nagestreefd. Het kabinet heeft een Europese Richtlijn (de Terugkeerrichtlijn) voor dit doel aangegrepen om niet te zeggen: er met de haren bijgesleept. Die richtlijn bevat afspraken hoe er binnen de EU moet worden omgegaan met uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen die naar hun eigen land moeten terugkeren. Een wetsvoorstel waarmee deze richtlijn in de Nederlandse wet moet worden opgenomen, werd aangepast. Niet illegaal verblijf in Nederland wordt strafbaar gesteld, maar wel het negeren van een inreisverbod. Een inreisverbod moet volgens het aangepaste wetsvoorstel ook kunnen worden opgelegd aan personen die nog in Nederland zijn. Daarmee komt het voorstel in feite neer op het strafbaar stellen van illegaliteit. Hans Spekman heeft in de schriftelijke vragenronde minister Leers bestookt met vragen over de juridische kant van het voorstel (dat schreeuwt om een advies van de Raad van State) en gewezen op de humanitaire kant van het verhaal. Opvallend was dat minister Donner in 2005 nog terecht meende dat strafbaarstelling van illegaliteit contraproductief is omdat het weinig

effect heeft op het voorkomen of tegengaan van illegaal verblijf. De antwoorden van de huidige verantwoordelijke minister moeten nog binnenkomen. Wel is al duidelijk dat minister Leers, op aandrang van de kamer, zal afzien van het strafbaarstellen van het bieden van hulp aan illegalen. Vanuit het perspectief dat illegaliteit een misdrijf is, zou het bieden van hulp aan dat misdrijf logischerwijs ook strafbaar moeten zijn. Door dit toch niet strafbaar te stellen geeft minister Leers zowel blijk van het feit dat ook hij ergens wel inziet dat illegaliteit niet strafbaar zou moeten zijn, als van het feit dat hij in de tang van de PVV zit. Websites gemeenten Onlangs heeft Pierre Heijnen schriftelijke vragen aan minister Donner (BZK) gesteld. Uit onderzoek van de Stichting Waarmerk drempel-vrij.nl bleek dat veel gemeenten niet voldoen aan de richtlijnen voor de toegankelijkheid van overheidswebsites. Deze richtlijnen (te vinden op www.webrichtlijnen.nl) bieden een handvat voor onder andere de toegankelijkheid van websites voor bijvoorbeeld slechtzienden, mensen die geen muis kunnen gebruiken of mensen met dyslexie. De richtlijnen zijn voor de overheid verplicht. Gemeenten hebben zich daar in het bestuursakkoord op vastgelegd. Minister Donner gaf in antwoord op een vraag van Heijnen aan dat hij

nieTs BereiKT waar te maken. Conclusie: Er zijn genoeg onderwerpen waarover we geen afspraken hebben gemaakt, dus ruimte genoeg om PvdA-thema’s te realiseren. Het aantal onderwerpen binnen mijn portefeuille waarover geen afspraken zijn gemaakt is zelfs groot. Conclusie: er is een opschuiving naar rechts in de gemeenteraad maar tevens ruimte om samen met andere linkse partijen linkse doelen te bereiken. En laten we eerlijk zijn. We hebben in 2010 hard gewerkt en zijn het linkse geweten in het college. Wat zou er zijn gebeurd als we niet in het college waren gestapt? Een nog grotere verschuiving naar rechts in Den Haag? Nog meer woordgebruik van de VVD als ‘allochtonenstop’ en ‘de eerste tien jaar geen uitkering voor nieuwkomers’? En ‘ouders van kinderen die de taal (om wat voor reden dan ook) slecht beheersen, worden gekort op voorzieningen en hebben geen recht meer op een sociale huurwoning.’? Bepaald geen zaken waar je als sociaaldemocraat vrolijk van wordt. Terugkijkend onder de kerstboom is de conclusie simpel. Er is hard gewerkt en we doen er toe in Den Haag. Jaap de Neef, raadslid deel­ gemeente Hoek van Holland, ook in de oppositie: Op een mooie dag heb ik het verkiezingsprogramma van onze partij naast het collegeprogramma gelegd en zie dat er totaal niets van is overgebleven, mede doordat onze coalitie met de VVD na 3 maanden is stukgelopen.

Alles waar wij voor stonden en hebben bereikt is door de huidige coalitie de grond in geboord. Als oppositie en als minderheid is het voor ons zwaar om onze wensen een kans te geven maar strijdbaar als onze fractie is, zullen we de bevolking van Hoek van Holland laten zien dat de PvdA Hoek van Holland staat voor wat ze in het verkiezingsprogramma heeft beloofd. Onze wens is om van Hoek van Holland een vierseizoenenbadplaats te maken met een levendig centrum en een bruisend strand. Daar zullen we voor blijven vechten. Daarnaast zullen we alles in het werk stellen om onze speerpunten zoals economie, toerisme en welzijn te behalen. De PvdA Hoek van Holland is een gezonde, spetterende partij die van aanpakken weet en niet alleen belooft maar ook daadwerkelijk de zaken aanpakt, zo moeten en zullen wij dat ook overbrengen aan de Hoekse bevolking.

het betreurde dat websites van gemeenten ‘minder goed toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking en senioren.’ Desondanks vindt de minister het geen tijd worden voor wetgeving op dit punt. De rol van BZK gaat naar zijn mening niet verder dan het investeren in ondersteuning van gemeenten en andere overheidsorganisaties door middel van een servicedesk, modellen voor aanbesteding en verschillende andere hulpmiddelen. Maar voor de oplossing van het probleem van de toegankelijkheid blijven uiteindelijk de gemeenten zelf verantwoordelijk. Dat vanwege de dominantie van een beperkt aantal partijen op de markt voor gemeentewebsites de kosten voor het upgraden van de webrichtlijnen tot tienduizenden euro’s kunnen oplopen, was de minister niet bekend, wel dat dit extra kosten met zich kan brengen. Binnenkort zal de minister de kamer rapporteren over de stand van zaken ten aanzien van de toegankelijkheid van overheidswebsites.

Reactie Jan Blom, trainer en coach: De betreffende fractie maakt wel deel uit van de coalitie maar heeft nauwelijks herkenbare punten in het collegeprogramma. Tijdens de onderhandelingen die hebben geleid tot de totstandkoming van het collegeprogramma is er kennelijk iets misgegaan. Goed om eens te evalueren! Dat levert echter geen resultaten op in deze periode. De kunst is nu om zo snel mogelijk een zeer beperkt aantal (ongeveer drie) haalbare doelen te stellen voor de lopende periode. Vertaal deze naar acties die leiden tot het behalen van de doelen en maak iemand verantwoordelijk voor de uitvoering van die actie (denk hierbij zeker ook aan leden en aan mensen buiten de partij). Je zult zien dat de fractie dan snel weer in actie is ! Ook voor oppositiefracties (zoals in Arnhem en Hoek van Holland) is dit een bruikbare werkwijze. Kies een werkwijze (veel mensen betrekken) waardoor de coalitie niet om je heen kan. Investeer vooral ook in de relatie met de overige partijen in de coalitie zoals Niels dat in zijn inzending beschrijft.

Het nieuwe dilemma:

Als PvdA’er werk je hard aan de zichtbaarheid van de partij. Je weet immers dat zichtbaar zijn een belangrijke rol speelt bij de waardering van de kiezers. Toch lukt het niet om de aandacht van de media te trekken. Wat ga je doen? We zijn benieuwd. Mail ons in maximaal 200 woorden wat je ervan vindt. Reacties graag naar [email protected]

BEzUiniging Op pARTicipATiEBUDgET iS OnBEhOORLijK BESTUUR Foto Nationale Beeldbank

Het kabinet­Rutte bezuinigt vanaf 2012 draconisch op de gemeentelijke re­integratiegelden. Van het ‘werkdeel’ van het participatiebudget blijft uiteindelijk, in 2015, slechts 30% over. Per 1 januari 2012 wordt er al zo’n 50% bezuinigd! Veel gemeenten komen onherroepelijk in de problemen vanwege langjarige verplichtingen rond reïntegratie, bijvoorbeeld door vormen van gesubsidieerde arbeid. Los van de discutabele keuze om te stoppen met gemeentelijk re­integratiebeleid, is hier sprake van onbehoorlijk bestuur, vindt Rutger Zwart. Op het werkdeel van het participatiebudget wordt op twee manieren bezuinigd. Bij Prinsjesdag werd door het demissionaire kabinet-Balkenende al een korting aangekondigd van 143 miljoen per 2012. Daarbovenop komt nog een extra bezuiniging van het regeerakkoord-Rutte van 400 miljoen in 2012 oplopend tot bijna 700.000 in 2015. Beide bezuinigingen tellen bij elkaar op, waardoor van het oorspronkelijke budget (2010) uiteindelijk in 2015 maar 30% overblijft, zoals blijkt uit de tabel onderaan deze pagina. Ontwikkeling werkdeel participatiebudget De grote klap vindt dus in 2012 plaats. In vergelijking met 2010 daalt het budget met zo’n 50%. Dat is onbehoorlijk bestuur, want het gaat bij re-integratiebeleid al-

PrinSjeSdag regeerakkOOrd SaldO

tijd om langjarige afspraken met partners. In Nijmegen dreigen we hierdoor in 2012 een onvermijdelijk tekort te hebben van zo’n € 10-12 miljoen. We hebben afgelopen najaar al een forse bezuiniging doorgevoerd bij reïntegratie (onder andere afbouw van zo’n 1.000 subsidiebanen), maar dat blijkt nu dus volstrekt onvoldoende. We zullen moeten stoppen met driekwart van ons re-integratiebeleid. Dat kan eventueel en desnoods vanaf 2013, maar onmogelijk vanaf 2012 (over tien maanden), vanwege langjarige verplichtingen. In vele steden moet dit probleem gaan spelen, in de meerjarenbegroting van Rotterdam zag ik bijvoorbeeld dat er eind 2011 nog rekening werd gehouden met een werkdeel van ongeveer 142 miljoen voor de stad Rotterdam in 2012. Als de bezuiniging van Rutte doorgaat

wordt dit slechts zo’n 90 miljoen. Dan heb je het over een tekort van € 50 miljoen. Slechte communicatie Het kabinet communiceert amper over deze draconische bezuiniging die veel gemeenten extra in de problemen zal brengen. Zie bijvoorbeeld de ‘Verzamelbrief ’ aan colleges en gemeenteraden van het ministerie van SZW van december 2010 aan gemeenten, waarin dit punt ‘verzwegen’ wordt. Daarin staat over het participatiebudget: ‘Het participatiebudget wordt gevormd door bijdragen van de ministeries SZW, BZK en OCW, opdat gemeenten een integrale aanpak van de participatie voor hun inwoners kunnen realiseren. In het kader van de opstelling van de ontwerpbegroting SZW 2011 is op grond van de financieeleconomische omstandigheden besloten tot een ombuiging vanaf het jaar 2012 van 143 miljoen op de re-integratiemiddelen van het Participatiebudget. Voorts is in de komende jaren een geleidelijke afbouw van de inburgeringsmiddelen voorzien. Voor de educatiemiddelen is eerder besloten tot een korting vanaf 2011 van 35 miljoen, zodat er vanaf het jaar 2011 een bedrag van 115 miljoen aan educatiemiddelen beschik-

baar is. In het onderstaande overzicht is beschikbare bedrag van het Participatiebudget voor het jaar 2011 opgenomen. Totaal Participatiebudget 2011 cf. stand begroting 2011 ca 1.698 waarvan Re-integratie 1.336 waarvan Inburgering 247 waarvan Educatie 115

Bezuiniging niet genoemd Er wordt dus alleen ingegaan op het jaar 2011 en een bezuiniging van € 143 miljoen. De bezuiniging van € 400 miljoen wordt niet genoemd. Reden hiervoor kan zijn dat een en ander samenhangt met de plannen voor één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt (Wajong, WSW, WWB), maar de bezuiniging op het werkdeel is sinds het regeerakkoord wel in alle begrotingsstaatjes van het Rijk opgenomen en zal dus los van de ene regeling sowieso doorgaan (als de Tweede Kamer hier geen stokje voor steekt). In VNG-verband houdt men zich vooral bezig met de manier waarop de ene regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt in elkaar wordt gezet. De acute problemen met het participatiebudget worden daarmee vergeten.

2010

2011

2012

2013

2014

2015

1.435.689

1.335.660

1.122.160

1.134.160

1.083160

1.083.160

-

-

-400.000

-490.000

-620.000

-690.000

1.435.689

1.335.660

722.160

644.160

463.160

393.160

Participatiebudget: linkse hobby? Het leek zo mooi: één participatiebudget voor gemeenten, bedoeld voor re-integratie, (volwassenen)educatie en inburgering. Maar twee jaar na de invoering van de wet is er van het participatiebudget weinig meer over. Het nieuwe kabinet heeft de middelen voor inburgering ondertussen volledig afgeschaft, terwijl de middelen voor educatie alleen voor educatie besteed mogen worden (verplicht bij het ROC). Van het werkdeel blijft dus ook maar een schijntje over. De Wet Participatiebudget, ingegaan per 1 januari 2009, is dus een doodgeboren kindje.

Wat te doen? Het lijkt mij dat een groot protest op zijn plaats is. Het politieke doel zou minimaal moeten zijn deze draconische ingreep vanaf 2012 te vertragen uit oogpunt van behoorlijk bestuur. Je kunt gemeenten niet zo plotseling hiermee opzadelen. Reageren? Neem dan contact op met Rutger Zwart, 06-27 59 29 32, [email protected]

RUTgER zwART frAcTievoorZiTTer pvdA niJMeGen

7

Foto Ger Loeffen/HH

AfDELingEn BUn Het is een vraag die veel organisaties bezighoudt: hoe vind je nog vrijwilligers? En dan hebben we het over mensen die bereid zijn zich voor langere tijd te commiteren. Vraag je iemand om een maand of wat aan een concrete klus te werken, dan lukt dat meestal wel. Maar probeer je een bestuurder te vinden voor een paar jaar, dan wordt het moeilijk, zo merken ook politieke partijen. Wat doe je als je bestuur nog maar uit één persoon bestaat? Of als de fractievoorzitter noodgedwongen ook bestuurssecretaris is? Samenwerken of zelfs fuseren met één of meer afdelingen in buurgemeenten. ‘Want het moet natuurlijk wel leuk blijven.’ jAn chRiS DE BOER freeLAnce JournALisT

8

Regiocoördinator Henk Oosterhuis schetst de situatie in de provincie Groningen: ‘In een aantal afdelingen loopt het moeizaam. Dan gaat het met

Henk Oosterhuis name om het vinden van nieuwe bestuursleden. Daardoor zijn er afdelingen met te weinig bestuursleden en afdelingen met veel oudere bestuursleden. Er zijn er bij die nauwelijks nog functioneren. Ik heb te maken gehad met een afdeling met slechts één bestuurslid, hoewel die afdeling wel zo’n honderd leden had. Daardoor dreigde de situatie dat de PvdA in die gemeente niet mee ging doen aan de raadsverkiezingen van vorig jaar. Samen met de voorzitter van het gewestelijk bestuur heb ik actie ondernomen en is het gelukt het bestuur weer op sterkte te brengen.’ Maar andere afdelingen zitten

nog in de problemen. ‘Daar lukt het maar niet om nieuwe bestuursleden te vinden. Die afdelingen raad ik aan samenwerking te zoeken met buurafdelingen. Een fusie hoeft niet direct. Maar je kunt samen met andere afdelingen wel één campagnecoördinator aanstellen, bijvoorbeeld. Of samen één webmaster.’ Vlotjes loopt dat niet altijd, constateert Oosterhuis. ‘Veel afdelingen zijn niet gewend om samen te werken, of ze weten niet hoe ze het aan moeten pakken. En daar komt bij: het gaat vrijwel altijd om afdelingen met te weinig bestuursleden die al veel moeten doen. Als je al weinig bestuursleden hebt en dan komt er ook nog eens een samenwerkings- of fusietraject bij…’ Slapend Ton van Kampen, voorzitter van de Brabantse afdeling HeezeLeende, weet uit ervaring wat het betekent als je kader klein is. ‘Onze afdeling telt 35 leden. We hebben vier bestuursleden en twee raadsleden. Houden we een ledenvergadering, dan zijn alleen wij zessen er. Een enkele keer komt er nog een lid en bij hoge uitzondering zelfs twee, maar meestal buiten ons zestal niemand. Ook op de achterbanvergaderingen (de fractieondersteuning, red.) komen alleen de bestuursleden en de raadsleden af.’ Drie van de vier bestuursleden willen er graag mee stoppen. Twee van hen zijn al gepensioneerd en Van Kampen is ook

bijna zo ver. ‘Maar dat gaat niet, want we hebben geen opvolgers.’ De onlangs gehouden afdelingsvergadering, waar de personele problemen op de agenda ston-

Ton van Kampen den, werd wederom alleen door de bestuursleden en de raadsleden bezocht. ‘We hebben toen maar besloten er een slapende afdeling van te maken. Nou ja, slapend… We doen alleen nog de dingen die we moeten doen. De verplichte nummers, zoals de voorjaars- en najaarsvergadering, de achterbanvergaderingen en natuurlijk hebben we in de aanloop naar de Statenverkiezingen ook posters geplakt. Maar we doen geen extra’s. We organiseren geen forumavonden meer, bijvoorbeeld. Trouwens, ook daar waren we meestal slechts met ons zessen.’ De mogelijkheid van een fusie

met één of meerdere omliggende afdelingen is aan de orde geweest. ‘Maar dat is geen oplossing; we houden het probleem. Want we moeten onze eigen fractie natuurlijk wel aan het werk houden en ondersteunen en dat werk komt dan weer op ons vieren neer. Dus na een fusie ben je ook niet van het werk af. Ik zie niet 1-2-3 een oplossing. Duidelijk is in elk geval dat we de partij niet in de steek kunnen laten. We heffen de boel niet op, dat kunnen we niet maken. Maar er moet wel wat gebeuren, want nu bloedt de boel een beetje dood.’ Fusie Elders in Brabant heeft een aantal afdelingen wel gekozen voor een fusie. In de nieuwe afdeling Land van Cuijk zijn de al eerder gefuseerde afdeling Cuijk, Grave en Mill & St. Hubert en de afdelin-

Léon Kamps

Amanda van Dijk

gen van Boxmeer en St. Anthonis opgegaan. Léon Kamps is voorzitter van de nieuwe afdeling, die op 29 november 2010 is opgericht. ‘De afdelingen in Boxmeer en St. Anthonis waren op leven na dood, beide functioneerden

ben nu een bestuur dat er voor wil gaan. Die drive is er nu. Dat is heel belangrijk!’ Herindeling Ook in de kop van Noord-Holland vond recent een fusie van af-

Het fusieproces verliep probleemloos. Misschien mede omdat de afdelingen in de kop van Noord-Holland weten wat samenwerking inhoudt: ‘We hebben contacten met de afdelingen Texel, Den Helder, Zijpe, Haren-

meenten willen per se zelfstandig blijven en de PvdA steunt dat standpunt’, zegt Siefko Julius, vicevoorzitter van de nieuwe afdeling Zaanstreek; daarvoor was hij voorzitter van de nu dus opgeheven afdeling Oostzaan.

hebben om bestuurlijk en politiek verantwoord bezig te zijn. Voor Zaanstad gold dat uiteraard niet. In de voorjaarsvergaderingen hebben we onze fusieplannen voorgelegd. Daarna is er een fusiewerkgroep van twee leden

nDELEn KRAchTEn niet goed. Dat kwam vooral door een tekort aan mensen voor het bestuur. Ruim een jaar geleden hebben we de vraag gesteld: hoe moeten we verder? De vijf betrokken gemeenten werkten al samen op het gebied van bijvoorbeeld de brandweer en sociale zaken. Nee, een fusie van de vijf gemeenten is niet aan de orde, maar ze hebben wel een aantal shared services.

delingen plaats. Het verschil met Land van Cuijk is dat hier werd ingespeeld op een aanstaande gemeentelijke herindeling. De gemeenten Anna Paulowna, Wieringen, Wieringermeer en Niedorp gaan per 1 januari 2012 op in de nieuwe gemeente Hollands Kroon. Tenminste, als de Tweede Kamer uiterlijk in juni zijn toestemming geeft. ‘Het is

Er moet wel wat gebeuren, want nu bloedt de boel een beetje dood Het is dan natuurlijk handig dat de PvdA uit één mond spreekt. Het was daarom logisch aansluiting te zoeken bij de afdeling Cuijk, Grave en Mill & St. Hubert. Al hebben we wel als voorwaarde gesteld dat het geheel meer moest zijn dan de som der delen.’ De belangrijkste missie van het nieuwe bestuur is de afdeling, met nu in totaal een dikke 120 leden, nieuw leven in te blazen. ‘We zitten bepaald niet in het meest progressieve deel van Nederland, maar we proberen toch meer mensen, vooral jongeren, aan ons te binden. Dat moet er onder meer toe leiden dat we in Mill & St. Hubert weer aan de raadsverkiezingen mee kunnen doen. Dat lukte vorig jaar niet omdat we geen kandidaten hadden. Maar het zal moeilijk worden. Veel jongeren trekken weg uit onze gemeenten omdat er geen hoger beroepsonderwijs is of een universiteit. Maar we heb-

vervelend dat het zo lang duurt, want onder de ambtenaren heerst onzekerheid over hun toekomst in de nieuwe gemeente’, zegt Amanda van Dijk, voorzitter van de nieuwe PvdA-afdeling Hollands Kroon. De PvdA-afdelingen moesten vooruitlopen op de herindeling, want als alles volgens schema verloopt zijn er in november dit jaar raadsverkiezingen. ‘En het is logisch dat een gefuseerde afdeling die voorbereidt’, zegt Van Dijk. De afdelingsbesturen presenteerden in maart 2010 een Plan van Aanpak en op 15 oktober 2010 kon de fusie worden beklonken. ‘We hadden een grote zaal afgehuurd en in de vier hoeken begonnen de vier afdelingen tegelijk met hun opheffingsvergaderingen. Dat was binnen een half uur gepiept. Daarna hebben we de stoelen bij elkaar geschoven en gezamenlijk de nieuwe afdeling opgericht.’

karspel en Schagen. Met dank aan die samenwerking hebben we meer dan 500 leden waardoor we iemand af kunnen vaardigen naar de Politieke Ledenraad en de Adviesraad Verenigingszaken. Met al die gemeenten hebben we ook regelmatig een wethoudersoverleg, een fractievoorzittersoverleg en de besturen komen zo’n vijf keer per jaar samen.’ Zou er zonder een gemeentelijke herindeling ook een fusie van deze vier afdelingen zijn gekomen? ‘In kleine afdelingen komt soms veel op dezelfde persoon af. Dat is niet goed, want het moet natuurlijk wel leuk blijven. Raadslid en daarnaast ook nog eens secretaris van het bestuur zijn is erg lastig. Voor je ’t weet doe je alles. Op een gegeven moment haakt zo iemand af en wil dan ook meteen niets meer doen. Zelfs geen posters plakken. Zo’n afdeling komt dan flink in de problemen. Aan de andere kant: ik heb als voorzitter nu te maken met vier raadsfracties en drie wethouders in verschillende gemeenten. Dat wil voor even, maar is ook niet ideaal. Dus: nee. Ik denk niet dat onze fusie er was gekomen zonder die herindeling.’ grote voordelen Een stukje zuidelijker in de provincie zag de PvdA deze bezwaren niet. Want per 1 januari dit jaar zijn de afdelingen Zaanstad, Wormerland en Oostzaan gefuseerd terwijl van een aanstaande gemeentelijke herindeling geen sprake is. ‘Sterker nog, de ge-

Waarom dan deze fusie? ‘Oostzaan was een afdeling met zo’n zeventig leden en is altijd een actieve en dynamische afdeling geweest. We wisten altijd wel

Siefko Julius mensen te vinden voor incidentele acties, maar voor structurele werkzaamheden lag dat een stuk moeilijker. Dan heb ik het met name over het raadswerk en het bestuurswerk. Het initiatief tot de fusie heeft in de loop der jaren vorm gekregen. Al een aantal jaren geleden besloten we niet alle drie apart, maar samen de nieuwjaarsreceptie te houden. Daarna ontstond langzamerhand meer samenwerking. Zo voerden we samen campagne voor de statenverkiezingen en de kamerverkiezingen. Een jaar geleden hebben we vastgesteld dat wij in Oostzaan en onze partijgenoten in Wormerland te weinig basis

per afdeling gevormd en het werk van die werkgroep heeft tot deze fusie geleid.’ Maar dit nieuwe bestuur heeft nu wel te maken met drie verschillende gemeenteraden en drie PvdA-raadsfracties. Levert dat geen problemen op? ‘Nee. Dit nieuwe bestuur is alleen voorwaardenscheppend en facilitair. De politieke verantwoordelijkheid ligt bij drie bestuurswerkgroepen. Als het om politieke zaken gaat, kunnen die bestuurswerkgroepen ook afzonderlijke ledenvergaderingen beleggen. Maar willen we een avond houden over bijvoorbeeld, ik noem maar wat, de positie van vrouwen uit moslimlanden, dan is dat een zaak van het afdelingsbestuur en doen we dat dus met z’n drieën.’ De fusie heeft grote voordelen, meent Julius. ‘Vooral voor Oostzaan en Wormerland. Een raadslid kan zich nu volledig richten op het raadswerk en hoeft er geen ander werk bij te doen.’

9

vEEL wERK AAn D DOOR KOmST vAn Foto Joyce van Belkom/HH

De huisvesting is vaak beroerd.

Er komen steeds meer arbeidsimmigranten uit Polen en andere Oost-Europese landen naar ons land. Velen van hen keren niet meer terug. Dat heeft grote gevolgen, met name voor de steden. Hoe zorgen we voor adequate huisvesting van deze mensen, hoe kan uitbuiting worden tegengegaan en hoe voorkomen we dat ze in de wijken worden gezien als ongewenste nieuwkomers? Daarover wordt op dit moment een discussie gevoerd in de PvdA. Dit artikel geeft een samenvatting van de belangrijkste problemen en hoe we daarmee kunnen omgaan.

KiRSTEn vERDEL freeLAnce JournALisT

10

Het is al een tijdje de normaalste zaak van de wereld. Als de keuken of de badkamer verbouwd moet worden, dan schakel je even een Pool in. Er zijn altijd wel buren, familie of kennissen die nog wel een goede en vooral goedkope Poolse klusser weten. Zelfs als je een aannemersbedrijf inschakelt, krijg je vaak alsnog een Pool thuis. Ook voor die bedrijven zijn Polen immers goedkoop. Lange tijd leek niemand zich aan de komst van de Polen te storen.

al iets meer spanning op dan de Poolse arbeiders, die qua cultuur minder ver van Nederland afstaan dan hun zuidelijker gelegen buren. Ook zijn die groepen minder goed te volgen: veel Polen worden door uitzendbureaus opgehaald, Roemenen en Bulgaren komen meer op eigen gelegenheid. De toestroom vanuit deze landen zal alleen maar verder toenemen. In december vorig jaar liet de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) weten dat de

We moeten er eerlijk over zijn, dat een deel van de arbeiders gewoon in Nederland blijft Ze kwamen immers maar tijdelijk en gingen na wat klussen terug naar Polen. Echte immigranten waren het niet. De geschiedenis lijkt zich echter te herhalen: steeds vaker blijven Polen, net als eerder bijvoorbeeld Turken en Marokkanen, in Nederland ‘hangen’. Een deel van hen keert nog steeds om paar maanden of soms zelfs elke week even terug naar het moederland, maar er is ook een steeds groter deel dat zich permanent in Nederland wil vestigen of dat al heeft gedaan. Taal, cultuur- en andere problemen kunnen dan een rol gaan spelen. De verhalen en vooroordelen over de stereotype Pool die met zijn derdehands auto dronken over de weg manoeuvreert kent iedereen. Maar dat valt nog relatief mee in de publieke opinie. ‘Last’ hebben de meeste mensen niet van de Polen. Inmiddels komen er ook steeds meer Roemenen en Bulgaren naar Nederland. Dat levert nu

toestroom van arbeidsmigranten uit Polen en andere Oost-Europese landen de komende jaren gaat verdubbelen. In 2015 komen er volgens de bond 180.000 tijdelijke arbeidskrachten naar Nederland. Nu zijn dat er nog ongeveer 100.000 per jaar. alarm Met al deze wetenschap in het achterhoofd hebben diverse PvdA-bestuurders en volksvertegenwoordigers de afgelopen tijd alarm proberen te slaan. De bestuurders zien de komst van de arbeidsmigranten enerzijds als een zegening om de grote tekorten aan personeel in onder andere de bouwsector en de tuinbouw op te vangen. Anderzijds zien ze ook in dat een dergelijk grote toestroom simpelweg grote gevolgen heeft, op tal van gebieden. Om die reden wordt nu in samenwerking met de PvdA-Tweede Kamerfractie door de lokale politici gewerkt aan

een breed gedragen visie op de problematiek. Daarbij staat een aantal thema’s centraal. Huisvesting Ten eerste de huisvestingsproblematiek. Die wordt met name in de grote steden als acuut beschouwd. In Den Haag alleen al arriveerden vorig jaar 4.000 nieuwe Polen, Bulgaren en Roemenen. De totale mutatie aan verhuizingen in Den Haag is 7.000. Als de stad al deze arbeidsmigranten een sociale woning aan zou willen bieden, dan zou de wachtrij voor een dergelijke woning voor andere inwoners van pakweg drie naar acht jaar gaan. Dat kan dus niet. 2500 extra woningen bouwen om in de vraag te voorzien is ook niet haalbaar. Alleen al daarom is het een lastig probleem, niet alleen in Den Haag, maar ook in andere steden. In Vlaardingen werden veel sloopwoningen ingezet voor tijdelijke bewoning, maar ook daar is de maximale capaciteit zo langzamerhand bereikt. Er moeten dus andere oplossingen komen. Bij huisvesting spelen in het landelijke gebied andere problemen dan in de steden. Plattelandsgemeenten regelen vaak zaken in bestemmingsplannen. Er zijn relatief minder problemen met huisvesting dan in de steden, waar ’s nachts soms letterlijk met matrassen wordt gesleept als illegale bewoning dreigt te worden aangepakt. Mensen komen daarbij soms letterlijk op straat te staan en dat staat politiek gezien nog onvoldoende op de agenda. Wethouders zouden bijvoorbeeld kunnen bijhouden en registreren wie er in de nachtopvang komen en dat problematiseren. Ook in Rotterdam is de enorme

DE winKEL n pOLEn Foto Nationale Beeldbank

Veel Polen werken in de Bollenstreek.

toestroom een probleem. Veel van de migranten vestigen zich in specifieke gebieden in de stad, waardoor daar in korte tijd grote veranderingen voor de reeds daar wonende mensen voelbaar zijn. Het gaat vaak om die plaatsen waar de goedkoopste woningen te vinden zijn. Alles draait uiteindelijk om geld: veel van de migranten die in een van de grotere steden wonen, werken zelf juist buiten de stad. Maar daar is de huisvesting vaak te duur voor hen. Wat in ieder geval geen oplossing lijkt, is het huisvesten van arbeidsmigranten op bedrijventerreinen, zoals in een aantal landelijke gemeenten gebeurt. Het isoleren en concentreren van een groep mensen komt inburgering of integratie niet ten goede.

voer van personen, goederen en diensten. Het gebeurt maar al te vaak dat instanties of politici zich verschuilen achter die Europese regelgeving. Daarbij verdwijnt het menselijke aspect waar men in de praktijk mee te maken krijgt soms uit het oog. Dat geldt ook voor de lokale bevolking. Die wordt geconfronteerd met nieuwe buren die de taal niet spreken en zich soms op een andere wijze gedragen dan men gewend is. Andere

Uitbuiting Een tweede probleem is dat veel arbeidsmigranten veel te weinig geld verdienen. Mede daardoor zijn ze vaak overgeleverd aan uitbuiting. Via vage ZZP-constructies en andere administratieve trucs komt het voor dat veel mensen minder dan het minimumloon verdienen. Veel van de migranten worden uitgebuit door huisjesmelkers, hun werkgever of door allebei. Eén van de vragen die daarom beantwoord moet worden is: kiest Nederland in haar beleid voor de economie, of moeten mensen voorop staan? Het lijkt duidelijk dat de PvdA voor die laatste optie kiest en de rechten van de arbeidsmigranten verdedigt. Tegelijkertijd zijn er ook zaken die als plicht moeten of kunnen worden gezien. Het leren van de Nederlandse taal is er daar een van, ook al schrijven Europese regels dat in feite niet voor. Die spreken slechts over vrij ver-

gebruiken, andere gewoontes. Daar komt dan nog eens bij dat veel van de tijdelijke arbeidsmigranten slechts enkele weken of maanden op één plek blijven en daarna weer verder trekken of terug gaan. Dat betekent voor de lokale bewoners dat ze telkens met nieuwe gezichten worden geconfronteerd. Vervreemding gaat dan erg hard. ‘Het gaat ons te snel en het zijn er teveel,’ zijn dan veelgehoorde opmerkingen. Uitbuiting van mensen en overbewoning van panden worden op papier wel bestreden. Er is certificering voor arbeidsbureaus, maar die blijkt in de praktijk een wassen neus te zijn. Al jaren worden er afspraken gemaakt, maar er is geen controle en een hele grote groep bureaus doet überhaupt niet mee met die afspraken. Interventie van de Rijksoverheid om koppelbazen aan te pakken lijkt onontbeerlijk.

Opvang Weer een ander probleem doet zich voor bij de groep arbeidsmigranten die werkeloos raakt. In 2007 meldden zich nog ongeveer 60 Polen bij het Leger des Heils in Den Haag, nu zijn dat er 600, een vertienvoudiging. De capaciteit van het Leger is niet toegenomen. De dag- en nachtopvang die bedoeld was voor verslaafden heeft hierdoor noodgedwongen een andere rol gekregen. De voertaal is er Pools. Gemeenten hebben

Uitbuiting van mensen en overbewoning van panden moet worden bestreden dit probleem twee jaar lang ontkend, minister Donner ook, maar inmiddels worden er wel stappen gezet om dit probleem te tackelen. Ook dat blijkt weer lastig te zijn: als de opvang beperkt wordt, veroorzaakt dit weer overlast op straat. Dat heeft dan weer nadelige effecten voor de mensen zelf en voor de buurten. Donner is gevraagd adequate huisvesting te regelen, ook wordt gepoogd vrijwillige terugkeer te stimuleren. Bilaterale verdragen hierover met Oost-Europese landen zijn relatief eenvoudig te regelen. Al met al lijkt de problematiek vooral een botsing te zijn van de macrowereld die spreekt over open grenzen en de microwereld van wijken en buurten. Aan de belangen die bij beide werelden spelen moet aandacht worden geschonken, altijd met het menselijke aspect voorop. Het is belangrijk dat de PvdA hierbij één geluid laat horen. Inburgering moet worden geadresseerd, net

als sociale zekerheid. Zo moet worden gecontroleerd op CAOlonen, schijnconstructies moeten worden aangepakt, bijvoorbeeld door ZZP’ers jaarlijks aan te laten tonen dat ze aan de eisen voldoen. Helder communiceren De arbeidsmigratieproblematiek levert tal van vragen op: welke zaken moeten verplicht in CAO’s worden opgenomen? Wie is verantwoordelijk voor het aanpakken van de huisvestingsproblematiek? Wat is er juridisch gezien überhaupt mogelijk, met het oog op Europese regelgeving? Wat kan er op nationaal niveau worden geregeld, wat moet Europa oplossen? Moeten er campagnes komen die gericht zijn op de arbeidsmigranten, en zo ja: waarover? Wat kunnen corporaties doen? Is het mogelijk om werkgevers korting of subsidie te geven? Is dat wenselijk? Kloppen de cijfers over de toename en op welke termijn is dat écht een groot probleem? Hoe om te gaan met inburgering? Hoe kan de controle op uitzendbureaus verbeterd worden in tijden van bezuiniging? Wat voorop staat, is dat er helder gecommuniceerd zal moeten worden over arbeidsmigratie. Dat begint bij de vaststelling dat het duidelijk is dat een deel van de arbeiders blijft en een deel tijdelijk in Nederland is. Dat moet van het begin af aan onderkend worden. Daarnaast is het van belang om naast - of achter- de mensen in de buurten te gaan staan. Laat zien dat je compassie hebt voor de buurten. Tegelijkertijd moeten misstanden en uitbuiting keihard worden bestreden. Mensen staan dus voorop.

nws REAgEER Op DE vERKiEzingSUiTSLAg! Nog een paar dagen en we gaan naar de stembus. Lokaal Bestuur wil graag weten wat jij vindt van de verkiezingsuitslag en hoe je de verkiezingscampagne hebt ervaren. Het maakt daarbij niet uit of je zelf statenlid of gedeputeerde bent of bijvoorbeeld burgemeester, wethouder of raadslid. Stuur je reactie (maximaal 300 woorden) naar [email protected]. Vermeld daarbij je politieke functie. Je mailtje moet uiterlijk 6 maart bij ons binnen zijn. Alvast dank voor je medewerking!

11

mET KUnST En SpORT SAmEnLEvEn Foto Nationale Beeldbank

De beoefening van kunst en sport bevordert de integratie. Daarom moet er een buitenschools activiteitenprogramma komen voor basisschoolkinderen. En dat kan heel goed op (deel)gemeentelijk niveau worden georganiseerd. Daarvoor is wel nodig dat de bredeschoolmiddelen niet meer op de afzonderlijke scholen worden ingezet, maar op wijken gebiedsniveau via de (deel) gemeente.

fRED BURggRAAf porTefeuiLLehouder deeLGeMeenTe deLfshAven KLAAS DE gEUS deeLrAAdsLid deLfshAven

12

Hoe ga je segregatie tegen in een tijdperk van politieke polarisatie? Hoe ga je segregatie tegen als de welgestelden hun kinderen van de blanke school naar de universiteit sturen, van vioolles naar hockey? Het schrikbeeld van de gated community wordt werkelijkheid als verschillende groepen kinderen elkaar alleen nog zien door het raam van de auto en door het hek om het schoolplein. Ze wonen in verschillende straten en hebben een verschillende

het kader van een buitenschools activiteitenprogramma bieden wij kinderen graag de mogelijkheid om uit een keur van sporten of kunstzinnige activiteiten er één te kiezen. Zo brengen we kinderen van verschillende scholen na school bij elkaar, met bijvoorbeeld trompetles. In de gemeente, of deelgemeente, is er dan een trompettist die de kinderen die deze activiteit hebben gekozen eens in de week les geeft, gezamenlijk.

Het is belangrijk dat kinderen van verschillende afkomst elkaar ook buiten de school ontmoeten leefwereld. De huidige politieke beeldvorming over allochtonen versterkt deze scheiding. En daarom vinden wij het noodzakelijk initiatieven te ontplooien die de kinderen weer bij elkaar brengen. VPRO’s Tegenlicht zond vorig jaar een interessante serie uit over grootstedelijke vraagstukken. Hoe creëer je een gemeenschappelijke identiteit in Grand Paris, was een van de vragen. Door de buitenwijken beter te verbinden met het centrum, door een metrolijn te bouwen, luidde het winnende antwoord van een van de 10 participerende, wereldberoemde architecten. Een voor de hand liggend antwoord, omdat een fysieke verbinding altijd een noodzakelijke voorwaarde zal zijn voor een sociale verbinding. Maar wat zijn de voorwaarden die de politiek moet scheppen om de sociale integratie te bevorderen? In het korte bestek van dit artikel doen wij graag een voorstel. In

Waarom zal deze vorm van gezamenlijke kunst- of sportbeoefening de integratie bevorderen? Ten eerste omdat kinderen van verschillende komaf eenzelfde voorkeur kunnen hebben voor sport of kunst. Zo zal de een misschien geïnspireerd zijn door Louis Armstrong, en de ander misschien door Kyteman, maar beiden koesteren de wens om net als hun held op het podium trompet te spelen. Ten tweede is een goed georganiseerde, goedkope buitenschoolse opvang, ook voor de rijkere ouders een aanlokkelijk aanbod. Ten derde worden dagelijkse verschillen in de beoefening van kunst en sport hierdoor overwonnen. Kinderen leren dat ze op dezelfde manier bezig zijn met dingen die hen werkelijk boeien. En ten vierde zullen de ouders en verzorgers van de kinderen elkaar ontmoeten bij het brengen en ophalen.

Financiering Hoe kunnen we dit buitenschoolse activiteitenprogramma financieren? Door de brede school middelen niet meer op de afzonderlijke scholen in te zetten, maar op wijk- en gebiedsniveau via de (deel)gemeente. De reden dat wij deze boodschap nu brengen is tweeledig. Natuurlijk vanwege de bezuinigingen op de culturele sector. Maar met name omdat sociale en fysieke stedelijke structuren die we in het buitenland zien, zoals banlieues en gated communities, zich langzamerhand ook vormen in Nederland. De voorgestelde oplossing zal de PvdA Delfshaven trachten te realiseren, ondanks de culturele bezuinigingen die het kabinet op stapel heeft staan. Wij roepen bestuurlijk en politiek Nederland, en onze partijgenoten in het bijzonder, op om een sportief en cultureel buitenschools activiteitenprogramma te organiseren en daarmee de integratie te bevorderen.

RODE DRADEn in DE jEUgDzORg Foto Nationale Beeldbank

Onlangs las ik het rapport ‘Rode Draden, zorg om het kind’ van de Statenfractie van de PvdA Fryslân. Het rapport geeft prima weer hoe de jeugdzorg in de praktijk wordt ervaren en wat deskundigen hierover zeggen. De praktijkvoorbeelden zijn heel schrijnend en soms heel frustrerend. Gelukkig ken ik voldoende voorbeelden vanuit mijn eigen ervaringen bij de jeugdzorg in Twente om mijn gedachten over de jeugdzorg enigszins in balans te houden, want anders zou ik heel ongelukkig worden van de beelden die dit rapport oproept. Er gaat veel goed in de jeugdzorg. Maar het kan beter, het móet beter en om dat te bereiken moeten wij lef tonen. Met wij bedoel ik bestuurders en politici. Wij praten en schrijven ontzettend veel hierover, maar wat gaan ze nu in Fryslân na de verkiezingen anders doen? Bij de onderhandelingen kunnen wij nu noten kraken maar durven wij dat ook? Wat ik jam-

mer vind, is dat de staten van de PvdA Fryslân in het rapport geen keuzes maken op basis van hun praktijkervaringen. Wat gaan jullie anders doen na maart 2011? Of gaat dit jeugdzorgrapport net als tig andere in jullie bureaula? De afgelopen tien jaar heb ik met hart en ziel bij de jeugdzorg gewerkt. Je moet ook wel erg gemotiveerd zijn, omdat je het an-

ATTiyA gAmRi sTATenLid pvdA overiJsseL en nu nr. 12 op de LiJsT vAn n-hoLLAnd

ders door de hoeveelheid regels, de veranderingen, de werkdruk en de negatieve beeldvorming niet volhoudt. Als wij roepen dat het anders moet, dan dienen wij - zoals ook in het rapport staat - de subsidiestromen anders te organiseren in dit land. Door de huidige situatie ontstaan veel regels, veel bureaucratie en veel overleg. Wat mij betreft worden de middelen van de AWBZ, welzijnswerk en jeugdzorg gebun-

met de jeugdzorg in aanraking komen. Daar voeg je het welzijnswerk, de schuldhulpverlening, het maatschappelijk werk en de peuterspeelzalen aan toe. Al deze middelen en de organisatie zelf zouden gestuurd moeten worden door één verantwoordelijke instantie. De focus zou moeten komen te liggen op punten als preventie en het vroegtijdig helpen van ouders en het heel snel handelen om kinderen te

Alle beleidsterreinen die raakvlakken hebben met de jeugdzorg moeten worden gebundeld deld zodat er één geldstroom ontstaat. GGZ, welzijnswerk en jeugdzorg zouden één laag kunnen vormen die heel laagdrempelig en wijkgericht is, zodat de klant niet meer van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Statenleden zouden de schotten uit beleidsterreinen dienen te halen, dat is ook in dit rapport aangegeven. Ik zou dat zo willen interpreteren, dat alle beleidsterreinen waar de provincie en gemeente geld aan uitgeven en die raakvlakken hebben met de jeugdzorg worden gebundeld. Bundeling nodig In Overijssel investeren wij veel geld in vrijwilligerswerk, mantelzorg, sport en cultuur. Daarnaast hebben wij veel gelden voor het grotestedenbeleid (GSB). Tevens worden er middelen besteed aan ruimte en cultuur. Allemaal beleidsterreinen die je kunt bundelen en in wijken kunt investeren, waar veel kinderen

beschermen. Dat vereist heldere afspraken en lijnen. Door deze aanpak wordt de instroom minder, problemen worden minder complex en ouders en kinderen hoeven niet meer te shoppen in het grote scala van organisaties, waardoor ze gemakkelijk kunnen verdwalen. Kinderen in zo’n wijk weten heel goed aan wie zij wat hebben en door de voorgestelde bundeling worden alle ernstige zaken snel gesignaleerd. Niet alles hoeft overigens bij de jeugdzorg te liggen, want de vrijwilligers (Overijssel en Fryslân hebben er heel veel) kunnen veel ouders helpen met simpele zaken. Met de sportgelden kunnen elke week activiteiten worden georganiseerd waarbij ook ouders geactiveerd worden. Onze cultuurgelden komen dan prima van pas om kinderen te leren op een ander manier met hun emoties om te gaan. Ik heb bij de jeugdzorg veel gezinnen gezien die hele concrete hulp

nodig hadden, hulp bij het organiseren van hun basisbehoeften als werk, financiën, huishouding en opvoeding. Ik zag kinderen die geen fiets hadden om naar het voetbal te gaan en niemand die hun een compliment gaf als ze iets goed deden. Veel gezinnen in Nederland krijgen niet op tijd hulp bij concrete zaken, waardoor problemen groter en heftiger worden. Opvoeding Het is een illusie om te denken dat je ouders kunt helpen met de opvoeding van hun kinderen als er niets met werk en schulden wordt gedaan of als het huis ontzettend vies is en niemand in huis kan stofzuigen of dweilen. Veel gezinnen hebben gecombineerde hulp nodig en die krijgen ze niet van één persoon maar soms van tien tot vijftien mensen. Daar moeten we mee ophouden. Er moet één verantwoordelijke zijn. Wij moeten onze middelen durven te bundelen en daar investeren waar dat het hardste nodig is. Ik ben ervan overtuigd dat we met deze budgetten meer kunnen bereiken dan wij nu doen. Er is dus niet meer geld nodig maar bundeling van de huidige budgetten.. De kracht zit vooral in de kleinschaligheid en wijkgerichte aanpak. Laten we stoppen met versnippering van kennis en middelen en laten de provincies en gemeenten samen hun krachten bundelen. Het rapport ‘Rode draden’ is te vinden op http://issuu.com/ pvdafryslan/docs/rode_draden__ zorgen_om_het_kind

13

pvDA EmmEn BLi DiEREnpARK KnU Foto Henk Oosterhuis

Bouke Arends

Het Dierenpark in Emmen, een topattractie met een geschiedenis van driekwart eeuw, verkeert in zwaar weer. De gemeenteraad staat voor ingrijpende beslissingen waar honderden miljoenen mee gemoeid zijn. In de Emmense politiek speelt de PvdA vanouds een belangrijke rol. De PvdA-fractie is met afstand de grootste in de raad. In het college heeft de partij drie van de zes wethouders. Ook de burgemeester is van PvdA-huize. Alle PvdA-kopstukken voelen zich erg betrokken bij de dierentuin. Hoe gaan zij om met de problemen die op hen afkomen?

chRiS mAST freeLAnce JournALisT

14

Raymond Wanders, sinds maart 2010 PvdA-fractievoorzitter, zegt het zo: ‘Emmen is de dierentuin, de dierentuin is Emmen. Ik kan me Emmen niet voorstellen zonder.’ Toen hij jong was, had hij er - net zoals veel van zijn leeftijdsgenoten - een vakantiebaantje. Hij was kassamedewerker. Wanders volgde Bouke Arends op, acht jaar de onbetwiste leider van de PvdA in Emmen. Arends is nu wethouder van financiën. Van 2006 tot 2008 was hij presidentcommissaris van het park. Zijn ouders hadden een gezinsabon-

uitbreiding mee en concludeert: ‘Dubbele kosten, maar enkelvoudige inkomsten.’ Bijl begon zijn politieke loopbaan als wethouder in Enkhuizen en zag daar het zelfde probleem bij het Zuiderzeemuseum met een binnen- en een buitenlocatie. Bijl: ‘Mensen willen maar één keer betalen.’ Zo rijpten de geesten in Emmen voor een volledige verhuizing. Theater Zoals in Amsterdam ooit de plannen voor een operatheater en een stadhuis in elkaar werden

Het is een openhartoperatie door een weifelende chirurg met een te groot mes nement, anders kan hij zich niet herinneren. Arends: ‘Door het dierenpark heeft Emmen een plek op de kaart van Nederland.’ Burgemeester Cees Bijl, ook PvdA: ‘Vraag honderd mensen welke associatie ze hebben met Emmen en negentig zullen antwoorden: de dierentuin.’ Emmen (109.000 inwoners) staat aan de vooravond van de grootste ingreep in zijn geschiedenis. Het Dierenpark Emmen, nu nog verdeeld over twee locaties, geeft de oude locatie tegenover de kerk in het centrum op en verhuist met ingang van 2015 naar de zogenaamde Noordbargeres, een waterwingebied. De provincie gaf in 1997 haar fiat aan de wijziging van de bestemming. In 2002 kregen 200 pinguïns er een onderkomen en kwam er een waterfabriek en -expositie. Een 260 meter lange voetgangerstraverse verbond het oude park met de uitbreiding. Maar de tweelocatieformule bleek niet te werken. Cees Bijl, sinds 2001 in Emmen, maakte de

geschoven, voegde Emmen een theater toe aan het dierenpark. Daarmee zouden cultuur en natuur ineen vloeien. Het aantrekkelijke van het park op de oude locatie is, dat het midden in het centrum ligt, recht tegenover de kerk. Tussen het nieuwe park en het centrum ligt de drukke vierbaans Hondsrugweg, volgens Bijl de drukste weg van Drenthe. Na ondertunneling, ook een deel van het plan, verdwijnt die barrière. En het oude dierenpark wordt herschapen in een ‘mensenpark’ via het ontwerp van de oorspronkelijk uit India afkomstige architect Ashok Bhalotra. In 2008 krijgt deze ‘totaal metamorfose van het centrum’ (Arends) een naam: Atalanta, naar de vlindersoort. Totale kosten 465 miljoen euro. Daarvan ruim 200 miljoen voor de eigenlijke verhuizing van de dierentuin inclusief het theater. De plannen liggen op stoom als er in de lente een koude wind opstijgt. Het dierenpark verkeert in acute financiële problemen

en klopt bij de gemeente aan om steun. Bijl: ‘Formeel zijn we niet de eigenaar, maar als puntje bij paaltje komt, dan verwacht iedereen wel van de gemeente, dat die reddend optreedt.’ Het college vraagt UNO Bedrijfsadviseurs uit Zuidlaren voor een doorlichting. UNO analyseert dat het park in 2005 voor de laatste maal breakeven heeft gespeeld. Daarna is sprake van verliezen: bijna twee miljoen euro in 2008, drie miljoen in 2009 en vijf miljoen in 2010. Dalende omzetten bij gelijktijdig stijgende kosten zijn de oorzaak. Inmiddels bedragen de arbeidskosten 61 procent van de totale kosten. UNO becijfert als norm veertig procent. Ook constateert UNO, dat er sinds 2005 niet meer is geïnvesteerd in de attractiewaarde van het huidige park. Dat heeft geleid tot een tanend imago en lagere aantallen bezoekers. UNO constateert dat de verstrekte bezoekersaantallen niet betrouwbaar zijn. Het waren er in 2009 niet 1.133.000 maar 800.000, dus ruim 300.000 minder dan gerapporteerd. Als het bureau zijn werkzaamheden begint, is de bodem van de kas in zicht. UNO adviseert een ingrijpende reorganisatie. Meer dan een derde van het personeel is inmiddels verdwenen. De ontslagen leiden tot een golf van bitterheid. Om een verdere daling van bezoekers een halt toe te roepen, moeten er volgens UNO attracties bijkomen. Eerste resultaat van die aanbeveling is dat de leeuwen deze zomer terugkeren na een afwezigheid van dertig jaar. De nieuwe presidentcommissaris Kamminga van de Stichting tot instandhouding van het Noorder Dierenpark meent dat ‘het bestuur, lees de gemeente de problemen te lang voor zich uit heeft geschoven.’ Bouke Arends, van 2006-2008

ijfT UffELEn Foto Nationale Beeldbank

zijn voorganger, weerspreekt dat. ‘De directie heeft - binnen de haar gestelde mogelijkheden en op basis van de toen bekende informatie - vroegtijdig die maatregelen getroffen die op dat moment nodig waren.’Arends tekent daarbij aan, dat UNO geen onderzoek heeft gedaan naar het verleden maar zich heeft gefocust op de toekomst.

groeiende oppositie De gemeenteraad besluit het dierenpark naast liquiditeitssteun ook een overbruggingssteun van maximaal 22 miljoen euro toe te kennen om de periode tot 2015 uit te zingen. Door alle problemen kalft het draagvlak af voor de verhuizing. De oppositie in de raad groeit. Ook publicitair is de wind tegen.

dierenpark emmen dateert van 1935 Het Noorder Dierenpark opende zijn deuren in 1935 als privéinitiatief van Willem Oosting. Zijn ouders bezaten grond in het centrum van Emmen en steunden hem financieel. Oosting was geïnspireerd geraakt door Duitse dierentuinen, die hij als student had bezocht. Het park was vanaf de opening een succes, had het moeilijk in de oorlogsjaren, maar bloeide weer op na de oorlog. Rond 1970 wilde Oosting het park verkopen. De toenmalige president-commissaris, VVD-coryfee Harm van Riel, haalde dochter Aleid Oosting over de directie op zich te nemen. Aleid deed dat samen met haar man Jaap Rensen, architect van beroep. Onder hun leiding ontwikkelde het park zich van een regionale noodlijdende instelling met ‘maar’ 200.000 bezoekers per jaar tot een landelijke topattractie. In ruim tien jaar tijd verviervoudigde het bezoek. Aleid was haar tijd ver vooruit in marketing. Ze was in de jaren zeventig een tv-personality en vaste gast in het populaire zaterdagavond televisieprogramma De Vuist van Willem Duys. Daar verscheen ze immer vergezeld van een Guinees biggetje, een krokodil of een andere exoot. Het Noorder Dierenpark, kon zich geen betere reclame denken. Bij Aleid en Jaap Rensen stond educatie voorop, de bezoekers moesten na afloop wijzer naar huis. In de jaren negentig ontstonden er files van bezoekers. Ook voor de dieren was er meer ruimte nodig. Weiden en savannen namen de plaats in van benauwde hokken. In 1995, bij de viering van het zestigjarig bestaan, nam de familie Rensen afscheid. De nieuwe directeur werd Henk Hiddingh. Van zijn hand is het uitbreidingsplan. Er was ruimte beschikbaar op ruim een halve kilometer van het oude park. Tot 1970 was het Dierenpark een particuliere instelling. Vanaf dat jaar tot 2006 hadden de gemeente Emmen en de familie Rensen ieder een vinger in de pap. Sinds dat jaar trekt de gemeente aan alle touwtjes. Zij het indirect. Maximaal vier van de zes bestuursleden van de ‘Stichting tot Instandhouding van het Noorder Dierenpark’ worden op bindende voordracht benoemd door de gemeente. Die vier stellen de andere twee aan. Het bestuur benoemt de Raad van Commissarissen van de BV. En die heeft het laatste woord over de directie.

Het Dagblad van het Noorden spreekt van een ‘openhartoperatie door een weifelende chirurg met een te groot mes’ en vraagt zich af ‘waarom zou je iemand een groter huis gunnen, als die het in het bestaande huis niet redt en zijn kinderen buiten de deur zet.’ Burgemeester Cees Bijl, door insiders gezien als de drijvende kracht achter het project, blijft laconiek onder de tegenwind. ‘Op de Nieuwjaarsreceptie heb ik gezegd, dat ik nu weet hoe Bert van Marwijk zich voelt als bondscoach. Iedereen heeft een me-

wordt projectdirecteur van Atalanta. In Emmen kijkt men jaloers naar Rotterdam en Amsterdam, die volgens de Drenten een doelbijdrage van tussen de vier en vijf miljoen euro per jaar ontvangen uit het gemeentefonds voor Blijdorp en Artis. Fractievoorzitter Raymond Wanders meent dat de financiële risico’s die de gemeente loopt met het Atalantaproject onder controle zijn. Wanders: ‘Wij hebben het bureau Twijnstra Gudde ingehuurd om ons als raad te adviseren over de

Wethouder Bouke Arends: ‘Wees als een giraffe en steek uw nek uit’ ning, maar dat wil niet zeggen, dat iedereen er ook verstand van heeft.’ Bijl ziet een golfbeweging: ‘Bij een project van zo’n lange duur zie je het oorspronkelijke enthousiasme verflauwen en dat zaken, waar iedereen het in het verleden over eens was, weer ter discussie komen te staan.’ Maar hij ziet ook de voordelen: ‘Zonder strijd geen kwaliteit.’ Wethouder Bouke Arends wijst op het historisch perspectief. ‘In 1935 had oprichter Willem Oosting een droom, in 1970 kocht de gemeente aandelen, verleende steun en trad als huisbankier op. In dat opzicht is de situatie identiek aan die in 1970. De steun van de gemeente dient als startmotor.’ Arends gaf die analyse op 21 januari toen statenleden en gedeputeerden van Drenthe op bezoek waren in Emmen. Ook van de provincie wordt een substantiële bijdrage verwacht. Arends heeft PvdA-lijsttrekker Eddy Veenstra aan zijn kant. Arends had die avond een nieuwtje. Voormalig KNVB-directeur Henk Kesler

risico’s. Elk kwartaal is er een rapportage.’ Vooralsnog is de besluitvorming in de gemeenteraad verschoven naar september 2011. Dan staat het nieuwe bedrijfsplan van de dierentuin op de agenda, nu het oude is verworpen. In de visie van de tegenstanders is daarmee de hele verhuizing nog geen feit. Het oude bedrijfsplan ging uit van een toegangsprijs van € 29,50 voor een volwassen bezoeker, na kritiek is dat bijgesteld tot € 25. De andere dierentuinen in Nederland blijven tot op heden beneden de twintig euro. Zowel UNO als raadsadviseur Twijnstra Gudde acht een bezoekersaantal van tussen de 1,2 en 1,6 miljoen bezoekers per jaar ‘realistisch en haalbaar’. Bouke Arends blijft in het project geloven. Bij de provinciale presentatie zei hij: ‘Gun Emmen, gun Drenthe de mooiste dierentuin van Nederland, van Europa en misschien wel van de wereld. Wees als een giraffe en steek uw nek uit.’

nws cLB-gROningEn BijEEn Op 8 mAART Het CLB-Groningen organiseert informele ontmoetingen voor PvdA-raadsleden, wethouders, burgemeesters, statenleden, gedeputeerden en de commissaris van de koningin in de provincie Groningen. De eerstvolgende bijeenkomst is dinsdagmiddag 8 maart a.s. in het stadhuis te Groningen. Van 16.00 tot 17.45 uur praat wethouder Frank de Vries ons bij over ontwikkelingen in de stad op het gebied van Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken. Daarna bestaat de mogelijkheid om gezamenlijk in de stad iets te eten. Uiteraard is er dan volop de gelegenheid om over actuele politieke kwesties te praten en afspraken te maken. Kosten zijn voor eigen rekening. Stuur als je wilt komen even een e-mail: [email protected] Namens het CLB-Groningen, met vriendelijke groet, Jan-Willem van de Kolk, wethouder in Stadskanaal

15

DE SLAg Bij wARnS in 2011 Het vragenuurtje is bedoeld om belangrijke en actuele zaken aan de orde te stellen, zonder dat daar het hele, vaak wat stroperige, procedurecircus voor moet worden doorlopen. Maar in de praktijk hebben politici zo hun eigen interpretatie van wat actueel en belangrijk is, bewijst dit voorbeeld uit het Friese Achtkarspelen.

SjOn STELLingA rAAdsLid in AchTKArspeLen

16

De raadsvergaderingen in Achtkarspelen hebben vaak een wat rafelig begin. Ze beginnen met het zogeheten ‘vragenhalfuurtje’. Dit duurt soms een half uur, een enkele keer iets langer en meestal een stuk korter. Aansluitend wordt er gebeden door hen die daar behoefte aan hebben en pas dan wordt de vergadering voor geopend verklaard. Dat vragenhalfuurtje is een fenomeen op zich. Vaak natuurlijk een uitgelezen mogelijkheid om een antwoord op een prangende vraag te krijgen, soms ook een soort warming up voor de echte

meegemaakt dat een wethouder antwoordde: ‘Geen bal.’ Over het algemeen wordt aangegeven dat er ‘passende actie wordt ondernomen’ en zo mogelijk wordt dit dan bij wijze van geste ook nog wat concreter gemaakt. Vragensteller tevreden, wethouder tevreden, en de rest van de raad ordent in de tussentijd z’n papieren. Zo gaat dat bij ons. Sinds jaar en dag bieden we op die manier elkaar de gelegenheid belangrijke en actuele thema’s aan de orde te stellen. Belangrijk dus. En actueel. Nu kun je natuurlijk altijd van mening verschillen

Is het college op de hoogte van het feit dat de Hollandse troepen de Zuiderzee zijn ingedreven? vergadering en misschien een enkele keer alleen maar een soort ritueel. Het stramien is vrij eenvoudig. Wil je een vraag stellen, dan mail je hem uiterlijk één dag van tevoren om twaalf uur ’s middags naar de griffie. De betreffende portefeuillehouder kijkt ernaar en vraagt de gespecialiseerde ambtenaar een antwoord voor te bereiden. Meestal niet zo’n klus want de doorsneevraag kent een heel eigen cadans. Het gaat dan in de trant van: ‘Is het college op de hoogte van het feit dat...’ Het antwoord is altijd positief. Logisch natuurlijk, wanneer je dat één dag van tevoren gemeld krijgt zou het ook wel erg slordig zijn als je de volgende avond nog van niets wist. De meeste vragen houden daar rekening mee, dus de vervolgvraag luidt steevast: ‘Zo ja, welke actie denkt het college te gaan ondernemen...’ Nog nooit

over de vraag wat belangrijk is of niet, maar in de praktijk wordt (kennelijk) geredeneerd dat als een raadslid iets aan de orde wil stellen het voor hem of haar dus wel belangrijk zal zijn. Terecht overigens, het is op z’n minst een heel beleefde opstelling en dat is ook wat waard. Maar dan dat actueel. Daar zit natuurlijk minder speelruimte in. Hoewel… De afgelopen keer had een grote partij een vraag. Het betrof een akkefietje uit 2007, tweeduizendzeven dus!). De vraag werd gesteld en er werd serieus op in gegaan. Kennelijk bemerkte iemand mijn verwondering, want hij legde - naderhand - uit wat het actuele aan deze kwestie was. Er was onlangs een uitspraak van de rechter geweest (over de zaak die in 2007 speelde dus) en daarover had recent een artikel in de krant gestaan. Maar toch, de vragen

volgden het bekende stramien. Hoe dit toch kon, wat de oorzaak was en meer van dat soort zorgen. Over 2007. En dat in 2011. Ik geef toe, het had inderdaad recent in de krant gestaan en dat maakte het dus kennelijk actueel. Alleen…nu zie ik plotseling een wereld van mogelijkheden. Sommige kranten hebben immers zo’n rubriekje ‘honderd jaar geleden’. Binnenkort kunnen we dus de eerste vragen van de betreffende partij verwachten over de mobilisatie van ’14-’18. Ik verheug me nu al op de vraag welke actie het college denkt te gaan ondernemen. Maar dan zullen wij komen. Want ik was recent in Warns. En ik reed langs het Reade Klif. En ik zag de steen met de heroïsche tekst, die herinnert aan de slag bij Warns in 1345, waarbij de Friezen de Hollanders onder leiding van graaf Willem V versloegen. Leaver dea as slaef (liever dood dan slaaf ) staat er op de steen. Echt, het is nog maar kort geleden dat ik daar was. Hartstikke actueel dus. Altijd al willen weten wat nu eigenlijk de rol van Achtkarspelen was in 1345. ‘Is het college op de hoogte van het feit dat de Hollandse troepen de Zuiderzee zijn ingedreven, en zo ja welke actie denkt het college te ondernemen...’ En nu maar hopen dat het CDA ons niet voor is.

Campagnestart in Bakkeveen Op zaterdag 5 februari had in het Friese Bakkeveen de aftrap plaats van de PvdA-campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen. Dat gebeurde op het drie provinciën punt (Drenthe-Fryslân-Groningen) in natuurgebied ‘It Mandefjild.’ Job Cohen gaf het startschot van de campagne. Hij presenteerde samen met de drie betrokken lijsttrekkers Hans Konst (Friesland), William Moorlag (Groningen) en Eddy Veenstra (Drenthe) een 10.000 banenplan voor Noord Nederland. In de drie noordelijke provincies hakken de gevolgen van het rechtse bezuinigingsbeleid er extra hard in. De PvdA wil daarom jaarlijks 80 miljoen euro vrij maken voor dingen waar het noorden sterk in is: energie, watertechnologie en toerisme. Tijdens de bijeenkomst werd een sponsorloop gehouden ten bate van de voedselbank in de regio noord/oost. Het deelnemersveld bestond o.a. uit kamerleden, provinciale kopstukken en medewerkers van het PvdA-partijbureau. De opbrengst bedroeg 5250 euro. Hans Hiemstra, afdelingssecretaris van Opsterland, maakte deze foto-impressie van de bijeenkomst.

17

stllng vd mnd den hAAG of de provincie elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling aan u voor.

meerderheid onthouden. Mooier kunnen we het dus niet maken: het einde van het kabinet Rutte begint in de provincie!

Vorige keer was dat:

Bij de komende statenverkiezingen moet het gaan over het kabinet en niet over de provincie.

Staf Depla, wethouder in eindhoven: Eerlijk is eerlijk, voor het dagelijks leven van de inwoners van Eindhoven is de samenstelling van Eerste Kamer belangrijker dan de samenstelling van de staten. Als het gaat om de rechtstaat, de economie en banen, het onderwijs maar zeker ook onze kinderen die nu op praktijkonderwijs of speciaal onderwijs zitten. Zij worden dadelijk de bijstand in gejaagd omdat we als gemeente geen geld hebben om werkgevers te compenseren die deze jongeren een baan moeten bezorgen. Iedereen moet mee kunnen doen, dat lukt alleen als we dit kabinet in de Eerste Kamer

We kregen de volgende reacties:

Martin van engelshoven­Huls, gedeputeerde Zuid­Holland en nr. 6 op de lijst: Voor de vierde keer doe ik mee aan de provinciale statenverkiezingen. En elke keer is de vraag of de provinciale onderwerpen wel voldoende aan bod komen. Zijn de verkiezingen nu provinciaal of landelijk? Eigenlijk doet het er voor een kiezer niet toe. Het gaat de PvdA in Zuid-Holland om de onderwerpen openbaar vervoer, groen en jeugdzorg. Dan maakt het niet uit of je daar als PvdA-kandidaat in de Eerste of Tweede Kamer of in de staten aan trekt. Verkiezingen gaan over de inzet van een partij. Voor wie komen wij op? Waar die inzet geleverd wordt, kan een kiezer niet altijd overzien. En dat hoeft dus ook niet. Ruben Post, raadslid in utrecht: De verkiezingen gaan in eerste instantie over de provincies. Ook

daar is het namelijk van groot belang of links danwel rechts het voor het zeggen krijgt. Denk aan thema’s als natuur en landschap, ruimtelijke ordening en (sociale) woningbouw. Daarnaast zijn de verkiezingen natuurlijk de ideale manier om het kabinet-Rutte via de Eerste Kamer de voet dwars te zetten. We moeten beide boodschappen met verve uitdragen. William Moorlag, gedeputeerde in Groningen en lijsttrekker: ‘Voor een beter Groningen is een ander Den Haag nodig’. Treffender kan ik het verband tussen provinciale en landelijke politiek niet uitdrukken. Zonder sterke tegenmacht in de Eerste Kamer is de PvdA in de provincie machteloos. Tien procent korting op het OV, 25 % op natuur en landschap, 100 % op regionaal economisch beleid, het financieel strippen van gemeenten, het kan allemaal… tenzij Provinciale Staten in de Eerste Kamer CDA-PVV-VVD de

kunnen corrigeren. En daarvoor moeten de statenverkiezing wel winnen. Co Verdaas, gedeputeerde in Gelderland en lijsttrekker: Ik kan dit nauwelijks een stelling noemen. Het zal over de macht in Den Haag gaan, of ik dat als provinciaal lijsttrekker nu leuk vind of niet. De leidende vraag is: gaan we linksaf of gaan we rechtsaf. Dat is altijd zo geweest, maar met dit kabinet doen de media er alles aan om de verkiezingen tot deze simpele vraag terug te brengen. In Gelderland doe ik er alles aan om met de afdelingen een provinciale plus op de uitslag te zetten. Het kan net die ene zetel in Provinciale Staten en de Eerste Kamer schelen.

de nieuwe stelling van de maand luidt:

Inspreekrecht bij raadsvergaderingen is volksverlakkerij. Mail je opvatting (max 100 woorden) naar [email protected] Foto Nationale Beeldbank

nws pERSOOnLijK

REAcTiES wELKOm

In de PvdA-Tweede Kamerfractie is Pierre Heijnen de contactpersoon voor burgemeestersbenoemingen. Belangstellenden voor het burgemeestersambt kunnen contact opnemen met hem. Dat geldt ook voor fractievoorzitters in gemeenten waar op korte termijn een burgemeestersvacature is te verwachten. Pierre Heijnen is te bereiken via Coby Knijnenburg, tel. 070-3182790.

Wil je reageren op wat je in deze Lokaal Bestuur leest? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat je mailtje uiterlijk maandag 7 maart in ons bezit is, dan kunnen wij het in het komende nummer plaatsen. Alle andere kopij voor dat nummer moet op dinsdag 1 maart in ons bezit zijn. Je kunt je bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, email: [email protected] De sluitingsdatum voor het meinummer is maandag 4 april.

> Jan Mans is sinds 1 februari waarnemend burgemeester van het Noord-Brabantse Moerdijk. Hij volgt burgemeester Wim Denie op, die kort na de grote brand bekendmaakte dat hij ermee stopt. Mans was eerder burgemeester van Meersen, Kerkrade en Enschede, daarna was hij waarnemer in Venlo, Zaanstad en Maastricht. > Evert Vermeer is benoemd tot waarnemend burgemeester van het NoordHollandse Harenkarspel. Van 1994 tot 2004 was Vermeer burgemeester van Heerhugowaard, en vanaf november 2005 was hij ruim zes maanden plaatsvervangend wethouder van Den Helder. > Nadat eerder al burgemeester Wim de Gelder (GroenLinks) en wethouder Hans Groen (CDA) hun functie in het ZuidHollandse Alphen aan den Rijn hadden neergelegd is PvdAwethouder Paul Schings nu ook afgetreden. ‘Door de aanhoudende negatieve berichten ben ik in een zodanige positie gebracht dat normaal functioneren als wethouder voor mij niet meer mogelijk is,’ zo laat

18

>

> >

>

> >

Schings op de website van de gemeente weten. In de Zuid-Hollandse gemeente Leiden is Gerda van den Berg gestopt als fractievoorzitter. Roelof van Laar is nieuw in de raad. In het Drentse Meppel is Freek Schipper de raad komen versterken. Jaap Andriesse heeft in de Gelderse gemeente Neerijnen als wethouder plaats moeten maken voor VVD’er Rian Verwoert, nadat Gemeentebelangen Neerijnen en het CDA de coalitiesamenwerking met de PvdA hadden opgezegd. Ed van Tellingen is geen fractievoorzitter meer in Neerijnen. Ondanks het verzoek van de PvdA om zijn zetel ter beschikking te stellen gaat Van Tellingen door als eenmansfractie. In het Limburgse Onderbanken stapt na een kwart eeuw Leon Stevelmans uit de raad. Van 2006 tot 2010 was hij wethouder. Stevelmans staat op de kandidatenlijst van de PvdA voor de Provinciale Staten. In het Zeeuwse Terneuzen is Johan van der Ha toegetreden als raadslid. Na een ziekteperiode keert Hans Teunisse weer terug als raadslid in de Gelderse gemeente Wageningen en is Ingrid Hijman raadslid af.

iniTiATiEf vD mAAnD Heb je als PvdA-fractie in je gemeente of provincie een leuk voorstel gerealiseerd waar je trots op bent en waar andere partijen misschien wel een beetje jaloers op zijn? Of doe je iets anders wat heel bijzonder is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het Initiatief van de Maand. Wij zetten je graag in het zonnetje. En op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen! Stuur een mailtje met info naar eindredacteur Jan de Roos, [email protected] BETALEn Als je nog per acceptgiro betaalt, maar het CLB wilt machtigen door middel van een automatische incasso, stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel ons even: 0900-9553. Wij sturen je dan een machtigingsformulier toe.

KAnDiDAAT-STATEnLiD mAAKT zOERvLEiS (zUURvLEES) PvdA­raadslid Selçuk Öztürk uit Roermond heeft zuur­ vlees gemaakt van halalvlees. Öztürk, derde op de kandi­ datenlijst voor Provinciale Staten, deed dat in het kader van de statencampagne en om PVV­voorman Geert Wilders van repliek te dienen. ‘Geen halal maar zuurvlees’ was één van de slogans van de PVV Lim­ burg bij de presentatie van hun kandidaten voor de sta­ tenverkiezingen. De slogan moet onderstrepen dat de PVV de Limburgse identiteit heel belangrijk vindt. Öztürk: ‘Wat Wilders doet, is mensen uiteendrijven. De PvdA wil mensen verbinden. Daarom wilde ik laten zien dat je met halalvlees heel goed zuurvlees kan maken.’ Öztürk, naar eigen zeggen bepaald geen keukenprins, verorberde het zelfbereide vlees samen met zijn mede­ kandidaten Bert Kersten, Lia Roefs en Peter van Dijk.

wijzigingEn in DE fRAcTiE? Het CLB ontvangt graag bericht over wijzigingen in je raads- of statenfractie. Wij kunnen die dan verwerken in onze administratie en er zonodig melding van maken in onze rubriek Persoonlijk. De volgende gegevens zijn van belang: naam- en adresgegevens, telefoon- en faxnummer en e-mailadres, zowel van het nieuwe als van het vertrekkende raads- of statenlid, plus de datum waarop de verandering is ingegaan. Ook als er een nieuwe PvdA-wethouder (al dan niet ‘van buiten’) of gedeputeerde aantreedt, horen we dat graag. Mail je gegevens naar: [email protected]. Als je vragen hebt kun je bellen (0900-9553) of mailen.

Jan Schuurman Hess

ondrwg

Om DE ziEL vAn DE SOciAALDEmOcRATiE De komende twee jaar, twee dagen per week, donderdag en vrijdag, zal Jan Schuurman Hess te voet het land door gaan. Centraal in dit project, dat ondersteund wordt door de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA, staat de zoektocht naar nieuwe woorden voor oude verhalen: ‘om de ziel van de sociaaldemocratie’. Zijn ervaringen en belevenissen zijn te volgen op een speciale website: www.voettochtvanjan.nl. In deze rubriek Onderweg zal Jan Schuurman Hess maandelijks verslag doen van zijn voettocht.

Tegen de achtergrond van een verouderend en een verminderend ledental, neemt de aanhang van de (internationale) sociaaldemocratie gestaag af. In de ogen van meerdere generaties burgers ontbeert het de sociaaldemocratie aan zegging- en bindingskracht, alsmede aan een wenkend perspectief. En dit juist in een periode waarin de economische orde een wereldwijde dimensie heeft gekregen, een wereldwijde migratiestroom op gang is gekomen en grote vraagstukken op het terrein van milieu, energie en water zich opdringen. Want wat is de werkelijkheid van en achter de economische wereldorde voor de burgers in Nederland? Hoe wordt de solidariteit georganiseerd, tegen de achtergrond van een terugtredende overheid en een verzelfstandigde of geprivatiseerde publieke ruimte? Hoe organiseer je de gemeenschap, van het gezin tot de straat, van de zelfstandige tot werknemer, van patiënt tot consument? Wat zijn de dromen en verwachtingen van eenvoudige, onbekende mensen, van jong en oud, rijk en arm, in de stad en op het land? En hoe bereiden zij zich voor op de toekomst? Die vragen komen onderweg aan bod tijdens ontmoetingen, gesprekken, debatten onderweg, toevallig, of goed voorbereid en georganiseerd. Te voet en welgemoed gaat Jan Schuurman Hess (54 jaar, Kats, Zeeland, redacteur Rood, docent en publicist) de komende twee jaar twee dagen per week het land door om onderweg naar mensen te luisteren en met hen te praten.

Op donderdag 3 februari is hij uit zijn woonplaats Kats, Noord Beveland, vertrokken. Tijdens de voettocht zal Jan Schuurman Hess bij gelegenheid worden vergezeld door gasten, door politici, door bijzondere en gewone mensen, jong en oud. Maar vaak ook zal hij worden geleid door het toeval en onverwachte ontmoetingen. Op zijn tocht door het land zal hij lokale bestuurders opzoeken, afdelingen bezoeken en slaapplaatsen zoeken. Vanzelfsprekend zal Jan, wanneer daar aanleiding toe is, en mogelijkheden zich aandienen, debatten en openbare gesprekken organiseren of bijwonen. Ervaring met zo’n project deed Jan Schuurman Hess op in Zeeland. Tijdens een lange reeks van wandelingen doorgrondde hij de zorgen van de mensen in de streek, benoemde talloze maatschappelijke en politieke zorgen en bedacht, onder andere tijdens volksvergaderingen, nieuwe projecten, initiatieven en perspectieven voor de streek. Hij ontmoette raadsleden, wethouders en ook de burgemeesters van Terneuzen en Sluis, Jan Lonink en Jaap Sala, waren gesprekspartners. De Wiardi Beckman Stichting ondersteunt de voettocht. Directeur Monika Sie hoopt dat de voettocht een inspirerende kracht zal worden voor de sociaaldemocratie. Het is de bedoeling, wanneer daartoe voldoende middelen kunnen worden gevonden, om aan het einde van de voettocht alle betrokkenen bijeen te brengen om ervaringen en gedachten uit te wisselen.

19

achtrknt

pARTij vAn DE ARBEiD

t l a a t e b s t h c Met re u de rekening deren: n i k e e w t t e m leraar

Het moet eerlijker. Stem Partij van de Arbeid. Voor een land waar we de rekening eerlijk delen. Een land

+1O3 O

g Minder belastin extra loon -583 latie f in g n li a d t h c koopkra -277 o ic is r n e ig e Zorgpremie en -18O huurverhoging -256 g n a v p o e buitenschools -84 kinderopvang artje -39 a k t r e c n o c g extra belastin -------------------------------------1.316 : r netto per jaa

waar we banen scheppen in plaats van schrappen. Waar kinderopvang betaalbaar is en iedereen goede zorg kan krijgen. Een land waar we met respect met elkaar omgaan en mensen beoordelen op hun gedrag, niet op hun afkomst of geloof.

Het moet eerlijker

Het moet eerlijker

Met dit rechtse kabinet betaalt u de rekening van de crisis. Huren stijgen, kinderopvang wordt onbetaalbaar en de zorg wordt minder en duurder. Dat zijn keuzes. Foute keuzes. Gewone gezinnen betalen de rekening terwijl rechts de rijken en hun villasubsidie ontziet.

Stem 2 maart

20