Nefro-geriatrie in de praktijk
Belinda Posadinu-Torenstra (Pre)dialyse verpleegkundige
Wat ga ik vertellen:
Waarom ? • Toename oudere patiënt in de pre dialyse. • Is deze patiënt wel gebaat met behandeling? • Leeftijd blijkt slecht criterium. • Opstarten onderzoek • Herkennen van problemen in dagelijks functioneren • Inzicht krijgen in cognitieve problemen: - therapietrouw - voorlichting • Beter kunnen inspelen op factoren, die patiënt kwetsbaar maken. • Zorg op maat • Keuze maken wat voor behandeling!
Uitvoering nefro-geriatrisch zorgpad • Bespreking bij MDO pre dialyse
• • • •
Opzet van nefro-geriatrisch zorgpad Dag van opname/Testen Patiënten ervaring Casuïstiek uit de praktijk
• Inclusiecriteria: > 65 jaar en eGFR < 20 ml/min • Informatie op papier meegeven • Planning voor dag opname/Informeren van betrokkenen • Dag opname (vervangt een regulier polibezoek) • MDO Nefro-Geriatrie
Dagopname • 9 uur: lab afname nuchter
Bloedprikken en urine inleveren en ontbijten.
• 9.30 uur: ontbijt • 10.00 uur: start neuro psychologische testen • 11.00 uur: start geriatrische testen • 12.00 uur: consult geriater/internist ouderen geneeskunde en consult nefroloog • 12.30 uur: lunch • 13.00 uur: vragenlijsten invullen met pre dialyse verpleegkundige
1
Neuropsychologische/Cognitieve testen: Cognitieve functies: • geheugen en leren • herkennen: visueel, auditief, reuk, smaak en lichaamspositie. • Intelligentie • Taalvaardigheden: praten en begrijpen van de taal, lezen en schrijven. • Rekenen • Ruimtelijk inzicht.
MMSE:
• • • • •
Aan de slag met de verpleegkundige ouderenzorg………De VAT test:
VAT MMSE Kloktekenen Trail making test Kleurentest/Stroop
Vragen over het geheugen en concentratie of woordvindstoornis
Klok-tekenopdracht en score: Visio constructieve vaardigheden hand oog coördinatie.
Trail making test: test van concentratie en of iemand 2 taken tegelijk kan doen
Kleurentest/Stroop test of iemand in hersenen functie kan uitschakelen om iets anders te kunnen doen
2
Geriatrisch testen: loopsnelheid
Consult geriater/internist ouderen geneeskunde en consult nefroloog.
Geriatrische test: knijpkracht
Vragenlijsten invullen met de pre dialyse verpleegkundige • Kwaliteit van leven. • Ziektebeleving. • Symptomen. • Tevredenheid over informatie, en behandeling. • Mantelzorg. • Functioneren dagelijks leven • Voedingstoestand • Surprise question
Patiënten ervaringen: Leuke spelletjes ochtend! Wel vermoeiend!
Belangrijk voor de medische wetenschap!
MDO Nefro-Geriatrie
Gezellig!
Lijkt Max geheugentrainer wel!
Veel aandacht!
Aanwezig:
pre dialyse en ouderen vpk, internist-nefroloog en –ouderengeneeskunde neuro-psycholoog maatschappelijk werk
• 1 x per maand • Punten van aandacht benoemen • Plan van aanpak: bv fysiotherapie, thuiszorg, medicatie aanpassing, hulp bij medicatie inname etc.
3
Winst voor de patiënt: Het in kaart brengen van de kwetsbaarheid met als doel de conditie van de patiënt te verbeteren op het gebied van: • • • • •
Mobiliteit Cognitie Voedingstoestand Mantelzorg/ Sociaal netwerk. Psychisch welbevinden
Inzichten vanuit medisch perspectief • • • • • •
Informatie aanpassen aan cognitie Inzicht in symptomen Inzicht in ziekte ervaring Inzicht in onderliggende depressie Signaleren kwetsbaarheid Betere afweging van voor-en nadelen van behandeling voor individuele patiënt
Dhr G. 73 jaar
Voorbeelden uit de praktijk: Mw. P, 90 jaar Voorgeschiedenis: Status na TIA. Recidiverende ernstige depressies, waarvoor frequente opnames en electroshock therapie. 2005 wervelfractuur na val en 2011 totale heupprothese na val. Nierinsufficiëntie bij lithiumgebruik, eGFR 15 ml/min • Psychosociaal: woont alleen in verzorgingshuis, 1 dochter, maar woont elders in het land. • Geriatrisch assessment: cognitief geen belangrijke problemen wel traag. bang om terug te vallen in depressie. loopt met rollator, heeft verhoogd valrisico. kan goed aangeven wat ze wel of niet wil, wil niet dialyseren Conclusie: kwetsbaar in stemming, voedingstoestand en mobiliteit. • Advies: fysiotherapie en dieetadvies. Verdere begeleiding pre dialyse poli voor conservatieve therapie.
Mw J, 90 jaar • Voorgeschiedenis: Chronische nierinsufficiëntie door hypertensie. 2003 totale heupprothese rechts 2013 onderwand infarct doorgemaakt maar op echo goede LVF. • Psychosociaal: al 20 jaar weduwe, heeft goed contact met haar kinderen en kleinkinderen. Woont in een verzorgingshuis en krijgt hulp bij ADL. • Geriatrisch assessment: Geen cognitieve stoornissen, geen stemmingsproblemen. • Goede voedingstoestand. Goede kwaliteit van leven. Wil graag behandeld worden. Belangrijkste is haar beperkte mobiliteit. Spierkracht is voldoende, maar achteruitgang conditie en last v dyspneu Klachten van achteruitgaande conditie lijken niet door kwetsbaarheid maar door uremie veroorzaakt. • Conclusie: mobiliteit is kwetsbaar, overige domeinen niet. Geen reden tot niet starten van therapie o.b.v. dit assessment. • Beleid: start fysiotherapie. Inmiddels ook gestart met hemodialyse, ervaart nog voldoende kwaliteit van leven!
• Voorgeschiedenis: Diabetes mellitus type 2, hypertensie, vaatlijden. Coronarialijden. Ernstige neuropathie, GFR 14. • Psychosociaal: gepensioneerd, getrouwd en heeft kinderen en kleinkinderen. Afhankelijk van scootmobiel. Afhankelijk van vrouw voor ADL. Erg passief • Geriatrisch assessment: geriatrisch kwetsbaar door lichte cognitieve stoornissen met initiatief verlies. Mobiliteit beperkt met lage loopsnelheid. Maakt passieve indruk. Slechte eetlust. Moeilijke inschatting over kwaliteit van leven, maar geeft wel aan nog verder te willen leven en om die reden ook te willen dialyseren. • Conclusie: kwetsbaar zowel cognitief als qua mobiliteit. Volledig afhankelijk van echtgenote. • Beleid: start fysiotherapie en diëtiste. Inschakelen thuiszorg om vrouw te ontlasten van zorg.
Conclusies • Nefro-geriatrische zorg is goed uitvoerbaar in de dagelijkse predialyse praktijk. • Nefro-geriatrische zorg wordt door zowel patiënt als omgeving, als ook door behandelteam als nuttige aanvulling op de standaard pre dialyse zorg ervaren • Goede samenwerking tussen nefrologie en ouderengeneeskunde is een vereiste voor zorg op maat in de oudere pre dialyse patiënt • Resultaten van het COPE onderzoek zullen ons in de toekomst leren welke parameters het meest geassocieerd zijn met goede of slechte prognose
4
We hopen in de toekomst meer zorg op maat te kunnen leveren en keuzes voor wel of geen behandeling beter te kunnen maken!
Disclosure belangen spreker (poten'ële) belangenverstrengeling
Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante rela'es met bedrijven • Sponsoring of onderzoeksgeld • Honorarium of andere (financiële) vergoeding • Aandeelhouder • Andere rela'e, namelijk …
Bedrijfsnamen
• geen • geen
• geen • geen
Dank u voor uw aandacht!
5
