3
Nieuwsbulletin voor de elektrotechnische installatiebranche Opladen voor het nieuwe jaar! Ook u zult blij zijn met de adempauze die de kerstperiode ons biedt, even op adem komen en vooral weer opladen voor volgend jaar. 2013 zal zeker nog een uitdagend jaar worden aangezien de bouwvolumes nog altijd op een laag niveau liggen. Positief is echter dat de elektrotechnische installaties in een gebouw een steeds belangrijker rol gaan spelen en daar kunnen we ons voordeel mee doen.
2012
Gouvernement – licht aan de Limburgse Maas Op de uiterwaarden van de rivier de Maas werd in de tachtiger jaren een heel bijzonder overheidsgebouw gerealiseerd: Gouvernement. Na de feestelijke opening door Koningin Beatrix in april 1986 nam het gebouw zijn functie in als Provinciehuis en ging het in 1992 de Europese geschiedenisboeken in als locatie voor de ondertekening van “Het Verdrag van Maastricht”. Het complex bestaat uit 23 afzonderlijke gebouwen, die op bijzondere wijze met elkaar in verband zijn gebracht, en bepaalt al jarenlang grotendeels de skyline van Maastricht.
Het fysieke opladen van elektrische auto’s kan de elektrotechnische installatie laten groeien vandaar dat MENNEKES hier het meest complete programma voor heeft opgezet voor de markt van de installateur. Omdat dit een nieuw onderwerp is met zijn specifieke normen en eigenschappen zullen wij direct vanaf begin 2013 op zeer veel locaties in het land scholingen organiseren ondersteund met de MENNEKES emobility truck. Bezoek ons en stap NU in deze interessante markt. Wij wensen u fijne feestdagen en een gezond 2013. Hans Arentsen Directeur Hateha Het Gouvernement bepaalt de skyline van Maastricht.
Passend in de geschiedenis De monumentale torens, met de in alle richtingen afhangende daken, staan in nauwe architectonische betrekking met de rest van de oudste stad van Nederland. Het bouwwerk werd gerealiseerd in stadsdeel Randwijk, dat
naar een oud bastion van de vesting Maastricht uit de 18e eeuw genoemd werd. Zowel de rol die de rivier speelt in het ontwerp als ook de historische betekenis van de locatie getuigen van respect voor de belangrijke functie van het bouwwerk. Lees verder op pagina 2
Gecompliceerd concept aanlichting Om de attentiewaarde te verhogen en het belang te onderstrepen werd eerst in 2005 een duurzaam lichtconcept opgesteld dat vervolgens in 2008 hernieuwd werd. De firma Ziut B.V. en Lichtadviesburo Studio DL maakten hiervoor een aantal lichtconcepten. De diverse concepten gingen uit van eenvoudige oplossingen met mastarmaturen naar luxere concepten met leds, tot multimedia-ensceneringen. Door de complexiteit van het project werden alle concepten in een 3D artist impressie bekeken en voor afstemming met opdrachtgever Provincie Limburg gebruikt. In alle varianten werden producten van meerdere fabrikanten gebruikt die het beste resultaat dienden te geven in zowel lichtwerking en techniek als ook in prijs/prestatie verhouding. Dit leidde naar het definitieve lichtconcept dat in 2011 gerealiseerd werd.
Meyer voor Statenzaal In totaal werden meer dan 600 lichtpunten gerealiseerd, waarvan bijna zeventig met Meyer-armaturen. Met Meyer grondinbouwspots en de Nightline BC wordt het gebouw “de Statenzaal” aangelicht. Deze armaturen werden gemonteerd door Cofely, onderdeel van GDF SUEZ. Verschillende varianten Voor diverse verlichtingssituaties werden verschillende varianten ronde grondinbouwspots gebruikt, die in Wattage variëren van 20W tot 70W. Al deze grondspots hebben een beschermingsgraad van IP 67, de slagvastheid voldoet aan de norm IK10 en zijn in zwart uitgevoerd. Door het veiligheidsglas, bestand tegen temperatuurwisselingen en hoge drukbelasting, konden deze armaturen ook in de paden aangebracht worden. Antislipglas geeft hier een wat meer diffuus licht,
Foto: Jeroen Franssen De ronde Statenzaal (links), als één van de 23 afzonderlijke gebouwen, wordt uitgelicht met Meyer grondinbouwspots.
maar voorkomt eveneens dat voetgangers uitglijden bij vochtige weersomstandigheden. Om verblinding door de lichtbundels te voorkomen is gebruik gemaakt van antiverblindingslamellen die uitvallend licht zijdelings afschermen. De Nightline BC, een armatuur voor plafondmontage, zorgt voor een mooie uitlichting van de ingang.
Foto: Jeroen Franssen Voor de Statenzaal (links) werden bijna zeventig Meyer grondinbouwspots gebruikt die in Wattage variëren van 20W tot 70W.
2
Perfectie Het ‘finetunen’ van de afstelling van de armaturen en accessoires zoals lamellen, rillenglazen en reflectoren voor het hele project heeft drie avonden in beslag genomen. Dit proces moest met tussenpozen van een week meermaals herhaald worden om de verlichting te perfectioneren. Voor dit project is er goed nagedacht over energiebesparing en lichthinder. Om deze reden
Vraag meer informatie aan over Meyer via de antwoordkaart
wordt de verlichting van 24.00 uur tot 06.00 uur uitgeschakeld. Stadssilhouet weer compleet Direct tijdens de eerste proef bij de ingebruikname van de installatie werden de inwoners en passanten getroffen door de werking van de installatie: het grote zwarte gat in het stadssilhouet van Maastricht werd eindelijk gesloten. Waarschijnlijk is dit één van de grootste verlichtingsprojecten die in de laatste jaren in Europa gerealiseerd werd, met respect voor de architectuur, het milieu en de waarde van de plek voor Maastricht.
Colofon
De vakman
De locatie van de Sint Maartenskliniek in Ubbergen (bij Nijmegen) is het afgelopen decennium gegroeid. Zodanig dat nieuwbouw noodzakelijk was om het ontstane ruimtegebrek op te vangen. Daarom wordt momenteel gebouwd aan een uitbreiding van het ziekenhuis. Alewijnse is in dit project verantwoordelijk voor het elektrotechnische deel en heeft hiervoor vijf onderverdelers laten bouwen. De Sint Maartenskliniek, met locaties in Nijmegen en Woerden, is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. Patiënten kunnen bij het ziekenhuis terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie en reumatologie. De vestiging in Nijmegen heeft daarnaast een revalidatiecentrum voor revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel.
In één onderverdeler zijn 24 Doepke Twin aardlekschakelaars geplaatst.
Veiligheid gegarandeerd De Sint Maartenskliniek wil ieder half jaar de aardlekschakelaars testen. De NEN 3140 schrijft voor dat de aardlekschakelaars minimaal eenmaal per jaar getest moeten worden. Normaal gesproken betekent testen een stroomonderbreking, wat voor de kliniek geen optie is. Belangrijk is dat de elektrotechnische Bij het testen neemt de tweede installatie veilig is, maar aardlekschakelaar de functie van ook dat continuïteit gegade eerste over, waardoor contirandeerd is. Hiervoor werd nuïteit gewaarborgd is.
een oplossing gevonden in de Doepke Twin aardlekschakelaars, de vierpolige uitvoeringen voor 40A en 63A. Testen zonder stroomonderbreking Omdat het niet mogelijk is om twee aardlekschakelaars parallel te plaatsen heeft Doepke de Twin aardlekschakelaar ontwikkeld. Hierbij neemt de tweede aardlekschakelaar de functie over van de schakelaar die getest wordt. Dit maakt het mogelijk om op ieder gewenst tijdstip te testen zonder dat de stroom onderbroken wordt. Vernieuwend Het bouwproject van de Sint Maartenskliniek is vernieuwend, omdat dit het eerste project is waarbij een groot aantal, ruim honderd in totaal, Doepke Twin aardlekschakelaars ingezet wordt.
Kennisbank NEN 3140 helpt u aan de wettelijke veiligheidseisen te voldoen, installaties en arbeidsmiddelen te inspecteren, voorschriften te implementeren en u te
Januari t/m maart 2013 Scholingen KNX Infocentrum, Hazerswoude-Rd 13 maart 2013 Scholing MENNEKES elektromobiliteit (1 dag) Infocentrum, Hazerswoude-Rd
16 t/m 18 april 2013 Maintenance Next, Ahoy, Rotterdam
Normtekst NEN 3140 toegankelijker Kennisbank bevat veel praktische informatie en tools.
Januari t/m december 2013 emobility tour MENNEKES emobility truck, geheel Nederland
15 t/m 17 maart 2013 Eigen Huis (Ver)Bouwen en Inrichten Jaarbeurs, Utrecht
Signaal
Dankzij een vernieuwende samenwerkingsvorm tussen Sdu en NEN in de vorm van Kennisbank NEN 3140 + NORM is de normtekst NEN 3140 veel toegankelijker geworden. Het doel hiervan is om het werkproces van de elektrotechnische installatiebranche veiliger en efficiënter te maken. De
Konnekties is het nieuwsbulletin van Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. te Hazerswoude Rijndijk. Konnekties verschijnt 4 x per jaar. Redactie-adres: Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude-Rd Telefoon: 071 - 341 90 09 Fax: 071 - 341 35 59 E-mail:
[email protected]
AGENDA
Sint Maartenskliniek blijft in beweging
www.hateha.nl
nummer 3, 17 e jaargang, december 2012
ondersteunen bij uw technische administraties. Daarnaast is uiteraard de NEN 3140 2011 editie volledig beschikbaar. De tekst zelf is niet veranderd.
Kijkt u voor informatie over beurzen, de MENNEKES emobility tour en trainingsdata ook regelmatig op onze website, onze Facebookpagina of Twitter.
Meer informatie is te vinden op www.nen.nl/kennisbanknen3140.
Vraag meer informatie aan over Doepke via de antwoordkaart
3
MENNEKES emobility: Stap NU in! Als pionier op het gebied van emobility heeft MENNEKES de norm voor het laden van elektrische auto’s ontwikkeld en geschreven. Deze norm(en) zijn inmiddels wereldwijd overgenomen als toegestane oplossing. Vooruitlopend hierop heeft MENNEKES allereerst de benodigde componenten zoals EVcontactdozen, communicatie- en vergrendelmodules alsmede complete aansluitkabels ontwikkeld en geleverd aan de OEM klanten die openbare laadzuilen bouwen. Nu introduceert MENNEKES het meest complete programma laadstations voor iedere toepassing in het semi-openbare en particuliere bereik. Markt voor de installateur Momenteel is circa 80% van de in Nederland geplaatste oplossingen openbaar en slechts 20% semi-openbaar of privé. De verwachting is dat dit de komende jaren zal veranderen in precies de omgekeerde verhouding. Hierop inspelend levert MENNEKES vanaf het eerste kwartaal 2013 het meest complete programma laadstations voor de niet openbare omgeving via de elektrotechnische groothandel aan de installateur. Laadstations voor particuliere en (semi-) openbare toepassing Voor de particuliere omgeving, zoals garages, carports en parkeerplaatsen bij woningen of appartementen heeft MENNEKES twee series
MENNEKES biedt het meest complete programma laadstations voor iedere toepassing.
4
De MENNEKES laadstations zijn aansluitklaar voorbedraad en zijn direct na aansluiting op het lokale net bedrijfsklaar.
Voor meer informatie over MENNEKES laadstati
laadstations ontwikkeld: de Home Charger Comfort en AMAXX® laadstations. Beide series zijn in vier verschillende uitvoeringen leverbaar. De verschillen tussen de Home Charger Comfort en het AMAXX® laadstation zitten vooral in de behuizing en het laadvermogen. In semi-openbare omgeving worden laadstations geplaatst bij parkeerplaatsen of –garages van kantoorgebouwen, horecagelegenheden of winkelcentra. Voor deze toepassingen zijn verschillende laadstations beschikbaar, waaronder laadzuilen en wandstations. Ook hierin kennen we verschillende uitvoeringen in vermogen oplopend van 16A 1-fase (3,7kW) tot 32A 3-fasen (22kW) per contactdoos en met of zonder vorm van autorisatie middels een sleutelschakelaar of extern te bedienen relais. Programma voor meerdere zuilen en autorisatie Indien op een locatie, bijvoorbeeld een kantoorpand, meerdere laadstations gewenst zijn, ontstaat al snel de behoefte aan een mogelijkheid om de gebruikers te autoriseren en hun verbruik te kunnen registreren. Bovendien is het bij een laadinfrastructuur van meerdere zuilen noodzakelijk om lastmanagement in de installatie te gaan voeren om conflicten met het totaal beschikbaar vermogen te voorkomen. Deze laadstations van MENNEKES zijn namelijk geschikt om per contactdoos 32A (22kW) aan te bieden. Voor het beheren en bewaken van een complete laadinfrastructuur is er de systeemunit. Afhankelijk van de laadstations kan men hiermee autoriseren middels SMS of een bestaand RFID systeem en de verdeling van het beschikbare vermogen kan worden geregeld.
MENNEKES biedt een breed programma aan laadstations. Dit is een nieuwe markt en vereist daarom nieuwe en specifieke kennis. Om onze kennis te delen gaan we in samenwerking met de groothandel vanaf januari 2013 twee uur durende basisscholingen organiseren, ondersteund door de MENNEKES emobility truck. Een algemene presentatie vindt plaats bij de groothandel, waarna aansluitend in de speciaal als showroom ingerichte emobility truck een demonstratie wordt gegeven van de mogelijkheden die MENNEKES biedt.
Stap NU in de emobility truck!
Meer kennis Na de basisscholing kunt u ervoor kiezen om uw kennis te verdiepen mid-
dels een uitgebreidere scholing in ons Infocentrum. Gedurende een dag ontvangt u theoretische en praktische kennis over de algemene normen, de MENNEKES laadsystemen en de daarbij behorende installatie en bediening. De eerste scholing staat gepland op woensdag 13 maart a.s. Naast algemene informatie vindt u een overzicht van scholingen, documentatie en de meest gestelde vragen via www.hateha.nl/elektromobiliteit. Stap NU samen met ons in deze interessante markt!
Unica klaar voor elektrisch rijden Op 7 november jongstleden hield Unica in Bodegraven een seminar over elektrische mobiliteit. Dit was direct de vuurdoop voor onze emobility truck, die haar eerste stop buiten de deur maakte. Na afloop van het seminar werden de recent geplaatste oplaadstations, waar-
ions kunt u contact opnemen met onze verkoop
onder de MENNEKES laadzuil Basic 11, op het terrein van Unica onthuld door burgemeester Ch. van der Kamp. Wilt u de MENNEKES emobility truck ook inzetten voor uw evenement? Neemt u dan contact met ons op.
Foto: Roland Boertjes
De heer Van der Kamp start het laadproces door het omdraaien van de sleutel van de MENNEKES Basic 11 laadzuil.
5
In de praktijk…
Deurcommunicatie, praktisch en passend Toen de trotse eigenaars van een villa in Leiderdorp hun huidige huis lieten bouwen, wilden ze hierin een deurcommunicatiesysteem. Na een bezoek aan onze showroom in Hazerswoude-Rijndijk viel de keuze op JUNG Deurcommunicatie. Installateur EMK uit Voorschoten nam de installatie op zich. Video buiten- en binnenstations Als buitenstation is gekozen voor de inbouw-variant in Edelstaal, zodat deze mooi geïntegreerd is in de muur. Binnen zijn drie video binnenstations, uitgevoerd in Edelstaal, geïnstalleerd.
Passend bij de moderne inrichting Bij binnenkomst in de hal, valt gelijk het binnenstation op. De strakke moderne uitvoering past perfect in de moderne inrichting van het huis. Boven bevinden zich nog twee binnenstations. Op deze manier kan er vanaf iedere verdieping gezien worden wie er voor de deur staat. Verder wordt het ook voor interne communicatie ingezet.
Intuïtieve bediening De eigenaars willen graag alle mogelijkheden, die JUNG Deurcommunicatie biedt, benutten. Van de installateur krijgen zij, nadat alles geprogrammeerd is, een uitleg over de mogelijkheden. Middels het gemakkelijk te bedienen touchscreen is het mogelijk om door het menu te scrollen. Hierbij is het niet alleen mogelijk om op het binnenstation het beeld in te zoomen, maar ook het beeld van de camera iets te
Het ingebouwde buitenstation is vandaalbestendig en bestand tegen weersinvloeden.
6
Het binnenstation werkt intuïtief middels een menu waar gemakkelijk doorheen gescrolld wordt.
Vraag meer informatie aan over JUNG Deurcommunicatie via de antwoordkaart
Naast de 3-fase uitvoering ATL16A introduceert Hateha nu ook de autothuislader voor 1-fase (16A – 230V – 3,7 kW). Deze voordelige uitvoering (ATL16A1F) is net als de 3-fase uitvoering een aansluitklaar laadstation welke speciaal ontworpen is voor de huidige elektrische auto's.
De ATL16A1F in amaplast behuizing, waarbij de beveiliging achter een scharnierbaar transparant venster zit.
Meyer Arclight - voor accentuering van raamkozijnen Met de Arclight brengt Meyer een nieuw armatuur dat, door het in het midden van de vensterbank te plaatsen, het complete raamkozijn accentueert. verplaatsen om goed te zien wie er voor de deur staat. Verder kunnen via het menu instellingen als geluidsterkte, beltoon, helderheid en kleur ingesteld worden. Wilt u samen met uw klant ook de uitgebreide mogelijkheden van JUNG Deurcommunicatie zien, neemt u dan contact op met één van onze vertegenwoordigers.
De Arclight met blauwe leds accentueert het complete raamkozijn.
Vraag meer informatie aan over deze nieuwsflitsen via de antwoordkaart
Nieuwsflitsen
Efficiënt en energiezuinig met led Een hoog efficiënt optisch systeem verdeelt het licht van twee energiezuinige 3 Watt leds in een gelijkmatige lichtboog over het kozijn, waarbij de maximale afmeting van het kozijn 2 meter breed en 3 meter hoog mag zijn. Door de beschermingsgraad IP 65 kunnen de armaturen zowel binnen als buiten op de vensterbank geplaatst worden. De armaturen zijn leverbaar met warm witte, neutraal witte en blauwe leds. Middels een instelbare contourblender kan de lichtbundel aangepast worden, zodat de Arclight ook op smallere kozijnen toegepast kan worden.
Nieuwsflitsen
Voorzien van… De ATL16A1F heeft de MENNEKES laadcontactdoos Type 2 voor laden volgens Modus 3. Dit zorgt voor optimaal en veilig laden. Deze thuislader is voorzien van een aardlekautomaat (16A, 1p+N, 0,03A, C-kar., Type A), relais, communicatiemodule Modus 3, voeding en een drukschakelaar voor het starten en stoppen van het laden. De kunststof behuizing heeft een beschermingsgraad van IP 44.
Inzetbaarheid Deze voordelige uitvoering biedt mogelijkheden voor het laden van elektrische auto's volgens Modus 3 in een afgeschermde omgeving zoals in garages bij woningen, bij garagebedrijven en op bedrijfsparkeerplaatsen.
ieuwsflitsen N
Hateha Autothuislader 1-fase
7
Alle documentatie is ook aan te vragen of te downloaden via www.hateha.nl Nieuwe prijslijst van JUNG die geldig is per 1-1-2013.
In deze rubriek vindt u vragen vanuit de markt, met de antwoorden, die u ook terugvindt op onze website, onder de kop i-help.
Een uitvouwbaar leaflet met alle toepassingsgebieden en het complete overzicht aan MENNEKES producten voor elektromobiliteit.
De Superlight serie bestaat 25 jaar en daarmee is de vijfde generatie uit deze serie geïntroduceerd: de Superlight Compact Nano. Speciaal voor deze mijlpaal is deze brochure gemaakt.
Deze vernieuwde brochure legt de nadruk op de toepassing van het JUNG Funkmanagement systeem. Ook staat er een overzicht van de verschillende componenten in. Dit geeft een perfecte combinatie voor uw particuliere relaties.
Antwoord: Door een recente aanpassing is de JUNG dimmer 225 NVDE tegenwoordig ook geschikt voor het dimmen van de dimbare 230 V Retrofit ledlampen en voor dimbare 230 V spaarlampen. Deze dimmer heeft rechtsboven een potentiometer waarmee de minimale helderheid van de lichtbron kan worden ingesteld. Dit betekent dat de potentiometer kan worden bijgedraaid als 225 NVDE met rechtsboven de potentiometer voor het instellen de lamp in gedimde toevan de minimale helderheid. stand knippert. Hierdoor kunnen de dimbare led- en spaarlampen binnen het bereik van 20 – 80% goed gedimd worden. Hiermee wordt het flikkeren of voortijdig uitvallen van de lamp voorkomen en heeft uw klant weer een comfortabele bediening en zuinige, doch sfeervolle, verlichting. De dimmer is geschikt voor Retrofit ledlampen van 7 – 100 Watt en spaarlampen van 20 – 100 Watt. Nieuwe lamp? Wij willen u er wel graag op wijzen dat het dimgedrag per situatie, denk hierbij aan aantal lichtbronnen, kabellengtes e.d., kan afwijken. Daarbij kan het dimgedrag ook bij het wisselen naar een ander type lamp weer anders uitpakken. Het is raadzaam om dit ook aan uw klanten te vertellen.
Bezoekt u ook eens onze website
8
www.hateha.nl
K o n n e k t i e s i s g e d r u k t o p m i l i e u v r i e n d e l i j k P A PIE r
Infoflitsen
Vraag: Welke dimmer kan ik toepassen voor het dimmen van dimbare spaar- en ledlampen en hoe voorkom ik dat de lampen gaan flikkeren?