Communicatieplan Schone Maas Limburg Aanpak zwerfafval Maas en Limburgse Beken

Communicatieplan Schone Maas Limburg

Aanpak zwerfafval Maas en Limburgse Beken

Foto: G.Tweehuijsen, Mosa Pura

Inleiding communicatieplan Het project Schone Maas Limburg werkt aan schonere Maasoevers en Limburgse beken. Het doel is om in een efficiënte samenwerking met belanghebbende partijen het zwerfvuil in en om de Maas (en de beken in het achterland) te verminderen. Dit moet resulteren in een meer gecoördineerde organisatie van opruimacties zodat er (steeds) meer kilometers oever worden opgeruimd. Het communicatieplan Schone Maas Limburg geeft inzicht in welke communicatie-uitingen voor welke doelen en doelgroepen worden ingezet. Het plan vertelt wie wat, wanneer en met welke communicatie-uiting doet. Het communicatieplan draagt bij aan een efficiënte werkwijze, eenduidige berichtgeving en een heldere taakverdeling tussen de betrokken partijen. Voor een goed beeld van het project ‘Schone Maas Limburg’ volgt hieronder een samenvatting, daarna volgt een uitwerking van het communicatieplan. Voor communicatie-uitingen de volgende belangrijke richtlijnen: • Titel: Schone Maas Limburg • Subtitel: Aanpak zwerfafval Maas en Limburgse beken • Voor persberichten waarin de Richtlijn Zwerfvuil wordt genoemd, deze voorgaand aan publicatie afstemmen met Lilian Charpentier van Rijkswaterstaat. • Gebruik de algemene alinea in persberichten (zie bijlage 1) • Neem de algemene financieringsstrofe over met vermelding Aquadra gelden (zie bijlage 1)

1

Samenvatting pilot project

Analyse Elk jaar ligt er in april, na de hoogwaterperiode, een enorme hoeveelheid zwerfafval op de oevers van de Maas. Dit afval blijft op de oevers en uiterwaarden achter en hoopt zich op voor stuwen en sluizen. Schadelijke stoffen hopen zich op in flora en fauna. Voor dit probleem is aandacht, maar met de opruimacties die plaatsvinden door een groot aantal partijen wordt slechts 1/30e van het zwerfafval opgeruimd. Voor afval in rivieren is weinig aandacht, terwijl beweerd wordt dat 60-80% van het afval in zee van land afkomstig is. Opvallend is dat het soort afval dat in de rivieren wordt aangetroffen voornamelijk een toeristische en huishoudelijke oorsprong heeft (Onderzoeksrapport Stichting Noordzee, 2010). Zwerfafval draagt bij aan de recent veel besproken ‘Plastic Soep’. De oplossing voor een schonere Noordzee en andere oceanen (Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM)) maar ook een eigen schone Maas en een leefbaar buitengebied ligt dus veel dichter bij huis dan vaak wordt gedacht. Veel partijen (waaronder o.a. Rijkswaterstaat Limburg, terreinbeherende organisaties (Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Stichting Limburgs Landschap), Waterschappen, ARK Natuurontwikkeling, IVN, enkele gemeenten e.a.) voeren regelmatig activiteiten uit om de oevers van zwerfafval te ontdoen. Dit zijn vaak individuele acties. Gemeenten waren tot dusverre bij de opruimacties nauwelijks actief betrokken. Een aanpak waarin meer partijen structureel samenwerken om zwerfafval op de oevers van de Maas en Limburgse beken tegen te gaan en te verwijderen is wenselijk, evenals een groter bewustzijn van de gevolgen van zwerfvuil in water. Hiervoor is het project Schone Maas Limburg opgezet.

Korte omschrijving project (pilot) Schone Maas Limburg, start in de vorm van een pilot en loopt van oktober 2012-mei 2013. Het hoofddoel is een samenwerkingsstructuur in te richten waarbij de verantwoordelijkheden en taken tussen de betrokken partijen beter op elkaar worden afgestemd. Dit moet resulteren in meer opruimacties langs de oevers van de Maas en Limburgse beken. In de pilot zullen de partijen gezamenlijk de logistiek van de opruimacties verkennen. De uitdaging zit in het op elkaar aansluiten van bestaande structuren, het bereiken van meerwaarde door samen te werken, en het laten participeren van organisaties ieder met eigen identiteit en situatie. Het is dus nadrukkelijk niet de bedoeling om een nieuwe organisatie in te richten. De pilot kent de volgende doelen

1. 2. 3. 4. 5.

een betere samenwerking tussen de betrokken partijen en helderheid in ieders rol en taken; meer bewustzijn bij burgers over de zwerfvuilproblematiek; eenduidige communicatie en zichtbaarheid van partijen; een gecoördineerde aanpak voor meer opruimacties (afstemming van tracés langs de Maas en beken); het optimaal inzetten van voorzieningen als de Richtlijn Zwerfafval (de afhaalregeling van Rijkswaterstaat Limburg);

Gerelateerde doelen 6. Verkennen kansen voor een integrale aanpak ter voorkoming van illegale dump. Aanpak Samenwerkingsstructuur Voor schone Maasoevers en de oevers van Limburgse beken is een keten van lokale partijen, die naast de Maas en beken liggen noodzakelijk. Pas dan valt dit gezamenlijke probleem aan te pakken. De gemeenten langs de Maas ontbraken in eerdere samenwerkingen en zijn als belangrijke partij in de openbare ruimte, in deze pilot betrokken. Hun taak is om te communiceren over het probleem en hun netwerk in te zetten om groepen vrijwilligers te werven voor opruimacties langs Maas en beken. In eerste instantie vraagt de samenwerking om het leren kennen van elkaars (juridische) verantwoordelijkheid in dit (zwerf)afvalprobleem. Partijen dienen daarna hun speelruimte in samenhang met anderen te bepalen. Hiervoor dienen de pilotbijeenkomsten; om elkaar te informeren en verantwoordelijkheden af te stemmen.

2

Opruimacties Het doel is te komen tot meer opruimacties. Allereerst dienen alle betrokken partijen in de pilot het zwerfvuil op het eigen eigendom te verwijderen. Rijkswaterstaat Limburg ontdoet haar eigen oevers middels een prestatiecontract. De terreinbeherende organisaties en Waterschap Roer en Overmaas hebben veel eigen eigendom. Om al deze terreinen schoon te maken zijn meer handen nodig. Via het netwerk van de betrokken gemeenten worden daarom vrijwilligersgroepen gezocht. Het gaat dan om verenigingen en reintegratiegroepen maar ook scouting, sportclubs, de eigen gemeentelijke dienst, of leden van de waterrecreatie. Gedacht wordt aan ca. 17 nieuwe groepen. De vrijwilligersgroepen krijgen een specifiek tracé toegewezen langs de Maas. Dit tracé betreft het eigen eigendom van bijvoorbeeld een gemeente, terreinbeheerders, particulieren of een beek in beheer van het Waterschap. De vrijwilligersgroepen ontvangen een vergoeding voor de werkzaamheden. Daarmee wordt het doel van de vereniging als dat van de terreinbeheerders gediend. De vergoeding wordt uitbetaald door de eigenaar van het terrein. Opruimacties particuliere terreinen Daarnaast zullen enkele gemeenten nagaan hoe de particuliere terreinen langs de Maas te ontdoen van zwerfvuil. Veel gemeenten hebben nauwelijks eigen eigendom, maar wel veel particuliere terreinen. Enkele gemeenten zullen zich op deze specifieke terreinen richten. De particulieren langs de Maas zullen vanuit de betreffende gemeente (in samenwerking met RWS) in het voorjaar een brief ontvangen met het verzoek om het zwerfvuil op 6 april, een speciale particulieren dag, te verzamelen en te laten ophalen middels de ophaalregeling van Rijkswaterstaat. Op sommige particuliere terreinen spoelt veel zwerfvuil aan. Het is echter lang niet altijd duidelijk waar zich deze hot-spots bevinden. In de pilot wordt dit verkend door de buitendienst van de Gemeenten. Met de particuliere eigenaar wordt nagegaan of hij of zij extra hulp kan gebruiken bij het opruimen van het aangespoeld zwerfvuil. Indien nodig wordt een lokale vrijwilligersgroep geworven om de particuliere eigenaren te helpen. Een coördinator zal de bovengenoemde opruimacties tussen de verschillende partijen stroomlijnen. Bewustwording zwerfafvalproblematiek in water Het zwerfafval in water, zowel de oorzaak als de gevolgen, is bij het algemene publiek onbekend. De plastic soep in oceanen is bekend maar niet dat wij als Nederland met onze riviermondingen een belangrijk laatste station zijn om te voorkomen dat zwerfvuil in zee terecht komt. De pilot wil naast concrete opruimacties ook het algemene bewustzijn van zwerfafval in water vergroten, door in te zetten op actie. De regionale en lokale pers zal benaderd worden. Hierbij is het van belang dat niet enkel oorzaak en gevolg aan de orde komen maar ook aandacht is voor het eigen handelingsperspectief van de lezer (het algemene publiek). Tijdpad De voorbereiding, werving en organisatie voor opruimacties is gepland in de maanden oktober 2012 – januari 2013. De uitvoering van januari 2013 – medio mei 2013. Na afloop wordt het project geëvalueerd en opgeschaald.

Doelgroepen Betrokken partijen Provincie Limburg (trekker tot juni 2013) Rijkswaterstaat Limburg Gemeente Schoon/Communicatiebureau de Lynx (projectleider) IVN Consulentschap Limburg (coördinator) Waterschap Roer en Overmaas Stichting Limburgs Landschap Staatsbosbeheer Natuurmonumenten Hogeschool Zuyd ARK Natuurontwikkeling Consortium Grensmaas BV Gemeente Maastricht Gemeente Maasgouw 3

-

Gemeente Venlo Gemeente Beesel Gemeente Bergen Gemeente Peel en Maas

Mogelijk nog aansluiting Gemeente Roermond Gemeente Eijsden-Margraten Derden Verenigingen Particulieren langs de Maas Andere gerelateerde/te informeren partijen: Limburgse Gemeenten (via VNG Limburg, Limburgse Riviergemeenten) Groene brigades (beheer/handhavingsdienst Provincie Limburg) SROI Gerelateerde provinciale partijen: Milieufederatie, NME’s, Watersportrecreatie, IKC, Mosa Pura etc. Gerelateerde landelijke partijen: Klean, St. Noordzee, Prik Mee, Stichting Nederland Schoon, SVZO, Plastic Soup Foundation etc. Internationale programma’s /partijen: Internationale Maascommissie (IMC), Aquadra

Toelichting rollen en taken

Provincie Limburg is trekker van de pilot tot en met juni 2013. Gemeente Schoon is betrokken als procescoördinator om Gemeenten te betrekken in de gezamenlijke aanpak. Communicatiebureau de Lynx is in opdracht van Gemeente Schoon projectleider voor de opstart en de logistieke uitvoering. De gemeenten, de terreinbeheerders, Waterschap Roer en Overmaas en Rijkswaterstaat zijn de uitvoerende partijen. IVN Consulentschap Limburg zal de opruimacties coördineren. Gemeente Schoon /Communicatiebureau zal in de pilot de projectorganisatie en communicatie geleidelijk aan overdragen aan de coördinator. Financiering

-

-

Gemeente Schoon: financiert de analyse en aanpak van de samenwerking in de pilot. Provincie Limburg financiert de coördinatorfunctie voor de opruimacties (Aquadra). Rijkswaterstaat Limburg stelt haar Richtlijn Zwerfvuil (ophaalregeling zwerfvuil) ter beschikking voor de opruimacties buiten de bebouwde kom en overeengekomen terreinen met de terreinbeheerders en waterschap Roer en Overmaas. Alle betrokken partijen investeren eigen uren en middelen in de pilot.

4

Algemene communicatiestrategie

Lokale aansluiting De regenrivier de Maas ontspringt in Frankrijk en mondt uit in het Haringvliet. Het is een van Nederlands karakteristieke waterelementen en vanouds een belangrijke scheepsroute. Eind vorige eeuw is er met het Maasverdrag naast bevaarbaarheid meer aandacht gekomen voor de kwaliteit van het water. Ook kwam er meer aandacht voor opvang van water met het Grensmaas project. Maar een probleem dat nog weinig aandacht krijgt is dat de rivier tonnen zwerfvuil meevoert naar de Noordzee en een deel van al dit afval elk jaar tijdens hoogwater afzet op de Limburgse oevers. Aanhaken bij een bekend probleem: Het is zinvol om aan te sluiten bij het probleem van de plastic soep: zwerfafval in oceanen is bij veel mensen bekend. De plastics zwevend in de oceanen die steeds verder uiteenvallen tot kleine deeltjes die niet meer uit het water te verwijderen zijn, in voedselketens terecht komen of gifstoffen aan zich binnen, maakt ongerust en onrustig. Wat kan ik hier aan doen? Dat dit probleem begint in de eigen omgeving, en dat we in feite in onze rivieren al met een plastic soep te maken hebben, dat het afval voor een groot deel van land afkomstig is, daar hebben maar weinig mensen weet van. Met de communicatie voor het project Schone Maas Limburg willen we het belang van een lokale aanpak, zowel preventie als curatief (opruimen), verhelderen. Het project biedt daar een prachtige kans toe. Het project wil niet het probleem dichter bij huis halen zonder een handelingsperspectief te bieden. Een eigen schone leefomgeving is in dit project naast een middel om de plastic soep een halt toe te roepen ook zeker een doel op zichzelf. Concreet betekent het dat binnen communicatie uitingen de volgende items te gebruiken zijn. Toelichting: “de plastic soep is dichter bij huis dan men denkt’: zwerfafval van land (60-80%)kan via rivieren in zeeën en oceanen terecht komen en draagt bij aan de wereldwijde plastic soep. Op het land is al die rommel geen gezicht, maar eenmaal in het water is het een veel groter probleem. Gevolgen zwerfvuil in water: voor Limburg (hoogwaterperiodes), voor mens (voedselketen), dier (verstoring voedselketen, verontreiniging, verstrikking in het afval) en milieu (verontreiniging) Handelingsperspectief: kernboodschap: ‘Help mee Maas en Limburgse beken weer mooi te maken”, Handelingsperspectief (Doe mee) Voorkom zwerfafval uiteindelijk kan zwerfafval op straat via beken en rivieren in de zee terecht komen. Raap zwerfafval zo snel mogelijk op (voorkom dat het zich verkleint) en gooi het in een prullenbak; Gooi geen plastics, zoals wattenstaafjes, in het toilet; Gebruik geen producten met ‘microplastics’, zoals de harde bolletjes in scrubs en tandpasta’s en te herkennen op het productetiket aan de naamgeving Polyethylene (PE), Polypropylene (PP) en Polyethylene terephtalate (PET) Meld je aan als vereniging bij Schone Maas Limburg!

Communicatiedoelen

Binnen het project komen verschillende communicatiedoelen aan de orde, in de vorm van kennis, houding en /of gedragsverandering. Deze communicatiedoelen zijn opgesplitst naar interne communicatiedoelen en naar algemene communicatiedoelen.

Binnen de pilot worden de volgende interne communicatiedoelen en algemene communicatiedoelen nagestreefd:

Interne communicatiedoelen: 5

1. 2.

3.

4.

5.

6.

7. 8.

Betrokken partijen kennen elkaars juridische verantwoordelijkheid voor zwerfvuil in water en de gekozen rol /taken (verantwoordelijkheid) voor de pilot, in maart 2013 (uitvoeringsfase pilot); De betrokken partijen communiceren in persuitingen eenduidig over de pilot (titel/ subtitel, de doelen, aanpak, partijen en tijdstraject. En de status van het project: een pilot. Eventueel te gebruiken logo. De betrokken partijen zijn als afzonderlijke partij in de samenwerkingsstructuur zichtbaar en traceerbaar. In de communicatie uitingen worden (daar waar mogelijk!) de afzonderlijk betrokken partijen genoemd. De bestuurders van de betrokken organisaties onderschrijven het belang van de zwerfafvalaanpak langs de Maas en Limburgse beken en worden minimaal een maal uitgenodigd/ bij een event, een opruimactie of een persuiting. De betrokken organisaties zijn bekend met de actualiteit over de aanpak bij de bron: zichtbaarheid van landelijke en internationale vorderingen over zwerfafval in water, ter voorkoming end-off-pipe gedachte van betrokkenen; De verenigingen /vrijwilligersgroepen en particulieren van de betrokken gemeenten (of daartoe specifiek aangewezen groepen) weten hoe te kunnen participeren in de pilot Schone Maas Limburg (of het eventuele vervolgtraject). Betrokken partijen in de pilot weten hoe de Richtlijn zwerfvuil /ophaalregeling van Rijkswaterstaat Limburg is in te zetten/gebruiken binnen de pilot. Specifieke netwerken (De groene brigade, IKL, NME-centra) zijn bekend met de aanpak van Schone Maas Limburg en kennen hun mogelijke of toekomstige rol daarin.

Algemene communicatiedoelen: 9. Bewustzijn: 30%van de inwoners van Limburg heeft gehoord van/gelezen over de zwerfvuilproblematiek in de Maas en Limburgse beken (lokale plastic soep); 10. Bewustzijn: 20% van de inwoners weet dat lokaal zwerfafval weggooien, via de beken en rivieren, uiteindelijk kan bijdragen aan de plastic soep in zeeën en oceanen. 11. Bewustzijn: 10% van de Limburgers weet hoe zwerfafval in water te voorkomen en kan daarvoor minstens een eigen handelingsperspectief /oplossingsrichting geven. 12. Bekendheid: 50% van de belanghebbende partijen (zie bijlage) kennen in maart 2013 de titel van het project en de contactgegevens van de coördinator indien ze meer informatie willen hebben over het project. 13. Bekendheid: 50% van de lokale Limburgse belanghebbende partijen weet hoe deel te kunnen nemen aan Schone Maas Limburg bij een mogelijk vervolg 14. Bekendheid: Alle betrokken partijen van de pilot, 50% van de lokale Limburgse belanghebbende partijen en 10% van de landelijke partijen weet eind juni 2013 wat de resultaten zijn van het project Schone Maas Limburg. NB1: de algemene communicatiedoelen worden niet gemonitord, maar geven aan in welke mate de communicatiemiddelen ingezet dienen te worden.

Aanpak interne communicatiedoelen 1.

Betrokken partijen informeren elkaar over de (on) mogelijkheid van ieders rol in de pilot/lokale aanpak zwerfafval in water. Doel: De juridische verantwoordelijkheid van partijen is niet helder voor zwerfafval in water. Om te voorkomen dat partijen naar elkaar blijven wijzen moet deze juridische verantwoordelijkheid helder worden. Vooral tijdens de opbouw van de pilot is hier expliciet aandacht voor nodig. Aangezien de juridische verantwoordelijkheid voor veel partijen beperkt blijkt, is het nodig om te verkennen wat elke partij wel zou kunnen en willen betekenen (belangen en reikwijdte). De belangen en mogelijkheden moeten helder worden in de pilot. Ook voor collega organisaties elders in het land is het interessant hoe partijen met welke belangen en onder welke voorwaarden in deze pilot samenwerken.

Doelgroep: 6

-

betrokken partijen pilot (incl. bestuur) belanghebbende partijen algemeen publiek

Communicatiemiddelen: Mondelinge toelichting op de (juridische) verantwoordelijkheid van de betrokken partijen, juridische verantwoordelijkheid/rollen en taken is een vast onderdeel op de agenda tijdens de pilot overleggen; (zie ook bijlage 3 van dit communicatieplan) Website: www.schonemaas.nl: de juridische verantwoordelijkheid wordt (voor het algemene publiek) kort toegelicht bij de toelichting van de pilot. Vragen van partners hierover worden door de projectleiding/coördinator bilateraal opgehelderd; Daar waar mogelijk in te zetten: Digitale nieuwsbrief (extern), voorstellen rol en taak partners Eigen nieuwsbrieven betrokken organisaties: vermelden belang en verantwoordelijkheid in dit probleem. Monitoring en evaluatie:

-

Nagaan helderheid juridische verantwoordelijkheid in pilotoverleg 3 en 4.

2. Eenduidige communicatie Doel: Het is van belang dat ook het project z’n eenduidigheid bewaakt met de verschillende organisaties die hierin samenwerken. Met een basistekst over het project die de partijen kunnen gebruiken voor hun website en andere persuitingen willen we dit zoveel mogelijk waarborgen. Doelgroep: Betrokken partijen pilot Communicatiemiddelen: Voor de projectgroep wordt een standaard tekst ontwikkeld over het project, te gebruiken voor de websites en digitale nieuwsbrieven van de betrokken partijen (zie bijlage 1 van dit communicatieplan)

3. Herkenbaarheid betrokken partijen Doel: Met een samenwerking blijft het echter ook van belang dat de diverse partijen daar waar mogelijk als zelfstandige organisatie zichtbaar blijven bij persuitingen en de website van het project e.d. Elke partij heeft een eigen belang en motivatie om mee te doen. Het is wenselijk dat dit zichtbaar blijft. Doelgroep: Betrokken partijen pilot Communicatiemiddelen: Onder aan dit standaard persbericht staat een alinea over de samenwerkende partijen. Deze alinea is /dient ook bij andere persuitingen te gebruiken/ gebruikt te worden (zie bijlage 1 van dit communicatieplan). Op de nieuwe website www.schonemaas.nl komt een pagina met alle betrokken partners met contactgegevens, contactpersoon, verwijzing naar de eigen website en het van de betreffende organisatie. 4. Bestuurders betrokken organisaties onderschrijven belang Aangezien zwerfafval in water voor een aantal partijen nieuw is (vooral voor gemeenten) is bestuurlijke betrokkenheid bij het project en probleem wenselijk. Bestuurders van de betrokken partijen worden op uitnodiging van de Gedeputeerde gevraagd een bestuurlijk committent te tekenen voor deelname aan de pilot, Dit document biedt de bestuurders informatie over het zwerfafval in de Maas en Limburgse beken. Daarnaast kunnen bestuurders een actieve bijdrage leveren aan PR. Het event op 22 maart: Wereldwaterdag biedt 7

gelegenheid om bestuurders uit te nodigen. Andere mogelijkheden zijn de digitale nieuwsbrief, een korte quote in een lokaal persbericht, een twitterbericht, of een bezoek aan een opruimactie in de eigen gemeente of bij de eigen terreinen (WRO, TBO’s , RWS). Doelgroep: Bestuurders betrokken partijen Gedeputeerde Provincie Limburg Communicatiemiddelen: Ondertekening van het bestuurlijk commitment (met achtergrond informatie over het probleem en het project) met als afzender Gedeputeerde Bert Kerstens. Wereldwaterdag 22 maart (bestuurdersactie, Gedeputeerde): actie: De betrokken gemeenten wordt gevraagd een afgevaardigde (bestuurder) te sturen naar de PR actie…nader uit te werken… Digitale nieuwsbrief Mogelijk: Bijdrage visiequote in de eigen lokale krant/twitterbericht - Bezoek opruimactie/inclusief lokale pers

5.

Informeren over aanpak bij de bron: zichtbaarheid van landelijke en internationale vorderingen over zwerfafval in water ivm voorkoming end-off-pipe gedachte van betrokkenen; Doel: Opruimen is een end- off pipe benadering, daarom is zichtbaarheid van een aanpak bij de bron wenselijk voor de betrokken partijen. De digitale nieuwsbrief kan hier aandacht aan besteden. Doelgroep: Betrokken organisaties pilot Belanghebbende partijen Communicatiemiddelen: Digitale nieuwsbrief waarbinnen een kopje landelijke ontwikkeling en internationale ontwikkeling

6.

Informatie over de aanpak van de opruimacties voor verenigingen en particulieren;

Doel: verenigingen en particulieren van de deelnemende gemeenten dienen op de hoogte te zijn over de noodzaak van het probleem, waarom juist zij nu als doelgroep gevraagd worden, over hun eigen handelingsperspectief en wat ze er voor terugkrijgen. We zullen gericht verenigingen vragen om specifieke tracés langs de Maas. In principe kunnen ook individuen zich melden. De coördinator zal nagaan waar deze individuen geplaatst kunnen worden in afstemming met de gemeenten en andere partijen. Individuen zouden voor particulieren kunnen ondersteunen. Reisafstand en verbondenheid met de plek zijn bij plaatsing van verenigingen en eventuele individuen zijn bepalend om voldoende betrokkenheid te creëren om deel te nemen. Het betekent daar waar mogelijk een persoonlijke uitnodiging om deel te nemen. Eventueel is een oproep in een lokale krant mogelijk na afstemming met de gemeente. Bij de werving van de verenigingen is het noodzakelijk in de communicatie het belang van hun betrokkenheid aan te geven: hun aantal zet zoden aan de dijk, en daarmee kunnen er geen meters maar kilometers worden opgeruimd. De achtergrond documenten over de opruimacties en afspraken bieden een kans om deze groep al goed te informeren over de zwerfvuilproblematiek in water. Op afspraak met gemeenten worden ook particulieren gevraagd hun steentje bij te dragen. Zij worden huis aan huis geïnformeerd over de achtergrond van het probleem en hoe zij op een speciaal daarvoor ingerichte particulierendag een bijdrage kunnen leveren. De voorwaarden waaronder de particulieren gebruik kunnen maken op deze dag van de Richtlijn Zwerfvuil (ophaalregeling) zeer zorgvuldig naar de particulieren geformuleerd moet worden. - Door de acties te concentreren op één dag, een speciale particulierendag op 6 april 2013, ontstaat er voor het informeren van particulieren een duidelijk zichtbaar pr communicatie moment. Verslag van de resultaten/de acties middels lokale Tv en persberichten kunnen een grotere groep particulieren bewust maken van hun handelingsperspectief.

8

Doelgroep: betrokken gemeenten TBO’ ers, WRO, RWS, Verenigingen/ particulieren Communicatiemiddelen: a. Verenigingen Werving: Persoonlijke benadering via telefoon/of brief mogelijk via bekend netwerk gemeente aan de hand van een voorbeeldbrief Informeren opruimacties: o Inschrijfformulier met afspraken tracé en vergoeding en contactgegevens o Handleiding opruimacties voor contactpersoon +achtergrond probleem o A4 met toelichting opruimacties voor de opruimers b. -

7.

Particulieren: Huis aan huis brief met probleem, handelingsperspectief, en gebruik Richtlijn Zwerfvuil (afzender RWS) Bewustzijn vergroten van particulieren door lokale TV/regionale Tv uit te nodigen bij opruimacties op de particulierendag op 6 april 2013. Helderheid geven in de inzet van de Richtlijn Zwerfvuil voor gebruik binnen de pilot.

Doel: De Richtlijn Zwerfvuil (ophaalregeling) van RWS kent specifieke eisen voor gebruik (gebied, tijdsperiode ect.). Dit dient binnen de pilot helder verwoord te worden voor de uitvoerende partijen. Doelgroep: RWS betrokken organisaties pilot betrokken verenigingen particulieren afstemming derden (LLTB) Communicatiemiddelen: Informeren: 1e en 2e pilotbijeenkomst: toelichting gebruik Richtlijn Zwerfvuil door Rijkswaterstaat (tevens doorsturen Richtlijn Zwerfvuil) (RWS) Betrokken verenigingen: opname ophaalregeling in handleiding opruimacties ( coördinator/RWS) Particulieren: opname gebruik Richtlijn Zwerfvuil (ophaalregeling) in brief naar particulieren (coördinator/RWS).

8. Informeren specifiek bestaande netwerken /doelgroepen Doel: Informeren over project en mogelijkheden Doelgroep: Gedeputeerde Provincie: stand van zaken (Provincie) Groene brigade (beheerders /toezichthouders illegale dump): informeren project (Provincie) SROI: mogelijkheid vrijwilligersinzet voor opruimacties (Provincie) IMC: informeren en nagaan verspreiding resultaten project naar België/Frankrijk (Provincie) LLTB: Informeren opruimacties op particuliere terreinen/ afstemmen communicatie hierover (RWS/IVN) IKL nagaan gebruik materialen voor opruimacties (IVN) NME-centra: informeren en nagaan koppeling vrijwilligersgroepen voor ondersteuning uitleg tracés (IVN) Limburgse Milieufederatie Communicatiemiddelen: Digitale nieuwsbrief Persoonlijke informatie via Provincie, RWS, Coördinator 9

Aanpak externe communicatiedoelen 9.

Bewustzijn: 30%van de inwoners van Limburg heeft gehoord van/gelezen over de zwerfvuilproblematiek in de Maas en Limburgse beken (lokale plastic soep);

10. Bewustzijn: 20% van de inwoners weet dat lokaal zwerfafval weggooien, via de beken en rivieren, uiteindelijk kan bijdragen aan de plastic soep in zeeën en oceanen. Doel: De bekendheid vergroten van de zwerfvuilproblematiek in de Limburgse Beken en rivieren in relatie tot de wereldwijde plastic soep. Plastic in water is voor veel burgers een onbekend probleem qua omvang en qua gevolg voor mens en dier en het (watermilieu). Plastic die zich eenmaal in water bevinden, verkleinen zich snel door middel van zonlicht en golfslag, waardoor ze, zeker bij micro deeltjes (<5mm), niet meer uit het water te filteren zijn. Van de massa ’zwerfafval in oceanen, beter bekend onder ‘de plastic soep’ hebben velen gehoord, maar dat het probleem voor een deel 60-80 % wordt veroorzaakt door zwerfafval van land is onbekend. Het probleem begint dus deels in de eigen omgeving, en gaat daarmee iedereen aan, zowel qua oorzaak als qua gevolgen. Doelgroep: algemeen publiek pers Communicatiemiddelen: Achtergrond artikel Schone Maas Limburg, oorzaak, gevolg en handelingsperspectief in regionale pers/Limburger (Provincie) Drieluik: oorzaak, gevolg, wat te doen in Lokale huis aan huisblaadjes betrokken gemeenten (De Lynx) Uitnodiging van regionale en lokale TV bij de particuliere dag en minstens twee opruimacties met verenigingen. (IVN) Website Schone Maas Limburg (Gemeente Schoon/De Lynx/IVN) Betrokken partijen: Eigen (digitale)nieuwsbrieven/bladen (Alle betrokken partijen) Bestaande PR/ Activiteiten: Wereld Waterdag 22 maart 2013 (Provincie) Aanhaken bij bestaande PR/ Activiteiten: Week van Nederland Schoon (Gemeente Schoon) Nieuwe PR activiteit: Opruimdag voor particuliere terreinen op 6 april 2013 (enkele gemeenten) Koppeling project nieuwe PR activiteit: De wereldreis van de wereldbol/educatie – (Gijsbert Tweehuijsen) Twitterstream op website Schone Maas Limburg, waarmee berichten met #plasticsoup, over dit onderwerp te volgen zijn.

11.

Bewustzijn: 10% van de Limburgers weet hoe zwerfafval in water te voorkomen en kan daarvoor minstens een eigen handelingsperspectief /oplossingsrichting geven.

Doelgroep: algemeen publiek verenigingen Belangrijk is dat het zwerfafvalprobleem in water bij bekendmaking ook gelijk, daar waar mogelijk, een oplossingsrichting moet bieden. Dit om te voorkomen dat het als een te groot probleem ervaren wordt dat qua omvang ‘toch niet is op te lossen’. Communicatiemiddelen: - handelingsperspectieven in elk persbericht (De Lynx, betrokken partijen pilot) - handelingsperspectieven en instructiefilmpje op de website www.schonemaas.nl (De Lynx, IVN) - twitterberichten met handelingsperspectief (betrokken partijen pilot)

10

12. Bekendheid: 50% van de belang hebbende partijen (zie bijlage) kennen in maart 2013 de titel van het project en de contactgegevens van de coördinator indien ze meer informatie willen hebben over het project. 13. Bekendheid: 50% van de lokale Limburgs partijen weet hoe deel te kunnen nemen aan Schone Maas Limburg, bij een mogelijk vervolg

Doel: De integrale samenwerking Schone Maas Limburg is nieuw voor dit thema: Zowel de samenwerking van de deelnemende partijen (RWS, provincie, terreinbeherende organisaties, gemeenten e.a.), de doelen (zie boven), als een deel van de aanpak. De aanpak en betrokken partijen dienen helder te worden voor belanghebbende partijen, zodat duidelijk is wat de pilot inhoud en hoe geïnteresseerden in een vervolg /opschaling kunnen aansluiten. Hierbij gaat het ook om partijen die nu nog niet deelnemen maar wel interesse hebben getoond, als de overige Maasgemeenten, riviergemeenten in Limburg, en eerdere geconsulteerde partijen tijdens het bestuurlijk overleg van 2 februari 2012: Onderliggend doel is: daar waar energie zit deze vangen voor een eventuele opschaling. Doelgroep: Betrokken partijen van de pilot Benaderde gemeenten voor deelname pilot Lokale belanghebbende partijen Communicatiemiddelen: -

14.

Vaktijdschriften: Gram, Gemeente Schoon, afval!, H20 Digitale nieuwsbrief Schone Maas Limburg, in de eerste nieuwsbrief wordt partijen gevraagd of blijvend op de hoogte gehouden willen worden. Persuitingen Nieuwe PR activiteit: presentatie op stakeholdersbijeenkomst 19 maart 2012 (Gemeente Schoon) 250 Twitterberichten gerealiseerd per 1 juni 2013

Bekendheid: Alle betrokken partijen van de pilot, 50% van de lokale Limburgse belanghebbende partijen en 10% van de landelijke partijen weet eind juni 2013 wat de resultaten zijn van het project Schone Maas Limburg.

Doel: partijen informeren over de effecten van de samenwerking, over de resultaten van de aanpak (aantal opruimacties/ aantal meer opgehaald kilo vuil), aantal particuliere acties, voordelen partijen, advies aan derden. Doelgroep: Betrokken partijen van de pilot (inclusief bestuurders en gedeputeerde Provincie Limburg) Belanghebbende partijen Communicatiemiddelen: Digitale nieuwsbrief nr 3 (juni) is gewijd aan de resultaten van het project (IVN, Provincie, Rijkswaterstaat) Website Schone Maas Limburg (IVN) Persbericht Limburger (Provincie) Vakblad Gemeente Schoon

Evaluatie

De projectleider toetst de volgende doelstellingen: 1: (3e projectgroepoverleg ), 2: maart (aanwezigheid websites); 3: check na persbericht, aansturing op partijen 4: (februari aantal bestuurlijk commitment, mei: analyse betrokkenen bij opruimacties IVN) 11

5: 6: 7: (3e pilotoverleg) 8: 9: geen monitoring (niet begroot), maar steekproeven mogelijk, telling aantal twitterberichten 10-13: geen monitoring (niet begroot), maar steekproeven mogelijk 14: resultaten: het aantal kg zwerfafval dat is opgehaald wordt geteld door de verenigingen zelf. Door het aantal vuilniszakken te tellen dat is verzameld. Dit wordt genoteerd op een formulier. De coördinator verzameld dit. Voor de particulieren geldt het aantal opgehaalde kilo’s door RWS via de afhaalregeling.

Afstemming

Voor persuitingen wil RWS zicht houden op uitgaande documenten, zeker als de Richtlijn van RWS in het artikel vermeld staat. Stem persuitingen af met Communicatiebureau de Lynx (C.q. RWS).

12

Communicatiematrix - Middelen en Doelgroepen Betrokken organisaties pilot Project Pilotoverleggen (juridische verantwoordelijkheid/rollen en verantwoordelijkheden) Uitnodiging Ondertekening bestuurlijk commitment (incl. toelichting probleem) Algemeen projecttekst Schone Maas Limburg, incl. alinea samenwerkende partijen voor eigen website, nieuwsbrieven e.d. Algemene bewustwordingstekst zwerfafval in Maas en beken voor verdere verspreiding via belanghebbende partijen Digitale nieuwsbrief (3x) - kopje met internationale en landelijke ontwikkeling Website www.schonemaas.nl Werving Telefonische benadering werving Wervingsbrief Handeling opruimacties (incl. Richtlijn) Uitnodigingsbrief 6 april 2012 (incl. Richtlijn Zwerfvuil) Pers Drieluik zwerfafval in water Lokale kranten (oorzaak, gevolg, actie) aan te passen naar eigen gemeente

Artikel Limburger (Vak)tijdschriften - Gemeente Schoon - Gram - H20 Regionale TV

Bestuurders betrokken organisaties

Lokale netwerken

Belanghebbende partijen (landelijk, regionaal),

Particulieren (aangewezen gebieden)

Algemeen publiek

Pers

X

X

X

X

X

X

X (netwerk)

X

X

X

X

X

X

X

X

(X)

X (indien aangemeld via contactpersoon ) X X X X X

X

X

X

X

X

X (X) X

X (gemeenten/af deling communicatie) X

X X X X

X (event 22 maart)

X

Lokale TV Sociale Media Twitter Facebook (eventueel) Events:

Verenigingen

X (opruimacties)

X

X

X

X X X

13

Wereldwaterdag 22 maart Stakeholdersbijeenkomst 19 maart

X

X

X X

X

14

Toelichting Communicatiemiddelen Hieronder worden enkele communicatiemiddelen nader toegelicht. Algemene projectuitingen: Algemene projecttekst: Organisatie: Communicatiebureau De Lynx Communicatiedoel: Eenduidigheid berichtgeving project/bekendmaking project Doelgroepen: betrokken partijen pilot Actie/inhoud: Zie bijlage 1 dit communicatieplan Planning: Januari 2013 Bijzonderheden: plaatsing vooralsnog op website Gemeente Schoon (onderdeel Schone Maas), waarna later op www.schonemaas.nl Algemene bewustwordingstekst zwerfvuil in water voor geïnteresseerde organisaties Organisatie: Gemeente Schoon Communicatiedoel: Bewustwording zwerfafval in water /eenduidigheid berichtgeving project /informeren project Schone Maas/handelingsperspectief, verspreiding via eigen communicatiekanalen/nieuwsbrieven organisaties Doelgroepen: belangstellende partijen Actie/inhoud: Zie doelstelling Planning: Januari 2013 Bijzonderheden: Plaatsing vooralsnog op website Gemeente Schoon (onderdeel Schone Maas), te downloaden vanuit de digitale nieuwsbrief nr 1, waarna later op www.schonemaas.nl Logo: (na afstemming RWS) Organisatie: Hogeschool Zuyd Communicatiedoel: Eenduidigheid berichtgeving project, beeldmerk Wanneer: meesturen bij persuitingen, plaatsing op site Doelgroepen: Betrokken partijen pilot, website, pers Actie/inhoud: Zie bijlage 2 Planning: Vanaf januari Website www.schonemaas.nl Organisatie: De Lynx /Gemeente Schoon(aansturing) uitvoering Hogeschool Zuyd Communicatiedoel: Een actiegerichte website: hoe kun je meedoen met de opruimacties Kruisbestuiving: Verwijzing naar coördinator voor meer informatie, logo’s, beeldmateriaal partners. Zichtbaarheid van de opruimacties: kaart (RWS), Opnames van opruimacties, verhalen /korte quote /verslag van contactpersoon vereniging voor site, plaatsing van zwerfvuil commercials Hogeschool Zuyd afdeling audiovisuele opleidingen door RWS, links en apps over zwerfvuil/plastic soep. Doelgroepen: Algemeen publiek, betrokken partijen, verenigingen, particulieren, (landelijke/lokale) belanghebbende partijen Actie/inhoud: In ontwikkeling: met voorkant site (a) voor algemeen publiek (pilot), achterkant (b) voor registratie coördinator (voor opschaling gereed) Planning: Voorkant (a) medio januari ,eind februari gereed voor gebruik en publiciteit. Digitale nieuwsbrief Organisatie: Communicatiedoel: Kruisbestuiving: Doelgroepen: Actie/inhoud:

De Lynx/Gemeente Schoon (maart IVN Limburg) en partners informeren betrokkenen en belangstellende partijen Oproep bewustwording: basistekst Schone Maas Limburg op te nemen in eigen nieuwsbrief/kanalen zie lijst bijlage (svp aanvullen met partijen en e-mailadressen) stand van zaken pilot, voorstellen: partijen, wat gebeurt er nationaal, internationaal , agenda, inde publiciteit/ meer lezen, contact/afmelden/aanmelden 15

Planning: Januari 2013 (week 2): April 2013 (week 1): Juni 2013 (week 2);

PR/mediastrategie Landelijk vaktijdschrift Organisatie: Communicatiedoel: Doelgroepen: Actie/inhoud: Planning: Artikel Limburger Organisatie: Communicatiedoel: Kruisbestuiving: Doelgroepen: Actie/inhoud: Planning:

Nr 1(introductie project, voorstellen) Nr 2 (uitvoering, event 22 maart) Nr 3 (resultaten)

Gemeente Schoon, RWS Bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendheid project en partners Belanghebbende landelijke en lokale partijen We plaatsen twee artikelen in de bladen Gram (reinigingsbranche,) en H20 etc. Gemeente Schoon besteedt daarnaast aandacht in het eigen tijdschrift ‘Gemeente Schoon’. maart- juni 2013

Provincie Limburg bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendheid project en partners laatste input event Wereld Waterdag 22 maart algemeen publiek interviews langs betrokken partijen, achtergrond probleem… vanaf 1 maart drie weken voor 22 maart

Drieluik bewustwording lokale kranten Organisatie: De Lynx Communicatiedoel: bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, eigen informatie betrokken gemeenten, strekking: positief, doe mee Doelgroepen: betrokken gemeenten voor plaatsing lokalen en huis-aan-huis blaadjes, via afdeling communicatie Actie/inhoud: Drieluik van persartikelen over probleem, gevolgen (recreatie, dieren, milieu) en wat te doen (handelingsperspectief). Planning: eind februari en begin maart: drie weken achter elkaar:

Eigen/website/eigen nieuwsbrieven betrokken partijen Organisatie: Betrokken partijen pilot Communicatiedoel: bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, eigen informatie betrokken gemeenten, strekking: positief, doe mee Doelgroepen: betrokken gemeenten voor plaatsing huis-aan-huis blaadjes, via afdeling communicatie Actie/inhoud: Op eigen initiatief aan te passen: standaard tekst project, of Trologie bewustwording zwerfafval in water Bewustwordingstekst voor derden S.v.p. wel standaard alinea samenwerkende partners gebruiken Planning: Op eigen initiatief Regionale TV Organisatie: Communicatiedoel: Doelgroepen: Actie/inhoud:

Provincie Limburg/IVN bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendmaking project Algemeen publiek -

Uitnodiging 22 maart (eventueel) Uitnodiging 6 april (particulieren) 16

Planning: Lokale TV/radio Organisatie: Communicatiedoel: Doelgroepen: Actie/inhoud:

Planning:

Sociale media Twitter Organisatie: Communicatiedoel:

Doelgroepen: Actie/inhoud:

(eventueel) Uitnodiging opruimactie Vereniging Maart/april

IVN/Gemeenten Bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendmaking project Inwoners gemeenten Uitnodiging 6 april (particulieren) Uitnodiging opruimactie Vereniging maart/april

Hogeschool Zuyd/IVN/betrokken partijen pilot/Gemeente Schoon/De Lynx bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendmaking project Via twitter kan er meer bekendheid gegeven worden aan het project en het probleem. Algemeen publiek, belanghebbende partijen. -

Planning:

Facebook Organisatie: Communicatiedoel: Doelgroepen: Actie/inhoud:

Planning:

Algemeen Twitteraccount aanmaken voor de coördinator #schonemaas, twitteren over de opruimacties. Twitterstream op website koppelen aan #Schonemaas en #zwerfafval en #plastic soup, #plastic soep. Twitterberichten door de coördinator via #schonemaas Projectgroep twittert via eigen persoonlijke twitteraccount , met aan het eind van het bericht #schonemaas. Deze berichten komen dan ook in de twitterstream op de website www.schonemaas.nl. Meer informatie in bijlage 4 voor het aanmaken van een Twitteraccount en tips. Ook Verenigingen worden (in de handleiding voor opruimacties ) gevraagd te twitteren met aan het eind van de tweet #schonemaas maart-juni 2013

Hogeschool Zuyd/IVN bewustwording zwerfafval in water als lokaal probleem en handelingsperspectief, bekendmaking project Algemeen publiek Hogeschool Zuyd zou een facebookpagina kunnen ontwikkelen (nieuwe studentengroep) en die beheren t/m juni Verenigingen kunnen in de handleiding voor de opruimacties gevraagd worden te communiceren over de Schone Maas door: - Een facebookpagina aan te maken met de lokale opruimactie, deze wordt dan gelinkt/liked aan de facebookpagina van Schone Maas. maart- 2013

Wervingsbrief /telefonische benadering Organisatie: IVN/Gemeenten/ TBO’s /De Lynx (opzet brief) Communicatiedoel: informeren Doelgroepen: Verenigingen 17

Actie/inhoud:

Planning: Instructiehandleiding Organisatie: Communicatiedoel: Doelgroepen: Actie/inhoud:

Planning:

Na bekendheid te werven verenigingen worden ze via de telefoon persoonlijk ingelicht over het project, of ontvangen via verzending gemeentelijk een uitnodiging brief. wervingsbrief met toelichting project en probleem en aanleiding Inschrijfformulier /inclusief vergoedingsregeling Handboek contactpersoon vereniging (incl. Vuilwaterwacht/richtlijn en oproep sociale media Schone Maas) dec 2012 – jan 2013

IVN/Gemeenten/ TBO’s informeren, bewustwording, bekendmaking project Verenigingen De deelnemende verenigingen krijgen een inschrijfformulier en een handleiding waarin de ins en out van de opruimacties staat vermeld. Hierbij is aandacht voor het probleem en de oplossing. Verenigingen zullen gevraagd worden het project via sociale media te verspreiden. Inschrijfformulier /inclusief vergoedingsregeling Handboek contactpersoon vereniging (incl. Vuilwaterwacht/richtlijn en oproep sociale media Schone Maas) A4 voor verspreiding op de dag zelf over het tracé, opruimrichtlijnen en achtergrond van het probleem. jan- februari 2013

Wervingsbrief particulieren Organisatie: IVN/Gemeenten/ RWS Communicatiedoel: informeren, bewustwording, bekendmaking project Doelgroepen: Verenigingen Actie/inhoud: Particulieren (aantal in overleg betreffende gemeenten) worden gevraagd hun afval te verzamelen en op een aangewezen plek te verzamelen na waar het wordt opgehaald door RWS Wervingsbrief particulieren, aandacht voor juiste vermelding Richtlijn Zwerfvuil Planning: februari 2013

Events: Wereldwaterdag 22 maart 2013 (wordt verplaatst naar eind mei/juni) Organisatie: Rijkswaterstaat Limburg. Provincie Limburg Communicatiedoel: Agenda setting/bewustwording/ start pilot/ betrekken bestuurders Kruisbestuiving: Introductie pilot Doelgroepen: pers, betrokkenen pilot, bestuurders betrokken pilot, geïnteresseerde partijen Planning: 22 maart 2013 Provinciale opruimdag voor particulieren (nieuw) Organisatie: IVN Limburg, RWS Communicatiedoel: een dergelijke dag geeft een helder communicatiemoment: ook particulieren kun een steentje bijdragen. Doelgroepen: particulieren langs de Maas, verenigingen, vrijwilligers die willen helpen, specifieke gemeenten!!! (let op zeer specifieke aanpak met specifieke communicatie) Actie/inhoud: brief per gemeente particulieren kunnen hun verzameld afval op 6 april 2013 laten ophalen dor RWS, op hotspots wordt waar mogelijk ondersteund met vrijwilligersgroepen/verenigingen Planning: 6 april 2013 Stakeholdersbijeenkomst 19 maart 2013 (bestaande dag, nieuw event) Organisatie: Gemeente Schoon, RWS, De Lynx 18

Communicatiedoel: Kruisbestuiving: Doelgroepen: Planning:

Agenda setting/bewustwording/ bekendmaking belanghebbende partijen informeren over aanpak Schone Maas Limburg belanghebbende partijen (afdelingen RWS, waterschappen, gemeenten aan rivieren, wateren, onderzoeksinstituten ect.)pers, 19 maart 2013

Wereldreis wereldbol van zwerfafval (mogelijk 2014) Organisatie: Gijsbert Tweehuijsen Communicatiedoel: Agenda setting/bewustwording Kruisbestuiving: Betrokken pilotorganisaties krijgen de mogelijkheid om wereldbol in hun gemeente/gebied te laten drijven (PR), tevens communicatie met Scholen Doelgroepen: pers, betrokkenen pilot, bestuurders betrokken pilot, geïnteresseerde partijen, scholen Planning: 2014

Belangrijke data: 22 maart 2013: Wereldwaterdag, event Schone Maas Limburg (trekkers Provincie Limburg/RWS) 6 april 2013 Particulierendag: een opruimdag specifiek voor het opruimen van particuliere terreinen langs de Maas en Limburgse beken. In de pilot wordt deze dag met enkele gemeenten uitgewerkt. Deze dag moet verder vorm krijgen in de afstemming. Begin in 2013 kleinschalig, maar kan door en duidelijke focus uitgroeien tot een helder communicatiemoment (Coördinator: IVN Limburg)

19

Hieronder worden de partijen besproken, de acties gerelateerd aan bovenstaande doelen Gemeente Schoon Activiteit Deelname Pilotbijeenkomsten

<dec

Maken algemene bewustwordingstekst voor netwerk belanghebbende partijen voor verdere verspreiding Plaatsing algemene projecttekst en bewustwordingsartikel (voor belanghebbende partijen) op website Gemeente Schoon (voorlopige verzamelplaats teksten voor pilot) Vullen eigen website met artikelen/links (vullen www.schonemaas.nl met tekst) Vullen digitale nieuwsbrief (onderdeel nationale ontwikkeling en op verzoek evt. andere items) Versturen digitale nieuwsbrief Artikel in Gemeente Schoon Artikel in Gram Bijdrage aan artikel Limburger (Wereldwaterdag) Presentatie Schone Maas op Stakeholdersbijeenkomst 19 maart (incl. persuitnodiging) Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil Resultaten: artikel in Gemeente Schoon Communicatiebureau De Lynx Activiteit Samenstellen bestuurlijk commitment Organisatie Pilotbijeenkomsten 3 en 4 i.s.m. De Lynx (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) Samenstellen en verspreiden algemene projecttekst naar betrokken partijen voor plaatsing op eigen websites Samenstellen trilogie zwerfafval in water voor lokale kranten /sufferdjes Toesturen trilogie zwerfafval in water naar betrokken gemeenten voor plaatsing Samenstellen (eerste opzet) - wervingstekst verenigingen - handleiding (check opname Richtlijn RWS) - inschrijfformulier Vullen digitale nieuwsbrieven ( nr 3 i.s.m. IVN) Aansturen website www.schonemaas.nl (vullen inhoud) Bijdrage aan artikel Limburger (Wereldwaterdag) Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil

jan

febr X (nr 3)

maart

april

mei

juni X (nr 4)

juli

X

Week 1/2

X

X

X

X

X (2e week)

X X (1e week) X?

X

X (2e week) X

X X

X

X

X

X

X

X

<dec X

jan

febr

maart

april

mei

X (nr 3)

juni

juli

X (nr 4)

X

X X X

X

X X

X

X

X X? X

X

X

X

X

Coördinator: IVN Limburg

20

Activiteit Organisatie Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 i.s.m. De Lynx (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) Opnemen algemene projecttekst op eigen website Vullen digitale nieuwsbrieven ( nr 3.) Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Samenstellen en verspreiding - wervingstekst verenigingen - handleiding (check opname Richtlijn met RWS) - inschrijfformulier Opstellen en verspreiden Uitnodigingsbrief particulieren voor 6 april (i.s.m. RWS) Samenstellen (i.s.m. RWS) en coördinatie infobrief particulieren Uitnodigen /regionale en lokale TV op min. 1 verenigingsactie en 1 particuliere opruimactie, mogelijke bijdrage RWS/ Waterschap/Terreinbeheerders Informeren netwerken - IKL - NME-centra Beheer www.schonemaas.nl

<dec

jan

Informeren project via netwerken: - SROI - Groene brigade - IMC Organisatie artikel Limburger (Wereldwaterdag)

maart

april

mei

juni X (nr 4)

juli

X (X)

X

(X)

X

X

X

Bijdrage aan artikel Limburger (Wereldwaterdag) Twitteraccount aanmaken#schonemaas Twitter: twitterberichten vanaf twitteraccount #schonemaas Provincie Limburg Activiteit Toesturen bestuurlijk commitment naar betrokken partijen Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) Opnemen algemene projecttekst op eigen website Vullen digitale nieuwsbrieven (onderdeel internationale ontwikkelingen en artikelen op verzoek) Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Informeren Gedeputeerde Bert Kerstens

febr X (nr 3)

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

maart

april

mei

juni

juli

X? X

<dec X

jan

febr

X (nr 3)

X (nr 4)

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

21

Organisatie Wereldwaterdag 22 maart (uitnodiging pers, regionale TV) - Uitnodiging bestuurders betrokken partijen Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil Resultaten: Artikel in Limburger

RWS Activiteit Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) Opnemen algemene projecttekst op eigen website Vullen digitale nieuwsbrieven (artikelen op verzoek) Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Toesturen betrokken partijen Richtlijn Zwerfvuil/ evt. Flyer Bijdrage aan tekst richtlijn in handleiding verenigingen (i.s.m. coördinator:IVN) Mede samenstellen uitnodigingsbrief opruimdag particulieren 6 april 2013 (i.s.m. coördinator:IVN) Bijdrage artikel Limburger (Wereldwaterdag)

X

Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Bijdrage aan artikel Limburger (Wereldwaterdag) Bijdrage /organisatie opname lokale Tv opruimacties in afstemming coördinator

X

X

X

X

X

X

juni X (nr 4)

juli

X

<dec

jan

febr X (nr 3)

maart

X

X

X

X

april

mei

X

X

X?

X X

X

X

X

X

X

juni X (nr 4)

juli

X

X

X

Bijdrage aan lokale Tv opnames tijdens opruimacties (achtergrond RWS), op verzoek Coördinator Organisatie Wereldwaterdag 22 maart (uitnodiging pers, regionale TV) - Uitnodiging bestuurders betrokken partijen Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil Resulaten: bijdrage aan artikel Limburger Waterschap Roer en Overmaas Activiteit Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) NB: Waterschap Peel en Maasvallei als agendalid Opnemen algemene projecttekst op eigen website

X

X

X

X

X

X

X

X

X

<dec

jan

febr X (nr 3)

maart

april

mei

X

X X

X

22

Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil Terreinbeherende organisaties (NM, SBB, SLL) Activiteit <dec Regelen bestuurlijk committent/informeren X bestuurders Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken) NB: Waterschap Peel en Maasvallei als agendalid Opnemen algemene projecttekst op eigen website Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Op de hoogte houden bestuurders

X

jan

X

X

X

X

maart

april

mei

juni

juli

X (nr 3)

X (nr 4)

X

X

Informeren betrokken verenigingen i.s.m. coördinator Bijdrage/Uitnodigen lokale TV opruimacties (i.s.m. coördinator) Maken beeldmateriaal (foto’s video’s van opruimacties) voor o.a. website Schone Maas, doorsturen aan IVN Persbericht plaatsen van enkele opruimacties in lokale kranten Bijdrage aan artikel Limburger (Wereldwaterdag) Aanwezigheid Wereldwaterdag 22 maart 2013 Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil

Gemeenten Activiteit Regelen bestuurlijk committent/informeren bestuurders Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken)

febr

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

<dec X

jan

febr

X X

X

X

X

X

maart

april

mei

juni

juli

X (nr 3)

Opnemen algemene projecttekst op eigen website

X

Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Op de hoogte houden bestuurders

X

X

X

X (nr 4)

X

X

Werving verenigingen i.s.m. coördinator

X

X

Werving particulieren i.s.m. coördinator (verzenden brief naar specifieke adressen) Plaatsing trilogie zwerfafval in water voor lokale kranten /sufferdjes 3 weken, elke week een bericht

X

X

X

X

X

X

X

23

Uitnodigen lokale TV opruimacties (i.s.m. coördinator) Maken beeldmateriaal (foto’s video’s van opruimacties) voor o.a. website Schone Maas, doorsturen aan IVN Persbericht plaatsen van enkele opruimacties in lokale kranten Aanwezigheid Wereldwaterdag 22 maart 2013 Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil

Ark Natuurontwikkeling Activiteit Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken)

X

Consortium Grensmaas BV Activiteit Deelname Pilotbijeenkomst nr 3 en 4 (aandacht voor juridische verantwoordelijkheid/Rollen/taken)

<dec

Eventueel in afstemming coördinator werving verenigingen/inzet netwerk klankbordgroepen Maken beeldmateriaal (foto’s video’s van opruimacties) voor o.a. website Schone Maas, doorsturen aan IVN Twitter: twitterberichten met #schonemaas,

X

X

X

jan

febr X (nr 3)

X X

X

X

X

X

maart

april

mei

juni X (nr 4)

juli

X

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X

maart

april

mei

juni X (nr 4)

juli

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

<dec

Opnemen algemene projecttekst op eigen website Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Informeren klankbordgroepen aanpak project

X

X

Opnemen algemene projecttekst op eigen website Event. opnemen project in eigen digitale nieuwsbrief /andere interne kanalen (gebruik standaard afsluitende alinea samenwerkingspartners) Aanleveren relevante informatie voor werving en handleiding verenigingen Introductie voor specifieke tracés (op afroep met coördinator) Maken beeldmateriaal (foto’s video’s van opruimacties) voor o.a. website Schone Maas, doorsturen aan IVN Persbericht plaatsen van enkele opruimacties in lokale kranten Aanwezigheid Wereldwaterdag 22 maart 2013 Twitter: twitterberichten met #schonemaas, #zwerfvuil

X

jan

febr X (nr 3)

X

X

X

X

24

#zwerfvuil Hogeschool Zuyd Activiteit Presentatie website Maken twitterstream op website met Facebookpagina maken (extra opdracht)

<dec

jan X

febr

maart

april

mei

juni

juli

X X

Andere opdrachten ter bespreking

25

Bijlage 1. Algemeen aankondiging project Infotekst voor op de websites van partijen (algemeen publiek)

Schone Maas Limburg Aanpak zwerfafval Maas en Limburgse Beken Samenwerking [ORGANISATIE XX] werkt mee aan het schoonmaken van de Maas en beken in Limburg. Onder de naam ‘Schone Maas Limburg’ willen Provincie Limburg, Rijkswaterstaat Limburg, Waterschap Roer en Overmaas, de drie terreinbeheerders Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Stichting Limburgs Landschap, IVN Limburg, ARK Natuurontwikkeling, Consortium Grensmaas BV en zes gemeenten zich samen inzetten om de Maas en de Limburgse beken van zwerfafval te ontdoen, door mensen bewust te maken van het probleem en opruimacties te organiseren.

Het ontdoen van zwerfafval na hoogwater op de oevers en in de uiterwaarden van de Maas is een gezamenlijk probleem. Vaak wordt gedacht dat dit de verantwoordelijkheid is van Rijkswaterstaat.

Maar geen van de betrokken organisaties heeft een juridische verantwoordelijkheid hiervoor, behalve die om het eigen eigendom te beheren. De partijen zetten daarom in op een gezamenlijke aanpak waarin rollen en taken verkend en op elkaar afgestemd worden. Urgentie zwerfafval in water Er is veel meer aandacht nodig voor al het afval dat nu in de Limburgse beken en de Maas drijft. Dat afval blijft na hoogwater op de Maasoevers achter. Het ontsiert de oevers en naastgelegen

natuurgebieden en is niet prettig voor recreanten. Afval dat niet verwijderd wordt stroomt uiteindelijk naar zee en draagt daar bij aan de recent veelbesproken ‘plastic soep’. Het gevaar van plastic in water is dat het onder invloed van zonlicht en golfslag snel afgebroken wordt tot heel kleine deeltjes. De microplastics zijn niet meer uit het water te verwijderen en vormen een gevaar voor het zeeleven.

Onderzoek van de Wageningen University en IMARES wijst uit dat 12% van de vissen in de Noordzee al afval in hun maag hebben, de helft daarvan betreft plastics. Het is dus belangrijk het zwerfafval op land zo snel mogelijk op te ruimen. Met de huidige opruimacties wordt slechts een dertigste van al het afval verwijderd. Er zijn er nog heel wat handen nodig om het probleem aan te pakken. Aanpak pilot en burger betrokkenheid

In een pilot, die loopt van oktober 2012 tot en met juni 2013, werken bovengenoemde partijen aan het schoonmaken van de Maas en Limburgse beken en hun oevers. Dat kunnen ze niet alleen. Daarom nodigen zij verenigingen van de provincie Limburg uit om een tracé langs de Maas of een Limburgse beek te adopteren en schoon te maken. IVN Limburg zal deze opruimacties coördineren en afstemmen. Ook gaan enkele gemeenten samen met Rijkswaterstaat Limburg na hoe de terreinen van particulieren langs de Maas schoner te krijgen. Zo ontstaat een samenwerkingsstructuur waarin

Limburgse organisaties, verenigingen en particulieren zich samen inzetten voor een schone Maas en schone oevers. Netwerken sluiten 26

In de samenwerkingsstructuur sluiten de partijen netwerken op elkaar aan en maken daar waar

mogelijk gebruik van elkaars diensten. Rijkswaterstaat Limburg werkt al een groot aantal jaren samen met Waterschappen en Natuurterreinbeheerders in het kader van opruimen van oevers na hoogwater. In 2006 heeft Rijkswaterstaat Limburg een richtlijn zwerfvuil opgesteld waarin een ophaalregeling is opgenomen. De ophaalregeling houdt in dat terreineigenaren in de periode maart en april van elk jaar (na hoogwater) contact kunnen opnemen met de Vuilwaterwacht om het verzameld vuil te laten

ophalen. De regeling blijft tot 2017 van kracht. Door andere partijen kan deze regeling in afstemming met Rijkswaterstaat Limburg intensiever worden ingezet. De gemeenten zijn op hun beurt een onmisbare schakel in de keten van opruimacties, de werving van groepen en communicatie langs het Maastraject. De samenwerking biedt ook kansen om gerelateerde onderwerpen als illegale dump en handhaving van zwerfafval aan te pakken. [algemene alinea financiering] Financiering

Provincie Limburg financiert de coördinatie van de opruimacties, mede mogelijk gemaakt door Europese Aquadra-gelden. Daarnaast investeren alle partijen hun uren in natura, en stelt

Rijkswaterstaat Limburg haar ophaalregeling voor verzameld zwerfvuil beschikbaar voor de opruimacties. Werk mee aan beken en rivieren zonder zwerfafval Schonere oceanen, een schonere Noordzee, maar ook een eigen schone Maas en een leefbaar

buitengebied; de oplossing ligt dichter bij huis dan vaak wordt gedacht. Daar werken wij graag aan mee en hopen dat veel meer mensen zich voor een schone Maas en schone Limburgse beken willen inzetten. [Algemene afsluitende alinea samenwerkende partijen]

Schone Maas Limburg is een samenwerkingsstructuur om de gevolgen van zwerfafval in water tegen te gaan, door te werken aan meer opruimacties langs de Maas en beken in Limburg. De samenwerkende partijen zijn: Provincie Limburg, Rijkswaterstaat Limburg, Waterschap Roer en Overmaas, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Stichting Limburgs Landschap, ARK Natuurontwikkeling en Consortium Grensmaas BV, IVN Consulentschap Limburg en de gemeenten Maastricht, Maasgouw, Venlo, Beesel, Peel en Maas en Bergen met ondersteuning van Gemeente Schoon.

27

Bijlage 2.Trilogie Lokale Kranten/Huis-aan-huis bladen

Onderstaande trilogie van korte persberichten over de oorzaak, gevolg en hoe het probleem aan te

pakken van zwerfafval in water zijn bedoeld voor vermelding in lokale kranten/huis-aan huisbladen. Voorstel: drie weken achterelkaar, elke week een persbericht.

1. [De oorzaak] Plastic Soup dichter bij huis dan je denkt Het is niet alleen de Noordzee of de verre oceanen waar plastics drijven. De ‘plastic soup’ is veel dichterbij huis dan men denkt. Het begint al in onze eigen beken en rivieren. Na hoogwater is de hoeveelheid plastic afval op de oevers goed te zien. Tijdens en na hoog water ligt er tonnen aan afval op de oevers van de Maas. Denk aan granulaatkorrels uit de industrie, wattenstaafjes, plastic flesjes, zakjes, snoeppapiertjes. Opvallend is dat het soort afval dat in de rivieren wordt aangetroffen voornamelijk een toeristische en

huishoudelijke oorsprong heeft. Zwerfafval dus. Mensen gooien het achteloos weg, op de fiets, uit de auto, maar hebben geen idee dat het via wind of regen uiteindelijk ook in het water terecht kan komen. Eerst in beken en rivieren, uiteindelijk in de zee en de oceaan. Onder invloed van zonlicht en golfslag verkleint het afval zich tot deeltjes die worden opgegeten door vissen, andere zeedieren en watervogels. Onderzoekers van Wageningen University en IMARES ontdekten dat al 12% van de vissen in de Noordzee afval in zijn maag heeft. Ongeveer de helft daarvan is plastic, waaraan zich ook nog eens giftige stoffen hechten. Uiteindelijk komt dat plastic, met verontreiniging, weer op ons eigen bord terecht. Als het afval eenmaal als ‘plastic soup’ in de oceaan drijft kunnen we het niet meer verwijderen. Maar we kunnen wel voorkomen dat het er terecht komt, door op het land te beginnen. In de eerste plaats natuurlijk door zwerfafval te voorkomen, maar ook door na hoogwater oevers op te ruimen, zodat zwerfafval bij de volgende hoogwaterperiode niet opnieuw in de Maas terecht komt. En zo zien onze oevers er natuurlijk ook een stuk mooier en aantrekkelijker uit! Wilt u helpen met het opruimen van zwerfafval? Als groep of vereniging kunt u een tracé langs de Maas ‘adopteren’ en zo bijdragen aan een schone Maas en schone Limburgse beken. [S.V.P.

afstemmen met Sylvia]Neem voor meer informatie contact op met IVN Consulentschap Limburg: 0475-386463


28

2. [Gevolgen] Het plastic komt uiteindelijk weer op ons eigen bord terecht Het is niet alleen de Noordzee of de verre oceanen waar plastics drijven. De ‘plastic soup’ is veel dichterbij huis dan men denkt. In de eigen beken en rivieren begint het al. De Maas zit vol met allerlei plastics. Een deel van het afval komt uit België en Frankrijk, of vanuit de industrie. Maar ook als burger dragen we daar aan bij. Afval dat gedachteloos is weggegooid wordt

zwerfafval. Als het afval lang blijft liggen verwaait het door de wind. En door het maaien van bermen wordt het zwerfafval dat er ligt verkleint. De regen spoelt het afval mee richting beken en rivieren. Ook de wind kan een licht plastic tasje makkelijk meevoeren.

Plastic in rivieren stroomt uiteindelijk richting zee en draagt bij aan de bekende ‘plastic soup’: de grote drijvende eilanden van plastics in de oceanen. Plastics ontsieren ook de oevers van de Maas na hoog water. Het gaat om enorme hoeveelheden afval die de Maas afzet op haar oevers.

Eventueel: Eigen invulling gemeenten/terrein beherende organisaties: buitengebieden… Langs de Maas liggen prachtige natuurgebieden…. Paarden en runderen raken soms verstrikt met hun kop in het zwerfvuil. Hoeveel de dieren tijdens het grazen binnen krijgen en wat de gevolgen zijn is nog niet onderzocht. Ook dieren in het water hebben last van het afval. Onder invloed van het zonlicht en golfslag verkleint het afval en kan komt dan in magen van allerlei zeedieren terecht. Onderzoekers van Wageningen

Universiteit en IMARES ontdekten dat al 12% van de vissen in de Noordzee afval in hun maag heeft. Ongeveer de helft daarvan is plastic afval. Aan het oppervlak van plastics hechten zich giftige stoffen polychloorbifenylen (PCB’s). En om het verhaal rond te maken: uiteindelijk komt het plastic met verontreiniging weer op ons eigen bord terug.

Pak de handschoen op! Wilt u helpen met het opruimen van zwerfafval? Als groep of vereniging kunt u een tracé langs de Maas ‘adopteren’ en zo bijdragen aan een schone Maas en schone Limburgse beken. [S.V.P. afstemmen met Sylvia]Neem voor meer informatie contact op met IVN Limburg: 0475386463


29

3. [Aanpak]

Plastic Soup in de Maas - Wat kunt u doen? Kent u ook die beelden van drijvende eilanden van plasticdeeltjes? U denkt dan waarschijnlijk aan verre oceanen, of, iets minder ver weg, aan de Noordzee. Maar die ‘plastic soup’ is dichterbij dan u denkt. In de eigen beken en rivieren begint het al.

Het water zit vol met allerlei plastics zoals granulaatkorrels uit de industrie, wattenstaafjes, plastic flesjes, zakjes of snoeppapiertjes. Opvallend is dat het soort afval dat in de rivieren wordt aangetroffen voornamelijk een toeristische en huishoudelijke oorsprong heeft. Zwerfafval dus. Mensen gooien het achteloos weg, op de fiets, uit de auto, maar hebben geen idee dat het via wind of regen uiteindelijk ook in het water terecht kan komen.

Daar verkleint het zich tot deeltjes die vissen en watervogels opeten. In oceanen is het afval niet meer te verwijderen, terwijl we op land afval kunnen voorkomen en dat wat er ligt kunnen opruimen, zodat het niet opnieuw in het water terecht komt. We dragen soms al bij aan de plastic soup vanuit onze badkamer. Bepaalde plastics verdwijnen via ons doucheputje al in het water. In sommige scrubgels zitten zogenaamde microplastics, het zijn stukjes kunststof kleiner dan 5 millimeter. Het zijn de harde bolletjes in de scrubgels. Een groot deel (90%) wordt afgevangen door de waterzuiveringsinstallatie maar 10% komt toch in het watermilieu terecht, blijkt uit een pilotonderzoek van IVM en Deltares. Stichting de Noordzee en andere organisaties

maken zich hard om cosmeticabedrijven en winkelketens te overtuigen alternatieven te gebruiken voor de microplastics. Gelukkig nemen steeds meer producenten en winkelketens deze signalen

serieus en groeit de bereidheid om alternatieven in te zetten. De Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee hebben een App ontwikkeld die waarschuwt voor micro plastics in verzorgingsproducten.

Er zijn allerlei partijen die zich hard maken om zwerfvuil te voorkomen of op te ruimen. Gemeente X doet: aanvulling gemeente Toch wordt nog slechts een klein deel van al het zwerfafval en afval dat nu aanspoelt met hoogwater opgeruimd. Er is dus veel meer actie nodig om het Limburgse water, de oevers maar ook onze eigen Noordzee vrij te krijgen van plastics. En het beste is dicht bij huis te beginnen. Wat kunt u zelf doen?

- Voorkom zwerfafval; - Raap zwerfafval zo snel mogelijk op (voorkom dat het zich verkleint) en gooi het in een prullenbak; - Gooi geen plastics, zoals wattenstaafjes, in het toilet;

- Gebruik geen producten met ‘microplastics’, zoals de harde bolletjes in scrubs en tandpasta’s en te herkennen op het productetiket aan de naamgeving Polyethylene (PE), Polypropylene (PP) en Polyethylene terephtalate (PET)

Pak de handschoen op! Wilt u helpen met het opruimen van zwerfafval? Als groep of vereniging kunt u een tracé langs de Maas ‘adopteren’ en zo bijdragen aan een schone Maas en schone Limburgse beken. [S.V.P. afstemmen met Sylvia] Neem voor meer informatie contact op met IVN Limburg: 0475386463

30


31

Bijlage 3. Juridische verantwoordelijkheden 1.Rijkswaterstaat Limburg Niet: Geen juridische verantwoordelijkheid voor zwerfafval in water Wel: Beheerder van de vaarweg en (eigen) oevers Taken en initiatieven: •

NVO (Natuur Vriendelijk Oeverbeheer) met terreinbeheerders;

•

Vuilwaterwacht i.s.m. waterschap;

•

Opruimacties eigen terrein in prestatiecontract aannemer (vóór en na het hoogwaterseizoen okt. en febr.);

•

Richtlijn Zwerfvuil t/m 2017.

•

Initiatiefnemer project Schone Maas

Richtlijn Zwerfvuil t/m 2017 Ophaalregeling zwerfafval derden •

Voor winterbed (tussen de winterdijken) buiten de bebouwde kom

•

1 maart – 1 mei

•

Afvalcontainers (RWS)

•

Kosten transporteren en verwerking (RWS)

Bron: Richtlijnenboek 27 febr. 2012 2. Provincie Limburg

Niet: Geen directe rol voor oppervlaktewater. Wel: Grondwaterbeheerder: regienemer en toezichthouder voor waterbeheer. Initiatief tot: •

Lobby zwerfafval onder de Kaderrichtlijn Water;

•

Initiatiefnemer project/Trekker t/m juni 2013

•

Gedeputeerde Bert Kersten is trekker van de Maas;

3. Gemeenten Niet: -

Wel:

•

Zorgplicht tot ophalen huishoudelijk afval, tevens stoffen die onbeheerd aangetroffen worden.

•

Activiteitenbesluit (bedrijven): Bedrijven zijn verplicht hun omgeving binnen een straal van 25

•

Beheer eigen terrein.

m schoon te houden. Speelruimte en mogelijkheden: Afvalverordening verplicht, hierin kunnen gemeenten in hun

afvalstoffenverordening de zwerfvuil problematiek regelen, op grond van de Wet milieubeheer (artikel 10.25) Gemeenten hebben hiertoe de bevoegdheid geen wettelijke plicht. (VNG voorbeeld par. 5). 32

4.Terreinbeheerders Niet: -

Wel: De juridische verantwoordelijkheid is verwoord in de NVO overeenkomst: Natuurvriendelijk oeverbeheer. Het is een contract tussen de terreinbeheerders en RWS waarin ook het schoonhouden van de oevers is verwoord in verplichtingen. De terreinbeheerders kunnen gebruik maken van de Richtlijn Zwerfvuil van Rijkswaterstaat Limburg. 5.Waterschap: Niet:

Wel:

33

Bijlage 4: Twitter Maak een twitteraccount aan op www.twitter.com

Tips: •

Richt je profiel in met foto, informatie over je organisatie

•

De Tweet:

- maximaal 140 karakters - Wees persoonlijk, deel je kennis, stel vragen, gebruik links, gebruik hashtags (zoekwoorden met een # ervoor) in dit geval #schonemaas Tweet voorbeelden:

Wie is die nieuwe plastic vis in de Maas? Veel plastic afval op de Maasoevers na hoogwater, www.schonemaas.nl #schonemaas #plastic soup. •

Volg andere projectgroepleden

34

Bijlage 5. Overzicht belangrijke partijen (Gemeente Schoon heeft recente lijst voor de e-maillist Digitale Nieuwsbrief Schone Maas)

Hieronder een lijst met de de direct betrokken partijen, en interessante derden. Betrokken partijen •

Provincie Limburg

•

RWS

•

Waterschap Roer en Overmaas

•

IVN Consulentschap Limburg

•

Consortium Grensmaas B.V.

•

Ark Natuurontwikkeling

•

Staatsbosbeheer (SBB)

•

Natuurmonumenten (NM)

•

Natuurmonumenten (NM)

•

Stichting Limburgs landschap (SLL)

•

Gemeente Venlo

•

Gemeente Echt-Susteren

•

Gemeente Maasgouw

•

Gemeente Maastricht

•

Gemeente Beesel

•

Gemeente Bergen

•

Gemeente Peel en Maas

•

Gemeente Roermond

•

Gemeente Schoon

•

Hogeschool Zuyd

•

Mosa Pura

Lokale belanghebbende partijen •

Waterschap Peel en Maas

•

Overige gemeenten langs de Maas

•

VNG Limburg

•

Limburgse Riviergemeenten

•

Water(sport)recreatie (nader te bepalen):

•

Waterscouts

•

NME centra (via IVN)

•

IVN afdelingen (via IVN)

•

Milieufederaties

•

Sportvisserij Limburg

•

Plastic Industrie Limburg

•

Stichting Ark

•

IKL

Andere opruimacties: •

Plastic Soup Foundation

•

Clean up day

•

Klean

35

• •

Prik mee

Nederland Schoon

Internationaal: •

IMC

Overheid: •

Min I&M

36

Communicatieplan Schone Maas Limburg Aanpak zwerfafval Maas en Limburgse Beken

Recommend Documents