waterwerk Alarm om de Maas Samen de klus geklaard! Krantenkoppen Dijkwachten aan het woord Alarm om de Maas

Krantenkoppen

Hoe berichtten de media over de hoogwatergolf? Waterwerk zet de hoogtepunten op een rijtje.

’Alarm om de Maas’ De hoogwatergolf in januari veroorzaakte een ware mediagolf. Nationale, regionale en lokale media berichtten volop over de Maas. De krantenkoppen hiernaast spreken boekdelen. Communicatie kreeg dagelijks tal van persvragen uit het hele land. Met name was er veel aandacht voor het kwelwater, het beheer van de dijken en de burgers die te kampen kregen met wateroverlast, bijvoorbeeld in Baarlo waar zich een aantal woningen bevinden tussen dijk en Maas in. Zo toonde de familie Van Dijk uit het Maasdorp de ondergelopen keuken op de voorpagina van Dagblad de Limburger. Het Waterschap Peel en Maasvallei figureerde onder andere in het NOS Journaal. Dijkgraaf Toine Gresel was te gast in de uitzending van L1 Laat. Enkele tv-stations werden ter plekke door medewerkers van het waterschap op sleeptouw genomen. Het wegwijs maken in het gebied werd zeer op prijs gesteld, getuige complimenten van medewerkers van het tv-programma Willem Wever en van de nieuwe omroep WNL. De geschreven pers toonde zich creatief. Zo zette NRC Handelsblad de methoden van waterkering op een rijtje. Verslaggever Matthijs Hoex van Dagblad De Limburger ging met dijkinspecteur William van Ruiten op zoek naar kwelwater. En natuurlijk kreeg de pendeldienst in Bergen en Aijen volop aandacht. De Maas bleef twee weken de actualiteit bepalen, tot en met het oogst van de hoogwatergolf - het achtergebleven zwerfvuil.

16

Waterwerk • Speciale uitgave hoogwater • maart 2011

waterwerk Personeelsblad Waterschap Peel en Maasvallei

S p e c i a l e u i t g a v e h o o g w a t e r, m a a r t 2 0 1 1

Samen de klus geklaard! ’Alarm om de Maas’

Dijkwachten aan het woord Waterwerk • uitgave 1 • juni 2010

1

Dankwoord Wim Evers

Inhoud 2 Special Hoogwater 3 Dankwoord Wim Evers 4 Collega’s aan het woord 1 6 Bloemen in Bergen, een F16 in de lucht 8 De Maas kwam en ging 10 Dijkwachten aan het woord 12 Collega’s aan het woord 2 14 Vlaai voor iedereen / ‘Het kriebelde even in november’ 16 ’Alarm om de Maas’

6 8

10

14

Special Hoogwater Twee weken hoogwater zijn weer geschiedenis, maar niet vergeten. Deze speciale uitgave van Waterwerk zorgt voor een blijvende herinnering aan januari 2011. Wat maakte de meeste indruk? Hoe berichtten de media over de hoogwatergolf? Wat is de wijze les? Hoe was de samenwerking met onze partners? En hoe heeft het thuisfront deze tour de force ervaren? Je leest het allemaal in dit bijzondere bewaarnummer.

Samen de klus geklaard!

Voor u ligt de eerste hoogwaterspecial van Waterschap Peel en Maasvallei ooit. Ter afsluiting van een bijzonder hoogwaterseizoen, met twee pieken. November bleek de opmaat voor de hoogwatergolf in januari, die twee weken aanhield. Bijna 2400 Kubieke meter water per seconde stroomde door de Maas, en we konden het aan. Dit fraaie bewaarnummer laat de gebeurtenis herleven, in woord en in beeld. Ieder jaar bereiden we ons voor op hoogwater. Als de golf komt, dan moeten we er staan want dat wordt van ons verwacht. En we stonden er, met zijn allen. Ook de mensen die niet in het hoogwaterprogramma zaten. Zij zorgden ervoor dat het ‘normale’ werk door kon gaan. Daarom vanaf deze plek een pluim voor de hele organisatie. De klus is geklaard! Vooruit denken zorgt voor rust tijdens de calamiteit. Dat is wat we als lerende organisatie van de vorige calamiteit hebben geleerd. Een klein voorbeeld. Twee keer achter elkaar opschalen betekent dat je als organisatie wellicht ’s nachts een beroep zult moeten doen op manschappen. Waarom het niet meteen in één keer goed doen? Dat hebben we dit keer dus gedaan. Veiligheid staat voorop. Ook deze hoogwatergolf is weer een leermoment. Kwetsbare functies, zoals die van leider actiecentrum, zullen we

Nieuws vaker moeten bezetten. Dat is de les van wanneer de golf langere tijd aanhoudt. Twee weken lang 24 uur paraat staan, dan is een driedubbele bezetting te weinig. Ander voorbeeld; het uitrollen van de waterpompen in het werkgebied is een grote klus. Een alternatief is te kiezen voor een aantal vaste waterpompstations. Daar gaan we eens goed over nadenken. Vanuit het hele land was er waardering voor onze succesvolle aanpak. Overal waar we kwamen, kregen we te horen dat Limburg zijn zaakjes goed voor elkaar heeft. Voorzitter Peter Glas van de Unie van Waterschappen zei het, evenals medewerkers van andere waterschappen. Goede kritieken waren er ook in de pers, mede dankzij een actieve voorlichtingscampagne. We waren een visitekaartje voor de sector. De hoogwatergolf maakt politici en burgers weer bewust van de gevaren van een overstroming. Een goed moment om ons als waterschap te positioneren. Wim Evers, secretaris-directeur

Waterwerk is het personeelsblad van Waterschap Peel en Maasvallei en verschijnt vier keer per jaar. Deze speciale uitgave Hoogwater verschijnt in een oplage van 1000 stuks tegelijkertijd met Waterwerk editie maart 2011. Redactieadres: Waterschap Peel en Maasvallei, Postbus 3390, 5902 RJ Venlo, T: (077) 38 91 111, E: [email protected], W: www.wpm.nl Eindredactie: team Communicatie Aan deze uitgave werkten mee: Bart Ebisch (Ebisch Media), Wim Evers, Toine Gresel, Arny Raedts, Anke Verschuijten, Bart van Rijn, Riny Kater, Mirjam Dahlmans, Rob Kickken, Ron Hendrickx, Rein Dupont, Frans Verdonschot, Bert Smeets, Gert Middel, Eric de Wit, Rosita Litjens, Claudia Sikes, Ton Steegh, Johan Stultiens, Henk van Alderwegen (oud-voorzitter), Wiek Cremers (coördinator dijkwachten Steyl), Huub Rambags (coördinator dijkwachten Wanssum), Ruud van Heel (Waterschap Roer en Overmaas), Sidney Plankman (Koninklijke Landmacht), Fred Koppes (brandweer Bergen), Herman Janssen (gemeente Bergen) en Jeroen Stempher (gemeente Peel en Maas). Vormgeving en druk: Venlo

Colofon

02

Waterwerk • nummer 04 • december 2007


3

Een dijk van een collega

Collega’s aan het woord 1 De klus is geklaard. We vragen collega’s hoe zij het hoogwater hebben ervaren.

Toine Gresel, voorzitter

Rob Kickken, operationeel leider:

‘Spannend, maar ook erg leuk’

'Grote kluif, goede les’

Ron Hendrikx, calamiteitencoördinator

Rein Dupont, vice-voorzitter

“Het mooiste wat ik heb meegemaakt? De professionaliteit van de organisatie. Het op elkaar ingespeeld zijn. De bijna bezetenheid waarmee medewerkers aan de slag gingen en toch even goed de rust bewaarden. De intrinsieke motivatie. Medewerkers kwamen extra vroeg naar kantoor, ‘want ze zullen mij toch wel nodig hebben’. Medewerkers van andere afdelingen meldden zich spontaan aan. Wat er niet goed ging? De eerste keer in november, met de beken. We steunden het actiecentrum van de

“Spannend, maar ook erg leuk. Voorheen zat ik later in de organisatie, nu moest ik voor het eerst als operationeel leider het hele verhaal opstarten. Op basis van prognoses van Rijkswaterstaat moet actie worden ondernemen. Er ligt een draaiboek en natuurlijk krijg je adviezen, maar dan nog. Je moet wel de beslissingen durven nemen. Prognoses kunnen bijvoorbeeld niet helemaal kloppen. Dit keer hebben we gezegd; we kijken 72 uur vooruit en doen alles overdag. Beter teveel maatregelen

“Het was een opmerkelijk hoogwaterseizoen. De wateroverlast in de beken in november vormde de aanleiding om op te schalen. Er viel veel regen, de bodem raakte verzadigd. De problemen liepen bijna vloeiend over in een hoogwater van de Maas. Toen kwam januari. De waterstand was hoger en de golf duurder langer. Het hoogwater leverde nergens grote problemen op. Toch was het een hele kluif. Niet dat het water extreem hoog stond, maar de golf hield wel lang aan.

“Toine Gresel gaf me volop de ruimte om de media te woord te staan. Dat ik dat vertrouwen kreeg, heeft misschien nog wel de meeste indruk op me gemaakt. En ik vond het leuker dan gedacht! Normaal ben ik niet iemand van laat maar komen en vooraan staan. Ik rolde toevallig in mijn nieuwe rol, toen Toine met staatssecretaris Joop Atsma op pad was en het NOS Journaal belde. ‘Wil jij dat overnemen?’, vroeg Toine. Er was niet veel tijd om na te denken. Even later belde Arny Raedts.

gemeente Peel en Maas, dat was een verkeerde keuze. Het is ons systeem, dus moeten we zelf leiding geven. En vanaf het moment dat er problemen zijn moet de dijkgraaf er staan, niet pas na het opschalen. Dat was een leermoment. Joop Atsma kwam, de staatssecretaris, dat heb ik via politieke lijnen binnen het CDA geregeld. Toezeggingen krijg je op dat moment niet, je wilt dat hij het snapt. Atsma knikte, hij weet nu dus hoe de vork in de steel steekt. Er is 300 miljoen euro nodig om de laatste 75 kilometer Limburg te beveiligen. De komende tien jaar hebben we nog handenvol werk.”

nemen dan te weinig. Het grote voordeel is dat de organisatie veel meer rust krijgt. Natuurlijk wilde ik de hoogwatergolf zelf zien vanaf de dijk. Dijkwachten zijn handig in klimmen, ik niet. De dijk in Baarlo bleek natter dan gedacht en ik gleed omlaag. De saamhorigheid was groot, dat viel op. Normaal is het al een hechte club, maar nu nog meer door de hoogwatergolf. Ik ben ontzettend blij dat ik de kar mee heb mogen trekken. “

Dat betekende een forse aanslag op onze organisatie. De vraag is of we niet meer mensen moeten gaan opleiden per functie in de calamiteitenorganisatie. Dat en andere zaken die beter kunnen zal de evaluatie ons leren. We hebben als waterschap ons van de beste kant laten zien. We zaten telkens aan de voorkant van de calamiteit. De uitstraling was van 'we hebben de Maas in de greep'.”

NOS Radio wilde ook een interview. Later die week deed ik mee aan het programma Willem Wever vanuit Bergen. Dat was een bijzonder leuke uitzending. Trouwens, de berichtgeving over het hoogwater was opvallend positief. Dat zegt natuurlijk iets over de professionaliteit van onze organisatie. Er is nog iets leuks uit voortgekomen. Ik ga een gastles verzorgen bij Petrus Banden, een basisschool in Venray. Een uurtje praten over hoogwater. Wellicht volgen meer scholen. Ik heb er zin in!”

‘November was een leermoment’

4


‘Berichtgeving was positief’

Frans Verdonschot, leider actiecentrum

‘Twee fases in één keer uitgevoerd’

“In 1993 en 1995 was er niets. Geen dijken, geen draaiboek. Het was zaak het hoogwater zoveel mogelijk te keren. Mensen hielpen massaal mee. Duizenden zandzakken werden gevuld. Met de kades en dijken kwamen de draaiboeken. De organisatie maakte een inhaalslag. Dat is wel gebleken in januari. Er is effectief gewerkt, dat heeft de meeste indruk op me gemaakt. Toen het hoogwater zich aandiende, zijn we fase 1 én fase 2 tegelijk

gaan opbouwen, vooruitlopend op de volgende prognose van Rijkswaterstaat. Dat pakte goed uit. Vooraf sturen en daarna bewaken gaf rust binnen de organisatie. Dat was ook naar buiten toe merkbaar. Natuurlijk kan het altijd beter. We hebben nu drie actieleiders, dat maakt je kwetsbaar als organisatie, zeker als er iemand wegvalt in verband met ziekte. Vergeet niet, je draait verschillende diensten, overdag en ’s nachts, en dat twee weken lang. Dat hakte er flink in.”

Eric de Wit, liaison (afdelingshoofd beheer en onderhoud watersystemen)

‘Met zijn allen de problemen tackelen'

“De professionaliteit heeft de meeste indruk op me gemaakt. Als liaison leer je gestructureerd overleggen en hoofden bijzaken van elkaar te scheiden. Verrassingen zijn er altijd, maar die worden geminimaliseerd. Twee keer per dag was er een vergadering van de veiligheidsregio in de bunker in Venlo, met een afvaardiging van de brandweer, politie en geneeskundige dienst, aangevuld met Rijkswaterstaat,

het leger en natuurlijk de waterschappen. Iedereen heeft zijn eigen draaiboek, maar we praten wel samen over het tackelen van problemen die te verwachten zijn. Wanneer de pendeldienst in Bergen moet worden ingezet, bijvoorbeeld. Over het bezorgen van medicijnen bij burgers die door het hoogwater van de buitenwereld zijn afgesloten. En de politie vragen voor extra toezicht bij het plaatsen van de coupures, zodat onze medewerkers ongestoord hun werk kunnen doen.”


5

Niet alleen bij het Waterschap Peel en Maasvallei zorgde het hoogwater voor veel werk. We spraken met enkele buitenstaanders.

Bloemen in Bergen, een F16 in de lucht Vrijdag 14 januari vloog er een F16 boven Noord-Limburg met een speciale missie. Het toestel maakte foto’s van de toestand van de dijken in het gebied. Dat gebeurde op verzoek van het waterschap. Woorvoerder Sidney Plankman van het de Koninklijke Luchtmacht: “De samenwerking met het waterschap was uitstekend. De operatie verliep goed. Wel waren de metrologische omstandigheden niet ideaal. Het mooi van deze missie was dat we hebben kunnen laten zien dat onze systemen ook ingezet kunnen worden voor nationale taken.” Ook aan de grond werd er volop gewerkt, bijvoorbeeld door verslaggever Matthijs Hoex van Dagblad de Limburger. “Op maandag werd wel duidelijk dat NoordLimburg een serieus probleem wachtte. Twee verslaggevers, onder wie ik, kregen opdracht om in de regio’s Venlo en Venray een verkenningstocht te maken met een fotograaf.” Op reportage met medewerker William van Ruiten voor een verhaal over kwelwater stuitte het duo in Baarlo op een roeibootje. Het bleek de sloep van de familie Van Dijk te zijn. In verte lag de ondergelopen woning, op circa zeshonderd meter afstand van de dijken die bescherming bieden. De jonge reporter proefde een mooi verhaal. Het verhaal over het kwelwater ging een dag in de wacht. Matthijs: “Ze waren aan wal om een onderdeel van hun buitenboordmotor te kopen. Ik heb de familie Van Dijk opgewacht en ben met een fotograaf mee naar de woning gevaren. Op het hoogste punt stond het water negentig centimeter hoog binnen“ Ook Jeroen Stempher, ambtenaar openbare orde en veiligheid van de gemeente Peel en Maas, nam een kijkje in Baarlo. Hij weet wat hoogwater is. Tijdens de overstromingen in 1993 en 1995 woonde hij ter plekke en zag twee keer zijn huis onderlopen. Toch maakte de hernieuwde kennismaking met het hoogwater een onvergetelijke indruk op hem. “Dan kijk je bij de Vergelt tegen de coupure aan en besef je dat aan de andere kan het water er tegenaan klotst. Drie, vier meter hoog. Dan voel je je heel erg klein.” Jeroen merkte dat het belangrijk is om de mensen te informeren. Er zijn ongeveer

6


Jeroen Stempher, ambtenaar openbare orde en veiligheid, neemt een kijkje in Baarlo

veertig huishoudens in Peel en Maas die niet beschermd worden door een dijk. Deze woningen lopen geheel of gedeeltelijk onder water. Of zijn nagenoeg ingesloten door het water en hebben nog maar één vluchtroute. “Deze bewoners beschikken over onze mobiele nummers en konden ons dag en nacht bereiken. Ook onze burgemeester Wilma Delissen bezocht meermaals de ondergelopen gebieden om de getroffen bewoners een hart onder de riem te steken.” De dijken zijn gekomen, maar nu willen de mensen achter de dijken ook weten of ze veilig zijn. “Dat betekent dat je ze continu moet informeren. Doe je dat niet, dan worden mensen ongerust. Dan denken ze dat er misschien wat aan de hand is.” In noordelijke richting, in Bergen om precies te zijn, waren dertig personen per dag bezig om de dagelijkse zorg te regelen voor elf woningen in het buitengebied en de circa duizend inwoners uit de twee dorpskernen die waren omringd door het hoogwater.

Herman Janssen, ambtenaar openbare veiligheid: “In de dagelijkse nieuwsbrief kondigden we de pendeldienst aan. De burgers van Bergen en Aijen zetten hun

auto’s neer op de speciale parkeerplaats aan de droge kant van het dorp. Omdat het water hoger kwam op de weg dan dertig centimeter nam het leger de taak over van de brandweer. De mensen in het buitengebied - onbereikbaar voor de vrachtauto - werden vervoerd met een laadschop van de brandweer.” Bevelvoerder van de brandweer in Bergen, Fred Koppes, de echtgenoot van medewerkster Christel Knoops (team communicatie), schetst een beeld van de drukte. “Om de vijf minuten ging de telefoon in het crisiscentrum. Mensen in het buitengebied waren afgesneden van de bewoonde wereld. Agrarische bedrijven konden de melk van de koeien niet meer laten ophalen.” Zes uur per dag opereerde Fred vanuit het crisiscentrum. Daarnaast maakte hij nog eens acht uur in zijn eigen bedrijf. Als blijk van waardering liet burgemeester Dick Klaverdijk van Bergen een bloemetje aan huis bezorgen. Fred: “Voor het geregel aan huis allemaal. Het waterschap dacht er net zo over, want even later kwam Christel thuis met een cadeaubon van Fleurop.”


7

Hoogwater in beeld De onstuimige Maas zorgde voor handenvol werk, maar leverde ook prachtige sfeerbeelden op. Waterwerk presenteert een selectie.

e. uwe skylin eg een nie Venlo kre

Hoogwater in Kessel: een plaa tje.

De d

De Maas kwam en ging Zwerfvuil

Ons

uk mee. had het er dr actiecentrum

ijkw

acht

maa

kt zi

jn ro

nde.

bleef ach ter na de golf.

n cht ee ma bra s r t e A G p ris Joo teerde e ecreta edepu s d g s r t e s a e k a t t in S L edepu g Steyl. ) r n l. a a e a s a tb e Gre bezoek Rechts (zich ter Toin it . z r n e o s o Drie en v ersten Bert K

Voo rz

itter

Werk aa n de win kel in d e hoogw a

terwerf

Toin e

Gre

sel w

ordt

geïn

terv

iew

d.

in Horst.

De coupu re in Baarl o houdt sta nd.

8



9

Dijkwachtcoördinatoren Wiek Cremers (Steyl) en Huub Rambags (Wanssum):

‘Meer dijkwachten nodig’

Ruud van Heel, communicatieadviseur Waterschap Roer en Overmaas "Dat de hoogwatergolf zo lang duurde, betekende voor mijn gevoel dat de belangstelling van de media veel groter was dan bij vorige calamiteiten. SBS6, de NOS, RTL4, ze wisten ons allemaal te vinden. Maar ook L1, TV Limburg, lokale omroepen en niet te vergeten de schrijvende pers. Bijzonder was een uitzending van nationale schooltelevisie. Met twee leerlingen ben ik gaan kijken naar het hoogwater in Itteren. Dat is uitgezonden op alle scholen in Nederland. Als afdeling communicatie hebben we ook veel contact gehad met andere waterpartners in de provincie, met name Rijkswaterstaat en Waterschap Peel en Maasvallei. Op basis van prognoses van Rijkswaterstaat nemen wij maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Welke maatregelen dat zijn maken we bekend via de pers. Ook hebben we samen met Peel en Maasvallei een advertentie geplaatst in de Limburgse kranten, waarin we iedereen bedanken voor de samenwerking. Daar hebben we positieve reacties op gekregen."

10


Ook de vrijwillige dijkwachten in Noord-Limburg draaiden in januari overuren. Waterwerk sprak met twee coördinatoren: Wiek Cremers uit Steyl en Huub Rambags uit Wanssum. “De organisatie staat als een huis.” STEYL/WANSSUM - Wiek Cremers (59) kent de Maas als geen ander. Samen met zijn twee broers bezit hij de visrechten van de Aalsbeek tot aan de Zuiderbrug bij Venlo. “De Maas kumpt”, zeggen we hier. “Niet iedereen was er helemaal van overtuigd, ik wel. De ondergrond bevroren, sneeuw, daarna dooi en regen. Een gevaarlijke combinatie.” Sinds 2005 is Wiek coördinator van de dijkwachten in het Maasdorp. In die hoedanigheid beleefde de gewezen onderwijzer zijn eerste hoogwater na de watertest van november 2010. Twaalf dijkwachten inspecteerden dagelijks enkele keren per dag de demontabele kades en dijken. De coördinator reed dagelijks de

Maasroute op zijn brommertje. “De helft van de ploeg werkt overdag. Die zetten we in tijdens het weekend. De andere helft door de week. Bij echt hoog water zullen dat er te weinig zijn. Dat moeten we ook ’s nachts gaan lopen. Vandaar dat het clubje wordt uitgebreid.” Het hoogwater van januari 2003 herinnert Wiek zich als toeschouwer. Toen brak bij de Maashoek de dijk door. Dezelfde maand nog was de boel gerepareerd. Toch waren de mensen nog ongerust toen het hoogste punt zich aandiende. “Er was sprake van kwelwater en er kwam water uit de muur. De hele nacht zijn we met de hele buurt alert gebleven. Buurtbewoners hebben nog gepost.”

Het was het meest spannende moment. Voor de rest bestonden de werkzaamheden uit inspecteren en rapporteren. Wiek somt een en ander op. De demontabele wand bij het veer functioneerde uitstekend. Galloway-koeien werden zekerheidshalve door medewerkers van het Limburgs Landschap uit de weien gehaald. Voor de rest viel het wel reuze mee. Het hoogwater bereikte niet de kademuur ter hoogte van de Roze Zusters en de demontabele wand bij het Maasveldplan 1 hoefde niet te worden opgebouwd. De meeste waterpompen bleven werkloos. Wiek: “In november was de communicatie niet goed, nu meer dan uitstekend. Het laatste nieuws kregen alle dijkwachten meteen te horen, zodat we mensen met vragen ook meteen antwoord konden geven. Het was perfect geregeld.” De dijkwachtclub van collega Huub Rambags in Wanssum bestaat uit vijftien man. Ook dat zijn er eigenlijk te weinig om de twee kadevakken in de gaten te houden,

vertelt de coördinator. Hij pleit voor een verdubbeling van het aantal kadewachten in Wanssum. “Als het water echt hoog komt, dan zullen we de klok rond inspecties moeten uitvoeren. De huidige groep telt zeven vutters. De andere zeven hebben net als ik een baan. Die mensen kan ik niet of moeilijk overdag inzetten. Boven waren er twee ziek. Dus moest ik vaak terugvallen op dezelfde personen. Gelukkig stelt mijn werkgever (Geelen Beton, red.) zich altijd coulant op bij hoogwater. Ik mag dan mijn uren besteden aan mijn hobby, hahaha.” Huub is sinds de aanleg van de kades zo’n tien jaar geleden coördinator. Hij weet ook nog goed wat het is om zelf de zaak thuis droog te houden. Hij roept de overstromingen van 1993 en 1995 in herinnering. “In 1993 waren we echt verrast. In 1995 kon Wanssum het dankzij nooddijken droog houden.”

Dit keer bleef de overlast helemaal beperkt. Afgezien van een beetje erosie op sommige plekken was er geen vuiltje aan de lucht. De communicatie was goed, zegt hij. “Het gebruik van portofoons bij de twee dijkvakken vond ik echt een verrijking. Je moet zo’n portofoon wel goed gebruiken. Dus eerst het knopje indrukken en dan pas praten. Een kleine cursus voor alle dijkwachten zou geen kwaad kunnen.” Huub juicht de professionalisering bij het Waterschap Peel en Maasvallei toe. “Je ziet dat er inmiddels binnen de organisatie veel ervaring is. Vroeger werd voor de hele provincie alarm geslagen als er bij Itteren een golfje aankwam. Nu schalen we pas op navenant prognoses worden bijgesteld. Het gaat allemaal veel georganiseerder en met veel minder stress.”


11

Collega’s aan het woord De klus is geklaard. We vragen collega’s hoe zij het hoogwater hebben ervaren. Bert Smeets, Coördinator hoogwaterloods

12

Rosita Litjens, personeelsconsulent

Claudia Sikes-Hendrickx, coordinator communicatie

‘Iedereen is weer bij de les’

‘Plezierige hectiek, daar hou ik van’

‘Media waren heel positief’

“De hoogwatergolf was dit keer anders dan anders. De golf kwam sneller en hield veel langer aan. Rijkswaterstaat meldde die donderdag een waterafvoer van 1250 tot 1500 kubieke meter per seconde voor het weekend. Dan gaan we maandag rustig

“Sinds tien jaar maak ik deel uit van de hoogwaterorganisatie. In 2003 waren er voor de laatste keer werkzaamheden geweest. Het leek me leuk om het echte waterschapswerk weer eens mee te maken. Voor de grap zeiden medewerkers; ‘laat

“Staatssecretaris Joop Atsma kwam naar Steyl. De zolder van het café waar we koffie dronken en overlegden bood een mooi uitzicht over de Maas. Enkele dagen later was Toine Gresel te gast in het programma Dit Is De Dag van de EO. Vanuit de studio

opbouwen, dachten we. Dat weekend schoten de prognoses echter omhoog. Voor de eerste keer hebben we centraal gewerkt vanuit de hoogwaterschapswerf in Horst. Dat betekende iedere morgen en namiddag een overleg om de stand van zaken door te nemen. Het verschil met het verleden is dat er voorheen vijf rayons waren en nog twee. Alles wordt centraal besproken en dat bevalt goed. Twee man waren altijd in de loods om de vrachtauto’s te laden. Buiten waren een man of vijftig continu aan het werk. Het is goed dat de hoogwatergolf geweest is, nu is weer iedereen bij de les. De politiek is wakker geschud, de dijkbewaking is weer actief geweest en de burger begrijpt weer waar de jaarlijkse aanslag voor bedoeld is.”

haar niet over de dijken lopen, want ze is zwanger’. Wat ik wel deed bij het actiecentrum? Het aannemen van de aan- en afmeldingen en het doorgeven van de meldingen aan de actieleider. Een plezierige hectiek, zo zou ik de sfeer willen omschrijven. Daar hou ik wel van. Sinds 2000 werk ik bij het waterschap. In die jaren is de hoogwaterorganisatie geprofessionaliseerd. Wat niet is veranderd, is de betrokkenheid van de mensen.”

van L1 in Venlo werd een verbinding gemaakt met Hilversum. Dagelijks bracht team communicatie twee persberichten naar buiten. Alleen jammer dat het internetsysteem langzaam is en daardoor een bericht pas een uur later online te lezen is. We wilden niet achter de media aan hobbelen. Daarom hebben we een aparte weblog gemaakt, met actueel nieuws en veel foto’s. De pers was heel positief over de aanpak van het hoogwater. Ik dacht; ze gaan beslist schrijven over de toetsing van de waterkeringen, maar dat gebeurde niet. Ook over de inspectievlucht van de F16 over het gebied had ik veel vragen verwacht. Die bleven uit. Maar het persbericht was nog geen tien minuten de deur uit of het stond al op de website van een tiental kranten.”


2

Gert Middel, senior medewerker advies

‘Ik had spektakel verwacht’

Een dijk van een collega Johan Stultiens, medewerker buitendienst

‘Iedereen stond klaar voor elkaar’

“Hoogwater blijft altijd spannend, je raakt er nooit aan gewend. In feite zijn we het hele jaar ermee bezig. Ik noem het onderhoud aan de pompen, de terugslagkleppen en de coupures. Het materiaal moet in orde zijn wanneer de hoogwatergolf komt. En dat dat nu zelfs twee keer, met de piek in januari. Die eerste week was het flink doorwerken. Negentig uren heb ik toen gedraaid. De kinderen,

“Bij het vorige hoogwater in 2003 werkte ik als muskusratvanger. Dan ben je een einzelgänger, terwijl ik nu met een hele ploeg werkte. Dat laatste beviel me beter, moet ik zeggen. De saamhorigheid is me het meeste bijgebleven. Iedereen stond klaar voor elkaar, er was geen gezeur. Het werk bestond uit het bouwen van de coupures, het installeren van de waterpompen en controleren of alles goed functioneerde. Dat betekende ook ’s nachts werken. Hoeveel

“Als medewerker advies speel je normaal gesproken geen rol bij het hoogwater. Er kwam echter een email met de mededeling dat de buitendienst overbelast begon te raken en daarbij het verzoek of er collega’s wilden bijspringen in de avonduren en tijdens het weekeinde. Dat leek me een mooi avontuur, zo van vier uur ’s middags tot middernacht. Dus ik naar de Watermolen in Arcen. Het kwam neer op de dijk en de pompen af en toe inspecteren en een melding

‘Wanneer eet papa weer mee?’

maken van eventuele calamiteiten. Storingen bleven uit en de dijken functioneerden prima, dus zat ik vooral binnen in de keet. In het dorp ben ik een tijdschrift gaan halen om een beetje de tijd te verdrijven. Eerlijk gezegd had ik wat meer spektakel verwacht. De volgende keer kunnen ze mij opnieuw vragen, maar dan graag voor het opbouwen van de wanden langs de Maas.”

eentje van 6 en eentje van 4,5 jaar, vroegen op een gegeven moment; ‘Wanneer eet papa weer mee?’ De hoogwatergolf vergde veel van het personeel. Toch hebben we de klus weer met zijn allen geklaard. Er is nu een discussie gaande over de overuren. Uitbetalen of vrije dagen opnemen? We zien wel. In ieder geval ben ik met het avondeten weer gewoon lekker thuis.”

Ton Steegh, medewerker buitendienst

overuren ik heb gedraaid? Ik schat een stuk of twintig in anderhalve week tijd. Ik heb weinig gezien of gelezen in de media over het hoogwater, want het was ofwel aan het werk ofwel slapen. Maar als ik zie hoe alles is verlopen, dan ben ik gruets op wat we met een man of dertig van de buitendienst neergezet hebben.”


13

Vlaai voor iedereen Niet iedereen was direct betrokken bij de aanpak van het hoogwater. Riny Kater moest alle telefoontjes beantwoorden, Bart van Rijn zorgde voor het eten en Mirjam Dahlmans bestelde de bakker. “Ik stond aan de zijlijn, had geen actieve rol tijdens het hoogwater. Wel zat ik op het puntje van de stoel om die rol wel naar me toe te trekken. Ik wilde toch een bijdrage leveren.” De hoogwaterspecialisten zullen ongetwijfeld secretaresse Mirjam Dahlmans voorbij hebben zien komen met vlaaischotels. En ook de vlaai geproefd hebben. Het was haar dankwoord op de tomeloze inzet van haar collega’s twee weken lang. “Ik heb vlaaien besteld en die rondgebracht. Voor iedereen, ook voor de collega’s in de hoogwaterloods in Horst. Zie het als een kleine attentie. Zo van; ‘de directe vergeet jullie niet. We willen goed voor jullie zorgen’. Iedereen heeft twee weken lang keihard gewerkt.” In familie- en kennissenkring was Mirjam het aanspreekpunt voor het laatste nieuws over de hoogwatergolf. “Druk, maar alles

onder controle zei ik dan. Jullie hoeven je geen zorgen te maken. Dat was ook zo. Er is geen moment sprake geweest van paniek. Het actiecentrum had de situatie in de hand.” Ook telefoniste Riny Kater kreeg vragen van het thuisfront. “Wat ik wist, zei ik ook. Voor het overige zei ik dat ze maar op de website moesten kijken.” Riny zat dan wel niet in de calamiteitenorganisatie, maar druk had ze het er wel mee. Bij haar kwamen alle telefoontjes binnen. Veel pers, herinnert ze zich, uit het hele land. “Het was hectisch gezellig, laat ik het zo zeggen.” Hectische weken waren het ook voor facilitair medewerker Bart van Rijn. Aan hem de taak om voor het eten te zorgen voor iedereen van het hoogwatercalamiteitenteam. Toen de golf langer aanhield dan verwacht werd de roep om gezond en meer gevarieerd eten groter. Bart: “Je kunt het personeel niet iedere dag

Henk van Alderwegen, voormalig voorzitter

‘Het kriebelde even in november’ “Er is gewerkt zoals we dat mochten verwachten. Adequaat, op tijd, risico’s mijdend. Heel functioneel, en doelgericht. Natuurlijk, dat wordt van je verwacht, maar je mag er als organisatie ook best trots op zijn. In november begon het even bij me te kriebelen. Hoogwater, en dat vlak na mijn afscheid. In mijn tijd als voorzitter was er geen echte calamiteit geweest. In januari beleefde ik de hoogwatergolf meer als burger. Het ging goed, dat zag ik op televisie en ik las het in de kranten. Het maakt niet uit of ik er wel of niet bij ben. Het bewijs is geleverd dat het waterschap best zonder mij kan.”

14


chinees of friet voorschotelen. De roep van het management was dan ook terecht. Aan mij de taak om de vette hap te vervangen door een gevarieerde, verantwoorde dagelijkse maaltijd.” De keuze voor de magnetronmaaltijd leverde wisselende kritieken op. De een vond het heerlijk, de ander juist niet. Reden voor Bart om te kiezen voor twee cateraars. De firma Albron zorgde voor de dagelijkse lunch, een externe firma voor de warme maaltijd in buffetvorm. “De bal gehakt viel niet bij iedereen in de smaak, maar gelukkig waren er medewerkers die het wel lekker vonden. Het is lastig om het iedereen naar de zin te maken. De kritiek verstomde en maakte plaats voor alleen maar complimenten.” Inmiddels was er vanuit de buitendienst de vraag gekomen om voor de avonden en nachten eten te regelen. De eerder genoemde magnetronmaaltijden werden in de loods in Horst als zeer smakelijk ervaren. Bart: “Er waren zelfs medewerkers die hun route aanpasten om ‘nog even een maaltijd te scoren op de loods’. Mijn ervaring is dat het heel lastig is om het iedereen naar de zin te maken.”

Wat eraan vooraf ging Bijna zouden we het voorproefje van het Maashoogwater in januari vergeten. Twee maanden eerder, op zaterdag 13 november, begon het hard te regenen. In twee dagen tijd viel liefst tachtig tot negentig millimeter regen. De Kwistbeek trad buiten zijn oevers en zorgde voor de nodige overlast. Pompen werden in werking gezet en er vonden extra controles plaats. De afdeling communicatie voorzag omroepen en kranten van informatie. Ook de Maas steeg snel en daarom moest hetzelfde weekend het bestrijdingsplan Maashoogwater in werking worden gesteld. Zijbeken dichtzetten, coupures opbouwen en pompen aanzetten en bewaken; het bleek een goede generale te zijn voor januari 2011. En ook die klus hebben we met zijn allen geklaard!


15

waterwerk Alarm om de Maas Samen de klus geklaard! Krantenkoppen Dijkwachten aan het woord Alarm om de Maas

Recommend Documents