WELKOM. 2 e bijeenkomst kenniskring Communicatie tussen cliënt en professional. 1 oktober 2013

WELKOM 2e bijeenkomst kenniskring Communicatie tussen cliënt en professional 1 oktober 2013

Programma 1.

Opening

Andrea de Winter

2.

C4Youth communicatieproject

Margot Jager

3.

Family-centered care en DMO-protocol

Margriet Hielkema

PAUZE 4.

De behandelrelatie met “moeilijke” jongeren

Annemiek Harder

5.

Afsluiting

Andrea de Winter

C4Youth en kenniskring Doelen academische werkplaats zorg voor jeugd: • Inzicht verkrijgen in de zorg voor jeugd en lange termijn uitkomsten • Uitwisselen van kennis tussen onderzoek, onderwijs, praktijk, beleid • Optimaliseren van de zorg

Deelnemers kenniskring

Cliënt-professional communicatie “Patient Centered Care” Aansluiten bij zorgvragen, zorgbehoeftes Actieve betrokkenheid van cliënten ↓ Positieve uitkomsten: tevredenheid, vertrouwen, therapietrouw, gezondheid Rathert et al (2012) Patient-Centered Care and Outcomes: A Systematic Review of the Literature. Robinson et al. (2008). Patient-centered care and adherence: Definitions and applications to improve outcomes. Mead & Bower (2002). Patient-centred consultations and outcomes in primary care: a review of the literature.

Cliënt-professional communicatie “Patient Centered Care” Wat weten we? Ervaringen in de praktijk Diverse contexten: Jongeren in zorg voor jeugd met emotionele en gedragsmatige problemen

Ouders van jonge kinderen op het consultatiebureau Jongeren in de residentiële jeugdzorg

Academische werkplaats

Zorg voor Jeugd Communicatie tussen cliënt en professional

Margot Jager Menno Reijneveld Erik Knorth Andrea de Winter Janneke Metselaar

Overview • Aanleiding – Communicatie belangrijke werkzame factor – Weinig onderzoek in deze setting

• Onderzoek – Perspectief van de hulpverlener en de cliënt – 3 jaar: effecten op korte en lange termijn

• Resultaten tot nu toe

Communicatie tussen cliënten en professionals

Communicatie tussen cliënten en professionals Communicatiefuncties: Affectieve communicatie

Uitkomsten:

Uitkomsten:

Informatieverstrekking

Participatie (therapietrouw)

Tevredenheid

Gezamenlijke besluitvorming

Begrip (inzicht, zelfvertrouwen)

Problematiek

Interprofessionele communicatie

Cliënt:

Professional:

Kenmerken

Kenmerken

Voorkeuren

Voorkeuren/Stijl

Ervaring

Ervaring

Communicatievoorkeuren Het belang van communicatie volgens jongeren en hun ouders

1

Affectieve communicatie (empathie)

3


4


2

Communicatie tussen hulpverleners

Communicatievoorkeuren • Ouders/verzorgers: – Opleidingsniveau – Problematiek jongere: hyperactiviteit/aandacht, emotionele symptomen, prosociale vaardigheden

– Verwachtingen

• Jongeren: – Problematiek : emotionele symptomen, pro-sociale vaardigheden – Verwachtingen – Eerdere ervaringen

Communicatie tussen cliënten en professionals Communicatiefuncties: Affectieve communicatie

Uitkomsten:

Uitkomsten:


Participatie (therapietrouw)

Tevredenheid


Begrip (inzicht, zelfvertrouwen)

Problematiek

Interprofessionele communicatie

Cliënt:

Professional:

Kenmerken

Kenmerken

Voorkeuren

Voorkeuren/Stijl

Ervaring

Ervaring

Voorkeuren en ervaringen komen niet overeen… Affectieve communicatie (empathie) • lagere participatie • minder toegenomen begrip • minder toegenomen (zelf)vertrouwen Informatieverstrekking: geen duidelijke effecten Gezamenlijke besluitvorming • lagere participatie • minder toegenomen begrip • minder toegenomen(zelf)vertrouwen

Wat is de betekenis van deze bevindingen voor de praktijk?

family centered care?

Wat ouders willen

en wat professionals doen

Inhoud • Wat is family-centered care – Relatie met DMO-gespreksprotocol

• Opzet onderzoek • Resultaten • Conclusie

Family-centered care KERNPRINCIPES FAMILY-CENTERED CARE (AAP) 1

Ieder kind en zijn/haar familie respecteren

2

Waarderen van raciale, etnische, culturele en socioeconomische diversiteit en het effect hiervan op de ervaringen met en perceptie van zorg

3

Herkennen van en voortbouwen op sterke kanten van kinderen en families, ook in moeilijke en uitdagende situaties en respecteren dat er verschillende vormen van coping zijn

4

Ondersteunen en faciliteren van keuzes van het kind en zijn/haar familie m.b.t. zorgmethoden en ondersteuningsmogelijkheden

5

Waarborgen van flexibiliteit in het organisatorische beleid, procedures en leveren van zorg, zodat zorg kan worden aangepast aan behoeften, overtuigingen en culturele waarden van ieder kind en zijn/haar familie

6

Eerlijke en onbevooroordeelde informatie delen met families op een manier die zij bruikbaar en versterkend vinden

7

Geven en/of verzekeren van informele support aan kind en familie tijdens zwangerschap, geboorte, baby-, peuter- en kleutertijd, basisschooltijd, adolescentie en jongvolwassneheid

8

Samenwerken met families op alle vlakken van zorg; in individuele zorg, in de opleiding voor professionals, beleid en de ontwikkeling van programma’s

9

Ieder kind en iedere familie empoweren om hun eigen sterke kanten te ontdekken, vertrouwen op te bouwen en keuzes te maken over hun gezondheid

Relatie DMO-protocol Monitoren en ondersteunen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen: inhoud en bejegening Reguliere zorg

DMO

kind



kind en context

adviserend



empowerment/ oplossingsgericht werken

DMO: inhoud • Ouder - In hoeverre klopt de situatie met wat je verwacht had?

• Partner - Hoe is de relatie met je partner in het algemeen?

• Sociale steun -In hoeverre kom je uit met het totaal aan steun/hulp dat je krijgt?

• Obstakels -Zijn er het afgelopen jaar voor jou ingrijpende gebeurtenissen geweest?

• Welbevinden kind -Hoe ontwikkelt …. zich volgens jou (op sociaal emotioneel gebied)?

Opzet onderzoek

• Effectiviteit van het DMO: – Valide? – Eerder zorgen opsporen? – Bijdrage sociaal-emotionele ontwikkeling kinderen? – Wat vinden professionals? – Wat vinden ouders?

N=8280 (83%)

Professionals Icare JGZ vragen toestemming deelname

Ouders geven toestemming bij 4 of 8 weken

Aansluiting van zorg

DMO (N=3037, 69%) 86%

Controle (N=2724, 70%) 86%

Tussen 2 en 18 maanden vult professional ‘prima, zozo of probleem’ in

‘cases’ en ‘controles’ vragenlijsten

‘cases’ en ‘controles’ vragenlijsten

18 maanden: Eindmeting - Child Behavior Checklist - Vragenlijst wensen/ervaringen en delen van zorgen

>75%

>75%

-Vragenlijst wensen/ervaringen en delen van zorgen

Opzet onderzoek: vragenlijst “Family-centered care is beginning to sound like something that is being defined by experts and then carried out to families, which is ironic given that the concept of family-centered care emerged from a strong family advocacy movement.” 9

(MacKean,G.L.,Thurston,W.E., Scott,C.M. (2005). Bridging the divide between families and health professionals‘ perspectives on family-centred care. Health Experiences)

Opzet onderzoek: vragenlijst

• QUality Of care Trough the patients’ Eyes (QUOTE, Nivel) – Wat vindt men belangrijk, en wat zijn ervaringen mbt die aspecten? – Doel: evalueren/verbeteren kwaliteit van zorg

Opzet onderzoek: vragenlijst belang

ervaring ATTITUDE …de professional beleefd is? …de professional aandachtig naar u luistert?

BREDE CONTEXT …de professional aandacht besteedt aan de rol van uw partner in de opvoeding en verzorging?

…de professional aandacht besteedt aan hoe u de opvoeding ervaart?

EMPOWERMENT …de professional de nadruk legt op uw sterke punten?

…de professional u als deskundige beschouwt als het gaat om uw kind?

Resultaten

Resultaten

DMO

Controle

Significant verschil

Effect grootte

Brede context

8,2

7,3

Ja

0,27

Empowerment

8,4

8,1

Ja

0,13

Attitude

9,1

8,9

Ja

0,10

Effect grootte: 0,10=small, 0,30=medium, 0,50=large

Conclusie •

Bij onderzoek naar kwaliteit van zorg is het belangrijk te weten wat ‘klant’ belangrijk vindt

•

Family-centered care draagt bij aan kwaliteit van jeugdgezondheidszorg


faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen

orthopedagogiek

01-10-2013 |

Terug naar de basis: het belang van de behandelrelatie voor succes met “moeilijke” jongeren C4Youth kenniskring ‘Communicatie tussen cliënt en professionals in de zorg voor jeugd met emotionele en gedragsproblemen’ 1 oktober 2013 Annemiek Harder [email protected]


orthopedagogiek

01-10-2013 | 31

Succes bij “moeilijke” jongeren Goede behandelrelatie cliëntprofessional: › Algemeen werkzame factor › Met name bij jeugdigen met externaliserende problematiek (Karver et al., 2005; 2006; Shirk & Karver, 2003; Van Yperen et al., 2010)

(Daniel & Harder, 2010)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 32

Behandelrelatie en tevredenheid Relatie jeugd-groepsleider (coach) Succes gesloten residentiële zorg

Jongere (n=50)

Coach (n=36)

Tevredenheid behandeling

.42**

.29†

Doelrealisatie

.44**

.24

Contact en behandeling

.38**

.29†

Informatie tijdens hulp

.35*

.19

Verloop vd behandeling

.31*

.24

Expertise professionals

.24**

.28†

**p ≤ .01. *p ≤ .05. †p ≤ .10.

(Harder, Knorth & Kalverboer, 2012b)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 33

Goede behandelrelaties Niet vanzelfsprekend: › “those who are the most emotionally guarded and those who have the most difficulty relating – i.e., those most in need – are likely to receive the least sensitive caregiving” (Moses, 2000, p. 486; cf. Kromhout, 2002)

› “Ik zal nooit helemaal veranderen zoals zij dat willen…” (15-jarig meisje in Het Poortje)

(Harder, 2011)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 34

Belang vaardigheden professional Geeft positieve feedback Zorgt voor goed contact

Relatie jongeredocent (n=47)

2 Is respectvol 3 Sluit aan bij cliënt

Relatie jongeregroepsleider (n=58)

1 Is betrouwbaar Staat naast cliënt

2 3 Toont betrokkenheid 1 Is duidelijk 0

0,2

0,4

0,6

0,8 r (verband)

(Harder, 2011, p. 70)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 35

Belang goede gespreksvoering Motiverende gespreksvoering: › Sluit zeer goed aan bij doelgroep › Veelbelovende methodiek › Gericht op intrinsieke motivatie voor verandering bij jeugdigen › Gericht op interactie vaardigheden professionals › Goed aan te leren en toe te passen door professionals met diverse achtergronden

(Harder, 2011)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 36

Motiverende gespreksvoering Jongere: “Ik heb zin om lekker te blowen” Reactie hulpverlener: 1. “Haha, dan steken we er toch samen één op?” “Het is wel slecht voor je gezondheid, hè?” 2. “Hoe komt dat zo?” “Wat vind je er precies lekker aan?”


orthopedagogiek

01-10-2013 | 37

1. Open vragen stellen Jongere: “Ik heb zin om lekker te blowen” Stel open vragen i.p.v. gesloten vragen, dus gewenste reactie hulpverlener: 2. “Hoe komt dat zo?” “Wat vind je er precies lekker aan?”


orthopedagogiek

01-10-2013 | 38

2. Reflectief luisteren Laat zien/merken dat je luistert: › Non-verbaal: Aandachtgevend gedrag (bv. aankijken, knikken) › Verbaal:  Kleine aanmoedigingen (bv. ja-zeggen, hmm, hmm)  Parafraseren (bv. “Je hebt zin om te blowen”)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 39

3. Verandertaal uitlokken Door open vragen stellen, bijv.: › Welke moeilijkheden of toestanden heb je gehad in verband met blowen? › Wat zouden de goede kanten zijn als je zou stoppen of minderen met blowen? › Waarom denk je dat je kan veranderen, als je de beslissing zou nemen om het te doen? › Wat vind je op dit moment van jouw blowgedrag? (Miller & Rollnick, 2005, p. 111-117)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 40

-

Kost veel geld Problemen thuis Minder kans op werk Minder kans op vriend(in) - Kans op psychosen

- Lekker blowen met vrienden - Ontspanning - Zorgen even vergeten

(Miller & Rollnick, 2005, p. 36)


orthopedagogiek

01-10-2013 | 41

Behandelrelatie als succes Goede relatie met “moeilijke” jeugdigen: › Van groot belang voor succes › Bepaald door kunde professionals › Te verbeteren d.m.v. toepassing (motiverende) gesprekstechnieken door professionals


Belangrijkste conclusies • Problematiek, eerdere ervaringen en verwachtingen beïnvloeden de communicatiebehoeften van cliënten • Het aanpassen van communicatie op de behoeften van de cliënt heeft invloed op zijn/haar participatie, begrip en (zelf)vertrouwen • Affectieve communicatie (empathie) speelt de belangrijkste rol in het zorgproces

Belangrijkste conclusies • Bij onderzoek naar kwaliteit van zorg is het belangrijk te weten wat ‘klant’ belangrijk vindt • Family-centered care draagt bij aan kwaliteit van jeugdgezondheidszorg

Belangrijkste conclusies Goede relatie met “moeilijke” jeugdigen: • Van groot belang voor succes

• Bepaald door kunde professionals • Te verbeteren d.m.v. toepassing (motiverende) gesprekstechnieken

door professionals

Contact [email protected] www.c4youth.nl Margot Jager [email protected] Margriet Hielkema [email protected] Annemiek Harder [email protected]

WELKOM. 2 e bijeenkomst kenniskring Communicatie tussen cliënt en professional. 1 oktober 2013

Recommend Documents